แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย ระยะ 3 ปี (พ.ศ.2559 2561)

1

แผนพฒนารฐบาลดจทลของประเทศไทย ระยะ 3 ป (พ.ศ.2559-2561)

ISBN : 978-616-8001-04-2 พมพครงท 1 (พฤษภาคม 2559) จ านวนพมพ 2,000 เลม

เมอน าเนอหาในหนงสอเลมนไปใช ควรอางองแหลงทมา โดยไมน าไปใชเพอการคาและยนยอมใหผอนน าไปใชตอได

จดท าโดย

สวนนโยบายรฐบาลอเลกทรอนกส ฝายนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) (สรอ.)

ชน 18 อาคารบางกอกไทยทาวเวอร 108 ถนนรางน า แขวงถนนพญาไท เขตราชเทว กรงเทพมหานคร โทรศพท : 02 612 6000 โทรสาร : 02 612 6010 - 12 website : http://www.ega.or.th e-mail : [email protected]

จดพมพโดย บรษท ไอด ออล ดจตอล พรนท จ ากด (ส านกงานใหญ) 52 ซอยเอกชย 69 แขวงบางบอน เขตบางบอน กรงเทพมหานคร 10150 โทรศพท : 02 899 5429 – 35 โทรสาร : 02 416 4097

2

ค าน า

เจตนารมณของรฐบาลปจจบนก าหนดใหการผลกดนภาครฐไทยสความเปนเลศ เปนภารกจส าคญในการขบเคลอนนโยบาย

ตามวสยทศนประเทศไทยป พ.ศ. 2558 - 2563 โดยมวตถประสงคเพอมงเนนความ “มนคง มงคง และยงยน” ของประเทศ โดยหนงในบทบาทหลกของส านกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (องคการมหาชน) (สรอ.) ในการตอบสนองตอนโยบายรฐบาล คอ การปรบเปลยนภาครฐสการเปนรฐบาลดจทล ซงเปนหนงในยทธศาสตรหลกของแผนดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม และเปนสวนส าคญในการยกระดบงานบรการภาครฐสความเปนเลศ

ทงนบรบททเปลยนแปลงไปทงในดานเทคโนโลย ดานความตองการของภาคประชาชน ดานการแขงขนในเวทโลก และดานภารกจของรฐบาลปจจบน ท าใหมความจ าเปนตองผลกดนภาครฐไทยสการเปนรฐบาลดจทล ทมการบรณาการระหวางหนวยงาน มการด าเนนงานแบบอจฉรยะ ใหบรการโดยมประชาชนเปนศนยกลาง และขบเคลอนใหเกดการเปลยนแปลงไดอยางแทจรง

เพอก าหนดยทธศาสตรการพฒนารฐบาลดจทลใหทดเทยมมาตรฐานสากล และตอบสนองตอความตองการของภาคประชาชนและภาคธรกจ จงจ าเปนตองจดท า แผนพฒนารฐบาลดจทลของประเทศไทยระยะ 3 ป (พ.ศ. 2559-2561) เพอก าหนดทศทางในการยกระดบขดความสามารถเชงดจทลของภาครฐไทยใหเปนเอกภาพและเปนรปธรรม

ขดความสามารถเชงดจทลหลกของภาครฐไทยนนแบงไดเปน 26 ดาน โดยการจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทลระยะทหนง ครอบคลมขดความสามารถหลกทงหมด 18 จาก 26 ดาน ไดแก การบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการ การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธ การใหขอมล การรบฟงความคดเหน โครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส การพฒนาศกยภาพบคลากรภาครฐ การใหความชวยเหลอ การเพมประสทธภาพแรงงาน การเพมประสทธภาพภาคการเกษตร การทองเทยว การลงทน การคา (น าเขา/สงออก) วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ภาษและรายได ความปลอดภยสาธารณะ การบรหารจดการชายแดน การปองกนภยธรรมชาต และ การจดการในภาวะวกฤต ทงน สรอ. จะยงคงด าเนนการอยางตอเนองเพอพฒนา แผนพฒนารฐบาลดจทลของประเทศไทยระยะ 3 ป (พ.ศ. 2559-2561) ใหครอบคลมขดความสามารถหลกทงหมดในระยะถดไป

3

สารบญ

บทสรปผบรหาร ...................................................................................................................................................... 4

สวนท 1 ทศทางการพฒนารฐบาลดจทล ............................................................................................................ 17

บทท 1 ทศทางการพฒนารฐบาลดจทลของโลก .................................................................................................... 17

บทท 2 ทศทางการพฒนารฐบาลดจทลใหสอดคลองกบยทธศาสตรระดบชาต ...................................................... 23

บทท 3 สภาวการณของการพฒนารฐบาลดจทลของประเทศไทยในปจจบนเทยบกบสากล .................................. 31

สวนท 2 วสยทศนและยทธศาสตร ...................................................................................................................... 35

บทท 4 วสยทศนของการพฒนารฐบาลดจทล ....................................................................................................... 36

บทท 5 ภาพรวมของยทธศาสตรการพฒนารฐบาลดจทล ...................................................................................... 38

บทท 6 ยทธศาสตรท 1 การพฒนาและยกระดบขดความสามารถรองรบการไปสรฐบาลดจทล ............................ 42

บทท 7 ยทธศาสตรท 2 การยกระดบคณภาพชวตและประสทธภาพประชาชน .................................................... 72

บทท 8 ยทธศาสตรท 3 การยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจ .............................................. 87

บทท 9 ยทธศาสตรท 4 การยกระดบความมนคงและเพมความปลอดภยของประชาชน ..................................... 141

สวนท 3 กรอบระยะเวลาและแนวทางการขบเคลอนสการปฏบตใหเกดผลเปนรปธรรม .................................... 165

บทท 10 กรอบระยะเวลาในการด าเนนงาน ........................................................................................................ 165

บทท 11 ปจจยสความส าเรจในการขบเคลอนรฐบาลดจทลในประเทศไทย ......................................................... 171

4

บทสรปผบรหาร

ปจจบนภาครฐไดใหความส าคญในการผลกดนนโยบายเศรษฐกจและสงคมดจทล (Digital Economy) ทมงเนนการน าเทคโนโลยดจทลมาสนบสนนและขบเคลอนภาคเศรษฐกจและสงคมของประเทศ โดยมวสยทศนทจะปรบเปลยนประเทศสรปแบบใหมเพอการพฒนาเขาสเศรษฐกจดจทลอยางยงยน โดยหนงในหกยทธศาสตรหลกของแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม คอ ปรบเปลยนภาครฐสการเปนรฐบาลดจทล เพอสงเสรมการสรางบรการดจทล ซงประกอบดวยการพฒนารากฐาน และการเปลยนรปแบบบรการใหมใหแกการท างานและการใหบรการในภาครฐ อนจะน าไปสการลดเอกสารกระดาษในทกขนตอนการด าเนนงาน เพมความสะดวก รวดเรวและถกตองกอใหเกดความโปรงใสและสามารถตรวจสอบได สงเสรมใหเกดนวตกรรมในการใหบรการโดยมผรบบรการทงภาคประชาชนและภาคธรกจเปนศนยกลาง และใหทกภาคสวนสามารถเขาถงขอมลของภาครฐเพอน าไปตอยอดเพมมลคาสรางประโยชนทางเศรษฐกจและสงคมตอไป

ทงนปจจบนหนวยงานภาครฐยงประสบอปสรรคในการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล โดยจากมมมองและเสยงสะทอนของหนวยงานภาครฐ สามารถจ าแนกปญหาหลกของการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลได 5 ขอดงน

1. แนวทางการพฒนาภาครฐไทยสรฐบาลดจทลของหนวยงานตางๆ ขาดวสยทศนทสอดคลองกน 2. ระบบตางๆ ถกพฒนาในลกษณะ “ตางคนตางท า” ท าใหขาดมาตรฐานและไมสามารถน ามาใชรวมกนได 3. งบประมาณทไดรบไมตอเนองจงไมเกดผลเปนรปธรรม 4. ขาดบคลากรทมความเชยวชาญดาน IT ทเหมาะสม 5. กฎหมายรองรบการด าเนนงานอเลกทรอนกสปจจบนยงไมไดถกน าไปใชจรง

ดงนนจงจ าเปนตองมแผนพฒนารฐบาลดจทลทมความชดเจนเกยวกบทศทางการพฒนาในระดบประเทศทสอดคลองกนระหวางทกหนวยงาน โดยมองคประกอบของยทธศาสตรกรอบการพฒนา และแผนการด าเนนงาน (Roadmap) เพอเปนแนวทางการยกระดบขดความสามารถเชงดจทลของภาครฐไทย ในระยะสน ระยะกลาง และระยะยาว

จากการศกษายทธศาสตรระดบชาตทส าคญ ไดแก นโยบายของคณะรฐมนตร พลเอก ประยทธ จนทรโอชา พ.ศ. 2558 ทง 11 ดาน นโยบายความมนคงแหงชาต แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย พ.ศ. 2556-2561 กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระยะ พ.ศ. 2554-2563 (ICT2020) และแผนพฒนาดจทล เพอเศรษฐกจและสงคม พ.ศ. 2559-2563 สามารถก าหนดขดความสามารถเชงดจทลหลกของภาครฐไทยไดเปน 26 ดาน ใน 4 มต ดงตอไปน

มตท 1 ความมนคงแหงชาต ประกอบดวย ความปลอดภยสาธารณะ การบรหารจดการชายแดน ภยธรรมชาต และ ภาวะวกฤต

มตท 2 งานบรการเพอเศรษฐกจและการพฒนาสงคม ประกอบดวย การลงทน การคา (น าเขา/สงออก) วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม การทองเทยว ภาษและรายได แรงงาน การเกษตร การพฒนาสงคม การศกษา สาธารณสข สาธารณปโภค และ การคมนาคม

มตท 3 ประสทธภาพภาครฐ ประกอบดวย การจดซอจดจาง การบรหารสนทรพย ทรพยากรมนษยและการจายเงนเดอน และ การเงนและการใชจาย

มตท 4 ขดความสามารถรองรบตางๆ ประกอบดวย การใหขอมลแกประชาชน การรบฟงความคดเหน การบรณาการขอมลภาครฐ เพอยกระดบบรการ การยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธ โครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส และ ศกยภาพบคลากรภาครฐ

5

โดยในระยะแรกของการจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ครอบคลมขดความสามารถหลกทงหมด 18 ดาน ไดแก การบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการ การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธ การใหขอมล การรบฟงความคดเหน โครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส ศกยภาพบคลากรภาครฐ การใหความชวยเหลอ การเพมประสทธภาพแรงงาน การเพมประสทธภาพภาคการเกษตร การทองเทยว การลงทน การคา (น าเขา/สงออก) วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ภาษและรายได ความปลอ ดภยสาธารณะ การบรหารจดการชายแดน การปองกนภยธรรมชาต และการจดการในภาวะวกฤต

เพอใหการจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทลมความชดเจนและขบเคลอนไดจรง จ าเปนตองศกษาบรบทของงานบรการภาครฐในปจจบนเพอเขาใจอปสรรคและความทาทายในปจจบน ศกษาแนวทางการน าเทคโนโลยมายกระดบงานบรการภาครฐของประเทศผน าในแตละดานเพอก าหนดขดความสามารถเชงดจทลทจ าเปนตองม รวมถงหารอกบหนวยงานทเกยวของของแตละดานเพอรวมกนก าหนดเปาหมายของการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลทควรจะเปนภายในกรอบระยะเวลา 3 ปใหเหมาะสมกบระดบความพรอมปจจบนและสอดคลองกบเปาหมายของหนวยงานทเกยวของ โดยจากผลการศกษาสามารถสรปความทาทายและแนวทางการแกปญหาของทง 18 ดานไดดงน

1. ดานการบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการ: มการบรณาการขอมลผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง ปจจบนขอมลมปรมาณมากทหลากหลายและซบซอน ถกจดเกบอยในหลายหนวยงานทมมาตรฐานตางกน และมกฎระเบยบทจ ากดการบรณาการขอมลในเชงปฏบต ดงนนเพอใหภาครฐสามารถเชอมโยงการท างานของหนวยงานตางๆ และเพมประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐโดยรวม จงเสนอใหพฒนาระบบเชอมโยงขอมลกลางเพอบรณาการขอมลระหวางหนวยงาน รวมทงมมาตรการในการควบคมความปลอดภย และความเปนสวนตวของขอมล ผาน 4 โครงการดงตอไปน

การบรณาการขอมลประชาชน (Citizen Data Integration) การจดท า E-Government Act การเพมประสทธภาพงานบรการภาครฐโดยการเชอมโยงขอมล (Smart Service) การบรณาการขอมลนตบคคล (Business Data Integration)

6

2. ดานการยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธ: การยนยนตนและบรหารจดการสทธโดยใช Smart Card หรอผานบญชผใช

อเลกทรอนกสกลาง การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธในปจจบน มการตรวจสอบเอกสารทใชยนยนตวตนจ านวนมากและหลากหลาย จงถอเปนความทาทายอยางยงในการพฒนาระบบทสามารถรกษาสมดลระหวางการรกษาความปลอดภยของขอมล และการอ านวยความสะดวกแกเจาหนาทและผรบบรการ การใชบตรประชาชน (Smart Card) ในการยนยนตวตนและบรหารจดการสทธเมอเขารบบรการผานชองทางกายภาพ และการใชบญชผใชอเลกทรอนกสกลางส าหรบท าธรกรรมภาครฐทกประเภทผานชองทางออนไลน เปนแนวทางด าเนนการทสามารถตอบโจทยททงภาครฐและเอกชนตองการไดเป นอยางด โดยเสนอใหด าเนนการ 2 โครงการดงตอไปน

ระบบบญชผใชอเลกทรอนกสกลาง (E-Citizen and E-Business Single Sign-on) การขยายการใชงานบตร Smart Card (Smart Card Reader Extension)

3. ดานการใหขอมล: การใหขอมลงานบรการผานจดเดยวโดยมผรบบรการเปนศนยกลาง

การมผใชบรการจ านวนมากท าใหมความตองการทหลากหลาย มชนดของขอมล ชองทางการบรการ และหนวยทเกยวของ กบ การใหบรการจ านวนมาก โดยแตละหนวยมมาตรฐานในการจดเกบขอมลทแตกตางกน ดงนนเพอใหการคนหาและเขาถงขอมล ทถกตอง ครบถวน เขาใจงาย ไดอยางสะดวกรวดเรว เสนอใหจดท าศนยรวบรวมขอมลงานบรการภาครฐทมงเนนการใหทกขอมลผานจดเดยว ใหขอมลตามความตองการของผรบบรการ ผาน 2 โครงการดงตอไปน

การพฒนาระบบศนยรวมขอมลของประชาชนรายบคคล (My Government Portal) ศนยกลางบรการภาครฐส าหรบประชาชน (GovChannel)

4. ดานการรบฟงความคดเหน: การแกไขเรองรองเรยนและการเขาถงความตองการในเชงรก

ประชาชนมความคาดหวงตอการแกไขเรองรองเรยนของภาครฐทสงขน โดยเรองรองเรยนจ านวนมากมความซบซอน ตองการความรวมมอจากหลายหนวยงานในการแกไข ดงนนเพอใหประชาชนสามารถรองเรยนกบภาครฐเรองใด ผานชองทางใดกได (No Wrong Door) และภาครฐสามารถทราบถงความตองการของประชาชนในเชงรกและสามารถด าเนนการแกไขไดทนท จงเสนอใหมการยกระดบประสทธภาพและการใชงานของศนยรบเรองราวรองทกข 1111 ใหเปนระบบกลางทสามารถเชอมโยงเรองรองเรยนทกประเภทของทกหนวยงานได มการเขาถงปญหาและความตองการของประชาชนแบบเชงรก ผาน 2 โครงการดงตอไปน

ขยายผลศนยรบเรองราวรองทกขภาครฐ 1111 (Integrated Complaint Management System) ระบบวเคราะหความตองการของประชาชนในเชงรก (Proactive Needs Analysis)

5. โครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส

ปจจบนการใหบรการโครงสรางพนฐานการบรการอเลกทรอนกส ยงไมครอบคลมทกงานบรการกลาง และยงขาดการบรณาการ ดานบรการอเลกทรอนกส เพอใหเกดการบรณาการโครงสรางพนฐานกลางดาน ICT ส าหรบหนวยงานภาครฐและสนบสนนระบบงานบรการกลางเพออ านวยสะดวกใหกบประชาชน ควรมการบรณาการโครงสรางพนฐานกลางดาน ICT ส าหรบบรการภาครฐใหครอบคลมและมประสทธภาพเพอรองรบรฐบาลดจทล โดยด าเนนการโครงการดงตอไปน

จดท าโครงการบรณาการโครงสรางพนฐานกลางดาน ICT ส าหรบบรการภาครฐ (Government Shared Infrastructure)

6. การยกระดบศกยภาพบคลากรในภาครฐ การสรางการมสวนรวมและสงเสรมใหบคคลากรหนวยงานภาครฐพรอมทจะรองรบการเปลยนแปลง เพอใหบคลากรมความพรอมในการพฒนาสการเปนรฐบาลดจทล และใหภาครฐมบคลากรทมความเชยวชาญในงานบรการเชงดจทลมากยงขน โดยด าเนนการโครงการตอไปน

การยกระดบความสามารถและสรางความพรอมของบคคลากรเพอสงเสรมรฐบาลดจทล (Digital Government Capacity Building)

7

7. การใหความชวยเหลอ: การใหความชวยเหลอแบบบรณาการในเชงรก

ปจจบนขอมลทจ าเปนส าหรบการก าหนดนโยบายใหความชวยเหลอกระจดกระจายกนอยหลายแหงและขาดการบรณาการ จงควร มการบรณาการขอมลประชาชนจากทกหนวยงาน ซงจะท าใหสามารถก าหนดสทธรายบคคลไดอยางถกตองครบถวน ใหประชาชน มคณภาพชวตทดขน สามารถทราบถงสทธตางๆ ทพงจะได และไดรบความชวยเหลอเชงรก ในขณะเดยวกนภาครฐสามารถตดตามประเมนประสทธภาพของนโยบายไดอยางมประสทธภาพ โดยด าเนนการ 2 โครงการตอไปน

โครงการบรณาการสวสดการสงคมและการจายเงนภาครฐทางอเลกทรอนกส (Integrated Social Benefits) โครงการระบบช าระเงนแบบ Any ID และโครงการขยายการใชบตร (Universal Benefits Card)

8. การเพมประสทธภาพแรงงาน: การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร

ประเทศไทยมปญหาการขาดแคลนแรงงาน จงจ าเปนตองพงพาแรงงานตางดาวมากขนทกป อกทงผลตภาพแรงงานของไทยยงอยในระดบต าเมอเทยบกบประเทศอนๆ จงควรมการบรณาการฐานขอมลตลาดแรงงาน และผเกยวของทกภาคสวน เพอสนบสนนการจบค การใหค าปรกษาดานอาชพ การฝกอบรม การพฒนาคนตลอดชวงชวตการท างาน และการปรบสมดลตลาดแรงงานใหมประสทธภาพสงสด เพอใหผวางงานไดงานทเหมาะสมกบความสามารถ ผจางงานไดแรงงานทตรงกบความตองการ ภาครฐวางแผนการผลตและการพฒนาคณภาพแรงงานใหตรงความตองการของตลาดแรงงาน โดยด าเนนการ 2 โครงการตอไปน

ระบบวเคราะหขอมลเพอเพมประสทธภาพตลาดแรงงาน (Labour Market Intelligence Centre) ศนยรวมตลาดแรงงานออนไลน (Integrated Virtual Labour Market)

9. การเพมประสทธภาพภาคการเกษตร: การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ ภาคการเกษตรมความส าคญตอไทยทงในเชงเศรษฐกจและสงคม โดยปญหาเกษตรกรยากจนยงเปนประเดนส าคญทตองรบแกไข ทงในมตของการเพมรายไดและการยกระดบคณภาพชวตเกษตรกรโดยการบรณาการขอมลเชงการเกษตรระหวางหนวยงานทเกยวของ ส าหรบน ามาวเคราะห เพอใหขอมลเชงคณภาพทตรงความตองการของเกษตรกรแบบรายบคคล ซงจะชวยเพมศกยภาพของเกษตรกรใหเกดประโยชนสงสดทงในเชงคณภาพและปรมาณรวมถงใหภาครฐมขอมลเพอสนบสนนการบรหารจดการดานการเกษตรไดอยางมประสทธภาพ โดยด าเนนการ 2 โครงการตอไปน

ระบบบรณการและวเคราะหขอมลดานการเกษตร (Agricultural Intelligence Centre) ระบบใหค าแนะน าเกษตรกรรายบคคลในเชงรก (Connected Farmer)

10. การทองเทยว: การบรณากาดานการทองเทยวแบบครบวงจร

นวตกรรมและสอดจทลไดเขามามบทบาทและเปลยนแปลงพฤตกรรมของนกทองเทยวทวโลกตลอดทงวงจรประสบการณการทองเทยว จงจ าเปนตองยกระดบขดความสามารถเชงดจทลเพอสนบสนนภาคการทองเทยว ใหเปนแรงขบเคลอนเศรษฐกจไทยอยางตอเนองและยงยน โดยการยกระดบประสบการณนกทองเทยวในยคดจทล (Digital Tourism) เพออ านวยความสะดวกแกนกทองเทยวแบบครบวงจร ตงแตการคนหาขอมล วางแผน และจดซอสนคาและบรการเพอการทองเทยวผานชองทางออนไลน โดยด าเนนการ 4 โครงการหลกดงตอไปน

ระบบบรณการและวเคราะหขอมลดานการทองเทยว (Tourism Intelligence Centre) ระบบชวยวางแผนการทองเทยวแบบครบวงจร (Smart Trip Planner) แอพพลเคชนรวมดานการเดนทางส าหรบนกทองเทยว (Smart Travel App) การออกอเลกทรอนกสวซาผานทางออนไลน (Electronic Visa)

8

11. การลงทน: การบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน การลงทนในประเทศไทยปจจบนนนยงขาดการบรณาการระหวางหนวยงานทเกยวของในการขออนญาตเพอเรมตนธรกจ เปนเหตใหผประกอบการตองตดตอหนวยงานภาครฐจ านวนมาก ตองกรอกขอมลและสงเอกสารซ าซอน และใชเวลานาน จงควรมระบบกลางทเชอมโยงงานบรการดานการลงทนระหวางหนวยงานทเกยวของ เพอเพมความสะดวกรวดเรวในการเรมตนธรกจของผประกอบการ รวมถงเพมขดความสามารถในการแขงขนดานการลงทน (Ease of doing Business) ของประเทศ โดยด าเนนการโครงการดงตอไปน

ระบบบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน (Integrated Business licensing system)

12. การคา (น าเขา-สงออก): การบรณาการงานบรการดานการน าเขาสงออกแบบครบวงจร ขดความสามารถในการแขงขนของประเทศไทยในดานการคา (Trading Across Border Index) ลดลงอยางมนยส าคญ อนเปนผลมาจากขนตอนการน าเขา/สงออกทมจ านวนมากและใชเวลานาน จงควรมระบบบรณาการการน าเขา/สงออกแบบครบวงจรใหผประกอบการสามารถท าธรกรรมทเกยวของกบการน าเขาสงออกแบบครบวงจร ณ จดเดยว ผานชองทางอเลกทรอนกส ซงจะชวยเพมความสะดวกรวดเรวในการน าเขา/สงออกของผประกอบการ และเพมขดความสามารถในการแขงขนดานการคาของประเทศ โดยด าเนนการโครงการดงตอไปน

ระบบบรณาการใบอนญาตเพอน าเขาสงออกระหวางหนวยงานภาครฐ (Regulatory Single Window)

13. วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม : การสงเสรม SME แบบบรณาการเชงรกเพอสงเสรมการเตบโต ประเทศไทยมจ านวนผประกอบการและการจางงานในภาควสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SME) ปรมาณมาก แตทวาผลตภาพแรงงานของไทยยงต ากวาประเทศคแขงอยางมนยส าคญ จงเปนโจทยส าคญส าหรบภาครฐ ทจะยกระดบศกยภาพของ SME และพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศโดยรวม เสนอใหพฒนาระบบบรณาการเพอใหขอมล ความร และค าปรกษาเพอประกอบธรกจแก ผประกอบการ SME แบบครบวงจร ณ จดเดยว รวมถงพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศใหผประกอบการใชประกอบธรกจไดอยางมประสทธภาพ ผาน 3 โครงการดงตอไปน

ระบบศนยรวมขอมลเพอสงเสรมศกยภาพ SME (SME Information Portal) ระบบซอฟตแวรสนบสนนการประกอบธรกจส าหรบ SME (Software as a Service for SME) โครงการบมเพาะความสามารถเชงดจทลและสงเสรมผประกอบการ SME

14. ภาษและรายได : ระบบภาษบรณาการขามหนวยงานแบบครบวงจร

ความทาทายหลกของภาครฐคอการรกษาสมดลระหวางการจดเกบภาษใหครบถวน ถกตอง ตรงเวลา และการใหบรการทสะดวกรวดเรวแกผเสยภาษทมหลากหลายกลมและความคาดหวงทเพมขนอยางตอเนอง ดงนนการบรณาการขอมลระหวางหนวยงานทเกยวของเพอเพมความเปนอตโนมตงานบรการดานภาษ และการมระบบวเคราะหขอมลเพอตรวจสอบและลดการรวไหลของการจดเกบภาษ จะชวยใหผเสยภาษไดรบความสะดวกในการรบบรการดานภาษ ในชณะทภาครฐสามารถจดเกบภาษไดครบถวน ถกตอง เหมาะสมกบความเปนจรง โดยด าเนนการ 2 โครงการดงตอไปน

ระบบจายภาษอตโนมต (Automatic Tax Filing) ระบบวเคราะหขอมลกระบวนการจดเกบภาษเชงลก (Tax Analytics)

15. ความปลอดภยสาธารณะ : การรกษาความปลอดภยสาธารณะเชงรกโดยใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก นวตกรรมดานเทคโนโลยของโลกทพฒนาไปอยางรวดเรวสงผลใหประชาชนมความคาดหวงใหภาครฐใชประโยชนจากนวตกรรม

ดงกลาวในการดแลรกษาความปลอดภย ดงนนเพอเพมความมนคงปลอดภยแกประชาชน และใหเจาหนาทภาครฐสามารถด าเนนงานไดอยางรวดเรวมประสทธภาพ จงควรมการบรณาการขอมลจากกลองวงจรปดเพอเฝาระวงและตรวจจบความเสยงกอนเกดเหตเพอบรหารจดการผานระบบศนยบญชาการ และใชระบบดจทลสนบสนนการด าเนนงานของเจาหนาทภาคสนาม โดยด าเนนการ 2 โครงการดงตอไปน

9

การรกษาความปลอดภยสาธารณะในเชงรก (Safe City) การเพมประสทธภาพการท างานของเจาหนาทผานการใชเครองมอและระบบดจทล (Digital Police)

16. การบรหารจดการชายแดน : การประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนาและพสจนตวตนผานชองทางอตโนมต

การบรหารจดการชายแดนมความซบซอนมากขนจากการเตบโตอยางตอเนองของจ านวนผเดนทางเขาออกประเทศ ภาครฐจงจ าเปนตองควบคมและรกษาความปลอดภยขามแดนในขณะทตองอ านวยความสะดวกใหแกผเดนทาง โดยการขยายผลการใชงานชองทางอตโนมตดวยระบบพสจนตวตนใหครอบคลมทกดานและสามารถรองรบพลเมองและชาวตางชาตทผานเกณฑ รวมถงใหมการประเมนความเสยงของผโดยสารขามแดนลวงหนากอนทจะเดนทางมาถงประเทศไทย โดยด าเนนการโครงการดงตอไปน

ระบบประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนา (Advance Passenger Processing) ขยายการใชงานชองทางอตโนมตดวยระบบพสจนตวตนทางชวภาพ (Automated Gate Expansion)

17. การปองกนภยธรรมชาต : การบรณาการขอมลเพอปองกนภยธรรมชาต

การปองกนภยธรรมชาตมความซบซอนสง ทงในมตของชนดภยพบต ประเภทขอมล หนวยงานทเกยวของ ชองทางการสอสาร จนถงผประสบภยซงลวนแตมปรมาณมาก ดงนนจงควรมการบรณาการขอมลจากหนวยงานทเกยวของ อาท ขอมลประชากรและภมศาสตร ขอมลน า หรอขอมลดบจากเซนเซอรตางๆ โดยตองมการจดเกบขอมลทมมาตรฐานสามารถน าไปเชอมโยงและตอยอดใชประโยชนไดจรง เพอเพมประสทธภาพในการตดตาม การเตรยมความพรอมรบมอ และการบรหารจดการภยธรรมชาต และลดผลกระทบของการเกดภยธรรมชาตได โดยด าเนนการโครงการตอไปน

บรณาการขอมล เพอตดตามและบรหารจดการภยธรรมชาต (Natural Disaster Data Integration)

18. การจดการในภาวะวกฤต : การบรณาการขอมลระหวางหนวยงานทเกยวของเพอบรหารจดการในภาวะวกฤต การบรหารจดการในภาวะวกฤตเปนการแกปญหาในหลายมตภายหลงเกดเหตภยพบต ไมวาจะเปนภยจากในประเทศ ภยจากนอก

ประเทศ หรอภยธรรมชาต ซงเกยวของกบหนวยงานจ านวนมาก จงจ าเปนตองมการบรณาการขอมลจากทกภาคสวน อาท ขอมลภมศาสตร ขอมลสถานพยาบาล ขอมลทตงหนวยกภยหรอหนวยบรรเทาภย เพอใหสามารถบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ และชวยเหลอฟนฟผประสบภยไดอยางรวดเรว โดยด าเนนการโครงการตอไปน

ระบบแจงเตอนภยผานชองทางสวนตวรายบคคล (Personalized Warning System) บรณาการขอมลเพอบรหารจดการในภาวะวกฤต (Intelligence Centre for Crisis Management)

10

ทงนสามารถสรปแนวทางการพฒนารฐบาลดจทล เปน 4 ยทธศาสตรทครอบคลมการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลทง 18 ดาน

โดยการยกระดบขดความสามารถเชงดจทลของภาครฐไทยสการเปนรฐบาลดจทลทง 18 ดานมแนวทางการพฒนาทสอดคลองกน ซงตงอยบนพนฐานขององคประกอบหลกส าคญ 4 ประการ ไดแก

องคประกอบท 1 การบรณาการภาครฐ (Government Integration) คอ การบรณาการระหวางหนวยงานตางๆ ตงแต การเชอมโยงขอมลไปจนถงการด าเนนงาน เพอยกระดบประสทธภาพในการปฏบตงาน

องคประกอบท 2 การด าเนนงานแบบอจฉรยะ (Smart Operations) คอ การน าเทคโนโลยและอปกรณดจทลมาสนบสนน การปฏบตงานของเจาหนาทภาครฐไทย เพอใหสามารถด าเนนงานไดอยางถกตองแมนย า รวดเรว และตรงจดมากขน โดยมการเชอมตอระหวางเครองมออปกรณ (Internet of Things) ตางๆ อยางทวถง

องคประกอบท 3 การใหบรการโดยมประชาชนเปนศนยกลาง (Citizen-centric Services) คอ การยกระดบงานบรการภาครฐ ใหมการออกแบบประสบการณและด าเนนการแบบเฉพาะเจาะจงตามความตองการรายบคคล (Personalized Customer Experience)

องคประกอบท 4 การสนบสนนใหเกดการขบเคลอนไปสการเปลยนแปลง (Driven Transformation) คอ การวางแนวทางการยกระดบภาครฐไทยสการเปนรฐบาลดจทลดวยกระบวนทศนการเปลยนแปลงโดยมงเนนผลสมฤทธ ( Outcome-driven Transformation) ทมการปรบเปลยนองคกรแบบครบวงจร (End-to-End Transformation)

11

ในล าดบตอไป เพอใหสามารถระบมาตรการเชงดจทลทตองไดรบการพฒนาเปนอนดบแรก จ าเปนตองมการจดล าดบความส าคญของมาตรการ โดยใชผลการวเคราะหทงในเชงกวางและเชงรก

1. การวเคราะหเชงกวาง หมายถง ระดบความพรอมในการขบเคลอนสการเปลยนแปลงในมตตางๆ อาท ดานการเตรยมความพรอมดานเทคโนโลยสารสนเทศ ดานโครงสรางพนฐาน ดานนโยบายและวสยทศน ของหนวยงานทเกยวของ

2. การวเคราะหเชงลก หมายถง ระดบขดความสามารถเชงดจทลทมอยปจจบนของหนวยงานภาครฐทเกยวของเปรยบเทยบกบระดบทตองการจะเปนในระยะ 3 ป ซงจะสะทอนใหเหนถงศกยภาพของการยกระดบทสามารถท าได

โดยจากผลการวเคราะหสามารถแบง 18 มาตรการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลออกเปน 3 กลมล าดบความส าคญตามผลการประเมนเชงกวางและเชงลกดงตอไปน

มาตรการทส าคญเปนล าดบท 1 ประกอบดวยมาตรการทมความพรอมสงและยกระดบไดมาก ควรเรงสนบสนนและผลกดนเพอใหเกดผลและการพฒนาแบบกาวกระโดด รวมทงสน 11 มาตรการดงตอไปน

1. การบรณาการขอมลผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง 2. โครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส 3. ยกระดบศกยภาพบคลากรภาครฐ 4. การใหบรการความชวยเหลอแบบบรณาการในเชงรก 5. การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร 6. การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ 7. การบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน 8. การสงเสรม SME แบบบรณาการเชงรกเพอสงเสรมการเตบโต 9. ระบบภาษบรณาการขามหนวยงานแบบครบวงจร 10. การบรณาการดานการทองเทยวแบบครบวงจร 11. การใหทกขอมลงานบรการผานจดเดยวโดยมผรบบรการเปนศนยกลาง

12

มาตรการทส าคญเปนล าดบท 2 ประกอบดวยมาตรการทมความพรอมสงและยกระดบไดบางสวน โดยเสนอใหจดท าเปน Quick Wins เพอปดชองวางและพฒนาใหไดถงเปาหมาย และมาตรการทมความพรอมต าแตยกระดบไดมาก ซงควรไดรบการผลกดนอยางสม าเสมอเพอใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง รวมทงสน 4 มาตรการดงตอไปน

1. การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธโดยใช Smart Card หรอผานบญชผใชอเลกทรอนกสกลาง 2. การแกไขเรองรองเรยนและการเขาถงความตองการในเชงรก

มาตรการทส าคญเปนล าดบท 3 ประกอบดวยมาตรการทมความพรอมต าและยกระดบไดนอย ควรมงเนนการพฒนา

โครงสรางพนฐานตางๆ ใหดเสยกอน รวมทงสน 5 มาตรการดงตอไปน

1. การบรณาการการน าเขาสงออกแบบครบวงจร 2. การรกษาความปลอดภยสาธารณะในเชงรกโดยใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก 3. การประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนาและพสจนตวตนผานชองทางอตโนมตส าหรบผโดยสาร 4. การบรณาการขอมลเพอปองกนภยธรรมชาต 5. การบรณาการขอมลระหวางหนวยงานทเกยวของเพอบรหารจดการในภาวะวกฤต

13

ทงนเสนอใหด าเนนการพฒนารฐบาลดจทลในระยะเวลา 3 ปของมาตรการทส าคญเปนล าดบท 1 ดงน

หมายเหต * ยงไมสามารถด าเนนการไดทนทภายในป พ.ศ. 2559 เนองจากจ าเปนตองมการบรณาการขอมลกอน

14

แผนพฒนารฐบาลดจทลในระยะเวลา 3 ปของมาตรการทส าคญในล าดบถดไป

นอกจากน จากการศกษาวเคราะหประสบการณในการขบเคลอนโครงการขนาดใหญ ทมขอบเขตกวาง ความซบซอนสง และ มผเกยวของจ านวนมาก และในลกษณะการปฏรป พบวามปจจยสความส าเรจหลก 5 ประการ

1. การเตรยมความพรอมคน (Citizen Competence) จ าเปนตองมการเตรยมความพรอมคนทงภาครฐและภาคประชาชนใหพรอมสการเปล ยนแปลงในอนาคต ทงในเชงการเพมศกยภาพใหสามารถรบมอการเปลยนแปลง และการสรางความเขาใจและการมสวนรวมเพอใหเกดประโยชนสงสด

2. ผน าบรหารการเปลยนแปลง (Change Leadership) มผบรหารทเขาใจและใหความส าคญตอการพฒนาและคอยใหการสนบสนนอยอยางตอเนอง โดยเฉพาะในการด าเนนงานเชง บรณาการทตองไดรบความรวมมอระหวางหลายหนวยงาน เพอใหเกดผลเปนรปธรรม

3. แผนการด าเนนงานทขบเคลอนไดจรง (Actionable Plan) มแผนการด าเนนงานทชดเจนขบเคลอนไดจรง โดยมการระบผรบผดชอบหลกทชดเจน รวมถงการแบงบทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของตางๆ ทงดานการจดสรรงบประมาณ การตดตามและชวดความส าเรจ รวมถงการมอบหมายบคลากรจากแตละหนวยงานทเกยวของ

15

4. มการตดตามการด าเนนโครงการอยางจรงจง (Continuous Monitoring) มการตดตามการด าเนนโครงการอยางตอเนองและจรงจง โดยมการตอบสนองอยางรวดเรวเพอผลกดนโครงการใหเกดผลตามแผนการด าเนนงานทก าหนดไว รวมถงการผลกดนมาตรการเรงดวน (Quick Wins) ใหมผลเปนรปธรรมและเปนแรงขบเคลอนโครงการ

5. การสอสารและประชาสมพนธอยางตอเนอง (Key Focus and Message) มการสอสารประชาสมพนธและการรบฟงความคดเหนของผเกยวของอยางสม าเสมอทงในภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาสงคม โดยใหทกฝายไดมสวนรวมในการผลกดนโครงการและมความเขาใจไปในทศทางเดยวกน เพอเพมความโปรงใสใน การด าเนนงานตลอดทงโครงการรวมถงลดปญหาทอาจเกดขนในอนาคต

16

17

สวนท 1 ทศทางการพฒนารฐบาลดจทล

18 สวนท 1 ทศทางการพฒนารฐบาลดจทล

บทท 1 ทศทางการพฒนารฐบาลดจทลของโลก

บรบทของโลกทเปลยนแปลงไปท าใหเทคโนโลยเขามามบทบาทในทกมตของการท างานภาครฐมากขน ทงในแงของการใหบรการประชาชน การบรการจดการภาครฐ และการก าหนดนโยบาย ปจจบนภาครฐทวโลกตางน าเทคโนโลยมาใชในการปฏบตงานเพอใหสามารถปรบตวตามบรบททเปลยนแปลงอยางตอเนอง สามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพมากขน สามารถใหบรการประชาชนไดดขน รวมทงสามารถลดตนทนในการด าเนนงานเพอใหคมคากบภาษและเพมความโปรงใสมากขน ทงนสามารถสรปแนวโนมของทศทางการพฒนารฐบาลดจทลของโลกไดเปน 9 ประการ ดงน

1. การบรณาการขอมลประชาชนใหเปนภาพเดยว (Single View of Citizen)

รปท 1 การบรณาการขอมลประชาชนใหเปนภาพเดยว (Single View of Citizen)

ทผานมาหนวยงานภาครฐทวโลกไดพฒนาระบบตางๆ เพอปรบเปลยนการท างานและการเกบขอมลใหอยในรปแบบอเลกทรอนกส สงผลใหประชาชนไดรบความสะดวกสบายยงขน อยางไรกตามการพฒนารฐบาลอเลกทรอนกสในลกษณะ “ตางคนตางท า” น าไปสการจดเกบขอมลแบบแยกสวนและขาดเอกภาพของขอมลประชาชน (Multiple Views of Citizen) โดยประชาชนหนงคนอาจมตวตนอยในหลายฐานขอมลภาครฐทกระจดกระจาย เชน ฐานขอมลทะเบยนราษฎร ทะเบยนเกษตรกร ทะเบยนผเสยภาษเงนได ทะเบยนผไดรบอนญาตขบข ทะเบยนผสงอาย หรอเปนผมอ านาจลงนามในทะเบยนธรกจ ซงเปนอปสรรคส าคญตอการบรณาการระหวางหนวยงานเพอยกระดบงานบรการภาครฐ

เพอกาวขามอปสรรคดงกลาว ภาครฐทวโลกจงมแนวคดทจะบรณาการขอมลประชาชนใหเปนภาพเดยว (Single View of Citizen) โดยเชอมโยงขอมลประชาชนจากฐานขอมลของทกหนวยงานในทกภาคสวน เพอใหสามารถเหนขอมลประชาชนไดสมบรณยงขน อนจะน าไปสประโยชนในหลายมต ดงน

