Abaka 01 06-2015

A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J

LX& TARI JIU 1988 :RKOU<ABJI% 1 |OUNIS 2015

• VOL. XXXVI, NO 1988 • LUNDI, 1 JUIN 2015 • MONDAY, JUNE 1, 2015

1915-2015FA|OZ Z:{ASPANOUJ:AN100-RD TAR:DAR}

KE |I<:M :U KE PAFAN+:M

Երուանդ Ազատեանիյոբելեանը նշուեց յարգանքիու սիրոյ մթնոլորտում

Շաբաթ 23 Մայիսին, Հայաստանի Հան-րապետութեան Ազգային ժողովի 17 պատ-գամաւորներէ բաղկացած պատուիրակու-թ ի ւ ն ը Մ ո ն թ ր է ա լ ժ ա մ ա ն ե ց գ լ խ ա ւ ո ր ո ւ -թեամբ Ժողովի Նախագահ Պրն. ԳալուստՍահակեանի: Նոյն օրը Նախագահ Սահակ-եան ընդունուեցաւ Մոնթրէալի քաղաքա-պետ Պրն. Տընի Քօտէրի կողմէ: Քաղաքա-պ ե տ ա ր ա ն ի ն մ է ջ կ ա յ ա ց ա ծ ը ն դ ո ւ ն ե լ ո ւ -թեան ներկայ էին Գանատայի Խորհրդա-

ր ա ն ի Ա ր տ ա ք ի ն Յ ա ր ա բ ե ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւՏնօրէն Պրն. Վիքթըր Պիակով, ՀՀ Արտա-կ ա ր գ ե ւ Լ ի ա զ օ ր դ ե ս պ ա ն Պ ր ն . Ա ր մ է նԵգանեան, Քաղաքապետութեան Խորհուր-դի Փոխ Նախագահ Պրն. Յարութ Շիթիլեանեւ Քաղաքապետութեան Խորհուրդի անդամՏիկ. Մէրի Տէրոս:

Նախագահ Սահակեան ստորագրեց իրբարեմաղթութեան խօսքերը Քաղաքապե-տարանի տոմարին մէջ:

Բակօ Սահակեան հանդիպումներ ունեցաւՖրանսայի Ծերակոյտին մէջ

Անկէլա Մէրքէլ. «Մենք կըյարգենք Հայաստանի որոշումը»

« Մ ե ն ք կ ը յ ա ր գ ե ն ք Հ ա յ ա ս տ ա ն ի ո ր ո շ ո ւ մ ը կ ա պ ո ւ ա ծԵ ւ ր ա ս ի ա կ ա ն Տ ն տ ե ս ա կ ա ն Մ ի ո ւ թ ե ա ն ա ն դ ա մ ա կ ց ո ւ -թեան խնդրին եւ իւրաքանչիւր երկիր ինք պէտք է տնօրինէիր զարգացման հնարաւոր ճանապարհը». Ռիկայի մէջ այս-պէս յայտարարած է Գերմանիոյ վարչապետ Անկէլա Մէր-քէլ: Մէրքէլ ակնարկելով Ռուսիոյ հետ Եւրոպական Միու-թեան յարաբերութիւններուն նկատել տուած է, թէ Եւրո-պական ընտանիքը հետամուտ է բանակցութիւններ վարելնաեւ Ռուսական կողմին հետ առկայ յարաբերութիւններուբարելաւման համար: Մէրքէլ խօսելով Ատրպէյճանի մասինըսած է, թէ Ատրպէյճան մինչեւ այս պահը չէ կողմնորոշ-ւած ու ամէն պարագայի իրենք կը յարգեն բոլոր երկիր-ներու ինքնորոշման իրաւունքները:

Լ ե ռ ն ա յ ի ն Ղ ա ր ա բ ա ղ իՀանրապետութեան նախա-գահ Բակօ Սահակեան 20Մ ա յ ի ս 2 0 1 5 - ի ն , ա յ ց ե լ ե ցՖ ր ա ն ս ա յ ի Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ -թ ե ա ն Ծ ե ր ա կ ո յ տ , ո ւ ր տ ե -սակցեցաւ խումբ մը ծերա-կուտականներու հետ:

Նախագահը ներկայացուցԱրցախի պետականաշինու-թեան, ներքին եւ արտաքինք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն , ղ ա -րաբաղեան-ատրպէյճանա-կան տագնապի լուծման, շրջանային հոլովոյթներուն վերաբերող տեղեկութիւններ եւ պա-տասխանեց ներկաներուն հարցումներուն:

Նախագահը ընդգծեց, որ պաշտօնական Ստեփանակերտը կարեւոր կը նկատէ Ֆրան-սայի հետ յարաբերութիւններու զարգացումը` վերջինս դիտարկելով իբրեւ բարեկամ երկիրեւ ժողովրդավարութեան բնօրրաններէն մէկը, երկիր, որ Հայոց Ցեղասպանութենէն ետքդարձած է հարիւր հազարաւոր հայերու երկրորդ հայրենիքը:

Նախագահ Սահակեան բարձր գնահատեց Ֆրանսայի դերակատարութիւնը նաեւ ղա-րաբաղեան-ատրպէյճանական տագնապի լուծման, շրջանին մէջ խաղաղութեան եւկայունութեան պահպանման գործին մէջ:

Հանդիպման ներկայ էր նաեւ Ֆրանսայի մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան ար-տակարգ եւ լիազօր դեսպան Վիգէն Չիթեճչեան:

Ապա, Արցախի Հանրապետութեան նախագահ Բակօ Սահակեան այցելեց ՖրանսայիՄարսէյ քաղաքը, ուր տեսակցեցաւ քաղաքային իշխանութիւններուն հետ` քաղաքապետՖրանսուա Փուփոնիի գլխաւորութեամբ:

Շար. էջ 12

Մայիսի 21-ին Հայաստանի Գրողների միութեան տանընշուեց ամերիկահայ մեծահամբաւ մտաւորականգործիչ,գրականագէտ, վերլուծաբան ու խմբագիր Երուանդ Ազատ-եանի յոբելեանը ծննդեան 80-ամեակը: Գնահատանքի ուսիրոյ խօսքեր ասացին Գրողների միութեան նախագահԷտուարթ Միլիտոնեանը, ՀՀ մշակոյլը նախարարի տեղա-կալ Ա. Պօղոսեանը, Գիտութիւնների ազգային ակադեմիայիփրեզիտենթ Ռատիկ Մարտիրոսեանը, Ժուռնալիստների

միութեան նախագահ Աստղիկ Գէորգեանը, գրականագէտ-ներ Դաւիթ Գասպարեանը, Պետրոս Դեմիրճեանը եւ ՍուրէնԴանիէլեանը, բանաստեղծ Արտեմ Յարութիւնեանը, «Ազգ»թերթի խմբագիր Յակոբ Աւետիքեանը: Ընթերցուեց ՀՀ նա-խագահ Սերժ Սարգսեանի շնորհաւորանքի ու գնահա-տանքի գիրը, Թէքէեան Մշակութային Միութեան կենտրո-նական վարչութեան ատենապետ Տօքթ. Յարութիւն Ար-զումանեանի նամակը:

Յոբելեարին յանձնուեցին շքանշաններ, յուշամետալներ,ինչպէս նաեւ Մանկավարժական համալսարանի պատուոյդոկտորի տիտղոսը:

Վերջում Վ. Թէքէեանից երկու քերթուած արտասանեցկողակիցը՝ նկարչուհի Նորա Ազատեան-Իփէքեանը, սրտիխօսք ասաց Երուանդ Ազատեանը:

ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ԺՈՂՈՎԻՆԱԽԱԳԱՀԸ ԸՆԴՈՒՆՈՒԵՑԱՒ ՄՈՆԹՐԷԱԼԻՔԱՂԱՔԱՊԵՏԻՆ ԿՈՂՄԷ

ՀՀ Ազգային Ժողովի Նախագահ Գալուստ Սահակեան կը ստորագրէ Մոնթրէալի Քաղաքա-պետութեան տոմարին մէջ: Իր աջին՝ Քաղաքապետ Տընի Քօտէր, Յարութ Շիթիլեան եւ ՄէրիՏէրոս, իսկ ձախին՝ ՀՀ Դեսպան Արմէն Եգանեան, Գանատայի Խորհրդարանի Արտաքին Յա-րաբերութիւններու Տնօրէն Վիքթըր Պիակով:

<abajaj;rj

Hebdomadaire ArménienArmenian Weekly ISSN 0382-9251

Publié par /Published byLe Centre de Publication Tékéyan825 rue Manoogian, Saint-Laurent,

Québec H4N 1Z5

Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162e-mail: [email protected]

PM40015549R10945TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699

2 • ABAKA • LUNDI 1 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 1, 2015

Canada2nd Class $80 (QC & ON)

1ère classe/first class $90

U.S.A. 1st class (US)$90

Autres pays/Other countries: 1st class (US)$120Per issue $1.75

Dépôt légal: Bibliothèque du Québec

ABAKA

Patas.anatou .mbagir^

AU:TIS PAGGAL:AN

’anouzoumn;rou% nouiratououjiunn;rou ;u

gras;n;aki patas.anatou^SALBI MARKOS:AN

Joronjo\i patas.anatou^

MATAJ B& MAMOUR:AN

“We acknowledge the financialsupport of the Government ofCanada through the Canada

Periodical Fund (CPF) for ourpublishing activities.”

Հայաստան դարձաւԻՒՆԷՍՔՕ-ի յատուկպայմանադրութեանկոմիտէի անդամ

Մայիս 18-20 Փարիզի մէջ ՝ԻՒՆԷՍՔՕ-ի կեդրոնակայանինմ է ջ , կ ա յ ա ց ա ւ մ շ ա կ ո ւ թ ա յ ի նա ր ժ է ք ն ե ր ո ւ ա պ օ ր ի ն ի ն ե ր -մ ո ւ ծ մ ա ն , ա ր տ ա հ ա ն մ ա ն ե ւսեփականութեան իրաւունքիփ ո խ ա ն ց մ ա ն ա ր գ ի լ մ ա ն ե ւկանխման ուղղուած ձեռնարկ-ներու մասին 1970 թուականիպ ա յ մ ա ն ա դ ր ո ւ թ ե ա ն ա ն դ ա մպետութիւններու հանդիպումը:

Հ ա ն դ ի պ մ ա ն ծ ի ր է ն ն ե ր սՄայիս 20-ին կայացան 1970-իպայմանադրութեան միջ-կառա-վարական կոմիտէի անդամնե-րու ընտրութիւնները: Քուէար-կ ո ւ թ ե ա ն ա ր դ ի ւ ն ք ո վ Հ ա յ ա ս -տան դարձաւ կոմիտէի անդամ՝4 տարուան ժամկէտով:

Քիչ է թիւը անոնց, որոնք ի ծնէ օժտուած են գրա-կանութեան, գեղարուետի, հրապարակագրութեան,քննադատութեան, քաղաքական վերլուծումի, կրթա-կան, կազմակերպչական բազմազան բարեմասնութիւն-ներով: Ալ աւելի քիչ են անոնք՝ որոնք այդ երկնատուրշնորհները ամբողջութեամբ նուիրած են ու աւելի քանվ ե ց տ ա ս ն ա մ ե ա կ ն ե ր է ի վ ե ր ա ն ս պ ա ռ ե ռ ա ն դ ո վ կ ըշարունակեն նուիրաբերել ի նպաստ հաւաքականու-թեան հոգեմտաւոր զարգացման:

Այդ բացառիկ դէմքերէն մին է Երուանդ Ազատեան,որ իր ծ ննդ ա վա յր Լ իբա նա նէ ն մինչեւ Եգ իպ տ ոս եւՄիացեալ Նահանգներ ու Գանատա, հայ գաղթօճախ-ներու մշակութային, կրթական, մամուլի, քաղաքականեւ այլ բնագաւառներէ ներս առատապէս սատարած էյետ-Եղեռնեան հին ու նոր հայ համայնքներու առողջբարգաւաճումին:

Պէ յրութի ՀԲԸՄ Յովակիմեան-Մանուկեան երկր .Վարժարանին մէջ կոփուած մեծ դաստիարակ ԱրաԹօփճեանի շունչով, հայ մամուլի հնոց՝ «Զարթօնք»ինմէջ թրծուած է խմբագրապետ Գերսամ Ահարոնեանով,Փրոֆ. Բառունակ Թովմասեանով եւ Հայկաշէն Ուզուն-եանով: Ապա Գահիրէի մէջ խմբագրած է «Արեւ» օրա-թերթը, Վահան Թէքէեանի, Միհրան Տամատեանի, Մի-քայէլ Կիւրճեանի, Ալեքսանտր Սարուխանի, ՆուպարՊէրպէրեանի, Յամբարձում Գարայեանի, Արշակ Ալպո-յաճեանի եւ ուրիշներու ազգային-մշակութային առողջմթնոլորտին մէջ: Համալսարանի ուսումը ստացած էՊէյրութի Ամերիկեան համալսարանին ու յետագայինՊոստոնի North East եւ Wayne State համալսարաննե-րուն մէջ, նոյնժամանակ ստանձնելով Պոստոնի «Պայ-քար» ու անգլիատառ The Armenian Mirror-Spectatorթերթերու հոգը: 45 տարիներ առաջ մասնակցած էՄոնթրէալի «Ապագայ» շաբաթաթերթի հիմնադրու-թեան, աշխատակցած է տասնեակ մը այլ հայկականթերթերու, ու կը շարունակէ իր փնտռուած, քաղաքա-կան հմուտ վերլուծումներու շաբաթական սիւնակը,ժամացոյցի կանոնաւորութեամբ:

Հ ր ա տ ա ր ա կ ա ծ է « Կ ե ա ն ք ո ւ Ե ր ա զ Հ ա յ ա ս տ ա ն » ,«Գրական Գեղարուեստական Սեւեռումներ», “History

on the Move”, “Portraits and Profiles”, «Վահան Թէքէ-եան Հատընտիր» եւ “Perspectives Arméniennes” իրյօդուածներու ֆրանսերէն թարգմանութիւնը, ինչպէսնաեւ խմբագրած է Վահան Թէքէեանի փունջ մը քեր-թըուածներու հայերէն եւ անգլերէն երկլեզու հրատա-րակութիւնը: Տուած է բազմաթիւ դասախօսութիւններեւ բանախօսութիւններ ու մասնակցած է գիտաժո-ղովներու:

Եղած է ազգային մեծ բարերար Ալեք Մանուկեանիանձնական գրասենեակի վարիչը եւ Ալեք ՄանուկեանՄշակութային Հիմնադրամի ատենապետը, աշխարհա-տարած մշակութային եւ կրթական ծրագրաւորում-ներու իր կենսական մասնակցութիւնը բերելով: Եղած էՏիթրոյիթի ՀԲԸՄ Ալեք Մանուկեան վարժարանի հոգա-բարձութեան ատենապետը, ու իր կողակիցին՝ ՆորաԻփէքեան-Ազատեանի հետ աշխոյժ կերպով կազմա-կերպած է մշակութային բազմաթիւ բարձրորակ յայ-տագիրներ:

Ղեկավար պաշտօններ ստանձնած է ՌԱԿ-ի եւ Թէ-քէեան Մշակութային Միութեան ամենաբարձր մակար-դակներու վրայ, անդամ եղած է Հայաստանի Գրողնե-րու Միութեան եւ յաճախակի այցելութիւններով սերտկապեր հաստատած է Սփիւռքի եւ Հայաստանի մտա-ւորականութեան միջեւ: Պարգեւատրուած է «Ս.Սահակեւ Ս. Մեսրոպ» Հայրապետական շքանշանով ձեռամբԵրջանկայիշատակ Վազգէն Ա Ամենայն Հայոց Կաթո-ղիկոսի, արժանացած է Մովսէս Խորենացի Նախագա-հական մետալին եւ Հայաստանի Գրողներու Միութեանմետալին, ինչպէս նաեւ Երեւանի Պետական Համալսա-րանի Պատուոյ Տոքթորային:

Կը շնորհաւորենք Երուանդ Ազատեանի 80-ամեայյոբելեանի այս նշանակալից հանգրուանը եւ կը մաղ-թենք իր պատկառելի վաստակին յարաճուն երթ, ինպաստ Հայ Ժողովուրդի պայծառ ապագային:

ՏՈքԹ. ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ԱՐզՈՒՄԱՆԵԱՆԱտենապետ ԹՄՄ Միացեալ Նահանգներու

եւ Գանատայի Կեդր. Վարչութեան

ՊԱՏԻ’Ւ ԱՐԺԱՆԱՒՈՐԻՆ

ԵՐՈՒԱՆԴ ԱԶԱՏԵԱՆԻ 80-ԱՄԵԱԿԻՆ ԱՌԻԹՈՎ

Ամերիկայի եւ ԳանատայիԹէքէեան Մշակութային Միութիւնըներկայացուցչական գրասենեակկը հաստատէ Հայաստանի մէջ

Ո ւ ա թ ը ր թ ա ո ւ ն . - Թ է ք է ե ա ն Մ շ ա կ ո ւ թ ա յ ի ն Մ ի ո ւ թ ե ա ն Կ ե դ ր ո ն ա կ ա նՎարչութիւնը Յունուար 30, 2015-ին Արշակ Տիգրանեան Վարժարանինմէջ գումարած ժողովին ընթացքին որոշած էր ներկայացուցչական գրա-սենեակ մը հաստատել Երեւանի մէջ, իր կրթական եւ մշակութային ծրա-գիրները իրականացնելու համար Ղարաբաղի եւ Հայաստանի մէջ:

ԹՄՄիութեան փոխ նախագահ Պրն. Երուանդ Ազատեան, Եղեռնի հա-րիւր ամեակին առթիւ Հայաստան այցելութեան ընթացքին հանդիպումներունեցաւ պատկան մարմիններուն հետ եւ օրինական դիմումներով կա-րողացաւ հիմնադրել Միութեան ներկայացուցչական գրասենեակը: Գա-յանէ Մուրատեանը նշանակուեցաւ Միութեան ներկայացուցիչը Հայաս-տանի մէջ:

Գայանէ Մուրատեանը 2000 թուականէն ի վեր կը վարէ Միութեան«Ուսուցիչ մը Հովանաւորէ» ծրագիրը Հայաստանի եւ Ղարաբաղի մէջ:

ԹՄՄիութեան գրասենեակը կը գտնուի 20 Եզնիկ Կողբացի պողոտայինվրայ, Հանրապետութեան Հրապարակէն մի քանի փողոց անդին:

Թ. Մ. ՄԻՈՒԹԵԱՆ ԿԵԴՐՈՆԱԿԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹԻՒՆՄայիս 22, 2015

Հայաստան`զբօսաշրջութեանհամար ամենէն աժաներկիրներու լաւագոյնտասնեակին մէջ

Ռուսական Adme.ru կայ քէ ջըկ ա զ մ ա ծ է զ բ օ ս ա շ ր ջ ո ւ թ ե ա նհա մար ամե նէն աժան եր կիրնե -րու ցան կը:

Հա յաս տանի համար կ՚ըսուի,թէ խորովածը կամ խա չապու րըկ՚ար ժէ 1 տո լար:

Ս ո վ ո ր ա կ ա ն ս ր ճ ա ր ա ն ի մ ըմ է ջ ճ ա շ ե լ ո ւ հ ա մ ա ր պ է տ ք էշուրջ 3 տո լար, իսկ ճա շարա նիմէջ` 4-5 տո լար:

Երե ւանի մէջ կա րելի է շարքմ ը ա ժ ա ն պ ա ն դ ո կ ն ե ր գ տ ն ե լ :Երկտե ղանի սե նեակի հա մարմիջին հաշուով հարկ է վճարել30-40 տո լար: Կա րե լի է նաեւբնա կարան վար ձել` 25-30 տո -լ ա ր օ ր ա վ ա ր ձ ո վ : Ի ս կ մ ա յ ր ա -քաղա քէն դուրս գի ները աւե լիցած են:

Գալով Հայաստանի տեսար-ժան վայրերուն, կը յիշուի Երե -ւանը եւ անոր արուար ձաննե րը,Սե ւանայ լի ճը, Վա նաձո րը, Լո -ռիի կիր ճը, Խոր Վի րապի վան -քը` Արա րատ լե րան տե սարա -նով, Որո տանի հո վիտը, Տա թեւիվան քը, եւլն:

Լա ւագոյն տաս նեակի ցան կըկը լրաց նեն Ատրպէյճան, Սեր -պիա, Թու նիս, Ուզպէ քիս տան,Վ ր ա ս տ ա ն , Հ ն դ կ ա ս տ ա ն , Լ ե -հ ա ս տ ա ն , Ե գ ի պ տ ո ս , Ղ ա զ ա -խըստան:

LUNDI 1 JUIN 2015 - MONDAY JUNE 1, 2015 • ABAKA • 3

Ուրբաթ Մայիս 22-ին Մոնթրէալժամանեց Հայաստանի Հանրապե-տութեան Ազգային Ժողովի (Խոր-հըրդարանի) պատուիրակութիւնըգ լ խ ա ւ ո ր ո ւ թ ե ա մ բ Ա զ գ . Ժ ո ղ ո վ ինախագահ՝ Գալուստ Սահակեանի:Ն ո յ ն ե ր ե կ ո յ ե ա ն 1 7 ա ն դ ա մ ն ե ր էբաղկացած պատուիրակութիւնը եւԳանատայի մօտ ՀՀ Լիազօր եւ Ար-տակարգ Դեսպան Արմէն Եգանեանընթրիքով ընդունուեցան տեղւոյսՌամկավար Ազատական Կուսակ-ցութեան եւ Թէքէեան ՄշակութայինՄիութեան կողմէ:

Դ ե ս պ ա ն Ե գ ա ն ե ա ն բ ա ր ի գ ա -լ ո ւ ս տ մ ա ղ թ ե ց ա յ ս պ ա տ կ ա ռ ե լ իպատուիրակութեան Գանատա ժա-մանումին առիթով եւ ներկայացնելէե տ ք յ ա տ ո ւ կ պ ա շ տ օ ն ն ե ր վ ա ր ո ղանդամները, յաջողութիւն մաղթեցբոլորին Գանատա իրենց առաքելու-թեան մէջ: ԹՄՄ-եան վարչութեանատենապետ Արթօ Մանուկեան իրբ ա ր ի գ ա լ ո ւ ս տ ի խ օ ս ք ե ր ո ւ ն մ է ջյայտնեց թէ աննախընթաց պատիւիմըն է որ կ ’արժանանայ ԹՄՄիու -թիւնը եւ հրաւիրեց ԹՄՄ-եան նա-խագահ Դոկտ. Արշաւիր Կէօնճեա-նը, որ իր կարգին յայտնեց թէ վեր-ջ ի ն կ է ս դ ա ր ո ւ ն է ո ր ա ր ա գ օ ր է նուռճացաւ եւ կազմակերպուեցաւՍ փ ի ւ ռ ք ի ա յ ս ա մ ե ն ա կ ե ն ս ո ւ ն ա կգ ա ղ ո ւ թ ն ե ր է ն մ ի ն , հ ա ս տ ա տ ե լ ո վմշակութային, կրթական, բարեսի-րական, հրատարակչական եւ այ լկառոյցներ, առանց պետական մի-ջ ո ց ն ե ր ո ւ : Գ ա ն ա տ ա հ ա յ ո ց Թ ե մ իԱռաջնորդ՝ Գերշ . Տ. Աբգար Եպս.Յ ո վ ա կ ի մ ե ա ն ո ղ ջ ո ւ ն ե ց հ ա յ ր ե ն իհիւրերը եւ ընդգծեց հպարտանքիե ւ հ ո գ ե բ ա ն ա կ ա ն ա յ ն խ ո ր զ գ ա -ցումը որ սեփական հայրենիքի պե-տական բարձրագոյն հեղինակու-թիւնն է որ ճակատաբաց կը ներ-կ ա յ ա ն ա յ ա շ խ ա ր հ ի ն . Ս ր բ ա զ ա ն

Հ ա յ ր ը ա ւ ե լ ց ո ւ ց թ է վ ե ր ջ ե ր ս մ ե րբիւրաւոր նահատակներու Սրբա-դասումը մեզ կը վերածէ սուրբերուզաւակներու եւ թոռներու ազգի մը,ինչ որ յաւելեալ պարտաւորութիւնմըն է մեր նորահաս սերունդներունհ ա մ ա ր : Վ ե ր ջ ա ւ ո ր ո ւ թ ե ա ն խ օ ս քա ռ ն ե լ ո ւ հ ր ա ւ ի ր ո ւ ե ց ա ւ Ա զ գ ա յ ի նԺողովի նախագահ Գալուստ Սա-հակեան, որ շնորհակալական զգա-ց ո ւ մ ն ե ր է ե տ ք յ ա յ տ ն ե ց ա յ ն խ ո րգոհունակութիւնը որ մեր Հայրենի-քը այսօր օժտուած է մեր ժողովուր-դի բոլոր կուսակցութիւնները ներ-կայացնող եւ միջազգային բարձրվարկ վայելող Խորհրդարանով մը.ու այդ առումով է որ այս օրերուն ՀՀԱզգային Ժողովի պատուիրակու -թիւնը պաշտօնապէս հրաւիրուած էԳանատայի Խորհրդարանին կողմէ:Նախագահ Սահակեան կոչ ուղղեցոր միասնականութեան նոյն ոգիովը ն թ ա ն ա յ ն ա ե ւ Ս փ ի ւ ռ ք ա հ ա յ ո ւ -թիւնը:

Մեկնումէ առաջ, Ազգային Ժողո-վի նախագահը Միութեանս ղեկա-վարներուն յանձնեց մագաղաթի մըվրայ աշխատուած ու շրջանակուածարժէքաւոր յուշանուէր մը:

Հայաստանի Հանրապետութեան Ազգային ԺողովիՊատուիրակութիւնը ընդունուեցաւ Մոնթրէալի ԹՄՄ-եան մէջ

Գանատահայոց Առաջնորդ Աբգար Եպս. Յովակիմեան իր բարի գալուստի խօսքերը կը ներկայացնէպատուիրակութեան

ՀՀ Ազգային Ժողովի նախագահ Գալուստ Սահակեան ՌԱԿ-ի եւ ԹՄՄ-իղեկավարներուն կը յանձնէ մագաղաթեայ ձեռագործ յուշանուէր մը

Ազգ. Ժողովի նախագահ՝ ԳալուստՍահակեան ելոյթի պահուն


Հ.Բ.Ը.Միութեան Նախագահ Տիար Պերճ Սեդրակեան Ներկայ գտնուեցաւ Հ.Բ.Ը.Մ. Ալեք Մանուկեան Վարժարանիքառասունհինգ ամեակի հանդիսութեան

Շաբաթ օր 2 Մայիսին գեղեցիկհ ա ն դ ի ս ո ւ թ ե ա մ բ մ ը ն շ ո ւ ե ց ա ւՄոնթրէալի Հ.Բ.Ը.Մ. Ալեք Մանուկ-ե ա ն Վ ա ր ժ ա ր ա ն ի հ ի մ ն ա դ ր մ ա նքառասունհինգ ամեակը: Հանդի-ս ո ւ թ ի ւ ն ը կ ը վ ա յ ե լ է ր Գ ա ն ա տ ա -հայոց Առաջնորդ Գեր. Տէր ԱբգարՅովակիմեան Սրբազանի հովանա-ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն ը ե ւ ն ե ր կ ա յ ն ա խ ա գ ա -հ ո ւ թ ի ւ ն ը Մ ի ո ւ թ ե ա ն Ն ա խ ա գ ա հՏիար Պերճ Սեդրակեանի:

Հանդիսութիւնը տեղի ունեցաւԱ լ ե ք Մ ա ն ո ւ կ ե ա ն Վ ա ր ժ ա ր ա ն ի«Արշաւիր եւ Նատիա Կէօնճեան»հ ա ն դ ի ս ա ս ր ա հ ի ն մ է ջ բ ա զ մ ա հ ա -րիւր խանդավառ հանդիսատեսնե-րու ներկայութեամբ, որոնցմէ մասմը շրջանաւարտներն էին վարժա-

րանին որոնք արդէն իսկ հասած ենպատուաբեր դիրքերու:

Որպէս պատուոյ հիւրեր ներկայէ ի ն ն ա ե ւ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի Ս փ ի ւ ռ ք իՆախարար Հրանոյշ Յակոբեանը եւԳանատայի մէջ Հայաստանի դես-պան պրն. Արմէն Եգանեանը:

Եղան բազմաթիւ յաւուր պատ-շ ա ճ ի խ օ ս ք ե ր : Յ ա տ կ ա պ է ս խ օ ս քառին վարժարանի ներկայ ընդհա-ն ո ւ ր տ ն օ ր է ն պ ր ն . Ս է պ ա ս տ ի է նՍթաս եւ Վարժարանի հոգաբար-ձութեան ատենապետ պրն. ԱրմէնՊչաքճեանը: Հ.Բ.Ը.Միութեան տի-նամիք նախագահ Պրն. Պերճ Սեդ-րակեան վարժարանին նկատմամբիր քաջալերական խօսքերէն ետքնաեւ անդրադարձաւ Հ.Բ.Ը.Մ.ի կա-

տարած աշխարհատարած աշխոյժգործունէութեան ուր յատուկ ուշադ-րութիւն կը դարձուի նոր սերունդինեւ հայրենիքի աշխոյժացման:

Բոլոր խօսողները երախտագի-տ ո ւ թ ե ա մ բ ա ն դ ր ա դ ա ր ձ ա ն ա յ նիրականութեան որ Մոնթրէալի ԱլեքՄանուկեան վարժարանը իր այսօր-ւ ա յ գ ե ղ ե ց ի կ ն ե ր կ ա ն կ ը պ ա ր տ իՀ.Բ.Ը.Մ.-ի հանգուցեալ անզուգա-կան նախագահ եւ բարերար ԱլեքՄանուկեանի իշխանական նուէրինինչպէս նաեւ վարժարանի հիմնա-դ ի ր ե ւ ե ր կ ա ր տ ա ր ի ն ե ր ո վ զ ա յ ն

կանգուն պահած Դոկտ. ԱրշաւիրԿէօնճեանին: Յատուկ կերպով յիշ-ւ ե ց ա ւ ն ա ե ւ վ ա ր ժ ա ր ա ն ի ե ր կ ա -ր ա մ ե ա յ տ ն օ ր է ն ո ւ հ ի Տ ի կ . Վ ա ր -դուհի Պալեանի շնորհակալ աշխա-տանքը:

Ե ղ ա ն ն ա ե ւ յ ի շ ա տ ա կ ո ւ թ ե ա ննուէրներու եւ մէտալներու տուչու-թիւն:

Ներկաները գոհունակութեամբբաժնուեցան այս երեկոյթէն, նորա-նոր յաջողութիւններ մաղթելով ԱլեքՄանուկեան Վարժարանին:

Թղթակից

Վարժարանի մուտքին` Ձախէն աջ, Պրն. Արմէն Պչաքճեան, ԱռաջնորդԱբգար Սրբազան, Նախագահ Պերճ Սեդրակեան, Սփիւռքի ՆախարարՀրանոյշ Յակոբեան, Դեսպան Արմէն Եգանեան եւ Արամ Եագուպեան

Հ.Բ.Ը.Մ.ի Նախագահ Տիար Պերճ Սեդրակեան Կ’ունկնդրէՀ.Բ.Ը.Մ. ի ֆանֆարը

ԹՈՐՈՆԹՕ

Միասնութեան երթ եւ միջ-համայնքային հանդիսաւոր հաւաքական աղօթքՀայոց Ցեղասպանութեան Գանատայի 100-ամեակի ձեռնարկներու

կազմակերպիչ յանձնախմբի նախաձեռնութեամբ Կիրակի, Ապրիլ 19,2015-ին տեղի ունեցաւ յիշատակի միջոցառում և բազմահազարանոցքայ լարշաւ Թորոնթոյի մէջ , Օնթարիոյի նահանգային ԽորհրդարանիՔ ո ւ ի ն զ Բ ա ր ք ի ա ռ ջ և : Ք ա յ լ ա ր շ ա ւ ի ն կ ը մ ա ս ն ա կ ց է ի ն ո չ մ ի ա յ ն հ ի ն գհազարէ աւե լի թորոնթոբնակ հայեր , այ լեւ զանազան համայնքներուներկայացուցիչներ, որոնց մէջ էին Պոնտացի յոյներ, ասորիներ, հրեաներ,քիւրտեր, ռուանտացիներ և կիպրացիներ:

Միջոցառմանը մասնակցող պատուաւոր հիւրերու շարքին էին Օնթա-րիոյի Վարչապետ Քաթլին Ուէյնը, ազգային պաշտպանութեան և բազ-մամշակոյթի նախարար Ճէյսըն Քէնի, Թորոնթոյի քաղաքապետ Ճոն Թորի,Ֆետերալ և Նահանգային կառավարութիւններու ներկայացուցիչներ,

Գանատայի մօտ ՀՀ Արտակարգ և Լիազօր Դեսպան Արմէն Եգանեան,դիւանագէտներ, Գերաշնորհ Հայրեր՝ Աբգար Եպիսկոպոս Յովակիմեան ևՄեղրիկ Եպիսկոպոս Բարիքեան, Հոգևոր Հայրեր եւ համայնքային կա-ռոյցներու ներկայացուցիչներ: Միջոցառման գլխաւոր բանախօսն էր Գա-նատահայ հանրաճանաչ կինոռեժիսոր Աթոմ Էկոյեանը:

Պատուաւոր հիւրերու ելոյթէն յետոյ սկսաւ Միասնութեան Երթը՝ ՔուինզԲարքէն դէպի Թորոնթոյի Մեդրոբոլիտէն Եունայթըտ Եկեղեցի, որտեղ տե-ղի ունեցաւ Միջ-համայնքային Հանդիսաւոր Հաւաքական Աղօթքի արա-

րողութիւնը : Ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակին նուիրուած այսիւրօրինակ միջեկեղեցական արարողութիւնը կազմակերպուած էր Թո-րոնթոյի Հայ եկեղեցիներու Միջ- յարանուանական Մարմնի կողմէ՝ ան-դամակցութեամբ Սբ. Երրորդութիւն Հայց. Առաքելական, Սբ. Աստուա-ծածին Հայց. Առաքելական, Սբ. Գրիգոր Լուսաւորիչ Հայ Կաթողիկէ եւ ՀայԱւետարանական եկեղեցիներու: Իրենց համատեղ եւ միասնական ելոյթովարարողութեանը մասնակցեցան նաև վերոյիշեալ եկեղեցիներու երգ-չ ա խ մ բ ե ր ը : Ի ս կ բ ա զ մ ա ք ա ն ա կ հ ա ւ ա տ ա ց ե ա լ ժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը ի ր ա ն ն ա -խընթաց ներկայութեամբ լեցուցած էր ոչ միայն եկեղեցին այլեւ եկեղեցւոյբակը:

Թորոնթոյի Հայ եկեղեցիներու Միջ-յարանուանական Մարմնի կողմէբացման խօսքով հանդէս եկաւ Սբ. Երրորդութիւն Հայց. Առաքելականեկեղեցւոյ Հոգևոր Հովիւ Զարեհ Աւագ Քահանայ Զարգարեան: Ան բարիգալուստ մաղթեց Գանատայի մօտ ՀՀ Արտակարգ և Լիազօր ԴեսպանԱրմէն Եգանեանին, Գանատայի Ֆետերալ եւ Նահանգային կառավարու-թիւններու ներկայացուցիչներուն ու պատուաւոր հիւրերուն: Զարեհ ԱւագՔահանայ Զարգարեանը յատուկ գնահատանքի եւ շնորհակալութեանխօսք ուղղեց Թորոնթոյի Կաթողիկէ համայնքի Հոգևոր առաջնորդ Թով-մաս Կարտինալ Քոլինզին, Գանատայի Անգլիկան եկեղեցւոյ Թորոնթոյի

Շար. էջ 14


ՌԱԿ-ԹՄՄ պատուիրակութեան հանդիպումըԼՂՀ նախագահ Բակօ Սահակեանի հետ

Ուրբաթ երեկոյեան, մայիս 15-ին,Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապե-տութեան նախագահ Բակօ Սահակ-եանը մայրաքաղաք Ստեփանակեր-տի իր նստավայրին մէջ ընդունեցՌամկավար Ազատական Կուսակ-ցութեան և Թէքէեան ՄշակութայինՄ ի ո ւ թ ե ա ն պ ա տ ո ւ ի ր ա կ ո ւ թ ի ւ ն ը ՝բ ա ղ կ ա ց ա ծ ը ն կ ե ր ն ե ր Ե ր ո ւ ա ն դԱզատեանէ, Յակոբ Աւետիքեանէ,Կարէն Կակոյեանէ և Գայիանէ Մու-րատեանէ:

Շ ո ւ ր ջ մ է կ ժ ա մ տ և ա ծ զ ր ո յ ց իընթացքին քննարկուեցան <<Հա-յ ա ս տ ա ն > > հ ա մ ա հ ա յ կ ա կ ա ն հ ի մ -ն ա դ ր ա մ ի ն , խ ո ր հ ր դ ա ր ա ն ա կ ա նը ն տ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր է ն ե տ ք Ա ր ց ա խ ի

մէջ ստեղծուած իրավիճակին, Հայ-կ ա կ ա ն 2 - ր դ Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա նմէջ կուսակցութիւններու դերակա-տարութեան, ինչպէս նաև կրթա-կան ու մշակութային ո լորտներուա շ խ ո ւ ժ ա ց մ ա ն ո ւ զ ա ր գ ա ց մ ա նխնդիրներուն վերաբերող հարցեր:Ն ա խ ա գ ա հ Բ ա կ օ Ս ա հ ա կ ե ա ն ը ,նկատի ունենալով մեր 2-րդ Հան-րապետութեան ներքին իւրայատ-կութիւնները՝ ընդհանուր առմամբվերապահութիւն ցոյց տուաւ Արցա-խ ի մ է ջ կ ո ւ ս ա կ ց ա կ ա ն գ ո ր ծ ո ւ -ն է ո ւ թ ե ա ն ա ր դ ի ւ ն ա ւ է տ ո ւ թ ե ա նվերաբերեալ, եւ փոխարէնը կարե-ւորեց Արցախի մէջ մշակութային ուկրթական գործունէութիւն ծաւալե-

լու անհրաժեշտութիւնը:ՌԱԿ-ԹՄՄ պատուիրակները Նա-

խ ա գ ա հ ի ն տ ե ղ ե կ ա ց ո ւ ց ի ն , ո րառայժմ մեր զո յգ կազմակերպու-թիւնները ուսումնասիրութիւններկը կատարեն ընտրելու համար այն-պիսի ծրագիրներ, որոնք Ստեփա-ն ա կ ե ր տ ի ո ւ Շ ո ւ շ ի ի մ է ջ կ ր ն ա նմ ե ծ ա պ է ս ն պ ա ս տ ե լ մ ե ր ե ր ի տ ա -ս ա ր դ ո ւ թ ե ա ն մ շ ա կ ո ւ թ ա յ ի ն զ ա ր -գացման և ինքնադրսևորման ջան-քերուն:

Այդպիսի ծրագիրներ ուսումնա-սիրելու և յետագային որդեգրելուհ ա մ ա ր Ն ա խ ա գ ա հ ը ա ռ ա ջ ա ր կ ե ցայդ հարցը քննարկել ԼՂՀ Մշակոյթիև երիտասարդութեան նախարարՏիկին Նարինէ Աղաբալեանի հետ:

