16
Սիրելի հաւատաւոր Հայորդիներ, Առ Աստուած երախտագի- տութեան զգացումով եւ հո- գեւոր խնդութեամբ մեր շնոր- հաւորանքները կը բերենք Գանատահայոց Տիրախնամ Թեմիս հայրենակարօտ Հա- յորդիներուդ՝ Հայաստանի Հանրապետութեան Անկա- խութեան տարեդարձի յուսա- նորոգ առիթով: Մեր աղօթք- ները լսելի եղան, եւ Աստուած այցելեց մեզ՝ հայրենազրկու- թիւն ճաշակած Հայոց Ազգիս շնորհելով պետականութեան կառուցման նոր հնա- րաւորութիւն: «Մերձեցարուք առ Աստուած, եւ մերձեսցի առ ձեզ» (Յակ. Դ, 8), - կ’ըսէ Առաքեալը՝ ըմբռնելու յորդորով, որ Նա Ինքն է կեանքի աղբիւրը (Սաղմ. ԼԵ, 10), եւ Իր անստուեր լոյսով է Ճշմարտութիւնը ճանաչելի, իսկ Ճշմարտութիւնը Ազատութիւն կ’երաշխաւորէ (Յովհ. Ը, 32): Գոհանալով Բարիքներու Պարգեւատուէն՝ կ’աղօ- թենք մեր Հոգեւոր Հայրենիքի պայծառացման համար, որու պտուղները վայելելու բազում առիթներ ունենալու ենք Մայր Հայրենիքի մէջ: Աղօթքով եւ օրհնութեամբ՝ Աբգար եպս. Յովակիմեան Առաջնորդ Գանատահայոց Թեմին AXGA|IN% M<AKOUJA|IN :U FASARAKAKAN <ABAJAJ:RJ LX& TARI JIU 2003 :RKOU<ABJI% 5 FOKT:MB:R 2015 • VOL. XXXVI, NO 2003 • LUNDI, 5 OCTOBRE 2015 • MONDAY, OCTOBER 5, 2015 1915-2015 FA|OZ Z:{ASPANOUJ:AN 100-RD TAR:DAR} KE |I<:M :U KE PAFAN+:M Ամերիկահայ գրող, վիպասան Քրիս Պոհճալեան չէր հաւատար, որ իր` Հայոց Ցեղասպանութեան թեման նորովի մեկնա- բանող «Աւազէ ամրոցի աղջիկները» վէպը կը կարդան ոչ միայն Միացեալ Նահանգ- ներու, այլեւ ամբողջ աշխարհի մէջ: Այս մասին «Գրական տապան 2015» մի- ջազգային ամէնամեայ փառատօնի պատ- ւաւոր հիւրը խոստովանած է հայ ընթեր- ցողներու հետ հանդիպման ընթացքին, կը հաղորդէ «Արմէնփրէս»-ը: «2010 թուականին, երբ սկսայ գրել այս վէպը, երկու որոշում կայացուցի: Ես կ՛ուզէի այնպէս ներկայացնել պատմութիւնը, որ անիկա հասկանալի ըլլայ բացարձակապէս տգէտներու համար: Կը մտածէի` կ’ըսեմ` ընթերցող, մի՛ ամչնար, որ այս պատմու- թիւնը չես գիտեր, որովհետեւ պատճառ կայ: Այդ պատճառը Թուրքիոյ եւ անոր գոր- ծընկերներու ուրացումն է: Ես որոշեցի, որ ամերիկացիները պէտք է Ցեղասպանու- թեան պատմութիւնը իմանան սիրոյ պատ- մութեան միջոցով»,- նշած է Քրիս Պոհճալ- եան: Հեղինակը կը փաստէ` երբեք չէր սպա- սեր, որ վէպը կ’ընթերցուի նաեւ ԱՄՆ-էն դուրս: «Ստեղծագործութեան մէջ պատմու- թիւնը ներկայացնողի ծնողները 1915-ին սիրահարուած են Հալէպ, եւ քանի որ կը գրէի ամերիկացիներու համար, իմ հերոսու- հիին տատը ամերիկացի դարձաւ: Էլիզաբէ- թը` հերոսուհին, կու գայ Հալէպ եւ կը հանդի- պի իր հայ ամուսինին: Ես կ’ատեմ հայերու` Շար. էջ 3 Հակառակորդի հրետակոծութենէն՝ չորս հայ զինուոր զոհուած է Հայոց Ցեղասպանութեան 1915 թուականի նորայայտ լուսանկար մը Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի տնօ- րէն Հայկ Դեմոյեան՝ քանի մը օր առաջ հաւաքչական աշ- խատանքներու իբրեւ արդիւնք՝ յաջողած է ձեռք բերել 1915 թ. անյայտ լուսանկարի մը բնօրինակը: Այս մասին Facebook-ի իր էջին գրած է եւ լուսանկարը տեղադրած թանգարան-հիմնարկի տնօրէնը` նշելով, որ լուսանկարին մէջ Տիարպէքիր քաղաքի փողոցներուն վրայ թափառող անօթեւան հայ որբերն ու անոնց հաց տուող աւստրիացի զինուորականներն են: «Այդ մասին է փաստում լուսանկարի վրայ արուած գեր- մաներէն գրութիւնը: Ամենայն հաւանականութեամբ լու- սանկարն արուել է գերմանացի զինուորականների կողմից, քանի որ այն յայտնաբերուել է Գերմանիայում: Յիրաւի լու- սանկարչական բացառիկ մի նմուշ` Ցեղասպանութեան հե- տեւանքների տեսարանով»,- գրած է Հայկ Դեմոյեան: «Աւազէ Ամրոցի Աղջիկները» վէպի հիման վրայ նկարահանուող ֆիլմի աշխատանքները պիտի սկսին յաջորդ տարի Սեպտեմբեր 25-ին` ժամը 17:30-ի մօտ, ատրպէյճանական զինուժի կողմէ թրքական արտադրութեան TR-107 կայանքներէն հրթիռահրետանային արկակոծման ենթար- կըուած է Պաշտպանութեան Բանակի հիւ- սիս-արեւելեան ուղղութեամբ տեղակայ- ւած զօրամասերէն մէկու պահպանութեան տեղամասը, որու արդիւնքով բեկորային մահացու վիրաւորում ստացած են ՊԲ զին- ծառայողներ Նորայր Միքայէլ Խաչատրեա- նը (ծնած 1995-ին), Ռոբերտ Սուրէն Մկրտչ- եանը (ծնած 1995-ին), Յարութ Մաքսիմ Յակոբեանը (ծնած 1997-ին) եւ Կարէն Գէորգ Շահինեանը (ծնած 1997-ին): Կան վիրաւորներ: ԼՂՀ պաշտպանութեան նախարարու- թիւնը կը կիսէ կորստեան ծանր վիշտը եւ իր զօրակցութիւնը կը յայտնէ մահացած զին- ծառայողներու ընտանիքներու անդամնե- րուն, հարազատներուն եւ ծառայակից- ներուն: Նշենք, որ հակառակորդը վերջին օրե- րուն բուռն կերպով կը խախտէ հրադա- դարը հայ-ատրպէյճանական սահմանին եւ շփման գիծին վրայ: Սեպտեմբեր 24-ի երե- կոյեան Տաւուշի սահմանամերձ բնակավայ- րերու գնդակոծման հետեւանքով 3 խաղաղ բնակիչ զոհուած է, երկուքը` Բերդաւանէն, մէկը` Պառաւաքարէն: Բոլոր 3 զոհերը կա- նայք են, երկուքը` տարեց, մէկը` 41 տարե- կան: Կայ 4 վիրաւոր: Անոնցմէ երեքը հի- ւանդանոց կը գտնուին, մէկը դուրս եկած է հիւանդանոցէն: Ուորլիք. «Լեռնային Ղարաբաղի տագնապը սառեցուած չէ» ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի ամերիկացի համա- նախագահ Ճէյմս Ուորլիք «Պի.Պի.Սի.»-ի ատրպէյ- ճանական ծառայութեան հետ հարցազրոյցի մը ընթացքին յայտնած է, որ Մինսքի խմբակի հա- մանախագահները կը շարունակեն աշխատանքը Շար. էջ 4

Abaka 05 10-2015

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Abaka 05 10-2015

Սիրելի հաւատաւոր Հայորդիներ,

Առ Աստուած երախտագի-տութեան զգացումով եւ հո-գեւոր խնդութեամբ մեր շնոր-հ ա ւ ո ր ա ն ք ն ե ր ը կ ը բ ե ր ե ն քԳանատահայոց ՏիրախնամԹեմիս հայրենակարօտ Հա-յ ո ր դ ի ն ե ր ո ւ դ ՝ Հ ա յ ա ս տ ա ն իՀ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն Ա ն կ ա -խութեան տարեդարձի յուսա-նորոգ առիթով: Մեր աղօթք-ները լսելի եղան, եւ Աստուածայցելեց մեզ՝ հայրենազրկու-թիւն ճաշակած Հայոց Ազգիսշնորհելով պետականութեան կառուցման նոր հնա-րաւորութիւն: 

«Մերձեցարուք առ Աստուած, եւ մերձեսցի առ ձեզ»(Յակ. Դ, 8), - կ’ըսէ Առաքեալը՝ ըմբռնելու յորդորով, որՆա Ինքն է կեանքի աղբիւրը (Սաղմ. ԼԵ, 10) , եւ Իրանստուեր լո յսով է Ճշմարտութիւնը ճանաչելի , իսկՃշմարտութիւնը Ազատութիւն կ’երաշխաւորէ (Յովհ. Ը,32): 

Գոհանալով Բարիքներու Պարգեւատուէն՝ կ’աղօ-թենք մեր Հոգեւոր Հայրենիքի պայծառացման համար,որու պտուղները վայելելու բազում առիթներ ունենալուենք Մայր Հայրենիքի մէջ:

Աղօթքով եւ օրհնութեամբ՝

Աբգար եպս. ՅովակիմեանԱռաջնորդ Գանատահայոց Թեմին

A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J

LX& TARI JIU 2003 :RKOU<ABJI% 5 FOKT:MB:R 2015

• VOL. XXXVI, NO 2003 • LUNDI, 5 OCTOBRE 2015 • MONDAY, OCTOBER 5, 2015

1915-2015

FA|OZ

Z:{ASPANOUJ:AN

100-RD TAR:DAR}

KE |I<:M :U KE PAFAN+:M

Ա մ ե ր ի կ ա հ ա յ գ ր ո ղ , վ ի պ ա ս ա ն Ք ր ի սՊոհճալեան չէր հաւատար, որ իր ` ՀայոցՑեղասպանութեան թեման նորովի մեկնա-բանող «Աւազէ ամրոցի աղջիկները» վէպըկը կարդան ոչ միայն Միացեալ Նահանգ-ներու, այլեւ ամբողջ աշխարհի մէջ:

Այս մասին «Գրական տապան 2015» մի-ջազգային ամէնամեայ փառատօնի պատ-ւաւոր հիւրը խոստովանած է հայ ընթեր-ցողներու հետ հանդիպման ընթացքին, կըհաղորդէ «Արմէնփրէս»-ը:

«2010 թուականին, երբ սկսայ գրել այսվէպը, երկու որոշում կայացուցի: Ես կ՛ուզէիայնպէս ներկայացնե լ պատմութիւնը , որանիկա հասկանալի ըլլայ բացարձակապէստգէտներու համար: Կը մտածէի` կ ’ըսեմ`ընթերցող, մի ՛ ամչնար, որ այս պատմու-թիւնը չես գիտեր, որովհետեւ պատճառ կայ:Ա յ դ պ ա տ ճ ա ռ ը Թ ո ւ ր ք ի ո յ ե ւ ա ն ո ր գ ո ր -ծընկերներու ուրացումն է: Ես որոշեցի, որա մ ե ր ի կ ա ց ի ն ե ր ը պ է տ ք է Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ -թեան պատմութիւնը իմանան սիրոյ պատ-մութեան միջոցով»,-  նշած է Քրիս Պոհճալ-եան:

Հեղինակը կը փաստէ` երբեք չէր սպա-սեր, որ վէպը կ ’ընթերցուի նաեւ ԱՄՆ-էնդուրս: «Ստեղծագործութեան մէջ պատմու-թիւնը ներկայացնողի ծնողները 1915-ինսիրահարուած են Հալէպ, եւ քանի որ կըգրէի ամերիկացիներու համար, իմ հերոսու-հիին տատը ամերիկացի դարձաւ: Էլիզաբէ-թը` հերոսուհին, կու գայ Հալէպ եւ կը հանդի-պի իր հայ ամուսինին: Ես կ’ատեմ հայերու`

Շար. էջ 3

Հակառակորդի հրետակոծութենէն՝չորս հայ զինուոր զոհուած է

Հայոց Ցեղասպանութեան1915 թուականի նորայայտլուսանկար մը

Հայոց Ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի տնօ-րէն Հայկ Դեմոյեան՝ քանի մը օր առաջ հաւաքչական աշ-խատանքներու իբրեւ արդիւնք՝ յաջողած է ձեռք բերե լ1915 թ. անյայտ լուսանկարի մը բնօրինակը: Այս մասինFacebook-ի իր էջին գրած է եւ լուսանկարը տեղադրածթանգարան-հիմնարկի տնօրէնը` նշելով, որ լուսանկարինմէջ Տիարպէքիր քաղաքի փողոցներուն վրայ թափառողանօթեւան հայ որբերն ու անոնց հաց տուող աւստրիացիզինուորականներն են:

«Այդ մասին է փաստում լուսանկարի վրայ արուած գեր-մաներէն գրութիւնը: Ամենայն հաւանականութեամբ լու-սանկարն արուել է գերմանացի զինուորականների կողմից,քանի որ այն յայտնաբերուել է Գերմանիայում: Յիրաւի լու-սանկարչական բացառիկ մի նմուշ` Ցեղասպանութեան հե-տեւանքների տեսարանով»,- գրած է Հայկ Դեմոյեան:

«Աւազէ Ամրոցի Աղջիկները» վէպի հիմանվրայ նկարահանուող ֆիլմի աշխատանքներըպիտի սկսին յաջորդ տարի

Սեպտեմբեր 25-ին` ժամը 17:30-ի մօտ,ատրպէյճանական զինուժի կողմէ թրքականա ր տ ա դ ր ո ւ թ ե ա ն T R - 1 0 7 կ ա յ ա ն ք ն ե ր է նհրթիռահրետանային արկակոծման ենթար-կըուած է Պաշտպանութեան Բանակի հիւ-սիս-արեւե լեան ուղղութեամբ տեղակայ -ւած զօրամասերէն մէկու պահպանութեանտեղամասը, որու արդիւնքով բեկորայինմահացու վիրաւորում ստացած են ՊԲ զին-ծառայողներ Նորայր Միքայէլ Խաչատրեա-նը (ծնած 1995-ին), Ռոբերտ Սուրէն Մկրտչ-եանը (ծնած 1995-ին) , Յարութ ՄաքսիմՅ ա կ ո բ ե ա ն ը ( ծ ն ա ծ 1 9 9 7 - ի ն )   ե ւ Կ ա ր է նԳէորգ Շահինեանը  (ծնած 1997-ին): Կանվիրաւորներ:

Լ Ղ Հ պ ա շ տ պ ա ն ո ւ թ ե ա ն ն ա խ ա ր ա ր ո ւ -թիւնը կը կիսէ կորստեան ծանր վիշտը եւ իրզօրակցութիւնը կը յայտնէ մահացած զին-ծառայողներու ընտանիքներու անդամնե-ր ո ւ ն , հ ա ր ա զ ա տ ն ե ր ո ւ ն ե ւ ծ ա ռ ա յ ա կ ի ց -ներուն:

Նշենք, որ հակառակորդը վերջին օրե-ր ո ւ ն բ ո ւ ռ ն կ ե ր պ ո վ կ ը խ ա խ տ է հ ր ա դ ա -

դարը հայ-ատրպէյճանական սահմանին եւշփման գիծին վրայ: Սեպտեմբեր 24-ի երե-կոյեան Տաւուշի սահմանամերձ բնակավայ-րերու գնդակոծման հետեւանքով 3 խաղաղբնակիչ զոհուած է, երկուքը` Բերդաւանէն,մէկը` Պառաւաքարէն: Բոլոր 3 զոհերը կա-նայք են, երկուքը` տարեց, մէկը` 41 տարե-կան:  Կայ 4 վիրաւոր: Անոնցմէ երեքը հի-ւանդանոց կը գտնուին, մէկը դուրս եկած էհիւանդանոցէն:

Ուորլիք. «ԼեռնայինՂարաբաղի տագնապըսառեցուած չէ»

ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակի ամերիկացի համա-նախագահ Ճէյմս Ուորլիք «Պի.Պի.Սի.»-ի ատրպէյ-ճանական ծառայութեան հետ հարցազրոյցի մըընթացքին յայտնած է , որ Մինսքի խմբակի հա-մանախագահները կը շարունակեն աշխատանքը

Շար. էջ 4

Page 2: Abaka 05 10-2015

<abajaj;rj

Hebdomadaire ArménienArmenian Weekly ISSN 0382-9251

Publié par /Published by

Le Centre de Publication Tékéyan825 rue Manoogian, Saint-Laurent,

Québec H4N 1Z5

Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162e-mail: [email protected]

PM40015549R10945

TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699

2 • ABAKA • LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015

Canada2nd Class $80 (QC & ON)

1ère classe/first class $90

U.S.A. 1st class (US)$90

Autres pays/Other countries: 1st class (US)$120

Per issue $1.75

Dépôt légal: Bibliothèque du Québec

ABAKA

Patas.anatou .mbagir^

AU:TIS PAGGAL:AN

’anouzoumn;rou%

nouiratououjiunn;rou ;u

gras;n;aki patas.anatou^

SALBI MARKOS:AN

Joronjo\i patas.anatou^

MATAJ B& MAMOUR:AN

“We acknowledge the financial

support of the Government of

Canada through the Canada

Periodical Fund (CPF) for our

publishing activities.”