1. สามารถก าหนดนโยบายทเหมาะสมและเปนรปธรรมมากขน เชน การใหเงนชวยเหลอทเหมาะสมกบความจ าเปนรายบคคล

2. สามารถเพมประสทธภาพการท างานโดยลดขนตอนการขอขอมลและตรวจเอกสารทซ าซอน เชน ลดการขอเอกสารประกอบการพจารณาอนมตอนญาตจ านวนมาก ทงทเอกสารเหลานนเปนเอกสารทออกโดยภาครฐแตขาดการบรณาการขอมลกนระหวางหนวยงาน

3. สามารถเพมความโปรงใสในการท างานและลดความเสยงตอการทจรตประพฤตมชอบ เชน การใชระบบตดตามความคบหนาของขนตอนการอนมตอนญาต ท าใหผรบบรการทราบถงระยะเวลาทควรพจารณาแลวเสรจและสามารถตดตามสถานะการด าเนนงานได


กรณตวอยางทประสบความส าเรจของการบรณาการขอมลประชาชนใหเปนภาพเดยว ไดแก ระบบอลทนน (Altinn1) ของประเทศนอรเวย ซงเปนระบบส าหรบท าธรกรรมภาครฐผานชองทางออนไลน โดยไดบรณาการขอมลประชาชนเพอลดขนตอนการตดตอราชการของกวา 450 งานบรการ ใน 41 หนวยงาน เชน พลเมองนอรเวยไมตองยนภาษเงนไดอกตอไป เนองจากภาครฐมขอมลเพยงพอทจะค านวณภาษรายบคคล และแสดงเพยงจ านวนทตองจายเพม/ไดรบคนในแตละปเทานน (Automatic Tax Filing)

2. การใหบรการภาครฐแบบเฉพาะเจาะจงรายบคคล (Personalized Customer Experience) การก าหนดนโยบายภาครฐและการใหบรการประชาชนมความซบซอนมากขนตามบรบททางสงคมและเศรษฐกจในยคดจทล

ในขณะทโครงสรางของหนวยงานภาครฐสวนใหญแบงตามสายงาน (functional-based government) แตรปแบบการใหบรการประชาชนและทศทางของการพฒนาประเทศลวนตองการการท างานแบบบรณาการขามสายงาน (agenda-based government) สงผลใหการตดตอราชการในปจจบนมความซบซอนยงขน เพอยกระดบความพงพอใจของผรบบรการ ภาครฐทวโลกจงมแนวคดออกแบบบรการทเฉพาะเจาะจงรายบคคล (Personalized Customer Experience) โดยใชระบบวเคราะหขอมลผรบบรการเพอใหสามารถใหบรการไดอยางถกตองเหมาะสมและตรงตามความตองการรายบคคล

กรณตวอยางทประสบความส าเรจของการใหบรการภาครฐแบบเฉพาะเจาะจงรายบคคล ไดแก พอรทลการทองเทยว Incredible India ของประเทศอนเดย2 ซงเปนระบบทพลกโฉมการใหบรการขอมลดานการทองเทยว จากทนกทองเทยวไมสามารถตดสนใจวางแผนการเดนทางได เนองจากไดรบขอมลปรมาณมากเกนไปแตไมอาจมนใจไดวาขอมลนนถกตองหรอไม กระทรวงการทองเทยวอนเดยจงไดน าเทคโนโลยมายกระดบการใหบรการขอมล เพอน าเสนอแผนการทองเทยวทเฉพาะเจาะจงรายบคคลใหแกนกทองเทยวตามความสนใจ ระยะเวลา งบประมาณ และปจจยอนๆ รวมทงสามารถเชอมโยงไปสการท าธรกรรมออนไลน เชน จองตวโดยสารและทพก นวตกรรมนท าใหพอรทลการทองเทยว Incredible India ไดรบรางวล World Travel Award สาขา Best Campaign of the Year ในป 2552 และไดรบการยอมรบในระดบสากลใหเปนเวบไซตการทองเทยวของภาครฐทดทสดในโลก

3. การใหบรการภาครฐแบบครบวงจร ณ จดเดยว (One Stop Service Management) นอกจากบรบททซบซอนมากขนจะท าใหการตดตอราชการมความซบซอนยงขนแลว ภายในภาครฐเองกก าลงเผชญกบ

อปสรรคตางๆ ในการบรหารจดการเชนกน โดยเฉพาะในกรณทหนวยงานจากหลายภาคสวนมความเกยวของกนในกระบวนงาน แตกลบมการด าเนนงานและจดเกบขอมลในลกษณะแยกสวน ทผานมาภาครฐทวโลกไดพยายามอยางตอเนองเพอใหบรการแบบครบวงจร ณ จดเดยว (One Stop Service) โดยในระยะแรกเรมจากจดตงศนยปฏบตการทมเจาหนาทประจ าจากหลายหนวยงานคอยใหบรการ แตเนองจากมการใชเทคโนโลยทจ ากดจงยงไมสามารถใหบรการประชาชนไดอยางทวถง ในระยะตอมาไดมการน าเทคโนโลยเขามาใชมากขนเพอพฒนาระบบการใหบรการภาครฐแบบครบวงจร ณ จดเดยว ท าใหสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพมากขน และประชาชนกไดรบความสะดวกสบายมากขน

กรณตวอยางทประสบความส าเรจของการใหบรการภาครฐแบบครบวงจร ณ จดเดยว ไดแก ระบบจดทะเบยนธรกจออนไลน (Online Business Licensing Service: OBLS3) ของประเทศสงคโปร ซงเปนเวบไซตกลางทอ านวยความสะดวกดานการขอใบอนญาตออนไลนจากทกหนวยงานภาครฐทเกยวของ โดยประชาชนสามารถตดตอหนวยงานกลางเพยงหนวยงานเดยวผานศนยปฏบตงานหรอเวบไซตทมฐานขอมลภาครฐเชอมตอกนทงหมด แทนการตดตอทกหนวยงานดวยตนเอง ท าใหลดขนตอนการเตรยม ยนและตรวจสอบเอกสาร ลดระยะเวลาในการขอรบบรการ อกทงยงสามารถตดตามความคบหนาของการด าเนนงาน

1 Government of Norway, Altinn Main Website | Accenture Credentials on The Brønnøysund Register Centre, Norwegian Government 2 Incredible !ndia.org Main Page, Ministry of Tourism | Tripgator Website and Travel Application | Hindu Business Line ‘Travel planning portal tripgator.com launched’ 3 Online Business Licensing Service, Head of Civil Service, Government of Singapore


4. การเชอมตออปกรณเคลอนท (Internet of Things & Mobility)

รปท 2 การเชอมตออปกรณเคลอนท (Internet of Things & Mobility)

ในชวง 3 ปทผานมา จ านวนโทรศพทเคลอนททวโลกเพมขนอยางรวดเรวกวา 2 เทา จาก 1,100 ลานเครองในป พ.ศ. 2555 เปน 2,600 ลานเครองในปจจบน และคาดการณวาจะเพมขนอก 2.5 เทาในป พ.ศ. 2563 ซงในอนาคตการเชอมตอระหวางอปกรณ (Internet of Things) จะมบทบาทเพมขนอยางมาก โดยคาดการณวาภายในป พ.ศ. 2563 อปกรณกวา 50,000 ลานชนจะถกเชอมตอกน หรอโดยเฉลยแลวมนษยหนงคนจะมอปกรณมากถง 6.5 ชนทเชอมตอกน

แนวโนมสภาวการณนจงนบเปนโอกาสส าคญทจะน าอปกรณเหลานมาใชประโยชนในวงกวาง ซงภาครฐสามารถน าเทคโนโลย การเชอมตอระหวางอปกรณมาชวยสนบสนนการปฏบตงานของเจาหนาท ใหสามารถแลกเปลยนขอมลและสอสารกนไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพมากขน นอกจากนยงสามารถเชอมตออปกรณใหสอสารถงกนแบบอตโนมตโดยไมตองอาศยการควบคมของมนษยตลอดเวลา เชน ระบบแจงเตอนอทกภยทประมวลผลบนพนฐานของขอมลจากเครองวดระดบน า ความเรวของการไหล และความชนของบรรยากาศ ท าใหสามารถแจงเตอนลวงหนาโดยอตโนมตกอนเกดภย

กรณตวอยางทประสบความส าเรจของการเชอมตออปกรณเคลอนท ไดแก โครงการ Safe City ของประเทศสงคโปร4 ซงเปนระบบรกษาความปลอดภยสาธารณะเชงรกทบรณาการขอมลจากกลองวงจรปดทงหมดไปยงศนยบญชาการ และน าเครองมอวเคราะหภาพเคลอนไหวเชงลก (Video Analytics) มาประเมนสถานการณเสยง เพอแจงเตอนไปยงเจาหนาท (Push Notification) เชน วเคราะหภาพเคลอนไหวเพอตรวจจบวตถแปลกปลอมทถกทงไวในทสาธารณะ หรอสงสญญาณเมอมผบกรกเขาไปในบรเวณตองหาม และแจงไปยงเจาหนาทภาคสนามใหด าเนนการไดทนทวงท

5. การจดการขอมลขนาดใหญและการวเคราะหขอมลเชงลก (Big Data & Analytics) ไมเพยงแตจ านวนอปกรณเทานนทเพมขน ขนาดของขอมลกเปนอกสงหนงทมการขยายตวเพมขนอยางมนยส าคญ ทงในเชง

ปรมาณ รปแบบ และความรวดเรวในการเปลยนแปลง ซงขอมลสวนมากยงไมมระบบในการจดเกบ (Unstructured) หรอถกจดเกบในลกษณะฐานขอมลดบ (Database) ท าใหไมสามารถน ามาใชใหเกดประโยชนสงสด ปจจบนจงไดมการพฒนาระบบการจดการขอมลขนาดใหญ (Big Data) เพอใชเปนเครองมอจดระเบยบฐานขอมลทมขนาดใหญและมความหลากหลายใหเปนระบบ รวมทงมการพฒนาเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก (Analytics) เพอใหสามารถเขาใจขอมลอยางลกซงและน าขอมลไปใชใหเกดผลในทสด (Insight, Action, Outcome)

4 Accenture Credentials Safe City, collaborating with Safety Security Industry Programme Office (SSIPO), Ministry of Home Affairs (MHA) and Singapore Economic Development Board (SEDB)


กรณตวอยางทประสบความส าเรจของการจดการขอมลขนาดใหญและการวเคราะหขอมลเชงลก ไดแก ระบบบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร (Integrated Virtual Labor Market: IVLM) ของประเทศเยอรมน5 โดยทผานมาเยอรมนประสบปญหาอตราการวางงานสงเนองจากทกษะของแรงงานไมสอดคลองกบความตองการของตลาด ภาครฐจงไดพฒนาระบบ IVLM ขนมาเพอใชในการบรหารจดการตลาดแรงงานของประเทศ โดยเชอมโยงขอมลต าแหนงงานจากกวา 700 หนวยงาน ทงภายในเยอรมนและในทวปยโรป รวมทงน าขอมลตลาดแรงงานจากภาคสวนอนๆ มาวเคราะห เพอยกระดบการจดหางานแบบครบวงจร ตงแตขนตอนการจดทะเบยนผวางงาน ไปจนถงการฝกอบรมและพฒนาทกษะแรงงาน สงผลใหอตราการวางงานและระยะเวลาทใชในการหางานของประชาชนเยอรมนลดลงมาก

6. การใชบรการทางเทคโนโลยรวมกน (Shared Services) ภาครฐทวโลกก าลงตระหนกถงบทเรยนส าคญในการขบเคลอนรฐบาลอเลกทรอนกส (e-government) ซงทผานมาได

ด าเนนการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศในลกษณะ “ตางคนตางท า” ไมไดมการบรณาการกนเทาทควร ทงทแทจรงแลวหนวยงานตางๆ ลวนมความตองการทางเทคโนโลยทคลายคลงกน ภาครฐจงมโอกาสลดความซ าซอนในแงของงบประมาณ ระยะเวลาในการด าเนนงาน และการดแลรกษาระบบ อกทงยงสามารถเพมประสทธภาพจากการเพมขนาด (Economies of Scale) เมอหนมาใชบรการทางเทคโนโลยรวมกน (Shared Services) เชน บรการโครงสรางพนฐานดานคอมพวเตอร (IaaS) บรการดานซอฟตแวร (SaaS) บรการแพลตฟอรม (PaaS) และบรการระบบคลาวดภาครฐ (G-Cloud) ซงเปนโครงสรางพนฐานบนอนเทอรเนตทใหหนวยงานตางๆ ใชทรพยากรรวมกนและสามารถเรยกใชงานผานเครอขายไดตลอดเวลา เปนตน

กรณตวอยางทประสบความส าเรจของการใชบรการทางเทคโนโลยรวมกน ไดแก ระบบ SingPass6 และ CorpPass7 ของประเทศสงคโปร ซงเปนระบบกลางส าหรบบรหารจดการสทธ จากเดมทประชาชนผมความประสงคใชบรการออนไลนของภาครฐจะตองยนยนตวตนใหมทกครงเมอตองการท าธรกรรมของแตละหนวยงาน แตเมอมระบบ SingPass และ CorpPass ประชาชนสามารถบรหารจดการสทธผานบญชอเลกทรอนกสกลาง (Single Electronic User Account) ดวยการพสจนตวตนเพยงครงเดยว (Single Sign-On) ผานเลขประจ าตวประชาชน จงไดรบความสะดวกยงขน

7. การสรางสมดลระหวางความปลอดภยและการอ านวยความสะดวก (Rebalancing between Security & Facilitation) ทามกลางความซบซอนของบรบททางเศรษฐกจและสงคมในโลกยคดจทล ภาครฐมบทบาททส าคญอยางยงในการสรางสมดล

ระหวางการรกษาความปลอดภยของชวต ทรพยสน ขอมลของประชาชน และการใหบรการเพออ านวยความสะดวกแกประชาชนในดานตางๆ ซงหากไมสามารถสรางสมดลไดกอาจสงผลกระทบเชงลบตอประเทศ เชน ในขนตอนการตรวจคนเขาเมอง หากเจาหนาทเขมงวดมากเกนไปกจะท าใหนกทองเทยวไมไดรบความสะดวกสบาย ซงอาจเปนอปสรรคตอการเตบโตของภาคอตสาหกรรมการทองเทยวและเศรษฐกจของประเทศ แตในขณะเดยวกนหากเจาหนาทเขมงวดนอยเกนไปกอาจมความเสยงตอความปลอดภยของประเทศ ดงนน การสรางสมดลระหวางความปลอดภยและการอ านวยความสะดวก จงเปนประเดนทาทายทภาครฐทวโลกก าลงหนมาใหความส าคญ

กรณตวอยางทประสบความส าเรจของการสรางสมดลระหวางความปลอดภยและการอ านวยความสะดวก ไดแก โปรแกรม Automated Passport Control (APC) ของประเทศสหรฐอเมรกา ทเปดโอกาสใหผโดยสารทถอหนงสอเดนทางสหรฐ แคนนาดา และประเทศทไดรบการยกเวนวซา ลงทะเบยนลวงหนาเพอลดขนตอนการพสจนตวตนเมอเดนทางขามแดน แตในขณะเดยวกนกยงรกษามาตรฐานความปลอดภยโดยใหผโดยสารสแกนหนงสอเดนทาง ถายรป และตอบค าถามเกยวกบขอมลสวนตวและขอมลเทยวบน ผานชองทางอตโนมตพเศษ โดยปจจบนไดตดตงจดใหบรการท 36 สนามบนหลก และสามารถรองรบไดถง 9 ภาษา

8. การเปลยนแปลงโดยมงเนนผลสมฤทธ (Outcome-driven Transformation) การพฒนาสรฐบาลอเลกทรอนกสในระยะทผานมามงเนนการตดตงและใชงานระบบเทคโนโลยสารสนเทศภายในหนวยงาน

ภาครฐตางๆ อยางไรกตาม การยกระดบสรฐบาลดจทลในระยะถดไปจ าเปนตองอาศยกระบวนทศนการเปลยนแปลงโดยมงเนนผลสมฤทธ (Outcome-driven Transformation) กลาวคอ มการปรบเปลยนองคกรแบบครบวงจร (End-to-End Transformation)

5 Accenture Credentials, Bundesagentur für Arbeit & National Employment Agency (BA) 6 Government of Singapore Singapore Personal Access Main Website | Infocomm Development Authority of Singapore under Ministry of Finance 7 Government of Singapore Corppass Factsheet, Infocomm Development Authority of Singapore & Infocomm News


ทงในดานทรพยากรมนษย (People) ขนตอนการท างาน (Process) เทคโนโลย (Technology) และกฏระเบยบ (Regulation) นอกจากน เพอใหสามารถขบเคลอนการเปลยนแปลงไดอยางมประสทธภาพ ยงจ าเปนตองมการบรหารจดการโครงการและการก ากบดแล (Project Management and Governance) ทดอกดวย

ภาครฐทวโลกจงไดน าแนวคดโครงการน ารองเพอขยายผล (Pilot & Scale) มาประยกตใชในการขบเคลอนการเปลยนแปลง แทนการด าเนนการเปลยนแปลงขนาดใหญภายในครงเดยว (Big Bang) โดยจดท าโครงการน ารองในหนวยงานทมความพรอมสงและในงานบรการภาครฐทมผลกระทบสง เพอใหเกดผลสมฤทธภายในระยะเวลาอนรวดเรว ท าใหเกดการเรยนรจากขอผดพลาดโดยทไมสงผลกระทบในวงกวาง หรอสามารถน าสงทประสบผลส าเรจจากโครงการน ารองไปขยายผลในหนวยงานอนๆ ในระยะถดไป

ภายใตกระบวนทศนใหมน เปดโอกาสใหประเทศทยงตองด าเนนการเปลยนแปลงสามารถพฒนาแบบกาวกระโดด (Leapfrog) โดยเรยนรจากตวอยางประสบการณของกรณศกษาทไดมการทดลองในรปแบบตางๆ จนเกดความชดเจน และเลอกน ารปแบบทเหมาะสมมาประยกตใชใหเกดประโยชนสงสด เชน การพฒนาระบบยนยนตวตน Aadhaar ของประเทศอนเดย ทสามารถจดเกบขอมลลายนวมออเลกทรอนกสของพลเมองไดถง 200 ลานคนตอป เพอใชในการยนยนตวตนเมอตองการตดตอภาครฐ ทงน อนเดยไดศกษาบทเรยนจากการพฒนาเทคโนโลยการยนยนตวตนดวยขอมลทางชวภาพ (Biometrics) ของตางประเทศ เชน สหราชอาณาจกรทดลองใชระบบสแกนมานตา (IRIS) แตประสบปญหาการใชงานจรง ในขณะทสหรฐอเมรกาพบอปสรรคในการน าระบบสแกนลายนวมอมาใชส าหรบลงตราประทบ (Visa) จนในทสดอนเดยไดเลอกรปแบบการยนยนตวตนผานลายนวมออเลกทรอนกสมาประยกตใช และประสบความส าเรจในการพฒนาระบบ Aadhaar8 ใหเปนรากฐานการพฒนารฐบาลดจทลตอยอดในดานอนๆ เชน การใหเงนชวยเหลอรายบคคลในรปแบบ electronic payment เปนตน

9. ภาวะผน าการเปลยนแปลง (Change Leadership) การยกระดบสรฐบาลดจทลใหประสบผลส าเรจเปนภารกจทยงใหญส าหรบทกประเทศ เนองจากใชระยะเวลานาน ใชกรอบ

งบประมาณสง และไมไดมกฎระเบยบรองรบอยางชดเจน อกทงยงเปนเรองทเขาใจยากและคอนขางไกลตวจากการด ารงชวตประจ าวนของประชาชน ยงไปกวานนการท างานของภาครฐยงเกยวของกบผมสวนไดเสย (Stakeholder) จากหลายภาคสวนเปนจ านวนมาก ท าใหการบรณาการและการประสานประโยชนเปนเรองททาทาย

ดงนน การเปลยนแปลงสรฐบาลดจทลจงจ าเปนตองไดรบการสนบสนนจากผน าสงสดของประเทศ เพอกาวขามอปสรรคความทาทายดงกลาว จะเหนไดวาประเทศสวนใหญทประสบความส าเรจในการขบเคลอนสรฐบาลดจทลนนไมใชประเทศทร ารวยทสด แตเปนประเทศทมภาวะผน าการเปลยนแปลงสง โดยบคคลากรทอยในต าแหนงผน าประเทศจะตองมความมงมน มวสยทศน และเลงเหนความส าคญของการน าเทคโนโลยมาใชในการพฒนาประเทศอยางแทจรง สงผลใหภาครฐสามารถด าเนนงานตงแตตนจนจบกระบวนการไดอยางไรรอยตอ แมจะมการเปลยนผานยคสมยทางการเมองกตาม

กรณตวอยางทประสบความส าเรจของภาวะผน าการเปลยนแปลง ไดแก การพฒนารฐบาลดจทลในประเทศสาธารณรฐเกาหล ซงไดเรมวางรากฐานโครงการเชงดจทลในป พ.ศ. 2539 และไดมการพฒนาอยางตอเนองมาจนถงปจจบน ถงแมจะมการเปลยนแปลงผน าประเทศหลายครง แตภาครฐกยงสามารถด าเนนงานไดตามนโยบายและแผนปฏบตการทวางไว เนองจากไดรบการสนบสนนจากผน าทกคนทกาวขนมาอยในต าแหนง สงผลใหดชน EGDI (e-Government Development Index9) ของเกาหลใตไตขนจากอนดบ 13 ในป พ.ศ. 2546 มาเปนอนดบ 1 ของโลก ในป พ.ศ. 2555 และยงคงรกษาอนดบสงสดมาจนถงปส ารวจลาสด

8 Accenture Knowledge Exchange Database | Government of India, Unique Identification Authority of India Planning Commission 9 E-Government Complete Survey and UN E-Government Development Database, United Nations Public Administration Country Studies (UNPACS), Department of Economic and Social Affairs


บทท 2 ทศทางการพฒนารฐบาลดจทลใหสอดคลองกบยทธศาสตรระดบชาต

การพฒนาและขบเคลอนรฐบาลดจทลจ าเปนตองมการก าหนดเปาหมายและทศทางทสอดคลองกบยทธศาสตรระดบชาตตอไปน

• นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. 2558 – 2564 • แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 พ.ศ. 2560 – 2564 • แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย พ.ศ. 2556-2561 • กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระยะ พ.ศ. 2554-2563 (ICT2020) • แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม พ.ศ. 2559-2563

รปท 3 วสยทศน นโยบาย และแผนการพฒนาของรฐบาลปจจบนใตคณะรฐมนตร พลเอก ประยทธ จนทรโอชา

2.1 ความสอดคลองระหวางทศทางของแผนพฒนารฐบาลดจทลกบยทธศาสตรระดบชาต จากนโยบายของคณะรฐมนตร พลเอก ประยทธ จนทรโอชา พ.ศ. 2558 ทง 11 ดาน ภายใตกรอบวสยทศน มนคง มงคง

ยงยน สามารถก าหนดขดความสามารถเชงดจทลหลกของภาครฐไทยไดเปน 24 ดาน ใน 4 มต ดงน มตท 1 ความมนคงแหงชาต ประกอบดวย ความปลอดภยสาธารณะ การบรหารจดการชายแดน ภยธรรมชาต และ ภาวะ

วกฤต มตท 2 งานบรการเพอเศรษฐกจและการพฒนาสงคม ประกอบดวย การลงทน การคา (น าเขา/สงออก) วสาหกจขนาดกลาง

และขนาดยอม การทองเทยว ภาษและรายได แรงงาน การเกษตร การพฒนาสงคม การศกษา สาธารณสข สาธารณปโภค และ การคมนาคม

มตท 3 ประสทธภาพภาครฐ ประกอบดวย การจดซอจดจาง การบรหารสนทรพย ทรพยากรมนษยและการจายเงนเดอน และ การเงนและการใชจาย

แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม พ.ศ. 2559-2563


มตท 4 ขดความสามารถรองรบตางๆ ประกอบดวย การใหขอมลแกประชาชน การรบฟงความคดเหน การบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการ การยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธ การบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบการบรการ และการยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธ

รปท 4 ขดความสามารถเชงดจทลหลกของภาครฐไทย 26 ดาน จากนโยบายรฐบาล 11 ดาน ภายใตกรอบวสยทศน มนคง มงคง ยงยน

โดยในระยะแรกของการจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ครอบคลมขดความสามารถหลกทงหมด 18 ดาน ไดแก การบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการ การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธ การใหขอมล การรบฟงความคดเหน โครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส ศกยภาพบคลากรภาครฐ การใหความชวยเหลอ การเพมประสทธภาพแรงงาน การเพมประสทธภาพภาคการเกษตร การทองเทยว การลงทน การคา (น าเขา/สงออก) วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ภาษและรายได ความปลอดภยสาธารณะ การบรหารจดการชายแดน การปองกนภยธรรมชาต และการจดการในภาวะวกฤต


รปท 5 ขอบเขตของโครงการในระยะแรก

ทงน เพอใหการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลทง 18 ดานภายใตแผนพฒนารฐบาลดจทลสอดรบกบยทธศาสตรระดบชาตขางตน จงไดท าการศกษาวเคราะหความสอดคลองระหวางทศทางของแผนพฒนารฐบาลดจทลกบยทธศาสตรระดบชาต อนจะสงผลให การขบเคลอนประเทศตามแผนตางๆ เปนไปในทศทางเดยวกนและสนบสนนซงกนและกน โดยสามารถสรปประเดนความสอดคลองไดดงตอไปน


ความสอดคลองระหวางแผนพฒนารฐบาลดจทลกบนโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ. 2558 -2564 การจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทลมความสอดคลองกบ 10 ประเดนยทธศาสตร ภายใตนโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ.

2558 -2564 ดงน

รปท 6 ความสอดคลองระหวางแผนพฒนารฐบาลดจทลกบนโยบายความมนคงแหงชาต

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธ จะชวยสนบสนนยทธศาสตรเสรมสรางความมนคงทางเทคโนโลยสารสนเทศและไซเบอร

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานความปลอดภยสาธารณะ จะชวยสนบสนนยทธศาสตรปองกนและแกไขการกอความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต ยทธศาสตรเสรมสรางความเขมแขงและภมคมกนของความมนคงภายใน และยทธศาสตรสรางเสรมศกยภาพการปองกนและแกไขปญหาภยคกคามขามชาต

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการบรหารจดการชายแดน จะชวยสนบสนนยทธศาสตรจดระบบการบรหารจดการชายแดนเพอปองกนและแกไขปญหาขามพรมแดน ยทธศาสตรจดระบบ ปองกน และแกไขปญหาผหลบหนเขาเมอง และยทธศาสตรสรางเสรมศกยภาพการปองกนและแกไขปญหาภยคกคามขามชาต

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการปองกนภยธรรมชาต จะชวยสนบสนนยทธศาสตรรกษาความมนคงของฐานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และยทธศาสตรพฒนาระบบงานขาวกรองใหมประสทธภาพ

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการจดการในภาวะวกฤต จะชวยสนบสนนยทธศาสตรพฒนาระบบการเตรยมพรอมแหงชาตเพอเสรมสรางความมนคงของชาต และยทธศาสตรเสรมสรางและพฒนาศกยภาพการปองกนประเทศ


ความสอดคลองระหวางแผนพฒนารฐบาลดจทลกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12 พ.ศ. 2560-2564 การจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทลมความสอดคลองกบ 7 ประเดนยทธศาสตร ภายใตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต

ฉบบท 12 พ.ศ. 2560-2564 ดงน

รปท 7 ความสอดคลองระหวางแผนพฒนารฐบาลดจทลกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 12

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการใหขอมล ดานการรบฟงความคดเหน และดานการใหความชวยเหลอ จะชวยสนบสนนยทธศาสตรการสรางความเสมอภาคเพอรองรบสงคมสงวยอยางมคณภาพ

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการเพมประสทธภาพแรงงาน จะชวยสนบสนนยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจในภาพรวม ยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจรายสาขา ยทธศาสตรการเสรมสรางและพฒนาศกยภาพคนใหสนบสนนการเจรญเตบโตของประเทศและมคณภาพชวตทด และยทธศาสตรการสรางความเสมอภาคเพอรองรบสงคมสงวยอยางมคณภาพ

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการเพมประสทธภาพภาคการเกษตร จะชวยสนบสนนยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจในภาพรวม และยทธศาสตรการพฒนาเกษตรสความเปนเลศดานอาหาร

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการลงทน จะชวยสนบสนนยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจในภาพรวม • การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการคา (น าเขา/สงออก) จะชวยสนบสนนยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจ

ในภาพรวม และยทธศาสตรการพฒนาพนท ภาค และการเชอมโยงภมภาค • การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการทองเทยว และดานวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม จะชวย

สนบสนนยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจรายสาขา • การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการปองกนภยธรรมชาต จะชวยสนบสนนยทธศาสตรการสรางความ

เจรญเตบโตทางเศรษฐกจและสงคมอยางเปนมตรกบสงแวดลอม


ความสอดคลองระหวางแผนพฒนารฐบาลดจทลกบแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย พ.ศ. 2556-2561 การจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทลมความสอดคลองกบ 3 ประเดนยทธศาสตร ภายใตแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบ

ราชการไทย พ.ศ. 2556-2561 ดงน

รปท 8 ความสอดคลองระหวางแผนพฒนารฐบาลดจทลกบแผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย พ.ศ. 2556-2561

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการ และดานการยนยนตวตนและบรหารจดการสทธ จะชวยสนบสนนยทธศาสตรการพฒนาองคใหมขดสมรรถนะสงและทนสมยบคลากรมความเปนมออาชพ และยทธศาสตรการวางระบบการบรหารงานราชการแบบบรณาการ

• การพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการใหขอมล ดานการรบฟงความคดเหน ดานการใหความชวยเหลอ ดานการเพมประสทธภาพแรงงาน ดานการเพมประสทธภาพภาคการเกษตร ดานการทองเทยว ดานการลงทน ด านการคา (น าเขา/สงออก) ดานวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และดานภาษและรายได จะชวยสนบสนนยทธศาสตรการสรางความเปนเลศในการใหบรการประชาชน


ความสอดคลองระหวางแผนพฒนารฐบาลดจทลกบกรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระยะ พ.ศ. 2554-2563 (ICT2020) และ แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม พ.ศ. 2559-2563

การพฒนาขดความสามารถเชงดจทลทง 18 ดานภายใตแผนพฒนารฐบาลดจทล จะชวยสนบสนนยทธศาสตร การใชเทคโนโลยสารสนเทศในกระบวนการท างานของภาครฐ (Smart Government) ภายใตกรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระยะ พ.ศ. 2554-2563 (ICT2020) โดยสอดคลองกบ ยทธศาสตรท 4 “Smart Government” ทประกอบดวย 1. ICT Human Resouce and ICT Competent Workforce 2. ICT Infrastructure 3. ICT Industry ภายใตกรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ระยะ พ.ศ.2554-2563 (ICT2020)

นอกจากนแผนพฒนารฐบาลดจทลยงสอดคลองกบ แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม พ.ศ. 2559-2563 (Thailand Digital Economy and Society Developmant Plan) โดยเนอหาทเกยวของโดยตรง คอ ยทธศาสตรท 4 ปรบเปลยนภาครฐสการเปนรฐบาลดจทล และยทธศาสตรอน ๆ ดวยดงรปท 9

รปท 9 ความสอดคลองระหวางแผนพฒนารฐบาลดจทล และแผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคมพ.ศ. 2559-2563


สรปความสอดคลองระหวางแผนพฒนารฐบาลดจทลกบแผนชาตตางๆ

รปท 10 ตารางสรปความสอดคลองระหวางแผนพฒนารฐบาลดจทลกบแผนระดบชาตอนๆ

จากการวเคราะหประเดนความสอดคลองระหวางทศทางของแผนพฒนารฐบาลดจทลกบยทธศาสตรระดบชาตขางตน พบวาการจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทลไมเพยงแตจะชวยก าหนดแนวทางการขบเคลอนสรฐบาลดจทลของประเทศทชดเจนและเปนรปธรรม แตยงเปนหวใจส าคญทจะชวยสนบสนนใหภาครฐบรรลผลตามวสยทศนและเปาหมายของยทธศาสตรระดบชาตตางๆ อนจะน าไปสผลลพธทดแกทกภาคสวน และสงผลใหประเทศไทยสามารถกาวไปเปนประเทศทมความมนคง มงคง และยงยน ไดอยางแทจรง

แผนพฒนาดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม พ.ศ. 2559-2561

แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต พ.ศ. 2560-2564

นโยบายของคณะรฐมนตร พลเอกประยทธ จนทรโอชา พ.ศ.2558

นโยบายความมนคงแหงชาต พ.ศ.2558-2564

แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย พ.ศ.2556-2561

กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารระยะ พ.ศ.2554-2563 (ICT2020)


บทท 3 สภาวการณของการพฒนารฐบาลดจทลของประเทศไทยในปจจบนเทยบกบสากล 3.1 ผลการศกษาวเคราะหผลการจดอนดบการพฒนารฐบาลดจทล (International Benchmark)

เพอใหเกดความเขาใจภาพรวมสถานการณดานการพฒนารฐบาลดจทลและปจจยทสงผลตอการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลของภาครฐไทย คณะท างานจงท าการศกษาผลการจดอนดบสากลอนเปนยอมรบในเวทโลก คอรายงานส ารวจการพฒนารฐบาลอเลกทรอนกส (e-Government Development Survey)10 ขององคการสหประชาชาต ซงจดท าขนทกๆ 2 ป ตงแตป 2546 เปนตนมา โดยในปลาสดมจ านวนประเทศทไดรบการจดอนดบทงหมด 193 ประเทศ

รายงาน e-Government Development Survey ประกอบไปดวยการส ารวจความพรอมของประเทศในการบรการอเลกทรอนกสของรฐสประชาชนใน 2 มตหลก ไดแก ศกยภาพการพฒนารฐบาลอเลกทรอนกส โดยใชดชน EGDI (e-Government Development Index) และการมสวนรวมทางอเลกทรอนกสของประชาชน โดยใชดชน EPI (e-Participation Index) ส าหรบการดชน EGDI นนสามารถแบงออกเปน 3 ดาน ไดแก 1) ดานโครงสรางพนฐานทางโทรคมนาคม 2) ดานขดความสามารถของประชาชนผใชบรการ และ 3) ดานความพรอมในการใหบรการออนไลนของภาครฐ จากผลการส ารวจปลาสด ดชนภาพรวม EGDI ของไทย อยในอนดบท 102 ซงลดลงอยางมนยส าคญจากอนดบ 76 ในป 2010 ในขณะท ดชน EPI อยทอนดบ 54 สงขนจาก 110 ในป 2010 เมอเปรยบเทยบกบความสามารถในการแขงขนของประเทศ (Global Competitiveness Index: GCI) ทจดท าโดย World Economic Forum11 ผลปรากฏวาอนดบของไทยอยในเกณฑคอนขางด (อนดบท 31) แตเมอท าการเปรยบเทยบกบกลมประเทศทมความสามารถในการแขงขนสง จะพบวาประเทศไทยยงมความจ าเปนตองเรงพฒนาดานรฐบาลอเลกทรอนกสเพอใหทดเทยมกบประเทศชนน าตางๆ และเมอพจารณาในรายละเอยดพบวาสาเหตทอนดบ GCI ของไทยอยในเกณฑดนน สวนใหญเปนผลมาจากปจจยสนบสนนทางเศรษฐกจมหภาค โดยเฉพาะอตราเงนเฟอ และสดสวนหนสาธารณะตอผลตภณฑมวลรวมประชาชาต ในขณะทดานความพรอมทางเทคโนโลยยงท าไดไมด ซงเหนไดจากคะแนนของดชน EGDI ทคอนขางต า เมอเทยบกบประเทศคแขง

ประเทศ อนดบ GCI อนดบ EGDI อนดบ EPI เกาหลใต 26 1 1 ออสเตรเลย 22 2 7 สงคโปร 2 3 10 ฝรงเศส 23 4 4 เนเธอรแลนด 8 5 1 ญปน 6 6 4 สหรฐอเมรกา 3 7 9 สหราชอาณาจกร 9 8 4 นวซแลนด 17 9 19 ฟนแลนด 4 10 24 ไทย 31 102 54

ตารางท 1 สรปเปรยบเทยบอนดบ GCI EGDI และ EPI ของประเทศตางๆ รวมถงประเทศไทย

เพอใหเขาใจถงปจจยทสงผลตออนดบดชนในการน าไปก าหนดนโยบายพฒนาใหเหมาะสม จงตองศกษาในรายละเอยดของแตละดชนยอย ไดแก

• ดชนดานโครงสรางพนฐานทางโทรคมนาคม (Telecommunication Infrastructure Index: TII) 10 E-Government Complete Survey and UN E-Government Development Database, United Nations Public Administration Country Studies (UNPACS), Department of Economic and Social Affairs 11 The Global Competitiveness Annual Report and Index, Wold Economic Forum (WEC)


• ดชนดานขดความสามารถของประชาชนผใชบรการ (Human Capital Index: HCI) • ดชนความพรอมดานการใหบรการของรฐออนไลน (Online Service Index: OSI) • ดชนการมสวนรวมทางอเลกทรอนกสของประชาชน (e-Participation Index: EPI)

แผนภาพท 1 สรปอนดบดชนของประเทศไทยจากรายงาน e-Government Development Survey

ดชนดานโครงสรางพนฐานทางโทรคมนาคม (TII) ดชน TII ของไทยลดลงอยางตอเนองจากอนดบท 94 ในป 2010 มาเปนอนดบท 107 ในป 2014 โดยเมอพจารณารายตวชวด

จ านวน 5 ตว พบวาแมจ านวนผลงทะเบยนใชงานโทรศพทมอถอ และจ านวนผลงทะเบยนใชงานเครอขายบรอดแบนดแบบมสายจะเพมสงขนมาก แตตวชวดอก 3 ตวทเหลอยงอยในเกณฑทไมด โดยเฉพาะอยางยงจ านวนผลงทะเบยนใชงานเครอขายบรอดแบนดแบบไรสาย ซงเปนตวทเพมเขามาใหมในรายงานปลาสด โดยไทยไดอนดบท 159 ดงนนจะเหนวาประเทศไทยนนยงมชองวางในการพฒนาปจจยพนฐานทางโทรคมนาคมขนสงอยมาก ในขณะเดยวกนการเขาถงเครอขายโทรศพทไรสายและบรอดแบนดทอยในระดบด สงผลใหการผลกดนนโยบายรฐบาลดจทลท าไดอยางมประสทธภาพและกอใหเกดประโยชน

ดชน HIC ดานความพรอมของประชาชนจะเหนไดวาไทยยงประสบปญหาในเรองความพรอมของผใชเทคโนโลยสารสนเทศ จากการท

อนดบดชน HCI ของไทยตกลงจากอนดบท 67 ในป 2010 มาเปน 118 ในป 2014 ซงลดลงถง 51 อนดบ โดยมสาเหตส าคญมาจากการเพมตวชวดใหม 2 ตว ไดแก จ านวนปทคาดวาจะไดรบการศกษาและจ านวนปเฉลยทไดรบการศกษา ซงผลการประเมนของไทยยงอยในระดบทไมดในขณะเดยวกนอตราการรหนงสอและอตราการเขาเรยนทเปนตวชวดเดมกยงอยในระดบต าและมแนวโนมแยลง ดง นนภาครฐจงมความจ าเปนตองเรงขยายการศกษาใหทวถงและมคณภาพ เพอกระจายโอกาสการเขาถงบรการภาครฐยคใหมไดอยางเทาเทยมยงขน

ดชน EPI ในขณะทการศกษายงตองพฒนาอกผใชแตอนดบดชน EPI ของไทยสามารถกาวกระโดดขนมาจากอนดบท 110 ในป 2010 มาเปน อนดบท 48 ในป 2012 ซงสะทอนใหเหนวาภาคประชาชนตองการมสวนรวมกบภาครฐผานชองทางอเลกทรอนกส ไมวาจะในรปแบบการบรโภคขอมลดานเดยว ไปจนถงการรวมแสดงความคดเหนเกยวกบนโยบายสาธารณะและบรการภาครฐ อยางไรกตามในป 2014 อนดบกลบลดลงเปน 54 ดงนนการทโครงสรางพนฐานทางโทรคมนาคมและการศกษาทขาดประสทธภาพยงเปนขอจ ากดของการพฒนาการมสวนรวมของประชาชนผานทางอเลกทรอนกสอยางยงยน