Նկատի ունենալով այն հանգա-

մանքը, որ Նախագահ Սահակեանյաջորդ առաւօտեան պիտի մեկնէրՖրանսա, ՌԱԿ-ԹՄՄ պատուիրա-կութիւնը բարի և արդիւնաւէտ այ-ց ե լ ո ւ թ ի ւ ն մ ա ղ թ ե ց ա ն ո ր և յ ի շ ա -տ ա կ ի հ ա մ ա ր լ ո ւ ս ա ն կ ա ր ո ւ ե լ էա ռ ա ջ յ ա ն ձ ն ե ց օ ր ե ր ս Ռ Ա Կ Հ ա ն -րապետական վարչութեան նախա-ձ ե ռ ն ո ւ թ ե ա մ բ վ ե ր ա հ ր ա տ ա ր ա կ -ւած <<Հայերի Ցեղասպանութիւնըըստ երիտթուրքերի դատավարու-թ ե ա ն փ ա ս տ ա թ ղ թ ե ր ի > > գ ի ր ք ըօսմանագէտ պատմաբան ԱւետիսՓափազեանի ներկայացմամբ: Իրհերթին, Արցախի Նախագահը յու-շանուէրներ յանձնեց պատուիրա-կութեան անդամներուն:

ՌԱԿ ՀԱՆրԱՊեՏԱԿԱՆՎԱրՉուԹիւՆ

Լուրեր Նիւ եորքէՆ

ԷՐԻՔ ՊՕՂՈՍԵԱՆԻ «ՆԵՄԵՍԻՍ ԳՈՐԾՈՂՈՒԹԻՒՆ» ԳՐՔԻ ՇՆՈՐՀԱՆԴԷՍԸ|AKOB WARDIWAÂ:AN

Թ Մ Մ Մ հ ե ր Մ կ ր տ չ ե ա ն Թ ա տ ե -րախումբի «Ոտքի´ Դատարանն է …»ներկայացումէն անմիջապէս ետք,Ապրիլ 22, 2015ին տեղի ունեցաւամերիկահայ գրող, դերասան, թա-տ ե ր ա գ ի ր Է ր ի ք Պ օ ղ ո ս ե ա ն ի վ ե ր -ջերս լոյս ընծայած «Նեմեսիս Գոր-ծողութիւն» գիրքին շնորհանդէսը,Նիւ Եորքի ՀԲԸՄի գրասենեակինսրահին մէջ։

Հանդիսութեան կազմակերպու-մին իրենց օժանդակութիւնը բերածէ ի ն Հ . Բ . Ը . Մ ի ո ւ թ ի ւ ն ը , Թ է ք է ե ա նՄշակութային Միութիւնը, Նիւ Եոր-ք ի Հ ա մ ա զ գ ա յ ի ն ը , Ա ռ ա ջ ն ո ր դ ա -րանի Գրիգոր եւ Գ լարա ԶօհրապՏեղեկատուութեան Կեդրոնը։

Բացման խօսքով հանդէս եկաւԲարեգործականի պաշտօնակազ-մէն Շարիս Պօղոսեան, որ իր խօսքիաւարտէն ետք բեմ հրաւիրեց հե-ղ ի ն ա կ ը ։ Ա ն ի ր դ ե ր ա ս ա ն ա կ ա նտ ա ղ ա ն դ ո վ , հ ա մ ե մ ո ւ ա ծ կ ե ր պ ո վն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ց ի ր գ ի ր ք ը ։ Շ ա հ ա նՆ ա թ ա լ ի ի ն ա խ ա ձ ե ռ ն ո ւ թ ե ա մ բ ,Ց ե ղ ա ս պ ա ն ո ւ թ ե ն է ն ե տ ք , ա փ մ ըհայրենասէր վրիժառու տղաք ձեռ-նարկեցին Իթթիհատական այդ բո-րենիներու վախճանը։ Հակառակոր Պոլսո յ մէջ զինուորական ատ-

եանը զանոնք դատապարտած էրո ր պ է ս մ ա ր դ ա ս պ ա ն ն ե ր , ս ա կ ա յ նանոնք փախուստ տուած ու ապաս-տանած էին զանազան երկիրներ.ա ն ո ն ց կ ա ր գ ի ն է ր Թ ա լ ա ա թ Փ ա -շան, որ որպէս թուրք վաճառական՝ծածուկ կերպով ապաստան գտածէր Պերլին , մայրաքաղաքը իր եր-բ ե մ ն ի դ ա շ ն ա կ ի ց ի ն ` գ ե ր մ ա ն ա ց իՎիլհելմ կայսեր։

Ա յ ս գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ը , թ է ե ւ հ ա -յերէն լեզուով անգամ, պէ´տք եղածմ ա ն ր ա մ ա ս ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո վ ո ւ հ ա -ր ա զ ա տ ո ւ թ ե ա մ բ չ է տ ր ո ւ ա ծ ա մ -բողջութեամբ նման քաղաքականազգային հարցերով հետաքրքրուողհայախօս ընթերցողներուն, սակայնԷ ր ի ք Պ օ ղ ո ս ե ա ն 3 7 5 է ջ ե ր ո ւ մ է ջգ ի տ ա կ ա ն ո ւ ս ո ւ մ ն ա ս ի ր ո ւ թ ե ա նառարկայ դարձուցած է զայն։ Գիր-քը հրատարակութիւնն է Նիւ ԵորքիL i t t l e , B r o w n a n d C o m p a n y հ ր ա -տարակչատան։ Հեղինակը իր այսերկասիրութիւնը կը նուիրէ իր մեծծ ն ո ղ ա ց ` Ռ ո զ ի ն , Լ ի ւ ս ի ի ն , Գ ա ր ե -գինին եւ Մկրտիչին, որոնք ցեղաս-պանութենէն ճողոպրած հասած ենՄիացեալ Նահանգներ ու հաստատ-ւած Պոստոն, ուր կը բնակի հեղի-նակը։

Պօղոսեան կրցած է նաեւ քաղա-ք ա կ ա ն ժ ա մ ա ն ա կ ա շ ր ջ ա ն ը ն կ ա -րագրել ամփոփ գիծերու մէջ , ըն-

թ ե ր ց ո ղ ի ն տ ա լ ո ւ դ ի ւ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե րհ ա ս կ ն ա լ ո ւ ա յ դ բ ա ր դ ի ր ա վ ի ճ ա -կը։

Այնուհետեւ ծանրացած է Թեհ-լ ի ր ե ա ն ի դ ա տ ա վ ա ր ո ւ թ ե ա ն վ ր ա յ

Թալաաթի սպանութեան խնդրով։Կ ա յ ն ա ե ւ հ ա տ ո ւ ա ծ ն ե ր Մ ի ս ա քԹորլաքեանի, Արշաւիր Շիրակեանիեւ այլոց մասին։

Տուած է աղբիւրներու բաժին մը,որ այս նիւթերով հետաքրքրուող այլպատմաբաններուն համար պիտիծառայէ որպէս կարեւոր սկզբնաղ-բիւր։

Էրիք Պօղոսեան քանիցս կը խոս-տովանի թէ Արամ Արքուն ունեցածէ մեծ ներդրում այս գրքին խմբագ-րական աշխատանքին հետ կապ-ւած։

Ներկայ էր նաեւ ՀՀ ՄԱԿ-ի մօտմ շ տ ա կ ա ն ն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ց չ ո ւ թ ե ա նդեսպան Զօհրապ Մնացականեան,որ իր խօսքով կը կատարէ կարգ մըն կ ա տ ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ե ւ ճ շ դ ո ւ մ ն ե րկապուած հեղինակին խօսքերուն,ո ր ո ն ք ա ղ ե ր ս ո ւ ն է ի ն Հ ա յ ա ս տ ա -ն ի ը ն կ ե ր ա յ ի ն , ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւտնտեսական կեանքին զարգացմանհետ։

Հ ա ր ց ե ր , ո ր ո ն ք կ ա պ չ ո ւ ն է ի նե ր բ ե ´ ք ա յ ս հ ր ա տ ա ր ա կ ո ւ թ ե ա նհետ։

Ն ե ր կ ա ն ե ր ը ա ռ ի թ կ ’ ո ւ ն ե ն ա նհարցումներ ուղղելու։

Ա յ ն ո ւ հ ե տ ե ւ Պ օ ղ ո ս ե ա ն կ ը մ ա -կագրէ իր գիրքերը։

Hriq Pø[os;an


ՎԱՆԻ ՀԵՐՈՍԱՄԱՐՏԷՆ ՄԻՆՉԵՒ ԱՆԿԱԽ ՀԱՅԱՍՏԱՆ

PA|’IK QALA|Y:AN

Հայ ժողովուրդի նորագոյն պատ-մութեան հերոսական էջերէն մէկն էՎանի Հերոսամարտը, որ այս դա-րադարձի օրերուն հայու հպարտու-թ ե ա մ բ կ ը ն շ ե ն ք ն ա ե ւ ա ն ո ր հ ա -րիւրամեակը:

Վ ա ս պ ո ւ ր ա կ ա ն ս կ ի զ բ է ն ե ղ ա ծէ ք ա ջ ե ր ո ւ ե ր կ ի ր : Ա ն դ ա ր ե ր ո վկ ո ւ ր ծ ք տ ո ւ ա ծ է Ա ս ո ր ե ս տ ա ն ի ,մ ա ր ե ր ո ւ , պ ա ր ս ի կ ն ե ր ո ւ , մ ո ն կ ո լ -ն ե ր ո ւ ե ւ ա ր ա բ հ ո ր դ ա ն ե ր ո ւ ն :Ա ն ո ն ք ա ւ ե ր ա ծ ո ւ ք ա ն դ ա ծ ե նհայրենի գիւղերն ու քաղաքները,հուրի ու սուրի մատնելով ամբողջժ ո ղ ո վ ո ւ ր դ ը : Վ ա ս պ ո ւ ր ա կ ա ն ց ի -ներէն շատեր միշտ նախընտրած ենլեռները ապաստանիլ եւ ընդմիշտանկոտրում կամքով վերաշինած ենգիւղերն ու քաղաքները, յարութիւնտալով իրենց գեղածիծաղ երկրին:

Վ ե ց դ ա ր ա պ ր ե լ ո վ թ ր ք ա կ ա նտ ի ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն լ ո ւ ծ ի ն տ ա կ ,Վասպուրական կորսնցուցած էր իրանկախութիւնը, սակայն կրցած էլեզու գտնել, եւ իր մշակոյթով, ար-հեստներով ու առեւտուրով յաջողիլկ ե ր պ ո վ մ ը ա պ ր ի լ թ ո ւ ր ք ի ն հ ե տ ,ը ն դ դ է մ ա ն ա ր դ ա ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ն ,սպանութիւններուն եւ կողոպուտ-ներուն:

Ա. Համաշխարհային պատերազ-մ ի ն ա խ օ ր է ի ն Թ ո ւ ր ք ի ո յ մ է ջ ի շ -խանութեան գ լուխ անցած երիտ-թ ո ւ ր ք ե ր ո ւ պ ա ր ա գ լ ո ւ խ ն ե ր ը , օ գ -տ ո ւ ե լ ո վ պ ա տ ե ր ա զ մ ի ն ը ն ձ ե ռ ա ծհ ն ա ր ա ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր է ն , 1 9 1 5 - իգ ա ր ն ա ն ծ ր ա գ ր ե ց ի ն բ ն ա ջ ն ջ ե լՊատմական Հայաստանի մէջ ապ-ր ո ղ հ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ը , զ ա ն գ ո ւ ա ծ ա յ ի նտեղահանութեան անհրաժեշտու-թեան անուան տակ եւ այսպիսով,մ ի ա ն գ ա մ ը ն դ մ ի շ տ վ ե ր ջ տ ա լ ո վՀայկական հարցին:

Խ ր ի մ ե ա ն հ ա յ ր ի կ ի ե ւ Մ կ ր տ ի չՓ ո ր թ ո ւ գ ա լ ե ա ն ի վ ա ռ ա ծ ջ ա հ ե ր ըկամաց կամաց կ’արծարծէին ազա-տութեան գաղափարներ: Կրթականվերազարթնում մը յառաջ եկած էրՎ ա ն ի մ է ջ : Բ ա ց ո ւ ա ծ բ ա զ մ ա թ ի ւկրթական օճախներ, որոնց կողքիներկրորդական վարժարաններ, ինչ-պէս՝ Երամեանը, Ամերիկեանը, Կեդ-

րոնականը, Բարեգործականի վար-ժապետանոցը: Ասոնք հասցուցինազատատենչ երիտասարդութիւնմը: Արդէն ծնունդ առած էր Արմե-նական կուսակցութիւնը, ի խնդիրազգային ազատագրութեան:

Վանեցիներուն համար անծանօթչէր թրքական նման գործե լաոճը :Ո ւ ս տ ի , Ա ր մ ե ն ա կ ա ն կ ո ւ ս ա կ ց ո ւ -թեան առաջնորդութեամբ 1896-ին,մայիսեան հրաբորբ օրերուն եւ Յու-նիսի 3-էն 8ը զինուած դիմադրու-թիւն ցուցաբերեցին թուրք ջարդա-րարներուն՝ պարտադրելով թուրքկառավարութեան գործադրել նաեւո ր ո շ զ ի ջ ո ւ մ ն ե ր : Ե ր բ կ ռ ի ւ ն ե ր ըս կ ս ա ն , ա մ է ն ո ւ ր ե ք կ ո տ ո ր ա ծ ն ե րտեղի ունեցան, իսկ Վանի Այգես-տ ա ն ը պ ա շ ա ր ո ւ ե լ ո վ ք ա ջ ա բ ա րդիմադրեց թրքական ուժերուն եւթնդանօթին: Անհաւասար կռիւնե-ր ո ւ ն մ է ջ , Ա ւ ե տ ի ս ե ա ն , Պ ե տ օ ե ւՄարտիկ մէկ շաբաթ պաշտպանե-ց ի ն ի ր ե ն ց դ ի ր ք ե ր ը : Կ ո ւ ս ա կ ա լ ըվախնալով ռուսական միջամտու-թենէն՝ անգլիական հիւպատոսինմ ի ջ ո ց ա ւ խ ո ս տ ա ց ա ւ դ ա դ ր ե ց ն ե լկոտորածները, եթէ զինեալ խում-բերն ու կուսակցութեանց առաջ-նորդները երկրէն մեկնէին: Ասիկադաւադրութիւն մըն էր, որ վերջէներեւան ելաւ: Կուսակցապետներըընդունեցին առաջարկը, քաշուե-

ցան Վարագայ լեռը, եւ անկէ առան-ձին ճամբաներով մեկնեցան Պարս-կաստան, Վասպուրականցիներուֆիզիքական ապահովութեան սի-րոյն: Մեկնումի ճամբաներուն մա-սին անհամաձայն ըլլալով ՝ տարբերտարբեր ճամբաներ ընտրեցին, եւՊարսկաստանի սահմանի մօտա-կայքը՝ թրքական զինուորներու եւքիւրտ աշիրէթներու կողմէ պաշար-ւեցան: Վանի մօտ ութ հարիւր երի-տասարդներ կոտորուեցան՝ երեքառաջնորդներուն հետ, խոր սուգիմատնելով Վասպուրականը:

Արեւմտահայաստանի մէջ ամե-ն ա հ ա յ ա շ ա տ ն ա հ ա ն գ ը , Ս ե բ ա ս -տիայէն ետք, Վան- Վասպուրականնէր, ուր կ’ապրէր 25000 հայ: Սուլ-թան Համիտ Կովկասեան ռազմա-ճակատին մէջ կրած իր ջախջախիչպ ա ր տ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ն հ ա մ ա ր կ ըմ ե ղ ա դ ր է ր մ ի ա յ ն հ ա յ ե ր ը : Ո ւ ս տ իհրահանգեց Վանի կուսակալ Ճեւ-տ ե թ ի ն ՝ ա ն յ ա պ ա ղ մ ա ք ր ա գ ո ր ծ ե լհ ա շ ի ւ ն ե ր ը Վ ա ս պ ո ւ ր ա կ ա ն ի հ ա -յութեան հետ: Ան իր կարգին վա-նեցիներէն պահանջեց յանձնել 18-4 5 տ ա ր ե կ ա ն բ ո լ ո ր զ ի ն ո ւ ո ր ա գ -րեալները : Ճակատագրական այդօ ր ե ր ո ւ ն ա զ գ ի ն տ է ր կ ա ն գ ն ո ղա ռ ա ջ ն ո ր դ ո ւ ժ ե ր ը հ ա ն դ ի ս ա ց ա նհայ գործիչներ՝ Արամ Մանուկեան,Հայկակ Կոսոյեան, Արմենակ Եկար-

եան, Պուլկարացի Գրիգոր, ԿայծակԱռաքել եւ ուրիշներ, որոնք միաս-ն ա կ ա ն ո ւ թ ե ա ն դ ր օ շ պ ա ր զ ե լ ո վկ ա զ մ ա կ ե ր պ ե ց ի ն Վ ա ն ի հ ե ր ո ս ա -մարտը:

Արիւնարբու Ճեւտեթին համարահազանգային իրավիճակ կը տի-րէր իր շուրջ բո լորը , ուստի իրենյատուկ խորամանկութեամբ ուզեցթակարդ լարել Արամ Մանուկեանինեւ Թուրքիայի խորհրդարանի պատ-գամաւոր Արշակ Վռամեանին: Անյաջողեցաւ ձերբակալել Վռամեանը,ո ր ա յ ն ո ւ հ ե տ ե ւ խ ե ղ դ ա մ ա հ ե ղ ա ւՎանայ լիճին մէջ, իսկ Արամը պա-տ ա հ ա կ ա ն օ ր է ն խ ո յ ս տ ո ւ ա ւ ձ ե ր -բակալումէն եւ նշանակուելով Վանիի ն ք ն ա պ ա շ տ պ ա ն ո ւ թ ե ա ն ք ա ղ ա -քական մարմնի ղեկավար, ռամկա-վար Արմենակ Եկարեանի գլխաւո-րութեամբ, ղեկավարեց ժողովրդա-կան դիմադրութիւնը Ա յգեստանիմ է ջ : Վ ա ն ի ո ճ ր ա գ ո ր ծ ն ա հ ա ն գ ա -պ ե տ ը ս ա կ ա յ ն մ տ ա դ ի ր է ր ա մ է նգ ն ո վ վ ե ր ա ց ն ե լ Վ ա ն ի հ ա յ ղ ե կ ա -վարութիւնը, որպէսզի դիւրութեամբոչնչացնէր իր առջեւ գտնուող ան-պաշտպան ժողովուրդը:

Յաջորդող օրերը առաւել ճակա-տագրական սկսած էր ըլ լալ վանե-ցիներուն համար, յատկապէս երբօ ր մ ը գ ի շ ե ր ո վ հ ր կ ի զ ո ւ ե ց ա ւ ո ւգրաւուեցաւ անգլիական հիւպա-տոսարանը, տագնապի մատնելովշ ր ջ ա պ ա տ ի հ ա յ կ ա կ ա ն դ ի ր ք ե ր ը :«Հակառակ որ դիմադրութեան օրե-րուն շատ դիրքեր աւերուեցան ուեղան զոհեր, սակայն իւրաքանչիւրդիրքապահ, հաւատարիմ իր հայուուխտին, ոչ մէկ զիջում կատարեցթշնամիին: Վարժապետանոցի աշա-կերտներու նուագախումբը՝ Վանինշանաւոր «Ֆանֆարը», կռիւներուսկիզբէն մինչեւ վերջ դարձաւ Այ -գեստանի հերոսամարտի խանդա-վառ ոգին, որ թնդանօթներու որոտ-ներուն ի պատասխան կը յայտնուէրդ ի ր ք ե ր ո ւ ն վ ր ա յ ե ւ բ ա ր ձ ր ա ձ ա յ նկ’երգէր «Ամենայն տեղ մահը մի է»երգը՝ գօտեպնդելով հայ մարտիկ-ն ե ր ը » : Ա յ ն ո ւ հ ե տ ե ւ հ ա յ մ ա ր տ ի կ -ները տարբեր միջոցներ կիրառելովսկսան քանդել եւ աւերել հակառա-կորդի պատնէշները:

Շար. էջ 14

>rim;an Fa\rik Mkrtic ˆorjougal;an

2015 թուականի Մայիսի 16-ին , «Թբիլիսի-Մ ա ր ի ո թ » հ ի ւ ր ա ն ո ց ի ը ն դ ո ւ ն ե լ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր իդահլիճում, կայացաւ ՀՀ Գիտութիւնների ազ-գային ակադեմիայի Նոր Պատմութեան բաժնիվարիչ , պատմական գիտութիւնների դոկտորՌուբէն Սահակեանի «Հայոց Ցեղասպանութիւն»գրքի վրացերէն հրատարակութեան շնորհան-դ է ս ը : Ա յ ս ա ռ ի թ ո վ Թ բ ի լ ի ս ի է ի ն ժ ա մ ա ն ե լ Հ ՀԳիտութիւնների Ազգային ակադեմիայի Պատմու-թեան ինստիտուտի տնօրէն, ակադեմիկոս ԱշոտՄելքոնեանը, թարգմանիչ Զոյեա Մխիթարեանըեւ գրքի հեղինակը:

Իրենց ներկայութեամբ շնորհանդէսը պատուելէ ի ն Վ ի ր ա հ ա յ ո ց թ ե մ ի ա ռ ա ջ ն ո ր դ Գ ե ր շ . Տ է րՎազգէն եպիսկ. Միրզախանեանը, Վրաստանիխորհրդարանի անդամ Ռուս լան Պօղոսեանը,Վրաստանում ՀՀ դեսպանութեան խորհրդականԿարէն Մելիքեանը, քոյր Եկեղեցիների բարձրաս-տիճան հոգեւորականներ, հրէական, ասորական,եզիդական, ուքրաինական, օսական, պուլղարա-կան, լատուական եւ այլ համայնքային անդամներ:

Միջոցառման վարող Գիսանէ Յովսէփեանը,ո ր ն ա ե ւ գ ր ք ի հ ր ա տ ա ր կ ո ւ թ ե ա ն ա շ խ ա տ ա ն -ք ա յ ի ն խ մ բ ի ղ ե կ ա վ ա ր ն է ր , ա ն դ ր ա դ ա ր ձ կ ա -տարեց Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տա-րելիցի միջոցառումները համակարգող Վրաս-

տ ա ն ի յ ա ն ձ ն ա խ մ բ ի կ ա տ ա ր ա ծ ա շ խ ա տ ա ն ք -ներին, հանգուցային կէտերից մէկը անուանելովվրաց հասարակութեանը իրենց մայրենի լեզուովՀայոց Ցեղասպանութեան մասին գիտականօրէնհիմնաւորուած գրականութիւն մատուցելը նաեւտարբեր քաղաքներում ու գիւղերում հայերիինքնապաշտպանութեան ճակատամարտերը,որոնց շնորհիւ արեւմտահայութեան մի մասըփրկուեց ոչնչացումից եւ հաստատուեց աշխար-հի տարբեր երկրներում:

Շնորհանդէսին հիմնական բանախօսութեամբհանդէս եկաւ ակադեմիկոս Աշոտ Մելքոնեանը:Նա կարեւորեց Հայոց Ցեղասպանութեան մասինաշխարհի 35 լեզուներով 55-60 երկրների ար-խիւային եւ պատմական նիւթերի վերհանումը,որոնք կրում են այդ տարիներին Թուրքիայումգործող տարբեր երկրների դեսպանութիւնների,հիւպատոսութիւնների եւ միսիոներական առա-ք ե լ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ի ֆ ա ք ս ի մ ե լ ն ե ր ը : Ա յ դ ն ի ւ թ ե ր իլուսանկարային պատճառները դրուելով ՀայոցՑեղասպանութեան մասին աշխատութիւննե-ր ո ւ մ , ա ն հ ե ր ք ե լ ի ե ն դ ա ր ձ ն ո ւ մ Թ ո ւ ր ք ի ա յ իկ ո ղ մ ի ց ի ր ա կ ա ն ա ց ո ւ ա ծ ո ճ ր ա գ ո ր ծ ո ւ թ ի ւ ն ը :Պ ա ր ո ն Մ ե լ ք ո ն ե ա ն ը ա ր ժ ե ւ ո ր ե ց ա յ ն , ո ր ա յ սգրքում պատշաճ կերպով նկարագրուած է Պա-թումի նահանգում վրացիների ու հայերի, Դիար-

բեքիրում ասորիների, Տրապզոնում յոյների դէմիրագործուած Ցեղասպանութիւնը: Բանախօսնա ն դ ր ա դ ա ր ձ կ ա տ ա ր ե ց ն ա ե ւ հ ա յ ե ր ի ն ա խ ա -յարձակման բացակայութեանը, ընդգծելով, որհայերի կողմից եղել են միայն ինքնապաշտպա-նական ճակատամարտեր:

Յաւարտ միջոցառման ներկաներին իր օրհ-նութիւնը բաշխեց Վիրահայոց թեմի առաջնորդԳ ե ր շ . Տ է ր Վ ա զ գ է ն ե պ ի ս կ . Մ ի ր զ ա խ ա ն ե ա ն ը :Ս ր բ ա զ ա ն Հ ա յ ր ը ա ր ժ ե ւ ո ր ե ց գ ր ք ո ւ մ ի ն ք ն ա -պաշտպանութեան ճակատամարտերի նկարագ-րութիւնը, որի արդիւնքում փրկուած հայերի միմասը հաստատուեց Վրաստանում:

«Հայոց Ցեղասպանութիւն» գիրքը վրացերէն


S E C T I O N F R A N Ç A I S E

LUNDI 1 JUIN 2015

Le ministre des Affaires étrangèresd’Arménie, Edouard Nalbandian aexprimé l’intérêt de son pays à déve-lopper une coopération approfondie etcomplète avec l’Union européenne(UE), dans un discours devant lesreprésentants des Etats membres duProgramme de Partenariat oriental etle Groupe de Visegrad.

« L’Arménie a des objectifs impor-tants à réaliser avec l’UE dans tous lesdomaines possibles, incluant un largedialogue politique, la coopération sec-torielle, l’intensification et la promo-tion de la coopération commerciale etéconomique. »

« Pour intensifier notre coopérationdans tous les secteurs, nous avonsl’intention de négocier avec laCommission [européenne] sur le pro-jet de recherche scientifique Horizon2020, ainsi qu’entamer des pourparlersafin d’assurer la participation despetites et moyennes entreprisesd’Arménie. Dans le domaine des trans-ports, le gouvernement arménien aexprimé sa volonté de signer l’accordsur l’Espace aérien commun avecl’UE, » a déclaré Edouard Nalbandian.

« Nous apprécions hautement lapoursuite de l’assistance et le soutiende l’UE prévus pour notre pays dans lecadre du Programme de Partenariat

oriental, car il a un rôle importantpour assurer le processus de réformeset l’efficacité des capacités institution-nelles en Arménie, » a ajouté leministre.

Le vice-président de la Commissioneuropéenne, Federica Mogherini, éga-lement représentant de l’UE pour lesaffaires étrangères et la politique desécurité, le commissaire à la politiqueeuropéenne de voisinage et l’élargisse-ment des négociations, JohannesHahn, et les ministres des Affairesétrangères de Lituanie (qui présideactuellement l’Union européenne), deSuède et de Pologne, assistaient à laréunion de Bratislava, en Slovaquie.Le ministre des Affaires étrangères,Edouard Nalbandian a dit avoir besoinde nouveaux cadres de coopération.

« L’Arménie se rend parfaitementcompte de l’importance d’une coopé-ration globale de différents formats.Nous pensons qu’il est possible defaire une utilisation maximale des dif-férents cadres d’intégration en adop-tant une approche de grande envergu-re au lieu de compter sur les incompa-tibilités. Notre objectif est de pour-suivre la coopération approfondie etcomplète avec l’UE sur la base desrésultats des dernières années, » a-t-ilajouté.

L’Arménie cherche à approfondirla coopération avec l’UE

ENTREVUE AVEC DELPHINE JACQUART

« JE M’APPELLE GOMIDAS »(«Mémoire»)

Afin de commémorer le centenai-re du génocide arménien, DelphineJacquart, de son vrai nom BrigitteTavitian, nous lègue son tout pre-mier roman « Mémoire ».Inspiré de ces textes, Nancy Issa

Torossian a mis en scène « Jem’appelle Gomidas » qui sera pré-senté au Centre Culturel Tékéyanles 31 mai et 7 juin 2015. Pour lapremière fois dans l’histoire duthéâtre arménien, la troupe HaiPem présentera cette pièce entrois langues : français, anglais etarménien.

Maro Kokorian : - Madame Jacquart, je vous remercie de nous accordervotre précieux temps pour cette entrevue.Delphine Jacquart : - C’est moi qui vous remercie.

MK : - De tous les intellectuels, écrivains, religieux, personnes importantesqui ont souffert de l’exil au cours du génocide arménien, vous avez été parti-culièrement touchée par Vartabed Gomidas, pourquoi ?

DJ : - Ce livre a vraiment une histoire pour moi. Il est très symbolique. Unvendredi matin de 2013, je me suis levée à 3h00; j’ai vu, près de moi, dans lalumière, une ombre vêtue d’une longue robe blanche, sans apercevoir le visage;je me suis, tout de suite, dirigée vers ma table de travail. J’écris toujours à lamain, et j’ai écrit « Khatchkar » sur une feuille. J’ai tourné la page, et j’ai écrit :« Je m’appelle Gomidas, Gomidas Vartabed, je m’appelle Gomidas ». J’ai posémon crayon; je me suis mise à pleurer. Je savais qu’il était à côté de moi.

Et j’ai attendu. J’ai commencé à me mettre dans l’atmosphère; j’étais trèsimpressionnée. J’ai repris mon crayon, et les mots sont venus naturellement.J’étais avec lui dans le couloir de cet hôpital psychiatrique, et je voyais ce qu’ilvoyait. Les 20 dernières années de sa vie. Je ne voyais pas le Gomidas heureux,le grand compositeur, mais seulement sa souffrance, la souffrance de ses der-niers moments.

Ce texte, je l’ai écrit en une seule journée, avec uniquement quelquesretouches. C’est le texte tel que je l’ai ressenti. A la fin de la journée, j’ai posémon crayon, le texte était prêt. Je l’ai montré à mon fils cadet qui m’a incité àpoursuivre. Il a dit : « Maman, je l’aime beaucoup. Je voudrais que tu continuesdans la même veine. Tu n’as jamais écrit sur les Arméniens, tu as écrit sur beau-coup de choses sauf sur cela et tu nous laisserais ce livre en héritage. »

MK : - Votre livre « Mémoire » se compose de 4 textes, « Khatchkar »,« Témoignage », « Exil » et « Pèlerinage ». Pourquoi précisément ces titres ?

DJ : - C’est « Khatchkar », la pierre angulaire; c’est l’assise de notre religion,de ce que nous sommes, de notre identité. « Témoignage », toutes les famillesarméniennes ont un témoignage, un drame qui découle du génocide. « Exil », magrand-mère était dans les caravanes. J’avais 6 ans quand elle me racontait ceshistoires et c’est à elle que j’ai dédié ce texte. Enfin le plus long et le plus diffici-le, celui qui va en profondeur, c’est certainement « Pèlerinage ». Ça m’a prisbeaucoup de temps pour l’écrire. Je me suis levée à 2 heures du matin, rien quepour chercher un mot, il fallait qu’il soit juste, et tant que je n’avais pas le mot quivoulait dire exactement ce que je ressentais, je poursuivais ma recherche; cen’était pas évident. Ce texte m’a obligée à comprendre Gomidas et Gomidas m’aobligé à écouter et à entendre. « Pèlerinage » m’a appris à comprendre mes ori-gines, à aller jusqu’au fond de moi, à remonter très loin dans l’histoire desArméniens. Il m’a réconciliée avec moi-même, parce que j’ai toujours vécu ladualité de deux cultures. Une mère franco-espagnole, un père arméno-libanais.Toujours prise entre les deux, un genre de conflit de loyauté de l’un vis-à-vis del’autre. Plaire à l’un, plaire à l’autre.

En 2013, j’ai écrit « Mémoire », je l’ai envoyé à mon reviseur, un québécois.Très touché, il est tombé amoureux du texte. Il ne connaissait rien à l’histoiredes Arméniens. Je me suis dit : « Tiens, ça touche à quelqu’un qui n’est pas armé-nien. » Ça m’a interpelée. J’ai fait lire le livre à quelques amies québécoises; ellesse sont mises à pleurer. Elles étaient émues et m’ont dit qu’il fallait absolumentle publier ici.Suite à la page 8

Les coprésidents du Groupe de Minskde l’OSCE se préparent

Le coprésident du Groupe de MinskJames Warlick a rappelé la nécessité demaintenir la communication entre les par-ties autour du conflit du Karabagh.« La montée de la violence le long de laligne de contact et la frontière entrel’Arménie et l’Azerbaïdjan au cours de ladernière année est extrêmement troublanteet représente un revers dans notre capacitéà faire des progrès sur un règlement négo-cié, » a déclaré J. Warlick.

« Les coprésidents ont présenté des pro-positions qui pourraient changer le statu quo pour le mieux en augmentant latransparence et améliorer la sécurité, mais ces propositions sont constammentrejetées. Nous encourageons également les parties à considérer nos propositionspour le peuple, ce qui renforcerait la confiance entre les communautés armé-nienne et azerbaïdjanaise, » a-t-il ajouté.

Le coprésident a souligné que les coprésidents travaillent activement avec lesministres des Affaires étrangères pour se préparer à la prochaine réunion desprésidents. « Nous croyons également que les parties doivent entrer dans un pro-cessus de négociation. Bien que nous ne disposions pas de dates fixes, les copré-sidents planifient de se rendre dans la région dans un avenir rapproché, » aconclu J. Warlick.

Aucune réunion des coprésidents et des présidents d’Azerbaïdjan etd’Arménie n’est prévue au cours de sommet sur le Programme de Partenariatoriental à Riga.

La Fondation des Prix duGouver-neur général pour lesarts du spectacle (PGGAS)récompense depuis 1992 desartistes canadiens dansdiverses disciplines afin desouligner l’ensemble de leursréalisations. Deux autres prixsont décernés, l’un pour sou-lig-ner un artiste ayant connuune année exceptionnelle etl’autre pour honorer un béné-vole dans le domaine des artsdu spectacle.

Atom Egoyan a reçu le Prix de la réalisation artistique. Cinéaste parmi lesplus renommés et influents au Canada, Atom Egoyan a créé une œuvre remar-quable qui a connu un succès mondial tant auprès de la critique qu’au plan com-mercial. À la fois singuliers et troublants, ses films explorent les thèmes de lacommunauté, de l’isolement et du déracinement, notre perception de la réalité etle rôle des technologies dans nos vies.

Parmi les autres lauréats, Walter Boudreau, compositeur, chef d’orchestre etdirecteur artistique; Diana Leblanc, actrice et réalisatrice; Sarah McLachlan,chanteuse et compositeur; et RH Thomson, acteur, réalisateur, producteur etdéfenseur des arts.

Le prix, remis par le gouverneur général David Johnston le 30 mai, est accom-pagné d’une bourse de 25 000 $ offerte par le Conseil des arts du Canada et unmédaillon commémoratif frappé par la Monnaie royale canadienne.


Entrevue avec Delphine Jacquart...Suite de la page 7

MK : - Le premier texte est dédié à Vartabed Gomidas. Les trois derniers

sont plutôt les souvenirs transmis par les vôtres. Quelle est la relation entre

Gomidas et les vôtres ?

DJ : - Gomidas, c’est le chantre des Arméniens, c’est la grande référence. Il atémoigné du génocide parce qu’il y a survécu. Comme il était célèbre, son histoi-re a dépassé les frontières. Mais comme je vous l’ai dit, c’est Gominas qui estvenu me chercher. Initialement, je n’avais pas l’intention d’écrire un livre.« Mémoire » est venu à cause de « Khatchkar ». « Mémoire » est né grâce àGomidas, je ne l’ai pas sollicité. Il est venu à moi.

Et c’est sur l’impulsion de ce vendredi matin que j’ai écrit ce texte, et qu’est né« Mémoire ». C’est une poursuite de l’histoire. C’est le génocide. C’est lui qui atout initié. Il a voulu que je commence ma carrière dans ma communauté.

MK : - En couverture de votre livre, il y a une toile du peintre Renée Cohen

Capriolo. Pouvez-vous nous parler de ce peintre ainsi que de son tableau ?

DJ : - Je n’ai malheureusement pas connu la peintre; par contre sa fille estjuge, et je travaille pour elle depuis 10 ans. Dans son bureau, comme chez elle,ce sont les œuvres de sa mère qui décorent les murs, et dès que j’ai commencé àtravailler avec elle, j’ai aimé ses tableaux. Tout est relié : ma relation avec mapatronne, et avec ce livre. Lorsque je lui ai demandé une illustration pour la cou-verture, elle ne m’a montré qu’un seul tableau.

La première chose qui m’a frappée, ce sont les deux oiseaux, les grues« Groung ». Comme je parle de Gomidas, c’est la première chose que j’ai vue enregardant le tableau.

Ensuite, on voit que c’est un génocide, que c’est un holocauste. Les visagessont très représentatifs. C’est le premier tableau que j’ai vu et j’ai dit « C’estcelui-là que je veux. Il est lié à ce livre. Il y a beaucoup de symboles ».

MK : - Ce livre est un grand honneur pour les Arméniens du monde entier.

Quelle a été votre réaction lorsque Nancy Issa Torosian vous a demandé la

permission de mettre en scène « Je m’appelle Gomidas » ?

DJ : - D’abord la surprise; je ne m’y attendais pas du tout. Je ne connaissaispas Nancy et Nancy ne me connaissait pas.

A notre premier contact, au téléphone, j’ai senti que c’était une femme trèscommunicative et d’une sensibilité exacerbée. Je n’ai pas vu ses autres mises enscène. Je vais découvrir Nancy à travers « Katchkar », à travers « Je m’appelleGomidas. » Ce qui m’intéresse, c’est de voir comment Gomidas l’a interpeléecomme metteur en scène. Moi, il m’a sollicitée comme auteur. Je suis pressée devoir comment. C’est un grand honneur pour moi. Je suis très fière et très heureu-se parce que ma première publication est pour ma communauté. Je suis impa-tiente d’être au 31 mai 2015.

MK : - Quel message aimeriez-vous transmettre à la nouvelle génération

arménienne ?

DJ : - J’aimerais leur dire de continuer. Ce que nous avons vu cette année.Nous n’avons plus à baisser la tête et je le dis dans « Témoignage ». Il faut conti-nuer non seulement pour nous, mais pour tous les autres qui ont vécu un génoci-de. Nous sommes le porte-étendard de toutes les victimes de génocides.

Les autres ont eu le courage de marcher avec nous. Ils ont vu que 100 ans plustard, nous sommes toujours aussi forts, que nous n’avons pas lâché, que nousn’avons pas oublié et que nous n’oublierons jamais. Je pense que tout ce qui sepasse actuellement est un signe optimiste, très positif. Je pense aussi quepuisque tout a commencé dans une gare d’Istanbul, où ils ont rassemblé et tuénos intellectuels, nos poètes, la fin viendra par de grands intellectuels turcs, et lemouvement est déjà amorcé, je crois que la plume va faire bouger beaucoup dechoses. Nombreux sont ceux qui ont déjà reconnu le génocide, et ont demandépardon. Cela va nécessairement faire bouger les choses en Turquie. Il y aura unVoltaire quelque part. J’y crois; nous sommes très forts et il faut continuer. Jesuis persuadée que les intellectuels turcs vont jouer un très grand rôle dans cequi va se produire. Je leur fais confiance.

