Universiteti i PrishtinësFakulteti Ekonomik

Vendimmarrje menaxherialeLigjëratë e stisur

Faktorët e mjedisit të biznesit

Faktorët politikë

Komponentat e faktorëve politikë:

Ideologjia politike e qeverisëStabiliteti politik i shtetit

Marrëdhëniet me shtetet e tjeraPolitika mbrojtëse dhe ushtarake

Tranzicioni i pushtetitMendimi i opozitës për biznesin

IdeologjiaE majtë E djathtë

• Barazi e të ardhurave• Norma më të larta të taksave ndaj të pasurve• Shpenzimqeveritare në programe sociale dhe infrastrukturë• Rregullamë të forta ndaj bizneseve

• Taksa më të ulëta dhe më pak rregulla

ndaj bizneseve

• Shpenzime qeveritare të reduktuara

• Buxhet i balancuar

Faktorët ekonomikë

Bizneset dhe organizatat e tjera operojnë në pajtueshmëri me sistemin ekonomik

të vendeve të tyre.

Sot, sistemet e mëdha ekonomike të botës bien në dy kategori të gjera:

• tregu i lirë apo kapitalizmi; dhe • ekonomia e planifikuar që përfshin

komunizmin dhe socializmin.

Kapitalizëm Komunizëm

Pronësia e biznesit

Pronësi private me pronësi apo ndërhyrje minimale qeveritare

Qeveria i zotëron të gjitha apo shumicën e ndërmarrjeve

Kontrolli i tregjeve

Liri e plotë e tregtisë. Kontroll i vogël ose pa kontroll qeveritar

Kontroll komplet i qeverisë ndaj tregjeve

Nxitësit (motivuesit) e punëtorëve

Motiv i lartë për të punuar dhe për të inovuar sepse profitet merren prej pronarëve

Asnjë motiv për të punuar shumë apo për të prodhuar produkte cilësore

Menaxhimi i ndërmarrjeve

Secila ndërmarrje menaxhohet prej pronarëve apo menaxherëve profesionistë me ndërhyrje të vogël qeveritare

Menaxhment i centralizuar nga burokracia qeveritare. Fleksibilitet i paktë apo joekzistent në vendimmarrje në nivel të fabrikës

Parashikimi për 2020-ën

Rritje e vazhdueshme e qëndrueshme

Pa rritje dhe ndoshta shpërbërje

Shembuj Shtetet e Bashkuara të Amerikës Kuba, Korea e Veriut

Socializëm Ekonomi miksePronësia e biznesit

Industritë bazë(hekurudhat, komunaliet) zotërohen prej qeverisë. Taksim i lartë teksa qeveria rishpërndan të ardhurat prej bizneseve private të suksesshme

Pronësi private e tokës dhe bizneseve, por qeveria i kontrollon disa ndërmarrje. Sektori privat është i madh.

Kontrolli i tregjeve

Disa tregje kontrollohen dhe disa janë të lira. Planifikim domethënës i konttrollot qeveritar. Ndërmarrjet shtetëriore menaxhohen prej burokratëve. Këto janë rrallëherë profitabile.

Disa tregje si energjia nukleare dhe postat kontrollohen dhe rregullohen.

Nxitësit (motivuesit) e punëtorëve

Motivet e sektorit privat janë të njëjta si në kapitalizëm dhe në sektorin publik janë të njëjta si në ekonomminë e planifikuar.

Motivet e sektorit privat janë të njëjta si në kapitalizëm. Motive të kufizuara në sektorin publik.

Menaxhimi i ndërmarrjeve

Planifikim dhe rregullim domethënës qeveritar. Burokratët i udhëheqin ndërmarrjet qeveritare

Menaxhmenti në sektorin privat i ngjashëm me kapitalizmin. Sektori publik i ngjashëm me socializmin.

Parashikimi për 2020-ën

Stabile me rritje të mundshme të lehtë Rritje e vazhduar.

Shembuj Finlanda, India, Izraeli Britania e Madhe, Franca, Suedia, Kanadaja

Faktorët ekonomikëRritja ekonomikeGDP per capitaFuqia blerëse

Numri i konsumatorëvePolitika fiskale

Normat e interesitNorma e inflacionitNormat e këmbimitPolitika monetare

Norma e papunësusëMundësitë investuese

Bilanci tragtar

Normat më të larta të interesit…

mund t’i frenojnë investimet, sepse kushton më shum për të marrë hua

Valuta e fortë…

mund ta bëjë eksportimin më të vështirë, sepse mund t’i rrisë çmimet në terma të valutës së huaj

Inflacioni…

mund të provokojë kërkesa për rroga më të larta nga punëtorët dhe t’i rrisë kostot

Rritja e madhe e të ardhurave kombëtare…

mund t’i japë shtytje kërkesës për produktet e firmës

Faktorët etikë dhe ligjorë

Përgjegjësitë ekonomikeTë qenit fitimprurës

Themeli mbi të cilin të gjithë ngrenë shtat

Përgjegjësitë ligjoreBindja ndaj ligjit

Ligji është kodifikimi i shoqërisë për sjelljen e drejtë dhe të gabuar.Loja me rregullat e lojës

Përgjegjësitë etikeTë qenit etik

Obligimi për të bërë çka është e drejtë, fer

Përgjegjësitë filantropikeTë qenit qytatar i mire korporativ

Kontribut me resurse në komunitet; përmirësim i cilësisë së jetës

Ti

Pronarët

Konsumatorët Qeve

riaPunëtorët

FurnitorëtKredito

rët

Komuniteti

Shoqëria

Ligjet që prekin aktivitetin biznesor

AntitrustiSiguria e

konsumatoritMbrojtja e mjedisit

Interesi publik

Ligjet që prekin punën në biznes

Kualifikimet profesionale

DiversitetiSiguria dhe shëndeti

i punëtorëve

Ligjet që prekin organizimin e

biznesit

ThemelimiBankrotimi

PatentatTë drejtat e autorit

Ligjet që e përcaktojnë sistemin e biznesit

Faktorët socialë

Faktorët socialë

DemografiaVlerat

Stili i jetësStruktura moshore e

popullsisëStruktura klasore e

popullsisëEmigrimiEdukimi

Veglat për njohjen e mjedisit

PESTLESWOTANSOFF MatrixStakeholder AnalysisPorter 5FM