ดชน OSI ความพรอมของภาครฐในการใหบรการผานชองทางออนไลนเปนอกขดความสามารถทประเทศไทยตองเรงพฒนา โดยสามารถ

สงเกตไดจาก อนดบดชน OSI ทลดลงจากอนดบท 66 ในป 2010 เปนอนดบท 75 ในป 2014 และเมอศกษาคะแนนการใหบรการในแตละระดบ พบวาแมการใหบรการระดบท 1 (Emerging) ดานการใหขอมลเบองตนรฐบาลไทยจะอยในเกณฑทคอนขางดแลว และบรการระดบท 4 (Connected) จะมการพฒนาทเพมมากขน ซงอาจเนองจากทผานมาสถานการณของประเทศอยในภาวะทภาคประชาชนตองเขา

110

485467

66 757692

10294103 107

66

104

118

30

80

1302010 2012 2014

อนดบ

ป

อนดบดชนใน e-Government Development Survey

EPIOSIEGDITIIHCI


มามสวนรวมวางนโยบายสาธารณะเพมขนมากกวาภาวะปกต แตการทบรการระดบท 2 (Enhanced) และระดบท 3 (Transactional) ยงอยในเกณฑทตองท าการปรบปรงแกไข จงสามารถแสดงใหเหนวา ประเทศไทยยงขาดรากฐานทดในการพฒนารฐบาลดจทลทสมบรณและยงยน ซงนบเปนความเสยงทอาจสงผลใหประเทศไทยไมสามารถพฒนากาวทนประเทศอนๆ ไดเรวพอในระยะยาว

แผนภาพท 2 อนดบของตวชวดของแตละดชน

จากการวเคราะหดชนขางตนรวมถงการศกษายทธศาสตรและแผนการด าเนนนโยบายของประเทศผน าดานการพฒนารฐบาลดจทลสามารถสรปแนวทางส าหรบประเทศไทย เพอจะน าไปปรบใชและสงผลใหเกดการสรางสภาพแวดลอมทจะสนบสนนการพฒนารฐบาลดจทลใหไปสความส าเรจ ไดทงสน 4 ประการดงตอไปน

• ประการท 1 ประเทศไทยตองสรางวฒนธรรมการเรยนรใหแกทรพยากรบคคล • ประการท 2 สงเสรมใหประชาชนตระหนกและมความเชอมนตอการใชบรการอเลกทรอนกสของรฐ • ประการท 3 ตองมการลงทนในโครงสรางพนฐานดานเทคโนโลยสารสนเทศ • ประการท 4 การพฒนาบรการตองค านงถงความตองการของประชาชนเปนหลก

OSI ระดบ 1

OSI ระดบ 2

OSI ระดบ 3

OSI ระดบ 4

รอยละของประชากรทใชอนเทอรเนต

รอยละของผใชโทรศพทบาน

รอยละของผลงทะเบยนใชงานโทรศพทมอถอ

รอยละของผลงทะเบยนใชงานเครอขายบรอดแบนดแบบมสาย

รอยละของผลงทะเบยนใชงานเครอขายบรอดแบนดแบบไรสาย*

อตราการรหนงสอ

อตราการเขาเรยน

จ านวนปทคาดวาจะไดรบการศกษา*

จ านวนปเฉลยทไดรบการศกษา*

EPI ระดบ 1*EPI ระดบ 2* EPI ระดบ 3*

-40.00

-30.00

-20.00

-10.00

0.00

10.00

20.00

30.00

020406080100120140160180

การเป

ลยนแ

ปลงอ

นดบข

องไท

ยในช

วง 4

ป

อนดบ

อนดบของตวชวดของแตละดชน

OSI TII HCI EPI *หมายถงมขอมลปลาสดปเดยว

คาเฉลยรวม = 91

34

35

สวนท 2 วสยทศนและยทธศาสตร

36 สวนท 2 วสยทศนและยทธศาสตร

บทท 4 วสยทศนของการพฒนารฐบาลดจทล

“ใน 3 ปขางหนา ภาครฐไทยจะยกระดบสการเปนรฐบาลดจทล ทมการบรณาการระหวางหนวยงาน มการด าเนนงานแบบอจฉรยะ ใหบรการโดยมประชาชนเปนศนยกลาง และขบเคลอนใหเกดการเปลยนแปลงไดอยางแทจรง”

การยกระดบขดความสามารถเชงดจทลของภาครฐไทยสการเปนรฐบาลดจทล ตงอยบนพนฐานขององคประกอบหลกส าคญ 4 ประการ ไดแก การบรณาการภาครฐ (Government Integration) การด าเนนงานแบบอจฉรยะ (Smart Operations) การใหบรการ โดยมประชาชนเปนศนยกลาง (Citizen-centric Services) และการสนบสนนใหเกดการขบเคลอนไปสการเปลยนแปลง (Driven Transformation)

รปท 11 วสยทศนของการพฒนารฐบาลดจทล

องคประกอบท 1 การบรณาการภาครฐ (Government Integration) คอ การบรณาการระหวางหนวยงานตางๆ ตงแต การเชอมโยงขอมลไปจนถงการด าเนนงาน เพอยกระดบประสทธภาพในการปฏบตงาน ซงการบรณาการขอมลจะท าใหภาครฐไทยเหนขอมลประชาชนเปนภาพเดยวทสมบรณ (Single View of Citizen) ในขณะทการบรณาการการด าเนนงานจะท าใหภาครฐไทยตระหนกถงความตองการทางเทคโนโลยทคลายคลงกนในแตละหนวยงาน จงสามารถลดความซ าซอนทงในดานของงบประมาณ ระยะเวลา และการดแลรกษาระบบ อกทงยงสามารถเพมประสทธภาพจากการเพมขนาด (Economies of Scale) และจากการใชบรการทางเทคโนโลยรวมกน (Shared Services) อนจะน าไปสการใหบรการภาครฐแบบครบวงจร ณ จดเดยว (One Stop Service Management) ทสามารถตอบโจทยดานการอ านวยความสะดวกแกประชาชนไดมากยงขน องคประกอบท 2 การด าเนนงานแบบอจฉรยะ (Smart Operations) คอ การน าเทคโนโลยและอปกรณดจทลมาสนบสนน การปฏบตงานของเจาหนาทภาครฐไทย เพอใหสามารถด าเนนงานไดอยางถกตองแมนย า รวดเรว และตรงจดมากขน โดยมการเชอมตอระหวางเครองมออปกรณ (Internet of Things) ตางๆ อยางทวถง ท าใหเจาหนาทสามารถสอสารแลกเปลยนขอมลกนไดเปนปจจบนและมประสทธภาพมากขน ยงไปกวานนอาจมการเชอมตอเครองมออปกรณใหสอสารถงกนแบบอตโนมตโดยไมตองอาศยการควบคมของเจาหนาทตลอดเวลา สงผลใหภาครฐไทยไดรบขอมลทเปนประโยชนในปรมาณมาก และเมอน าระบบการจดการขอมลขนาดใหญ


(Big Data) มาชวยจดระเบยบฐานขอมล ประกอบกบน าเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก (Analytics) มาชวยท าความเขาใจขอมลอยางลกซง ชวยคาดการณลวงหนา พรอมใหค าแนะน าเพอสนบสนนการตดสนใจ กจะน าไปสการใหบรการภาครฐแบบเชงรกไดมากยงขน องคประกอบท 3 การใหบรการโดยมประชาชนเปนศนยกลาง (Citizen-centric Services) คอ การยกระดบงานบรการภาครฐ ใหมการออกแบบประสบการณและด าเนนการแบบเฉพาะเจาะจงตามความตองการรายบคคล (Personalized Customer Experience) เพอสามารถใหบรการไดอยางถกตองเหมาะสมตามสทธทประชาชนรายบคคลพงจะไดรบ อกทงยงชวยเพมความพงพอใจของผรบบรการ ในขณะเดยวกนบรบททางสงคมและเศรษฐกจในยคดจทลลวนมความซบซอนมากขน ภาครฐไทยจงจ าเปนตองสรางสมดลระหวางความปลอดภยในชวต ทรพยสน ขอมลของประชาชน และการอ านวยความสะดวก (Rebalancing between Security & Facilitation) โดยก าหนดระดบการรกษาความปลอดภยและระดบความเขมงวดของการยนยนพสจนตวตนใหเหมาะสมกบความซบซอนของงานบรการ ประเภทของงานบรการ และกลมผรบบรการตางๆ

องคประกอบท 4 การสนบสนนใหเกดการขบเคลอนไปสการเปลยนแปลง (Driven Transformation) คอ การวางแนวทางการยกระดบภาครฐไทยสการเปนรฐบาลดจทลดวยกระบวนทศนการเปลยนแปลงโดยมงเนนผลสมฤทธ (Outcome-driven Transformation) ทมการปรบเปลยนองคกรแบบครบวงจร (End-to-End Transformation) ทงในดานทรพยากรมนษย (People) ขนตอนการท างาน (Process) เทคโนโลย (Technology) และกฎระเบยบ (Regulation) รวมทงมการขบเคลอนโดยมการบรหารจดการโครงการและการก ากบดแล (Project Management and Governance) ทชดเจน ภายใตการสนบสนนของผน าระดบประเทศทมความมงมน มวสยทศน และเลงเหนความส าคญของการน าเทคโนโลยมาใชในการพฒนาประเทศอยางแทจรง (Change Leadership) จงสงผลใหภาครฐสามารถด าเนนงานตงแตตนจนจบกระบวนการไดอยางไรรอยตอ ทายทสดแลว การยกระดบภาครฐไทยสการเปนรฐบาลดจทลจะกอใหเกดประโยชนแกทกภาคสวน ทงภาคประชาชน ภาคธรกจ และหนวยงานภาครฐ โดยภาคประชาชนนอกจากจะไดรบบรการทสะดวกรวดเรวมากยงขนแลว บรการทไดรบยงมคณภาพ ตรงตามความตองการรายบคคล และตรงตามสทธมากยงขนดวย ภายใตกรอบการรกษาความปลอดภยจากการคกคามภายในและภายนอกประเทศทมมาตรฐาน ส าหรบภาคธรกจ การยกระดบภาครฐไทยสการเปนรฐบาลดจทลไมเพยงแตจะชวยลดระยะเวลาและคาใชจายในการตดตอภาครฐ แตยงเปนการสรางปจจยแวดลอมใหเออตอการด าเนนธรกจ ตงแตวางแผนธรกจ เรมตนธรกจ ด าเนนกจการ ไปจนถงขยายธรกจ รวมทงเพมขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ ใหทดเทยมกบระดบสากล อนจะน าไปสการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศ นอกจากน การยกระดบภาครฐไทยสการเปนรฐบาลดจทลยงกอใหเกดการบรณาการภายในภาครฐอยางมประสทธภาพ เพมความรวมมอกนระหวางหนวยงาน เพมความโปรงใสในการปฏบตหนาท และชวยใหหนวยงานภาครฐพฒนาไปในทศทางเดยวกนโดยมเทคโนโลยสนบสนน เพอสรางเสถยรภาพใหประเทศไทยสามารถกาวไปอยางมนคง มงคง และยงยน


บทท 5 ภาพรวมของยทธศาสตรการพฒนารฐบาลดจทล

องคประกอบของการพฒนารฐบาลดจทล ประกอบดวย 4 ยทธศาสตรทครอบคลมการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลใน 18 มาตรการภายใตขอบเขตของโครงการ

รปท 12 ยทธศาสตรการพฒนรฐบาลดจทลทง 4 ประกอบไปดวยการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 18 มาตรการ

5.1 ยทธศาสตรท 1 การพฒนาขดความสามารถรองรบเพอสนบสนนการด าเนนงาน มงเนนการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศภาครฐเพอเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานใหสามารถท างานไดอยางม

ประสทธภาพมากขน อนจะน าไปสการยกระดบการใหบรการภาครฐทสะดวก รวดเรว และตรงกบความตองการของผรบบรการรายบคคลยงขน ภายใตมาตรฐานความปลอดภยระดบสากล รวมถงการพฒนาระบบเพอเพมการเขาถงและเขาใจประชาชน ตงแตการเผยแพรขอมลใหประชาชนทราบถงงานบรการภาครฐตางๆ ผานจดเดยวและสามารถขอรบบรการไดตามสทธ จนถงการท าความเขาใจปญหาและความตองการของประชาชน เพอน าไปสการแกไขเมอมการรองเรยนอยางเปนรปธรรม ทมโครงสรางการท างานและบคลากรคอยรองรบตลอกการท างาน ผาน 6 มาตรการหลกดงตอไปน

มาตรการท 1: การบรณาการขอมลผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง มการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานภาครฐผานระบบกลางโดยใชเลข 13 หลก เพอใหสามารถแลกเปลยนขอมลของทกหนวยงานได ในวงกวาง รวมทงมมาตรการในการควบคมความปลอดภยและความเปนสวนตวของขอมล


มาตรการท 2: การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธโดยใช Smart Card หรอผานบญชผใชอเลกทรอนกสกลาง ใช Smart Card ในการยนยนตวตนและบรหารจดการสทธเมอเขารบบรการผานชองทางกายภาพ หรอเปดบญชผใชอเลกทรอนกสกลาง (single electronic user account) เมอท าธรกรรมภาครฐผานชองทางอเลกทรอนกส โดยสามารถใช 1 account ไดกบทกบรการและ ทกหนวยงาน มาตรการท 3: การใหทกขอมลงานบรการผานจดเดยวโดยมผรบบรการเปนศนยกลาง ผรบบรการสามารถเขาถงทกขอมลงานบรการผานจดเดยว โดยไดรบขอมลทเกยวของกบความตองการรายบคคล และสามารถเลอกดขอมลตามล าดบประสบการณหรอตามประเภทงานบรการ รวมทงมการแสดงขอมลความเชอมโยงระหวางงานบรการเพอใหสามารถเขาถงขอมลทถกตอง ครบถวน และเปนปจจบนไดอยางรวดเรว มาตรการท 4: การแกไขเรองรองเรยนและการเขาถงความตองการในเชงรก ประชาชนสามารถด าเนนการรองเรยนทกเรองผานจดเดยว โดยภาครฐมการบรณาการขอมลเรองรองเรยนจากทกหนวยงานเพอใหสามารถบรหารจดการไดอยางมประสทธภาพ รวมทงพยายามเขาใจอปสรรคปญหาและความตองการของประชาชนแบบเชงรกผานทกชองทาง เพอใหหนวยงานผรบผดชอบสามารถด าเนนการปองกนหรอแกไขไดทนทวงท มาตรการท 5: โครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส บรณาการโครงสรางพนฐานกลางดาน ICT ส าหรบบรการภาครฐใหครอบคลมและมประสทธภาพเพอรองรบรฐบาลดจทล มาตรการท 6: ยกระดบศกยภาพบคลากรภาครฐ สรางการมสวนรวมและสงเสรมใหบคลากรหนวยงานภาครฐพรอมทจะรองรบการเปลยนแปลงในการพฒนารฐบาลดจทล

5.2 ยทธศาสตรท 2 การยกระดบคณภาพชวตของประชาชน มงเนนการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศภาครฐเพอยกระดบคณภาพชวตของประชาชน โดยใหความชวยเหลอทเหมาะสม

และตรงกบความตองการรายบคคลของผดอยโอกาส รวมทงพฒนาและเพมประสทธภาพแรงงานของผทสามารถพงพาตนเองได ใหมคณภาพและตอบสนองความตองการของตลาด ผาน 2 มาตรการหลกดงตอไปน

มาตรการท 7: การใหบรการความชวยเหลอแบบบรณาการในเชงรก บรณาการขอมลประชาชนจากทกหนวยงาน เพอใหสามารถก าหนดสทธรายบคคลไดอยางถกตองครบถวน (One Citizen One Social Record) และสามารถใหบรการเชงรก เชน ลงทะเบยนผรบสทธโดยอตโนมต หรอลงทะเบยนผานเจาหนาทภาคสนามทมระบบลงทะเบยนเคลอนท (Mobile Registration) โดยประชาชนสามารถรบความชวยเหลอจากโครงการตางๆ ผานบตรในลกษณะบตรเดบตทมการเชอมโยงขอมลกบภาครฐ สงผลใหภาครฐสามารถเกบและวเคราะหขอมลรายบคคลไดอยางมประสทธภาพ มาตรการท 8: การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร บรณาการฐานขอมลตลาดแรงงานและจดหาความรวมมอจากผทเกยวของทงหมดไว ณ จดเดยว รวมทงใชระบบวเคราะหขอมลขนสง (Data Analytics) ชวยในการจบคงาน ใหค าปรกษาดานอาชพ แนะน าหลกสตรการฝกอบรมและพฒนาคนตลอดชวงชวตการท างาน รวมทงปรบสมดลตลาดแรงงานใหมประสทธภาพสงสดโดยคาดการณแนวโนมอปสงคและอปทานของตลาดแรงงานลวงหนา


5.3 ยทธศาสตรท 3 การยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจ มงเนนการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศภาครฐเพอยกระดบขดควาสามารถในการแขงขนของภาคธรกจในดานตางๆ

ตงแตการเพมศกยภาพและคณภาพชวตของเกษตรกรใหมรายไดพอเพยงตอการด ารงชวตและมมาตรฐานผลผลตทางการเกษตรทตรงกบความตองการของตลาด การยกระดบประสบการณของนกทองเทยวในยคดจทลอยางครบวงจรเพอรกษามาตรฐานใหประเทศไทยเปนแหลงทองเทยวคณภาพชนน าของโลก รวมถงการเพมศกยภาพของผประกอบการโดยสรางปจจยแวดลอมใหเออตอการด าเนนธรกจในทกขนตอนและเพมขดความสามารถในการแขงขนของผประกอบการ ในขณะเดยวกนยกระดบประสทธภาพของกระบวนการจดเกบภาษใหภาครฐสามารถจดเกบภาษไดครบถวน ถกตอง และตรงเวลามากขนโดยไมเพมภาระใหกบผเสยภาษ ซงทงหมดนจะน าไปสการเตบโตทางเศรษฐกจของประเทศอยางยงยน โดยประกอบไปดวย 6 มาตรการหลกดงตอไปน

มาตรการท 9: การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ บรณาการขอมลระหวางหนวยงานทเกยวของและน ามาวเคราะห เพอสามารถใหขอมลแกเกษตรกรผานชองทางทเหมาะสม และใหบรการทตรงกบความตองการของเกษตรกรรายบคคลในเชงรก จงกอใหเกดประโยชนสงสดทงในเชงคณภาพและปรมาณ มาตรการท 10: การบรณาการดานการทองเทยวแบบครบวงจร บรณาการขอมลระหวางหนวยงานทเกยวของเพอใหบรการนกทองเทยวในเชงรก ทงบรการดานขอมลและดานการขออนมตอนญาตผานชองทางออนไลน ตงแตขนตอนพจารณา วางแผน เตรยมการ จดซอ เดนทาง จนถงประเมนผลการทองเทยว เพอใหสามารถยกระดบประสบการณของนกทองเทยวไดอยางครบวงจร มาตรการท 11: การบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน ผประกอบการสามารถตดตอขอใบอนมตอนญาตผานชองทางออนไลนโดยไมตองยนเอกสารซ าซอน เนองจากระบบมการบรณาการขอมลระหวางหนวยงานภาครฐ สงผลใหการด าเนนการขอใบอนมตอนญาตเกยวกบการลงทนมประสทธภาพมากขน มาตรการท 12: การบรณาการการน าเขาสงออกแบบครบวงจร

ผประกอบการสามารถยนค าขออนญาตน าเขาสงออกทงจากกรมศลกากรและหนวยงานอนมตอนญาตอนๆ ณ จดเดยว ผานชองทางอเลกทรอนกส โดยระบบมการบรณาการขอมลระหวางหนวยงานภาครฐเพอใหผประกอบการสามารถปอนขอมลและสงเอกสารเพยงชดเดยว

มาตรการท 13: การสงเสรม SME แบบบรณาการเชงรกเพอสงเสรมการเตบโต บรณาการขอมลจากหลายหนวยงานภาครฐเพอใหขอมลแกผประกอบการผานชองทางออนไลน ณ จดเดยว ซงเปนขอมลทตรงกบ ความตองการของผประกอบการรายบคคล รวมทงมระบบเทคโนโลยสารสนเทศใหผประกอบการใชบร การเพอสนบสนนการประกอบธรกจ โดยระบบสามารถเชอมตอขอมลกบระบบภาครฐไดโดยอตโนมต มาตรการท 14: ระบบภาษบรณาการขามหนวยงานแบบครบวงจร บรณาการและวเคราะหขอมลขามหนวยงานเพอลงทะเบยนและค านวณภาษใหผเสยภาษ โดยไมตองกรอกขอมลหรอยนเอกสารทภาครฐมอยแลว รวมทงระบบคคลทควรอยในระบบภาษหรอควรถกตรวจสอบภาษ เพอเพมประสทธภาพในการจดเกบภาษ


5.4 ยทธศาสตรท 4 การยกระดบความมนคงและเพมความปลอดภยของประชาชน มงเนนการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศภาครฐเพอเสรมสรางความแขงแกรงในการรกษาความปลอดภย จากทงภย

ภายใน ประเทศ ภยภายนอกประเทศ และภยธรรมชาต โดยเปลยนจากการแกไขสถานการณมาเปนการปองกนกอนเกดเหตมากขน รวมถงการแกไขสถานการณในภาวะวกฤต ใหสามารถความชวยเหลอแกผประสบภยและฟนฟพนทประสบภยใหกลบคนสสภาวะปกตอยางมประสทธภาพภายในระยะเวลาอนรวดเรว ผาน 4 มาตรการหลกดงตอไปน

มาตรการท 15: การรกษาความปลอดภยสาธารณะในเชงรกโดยใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก มศนยบญชาการ (Command Center) ประสานงานและสนบสนนการท างานของเจาหนาทภาคสนาม โดยน าเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก (Analytics) มาสนบสนนการตดสนใจแบบ real time และแจงเตอนกอนเกดเหต รวมทงเพมการมสวนรวมของประชาชนเพอสงเสรมใหเกดการปองกนในเชงรก มาตรการท 16: การประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนาและพสจนตวตนผานชองทางอตโนมต มระยะเวลาตรวจสอบขอมลและประเมนความเสยงของผโดยสารขามแดนลวงหนานานขน รวมทงขยายผลใหผโดยสารชาวตางชาตทผานเกณฑสามารถพสจนตวตนผานชองทางอตโนมต และชาวตางชาตอนๆ สามารถพสจนตวตนและยนเอกสารทเคานเตอรตรวจคนเขาเมอง ในขณะทเจาหนาทตรวจคนเขาเมองมอปกรณดจทล (Digital Device) สนบสนนการตรวจสอบและคดกรองบคคล มาตรการท 17: การบรณาการขอมลเพอปองกนภยธรรมชาต มงเนนการแชรขอมลสภาพแวดลอมเพอใชในการตดตามและบรหารจดการภยพบต เชน ขอมลภมศาสตร ขอมลน า หรอขอมลดบจากเซนเซอรตางๆ เพอลดความซ าซอนในการจดเกบขอมล โดยค านงถงแหลงทมาของขอมล คณภาพของขอมลทท าการจดเกบ และมาตรฐานในการจดเกบขอมลเพอใหสามารถน าไปเชอมโยงและใชไดอยางมประสทธภาพ มาตรการท 18: การบรณาการขอมลระหวางหนวยงานเพอการบรหารจดการในภาวะวกฤต บรณาการขอมลเพอใหศนยบญชาการทมอยในปจจบนใชประโยชนในการตดตามและบรหารจดการในภาวะวกฤต เชน ขอมลภมศาสตร ขอมลสถานพยาบาล ขอมลแพทยผเชยวชาญเฉพาะทาง ขอมลทตงหนวยกภยหรอหนวยบรรเทาภย


บทท 6 ยทธศาสตรท 1 การพฒนาและยกระดบขดความสามารถรองรบการไปสรฐบาลดจทล ยทธศาสตรท 1 การพฒนาขดความสามารถรองรบเพอสนบสนนการด าเนนงานครอบคลม 4 มาตรการ ไดแก การบรณาการขอมลภาครฐ การยนยนตวตนและ การบรหารจดการสทธ การใหขอมลการรบฟงความคดเหน โครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส และ ยกระดบศกยภาพบคลากรภาครฐ

6.1 การบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการ การบรณาการขอมลภาครฐถอเปนรากฐานส าคญ อนจะน าไปสการพลกโฉมงานบรการภาครฐในทกๆ ดาน ตวอยางเชน ดานการลงทน การบรณาการขอมลภาครฐจะท าใหสามารถลดการใชส าเนาเอกสารทภาครฐมอย ท าใหภาครฐสามารถใหบรการนกลงทนไดแบบเบดเสรจครบวงจร ณ จดเดยว เปนตน โดยทายทสดการบรณาการขอมลภาครฐจะน าไปสงานบรการทมประสทธภาพ อนจะเปนประโยชนทงตอภาครฐ และประชาชน เนองจากภาครฐสามารถท างานไดอยางมประสทธภาพ รวดเรว และมขอมลเพอน าไปใชในการบรหารประเทศ สงผลท าใหประชาชนไดรบบรการทสะดวกรวดเรว และตรงกบความตองการ

รปท 13 ความส าคญของการบรณาการขอมลภาครฐ

หากแตในการผลกดนการบรณาการขอมลใหเกดผลในวงกวางยงมอปสรรคและความทาทายทภาครฐตองประสบ เนองจากขอมลมปรมาณมากและยงมความหลากหลายและซบซอน นอกจากนนขอมลตางๆ เหลานยงถกจดเกบอยในหลายหนวยงานทมมาตรฐานแตกตางกนออกไปท าใหเปนการยากตอการเชอมโยงขอมล อกทงยงมกฎระเบยบทจ ากดการบรณาการขอมลในเชงปฏบตทตองไดรบการแกไขเพอสนบสนนใหเกดการบรณาการขอมลระหวางหนวยงานภาครฐใหเกดผลส าเรจและมประสทธภาพ ดงแสดงในรปท 14


รปท 14 ความทาทายของการบรณาการขอมลภาครฐ12

ในปจจบน เทคโนโลยไดเขามามบทบาทส าคญในการยกระดบการบรณาการขอมล โดยสามารถแบงการพฒนาไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

• ระดบท 1 การแลกเปลยนขอมลดวยส าเนาเอกสาร (Citizen as Data Sharing Agents) โดยอาศยประชาชนเปนผน าสงเอกสาร เนองจากไมมการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานภาครฐ

• ระดบท 2 การบรณาการขอมลแบบหนวยงานตอหนวยงาน (Agency-to-Agency Data Integration) โดยท าบนทกขอตกลง และท าการเชอมโยงขอมลผานทางอเลกทรอนกส ซงจะมความยงยากและซบซอนหากตองการขยายผลใหครอบคลมในวงกวาง

• ระดบท 3 การบรณาการขอมลผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง (Central Data Sharing Platform) เพอใหสามารถแลกเปลยนขอมลของทกหนวยงานไดในวงกวาง และมมาตรการในการควบคมความปลอดภยและความเปนสวนตวของขอมล

12 เอกสารพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 | World Bank Data Indicators on Tourism 2013 | OECD ‘Organisation for Economic Cooperation and Development’ Library | ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม(สสว.)


รปท 15 ระดบการพฒนาของการบรณาการขอมลภาครฐ


ในระดบท 1 เปนการแลกเปลยนขอมลดวยส าเนาเอกสาร เนองจากไมมการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานภาครฐ ผรบบรการจงตองจดเตรยมและสงส าเนาเอกสารทภาครฐมอยแลวในการขอรบบรการตางๆ สงผลใหภาครฐมภาระและคาใชจายในการตรวจสอบและจดเกบเอกสารจ านวนมาก ดงเชนในกรณการขอใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน/ขยายโรงงาน (รง.4) (ดง รป17)13 ตองมการใชส าเนาเอกสารทภาครฐมอยแลว และกระจายอยตามหนวยงานภาครฐตางๆ จ านวน 9 รายการ ทงหมดจ านวน 27 ชด14

รปท 16 การแลกเปลยนขอมลแลกเปลยนขอมลดวยส าเนาเอกสาร

13 กรมโรงงานอตสาหกรรม แบบฟอรมการอนญาตโรงงานตางๆ | เดลนวส “ลดขนตอนขอใบอนญาตรง.4” 14 ฐานขอมลอางองมาจาก | กรมการปกครอง | กรมพฒนาธรกจการคา | กรมสงเสรมการปกครองทองถน | ส านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม


ในระดบท 2 มการเชอมโยงขอมลโดยการท าบนทกขอตกลงเพอแลกเปลยนขอมลระหวางหนวยงานตอหนวยงาน แตวธการดงกลาวนยงมความทาทายในการบรณาการขอมลเพอใหเกดผลส าเรจในวงกวาง ดงเชนตวอยาง กรณการขอใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน/ขยายโรงงาน (รง. 4) (รปท 16) ปจจบนมโครงการ Smart Citizen ซงกระทรวงมหาดไทยเปนหนวยงานหลกในการด าเนนการแลกเปลยนขอมลระหวางส านกทะเบยนราษฎร กรมการปกครอง กบหนวยงานอนๆ ท าใหสามารถยกเลกการใชส าเนาบตรประชาชาน และส าเนาทะเบยนบาน ไปได 2 รายการ แตยงคงเหลอส าเนาเอกสารทภาครฐตองการอก 7 รายการ จากทงหมด 9 รายการ ดงนนจากกรณตวอยาง ถาตองการยกเลกการใชส าเนาเอกสารทงหมดจะตองท าการสรางการเชอมโยง 9 การเชอมโยง และ ท าบนทกขอตกลงระหวางหนวยงานตางๆ นอกจากนถาหากตองการขยายผลใหครอบคลมทงหมด 146 กรม ประมาณ 6,000 งานบรการ อาจตองสรางการเชอมโยงขอมลมากกวา 10,000 การเชอมโยง15

รปท 17 การบรณาการขอมลแบบหนวยงานตอหนวยงาน

15 ส านกพฒนาการประชาสมพนธ กรมประชาสมพนธ


ในระดบท 3 การพฒนาระบบเชอมโยงขอมลกลาง (Central Data Sharing Platform) จะสามารถชวยลดขนตอนและ ความยงยากซบซอนในการแลกเปลยนขอมล สงผลท าใหสามารถผลกดนใหเกดการบรณาการขอมลไดอยางมประสทธภาพและเกดผลส าเรจในวงกวางอยางรวดเรว (Industrialized Data Integration) เชนในกรณการขอใบอนญาตประกอบกจการโรงงาน/ขยายโรงงาน (รง.4) กรมโรงงานอตสาหกรรมสามารถคนหาขอมลของนกลงทนทภาครฐมอยแลว ผานระบบเชอมโยงขอมลกลางเพยงจดเดยว ดงแสดงในรปท

รปท 18 การบรณาการขอมลผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทล ดานการบรณาการขอมลผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน


ดานการเชอมโยงแลกเปลยนขอมล (Data Integration) ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การบรณาการขอมลผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง (Central Data Sharing Platform)

• การเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง (Data Sharing Platform)

• ระบบเชอมโยงขอมลกลาง16 โดยใชเลขประจ าตวประชาชน หรอเลขทะเบยนนตบคคล เพอเขาถงขอมลทกประเภทและทกชดขอมล (Single View of Customer and Business for Government Service Transformation)

• ระบบขอมลกลางทผใชสามารถเรยกดรายการขอมลและรายการบรการ17 ทงหมด (Data and Service Directory)

• ระบบขอมลกลางทผใชสามารถเรยกด, แกไขและบรหารจดการรายการขอมลได • ระบบขอมลกลางทใชในการสนบสนนงานบรการภาครฐ โดยระบบมการเชอมโยง

ในรปแบบทตอบสนองทนท (Real time) • ระบบขอมลกลางทใชสนบสนนงานดานการบรหารของผบรหาร โดยระบบการเชอมโยง

ขอมลมการรบสงขอมลแบบตามรอบเวลา (Batch) ตารางท 2 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการบรณาการขอมล ดานการเชอมโยงแลกเปลยนขอมล

ดานความปลอดภยของขอมล (Data Security) ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การบรณาการขอมลผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง (Central Data Sharing Platform)

• ระบบเชอมโยงขอมลกลางทมระบบลงทะเบยนและสามารถอนมตเพอเชอมโยงขอมลกลางระหวางหนวยงาน (Service Provider/ Consumer Registration)

• ระบบเชอมโยงขอมลกลางทมฟงกชนอ านวยความสะดวกในการใชบรการและระบบสามารถอนมตการใชบรการผานระบบได (Service Permission Request)

• ระบบเชอมโยงขอมลกลางทสามารถยนยนตวตนผใชงาน (System User and Data Request User Authentication)

• ระบบเชอมโยงขอมลกลางทมการจ ากดสทธและก าหนดล าดบสทธในการเขาถงขอมล (Service & Data Authorization)

• ระบบเชอมโยงขอมลกลางทมการบรหารจดการสทธ เชน การสราง แกไข และเปลยนแปลงสทธของผใชงานผานระบบ (Service & Data Authorization)

• ระบบเชอมโยงขอมลกลางทมระบบตดตามและตรวจสอบการแลกเปลยนขอมล (Transaction Tracking & Audit)

ตารางท 3 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการบรณาการขอมล ดานความปลอดภยของขอมล

16 ระบบเชอมโยงขอมลกลาง (Data Sharing Platform) คอ ระบบกลางทใชในการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงาน 17 บรการ ครอบคลมถง ค าอธบายประกอบการใชงานขอมล และความสามารถในการจดการกบขอมล เชน การเรยกดขอมล การสรางขอมล การแกไขขอมล และการลบขอมล เปนตน


ดานการก ากบดแลขอมล (Data Management) ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การบรณาการขอมลผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง (Central Data Sharing Platform)

• การก าหนดและจดท ารายละเอยดขอมลหลก (Master Data Definition) ทใชในการเชอมโยงขอมล

• การก ากบและบรหารจดการขอมล (Data Governance) ทตองเชอมโยงระหวางหนวยงาน

• การก าหนดนโยบายการใชขอมล (Data Policy) ส าหรบการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงาน

• การบรการจดการการเปลยนแปลงขอมลหลก เพอประเมนระบบหรอหนวยงานทไดรบผลกระทบเมอมการเปลยนแปลงขอมล (Master Data Definition Change Management)

• การก ากบและบรหารจดการคณภาพขอมล โดยมการก าหนดตวชวดคณภาพขอมลและเปาหมายในเชงคณภาพ (Data Quality KPI)

• การก ากบและบรหารจดการคณภาพขอมลผานการประเมนคณภาพขอมล (Data Quality Monitoring) และการจดการขอมล (Data Cleansing)

ตารางท 4 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการบรณาการขอมล ดานการก ากบดแลขอมล

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการ บรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการโดยเฉลยอยท 71% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 4 โครงการดงตอไปน

• การบรณาการขอมลประชาชน (Citizen Data Integration) มระบบเชอมโยงขอมลกลางทบรณาการขอมลบคคลแบบครบวงจร (single view of citizen) จากทกหนวยงาน เชน ขอมลทะเบยนราษฎร ขอมลการศกษาและการจางงาน ฯลฯ โดยใชเลข 13 หลกเปนดชนในการเชอมโยงขอมล

• E-Government Act การสรางกลไกทางกฎหมายเพอผลกดนใหเกดการพฒนารฐบาลอเลกทรอนกสทมการเชอมโยง การท างานและการบรณาการขอมลภายใตเครอขายโครงสรางพนฐานเทคโนโลยดจทลเกดเปน Connected Government

• เพมประสทธภาพงานบรการภาครฐโดยการเชอมโยงขอมล (Service Improvement) เพมประสทธภาพงานบรการภาครฐ โดยใชประโยชนจากการบรณาการฐานขอมล เชน ลดการขอส าเนาเอกสารหรอขอมลทภาครฐมอยแลว หรอ ลดขนตอนโดยใหระบบประมวนผลโดยอตโนมต อาท ตรวจอาชาญกรรมโดยอตโนมต

• การบรณาการขอมลนตบคคล (Business Data Integration) มระบบเชอมโยงขอมลกลางทบรณาการขอมลนตบคคลแบบครบวงจร (single view of business) จากทกหนวยงาน เชน ขอมลทะเบยนนตบคคล ขอมลใบอนญาต ฯลฯ โดยใชเลข 13 หลกเปนดชนในการเชอมโยงขอมล


โดยมหนวยงานผรบผดชอบหลกและแผนการด าเนนโครงการดงน

รปท 19 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการ

รปท 20 แผนการด าเนนการโครงการดานการบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการ


6.2 การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธ ในการบรณาการขอมลภาครฐเพอยกระดบบรการ จ าเปนตองค านงถงความปลอดภยของขอมล สงผลใหตองการยนยนตวตนและบรหารจดการสทธทมประสทธภาพ ซงโดยทวไปประเภทของผใชขอมลภาครฐสามารถแบงออกไดเปน 3 กลมหลก คอ ประชาชน นตบคคล และหนวยงานภาครฐ โดยแตละกลมมความตองการทจะใชประเภทของขอมล และมความตองการระดบความปลอดภยในการเขาถงขอมลทแตกตางกน ดงน

• กลมประชาชน เปนกลมทตองการทจะรบทราบถงสทธและใชสทธทควรไดรบ ตองการปองกนและปกปดขอมลทเปนความลบ รวมถงตองการทจะปองกนการถกปลอมแปลงสทธ

• กลมนตบคคล เปนกลมทตองการใหสทธแกบคคลทเปนตวแทนสามารถท าธรกรรมในนามของบรษท ท าใหตองมการก าหนดสทธในระดบตางๆ ตามอ านาจทแตละตวแทนไดรบมอบหมาย อกทงยงตองการทจะบรหารจดการสทธในกรณทม การเปลยนแปลงบคลากร และตองการทจะปองกนขอมลทเปนความลบไมใหถกเผยแพร และปองกนการถกปลอมแปลงสทธ

• หนวยงานภาครฐ เปนกลมทตองการลดความผดพลาดในการใหบรการ ตองการรกษาและเพมความปลอดภยของขอมลทเปนความลบ และตองการเพมประสทธภาพการท างานโดยลดจ านวนเอกสารและระยะเวลาในการท างาน

รปท 21 ความตองการของผใชขอมลภาครฐในการยนยนตวตน และบรหารจดการสทธ

การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธทด คอการรกษาสมดลระหวางการรกษาความความปลอดภยของสทธ และการอ านวยความสะดวกแกเจาหนาทและผรบบรการ หากแตเพอทจะพฒนาการใหเกดประสทธภาพสงสด ภาครฐตองเผชญกบความทาทายในการรกษาความสมดลของทง 2 ดาน ดงตอไปน (ดงแสดงในรปท 22)

• ดานการรกษาความปลอดภย มความทาทายหลกจากการมขอมลทใชยนยนตวตนจ านวนมากและหลากหลาย ความยากในการตรวจสอบการปลอมแปลงเอกสาร และความตองการระดบความปลอดภยทแตกตางกน

• ดานการอ านวยความสะดวก มความทาทายหลกจากความตองการทสวนทางกบความตองการดานการรกษาความปลอดภยเนองจากเมอตองการความปลอดภยทเพมมากขน ท าใหตองการเอกสารจ านวนมากเพอใชในการตรวจสอบ


และดวยจากสาเหตเดยวกนน ท าใหตองมหลายขนตอนในการยนยนและพสจนตวตน ซงทงหมดนเปนสาเหตใหการอ านวยความสะดวกในการใหบรการท าไดยากยงขน

รปท 22 ความทาทายของการยนยนตวตน และการบรหารจดการสทธ

การน าเทคโนโลยมาพฒนาระบบการยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธคอหวใจส าคญในการยกระดบการบรการทงชองทางกายภาพและชองทางอเลกทรอนกส โดยสามารถแบงการพฒนาของเทคโนโลยดานการยนยนตวตน และการบรหารจดการสทธออกไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

• ระ ดบท 1 การยนยน ตวตน และบรหารจดการสทธ โดยใช เอกสาร (Paper Based Authentication & Authorization) ตวอยางเชน ส าเนาบตรประชาชน ส าเนาทะเบยนบาน และส าเนาบตรถอครองสทธ เปนตน

• ระดบท 2 การยนยนตวตน และบรหารจดการสทธโดยใช Smart Card หรอผานบญชผใชอเลกทรอนกส (Smart Card & Electronic User Account for Authentication) โดยใช Smart Card ในการยนยนตวตนและบรหารจดการสทธเมอเขารบบรการผานชองทางกายภาพ หรอเปดบญชผใชอเลกทรอนกส (Electronic User Account) เมอท าธรกรรมภาครฐผานชองทางอเลกทรอนกส โดยสามารถใช 1 account ตอบรการภาครฐ 1 ประเภท

