View
1.375
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Prezentacja wyników badania sytuacji osób niepełnosprawnych na dolnośląskim rynku pracy i edukacji przedstawiona przez Agnieszkę Morysińską na konferencji Obserwatorium Dolnośląskiego Rynku Pracy i Edukacji 21.02.2013 roku w Ossolineum
Citation preview
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
1
laboratorium badań społecznych sp. z o.o.
ul. bernardyńska 22 m 3
02-904 warszawa
tel. 602 259 272
www.laborato.pl
laboratorium badań społecznych sp. z o.o. ul. bernardyńska 22 m. 3, 02-904 warszawa, t: +48 22 300 14 59, f: +48 300 15 50 www.laborato.pl, [email protected]
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
„Badanie sytuacji osób
niepełnosprawnych na dolnośląskim rynku
pracy i edukacji”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
2
cele badania i metodologia
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
3
stworzenie kompleksowej diagnozy sytuacji osób niepełnosprawnych na rynku pracy i w zakresie edukacji w województwie dolnośląskim
identyfikacja barier zatrudnienia i edukacji osób niepełnosprawnych
opracowanie rekomendacji/wskazówek dla regionalnej polityki społecznej
Kompleksowość podejścia badawczego - trzy obszary
eksploracji
cele badania
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
4
na projekt składały się następujące moduły
badawcze….
Analiza danych zastanych
IDI z pracodawcami N=20 FGI z pracodawcami N=2
IDI z niepełnosprawnymi N=20 IDI z przedstawicielami instytucji N=10
CATI z pracodawcami (N=600)
PAPI z niepełnosprawnymi (N=600)
Ankieta z członkami rodzin (N=319)
CATI z instytucjami: Placówki oświatowe(N=120) NGO (N=100) JST (N=70) OPS (N=100)
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
5
Dolny Śląsk
Edukacja
Praca
Bariery
PO
DS
UM
OW
AN
IE
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
6
Osoby niepełnosprawne na Dolnym Śląsku
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
7
383 800 osób niepełnosprawnych 253 599 osób niepełnosprawnych prawnie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
8
Głównie osoby powyżej 50 roku życia
W równym stopniu kobiety jak i mężczyźni
Źródło: GUS, Stan zdrowia ludności Polski
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
9
niepełnosprawni w Polsce
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
10
niepełnosprawni w województwie dolnośląskim
Źródło: Opracowanie własne, NSP 2002 oraz Urząd Statystyczny we Wrocławiu „Osoby niepełnosprawne w woj. dolnośląskim”.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
11
Pobierający renty z tytułu niezdolności do pracy w
województwie dolnośląskim
Źródło: Dane przekazane przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Departament Statystyki i Prognoz Aktuarialnych dla województwa dolnośląskiego.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
12
osoby niepełnosprawne (jako cała populacja bez rozróżnienia na poszczególne segmenty) na tle innych grup zagrożonych wykluczeniem społecznym (zdefiniowanych w Narodowej Strategii Integracji Społecznej) charakteryzuje średni stopień wykluczenie społecznego.
Na tle innych grup:
Są w dużo gorszej sytuacji na rynku pracy oraz rzadziej podejmują aktywność edukacyjną.
Charakteryzuje je także niższy dobrostan psychiczny.
wykazują natomiast większą aktywność obywatelską oraz rzadziej odczuwają brak oparcia społecznego
Stopień wykluczenia społecznego osób niepełnosprawnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
13
niepełnosprawność w większości przypadków prowadzi
do wykluczenia
Mo
de
l stru
kturaln
y M
od
el
sub
iektyw
ny
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
14
Glo
ba
ln
y w
sk
aźnik
ja
ko
ści życ
ia
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
15
wyróżniono następujące segmenty….
Model subiektywny
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
16
edukacja osób niepełnosprawnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
17
Bycie uczniem, studentem pozostaje na trwałe w świadomości jednostki. Każdy, kto uczestniczy w procesie edukacji, doświadcza różnych doświadczeń edukacyjnych, po jakimś czasie można zapomnieć wzorów matematycznych, czy chemicznych, ale trwale pozostają w umyśle niektóre obrazy – rówieśników, nauczycieli, zdarzeń.
