*

EVRE

Bir kuruluun faaliyetlerini iinde yrtt hava, su, toprak, doal kaynaklar, belirli bir ortamdaki bitki ve hayvan topluluu, insan ve bunlar arasndaki faaliyetleri iine alan ortamdr.

*

EVREnsann yeryzndeki faaliyetleri evre sorunlarna neden olmaktadr. Teknolojik gelimeler bir yandan hayatmz kolaylatrrken, bir yandan da salmz tehdit etmektedir.

Hava, su , toprak kirlilii, nkleer kirliliin evreye verdii zararn yan sra, insan salnada olumsuz etkilerinden bahsedebiliriz.

rnein, kirlenmi bir evre ortamnda yetitirilen gdalar ve bu gdalardan elde edilen rnler gda kirlilii yaratmaktadr.

Bu durumda faydal bildiimiz gdalarn vcudumuza tam tersi etki yapacan syleyebiliriz.

evre kirliliinin salmz zerindeki olumsuz etkilerinin yllarca birikmesi sonucunda hastala yakalanma riskimiz artmaktadr.

*

EVRE BOYUTUBir kuruluun evre ile etkileime girebilen faaliyetlerinin, rnlerinin veya hizmetlerinin bir eleman.

Not - nemli evre boyutu, nemli bir evresel etkiye sahiptir veya sahip olabilir.

evre boyutuna, bir kuruluun faaliyetlerinin evresel etkileri diyeliriz.

evresel tedbirlerin alnabilmesi iin, ncelikle faaliyetin evre boyutunun belirlenmesi gerekmektedir.*

EVRE N TEHLKELER

Sera Etkisi-Kresel IsnmaKaynaklarn israfDoal ekolojik dengenin bozulmasnsan salna olumsuz etki Ozon tabakasnda delinme Hayvan ve bitki trlerinde azalma Ekolojik dengede bozulma Asit yamurlar Su kirlilii Toprak kirlilii Doal kaynaklarn tkenmesi

*

ATIKLARATIK evrede bakalamaya yol aacak miktarda evreye boaltlan kat, sv, gaz ya da radyoaktif istenmeyen her trl madde

ATIK YNETMAtn kaynanda; zelliine gre ayrlmas, toplanmas, geici depolanmas, geri kazanlmas, tanmas, bertaraf ve bertaraf ilemleri sonras kontrol ilemleridir.

Sanayi kurulularnda en sk gzlenen evre sorunu olan atklar konusu ile eitimimize giri yapalm!

Burada bulunan herkes aslnda atn ne olduunu tahmin edebiliyor. Ama bu konudaki asl skntmz, atk eitlerini ayrt edemiyor olmamz.

Atklar kapsam geni olan bir balktr ve ilgili Ynetmeliklerden yardm alarak, atk eitleri ile ilgili size bilgi vermeye alacam.*

ATIKLAR

ncelikle atklar tesis ierisinde ne yapmamz gerekiyor sorusuna cevap verelim*

ATIKLARKATI ATIKreticisi tarafndan atlmak istenen ve toplumun huzuru ile zellikle evrenin korunmas bakmndan, dzenli bir ekilde bertaraf edilmesi gereken kat maddeler ve artma amuru

EVSEL KATI ATIK (P)Gnlk faaliyetler sonucunda konutlarda oluan ve dzenli olarak uzaklatrlmas gerekli olan kat atklardr.Yiyecek atklar, kat, karton, plastik, snma atklar (kl), krlan eyalar (porselen vb.), eskiyen ve kullanlmayacak durumdaki eyalar (tekstil, ayakkab, ev eyalar vb.)

*

Plastik

Metal

Cam

Kat

Kat Atklar

*

Sizce hangi tr atklar geri kazanlabilir?Kat ve KartonPlastikCamMetalKauuk ve LastikTekstilTahtaBahe AtklarUygun Atk Yalar

**

GER KAZANIMIN NEMCam, plastik, seramik, tula, kat, elik, alminyum, ok byk enerji ile elde edilir ve doada 10-4000 yl kadar bozulmadan kalabilirler. Bunlar, yeniden kullanma kazandrmakla nemli miktarda enerji tasarrufu salanm olur.1 ton kullanlm kadn geri kazanlmas ile 1- 4100 kwh (1 ailenin yllk tketimi) enerji tasarrufu yaplm olur. (17 byk aa=35 orta boy aa= 55 aa =1 ton kat)2- Bir evin yllk kullanm kadar su tasarrufu salar Enerji kullanm ;

CamHammadde ileyerek 1500 o Geri kazanm enerji tasarrufu%33AlminyumHammadde ileyerek 650-760 o Geri kazanm enerji tasarrufu%75PlastikHammadde ileyerek Geri kazanm enerji tasarrufu%33KatHammadde ileyerek Geri kazanm enerji tasarrufu%64

ATIKLARGER KAZANIM LE,

Doal kaynaklarmz korunur

Enerji tasarrufu salanr

Ekonomiye katk salanr

p sahasna giden atk miktar azalr

ATIKLAR

*TEHLKEL ATIKLAR

*

*

*

ATIKLAR

*

ATIKLARTIBB ATIKSalk nitelerinden kaynaklanan patolojik ve patolojik olmayan, enfekte, kimyasal ve farmasotikatklar ile kesici-delici malzemeler ve sktrlm kaplar.