• ระดบท 3 การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธโดยใชลกษณะทางชวภาพ หรอผานบญชผใชอเลกทรอนกสกลาง (Biometrics & Single Electronic User Account for Authentication) โดยใชลกษณะทางชวภาพ (Biometrics) เชน ลายนวมอ ในการยนยนตวตนบรหารจดการสทธเมอเขารบบรการผานชองทางกายภาพ หรอเปดบญชผใชอเลกทรอนกสกลาง (Single Electronic User Account) เมอท าธรกรรมภาครฐผานชองทางอเลกทรอนกส โดยสามารถใช 1 account ไดกบทกบรการ


รปท 23 ระดบการพฒนาของการยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธ

ส าหรบการใหบรการดานการยนยนตวตน และบรหารจดการสทธ สามารถแบงชองทางของการใหบรการออกไดเปน 2 ชองทาง คอการบรการทส านกงาน และการบรการผานชองทางอเลกทรอนกส

รปท 24 ชองทางการใหบรการดานการยนยนตวตน และบรหารจดการสทธ


ในการใหบรการทส านกงาน หรอบรการผานชองทางกายภาพ สามารถน าเทคโนโลยมาชวยลดจ านวนเอกสารทตองแสดง และเพมความยากในการปลอมแปลงหลกฐาน ดงแสดงในรปดานลาง ในระดบท 1 เมอประชาชนเดนทางไปรบบรการทส านกงานภาครฐตางๆ จะตองเตรยมและยนเอกสารพรอมกบส าเนาเอกสารตางๆ ตอเจาหนาทรฐเพอเปนการยนยนตวตน และบรหารจดการสทธ ในระดบท 2 ประชาชนสามารถใชเพยง Smart Card บตรเดยวเพอเปนการยนยนตวตน และบรหารจดการสทธ เมอเขารบบรการทส านกงานภาครฐตางๆ โดยแตละส านกงานะมเครองอานบตร Smart Card ไวส าหรบตรวจสอบขอมลจากบตร ในระดบท 3 ในการรบบรการภาครฐทส านกงาน ประชาชนไมจ าเปนตองเตรยมเอกสาร หรอบตรใดๆ แตใชลกษณะทางชวภาพเปนการยนยนตวตน และบรหารจดการสทธ เชน ลายนวมอ มานตา เปนตน

รปท 25 ระดบการพฒนาของการยนยนตวตนและบรหารจดการสทธ กรณรบบรการทส านกงาน


ในการใหบรการผานชองทางอเลกทรอนกส สามารถน าเทคโนโลยมาชวยควบรวมการเขาถงบรการภาครฐตางๆ ในลกษณะ single electronic user account ดงแสดงในรปดานลาง

ในระดบท 1 ภาครฐยงไมมการใหบรการประชาชนผานชองทางอเลกทรอนกส ในระดบท 2 แตละหนวยงานรฐไดท าการพฒนาระบบเพอใหบรการประชาชนผานชองทางอเลกทรอนกส ตามแตละประเภทงานบรการทหนวยงานเปนผรบผดชอบ โดยประชาชนตองม 1 บญชผใชอเลกทรอนกส (Electronic User Account) เพอใชในการเขารบบรการ ตอ 1 ประเภทของงานบรการภาครฐ ตวอยางเชน ในการยนภาษ ประชาชนตองม 1 บญชผใชอเลกทรอนกส ซงประกอบดวยชอบญช (User name) และรหสผาน (Password) ส าหรบยนยนตวตน และบรหารจดการสทธส าหรบระบบยนภาษของกรมสรรพากร ในขณะเดยวกน หากประชาชนตองการทจะท าการจายคาปรบผานชองทางออนไลน ประชาชนกตองมอก 1 บญชผใชอเลกทรอนกสซงประกอบดวยชอบญช และรหสผาน ส าหรบระบบจายคาปรบออนไลนของกรมต ารวจ เปนตน ในระดบท 3 มการพฒนาระบบยนยนตวตนและบรหารจดการสทธกลาง โดยผใชงานจะม 1 บญชผใชอเลกทรอนกส ซงประกอบดวยชอบญช และรหสผาน ทสามารถใชในการยนยนตวตน และบรหารจดการสทธไดกบทกงานบรการภาครฐ เพอเปนการเพมความปลอดภย อกทงยงเพมความสะดวกสบาย และงายตอการใชงานของประชาชน

รปท 26 ระดบการพฒนาของการยนยนตวตนและบรหารจดการสทธ กรณรบบรการผานชองทางอเลกทรอนกส

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทล ดานการยนยนตวตนและบรหารจดการสทธโดยใช Smart Card หรอผานบญชผใชอเลกทรอนกสกลาง 1 account ตอบรการภาครฐทกประเภท ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน


การบรการทส านกงาน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 2 การยนยนตวตน และบรหารจดการสทธโดยใช Smart Card

• การแสดงและยนยนตวตนผานบตรประชาชนของผรบบรการและ/หรอบตรประจ าตวเจาหนาท ผานเครองอาน Smart Card

• การยนยนตวตนเพอเขาท าธรกรรมทส าคญโดยใชรหสผาน (PIN) • การก าหนดล าดบสทธส าหรบการท าธรกรรมหรอการเขาถงขอมล • การตรวจสอบสทธชอบธรรมของนตบคคลในการท าธรกรรมโดยเชอมโยงขอมลระหวาง

ทะเบยนบคคลและทะเบยนนตบคคล ตารางท 5 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการยนยนตวตน และการบรหารจดการสทธ เมอบรการทส านกงาน

การบรการผานชองทางอเลกทรอนกส ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธผานบญชผใชอเลกทรอนกสกลาง

• ระบบยนยนตวตนกลางสามารถใช หนง User account ตอหนงเลขบตรประชาชน หรอตอหนงเลขนตบคคล ส าหรบการท าธรกรรมอเลกทรอนกสภาครฐทกประเภท (Single User for all Government e-Services)

• ระบบยนยนตวตนกลางทสามารถลงทะเบยน บนทก และแกไขขอมลใน User account กลางได เชน หมายเลขโทรศพท อเมล พาสเวรด (User Registration and Account Management)

• ระบบยนยนตวตนกลางทสามารถบรหารจดการขอมลและสทธความชอบธรรมของตวแทนส าหรบการท าธรกรรมในนามนตบคคล (Corporate Account Management)

• ระบบยนยนตวตนกลางทมการจดการความปลอดภยในการเขาถงขอมลทส าคญแตกตางกนตามระดบความส าคญ เชน SMS OTP หรอ Token (2-FA18 for transactions with sensitive data)

• ระบบยนยนตวตนกลางทสามารถตรวจสอบสทธความชอบธรรมในการท าธรกรรมของนตบคคล โดยระบบสามารถเชอมโยงขอมลระหวางทะเบยนบคคลและทะเบยนนตบคคล

• ระบบยนยนตวตนกลางทสามารถจ ากดสทธในการธรกรรมหรอการก าหนดสทธการเขาถงขอมลได

• ระบบยนยนตวตนกลางทสามารถแจงเตอนการยนยนตวตนเมอมการท าธรกรรมภาครฐ ตารางท 6 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการยนยนตวตน และการบรหารจดการสทธ เมอบรการผานชองทาง

อเลกทรอนกส

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธโดยเฉลยอยท 78% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน

• ระบบบญชผใชอเลกทรอนกสกลาง (E-Citizen and E-Business Single Sign-on) จดท าระบบกลางส าหรบยนยนตวตนเพอใชในการท าธรกรรมอเลกทรอนกสภาครฐทกประเภท (government e-services) โดยใชบญชผ ใชอเลกทรอนกส 1 บญชตอ 1 เลขบคคลหรอนตบคคล

18 2-FA: Two-Factor Authentication


• ขยายการใชงานบตร Smart Card (Smart Card Reader Extension) ขยายการใชงานของบตร Smart Card ในการยนยนตวตนเมอเขารบบรการผานชองทางกายภาพใหครอบคลมงานบรการภาครฐทกประเภทของทกหนวยงาน เพอลดการใชส าเนาเอกสาร และลดขนตอนการปอนขอมลของเจาหนาทผใหบรการ


รปท 27 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธ

รปท 28 แผนการด าเนนการโครงการดานการยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธ


6.3 การใหขอมล การใหขอมลงานบรการภาครฐในปจจบนมความซบซอนสง เนองจากมผใชบรการจ านวนมาก ชองทางการใหบรการทมทง

แบบกายภาพ สายดวน และชองทางออนไลน ชนดของขอมลทมอยหลากหลาย เชน ขอมลสทธประโยชน การขออนมตอนญาต ขอมล การทองเทยว และขอมลสถตตางๆ และหนวยงานทเกยวของรวมทงสน 20 กระทรวงและ 483 หนวยงาน ซงลวนแตมปรมาณมาก รวมถงมความตองการและมมาตรฐานทแตกตางกนออกไป19

รปท 29 โครงสรางการใหขอมลภาครฐไทยในปจจบน

ปจจบนผรบบรการก าลงประสบปญหาหลก 5 ขอ อนเกดจากการใหขอมลงานบรการภาครฐทขาดประสทธภาพ ดงตอไปน • ขอมลกระจดกระจายอยหลายแหงท าใหตองหาขอมลจากหลายแหลง • ไมมการจดระเบยบขอมลท าใหยากตอการคนหา • ผรบบรการเสยสทธในการรบบรการภาครฐอนๆ เนองจากไมทราบขอมลหรอไดรบขอมลทผด • ขอมลทพบอยในรปแบบทเขาใจยากและไมสอดคลองกบแหลงอนๆ • ขอมลทไดรบไมถกตองหรอไมเปนปจจบน ท าใหไมสามารถรบบรการภาครฐได

19 เอกสารพระราชบญญตปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 | World Bank Data Indicators on Tourism 2013 | OECD ‘Organisation for Economic Cooperation and Development’ Library | ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม(สสว.) | ส านกงานรฐบาลรฐบาลอเลกทรอนกส โครงการชองทางการใหบรการ | ส านกงานสถตแหงชาต


รปท 30 ประสบการณของผรบบรการภาครฐในปจจบน

ภาครฐสามารถน าเทคโนโลยมาใชเพอตอบโจทยความทาทายตางๆ และใหผรบบรการทงในภาคประชาชนและภาคธรกจสามารถเขาถงขอมลทถกตองและครบถวนผานจดเดยว โดยสามารถแบงการพฒนาการใหขอมลไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

• ระดบท 1 การใหขอมลผานชองทางกายภาพ (Physical Channel) โดยผรบบรการตองเดนทางไปขอขอมลงานบรการทหนวยงานผใหบรการดวยตวเอง

• ระดบท 2 การใหขอมลผานชองทางอเลกทรอนกส (Electronic Channel) ผรบบรการสามารถขอขอมลงานบรการผานชองทางอเลกทรอนกสจากแตละหนวยงานผใหบรการ ซงแตละหนวยงานตางใหขอมลแยกกน

• ระดบท 3 การใหทกขอมลงานบรการผานจดเดยวโดยม ผ รบบรการเปนศนยกลาง (Customer Centric Information Portal) ศนยรวมขอมลงานบรการภาครฐทมงเนนการใหขอมลตามล าดบประสบการณของผใชบรการ และประเภทของงานบรการเพอใหงายตอการคนหาและเขาถงขอมลของภาครฐ ณ ปจจบนไดอยางครบถวนและรวดเรว


รปท 31 ระดบการพฒนาของการใหขอมลแกผรบบรการ


ในระดบท 1 การใหขอมลผานชองทางกายภาพ โดยผรบบรการตองเดนทางไปตดตอหนวยงานภาครฐเพอขอขอมลงานบรการดวยตนเอง ซงใชเวลานานและอาจไมตระหนกถงขอมลงานบรการทมอยทงหมด

รปท 32 การใหขอมลผานชองทางกายภาพ

ในระดบท 2 การใหขอมลผานชองทางอเลกทรอนกส ผรบบรการสามารถหาขอมลตางๆ ผานระบบของแตละหนวยงานได ซงจะชวยประหยดเวลาในการคนหาและเขาถงขอมล

รปท 33 การใหขอมลผานชองทางอเลกทรอนกส


ในระดบท 3 ผรบบรการสามารถเขาถงทกขอมลงานบรการผานจดเดยว โดยสามารถเลอกดขอมลตามประเภทงานบรการและตามล าดบประสบการณ เพอใหเขาถงขอมลทถกตอง ครบถวน เปนปจจบนไดอยางรวดเรว

รปท 34 การใหทกขอมลงานบรการผานจดเดยวโดยมผรบบรการเปนศนยกลาง

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทล ดานการใหขอมล ใหเปนแบบผานจดเดยวโดยมผรบบรการเปนศนยกลาง ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน

ขนตอนการสรางขอมล ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล

ระดบท 3 การใหทกขอมลงานบรการผานจดเดยวโดยมผรบบรการเปนศนยกลาง

• ระบบศนยกลางการใหขอมลดานงานบรการภาครฐ มรปแบบและเนอหาทเปนมาตรฐานเดยวกน เชน รปแบบภาษาทใช เปนตน

• ระบบศนยกลางการใหขอมลภาครฐทสามารถบรหารจดการสถานะขอมล (Content Life Cycle) ตงแตการสรางขอมล การอนมตใชขอมล การเผยแพรขอมล จนถงการเลกใชงานระบบ

• ระบบศนยกลางการใหขอมลภาครฐทสามารถบรหารจดการเวอรชนของขอมล (Version Control) เพอใหสามารถตดตามการเปลยนแปลงขอมล เชน สวนของเนอหาของทมการเปลยนแปลง ผทท าการแกไขหรอเปลยนแปลงขอมล วนและเวลาทท าการเปลยนแปลงขอมล เปนตน

• ระบบศนยกลางการใหขอมลภาครฐทสามารถบรหารจดการสทธของผใชระบบ (Data Authorization) เชน สทธของผสรางขอมล สทธในการเขาถงขอมล เปนตน

ตารางท 7 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการใหขอมล ในขนตอนการสรางขอมล


ขนตอนการคนหาขอมล ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล


• ระบบบรการผานชองทางออนไลน20 ทผรบบรการสามารถสบคนขอมลงานบรการของหนวยงาน

• ระบบบรการทผรบบรการสามารถคนหาขอมลโดยใชฟงกชนคนหาทวไป (Generic Search) • ระบบศนยกลางการใหขอมลภาครฐส าหรบทกงานบรการ • ระบบศนยกลางการใหขอมลของภาครฐทสามารถคนหาขอมลงานบรการตามความตองการ

ของผรบบรการ เชน ขอมลส าหรบบคคล21 ขอมลส าหรบธรกจ22 และขอมลส าหรบนกทองเทยว23 เปนตน

• ระบบศนยกลางการใหขอมลภาครฐทสามารถคนหาขอมลบรการแยกตามประเภทของงานบรการ เชน ดานการศกษา ดานสขภาพ ดานสทธประโยชน เปนตน

• ระบบศนยกลางการใหขอมลภาครฐทสามารถเลอกดขอมลทถกคนหาบอย (Popular Search)

ตารางท 8 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการใหขอมล ในขนตอนการคนหาขอมล

ขนตอนการน าเสนอขอมล ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล


• การแสดงผลของขอมลของแตละงานบรการมมาตรฐานเดยวกน อาท การเรยงล าดบชนดของเนอหา ขนาดและรปแบบตวอกษรทใช เปนตน

• ระบบบรการดาวนโหลดขอมล รายการเอกสาร และแบบฟอรมตางๆ ผานชองทางออนไลน

• ระบบศนยกลางการใหขอมลภาครฐทน าเสนอขอมลในรปแบบและภาษาทเขาใจงาย • ระบบศนยกลางการใหขอมลประชาชนสามารถแสดงความเชอมโยงกระบวนการ

ท างานของแตละสวนงาน (Process Workflow) เพอใหประชาชนสามารถตดตามขอมลไดดวยตนเอง

• ระบบศนยกลางการใหขอมลภาครฐสามารถรบฟงความคดเหนของผใชงานในแตละงานบรการและระบบสามารถเชอมโยงกบระบบอนเพอท าธรกรรมอเลกทรอนกสได

ตารางท 9 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการใหขอมล ในขนตอนการน าเสนอขอมล

20 ชองทางออนไลน รวมถง ชองทางเวบไซต อเมล และ ชองทางมอถอ 21 ขอมลส าหรบบคคล หมายถง ขอมลส าหรบกลมบคคล ทมตองการขอมลแตกตางกนไปตามเหตการณตางๆ ทบคคลนนๆจะประสบในตลอดชวงชวต เชน การแจงเกด การเขาศกษา การเขาท างาน เปนตน 22 ขอมลส าหรบธรกจ หมายถง ขอมลส าหรบการด าเนนธรกจตงแตเรมธรกจจนกระทงยกเลกกจการ เชน การวางแผนธรกจ การขยายธรกจ การยกเลกกจการ เปนตน 23 ขอมลส าหรบนกทองเทยว หมายถง ขอมลส าหรบกจกรรมการทองเทยวตางๆ เชน การวางแผนการเดนทาง การตดสนใจเลอกสถานททองเทยว และการใหขอเสนอแนะการทองเทยว เปนตน


ขนตอนการท าใหเปนลกษณะเฉพาะ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล


• ระบบสนบสนนทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ • ระบบของหนวยงานมความเชอมโยงกบระบบ Login กลางของภาครฐ (Single Sign-

On) • เมอผใชงาน Login ผานระบบศนยกลางการใหขอมลภาครฐระบบสามารถแสดงขอมล

ตามความตองการของผใชได (Personalization) • ระบบศนยกลางการใหขอมลภาครฐสามารถแสดงขอมลเปนภาษาส าคญอนๆ เชน จน

ญปน รสเซย เปนตน ตารางท 10 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการใหขอมล ในขนตอนการท าใหเปนลกษณะเฉพาะ

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการใหขอมลโดยเฉลยอยท 75% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน

• ระบบศนยรวมขอมลของประชาชนรายบคคล (My Government Portal) ระบบศนยรวมขอมลทแสดงขอมลของประชาชนแบบครบวงจร โดยแสดงผลขอมลรายบคคลเมอมการ log in เขาใชงานระบบ เชน ขอมลทะเบยนราษฎร ขอมลการศกษาและการจางงาน ฯลฯ และใหประชาชนสามารถเขาถงขอมลไดผานตใหบรการอเนกประสงคภาครฐ (Smart Government Kiosk)

• ศนยกลางบรการภาครฐส าหรบประชาชน (GovChannel) ระบบศนยรวมขอมลงานบรการภาครฐทมงเนนความตองการของผใชบรการเปนหลก โดยใหขอมลในรปแบบและภาษาทเขาใจงาย ตามล าดบประสบการณของผใชบรการ และมการแสดงความเชอมโยงระหวางกระบวนงานทเกยวเนองกน เชน ศนยกลางแอพพลเคชภาครฐ (GAC), เวบไซตกลางบรการอเลกทรอนกสภาครฐ (e-Gov Portal), ศนยกลางขอมลเปดภาครฐ (data.go.th)


รปท 35 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการใหขอมล

รปท 36 แผนการด าเนนการโครงการดานการใหขอมล


6.4 การรบฟงความคดเหน ตลอดระยะเวลาทผานมาภาครฐไทยไดพยายามรบฟงความคดเหนทแตกตางกนไปของประชาชนคนไทยกวา 67 ลานคนทว

ประเทศ โดยไดจดตงหนวยงานผรบเรองรองเรยนประเภทตางๆ โดยมชองทางการตดตอทหลากหลาย ทงในรปแบบกายภาพ สายดวน และชองทางออนไลน24 ซง ณ ปจจบนมหนวยงานภาครฐทมหนาทรบฟงเรองรองเรยนและขอเสนอแนะของประชาชนอย 5 หนวยงานหลก ไดแก ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค 25 ส านกงานผตรวจการแผนดน26 ส านกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต27 ศนยบรการขอมลภาครฐเพอประชาชน 111128 และ ศนยด ารงธรรม29

รปท 37 โครงสรางการใหบรการการรบฟงความคดเหนแกประชาชนในปจจบน

อยางไรกตาม จากการศกษาผลการจดอนดบสากลดานการรบฟงและตอบสนองความตองการของประชาชนใน World Justice Project พบวาอนดบของประเทศไทยลดลงอยางตอเนองตลอด 3 ปทผานมา จากอนดบท 42 ในป 2013 เปนอนดบท 68 ในป 2015 เนองจากบรบทและความทาทายทเปลยนไปในยคดจทล โดยสามารถสรปไดเปน 3 ขอหลก ไดแก

• ประชาชนมความคาดหวงจากการใหบรการของภาครฐทสงขน เนองจากมการเปรยบเทยบกบมาตรฐานการใหบรการของภาคเอกชน

• การรองเรยนหลายครงมความซบซอนทตองการความรวมมอจากหลายหนวยงาน (Cross Agency) • ประชาชนรองเรยนผานหลายชองทางรวมถงชองทางทไมใชของรฐ เชน สอสงคมตางๆ (Social Media)

24 ศนยจดการเรองรองเรยนและปราบปรามการกระท าผดกฎหมายเกยวกบผลตภณฑสขภาพ (ศรป.), ชองทางการรองเรยนอนๆ , Ministry of Public Health Thailand | Ministry of Education Contact Page, หนาการตดตอชองทางการรองเรยนของ กระทรวงศกษาธการ 25 ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค หนาเกยวกบ , Office of The Consumer Protection Board 26 ส านกงานผตรวจการแผนดนรฐสภา, Ombudsman Office 27 ส านกงานคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต, Office of the National Human Rights Commission of Thailand 28 ศนยบรการประชาชน ส านกปลกส านกนายกรฐมนตร 1111 และเอกสารประกอบในหนาหลก 29 ศนยด ารงธรรม กระทรวงมหาดไทย, Damrongdhama Center , Ministry of Interior


รปท 38 บรบททเปลยนไปและความทาทายในดานการรบฟงความคดเหนจากประชาชน30

รฐบาลสามารถน าเทคโนโลยมาใชเพอตอบโจทยความทาทายตางๆ ดานการรบฟงความคดเหน ท าใหภาครฐสามารถเขาใจ ความตองการทแทจรงของประชาชนไดถกตองและรวดเรวยงขน เพอน าไปสการแกไขอยางมประสทธภาพ ทงนสามารถแบงระดบการพฒนาดานการรบฟงความคดเหนไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

• ระดบท 1 การรองเรยนดวยตนเองทหนวยงาน (Physical Channel) ซงประชาชนจะตองเดนทางไปรองเรยนกบหนวยงานผรบผดชอบโดยตรงดวยตนเอง

• ระดบท 2 การรองเรยนผานชองทางอเลกทรอนกส (Electronic Complaint Channel) ประชาชนสามารถรองเรยนกบหนวยงานผรบผดชอบผานหลายชองทางรวมถงชองทางอเลกทรอนกส

• ระดบท 3 ระบบแกไขเรองรองเรยนและการเขาถงความตองการในเชงรก (Proactive Integrated Case Management System) ภาครฐเปนผพยายามเขาถงอปสรรคและความตองการของประชาชนแบบเชงรกผานทกชองทาง และด าเนนการสงปญหาและขอรองเรยนทไดใหหนวยงานผรบผดชอบด าเนนการแกไขทนท โดยประชาชนสามารถรองเรยนเรองใดผานชองทางใดกได (No Wrong Door)

30 ตวชวดดาน Open Government ของโครงการยตธรรมโลก (World Justice Project)


รปท 39 ระดบการพฒนาของการรบฟงความคดเหนประชาชน จากการรบฟงสการพยายามเขาใจในเชงรก

ทงนขนตอนในการด าเนนงานในดานการรบฟงความคดเหนประชาชน สามารถแบงออกเปน 4 ขนตอนหลกไดแก • ขนตอนการรบเรองรองเรยน (Capture) • ขนตอนการแกปญหา (Resolve) • ขนตอนการตดตามและแจงผล (Track & Notification) • ขนตอนการท างานเชงรก (Proactivity)

รปท 40 ขนตอนการด าเนนงานดานการรบฟงความคดเหน

ในระดบท 1 การรองเรยนดวยตนเองทหนวยงาน ผรองเรยนตองเดนทางไปแจงเรองรองเรยนดวยตวเองทหนวยงานทรบผดชอบโดยตรง เพอใหหนวยงานผรบผดชอบไดรบทราบเรองและด าเนนการแกไข อยางไรกตาม ในระดบแรกนน ผรองเรยนจะไมสามารถตดตามความคบหนาของเรองรองเรยนไดโดยงายเนองจากไมมชองทางทเหมาะสมในการตดตามผล นอกจากน รฐบาลยงไมมขอมลเพยงพอในการแกไขปญหาตางๆ ในเชงรก

ในระดบท 2 การรองเรยนผานชองทางอเลกทรอนกส ผรองเรยนสามารถรองเรยนกบหนวยงานผรบผดชอบผานชองทางอเลกทรอนกสของแตละหนวยงาน โดยระหวางการด าเนนการแกไขผรองเรยนยงสามารถตดตามความคบหนาของเรองรองเรยนตางๆ ไดผานทางชองทางออนไลน รวมถงมการส ารวจความพงพอใจของผใชบรการรฐเพอเขาใจปญหาและความตองการของประชาชนและสามารถน าไปแกไขไดในเชงรก ในระดบท 3 ระบบแกไขเรองรองเรยนและการเขาถงความตองการในเชงรก มระบบบรหารจดการขอรองเรยนภาครฐแบบบรณาการ โดยผรองเรยนสามารถท าการรองเรยนตอภาครฐเรองใดผานชองทางใดกได (No Wrong Door) และเมอไดรบเรองรองเรยนระบบจะด าเนนการสงเรองใหหนวยงานทเกยวของทกหนวยงานเพอรวมกนแกไขปญหาไดอยางมประสทธภาพ (Complex Case


Management) ทสามารถตดตามสถานการณแกไขทกเรองรองเรยนไดผานจดเดยว รวมถงมการวเคราะหขอมลจากชองทางอนๆ เพอท าการแกไขปญหาตางๆในเชงรก (Social Media Analytics)

รปท 41 ระดบการพฒนาของการรบฟงความคดเหนประชาชนในแตละขนตอนการด าเนนงาน

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทล ดานการรบฟงความคดเหนใหเปนแบบระบบแกไขเรองรองเรยน และการเขาถงความตองการในเชงรก ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน


ขนตอนการรบเรองรองเรยน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบแกไขเรองรองเรยนและการเขาถงความตองการในเชงรก

• ระบบรบเรองรองเรยนของแตละหนวยงานผานชองทางออนไลน31 • ระบบรบเรองรองเรยนผานชองทางอเลกทรอนกสสามารถเกบประวตขอมล

เพอตดตามการแกไข • ระบบรบเรองรองเรยนสามารถรบทกเรองรองเรยนของทกหนวยงานและสามารถรบ

เรองรองเรยนผานไดหลายชองทาง • ระบบรบขอรองเรยนสามารถเชอมตอขอมลกบหมายเลขบตรประชาชนของผรองเรยน

ตารางท 11 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการบฟงความคดเหน ในขนตอนการรบเรองรองเรยน

ขนตอนการแกปญหา ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบแกไขเรองรองเรยนและการเขาถงความตองการในเชงรก

• ระบบรบเรองรองเรยนสามารถบรหารจดการสถานะ การแกไขปญหาในแตละขน • ระบบรบเรองรองเรยนสามารถสงตอเรองรองเรยนใหกบหนวยงานทเกยวของ

เพอรวมกนแกไขปญหา • ระบบรบเร องรองเรยนสามารถระบผรบผดชอบโดยอตโนมตตามประเภท

เรองรองเรยน • ระบบรบเรองรองเรยนสามารถสงตอเรองรองเรยนใหหนวยงานผรบผดชอบ

โดยอตโนมตเมอประชาชนรองเรยนผดหนวยงาน ตารางท 12 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการบฟงความคดเหน ในขนตอนการแกปญหา

ขนตอนการตดตามและแจงผล ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบแกไขเรองรองเรยนและการเขาถงความตองการในเชงรก

• ระบบรบเรองรองเรยนสามารถบรหารจดการเวลาการแกไขเรองรองเรยน (Case Resolution SLA) และเมอใกลครบก าหนดระบบสามารถแจงเตอนไปยงหนวยงานผรบผดชอบ

• ระบบรบเรองรองเรยนสามารถแจงสถานะของแกไขปญหาแกผรองเรยนอยางตอเนอง • ระบบรบเรองรองเรยนแสดงสถานะเรองรองเรยนของแตละหนวยงานผานชองทาง

เดยว ตารางท 13 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการบฟงความคดเหน ในขนตอนการตดตามและแจงผล

ขนตอนการท างานเชงรก ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบแกไขเรองรองเรยนและการเขาถงความตองการในเชงรก

• ระบบวเคราะหขอมลเรองรองเรยนจากชองทางตางๆ รวมถงสอสงคมออนไลนเพอรบฟงเสยงสะทอนทแทจรงของประชาชน (Social Media Analytics)

• ระบบจดเกบและวเคราะหความพงพอใจของผรองเรยนทมตอบรการภาครฐ ณ จดรบบรการ (Real-time Satisfaction Survey)

• ระบบบรณาการการบรหารจดการเรองรองเรยนภาครฐ (Citizen Complaint Dashboard)

ตารางท 14 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการบฟงความคดเหน ในขนตอนการท างานเชงรก

31 ชองทางออนไลน รวมถง ชองทางเวบไซต อเมล และ ชองทางมอถอ


ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการใหความชวยเหลอโดยเฉลยอยท 62% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงกา รพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน

• ขยายผลศนยรบเรองราวรองทกขภาครฐ 1111 (Integrated Complaint Management System) ยกระดบประสทธภาพและการใชงานของศนยรบเรองราวรองทกข 1111 ใหเปนระบบกลางทสามารถเชอมโยงเรองรองเรยนทกประเภทของทกหนวยงานได ท าใหผบรหารสามารถบรหารจดการและตดตามสถานะขอรองเรยนของประชาชนทงหมดไดแบบบรณาการ

• ระบบวเคราะหความตองการของประชาชนในเชงรก (Proactive Needs Analysis) ระบบจดเกบและวเคราะหความพงพอใจของการรบบรการ ณ จดบรการ และการวเคราะหขอมลความคดเหนประชาชนจากชองทางตางๆ เชน สอสงคมออนไลน เพอระบอปสรรคความตองการของประชาชนใหสามารถน าไปแกไขในเชงรก


รปท 42 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการยนยนตวตนและการบรหารจดการสทธ

โดยแผนการด าเนนโครงการตามระยะเวลาดงกลาว

รปท 43 แผนการด าเนนการโครงการดานการการรบฟงความคดเหน

6.5 โครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส ปจจบนการใหบรการโครงสรางพนฐานการบรการอเลกทรอนกสยงไมครอบคลมทกงานบรการกลาง และยงขาดการ บรณา

การดานบรการอเลกทรอนกส เพอใหเกดการบรณาการโครงสรางพนฐานกลางดาน ICT ส าหรบหนวยงานภาครฐและสนบสนนระบบงานบรการกลางเพออ านวยสะดวกใหกบประชาชน ควรมการบรณาการโครงสรางพนฐานกลางดาน ICT ส าหรบบรการภาครฐใหครอบคลมและมประสทธภาพเพอรองรบรฐบาลดจทล เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดงตอไปน

• การบรณาการโครงสรางพนฐานกลางดาน ICT ส าหรบบรการภาครฐ (Government Shared Infrastructure) บรณาการโครงสรางพนฐานกลางดาน ICT ภาครฐใหครอบคลมและมประสทธภาพเพอรองรบรฐบาลดจทล เชน Government Information Network (GIN), Government Cloud (G-Cloud), Government Computer Emergency Response Team (G-CERT), Government Common Services (G-SaaS), ศนยนวตกรรมบรการรฐบาลดจทล



รปท 44 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานโครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส

รปท 45 แผนการด าเนนการโครงการดานโครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส

6.6 การยกระดบศกยภาพบคลากรภาครฐ การท าใหบคลากรภาครฐเพรอมตอการเปลยนแปลงไปสรฐบาลดจทล และใหภาครฐมบคลากรทมความเชยวชาญในการ

ใหบรการในยคดจทลมากขน เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดงตอไปน • การยกระดบความสามารถและสรางความพรอมของบคลากรเพอสงเสรมรฐบาลดจทล (Digital Government

Capacity Building) สรางการมสวนรวมและสงเสรมใหบคลากรหนวยงานภาครฐพรอมทจะรองรบการเปลยนแปลงในการพฒนารฐบาลดจทล


รปท 46 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการยกระดบศกยภาพบคลากรภาครฐ

รปท 47 แผนการด าเนนการโครงการดานการยกระดบศกยภาพบคลากรภาครฐ


บทท 7 ยทธศาสตรท 2 การยกระดบคณภาพชวตและประสทธภาพประชาชน ยทธศาสตรท 2 การยกระดบคณภาพชวตและประสทธภาพประชาชนครอบคลม 2 มาตรการ ไดแก การใหความชวยเหลอ และ การเพมประสทธภาพแรงงาน

7.1 การใหความชวยเหลอ ปจจบนภาครฐไดมการใหความชวยเหลอประชาชนเปนจ านวนมากตลอดชวงชวต ทงในรปแบบเงนชวยเหลอชนดตางๆ ตงแตเงนชวยเหลอเดกยากจน เงนชวยเหลอผวางงาน เบยยงชพคนพการ ฯลฯ รวมถงการชวยเหลอดานการศกษา ดานสขภาพสาธารณสข ตลอดจนถงดานทพกอาศย เพอใหประชาชนและผดอยโอกาสทกคนมคณภาพชวตทดขนและสามารถเตบโตในสงคมไดอยางมประสทธภาพ

รปท 48 ภาพรวมงบประมาณการชวยเหลอของภาครฐปจจบนตลอดชวงชวตของประชาชน32

หากแตในปจจบนความทาทายหลกทภาครฐตองเผชญในการใหความชวยเหลอมอย 5 ประการ33 ดงตอไปน • ขอมลการใหความชวยเหลอของภาครฐกระจดกระจายอยหลายแหง สงผลใหผทตองการความชวยเหลอในหลายๆ ดาน

เขาถงขอมลไดอยางยากล าบาก เนองจากตองท าการตดตอหนวยงานตางๆ เพอขอขอมลความชวยเหลอ โดยไมสามารถคนหาขอมลไดจากจดเดยว

• ผรบบรการเสยสทธในการรบความชวยเหลอตางๆ จากภาครฐเนองจากไมทราบขอมล ดวยเหตทผคนเหลานมอปสรรคทางภมศาสตร ทางภาษา หรอทางการเขาถงขอมลทวไป

• ผรบบรการตองเดนทางไปตดตอหลายหนวยงานเพอท าการรบสทธตางๆ ดวยตวเอง เนองจากตองมการตรวจสอบเพอยนยนสทธและคณสมบตในการไดรบสทธ ในขณะทยงไมมการบรณาการงานบรการและขอมลรายบคคลแบบครบวงจร ท าใหการตรวจสอบสทธมความซบซอนและยงยาก

32 เอกสารประมวลสถตดานสงคม จดท าโดย ศนยเทคโนโลยสารสนเทศการสอสาร ใตส านกงานปลดกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย 33 Organization for Economic Cooperation and Development (OECD) Report on ‘Structural Policies & Country Notes of Thailand’ | World Education Organization & Save The Children’s Report on ‘Pathways to a Better Future: A Review of Migrant Children in Thailand’


• ประชาชนอาจน าเงนชวยเหลอทไดรบไปใชผดวตถประสงค เนองในปจจบนการใหเงนชวยเหลอยงอยในรปแบบของ เงนสด ท าใหภาครฐไมสามารถตรวจสอบไดวาผขอรบเงนชวยเหลอไดน าเงนทไดรบไปใชตามวตถประสงคหรอไม

• การตดตามและประเมนประสทธผลของโครงการสามารถท าไดยาก เนองจากไมมกลไกในการตดตามหรอประเมนผล ท าใหภาครฐไมสามารถทจะควบคมการใชสทธรายบคคลไดอยางทวถง

รปท 49 ความทาทายหลกของภาครฐในการใหความชวยเหลอ

ภาครฐสามารถน าเทคโนโลยมาใชเพอตอบโจทยความทาทายตางๆ ทงดานการอ านวยความสะดวกในการเขาถงงานบรการ ใหเปนไปอยางทวถง และดานการยกระดบประสทธภาพงานบรการ

• ระดบท 1 การใหบรการผานชองทางกายภาพทหนวยงานผใหบรการ (Conventional Social Service) โดยประชาชนตองเดนทางไปทศนยบรการของหนวยงานทรบผดชอบเพอคนหาขอมลและขอรบความชวยเหลอ หากแตความชวยเหลอจากหนวยงานนนอยในรปแบบของเงนสด จงท าใหยากตอการตดตามและตรวจสอบการใชสทธ

• ระดบท 2 การใหบรการสงคมครบวงจร (One-Stop Social Service) โดยประชาชนสามารถเขาถงขอมลและความชวยเหลอทกประเภท ณ ศนยบรการทมระบบออนไลนสนบสนนหรอดวยตนเองผานชองทางออนไลน นอกจากนประชาชนสามารถรบเงนชวยเหลอแบบจายตรงเขาบญชธนาคาร ท าใหภาครฐสามารถตดตามและควบคมการจายเงนชวยเหลอไดบางสวน

• ระดบท 3 การใหบรการความชวยเหลอแบบบรณาการในเชงรก (Integrated & Proactive Social Service) โดยภาครฐมการบรณาการขอมลประชาชนจากทกหนวยงานท าใหสามารถก าหนดสทธรายบ คคลไดอยางถกตองครบถวน (One Citizen One Social Record) และสามารถใหบรการเชงรก เชน ลงทะเบยนผรบสทธโดยอตโนมตหรอลงผานเจาหนาทภาคสนามทมระบบ Mobile Registration สามารถไดรบความชวยเหลอโครงการตางๆ ผานบตรในลกษณะบตรเดบตทมการเชอมโยงขอมลกบภาครฐ ซงท าใหสามารถเกบและวเคราะหขอมลรายบคคลไดอยางมประสทธภาพ


รปท 50 ระดบการพฒนาของการใหบรการความชวยเหลอ

ในระดบท 1 ขอมลบคคลถกจดเกบอยในรปแบบเอกสารตามหนวยงานโดยไมมการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานภาครฐ จงท าใหการประเมนและการวเคราะหเพอก าหนดสทธมความยากล าบาก ประชาชนจงตองเดนทางไปขอขอมล ตรวจสอบการใชสทธตางๆ และลงทะเบยนดวยตนเองตามจดใหบรการของแตละหนวยงาน เมอผานขนตอนการพจารณาแลว ประชาชนตองเดนทางไปยงหนวยงานเพอรบเงนชวยเหลอดวยตนเอง และเนองจากภาครฐใหเงนชวยเหลอในรปแบบเงนสด ท าใหภาครฐตดตามและควบคมการใชจายของผใชสทธไดยาก และอาจไมสามารถพจารณาประสทธภาพของการใชสทธไดอยางถองแท

ในระดบท 2 ขอมลของบคคลถกจดเกบอยในรปแบบอเลกทรอนกส ภาครฐจงสามารถก าหนดสทธของแตละบคคลไดรวดเรวยงขน อยางไรกตามยงไมมการบรณาการขอมลระหวางหนวยงานภาครฐ ท าใหหนวยงานยงไมสามารถเหนภาพทสมบรณของสทธทบคคลพงจะไดรบ หากประชาชนตองการทราบสทธทตนพงไดรบ สามารถเลอกทจะเดนทางไปตดตอหนวยงาน ณ ศนยบรการจดเดยว (One-Stop Social Service) ผานชองทางกายภาพหรอชองทางออนไลน จากนนประชาชนสามารถรบเงนชวยเหลอจากการโอนเงนเขาบญชโดยตรง จงไมจ าเปนตองเดนทางไปรบสทธและใชสทธทหนวยงานผใหบรการ ซงวธการดงกลาวท าใหภาครฐสามารถก าหนดสทธใหสอดคลองกบรายการชวยเหลอ และตดตามควบคมการไหลเวยนของเงนชวยเหลอไดแมนย ายงขน นอกจากนการทภาครฐไดรบทราบและน าขอมลรายจายตางๆไปวเคราะห ท าใหสามารถก าหนดทศทางของการชวยเหลอโดยรวมไดอยางมประสทธภาพและครอบคลมมากยงขน