Doświadczenia człowieka związane z kształceniem zabarwione są
pozytywnymi lub negatywnymi emocjami i mają wpływ na to, co osoba myśli o sobie, jaki wykonuje zawód, jakie plany życiowe snuje oraz jak wspomina przeszłość. Doświadczenia zdobywane w trakcie procesu edukacji przyczyniają się do rozwoju jednostki.
Znaczenie edukacji….
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
18
Osoby niepełnosprawne są gorzej wykształcone niż osoby
sprawne
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
19
2835 2318
891 849
Po
lsk
a
do
ln
oślą
sk
ie
Studenci na 10 tys. mieszkańców w wieku 15-29 lat
Niepełnosprawni studenci na 10 tys. osób
niepełnosprawnych w wieku 15-29
Szacunki własne: GUS, dane o liczbie studentów w 2009 roku oraz GUS, stan zdrowia ludności Polski 2009
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
20
W najbliższej przyszłości nie należy spodziewać się radykalnej
zmiany tej sytuacji, chociaż…
Źródło: Rocznik Statystyczny Województw 2011, GUS. Opracowanie własne.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
21
… rośnie liczba niepełnosprawnych
studentów
Wzrost o 380% w porównaniu do 325% w skali kraju
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
22
Jakość i dostępność kształcenia dla osób niepełnosprawnych
Motywacja osób niepełnosprawnych do podejmowania nauki
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
23
trzy typy edukacji dla niepełnosprawnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
24
Województwo dolnośląskie cechuje najwyższy w kraju odsetek
uczniów ze specjalnymi potrzebami w oddziałach specjalnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
25
Bycie szkołą przyjazną dla osób niepełnosprawnych oznacza uznanie prawa niepełnosprawnych do dokonywania wyborów, decydowania o własnych sprawach, a także korzystania z wszystkich praw przysługujących każdemu studentowi począwszy od prawa do wyboru kierunków kształcenia, skończywszy na prawie do oblania egzaminu!.
Czy szkoły w województwie dolnośląskim są przyjazne dla
osób niepełnosprawnych?
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
26
47% uczniów nie doświadczyło żadnych problemów wynikających z niepełnosprawności
31% skarży się na problemy z nauką
13% badanych wskazało na złe traktowanie w środowisku szkolnym
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
27
w 28% placówek, osoby niepełnosprawne traktowane bardziej ulgowo
w 25% placówek, uczeń/student niepełnosprawny nie może uczestniczyć w niektórych zajęciach/imprezach/wydarzeniach
jednie w 13% placówek osoba niepełnosprawna ruchowo może bez problemów i samodzielnie poruszać się po całym terenie szkoły, w kolejnych zaś 11% po większości terenu
37% placówek w ogóle pozostaje niedostępnych dla osób z niepełnosprawnością ruchową.
31% placówek nie pozwala uczniom nagrywać zająć na dyktafon
specjalistyczne dostosowani dla uczniów niewidzących i niesłyszących są bardzo dużą rzadkością
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
28
Jaki jest stosunek osób niepełnosprawnych do nauki?
w wymiarze
deklaratywnym
TAK
w wymiarze
indywidualnym
NIE
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
29
8% niepełnosprawnych chce dalej się uczyć lub podjąć naukę 12% bez wahania oraz 15% raczej zgodziłoby się na uczestnictwo w
oferowanym szkoleniu
BARDZO NISKI WSKAŹNIK AKTYWNOŚCI EDUKACYJNEJ
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
30
Wybory edukacyjne osób niepełnosprawnych niezmiernie rzadko determinowane są zainteresowaniami czy też oceną sytuacji na rynku pracy
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
31
diagnoza sytuacji niepełnosprawnych na rynku pracy
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
32
Niepełnosprawni
którzy pracują
Firmy, które zatrudniają
niepełnosprawnych
Wskaźnik zatrudnienia dla ludności w wieku pracującym Badanie CATI: z pracodawcami
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
33
na przestrzeni ostatnich czterech lat zatrudnienie osób niepełnosprawnych na Dolnym Śląsku spada…
Wsk
aźn
ik
zatru
dn
ie
nia
w
wie
ku
p
ro
duk
cyjn
ym
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
34
wskaźnik zatrudnienia oraz wskaźnik aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych jest jednym z najniższych w kraju…
Źródło: Dane kwartalne z Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności, GUS, Opracowanie Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych. IV kwartał 2011
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
35
Niekorzystana
struktura
zatrudnienia
dodatkowo…
Niekorzystana
struktura osób
pracujących
Zdecydowana
większość
niepracujących
to osoby bierne
zawodowo, które
nigdy nie
pracowały
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
36
miejsce na rynku pracy znajdują w większości jedynie osoby de facto pełnosprawne - „renciści”, osoby z nieznacznymi tylko ograniczeniami sprawności, którzy w ten sposób dorabiają do swoich budżetów domowych. Poza rynkiem pracy pozostaje natomiast przeważająca grupa osób rzeczywiście niepełnosprawnych. Osoby ze znaczny stopniem niepełnosprawności w 89%
nigdy nie pracowały.
