Upload
sabina-izzatli
View
980
Download
7
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Citation preview
YENI MEDIAYA GIRIŞMÖVZU 2-INTERNET VƏ WEB 1.0-2.0-3.0
Tədris edən: Səbinə C. Vaqifqızı Jurnalistika fakültəsi,
Yeni Media və Kommunikasiya Texnologiyaları kafedrası, Bakı Slavyan Universiteti
İNTERNET. HARADA, NECƏ?
Kompüterlerlərin bir-birinə bağlı olduğu, dünya səviyyəsində yayımlanan və daimi olaraq inkişaf edən əlaqə şəbəkəsidir.
İNTERNET NƏDIR?
İnternet (qısa tarixi)I Təkan: Zaman: 1969-cu il
Məkan: ABŞ, Pentaqon
Kimlər: Kaliforniya Universitetində tələbələr Stiven Kroker və Vinton Serf 4-5 metr uzunluğunda kabellə kompüterləri birləşdirdilər.
Nəticə: İlk rəqəmli informasiya ötürülməsi baş tutdu. Daha sonra dörd ali məktəb birləşərək ARPANET (Advanced Research Projects Agency-Gəlimiş Tədqiqat Layihələr Agentliyi) adlı uzaq məsafəli kompüter şəbəkəsi yaratdı.
İnternet (qısa tarixi)II TəkanZaman: 1972
Məkan: Kompüter kommunikasiyası konfransı Vaşinqton, ABŞ
Nəticə: İlk email ötürülüb, @işarəsi yarandı. 1980-ci ildə beynəlxalq standart kimi təsdiqləndi.
Zaman: 1972-74
Nəticə: Local Area Network(LAN)-Yerli şəbəkə Wide Area Network (WAN)-Qlobal şəbəkə
İNTERNET (TARIXI)
Zaman: 1974
Məkan: Vaşinqton, ABŞ Kim: Robert Kahn, Vinton Cerf Nəticə: TCP-Transmission Control Protocol
(Ötürülməyə nəzarət protokolu) / IP-İnternet protokolu
Önəmi: TCP-verilənlərin ötürülməsinə nəzarət protokolu. IP-müxtəlif şəbəkələrdə qurğular arasında
informasiyanın ötürülməsi zamanı paketlərin marşrutlandırılmasını reallaşdıran protokol.
İnternet (qısa tarixi)III TəkanZaman: 1980Məkan: ABŞHadisə: DNS (Domain Name System)-Domen adları sistemi yarandı.
Zaman: 1989 Hadisə: World Wide Web (WWW) konsepsiyası yarandı.Müəllif: İngilis alimi Tim Berners-LeeNəticə: Elektron şəbəkələşmə yarandı. Kompüterdən-kompüter,
insandan-insana.
İNTERNET (QISA TARIXI) (SƏYYAH PROQRAMLARI)
Zaman: 1992 Hadisə: Mosaic ilk web browser –ilk qrafik veb Kim: Mark Andreesen
Zaman: 1994 Hadisə: Netscape web browser-təhlükəsiz onlayn kommunikasiya
üçün
Zaman: 1995 Hadisə: Internet Explorer MicroSoft (indi 56.8 % istifadəçisi var)
Zaman: 1996 Hadisə: Opera web browser-ən çox mobil internet qoşulmada istifadə
olunur.
WWW-UN 4 ƏSAS ÜSTÜN CƏHƏTLƏRI:
1. Multimedia - Hadisəni çatdırmaq üçün iki və ya daha artıq mediadan istifadə edilməsinə deyilir
2. Hipertext (hipermətn)- Mətnin içindəki açar sözlərin və terminlərin linkıər vasitəsilə incələnməsi
3. Search Engines (axtarış sistemləri)
4. HTML WWW - əsas proqlaşdırma dili
Anlayışlar
• IP – İnternet şəbəkəsinə qoşulmuş hər bir kompüterin aldığı xüsusi identifikasiya nömrəsidir
• Server – İnternetə göndərilən sorğuları cavablayan, yəni internet xidmətlərinin çalışmasına cavabdeh xüsusi kompüterlər
• Hostinq – İnternet resursların və saytların serverlərdə yerləşdirildiyi yer
Anlayışlar
• Domen – saytın adı
• İnternet səhifəsi (webpage) – Saytın brazuer tərəfindən açılmış konkret bir hissəsi
• Kontent – saytın içindəki bütün informasiyanın toplusu
• Sayt – müəyyən informasiya daşıyan, İnternetdə yerləşdirilmiş informasiya resursu
• URL – saytın konkret bir səhifəsini (faylı) göstərən ünvanı
Web 2.0
Zaman: 2004
Məkan: ABŞ, O’Reilly Media konfransı
Kim: Tim O'Reilly ilk dəfə Web 2.0 terminini işlədir.