ในระดบท 3 มการบรณาการขอมลอยางครบถวนจากทกหนวยงานภาครฐท าใหภาครฐสามารถเขาถงขอมลความตองการรายบคคล ซงสงผลใหภาครฐสามารถก าหนดสทธไดอยางมประสทธภาพในระดบรายบคคล และสามารถใหบรการทางสงคมไดในรปแบบบรณาการและเชงรก (Integrated and Proactive Social Service) เมอภาครฐมมมมองของประชาชนรายบคคลแลว (One Citizen One Social Record) ภาครฐสามารถแจงสทธใหแกประชาชนไดในเชงรก เชน การตดตอผาน SMS หรอผานชองทางออนไลนทบนทกขอมลสวนตว ในกรณทประชาชนขาดการตดตอทางสงคม หรอไมมความสามารถทจะเขาถงภาครฐ ภาครฐกสามารถใหบรการเชงรกโดยมเจาหนาทภาคสนามเดนทางไปตดตอผทตองการความชวยเหลอ โดยมระบบลงทะเบยนและกรอกขอมลโดยอตโนมต จากนนประชาชนจะไดรบบตรในลกษณะบตรเดบตทมการเชอมโยงขอมลกบภาครฐเพ อรบและใชสทธตางๆ โดยไมตองค านงถงการมบญชธนาคารหรอการเกบเงนสด ในขณะเดยวกนภาครฐจะไดรบประโยชนจากการตดตามและวเคราะหขอมลการใชจายรายบคคล และสามารถควบคมการใชจายไดอยางมประสทธภาพมากขนจากการทประชาชนสามารถใชงานบตรตามขอบเขตทภาครฐก าหนดไว


รปท 51 ระดบการพฒนาของการใหความชวยเหลอในแตละขนตอนของการบรการ

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทล ดานการใหความชวยเหลอผานระบบการใหบรการสงคมแบบบรณาการในเชงรก และ Universal Debit Card ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน


ขนตอนการก าหนดสทธ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบการใหบรการสงคมแบบบรณาการในเชงรก (Integrated and Proactive Social Service)

• ฐานขอมลประชาชนเพอใชในการก าหนดสทธทภาครฐควรใหชวยเหลอประชาชน โดยแยกขอมลตามหนวยงาน

• ระบบบรณาการขอมลประชาชนจากทกหนวยงานภาครฐทเกยวของ • ระบบขอมลประชาชนสามารถแบงกลมบคคล เพอวเคราะหและก าหนดสทธทแตละ

กลมบคคลควรไดรบความชวยเหลอ ตารางท 15 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการใหความชวยเหลอ ขนตอนการก าหนดสทธ

ขนตอนการเขาถงขอมลและคณสมบตในการใชสทธ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบการใหบรการสงคมแบบบรณาการในเชงรก (Integrated and Proactive Social Service)

• ระบบส าหรบเจาหนาทภาครฐใชในการตรวจสอบสทธตางๆ ทประชาชนพงจะไดรบ • ระบบแสดงขอมลสทธตาง ๆ ของประชาชนพงจะไดรบ โดยสามารถแสดงขอมลเปน

รายบคคล • ระบบมการแจงเตอนประชาชนเปนรายบคคลถงสทธทพงจะไดรบเชน การสง SMS ถง

ผประสบภยน าทวมเพอใหไดรบขอมลเรองเงนชวยเหลอ เปนตน • ระบบอ านวยความสะดวกใหประชาชนสามารถตรวจสอบสทธทตนเองพงจะไดรบผาน

ชองทางออนไลน (Self-Eligibility Check) ตารางท 16 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการใหความชวยเหลอ ขนตอนการเขาถงขอมลและคณสมบตในการใช

สทธ


ขนตอนการลงทะเบยน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบการใหบรการสงคมแบบบรณาการในเชงรก (Integrated and Proactive Social Service)

• ระบบส าหรบเจาหนาทภาครฐใชในอ านวยความสะดวกแกประชาชนเพอลงทะเบยนรบสทธทกชนด (One-stop Social Service Registration) และสามารถเชอมโยงกบระบบอเลกทรอนกสของแตละหนวยงาน

• ระบบลงทะเบยนกลางเพอใหประชาชนสามารถตรวจสอบและรบสทธทกประเภทจากทกหนวยงานภาครฐ (Integrated Registration System)

• ระบบกรอกขอมลลงบนฟอรมลงทะเบยนอเลกทรอนกสไดอยางอตโนมต (Pre-fill Registration Form)

• ระบบตรวจสอบสทธและลงทะเบยนสทธแทนประชาชนโดยอตโนมต (Automatic Registration) เชน เมอประชาชนอายถง 60 ปประชาชนไดเงนชวยเหลอผสงอายถงแมไมไดมาลงทะเบยนสทธไวลวงหนา

• เครองมอเคลอนท (Mobility Tools) ส าหรบเจาหนาทภาคสนามเพออ านวยความสะดวกใหแกประชาชนส าหรบตรวจสอบและลงทะเบยนรบสทธ เชน แอพพลเคชนลงทะเบยนขอรบสทธบน Smart Phone เปนตน

• ระบบอ านวยความสะดวกเพอใหประชาชนสามารถด าเนนการลงทะเบยนรบสทธไดดวยตนเองผานชองทางออนไลน (Self-Service Registration)

ตารางท 17 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการใหความชวยเหลอ ขนตอนการลงท าเบยน

ขนตอนการรบสทธและใชสทธ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบการใหบรการสงคมแบบบรณาการในเชงรก (Integrated and Proactive Social Service)

• บตรเดบตรวม (Universal Debit Card) มการเกบขอมลของผถอบตร เชน หมายเลขบตรประชาชน ขอมลสทธตางๆของผถอบตรทพงจะไดรบ เปนตน

• บตรเดบตรวม (Universal Debit Card) สามารถใชตรวจสอบและบนทกการใชสทธตางๆ ผานเครองอานบตร โดยสามารถด าเนนการตรวจสอบสทธ ณ หนวยงานทเกยวของ

• บตรเดบตรวม (Universal Debit Card) สามารถใชตรวจสอบและบนทกการใชสทธตางๆ ผานเครองอานบตร โดยสามารถด าเนนการตรวจสอบสทธ ณ ธนาคาร

• ระบบจดเกบขอมลการท าธรกรรมทกประเภทท าธรกรรมผานบตรเดบตรวม (Universal Debit Card)

ตารางท 18 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการใหความชวยเหลอ ขนตอนการรบสทธและใชสทธ


ขนตอนการวดผล / การตรวจสอบสทธ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบการใหบรการสงคมแบบบรณาการในเชงรก (Integrated and Proactive Social Service)

• ระบบบรณาการและวเคราะหขอมลธรกรรมตางๆ ของบตร เดบตรวม (Universal Debit Card) เพอประเมนประสทธภาพการจายเงนชวยเหลอของภาครฐ, การใชสทธตาง ๆ ของประชาชน เพอน าขอมลมาใชเพอสนบสนนการจดท านโยบายดานการใหความชวยเหลอของภาครฐในอนาคต (Benefits Tracking & Evaluation)

ตารางท 19 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการใหความชวยเหลอ ขนตอนการวดผล / ตรวจสอบสทธ

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการใหความชวยเหลอโดยเฉลยอยท 62% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงกา รพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน

• โครงการบรณาการสวสดการสงคมและการจายเงนภาครฐทางอเลกทรอนกส (Integrated Social Benefits) บรณาการฐานขอมลเกยวกบการใหความชวยเหลอภาครฐจากหนวยงานตางๆ ใหมขอมลครบถวนเพยงพอส าหรบน ามาก าหนดนโยบายการชวยเหลอใหตรงกลมเปาหมายอยางมประสทธภาพไมซ าซอน รวมถงชวยใหประชาชนตระหนกถงสทธตางๆ ทพงจะไดรบ และท าใหหนวยงานภาครฐทราบถงประสทธภาพของนโยบายการใหความชวยเหลอสามารถตดตามไดวาประชาชนน าเงนชวยเหลอไปใชตรงตามวตถประสงคหรอไม

• โครงการระบบช าระเงนแบบ Any ID และโครงการขยายการใชบตร (Universal Benefits Card) พฒนาระบบการใหเงนชวยเหลอภาครฐแบบอเลกทรอนกส (e-payment) เพอเพมชองทางการขอรบเงนชวยเหลอใหกบประชาชนในการเลอกใช โดยภาครฐจะใชหมายเลขบตรประชาชนหรอหมายเลขอนใดของผรบสทธเปนการระบผรบเงน รวมถงออกบตรเดบตใหแกประชาชนเพอเปนเครองมอในการสนบสนนการน าเงนสวสดการทไดรบไปใชจายตามวตถประสงคของรฐบาล


รปท 52 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการใหความชวยเหลอ

รปท 53 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการใหความชวยเหลอ


7.2 การเพมประสทธภาพแรงงาน การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจรเปนรากฐานส าคญตอการพฒนาประสทธภาพแรงงานและผลกดนใหประชาชนเปน

ผขบเคลอนหลกทางเศรษฐกจของประเทศ ปจจบนประเทศไทยประสบความส าเรจในการสงเสรมใหประชาชนมงานท าโดยมอตราการวางงานทต าถง 0.6%34 ซงกอใหเกดผลดแกทวทงสงคม โดยเฉพาะการลดภาระคาใชจายในการเลยงดผทตองพงพาผอนรวมถงการเพมก าลงซอประชาชนใหมคณภาพชวตทดขน อยางไรกตามตลาดแรงงานของไทยยงมความทาทายหลกทงในเชงปรมาณ ซงยงมปญหาการขาดแรงงานคนไทยอยอยางตอเนองและตองพงพาแรงงานตางดาวมากขนทกป35 และเชงคณภาพ ซงแรงงานไทยเมอเปรยบเทยบกบประเทศอนๆ มผลตภาพแรงงานเฉลยตอชวโมงท างานในระดบต า36 ท าใหภาครฐยงคงตองมหนาทในการเพมประสทธภาพแรงงานเพอสงเสรมใหประชาชนสามารถมผลตผลทงแงคณภาพและปรมาณ

รปท 54 ความทาทายดานแรงงานของประเทศไทยในปจจบน

เพอกาวขามอปสรรคดานปรมาณและคณภาพของแรงงานไทย จ าเปนตองมการรวมมอกนระหวางผเกยวของจ านวนมาก ซงตางลวนมความตองการทแตกตางกน โดยทวไปผเกยวของทางตลาดแรงงาน สามารถแบงออกไดเปน 5 กลม คอ ภาครฐ ผจางงาน สถานศกษา ผท างาน และผสมครงาน

34 อตราการวางงาน, ฐานขอมลส านกงานสถตแหงชาต | สถตแรงงานรายเดอน, ศนยขอมลแรงงานแหงชาต, National Labour Information Center 35 รายงานรายปของ ส านกบรหารแรงงานตางดาว , Office of Foreign Workers Administration 36 The Conference Board Total Economy Database 1950-2013 | Eurostat European Commission Database Country List


• ภาครฐ ตองการทจะมขอมลเชงลกเกยวกบอปสงคและอปทานของตลาดแรงงาน เพอสนบสนนการจดท ามาตรการและนโยบายภาครฐ เชน ทนการศกษา การฝกอบรม เปนตน

• ผจางงาน ตองการผสมครงานทมคณสมบตและทกษะทเหมาะสมเพอเสรมสรางประสทธภาพและความพงพอใจในการท างาน

• สถานศกษา ตองการเขาใจความตองการเชงทกษะของตลาดแรงงานเพอสามารถจดการฝกอบรมทกษะภายใตความตองการของตลาด

• ผท างาน ตองการไดรบค าปรกษาเกยวกบเสนทางความกาวหนาในสายอาชพ และตองการไดรบการฝกอบรมทกษะ เพอยกระดบความสามารถในการแขงขนและผลตภาพ

• ผสมครงาน ตองการทจะเขาถงขอมลการจดหางานภายในแหลงเดยว โดยมการจบคงานทตรงตามคณสมบตและทกษะของผสมครงาน และตองการทราบถงความตองการดานทกษะของแรงงานเพอเขารบการฝกอบรมไดถกตอง

รปท 55 การวเคราะหความตองการของผเกยวของกบตลาดแรงงาน

ทงนภาครฐสามารถน าเทคโนโลยมาใชเพอตอบโจทยความทาทายตางๆ และใหผเกยวของในตลาดแรงงาน ทงในภาคประชาชน ภาคธรกจ และภาครฐ สามารถรวมมอกนเพอพฒนาตลาดแรงงานใหมประสทธภาพสงสด ทงนสามารถแบงระดบการพฒนาดานการเพมประสทธภาพแรงงานไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

• ระดบท 1 การบรการจดหางานทางกายภาพ (Job Center) โดยศนยจดหางานจะชวยจบคนายจางและผหางาน ใหค าปรกษาเกยวกบอาชพการงาน จดอบรมทกษะ และบรหารจดการสวสดการแรงงาน อยางไรกตาม กระบวนการท างานยงพงพาการใชเอกสารเปนหลกและผใชบรการตองเดนทางมาตดตอดวยตนเอง

• ระดบท 2 การบรหารแรงงานผานชองทางออนไลน (Online Labour Services) โดยยกระดบการใหบรการดานแรงงานสชองทางอเลกทรอนกส ท าใหการจดหางานมประสทธภาพมากขน มตวเลอกในการพฒนาทกษะทหลากหลายผาน e-learning และสามารถลงทะเบยนรบสทธประโยชนดานแรงงานผานชองทางออนไลนได แตยงไมสามารถบรณาการขอมลและผเกยวของกบตลาดแรงงานได


• ระดบท 3 การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร (Integrated Virtual Labour Market) จากการบรณาการฐานขอมลตลาดแรงงานและสรางความรวมมอระหวางผเกยวของทงหมดไว ณ จด โดยน าการวเคราะหขอมลขนสง (Data Analytics) ในการจบคหางาน การใหค าปรกษาดานอาชพ การฝกอบรมและพฒนาคนตลอดชวงชวตการงาน และการปรบสมดลตลาดแรงงานใหมประสทธภาพสงสด

รปท 56 ระดบการพฒนาของการเพมประสทธภาพแรงงาน


ในระดบท 1 ผหางานและผจางงานจ าเปนตองตดตอศนยใหบรการผานชองทางกายภาพ ท าใหตองเดนทางไปตดตอดวยตนเอง ซงใชเวลานานและเปนภาระทหนกส าหรบการท างานทงสองฝายการไดรบขอมลทงความรส าหรบพฒนาฝมอแรงงานและต าแหนงวางงานมจ ากดเฉพาะงานในทองถนเนองจากวธการบนทกขอมลอยในรปแบบเอกสาร

รปท 57 ศนยบรการจดหางานทางกายภาพของตลาดแรงงาน

ในระดบท 2 ชองทางอเลกทรอนกสจะชวยอ านวยความสะดวกในการจดหางาน การฝกอบรมพฒนาฝมอ และการคมครองแรงงาน ผสมครงานสามารถทจะคนหาต าแหนงวางงานไดผานชองทางอเลกทรอนกส ขณะเดยวกนผจางงานกสามารถสงขอมลต าแหนงงานวางผานระบบเชนเดยวกน อกทงผสมครงานยงสามารถพฒนาฝมอไดผานระบบ e-learning และยงสามารถคนหาสวสดการทพงจะไดรบผานชองทางเดยวกน ซงในระยะน แตละหนวยงานไดมการพฒนาระบบฐานขอมลเพอรองรบการท างานของแตละหนวยงาน แตยงขาดการบรณาการระหวางทกภาคสวนเพอใหเกดประโยชนสงสด

รปท 58 การบรการแรงงานผานชองทางออนไลนของตลาดแรงงาน


ในระดบท 3 ภาครฐจะผกระตนใหเกดการจดการบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร เพอตอบสนองความตองการของทกภาคสวน เชน การจดหางาน การใหค าปรกษา การพฒนาทกษะความร การเกบขอมลแรงงาน ทงหมด ณ จดเดยว ซงการบรณาการขอมลขามหนวยงานและสถาบนทเกยวของกน สามารถชวยใหภาครฐเขาใจถงกลไกในการขบเคลอนเศรษฐกจแรงงานไดมากขนจากมมมองเดยว ตลอดจนภาครฐสามารถทจะดแลแรงงานในระดบรายบคคลไดตลอดชวยชวตการท างาน โดยสามารถท าการสงเสรมความรและทกษะทตองการเพอใหเกดการเจรญเตบโตในอนาคตตอไป

รปท 59 การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทลดานการเพมประสทธภาพแรงงานผานระบบบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทลดงตอไปน


ขนตอนการจดหางาน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร (Integrated Virtual Labour Market)

• ระบบบรณาการขอมลจดหางาน จากหนวยงานตางๆ ทงของภาครฐและภาคเอกชน เพอใหผสมครงานสามารถคนหาต าแหนงวางงานทมอยทงหมดไดผานชองทางเดยว (Integrated Online Job Listing and Application)

• ระบบจดเกบขอมลและคณสมบตผหางานรายบคคล เชน ขอมลพ นฐาน ประวตการศกษา ประสบการณท างาน และทกษะอนๆ เปนตน (Applicant Profile Management)

• ระบบสามารถคนหาและตดตอผหางานทมคณสมบตและทกษะทเหมาะสมกบต าแหนงงานทผประกอบการเปดรบสมครผานชองทางออนไลน (Online Recruitment for Employers)

• ระบบวเคราะหคณสมบตและทกษะของผหางาน เพอระบต าแหนงงานวางใหเหมาะสมตรงกบคณสมบตของผหางาน (Data Analytics for Job Matching)

ตารางท 20 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการเพมประสทธภาพแรงงาน ขนตอนการจดหางาน

ขนตอนการพฒนาฝมอแรงงาน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร (Integrated Virtual Labour Market)

• ระบบบรการขอมลหลกสตรและการอบรมการพฒนาฝมอแรงงานผานชองทางออนไลน เพอใหผหางานและผมงานท าสามารถพฒนาทกษะไดดวยตนเอง (e-Learning)

• ระบบออกประกาศนยบตรแกผส าเรจการอบรมผานชองทางออนไลน (Online Certification System)

• ระบบวเคราะหคณสมบตผหางานรายบคคล และสามารถระบทกษะทผหางานควรพฒนา เพอเพมโอกาสในการหางาน (Skill Gap Analysis and Recommendation)

• ระบบแนะน าหลกสตรการอบรมแกผหางานเพอเพมทกษะใหกบผหางาน • ระบบทอพเดทคณสมบตและทกษะของผหางานโดยอตโนมต เมอส าเรจการฝกอบรม

ผานระบบ e-Learning • การบรการใหค าปรกษาและขอแนะน าดานการหางานและการเพมประสทธภาพการ

ท างานจากผ เ ชยวชาญของหนวยงานผานชองทางออนไลน (Online Career Counseling)

ตารางท 21 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการเพมประสทธภาพแรงงาน ขนตอนการพฒนาฝมอแรงงาน


ขนตอนการคมครองสทธแรงงาน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร (Integrated Virtual Labour Market)

• ระบบรการทสามารถรองเรยนเพอใหไดรบการคมครองสทธแรงงานผานชองทางออนไลน (Online Labor Protection Request)

• ระบบบรหารจดการเรองรองเรยนเพอใหไดรบการคมครองสทธแรงงานแบบครบวงจร ตงแตเรมการบนทกเรองรองเรยนจนถงการแกปญหา (Case Management)

• การบรการลงทะเบยนใชสทธสวสดการแรงงานผานชองทางออนไลน (Online Benefits Registration)

• ระบบสามารถแสดงความคบหนาของเรองรองเรยนและการไดรบการคมครองสทธแรงงานผานชองทางออนไลน (Online Status Tracking)

• ระบบแจงเตอนผลงทะเบยนคนวางงานเกยวกบสทธและสวสดการแรงงานทผวางงานพงจะไดรบในเชงรก เชน ขอมลเงนทดแทนทพงจะไดเมอมาลงทะเบยนผวางงาน (Proactive Engagement)

• ระบบการชวยเหลอแรงงานแบบบรณาการ สามารถเชอมโยงขอมลสวสดการแรงงานและสทธตางๆ เพอภาครฐสามารถใหความชวยเหลอทางการเงนหรอใหความชวยเหลออนๆ แกแรงงานในเชงรก เชน การใหบรการจดหางานเมอถกเลกจาง หรอสนสดสญญาจาง เปนตน

• ระบบสามารถอ านวยการบรการออนไลนประกนสงคมไดครบวงจร โดยเชอมโยงสทธประกนสงคมแกผใชบรการ และ บรหารการแลกเปลยนทางการเงนอยางอตโนมต (Automatic Welfare Assistance)

ตารางท 22 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการเพมประสทธภาพแรงงาน ขนตอนการคมครองสทธแรงงาน

ขนตอนการวางแผนแรงงาน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร (Integrated Virtual Labour Market)

• ระบบบรณาการและวเคราะหขอมลความตองการแรงงานจากหนวยงานตางๆ เพอระบและคาดการณความตองการของตลาดแรงงานในปจจบนและในอนาคต (Workforce Planning)

• ระบบวเคราะหความตองการของตลาดแรงงานและปรมาณแรงงานเพอน าผลวเคราะหมาสนบสนนการจดท ามาตรการและนโยบายภาครฐทเหมาะสม อาท การวางแผนการอบรมและพฒนาทกษะบคลากรของสถานศกษาทตรงกบความตองการตลาด เปนตน (Labor Demand and Supply Analysis)

ตารางท 23 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการเพมประสทธภาพแรงงาน ขนตอนการวางแผนแรงงาน


ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวาปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการเพมประสทธภาพแรงงานโดยเฉลยอยท 69% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน

ระบบวเคราะหขอมลเพอเพมประสทธภาพตลาดแรงงาน (Labour Market Intelligence Centre) ระบบบรณาการและวเคราะหขอมลสถานการณอปสงคและอปทานของตลาดแรงงานปจจบนรวมถงแนวโนมในอนาคต เพอน าผลการวเคราะหมาสนบสนนการจดท ามาตรการและนโยบายภาครฐ รวมถงการวางแผนการอบรมและพฒนาทกษะบคลากรของสถานศกษาตางๆ

ศนยรวมตลาดแรงงานออนไลน ( Integrated Virtual Labour Market) ระบบศนยรวมขอมลและการใหบรการดานแรงงานโดยการใชระบบวเคราะหเพอเพมประสทธภาพตลาดแรงงานโดยรวม เชน การวเคราะหจบคผวางงานกบต าแหนงงานทเหมาะสม ระบบแนะน าหลกสตรและการฝกอบรมทกษะทเหมาะสมกบผวางงานพอเพมประสทธภาพตนเอง และการใหขอมลสทธและสวสดการตางๆ ทภาครฐม


รปท 60 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการเพมประสทธภาพแรงงาน

รปท 61 แผนการด าเนนการโครงการดานการเพมประสทธภาพแรงงาน


บทท 8 ยทธศาสตรท 3 การยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจ

ยทธศาสตรท 3 การยกระดบขดความสามารถในการแขงขนของภาคธรกจครอบคลม 6 มาตรการ ไดแก การเพมประสทธภาพ ภาคการเกษตร การทองเทยว การลงทน การคา (น าเขา/สงออก) วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม และ ภาษและรายได

8.1 การเพมประสทธภาพภาคการเกษตร อตสาหกรรมการเกษตรเปนอตสาหกรรมทส าคญของไทยทงในเชงเศรษฐกจและสงคม โดยภาคการเกษตรมสดสวนตอ

ผลตภณฑมวลรวมในประเทศ (GDP) ถง 12% และการสงออกสนคาเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตรมมลคากวา 1.3 ลานลานบาท (คดเปน 17%ของมลคาการสงออกทงหมด37) ยงไปกวานประเทศไทยยงมผประกอบอาชพในภาคการเกษตรกวา 16 ลานคน (คดเปน 40% ของการจางงานทงหมดในประเทศ38) แตอยางไรกตามปจจบนยงมจ านวนเกษตรกรทยากจนและเสยงจะจนกวา 2.1 ลานครวเรอน (คดเปน 36% ของครวเรอนเกษตรกรทงหมด39) จงเปนประเดนปญหาส าคญทภาครฐตองรบแกไขอยางเรงดวนเพอชวยเพมรายไดและคณภาพชวตของเกษตรกร

รปท 62 ความส าคญของภาคการเกษตรในเชงเศรษฐกจและสงคม

ในดานของการเพมรายไดเกษตรกรนบเปนโจทยททาทายเรองหนงส าหรบรฐบาล เนองจากมอปสรรคทงในมตการสรางรายได และในมตการลดรายจายและการบรหารจดการความเสยง

เมอพจารณามตดานรายได เกษตรกรสวนใหญประสบปญหาขาดแคลนพนทเพาะปลก โดยมเกษตรกรกวา 1.4 ลานครวเรอน หรอเกษตรกรกวา 39% ทมเนอทเพาะปลกต ากวา 10 ไร อกทงเกษตรกรไทยยงมผลผลตตอไรต า40 เนองจากมการปลกพชทไมเหมาะสมกบพนท และขาดความรทเพยงพอในการท าการเกษตร ท าใหมผลผลตตอไรนอยกวาประเทศคแขง เชน การผลตขาวเปลอก

37 ธนาคารโลก (World Bank) และ สถตการสงออกกระทรวงพาณชยป 2557 38 ขอมลส านกงานสถตแหงชาต 2554 39 สถตเกษตรกรยากจนส านกงานเศรษฐกจการเกษตรป 2555 40 ส านกงานสถตแหงชาตป 2551


ไทยมผลผลตตอไรนอยกวาเวยดนามเกอบเทาตว41 นอกจากน ราคาผลผลตทางการเกษตรยงมความไมแนนอนและแปรผนอยตลอดเวลา โดยตลอดระยะเวลา 10 ปทผานมา มการผนผวนกวา 3 เทาตว สงผลใหเกษตรกรมรายไดทไมคงท42

รปท 63 ขอมลเชงสถตดานรายไดของเกษตรการ

ในมตดานรายจาย เกษตรกรประสบกบปญหาตนทนการผลตทเพมขนอยางตอเนองในอตราทสงขน อาท ต นทนการผลตขาวเปลอกเฉลยทงประเทศมอตราเตบโตเฉลยสะสม 4.2% ตอป43 ท าใหเกษตรกรยงตองพงพาการกหนนอกระบบซงมอตราดอกเบยทสงกวาอตราดอกเบยทวไป โดยพบวา กวา 39% ของหนสนของชาวนาเปนหนนอกระบบ44 นอกจากนภาคการเกษตรยงมความเสยงอนๆ ทอยนอกเหนอการควบคมหลายปจจย จากสถตป 2553 พบวา 10% ของมลคาขาวทงประเทศไดรบความเสยหายจากภยธรรมชาตตางๆ คดเปนตวเลขความเสยหายรวมถงกวา 38,907 ลานบาท45

41 องคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาตป 2556 42 U.S Department of Agriculture (USDA) ป 2547–2557 43 รายงานขอมลพนฐานเศรษฐกจการเกษตร ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร 44 ศนยพยากรณเศรษฐกจและธรกจ, มหาวทยาลยหอการคาไทย 45 บทสรปรายงานความเสยหายและการใหความชวยเหลอเกษตรกรป 2553 ฝายประสานการชวยเหลอเกษตรกรผประสบภบธรรมชาต กรมสงเสรมการเกษตร


รปท 64 ขอมลเชงสถตดานรายจายของเกษตรกร

รฐบาลสามารถน าขดความสามารถเชงดจทลเขามาใชในการเพมประสทธภาพภาคการเกษตรตลอดทงวงจร โดยมงเนนการใหขอมลเชงคณภาพทชวยประกอบการตดสนใจของเกษตรกร และการอ านวยความสะดวกเกษตรกรในการตดตอกบผเกยวของตางๆ ตลอดวงจรการด าเนนงาน ตงแตการวางแผน การรวบรวมปจจยการผลต การปลกและดแลรกษา การรบมอกบภยตางๆ จนถงการเกบเกยวและขายผลผลต


รปท 65 การน าขดความสามารถเชงดจทลเขามาใชในการเพมประสทธภาพภาคการเกษตรตลอดวงจร

จากการศกษาพบวา ปจจบนเทคโนโลยไดเขามามบทบาทส าคญในการยกระดบประสทธภาพในภาคการเกษตรตลอดทงวงจร โดยสามารถแบงการพฒนาไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

• ระดบท 1 การเกษตรแบบดงเดม (Traditional Farmer) โดยเกษตรกรเปนผตดสนใจทกอยางจากประสบการณทตนเองม ตงแตการเลอกพชทจะปลก จนถงการเกบเกยวและขายผลผลต และจะเดนทางมาตดตอหนวยงานภาครฐตอเมอมปญหา

• ระดบท 2 การเกษตรดวยการประยกตใชขอมลทวไป (Information-led Farmer) โดยเกษตรกรสามารถเขาถงขอมลตางๆ ในแตละขนตอนการผลต แตมขอจ ากดคอเกษตรกรตองน าขอมลมาประยกตใชดวยตนเอง เพอเพมประสทธภาพในการท างาน

• ระดบท 3 การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ (Connected Farmer with Real Time Analytics) โดยภาครฐมการบรณาการขอมลระหวางหนวยงานทเกยวของ ส าหรบน ามาวเคราะห เพอใหขอมลและงานบรการทตรงกบความตองการของเกษตรกรรายบคคลในเชงรกตลอดเวลา ท าใหเกดประโยชนสงสดทงในเชงคณภาพและปรมาณ


รปท 66 ระดบการพฒนาของการน าเทคโนโลยมาใชเพมประสทธภาพภาคการเกษตร


ในระดบท 1 ภาครฐไมมชองทางอเลกทรอนกส เชน สายดวน หรอเวบไซตเพอใหขอมลดานการเกษตรแกเกษตรกร ท าใหเกษตรกรตองตดสนใจทกอยางในทกขนตอนการด าเนนงานโดยอาศยจากประสบการณทตนเองม ถาหากเกษตรกรตองการขอมลใดๆ หรอประสบปญหาจะตองเดนทางไปขอขอมลดวยตนเองตามหนวยงานทเกยวของ และน าขอมลมาวเคราะหดวยตวเอง สงผลใหผลผลตทไดขาดมาตรฐานทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณ

รปท 67 การท าการเกษตรแบบดงเดม


ในระดบท 2 เกษตรกรสามารถเขาถงขอมลทวไปผานชองทางบรการตางๆของภาครฐ เชน ชองทางกายภาพ สายดวน และเวบไซต แตตองน าขอมลทไดมาประยกตใชดวยตวเองเพอเพมประสทธภาพการท างาน ดงนนการน าขอมลมาใชจงมขอจ ากดโดยขนอยกบพนฐานความรและความสามารถของเกษตรกร และเนองจากตองใชเวลาเพอทจะเขาถงและประมวลขอมล จงท าใหขอมลทไดมาไมเปนปจจบนและทนตอเหตการณเทาทควร

รปท 68 การเกษตรดวยการประยกตใชขอมลทวไป


ในระดบท 3 เนองจากมการภาครฐมขอมลรายบคคลของเกษตรกรแตละคน จงสามารถใหขอมลงานบรการ และใหความชวยเหลอแกเกษตรกรแบบรายบคคลผานการบรณาการขอมลและระบบวเคราะหขอมล โดยภาครฐเปนผใหขอมลผานชองทางสวนตวของเกษตรกรแตละรายในเชงรก เชน ผานขอความทางโทรศพท ท าใหเกษตรกรมขอมลททนสมยส าหรบการตดสนใจ สงผลใหเกดประโยชนสงสดแกผลผลตทงในเชงคณภาพและเชงปรมาณ

รปท 69 การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทล ดานการเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน


ขนตอนการวางแผน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ

• ระบบเกบสถตขอมลยอนหลงผานชองทางออนไลนโดยแยกขอมลตามพนท เชน ขอมลผลผลตตอไร ขอมลราคาขาย และขอมลตนทนการผลตของพชแตละชนด (Area-based Agricultural Statistics)

• ระบบวเคราะหขอมลเพอระบความตองการของผลผลตทางการเกษตร ตงแตตนน าถงปลายน า (End-to-end Value Chain Planning) เชน การค านวณปรมาณความตองการออยสดจากการวเคราะหความตองการ น าตาล กากน าตาล กากออย เอทานอล และผลตภณฑออยอน ๆ ของตลาด เปนตน

• ระบบวเคราะหขอมลของเกษตรกรเพอระบประเภทเกษตรกรรมทเหมาะสมตอเกษตรกรเปนรายบคคล และเพอใหผลผลตตรงกบความตองการของตลาด(Personalized Advice on Agricultural Zoning)

• ระบบบรณาการขอมลเกษตรกรแบบครบวงจร (Single View of Farmer) โดยแสดงขอมลเกษตรกรเปนรายบคคล ตงแต ขอมลบคคล พนทปลก/เกบเกยว รายได หนสน ตนทน เปนตน

• มขอมลชองทางตดตอกบเกษตรกรเปนรายบคคล เชน เบอรโทรศพทมอถอ เพอใหสามารถสงขอมลขาวสารเชงรกแกเกษตรกรโดยตรง (Connected Farmer)

• ระบบเกบขอมลสภาพแวดลอมการผลตจากอปกรณเซนเซอรและอปกรณโดรน (Drone) เชน ขอมลสภาพอากาศ ขอมลสภาพดน ขอมลระดบน า ภาพถายทางอากาศ เปนตน เพอน ามาวเคราะหและวางแผนไดอยางแมนย า

ตารางท 24 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการเพมประสทธภาพภาคการเกษตร ขนตอนการวางแผน


ขนตอนการรวบรวมปจจยการผลต ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ

• ระบบฐานขอมลเพอใหขอมลแกผผลตวตถดบการเกษตรผานชองทางออนไลน46 เชน ขอมลราคาปจจยการผลตเมลดพนธ เพอน ามาเปรยบเทยบราคา เปนตน

• ระบบบรณาการขอมลสามารถวเคราะหความตองการปจจยการผลตในแตละพนท เพอเปนขอมลใหแกเกษตรกรในการบรหารจดการ เชน เกษตรกรสามารถรวมกนซอวตถดบเพอใหไดราคาทถกลง เปนตน

• ระบบวเคราะหขอมลส าหรบเกษตรกร เชน วเคราะหคณภาพของดน วเคราะหพนธพชทควรปลกในพนท เพอค านวณชนดและปรมาณของปจจยการผลตทเกษตรกรแตละรายตองจดเตรยม




ตารางท 25 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการเพมประสทธภาพภาคการเกษตร ขนตอนการรวบรวมปจจยการผลตขนตอนการปลกและดแลรกษา

ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ

• ระบบใหความรเกษตรกรผานชองทางออนไลนเพอน ามาใชเปนแนวปฏบตทถกตอง เชน ความรการเพาะปลกพชชนดตางๆ เปนตน

• ระบบวเคราะหขอมลและใหค าแนะน าแกเกษตรกรเปนรายวน เชน ปรมาณน าและปยทควรจะใชภายใตสภาพอากาศของวนนนๆ เคลดลบการดแลรกษาในแตละชวงเวลา เปนตน




ตารางท 26 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการเพมประสทธภาพภาคการเกษตร ขนตอนการดแลรกษา

46 ชองทางออนไลน รวมถง เวบไซต อเมล และ แอพพลเคชนมอถอ


ขนตอนการรบมอกบภยธรรมชาต ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ

• ระบบบรณาการและใหขอมลการจดการภยธรรมชาตโดยสามารถคาดการณลวงหนาผานชองทางออนไลน (Predictive Disaster Data Integration)

• ระบบแจงเตอนภยธรรมชาตทงภยทก าลงเกดขนหรออาจเกดขน รวมถงวธการรบมอภยธรรมชาตใหแกเกษตรกรเปนรายบคคล




ตารางท 27 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการเพมประสทธภาพภาคการเกษตร ขนตอนการรบมอกบภยธรรมชาต

ขนตอนการเกบเกยวและขาย ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ

• ระบบฐานขอมลแสดงราคาซอขายผลผลตแบบตอบสนองทนท (Real time) โดยเกบขอมลจากผรบซอผลผลตทงหมดในประเทศ

• ระบบใหค าแนะน าการขายผลผลตแกเกษตรกรเปนรายบคคล • ระบบรวบรวมขอมลผลผลตในระดบพนท เชน ขอมลการเกบเกยวของพนทเกษตร

ขางเคยง เพอใหขอมลแกเกษตรกรบรการจดการในการเกบเกยววตถดบ • ระบบบรณาการขอมลเกษตรกรแบบครบวงจร (Single View of Farmer) โดยแสดง

ขอมลเกษตรกรเปนรายบคคล ตงแต ขอมลบคคล พนทปลก/เกบเกยว รายได หนสน ตนทน เปนตน



ตารางท 28 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการเพมประสทธภาพภาคการเกษตร ขนตอนการเกบเกยวและขาย

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทล ดานการเพมประสทธภาพภาคการเกษตรโดยเฉลยอยท 67% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงก ารพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน

• ระบบบรณการและวเคราะหขอมลดานการเกษตร (Agricultural Intelligence Centre) มการบรณาการขอมลดานการเกษตรจากหนวยงานตางๆ เชน ขอมลความตองการของสนคาเกษตรในปจจบน ขอมลราคาสนคาเกษตร ขอมลอตรา


การผลต รวมถงระบบวเคราะหขอมลและแสดงผลเพอสนบสนนการบรหารจดการของหนวยงานภาครฐ เชน การท าเกษตรโซนนง

• ระบบใหค าแนะน าเกษตรกรรายบคคลในเชงรก (Connected Farmer) ระบบวเคราะหและใหค าแนะน าทเหมาะสมตรงกบความตองการของเกษตรกรรายบคคลในเชงรกผานชองทางสวนตว เชน แนวทางและวธการปลกทมประสทธภาพ ขอแนะน าของสภาพอากาศแตละวน เพอใหเกดประโยชนสงสดทงในเชงคณภาพและปรมาณ


รปท 70 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการเพมประสทธภาพภาคการเกษตร

รปท 71 แผนการด าเนนการโครงการดานการเพมประสทธภาพภาคการเกษตร


8.2 การทองเทยว ภาคการทองเทยวเปนแรงขบเคลอนหลกของเศรษฐกจไทย ทสามารถสรางรายไดใหใหแกประเทศเปนจ านวนมาก โดยในป พ.ศ. 2557 ประเทศไทยมรายไดจากการทองเทยวทงหมดประมาณ 2.2 ลานลานบาท หรอคดเปน 18.5% ของผลตภณฑมวลรวม (GDP) ของประเทศไทย (11.9 ลานลานบาท47) อกทงมอตราการเตบโตของรายไดทเพมขนอยางตอเนองทกป โดย 5 ปทผานมามอตราการเตบโตสะสมเฉลย 12% ตอป48

รปท 72 ความส าคญของภาคการทองเทยวในประเทศไทย

ทงนพฤตกรรมนกทองเทยวก าลงเปลยนไปโดยมการน าเทคโนโลยมาใชตลอดชวงประสบการณการทองเทยว คอเปลยนจากการคนหาขอมลในรปแบบเอกสาร และการแบงปนขอมลโดยตรงจากการพดคยกบผมประสบการณ สการคนหาขอมลและแบงปนประสบการณผานเทคโนโลย ดงนนภาครฐจงควรใหความส าคญกบการยกระดบประสบการณเชงดจทลของนกทองเทยว

47 ฐานขอมลและสถต กรมการทองเทยว , กระทรวงทองเทยวและกฬา 48 Accenture Analysis | ฐานขอมลและสถต กรมการทองเทยว , กระทรวงทองเทยวและกฬา


รปท 73 สถตการเปลยนแปลงพฤตกรรมนกทองเทยวโดยการใชดจทลเทคโนโลย

เทคโนโลยสามารถพฒนางานบรการดานการทองเทยวใหไปสระบบบรณาการดานการทองเทยวแบบครบวงจรได โดยสามารถแบงการพฒนาออกไดเปน 3 ระดบ ดงน


• ระดบท 1 การบรการดานการทองเทยวแบบดงเดม (Traditional Tourism) นกทองเทยวตองเดนทางไปตดตอภาครฐ เพอรบบรการดานการทองเทยวดวยตนเอง โดยทงานบรการมความซบซอน ใชเอกสารจ านวนมาก และใชเวลามาก

• ระดบท 2 การบรการดานการทองเทยวผานชองทางอเลกทรอนกส (Information-led Tourism) นกทองเทยวสามารถเขาถงงานบรการภาครฐหลากหลายหนวยงานไดดวยตนเองผานชองทางออนไลน โดยนกทองเทยวสามารถคนหาขอมลเพอการวางแผนทองเทยว และขออนมตอนญาตผานชองทางออนไลน

• ระดบท 3 ระบบบรณาการดานการทองเทยวแบบครบวงจร (Digital Tourism) นกทองเทยวสามารถเขาถงงานบรการภาครฐทงหมดได ณ จดเดยวผานชองทางออนไลน ทงดานขอมลเพอการวางแผนทองเทยว และดานการขออนมตอนญาตผานชองทางออนไลน