Jedynie 9% pracujących osób niepełnosprawnych to osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności, 11% to osoby niepełnosprawne od urodzenia.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
37
nabycie niepełnosprawności wiąże się z pogorszeniem
sytuacji zawodowej, niższymi zarobkami i gorszymi warunkami
zatrudnienia
38% podpisuje umowę na czas nieokreślony
Miesięczne wynagrodzenie osób niepełnosprawnych kształtuje się na raczej niskim poziomie (poniżej średniej krajowej). Nieco ponad połowa pracujących zadeklarowała dochód netto na poziomie do 1,5 tys. złotych (53%), w tym co trzeci badany wskazał na przedział 1-1,5 tys. zł (34%). 23% pracujących uzyskuje wynagrodzenie pomiędzy 1,5 a 2 tys. zł
osoby niepełnosprawne wykazują małą mobilność na rynku pracy – średni czas zatrudnienia 5,7 roku, dla osób ze znacznym stopniem 17,3 lat
W strukturze zatrudnienia osób niepełnosprawnych dominują zawody wymagające niskich kwalifikacji, cieszące się małym prestiżem i niskimi dochodami
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
38
grupa zawodowa % pracujących niepełno-sprawnych
% ogółu pracujących wg GUS w Polsce
przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 3% 7% specjaliści 2% 17% technicy i inny średni personel 9% 12% pracownicy biurowi 8% 7%
pracownicy usług osobistych i sprzedawcy 18% 12%
robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 12% 16%
operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 4% 10%
pracownicy przy pracach prostych 30% 8% rolnicy - 12%
Źródło: Badanie PAPI z osobami niepełnosprawnymi. Rocznik statystyczny pracy, GUS, Warszawa 2010. Pominięto wskazania poniżej 5%.
Stanowiska na których pracują osoby niepełnosprawne..
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
39
na rynku pracy wciąż obecne są „niechlubne” praktyki związane z
zatrudnianiem osób niepełnosprawnych..
Poszukiwanie zatrudnienia
Początki w nowej firmie
Warunki zatrudnienia
Problemy w pracy
Ponad połowa poszukuje pracy dłużej niż rok, a 29% - dłużej niż 2 lata
10% - musiało przestać pracować 9% - nie respektowano uprawnień 8% - wypłacano tylko część wynagrodzenia 7% - musiało zmienić pracę
8% - skarży się na brak zrozumienia i niechęć 6% - było nadmiernie kontrolowanych 5% - było źle traktowanych
17% - proponowano zatrudnienie bez umowy 11% - musiało podjęć pracę poniżej kwalifikacji
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
40
Rynek pracy wobec osób niepełnosprawnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
41
Dominująca większość (86%) pracodawców nigdy nie
zatrudniała osób niepełnosprawnych.
grono pracodawców
zatrudniających osoby
niepełnosprawne jest bardzo
małe (11%),
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
42
Jedynie co dziesiąty pracodawca z terenu Dolnego Śląska
zatrudnia 6% i więcej niepełnosprawnych pracowników
jedna trzecia (33%) przedsiębiorstw zobligowanych do wpłat
na PFRON (zatrudniających powyżej 25 pracowników) nie
zatrudnia osób niepełnosprawnych.
ustawowy próg zatrudnienia wypełnia jedynie 41%
pracodawców.
