Môn học: PHƯƠNG PHÁP LUẬN SÁNG TẠOBài tập nhóm về các nguyên tắc sáng tạo cơ bản

Giảng viên hướng dẫn: TS. Trịnh Văn BiềuNhóm thực hiện: Nhóm 2

Bùi Hoàng Yến NgọcMã Thị Hồng PhấnĐinh Khắc Nhật AnhNguyễn Chí Cường Nguyễn Anh Tuấn

Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh

Khoa Hóa học

6. NGUYÊN TẮC VẠN NĂNGNội dung :

Đối tượng thực hiện một số chức năng khác nhau do đó không cần sự tham gia của đối tượng khác.

Nhận xét:

•Đây là nguyên tắc kết hợp về mặt chức năng trên cùng một đối tượng.

•Được dùng nhiều trong các lĩnh vực như quân sự hàng không vũ trụ, thám hiểm,

du lịch, các thiết bị dùng tại những nơi chặt chọi…

•Nó còn được dùng với mục đích tận dụng các nguồn dự trử có trong các đối

tượng, vì vậy tiết kiệm được vật liệu không gian, thời gian, năng lượng.

•Thường kết hợp với nguyên tắc 20: nguyên tắc liên tục tác động có ích.

•Đóng vai trò quan trọng trong thiết kế, chế tạo, dự báo…, phản ánh khuynh

hướng phát triển;tăng số chức năng mà đối tượng có thể thực hiện được.

5 VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH

1. Xe lội nước vừa đi được trên bộ vừa đi được dưới nước.

2. Xẻng công binh dùng trong quân đội vừa có thể dùng như xẻng, vừa có thể dùng như cuốc.

3. Loại ổ cấm vừa 2 chấu vừa 3 chấu

4. Ô che mưa che nắng đồng thời làm gạy chống

5. Bút thử điện đồng thời làm tuốc-nơ-vít

5 VÍ DỤ SÁNG TẠO

1. Thước kẻ học sinh vừa dùng trong học tập vừa làm lược chải đầu.

2. Ma-nơ-canh trong shop áo, vừa làm người mẫu thời trang vừa làm rôbốt dọn dẹp:

3. Đồng hồ vàng vừa để xem giờ vừa làm vật trang trí

4. Điện thoại vừa có chức năng nge nhạc, chụp hình, quay video, nhấn tin, lước mạng…

5. Trang Google Google hiện nay đã phát triển nhiều dịch vụ và công cụ cho cộng đồng chung cũng như

trong lĩnh vực kinh doanh.

10. NGUYÊN TẮC CHỨA TRONG

* Nội dung nguyên tắc

- Một đối tượng được đặt bên trong đối tượng khác và

bản thân nó lại chứa đối tượng thứ ba…

- Một đối tượng chuyển động xuyên suốt bên trong

đối tượng khác.

1. “Chứa trong” cần hiểu theo theo nghĩa rộng, không chỉ đơn thuần theo nghĩa không gian.

2. “Chứa trong” chỉ ra hướng tận dụng những nguồn dự trữ có sẵn trong đối tượng, cụ thể là phần thể tích bên trong đối tượng.

3. “Chứa trong” làm cho đối tượng có them những tính chất mới mà trước đây chưa có như: gọn hơn, an toàn, bền vững hơn, linh động hơn…

4. Nguyên tắc chứa trong hay dung với các nguyên tắc: phân nhỏ, kết hợp, vạn năng, linh động….

Nhận xét.

5 VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH

1. Loại ăng ten, dùng cho các máy thu thanh, thu hình, khi cần có thể kéo dài hoặc thu ngắn lại nhờ những ống

kim loại đặt bên trong nhau. 

2. Loại cửa đóng, mở chạy từ trong tường ra. 

3. Loại đường hầm mở trong lòng núi cho xe lửa, ôtô…

4. Vận chuyển vật liệu trong các đường ống.

5. Thụy Điển sản xuất loại búa cán rỗng dùng để đựng đinh. Chỉ cầm bấm nút lò xo là đinh bật ra nơi đầu búa, việc đóng đinh trở nên đơn giản và thuận tiện hơn.