«TV5 Monde»-ըՀայաստանիննուիրած էՖրանքոֆոնիայիմասինհաղորդաշարիթողարկում մը

Ֆրանսական «TV5 Monde»հեռատեսիլի ալիքը «Նշանակ-մ ա ն վ ա յ ր ը ` Ֆ ր ա ն ք ո ֆ ո ն ի ա »հաղորդաշարի Սեպտեմբեր 19-իթ ո ղ ա ր կ ո ւ մ ը ն ո ւ ի ր ա ծ է Հ ա -յ ա ս տ ա ն ի ն : Ա յ ս մ ա ս ի ն , ը ս տN e w s . a m - ի , կ ը գ ր է   « C o l l e c t i fVAN» կայքը:

Ա շ խ ա ր հ ի տ ա ր բ ե ր ե ր կ ի ր -ներու մէջ ֆրանսերէնի թեմա-յ ի ն ն ո ւ ի ր ո ւ ա ծ հ ա ղ ո ր դ մ ա ննկարահանող խումբի այցելու-թեան վայրը դարձածէ Հայաս-տ ա ն ը : Հ ե ղ ի ն ա կ ն ե ր ո ւ ն խ օ ս -ք ո վ , լ ե զ ո ւ ի մ ա ս ի ն պ ա կ տ ըհնարաւորութիւն կ՝ընձեռէ ամ-րապնդել ֆրանսերէնի դիրքե-րը այս երկրին մէջ, որ արդէնզգալի աստիճանով ֆրանքոֆոնէ:

Հայաստանի անկախութեան 24-րդ տարեդարձընշուեցաւ Հռոմի Ս. Վլաս հայկական եկեղեցւոյ մէջ

Ե ր կ ո ւ շ ա բ թ ի ` 2 1 Ս ե պ տ ե մ բ ե ր2015-ի երեկոյեան ժամը 18,30-ին,Հռոմի Վիա Ճուլիա թաղամասի մէջգտնուող Սուրբ Վլասի անուան ՀայԿ ա թ ո ղ ի կ է Ե կ ե ղ ե ց ւ ո յ մ է ջ , Ս ո ւ ր բԱ թ ո ռ ի մ օ տ հ ա ւ ա տ ա ր մ ա գ ր ո ւ ա ծՀ ա յ ա ս տ ա ն ի Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա նդ ե ս պ ա ն ո ւ թ ե ա ն հ ո վ ա ն ա ւ ո ր ո ւ -թեամբ, նշուեցաւ Հայաստանի Հան-րապետութեան անկախութեան 24-րդ տարեդարձը, Արեւելեան Եկեղե-ցիներու Ժողովի Կառավարիչ կար-դինալ Լէոնարտօ Սանտրիի մատու-ցած Սուրբ Պատարագի արարողու-թեամբ, որուն իրենց մասնակցու-թիւնը բերին Վատիկանի մօտ հա-ւատարմագրուած այ լ երկիրներուդ ի ւ ա ն ա գ է տ ն ե ր , կ ղ ե ր ա կ ա ն ն ե ր ,ինչպէս նաեւ հայ եւ իտալացի ուօտար ազգի հաւատացեալներ։ Այսմասին կը տեղեկացնէ ռատիօ Վա-տիկանը:

Այս առթիւ արտասանած իր քա-րոզին մէջ Կարդինալ Սանտրի մեկ-նաբանելէ ետք օրուան սուրբ գրա-յին ընթերցումը որ կը խօսի Մատ-թ է ո ս ի դ ա ր ձ ի մ ա ս ի ն , ա կ ն ա ր կ ե ցՀայ ազգի հանդէպ Աստուծոյ ողոր-մածութեան, որ այդ ազգին շնորհեցպարգեւը դառնալու առաջին ազգըոր ընդգրկեց քրիստոնէական հա-ւատքը` 301 թուականին։

«Յիշել ազգային տօնը կը նշանա-կէ յատկապէս գիտակցիլ այն պատ-մութեան որուն մէջ Յիսուս Քրիս-տոսի Աւետարանի հետ զօդը եղաւանկիւնաքար մը, որուն վրայ հիմ-ն ը ո ւ ա ծ է ի ւ ր ա ք ա ն չ ի ւ ր ի ի ն ք ն ո ւ -թիւնը» ըսաւ Ծիրանաւորը վերյիշե-լով Սուրբ Յովհաննէս Պօղոս Բ.-իխ օ ս ք ե ր ը ( 2 1 ն ո յ ե մ բ ե ր 1 9 8 7 - ի ն )ուղղուած հայ հաւատացեալներուն

«ձեր նահատակութեան ու տառա-պանքի պատմութիւնը արժէքաւորմ ա ր գ ր ի տ մ ը ն է , ո ր ո վ հ պ ա ր տ էնաեւ տիեզերական եկեղեցին։ Մար-դու Փրկիչ Քրիստոսի մէջ հաւատ-քը,  ձեզի շնորհեց հիանալի քաջու-թիւն մը ձեր ուղեւորութեան մէջ, որշատ անգամ նման է խաչի ուղեւո-րութեան, որուն վրայ քալեցիք ձերա զ գ ի ո ւ հ ա ւ ա տ ա ց ե ա լ ի ի ն ք ն ո ւ -թ ի ւ ն ը պ ա հ պ ա ն ե լ ո ւ վ ճ ռ ա կ ա մ ո ւ -թեամբ»։

Կարդինալ Սանտրին ապա նշեցթէ ազգային տօնը տօնախմբելը կընշանակէ գոհութիւն մատուցել Տի-րոջ` խաղաղութեան, մարդու արժա-նաւորութեան ու ժողովուրդներուզ ա ր գ ա ց ո ւ մ ի ն ի ս պ ա ս ծ ա ռ ա յ ո ւ -թեան համար, որոնք հիմը կը կազ-մեն Սուրբ Աթոռի եւ ՀայաստանիՀ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն մ ի ջ ե ւ դ ի ւ ա -ն ա գ ի տ ա կ ա ն կ ա պ ե ր ո ւ ն ո ր ո ն ք

սկիզբ առած են 1992-ին։ Այս առըն-չութեամբ Արեւելեան եկեղեցիներուժ ո ղ ո վ ի կ ա ռ ա վ ա ր ի չ ը դ ր ո ւ ա տ ե ցա յ դ կ ա պ ե ր ո ւ ն ն ա յ ո ղ մ ի ք ա ն իպատմական եղելութիւններ սկսեալերջանկայիշատակ Սուրբ Յովհան-նէս Պօղոս Բ.-ի Հայաստան կատա-ր ա ծ պ ա տ մ ա կ ա ն ա յ ց ե լ ո ւ թ ե ն է ն ,2 0 0 1 - ի ն , Հ ա յ ա ս տ ա ն ի Ք ր ի ս տ ո -նէացման 1700 ամեակին առթիւ ,մինչեւ անցեալ 12 ապրիլ 2015-ինՖրանչիսկոս Պապին Վատիկ անիմէջ մատուցած աննախընթաց ուպ ա տ մ ա կ ա ն ս ո ւ ր բ պ ա տ ա ր ա գ ը ,ն ո ւ ի ր ո ւ ա ծ Հ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ -թեան նահատակներուն։

Կարդինալ Սանտրի ապա երախ-տագիտութեան զգացումները յայտ-ն ե ց բ ո լ ո ր ա ն ո ն ց ո ր ո ն ք ս ա տ ա -րեցին այդ կապերու ամրապնդու-մ ի ն , ս կ ս ե ա լ Վ ս ե մ ա շ ո ւ ք դ ե ս պ ա ն

Շար. էջ 14

Իրական Հայաստան|AKOB AU:TIQ:AN

Իմ մանկութեան օրերի Պէ յրութում ընկերականխնճոյքների ժամանակ մի երգ էինք երգում, որի կըրկ-ներգն եմ յիշում հիմա՝ «Հէյ ջան Երեւան, Հայրենիք դուիմ»: Մէկ էլ մի տող եմ յիշում նոյն երգից՝ «Երբ որ եսմ ե ռ ն ի մ , Հ ա յ ա ս տ ա ն տ ա ր է ք , Ա ր ա ր ա տ ե ա ն դ ա շ տ ըդիակս թաղեցէք»: Մեծերը այս տողը երգում էին յու-զումով, մեծագոյն զոհողութեան գնացողի, սեփականդիակը միայն հայրենի հողին վստահելու ինքնազոհ եւինքնագոհ արտայայտութեամբ…։

Աւելի ուշ , արդէն չափահասութեան դռների մօտ,«Արարատեան դաշտը դիակս թաղեցէք»ը սկսեց մտա-տ ա ն ջ ո ւ թ ի ւ ն պ ա տ ճ ա ռ ե լ ի ն ձ - Հ ա յ ա ս տ ա ն ը գ ե ր ե զ -մանո՞ց է, որին շատ մարդիկ, գոնէ իմ շրջապատից,պատրաստ էին իրենց «դիակը վստահել»: Մտատան-ջ ո ւ թ ի ւ ն ս գ ն ա լ ո վ մ ե ծ ա ց ա ւ յ ա ջ ո ր դ մ տ ք ի ց ՝ մ ի ա յ նորպէս դիա՞կ կարե լի է Հայաստան գնալ , մինչ մերուսուցիչները, առաւել ՝ «Երեւանն է խօսում»ի ամէ-նօրեայ ռատիոհաղորդումները անընդհատ պատմումէին միայն ծաղկուն երկրի, հզօր Հայրենիքի մասին: Դամեր երազային Հայաստանն էր, որին ձգտում, կարօ-տում, երազում էինք մենք, ի հակադրութիւն մեզ հա-սակակից միւս ճամբարականների, որոնք կուռ դաս-տիարակուել էին ռուբէն Դարբինեանների «հոգեկանՀայրենիք»ի գաղափարով եւ որոնց «ազատագրականպայքարը» այն ժամանակ ունէր մէկ թիրախ ու կար-գախօս՝ «կորսուեցէք մեր երկրէն, պոլշեւիկ շուներ»:

Վրայ հասաւ 1965 թիւը, Մեծ Եղեռնի 50-ամեայ տա-րելիցը, ու գէթ մէկ բան արմատապէս փոխուեց. հնչակ,դաշնակ թէ ռամկավար, առաքելական, կաթոլիկ թէբողոքական, մենք բո լորս նո յն «մրրկաւ էինք զատ-ւած», ժառանգորդներն էինք նոյն Ցեղասպանութեան:Դա՛ էր միացնում մեզ: Ու փոխուեց թիրախը մեր «պայ-քարի»: Բայց չփոխուեց կեցուածքը Սովետական Հա-յաստան կոչուող երկրի նկատմամբ. մեզ համար դա

«երազային Հայաստանն էր», նրանց համար այն փո-խարինուած մնաց «հոգեկան Հայրենիքով»: Դեռ որոշժամանակ:

Երազս իրականացաւ, եկայ Սովետական Հայաս-տան՝ ուսանելու: Շուտով երազիցս բան չմնաց. հոգսա-շատ ու ջղային մարդիկ, գողեր, փոքր ու մեծ ուրա-խ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր , « ա խ բ ա ր ն ե ր ի » ա մ է ն օ ր ե ա յ տ ր տ ո ւ ն ջ ՝«հո՛ն լաւ է»: Վերջապէս ապրող երկիր՝ գաղափարա-խօսութեան պարտադրած տարօրինակ կաշկանդում-ներով հանդերձ: Նաեւ հրաշալի դասախօսներ, ար-ւեստագէտներ, գիտնականներ, վերջապէս 70-ական-ների հրաշալի վերածնունդ:

Եւ վերջապէս հասկացայ մեր ամենամտածող բա-նաստեղծի՝ Վահան Թէքէեանի տողը. «Տարբե՜ր ես դունմեր երազէն,- աւելի՛ լաւ»:

Ցնդեց երազը, մնացին տագնապները՝ ազգային, հա-սարակական, քաղաքական: Փոխուեցին շատերը նաեւմիւս ճամբարում . մահացել էր արդէն ռուբէն Դար-բինեանը, իր հետ տանելով իր «հոգեկան Հայրենիք»ը:Հայրենիքը հիմա նման էր թռիչքի պատրաստուող օդա-նաւի, որն անընդհատ ուժ էր հաւաքում, թափ հաւա-քում: Թռիչքի էր պատրաստւում:

Այդ թռիչքը պատահեց ուշ, 25-30 տարի յետոյ, մեզ-նից անկախ, բայց մեր մասնակցութեամբ:

Հայաստանը անկախացաւ: Արիւն չթափուեց անկա-խութեան համար, արիւնը թափուեց այդ անկախու-թեանը միանալու համար, ազատագրուած Արցախու՛մ:

Եւ հիմա, անկախութիւնից 24 տարի յետոյ, Հայաս-տանը ոչ երազային է, ոչ էլ հոգեկան, եւ բնաւ նպատակչունի դիակներ ընդունող գերեզմանոց դառնալու: Հա-յաստանը իրակա՛ն երկիր է , ապրող, շնչող , սիրող ,ատող, տագնապող, յաղթահարող սովորական երկիր,որը պէտք է սիրել ու պաշտպանել, տքնել, աշխատել,պայքարել եւ արարել: Ուրիշ ելք չկայ: Սա՛ է մեր երկի-րը, իրական Հայաստանը: Եւ իրականը միշտ «տարբերէ (…) մեր երազէն,- աւելի՛ լաւ»:

Page 3: Abaka 05 10-2015

LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015 • ABAKA • 3

Միացեալ կազմակերպութեամբՍ.Դ.Հ.Կ. Մոնթրէալի Վարիչ Մարմ-նին, Հ.Յ.Դ. «Մ. Փափազեան» եւ «Ս.Զէյթլեան» Կոմիտէներու ու Ռ.Ա.Կ.«Է. Բաբազեան» Ակումբին, ՇաբաթՍեպտեմբեր 19, 2015-ին, տեղւոյսVanier Auditorium-ի մէջ նշուեցաւՀ ա յ ա ս տ ա ն ի Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն

24-րդ տարեդարձը, բարձր հովա-նաւորութեամբ Հայաստանի հան-ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն Գ ա ն ա տ ա յ ի մ օ տԱ ր տ ա կ ա ր գ ե ւ Լ ի ա զ օ ր դ ե ս պ ա նՊրն. Արմէն Եգանեանի:

Ներկաները յոտնկայս ընդունե-

ցին Հ.Մ.Ը.Մ. – Կամքի սկաուտներութ մ բ կ ա հ ա ր ն ե ր ո ւ ը ն կ ե ր ա կ ց ո ւ -թ ե ա մ բ շ ք ե ր թ ը , ո ր ո ւ ն յ ա ջ ո ր դ ե ցԳանատայի քայլերգի մատուցումըԳ լ ո է Պ ա լ ե ա ն ի մ ե ն ա կ ա տ ա ր ո ւ -թեամբ եւ Հայաստանի Հանրապե-տ ո ւ թ ե ա ն ք ա յ լ ե ր գ ի մ ա տ ո ւ ց ո ւ մ ըՆերսէս Խաչոյեանի մենակատարու-թեամբ:

Հանդիսավար Նորա Արուշեան,հ ա կ ի ր ճ բ ա ց մ ա ն խ օ ս ք ե ր է ե տ քընթացք տուաւ յայտագրին եւ առա-ջին հերթին հրաւիրեց վսեմաշուքդեսպան Եգանեանը որ ներկայացնէի ր պ ա տ գ ա մ ը : Տ ի ա ր Ե գ ա ն ե ա նգնահատական խօսքերով ողջունեց

միացեալ այս տօնակատարութիւնը,որ կը ցոլացնէ Հայրենիքի միաւորողարժանիքը աշխարհացրիւ հայ ժո-ղ ո վ ո ւ ր դ ի ն , ե ւ շ ե շ տ ե ց կ ա ր ե ւ ո -ր ո ւ թ ի ւ ն ը թ է Հ ա յ ա ս տ ա ն ն ո ւ Հ ա յՍփիւռքը զիրար ամբողջացնող եւիրարմով զօրացող բաժիններ են :Բ ա խ տ ա ւ ո ր ե ն ք ո ր կ ’ ա պ ր ի ն ք ,ըսաւ ան, մեր ժողովուրդի դարաւորպ ա տ մ ո ւ թ ե ա ն մ է ջ հ ա զ ո ւ ա դ է պա ն կ ա խ պ ե տ ա կ ա ն ո ւ թ ե ա մ բ մ ե րհայրենիքի հովանիին տակ: Պարոնդ ե ս պ ա ն ը ա պ ա ա ն դ ր ա դ ա ր ձ ա ւԳանատայի եւ Հայաստանի միջեւյարաճուն զարգացող յարաբերու-թիւններուն եւ գործակցութեան, ուբ ա ր ձ ր գ ն ա հ ա տ ե ց Գ ա ն ա տ ա յ իա ր դ ա ր ո ւ ա ռ ո ղ ջ դ ի ր ք ո ր ո շ ո ւ մ ըՀայոց ցեղասպանութեան ճանաչ-

ման ու Հայաստանի Հանրապետու-թեան զօրավիգ կանգնելու իր որո-շումին:

Յաջորդեց տօնակատարութեանգեղարուեստական խտացեալ բա-ժին մը՝ երգի, պարի եւ ասմունքիգեղեցիկ համադրութեամբ մը: Մերգ ա ղ թ օ ճ ա խ ի ա մ ե ն ա ս ի ր ո ւ ա ծ ե ր -գիչներէն Է լի Պէրպէրեան իր տի-րապետող հուժկու թէնորով կատա-ր ե ց ե ր կ ո ւ հ ա յ ր ե ն ա ս ի ր ա կ ա ն ե ր -գ ե ր ՝ « Դ ո ւ ի մ Հ ա յ ր ե ն ի » ե ւ « Գ ե -տաշէն», խանդավառելով բոլոր ներ-կ ա ն ե ր ը : Գ ա ղ ո ւ թ ի ս ս ի ր ո ւ ա ծ ո ւտաղանդաւոր ասմունքող Վարդգէս

Քիւփէլեան իւրայատուկ ոճով կա-տ ա ր ե ց Ա ւ ե տ ի ս Ա հ ա ր ո ն ե ա ն է ն«Հայրենիքիս համար» երկարաշունչարձակ բանաստեղծութիւնը, խորտ պ ա ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն թ ո ղ ե լ ո վ բ ո լ ո ր ի նվրայ: Օրուան բանախօս՝ Պրն. ՊերճԳ ո գ ո ր ե ա ն յ ա յ տ ն ո ւ թ ի ւ ն մ ը ե ղ ա ւմեր գաղութային կեանքին մէջ, իրկուռ ելոյթով: Խորիմաստ, գեղեցիկպատկերներով, ջինջ հայրենասի-ր ո ւ թ ե ա մ բ , տ ր ո ւ ա ծ պ ա տ գ ա մ ըանսակարկելի հայրենասիրութիւննէր, անկախաբար որեւէ թերութիւն-ներէ, այս պատմական հազուադէպառիթը ոչ միայն պահպանելու, այլառաւել նուաճումներու կարելիու-թիւնները հետապնդելու:

Մեր քաղաքի երկու հայկականպ ա ր ա խ ո ւ մ բ ե ր ը ՝ Հ ա մ ա զ գ ա յ ի ն ի«Անի»ն եւ «Գառնի»ն իրենց կենսու-նակ պարերով ստեղծեցին հայկա-կան ազգային ու ժողովրդական հա-ր ա զ ա տ մ թ ն ո լ ո ր տ մ ը : Ա ռ ա ջ ի ն ըբ ե մ ա դ ր ե ց « Ս ա ր տ ա ր ա պ ա տ » ե ւ«Արտաշատ» պարերը, իսկ երկրոր-դ ը ՝ մ ա ս ն ա կ ց ո ւ թ ե ա մ բ պ ա տ ա ն ե -կան պարախումբին, բեմադրեց Ար-ցախեան «Մենք ենք մեր Սարերը»եւ «Հզօր Հայրենիք» պարերը:

Շնորհաւոր տարեդարձ Հայաս-տանի հանրապետութեան եւ շնոր-հաւորութիւններ մեր կուսակցու -թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ն ո ր ո ն ք ժ ա մ ա ն ա կ ա ռ

ժ ա մ ա ն ա կ ա յ ս պ ի ս ի մ ի ա ս ն ա կ ա -ն ո ւ թ ե ա մ բ ե ւ մ ե ծ յ ա ջ ո ղ ո ւ թ ե ա մ բկ ’ ի ր ա գ ո ր ծ ե ն պ ա տ ո ւ ա բ ե ր ձ ե ռ -նարկներ:

Ա.

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ24-ՐԴ ՏԱՐԵԴԱՐՁԻ ՓԱՌԱՊԱՆԾ ՄԻԱցԵԱԼՏՕՆԱԿԱՏԱՐՈՒԹԻՒՆ ՄՈՆԹՐԷԱԼԻ ՄԷՋ

Prn& Wardghs Qiu˜hl;an

D;span Armhn :gan;an

Prn& P;ry Gogor;an

Hli Phrphr;an

«Աւազէ Ամրոցի Աղջիկները»...Շար. էջ 1-էն

ա ռ ա ն ց կ ռ ո ւ ի զ ո հ ո ւ ե լ ո ւ մ ա ս ի ն պ ա տ մ ո ւ -թիւնները: Եւ ատիկա է պատճառը, որ հերոսսկռուող հայ է», -խոստովանած է Քրիս Պոհճալ-եան:

«Աւազէ ամրոցի աղջիկները» վէպի հեղինա-կին խօսքով` ինքը երբեք չէր մտածեր , որ իրգիրքը ֆիլմ կը դառնայ:

«Իմ լաւ ընկեր Էրիկ Նազարեանը Պոսթընի եւՍպանիոյ մէջ եկող տարուընէ պիտի սկսի ֆիլմինկարահանումը: Անոր սենարը հրաշալի է եւ կըստիպէ, որ շունչդ պահես», -նշած է ան:

Քրիս Պոհճալեան գիրքի ստեղծման մասինպատմելուն զուգահեռ խօսած է նաեւ անոր նա-խապատմութեան մասին` աւե լցնե լով , որ այսամէնը սկսած է ընտանեկան լուսանկարէ մը: Անընդգծած է, որ իր գերդաստանն ալ տուժած է

Հայոց ցեղասպանութեան արհաւիրքներէն: «90-ականներու սկիզբը, երբ երիտասարդ էի, փոք-րիկ պատմութիւն մը գրեցի Հայոց ցեղասպա-նութեան մասին: Սարսափելի վատ էր, անիկաերբեք չտպագրուեցաւ: «Աւազէ ամրոցի աղջիկ-ները» իմ` երբեւէ գրած ամենակարեւոր գիրքսէ» ,- աւելցուցած է ան:

Հայ ընթերցողներու հետ հանդիպման ժամա-նակ Քրիս Պոհճալեան ներկայացուցած է նաեւիր գիրքին տարբեր հրատարակութիւնները:

Ամերիկահայ գրող, վիպասան Քրիս Պոհճալ-ե ա ն ծ ն ա ծ է 1 9 6 1 - ի Օ գ ո ս տ ո ս 1 2 - ի ն , Ո ւ ա յ թՓլեյնզ (Նիւ Եորք), աւարտած է Ամհերսթի քոլէճը(ԱՄՆ) եւ Զիե լենոգորսկի համալսարանը (Լե-հաստան): Անոր գիրքերը թարգմանուած են 30լեզուներով եւ հրատարակուած աշխարհի 20երկիրներու մէջ: Վէպերէն եօթը գլխաւորած են«Նիւ Եորք Թայմզ»-ի ամենաշատ վաճառուածգիրքերու ցանկը, երեքի հիման վրայ նկարա-հանուած են գեղարուեստական ֆիլմեր: Քրիս

Պ ո հ ճ ա լ ե ա ն ի ա ռ ա ջ ի ն ` « Ս պ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ի ր ա -կան աշխարհի մէջ» վէպը հրատարակուած է1988-ին: Անոր երրորդ` «Նախկին ներկարար-ն ե ր ը » վ է պ ը հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւ ա ծ է 1 9 9 2 - ի ն , ե ւHallmark Channel հեռուստաընկերութիւնը 1995-ին վէպի սենարով ֆիլմ նկարահանած է: ՔրիսՊ ո հ ճ ա լ ե ա ն Վ ե ր մ ո ն տ ի ա ր ո ւ ե ս տ ի ե ւ գ ի տ ո ւ -թիւններու համալսարանի դասախօս է, աշխա-տած է շարք մը թերթերու եւ ամսագիրներու մէջ,արժանացած է գրական բազմաթիւ մրցանակ-ներու:

«Աւազէ ամրոցի աղջիկները» վէպը (2012թ.)Հայոց ցեղասպանութեան թեման նորովի մեկ-նաբանող գեղարուեստական պատում է, որ հրա-տարակուելէ անմիջապէս ետք դարձած է ԱՄՆ-իա մ ե ն ա շ ա տ վ ա ճ ա ռ ո ւ ո ղ գ ի ր ք ե ր է ն մ է կ ը : Ս ապատմութիւն է մահուան ու սիրոյ , ջարդի ճա-նապարհին` անապատի մէջ, աւազէ ամրոց կա-ռուցող աղջիկներու ու անոնց թողած ժառան-գութեան մասին:

Page 4: Abaka 05 10-2015

4 • ABAKA • LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015

|AKOB WARDIWAÂ:AN

Համայն Հայութիւնը Հայրենիքիթէ Սփիւռքի տարածքին տօնախըմ-բեց Հայաստանի Երրորդ Հանրա-պ ե տ ո ւ թ ե ա ն 2 4 ր դ տ ա ր ե դ ա ր ձ ը ։Մեր ժողովուրդը մի´շտ ալ հպար-տօրէն նշած է ու կը նշէ եւ կը պան-ծացնէ այս տարեդարձը, որովհետեւգերազանցապէս գիտէ արժեւորելիւրաքանչիւր անկախացման գոր-ծընթացին կարեւորութիւնը:

Մեր վերանկախութեան տարե-դարձը Մայիս 28, 1918 թուականնէ, որ իրականացաւ ամբողջականհայութեան, միահամուռ եւ միակամպայքարով ` Սարդարապատի ճա-կատամարտով: Մայիս 26ին , երբմեր ազգին բոլոր զաւակները` հոգե-ւորականն ու գիւղացին, բանուորնու ազատամարտիկը, ուսուցիչն ուկուսակցական գործիչը, յաջողեցանկասեցնել թրքական յառաջխաղաց-քը դէպի Այրարատեան նահանգ, եւե ր կ ո ւ օ ր ե տ ք , Ա ն դ ր կ ո վ կ ա ս ե ա նՍէյմին քայքայումովը ծնունդ առաւՀ ա յ ա ս տ ա ն ի Ա ռ ա ջ ի ն Հ ա ն ր ա պ ե -տութիւնը եւ վերանկախացաւ 600տարիներէ ի վեր իր անկախութիւնըկորսնցուցած մեր հայրենիքը։ Մերի ր ա ´ ւ ա ն կ ա խ ո ւ թ ե ա ն թ ո ւ ա կ ա ն ըկ’երթայ ետ մինչեւ ԱրտաշէսեանՀարստութիւն։

Այնուհետեւ, մեր առաջին հան-ր ա պ ե տ ո ւ թ ի ւ ն ը չ կ ա ր ե ն ա լ ո վ շ ա -րունակել իր ազգային առաքելու -թիւնը ` այսինքն պաշտպանել մերհ ո ղ ա յ ի ն տ ա ր ա ծ ք ն ե ր ն ո ւ ա պ ա -հովել ժողովուրդին բարօրութիւնը,պետականութիւնը յանձնեց Խոր-հ ը ր դ ա յ ի ն Հ ա յ ա ս տ ա ն ի վ ա ր ի չ ն ե -րուն ու Նոյեմբեր 29, 1920-ով ծնաւմեր Երկրորդ Հանրապետութիւնը`գերազանցապէս հայկական հան-րապետութիւնը։ Ան 71 տարիներբ ե ր ա ւ բ ա ր ի ք մ ե ր ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ի ն ։Ունեցաւ իր բարձրագոյն ուսում -նական հիմնարկները, ՀայաստանիԳիտութիւններու Ակադեմիան, ազ-գային մշակութային իր հաստատու-թիւնները, 1946-1948 թուականնե-րուն կազմակերպեց ազգահաւաքը,կ ա ռ ո ւ ց ե ց ա զ գ ա յ ի ն ժ ա ռ ա ն գ ո ւ -թեան մեր նոր մեհեանը` Մատենա-դ ա ր ա ն ի ն ծ ն ո ւ ն դ տ ո ւ ա ւ ո ւ դ ա -րաւոր մեր եկեղեցիին` Մայր ԱթոռՍուրբ Էջմիածնին վերելքը ապա-հովեց համայն հայութեան մօտ։ Ուդեռ ապահովեց մեր սահմաններըեւ Երկրորդ Համաշխարհային Պա-տերազմով ցոյց տուաւ իր երիտա-սարդութեան մարտունակութիւնը։Վ ե ր ջ ա պ է ս ե ղ ա ւ ը ն դ հ ա ն ր ա կ ա նբ ա ր ի ք մ ը մ ե ր ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ի ն հ ա -մար։

Սակայն Խորհրդային կարգերուփլուզումով Սեպտեմբեր 21, 1991-ին,ծնունդ առաւ մեր Երրորդ Հանրա-պետութիւնը։

Ֆրանսան իր յեղափոխութեամբունեցաւ իր անկախութեան ազգա-յին տօնը Յուլիս 14, 1789ին։ Այնու-հ ե տ ե ւ Ֆ ր ա ն ս ա ն ո ւ ն ե ց ա ւ հ ի ն գհ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ` վ ե ր ջ ի ն ը `Զ օ ր ա վ ա ր Շ ա ր լ տ ը Կ ո լ ի կ ո ղ մ էծնունդ առած հանրապետութիւնը։Ե ւ ս ա կ ա յ ն բ ո վ ա ն դ ա կ ա յ դ 2 2 6տարիներուն ֆրանսացի ժողովուր-դը Յուլիս 14ը կը տօնէ որպէս ան-կ ա խ ո ւ թ ե ա ն տ ա ր ե դ ա ր ձ ի օ ր , ո րաւելի ծանօթ է Պասթիլի գրաւմանօր երբ Ֆրանսայի Լուի 16րդ ար-

քան դուրս կը դրուէր Վերսայլէն։Մ ե ր ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ի ն Պ ա ս թ ի լ ը `

անպայմանօրէն Սարդարապատն էե ւ մ ի ա ՛ յ ն Ս ա ր դ ա ր ա պ ա տ ը ։ Մ ե րիրա´ւ ժողովուրդին գոյամարտն ույ ա ղ թ ո ւ թ ի ւ ն ն է Ս ա ր դ ա ր ա պ ա տ ի ,Սարըքամիշի, Ղարաքիլիսայի դաշ-տերուն վրայ …։

Այժմ հպարտութեամբ արձանագ-րե լու ենք մեր երրորդ հանրապե-տութեան իրագործումները։ Որքանա լ ա զ ա տ մ ա մ ո ւ լ ը կ ’ ո ւ զ է ս ե ւ ա ց -րեքեան աշխատանքով նսեմացնելերբեմնի մեր իրեր յաջորդ նախա-գահներու` Լեւոն Տէր Պետրոսեանի,Ռ ո պ ե ր թ Ք ո չ ա ր ե ա ն ի ե ւ ա յ ժ մ ո ւնախագահ Սերժ Սարգսեանի կա-ռ ա վ ա ր ո ւ թ ե ա ն ց դ ր ա կ ա ն ձ ե ռ քբ ե ր ո ւ մ ն ե ր ը , ս ա կ ա յ ն ա ն կ ա ս կ ա ծպատմութիւնը պիտի արձանագրէա յ ն վ ի թ խ ա ր ի յ ա ջ ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ըզորս կատարեցին անոնք։

Ա ռ ա ջ ի ն . մ ե ր հ ո ղ ա յ ի ն ա մ բ ո ղ -ջականութեան պաշտպանութիւնըմնաց անսասան։ Եւ ոչ միայն մերզինուորները պաշտպանեցին Հա-յաստանի 30 հազար քիլոմեթր ունե-ցող տարածութիւնը, այլեւ` ծնունդառած Լեռնային Ղարաբաղի տա-ր ա ծ ք ի ն Ա ր ց ա խ ի մ ե ր հ ա ն ր ա պ ե -տութեան եւ տարածաշրջաններուհայկականութիւնը` դուրս նետելովեկուոր ազերիներն ու այ լ փոքրա-մասնութիւնները։ Շնորհիւ այսօր-ւան մեր հանրապետութեան զինու-ժերուն եւ քաղաքական վարիչնե-ր ո ւ ն ո ւ ն ի ն ք հ ա յ կ ա կ ա ն ո ւ թ ե ա մ բտրոփիւն մեր Արցախը։

Երկրորդ. պատիւով արձանագ-րելու ենք մեր հանրապետութեանդիւանագիտական կազմին արժեւո-ր ո ւ մ ը ։ Մ ա ն ա ւ ա ´ ն դ մ ե ր ա յ ժ մ ո ւարտգործ նախարարին` Տիար Էտ-ւարտ Նալպանտեանի նուրբ դիւա-նագիտական աշխատանքը, որ պա-հելով հանդերձ հաւասարակշռու-թիւն մը Արեւելքի եւ Արեւմուտքիմեծ պետութեանց միջեւ, ապահո-ված է մեծագոյն յարգանքը իր անձ-նակազմին ու աշխարհով` աւելի 40երկիրներու մէջ ունեցած իր դես-պ ա ն ն ե ր ո ւ ե ւ հ ի ւ պ ա տ ո ս ն ե ր ո ւշնորհիւ յարգանքը դէպի մեր Հա-յաստանը։ Այս համբուրելի դիւանա-գէտներէն է անկասկած ՄԱԿի մօտՀՀ մեր շատ սիրելի հաւատարմա-տ ա ր ը ` Պ ա ր ո ն Զ օ հ ր ա պ Մ ն ա ց ա -կանեանը։ Պէտք ենք ըսել որ մերարտգործ նախարարը հաւատալովիր առաքելութեան կը տանի իսկա-պէս շնորհալի աշխատանք։

Երրորդ. մեր այսօրուան իշխա-ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը վ ե ր ա հ ա ս ո ւ ը լ լ ա լ ո վմեր երկրի աշխարհաքաղաքականմիջավայրին եւ մեր դրացիներունունեցած կրօնական ու ցեղային ժա-ռանգութիւններուն, մնացին հաւա-տ ա ր ի մ ն ա խ կ ի ն հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ -թեան գիտակից ռազմավարութեանթ է հ ա յ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ի ն մ ն ա յ ո ւ ն ե ւհիմնական բարեկամը կը մնայ ուպիտի շարունակէ մնալ Ռուս Ժո-ղովուրդը։ Ուրախ ենք որ երկկող-մ ա ն ի հ ա մ ա ձ ա յ ն ո ւ թ ե ա մ բ մ ը ո չմիայն ապահոված եղանք Հայաս-տանի Արեւմուտքի սահմանը` այ -սինքն թրքական կողմի, այ լեւ մերչորս սահմանները` հիւսիսէն հարաւու արեւելքէն` արեւմուտք։ Այս առ-թ ի ւ մ ե ր մ ն ա յ ո ւ ն յ ա ր գ ա ն ք ը ա ն -պ ա յ մ ա ն օ ր է ն տ ա լ ո ւ ե ն ք Հ ա յ ա ս -տանի Հանրապետութեան պաշտ-պանութեան նախարար Պարոն Սէյ-

րան Օհանեանին։Չորրորդ. Հայաստանի մշակու-

թային միջազգայնացման ու պահ-պանման կեանքին մէջ մեծ է դերըմեր Մշակոյթի նախարարին ՏիկինՅասմիկ Պօղոսեանին։ Անցնող տա-րիներուն Հայաստանի տարածքինի գործ դրուած համերգները, ֆէս-թիվալները, նուագահանդէսները,թ ա տ ե ր ա կ ա ն ե լ ո յ թ ն ե ր ը Ե ր ե ւ ա նհրաւիրեցին Եւրոպացի թէ Ամերի-կացի արուեստի աշխարհի մեծա-գոյն անունները, որոնք վերադար-ձան սքանչացած հայկական մշա-կ ո յ թ ի ո ր ա կ ի ն , բ ա ր ձ ր ո ւ թ ե ա ն ո ւթարմութեան վրայ ։ Կարեւոր աշ-խատանք մըն է որ մեր շատ սիրելինախարարուհին կատարեց ու տա-կաւին կը շարունակէ կատարել։

Հինգերորդ. այս ամբողջին մէջգնահատանքի արժանի է նորաս-տեղծ Սփիւռքի նախարարութիւնը,որ անկասկած շարունակականու-թ ի ւ ն ն է ա ն ց ե ա լ ի Ս փ ի ւ ռ ք ի հ ե տՄ շ ա կ ո ւ թ ա յ ի ն Կ ա պ ի կ ո մ ի տ է ո ւ -թեան։ Հայը, այս նախարարութեանքանի մը տասնեակ իր նախաձեռ-նութիւններով,աւելի հայ զգաց ուզ ա ն ա զ ա ն ա ռ ի թ ն ե ր ո վ ա յ ց ե լ ե ցՄայր Հայաստան։ Պատանիներէնմինչեւ գիտնականներ, բժիշկներէն`ոսկերիչներ, գրողներէն` առեւտրա-կաններ տուին յաճախակի այցելու-թիւններ. եւ այս ոչ միայն մեր աւան-դական սփիւռքէն, այ լեւ ` եւրոպա-կ ա ն ն ո ր ա կ ա զ մ գ ա ղ ո ւ թ ն ե ր է ն ո ւԽ ո ր հ ր դ ա յ ի ն Մ ի ո ւ թ ե ա ն ն ա խ կ ի նհանրապետութիւններէն։ Ու վեր-ջին տարիներուն մեր սուրիահայե ղ բ ա յ ր ն ե ր ո ւ ն ն ա խ ա ր ա ր ո ւ թ ե ա նցուցաբերած եղբայրական օգնու-թիւնն ու սրտբաց ընդունումը կըվ կ ա յ ա կ ո չ ե ն ի ն ք ն ի ն ա յ ն հ ա ր ա -զ ա տ ո ւ թ ի ւ ն ը ո ր ո ւ ն ի մ ե ր ս ի ր ե լ ին ա խ ա ր ա ր ո ւ հ ի ն Տ ի կ ի ն Հ ր ա ն ո ւ շՅակոբեանը:

Վեցերորդ. արձանագրելու ենքայս առթիւ որ Հայաստանի ԵրրորդՀանրապետութիւնը եղաւ օրհնու-թ ի ւ ն մ ը Մ ա յ ր Ա թ ո ռ Ս ո ւ ր բ Է ջ -միածնին։ Ամենայն Հայոց ԳարեգինԲ. Հայրապետը մեր մայրավանքն ուՍ ո ւ ր բ Ա թ ո ռ ը վ ե ր ա ծ ա ծ է Հ ա յ ո ցՎատիկանին։ Շինարարական, կրթա-կան, հրատարակչական, միջ եկե-ղ ե ց ա կ ա ն ի ր ն ա խ ա ձ ե ռ ն ո ւ թ ի ւ ն -ներով ու ծառայութիւններով Հա-յաստանեայց Եկեղեցին կ’ապրի իր

ոսկեդարը։ Էջմիածնի ԳէորգեանՃ ե մ ա ր ա ն է ն շ ր ջ ա ն ա ւ ա ր տ մ ե րե ր ի տ ա ս ա ր դ հ ո գ ե ւ ո ր ա կ ա ն ն ե ր ըա ր դ է ն ս կ ս ա ծ ե ն բ ե ր ե լ ծ ա ռ ա -յ ո ւ թ ի ւ ն Ս փ ի ւ ռ ք ի տ ա ր տ ղ ն ո ւ ա ծհամայնքներէն ներս եւ վստահա-բ ա ր շ ո ւ տ ո վ պ ի տ ի ա ռ ա ջ ն ո ր դ ե նթեմական մեր կեանքը։

Եւ վերջապէս կը մնայ տնտեսա-կ ա ն ա պ ա հ ո վ ո ւ թ ի ւ ն ն ո ւ գ ո ր ծ իկ ա ր ե լ ի ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը Հ ա յ ա ս տ ա ն իսահմաններէն ներս։ Այսօր տնտե-սական աշխարհը ինքնին մարդկու-թեան կը ներկայանայ ոչ բաղձալիդրութեամբ։ Ունինք հայրենիք մըոր շրջափակուած է դժբախտաբար,բայց ունինք ժողովուրդ մը որ ունիբարձր կրթութիւն եւ աշխատելուեռանդ ու կորով։ Առիթ պէտք ենտ ա լ ա յ ն ե ր կ ո ւ տ ա ս ն ե ա կ ը ն տ ա -ն ե կ ա ն ո ւ խ ն ա մ ի ա կ ա ն հ ա մ ա -խ ը մ բ ո ւ մ ն ե ր ը , ո ր պ է ս զ ի ա յ դ ն ո րս ե ր ո ւ ն դ ը կ ա ր ե ն ա յ մ ա ս կ ա զ մ ե լտնտեսական այդ կեանքին, արձա-ն ա գ ր ե լ ո ւ հ ա մ ա ր ն ո ր ժ ա մ ա ն ա կ -ն ե ր ո ւ չ ա փ ա ն ի շ ե ր ո վ վ ե ր ե լ ք ն ե ր ։Կարելի չէ հարստութիւնը բաժնելկարգ մը ընտրանի շրջանակներէն ե ր ս . ա յ դ ռ ա մ կ ա վ ա ր ա կ ա ն մ ե րը մ բ ռ ն ո ղ ո ւ թ ե ա ն հ ա կ ա ռ ա կ է ե ւկ ր ն ա յ ա ղ ի տ ա բ ե ր ը լ լ ա լ Հ ա յ ա ս -տանի Երրորդ Հանրապետութեանհամար… որովհետեւ ազգովին այ-սօր պատրաստ չենք դիմաւորելուՉ ո ր ր ո ր դ Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ի ւ ն մ ը ։Թող մեր Հայաստանի հարուստներըներդրումներ կատարեն գործ հայ-թայթե լու ժողովուրդին եւ բաժինվ ե ր ց ն ե ն ի ր ե ն ց հ ա ր ս տ ո ւ թ ե ն է նուրիշներու , որպէսզի ստեղծուինտնտեսական նոր կարելիութիւններ։Ու այսպիսով նոր սերունդը մնայհ ո ղ ի ն վ ր ա յ ե ւ չ ե ր թ ա յ հ ե ռ ա ւ ո րՍիպերիաներ գործ փնտռելու։

Սակայն այս սրտցաւ մտածում-ներէն անդին կը մնայ միայն շնոր-հաւորել մեր Երրորդ Հանրապետու-թեան տարեդարձը, որ կը զուգա-դ ի պ ի ա շ ն ա ն ա ռ ա ջ ի ն օ ր ո ւ ա ն ։Աշունը Հայաստանի ամենէն գեղե-ց ի կ ե ղ ա ն ա կ ն է ե ւ թ ո ղ ա յ դ գ ե -ղեցկութիւնը դառնայ համատարածու հայեր միշտ այցելեն իրենց երեքհազարամեայ հայրենիքը` Մայր Հա-յաստանը։

Բարի տարեդարձ սիրելի Հայաս-տան։

Նիւ Եորք

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԵՐՐՈՐԴ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹԵԱՆ24-ՐԴ ՏԱՐԵԴԱՐՁԸ

Ուորլիք. «Լեռնային Ղարաբաղի...Շար. էջ 1-էն

ղ ա ր ա բ ա ղ ե ա ն հ ի մ ն ա խ ն դ ի ր ի հ ա կ ա մ ա ր տ ո ղ կ ո ղ մ ե ր ո ւ ն հ ե տ հ ա մ ա -պարփակ համաձայնագիրի մանրամասնութիւններուն շուրջ, սակայն այսհարցը նախ եւ առաջ կախեալ է երկու երկիրներու նախագահներու քա-ղաքական կամքէն: Ան նշած է, որ Լեռնային Ղարաբաղի տագնապը սա-ռեցուած չէ:

Ան մտահոգութիւն յայտնած է հայ-ատրպէյճանական սահմանին եւղարաբաղեան-ատրպէյճանական սահմանագիծին վրայ լարուածութեանաճին գծով` ընդգծելով, որ ծանր զէնքերու օգտագործումը անթոյլատրելի է:«Մենք մասնաւորապէս մտահոգուած ենք խաղաղ բնակչութեան շրջա-նակին մէջ արձանագրուող կորուստներուն առնչութեամբ եւ կոչ ուղղածենք կողմերուն ձեռնարկելու հաւանական բո լոր քայ լերուն ` այդպիսիբռնութիւնը կանխարգիլելու համար: Յանուն կացութեան կայունացման`մենք կը շարունակենք քննարկումները վստահութեան ստեղծման եւկողմերուն միջեւ բանակցութիւններու աւելի կառուցողական մթնոլորտիհամար», ըսած է Ուորլիք` ընդգծելով, որ ՄԱԿ-ի Ընդհանուր ժողովի հեր-թական նստաշրջանին ընթացքին Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի արտաքինգործոց նախարարներու հանդիպումին ընթացքին նախ եւ առաջ պիտիքննարկուին լարուածութեան թուլացման ու զինադադարի դրութեան պահ-պանման առնչուող հարցեր:

Page 5: Abaka 05 10-2015

LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015 • ABAKA • 5

Նախակրթարանէն Դէպի ԵրկրորդականՎարժարան

Հայկական նախակրթարանը աւարտելէս ետքերկրորդական ուսման ձեռնարկելը ինծի համարպարզ եւ բնական անցումային քայլ մը չէր երբեք,այնպէս ինչպէս նկարագրեցի Ա. Բաժնին մէջ,նկատի ունենալով կիսատ ներգաղթէն յետոյ ,1949 տարուայ մեր ընտանեկան պայմանները:

Բաղդատաբար, մեր այսօրուայ պայմաննե-րուն մէջ գիտենք թէ շատ պարզ են առնուելիքքայլերը: Ծնողքը եւ աշակերտը պէտք է պարզա-պէս որոշեն թէ տրամադրելի բազմաթիւ երկրոր-դական վարժարաններէն որ մէկն է որ յարմարա-գոյնն է, համաձայն հեռաւորութեան եւ մանա-ւանդ եթէ սեփական, եւ հետեւաբար վճարովի,թէ հանրային եւ հետեւաբար նուազ ծախսովվարժարան մը պիտի յաճախէ աշակերտը:

Այդ օրերու մեր ընտանեկան պայմաններունբ ե ր մ ա մ բ մ ե ն ք շ ա տ ա ւ ե լ ի ճ ա կ ա տ ա գ ր ա կ ա նորոշման մը առջեւ կը գտնուէինք:

Նախ եւ առաջ այդ օրերուն Եգիպտոսի մէջգրեթէ ոչ մէկը տեղական արաբական դպրոց կըյ ա ճ ա խ է ր : Հ ե տ ե ւ ա բ ա ր պ է տ ք է ր զ ա տ ե լ ե թ էֆրանսական, անգլիական թէ արհեստագիտա-կան դպրոց պիտի մտնէր, հայ դպրոցէն շրջա-նաւարտը:

Ինչպէս լայնօրէն նկարագրեցի նախորդ բաժ-նին մէջ, նկատի ունենալով ընդմիջուած ներ-գաղթի վաղորդայնին, մեր ընտանիքի նիւթականպայմանները, հաշուի պէտք էր առնել թէ որքանարագ կրնայի այնպիսի դպրոցական ծրագրի մըհետեւիլ որ կարելի ըլլար որ ամէնաշուտը հաս-նէի գործի ասպարէզին մէջ մտնելու եւ ընտա-նիքին հասոյթ ապահովելու հանգրուանին: Այդօրերուն, իմ տարեկիցներուս պարագային, գրե-թէ բոլորը կը մտնէին կամ արհեստագիտականվարժարան մը եւ կամ ալ կը հետեւէին գործ-նական նկատուած, աւելի կարճ, հաշուագիտու-թեան դասընթացքի մը մէջ: Այս վերջինը առա-ւելագոյնը չորս տարուայ մէջ կը պատրաստէրվկայեալ հաշուակալներ, comptables: Շրջանա-ւարտները կրնային շուտով պաշտօնեայ դառնալդ ր ա մ ա տ ո ւ ն ե ր ո ւ կ ա մ տ ա ր բ ե ր հ ա ս տ ա տ ո ւ -թեանց մէջ: Սակայն այդ ընթացքով այլեւս բնա-կանաբար չ'կար որեւէ բարձրագոյն ուսման հե-տեւելու կարելիութիւն:

Իմ պարագայիս, մայրս մանաւանդ, չէր ուզերերբեք որ ընդհանուր այդ մօտեցումին հետեւելովկ ո ր ս ն ց ն է ի հ ա մ ա լ ս ա ր ա ն ա կ ա ն բ ա ր ձ ր ա գ ո յ նուսման հետեւելու կարելիութիւնը: Կը յիշեմ թէիր երազն էր որ Physico-Mathematiques ճիւղինհետեւելով ի վերջոյ կարենայի միանալ ՎիքտորՀամբարձումեանի, գիտութիւններու Ակադեմիա-յի խումբին. . .կեանքը սակայն զարգացումներն ա խ ա տ ե ս ա ծ է ր , ո ր ո ն ք ք ի չ մ ը տ ա ր բ ե ր է ի նմօրս պատկերացումէն...

Սակայն, չէր բաւեր մօրս փափաքը, պէտք էրոր երէց եղբայրս, Աբրահամը, համաձայն ըլլարնիւթականով զօրավիգ կանգնելու ընտանիքիսորպէսզի մինչ այդ ես առիթը ունենայի մտնելուուսումնական երկար ճանապարհին մէջ, ինչ որկը նշանակէր մտնել դասական պաքալօրէայիծրագրին մէջ: Անկէ ետք է որ կրնայի մտնել հա-մ ա լ ս ա ր ա ն ե ւ ա պ ա բ ա ց պ ի տ ի ը լ լ ա ր ճ ա ն ա -պարհը դէպի աւելի եւս բարձր մասնագիտութիւնհետապնդելու կարելիութիւնները...

Այս որոշումը ծանրակշիռ եւ դժուար որոշումմըն էր ընտանիքիս համար: Ան մանաւանդ ինձհ ա մ ա ր ո ր ո շ ի չ հ ա ն գ ա մ ա ն ք ո ւ ն է ր մ ն ա ց ե ա լամբողջ կեանքիս ընթացքը որոշելու տեսակէ-տէն:

Մեծապէս երախտապարտ եմ յատկապէս մայ-րիկիս եւ մեծ եղբօրս, որովհետեւ ի գին որոշակիզոհողութիւններու, անոնք յանձն առին թոյլ տալինծի մտնելու ուսումնական «երկար ճանապար-հին» մէջ, եւ այդպէսով ես ուղղուեցայ դէպի տեղ-ւոյն ֆրանսական Լիսէին, Lycée Français d’Ale-xandrie դպրոցին, Baccalauréat տանող բաժի-նը:

Ա յ դ պ է ս ա լ ճ ա մ բ ա ն բ ա ց ո ւ ե ց ա ւ դ է պ ի ի մո ւ ս ո ւ մ ն ա կ ա ն ի ր ա ր ա յ ա ջ ո ր դ ե ւ յ ա ջ ո ղ մ ի ւ սհանգրուանները մինչեւ Ամերիկա:

Աղեքսանդրիոյ Լիսէ Ֆրանսէն եւՊաքալօրէայի Լուրջ Ծրագիրը

Ֆ ր ա ն ս ա կ ա ն պ ա ք ա լ օ ր է ա ն մ ի ն չ ե ւ ա յ ս օ րճանչցուած է, բաղդատաբար բոլոր միւս ծրա-գիրներուն, որպէս բացառաբար լուրջ պարու-նակութեամբ երկրորդական ուսման ծրագիր մը:Ա յ դ ծ ր ա գ ի ր ը կ ը մ ա տ ա կ ա ր ա ր ո ւ ի պ ե տ ա կ ա -նօրէն, Ֆրանսայի Կրթական Նախարարութեանկողմէ: Սկսելով Ֆրանսայէն մինչեւ որեւէ ուրիշերկիր եւ քաղաք ուր դպրոց մը որոշած է հետեւիլա յ դ ծ ր ա գ ր ի ն , բ ո լ ո ր ն ի ւ թ ե ր ը ե ւ վ ե ր ջ ն ա կ ա նաւարտական քննութիւնները նոյն լրջութեամբ եւմակարդակով, համանման ձեւով կը մատակա-րարուին Ֆրանսայի համապատասխան պետա-կան կեդրոնէն:

Պաքալօրէան ունի Ա. Բաժինը, (1ère partie),եւ Բ. Բաժինը (2ième partie): Այս երկրորդ բա-ժինը, մանաւանդ մեր շրջանին, ունէր երեք տար-բեր թեքումներ, փիլիսոփայութիւն (առաւելա-բար գրական), գիտութիւն (առաւելաբար պիօ-լօժի) եւ մաթեմաթիք (շեշտուած կերպով ծան-րաբեռնուած մաթեմաթիքի եւ բնագիտութեաննիւթերով):

Իմ Լիսէ յաճախած շրջանիս, այսինքն 1950-ական տարիներուն պաքալօրէայի մաթեմաթիքիայս Բ. Բաժինը արտասովոր կերպով ծանր եւդժուար կրթական ծրագրի մը կը հետեւէր, ուրմտնել համարձակողները շատ բաւարարուածկ'զգային երբ վերջաւորութեան նոյնիսկ նուա-զագոյն թիւերով յաջողած ըլ լային: Ժամանակիընթացքին, աստիճանաբար այդ ծրագիրը թե-թեւցուցին: Ինչպէս ուրիշ ամէն բնագաւառի մէջ,մարդկային ընկերութիւնը ճնշման տակ է դէպիդիւրին եւ հաճելին ուղղուելու:

Այս բոլորը ըսելէ ետք, կ'ուզեմ նաեւ յիշել թէմ ե ր օ ր ե ր ո ւ ն Ա ղ ե ք ս ա ն դ ր ի ո յ L y c é e F r a n ç a i sd ’A lexandr ie , de la Miss ion La ïque França iseդպրոցը, կարելի էր նկատել, համարեա Փարիզէնփրթած կտոր մը որ զետեղուած էր Աղեքսանդ-րիոյ Շաթպի թաղամասին մէջ.. . : Ուսուցիչներըբոլորը բնիկ ֆրանսացիներ էին, L icense կամAgrégation կրթական բարձրագոյն վկայականնե-րով եւ ուշադրութեամբ զատուած էին անոնք հա-մաձայն իրենց տարիներու փորձառութեանց:

Ահա այս մթնոլորտին մէջն էր որ տասնչորստարեկանիս, Հայկազնեան Կրթարանէն դուրսեկած, ընդունուեցայ 4րդ դասարանը, այսինքնհինգ տարիներու շրջանի մը սկիզբը վերջաց-նելու համար պաքալօրէայի Մաթեմաթիքի բա-ժինը:

Մօտ 30 հոգինոց այս դասարանին մէջ կայինբնիկ ֆրանսացի շատ յաջող պատանիներ որոնքզաւակներն էին ժամանակաւոր, կարեւոր պաշ-տօններով, Ֆրանսայէն Եգիպտոս եկած ծնողնե-րու:

Կային նաեւ մեծ թիւով ֆրանսախօս հրեայծագումով պատանիներ որոնք զաւակներն էինեգիպտաբնակ մեծ թիւով ֆրանսախօս հրեայգաղութի մը որ սակայն դժբախտաբար քանի մը

տարի ետք, հազիւ աւարտած էինք Լիսէի մերշրջանը, Կամալ Ապտ է լ Նասըրի յեղափոխու-թենէն ետք, 1956-ին, մասսայական ձեւով պիտիվտարուէին Եգիպտոսէն դուրս:

Մինչ այդ, գալիքին անտեղեակ, մանաւանդԱղեքսանդրիա քաղաքը, համարեա Միջերկրա-կանի եւրոպական քաղաք մը ըլ լար, ուր առա-ւելաբար, հայերը կ'ապրէին քով քովի եւ մտեր-մաբար, հրեաներու, յոյներու եւ իտալացիներուհետ:

Դժբախտաբար շատ քիչ շփում ունէինք բնիկեգիպտացիներուն հետ: Ապտ էլ Նասըրէն ետք էոր քաղաքական եւ ընկերային դրութիւնը բո-լորովին շրջեցաւ...: Այդ մասին եւս կը գրեմ աւելիետք:

Հինգ Տարիներս Լիսէին Մէջ ՄինչեւՇրջանաւարտութիւն

Հիմա կ'ուզեմ նկարագրել, Լիսէ Ֆրանսէի մէջ,ա ռ ա ջ ի ն օ ր ս , ո ր ծ ա ն ր օ ր է ն ց ն ց ի չ ե ւ մ ի ն չ ե ւա յ ս օ ր դ ժ ո ւ ա ր մ ո ռ ց ո ւ ե լ ի ք օ ր մ ը ե ղ ա ւ ի ն ծ իհամար: Այդ առաջին օրերս կրնային ինձ առաջ-նորդել ամբողջական յուսահատութեան...: Այսօր,բարեբախտաբար, խնդալով կը յիշեմ եւ կը պատ-մեմ այդ մասին...

Առաջին պահերէն մէկն էր ֆրանսերէն լեզուիպահը: Դասարան մտաւ որոշ տարիքով բարձրա-հասակ մեր ուսուցիչը Monsieur Bordes-ը: Կա-տարեալ Փարիզցի, բնականօրէն արագ եւ ցածձ ա յ ն ո վ խ օ ս ո ղ փ ո ր ձ ա ռ ո ւ ո ւ ս ո ւ ց ի չ մ ը ն է րMonsieur Bordes-ը: Հասկնալիօրէն ան յայտա-ր ա ր ե ց թ է , ա ռ ա ջ ի ն ա ռ թ ի ւ , ա ն պ ա տ ր ա ս տ ի ցուղղագրութիւն մը պիտի ընէր գաղափար մըկ ա զ մ ե լ ո ւ հ ա մ ա ր դ ա ս ա ր ա ն ի մ ա կ ա ր դ ա կ ի նմասին: Եւ ահա մօտաւորապէս մէկ էջ երկարու-թեամբ ուղղագրութիւն մը ըրինք:-

Ե ս տ ա ք ք ր տ ի ն ք ն ե ր ո ւ մ է ջ մ ն ա ց ա ծ է ի . . .M o n s i e u r B o r d e s - ի ը ս ա ծ ն ե ր ը դ ժ ո ւ ա ր թ էհասկցած էի: Ուղղագրութեան վերջաւորութեանթերեւս ընդամէնը քսան բառ գրած էի որոնքլեցուն էին ուղղագրական սխալներով...

Հ ա յ կ ա զ ն ե ա ն Կ ր թ ա ր ա ն ը լ ա ւ դ պ ր ո ց մ ըըլլալով հանդերձ, ես ալ յառաջադէմ եւ շատ լաւաշակերտ մը, երբեք պատրաստ չէի ՓարիզեանՖրանսերէնին մէջ թաթխուած այս դասարանըդիմագրաւելու...

Monsieur Bordes-ը ահաբեկած էր... : Սակայնի ն ք ը , մ ի ւ ս ո ւ ս ո ւ ց ի չ ն ե ր ս ե ւ տ ն օ ր է ն ո ւ թ ի ւ ն ը

Շար. էջ 6

Հ.Բ.Ը.Մ. Կեդրոնական Վարչական Ժողովիերկարամեայ նախկին անդամ ե ւ փոխ-նա-խագահ մինչե ւ 2010 , ա յժմ Կ .Վ .Ժ . - ի վաս -տակաւոր (Emeritus) անդամ: Ռ.Ա.Կ. Կեդրո-նական Վարչութեան երկարամեայ նախկինանդամ եւ Ատենապետ մինչեւ 1995: Գանա-տայի Հայաստանեայց Առաքելական ԵկեղեցւոյԹեմի հիմնադիրներէն եւ Թեմական Խորհուրդիա ն դ ր ա ն ի կ Ա տ ե ն ա պ ե տ , ա պ ա հ ռ չ ա կ ո ւ ա ծՊատուոյ Ատենապետ: Ամերիկայի եւ Գանա-տայի Թ.Մ. Միութեան Կեդրոնական Վարչու-թեան հիմնադիր անդամ: Մոնթրէալի Թ .Մ .Միութեան հիմնադիրներէն, Ատենապետ այժմՊատուոյ Նախագահ: Մոնթրէալի Ալեք Մա-նուկեան Վարժարանի Հիմնադիր եւ ԳործադիրՆախագահ մինչեւ 2011:

Շարունակութիւն 4, նախորդ հատուածները տեսնել Ապագայ 13 Ապրիլ 2015,Ապագայ 29 Յունիս 2015 եւ Ապագայ 24 Օգոստոս 2015 թիւերուն մէջ։

Իմ ՅուշերսԴոկտ. Արշաւիր Կէօնճեան

Գլուխ 2

Եգիպտոսի Մէջ Վերջին Տասներկու Տարիներս Մինչեւ 1961Բ. Բաժին

Ուսման Տարիներս Աղեքսանդրիոյ Ֆրանսական Լիսէին Մէջ

Page 6: Abaka 05 10-2015

Սեպտեմբեր 23-ին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց ԿաթողիկոսըՄայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինի մէջ ընդունեց Հայ Կաթողիկէ ԵկեղեցւոյՊատրիարք Ամենապատիւ Գրիգոր-Պետրոս Ի Կապրոյեանը` ուղեկցու-թեամբ Հայաստանի, Վրաստանի եւ Արեւելեան Եւրոպայի Հայ ԿաթողիկէԵկեղեցւոյ առաջնորդ Գերաշնորհ Տ. Ռաֆայէլ արքեպիսկոպոս Մինաս-եանի: Ասիկա նորընտիր Պատրիարքի առաջին այցե լութիւնն էր Հա-յաստան եւ Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածին: Այս մասին կը հաղորդէ Մայր Աթոռիտեղեկատուականը։

Հանդիպման ընթացքին Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը իր շնորհաւո-րանքը բերաւ Գրիգոր-Պետրոս Ի Պատրիարքին ընտրութեան ու գահակա-լութեան առիթով` մաղթելով անոր արգասաւոր ծառայութիւն:

Իր խօսքին մէջ Նորին Սրբութիւնը գնահատանքով ընդգծեց, որ վերջինտարիներուն Հայաստանեայց Առաքելական եւ Հռոմի Կաթոլիկ Եկեղեցւոյմիջեւ յարաբերութիւնները վերելք կ՝ապրին եւ յատկանշուած են սերտ հա-մագործակցութեամբ:

Այս առիթով՝ Ամենայն Հայոց Հայրապետը գոհունակութեամբ յիշեցՀայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցին առիթով Հռոմի ՍրբազանՔահանայապետ Ֆրանչիսկոս Պապի կողմէն Ապրիլ 12-ին Վատիկանի  Ս.Պետրոսի տաճարին մէջ մատուցուած սրբազան  Պատարագի արարողու-թիւնը եւ Պապի կողմէն հնչեցուած ուղերձը` միտուած մարդկութեանկեանքին մէջ նորանոր ոճիրներու եւ ցեղասպանութիւններու կանխարգել-ման: Նորին Սրբութիւնը հաստատեց, որ համաշխարհային զարգացումնե-րու արդի պայմաններու մէջ Եկեղեցիները արդարութեան ճանապարհկրնան հարթել միմիայն համատեղ ջանքերով, փոխադարձ աջակցութեամբեւ աղօթքով:

Իր հերթին, Հայ Կաթողիկէ Պատրիարքը շնորհակալութիւն յայտնեցԱմենայն Հայոց Կաթողիկոսին իր ընտրութեան առիթով յղուած շնորհա-ւորական ուղերձին եւ մաղթանքներուն համար: Զրոյցի ընթացքին Գրիգոր-Պետրոս Ի Պատրիարքը նշեց, որ պիտի ջանայ ուժերու ներածին չափով իրհոգեւոր փորձառութիւնը ծառայեցնել ի շահ իր հոտին, ինչպէս նաեւզօրացնել յարաբերութիւնները Հայաստանեայց Առաքելական Ս. Եկե-ղեցւոյ հետ:

Հանդիպման ներկայ էին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինի Արտաքին յարա-բերութիւններու եւ արարողակարգի բաժինի տնօրէն Գերաշնորհ Տ. Նա-թան արքեպիսկոպոս Յովհաննիսեանը, Մայր Աթոռի լուսարարապետ Գե-րաշնորհ Տ. Յովնան եպիսկոպոս Յակոբեանը եւ Մայր Աթոռի Միջեկե-ղեցական յարաբերութիւններու բաժինի տնօրէն Հոգեշնորհ Տ. Շահէ վար-դապետ Անանեանը:

6 • ABAKA • LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015

Իմ Յուշերս...Շար. էջ 5-էն

ամէն ինչ նկատի առած, կ 'երեւի պատճառներտ ե ս ա ն վ ս տ ա հ ո ւ թ ի ւ ն ո ւ ն ե ն ա լ ո ւ ի մ վ ր ա ս ե ւառիթը տուին, որ շարունակեմ այդ դասարանինմէջ...