STRUKTURA ZATRUDNIENIA NIEPEŁNOSPRAWNYCH
65% zatrudnionych w firmach powyżej 25 pracowników
47% zatrudnionych w zakładach pracy chronionej
73% miejsc pracy to: handel i naprawa pojazdów (31%), działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca (23%) miejsc pracy, oraz produkcja i przemysł – (19%)
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
43
Pomimo dużej liczby podmiotów gospodarczych, niewiele z nich korzysta
z SODIR, średnio 3,3 na 1000 firm (w Polsce ponad 4)
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
44
Warto zauważyć, jak nieproporcjonalnie rozkładają się pracodawcy i
pracownicy niepełnosprawni pomiędzy otwarty i chroniony rynek
pracy. Wśród pracodawców zarejestrowanych w SODiR tylko 9%
prowadzi ZPCh, choć jednocześnie w ZPCh zatrudnienie znalazło 68%
zarejestrowanych w systemie pracowników. W przypadku Dolnego
Śląska proporcje te są jeszcze bardziej niekorzystne – 11%
zarejestrowanych w systemie ZPCh, tworzy 82% wszystkich miejsc
pracy dla niepełnosprawnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
45
Bariery aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
46
małe duże
Jakie są możliwości zwiększania
zatrudnienia osób
niepełnosprawnych na rynku pracy
w województwie dolnośląskim?
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
47
Czy osoby niepełnosprawne chcą
pracować?
Czy pracodawcy chcą zatrudniać
osoby niepełnosprawne?
NIE NIE
TAK NIE
NIE NIE
NIE
NIE
TAK
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
48
PRACODAWCY
NIEPEŁNOSPRAWNI
NIEZATRUDNIAJĄCY
NIEPRACUJĄCY
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
49
Czy chce Pan(i) pracować/dalej
pracować?
Gdyby dziś zaoferowano Panu(i) pracę,
to czy podjął(ęła)by się jej Pan(i)?
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
50
zatrudnienie niepełnosprawnego w
przeważającej liczbie przedsiębiorstw
jest wynikiem przypadku i inicjatywy
osoby niepełnosprawnej niż
przemyślanej decyzji…
Na
jczę
stsza
o
ko
lic
zn
ośc
i
zatru
dn
ie
nia
o
so
by
nie
pe
łn
osp
ra
wn
ej
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
51
Ze zrealizowanych badań wyłania się obraz pracodawców
niezatrudniających dotychczas osób niepełnosprawnych jako grupy
zupełnie niezorientowanej w tej problematyce
W przeważającej większości pracodawcy ci, nigdy nie myśleli o
możliwości zatrudnienia osób niepełnosprawnych, nie wyrażają
takiej gotowości, chęci i potrzeby,
65% nigdy nie rozważało opcji zatrudnienia niepełnosprawnego pracownika, jedynie
73% nie zamierza zatrudniać osób niepełnosprawnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
52
zwrócić należy uwagę na szczególnie trudną sytuację
na rynku pracy, w jakiej znajdują się osoby ze
znaczną utratą sprawności
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
53
pracownicy biurowi ogółem księgowy pracownicy administracyjni i sekretarze
biura zarządu sprzedawca programista aplikacji grafik komputerowy pracownicy przy pracach prostych ogółem sekretarka kontroler rozliczeń pieniężnych operator aplikacji komputerowych
Pracodawcy dopuszczają możliwość zatrudnienia
niepełnosprawnych na stanowiskach, na których
osoby niepełnosprawne obecnie rzadziej znajdują
zatrudnienie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
54
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
55
Aktywność zawodowa ON
Osoby niepełnospra
wne i ich najbliższe otoczenie
Rynek pracy
Otoczenie społeczne i systemowe
Umieć, chcieć, móc
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
56
Obiektywny stan zdrowia oraz jego subiektywna samoocena
Uwarunkowania psychologiczne
Opinie na temat pracy zawodowej
Kapitał kulturowy
Pochodzenie społeczne i bariery związane z możliwościami gospodarstwa domowego
Wykształcenie i kwalifikacje
bariery leżące po stronie
osób niepełnosprawnych
Badanie dla PFRON: wyjaśniają 34%-44% zmienności
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
57
Rodziny osób biernych zawodowo w większości
(60%) sprzeciwią się podjęciu aktywności
zawodowej przez osobę niepełnosprawną
obserwujemy bardzo dużą zgodność (współczynnik korelacji R Pearsona = 0,67) postaw rodzin oraz samych niepełnosprawnych w zakresie aktywności zawodowej.