5 VÍ DỤ SÁNG TẠO

- Phuộc nhún xe máy gồm có lò xo và các ống kim loại lồng vào nhau có tác

dụng giảm xóc.

- Thang máy trong các nhà cao tầng.

- Chiếc bấm móng tay được ghép thêm dao nhỏ, có thể dùng để cắt, hay khui bia…

- Cốp xe máy được thiết kế dưới yên xe thường dùng để bỏ những vật dụng như: giấy tờ xe, điện

thoại, áo mưa, mũ bảo hiểm… 

- Khi đun nấu bằng củi, khói bay ra có thể làm đau mắt, bẩn tường, làm thức ăn không ngon. Vì

vậy mà người ta đã làm ra ống khói.

7. NGUYÊN TẮC THỰC HIỆN SƠ BỘ

• Nội dung:• Thực hiện trước sự thay đổi cần có, hoàn toàn hoặc từng phần,

đối với đối tượng.• Cần sắp xếp đối tượng trước sao cho chúng có thể hoạt động

từ vị trí thuận lợi nhất, không mất thời gian dịch chuyển. Nhận xét: • Thủ thuật này đòi hỏi tính đến khả năng thực hiện trước đi một

phần hoặc toàn bộ và sẽ được lợi nhiều hơn.• Trước khi làm việc gì cũng cần có sự chuẩn bị toàn diện chu

đáo và thực hiện những việc có thể thực hiện trước.

5 VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH

• Vd:1. Trong các hộp sữa có thìa múc bột, đồng thời làm chức năng định mức.

2.Thực phẩm làm sẵn, mua về có thể nấu ngay.

3. Tem, nhãn bôi keo trước, khi dùng chỉ việc dán.

4.Tem, biên lai đã tạo lỗ trước,khi cần xé ra dễ dàng nhanh chóng.

5.Chuẩn bị, sắp đặt các dụng cụ cần thiết trước cuộc phẫu thuật.

5 VÍ DỤ SÁNG TẠO

• Vd( sáng tạo)1. Bảng mục lục ở đầu hoặc cuối 1 cuốn sách.

2. Đĩa ca nhạc in sẵn bài hát với mã số, người nghe muốn nghe bài nào bấm chọn mã số bài đó.

3. Giấy kiểm tra kẻ sẵn bảng điểm, lời phê.

4. Vở được kẻ ô ly trước để ghi cho thẳng hàng.

5. Hầm thủ thiêm được làm trên cạn trước gồm 4 đốt hầm, sau đó dìm xuống nước, ghép nối thành đường hầm.

8. NGUYÊN TẮC PHẢN TRỌNG LƯỢNG• Nội dung:

– Gắn đối tượng đó với đối tượng khác, có lực nâng

– Bằng cách tương tác với môi trường (sử dụng các lực thủy động, khí động…)

Nhận xét:

•Theo nghĩa đen là cụ thể hóa nguyên tắc kết hợp

•Về mặt ngôn từ phát biểu, nguyên tắc là đặc thù riêng cho kỹ thuật, tuy nhiên có

thể khái quát hóa: đối tượng cho trước có nhược điểm, kết hợp với đối tượng khác

có ưu điểm có thể bù trừ cho nhược điểm

•Đòi hỏi sự mềm dẻo trong cách tiếp cận vấn đề

•“Bù trừ” một cách tiết kiệm nhất

•Cho ta thêm những tính chất, khả năng mới, cần chú ý tận dụng

5 VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH

Các loại phao, cầu phao

Cánh máy bay có hình dạng thích hợp để tạo lực nâng khi chuyển động

Mỏ neo giữ tàu khỏi trôi

Búp bê lật đật không bao giờ đổ

Chiếu quảng cáo vào giữa các chương trình hay (phim, kịch, ca nhạc…)