ATIK YAKullanlm tat yalar, endstriyel yalar, zel mstahzarlar (kalnlatrc, koruyucu, temizleyici vb.) ve kontamine olmu ya rnleri.

*

*ATIK MOTOR YALARI

*

BTKSEL ATIK YALAR

Kullanlm bitkisel yalar (kzartma yalar), evsel atklardan ve kanalizasyon sisteminden ayr olarak toplanmas, tanmas, geri kazanm gerekmektedir.

Bu atklar Bitkisel Atk Yalarn Kontrol Ynetmelii ne tabidir ve ayr toplanarak geri kazanm esastr.ATIKLAR

*

ATIK PL VE AKMLATRLERATIKLARYeniden kullanlabilecek durumda olmayan, evsel atklardan ayr olarak toplanmas, tanmas, bertaraf edilmesi gereken kullanlm pil ve akmlatrlerdir.

Bu atklarda tehlikeli atk snfna girdii iin ayr olarak toplanp bertaraf edilmesi gerekmektedir. Bu atklar Atk Pil ve Akmlatrleri Kontrol Ynetmelii ne tabidir ve evsel atklarla beraber toplanmas yasaktr.

*

ATIK PLLERATIKLAR

*

*ATIK PLLER NE YAPMALI / NE YAPMAMALIYIZ!

*

ATIK AKMLATRLER NE YAPILMALI!

Szdrmaz tavalar iinde, yamura korunakl bir ekilde geici olarak depolanr.

Yeni ak alnrken satcya teslim edilir veya atk ak toplayan yetkili kurululara verilir. ATIKLAR

MRN TAMAMLAMI LASTKLER

Lastikler ara altndan skldkten sonra ya "kullanlm lastik" ya da "mrn tamamlam lastik" olurlar.

Lastiklerin di derinlii belirli bir milimetreye dt zaman lastiklerin ara altnda kullanm tehlikelidir. Fakat baz lastikler ara altndan skldkten sonra, kaplanarak yeniden ara altnda kullanma uygun hale getirilebilir.

Kaplamaya uygun olmayan ve mrn tamamlam lastik statsnde deerlendirebileceimiz lastikler, ya enerji geri kazanm veya malzeme geri dnm iin kullanlrlar.

Bu tr lastikler her ne sebeple olur ise olsun kesinlikle vadi veya ukurlara gmlmemelidir.

Her yl Trkiye'de yaklak olarak 180.000 ton lastik mrn tamamlam lastik olutuu iin bu lastiklerin geri kazanm/geri dnmnn salanmas ok nemlidir.

Yeni lastik satn alnmas durumunda, kullanmaktan vazgeilen lastiklerin cretsiz olarak satn alnan bayiine iade edilmesi gerekmektedir. Kullanlm lastiklerin bunun dnda bir yntemle ortadan kaldrlmaya allmas yasaktr.ATIKLAR

TEHLKESZ ATIKLAR

Tehlikesiz atk: Kark metal atklarnn oluturduu hurdalar, ahap atklar, krlm seramikler veya tulalar, krlm pencere camlar, toprak ve talar saylabilir.ATIKLARSanayi tesislerinde byk hacimde oluabilen tehlikesiz atklar, hurda malzemelerdir. Hurda eitleri; elik hurdas ve paslanmaz eitleri, demir hurdas ve eitleri, sa hurdas ve eitleri, aliminyum hurdas ve eitleri, bakr hurdas ve eitleri, krom hurdas ve nikel hurdas, plastik hurdas, kat hurdas, inko hurdas, kablo hurdasdr.

ATIKLARYaplan aratrmalara gre, metallerin geri kazanlmas iin harcanan enerji, metallerin madenlerden kartlmas iin gereken enerjiden ok daha azdr.TEHLKESZ ATIKLAR

CevherdenGeri Kazanlm Metalden1 ton alminyum yapmak iin gereken enerji10,04Bakr elde etmek iin gereken enerji 10,13Demir/elik elde etmek iin gereken enerji10,19