Jedynie w 14% przypadków, opinie i motywacje osób niepełnosprawnych i ich rodzin nie pokrywały się – nieco częstsze były sytuacje, w których to rodzina optowała za pracą, a sprzeciwiała jej się osoba niepełnosprawna (9%), niż odwrotnie (5%)
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
58
Brak wiedzy
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
59
Jedynie 11% pracodawców ocenia swoją wiedzę w tym zakresie jako
dobrą
40% pracodawców nie potrafi spontanicznie wskazać nawet na
ogólnym poziomie żadnej korzyści związanej z zatrudnieniem
niepełnosprawnych
49% nie potrafi wymienić żadnego instrumentu wspierającego
zatrudnienie ON.
Pracodawcy bardzo niewiele
wiedzą na temat
zatrudniania osób
niepełnosprawnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
60
Badanie pozwoliło zidentyfikować cztery główne sposoby myślenia, które powstrzymują przed zatrudnieniem osób niepełnosprawnych…
Myślenie w kategoriach kosztów finansowych
Myślenie w kategoriach kosztów administracyjnych
Myślenie w kategoriach wydajności pracy:
Myślenie w kategoriach kosztów organizacyjnych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
61
istniejące mechanizmy wspierające zatrudnienie osób
niepełnosprawnych dla zdecydowanej większości
pracodawców nie są wystarczającym motywatorem do
zatrudnienia osób niepełnosprawnych
Realność powyższych deklaracji zdecydowanie podważać może jednak
brak zainteresowania pracodawców innymi niż finansowe formami
wsparcia
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
62
nie istnieje jeden, zdefiniowany typ
przedsiębiorcy zatrudniającego osoby
niepełnosprawne…
Model zarządzania
Specjalizacja stanowisk pracy
Zadaniowy vs wydajnościowy
system pracy
Dbałość o wizerunek
Kompetencje administracyjne
Zastępowalność miejsc pracy
Pozycja finansowa
Nowoczesność vs tradycyjność
Kontakt z osobami niepełnosprawnymi
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
63
bariery systemowe
słabość instytucjonalna sektora publicznego i pozarządowego
brak stabilności prawodawstwa, które postrzegane jest jako
niejasne i skomplikowane
System orzecznictwa oraz ubezpieczeń społecznych
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
64
O aktywności osoby niepełnosprawnej na rynku pracy częściej
decydują lekarze orzecznicy, niż same osoby niepełnosprawne
Częsty jest sposób myślenia o osobach ze znacznym stopniem
niepełnosprawności jako o niezdolnych do pracy
Obowiązujące prawodawstwo prowadzi wprost do pułapki rentowej
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
65
przeważająca większość firm nie miała kontaktu z bezpośrednią informacją, ani zachętą dotyczącą zatrudnienia niepełnosprawnych. roli tej nie wypełniają ani Powiatowe Urzędy Pracy, ani też organizacje pozarządowe (odpowiednio jedynie 7% i 5% firm deklaruje, iż tego typu instytucje bezpośrednio zachęcały do zatrudnienia niepełnosprawnych).
Aktywizacji zawodowej niepełnosprawnych nie wspiera także
nieoceniona w działaniach promocyjnych tzw. „poczta pantoflowa”. Pracodawcy nie rozmawiają, ani też tym bardziej nie zachęcają siebie nawzajem do zatrudnienia niepełnosprawnych.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
66
Rekomendacje i podsumowanie
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
67
Wysoki odsetek osób niepełnosprawnych
Bardzo wysoki udział kształcenia specjalnego
Niski poziom aktywności zawodowej osób
niepełnoprawnych
Niewielu pracodawców zatrudniających osoby
niepełnosprawne
Niska gotowość niepełnosprawnych do podejmowania
aktywności zawodowej czy edukacyjnej
GŁÓWNE WNIOSKI
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
68
IMPAS
impas sytuacja, w której nie można kontynuować (posuwać
naprzód; rozwijać) działania (pracy, twórczości; rokowań) bez
nowych impulsów (środków, sił; pomysłów; ustępstw); przenośnie.