5 VÍ DỤ SÁNG TẠO

Giai thoại Trạng Lường Cậu đem một trái bưởi ra chỗ bạn bè thả trâu làm

quả bóng để các bạn cùng chơi. Bỗng quả

bưởi lăn xuống một trong những cái hố bên mép bãi

người ta đào để ngăn trâu bò khỏi phá lúa. Cái hố rất hẹp và sâu không với tay

lấy lên được. Bọn trẻ tưởng thế là mất đồ chơi. Nhưng Lương Thế Vinh nghĩ

một lát, rồi mới hớn hở rủ bạn ra chỗ nong nước bên ngòi mượn vài chiếc gầu

giai đi múc nước đổ xuống hố. Lát sau, thấy Vinh cúi xuống cầm quả bưởi lên,

chúng rất sửng sốt phục tài.

Từ đó, trẻ con trong làng truyền nhau rằng Lương Thế Vinh là thần, có một

câu "thần chú" hay lắm, có thể gọi được những vật vô tri như quả bưởi lại với

mình.

Bưởi ơi bưởiNghe tao gọiLên đi nàoĐừng quên lốiĐừng bỏ tao..

Chọn trang phục cho người có vóc dáng tròn trĩnh nhìn trở nên thon gọn hơn

Những người phụ nữ béo thường gặp nhiều vấn đề ở phần dưới cơ thể như vòng 2, vòng 3 và đùi to. Vậy nên váy chữ A sẽ rất thích hợp vì nó thắt ở eo tôn vòng ngực đầy đặn và xòe rộng ở phần sau, điều này giúp bạn che được hết các nhược điểm cơ thể.

• Ca sĩ đầu tư vũ đạo đẹp mắt, âm thanh ánh sáng sôi động, chiêu trò… bù trừ cho giọng hát.

Chuyện mua kính Anh nọ dốt đặc cán mai, thấy các ông già bà cả mang kính

xem sách, bắt chước ra chợ hỏi mua một đôi. Vào hiệu, bảo chủ hiệu đem ra cho anh ta chọn.

Anh ta đeo kính vào, lấy cuốn lịch đem theo ra xem, xem xong lại bảo chủ hiệu cho chọn đôi khác. Chủ hiệu chiều ý, chọn cho anh ta năm sáu đôi, nhưng đôi nào anh ta cũng không ưng ý.

Chủ hiệu bèn chọn một đôi tốt nhất trong hiệu đưa ra. Anh ta đeo vào, lại lấy cuốn lịch ra xem, vẫn lắc đầu chê

xấu. Chủ hiệu lấy làm lạ, liếc thấy anh ta cầm cuốn lịch ngược mà xem, sinh nghi, liền hỏi:- Sao đôi nào cũng chê xấu cả?Anh ta đáp:- Xấu thì bảo xấu chứ sao! Kính tốt thì tôi đã xem chữ được rồi!Chủ hiệu nói:- Hay là ông không biết chữ?Anh ta đáp:- Biết chữ thì đã không cần mua kính.

Thả diều

9. NGUYÊN TẮC GÂY ỨNG SUẤT SƠ BỘ• Nội dung: gây ứng suất trước đối với đối tượng để

chống lại ứng suất không cho phép hoặc không mong muốn khi đối tượng làm việc( hoặc gây ứng suất trước để khi làm việc sẽ dùng ứng suất ngược lại).