รปท 74 ระดบการพฒนาของการบรการดานการทองเทยว


ในระดบท 1 นกทองเทยวมการวางแผนและเดนทางโดยใชเทคโนโลยทจ ากด เนองจากชองทางการใหขอมลทองเทยวยงมจ ากด ท าใหลกษณะการรบบรการสวนใหญ เปนการเดนทางไปเพอตดตอขอขอมลหรอรองเรยนโดยตรงผานชองทางกายภาพ จงสงผลใหตองใชเวลานานและใชเอกสารจ านวนมากในการขอรบบรการ ซงสวนทางกบพฤตกรรมนกทองเทยวในปจจบนทมการพงพาเทคโนโลยมากขน

รปท 75 บรการดานการทองเทยวแบบดงเดม


ในระดบท 2 นกทองเทยวสามารถเขาถงขอมลตางๆ ไดมากขน เนองจากการเพมขนของชองทางการใหขอมล เชน ผานชองทางกายภาพ ผานทางโทรศพท และผานชองทางอเลกทรอนกสของแตละหนวยงาน เปนตน นอกจากนยงมการเผยแพรขอมลทองเทยวผานสออเลกทรอนกสทมากขน เชน การแสดงแผนทอเลกทรอนกส หรอการรววประสบการณการทองเทยว ท าใหการเขาถงขอมลจากชองทางออนไลนมความสะดวกมากขน

รปท 76 บรการดานการทองเทยวผานชองทางอเลกทรอนกส


ในระดบท 3 ภาครฐสามารถยกระดบประสบการณของนกทองเทยว โดยการใหขอมลเชงรกตลอดชวงประสบการณการทองเทยวแบบครบวงจร เชน การท าการตลาดผานสอดจทลตางๆ เพอเขาถงนกทองเทยวกลมเปาหมาย การจดแผนการทองเทยวเฉพาะเจาะจงรายบคคลใหแกนกทองเทยวตามความสนใจ การใชระบบบอกเสนทางและแนะน าสถานททองเทยวทใกลเคยงได และการเตอนภยหากนกทองเทยวอยในพนทเสยงภย รวมถงการใหบรการธรกรรมผานชองทางออนไลน เชน การช าระเงนและขอวซาผานชองทางออนไลน

รปท 77 ระบบบรณาการดานการทองเทยวแบบครบวงจร

จากผลการประเมนและวเคราะหในเชงลกของภาคการทองเทยว ภายใตโครงการยกระดบประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐ จดท าโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ สามารถสรปเปาหมายของการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการทองเทยว ใหมการพฒนาระบบบรณาการดานการทองเทยวแบบครบวงจร ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน


ขนตอนการพจารณาและวางแผน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบบรณาการดานการทองเทยวแบบครบวงจร

• มระบบใหขอมลการทองเทยวทมขอมลครบวงจร ณ จดเดยว (Tourist Information Portal)

• ระบบสามารถสรางและแนะน าแผนการทองเทยว ทพก และการเดนทาง โดยการวเคราะหขอมลความสนใจของนกทองเทยวและฐานขอมลการทองเทยวอนๆ ทเกยวของเชน โปรไฟลนกทองเทยว สถานททองเทยว ฯลฯ (Trip Planner)

• มระบบการตลาดผานสอดจทลเพอดงดดนกทองเทยวโดยแนะน าการทองเทยวอยางสอดคลองกบความตองการรายบคคล (Digital Marketing through Segments of One)

• มการจดเกบขอมลเพอแบงกลมนกทองเทยว เชน ขอมลสวนบคคล ความสนใจของนกทองเทยว งบการทองเทยวรายบคคล ฯลฯ (Tourist Profile)

• มการบรณาการขอมลการทองเทยวจากหนวยงานตางๆ เชน ขอมลสถานททองเทยว ขอมลทพก ขอมลรานอาหาร ขอมลการเดนทาง ขอมลพนทเสยงภย ฯลฯ (Data Integration)

ตารางท 29 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการทองเทยว ขนตอนการพจารณาและวางแผน

ขนตอนการเตรยมการและจดซอ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบบรณาการดานการทองเทยวแบบครบวงจร

• มระบบใหขอมลการทองเทยวทมขอมลครบวงจร ณ จดเดยว (Tourist Information Portal)

• ระบบสามารถสรางและแนะน าแผนการทองเทยว ทพก และการเดนทาง โดยการวเคราะหขอมลความสนใจของนกทองเทยวและฐานขอมลการทองเทยวอนๆ ทเกยวของเชน โปรไฟลนกทองเทยว สถานททองเทยว ฯลฯ (Trip Planner)

• มระบบการตลาดผานสอดจทลเพอดงดดนกทองเทยวโดยแนะน าการทองเทยวอยางสอดคลองกบความตองการรายบคคล (Digital Marketing through Segments of One)


• มการบรณาการขอมลการทองเทยวจากหนวยงานตางๆ เชน ขอมลสถานททองเทยว ขอมลทพก ขอมลรานอาหาร ขอมลการเดนทาง ขอมลพนทเสยงภย ฯลฯ (Data Integration)

ตารางท 30 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการทองเทยว ขนตอนการเตรยมการและจดซอ


ขนตอนการทองเทยวและประเมนผล ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบบรณาการดานการทองเทยวแบบครบวงจร

• มระบบน าทางไปยงสถานทตางๆ ตามแผนการเดนทาง โดยแสดงขอมลวธการเดนทางในรปแบบตางๆ เชน เดน หรอ ขนสงสาธารณะ (Interactive Map)

• ระบบสามารถอานชอทพก สถานท หรอ กจกรรมตามแผนการเดนทางดวยเสยงภาษาไทยได (Smart Audio)

• มระบบแจงเตอนลวงหนาเพอแนะน าสถานทและกจกรรมระหวางเดนทางทตรงกบความสนใจของนกทองเทยวรายบคคล (Personalized Push Notification)

• มระบบรองเรยนเหตรายกบต ารวจทองเทยวไดผานชองทางออนไลนและเตอนภย หากนกทองเทยวอยในพนทเสยงภยหรอบรเวณใกลเคยง (Live Chat with Tourist Call Center)

• มระบบรบขอเสนอแนะทนกทองเทยวสามารถใหคะแนนและแบงปนประสบการณ การทองเทยวผานชองทางออนไลน (Travel Review)

• ระบบสามารถวเคราะหสถตการทองเทยวเพอน าไปใชในการพฒนาแผนการตลาดอยางตอเนอง (Campaign effectiveness Evaluation)


• มการบรณาการขอมลการทองเทยวจากหนวยงานตางๆ เชน ขอมลสถานททองเทยว ขอมลทพก ขอมลรานอาหาร ขอมลการเดนทาง ขอมลพนท เสยงภย ฯลฯ (Data Integration)

ตารางท 31 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการทองเทยว ขนตอนการทองเทยวและประเมนผล

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการทองเทยวโดยเฉลยอยท 75% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 4 โครงการดงตอไปน


• ระบบบรณการและวเคราะหขอมลดานการทองเทยว (Tourism Intelligence Centre) มการบรณาการขอมล การทองเทยวจากหนวยงานตางๆ เชน ขอมลสถานททองเทยว ขอมลทพก ขอมลรานอาหาร ขอมลการเดนทาง รวมถงระบบวเคราะหขอมลและแสดงผลเพอสนบสนนการบรหารจดการทงในภาครฐและภาคเอกชน

• ระบบชวยวางแผนการทองเทยวแบบครบวงจร (Smart Trip Planner) ระบบวางแผนการทองเทยวทนกทองเทยวสามารถระบขอมลตางๆ เชน ความสนใจ งบประมาณ ประเภทการเดนทาง โดยระบบจะน าขอมลทไดมาวเคราะหและเสนอแผนการทองเทยวทตรงตามความตองการรายบคคลโดยเฉพาะ

• แอพพลเคชนรวมดานการเดนทางส าหรบนกทองเทยว (Smart Travel App) แอพพลเคชนรวมดานการเดนทางซงม การเชอมโยงขอมลกบ Smart Trip Planner เพอยกระดบประสบการณนกทองเทยวตลอดการเดนทาง ตงแตการบอกเสนทางไปยงสถานทตางๆ จนถงการแนะน ากจกรรมและสงทนาสนใจในละแวกใกลเคยง

• การออกอเลกทรอนกสวซาผานทางออนไลน (Electronic Visa) การใหบรการ Electronic Tourist Visa แบบครบวงจรผานชองทางออนไลน โดยนกทองเทยวสามารถหาขอมล ยนขอวซา ช าระเงน และรบการอนมตผานทางเวบไซต กอนเดนทางมายงประเทศไทย


รปท 78 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการทองเทยว

รปท 79 แผนการด าเนนการโครงการดานการทองเทยว


8.3 การลงทน การลงทนเปนปจจยทมความส าคญตอการขยายตวทางเศรษฐกจไทย เนองจากมผลกระทบเชงกวางตอปจจยเศรษฐกจอนๆ เชน การขยายตวชองผลตภณฑมวลรวมประชาชาต การเพมขนของอตราการจางงาน เปนตน แตในปจจบนประเทศไทยก าลงประสบปญหาทส าคญดานการลงทน 2 ประการ ดงน

• ประเทศไทยก าลงสญเสยขดความสามารถในการแขงขนดานการลงทน ซงเหนไดจากอนดบความงายในการประกอบธรกจของไทยตงแตป 2552 ถงป 2557 ทลดลงอยางตอเนอง ซงประเทศไทยถกปรบลดอนดบลง 6 อนดบ (จากอนดบท 12 ในป 2552 ลดลงเปนอนดบท 18 ในป 2557) หากเปรยบเทยบกบประเทศเพอนบาน เชน ประเทศมาเลเซย พบวามการพฒนาขดความสามารถทางการแขงขนดานการลงทนอยางกาวกระโดด โดยมการปรบอนดบขน 15 อนดบ ภายใน 5 ป (จากอนดบท 21 ในป 2552 เพมขนเปนอนดบท 6 ในป 2557)49

• นกลงทนก าลงสญเสยความเชอมนดานการลงทนในประเทศไทย ซงเหนไดจากมลคาการลงทนโดยตรงจากตางประเทศ (FDI) ของประเทศไทยทมอตราการเตบโตทต าทสดเมอเทยบกบประเทศคแขง หากเปรยบเทยบกบประเทศอนในภมภาคเดยวกน เชน ประเทศมาเลเซยพบวามอตราการเตบโตของมลคาการลงทนจากตางประเทศมากกวาไทยถง 4.5 เทา และเมอเทยบกบประเทศสงคโปร พบวามลคาการลงทนจากตางประเทศทเขามาลงทนในในสงคโปร 1 ป มมลคาเทยบเทากบการลงทนของตางประเทศทเขาสประเทศไทยรวมกนถง 5 ป ในขณะทขนาดเศรษฐกจของสงคโปรเลกกวาประเทศไทย ถง 25%50

ดวยเหตน การเพมขดความสามารถในการแขงขนและยกระดบประสทธภาพของการลงทนเพอดงดดเงนลงทนจากตางชาต จงเปนความทาทายหลกของภาครฐไทย

รปท 80 ภาพรวมสถานการณการลงทนของไทยในปจจบน

49 รายงาน Ease of Doing Business 2552-2557, World Bank 50 Foreign Direct Investment Statistics, News, and Publications, United Nations Conference on Trade and Development (UNCTAD)


การน าเทคโนโลยมาชวยสนบสนนการด าเนนงานคอหวใจส าคญทจะท าใหภาครฐไทยสามารถยกระดบประสทธภาพของภาคการลงทนและดงดดนกลงทนไดส าเรจในโลกยคดจทล โดยสามารถแบงการพฒนาของเทคโนโลยดานการลงทนออกไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

• ระดบท 1 ระบบงานบรการดานการลงทนแบบใชเอกสาร (Paper-based Business Licensing) ซงมการใหบรการอนมตอนญาตดานการลงทน ณ จดใหบรการตามหนวยงานตางๆ โดยผประกอบการตองเดนทางไปตดตอหนวยงานภาครฐผใหอนมตอนญาต ณ จดใหบรการดวยตนเอง โดยยนค าขอและเอกสารประกอบในรปแบบเอกสาร

• ระดบท 2 ระบบงานบรการดานการลงทนแบบอเลกทรอนกส (Electronic Business Licensing) ซงมการใหบรการผานชองทางอเลกทรอนกส ซงผประกอบการสามารถเขาถงขอมลตางๆ เกยวกบการลงทน เชน ขนตอนการขออนญาตลงทนในประเทศไทย หรอขอมลใบอนญาตตางๆตามประเภทของการลงทน นอกจากนผประกอบการสามารถยนค าขออนญาตและยนเอกสารประกอบโดยด าเนนการผานระบบทแตกตางกนของแตละหนวยงาน

• ระดบท 3 ระบบบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน (Integrated Business Licensing System) ซงเปนระบบทมการบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน ท าใหผประกอบการสามารถตดตอขอใบอนญาตเพอเรมตนลงทนไดทกประเภท ณ จดเดยวผานชองทางออนไลน และผประกอบการสามารถยนค าขอและสงเอกสารประกอบเพยงชดเดยวโดยไมจ าเปนตองสงเอกสารซ าซอนซงภาครฐมขอมลอยแลว

รปท 81 ระดบการพฒนาของการยกระดบงานบรการภาครฐ ดานการลงทน


ในระดบท 1 ผประกอบการทก าลงเรมกจการตองเดนทางไปตดตอหนวยงานภาครฐดวยตนเองตามจดใหบรการตางๆ ของแตละหนวยงาน โดยยนค าขอและสงเอกสารประกอบในรปแบบเอกสาร ท าใหเกดความไมสะดวกจากการตดตอหลายหนวยงานและการใชเอกสารจ านวนมาก ในกรณตวอยางของผประกอบการทตองการกอสรางโรงงานเพอเรมตนธรกจอาหารทะเลแชแขง จ าเปนตองตดตอหนวยงานทงหมด 7 หนวยงาน ตงแตการจดทะเบยนธรกจ รบสทธประโยชนดานการลงทน ขออนญาตกอสรางและสรางโรงงาน จนถงการขออนญาตอนๆ เพอด าเนนธรกจ รวมการตดตอราชการทงสน 22 ครง จาก 11 กระบวนงาน

รปท 82 ระบบงานบรการดานการลงทนแบบใชเอกสาร


ในระดบท 2 ผประกอบการสามารถยนขอใบอนญาตเรมตนลงทนผานชองทางอเลกทรอนกสของแตละหนวยงาน อยางไรกตามการใหบรการยงขาดการเชอมโยงของขอมลระหวางหนวยงาน ท าใหผประกอบการยงคงตองสงขอมลประกอบเพอขออนญาตในแตละครง และเขาระบบของแตละหนวยงานเพอขออนมตอนญาต ในกรณตวอยางของผประกอบการทตองการกอสรางโรงงานเพอเรมตนธรกจอาหารทะเลแชแขง สามารถท ารายการขออนญาตด าเนนธรกจผานชองทางออนไลนแทนการเดนทาง ไปตดตอโดยตรง แตผประกอบการยงจ าเปนตองท ารายการกบทง 7 หนวยงาน ผานระบบทงสน 7 ระบบ

รปท 83 ระบบงานบรการดานการลงทนแบบอเลกทรอนกส


ในระดบท 3 มระบบบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน ซงเปนระบบกลางทสามารถเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานทงภาครฐแบบครบวงจรตงแตขนตอนการขอจดทะเบยนธรกจ การรบสทธประโยชนดานการลงทน การขออนญาตกอสราง จนถง การขอใบอนญาตอนๆเพอด าเนนธรกจ ณ จดเดยว โดยผประกอบการสามารถท าธรกรรมตางๆ เพอเรมตนลงทนผานระบบกลางเพยงระบบเดยว โดยยนค าขอและสงเอกสารเพยงชดเดยว ท าใหสามารถยกระดบประสทธภาพของงานบรการภาครฐได

รปท 84 ระบบบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน

จากผลการประเมนและวเคราะหในเชงลกของภาคการลงทน ภายใตโครงการยกระดบประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐ จดท าโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ สามารถสรปเปาหมายของการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการลงทนใหมการพฒนาระบบบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน


ขนตอนการจดทะเบยนธรกจ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบงานบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน

• ระบบบรณาการขอมลของผประกอบการ เชน เลขทะเบยนนตบคคล ชอ -นามสกล ทอย ประเภทธรกจ และบคคลผมอ านาจในการท าธรกรรมโดยเชอมโยงกบหนวยงาน ทเกยวของ (Customer Profile)

• ระบบแนะน าและใหขอมลใบอนญาตทจ าเปนในการเรมตนธรกจรายประเภท (Permit Advisor)

• ระบบรองรบการยนค าขอเพอเรมตนธรกจ โดยยนค าขอและสงเอกสารเพยงชดเดยว และมการกรอกขอมลทภาครฐมอยแลวโดยอตโนมต (Auto-Fill)

• ระบบสามารถเชอมโยงกบระบบอเลกทรอนกสของแตละหนวยงาน เพอสงค าขอไปยงหนวยงานตางๆตามล าดบขนตอนทเหมาะสม (Business Process Management)

• ผประกอบการสามารถตดตามการด าเนนงานทกขนตอนของทกหนวยงานแบบ Real-Time และมระบบแจงเตอน (Status Tracking & Notification)

• ระบบจดทะเบยนออนไลนโดยไมตองสงเอกสารทรฐมอยแลว เชน บตรประจ าตวประชาชน

ตารางท 32 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการลงทน ขนตอนการจดทะเบยนธรกจ

ขนตอนการรบสทธประโยชนดานการลงทน

ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบงานบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน






• ระบบยนขอสทธประโยชนออนไลนโดยไมตองสงเอกสารทรฐมอยแลวเชน หนงสอจดทะเบยนธรกจ ใบภ.พ.20

ตารางท 33 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการลงทน ขนตอนการรบสทธประโยชนดานการลงทน


ขนตอนการขออนญาตกอสราง & ใบ รง.4 ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบงานบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน






• ระบบยนขอใบอนญาตกอสราง และใบ รง.4 ออนไลนโดยไมตองสงเอกสารทรฐมอยแลว เชน หนงสอจดทะเบยนธรกจ ใบภ.พ.20

ตารางท 34 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการลงทน ขนตอนการขออนญาตกอสราง & ใบ รง.4

ขนตอนการขออนญาตอนๆเพอด าเนนธรกจ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบงานบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน






• ระบบยนขอใบอนญาตออนไลนโดยไมตองสงเอกสารทรฐมอยแลว เชน หนงสอจดทะเบยนธรกจ ใบภ.พ.20

ตารางท 35 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการลงทน ขนตอนการขออนญาตอนๆเพอด าเนนธรกจ

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวาปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการลงทนโดยเฉลยอยท 71% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดงตอไปน


• ระบบบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน ( Integrated Business licensing system) ระบบรวมธรกรรมดานการลงทนแบบครบวงจรทมการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานภาครฐทเกยวของ เพออ านวยความสะดวกแกผประกอบการในการตดตอราชการเพอเรมตนธรกจ ใหสามารถตดตอขอใบอนญาตเพอเรมลงทนทกประเภทไดผานจดเดยว และยนค าขอและสงเอกสารเพยงชดเดยว โดยไมจ าเปนตองสงเอกสารทภาครฐมอยแลว


รปท 85 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการลงทน

รปท 86 แผนการด าเนนการโครงการดานการลงทน


8.4 การคา (น าเขา/สงออก) ปจจบนประเทศไทยก าลงประสบปญหาเกยวกบภาคการสงออก ทงในดานมลคาการสงออกทมอตราการเตบโตชาลง โดยจาก ป 2553 ถงป 2557 อตราการเตบโตเฉลยตอปลดลงจาก 17.7% ส 5.8%51 และดานขดความสามารถในการแขงขนทลดลง เมอเปรยบเทยบดชนการน าเขา-สงออก หรอ Trading Across Border Index ตงแตป 2551- 2557 พบวาอนดบของประเทศไทยลดลงตงแตป 2552 โดยปจจบน ประเทศคแขงในภมภาคเดยวกนมอนดบขดความสามารถในการแขงขนในการน าเขา-สงออกทเพมขนอยางตอเนอง โดยเฉพาะประเทศมาเลเซยทมการพฒนาอนดบอยางกาวกระโดด52 การยกระดบขดความสามารถในดานการคา (น าเขา/สงออก) จงเปนประเดนส าคญทภาครฐควรจะเรงแกไขปญหาเพอยกระดบขดความสามารถทางการคาไทยใหทดเทยมกบประเทศอนๆ

รปท 87 ปญหาดานการลงทนทประเทศไทยก าลงเผชญ

เทคโนโลยมบทบาทส าคญในการยกระดบประสทธภาพทางดานการคา ภาครฐจงสามารถน าเทคโนโลยมาใชในการอ านวยความสะดวกดานการน าเขา-สงออกแบบครบวงจรเพอเพมประสทธภาพและความสามารถในการแขงขนของประเทศ โดยสามารถแบงการพฒนาไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

• ระดบท 1 ระบบพธการศลกากรอเลกทรอนกส (E-Customs) โดยผประกอบการสามารถยนใบขนสนคาและใบก ากบการขนยายสนคา ผานระบบอเลกทรอนกสของกรมศลกากร แตผประกอบการยงคงตองเดนทางไปตดตอหนวยงานภาครฐอนๆและภาคเอกชนดวยตนเอง เพอขอใบอนญาตในรปแบบเอกสาร

• ระดบท 2 ระบบบรณาการใบอนญาตเพอน าเขาสงออกระหวางหนวยงานภาครฐ (Regulatory Single Window (B2G)) โดยผประกอบการสามารถยนค าขออนญาตในการน าเขาสงออก ทงจากกรมศลกากรและหนวยงานภาครฐผใหอนมตอนญาตอนๆ ณ จดเดยว ผานชองทางอเลกทรอนกส โดยระบบอเลกทรอนกสกลางทมการบรณาการขอมลระหวางหนวยงานภาครฐเพอใหผประกอบการสามารถปอนขอมลและสงเอกสารเพยงชดเดยว

51 ขอมลศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร ส านกงานปลดกระทรวงพาณชย โดยความรวมมอจากกรมศลกากร 52 รายงาน Ease of Doing Business ป 2551 -2557 โดย World Bank Group


• ระดบท 3 ระบบบรณาการการน าเขาสงออกแบบครบวงจร (Trade Single Window (B2B & B2G)) ผประกอบการสามารถท าธรกรรมทเกยวของกบการน าเขาสงออกแบบครบวงจรกบทงภาครฐและภาคเอกชน ณ จดเดยว ผานชองทางอเลกทรอนกส โดยระบบมการบรณาการขอมลระหวางหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน เพอใหผประกอบการสามารถปอนขอมลและสงเอกสารเพยงชดเดยวโดยไมตองเตรยมเอกสารซ าซอน

รปท 88 ระดบการพฒนาของการเพมประสทธภาพการน าเขาสงออก


ในระดบท 1 ผประกอบการสามารถยนใบขนสนคาและใบก ากบการขนยายสนคา ผานระบบอเลกทรอนกสของกรมศลกากร แตยงคงตองเดนทางไปตดตอหนวยงานภาครฐอนๆ และภาคเอกชนดวยตนเองเพอขอใบอนญาตในรปแบบเอกสาร ดงเชน ผประกอบการทตองการสงออกยางจ าเปนตองตดตอหนวยงานภาครฐถง 3 หนวยงานเพอขอใบอนญาต กอนทจะยนเอกสารผานระบบอเลกทรอนกสของกรมศลกากร และเมอไดรบการอนญาตใหน าเขา-สงออกยางแลว ผประกอบการยงคงตองตดตอภาคเอกชนเพอท าธรกรรมดวยตนเอง ในการด าเนนการดงกลาว มการตดตอหนวยงานราชการทงหมด 4 หนวยงาน โดยตองตดตอทงสนอยางนอย 14 ครง เพอด าเนนการทงหมด 7 กระบวนงาน ซงตองใชเวลาและเอกสารจ านวนมาก

รปท 89 ระบบพธการศลกากรอเลกทรอนกส


ในระดบท 2 ผประกอบการสามารถยนขอใบอนญาตจากหนวยงานภาครฐและท าพธศลกากรผานทางชองทางอเลกทรอนกสกลางทเชอมโยงกรมศลกากรกบหนวยงานภาครฐทเกยวของ อยางไรกตามเนองจากระบบอเลกทรอนกสกลางยงขาดการเช อมโยงกบระบบของหนวยงานภาคเอกชน จงสงผลใหผรบบรการตองด าเนนการตดตอกบหนวยงานภาคเอกชนเพอท าธรกรรมดวยตนเอง ดงในกรณตวอยางผประกอบการสงออกยางสามารถตดตอขอใบอนญาตจากหนวยงานภาครฐทเกยวของทงหมดผานระบบอเลกทรอนกสกลาง ณ จดเดยวได โดยไมจ าเปนตองตดตอกรมวชาการเกษตร สกย. กรมการคาตางประเทศ หรอกรมศลกากรแยกตามหนวยงาน แตยงจ าเปนตองตดตอภาคเอกชน เชน ธนาคาร บรษทขนสงเพอท าธรกรรมดวยตนเอง

รปท 90 ระบบบรณาการใบอนญาตเพอน าเขาสงออกระหวางหนวยงานภาครฐ


ในระดบท 3 ภาครฐมการพฒนาระบบบรณาการขอมลแบบครบวงจรทเชอมโยงกบระบบของทงภาครฐและภาคเอกชน ท าใหผประกอบการสามารถท าธรกรรมตางๆ ทเกยวของกบการน าเขา-สงออกผานชองทางอเลกทรอนกสกลาง ณ จดเดยว ตงแตขนตอนการยนขอใบอนญาต การผานพธศลกากร และการท าธรกรรมกบภาคเอกชน เชน ผประกอบการสงออกยางสามารถตดตอหนวยงานทเกยวของทงภาครฐและภาคเอกชนไดผานระบบอเลกทรอนกสกลางเพอน าเขา-สงออก ได ณ จดเดยว ท าใหสามารถเพมประสทธภาพและความสะดวกในการสงออกและน าเขาสนคาแกผประกอบการได

รปท 91 ระบบบรณาการใบอนญาตเพอน าเขาสงออกแบบครบวงจร

จากผลการประเมนและวเคราะหในเชงลกของภาคการคา ภายใตโครงการยกระดบประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐ จดท าโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ สามารถสรปเปาหมายของการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล ดานการคา (น าเขา/สงออก) ใหมการพฒนาระบบบรณาการใบอนญาตเพอน าเขาสงออกระหวางหนวยงานภาครฐ ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน


ขนตอนการท าธรกรรมบรการดานใบรบรอง/ใบอนญาต ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 2 ระบบบรณาการใบอนญาตเพอน าเขาสงออกระหวางหนวยงานภาครฐ


• ระบบใหขอมลใบอนญาตและขนตอนในการน าเขา-สงออกรายสนคา (Permit Advisor)

• ระบบรองรบการท าธรกรรมเกยวกบการน าเขา-สงออกโดยเชอมโยงกบระบบของทกหนวยงานภาครฐ ดงนนผประกอบการสามารถยนค าขอและสงเอกสารเพยงชดเดยว และระบบสามารถกรอกขอมลทภาครฐมอยแลวโดยอตโนมต (Auto-Fill)


• ผประกอบการสามารถตดตามการด าเนนงานทกขนตอนของทกหนวยงานภาครฐแบบ Real-Time และมระบบแจงเตอน (Status Tracking & Notification)

• ระบบบรการส าหรบลงทะเบยน ยนขอ ตรวจสอบสถานะของการออกใบอนญาตของภาครฐผานชองทางออนไลน

• สามารถออกใบอนญาตอเลกทรอนกสไดโดยไมใชเอกสารกระดาษ (e-Certificate) ตารางท 36 เปาหมายการพฒนาเชงดจทลดานการคา (น าเขา/สงออก) ในขนตอนการท าธรกรรมบรการดานใบรบรอง/ใบอนญาต


ขนตอนพธศลกากร ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 2 ระบบบรณาการใบอนญาตเพอน าเขาสงออกระหวางหนวยงานภาครฐ


• ระบบใหขอมลใบอนญาตและขนตอนในการน าเขา -สงออกรายสนคา (Permit Advisor)

• ระบบรองรบการท าธรกรรมเกยวกบการน าเขา-สงออกโดยเชอมโยงกบระบบของทกหนวยงานภาครฐ ดงนนผประกอบการสามารถยนค าขอและสงเอกสารเพยงชดเดยว และระบบสามารถกรอกขอมลทภาครฐมอยแลวโดยอตโนมต (Auto-Fill)


• ผประกอบการสามารถตดตามการด าเนนงานทกขนตอนของทกหนวยงานภาครฐแบบ Real-Time และมระบบแจงเตอน (Status Tracking & Notification)

• ระบบเชอมโยงขอมลใบอนญาตจากหนวยงานภาครฐผใหอนญาตเพอประกอบการผานพธศลกากร

• มระบบวเคราะหเชงสถตขนสงเพอเพมความแมนย าในการสมตรวจสนคาและอ านวยความสะดวกตามระดบความนาเชอถอของผประกอบการ (Analytics)

ตารางท 37 เปาหมายการพฒนาเชงดจทลดานการคา (น าเขา/สงออก) ในขนตอนพธศลกากร

ขนตอนการท าธรกรรมกบภาคเอกชน

ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 2 ระบบบรณาการใบอนญาตเพอน าเขาสงออกระหวางหนวยงานภาครฐ

• ไมมการเชอมตอขอมลกบภาคเอกชน

ตารางท 38 เปาหมายการพฒนาเชงดจทลดานการคา (น าเขา/สงออก) ในขนตอนการท าธรกรรมกบภาคเอกชน

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการคา (น าเขา/สงออก) โดยเฉลยอยท 83% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดงตอไปน


• ระบบบรณาการใบอนญาตเพอน าเขาสงออกระหวางหนวยงานภาครฐ (Regulatory Single Window) ระบบรวมธรกรรมดานการน าเขาสงออกทมการเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานภาครฐทเกยวของ เพออ านวยความสะดวกแกผประกอบการในการน าเขาสงออก ใหสามารถยนค าขอเพอขออนญาตในการน าเขาสงออกทงจากกรมศลกากรและหนวยงานอนมตอนญาตอนๆ ณ จดเดยว ผานชองทางอเลกทรอนกสโดยไมจ าเปนตองสงเอกสารทภาครฐมอยแลว


รปท 92 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการคา (น าเขา / สงออก)

รปท 93 แผนการด าเนนการโครงการดานการคา (น าเขา / สงออก)


8.5 วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม วสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) มบทบาทส าคญมากตอเศรษฐกจและสงคมไทยเนองจากท าใหเกดการจางงานจ านวนมาก ประมาณ 10.5 ลานคน หรอเทากบ 27% ของจ านวนแรงงานทถกจางงานทงหมดในประเทศไทย 53 นอกจากนธรกจวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในประเทศไทยมยงจ านวนมาก โดยมสถานประกอบการขนาดกลางและขนาดยอมประมาณ 2.7 ลานราย หรอเทากบ 99.73% ของจ านวนวสาหกจทงหมดในประเทศไทย54

รปท 94 ภาพรวมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมในประเทศไทย

ถงแมวาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมจะมความส าคญมากตอเศรษฐกจไทย แตการเพมขดความสามารถทางการแขงขนใหแกผประกอบการ ยงคงเปนโจทยส าคญทภาครฐไทยควรเรงด าเนนการ เนองจากศกยภาพของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมไทยในปจจบนยงตองการพฒนา โดยเฉพาะเมอเปรยบเทยบกบประเทศเพอนบาน จะพบวาผลตภาพแรงงานในไทยในป พ.ศ. 2557 เมอวดจากมลคาผลตภณฑมวลรวมตอแรงงาน 1 คน ตอป ยงมมลคาต ากวาผลตภาพแรงงานของมาเลเซยประมาณ 2 เทา55

53 การส ารวจภาวการณมงานท าของประชากร ส านกงานสถตแหงชาต ขอมลป 2544-2557 54 ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ขอมลป 2557 55 ส านกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม; Department of Statistics Malaysia Official Portal


ในภาพรวม การพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ประกอบดวย 4 องคประกอบหลก ดงน • พฒนาปจจยแวดลอมใหเอออ านวยตอการด าเนนธรกจ หมายถง การจดโครงสรางพนฐานและสงอ านวยความสะดวก

เพอใหธรกจ SMEs สามารถเตบโตและขยายธรกจทงในประเทศและตางประเทศ เชน การแกไขกฎหมายใหเอออ านวยตอการด าเนนธรกจ การวจยและพฒนานวตกรรม ทงนการขบเคลอนมาตรการนจ าเปนตองมการพฒนานโยบายทเกยวของกบเศรษฐกจ มหภาค โดยอาศยการด าเนนงานจากหลายหนวยงาน เชน รฐบาล กระทรวงการคลง และธนาคารแหงประเทศไทย เปนตน

• เพมโอกาสในการเขาถงแหลงเงนทน เนองจากปจจบนการเขาถงแหลงเงนทนยงเปนอปสรรคส าคญของ SMEs ในการเตบโตและการอยรอดของธรกจ การเพมโอกาสในการเขาถงแหลงเงนทนจะชวยให SMEs ไทยสามารถเขาถงแหลงเงนทนเพอใหสามารถด าเนนธรกจไดอยางมประสทธภาพ ทงนการขบเคลอนมาตรการดงกลาวตองอาศยการพฒนานโยบายทเกยวของกบเศรษฐกจมหภาคเชนเดยวกน

• ลดความซบซอนในการตดตอราชการ เนองจากการท าธรกจตงแตเรมตนกจการจนถงการเลกกจการจ าเปนตองตดตอหนวยงานภาครฐเพอขออนมตอนญาต ดงนนการลดความซบซอนในการตดตอราชการจะชวยใหผประกอบการสามารถลดคาใชจายและระยะเวลา สงผลใหเกดประสทธภาพในการใชทรพยากรทสงขน นอกเหนอจากประโยชนตอผประกอบการแลว การลดความซบซอนยงท าใหภาครฐสามารถใชงบประมาณไดอยางมประสทธภาพมากขน โดยการน างบประมาณไปสนบสนน SMEs ในดานอนๆ แทน ทงนการขบเคลอนมาตรการดงกลาวตองการการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในดานการลงทน

• พฒนาศกยภาพของผประกอบการ โดยการใหขอมลและความรในการด าเนนธรกจตางๆ พรอมทงสนบสนนให SMEs ใชเทคโนโลยเพอด าเนนงานและขยายธรกจ ทงนการขบเคลอนมาตรการดงกลาวอยในขอบเขตของแผนการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

รปท 95 องคประกอบหลก 4 ดานของการพฒนาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs)

การน าเทคโนโลยมาสนบสนนการพฒนาศกยภาพของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SME) เปนหวใจส าคญทจะท าใหภาครฐสามารถเขาถงผประกอบการและสงเสรมใหเกดการพฒนาขดความสามารถอยางมประสทธภาพ โดยสามารถแบงการพฒนาไดเปน 3 ระดบหลก ดงน


• ระดบท 1 การสงเสรม SME โดยใชเทคโนโลยอยางจ ากด (Traditional SME) ภาครฐมบทบาททจ ากดในการสงเสรม SME และมงเนนการขนทะเบยนเพอก ากบดแลในภาพรวม ในระดบนผประกอบการสวนใหญใชประสบการณในการประกอบธรกจมากกวาการน าขอมลมาวเคราะหเพอประกอบธรกจ อกทงมการใชเทคโนโลยอยางจ ากดท าใหยากตอการขยายธรกจ

• ระดบท 2 การสงเสรม SME ผานชองทางอเลกทรอนกส (SME Electronic Support) โดยภาครฐมการสงเสรม SME ผานชองทางทหลากหลายโดยการใหขอมลทสนบสนนการประกอบธรกจตางๆ โดยสวนมากจะเปนการใหขอมลผานชองทางอเลกทรอนกส และเผยแพรขอมลบนระบบของหลายหนวยงานทเกยวของ นอกจากนภาครฐยงสงเสรมใหผประกอบจดหาเทคโนโลยสารสนเทศเพอใชในการด าเนนธรกจ

• ระดบท 3 การสงเสรม SME แบบบรณาการเชงรกเพอสงเสรมการเตบโต (Integrated & Proactive SME Support) โดยบรณาการขอมลระหวางหนวยงานภาครฐและเผยแพรขอมลใหผประกอบการผานชองทางออนไลน ณ จดเดยว ซงขอมลทภาครฐเผยแพรใหประชาชนจะตรงกบความตองการของผประกอบการรายบคคลจากการวเคราะหโปรไฟลของธรกจตางๆ ภาครฐมระบบเทคโนโลยสารสนเทศใหผประกอบการใชเพอสนบสนนการประกอบธรกจในรปแบบ Software as a Service (SaaS) โดยทระบบสามารถเชอมตอขอมลกบระบบภาครฐเพอใหมการท าธรกรรมไดโดยอตโนมต

รปท 96 ระดบการพฒนาของการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

การสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมสามารถแบงออกเปน 2 ดานหลก คอ ดานการใหขอมลเพอวางแผนธรกจ (Information) และดานการประกอบธรกจ (Business Operations) ในดานการใหขอมล สามารถแบงออกเปน 2 ขนตอนยอย คอ การคนหาขอมลเพอวางแผน และการขอค าแนะน าเกยวกบการท าธรกจ สวนดานการประกอบธรกจสามารถแบงออกเปน 2 ขนตอนยอย คอ การฝกอบรมเพอยกระดบสมรรถนะ และการประกอบธรกจ


รปท 97 ระดบการพฒนาของการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม

ในดานการใหขอมลเพอวางแผนธรกจ เทคโนโลยมบทบาทในการเพมชองทางการเขาถงขอมลเพอใหผประกอบการสามารถน าเอาขอมลไปประยกตใชในการวางแผนธรกจใหมประสทธภาพยงขน ซงประกอบไปดวย 2 ขนตอนหลก คอ ขนตอนการคนหาขอมลเพอวางแผน และขนตอนการขอค าแนะน าเกยวกบการท าธรกจ

รปท 98 ระดบการพฒนาของการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ดานการใหขอมลเพอวางแผนธรกจ

ในขนตอนของการคนหาขอมลเพอวางแผน เทคโนโลยจะมบทบาทในดานการเพมชองทางการเขาถงขอมลของผประกอบการโดยสามารถเสนอขอมลทตรงกบความตองการรายบคคล ดงแสดงใน รปท 98 ในระดบท 1 ผประกอบการสวนใหญไมไดคนหาขอมลจากภาครฐเพอวางแผนธรกจ อกทงขอมลภาครฐถกจดเกบอยในรปแบบเอกสาร ท าใหผประกอบการจ าเปนตองเดนทางไป ณ สถานทใหบรการขอมล หรอโทรศพทไปเพอสอบถามขอมลเกยวกบการวางแผนธรกจ ในระดบท 2 หนวยงานภาครฐทมความเชยวชาญในแตละดานมขอมลเพอใชในการวางแผนธรกจ โดยขอมลดงกลาวถกจดเกบอยในรปแบบอเลกทรอนกส ผประกอบการจงสามารถคนหาขอมลไดตามเวบไซตของหนวยงานตางๆ ในระดบท 3 หนวยงานภาครฐมการบรณาการขอมลไวในฐานขอมลเดยว และมระบบวเคราะหเพอแสดงขอมลทเกยวของกบผประกอบการและตรงตามกบความตองการรายบคคลโดยอางองจากโปรไฟลของธรกจ ในขนตอนของการขอค าแนะน าเกยวกบการท าธรกจ สามารถน าเทคโนโลยมาชวยเชอมตอผประกอบการกบผเชยวชาญเฉพาะดานเพอใหค าแนะน าในการท าธรกจ ดงแสดงใน รปท 98


ในระดบท 1 ภาครฐมผเชยวชาญในดานตางๆ แตไมมงานบรการใหค าปรกษากบผประกอบการท าใหผประกอบการตองใชประสบการณของตนเองเพอประกอบธรกจ

ในระดบท 2 หนวยงานภาครฐมผเชยวชาญทสามารถใหค าปรกษาในภาพกวาง เชนผเชยวชาญทใหค าแนะน าทวไปในการเรมตนธรกจ หรอ ประกอบธรกจซงเปนค าแนะน าทไมเฉพาะเจาะจงกบผประกอบการ หากผประกอบการตองการขอค าปรกษาจะสามารถหาขอมลผเชยวชาญผานชองทางอเลกทรอนกสและเดนทางไปขอค าปรกษาดวยตนเอง ในระดบท 3 หนวยงานภาครฐมผเชยวชาญเฉพาะดาน เชน ผเชยวชาญรายอตสาหกรรม และ/หรอ ผเชยวชาญรายฟงกชนของธรกจ ซงระบบจะสามารถแสดงขอมลแนะน าจากผเชยวชาญเฉพาะดานทเกยวของกบธรก จของผประกอบการรายบคคล โดยทผประกอบการสามารถขอค าแนะน าหรอค าปรกษาไดผานชองทางออนไลน (E-Consulting) ซงสวนใหญด าเนนการในรปแบบของหนสวนภาครฐและเอกชน (Public-Private Partnership)