ślepa uliczka; bicie młodszą z posiadanych kart w przewidywaniu,
że przeciwnik nie ma czym jej przebić.
Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych Władysława Kopalińskiego
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
69
świadomość wagi aktywizacji osób niepełnosprawnych jest bardzo
powierzchowna, iluzoryczna, wynika po prostu z poprawności
politycznej. Postawa ta nie została zinternalizowana przez żadnego z
uczestników systemu.
Dualizm postaw pracodawców i niepełnosprawnych
Działania podejmowane na rzecz aktywizacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych są często wymuszone, nieprzemyślane, powierzchowne oraz stereotypowe: Streotypizacja osób niepełnosprawnych, traktowanie
grupy jako jednorodnej Pomijanie grup „trudnych” Koncentrowanie sia na ochotnikach i osobach
„bezrobotnych”
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
70
Przyjęty w najnowszej nowelizacji (kolejnej już z rzędu) Ustawy
o rehabilitacji społecznej i zawodowej oraz zatrudnieniu osób
niepełnosprawnych kierunek zmian trafi na zupełnie
nieprzygotowany do tego grunt.
Dofinansowania do zatrudnienia osób niepełnosprawnych nie są
skutecznym instrumentem zmiany.
kompleksowość
Wszyscy uczestnicy systemu
Różne typy działań
Wszystkie typy barier
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
71
Budowa skutecznych instrumentów aktywizacji zawodowej osób biernych
zawodowo
Rozwój współpracy publiczno – pozarządowej na rzecz aktywizacji
zawodowej osób niepełnosprawnych.
Tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych - zwiększenie wiedzy wśród pracodawców na temat korzyści
wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych
Niwelowania znaczenia podstawowych barier systemowych
Rekomendacje
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
72
• Działania systemowe – Zwiększenie dostępności placówek edukacyjnych – Weryfikacja dostępnych i planowanych instrumentów wsparcia pod
kątem ich skuteczności (szkolenia i kompleksowe projekty) – Poprawa jakości i skuteczności pośrednictwa pracy dla osób
niepełnosprawnych – Udrożnienie systemu aktywizacji osób niepełnosprawnych poprzez
odbudowanie drogi WTZ – ZAZ – chroniony lub otwarty rynek pracy – Identyfikacja grup szczególnie narażonych na wykluczenie z działań
aktywizacyjnych – rozbudzenie świadomości problemu aktywności zawodowej osób
niepełnosprawnych wśród władz powiatowych i gminnych – Facylitacja współpracy między instytucji – powołanie instytucji zajmującej się aktywizacją zawodową osób
niepełnosprawnych/zmiany organizacyjne w ramach funkcjonujących instytucji
Rekomendacje
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
73
• Działania informacyjno-promocyjne
– prowadzenie kampanii informacyjnych promujących zatrudnianie osób niepełnosprawnych • Wydajny pracownik, Dla którego w każdej firmie jest miejsce pracy, którego warto
zatrudnić
– Przełamywanie stereotypizacji w myśleniu i działaniu wobec niepełnosprawnych
• Działania aktywizujące osoby niepełnosprawne – doradztwo zawodowe/edukacyjne dla niepełnosprawnych i ich rodzin – wsparcie psychologiczne dla niepełnosprawnych i ich rodzin – Edukacja i kształcenie w wymiarze kwalifikacji zawodowych i kompetencji
miękkich – koncentracja działań na osobach biernych zawodowo i edukacyjnie – Dywersyfikacja działań w odniesieniu do różnych grup i problemów
• Likwidacja barier architektonicznych, transportowych i komunikacyjnych
Rekomendacje
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
74
Dziękujemy za uwagę Zapraszamy do lektury raportu z badań….