Nhận xét1. Từ "ứng suất" cần phải hiểu theo nghĩa rộng, không chỉ đơn thuần là sự nén, sự kéo căng cơ học....mà bất kỳ loại ảnh hưởng, tác động nào.2. Thông thường, sự tác động sẽ có phản tác động. Cần chú ý làm sao cho phản tác động mang lại ích lợi nhất. 3. Tinh thần chung của nguyên tắc này là muốn gặt thì phải gieo trồng, chăm bón, đầu tư từ trước đó.4. Nguyên tắc gây ứng suất sơ bộ cùng với nguyên tắc 10 (nguyên tắc thực hiện sơ bộ), nguyên tắc 11(nguyên tắc dự phòng), phản ánh sự thống nhất giữa quá khứ, hiện tại và tương lai.5. Ba nguyên tắc nói trên đòi hỏi sự nhìn trước, dự báo, tưởng tượng, nghĩ trước thậm chí, chuẩn bị giải pháp trước.6. Chúng giúp khắc phục thói quen xấu "nước đến chân mới nhảy".7. Chúng đòi hỏi xem xét khả năng tận dụng các nguồn dự trữ về thời gian, do đó, sẽ tiết kiệm được thời gian trên thực tế.8. Việc sử dụng ba nguyên tắc trên có thể làm đối tượng có được những tính chất mới mà trước đây đối tượng chưa có và tạo sự thống nhất mới của các mặt đối lập.

5 VÍ DỤ ĐIỂN HÌNH

1. Những đồ chơi phải lên dây cót trước.

2. Bơm nước trước lên các bể chứa nước, đặt trên tầng thượng, để dùng nước chảy xuống.

3. Muốn dùng ắc quy phải nạp điện trước.

4. Trước khi phẫu thuật phải gây tê, gây mê bệnh nhân.

5. Bê-tông chịu ứng suất nén tốt mà chịu ứng suất căng lại kém, dễ bị nứt. người ta đúc loại bê-tông cốt thép, gây ứng suất trước: cốt thép được kéo căng ra trước khi đổ bê tông vào. Loại bê-tông này chống nứt tốt hơn, tuổi thọ cao và chịu được lực kéo hơn

5 VÍ DỤ SÁNG TẠO

1. Khi muốn uốn 1 cây tầm vông cho thẳng thì việc hơ nóng chỗ cong, khi đó uốn nó sẽ dễ dàng hơn.

2. Trong bóng đá, việc triển khai dàn xếp tấn công 2 bên cánh, làm giảm sự phòng thủ đối phương trước khi đánh thẳng vào trung lộ.

3. Trong đàm phán kí kết làm ăn, thường sẽ có các màn thăm dò , tìm hiểu sở thích, "gu" thẩm mĩ,..để tác động đối phương làm gia tăng tình cảm , thúc đẩy quá trình kí kết sớm thành công.

4. Trong việc chinh phục bạn gái, các bạn trai thường quan tâm khen tặng, hỏi han, săn đón, chăm sóc tạo sự gần gũi, an tâm,....

5. Trong giáo dục, đối với những giáo viên mới ra trường , năm đầu làm chủ nhiệm là một công việc khó khăn, thường thì phải nghiêm khắc ngay từ buổi đầu, để sau này có thể dễ dàng quản lý học sinh.

Các nguyên tắc thường được sử dụng• 1. Nguyên tắc phân nhỏ• 5. Nguyên tắc kết hợp • 6. Nguyên tắc vạn năng• 7. Nguyên tắc chứa trong• 8. Nguyên tắc phản trọng lượng• 9. Nguyên tắc gây ứng suất sơ bộ• 10. Nguyên tắc thực hiện sơ bộ• 11. Nguyên tắc dự phòng• 15. Nguyên tắc linh động

16. Nguyên tắc giải thiếu hoặc thừa26. Nguyên tắc sao chép27. Nguyên tắc rẻ thay cho đắt28. Nguyên tắc thay thế sơ đồ cơ học31. Nguyên tắc sử dụng các vật liệu nhiều lỗ33. Nguyên tắc thay đổi các thông số hóa lý của đối tượng 36. Nguyên tắc chuyển pha37. Nguyên tắc sử dụng sự nở nhiệt 38. Nguyên tắc sử dụng các chất oxy hóa mạnh39. Nguyên tắc thay đổi độ trơ 40. Nguyên tắc sử dụng các vật liệu hợp thành (composite)

Bài thuyết trình của nhóm đến đây là hếtCám ơn sự theo dõi của các bạn