Ֆրանսերէնի սկզբնական դժուարութեանսպատճառաւ, սկիզբը բնականաբար մղձաւան-ջային դժուարութեանց պիտի հանդիպէի: Պէտքէ ր ս ա կ ա յ ն ո ր յ ա ղ թ ա հ ա ր է ի ա յ դ դ ժ ո ւ ա ր ո ւ -թիւնները վերջնական նպատակիս հասնելու հա-մար:

Ա յ ս ք ա ն ը պ է տ ք է ր ո ր պ ա տ մ է ի ո ր պ է ս զ իընթերցողը պատկերացնէ թէ ինչպէս սկսաւ իմուսումնական փորձառութիւնս Լիսէին մէջ:

Հիմա, կրնամ շարունակել սակայն, շեշտուածձեւով ըսելու համար թէ այն պատրաստութիւնըոր ի վերջոյ ստացայ Լիսէին մէջ յաջորդող հինգտ ա ր ի ն ե ր ո ւ ը ն թ ա ց ք ի ն , կ ը ն կ ա տ ե մ ա մ բ ո ղ ջուսանողական գրեթէ քսանը հինգ տարիներուշրջանիս լաւագոյն եւ ամենակատարեալ բա-ժինը:

Նախ պէտք է ըսեմ թէ վերեւը նկարագրած այդյուսահատական սկիզբէն ետք, առանց ընկրկե-լու, աստիճանաբար եւ վստահ կերպով, յառաջ-դիմեցի ֆրանսերէն լեզուին տիրապետելու աշ-խատանքիս մէջ: Հետեւաբար առանց այլեւայլի,հպարտութեամբ, եւ ընթերցողն ալ զարմացնելուգինով, կ'ուզեմ յայտնել թէ ճիշդ երեք տարի ետք,եւ մինչ ֆրանսերէն լեզուի մեր ծրագիրը, բնա-կանաբար հասած էր աւելի եւս նուրբ եւ խրթինմակարդակի մը, դժուարութիւնները ետիս թո-ղած, մէջ ընդ մէջ եւ յաճախ, նոյնիսկ ֆրանսերէնլեզուի նիւթերուն մէջ դասարանին առաջնու-թեան շարքին վրայ կը գտնուէի, միշտ մրցակիցունենալով նոյն այդ բնիկ ֆրանսացի եւ շատ յա-ջող միւս դասընկերներս:

Բաւարարուածութիւնս եւ ինքնավստահու-թիւնս շատ աւելի մեծ էր անշուշտ որովհետեւմիւս նիւթերէն, յատկապէս մաթեմաթիքի եւ գի-տ ո ւ թ ե ա ն բ ն ա գ ա ւ ա ռ ն ե ր ո ւ ն մ է ջ կ ը գ ր ա ւ է իառաջնութեան տեղերը:

Մինչեւ այսօր մեծ սիրով եւ հիացումով կը յի-շեմ յատկապէս մաթեմաթիքի վերջին երկու տա-րիներու հրաշալի ուսուցիչս, Monsieur FrançoisSimiens-ը որ կը նկատեմ ամբողջ ուսումնականտարիներուս ունեցած երկու արտակարգ ուսու-

ցիչներէս մէկը: Միւսը պիտի ըլ լար աւելի վերջUniversity of Pennsylvania համալսարանի Quan-tum Mechanics-ի փրօֆէսէօրս Dr. Herbert Callen-ը,որ հանրածանօթ Manhattan pro ject , աթոմա-կան ռումբը ստեղծող գիտնականներէն մէկն էր:

Այդ մասին ալ աւելի վերջ:Պաքալօրէայի (2ième part ie) մաթեմաթիքի

բ ա ժ ի ն ը ա ն կ ա ս կ ա ծ ա մ ե ն ա ծ ա ն ր ե ւ դ ժ ո ւ ա րծրագրով տարին է որ ունեցած եմ ամբողջ ուսա-նողական տարիներուս ընթացքին: Միայն Մա-թեմաթիքի նիւթը ունէր ութը ենթաբաժանումներե ւ հ ա մ ա պ ա տ ա ս խ ա ն գ ի ր ք ե ր , ս կ ս ե լ ո վ զ ո ւ տթուաբանութեան տեսութիւններէն մինչեւ տիե-զերագիտութիւն:

Վերջապէս, Ա. Բաժնէն ետք անցուցի Բ. Բաժ-ն ի պ ա ք ա լ օ ր է ա ս 1 9 5 4 թ ո ւ ի ն , լ ա ւ ա գ ո յ ն ա ր -դիւնքներէն մէկը ունենալով, ինչպէս բացատ-րեցի վերեւը, աշխարհատարած Լիսէներու մէջկեդրոնացեալ մատակարարութեամբ, Ֆրանսա-յէն կազմակերպուած գրաւոր եւ բանաւոր քննու-թիւնները թէեւ շատ լուրջ աշխատանքով սակայնբարձր յաջողութեամբ անցուցած ըլլալով :

Ա յ դ հ ա ն գ ր ո ւ ա ն ի ն ի ն ք զ ի ն ք ս պ ա տ ր ա ս տկ'զգայի դիմագրաւելու աշխարհի բարձրագոյնհամալսարաններէն որեւէ մէկուն ուսումնականծրագիրը:

Հինգ տարիներ զուտ ֆրանսական մթնոլորտիմէջ թաթխուելէ ետք, բնականաբար իմ երազս էրյաճախել համաշխարհային համբաւ ունեցող,Փարիզի երկու «Մեծ դպրոցներէն» մէկը, EcolePolytechnique կամ Ecole Centrale: Ֆրանսացիերկու յաջողագոյն դասընկերներս գիտէի թէ պի-տի երթային հոն: Որքան մեծ էր փափաքս իրենցհետ շարունակելու ուսումնական յաջորդ տա-րիներս:

Այս անգամ եւս սակայն ինծի տրամադրելիգործնական պայմանները տարբեր պիտի ըլլա-յին:

Համալսարան զատելու ջանքերուս եւ յաջոր-դող Եգիպտոսի տարիներուն մասին պիտի գրեմյաջորդ, Գ. Բաժնին մէջ:

Այս բաժինը վերջացնելէ առաջ յարմար տեղնէ սակայն այստեղ, որ Յուշերուս նորմալ ընթաց-քին մէջ դէպի քսան տարի յառաջ ոստում մըընեմ եւ տեղեկացնեմ ընթերցողին թէ վերեւընկարագրած Lycée Français մուտքիս առաջինօրուայ սարսափելի փորձառութիւնս, անսպասե-լիօրէն, ինչպիսի գործնական որոշիչ հետեւանքմ ը ո ւ ն ե ց ա ծ է , ո ր մ է օ գ տ ո ւ ա ծ է մ ե ր ա մ բ ո ղ ջ

գաղութը:Արդարեւ յաջորդող տարիներուն, կեանքի ան-

նախատեսելի հոլովոյթները այնպէս բերին որպատահեցաւ որ ի վերջո յ գամ Մոնթրէալ եւա յ ս տ ե ղ լ ո ւ ր ջ կ ե ր պ ո վ ա ռ ն չ ո ւ ե լ ո վ գ ա ղ ո ւ թ իկազմակերպման աշխատանքներուն հետ, 1970-ին նախաձեռնութիւնը վերցնեմ հիմնելու Գա-նատահայ առաջին ամէնօրեայ Վարժարանը,շնորհիւ այդ օրերու Հ.Բ.Ը.Միութեան Նախագահ,արտակարգ անձնաւորութեան, Ալեք Մանուկ-եանի անվերապահ զօրավիգին: Անշուշտ յուշե-րուս մէջ, աւելի վերջ, անխուսափելիօրէն կա-րեւոր տեղ պիտի գտնէ այդ դպրոցի, իսկականդ ի ւ ց ա զ ն ե ր գ ա կ ա ն , պ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն ը : Ա յ ս տ ե ղսակայն , ընթերցողը պիտի հասկնայ թէ Ա լեքՄանուկեան Վարժարանի ծրագրման առաջինօ ր ե ր ո ւ ն ի ս կ , մ տ ք ի ս մ է ջ ա ռ ա ջ ի ն ե ւ ա ն ս ա -կարկելի պայման էր որ եթէ պիտի ձեռնարկէիՀայ դպրոցի իրականացման այդ մեծ ծրագրին,վարժարանին կրթական որակը եւ մակարդակըպէտք էր ըլլար այնքան բարձր, որ մեր դպրոցիշրջանաւարտ յառաջադէմ որեւէ աշակերտ եր-բեք չ 'ենթարկուէր իմ Լիսէի առաջին օրերուսմղձաւանջին...: Պէտք էր որ բոլոր միւս նիւթերէնզատ եւ անոնց նման, աշակերտին լեզուներուպատրաստութիւնը ըլլար կատարեալ:

Անշուշտ այդպիսի ծրագրի մը գործադրու -թիւնը պիտի սուղ արժէր, եւ դպրոցը անխուսա-փելիօրէն պիտի ունենար նիւթական բաց: Այսպայմանս այդ ժամանակ յստակօրէն յայտնեցիանշուշտ հանգուցեալ անզուգական բարերարԱլեք Մանուկեանին եւ ուզեցի ապահովութիւնս տ ա ն ա լ ի ր մ է : Ա ն ի ր ե ն յ ա տ ո ւ կ խ ի ս տ լ ո ւ ր ջ ,ծանրախոհ եւ սակաւախօս մօտեցումով, պարզե ւ կ տ ր ո ւ կ , պ ա տ ա ս խ ա ն ե ց ՝ « հ ա մ ա ձ ա յ ն ե մ » :Այդքանը բաւարար էր ինծի համար: Իր մէկ խօս-քը շատ շատերու գրաւոր ստորագրութիւններէնշատ աւե լի ապահով էր : Ա յս մասին ալ պիտիգրեմ աւելի վերջ. . . : Ա յդպէս է որ ձեռնարկեցիդ պ ր ո ց ի կ ա զ մ ա կ ե ր պ մ ա ն ա շ խ ա տ ա ն ք ի ն : Ե սանձնապէս հսկեցի կէտ առ կէտ մեր դպրոցինկ ր թ ա կ ա ն ե ռ ա լ ե զ ո ւ ծ ր ա գ ր ի ն մ ա կ ա ր դ ա կ ի նմ ա ն ր ա մ ա ս ն պ ա տ ր ա ս տ ո ւ թ ե ա ն : Ա հ ա ա յ դմեկնակէտէն է որ, անկէ փայ լուն կերպով օգ-տըուեցան հազարաւոր մեր շրջանաւարտներըիմ քառասուն եւ մէկ տարիներու հսկողութեանստակ եւ յոյսս է որ այսօր եւս, իմ շրջանէս ետք,անոնք նոյնպէս շարունակեն օգտուիլ անկէ:

(Շարունակելի 4)

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը ընդունեց ՀայԿաթողիկէ Եկեղեցւոյ Պատրիարքը

Page 7: Abaka 05 10-2015

Editorial écrit en anglais par

Edmond Y. Azadian et publié

dans The Armenian Mirror-

Spectator en date du

17 septembre 2015

Les journaux, écrans de télévisionet Internet sont inondés d’histoires etde photos de réfugiés qui se précipi-tent dans et autour de la Méditerranée.Les caravanes humaines sur terre etsur mer dans des navires rachitiquesévoquent des souvenirs d’antan, alorsque des réfugiés émaciés marchaientsur certaines de ces mêmes routes, desArméniens qui cherchaient refuge, lapaix et la survie de leurs familles, dansun pays prêt à les recevoir.Par conséquent, toutes ces images etreportages ont une résonance très pro-fonde pour les Arméniens, descen-dants des rescapés du génocide.L’histoire se répète, mais cette fois ils’agit de Syriens, d’Irakiens et deLibyens.

Certains gouvernements européens,comme celui de l’Allemagne, ont faitpreuve d’empathie envers ces per-sonnes déracinées. D’autres, comme legouvernement hongrois, traitent lesêtres humains comme autant de têtesde bétail, alors que ces derniers ten-tent de traverser les terres hongroisespour atteindre les pays du Nord. Il estironique que la Hongrie, qui, jusqu’à unpeu plus de deux décennies souffraitéconomiquement en raison du rideaude fer, puisse faire montre de si peu desympathie.

Dans les deux cas - charitable ounon - il y a dans toute cette situationbeaucoup d’ironie. Les personnes quifrappent à la porte de l’Europe sontdans cette position, non pas parcequ’elles ont décidé du jour au lende-main d’abandonner leurs habitats et dechercher refuge en Europe. Elles sontles victimes d’une catastrophe humani-taire éclatée artificiellement dans leurspays, conçue par les mêmes puis-sances dans les bras desquels ils se jet-tent.

À la fin de la Première Guerre mon-diale, les Arméniens qui avaient survé-cu au génocide sont devenus les sujetsde ce même dilemme moral, parce queles Alliés - en particulier la France et laGrande-Bretagne - avaient déjà signéles accords Sykes-Picot de 1916, sedivisant entre eux les terres otto-manes, sans prévoir de patrie pour lesArméniens. Même les 150 000Arméniens qui se sont vus promettreune patrie en Cilicie ont été traitreuse-ment abandonnés par le gouvernementfrançais dont l’armée avait fui secrète-ment, laissant les Arméniens sansdéfense à la merci des forces turques.

(NDLR. Accords Sykes-Picot,accords secrets signés le 16 mai 1916,entre la France et la Grande-Bretagne,avec l’aval des Russes et des Italiens,prévoyant le partage du Proche-Orientà la fin de la guerre, espace comprisentre la mer Noire, la merMéditerranée, la mer Rouge, l’océanIndien et la mer Caspienne, en plu-sieurs zones d’influence au profit deces puissances, dans le but de contrerles revendications ottomanes).

Plus tard, lorsque les réfugiés ontatteint le port de Marseille, la Franceest devenue leur sauveur, et méritenotre gratitude pour ce geste humain àretardement.

Le même destin a été imposé auxArméniens ainsi qu’à la populationgrecque de Smyrne, jetés à la mer en1922.

Avant 1990, l’Irak était un paysstable et prospère. Les provocationsdes pays humanitaires d’aujourd’huiont incité à la rébellion, sans pouvoirmaintenir la paix et l’intégrité du pays,tout en offrant une occasion propiceaux médias occidentaux de diaboliserson leadeur, en vue de l’agression quien a suivi.

Le même scénario s’est répété enLibye et en Syrie.

Les planificateurs de ces tragédiesne savaient pas, ou plutôt ne se sou-ciaient pas, des conséquences de leursactes. Aujourd’hui, ils ont un énormeproblème de réfugiés sur les bras.L’ironie est que certains journalistesessaient de rationaliser et de justifierce grabuge en concoctant des théoriessur l’incompétence des Moyen-orien-taux pour l’autonomie, que les régimesautoritaires qu’ils étaient ont causé lechaos actuel, malgré l’agression mili-taire de l’Occident.

L’ancien vice-président DickCheney, l’un des architectes du chaosactuel, est sorti de son forteresse pourpublier son troisième livre « TheExceptionnel. » Il accuse le présidentObama d’avoir refusé de suivre sonmodèle de bains de sang, et d’avoir eurecours à la diplomatie pour résoudreles conflits insolubles du Moyen-Orient. Incidemment, M. Cheney avaitaussi l’Iran dans sa ligne de mire, àréduire à néant, tout comme le sort dela Syrie, de l’Irak et de la Libye, mais iln’a pas eu le temps d’atteindre son but.L’objectif de son nouveau livre est depersuader le prochain président qu’il ya là une mission inachevée. Bien sûr,la langue utilisée est totalement diffé-rente, mais pour inciter au mêmerésultat, il insinue que le présidentObama est faible, qu’il hésite et sape lagrandeur de l’Amérique (et son excep-tionnalisme), surtout depuis qu’il estpas fort sur le côté militaire, ce quisignifie qu’il réfrène les fabricantsd’armes et les commerçants.

L’agression étrangère contre laSyrie en 2011 (« guerre civile » est unterme inapproprié) a créé 9 millions deréfugiés. Plus de 3 millions de per-sonnes ont fui vers les pays voisins, laTurquie, le Liban, la Jordanie et l’Irak.Un autre 6,5 millions sont des déplacésinternes. La Turquie et la Jordanie seplaignent de l’afflux de réfugiéssyriens, mais ont servi comme substi-tuts aux puissances occidentales pourfomenter la guerre en Syrie.

Le colonel Mouammar Kadhafi avaitcréé une société égalitaire en Libye, ilétait certes une tête excentrique del’Etat. Mais aucun citoyen n’était moti-vé à abandonner ce pays riche, et àdevenir un réfugié jusqu’à ce que laLibye ait été envahie, et que son prési-dent ait été tué de la manière la plus

Suite à la page 8

LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015 • ABAKA • 7

S E C T I O N F R A N Ç A I S E

LUNDI 5 OCTOBRE 2015

Le cynisme politique a unprix, le problème des réfugiés

L’OTSC devrait former desCasques bleus

Le président arménien SergeSargissian a suggéré la création d’uneorganisation pour la formation des sol-dats de la paix dans le cadre del’Organisation du traité de sécurité col-lective (OTSC).Le président a également noté que lesopérations de maintien de la paix severront une grande attention au coursde la présidence de l’Arménie àl’OTSC.« Il est temps de créer une organisa-tion de l’OTSC basée sur la formationdes Casques bleus », a déclaréSargissian lors d’un sommet de l’OTSCtenu dans la capitale du Tadjikistan,Douchanbé. « Nous proposons que lecentre de formation arménien de labrigade de maintien de la paix soit

considéré comme le fondement decette organisation de base. »

Les Etats membres de l’OTSC sontla Russie, l’Arménie, la Biélorussie, leKazakhstan, le Kirghizistan et leTadjikistan.

La Chine attache une importance capitale à l’approfondissement des relationspolitiques et économiques avec l’Arménie, a déclaré à Erévan le secrétaire géné-ral adjoint du Conseil économique et social de Chine (CESC) Wang Shenghong.Le responsable chinois a été reçu par le Premier ministre arménien HovikAbrahamian.

Lors de la réunion, le premier ministre arménien a souligné l’importance dudéveloppement de l’interaction économique avec la Chine, l’élaboration de nou-veaux projets, et la mise en œuvre de programmes mutuellement bénéfiquesdans différents domaines.

M. Wang Shenghong a, pour sa part, noté que l’un des objectifs de la visite dela délégation chinoise était de contribuer à la mise en œuvre de nouvelles me-sures afin d’approfondir les relations politiques et économiques avec l’Arménie.

Approfondissement des relationséconomiques entre la Chineet l’Arménie

Enquête sur une tentative de meurtred’un paysan arménien par l’Azerbaïdjan

Le département arménien des enquêtesa déposé plainte pour une tentative demeurtre d’un paysan arménien de la pro-vince de Tavoush, par un tireur azéri, le 17septembre dernier, à 10h20 heure locale.

« Des coups de feu ont retenti dans ladirection d’une camionnette de marqueNissan, propriété d’Arthur Tamrazian, rési-dent du village d’Aygehovit, de la provincede Tavoush, en Arménie. Le tir a été

Suite à la page 8

Page 8: Abaka 05 10-2015

Le cynisme politique...Suite de la page 7

atroce, divisant le pays et le rendantvulnérable à l’extrémisme islamique.Alors que certains bateaux sombrentdans la Méditerranée, et que d’autresse rendent sur les côtes d’Italie et deGrèce, de nombreux réfugiés deSomalie s’y pressent également. Lesort des Somaliens a été scellé bienavant. L’homme fort Mohammad SiadBarre a dirigé la Somalie de 1969 à1991. Durant son règne, il n’y avait pasde pirates dans la Corne de l’Afrique,et les voies maritimes étaient en sécu-rité pour les navires de la marine mar-chande transportant le pétrole despays du Golfe vers l’Europe via la merRouge. M. Barre était maintenu aupouvoir sous la tutelle de l’Unionsoviétique,. Il s’est tourné vers lesEtats-Unis, et a été renversé après uneguerre avec le régime marxisted’Ethiopie. Depuis lors, les Somaliensfuient vers les pays arabes et euro-péens, ce qui aggrave le problème desréfugiés.

Un effet corolaire de cette crise desréfugiés est le conflit entre les diffé-rents groupes d’Europe. Les Kurdes etles Turcs constituent la premièrevague de réfugiés, principalement enAllemagne, en Hollande et en Autriche.La violence entre les Kurdes et lesTurcs s’est étendue à l’Allemagne, oùles Loups gris turcs ont coupé la gorged’un manifestant kurde à Hanovre, etun Turc a délibérément heurté desmanifestants kurdes à Berne, enSuisse, blessant cinq personnes.Il existe également des rapports vou-lant que les taupes accompagnent lesréfugiés afin de devenir des agents dji-hadistes dormants en Europe.Les Arméniens sympathisent avec cenouveau flux de réfugiés, et assistent ànouveau à la duplicité des grandespuissances qui jouent sans scrupuleavec le destin des petites nations, touten se créant des problèmes.Le prix à payer du cynisme politiquequi sévit actuellement dans les payseuropéens est ce problème de réfu-giés.

Traduction N.P.

8 • ABAKA • LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015

Enquête sur une...Suite de la page 7

effectué à partir des positions militaires, situées sur le territoire du village azer-baïdjanais de Japarlu, avec des armes de différents calibres, dans l’objectif detuer, sur une base nationale, raciale, de haine religieuse, ou de fanatisme reli-gieux. À la suite des tirs, la voiture d’Arthur Tamrazian a été endommagée, tandisque le fermier a tenté de se cacher. »

Une enquête a été ouverte en vertu des articles 34-104 et 185 du Code pénald’Arménie. L’enquête sur le site de l’incident et le véhicule a révélé une balle defusil dans le coffre de la voiture. Une expertise a été demandée. ArthurTamrazian a été reconnu « partie lésée ».