ATIKLARTEHLKESZ ATIKLAR

GRLT VE TTREMGRLTstenmeyen ses biiminde tanmlanr. EVRESEL GRLT

Ulam aralar, kara yolu trafii, demir yolu trafii, hava yolu trafii, deniz yolu trafii, ak alanda kullanlan tehizat, antiye alanlar, sanayi tesisleri, atlye, imalathane, iyerleri ve benzeri ile rekreasyon ve elence yerlerinden evreye (darya) yaylan, istenmeyen veya zararl ak hava seslerinin btn ile yap iindeki mekanik sistemler ve dier kaynaklardan doan ve dier bir mekan iinde bulunan insanlar olumsuz etkileyen yap ii grltleri,

GRLT KRLL

Yapsal nedenlere balBeklenilmeyen nedenlere bal

NLEMLERGrlt kaynaklarnn belirlenmesi ve Srekli zlemeGrlt ve titreim absorbsiyonu-izolasyonuGrlt Haritas karmaUygun koruyucu donanm kullanm

TOPRAK KRLLYa, kimyasal maddeler, ar metaller, radyoaktivite, gbre, tarm ilalar ile kirlenme Yer alt depolar veya yer st faaliyetlerden kirlenme

NLEMLER Kimyasal madde kullanmnn izlenmesi Toprak kirlenmesini izleme Faaliyetleri kontrol ederek toprak kirlenmesini engelleme

HAVA KRLL

Dorudan veya dolayl olarak insanlar tarafndan d havaya braklan ve insan sal zerinde ve/veya btn olarak evre zerinde muhtemel zararl etkileri olan her trl madde

NLEMLERYanma verimliliinin izlenmesiYakt sarfiyatnn izlenmesiEnerji tasarrufuHava kirlilii izleme (NOx, partikl, SO2)Faaliyetleri kontrol ederek zararl emisyonu nleme

HAVA KRLLAkta depolanan yma malzeme:

Akta depolanan yma malzeme, hava kalitesi standartlarn salamak artyla akta depolanabilir. Bu amala;Araziye rzgar kesici levhalar yerletirir, duvar rlr veya rzgar kesici aalar dikilir,

Tayclarn ve bunlarn birbiri zerine malzeme boaltt balant ksmlarnn st kapatlr,

HAVA KRLLTesis i Yollarn Durumu

Tesis ii yollar hava kalitesini olumsuz ynde etkiliyorsa yollarn bitml kaplama malzemeleri, beton veya benzeri malzemelerle kaplanmas, dzenli olarak temizlenmesi veya toz balayan maddelerle muameleye tabi tutulmas gereklidir.

SU KRLLKanalizasyon bulunmayan ve 84 kiiden fazla nfusa sahip yerlerde atk sular iin artma tesisi yaplmaldr.

84 kiiden az nfuslu yerlerde szdrmasz fosseptik yaplarak atk sular toplanmaldr. Fosseptik ilgili belediyeye vidanjr ile boalttrlmaldr.

*SU KRLL

Sv atklarn sularda oluturduu kirlilik ve etkileri:

Fiziksel Etkiler: Suyun scaklk, tat, koku gibi zellikleri deiir. Yksek scaklktaki fabrika sular nehirlere brakldnda nehirlerin scakln ykseltir. Scakl artan suyun oksijen miktar azalr ve ekolojik denge bozulur.

Kimyasal Etkiler: Kurun, civa gibi metaller suda birikir. Organik ve inorganik maddeler sularda birikir.

Biyolojik Etkiler: Organik atklarn etkisiyle su kaynaklarnda reyen algler, bakteriler ve kfler oluur. Bunlar da sulardaki oksijeni azaltrlar.SU KRLL

Teekkrler

*

*Hava, su , toprak kirlilii, nkleer kirliliin evreye verdii zararn yan sra, insan salnada olumsuz etkilerinden bahsedebiliriz.

rnein, kirlenmi bir evre ortamnda yetitirilen gdalar ve bu gdalardan elde edilen rnler gda kirlilii yaratmaktadr.

Bu durumda faydal bildiimiz gdalarn vcudumuza tam tersi etki yapacan syleyebiliriz.

evre kirliliinin salmz zerindeki olumsuz etkilerinin yllarca birikmesi sonucunda hastala yakalanma riskimiz artmaktadr.

*evre boyutuna, bir kuruluun faaliyetlerinin evresel etkileri diyeliriz.

evresel tedbirlerin alnabilmesi iin, ncelikle faaliyetin evre boyutunun belirlenmesi gerekmektedir.*

*Sanayi kurulularnda en sk gzlenen evre sorunu olan atklar konusu ile eitimimize giri yapalm!

Burada bulunan herkes aslnda atn ne olduunu tahmin edebiliyor. Ama bu konudaki asl skntmz, atk eitlerini ayrt edemiyor olmamz.

Atklar kapsam geni olan bir balktr ve ilgili Ynetmeliklerden yardm alarak, atk eitleri ile ilgili size bilgi vermeye alacam.*ncelikle atklar tesis ierisinde ne yapmamz gerekiyor sorusuna cevap verelim*

*

***

*

*

*

*

*

*

*

*