ในดานการประกอบธรกจ เทคโนโลยจะมบทบาทเพอชวยยกระดบศกยภาพของผประกอบการเพอใหสามารถเพมประสทธภาพในการด าเนนงานและขยายธรกจอยางยงยน โดยประกอบไปดวย 2 ขนตอนหลก คอ ขนตอนการฝกอบรมเพอยกระดบสมรรถนะ และขนตอนการประกอบธรกจ

รปท 99 ระดบการพฒนาของการสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ดานการประกอบธรกจ

ในขนตอนของการฝกอบรมเพอยกระดบสมรรถนะ ภาครฐสามารถใชเทคโนโลยมาชวยสนบสนนการฝกอบรมผประกอบการ โดยการจดอบรมผานชองทางออนไลนทมการวเคราะหขอมลใหสามารถแสดงหลกสตรทตรงตามความตองการรายบคคล ดงแสดงใน รปท 99 ในระดบท 1 ผประกอบการใชประสบการณของตวเองในการประกอบธรกจและไมมการฝกอบรมผประกอบการเพอยกระดบสมรรถนะของธรกจ ในระดบท 2 หนวยงานภาครฐมหลกสตรการฝกอบรมผานชองทางออนไลนและจดอบรมในรปแบบการสมมนา ซงผประกอบการสามารถคนหาหลกสตรทตองการฝกอบรมผานหลายชองทาง เชน โทรศพท ชองทางออนไลน เปนตน แตตองเดนทางไปฝกอบรม ณ สถานทจดฝกอบรม (Classroom Training) ในระดบท 3 หนวยงานภาครฐมหลกสตรการฝกอบรมทหลากหลายผานชองทางออนไลน และมการจดอบรมผานชองทางออนไลน (E-learning) นอกเหนอจากนระบบยงสามารถแนะน าหลกสตรการอบรมทตรงตามความตองการรายบคคลได โดยใชระบบวเคราะหความสนใจของผประกอบการแตละราย (Personalized Training Recommendation) ในขนตอนของการประกอบธรกจ เทคโนโลยสามารถเขามามบทบาทในการประกอบธรกจเชน การจดเกบขอมล การบรหารจดการสนคาคงคลง ดงแสดงในรปท 99 ในระดบท 1 ภาครฐไมมการสนบสนนใหผประกอบการใชเทคโนโลยเพอประกอบธรกจ ดงนนผประกอบการจงตองด าเนนธรกจดวยตนเองทงหมด ท าใหตองใชทรพยากรมากในการจดการเอกสารตางๆ และอาจท าใหสญเสยโอกาสทางธรกจ ในระดบท 2 ภาครฐมการสงเสรมใหผประกอบการจดหาระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาเพอประกอบธรกจ โดยมการใหขอมลและก าหนดมาตรการจงใจ เชน การใหผประกอบการสามารถซอลขสทธซอฟทแวรไดในราคาทต ากวาตลาด เปนตน


ในระดบท 3 ภาครฐมระบบเทคโนโลยสารสนเทศในรปแบบตางๆ เชน รปแบบ Software as a Service (SaaS) ใหผประกอบการใชในการด าเนนธรกจ โดยระบบสามารถเชอมตอขอมลกบระบบของภาครฐได สงผลใหชวยลดระยะเวลาและความซบซอนในการตดตอราชการ

จากผลการประเมนและวเคราะหในเชงลกของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ภายใตโครงการยกระดบประสทธภาพการบรหารจดการภาครฐ จดท าโดยส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ สามารถสรปเปาหมายของการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม ใหมการพฒนาการสงเสรม SME แบบบรณาการเชงรกเพอสงเสรมการเตบโต ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน

ขนตอนการคนหาขอมลเพอวางแผน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การสงเสรม SME แบบบรณาการเชงรกเพอสงเสรมการเตบโต

• มการบรณาการขอมลเพอวางแผนและประกอบธรกจจากหนวยงานตางๆ มาไว ณ จดเดยว โดยแสดงขอมลตามประสบการณของผรบบรการ เชน คนหาขอมลตาม วงจรธรกจ (Customer-Centric Portal)

• สามารถแสดงขอมลทสอดคลองกบความตองการของ SME แตละกลม (Personalized Information by Customer Segment)

• มระบบบรหารจดการเพอก ากบการสรางและแกไขขอมลใหมความเปนปจจบน (Content Management & Governance)

• มการจดเกบขอมลของ SME เชน ขอมลธรกจ อตสาหกรรม รายได ชวงระยะในวงจรธรกจ ฯลฯ (SME Profile Management)

ตารางท 39 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดาน SME ขนตอนการคนหาขอมลเพอวางแผน

ขนตอนการขอค าแนะน าเกยวกบการท าธรกจ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การสงเสรม SME แบบบรณาการเชงรกเพอสงเสรมการเตบโต

• มชองทางออนไลน เชน live chat หรอ video call ให SME สามารถขอค าแนะน าจากผเชยวชาญในเฉพาะดานได(E-Consulting)


ตารางท 40 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดาน SME ขนตอนการขอค าแนะน าเกยวกบการท าธรกจ


ขนตอนการฝกอบรมเพอยกระดบสมรรถนะ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การสงเสรม SME แบบ บรณาการเชงรกเพอสงเสรมการเตบโต

• มระบบเพอใหผใหบรการจดการอบรมสามารถน าหลกสตรการอบรมและเนอหามาเผยแพรออนไลน (E-Learning Content Management)

• มระบบเพอให SME สามารถรบการอบรมออนไลนในรปแบบตางๆ เชน text, audio, video (E-Learning System)

• ระบบสามารถใหค าแนะน าหลกสตรการฝกอบรมตามความตองการรายบคคล (Personalized Training Recommendations)

• ระบบสามารถบนทกประวตการเขารบการอบรมและผลการฝกอบรมเพอวางแผนพฒนาศกยภาพอยางตอเนอง (Training Certification)


ตารางท 41 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดาน SME ขนตอนการฝกอบรมเพอยกระดบสมรรถนะ

ขนตอนการการประกอบธรกจ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การสงเสรม SME แบบบรณาการเชงรกเพอสงเสรมการเตบโต

• มระบบเทคโนโลยสารสนเทศในรปแบบ Software as a Service (SaaS) ให SME ใชเพอประกอบธรกจ เชน ระบบบญช ระบบบรหารทรพยากรบคคล ระบบบรหารสนคาฯลฯ

• มการเชอมโยงระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอ SME (SaaS) และระบบของหนวยงานภาครฐเพอสงขอมลทางอเลกทรอนกสโดยอตโนมต (Integration with Government Agency System)


ตารางท 42 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดาน SME ขนตอนการประกอบธรกจ

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอมโดยเฉลยอยท 72% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน


• ระบบศนยรวมขอมลเพอสงเสรมศกยภาพ SME (SME Information Portal) ระบบศนยรวมขอมลและการใหบรการโดยใชระบบวเคราะหขอมลเพอเพมศกยภาพของผประกอบการ SME ประกอบไปดวย ขอมลเพอวางแผนและประกอบธรกจจากหนวยงานตางๆ ขอมลหลกสตรและการอบรมเพอยกระดบสมรรถนะ รวมถงม live chat หรอ video call ให ผประกอบการ SME สามารถขอค าแนะน าจากผเชยวชาญเฉพาะดานได

• ระบบซอฟตแวรสนบสนนการประกอบธรกจส าหรบ SME (Software as a Service for SME) พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศในรปแบบ Software as a Service ใหผประกอบการใชเพอสนบสนนการประกอบธรกจ เชน ฐานขอมลการประกอบธรกจ ระบบบญช ระบบบรหารทรพยากรบคคล ระบบบรหารคลงสนคา โดยมการเชอมโยงกบระบบของหนวยงานภาครฐเพอสงขอมลทางอเลกทรอนกสโดยอตโนมต

• โครงการบมเพาะความสามารถเชงดจทลและสงเสรมผประกอบการ SME อาท จดกจกรรมการประกวดผลงานนวตกรรมการพฒนาโมบาย แอปพลเคชนภาครฐ เพอใหเกด App บรการภาครฐ และน าผลงานทมความพรอมมาตอยอดเพอใหเกดบรการภาครฐจรง


รปท 100 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานวสาหกจขนาดเลกและขนาดยอม

รปท 101 แผนการด าเนนการโครงการดานวสาหกจขนาดเลกและขนาดยอม


8.6 ภาษและรายได ปจจบน ภาครฐมรายไดจากการเกบภาษรวมทงสนเปนจ านวน 2.8 ลานลานบาท โดยกวา 2.5 ลานลานบาท (~90%) ถก

จดเกบโดย 3 หนวยงานหลก ไดแก กรมสรรพากร กรมสรรพสามต และกรมศลกาการ โดยภาครฐมภารกจดานภาษททาทายเนองจากตองรรกษาสมดลระหวางความถกตองครบถวนในการจดเกบรายไดโดยจ าเปนจะตองอาศยแรงขบเคลอนในการด าเนนงานจากหนวยงานจ านวนมาก ทงหนวยงานหลก เชน กรมสรรพากร กรมสรรพสามต และกรมศลกาการ และหนวยงานอนๆ เชน กรรมการขนสงทางบก หนวยงานทองถน และสวนราชการอนๆ และการอ านวยความสะดวกตอผเสยภาษทมจ านวนมากหลากหลายกลม ทามกลางความคาดหวงทเพมขน

รปท 102 ความทาทายดานการใหบรการดานภาษ

ภาครฐสามารถจดเกบภาษไดครบถวน ถกตอง และตรงเวลามากขน ผาน 3 มาตรการหลก ไดแก • การเพมจ านวนบคคลทอยในระบบภาษ จากการศกษาพบวา ประเทศไทยมจ านวนบคคลในระบบภาษต าเมอเทยบกบ

จ านวนประชากรทมงานท า โดยจากประชากรทมงานท า 39 ลานคน ม 9.8 ลานคนทยนภาษ (~25% ของผมงานท า) และเพยง 3.3 ลานคน ทจายภาษตามล าดบ (~8% ของผมงานท า)56

• การเพมประสทธภาพของการตรวจภาษ (Audit) จากการศกษาของประเทศผน าดานภาษ พบวาประมาณ 1-4% ของรายไดจากภาษจะมาจากขนตอนการตรวจสอบ (Audit) ซงสามารถคดเปนมลคาจ านวนเงนไดประมาณ 10,000 ลานบาทในบรบทของประเทศไทย 57

• การลดความผดพลาดของกระบวนการยนภาษ โดยการท าใหขนตอนการยนและจายภาษงายขนเพอลดคาใชจาย และเวลาในการด าเนนงานของภาครฐ เชน ใชค าศพทภาษทเขาใจงาย ลดความซบซอนของขนตอนการเสยภาษ

56 สถต กรมสรรพากร ป 2555 57 สถต กรมสรรพากร ป 2555, ทมา 1% ของภาษเงนไดบคคลธรรมดารวมกบภาษเงนไดนตบคคล


รปท 103 มาตรการเพอใหเกบภาษไดถกตอง ครบถวน ตรงเวลามากขน

ในขณะเดยวกนภาครฐสามารถยกระดบการใหบรการเชงภาษใหสะดวกสบาย และ รวดเรวยงขน ผาน 2 มาตรการหลก ไดแก • เพมความเปนอตโนมตของขนตอนการเกบภาษ (Process Automation) โดยมหลากหลายขนตอนตลอดทงกระบวนการ

เกบภาษทภาครฐสามารถน าระบบมาชวยในการด าเนนการ อาท การกรอกแบบฟอรมสวนทภาครฐมขอมลอยแลว (Pre-fill) เพอลดจ านวนขนตอนทผเสยภาษตองด าเนนการ

• เพมลกษณะเฉพาะบคคล (Service Personalization) เนองจากผรบบรการแตละกลมมความตองการทแตกตางกนไป ตงแต o มชองทางการใหบรการทหลากหลาย ทง ชองทางกายภาพ ทางจดหมาย ทางโทรศพท ผานเวบไซตออนไลน

ใหผรบบรการสามารถเลอกใชชองทางทตนเองสะดวก o มการใหขอมลทตรงกบความตองการของผรบบรการแตละกลม อาท ใหขอมลขนตอนการยนภาษแกผทพงเรม

ท างาน หรอ ใหขอมลวธและชองทางการลดหยอนภาษตางๆ แกผทมครอบครว


รปท 104 มาตรการหลกเพอใหเกบภาษไดถกตอง ครบถวน ตรงเวลามากขน

การน าเทคโนโลยมาชวยสนบสนนการด าเนนงานคอหวใจส าคญทจะท าใหภาครฐไทยสามารถยกระดบการจดเกบภาษและ การใหบรการไปพรอมกนอยางมประสทธภาพ จากการศกษาการน าเทคโนโลยมาใชในการจดเกบภาษในประเทศตางๆ พบวาสามารถแบงระดบการพฒนาไดเปน 3 ระดบหลกดงตอไปน

• ระดบท 1 ระบบจดเกบและตรวจสอบภาษโดยใชเอกสาร (Paper-based Tax System) โดยผเสยภาษจะตองกรอกแบบฟอรม และยนเอกสารดวยตนเองทหนวยงาน จากนนหนวยงานจะด าเนนการตรวจสอบภาษจากเอกสารทไดรบ

• ระดบท 2 ระบบจดเกบและตรวจสอบภาษผานชองทางอเลกทรอนกส (Electronic Tax Channels) โดยผเสยภาษสามารถกรอกแบบฟอรม และยนเอกสารผานชองทางอเลกทรอนกส รวมถงการรเรมน าระบบไอทมาใชในการตรวจสอบภาษเพอเพมความรวดเรวในการตรวจสอบ

• ระดบท 3 ระบบภาษบรณาการขามหนวยงานแบบครบวงจร (Integrated Tax System) ซงมระบบบรณาการและวเคราะหขอมลขามหนวยงานเพอ o ลงทะเบยนและค านวณภาษใหผเสยภาษโดยไมตองกรอกหรอยนขอมลเอกสารทภาครฐมอยแลว o ระบบคคลทควรอยในระบบภาษหรอทควรตรวจสอบเพอเพมประสทธภาพในการจดเกบภาษ


รปท 105 ระดบการพฒนาของการยกระดบงานบรการดานภาษและรายได

เทคโนโลยจะชวยลดจ านวนขนตอนทผเสยภาษตองด าเนนการผานการบรณาการขอมลระหวางหนวยงาน และน าไปสประสบการณของผเสยภาษทสะดวกรวดเรวมากขน โดยสามารถแบงขนตอนการด าเนนงานดานภาษและรายไดออกเปน 4 ขนตอนหลก ตงแตการลงทะเบยนผเสยภาษ การกรอกแบบฟอรมภาษ การช าระ/ขอคนภาษ และการตรวจสอบภาษ

รปท 106 ขนตอนหลกในการด าเนนงานดานภาษและรายได

ในระดบท 1 ผเสยภาษตองด าเนนงานหลายขนตอนดวยตนเองผานชองทางกายภาพ ตงแตการตดตอหนวยงานทเกยวของเพอขอขอมล การเดนทางไปลงทะเบยนผเสยภาษ การกรอกขอมลทกอยางบนแบบฟอรมกระดาษ การเดนทางไปยนแบบฟอรมภาษ จนถงการช าระและขอคนภาษดวยตนเองทหนวยงาน ในขณะเดยวกนหนวยงานภาครฐท าการตรวจสอบภาษทงหมดผานแบบฟอรมกระดาษ ในระดบท 2 ผเสยภาษสามารถด าเนนงานทกขนตอนผานชองทางเดยว ตงแตการขอขอมล การลงทะเบยนผเสยภาษ การกรอกแบบฟอรมและสงเอกสารประกอบตางๆ จนถงการช าระและขอคนภาษผานชองทางออนไลน นอกจากนนภาครฐยงมการน าระบบไอทมาใชเพอเพมความรวดเรวในการตรวจสอบภาษอกดวย ในระดบท 3 การน าระบบมาใชเพมความอตโนมตในขนตอนตางๆ ตงแตระบบลงทะเบยนผเสยภาษอตโนมต ระบบรวบรวมขอมลเพอค านวณภาษทตองจาย/ไดคนอตโนมต และระบบช าระ/คนภาษแบบอตโนมต โดยผเสยภาษเพยงตองท าการยนยนความถกตองปรมาณภาษทตองช าระหรอตองไดรบคนเพยงขนตอนเดยว รวมถงการน าระบบวเคราะหขอมลเพอคนหาบคคลทควรอยในระบบภาษ และระบบคคลทควรถกตรวจสอบภาษซงอางองขอมลจากหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน ตามเกณฑดงน

• คนหาบคคลทควรอยในระบบภาษ เชน บคคลทมสนทรพยมากผดปกต หรอ บคคลทมการท าธรกรรมและพฤตกรรมการใชจายทนาสงสย


• ระบบคคลทควรถกตรวจสอบ โดยวเคราะหจากบคคลทมประวตการเสยภาษทไมด หรอ บคลทมการใหขอมลไมตรงกบขอมลทไดจากหนวยงานอนๆ

รปท 107 ระดบการพฒนาของการยกระดบงานบรการดานภาษและรายไดในแตละขนตอนการด าเนนการ

รปท 108 ระบบตรวจสอบภาษ แบบคนหาและระบบคคล


จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทลดานการบรณาการขามหนวยงานแบบครบวงจร ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน ขนตอนการลงทะเบยนผเสยภาษ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบภาษบรณาการขามหนวยงานแบบครบวงจร

• การบรการทผรบบรการสามารถสบคนขอมลดานภาษดวยตนเองผานชองทางออนไลน58

• มชองทางการลงทะเบยนออนไลน • การตดตอเจาหนาทผานชองทางออนไลน • การลงทะเบยนเสยภาษผานชองทางออนไลน ทผรบบรการสามารถด าเนนการดวย

ตนเอง • ระบบเลขทะเบยนภาษหลก (Single Tax ID) เพอใหผเสยภาษสามารถท าธรกรรมดาน

ภาษทกประเภท • ระบบการยนยนตวตน โดยผเสยภาษ Login เขาระบบเพยงครงเดยว (Single Sign

On) ส าหรบท าธรกรรมดานภาษทกประเภท • ระบบใหขอมลดานภาษทปรบตามความตองการของผรบบรการในแตละกลม และ

แตละชวงการด าเนนชวตของผรบบรการ • ระบบทคอยอพเดทขอมลและสถานะของผเสยภาษตลอดชวงชวต59 • มการใหขอมลทสอดคลองกบความตองการของแตละกลมผรบบรการ

ตารางท 43 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานภาษและรายได ในขนตอนการลงทะเบยนผเสยภาษ

ขนตอนการกรอกแบบฟอรมภาษ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบภาษบรณาการขามหนวยงานแบบครบวงจร

• ระบบทสามารถเตมขอมลทหนวยงานภาครฐจดเกบไว (pre-fill) โดยอตโนมต • ระบบทสามารถค านวณภาษอตโนมต ทผเสยภาษตองช าระเพมหรอไดรบคน • ระบบแจงเตอนผเสยภาษลวงหนาผานชองทางตดตออเมล หรอ SMS สวนบคคล เชน

การแจงเตอนวนก าหนดสงแบบฟอรมภาษ การแจงเตอนวนครบก าหนดวนช าระภาษ เปนตน

ตารางท 44 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานภาษและรายได ในขนตอนการกรอกแบบฟอรมภาษ

58 ชองทางออนไลน รวมถง ชองทางเวบไซต อเมล และ ชองทางมอถอ 59 การเปลยนแปลงทางรายไดและ/หรอรายจายตลอดชวงชวต เชน เรมท างาน แตงงาน มบตร พการ เกษยณ ฯลฯ


ขนตอนการช าระ/ขอคนภาษ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบภาษบรณาการขามหนวยงานแบบครบวงจร

• ระบบช าระและคนภาษอตโนมตผานบญชธนาคารของผเสยภาษ

ตารางท 45 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานภาษและรายได ในขนตอนการช าระ/ขอคนภาษ

ขนตอนการตรวจสอบภาษ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 ระบบภาษบรณาการขามหนวยงานแบบครบวงจร

• ระบบจดเกบขอมลดานภาษทกชนดในรปแบบอเลกทรอนกส • ระบบตรวจสอบภาษและเอกสารประกอบการยนภาษ ผานชองทางออนไลน • ระบบวเคราะหขอมล เพอคนหาและระบตวบคคลทอยนอกระบบภาษ เพอขยายฐาน

ภาษ (Taxpayer Discovery) • ระบบวเคราะหขอมล เพอคนหาและระบตวบคคลทมแนวโนม ควรถกตรวจสอบดาน

ภาษ (Audit Selection) • ระบบประเมนและใหคะแนนความเสยง60ของผเสยภาษ (Risk Scoring)

ตารางท 46 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานภาษและรายได ในขนตอนการตรวจสอบภาษ

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานภาษและรายไดโดยเฉลยอยท 69% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงกา รพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน

• ระบบจายภาษอตโนมต (Automatic Tax Filing) ระบบทรวบรวมขอมลตางๆ ของทงภาคประชาชนและภาคธรกจ เพอน ามาเพมความเปนอตโนมตในกระบวนการจายภาษและอ านวยความสะดวกใหแกผเสยภาษ โดยการกรอกขอมล ทหนวยงานภาครฐมอยแลวใหโดยอตโนมต (Auto-fill) การค านวณภาษและการช าระ/ขอคนภาษผานบญชเงนฝากอตโนมตเมอไดรบอนมต

• ระบบวเคราะหขอมลกระบวนการจดเกบภาษเชงลก (Tax Analytics) ระบบบรณาการและวเคราะหขอมลจากหนวยงานทเกยวของตางๆ ทงของภาครฐและภาคเอกชน เพอเพมประสทธภาพในกระบวนการจดเกบภาษใหถดตอง ครบถวน โดยการคนหาและระบบคคลทควรอยในระบบภาษ และการคดเลอกบคคลทควรถกตรวจสอบเปนพเศษ อาท ผทมการท าธรกรรมและพฤตกรรมการใชจายทนาสงสย

60 ความเสยงในทน หมายถง โอกาสในการเกดขอผดพลาดในกระบวนการยนภาษของผเสยภาษแตละราย เชน กรอกขอมลผด ค านวณภาษผด ยนเอกสารประกอบผด ฯลฯ ซงอาจประเมนจากประวตการเสยภาษ หรอพฤตกรรมอนๆ ทนาสงสย เพอเปนขอมลใหหนวยงานท าการตรวจสอบภาษของผเสยภาษรายนนๆ



รปท 109 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานภาษและรายได

รปท 110 แผนการด าเนนการโครงการดานภาษและรายได


บทท 9 ยทธศาสตรท 4 การยกระดบความมนคงและเพมความปลอดภยของประชาชน ยทธศาสตรท 4 การยกระดบความมนคงและเพมความปลอดภยของประชาชนครอบคลม 4 มาตรการ ไดแก ความปลอดภยสาธารณะ การบรหารจดการชายแดน การปองกนภยธรรมชาต และ การจดการในภาวะวกฤต

9.1 ความปลอดภยสาธารณะ วตถประสงคหลกของการด าเนนงานดานความปลอดภยสาธารณะ คอการสรางความปลอดภยในชวตและทรพยสนของประชาชนในประเทศ ซงในปจจบนมเทคโนโลยหลายประเภททสามารถน ามาสนบสนนการท างานของหนวยงานทดแลรบผดชอบดานความปลอดภยสาธารณะ ดงเชน

• การเพมการเฝาระวง (Surveillance) สามารถน ากลองวงจรปดมาตดตงใหครอบคลมพนทในวงกวาง เพอเพมขดความสามารถในการสงเกตการณและบนทกภาพเหตการณทเกดขน

• การเพมความคลองตวของเจาหนาท (Mobility) สามารถใชอปกรณสอสารเคลอนท (mobile device) เชน smart phone หรอ tablet ชวยใหเจาหนาทภาคสนามสามารถบนทกและเขาถงขอมลไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพมากขน ทงขอมลภาพ เสยง และขอมลอนๆ

• การเพมการมสวนรวมในการแกปญหา (Crowdsourcing) โดยการเพมชองทางใหประชาชนสามารถตดตอสอสารกบเจาหนาทไดสะดวกยงขน และมสวนรวมในการรกษาความปลอดภยสาธารณะและแกปญหา

• การวเคราะหขอมลเชงลก (Analytics) สามารถน ามาชวยวเคราะหและประเมนความเสยงตอการเกดเหต และชวยเจาหนาทวเคราะหขอมลในการสบสวน จบกมและด าเนนคด

รปท 111 เทคโนโลยทชวยสนบสนนการท างานของหนวยงานทดแลรบผดชอบดานความปลอดภยสาธารณะ

ในปจจบนสามารถน าเทคโนโลยเขามาชวยในการยกระดบประสทธภาพในการปฏบตงานของเจาหนาทภาคสนาม และเปลยนจากการแกไขสถานการณหลงเกดเหตมาเปนการปองกนกอนเกดเหตมากขน โดยสามารถแบงการพฒนาไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

• ระดบท 1 การรกษาความปลอดภยสาธารณะแบบดงเดม (Traditional Public Safety) โดยมการสอสารแลกเปลยนขอมลผานชองทางกายภาพ ชองทางโทรศพท และปฏบตงานโดยใชเอกสารเปนหลก

• ระดบท 2 การรกษาความปลอดภยสาธารณะเชงรบ โดยใชเทคโนโลยสนบสนนดานขอมล (Responsive Public Safety) เปนการน าอปกรณสอสารเคลอนท (mobile device) มาสนบสนนการทางานของเจาหนาทภาคสนาม เพอเพม


ความคลองตวและสามารถสอสารแลกเปลยนขอมลไดรวดเรวขน รวมทงเพมการมสวนรวมของประชาชนผานชองทางอเลกทรอนกส

• ระดบท 3 การรกษาความปลอดภยสาธารณะเชงรก โดยใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก (Proactive Public Safety) มศนยบญชาการ (Command Center) ประสานงานและสนบสนนการทางานของเจาหนาทภาคสนาม โดยน าเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก (Analytics) มาสนบสนนการตดสนใจแบบ real time รวมทงเพมการมสวนรวมของประชาชนเพอสงเสรมใหเกดการปองกนในเชงรก

รปท 112 ระดบการพฒนาของการรกษาความปลอดภยสาธารณะ

ในการรกษาความปลอดภยสาธารณะสามารถแบงขนตอนไดเปน 3 ขนตอน คอ การรบแจงเหต การสบสวน และการจบกมและด าเนนคด

รปท 113 ขนตอนการรกษาความปลอดภยสาธารณะ

ในขนตอนของการรบแจงเหต เทคโนโลยไมเพยงแคชวยเพมชองทางในการรบแจงเหต และสงขอมลใหเจาหนาทภาคสนามปฏบตการ แตยงสามารถชวยคาดการณความเสยงและแจงใหเจาหนาทรบทราบเพอเฝาระวงสถานการณ ดงแสดงในรปท 114 ในระดบท 1 ประชาชนสามารถท าการแจงเหต ไปยงเจาหนาทต ารวจผานทางโทรศพท หรอเดนทางไปยงสถานต ารวจ จากนนเจาหนาทต ารวจภาคสนามจะไดรบแจงเหตผานวทยสอสารเคลอนท และเดนทางไปบรเวณจดเกดเหตโดยไมมขอมลตงตน ในระดบท 2 มการเพมชองทางการแจงเหต โดยประชาชนสามารถแจงเหตผานชองทางอเลกทรอนกส และเจาหนาทต ารวจภาคสนามมอปกรณสอสารเคลอนท (Mobile Device) ท าใหสามารถเขาถงขอมลเบองตน เชน พกดสถานทเกดเหต เวลาเกดเหต ไดอยางรวดเรว


ในระดบท 3 กอนเกดเหตรายเจาหนาทต ารวจสามารถใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก (Analytics) เพอท าการประเมนความเสยงในการเกดเหต และ ตรวจจบพฤตกรรมตองสงสยกอนเกดเหต และเมอเกดเหตราย ศนยบญชาการจะสามารถสงขอมลใหเจาหนาทต ารวจภาคสนามทอยใกลจดเกดเหต ผานอปกรณสอสารเคลอนท แบบ Real-Time

รปท 114 ระดบการพฒนาของการรกษาความปลอดภยสาธารณะ ในขนตอนการรบแจงเหต

ตอมาในขนตอนการสบสวน เทคโนโลยสามารถชวยเพมความรวดเรวและเพมประสทธภาพในการท างานของเจาหนาท รวมทงเพมความมสวนรวมของประชาชนในการชวยคลคลายคด ดงแสดงในรปท ในระดบท 1 เจาหนาทต ารวจภาคสนามเกบหลกฐาน ณ จดเกดเหตและบนทกลงกระดาษ และเมอเดนทางกลบไปทสถานต ารวจเพอตรวจสอบหลกฐานทไดกบฐานขอมล และเรมด าเนนการสบสวน ในระดบท 2 เจาหนาทท าการบนทกหลกฐาน ถายรป และตรวจสอบหลกฐานกบฐานขอมลผานอปกรณสอสารเคลอนท ณ จดเกดเหต และเรมด าเนนการสบสวนไดทนท อกทงยงมชองทางอเลกทรอนกสเพอใหประชาชนสามารถแจงเบาะแสเพมเตม ในระดบท 3 มการใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก (Analytics) เพอชวยระบตวบคคลทเขาขายเปนผตองสงสย และชวยจดล าดบความส าคญของคดทตองสบสวน นอกจากการแจงเบาะแส ประชาชนยงสามารถมสวนรวมในการชวยสบสวนคดผานชองทางอเลกทรอนกส (Crowdsourcing)


รปท 115 ระดบการพฒนาของการรกษาความปลอดภยสาธารณะ ในขนตอนการสบสวน

ในขนตอนการจบกมและด าเนนคด เทคโนโลยสามารถชวยเพมความแมนย าและเปนชองทางในการรวบรวมหลกฐานมดตวผตองสงสย จงมโอกาสสงทเจาหนาทต ารวจจะสามารถเอาผดและด าเนนคดไดทนท รวมทงปฏบตการไดอยางปลอดภย ดงแสดงในรปท โดยในระดบท 1 หลงจากทเจาหนาทต ารวจภาคสนามเดนทางไปจบกมผตองสงสยตามเบาะแส แลวเดนทางกลบไปทสถานต ารวจเพอสอบสวนผตองสงสย หากมหลกฐานไมเพยงพอทจะเอาผด เจาหนาทต ารวจจ าเปนตองท าการสบสวนสอบสวนเพมเตม กอนทจะด าเนนคด

ในระดบท 2 เจาหนาทต ารวจสามารถเดนทางไปจบกมผตองสงสย พรอมขอมลทเปนประโยชน เชน ทอย ทะเบยนรถ ซงถกรวบรวมผาน mobile device หลงจากนนสามารถท าการสอบสวนผตองสงสยและบนทกหลกฐานผาน mobile device และสามารถสงหลกฐานดจทลไปยงหนวยงานพเศษพสจนหลกฐานทางดจทล

ในระดบท 3 เจาหนาทต ารวจสามารถใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก (Analytics) เพอชวยวเคราะหพฤตกรรมของผตองสงสย เพอชวยในการวางแผนการจบกม นอกจากนนเจาหนาทต ารวจยงสามารถตดกลองดจทล Body Camera เพอสงภาพเหตการณขณะเขาจบกมไปยงศนยบญชาการ แบบ real time และมเครองมอใหเจาหนาทสามารถพสจนหลกฐานดจทลไดดวยตนเอง


รปท 116 ระดบการพฒนาของการรกษาความปลอดภยสาธารณะ ในขนตอนการจบกมและด าเนนคด

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทล ดานการรกษาความปลอดภยสาธารณะเชงรก โดยใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน ขนตอนการแจงเหต

ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การรกษาความปลอดภยสาธารณะเชงรก โดยใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก

• ระบบบรการประชาชนเพอแจงเหตผานชองทางอเลกทรอนกส • เจาหนาทภาคสนามมเครองมอสอสารเคลอนท (Mobile Device) ส าหรบรบแจงเหต

และรบขอมลเบองตน • ระบบทมการบรณาการขอมลเชงรกเพอรกษาความปลอดภยสาธารณะ เชน การ

เชอมโยงขอมลจากกลองวงจรปดของหนวยงานตางๆ กบขอมลอาชญากรรม เปนตน (Surveillance and Crime Cases Data Integration)

• ระบบวเคราะหขอมลเชงลกและภาพเคลอนไหว (Video) ส าหรบการประเมนความเสยงการเกดเหตแตละพนทในแตละชวงเวลา เพอน าไปใชในการบรการจดการการเฝาระวง (Predictive Video Analytics)

• ระบบและเครองมอส าหรบศนยบญชาการในการตดตาม ควบคมและบรหารจดการเหต (Command Center)

ตารางท 47 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานความปลอดภยสาธารณะ ขนตอนการแจงเหต


ขนตอนการสบสวน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การรกษาความปลอดภยสาธารณะเชงรก โดยใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก

• เจาหนาทภาคสนามมเครองมอสอสารเคลอนท (Mobile Device) เพอใชบนทกหลกฐานและสามารถเขาถงฐานขอมลระหวางการสบสวน

• ระบบบรการประชาชนส าหรบแจงเบาะแสเกยวกบคดหรอเหตตางๆ ผานชองทางอเลกทรอนกส

• ระบบบรณาการขอมลเพอชวยในการสบสวน เชน ประวตอาชญากร และ คดอาชญากรรม (Criminal Records and Crime Cases Data Integration)

• ระบบวเคราะหขอมลเชงลกเพอระบผตองสงสย และจดลาดบความสาคญของคดทสบสวน (Suspect Identification and Case Prioritization enabled by Analytics)

• ระบบบรการประชาชนเพอใหมสวนรวมในการสบสวนคดผานชองทางอเลกทรอนกส เชน แจงเบาะแสตางๆ เปนตน (Crowdsourcing)

ตารางท 48 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานความปลอดภยสาธารณะ ขนตอนการสบสวน

ขนตอนการจบกมและด าเนนคด ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การรกษาความปลอดภยสาธารณะเชงรก โดยใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก

• เจาหนาทภาคสนามมเครองมอสอสารเคลอนท (Mobile Device) ทสามารถแสดงขอมลสนบสนนการเขาจบกมผตองสงสย

• ระบบบรณาการขอมลเพอตรวจสอบพฤตกรรมผตองสงสย เชน ขอมลการใชโทรศพท ขอมลการเดนทาง ขอมลธรกรรมการเงน เปนตน (Suspect’s Behavior Data Integration)

• ระบบวเคราะหขอมลพฤตกรรมผตองสงสยเพอเปนขอมลในการสนบสนนการเขาจบกมผตองสงสย (Pattern of Life Analytics)

• เครองมอทชวยเจาหนาทพสจนหลกฐานในรปแบบดจทลเพอประกอบการดาเนนคด (Digital Evidence Forensic)

ตารางท 49 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานความปลอดภยสาธารณะ ขนตอนการจบกมและด าเนนคด

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวาปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานความปลอดภยสาธารณะโดยเฉลยอยท 77% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวาง ขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน

• การรกษาความปลอดภยสาธารณะในเชงรก (Safe City) การบรณาการขอมลจากกลองวงจรปดทงหมด และใชระบบ video analytics เพอตรวจสอบ ประเมน และแจงเตอนความเสยงของการเกดเหตในแตละพนทและชวงเวลา เพอใหสามารถจดสรรการเฝาระวงในเชงรก เชน แจงเตอนเมอมวตถแปลกปลอมถกทงไวในทสาธารณะเปนเวลานาน หรอ มผบกรกในบรเวณตองหาม

• การเพมประสทธภาพการท างานของเจาหนาทผานการใชเครองมอและระบบดจทล (Digital Police) การน าเครองมอเชงดจทลและระบบวเคราะหขอมลเชงลกมาใชเพอเพมประสทธภาพในการท างานของเจาหนาทภาคสนาม


ตลอดทงกระบวนการ ครอบคลมการรบเรอง การสบสวน การจบกมและการด าเนนคดผตองสงสย เชน พฒนาระบบรบแจงเหต เครองมอเกบหลกฐานอเลกทรอนกส ระบบวเคราะหขอมลเพอระบผตองสงสย


รปท 117 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานความปลอดภยสาธารณะ

รปท 118 แผนการด าเนนการโครงการดานความปลอดภยสาธารณะ


9.2 การบรหารจดการชายแดน เทคโนโลยและนวตกรรมดจทลสามารถน ามาสนบสนนการท างานดานความมนคง ซงมการบรหารจดการชายแดนเปนหนงในหวขอหลกทส าคญ โดยวตถประสงคหลกของการด าเนนงานดานการบรหารจดการชายแดน คอการปองกนและแกไขปญหาการคกคามจากภายนอก เมอพจารณาการบรหารจดการชายแดนในปจจบนจะสงเกตเหนไดวามความซบซอนเพมมากขน เนองจากประเทศไทยเปนศนยกลางในหลายๆ ดาน เชน เปนศนยกลางดานการท างาน ซงประเทศไทยมแรงงานตางดาวมากถง 1.3 ลานคน61 โดยประมาณ เปนศนยการดานการคา การลงทนจากตางประเทศ โดยมเงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศกวา 120 ลานบาท62 ประเทศไทยยงเปนศนยกลางดานการแพทย ซงมชาวตางชาตเดนทางมารบการรกษาทประเทศไทยกวา 2 ลานคน ตอป63 อกทงยงเปนศนยกลางดานการทองเทยว สงผลใหมนกทองเทยวชาวตางชาตกวา 25 ลานคน64 เดนทางเขามาในประเทศ เปนตน นอกจากตองรองรบบคคลและสนคาทเขา-ออกประเทศ ทหลากหลายและมจดมงหมายแตกตางกนนน ประเทศไทยยงมหลายชองทางในการเขา-ออกประเทศ ทงทางอากาศ ทางบก และทางน า/ทะเล และชายฝง สงผลใหยากตองการบรหารจดการ ซงความซบซอนทงหลายน ยงมแนวโนมทจะเพมมากขนจากแรงกระตนตางๆ เชน การเชอมโยงในอาเซยน และนโยบายสงเสรมการทองเทยว เปนตน

รปท 119 ความซบซอนในการบรหารจดการชายแดนของประเทศไทย

จากสาเหตหลกดงกลาวท าใหการบรหารจดการชายแดนของไทย มความทาทายทจะตองท าการรกษาสมดลระหวางความปลอดภยเพอปองกนและแกไขปญหาตางๆ ทอาจจะเกดขน (รปท 120) ดงเชน ผอพยพและหนภย แรงงานผดกฎหมาย แรงงานตางดาว การกอการรายและอาชญากรรมขามชาต การคามนษย การคายาเสพยตด การคาอาวธ เปนตน และในขณะเดยวกนกมความจ าเปนตองค านงถงความสะดวกสบายของผเดนทาง เพอสรางโอกาสและรายไดใหแกประเทศชาต อนจะน าไปสการพฒนาทางสงคมและการเตบโตทางเศรษฐกจตอไป เชน เพอสรางประสบการณการทองเทยวทด เพอสรางแรงกระตนการคาระหวางประเทศ และสรางแรงกระตนการลงทน เปนตน

61 จ านวนคนตางดาวทไดรบอนญาตท างานทวราชอาณาจกร ธนวาคม ป 2557 ส านกบรหารแรงงานตางดาว 62 เงนลงทนโดยตรงจากตางประเทศ 2557 ธนาคารแหงประเทศไทย 63 Daily News ‘ไทย’จะเปน.. ศนยกลางการแพทย’ 64 จ านวนนกทองเทยวตางชาต ม.ค.–ธ.ค. 57 กระทรวงการทองเทยว


รปท 120 ความทาทายในการบรหารจดการชายแดนของประเทศไทย65

ในปจจบนสามารถน าเทคโนโลยเขามาชวยสนบสนนการด าเนนงานดานการบรหารจดการชายแดน เพอเพมประสทธภาพในการรกษาความปลอดภย และชวยอ านวยความสะดวกแกผเดนทาง โดยสามารถแบงการพฒนาไดเปน 3 ระดบ ดงน

• ระดบท 1 การประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนและพสจนตวตนผานเอกสาร ณ ดานตรวจคนเขาเมอง (Paper Based Border Management)