Offres d’emploi pour les nouveauxdiplômés d’Arménie, en provenancede Syrie et d’Ukraine

Environ 60 nouveaux jeunes diplômés, essentiellement déplacés de Syrie etd’Ukraine, se verront offrir six mois de stages rémunérés dans des entreprisesprivées d’Arménie comme résultat d’un partenariat tripartite entre l’Agence desNations Unies pour les réfugiés ( HCR), le Programme des Nations Unies pour ledéveloppement (PNUD), et l’Association Missionnaire Arménienne d’Amérique(AMAA).

L’initiative Carrière-jeunesse du PNUD est un programme de stages rémuné-rés, qui offre aux nouveaux diplômés l’occasion de participer pour la premièrefois à un emploi correspondant à leurs études et à acquérir l’expérience de tra-vail nécessaire et la connaissance pratique pour de futures possibilités d’emploi.Entre 2007 et 2014, le PNUD a exécuté cinq phases. Au total, 240 nouveaux diplô-més ont effectué des stages rémunérés à Erévan, et dans 6 régions d’Arménie,environ 60% d’entre eux se sont vus offrir, à la fin de leur stage, un emploi per-manent par les entreprises d’accueil.

« Les Syriens-Arméniens sont industrieux, créatifs, fougueux, et productifs » adéclaré Zaven Khanjian, directeur général d’AMAA. « Les employeurs d’Arménieont besoin d’une main-d’œuvre qualifiée, expérimentée et compétente. Ce pro-gramme offre la nécessité résultant d’une situation gagnante pour le pays.L’AMAA continuera de parrainer des programmes partenaires et productifs simi-laires. »

L’AMAA a été fondée à Worcester, Massachussetts, en 1918 et a été incorpo-rée à New York en 1920, dans le but de renforcer et de soutenir le peuple armé-nien dans leur foi chrétienne, et encourager l’éducation religieuse ainsi que destravaux littéraires et philanthropiques. Depuis sa fondation, l’AMAA a élargi sesprogrammes d’éducation, d’évangélisation, de secours, ses services sociaux,l’église, et les services dans 24 pays.

Pour plus d’informations voir le site www.amaa.org, ou téléphoner au siège del’AMAA au 201-265-2607.

Remise des prix Hrant Dink 2015

Les Prix Hrant Dink, qui sont remisdepuis 7 ans, le jour de l’anniversairede Hrant Dink (15 Septembre) ont étéremis le 19 septembre dernier.

La cérémonie était présentée parCeylan Ertem et Eileen Khaçadurian,et une nouvelle version de « I ıklar »(lumières) présentait les personnes etinstitutions inspirantes du monde.Dans « I ıklar 1915 », les responsablesgouvernementaux, les gens qui tra-vaillent pour les ambassades et lesmilitants de la société civile qui ontdéfié la décision d’expulsion du PartiUnion et Progrès en aidant et cachantles Arméniens et donc en retardant leprocessus d’expulsion ont été commé-morés. La lauréate du Prix Hrant DinkSamar Badawi, militante en Arabiesaoudite des droits des femmes, n’apas pu recevoir le prix elle-même, carelle a une interdiction de quitter lepays. Samar Badawi a commencé denombreuses campagnes pour le droitde vote et le droit de conduire pour lesfemmes dans son pays, et est devenuele symbole des militants des droits desfemmes en Arabie Saoudite en mettantles problèmes des femmes à l’ordre dujour international. Son prix a été remisà Elsa Saade qui est une militante desdroits de la personne qui travaille avecBadawi.

Dans son discours, Elsa Saade arappelé le dernier article de Hrant

Dink, « Mon esprit bouleversé –comme un pigeon inquiet »: « Ses pen-sées et ce prix sont le symbole de lasolidarité avec tous les pigeons quicherchent la liberté. »

En Turquie, le prix a été remis àKaos GL, collectif fondé à Ankara etqui est devenu une partie importantede la lutte LGBT avec différentesactions comme l’organisation deréunions et de manifestations, la fon-dation d’une bibliothèque, en plus dela publication d’un magazine depuis 20ans. Chaque année, le Prix est décernéà des individus, des organisations oudes groupes qui travaillent pour unmonde libre et juste sans discrimina-tion, ni racisme, ni violence, et quiprennent des risques personnels pourla réalisation de ces idéaux, qui enfrei-gnent les stéréotypes, et utilisent lelangage de la paix afin de donner inspi-ration et espoir aux autres.

Par le biais de ce prix, la FondationHrant Dink vise à rappeler à tous ceuxqui luttent pour ces idéaux que leursvoix sont entendues, leurs œuvressont visibles, ils ne sont pas seuls, etégalement pour encourager chacun àse battre pour ses idéaux.

Journaliste arméno-turc, fondateuret rédacteur en chef du quotidien« Agos », Hrant Dink a été tué le 19janvier 2007 par des nationalistesturcs.

Une usine de production d’ascenseursen Arménie

Une usine de production d’ascenseurs ouvrira ses portes en Arménie en 2018.Un mémorandum de coopération a été signé entre Adatech Ltd et la compagniechinoise Koyo Ltd. « La compagnie chinoise assumera la responsabilité de la fon-dation de la représentation commerciale des ascenseurs Koyo Ltd en Arménie,au nom d’Adatech Ltd. Nous avons coopéré étroitement avec la société au coursdes dernières années, il y a déjà des ascenseurs installés en Arménie, ils y sontexploités avec succès. Notre entreprise réalise actuellement un projet deconstruction de bâtiments de caractère social dans la République, nous instal-lons les ascenseurs de notre société partenaire, » a noté le directeur d’AdatechLtd, Vahram Melkoumian. Selon lui, le développement de la production d’ascen-seur produira un grand succès financier à la partie arménienne.

Le propriétaire et directeur de Koyo Ltd a remercié le gouvernementd’Arménie et Adatech Ltd pour permettre une telle coopération.

Page 9: Abaka 05 10-2015

By Edmond Y. Azadian

The Western media have a conve-nient way of duping themselves andtheir readers; for example, medievalpotentates in the Middle East, whoexercise the crudest and primitivemethods of governances, are called“moderate Arab monarchies.” Theyhave also found a euphemism to char-acterize the violent policies of Turkeyby calling its ruling AKP Party “mildlyIslamic,” notwithstanding the terrorand bloodshed that the party causesthroughout the Middle East andbeyond — the Uighur region in Chinaand most recently, in Thailand.

Turkey and its ruling party must bejudged by their actions and not by themask they wear. There is nothing“mild” when the Turkish governmenttrains and arms terrorist groupsincluding ISIS and unleashes them todestroy any monument or group whichdoes not fit their zealous interpreta-tion of Islam. Recent atrocities againstthe Armenians in Kessab and Aleppocame to prove that — by extension —Turkey has long-term plans to contin-ue the Genocide, not only by denyingit in terms of history, but also by exter-minating the survivors’ descendants.

The destruction of the Roman ruinsof Palmyra in Syria is only the continu-ation of a century-long abuse, neglectand desecration of Armenian church-es, shrines and monuments in historicArmenia. Armenians do not have thevoice and the clout to move the con-science of world leaders and organiza-tions to be able to protect their her-itage left in Turkey. Now that verysame force — the “mildest kind ofIslam” — is threatening the most valu-able vestiges of human civilization, itis time to act.

The Turkish-supported Azeri crimeagainst the Armenian cross stones(khatchkars) in the province ofNakhichevan was motivated by thesame destructive philosophy of bomb-ing an ancient Buddhist temple inAfghanistan and now the ErawanShrine in Thailand. The DailyTelegraph has reported on August 29that the key suspect in the Erawanshrine bombing was a member of theTurkish ultranationalist Grey Wolvesorganization, which is associated withthe right-wing Nationalist MovementParty (MHP).

Mehmet Ali Agca, who attempted toassassinate Pope John Paul II, was amember of the Grey Wolves who werealso behind the murders of Hrant Dinkand the Catholic Bishop LuigiPadovese, the apostolic vicar forAnatolia, in Trabzon in 2010.

Semih Idiz, a columnist for Hurriyet

newspaper, writes in the English edi-tion of the publication on September 2,“Turkey has a serious problem with itsinternational image. An increasingnumber of people around the worldsee the country as a breeding groundand facilitator of Islamic terrorism.”

The conclusion of the above articleis even more scathing as the columnistwrites, “The AKP always harps onabout an international campaignaimed at maligning Turkey’s name andcreating negative perceptions aboutthe so-called great successes the coun-try has achieved under AKP and RecepTayyip Erdogan in terms of democracyand the rule of law. All one can say isthat those who claim those attributesshould look in the mirror occasionallyto understand the true reasons whyTurkey’s reputation seems to be goingdown the sinkhole.”

But why has Turkey arrived at thisstage and unleashed turmoil in theMiddle East?

In the first place, because theWestern powers wanted to believe theTurkish pretenses that Ankara belongsto the NATO bloc and shares the samevalues and policies. But Mr. Erdogan’sactions proved that all those pretenseswere self-serving and vying for amedieval sultanate with the West’ssupport.

Erdogan’s “mildly Islamic” govern-ment was an ally of the virulentlyIslamic Moslem Brotherhood govern-ment in Egypt under MohammedMorsi. Although Turkey would notcede an inch of territory to theArmenians and Kurds, it was support-ing a party in Egypt which does notentertain the notion of the nation-state, and was planning to share itsnational territory with Sudan andabove all, gift the Sinai Peninsula tothe Palestinians, to facilitate the policyof Israel’s former Foreign MinisterAvigdor Lieberman and its party,Yisrael Beytenu, to dump Palestiniansfrom the West Bank in the desert andthus achieve their two-state solution.President Abdel Fatah Sisi’s movesaved Egypt from disintegration.

Ankara is also fighting through ISISto destroy the powerful government ofSyria to replace it with a docile regimewhich would become an extension ofTurkey.

In the current war against radicalIslam, Turkey has proved to be on thewrong side of history. By pretending tojoin the 60-nation coalition assembledby President Obama, Turkey obtainedthe license to dismantle Kurdish orga-nizations and blatantly undermine theforces that the US had trained in Syriato fight ISIS. Compared to the 300strikes against Kurdish targets, Turkey

Cont’d on page 10

LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015 • ABAKA • 9

E N G L I S H S E C T I O N

MONDAY OCTOBER 5, 2015

Turkey on a Course Setfor Self-Destruction

Valerie Boyer congratulatesArmenia on Independence Day

MP of the National Assembly ofFrance Valerie Boyer congratulatedArmenia on Independence Day.

“Today, on 21 September 2015,Armenia marks the 24th anniversary ofits independence which was reachedthrough universal voting - around 94%of votes in favor.

I congratulate all Armenians on thejoyful holiday of idependence!” Boyerwrote on her Facebook page.

Ambassador: Bundestag to adoptresolution on ArmenianGenocide this fall

Bundestag will adopt resolution onthe Armenian Genocide this fall,German Ambassador to ArmeniaMatthias Kiesler said.

“There are some processes in theparliament, but I cannot name a pre-cise date,” Ambassador said during amedia conference dedicated to the firststage of program of Armenia-Turkeyreconciliation.

Ambassador recalled the speechesmade by President of GermanyJoachim Gauck and chairman of Bundestag Norbert Lammert.

The Armenian Genocide was a subject of heated discussions in Germany, Mr.Kiesler said.

He informed about the visit to the Armenian Genocide Museum and ArmenianGenocide Memorial complex together with Saxony Culture Minister who is inYerevan.

New textbooks are made in Saxony and one of the chapters will be dedicatedto the genocides of the past century, including the Armenian Genocide.

At the same time diplomat added that reconciliation between Armenia andTurkey should not depend on recognition by the parliaments of other countriesonly.

Armenia FM exchanges ideas withArmenian Catholic Patriarch

Armenia’s FM Edward Nalbandian today met with the Catholicos of the HolySee of Cilicia His Beatitude Krikor Bedros XX.

Nalbandian cordially congratulated the 20th Catholicos-Patricarch of the HolySee of the Armenian Catholic Church on his enthronement.

Wising success to his Beatitude in his holy mission, the Minister said: “Duringmy service as Armenia’s Ambassador to France, I was luck and had honor toclosely cooperate with you and personally witness your fruitful activity as theleader of French Armenian Catholics.”

The interlocutors touched on the significance of the sacred mass served byPope Francis at St. Peter’s Basilica in commemoration of the 100th anniversaryof the Armenian Genocide, as well as his message, which was an importantexpression of solidarity and support to the Armenian people.

According to them, the aforementioned message also contributed to theefforts of the international community to prevent new crimes against humanityand genocides.

The parties also exchanged ideas on the events held in the framework of theArmenian Genocide Centennial, stressing the significance of combining the closecooperation and efforts between Armenian and Diaspora institutions.

Page 10: Abaka 05 10-2015

Using Karabakh conflict as a shieldfor Azerbaijani human rights record isnot serious or helpful, head of U.S.mission to OSCE Daniel Baer tweeted.

His comment came in response tothe statement by Azerbaijani delegatedduring the Human DimensionImplementation Meeting (HDIM) ofOSCE.

Ahmad Shahidov, Head of theAzerbaijani Institute for Democracyand Human Rights, being angered byconstant criticism against his govern-ment started speculating onAzerbaijani side’s beloved topic of“million of refugees and refugees keptby Armenia”.

“Azerbaijan GONGO introduceshimself as human rights defender, saysthat criticism of his government is notappreciated,” Baer tweeted.

U.S. Ambassador noted that seriousdiscussion of human cost of conflictaffecting Armenia and Azerbaijan isimportant, but using conflict as ashield for Azerbaijani rights record is

not serious.He added that saying that cause of

civil society crackdown in Azerbaijanis lack of trust between governmentand international community is equalto putting a cart before horse.

Earlier in his statement U.S. DeputyAssistant Secretary RobertBerschinski said Azerbaijan continuesimposing restrictions against civil soci-ety institutions.

Turkey on a course...Cont’d from page 9

has bombed only three ISIS bases.Under a revealing headline of

“Turkey duped the US and ISIS is reap-ing the rewards,” Patrick Cockburnwrites in the Independent datedAugust 30: “The disastrous miscalcula-tion made by the United States in sign-ing a military agreement with Turkeyat the expense of the Kurds becomesdaily more apparent. In return for theuse of Incirlik Air Base, just north ofthe Syrian border, the US betrayedSyrian Kurds who have so far been itsmost effective ally against IslamicState.”

While in the New York Times, for-mer US Ambassador to Turkey Eric S.Elderman accuses Erdogan(“America’s dangerous bargain withTurkey”) of unleashing a “new wave ofrepression aimed at the Kurds inTurkey, which risks plunging the coun-try into civil war.”

It dawned gradually on Washingtonthat Turkey’s policy is diametricallyopposed to its own stated agenda. Fora long time, Obama administration hasrefrained from using the mantra of“regime change” in Syria. EvenSecretary of State John Kerry did notrule out the possibility of sitting downat a negotiating table with the Assadregime representatives to seek a politi-cal solution to the crisis.

Patrick Cockburn further writes inthe above article, “There are signs ofgrowing understanding in Washingtonthat the US was duped by the Turks orat best, its negotiators deceived them-selves, when they agreed on their bar-gain with Ankara.”

It is no longer a secret to anyonethat Erdogan administration’s obses-sion is to undo the Kurdish advancesin Kobani and along the Syrian-Turkishborder. Simultaneously, it plans toneutralize Kurdish political achieve-ments in the last parliamentary elec-tions, hoping that the forthcomingNovember 1 elections will prove to bemore promising.

Because of Turkey’s determinedcampaign to neutralize the most effec-tive fighting force against ISIS — theKurds — Washington inadvertentlyfinds itself aligned with the strangestbedfellows. In Iraq, the Shia militants,considered Iran’s proxies, have beenfighting alongside the US and alliedforces against the Islamic state, whilein Syria, a new picture is emerging:most probably with Washington’s tacitagreement, Russia is building a newbase in Syria and introducing groundforces. When the US decided toremove the Patriot missiles fromTurkey, it was believed that the movewas to express Washington’s displea-

sure regarding Erdogan’s politicalcourse. That, perhaps may be true, butit is more logical that the move alsointended to accommodate the Russianinvolvement, which is trying to destroythe Islamic State. All these develop-ments seem reasonable, not withstand-ing benign public criticisms by theObama administration.

Erdogan’s game plan has begun tolook foolhardy. Turkey’s porous bor-der with Syria which had facilitatedthe infiltration of ISIS forces into theSyrian theater, also helped the Kurdsto introduce heavy armaments inTurkey. At this time, Turkey hasbecome a dangerous place to visit. Thetourism sector has become a minorcasualty compared with the prospectof Turkey’s dismemberment. In manyareas, the government has lost controland the Kurds have set up their owncheckpoints.

Prime Minister Mehmed Davutogluis an astute student of history and real-izes that the old treaties may berevived to haunt his country. Turkeyowes its current territory to the Treatyof Lausanne of 1923. But before that,Turkey was the signatory of the Treatyof Sevres of 1920, which was neverapplied. That treaty was designed byPresident Woodrow Wilson, with thehelp of General James Harbord.(Incidentally, the chief of staff of theTurkish Army Necdet Ozel has writtenhis PhD thesis on the HarbordMission.).

That treaty had promised more ter-ritory to Armenia and an independenthomeland to the Kurds.

Syria is vulnerable against the dan-ger of partition but Turkey is also notimmune.

We may underestimate Turkishleaders’ foresight to our own detri-ment. In front of a potential danger ofterritorial loss, Ankara cannot domuch, except further repressionagainst the Kurds who inhabit the ter-ritory. But they can deter anotherclaimant, namely Armenia, by anadvanced trap.

Currently analysts in Armenia areworried about the escalation of ten-sion on the Armenia-Azerbaijan bor-der. The recent war games by the com-bined forces of Turkey and Azerbaijanand the Turkish-made bombs fallingnot only in Karabagh but also in thesovereign territory of Armenia, areindications that Turkey is planning toengage Armenia in a war to knock itfrom the equation, should a territorialpartition become a reality.

At this time, Armenia should beworried with this existential threat.Let the rest of the world worry aboutthe wave of terrorism spread aroundthe globe by Turkey, destroying pastcivilizations on its murderous path.

10 • ABAKA • LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015

US Ambassador to OSCE urgesBaku not to use conflict as shieldfor human rights record

Dram strengthens; dollar and eurolose value in Armenia

The American dollar (USD) exchange rate against the Armenian dram (AMD)comprised AMD 476.53/$1 in Armenia on Wednesday; this is down by AMD 1.01from Tuesday. The exchange rate for one euro was AMD 530.23 (down by AMD3.85), that of one British pound was AMD 729.09 (down by AMD 9.62), and therate of one Russian ruble was AMD 7.21 (unchanged), informed the press serviceof the Central Bank of Armenia. In addition, one gram of silver, gold and plat-inum amounted to AMD 233.06, AMD 17,399.09 and AMD 14,923.37, respectively.

The NASDAQ OMX Armenia stock exchange, however, saw no USD tradingon Wednesday.

Turkey refuses to register imprisonedArmenian as MP candidate

Supreme Election Council of Turkey refused to register Sevan Ni anyan, cur-rently imprisoned famous Istanbul Armenian philologist, as an MP candidate.

Turkey’s Liberal-Democratic Party disseminated a statement on the refusal ofTurkey’s Supreme Election Council to register Sevan Ni anyan, pointing to hisarrest.According to the statement, it’s strange that imprisonment on that chargewas carried out only with regard to Sevan Ni anyan. Ni anyan was promoted as acandidate by Turkey’s Liberal Democratic Party and topped the party’s list ofcandidates. He repeatedly voiced the issue of the Armenian Genocide in Turkeyand is eminent for his courageous behavior. Being in jail, he stated that he is per-secuted for his being Armenian and socialist.

Concert in Montreal Dedicatedto the Centennial of theArmenian Genocide

Under the auspices of Armenian Ambasaador on September 20th theArmenian Genocide Centennial Commemorations Committee of Canada organi-zed a concert of classical music at Montreal Symphonic Orchestra Hall.Programme included “Psalm number 3” of the world-renowned Polish composerKrzysztof Penderecki. “Psalm number 3”, which is dedicated to the memory ofthe victims of the Armenian Genocide, has been written specifically for theCentennial of the Armenian Genocide and has been already performed on manystages around the world.

Under the baton of Maestro Penderecki himself the Canadian premiere waspresented to the full hall of 1000 spectators.