MARO KOKORIAN

Libéralisation possible de la politique des visaspour les membres du Partenariat oriental

Les Etats membres de l’Union euro-péenne proposent la libéralisation dela politique des visas à l’égard desÉtats post-soviétiques qui participentau Programme de partenariat oriental,a déclaré aux journalistes à Bratislava,le ministre des Affaires étrangères deSlovaquie, Miroslav Lajcak.

Les six Etats post-soviétiques quiparticipent au programme, ont discutéen particulier de la possibilité de libé-ralisation de la politique des visas.

Le ministre des Affaires étrangèresde Slovaquie participait à la réuniondes Etats membres du Partenariatoriental au sein du Groupe des quatre :

la république Tchèque, la Hongrie, laPologne et la Slovaquie. La réunion aconfirmé la croissance de la compré-hension mutuelle entre les Etatsmembres.

10 membres du Congrès américain auraientbénéficié d’un voyage secrètement financépar le gouvernement azéri

Selon le Washing-ton Post, la sociétépétrolière d’Etatd’Azerbaïdjan a secrè-tement financé unvoyage tous fraispayés à une conféren-ce, à Bakou, sur lamer Caspienne en2013, à 10 membresdu Congrès des Etats-Unis, et 32 membresdu personnel, selon un rapport confidentiel du bureau d’éthique.

Trois anciens collaborateurs du président Obama ont été orateurs à la confé-rence.

Les législateurs et les membres de leur personnel ont reçu des centaines demilliers de dollars de frais de voyage, des foulards de soie, des ensembles de théen cristal et des tapis azerbaïdjanais évalués de 2 500 $ à 10 000 $, selon le rap-port. Les billets d’avion pour les législateurs et certains de leurs conjoints ontcoûté 112 899 $.

La compagnie pétrolière nationale de la République d’Azerbaïdjan, connu sousle nom de SOCAR, aurait canalisé 750 000 $ par des sociétés à but non lucratifbasées aux Etats-Unis pour dissimuler la source du financement de la conféren-ce dans l’ancienne nation soviétique, selon le rapport de 70 pages du Bureaud’éthique du Congrès, un organisme d’enquête indépendant de la Chambre.

Le rapport reflète l’enquête la plus vaste entreprise par le bureau d’éthique,créé il y a sept ans, en réponse à un certain nombre de scandales au Capitol.

Selon le congressiste Adam Schiffde la commission d’enquête permanen-te des Etats-Unis sur leRenseignement, l’élargissement del’assistance économique et militairedes États-Unis envers l’Arménie estdans l’intérêt des deux pays, « Lesrelations arméno-américaines peuventse développer dans plusieurs direc-tions. Nous pouvons aussi continuer àmener à bien les programmes tels quele Challenge Millennium et les pro-grammes d’aide étrangère ainsi que ledéminage. Nous ne devons pas laisserl’Azerbaïdjan lancer des provocationssur la ligne de contact. »

Adam Schiff a ajouté « Ce que je

voudrais le plus est de voir l’Arméniedevenir la « Silicon Valley » duCaucase, et attirer l’ensemble dupotentiel intellectuel, car il est impos-sible de bloquer le potentiel intellec-tuel. Ainsi, le domaine des hautes tech-nologies est une excellente perspecti-ve pour l’Arménie. »

L’Arménie devrait devenir la « Silicon Valley » de l’Europe

Atom Egoyan reçoit la plus haute distinction duCanada pour l’ensemble de ses réalisations

We are writing you this open letter in response to your call for an “impar-tial study by historians” concerning the fate of the Armenian people in theOttoman Empire during World War I.

We represent the major body of scholars who study genocide in NorthAmerica and Europe. We are concerned that in calling for an impartialstudy of the Armenian Genocide you may not be fully aware of the extent ofthe scholarly and intellectual record on the Armenian Genocide and howthis event conforms to the definition of the United Nations GenocideConvention. We want to underscore that it is not just Armenians who areaffirming the Armenian Genocide but it is hundreds of independent schol-ars, who have no affiliations with governments, and whose work spansmany countries and nationalities and the course of decades. The scholarlyevidence reveals the following:

On April 24, 1915, under cover of World War I, the Young Turk govern-ment of the Ottoman Empire began a systematic genocide of its Armeniancitizens – an unarmed Christian population. More than a million Armenianswere exterminated through direct killing, starvation, torture, and forceddeath marches. Another million fled into permanent exile. Thus an ancientcivilization was expunged from its homeland.

The Armenian Genocide was the most well-known human rights issue ofits time and was reported regularly in newspapers across the United Statesand Europe. The Armenian Genocide is abundantly documented by thou-sands of official records of the United States and nations around the worldincluding Turkey’s wartime allies Germany, Austria and Hungary, byOttoman court-martial records, by eyewitness accounts of missionaries anddiplomats, by the testimony of survivors, and by decades of historical schol-arship.

The Armenian Genocide is corroborated by the international scholarly,legal, and human rights community:

1) Polish jurist Raphael Lemkin, when he coined the term genocide in1944, cited the Turkish extermination of the Armenians and the Nazi exter-mination of the Jews as defining examples of what he meant by genocide.

2) The killings of the Armenians is genocide as defined by the 1948United Nations Convention on the Prevention and Punishment of the Crimeof Genocide.

3) In 1997 the International Association of Genocide Scholars, an organi-zation of the world’s foremost experts on genocide, unanimously passed aformal resolution affirming the Armenian Genocide.

4) 126 leading scholars of the Holocaust including Elie Wiesel andYehuda Bauer placed a statement in the New York Times in June 2000declaring the “incontestable fact of the Armenian Genocide” and urgingwestern democracies to acknowledge it.

5) The Institute on the Holocaust and Genocide (Jerusalem), the Institutefor the Study of Genocide (NYC) have affirmed the historical fact of theArmenian Genocide.

6) Leading texts in the international law of genocide such as William A.Schabas’s Genocide in International Law (Cambridge University Press,2000) cite the Armenian Genocide as a precursor to the Holocaust and as aprecedent for the law on crimes against humanity.

We note that there may be differing interpretations of genocide - howand why the Armenian Genocide happened, but to deny its factual andmoral reality as genocide is not to engage in scholarship but in propagandaand efforts to absolve the perpetrator, blame the victims, and erase the ethi-cal meaning of this history.

We would also note that scholars who advise your government and whoare affiliated in other ways with your state-controlled institutions are notimpartial. Such so-called “scholars” work to serve the agenda of historicaland moral obfuscation when they advise you and the Turkish Parliament onhow to deny the Armenian Genocide.

We believe that it is clearly in the interest of the Turkish people andtheir future as a proud and equal participant in international, democraticdiscourse to acknowledge the responsibility of a previous government forthe genocide of the Armenian people, just as the German government andpeople have done in the case of the Holocaust.

Sincerely,

ROBERT MELSON

Professor of Political Science

President, International Association of Genocide Scholars


E N G L I S H S E C T I O N

MONDAY JUNE 1, 2015

INTERNATIONAL ASSOCIATION OFGENOCIDE SCHOLARS TO TURKISHPRESIDENT ERDOGAN:

The European Commission hasagreed to the proposal of expandingcooperation with Armenia andBelarus, RIA Novosti news agency ofRussia reported citing the statementby a senior European representa-tive.

“We [i.e. the European Commis-sion] must be prepared for differentsituations with partner countries. Twoof them, Armenia and Belarus, havedecided to become a member in the[Russia-led] Eurasian Economic Union[EEU], and thus, we need to exploreand decide how we will deepen ourrelationship with them.

“Today, the European Commissionhas approved the framework agree-ment with Armenia, which [i.e. the

agreement] will not be as continuousas the political integration agreement,but it will help strengthen our rela-tions with Armenia, given the fact ofits EEU accession,” the seniorEuropean representative toldreporters.

European Commission approves deepeningof cooperation with Armenia

Turkey is resentful of Vatican andGermany over Armenian issue, this ishow the Turkish observer BarcinYinanc entitled her article published inHürriyet Daily News.

“Almost a month has passed sinceApril 24, the date that marked the100th anniversary of the 1915Armenian tragedy. No one is talkingabout it in Turkey any more. Naturally,it is no longer on the world’s agenda.But I am sure that both in Yerevanand Ankara a general assessment isbeing made about this important turn-ing point,” she writes.

According to her, it seems thatTurkey remains particularly resentfulof two international actors. “One ofthese is the Vatican and the other isGermany. The Pope’s reference to theArmenian tragedy as “the first geno-cide of the 20th century” came as ashock to Turkey, as diplomatic repre-sentatives of the Holy See had assuredto the very last minute that Pope

Francis would refrain from using the“G word.”

In fact, the Turkish ambassador tothe Vatican had even been scheduledto attend a mass to commemorate the100th anniversary of the tragedy, in theexpectation that Pope Francis wouldtalk of “shared grievances.” Whatwould have been a diplomatic embar-rassment was averted, as at the lastminute the Turkish envoy did not go,after he was informed about thePope’s intention. The ambassador,

Cont’d on page 10

Karabakh President holds talks atFrance National Assembly

The President of the Nagorno-Karabakh Republic (NKR), Bako Sahakyan, onTuesday visited the National Assembly of France and met with a group of itsmembers.

Bilateral relations were discussed during the meeting, and a special attentionwas paid to developing and expanding interparliamentary ties, reported theCentral Information Department of the Office of the NKR President.

President Sahakyan considered cooperation with the French NationalAssembly indispensible adding that there are promising prospects for its furtherexpansion.

Hürriyet Daily News: Turkey remainsparticularly resentful of Vaticanand Germany


That got me thinking

Just get up and deal with itIt's funny how sometimes, life gives you answers you didn't know you

needed. A few weeks ago, after my last class before March Break, I decidedto treat myself to a little thing I like to call ''Starbucks and Chapters''. Inother words, I bought overpriced, over-sweetened coffee and I stopped bymy favorite bookstore. It had been a long and stressful couple of weeks andI just needed to get lost in the rows and rows of infinite names and pages. Ibought two books, and I was very pleased with myself.

In the bus, I started reading one of them, and a sentence struck me. Itsaid something along the lines of ''if you're stressed about something,there's no need to sit there and worry about it, you have to get up and actu-ally do something to make you feel better again''. It struck a chord, becauseif there's anything that I'm good at, it's at sitting there, worrying about life,and where it's going to take me.

Here's the thing: make lists. Lots of them. You'll be surprised at howgood it feels to be able to mark them as done. Make short term lists (home-work, readings, things to do), and long term ones (plans, ideas). If youknow where you're going, and you know what you have to do to get there,then it's easier to relax and do the steps one by one. And if you don't knowwhere you're going, well, make lists anyway.

It's not easy to feel lost and confused. I know that it makes you want tospend the whole day in front of the television so you won't have to thinkabout anything. And maybe that for a while, you'll need to do that. But oncethat's done, you have to start thinking about how you can actually solve theproblem in front of you.

To be honest, that March Break was much needed. It gave me a chanceto sort through my things and refocus. So, if you're feeling like nothing isgoing well, then, watch a movie, read a book, take your mind off things for awhile. And then, when you get the chance, sit down and think thingsthrough. You will, eventually, find your way through it. You just got to geton it. After all, the easiest way out is through.

Sananne Wartabetian

Montreal

THE YOUTH CORNER

Hürriyet Daily News...

Cont’d from page 9

who was recalled to Ankara for con-sultations, will not return to theVatican until at least the end of thesummer,” the author writes.

She also notes: “Ankara believesthat Pope Francis’s statement had amultiplier effect throughout the world.The Pope’s statement was followed bydecisions from the parliaments ofLuxembourg and Austria, which recog-nized the killings of Armenians at thehands of the Ottoman Empire duringWorld War I as genocide.”

According to Barcin Yinanc,

Germany’s stance, on the other hand,while it was not anticipated, did notcome as a hugesurprise. “Ankara believes thatGermany is an active behind-the-scenes actor to promote the view thatthe Armenian tragedy is the first geno-cide of the 20th century,” she writes.

The author reminds that GermanPresident Joachim Gauck used the “Gword” at a religious ceremony held atthe Berlin Cathedral. “Beyond this, theTurkish side seems to be very con-cerned about German initiatives toinclude this issue in the curriculum ina way that will also affect the childrenof Turks living in Germany,” the articlereads.

Azerbaijan violates ceasefire 300 times last week

The Azerbaijani side violated theceasefire on the Line of Contactbetween the Karabakh-Azerbaijaniopposing forces around 300 times,from May 10 to 16.

During this time, more than 6,000shots were fired in the direction of theKarabakh military positions, reportedthe Nagorno-Karabakh RepublicDefense Army.

The Defense Army vanguard units, however, gave an adequate response toadversary’s actions and continued to confidently defend the Armenianmilitary positions.

Armenian market in Turkey to beturned into tourist center

The Turkish government intro-duced a program of development ofcountry’s eastern provinces. In theframework of the program, it is alsoplanned to restore the cultural monu-ments and develop a new strategy forstimulating the tourism.

According to the Turkish websiteKanal A haber, an apricot marketplaceis planned to be set up in Malatya inthe framework of the economic deve-

lopment program.In terms of tourism development,

the restoration of the Armenian mar-ket in Bingöl Province would be aninteresting step . With the view ofincreasing the flow of tourists to themonument of God Nemrut, a directroad is scheduled to be constructedfrom Turkey’s Malatya city toAdiyaman city.

With current develop-ment rates, Yerevan Zoo cannot only become theregion’s best zoo, but alsoone of the world’s leadingzoos, renowned zoo archi-tect and Zoo DirectorEmeritus David Hancockstold reporters on Monday.Mr Hancock and Mr Thijs deZeeuw, landscape architect at the Royal Zoo in Amsterdam, arrived in Yerevan atthe invitation of the Foundation for the Preservation of Wildlife and CulturalAssets (FPWC), under the ‘FPWC and VivaCell-MTS for Yerevan Zoo’ project.Speaking of the reforms at Yerevan Zoo, Mr Thijs de Zeeuw singled out its loca-tion, which enables creating the most favorable conditions for the animals.Director of Yerevan Zoo Ruben Khachatryan expressed his gratitude to YerevanMunicipality for huge investments, which will enable Yerevan Zoo to show itsentirely new image to the public on June 1.He said that new enclosures have been constructed for tigers, wolves, bears,meerkats and otters. Yerevan Zoo also plans a flexible ticket price policy.

Yerevan Zoo to show entirelynew image to public

12 ‘Hidden’ Armenians Baptized onPath to Regain Identities

ISTANBUL (Agos) - Followinga six-month course of church doc-trine and basic knowledge ofChristian belief, 12 more DersimArmenians took their first step backto Christianity with a collective bap-tism ceremony. Two married cou-ples also held religious engagementceremonies following the baptismceremony held on May 9 at theYe ilköy Surp Stepanos Church in Istanbul.

The efforts of forcibly Islamized Armenians to “return to their identity” haveaccelerated in recent years. Such individuals display a desire to live and expresstheir identity openly, which they are forced to conceal in their neighborhoods, atschool and at their workplaces, and to bring an end to the division of identitiessometimes even experienced within the same family.

Led by Father Dirtad Uzunean, the baptism ceremony was presided over byArchbishop Aram Ateshian. The Dersimians who returned to Christianity tookthe names Karin, Derev, Naira, Lia, Arev, Arshaluys, Kristin, Hovnan, Rupen,Hovannes Minas, Lusin Mane, and Minas. The couples Boghos and SirpuhiCholak and Hovannes and Lusin Cholak consolidated their marriage ties byrepeating their vows in the presence of the Church. Yervant Dink and KamerKaratayli acted as groomsmen for the couple.

“I am now experiencing the freedom of being able to defend myself againstthose who insult us. Today, I am the happiest person in the world. For years,Armenians suffered the greatest insults at my workplace, and I could not speakback, fearing I would lose my job. From now on, I will wear my cross around myneck. We dreamed of this day since our childhood. We are returning to ourroots,” said Arev.


«Պապենական Տունը»`Կը Յիշեմ եւ կը Պահանջեմ

ԴՈԿՏ. ՀՐԱՅՐՃԷՊԷՃԵԱՆ

Մեր ընտանիքիպ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն ըս ի ր ա ծ ե մ , բ ա յ ցն ա ե ւ ժ ա մ ա ն ա կտ ր ա մ ա դ ր ա ծ ՝

փորձելով կառուցել այսպէս ըսած« ը ն տ ա ն ե կ ա ն ծ ա ռ ը » ։ Ե ւ ա յ ս ո չմ ի ա յ ն ա ն ո ւ ն ն ե ր ո վ , բ ա յ ց ն ա ե ւնկարներով։ Եւ այս նկարները ինծիհամար դարձած են հարստութիւն,ա պ ա ն ա ե ւ ա ւ ա ն դ ե ւ Ժ ա ռ ա ն գ ՝ապրելու իմ(ու ընտանիքիս)կեանքընոյն տեսլականով…։

Բայց այս նկարները կը խօսին…։Անոնք պատմութիւն են, բայց նաեւաւելին…։ Նկարին մէջ իւրաքանչիւրհ ա ր ա զ ա տ ա պ ր ա ծ է ի ր կ ե ա ն ք ըՊատմական Հայաստանի մէջ, կեր-տած է տուն եւ ընտանեկան բոյն,բերած է իր նպաստը հաւաքականու ազգային կեանքին, բայց նաեւ«խմած» նահատակութեան դառնբ ա ժ ա կ է ն ՝ ս պ ա ն ն ո ւ ե լ ո վ ե ւ կ ա մանցնելով ցեղասպանութեան ար-հաւիրքէն՝ հայ ժողովուրդի ամբող-

ջութեան հետ։ Իմ ընտանիքիս այդարհաւիրքին մէջ պիտի ըլլար աւելիքան քսանհինգ նահատակ՝ սկսելով1 9 0 9 թ ո ւ ա կ ա ն ի Ա տ ա ն ա յ ի ջ ա ր -դերէն ու ողբերգութենէն, հասնելովմինչեւ 1915 ցեղասպանութիւնը…։Այս ընտանեկան ծառի մէջ են նաեւի մ ն ա հ ա տ ա կ հ ա ր ա զ ա տ ն ե ր ո ւ սնկարները…։ Ամէն անգամ, որ կըբանամ ու կը նայիմ այդ նկարնե-րուն՝ իրենց աչքերէն այս յատուկպատգամը կը կարդամ. «Եթէ պիտիյ ի շ ե ս մ ե զ ՝ բ ա յ ց ն ա ե ւ պ ի տ ի պ ա -հանջես…»։

Կ՚արժէ մէկ –մէկ բանալ մեր ըն-տանիքի պատմութեան էջերը…։

Հօրենական մեծ հայրս եղած էԱյնթապի ծնունդ ՝ իսկ մեծ մայրսհասան Պէյլիի։

Մեծ հօրս հայրը՝ Յովհաննէս աղաՃէպէճեան,եղած է Այնթապի երեւե-լ ի ն ե ր է ն ։ Տ ա ս ն ի ն ը տ ա ր ե կ ա ն ի նընդունած է Հայ Աւետարանականեկեղեցւոյ դաւանանքը։ Ամուսնա-ց ա ծ է Մ ե ն ն ո ւ շ ( Մ ա ն ո ւ շ ա կ ) Գ ա -ր ա մ ա ն ո ւ կ ե ա ն ի հ ե տ ե ւ կ ա զ մ ա ծբազմանդամ ընտանիք՝ իր զաւակ-ն ե ր ո ւ ն ջ ա մ բ ե լ ո վ ո ւ ս ո ւ մ ե ւ զ ա ր -գ ա ց ո ւ մ ։ Ա ն ե ղ ա ծ է պ ի ս տ ա կ իյաջող վաճառական. այս ընթացքինկ ր ց ա ծ է ձ ե ռ ք բ ե ր ե լ վ ա յ ր ի պ ի ս -տ ա կ ի թ ո ւ փ ե ր ո ւ տ ա ր ա ծ ո ւ ն ա ն -տառներ եւ զանոնք պատրաստելովս տ ա ն ա լ պ ի ս տ ա կ ի ծ ա ռ ե ր ։ Ե ր ի -տասարդ տարիքին ձեռնարկած էհ ա ս ո ւ թ ա բ ե ր ա շ խ ա տ ա ն ք ն ե ր ո ւ ,սեփականատէրը եղած է կալուած-ներու։ Այդ կալուածներուն մէջ էրԱ յ ն թ ա պ ի ի ր ք ա ր ա շ է ն բ ն ա կ ա -