• ระดบท 2 การประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนา และพสจนตวตนผานชองทางอตโนมตส าหรบพลเมอง (Advance Passenger Information & Automated Border Management for Citizen) โ ด ย ไ ด ร บ ข อม ลผโดยสารและยานพาหนะกอนเดนทางถงทหมาย เพอตรวจสอบขอมลและประเมนความเสยงลวงหนา โดยพลเมองหรอผถอสญชาตของประเทศสามารถพสจนตวตนเพอรบการอนมตการเดนทางขามแดนผานชองทางอตโนมต และผโดยสารชาวตางชาตสามารถพสจนตวตนและยนเอกสารทเคานเตอรตรวจคนเขาเมอง

• ระดบท 3 การประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนา และพสจนตวตนผานชองทางอตโนมตสาหรบพลเมองและผโดยสารตางชาตทผานเกณฑ (Integrated & Automated Border Management) โดยไดรบขอมลผโดยสารตงแตท าการออกตวโดยสาร หรอลงทะเบยนเดนทางผานแดนดวยยานพาหนะ ท าใหเพมระยะเวลาในการตรวจสอบขอมลและประเมนความเสยงลวงหนานานขน รวมทงขยายผลใหผโดยสารชาวตางชาตทผานเกณฑสามารถพสจนตวตนผานชองทางอตโนมต และชาวตางชาตอนๆ สามารถพสจนตวตนและยนเอกสารทเคานเตอรตรวจคนเขาเมอง ในขณะทเจาหนาทตรวจคนเขาเมองมอปกรณดจทล (Digital Device) สนบสนนการตรวจสอบและคดกรองบคคล

65 Exports of goods and services (% of GDP) in Thailand in 2013 |Trading Economics Database Foreign direct investment; net inflows (% of GDP) in Thailand 2013, Trading Economics Database


รปท 121 ระดบการพฒนาของการรกษาความปลอดภยในการบรหารจดการชายแดน

เทคโนโลยสามารถชวยเพมศกยภาพในการประเมนความเสยงผโดยสารขามแดน เพมความสะดวกสบายในการพสจนตวตนผานชองทางอตโนมต และเพมประสทธภาพในการปฏบตงานของเจาหนาทตรวจคนเขาเมอง โดยสามารถแบงการท างานของการบรหารจดการชายแดนไดเปน 2 การท างานหลก คอ การประเมนความเสยงผเดนทาง และการพสจนตวตนเพอรบการอนมตการเดนทางขามแดน

รปท 122 ขนตอนการท างานหลกของการบรหารจดการชายแดน

โดยในระดบท 1 การตรวจสอบและประเมนความเสยงในการคดกรองบคคลเขาประเทศจะเกดขน ณ ดานตรวจคนเขาเมอง เมอผโดยสารเดนทางถงจดตรวจทประเทศปลายทาง โดยเจาหนาทตรวจคนเขาเมองจะท าการพจารณาเอกสารการเดนทางตางๆ เชน หนงสอเดนทาง วซา และเอกสารตรวจคนเขาเมอง เปนตน ซงผโดยสารทกประเภทจะผานขนตอนและวธการคดกรองในรปแบบเดยวกน ดงนนในระดบการพฒนานถามจ านวนผโดยสารหนาแนน อาจจะสงผลท าใหการตรวจสอบคนเขาเมองท าไดไมทวถง เนองจากใชเวลานานในการพจารณา ในระดบท 2 เจาหนาทตรวจคนเขาเมองสามารถประเมนความเสยงลวงหนากอนทผโดยสารจะเดนทางมาถง เนองจากไดรบขอมลผโดยสารลวงหนากอนทผโดยสารจะออกเดนทาง ท าใหมระยะเวลาในตรวจสอบขอมลกบฐานขอมลตางๆ ภายในประเทศ สามารถท าการประเมนความเสยง และพจารณาอนมตการเดนทางเขาออกประเทศลวงหนา ดงนนเมอผโดยสารเดนทางมาถง ณ จดตรวจจะไดรบทราบถงผลการอนมตทนทหลงจากผานการยนยนตวตน ท าใหเจาหนาทสามารถจดล าดบความส าคญการคดกรองบคคล และลดระยะเวลาพจารณา นอกจากนนในขนการพสจนตวตนเพอรบการอนมตการเดนทางขามแดน สามารถใชลกษณะทางชวภาพมาชวยในการยนยนตวบคคล ส าหรบพลเมองของประเทศโดยผานชองทางอตโนมต จงท าใหสามารถลดระยะเวลา และเพมความถกตองในการคดกรองบคคลเขาประเทศได


ในระดบท 3 เจาหนาทตรวจคนเขาเมองจะมระยะเวลาประเมนความเสยงลวงหนานานขน ตงแตผโดยสารท าการออกตวโดยสาร หรอลงทะเบยนยานพาหนะขามผานแดน จงสามารถตรวจสอบขอมลทซบซอนไดอยางถกตองครบถวนมากขน ทงตรวจสอบกบฐานขอมลภายในและภายนอกประเทศ จงสงผลใหการบรหารจดการชายแดนปลอดภยมากขน ในขณะทขนตอนการพสจนตวตนเพอรบการอนมตการเดนทางขามแดน มการขยายผลใหทงพลเมองและผโดยสารชาวตางชาตทผานเกณฑสามารถท าการพสจนตวตนผานชองทางอตโนมตได และชาวตางชาตอนๆ สามารถพสจนตวตน ณ จดตรวจ โดยการยนเอกสาร ในขณะทเจาหนาทตรวจคนเขาเมองมอปกรณดจทล (Digital Device) เพอสนบสนนการปฏบตหนาท ท าใหสามารถเพมประสทธภาพการท างานไดดยงขน

รปท 123 ระดบการพฒนาของการรกษาความปลอดภยในการบรหารจดการชายแดน ส าหรบขนตอนการประเมนความเสยง และพสจนตวตน

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทลดานการประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนา และพสจนตวตนผานชองทางอตโนมตสาหรบพลเมอง และผโดยสารตางชาตทผานเกณฑ ภายในระยะเวลา 3 ป โดยมรายละเอยดของขดความสามารถเชงดจทลทจะน าไปจดท าแผนพฒนารฐบาลดจทล ดงตอไปน


การประเมนความเสยงผเดนทาง ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนา และพสจนตวตนผานชองทางอตโนมตสาหรบพลเมองและผโดยสารตางชาตทผานเกณฑ

• ระบบตรวจสอบขอมลผโดยสารเพอประเมนความเสยงลวงหนา • การบรณาการขอมลผโดยสารระหวางระบบตรวจคนเขาเมองกบระบบของสายการบน

ตางๆ โดยมการสงขอมลระหวางระบบแบบ Real time ยกตวอยางขอมลทสง เชน ชอ นามสกล หมายเลขหนงสอเดนทาง เปนตน

• การบรณาการขอมลแบบ Real time ระหวางขอมลผโดยสาร และขอมลยานพาหนะ เมอมการลงทะเบยนเดนทางขามแดนดวยยานพาหนะ

• การบรณาการฐานขอมลทส าคญภายในประเทศระหวางขอมลบคคล และขอมลอาชญากร เชน ทะเบยนราษฎร ขอมลหมายจบ บญชเฝาระวง ค าสงศาล เปนตน

• การบรณาการขอมลอาชญากรกบฐานขอมลจากตางประเทศ เชนขอมลต ารวจสากล เพอน ามาใชในการประเมนความเสยง

ตารางท 50 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการบรหารจดการชายแดน ในการประเมนความเสยงผเดนทาง

การพสจนตวตนเพอรบการอนมตการเดนทางขามแดน ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 3 การประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนา และพสจนตวตนผานชองทางอตโนมตสาหรบพลเมองและผโดยสารตางชาตทผานเกณฑ

• ระบบอเลกทรอนกสกลางส าหรบใหเจาหนาทตรวจคนเขาเมองบนทกขอมลผเดนทางขามแดน เชน ขอมลสวนบคคล ขอมลลกษณะทางชวภาพ และขอมลเกยวกบการเดนทาง เปนตน

• ระบบลงทะเบยนเพออ านวยความสะดวกใหแกชาวตางชาตทเดนทางเขาออกประเทศเปนประจ า เชน นกศกษาชาวตางชาต และผถอใบอนญาตท างาน (Registered Traveler Program) เปนตน

• การบรการตรวจสอบและพสจนตวตนดวยลกษณะทางชวภาพ ผานชองทางอตโนมต (Automated Gate) เชน ลายนวมอ ใบหนา มานตา เพออนมตการเดนทางขามแดนส าหรบชาวตางชาตทมการลงทะเบยนไวลวงหนา

• อปกรณดจทล (Digital device) เพอสนบสนนการปฏบตงานของเจาหนาทตรวจคนเขาเมองส าหรบตรวจสอบขอมลและพสจนตวตนผเดนทางขามแดน

ตารางท 51 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดานการบรหารจดการชายแดน ในการพสจนตวตน เพอรบการอนมตการขามแดน


ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการบรหารจดการชายแดนโดยเฉลยอยท 68% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงกา รพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน

• ระบบประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนา (Advance Passenger Processing) ระบบตรวจสอบผโดยสารลวงหนาเพอเพมระดบการควบคมความปลอดภยของประเทศ โดยระบบจะชวยใหส านกงานตรวจคนเขาเมองสามารถตรวจสอบผโดยสารทกรายทก าลงจะเดนทางเขาสประเทศไทย ณ เคานเตอรเชคอนของสายการบนในประเทศตนทาง ซงเจาหนาทสามารถอนมตหรอปฏเสธการอนญาตใหเขาประเทศกอนทผโดยสารจะออกเดนทาง

• ขยายการใชงานชองทางอตโนมตดวยระบบพสจนตวตนทางชวภาพ (Automated Gate Expansion) ขยายการใชงานชองทางอตโนมตส าหรบพสจนตวตนดวยลกษณะทางชวภาพในการตรวจคนเขาเมองใหครอบคลมทกชองทางการเดนทาง ไดแกทางอากาศ ทางพนดน และทางน า ส าหรบทงพลเมองและชาวตางชาตทเดนทางเขาออกประเทศเปนประจ าทไดท าการลงทะเบยนลวงหนาไว เชน นกศกษาตางชาต และผถอใบอนญาตท างาน


รปท 124 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานความปลอดภยสาธารณะ

รปท 125 แผนการด าเนนการโครงการดานความปลอดภยสาธารณะ


9.3 การปองกนภยธรรมชาต การปองกนภยธรรมชาต และการเตรยมความพรอมเพอรบมอกบภยพบตในปจจบนยงมความซบซอนสง ทงในดานชนดภย

พบต ประเภทขอมล หนวยงานทเกยวของ ชองทางการสอสาร ตลอดจนถงผประสบภย ซงลวนแตมปรมาณมากทภาครฐตองท าการแบกรบ สงผลใหภาครฐตองมมาตรการทเปนมาตรฐานสากลในการปองกนภยธรรมชาต โดยมการเตรยมความพรอมเพอรบมอกบภยพบตในทกๆ ป มการน าขอมล เครองมอและเทคโนโลยตางๆ มาสนบสนนการด าเนนงาน นอกจากนโครงสรางในการด าเนนงานของภาครฐยงมการมอบอ านาจและก าหนดบทบาท หนาทความรบผดชอบตามความช านาญใหแตละหนวยงานทเกยวของ ส าหรบสอมวลชนทงภาครฐและภาคเอกชนลวนตางมหนาทส าคญในการตดตอประชาชนในประเทศจ านวน 67 ลานคน เพอใหเตรยมความพรอมรบมอกบภยตางๆทจะเกดขน ถงแมวาในปจจบนภาครฐจะมมาตรการรองรบดงกลาวแลวกตาม แตการปองกนภยธรรมชาตยงมความซบซอนทเกดจากสภาวะสงแวดลอมทเปลยนแปลงไป ท าใหภาครฐหลายฝายจ าเปนตองหนมาใหความส าคญกบการรบมอภยตางๆ มากยงขน

รปท 126 ความซบซอนของมาตรการจดการภยธรรมชาตของประเทศไทย

เทคโนโลยสามารถถกน ามาใชเพอตอบโจทยความทาทาย และลดผลกระทบของภยธรรมชาตตางๆ ไดอยางมประสทธภาพ โดยสามารถแบงระดบการพฒนาของการปองกนภยธรรมชาตออกไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

• ระดบท 1 การปองกนภยธรรมชาตจากเหตการณทเกดขนในอดต (Natural Disaster Management Based on Past Incident) เปนการใชประสบการณและขอมลจากเหตการณทเกดขนในอดต ท าใหสามารถปองกนไดเฉพาะในพนททเคยประสบภยมาแลว

• ระดบท 2 การปองกนภยธรรมชาตผานการวเคราะหขอมลพนฐาน (Natural Disaster Management Driven By Basic Information) โดยน าระบบวเคราะหขอมลเบองตนมาใชคาดการณภยธรรมชาตทอาจจะเกดขนทวประเทศ แมกระทงในพนททไมเคยประสบภยมากอน ท าใหสามารถปองกนและลดผลกระทบไดทวถงมากขน

• ระดบท 3 การปองกนภยธรรมชาตผานการใชระบบจ าลองเหตการณในสถานการณตางๆ (Natural Disaster Management Driven by Scenario-Based Simulations) โดยใชระบบจ าลองสถานการณ (Scenario-Based Simulation) ผานการบรณาการขอมลจากหนวยงานตางๆ ทสามารถระบชนดของภยธรรมชาตทจะเกดขน พนทเกดเหต


และสาเหตของการเกดลวงหนาได ท าใหสามารถก าหนดวธปองกนทเหมาะสมและเกดผลกระทบนอยทสดส าหรบแตละบคคลในแตละพนท

รปท 127 ระดบการพฒนาของการปองกนภยธรรมชาต

ในระดบท 1 การคาดการณของสถานการณภยพบตยงเปนการคาดการณเชงพนท โดยการน าเหตการณทเกดขนในอดตมาเปนองคประกอบหลกในการวเคราะห แตยงไมมการน าปญหาภยใหมๆ มาประกอบการพจารณา นอกจากนยงไมมการวางแผนรบมอกบภยใหมๆ ทค านงถงลกษณะของการเปลยนแปลงตามกาลเวลาและสภาพแวดลอม เนองจากในระดบนเปนการคาดการณแบบเชงพนท อกทงยงมความรทจ ากด สงผลใหไมมการปองกนทครบถวน มการกระจายความรผานสอสาธารณะทยากตอการเขาถง และมวธก ารรบมอทเปนแบบดงเดมทเคยปฎบตมาในอดต

ในระดบท 2 ระบบสามารถคาดการณภยธรรมชาตลวงหนาโดยอาศยขอมลภยพบตเบองตน ซงสามารถน าไปวเคราะหขอมลพนฐานได โดยขอมลเบองตนดงกลาวนสามารถถกน าไปใชในการวเคราะหเหตลวงหนาตามพนทและตามชนดภยพบตซงไมสามารถกระท าไดในอดต

ในดานการเตรยมความพรอม เนองจากมความเขาใจถงลกษณะภยพบตมากขน และมมาตรฐานในการรบมอกบภยพบต ท าใหเมอทราบถงภยทจะคกคาม ภาครฐกสามารถทจะใหขอมลกบประชาชนไดโดยผานรปแบบและชองทางทหลากหลายขนดวยเทคโนโลยตางๆ เชน การสอสารผานสอตางๆ อเมล หรอหนงสอพมพออนไลน เปนตน นอกเหนอจากนภาครฐยงมการเตรยมการเพอรบมอกบภยพบตระดบรายชนดอกดวย

ในระดบท 3 ระบบสามารถจ าลองเหตการณในสถานการณตางๆ โดยพจารณาขอมลการปองกนภยธรรมชาตและคณสมบต

ตางๆ เชน ภมประเทศ ความหนาแนนของประชาชนในพนท ลกษณะของภยพบต เปนตน เพอน ามาวเคราะห โดยสามารถระบถงรายละเอยดของเหตการณ และประเมนความเสยหายตางๆ พรอมทงประเมนจดเสยงโดยประมาณการในสภาพแวดลอมทคาดวาจะไดรบผลกระทบ นอกจากนนระบบยงสามารถน าขอมลจากการประเมนไปแจงเตอนกลมคนทคาดวาจะไดรบผลกระทบเพอเตรยมความพรอมผานชองทางสวนตวตางๆ เชน โทรศพทสวนตวหรออเมลสวนตว เปนตน ท าใหภาครฐสามารถเตรยมพรอมทจะรบมอกบสถานการณตามสดสวนทมแนวโนมจะเกดเหตได ประโยชนอกประการของระบบจ าลองสถานการณค อการความสะดวกอ านวยใหภาครฐสามารถวางแผนไดใหครบทกชวงของภยพบตและใชมาตรการตามทกเหตทเปนไปได


รปท 128 การปองกนภยธรรมชาตในแตละระดบขนตอนและในแตละระดบการพฒนา

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเป าหมายการพฒนาขดความสามารถดจทล ดานการปองกนภยธรรมชาตใหเปนแบบผานการวเคราะหขอมลพนฐาน ภายในระยะเวลา 3 ป ซงในแตละดานของการปองกนภยธรรมชาต สามารถแสดงขดความสามารถเชงดจทลทส าคญตามระดบการพฒนาดานการปองกนภยธรรมชาตไดดงตารางตอไปน


ดานการปองกนและการลดผลกระทบ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 2 การปองกนภยธรรมชาตผานการวเคราะหขอมลพนฐาน

• ระบบจดเกบขอมลสภาพแวดลอมในรปแบบอเลกทรอนกส เชน ขอมลระดบน า ขอมลสภาพอากาศ หรอขอมลการสนสะเทอนของพนดน ส าหรบเพอน าขอมลมาวเคราะห (Electronic Data)

• ระบบวเคราะหขอมลเพอคาดการณภยธรรมชาตทอาจจะเกดขน • ระบบบรณาการขอมลประชาชนแบบครบวงจรเปนรายบคคล เชน ขอมลครวเรอน ทอยอาศย

รายได เปนตน เพอภาครฐสามารถใหความชวยเหลอ • ระบบใหขอมลแกประชาชนผานชองทางสอสารสวนบคคล เชน สงขอความ SMS เพอภาครฐ

สามารถสงขอมลแจงขาวสารเตอนประชาชนเชงรก ตารางท 52 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการปองกนภยธรรมชาต ดานการปองกนและลดผลกระทบ

ดานการเตรยมพรอมรบภย ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล

ระดบท 2 การปองกนภยธรรมชาตผานการวเคราะหขอมลพนฐาน

• ระบบใหขอมลเพอเตรยมความพรอมเพอรบมอภยธรรมชาตผานชองทางออนไลน (Online Information Broadcast)

• ระบบวางแผนเพอจดการภยพบต เชน การวางแผนส ารอง การวางแผนจดฝกอบรม เพอเตรยมรบมอภยพบต

• ระบบใหขอมลแกประชาชนผานชองทางสอสารสวนบคคล เชน สงขอความ SMS เพอใหประชาชนเตรยมความพรอมรบมอภยธรรมชาตทอาจเกดขน

• ระบบบรณาการขอมลประชาชนแบบครบวงจรเปนรายบคคล เชน ขอมลครวเรอน ทอยอาศย รายได เปนตน เพอภาครฐสามารถใหความชวยเหลอ

• ระบบใหขอมลแกประชาชนผานชองทางสอสารสวนบคคล เชน สงขอความ SMS เพอภาครฐสามารถสงขอมลแจงขาวสารเตอนประชาชนเชงรก

ตารางท 53 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการปองกนภยธรรมชาต ดานการเตรยมพรอมรบภย

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการปองกนภยธรรมชาตโดยเฉลยอยท 85% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลดงตอไปน


• บรณาการขอมล เพอตดตามและบรหารจดการภยธรรมชาต (Natural Disaster Data Integration) ระบบบรณาการและเชอมโยงขอมลขามหนวยงานทเกยวของทงในเชงสภาพแวดลอมและเชงประชากร เชน จ านวนผอยอาศยรายพนท ขอมลภมศาสตร ขอมลน า หรอขอมลดบจากเซนเซอรตางๆ เพอใชในการตดตามและบรหารจดการภยพบต โดยตองมมาตรฐานในการจดเกบขอมลทมประสทธภาพ สามารถน าไปเชอมโยงและใชไดจรงโดยมหนวยงานผรบผดชอบหลกและแผนการด าเนนโครงการดงน

รปท 129 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการปองกนภยธรรมชาต

รปท 130 แผนการด าเนนการโครงการดานการปองกนภยธรรมชาต


9.4 การจดการในภาวะวกฤต การจดการในภาวะวกฤตเปนการแกปญหาหลายมตหลงจากทมเหตการณเกดขน ซงสาเหตหนงของปญหามาจากการ

เปลยนแปลงทางสงคม และการเปลยนแปลงจากสภาพแวดลอมภายนอก เชน การบรหารชายแดน ความปลอดภยสาธารณะ และภยธรรมชาต การทภาครฐไมสามารถปองกนและหลกเลยงสถานการณไดตงแตตนจงน ามาสภาวะวกฤต ภาครฐจงตองมมาตรการรองรบในการเผชญเหตการณ และมาตรการบรรเทาทกขเพอชวยเหลอผประสบภยจากภาวะคบขนซงขนอยกบเวลา และความเชยวชาญของทมงานกอบก ทายทสดแลวภาครฐตองท าการฟนฟประชาชนและประเทศใหกลบมามสภาพทแขงแกรงกวาเดม

รปท 131 กระบวนการการจดการในภาวะวกฤต

ส าหรบดานการบรหารจดการในภาวะวกฤต หนวยงานภาครฐสามารถน าเทคโนโลยมาสนบสนนการด าเนนงานบรหารจดการ โดยสามารถแบงระดบการพฒนาออกไดเปน 3 ระดบหลก ดงน

ระดบท 1 การบรหารจดการในภาวะวกฤตแบบดงเดม (Conventional Crisis Management Practices) โดยการแจงเตอนผานสอสาธารณะในวงกวางและการคนหาผประสบภยตามพนทโดยไมมแนวทางการคนหาทชดเจน การบรรเทาทกข (Relief) เฉพาะเมอมผประสบภยมาลงทะเบยนรองเรยน จนถงการฟนฟ (Recovery) เพยงเพอใหไดกลบมาสสภาพปกตกอนทจะเกดภาวะวกฤต

ระดบท 2 การบรหารจดการในภาวะวกฤตดวยขอมล พนฐาน (Information Led Crisis Management Practices) มการใชขอมลพนฐานในการประกอบการตดสนใจในแตละขนตอนเพอใหมประสทธภาพมากขน ตงแตการแจงเตอนผานหลายชองทางและการคนหาผประสบภยตามขอมลผอยอาศยรายพนท การคาดการณจ านวนผประสบภยเบองตนเพอเตรยมความชวยเหลอไดรวดเรวยงขน จนถงการเกบขอมลและประเมนความเสยหายเบองตนเพอใหมแนวทางการฟนฟทเหมาะสม

ระดบท 3 การบรหารจดการในภาวะวกฤตผานการบรณาการแบบครบวงจร (Integrated Crisis Management Practices) เปนการบรณาการขามหนวยงานเพอใหมประสทธภาพสงสด ตงแตการแจงเตอนผอยในพนทประสบภยผานชองทางสวนตว และการน าเทคโนโลยมาใชในการชวยหาผประสบภยอยางแมนย า จนถงการบรณาการขอมลผประสบภยเพอใหสามารถค านวณชนดและปรมาณการชวยเหลอไดตรงกบความตองการ และการเกบขอมลผลกระทบตางๆ เพอน ามาฟนฟใหดกวาและปลอดภยกวาเดม


รปท 132 ระดบการพฒนาของระบบการบรการจดการในภาวะวกฤต

ในระดบท 1 เนองดวยการปฏบตงานของหนวยงานตางๆ เปนแบบแยกปฏบตการตามบทบาทหนาทและความรบผดชอบ โดยไมมการเชอมโยงความรวมมอหรอไมมการบรหารจดการจากจดเดยว ท าใหไมสามารถด าเนนงานไดอยางมประสทธภาพทงในการบรหารเวลา และทรพยากรในการใหความชวยเหลอ นอกจากนการแจงเตอนประชาชนยงเปนวธการแบบดงเดมโดยใชระบบแจงเตอนผานสอสารมวลชน เชน โทรทศน และ วทย เปนตน ในระยะนภาครฐตองระดมก าลงเพอกอบกผสญหาย อกทงการด าเนนงานของภาครฐยงถกจ ากดตามพนททไดรบผลกระทบซงอาจสงผลท าใหมองขามพนทอนทภาครฐไมไดรบขอมล ถงแมกระนน ผประสบภยและผทไดรบความชวยเหลอจ าเปนตองเดนทางไปลงทะเบยนเพอขอความชวยเหลอดวยตนเอง สงผลใหภาครฐใหความชวยเหลอไดเฉพาะบคคลทภาครฐรบรถงตวตนเทานน ดวยขอมลทมจ ากดรวมถงบคคลากรและวธการด าเนนงานของภาครฐ จงท าใหสามารถฟนฟสงตางๆ ใหกลบมาเปนสภาพเดมไดเทานน แตไมสามารถพฒนาใหไดดกวาเดม

ในระดบท 2 หนวยงานรฐบาลท างานใตศนยบงคบบญชาการซงมการก าหนดระดบการท างาน และระดบความรบผดชอบใหแตละหนวยงาน จงท าใหความรบผดชอบ หนาท และขอบเขตการท างานระหวางหนวยงานมความชดเจนมากยงขน อยางไรกตามผทมอ านาจในการตดสนใจตองประจ าการอยทศนยเพอสงการ ในขนตอนถดไปภาครฐสามารถแจงเตอนประชาชนผานชองทางออนไลน เชน เวบไซตและสอสงคมตางๆ เปนตน และคนหาผประสบภยตามขอมลเบองตนจากการจดล าดบความส าคญของพนท หลงจากทไดรบการชวยเหลอเบองตนแลวผประสบภยสามารถเขาถงหนวยงานใดกไดของภาครฐ มากไปกวานนภาครฐยงสามารถคาดการณถงความตองการของผประสบภยในเชงประมาณการของสงทจ าเปนส าหรบการอยรอดไดอกดวย ขณะเดยวกนภาครฐสามารถน าขอมลทสะสมมาในอดตและขอมลทรวบรวมไดในปจจบนมาประยกตใชกบการฟนฟสภาพแวดลอมใหกลบมาอยในสภาพทดกวาเดม ในระดบท 3 การบรณาการฐานขอมลและการน าเทคโนโลยมาใชเปนสองปจจยทส าคญทสดในการฟนฟบรณะประเทศใหกลบมาแขงแกรงกวาเดม โดยเรมจากการมผบงคบบญชาการทสามารถสงการจากทไหนกไดผานระบบออนไลน ‘Virtual Command Center’ ท าใหผมอ านาจสามารถออกค าสงไดอยางรวดเรว พรอมทงชวยใหสามารถออกมาตรการชวยเหลอไดอยางทนทวงท สงผลใหสถานการณไมรนแรงสาหสเทาทควร ในขณะเดยวกนการแจงเตอนผานชองทางสวนบคคลจะชวยใหประชาชนไดรบขอความทความส าคญซงมโอกาสทขอความจะถงตวบคคลมากกวาการสอสารมวลชนทวไป ในสถานการณการคนหา ภาครฐมการน าเทคโนโลยทมความสามารถในการตรวจจบและชวยเหลอทเหนอกวาความสามารถของคนทวไป สวนในขนตอนการลงทะเบยน และประเมนความตองการรายบคคลไดน าเทคโนโลยทสะดวกตอการพกพาของเจาหนาทภาครฐ เพอน าไปใชเกบขอมลโดยละเอยดถงระดบความตองการ


เชงลก ท าใหสามารถใหบรการไดในระดบรายบคคล ทายทสด ส าหรบขนตอนการวเคราะหและประเมนความเสยงไดมการน าเทคโนโลยมาประยกตใช สงผลใหภาครฐมความสามารถในการฟนฟสภาพแวดลอมไดอยางมประสทธภาพและเกดผลส าเรจในวงกวาง

รปท 133 การบรหารจดการในภาวะวกฤตในแตละระดบการพฒนา

จากการประชมระดมสมองกบหนวยงานทเกยวของ ทประชมมความเหนใหตงเปาหมายการพฒนาขดความสามารถดจทล ดานการบรหารจดการในภาวะวกฤตดวยขอมลพนฐาน ภายในระยะเวลา 3 ป ซงในแตละขนตอนของการจดการในภาวะวกฤต สามารถแสดงขดความสามารถเชงดจทลทส าคญตามระดบการพฒนาดานการจดการในภาวะวกฤตไดดงตารางตอไปน


ขนตอนการเผชญเหตและบรรเทาทกข ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 2 การบรหารจดการในภาวะวกฤตดวยขอมลพนฐาน

• ศนยบญชาการส าหรบบรหารจดการภาวะวกฤตเพอสงการหรอเพอประสานงานกบเจาหนาทภาคสนามแบบทนททนใด (Real time)

• ระบบแจงเตอนประชาชนถงสถานการณตางๆ ผานชองทางออนไลน เชน เวบไซต และสอสงคม เปนตน

• ระบบบรณาการขอมลประชาชน เพอใหภาครฐสามารถบรการจดการขอมลในภาวะวกฤต เชน ขอมลประชาชนทอยในพนทเกดภย สภาวะแวดลอมในพนทเกดภย

• ระบบใหขอมลแกประชาชนผานชองทางสอสารสวนบคคล เชน สงขอความ SMS เพอภาครฐสามารถสงขอมลแจงขาวสารแกประชาชนในภาวะวกฤต

ตารางท 54 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการบรหารจดการในภาวะวกฤต ขนตอนการเผชญเหตและบรรเทาทกข

ขนตอนการฟนฟ ระดบการพฒนา ขดความสามารถเชงดจทล ระดบท 2 การบรหารจดการในภาวะวกฤตดวยขอมลพนฐาน

• ระบบลงทะเบยนทใหผประสบภยสามารถลงทะเบยนขอรบสทธความชวยเหลอตางๆ ณ หนวยงานทเกยวของ (One Stop Aid Registration)

• ระบบบรณาการขอมลประชาชน เพอใหภาครฐสามารถบรการจดการขอมลในภาวะวกฤต เชน ขอมลประชาชนทอยในพนทเกดภย สภาวะแวดลอมในพนทเกดภย เปนตน

• ระบบใหขอมลแกประชาชนผานชองทางสอสารสวนบคคล เชน สงขอความ SMS เพอภาครฐสามารถสงขอมลแจงขาวสารแกประชาชนในภาวะวกฤต

ตารางท 55 เปาหมายการพฒนาขดความสามารถเชงดจทลในการบรหารจดการในภาวะวกฤต ขนตอนการฟนฟ

ทงนจากการศกษาวเคราะหผลประเมนของหนวยงานทเกยวของสามารถสรปไดวา ปจจบนขดความสามารถเชงดจทลดานการจดการในภาวะวกฤตโดยเฉลยอยท 76% เมอเปรยบเทยบกบเปาหมายการพฒนาในระยะ 3 ป ดงนนเพอใหสามารถปดชองวางขดความสามารถและพฒนาไดตามเปาหมายทไดตงไวภายในกรอบระยะเวลา 3 ป เสนอใหด าเนนโครงการพฒนาขดความสามารถเชงดจทล 2 โครงการดงตอไปน

• ระบบแจงเตอนภยผานชองทางสวนตวรายบคคล (Personalized Warning System) ระบบบรณาการขอมลภยพบต เพอใหขอมลขาวสารและแจงเตอนภยแกประชาชนทอยในพนททเกดภยพบต ผานชองทางการตดตอสวนตว เชน มอถอ และอเมล ใหประชาชนสามารถตอบสนองตอสถานการณไดถกตองรวดเรวมากขน

• บรณาการขอมลเพอบรหารจดการในภาวะวกฤต (Intelligence Centre for Crisis Management) ระบบบรณาการขอมลทงภายในหนวยงาน และระหวางหนวยงานทเกยวของ เพอใหศนยบญชาการทมอยในปจจบนใชประโยชนในการตดตามและบรหารจดการในภาวะวกฤต เชน ขอมลภมศาสตร ขอมลสถานพยาบาล ขอมลแพทยผเชยวชาญเฉพาะดานขอมลทตงหนวยกภยหรอหนวยบรรเทาภย



รปท 134 รายละเอยดหนวยงานผรบผดชอบหลกของโครงการดานการจดการวกฤต

รปท 135 แผนการด าเนนการโครงการดานการจดการวกฤต

164

165

สวนท 3 กรอบระยะเวลาและแนวทาง

การขบเคลอนสการปฏบตใหเกดผลเปนรปธรรม

166 สวนท 3 กรอบระยะเวลาและแนวทาง การขบเคลอนสการปฏบตใหเกดผลเปนรปธรรม

บทท 10 กรอบระยะเวลาในการด าเนนงาน 10.1 การจดล าดบความส าคญของมาตรการ

เพอใหสามารถระบมาตรการเชงดจทลทตองไดรบการพฒนาเปนอนดบแรก จ าเปนตองมการจดล าดบความส าคญของมาตรการ โดยใชผลการวเคราะหทงในเชงกวางและเชงลก

• การวเคราะหในเชงลก หมายถงระดบขดความสามารถเชงดจทลของหนวยงานภาครฐทมอยปจจบนเปรยบเทยบกบระดบทตองการจะเปนในระยะ 3 ป ซงจะสะทอนใหเหนถงศกยภาพของการยกระดบทสามารถท าได โดยใชผลการประเมนขดความสามารถเชงดจทลปจจบนของหนวยงานทเกยวของในแตละดาน

• การวเคราะหในเชงกวาง หมายถงระดบความพรอมในการพฒนาของหนวยงานทเกยวของในมตตางๆ อาท ความพรอม ดานเทคโนโลยสารสนเทศ ดานโครงสรางพนฐาน ดานนโยบายและวสยทศน ของหนวยงานทเกยวของในแตละดาน โดยใชผลการส ารวจความพรอมรฐบาลอเลกทรอนกสของประเทศไทยทจดท าโดย ส านกงานรฐบาลอเลกทรอนกส (สรอ.)

รปท 136 เกณฑการแบงกลมตามระดบขดความสามารถเพอจดล าดบความส าคญ

เพอใหสามารถน าผลการวเคราะหมาใชประกอบการจดล าดบความส าคญไดอยางมประสทธภาพ สามารถแบงมาตรการทง 18 มาตรการออกเปน 3 ล าดบความส าคญตามผลการประเมนเชงกวางและเชงลกดงตอไปน

• มาตรการทส าคญเปนล าดบท 1 ประกอบดวยมาตรการทมความพรอมสงและยกระดบไดมาก ควรเรงสนบสนนและผลกดนเพอใหเกดผลและการพฒนาแบบกาวกระโดด รวมทงสน 9 มาตรการดงตอไปน

1. การบรณาการขอมลผานระบบเชอมโยงขอมลกลาง 2. โครงสรางพนฐานการใหบรการอเลกทรอนกส 3. ยกระดบศกยภาพบคลากรภาครฐ 4. การใหบรการความชวยเหลอแบบบรณาการในเชงรก 5. การบรณาการตลาดแรงงานแบบครบวงจร 6. การเกษตรแบบครบวงจรรายบคคลผานการบรณาการ


7. การบรณาการงานบรการดานการลงทนขามหนวยงาน 8. การสงเสรม SME แบบบรณาการเชงรกเพอสงเสรมการเตบโต 9. ระบบภาษบรณาการขามหนวยงานแบบครบวงจร 10. การใหทกขอมลงานบรการผานจดเดยวโดยมผรบบรการเปนศนยกลาง 11. การบรณาการดานการทองเทยวแบบครบวงจร

• มาตรการทส าคญเปนล าดบท 2 ประกอบดวยมาตรการทมความพรอมสงและยกระดบไดบางสวน โดยเสนอใหจดท าเปน Quick Wins เพอปดชองวางและพฒนาใหไดถงเปาหมาย และมาตรการทมความพรอมต าแตยกระดบไดมาก ซงควรไดรบการผลกดนอยางสม าเสมอเพอใหเกดการพฒนาอยางตอเนอง รวมทงสน 4 มาตรการดงตอไปน

1. การยนยนตวตนและบรหารจดการสทธโดยใช Smart Card หรอผานบญชผใชอเลกทรอนกสกลาง 2. การแกไขเรองรองเรยนและการเขาถงความตองการในเชงรก

• มาตรการทส าคญเปนล าดบท 3 ประกอบดวยมาตรการทมความพรอมต าและยกระดบไดนอย ควรมงเนนการพฒนาโครงสรางพนฐานตางๆ ใหดเสยกอน รวมทงสน 5 มาตรการดงตอไปน

1. การบรณาการการน าเขาสงออกแบบครบวงจร 2. การรกษาความปลอดภยสาธารณะในเชงรกโดยใชเครองมอวเคราะหขอมลเชงลก 3. การประเมนความเสยงผโดยสารขามแดนลวงหนาและพสจนตวตนผานชองทางอตโนมตส าหรบผโดยสาร 4. การบรณาการขอมลเพอปองกนภยธรรมชาต 5. การบรณาการขอมลระหวางหนวยงานทเกยวของเพอบรหารจดการในภาวะวกฤต


ทงนเสนอใหด าเนนโครงการพฒนารฐบาลดจทลในระยะเวลา 3 ปของมาตรการทส าคญเปนล าดบท 1 ดงน

หมายเหต * ยงไมสามารถด าเนนการไดทนทภายในป พ.ศ. 2559 เนองจากจ าเปนตองมการบรณาการขอมลกอน

รปท 137 แผนพฒนารฐบาลดจทลระยะ 3 ปของมาตรการทส าคญเปนล าดบท 1 ท 7-11


แผนพฒนารฐบาลดจทลในระยะเวลา 3 ป ของมาตรการทส าคญในล าดบถดไป

รปท 138 แผนพฒนารฐบาลดจทลระยะ 3 ปของมาตรการทส าคญในล าดบถดไป


โดยภายในระยะเวลา 1 ป ภาคประชาชน ภาคเอกชน และภาครฐ จะเหนผลลพธของโครงการดงตอไปน

หมายเหต * ขนอยกบความพรอมของหนวยงาน

รปท 139 แผนการด าเนนงานและผลลพธของป 2559 ในระยะ 3 เดอน 6 เดอน และ 12 เดอน


บทท 11 ปจจยสความส าเรจในการขบเคลอนรฐบาลดจทลในประเทศไทย จากการศกษาวเคราะหประสบการณในการขบเคลอนโครงการขนาดใหญ ทมขอบเขตกวาง ความซบซอนสง และมผเกยวของจ านวนมาก พบวามปจจยสความส าเรจหลก 5 ประการ

1. การเตรยมความพรอมคน (Citizen Competence) จ าเปนตองมการเตรยมความพรอมคนทกคนทงภาครฐและภาคประชาชนใหพรอมสการเปลยนแปลงในอนาคต ทงในเชงการเพมศกยภาพของคนใหสามารถรบมอการเปลยนแปลง และการสรางความเขาใจใหยอมรบการเปลยนแปลงเพอใหเกดประโยชนสงสด

2. ผน าบรหารการเปลยนแปลง (Change Leadership) มผบรหารทเขาใจและใหความส าคญตอการพฒนาและคอยใหการสนบสนนอยอยางตอเนอง โดยเฉพาะในการด าเนนงานเชงบรณาการทตองไดรบความรวมมอระหวางหลายหนวยงาน เพอใหเกดผลเปนรปธรรม

3. แผนการด าเนนงานทขบเคลอนไดจรง (Actionable Plan) มแผนการด าเนนงานทชดเจนขบเคลอนไดจรง โดยมการระบผรบผดชอบหลกทชดเจน รวมถงการแบงบทบาทหนาทของหนวยงานทเกยวของ ทงดานการจดสรรงบประมาณ การตดตามและชวดความส าเรจ และการมอบหมายบคลากรจากหนวยงานทเกยวของ

4. มการตดตามการด าเนนโครงการอยางจรงจง (Continuous Monitoring) มการตดตามการด าเนนโครงการอยางตอเนองและจรงจง โดยตอบสนองอยางรวดเรวเพอผลกดนโครงการใหเกดผลตามแผน การด าเนนงานทก าหนดไว รวมถงการผลกดนมาตรการเรงดวน (Quick Wins) ใหมผลเปนรปธรรมและเปนแรงขบเคลอนโครงการ

5. การสอสารและประชาสมพนธอยางตอเนอง (Key Focus and Message) มการสอสารประชาสมพนธและการรบฟงความคดเหนของผเกยวของอยางสม าเสมอทงในภาครฐ ภาคเอกชน และภาค ประชาสงคม โดยใหทกฝายไดมสวนรวมในการผลกดนโครงการและมความเขาใจไปในทศทางเดยวกน เพอเพมความโปรงใสในการด าเนนงานตลอดทงโครงการรวมถงลดปญหาทอาจเกดขนในอนาคต