Page 11: Abaka 05 10-2015

LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015 • ABAKA • 11

Արցախի մէջ պիտի բացուիմատենադարանի մասնաճիւղը

«Փիւնիկ» հիմնադրամը այս տարի կը նախատեսէ Արցախի Հանրա-պետութեան մէջ բանալ մատենադարանի մասնաճիւղ : Ա յս մասին կըհաղորդէ Artsakhpress.am-ը։

Հիմնադրամի գործադիր տնօրէն Գաբրիէլ Չէմպէրճեան՝ ներկայացնելովհիմնադրամի յառաջիկայ ծրագիրները՝ ընդգծած է, որ այս տարի հիմ-նադրամի բոլոր ծրագիրները կեանքի կոչուած են, եւ մնացած է միայն Ար-ցախի Գանձասարի մէջ մատենադարանի մասնաճիւղի բացումը: «Աշխա-տանքները այդ ուղղութեամբ արդէն աւարտին կը հասնին, սակայն հիմայստակ չեմ կրնար ըսել, թէ երբ պիտի կրնանք շահագործման յանձնել, բայցատիկա պիտի ըլլայ այս տարուան մէջ»,- նշած է Չէմպէրճեան` աւելցնե-լով,  որ այս տարուան համար հիմնադրամը այլ ծրագիրներ չունի, սակայնկրնան ըլլալ մանր ծրագիրներ, որոնք կրնան քննարկուիլ եւ կեանքի կոչ-ւիլ:

Ամփոփելով տարին` Չէմպէրճեան բարձր գնահատած է հիմնադրամինգործունէութիւնը` աւելցնելով, որ Սփիւռքի եւ Արցախի հետ արդիւնաւէտհամագործակցութեան իբրեւ արդիւնք հնարաւոր եղած է կեանքի կոչելբազմաթիւ ծրագիրներ: «Նաեւ այդ արդիւնաւէտ համագործակցութեանարդիւնքն էր, որ այդքան լաւ կազմակերպուեցան եւ իրականացուեցանՀայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի ձեռնարկները: Իսկ ամե-նագլխաւոր ձեռքբերումը Հռոմի Պապի մատուցած պատարագն էր` նուիր-ւած Հայոց Ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակին»,- ընդգծած է Չէմ-պէրճեան` յոյս յայտնելով, որ մինչեւ 2016թ. Ապրիլ 24 դեռ շատ ձեռնարկ-ներ պիտի ըլլան եւ շատ հարցեր պիտի պարզուին:

Նախագահ Սարգսեան Գիւմրիիմէջ կը մասնակցի հայ կաթողիկէառաջնորդանիստ ՍրբոցՆահատակաց եկեղեցւոյ օծման

ՀՀ նախագահ Սերժ ՍարգսեանԳիւմրիի մէջ կը մասնակցի Հայաս-տանի, Վրաստանի, Ռուսաստանիե ւ Ա ր ե ւ ե լ ե ա ն Ե ւ ր ո պ ա յ ի հ ա յ կ ա -թ ո ղ ի կ է ն ե ր ո ւ ա ռ ա ջ ն ո ր դ ա ն ի ս տՍ ր բ ո ց Ն ա հ ա տ ա կ ա ց ե կ ե ղ ե ց ւ ո յօծման արարողութեան: Այս մասինկը հաղորդէ Armenpress.am-ը։

Գիւմրի ժամանած է Հռոմի Պապիներկայացուցիչ,  Արեւելեան կաթո-ղիկէ եկեղեցիներու ժողովի նախա-գահ, քարտինալ Լէոնարտօ Սանտ-րին: Պապի ներկայացուցիչը առաջ-նորդանիստ եկեղեցին կ՝օծէ ՏաննԿիլիկիոյ Կաթողիկէ Հայոց Կաթո-ղիկոս Պատրիարք Գրիգոր Պետրոս20-րդի համանախագահութեամբ:Ա ր ա ր ո ղ ո ւ թ ե ա ն կ ը մ ա ս ն ա կ ց ի նն ա ե ւ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի , Վ ր ա ս տ ա ն ի ,Ռ ո ւ ս ա ս տ ա ն ի , Ա ր ե ւ ե լ ե ա ն Ե ւ ր ո -պայի հայ կաթողիկէներու առաջ-ն ո ր դ Ռ ա ֆ ա յ է լ ա ր ք ե պ ի ս կ ո պ ո սՄինասեանը, պապական նուիրակա ր ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս Մ ա ր ե կ Ս ո լ չ ի ն ս -քին, հայ կաթողիկէ եպիսկոպոսներ,վարդապետներ եւ քահանաներ, հայկ ա թ ո ղ ի կ է հ ա մ ա յ ն ք ն ե ր ո ւ ղ ե կ ա -վարներ, Անարատ Յղութեան հայ

ք ո յ ր ե ր , Գ թ ո ւ թ ե ա ն մ ի ս ի ո ն ե ր ք ո -յրեր:

Կաթոլիկ առաջնորդարանի երգ-չախումբի կատարումով կը հնչենհ ո գ ե ւ ո ր ե ր գ ե ր . օ ծ մ ա ն ն ի ւ թ ե ր ըկ՝ընթերցուին հայերէն, իտալերէն,անգլերէն: Կ՝օծուին եկեղեցւոյ սիւ-ներու, կողմերու եւ դռներու 18 խա-չերը:

Արարողութեան ներկայ են քոյրեկեղեցիներու հոգեւոր հայրեր, Հա-յաստանի հասարակական քաղա-քական գործիչներ:

Լոնտոնի նշանաւոր WestministerAbbey-ի մէջ էքումէնիքարարողութիւն պիտի կատարուի իյիշատակ սրբադասուած հայնահատակներու

Ե ր ե ւ ա ն ի մ ե ր պ ա շ տ օ ն ա կ ի ց«Ազգ» թերթէն կը տեղեկանանք թէՉորեքշաբթի 28 Հոկտեմբերին Լոն-տ ո ն ի հ ռ չ ա կ ա ւ ո ր ե ւ հ ի ն ա ւ ո ւ ր ցՈւէսթմինիսդըր Ապպէյի մէջ տեղիպ ի տ ի ո ւ ն ե ն ա յ մ ի ջ ե կ ե ղ ե ց ա կ ա նհանդիսաւոր արարողութիւն նուիր-ւած Հայոց Ցեղասպանութեան սըր-բ ա դ ա ս ո ւ ա ծ ն ա հ ա տ ա կ ն ե ր ո ւ ն :Արարողութեան ներկայ պիտի գտնը-ւին ՀՀ Նախագահ Սերժ Սարգսեան,Ամենայն Հայոց Գարեգին Բ. Կաթո-ղիկոս, Ուէլսի արքայազնը, Քէնթըրպըրիի Արքեպիսկոպոսը եւ այլ բարձ-րաստիճան անձնաւորութիւններ: Արարողութիւնը կազմակերպուած էՄեծն Բրիտանիայի եւ Հիւսիսային Իռլանտայի ՀՀ Դեսպան Դոկտ. ԱրմէնՍարգսեանի նախաձեռնութեամբ եւ Ուեսթմինիսդըր Աբբայութեան աւագքահանայի հաւանութեամբ: Մասնակցութեան հրաւէրներ ուղարկուած ենՄեծն Բրիտանիայի վարչապետին, կառավարութեան, լորտերու պալատինեւ հոգեւորականաց դասերու:

Ուէսթմինիսդըր Տաճարը անգլիացի թագաւորներու թագադրութեանարարողութիւններու վայրը, եւ պետական գործիչներու, հռչակաւոր գրող-ներու դամբարանը կը հանդիսանայ:

«Ֆրանսական օրեր» համերգիփառատօնը Արցախի մէջ

Արցախի մէջ Սեպ տեմբեր 17-էն 19 տե ղի ու նե ցած «Ֆրան սա կանօրեր» փա ռատօ նը վերջ գտած է մօր մէն հայ՝ ֆրան սա ցի ծա նօթ եր -գիչ Փաթ րիք Ֆիորիի՝ Ստե փանա կեր տի մէջ տո ւած հա մեր գով: Այսփա ռատօ նի ծի րէն ներս Ար ցախ կ՚այ ցե լէր ֆրան սա ցի խորհրդարանա-կան նե րու պա տուի րակու թիւն մը, որ փա ռատօ նին զու գա հեռ, մաս -նակցած է բազ մա թիւ ձեռ նարկնե րու: Ֆրան սա ցի հիւ րե րը ներ կայգտնո ւած են նաեւ Ստե փանա կեր տի մէջ Ֆրան սա խօսու թեան ապա -գայ կեդ րո նին՝ «Maison Paul Eluard»-ի հիմ նարկէ քի արարողութեան:

«Նոր Յառաջ»

Երեւանը ԱՊՀ տարածքին զբօսաշրջայինամենահանրայայտ ուղղութիւններուլաւագոյն հնգեակին մէջ

Travel .ru զբօսաշրջային ծառա-յ ո ւ թ ի ւ ն ը պ ա ր զ ա ծ է , թ է 2 0 1 5թուականին ԱՊՀ երկիրներուն մէջոր ուղղութիւններուն նախապատ-ւ ո ւ թ ի ւ ն տ ո ւ ա ծ ե ն ռ ո ւ ս զ բ օ ս ա -շըրջիկները: Վարկանիշը կազմուածէ Ա Պ Հ հ ի ւ ր ա ն ո ց ն ե ր ո ւ ն մ է ջ ա յ ստարուան ընթացքին ռուս զբօսա-շ ը ր ջ ի կ ն ե ր ո ւ ը ր ա ծ ն ա խ ն ա կ ա նպատուէրներու տուեալներով: Խօս-քը այն զբօսաշրջիկներու մասին է,որոնք ճամբորդած են որպէս ան-հատներ, կը գրէ News.am-ը:

Ռուսաստանի քաղաքացիներուհամար ամենամեծ ժողովրդակա-նութիւն վայելող ԱՊՀ քաղաքներուլաւագոյն տասնեակին մէջ են Մինս-ք ը , Ք ի ե ւ ը , Ա լ մ ա Ա թ ա ն , Պ ա ք ո ւ ն ,Երեւանը, Ասթանան, Վիտեպսկը,Պիշքէքը, Թաշքենտը ու Քիշնեւը:

Ռուս զբօսաշրջիկներու կողմէ `ԱՊՀ ամենասիրուած երկիրներուհնգեակը կը ղեկավարէ Պելառու-սիան, որուն բաժին կը հասնի բոլորո ւ ղ ե ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ 3 7 տ ո կ ո ս ը :Ուքրանիային` 22 տոկոսը, Ղազա-խիստանին` 16 տոկոսը, Ատրպէյ -ճանին` 9 տոկոսը, Հայաստանին` 7տոկոսը: ԱՊՀ մնացած երկիրներունբ ա ժ ի ն կ ը հ ա ս ն ի 1 0 տ ո կ ո ս է ն ա լքիչ:

Travel.ru տուեալներով` Ռուսաս-տ ա ն ի ք ա ղ ա ք ա ց ի ն ե ր ո ւ ն Հ ա յ ա ս -տան կատարած ուղեւորութիւննե-րու առցան ամրագրումներուն թիւըանցեալ տարուան հետ համեմատմէկ երրորդով աճած է : Ռուս զբօ-

ս ա շ ր ջ ի կ ն ե ր ը ա յ ս տ ա ր ի Հ ա յ ա ս -տանի մէջ անցուցած են միջինը 3.5օր եւ հիւրանոցի մէջ ծախսած ենօրական 65 տոլար:

Համեմատութեան համար ըսենք,որ Պաքուի մէջ զբօսաշրջիկներըհիւրանոցի մէջ կը ծախսեն օրականմիջինը 78, Քիեւի մէջ եւ Ալմաթայիմէջ ` 87 տոլար: ԱՊՀ–ի մէջ ամե-նաաժան մայրաքաղաքը Պիշքեքն է( օ ր ա կ ա ն 3 0 տ ո լ ա ր ) , ի ս կ ա մ ե -նասուղը` Ասթանան  (օրական 115տոլար):

Ա մ ա ռ ա յ ի ն շ ր ջ ա ն ի ն ա ր դ ի ւ ն ք -ն ե ր ո վ ` ռ ո ւ ս զ բ օ ս ա շ ր ջ ի կ ն ե ր ո ւ նհամար Սեւանը հինգերորդ տեղը կըզբաղեցնէ ԱՊՀ երկիրներու ամենա-սիրուած հանգստավայրերու շար-քին:

ԱՊՀ ամենասիրուած հանգստա-վայրերու լաւագոյն հնգեակին մէջեն Իսըկ Կուլ լիճը` (Խրխզիստան),Նարոչ լիճը (Պելառուս), Պորովոէն(Ղազախստան), Նաբրանը (Ատրպէյ-ճան) ու Սեւանը (Հայաստան):

Page 12: Abaka 05 10-2015

12 • ABAKA • LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015

Հայաստան պատրաստ է ընդունելուՍուրիոյ մէջ մնացած բոլոր հայերը

Հայաստան պատրաստ է ընդունելու Սուրիոյ մէջ մնացած բոլոր հայերը,եթէ նման անհրաժեշտութիւն յառաջանայ: Այս մասին «Արմէնփրէս» ի հետզրոյցի ընթացքին ըսած է ՀՀ Սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեան`աւելցնելով, որ այս պահու դրութեամբ Սուրիոյ մէջ 15 -17 հազար հայ կայ:

«Եթէ նրանք որոշեն Հայաստան գալ, մեր պետութիւնը միջազգայինկառոյցների, հայկական տարբեր կազմակերպութիւնների հետ համատեղջանքերի արդիւնքում, պէտք է ամէն ինչ անի նրանց տեղաւորելու համար:Բ ն ա կ ա ն ա բ ա ր մ ե ն ք չ ե ն ք կ ա ր ո ղ հ ի մ ա ն ր ա ն ց բ ն ա կ ա ր ա ն ն ե ր ո վապահովել, սակայն կարող ենք գտնել վարձով բնակարաններ, կարգաւորելնաեւ տան վարձի խնդիրը, որպէսզի մարդիկ կարողանան դուրս գալ այդկրակի օղակից», ընդգծած է նախարարը:

Վերջին երեք ամիսներու ընթացքին Սուրիայէն Հայաստան եկած են2500 սուրիահայեր: Ան նշած է, որ այս պահուն Հայաստանի մէջ 17 հազարսուրիահայեր կը բնակին:

Թուրքիոյ երեք հայ երեսփոխաններըթեկնածու են արտակարգընտրութիւններունՍեւան Նշանեան կ’աւելցնէ իր թեկնածութիւնը

Թ ո ւ ր ք ի ո յ Յ ո ւ ն ի ս 7 ի ե ր ե ս փ ո -խանա կան ընտրու թիւննե րու ար -դիւնքնե րով ստեղ ծուած քա ղաքա -կան անել կա ցու թե նէն դուրս գա լու,ն ա ե ւ մ ե ծ հ ա ւ ա ն ա կ ա ն ո ւ թ ե ա մ բԷրտողանի «Ար դա րու թիւն եւ բար -գա ւաճում» կու սակցու թեան (AKP)՝բա ցար ձակ մեծամաս նութիւն գո -յաց նե լու երկրորդ կա րե լիու թ եանյոյսով կառավարութիւնը ձեռնար-կ ա ծ է ա ր տ ա կ ա ր գ ը ն տ ր ո ւ թ ի ւ ն -ներու, որոնք տե ղի պի տի ու նե նանՆո յեմ բեր 1ին:

Պաշ տօ նա պէս հրա պարա կուածթ ե կ ն ա ծ ո ւ ն ե ր ո ւ ց ա ն կ ի ն մ ա ս կ ը

կ ա զ մ ե ն ն ա խ ո ր դ ը ն տ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե -րուն երես փո խան ընտրուած երեքհայ թեկ նա ծու նե րը՝ Մար գար Եսա -յեան ԱՔՓ կու սակցու թե նէն, Սե լինաՏո ղան՝

Ժ ո ղ ո վ ր դ ա - հ ա ն ր ա պ ե տ ա կ ա ն ՝Ս Հ Փ կ ո ւ ս ա կ ց ո ւ թ ե ն է ն ե ւ Կ ա ր օՓայ լան քրտա մէտ ՀՏՓ կուսակցու-թենէն: Նոր թեկնածու մըն է ՍեւանՆշանեան ԼՏՓ-ի ցանկերէն:

Հայ ծա նօթ մտա ւորա կանը, որ կընկատուի քա ղաքա կան բան տարկ-եալ մը, թեկ նա ծու է Այ տըն նա հան -գի (Եգէակա նի շրջան) ցան կե րէն:

Եւրոմիութիւնը փախստականներունկը յատկացնէ մէկ միլիառ Եուրօ

Եւրոմիութեան առաջնորդներու` փախստականներու խնդրին նուիր-ւած պրիւքսէլեան արտահերթ գագաթաժողովի ընթացքին որոշուած էմի լիոնաւոր սուրիացի փախստականներուն օգնե լու նպատակով մէկմիլիառ եուրօ յատկացնել, կը հաղորդէ Euronews-ը:

Եւրոպական խորհուրդի նախագահ Տոնալտ Տուսք յայտարարած է, որգ ո ւ մ ա ր ը պ ի տ ի փ ո խ ա ն ց ո ւ ի Թ ո ւ ր ք ի ո յ , Լ ի բ ա ն ա ն ի ե ւ Յ ո ր դ ա ն ա ն իմէջ  ՄԱԿ-ի ներկայացուցչութիւններուն: Տոնալտ Տուսք նաեւ տեղեկա-ցուցած է, որ մինչեւ Նոյեմբերի վերջ Եւրոմիութեան արտաքին սահման-ներուն վրայ պիտի գործեն փախստականներու ընդունման եւ արձանագ-րութեան կեդրոններ: Տուսքի խօսքով` դեռ օրեր առաջ հակասական թուա-ցող այս հարցին շուրջ գագաթաժողովին համաձայնութիւն կայացուած է:

«Մեր այսօրուան բանավէճը հիմնուած էր փաստերու եւ ոչ թէ զգա-ցումներու վրայ: Սուրիոյ մէջ այսօր կայ ութ միլիոն ներքին տեղահանուած,եւս չորս միլիոն` հարեւան երկիրներու մէջ: Միայն Սուրիայէն կրնանքակնկալել միլիոնաւոր փախստականներ»,-  ըսած է Տուսք:

Ամէն օր հազարաւոր փախստականներ, գերազանցապէս` սուրիացիներ,կը հատեն Եւրոմիութեան սահմանները եւ փորձելով հասնիլ մայրցամաքիխորքը` ապաստան ստանալ Գերմանիոյ կամ Շուէտի մէջ: ՄԱԿ-ի տուեալ-ներով` այս տարի Եւրոպա ներգաղթածներուն թիւը կը հասնի կէս միլիոնի:Բրիտանիա չի մասնակցիր փախստականներու տեղակայման եւրոպականծրագրին եւ ունի զանոնք ընդունելու սեփական ծրագիրը: Բրիտանիոյվարչապետ Տէյվիտ Քեմերոն յայտարարած է, որ իր կառավարութիւնըսուրիացի փախստականներուն 100 միլիոն սթերլին լրացուցիչ օգնութիւնպիտի տրամադրէ:

Գանձա գիւղին մէջ կը կառուցուինոր ջրամբար

Ն ի ն ո ծ մ ի ն տ ա յ ի Գ ա ն ձ ա գ ի ւ ղ ի ն մ է ջ տ ե ղ ա կ ա ն պ ի ւ տ ճ է իֆինանսաւորմամբ կը կառուցուի նոր ջրամբար 40 թոն կարողու -թեամբ: Գանձայի մէջ նաեւ կ՛իրականացուի ջրատար գիծ գիւղի թա-ղամասերէն մէկուն համար, որ մինչ այդ ունէր խմելու ջուրի խնդիր եւգրեթէ 45 ընտանիքներ զրկուած էին ջուրէն:

Աշխատանքները կ՛ընթանան մեծ թափով, քանզի ծրագիրով մինչեւձմեռ նախատեսուած է աշխատանքները աւարտին հասցնել:

Թուրքիոյ մէջ օտարերկրեայդիւանագէտներուն կոչ ուղղած ենդատապարտելու հայերու հանդէպցեղապաշտական դրսեւորումները

Սփիւռքի մէջ բնակող հայ փաս-տաբաններու հիմնած «Հայ իրաւա-բանական միութիւն» կազմակեր-պութիւնը վերջին շրջանին   Թուր-քիոյ մէջ  հայերու նկատմամբ ատե-լ ո ւ թ ի ւ ն պ ա ր ո ւ ն ա կ ո ղ յ ա յ տ ա ր ա -րութիւններու աճին ու հայկական«Քամփ Արմէնի» որբանոցին վրայկատարուած յարձակումներու կա-պակցութեամբ նամակ  հրապարա-կած է:

Ըստ Ermenihaber.am-ի` նամակըուղարկուած է Թուրքիոյ մէջ ԱՄՆ-ի,Գանատայի Ֆրանսայի , Մեծ Բրի-տ ա ն ի ո յ , Ի տ ա լ ի ո յ , Ա ւ ս տ ր ա լ ի ո յ ,Գ ե ր մ ա ն ի ո յ , Պ ե լ ճ ի ք ա յ ի , Յ ո ւ ն ա ս -տանի, Սպանիոյ, Զուիցերիոյ, Ռու-սաստանի, Լիբանանի, Եգիպտոսիեւ Քոլումպիոյ հիւպատոսարաննե-րուն:

Ըստ Թուրքիոյ մէջ հրապարակ-ւ ո ղ հ ա յ կ ա կ ա ն « Ա կ օ ս » թ ե ր թ ի `

ն ա մ ա կ ի ն մ է ջ օ տ ա ր ե ր կ ր ե ա յդիւանագիտական առաքելութիւն-ներուն կոչ կ ’ուղղուի դատապար-տել հայերու դէմ կազմակերպուողհ ր ա հ ր ո ւ մ ն ե ր ը : Կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ -թեան նախագահ Հարրի Տիգրան-եանի գրած նամակին մէջ կը խօսիՔ ա մ փ Ա ր մ է ն ի վ ր ա յ կ ա տ ա ր ո ւ ա ծյարձակումներուն, թուրք ոստիկա-ն ի ` ք ի ւ ր տ ե ր ո ւ ն հ ա ս ց է ի ն ը ր ա ծ«Դուք բո լորդ հայ էք» , ազգայնա-կ ա ն ն ե ր ո ւ ` « Ճ ի զ ր է ն ք ի ւ ր տ ե ր ո ւհամար, Քուրթու լուշն ալ հայերուհ ա մ ա ր   գ ե ր ե զ մ ա ն ո ց պ ի տ ի դ ա ռ -նայ» եւ նմանատիպ այլ արտայայ-տութիւններու մասին:

Նամակին մէջ հիւպատոսարան-ներուն կոչ կ’ըլլայ աջակցելու պաշ-տօնատար անձանց կողմէ հայերունկատմամբ ատելութիւն սերմանողյայտարարութիւններու կանխար-գելման գործին:

Երուսաղէմի մէջ` ՀՀ անկախութեանտարեդարձին առթիւ պաշտօնականընդունելութիւն

Հայաստանի Հանրապետութեան անկախութեան 24-րդ տարեդարձինառիթով, Սեպտեմբեր 21-ին, Իսրայէ լի մէջ ՀՀ պատուաւոր հիւպատո-սութեան անունով տեղի ունեցած է պաշտօնական ընդունելութիւն: Այսմասին կը յայտնեն ՀՀ ԱԳՆ մամուլի ծառայութենէն:

Ընդունելութեան մասնակցած են Իսրայէլի արտաքին գործոց նախարա-րութեան եւ պետական այ լ հաստատութիւններու ներկայացուցիչներ,հոգեւոր առաջնորդներ, դեսպաններ, մտաւորականներ, հասարակականգործիչներ, դիւանագէտներ, լրագրողներ, ինչպէս նաեւ հայ համայնքի եւազգային կուսակցութիւններու եւ կազմակերպութիւններու անդամներ:

Օրուան խորհուրդին առիթով ելոյթ ունեցած է Իսրայէլի մէջ ՀՀ պատ-ւաւոր հիւպատոս Ցոլակ Մոմճեան:

Page 13: Abaka 05 10-2015

LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015 • ABAKA • 13

ՇՆՈՐՀԱԿԱԼԻՔԱ յ ս ո ւ կ ո ւ գ ա ն ք մ ե ր խ ո ր ի ն շ ն ո ր հ ա կ ա լ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը յ ա յ տ ն ե լ ո ւ

Լավալի Ս. Խաչ Եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ Տ. Կոմիտաս Քհնյ. Միրզա-խանեանին եւ ծխական խորհուրդին, Մոնթրէալի Ս. Գրիգոր Լուսա-ւորիչ Եկեղեցւոյ հոգեւոր հովիւ Տ. Վազգէն Քհնյ. Պոյաճեանին, ծխա-կան խորհուրդին, Կոմիտաս դպրաց դասին եւ սարկաւագներուն եւբոլոր անոնց, որոնք անձամբ, հեռաձայնով, ծաղկեպսակով, նուի-ր ա տ ո ւ ո ւ թ ե ա մ բ , բ ա ց ի կ ն ե ր ո վ , ե - ն ա մ ա կ ո վ ե ւ ա յ լ մ ի ջ ո ց ն ե ր ո վցաւակից եղան մեր սուգին, մեր սիրելի մօր եւ մեծ մօր ողբացեալ

ԱՆՆԻԿ ԹԱՇԳԸՐԱՆ-իՄահուան տխուր առթիւ:

Սգակիրներ՝Խորէն սարկաւագ Թաշգըրան եւ դուստրը՝ Անի

Արման Թաշգըրան եւ որդին՝ Մանուկ

Երախաներու նկարչական ՄրցոյթԳանատահայոց Առաջնորդարանը կը յայտարարէ Առաջին Ման-

կական Նկարչական Մրցոյթը Ս. Ծնունդի եւ Ս. Զատիկի թեմաներով:3-18 տարեկան Գանատա բնակող երախաներ կարող են մասնակցիլմրցոյթին: Ներկայացուած լաւագոյն արուեստի գործը որ պէտք է ըլլայինքնատիպ, երախային երեւակայութենէն բխած, պիտի օգտագործուիԱռաջնորդի Ս. Ծննդեան եւ Ս. Զատկուան շնորհաւորական բացիկ-ն ե ր ո ւ հ ա մ ա ր : Պ ա տ ր ա ս տ ո ւ ա ծ գ ո ր ծ ի ն կ ա ր ա հ ա ն ո ւ ա ծ օ ր ի ն ա -կը պէտք է ուղարկուի ամենաուշը մինչեւ Նոյեմբեր 15, 2015 [email protected] հասցէին, Chi ldren Paint ing contest վեր-նագրով եւ նշելով հեղինակին անունը, մականունը, տարիքը, քաղաքըկամ ծուխը եւ հեռաձայնի թիւը: Երեք լաւագոյն նկարները պիտիզետեղուին համացանցային քուէարկութեան: Շահողներու անուններըպիտի յայտարարուին Դեկտեմբեր 10, 2015-ին, ու անոնք պիտի ստա-ն ա ն վ կ ա յ ա գ ի ր Գ ա ն ա տ ա հ ա յ ո ց Թ ե մ ի Ա ռ ա ջ ն ո ր դ է ն : Յ ա ւ ե լ ե ա լտեղեկութիւններու համար կարելի է դիմել վերոյիշեալ կայքէջի հաս-ցէով:

Սուրիահայ Վարդանեաններուընտանիքին կողմէ` 100 հազար տոլարՍուրիոյ մէջ ապրող հայրենակիցներուն

Դեռ  2013-ին երջանկայիշատակՀ ր ա ն դ Վ ա ր դ ա ն ե ա ն Հ ա յ ա ս տ ա նտ ե ղ ա փ ո խ ո ւ ա ծ ս ո ւ ր ի ա հ ա յ ե ր ո ւ նօ գ ն ե լ ո ւ հ ա մ ա ր տ ր ա մ ա դ ր ա ծ է ր100 հազար տոլար:

News.am-ի փոխանցմամբ` սու -ր ի ա հ ա յ ե ր ո ւ ն ա ջ ա կ ց ե լ ո ւ ա ն ո րծ ր ա գ ի ր ը ա յ ս օ ր կ ը շ ա ր ո ւ ն ա կ ե նորդիները`  Միքայէլ եւ Կարէն Վար-դանեանները: Անոնք հանդիպած ենՄ ե ծ ի տ ա ն ն Կ ի լ ի կ ի ո յ կ ա թ ո ղ ի -

կ ո ս ո ւ թ ե ա ն Բ ե ր ի ո յ թ ե մ ի ա ռ ա ջ -նորդ  Տէր Շահան արքեպիսկոպոսՍարգսեանի հետ եւ անձամբ տե-ղեկացած Սուրիոյ մէջ ստեղծուածիրավիճակին մասին:

Վարդանեանները առաջարկածեն իրենց աջակցութիւնը: 100 հա-զար տոլար` այս անգամ Սուրիոյ մէջապրող մեր հայրենակիցներու կա-րիքները հոգալու համար:

“Արեւմտահայերէնի եւԱրեւելահայերէնի մերձեցմանխնդիրներ”-ը համաժողովիյանձնախումբերու մասնակցութեանհրաւէր

ՀՀ սփիւռքի նախարարութիւնը եւՀՀ ԳԱԱ Հ. Աճառեանի անուան լեզուիհիմնարկը, համաձայն 2015 Յուլիս29-30-ը  տեղի ունեցած “Արեւմտա-հայերէնի եւ արեւելահայերէնի մեր-ձ ե ց մ ա ն խ ն դ ի ր ն ե ր ” հ ա մ ա ժ ո ղ ո վ իորոշման, հայոց լեզուի եւ մասնաւո-րապէս` արեւմտահայերէնի առջեւծառացած խնդիրները քննարկելու եւլուծումներ առաջադրելու համար կըն ա խ ա ձ ե ռ ն ե ն յ ա ն ձ ն ա խ ո ւ մ բ ե ր ո ւստեղծում ըստ հետեւեալ ուղղութիւններու`

Արեւմտահայերէնի պահպանումԱրեւմտահայերէնի եւ արեւելահայերէնի մերձեցումՀայերէնի ուղղագրութիւն:Յանձնախումբերուն կրնան մաս կազմել ինչպէս հայագէտներ,

այնպէս ալ խնդիրով մտահոգ այ լ մտաւորականներ: Քննարկմանառաջադրուած տեսակէտները, առաջարկները, գիտական հիմնաւո-րումները, դիտարկումները  պիտի զետեղուին ՀՀ ԳԱԱ լեզուի ինս-տիտուտի (www.language.sci.am) կայքի ՅԱՆՁՆԱԽՄԲԵՐ բաժնի մէջ,ինչպէս նաեւ ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան www.hayernaysor.amլրատուական կայքին մէջ , միաժամանակ տուեալ յանձնախումբիիւրաքանչիւր անդամ ելեկտրոնային բոստով կը ստանայ առկայ բոլորնիւթերը:

Ք ն ն ա ր կ ո ւ մ ն ե ր ո ւ ` գ ի տ ա կ ա ն հ ի մ ն ա ւ ո ր ո ւ մ ո ւ ն ե ց ո ղ ե զ ր ա յ ա ն -գումները պիտի ներկայացուին հայ հասարակութեան եւ պետականկառավարման մարմիններու ուշադրութեան:

Յանձնախումբերու մէջ ընդգրկուելու դիմումները եւ քննարկմանենթակայ նիւթերը կը խնդրենք ուղարկել հետեւեալ հասցէներով՝[email protected]:

Որևէ յանձնախմբում ընդգրկուելու ժամկէտը սահմանափակ չէ:ՀՀ սփիւռքի նախարարութիւն

ՀՀ ԳԱԱ Հ.Աճառեանի անուան լեզուի ինստիտուտՅանձնախումբին մաս կազմելու դիմումը ներբեռնել ՅԱՆՁՆԱԽՄԲԻ

ԴԻՄՈՒՄ Արեւմտահայերէն

«Վարդգէս եւ Աստղիկ ՍարաֆեանՀիմնադրամ»-ի 25-ամեակի զեկոյց

Ա ն ց ն ո ղ 2 5 տ ա ր ի ն ե ր ո ւ ը ն թ ա ց ք ի ն « Վ ա ր դ գ է ս ե ւ Ա ս տ ղ ի կՍարաֆեան Հիմնադրամ»-էն կատարուած են հետեւեալ յատկա-ցումները:-

ա. $ 511,600 Աշակերտներու կրթաթոշակներ,բ. $ 160,100 Համալսարանականներու կրթաթոշակներ,գ. $ 85,500 Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան Դպրե-

վանքին,դ. $ 67,500 Սուրբ Էջմիածնի Կաթողիկոսութեան Դպրեվանքին:

———-——-$ 824,700

Ն ա ե ւ « Վ ա ր դ գ է ս ե ւ Ա ս տ ղ ի կ Ս ա ր ա ֆ ե ա ն ա մ ո լ ը ՝ Ս . Յ ա կ ո բՀայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ նուիրեցին $250,000գանատական տոլար, Յունուար 2002-ին՝ Ս. Յակոբ «ՍարաֆեանՆախակրթարան եւ Բաստրմաճեան Երկրորդական» Վարժարան-ներու շէնքին գնման առիթով:

Կրթաթոշակներով միասին ընդհանուր գումարը կը բարձրանայ՝$ 1,071,300 գանատական տոլարի: Հիմնադրամի էութիւնը ըստ1 Յունիս 2015-ի տուեալներուն՝ հետեւեալն է:

ա. $ 450,000 – CONDO ! RBC & BNC Banks,բ. $ 400,000 FUND! RBC & BNC Banks,գ. $ 250,000 Շէնքի գնման առթիւ:———————-

$ 1,100,000«Հիմնադրամ»-ի դրամագլուխէն գոյացած աճ եկամուտը տա-

րեկան դրութեամբ կը բաշխուի հետեւեալ կերպով:-ա. 70%-ը ուսանողներու կրթաթոշակներուն,բ. 10%-ը Սուրբ Էջմիածնի Կաթողիկոսութեան Դպրեվանքինգ. 10%,-ը Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան Դպրեվանքինդ-10%,-ը Յաւելում «Վ. եւ Ա. Սարաֆեան Հիմնադրամ»-ի դրա-

մագլուխին վրայ:«Վարդգէս եւ Աստղիկ Սարաֆեան

Հիմնադրամ»-ի Տնօրէնութիւն

Page 14: Abaka 05 10-2015

14 • ABAKA • LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015

«The Economist»-իանդրադարձը՝հայ եւ հրեայփախստականներունմասին

Փախստականներու պատմութեան մէջ բազմա-թիւ  դէպքեր կան, երբ ներգաղթեալները, վառ հա-մայնքներ ստեղծելով, հարստացուցած են իրենցընդունած երկիրները: Անոնց մէջ կարելի է նշելհայերը, հրեաները, վիեթնամցիները, ուկանտա-ցիները:

Ա յ ս մ ա ս ի ն   w o m e n n e t . a m - ի փ ո խ ա ն ց մ ա մ բ `գրած է «The Economist»-ը:

Յօդուածի հեղինակներու խօսքով, գաղթա-կանները միայն իբրեւ բեռ ընկալելը խորապէսսխալ է: Հարկաւոր է այլեւս արգելքներ չստեղծել,այլ կառավարել ճնշումը ու վտանգները, որպէսզիգ ա ղ թ ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը բ ա ր ե լ ա ւ ի ե ւ ՛ ն ե ր գ ա ղ -թ ե ա լ ն ե ր ո ւ , ե ւ ՛ ա ն ո ն ց ը ն դ ո ւ ն ա ծ ե ր կ ի ր ն ե ր ո ւկեանքը:

Ինչ կը վերաբերի Սուրիոյ փախստականնե-ր ո ւ ն , ա պ ա , յ օ դ ո ւ ա ծ ա գ ի ր ն ե ր ո ւ կ ա ր ծ ի ք ո վ ,անոնց օգնելը ոչ միայն Եւրոպայի, այլ ամբողջաշխարհի բարոյական պարտքն է: «Ամերիկան,Արեւմտեան երկիրները, յատկապէս` Ծոցի հա-րուստ միապետութիւնները պէտք է աւելի շատսուրիացիներ ընդունին, ինչպէս ատիկա եղաւ1970-80-ական թուականներուն Ինտոնեզիացիփախստականներուն հետ»,- ըսուած է յօդուածինմէջ:

Մ ի ա ժ ա մ ա ն ա կ ն ա ե ւ ա յ լ խ ն դ ի ր ն ե ր կ ա ն .փախստականներէն բացի, նաեւ տնտեսականգաղթականներու մեծ հոսք կայ: Ըստ յօդուածի,հ ի մ ն ա կ ա ն խ ն դ ի ր ը ա յ ն է , ո ր Ե ւ ր ո պ ա ն գ ա ղ -թականներու կարիքը ունի: Եւրոպայի մէջ շատքիչ աշխատակիցներ կան` եւրոպական քաղա-քացիներու կենսաթոշակները վճարելու եւ ծա-ռայութիւններ ապահովելու համար, որոնք վեր-ջինները կը ցանկան ստանալ:

Ը ն դ հ ա ն ո ւ ր ա ռ մ ա մ բ , ը ս տ յ օ դ ո ւ ա ծ ի հ ե ղ ի -նակներուն, Եւրոպան չափազանց երկար աչքփակեց Սուրիական պատերազմին վրայ, սակայնքաղաքական երկու ուժեր կրցան ստիպել բա-ն ա լ ո ւ մ ա յ ր ց ա մ ա ք ի դ ռ ն ե ր ը : Ա տ ո ն ց մ է մ է կ ըխ ի ղ ճ ն է , ո ր ա ր թ ն ց ա ւ խ ե ղ դ ո ւ ա ծ ս ո ւ ր ի ա ց իփոքրիկի լուսանկարին հետեւանքով, իսկ երկ-րորդը Գերմանիոյ վարչապետ Անկելա Մերքելիքաջութիւնը, որ իր ժողովուրդին առաջարկեցմէկ կողմ ձգել ներգաղթեալներուն հանդէպ վախըու կարեկցիլ կարիքաւորներուն:

Հայաստանի անկախութեան...Շար. էջ 2-էն

Միքայէլ Մինասեանէն ու Սուրբ Աթոռի մօտհաւատարմագրուած Հայաստանի Հանրապե-տութեան բոլոր դեսպաններէն, ապա ԵրանելիՊօղոս Զ. քահանայապետ, Սուրբ ՅովհաննէսՊօղոս Բ. Պենետիկտոս ԺԶ. վաստակաւոր Քա-հանայապետ ու Ֆրանչիսկոս Պապ, հուսկ Ամե-նայն Հայոց Կաթողիկոսներ Վազգէն Ա. Գարե-գին Ա. ու Գարեգին Բ. ինչպէս նաեւ Մեծի ՏաննԿիլիկիոյ Կաթողիկոս Արամ Ա. ու հանգուցեալերջանկայիշատակ Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոս –Պատրիարք Ներսէս Պետրոս ԺԹ. Թարմունին որ« մ ե ծ ա պ է ս ս ա տ ա ր ա ծ է ր , ա ն ց ե ա լ Ա պ ր ի լ ի ն ,

Սուրբ Պետրոսի Պազիլիքային մէջ կատարուածձեռնարկին իրագործումին»։

«Այս բարեկամութեան պատմութեան մենքկ՛ուզենք ըլլալ արժանի ժառանգորդներ ու վկա-ներ որպէսզի Սուրբ Աթոռի եւ Հայաստան Աշ-խարհի միջեւ բարեկամութիւնը շարունակուի ուդառնայ պարգեւ խաղաղութեան Կովկասի, Մի-ջին Արեւելքի ու համայն աշխարհին մէջ» ըսաւկարդինալ Սանտրի նշելով թէ մօտ օրէն պիտիմեկնի Հայաստան որպէս Ֆրանչիսկոս Պապինպատգամաւոր, իր մասնակցութիւնը բերե լուԷ ջ մ ի ա ծ ն ի մ է ջ տ ե ղ ի ո ւ ն ե ց ո ղ Մ ի ւ ռ ո ն օ ր հ ն է -քի արարողութեան ինչպէս նաեւ Կիւմրիի մէջ«Սրբոց Նահատակաց» Հայ կաթողիկէ աթոռա-ն ի ս տ ե կ ե ղ ե ց ւ ո յ օ ծ մ ա ն ա ր ա ր ո ղ ո ւ թ ե ա ն , ո րտեղի պիտի ունենայ 24 Սեպտեմբեր 2015-ին։

ABAKA News, onlineՀամացանցային եռալեզու ամէնօրեայ լրատուական

ճոխ հրատարակութիւնը

Page 15: Abaka 05 10-2015

LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015 • ABAKA • 15

t WhaatW

al clinice medicag-wneff oapital oThe ce. small siz

t its disposal despites acesourrArmenia has a high le

dental educArmenia. in

most prDental

Dentale Dot W

with illed fs al clinicfull an is veerYfapital o

e its t its disposal despital medicff el ovArmenia has a high le

viet Soormerthe Ftion in adental educe oentras a cwountryThe cArmenia.

50% leerr vost owill ces edurocmost prield, as fwing oourism is a grtDental

esedurocPrDentall

viet fe o

50% less ield, as

smetic SuroC

flights tbooking ach prting eacilitaF

the best it ce xperiencel evatro makte e is here arW

eriesgsmetic Sur

s or’docto flights tom fress ocach pran be. the best it c

al medicourye o mak

asant as possible.as plet thao us timportant

o partnertthe best fos ors and doctclinic

ed siftypainstakinglxperiencapable and ec

agf

xenion, and has rU

asant as possible.e be xperienc eouryt

s. It is with Uo partnerthe best o choose t

these fough all othre ve ha. Wed stafff.xperienc

f

wing.oes is gredurocprdental orffoo Armenia telling vatr

ans Americorth-an and NopeurEf othe number,arr,eyach egion. Er

the in e in ortho-dentistryellenccxftion eputaetained a rnion, and has r

the orffo

e about ourtpassiona clients ourff needs o

ommodacace arees yemploam oetactivities. Our

appointments and in-cflights tbooking

oject. pre about oure all who ar clients

o the ting tommoda dynamicff am o

ountryappointments and in-c

Page 16: Abaka 05 10-2015

16 • ABAKA • LUNDI 5 OCTOBRE 2015 - MONDAY OCTOBER 5, 2015