Web 2.0 nədir?: “Hamımızın görüşəcəyi, oxuyacağı, yazacağı birgə əməkdaşlıq ortamı”. (Read\Write Web) T.O’Reilly.
Tərif: WWW-da əməkdaşlıq, qarşılıqlı əlaqə, istifadəçiyə yönəlik dizayn, informasiya yayımında iştirakı sürətləndirən veb uyğulama (application)
WEB 1.0 VS. WEB 2.0Statik Web -Mühazirə -Bir sahibkar -
Müştəri-server -
Kontent (sahibkar müəyyənləşdirirdi)
-
Sosial WebSöhbətİstifadəçi əsaslı (user
generated)Taybatay (eyni hüquqlu)
Tələb edilən məlumatfaKontent – auditoriyanın
istəklərinə uyğun olaraq müəyyənləşir
WEB 1.0 VS. WEB 2.0
İdarəetmə, sahibkarlıq, iştirakçılar
Şirkət -
Saytlar -
Reklam -
Xidmətlərin Web-i -
Web 3.0
İctimai
Bloqlar
Ağız sözü
Web-in xidmətləri
???
Web 2.0 məhsulu
• Əlaqədə çoxdan-çoxa (many-to-many) prinsipi• Nəzarət baxımından daha yayğın (decentralizə edilmiş)• İstifadəçi yönümlü və yeni istifadəçilər üçün sadə olan• Texnologiya standartları və uyğulamalar, proqramlaşdırma, interface (API-Application Programming Interface) baxımından açıq olmalı• Mümkün qədər sadə dizaynda, idarəçilik tələblərində, start-up və davamlı gəlişdirmə xərclərində “yüngülçəkili” olmalı• Zaman-zaman yenilənməlidir ki, istifadəçilər saytda yeni modifikasiyalar və ya dəyişikliklər edə bilsinlər
Web 2.0 prinsipləri
Kollektiv fəaliyyət və birgə işləmək, yaratmaq, məzmun keyfiyyətinin yenilənməsi
GoogleWikipedia
FlickrAmazon
Del.icio.us
Web 2.0 prinsipləri
Online satışlardan meydana çıxan yeni sərvət
AmazoneBay
Craigslist
Web 2.0 prinsipləri
İnformasiya toplamaqda yenilik-RSS (Really Simple Syndication)-dən yararlanmaqla onlayn məzmunu yaratmaq
Google MapsYahoo!Flickr
Web 2.0 prinsipləri
Çoxsaylı istifadəçi təcrübəsi-istifadəçilərin interaktivliyi, ələçatımlı onlayn kontentdən geniş istifadə
Google MapsGMailNetfix
Web 2.0 prinsipləri
Bir neçə avadanlıqda işlədilə bilən proqramlar, xüsusən də mobil telefonlarda
iTunesTiVo
Web 2.0 prinsipləri
Daimi Beta testi-proqram nəinki son məhsul kimi, həm də bir xidmət kimi başa düşülür
GoogleFlickr
ümumilikdə açıq mənbəli proqramlar
Web 2.0 prinsipləri
Kütləvi bazardan daha spesifik bazara keçid. Spesifik xarakterli bazarın daha dayanıqlı, uzunmüddətli olması aydınlaşdı.
AmazoneBay
OXU MATERIALLARI:
1.TERRY FLEW-”NEW MEDIA. INTRODUCTION”2.MARK BRIQS-”JURNALISTIKA 2.0”3.TERRY BURROWS-”BLOGS, WIKIS, MYSPACE, AND MORE”