րանը՝մեծ բակով եւ աւազանով։ Եւայդ բնակարանը դարձած էր մերը ն տ ա ն ի ք ի ն , ի ն չ պ է ս ո ւ զ ա ծ է ի նկոչել, «Պապենական Տունը»…։

Բայց այդ տունը միայն քար չէր։Ան, իր մթնոլորտով, ստեղծած էրհայկական ու քրիստոնէական հո-գի՝ որմով կարելի եղած էր ջամբելդ ա ս տ ի ա ր ա կ ո ւ թ ի ւ ն ե ւ մ շ ա կ ո յ թ ։Տունը դարձած էր հիմք, որուն վրայկերտուած էր գերդաստանիս հայ-կական նկարագիրը եւ տարիներուընթացքին փոխանցուած սերունդ-նէ սերունդ …։ Մինչեւ այսօր Այն -թապի մեր «Պապենական Տունը»կ ա ն գ ո ւ ն է ե ւ վ ե ր ա ծ ո ւ ա ծ է ե ր ե -խաներու համար յատուկ խաղալիք-ներու թանգարանի։

Հօրեղբայրս եւ հայրս ծնած ենԱյնթապ՝«Պապենական տան» մէջ։1915-ի ամրան հայերը Այնթապէնտեղահան ընելու խօսակցութիւն-ները սկսած էին տարածուիլ, թէեւԹուրքը կը փորձէր հաւաստիաց-ն ե լ , թ է « պ ա ր զ տ ե ղ ա փ ո խ ո ւ թ ի ւ նմըն էր ըլլալիքը եւ թէ շուտով պիտիվերադառնան…»։ Արդէն իսկ լուրերըկը հասնէին տարբեր քաղաքներումէջ հայերու կրած տառապանքնե-

ր ո ւ ն մ ա ս ի ն , ի ն չ ո ր ա ռ ա ւ ե լ մ ե ծմտավախութիւն կը ստեղծէր Այն-թապի հայութեան մօտ. ան թուրքիննկատմամբ իր հաւատքը ամբողջո-վին սկսած էր կորսնցնել ։ Հայերըյստակ կը տեսնէին, թէ իրենց տե-ղափոխութենէն ետք իրենց ունեց-ւ ա ծ ք ը թ ա լ ա ն ի պ ի տ ի ե ն թ ա ր կ ը -ւ է ր … ։ Ա լ ի ն չ ՞ խ օ ս ք ի ր ե ն ց կ ե ա ն -քերուն մասին։ Եւ սկսաւ խուճա-պը…։ Հայեր կը փորձէին «ծախել»այն ինչ, որ կը խորհէին թէ կրնա-յին…։ Գեղեցիկ պնակեղէններ, գոր-գ ե ր , կ ա ր ա ս ի , ժ ա մ ա ց ո յ ց ն ե ր ո ւտակաւին…։ Հազար արժէքին՝ թուր-քը տասը կ՚առաջարկէր՝ եւ այդ ալքմծիծաղով…։ Իսկ հայուն համար կա-րեւորը քիչ մը դրամն էր ,«անորոշ»այդ ճամբորդութիւնը սկսելէն առաջ…։

Եւ եկաւ ժամը Այնթապի հայու-թեան բռնագաղթին ու տեղահանու-թեանը։

Նկատի ունենալով, որ մեծ հայրսսպայ էր Օսմանեան բանակին մէջ,իր ընտանիքին տեղահանումը աւե-լի «մեղմացուած» էր եւ հրահան-գուած էր, որ ան ընտանեօք Հալէպփ ո խ ա դ ր ո ւ ի ։ Հ օ ր ե ղ բ ա յ ր ս ՝ Տ օ ք թ .Ռ ո պ է ր Ճ է պ է ճ ե ա ն ա յ դ « մ ե ղ մ ա ց -ւ ա ծ » տ ե ղ ա հ ա ն ո ւ մ ը ա յ ս պ է ս կ ըն կ ա ր ա գ ր է ի ր յ ո ւ շ ե ր ո ւ ն մ է ջ .« Տ խ ո ւ ր ա ռ ա ւ օ տ մ ը ։ Ա յ ս պ է ս ,գրաստներու կարաւանով ճամբայե լ լանք։ Փոքր եղբայրս եւ ես քա-րիւղի սնտուկներու մէջ ծուարած,ա ւ ա ն ա կ ի մ ը կ ո ղ մ ե ր ը բ ե ռ ց ո ւ ա ծէ ի ն ք » ։ Բ ա յ ց կ ա ր ն ա ե ւ ա ն ո ր ո -շութիւնը եւ վախը…։ «Չեմ գիտեր,թ է ի ն չ պ է ս ՞ հ ա ս ա ն ք Ա ղ ա - Գ ո յ ո ւ ն

երկաթուղային կայարան՝ Հալէպիճամբան, Ճարապլուսին յաջորդողգիւղը։ Գիշեր էր սակայն։ Այստեղկարաւանը ցրուեցաւ չոր հողատա-ր ա ծ ք ի վ ր ա յ ։ Օ թ ե ւ ա ն չ կ ա ր , կ ըպ ա տ ր ա ս տ ո ւ է ի ն ք բ ա ց օ թ ե ա յ գ ի -շերել։ Տխուր ամբոխ մը՝ անպաշտ-պան, երկիւղած դէմքեր, որոնք երէկտակաւին հանգիստ բնակիչներ էինպ ա պ ե ն ա կ ա ն ի ր ե ն ց տ ո ւ ն ե ր ո ւ նմէջ»։

Անպայմանօրէն կը սկսիս հարցտալ։ Ինչու՞ այս անմեղ ժողովուրդըա ր մ ա տ ա խ ի լ պ է տ ք է ր ը լ լ ա ր ի րպապենական տուներէն…։ Այն տու-ներէն, զորս շինած էր իր վաստա-կած արդար աշխատանքով…։ Տե-ղ ա հ ա ն ո ւ մ ը կ ը շ ա ր ո ւ ն ա կ ո ւ ի … ։Յ ո ւ զ ո ւ մ ը ե ւ ո ղ բ ե ր գ ո ւ թ ի ւ ն ը չ ե նուշանար։ Եւ հօրեղբայրս է դարձ-եալ իր յուշերուն մէջէն։ «Աւագ ծնո-ղ ա ց ս հ ե տ մ ե ն ք Հ ա լ է պ հ ա ս ա ն քշոգեկառքով։ Չեմ գիտեր ինչ պա-տահեցա՞ւ կարաւանի մէջի մնաց-ե ա լ ը ն տ ա ն ի ք ն ե ր ո ւ ն , ո ր ո ն ց հ ե տհասած էինք Աղա-Գոյուն։ Աւելի ուշիմացանք, թէ հօրեղբօր եւ հօրա-ք ր ո ջ ը ն տ ա ն ի ք ն ե ր ը ք շ ո ւ ա ծ է ի նհարաւ, Համայէն անդին։ Իսկ Նո-յ ե մ ի հ օ ր ա ք ր ո ջ ս ը ն տ ա ն ի ք ը , ա ն -ն մ ա ն ի ր հ ի ն գ զ ա ւ ա կ ն ե ր ո վ , հ ե -ռաւոր Խապսէ, Տէր Զօրի ճամբունվրայ, աւաղ…։ Այդ ընտանիքէն եւ ոչմէկը պիտի տեսնէինք կրկին»։

Հալէպի մէջ սկսաւ իմ գերդաս-տանին «նոր» կեանքը, այս անգամսփիւռքեան իրականութեանը մէջ։Այս իրականութեանը մէջ անհրա-ժ ե շ տ է ր ս տ ե ղ ծ ե լ « Ն ո ր Տ ո ւ ն ը » ՝որպէս շարունակականութիւն «Պա-պ ե ն ա կ ա ն ի ն » ՝ ո ր ա ր մ ա տ ա խ ի լեղած էր …։

Տ ա ր ի ն ե ր ո ւ ը ն թ ա ց ք ի ն ս կ ս ա յը մ բ ռ ն ե լ ո ւ հ ա ս կ ն ա լ , թ է ի ն չ ո ւ ՞հ ա մ ա ր հ օ ր ե ղ բ ա յ ր ս ա յ ն ք ա ն կ ըշեշտէր «Պապենական Տուն» հաս-կացողութիւնը։ Հալէպի իր բնակա-ր ա ն ը ա ն ո ւ ա ն ա ծ է ր « Պ ա պ ե ն ա -կ ա ն » , ի ն չ ո ր վ ե ր ա ն ո ւ ա ն ո ւ մ ն է րԱյնթապի ընտանեկան յարկին։ Այդ«Պապենական Տան» ոգին եւ ջեր-մութիւնը կը փորձէր ստեղծել Հա-լէպի մէջ՝ մեր ընտանեկան իւրա-քանչիւր հանդիպման, յետ ցեղաս-պանութեան վերապրող երրորդ եւչորրորդ սերունդներուն մօտ։ Որ-պէս ցեղասպանութեան երրորդ եւտակաւին չորրորդ վերապրող հայսերունդներ, տարիներու ընթացքինպիտի ընկալէինք «Պապենականի»հ ա ղ ո ր դ ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը ե ւ կ ա մ ա ց -կ ա մ ա ց պ ի տ ի ի ւ ր ա ց ն է ի ն ք զ ա յ նո ր պ է ս ա զ գ ա յ ի ն ո ւ ը ն տ ա ն ե կ ա նդաստիարակութեան։ Դաստիարա-կութիւն մը, որ սկսած էր Այնթապէն

ե ւ հ ա ս ա ծ Հ ա լ է պ ։ Ո ւ տ ա կ ա ւ ի նՊ է յ ր ո ւ թ , ե ւ ր ո պ ա ե ւ ա մ ե ր ի կ ա -ներ…։ Եթէ Թուրքը կրցաւ տեղահանընել հայը, բայց արդեօ՞ք կրցաւ վե-րացնել նոյնինքն այս դաստիարա-կութիւնը…։

Հ ա ր ա զ ա տ ն ե ր ո ւ ս ն կ ա ր ն ե ր ո ւ նմէջ կը կարդամ նաեւ պահանջատի-րութեան պատգամ։ Մէկիկ-մէկիկ կընայիմ իւրաքանչիւր նկարի։ Այնտեղեն նաեւ բոլոր անոնք, որոնք նա-հատակուեցան, բայց նաեւ անոնք,որոնք անցան ցեղասպանութեանեւ տարագրութեան արհաւիրքէն…։Կանգ կ՚առնեմ Նոյեմի մեծ հօրա-քրոջս ու անոր ընտանիքին նկարինդիմաց…։ Նոյեմիէն մեզի մնացած էմէկ երկար նամակ՝ղրկուած անա-պ ա տ ի ա յ դ ճ ա մ բ ա յ է ն ։ Հ ա յ ա տ ա ռթրքերէնով եւ մատիտով գրուած։Ան իր ծնողքին կ՚իմացնէ, թէ ամու-ս ի ն ը տ ա ր ա գ ր ո ւ թ ե ա ն ճ ա մ բ ա նթիֆուսէ վարակուելով մահացած էեւ կը խնդրէ նիւթական օգնութիւն։Նոյեմին կ՚ուզէր ապրիլ, բայց…։ Իրընտանիքն ալ չկրցաւ օգնութեանփ ո ւ թ ա լ ի ր ե ն ։ Ն ո յ ե մ ի ն , ի ր ա մ ո ւ -ս ի ն ը ե ւ հ ի ն գ զ ա ւ ա կ ն ե ր ը ի ր ե ն ցաչքերը փակեցին տարագրութեանմ է ջ ՝ հ ե ռ ո ւ « Պ ա պ ե ն ա կ ա ն Տ ո ւ -նէն»…։ Անոր կարօտով…։

Եթէ իմ ընտանիքէս ինծի մնաց« ն կ ա ր » մ ը , բ ա յ ց ա յ ս ն կ ա ր ը ա ն -շ ա ր ժ թ ո ւ ղ թ ի կ տ ո ր մ ը չ է պ ա ր -զապէս։ Ան կը խօսի, եթէ ոչ լեզուով,ա պ ա գ է թ ի ւ ր ա ք ա ն չ ի ւ ր ի ն ա չ ք ե -ր ո ւ ն մ է ջ է ն կ ա յ ց ո լ ա ց ո ղ պ ա տ -գամով…։

Ե ւ պ ա տ գ ա մ ը « կ ա ր օ տ ն » է … ։Կարօտը իւրաքանչիւր հայորդիին,որ անմեղօրէն նահատակուեցաւ։Բայց նաեւ կարօտը տան՝ «Պապե-ն ա կ ա ն » ի ն ։ Ա յ ն Տ ա ն , ո ր ո վ հ ա յ ըշինեց ընտանիք, կերտեց սերունդ,բ ա յ ց ն ա ե ւ պ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն ե ւ մ շ ա -կ ո յ թ ։ Ա յ ս պ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն ը ա յ ս օ րկենդանի է եւ աշխուժ…։

Այս աշխուժ պատմութեան կա-րօտն է որ մենք պիտի տանինք դէ-պի ապագայ։ Պիտի տանինք զայն՝մէկ կողմէ յիշելով՝ բայց նաեւ պա-հանջելով…։ «Պապենական Տունը»։

Նոյեմին եւ բոլոր մեր նահատակ-ները մեզ կը փոխանցեն պատգամմը, թէ անոնք կարօտցած են «Պա-պ ե ն ա կ ա ն Տ ո ւ ն ը » … ։ Բ ա յ ց ն ա ե ւաւելին…։ Անոնք կը յորդորեն մեզ՝թ է « Պ ա պ ե ն ա կ ա ն Տ ա ն » կ ա ր օ տ ըպէտք է յիշենք, բայց նաեւ պահան-ջենք…։

Եւ այս հայուն Ազգային դաստիա-րակութիւնն է…։

Կարօտը միշտ վառ պահել։Կարօտը՝ ուր «Պապենական Տու-

նը» պիտի յիշենք եւ պահանջենք…։


ՅՈւՇԵր ԱՆՑԵԱԼէՆ

Վաղեմի բարեկամս Պերճ ԱրսէնեանԵս Պերճը ճանչցայ Պոլսոյ Ֆիլաթելիսդներու

ակումբին մէջ: Վարչութեան փոխ-ատենապետիկարգ ունէր. Ինք էր որ կը կազմակերպէր եւ կըվ ա ր է ր Կ ի ր ա կ ն օ ր ե ա յ ա ճ ո ւ ր դ ն ե ր ը : Ի ր ա յ դպաշտօնը կը բաւէր, որ սերտ յարաբերութիւնունենայի իր հետ:

Մեր մտերմութիւնը բան մը աւելի շեշտուեցաւ,ե ր բ մ ե ն ք , ո ր ն ա խ ա պ է ս ա մ ա ռ ն ե ր ը օ դ ա փ ո -խ ո ւ թ ե ա ն հ ա մ ա ր ս ո վ ո ր է ի ն ք Գ ը ն ա լ ը Կ ղ զ իերթալ, չեմ յիշեր ինչ պատճառով՝ սկսանք ՄեծԿղզի երթալ: Ամէն տարի նոյն յարկն էր որ կըվարձէինք եւ ճիշդ մեր դիմացը կար Պերճ’ենցյ ա ր կ ա բ ա ժ ի ն ը : Բ ա ն ո ւ կ պ ո ղ ո տ ա յ ի մ ը վ ր ա յն ա յ ո ղ պ ա տ ո ւ հ ա ն ն ե ր է ն ե ր բ ե մ ն մ ե ր օ ղ ի իբ ա ժ ա կ ն ե ր ը վ ե ր ց ն ե լ ո վ ի ր ա ր ո ւ կ ե ն ա ց կ ըխմէինք: Հետզհետէ այդ մաղթանքները սկսանկ ա տ ա ր ո ւ ի լ ն ո յ ն ս ե ղ ա ն ի մ ը շ ո ւ ր ջ , մ ե ր կ ա միրենց յարկաբաժնին մէջ, փոխն ի փոխ, մեր կո-ղակիցներու՝ Անէլկայի եւ Վարդուկի մասնակ-ցութեամբ:

Պերճ նախապէս գոց շուկայի մէջ ունեցեր էպատրաստ հագուստ վաճառելու խանութ մը: Կըպատմէր անցեալէ պատահարներ, այնպէս մը, որկարելի չէր չխնդալ: Թատերական զուարճալիքէր զինքը ունկնդրել:

Պատրաստ հագուստեղէնի, մանաւանդ վե-րարկուի յաճախորդուհիները առհասարակ Անա-տոլուէն ժամանակաւոր կերպով եկած թրքու-հիներ կ’ըլ լային, Պերճ Արսէնեան ամէն ճար իգործ կը դնէր անոնց անպայման բաներ մը կա-րենալ ծախելու համար: Երբեմն իր հնարներըորոշ կերպով նիւթական վնաս կը պատճառէինյաճախորդին, սակայն առ հասարակ զուարճալիպատմութիւններու առիթ կու տային:

Կրնար պատահիլ , որ յաճախորդուհին հաւ-նելով հանդերձ, պահանջէր այլ չափ մը, որ կըպակսէր Պերճին մօտ: Այս անպատեհութիւնըշ ա տ ա լ կ ա ր ե ւ ո ր չ է ր Պ ե ր ճ ի հ ա մ ա ր : Ի բ ր թ էուզուած չափը ըլ լար, կը ծրարէր, կը դնէր գե-ղեցիկ տուփի մը մէջ բոլորովին տարբեր բան մը,իբր այդ: Գոց շուկայի մէջ, շաբաթավերջին, երբհազիւ մի քանի վայրկեան էր մնացած խանու-թին գոցուելուն, մանաւանդ երբ Պերճ գիտէր թէյաճախորդուհին նոյն կամ յաջորդ օրուայ ըն-թացքին պիտի մեկնէր իր գաւառը եւ ոչ մէկ պա-տեհութիւն ունէր կրկին զինքը տեսնելու...: Որեւէկերպով կարելիութիւն կար ապրանքը վերա-դարձնելու եւ դրամը պահանջելու:

Շատ յատկանշական էր գիրուկ կնոջ մը մա-սին պատմած ոդիսականը, որուն համար կարելիչէր չխնդալ: Կ’արժէ որ փոխանցեմ ընթերցող-ներուս...:

Շ ա բ ա թ ա վ ե ր ջ ի մ ը , խ ա ն ո ւ թ ը գ ո ց ե լ ո ւ մ օ տժամու մը, Պերճ զբաղած է պատշաճ վերարկում ը գ տ ն ե լ գ ի ր ո ւ կ կ ն ո ջ մ ը ծ ա խ ե լ ո ւ հ ա մ ա ր :Խնդրոյ առարկայ չէր անոր չափերուն յարմարվերարկու մը գտնել: Պերճի համար հարկաւոր էրծախել որեւէ բան:

Պերճ, առանց մօտենալու հայելիին, կնոջ հաւ-նածին գոյնէն կը բերէ վերարկուներու նմոյշներ,ո ր ո ն ք ա մ բ ո ղ ջ գ ի ր կ ը կ ը լ ե ց ն ե ն : Կ ն ո ջ ե տ ի նկանցնի ի ձեռին ունենալով իբր թէ մէկ վերար-կու. մինչդեռ բռնած է նոյն գոյնէն եւ նոյն չա-փերով երկու վերարկուներ: Մէկուն ձախ թեւըկ’անցնէ յաճախորդուհիին ձախ թեւին, նո յնըկ ’ ը ն է ա ջ թ ե ւ ի ն ՝ ե ր կ ր ո ր դ վ ե ր ա ր կ ո ւ ի ն հ ե տ .օձիքները շտկելու ատեն երկուքին կռնակի մա-սերը, այսինքն երկու կէսերը մէկ ձեռքով ծոծ-րակին ետին իրար միացնելէ ետք, մէջքի մասերըմ ի ւ ս ձ ե ռ ք ո վ բ ռ ն ա ծ ՝ կ ի ն ը կ ’ ա ռ ա ջ ն ո ր դ ո ւ իհայելիին դէմ, եւ առանց որ կռնակը ցոյց տայ,ա ն մ ի ջ ա պ է ս կ ը հ ե ռ ա ց ն է : Պ ե ր ճ մ ի շ տ մ ի ւ սձ ե ռ ք ո վ կ ը շ ո յ է ո ւ ս ե ր ը , ի ւ ր ա յ ա տ ո ւ կ խ օ ս ք ըկրկնելով. «պատանքի պէս պլլուեցաւ», «պլլուե-ցաւ» բառը թրքերէնով: Կինը հարկաւ թէ պիտիչհասկնար «պատանք»ի իմաստը. պիտի կարծէրըլլալ գովեստի արտայայտութիւն մը:

Բայց բոլոր այս զուարթ յիշատակները պիտիմնային երկրորդական եւ կորսուէին անցեալիմէջ: Անջնջելի պիտի մնար դէպք մը միայն, որկերպով մը պատճառը պիտի ըլ լար իմ ծննդա-վայրէս բաժնուելով Մոնթրէալ գաղթելուս:

Իզմիր, 1973ին Պալգանեան երկիրներու մի-ջեւ կազմակերպուած Ֆիլաթելիք ցուցահանդէսիմը մէջ իմ հաւաքածոս առաջին ընտրուեցաւ,որով իրաւունք շահեցայ ստանալու մեծ բաժակը,որ տրամադրուած էր Հանրապետութեան նա-խագահի կողմէ: Կազմակերպիչ խմբակին թուրքնախագահը, որ նաեւ միջազգային իրաւարար-ներու (ժիւռի) նախագահն էր, հանդիսութեաննախորդող երեկոյ անպաշտօն ժողով մը հաւա-քեր է ժիւռիի թուրք անդամներով միայն եւ հարցմ ը դ ր ե ր է ս ե ղ ա ն , ը ս ե լ ո վ թ է Թ ո ւ ր ք ի ո յ Հ ա ն -րապետութեան տրամադրած մեծ բաժակը ինչ-պէ՞ս կարելի է հայու մը տալ: Տեղացի ժիւռիի հայծագումով երկու եւ յոյն ծագումով մէկ անդամ-ները յարմար նկատեր են ձեռնպահ մնալ, քանիոր երկուքն ալ դրոշմաթուղթի խանութ ունէին եւչ ե ն ո ւ զ ե ր ի ր ե ն ց գ ո ր ծ ը վ տ ա ն գ ե լ : Ո ւ ր ե մ ն ի մ«Մտերիմ բարեկամ» հայ խանութպան անդամ-ները ձեռնպահ մնացեր են եւ որոշում առնուեր էՀ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն Ն ա խ ա գ ա հ ի ն ա ն ո ւ ն ո վտրամադրուած բաժակը տալ թուրքի մը: Միակյ ո յ ն մ ա ս ն ա կ ի ց ժ ո ղ ո վ ա կ ա ն վ ա ճ ա ռ ա կ ա ն ի ն

պաշտօն յանձնուեր է, որպէսզի գիշերով քունէնարթնցնէ դատակազմի ռումէն նախագահը, տե-ղեկացնէ նոր կարգադրութիւնը եւ ան ալ իր կար-գին համոզի դատակազմի յոյն եւ սլավացի միւսանդամները, որպէսզի որեւէ կերպով չառարկենփոփոխութիւններու մասին:

Մրցանակաբաշխութեան նախորդող գիշեր-ւան մէջ, յո յն անդամը եկաւ զիս փնտռել : Բա-ց ա տ ր ե լ է ե տ ք ի ր ա վ ի ճ ա կ ը , զ ի ս մ խ ի թ ա ր ե լ ո ւհամար պատմեց, թէ նման պարագայ մը եղած էրԻսրայէլի մէջ, տարիներ առաջ եւ ինք եւս իրա-ւազրկուած էր, իրեն արժանի նկատուած պար-գեւէ մը զրկուելով՝ ի շահ իսրայէլացիի մը:

Յ ա ջ ո ր դ ե ր ե կ ո յ , ս ր տ ա բ ե կ ո ւ մ ո վ պ ի տ ի հ ե -տ ե ւ է ի ա ր ա ր ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ ն ե ւ տ ե ս ն է ի , թ էինչպէս պարծանքով կուրծքը ուռեցուցած՝ թուրքմ ը կ ը ս տ ա ն ա ր տ ր ա մ ա դ ր ո ւ ա ծ բ ա ժ ա կ ը : Ա յ սթուրքը ճանչցուած եւ այս մարզին մէջ անունշինած անձ մըն էր. սակայն այս մրցանքին մաս-նակցած իսկ չէր : Ոեւէ կերպով չխանգարեցիմ ր ց ա ն ա կ ա բ ա շ խ ո ւ թ ե ա ն ա յ ս ե ր ե կ ո ն , բ ա յ ցհետզհետէ իմ մէջ հաստատուեցաւ այն համո-զ ո ւ մ ը , թ է դ ժ ո ւ ա ր պ ի տ ի ը լ լ ա ր ի ն ծ ի հ ա մ ա րտեւական հանդուրժել ապրիլ այդ երկրին մէջ,ուր իբր թէ բարեկամներու ընթացքը եւ մանա-ւանդ «ինչպէ՞ս ես սիրելի Արայ» հարցումի ձե-ւ ա բ ն ա կ ա ն բ ն ո յ թ ը ե ւ կ ե ղ ծ ա ւ ո ր ո ւ թ ի ւ ն ը հ ե -տըզհետէ աւելի ծանր եւ ճնշիչ կը դառնար:

Եւ որոշած էի երկրէն եւ իր արուեստական եւդժուար տանելի յարաբերութիւններէն փրկուելուհամար գաղթել: Քաղաքացիական արիութիւնըունեցայ եւ ընտրեցի Մոնթրէալը: Հոս պիտի վե-րագտնէի մի քանի հին ընկերներ եւ բարեկամ-ներ: Սակայն քանի տարիքս յառաջացաւ, սկսայնկատել թէ հետզհետէ աւելի մինակ կը մնամ իմսիրելի կնոջս հետ: Մեր առանձնութիւնը աւելիզգալի եւ դժուար պիտի դառնար եւ պիտի նշմա-րէի որ նոր բարեկամութիւնները, տարիներուը ն թ ա ց ք ի ն պ ի տ ի թ ո ւ լ ա ն ա յ ի ն , պ ի տ ի ը լ լ ա յ ի նկեղծ քաղաքավարական: Պիտի սահմանափակ-ւէին հեռաձայնային մի քանի խօսքի, որոնց մէջանկեղծ հետաքրքրութիւնը հետզհետէ պիտինահանջէր:

Նոր յարաբերութիւններու առիթներ պիտի չու-նենայինք: Պիտի զարգանար այն համոզումը, թէհինին կարօտը բոյն դրած էր մեր մէջ:

Եւ ահա’ անխուսափելի հարցումը. ի՞նչ չափովառողջ էր գաղթելու մեր որոշումը:

ԱրԱյ ԿԱրմիրեԱնՄոնթրէալ 27 Ապրիլ 2015

Բակօ Սահակեան...Շար. էջ 1-էն

Տեսակցութեան ընթացքին Մարսէյեւ Մարտակերտ քաղաքներուն միջեւստորագրուեցաւ համագործակցու-թեան համաձայնագիր:

Սահակեան ընդգծեց, որ ԼեռնայինՂարաբաղի մէջ յատուկ ուշադրութիւնկը դարձնեն Ֆրանսայի տարբեր քա-ղ ա ք ն ե ր ո ւ ն հ ե տ հ ա մ ա գ ո ր ծ ա կ ց ո ւ -թեան հաստատման` ատիկա նկատե-լով իբրեւ կարեւոր կարելիութիւն Ղա-րաբաղի քաղաքներու բարգաւաճմանեւ ղարաբաղեան – ֆրանսական յա-ր ա բ ե ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ խ ո ր ա ց մ ա ն հ ա -մար:

Միւս կողմէ, Ատրպէյճան բողոքա-գիր յղեց Ֆրանսայի` Լեռնային Ղա-րաբաղի Հանրապետութեան նախա-գ ա հ Բ ա կ օ Ս ա հ ա կ ե ա ն ի ` Ֆ ր ա ն ս աայցելութեան կապակցութեամբ: Այդմասին յայտնեց Ատրպէյճանի արտա-քին գործոց նախարարութիւնը:

Յ ի շ ե ն ք ն ա ե ւ , ո ր ն ա խ ա գ ա հ Ս ա -հակեան 19 Մայիսին Ֆրանսայի Ազ-գային ժողովին մէջ հանդիպում ունե-ցաւ խորհրդարանի խումբ մը երեսփո-խաններու հետ:

Լ. Ղարաբաղի մէջ զբօսաշրջութեան աճ արձանագրուած է

Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան Կառա-վարութեան առընթեր զբօսաշրջութեան եւ պատմա-կան միջավայրի պահպանութեան վարչութեան պետՍերկէյ Շահվերտեանը Tert.am-ի յայտնած է, որ այստարուան առաջին 4 ամիսներու ընթացքին արդէնարձանագրուած է զբօսաշրջութեան շուրջ 20% աճ`նախորդ տարուան համեմատ:

«Դա պայմանաւորւում է նրանով, որ այս տարինշուեց Հայոց Ցեղասպանութեան 100-ամեայ տա-րելիցը, եւ շատ այցելուներ, ովքեր Հայաստան էինե կ ե լ , ե կ ա ն ն ա ե ւ Ղ ա ր ա բ ա ղ » , - ը ս ա ծ է Շ ա հ վ ե ր տ -ե ա ն ը : Ա ն ց ե ա լ տ ա ր ո ւ ա ն ը ն թ ա ց ք ի ն , ը ս տ Ս ե ր կ է յՇ ա հ վ ե ր տ ե ա ն ի , ա ր ձ ա ն ա գ ր ո ւ ա ծ է օ տ ա ր ե ր կ ր ե ա յզբօսաշրջիկներու թիւի որոշակի նուազում, ինչ որտ ա ր բ ե ր հ ա ն գ ա մ ա ն ք ն ե ր ո վ պ ա յ մ ա ն ա ւ ո ր ո ւ ա ծ է ,որոնց շարքին նաեւ` օգոստոսեան պատերազմով:

«Պատճառներից մէկն էլ այն է, որ շատ սփիւռքա-հայեր ունեն հայկական անձնագրեր եւ որպէս օտա-րերկրեայ զբօսաշրջիկներ չեն գրանցւում»,-նշած էՇահվերտեանը:

Զբօսաշրջութեան զարգացման համար այս տարիե ւ ս պ ի տ ի շ ա ր ո ւ ն ա կ ե ն ա յ ն ծ ր ա գ ի ր ն ե ր ը , ո ր ո ն քիրականացուած են նախորդ տարիներու ընթացքին:

« Կ ՛ մ ա ս ն ա կ ց ե ն ք մ ի ջ ա զ գ ա յ ի ն զ բ օ ս ա շ ր ջ ա յ ի նցուցահանդէսների: Այս տարի նախատեսել ենք նաեւեւրոպական լրատուամիջոցների լրագրողների այցե-լութիւններ Ղարաբաղ: Սրանք այն աշխատանքներն

են, որոնք այսօր կատարւում են»,-ըսած է ան:Ա ն դ ր ա դ ա ռ ն ա լ ո վ Ա ր ց ա խ ի մ է ջ ի ր ա կ ա ն ա ց ո ւ ո ղ

իւրօրինակ փառատօներուն` Սերկէյ Շահվերտեանըըսած է, որ այս տարի զբօսաշրջութեան վարչութիւնըպիտի կազմակերպէ երկու փառատօն:

Մէկը Յունիս 27-ին Ամարասի շրջանին մէջ թութիփառատօնն է, որ առաջին անգամ կը կազմակերպուի,իսկ միւսը` Հոկտեմբերի երրորդ շաբաթ օրը տեղի պի-տի ունենայ արցախեան գինիներու փառատօնը: Փա-ռատօները, ըստ Սերկէյ Շահվերտեանի, զբօսաշըր-ջութեան զարգացման վրայ ազդող միջոցներէն են:


Վ ե ր ջ ի ն շ ր ջ ա ն ի ն ս ո ւ ր ի ա կ ա նպատերազմի գետնի վրայ արձա-նագրուող զարգացումները, անգամմը եւս կու գան յայտնելու, թէ սու-րիական պատերազմը իր անորո-շութեամբ եւ անըմբռնելիութեամբ,տ ա կ ա ւ ի ն ե ր կ ա ր պ ի տ ի տ ե ւ է , ե ւաւարտը միայն պիտի որոշեն միայնանոնք՝ որոնց ձեռքին մէջ է սուրիա-կան հարցին լուծման բանալիները,այ լապէս՝ գետնի վրայ խաղացող-ն ե ր ը պ ա ր զ ա պ է ս հ տ պ ի տ ն ե ր ե ն ,ո ր ո ն ք ի ր ե ն ց « վ ա ր պ ե տ » ն ե ր ո ւ նհրահանգները կը գործադրեն: Այսբ ո լ ո ր ի ն մ է ջ ա ռ ա ջ ի ն ե ւ վ ե ր ջ ի նտուժողը սուրիացի շարքային քա-ղաքացին է:

Անցնող չորս տարիներու ընթաց-քին բազմաթիւ յօդուածներ գրուե-ցան սուրիական հարցին վերաբեր-եալ, բազմաթիւ թեր եւ դէմ կարծիք-ներ արտայայտուեցան, բազմաթիւա ռ ա ջ ա ր կ ն ե ր ն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ե ց ա ն ,բ ա զ մ ա թ ի ւ հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր ն ե ր ե ւխորհրդաժողովներ գումարուեցան,ս ա կ ա յ ն ա պ ա ր դ ի ւ ն , ո ր ո վ հ ե տ ե ւգետնի վրայ արիւնահոսութիւնն ուա ւ ե ր ո ւ ա ծ ո ւ թ ի ւ ն ը տ ա կ ա ւ ի ն կ ըշարունակեն սուրիական օրագիրինանբաժան մասը կազմել:

Սուրիահայութիւնը ը լ լալով մէկա ն բ ա ժ ա ն մ ա ս ն ի կ ը ս ո ւ ր ի ա կ ա նհայրենիքին, բնականաբար ինք եւսանմասն մնաց պատերազմի հետե-ւանքներէն: Գամիշ լիի , Հասաքէի,Ե ա գ ո ւ պ ի է ի , Ղ ը ն է մ ի յ է ի , Դ ա մ ա ս -կոսի, Քեսապի, Հալէպի եւ Լաթա-քիո յ հայ երը ծանր հետեւանքներ

կրեցին ու կը շարունակեն կրել տա-կաւին, ու պիտի շարունակեն կրելայնքան ատեն երբ կո յր ու անհե-ռատես կոչերը կը շարունակուին՝կառչած մնալու Մայր Գաղութին եւվերականգնելու Մայր Գաղութը:

Այս ուղղութեամբ մի քանի մտա-ծումներ.

1 ) Ի ն չ ի ՞ ն կ ա ռ չ ա ծ մ ն ա լ . Ա ւ ե ր -ւ ա ծ ք ա ր ե ր ո ւ ն , ք ա ն դ ո ւ ա ծ տ ո ւ -ներուն, խանութներուն եւ եկեղե-ցիներուն՝ որոնց վերջինն ու ահա-ւորագոյնը Սրբոց Քառասնից Ման-կանց Եկեղեցւոյ քանդումն էր (որի ր մ է ջ ք ա ղ ա ք ա կ ա ն յ ս տ ա կ ն ա -մակ կը պարունակէ ԱՌ ՈՐ ԱՆԿ Է

«հասկցողաց բարեւներ») : Ինչի՞նկառչիլ, ինչպէ՞ս կառչիլ, երբ ոչ մէկյ ո ւ ս ա դ ր ի չ բ ա ն չ կ ա յ , ը ն դ հ ա կ ա -ռակը՝ միայն թուխ ամպեր, որոնքայնքան թխացած են, որ արեւի մէկշողն իսկ տեսնել անհնար կը դարձ-նեն:

2) Ի՞նչը վերականգնել . Վայրա-գութիւններն ու աւերուածութիւն-ն ե ր ը կ ը շ ա ր ո ւ ն ա կ ո ւ ի ն , ե ւ ա յ դպ ա յ մ ա ն ն ե ր ո ւ ն տ ա կ , ի ՞ ն չ վ ե ր ա -կ ա ն գ ն ե լ , ի ն չ պ է ՞ ս վ ե ր ա կ ա ն գ ն ե լ :Ա ր դ ե օ ք ա յ դ կ ո չ ե ր ը ո ւ ղ ղ ո ղ ն ե ր ը ,իրենք կը հասկնա՞ն իրենց արձա-կած կոչերու իմաստին մասին: Կըգիտակցի՞ն, թէ ի՛նչ կ’ուզեն եւ ի՛նչկը պահանջեն հաւաքականութենէմը, որու համար այսօր հիմնականմտահոգութիւնը իր, իր ընտանիքինե ւ ի ր հ ա ր ա զ ա տ ն ե ր ո ւ ն կ ե ա ն ք իփրկութիւնն է: Աւելին, այդ կոչերը

ուղղողները կը հաւատա՞ն, որ պի-տի կարողանան վերականգնել այնինչ որ կ’ուզեն վերականգնել:

3 ) Ս ո ւ ր ի ա հ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ը ա յ ս օ ր ,ց ա ւ օ ք , ա ն տ է ր ո ւ ա ն տ ի ր ա կ ա նմնացած է : Շատեր կը կարծեն թէդուրսէն եկած օժանդակութիւններըբաւարար են պահելու համար Սու-րիահայութիւնը: Ի՜նչ յիմարութիւն:Խօսքս նուիրատուներուն ու օժան-դ ա կ ո ղ ն ե ր ո ւ ն չ է , չ վ ի ր ա ւ ո ր ո ւ ի ք ,ը ն դ հ ա կ ա ռ ա կ ը ՝ ձ ե ր վ ա ր ձ ք ը կ ա -տ ա ր , ը ս ա ծ ս ա յ ն է , ո ր մ ի ք ա ն իհազար տրամադրելը ընտանիքնե-րուն, ամիսը մէկ արկղ մը սննդեղէնբ ա ժ ն ե լ ը մ ա ր դ ո ց , ե ր ա շ խ ի ք չ է ,ո ր մ ա ր դ ի կ գ ո հ ե ն ե ւ ա պ ա հ ո վ :Ս ո ւ ր ի ա հ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ը ո ր բ մ ն ա ց ա ծէ : Օ ր ե ր ա ռ ա ջ ս ր բ ա դ ա ս ո ւ ե ց ա նմ է կ ո ւ կ է ս մ ի լ ի ո ն ն ա հ ա տ ա կ ն ե ր ը1915-ի Ցեղասպանութեան: Անց-եալը յիշե լ գիտենք, անցեալը ար-ժեւորել գիտենք, անցեալով ներկանքօղարկել գիտենք, բայց ներկայինդէմ յանդիման կանգնելու քաջու-թ ի ւ ն ը չ ո ւ ն ի ն ք : Ա ւ ե լ ի ն , յ ա ն ո ւ ն«տաք» ու «փառահեղ» աթոռները«անսասան» պահելու, ամբողջ գա-ղ ո ւ թ մ ը ո ր բ ա ց ո ւ ց ի ն , չ գ ի տ ա կ -ց ե լ ո վ , ո ր խ ո ր ք ի ն մ է ջ ո ՛ չ թ է ո ր -բ ա ց ո ւ ց ի ն , ա յ լ ՝ ի ր ե ՛ ն ք ո ր բ ա ց ա ն(հեռատես եղողները լաւ կը հաս-կընան ի՛նչ ըսել կ’ուզեմ), ինչքան ալփոշի ցանեն աջ ու ձախ, օրը կուգայ երբ թեթեւ զեփիւռ մը կու գայ,այդ փոշին կը մաքրէ ու կը տանի եւմ ե ր կ ո ւ թ ի ւ ն ը կ ը յ ա յ տ ն է … բ ա յ ցա փ ս ո ս , ա ր դ է ն շ ա ՜ տ ո ւ շ պ ի տ իըլլայ:

4) «Գնահատելի» է ձեռնարկներո ւ ն մ ա ն ա տ ի պ ծ ր ա գ ր ե ր կ ա զ մ ա -կերպելը եւ նկարներ տեղադրելը ,ը ս ե լ ո վ ո ր մ ե ն ք տ ա կ ա ւ ի ն կ ա ն ք :Լաւ, պահ մը արդեօք մարդոց հար-ց ո ւ ց ա ծ է ք ի ՞ ն չ կ ’ ո ւ զ ե ն : Ձ ե ռ -նարկներն ու նման ծրագրերը պար-զապէս քօղ մըն են, որ այսօր տա-

կաւին կարելի է գործածել, բայց շու-տով այդ ալ պիտի իր ազդեցութիւնըկորսնցնէ, որովհետեւ այդ մէկը կընմանի գերեզմանատան մէջ պարա-հանդէս կազմակերպելուն…: Պահ մըականջ տանք սուրիահայութեան,լսենք անոնց սիրտին ձայնը եւ աշ-խատինք ամէն կերպ փրկել մնա-ց ա ծ ը : Ե ւ փ ր կ ե լ ո ւ մ ի ա կ ճ ա ն ա -պ ա ր հ ը ն ե ր կ ա յ ի ս ՝ Հ ա յ ր ե ն ի ք տ ե -ղափոխելն է, ո՛չ այլ տեղ: Շատերըկ ’ ը ս ե ն գ ո ն է ա ռ ա յ ժ մ ս Լ ի բ ա ն ա նփոխադրեն, բայց 24 Ապրիլ 2015-իզ ա ր գ ա ց ո ւ մ ն ե ր ը Լ ի բ ա ն ա ն ե ա նգետնի վրայ, լիբանանահայութեանհ ա մ ա ր ա լ յ ս տ ա կ ն ա մ ա կ մ ը ն է ր( ա յ ս մ ա ս ի ն ա ռ ա ն ձ ի ն ն ) : Ժ ա մ ա -նակն է այլեւս ԻՐԱՊԱՇՏ ըլլալու եւԻՐԱՊԱՇՏՕՐԷՆ մտածելու, որպէս-զի յետագային աւելի ահաւոր երե-ւ ո յ թ ն ե ր ո ւ ե ւ դ է պ ք ե ր ո ւ չ հ ա ն դ ի -պինք: Քանի տակաւին կարելիու-թիւն կայ ամէն ջանք պէտք է թափ-ւի փրկե լու համար սուրիահայու -թիւնը այդ ահռելի դժոխքէն: Ի ՜նչօգուտ ստիպել մարդոց մնալ այն-տեղ, երբ կեանքի ո՛չ մէկ նշոյլ չկայ:Ի ն չ ի ՞ ն վ ր ա յ պ ի տ ի թ ա գ ա ւ ո ր ե նանոնք որոնք կոչ կ’ուղղեն կառչելուեւ վերականգնելու , սուրիահայու-թեան դիակներուն եւ գերեզման-ներո՞ւն վրայ : Վերջ տուէք սին ուանձնական փառասիրութիւններուհամար սուրիահայութիւնը ակամայզոհի եւ քաւութեան նոխազի դերինմէջ պահելու անմարդկային փոր-ձերուն:

Սուրիահայութիւնը , այո ՛ , մաս-ն ի կ ն է ս ո ւ ր ի ա կ ա ն հ ա յ ր ե ն ի ք ի ն ,բայց միւս կողմէ ալ պէտք չէ մոռ-նանք, որ այսօր Հայրենիք ունինք,ո ւ ր կ ր ն ա ն ք ա պ ա ս տ ա ն ի լ , բ ա լ ա -սանուիլ, թարմանալ, շարունակելուհ ա մ ա ր մ ե ր ա ր շ ա ւ ը մ ա ր դ կ ա յ ի նպատմութեան մէջ:

Յակոբ Քորթմոսեան

Սուրիահայութիւնը Դէպի Ո՞ւր

Ռիկայի մէջ տեղի ունեցած «Արե-ւելեան գործընկերութեան» գագա-թաժողովը ճանչցած է Ուքրանիոյ,Վրաստանի ու Մոլտովայի եւրոպա-կան ձգտումները:

ԵՄ-ի երկիրներու եւ «Արեւելեանգործընկերութեան» մասնակիցնե-րու առաջնորդներու ամփոփիչ հա-մատեղ հռչակագիրին մէջ նշուած է.

« Գ ա գ ա թ ա ժ ո ղ ո վ ի մ ա ս ն ա կ ի ց -ն ե ր ը կ ը ճ ա ն չ ն ա ն շ ա հ ա գ ր գ ի ռգործընկերներու եւրոպական ձըգ-տումներն ու եւրոպական ընտրու-թ ի ւ ն ը , ի ն չ պ է ս ո ր ն շ ո ւ ա ծ է Ն ո յ -ն ա ց մ ա ն հ ա մ ա ձ ա յ ն ա գ ի ր ն ե ր ո ւ նմէջ:

Գագաթաժողովի մասնակիցներըկ ՝ ը ն դ ո ւ ն ի ն , ո ր ժ ո ղ ո վ ր դ ա վ ա ր ո ւ -թիւնը, մարդու իրաւունքները յար-գելը, հիմնական ազատութիւնները

ե ւ օ ր է ն ք ի գ ե ր ա կ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ը կ ըգ տ ն ո ւ ի ն ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ն ո յ ն ա ց -ման ու տնտեսական ընդելուզմանուշադրութեան կեդրոնին, ինչպէսո ր ն ա խ ա տ ե ս ո ւ ա ծ է Ն ո յ ն ա ց մ ա նհամաձայնագիրներով:

Անոնք կ՝ընդունին այդ արժէքնե-րու իրագործման ու առաջ տանելուհանդէպ շահագրգիռ երկիրներուհաւատարիմ գտնուիլը: «Արեւելեանգ ո ր ծ ը ն կ ե ր ո ւ թ ի ւ ն » - ը պ ի տ ի շ ա -ր ո ւ ն ա կ է ծ ա ռ ա յ ե լ ի բ ր ե ւ հ ա մ ա -պարփակ հիմք` համագործակցու-թ ե ա ն ո ւ ե ր կ խ օ ս ո ւ թ ե ա ն հ ա մ ա ր `ուղղուած երկարաժամկէտ, համա-լիր բարեփոխումներու իրականաց-ման:

Ե Մ - ի ո ւ ա ն ո ր գ ո ր ծ ը ն կ ե ր ն ե -ր ո ւ մ ի ջ ե ւ յ ա ր ա բ ե ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւ

Շար. էջ 15

Ռիկայի գագաթաժողովի մասնակիցները ողջունած են Ուքրանիոյ, Մոլտովայիու Վրաստանի հետ Նոյնացման համաձայնագիրներ ստորագրելը

Վանի Հերոսամարտէն...Շար. էջ 6-էն

Մէկ ամբողջ ամիս, գիշեր ցերեկ, Վանի Այ -գեստանը, Քաղաքամէջը, Շատախը եւ այլ գա-ւառներ կուրծք տուին թշնամի յարձակումներունեւ անհաւասար կռիւներուն , գոռացող թնդա-նօթներուն եւ տեղացող ռումբերուն : Զինուո-րական մարմինը օր ու գիշեր հսկեց կռուող խում-բ ե ր ը , տ կ ա ր դ ի ր ք ե ր զ օ ր ա ց ո ւ ց ն ո ր ո ւ ժ ե ր ո վ :Կազմուեցան թռուցիկ խումբեր, մատակարարմարմին, հիւանդանոցներ, դեղարան, ամրաշէնխումբեր՝ խրամներ փորելու, քանդուած դիրքերըվերակառուցանելու համար, ոստիկանութիւն,դատարան, զօրանոցներ օդ հանելու ընդյատակ-ե ա յ գ ո ր ծ ա ւ ո ր ն ե ր , զ ի ն ա ր ա ն , մ ի ն չ ե ւ ա ն գ ա մփ ո ք ր ի կ թ ն դ ա ն օ թ ն ե ր ո ւ ձ ո ւ լ ա ր ա ն : Ա մ է ն ո քգործի վրայ էր՝ ծեր, պառաւ եւ պատանի, որոնքցուցադրեցին զարմանալի հերոսութիւն:

Կռիւը ժողովրդական էր. չկար կուսակցականպայքար, ոչ ներքին ոչ ալ արտաքին. ընդհան-րապէս գոյութիւն չունէր փառասիրութիւնը: Այսհամերաշխ գործունէութիւնը տեւեց մէկ ամիս,մինչեւ յաղթանակի օրը, երբ թուրք զինուորներաճապարանօք կը փախչէին Վանի ծովուն վրա-յ է ն բ ա զ մ ա թ ի ւ ն ա ւ ե ր ո վ : Յ ա ղ թ ա ն ա կ ի ո ւ ր ա -խութիւններ սկսան եւ քանի մը օրէն հայ կա-մաւորական խումբեր ողջունուեցան ժողովուր-դին եւ կռուող խումբերուն կողմէ:

Թ է ե ւ հ ա մ ե ր ա շ խ մ ա ր տ ա կ ա ն կ ռ ի ւ ն ե ր ո վազատագրուեցաւ Վասպուրականը, բայց ցա-ր ա կ ա ն Ռ ո ւ ս ա ս տ ա ն ի կ ո ղ մ է վ ա ն ե ց ի ն ե ր ո ւ նպարտադրուեցաւ անփառունակ նահանջը:

***********

Թուականէս երկու շաբաթ առաջ, Ապրիլի 27-ին Ռուսաստանի ազգագրութեան թանգարանինմէջ (Սենթ Փեթերսպուրկ) բացումը կատարուե-ց ա ւ « Հ ա յ կ ա կ ա ն ա ւ ա ն դ ա կ ա ն մ շ ա կ ո յ թ ի ա շ -խարհը» խորագրով ցուցահանդէսին: Այս առի-թով կայացաւ նաեւ «Արեւմտեան Հայաստանիմշակութային ժառանգութիւնը» պատկերագիր-քին շնորհանդէսը:

ցուցահանդէսի պարունակէն ներս, առաջինանգամ ըլլալով ներկայացուած էին Ռուսաստանիա զ գ ա գ ր ո ւ թ ե ա ն թ ա ն գ ա ր ա ն ի ն մ է ջ պ ա հ ո ւ ո ղԱրեւմտեան Հայաստանի մշակութային ժառան-գութեան հարուստ հաւաքածոյի եզակի ցուցա-նմուշները ռուս անուանի ազգագրագէտ Ալեք-սանտր Միլ լերի, որ 1916-ին հաւաքագրած էրՎանի եւ Վասպուրականի հայերու նիւթականմշակոյթի հաւաքածոն:

Ս ո յ ն ց ո ւ ց ա հ ա ն դ է ս ը ի ւ ր ա յ ա տ ո ւ կ է ր ի րտեսակին մէջ այն առումով , որ անոր բովան-դակութեան ծիրը բաղկացած էր Վանի ու Վաս-պուրականի հայ ժողովուրդին արհեստագոր-ծական գործիքները, Արմենական զինագործնե-ր ո ւ կ ո ղ մ է պ ա տ ր ա ս տ ո ւ ա ծ զ ի ն ա մ թ ե ր ք ն ե ր ,երկաթագործներու, ինչպէս նաեւ ոսկերիչներուե ւ ջ ո ւ լ հ ա կ ն ե ր ո ւ ա շ խ ա տ ա ն ք ն ե ր ո ւ ց ո ւ ց ա ն -մուշներ:

***********

Արդարեւ, այսօր վանեցիները հպարտութեամբկը յիշեն , թէ Վանի ապրիլեան հերոսամարտիշնորհիւ անոնք յաջողեցան խոյս տալ զանգուա-ծային կոտորածներէն, իսկ Վանէն բերած իրենցզինամթերքը օգտագործեցին Սարդարապատիճ ա կ ա տ ա մ ա ր տ ի ը ն թ ա ց ք ի ն ՝ ա ր ձ ա ն ա գ ր ե լ ո վնորանոր նուաճումներ: Շնորհիւ այդ օրերունտարուած յաղթանակներուն, այսօր հայու երկ-նակամարին տակ օրէ օր կը բարգաւաճի հրաշքՀայրենիք մը, որ կը կոչուի Ազատ Անկախ Հայաս-տանի Հանրապետութիւն:


Միասնութեան երթ եւ...Շար. էջ 4-էն

թեմի առաջնորդ Քոլինզ Արքեպիսկոպոս Ճոն-ս ը ն ի ն , Մ ի ս ի ս ա կ ա յ ի և Վ ա ն ք ո ւ վ ը ր ի Ղ պ տ իՈւղղափառ Եկեղեցւոյ առաջնորդ ԵպիսկոպոսՄինային , ինչպէս նաև Յո յն Ուղղափառ Եկե-ղեցւոյ , Գանատայի Եթովպիայի Սրբազան Սի-նոտի, Գանատայի Բրեսպիդերական ԵկեղեցւոյՄեդրոբոլիտէն Եունայթըտ Եկեղեցւոյ Սբ. Մար-կոս Ղպտի Ուղղափառ Եկեղեցւոյ , ԳանատայիՄ ի ա ց ե ա լ Ե կ ե ղ ե ց ւ ո յ ( U n i t e d C h u r c h ) բ ա ր ձ -րաստիճան հոգևորականներուն և ԳանատայիԵկեղեցիներու Խորհուրդին:

Հ ա յ ա ս տ ա ն ի Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա ն կ ա ռ ա -վարութեան կողմէ ելոյթ ունեցաւ դեսպան ԱրմէնԵգանեան, իսկ Գանատահայ հաւատացեալ ժո-ղովուրդի անունով հանդէս եկան Գերշ. ԱբգարԵ պ ի ս կ ո պ ո ս Յ ո վ ա կ ի մ ե ա ն ը և Գ ե ր շ . Մ ե ղ ր ի կԵպիսկոպոս Բարիքեան:

Արարողութեան ընթացքին քարոզեց Թորոն-

թոյի Կաթողիկէ Համայնքի Հոգևոր ԱռաջնորդԹովմաս Գարտինալ Քոլինզը՝ իր քարոզը նուի-րելով ցեղասպանութեան զոհերու յիշատակին:

Այս հոգեպարար էկումենիկ արարողութեամբյաւուր պատշաճի յարգանքի տուրք մատուցուե-ցաւ բոլոր անմեղ զոհերու յիշատակին՝ քաջա-լերելով բո լորին շարունակել պայքարը մարդ-կութեան ուղղուած բոլոր տեսակի բռնութիւն-ներու դէմ:

Կը ցանկանք գնահատանքի խօսք ուղղել Գա-նատայի Խորհրդարանի Հանրային Պալատին ևԿառավարութեան՝ Օսմանեան Թուրքիոյ կողմէիրագործուած Հայոց ցեղասպանութիւնը ճանչ-նալու համար:

Խորին շնորհակալութիւն կը յայտնենք նաևԳանատայի Հայոց ցեղասպանութեան 100-ամ-եակի միջոցառումներու կազմակերպիչ յանձնա-խումբին՝ իրենց անսահման նուիրուածութեան,տարած լայնածաւալ ու կազմակերպուած աշ-խատանքի համար:

Մամլոյ դիւանԼուսանկարները՝ Արսէն Կիւլեսէրեան

Գալուստ Սահակեան. «Ատրպէյճանի որդեգրածքաղաքականութիւնը լուրջ մտահոգութիւնկը յառաջացնէ»

Եւրոպական խորհուրդը կըբխի ծայրայեղականութեան եւա յ լ ա տ ե ա ց ո ւ թ ե ա ն ն ո ր ա ն ո րդ ր ս ե ւ ո ր ո ւ մ ն ե ր ո ւ : Ա յ ս մ ա ս ի նվերջերս յայտարարեց Հայաս-տանի Ազգային ժողովի նախա-գահ Գալուստ Սահակեան, Եւ-րոպական խորհուրդի խորհըր-դարանական վեհաժողովի իրա-ւ ա կ ա ն հ ա ր ց ե ր ո ւ ե ւ մ ա ր դ -կային իրաւունքներու յանձնա-խումբի նիստին:

« Հ ա յ ա ս տ ա ն Ե ւ ր ո պ ա կ ա նՄ ի ո ւ թ ե ա ն ք ա ղ ա ք ա կ ա ն ո ւ -թ ե ա ն ա ն բ ա ժ ա ն ե լ ի մ ա ս ը կ ըկ ա զ մ է ի ն չ պ է ս ի ր ա ն ց ե ա լ ո վ ,այնպէս ալ ` իր ներկայով: Մերմիացեալ ջանքերուն արդիւնքըտ ե ս ա ն ե լ ի է ե ւ զ գ ա լ ի յ ա ռ ա -ջընթաց արձանագրուած է Հա-յաստանի ընկերային բարգա-ւաճման, պետական կառոյցնե-ր ո ւ ա մ ր ա պ ն դ մ ա ն , փ տ ա ծ ո ւ -թեան դէմ պայքարի եւ դատա-կան համակարգի բարելաւմանմարզին մէջ: Հայաստան ազատխօսքի եւ ազատ մամուլի երկիրէ , ո ւ ր մ ա ր դ ի կ կ ր ն ա ն ա զ ա տարտայայտուիլ», ըսաւ Ազգայինժողովի նախագահը:

Ըստ անոր, Հայաստան ունիկ ա յ ա ց ա ծ ք ա ղ ա ք ա ց ի ա կ ա նհ ա ս ա ր ա կ ո ւ թ ի ւ ն , ո ր կ ր ն ա յբ ա ր ձ ր ա ց ն ե լ ի ր ձ ա յ ն ը ո ր ե ւ էհարցի շուրջ:

«Կարեւոր կը նկատեմ անդ-

րադառնալ Եւրոպական խոր-հուրդին առջեւ ծառացած այն-պիսի խնդիրի, որ անհանդուր-ժողականութիւնն է: Ատիկա կըծնի խտրականութիւն, բռնու-թիւն, որ, ի վերջոյ, կը վերած-ւի տագնապներու : Հայ ժողո-վուրդը իր վրայ զգացած է, թէի՛նչ կրնայ բերել այլատեացու-թիւնը, ճիշդ ատոր հետեւանքովհայ ժողովուրդը իր վրայ զգաց20-րդ դարու առաջին ցեղաս-պանութիւնը: Իբրեւ 20-րդ դա-րու առաջին ցեղասպանութե-ն է ն վ ե ր ա պ ր ա ծ ա զ գ , հ ա յ ե ր ըմտադիր են պայքարելու նմանդրսեւորումներու դէմ: Մեզ կը

մտահոգէ, որ կարգ մը երկիր-ն ե ր ո ւ մ է ջ ա յ լ ա տ ե ա ց ո ւ թ ե ա նքաղաքականութիւնը կը տար-ւ ի պ ե տ ա կ ա ն մ ա կ ա ր դ ա կ ո վ :Խ օ ս ք ը դ ր ա ց ի Ա տ ր պ է յ ճ ա ն իմ ա ս ի ն է » , ը ս ա ւ Ս ա հ ա կ ե ա ն :Ըստ անոր, Եւրոպական խոր-հուրդը անխօս յառաջատարն էմ ա ր դ կ ա յ ի ն ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւհամար պայքարին: «Ան պէտք էյառաջատար դեր խաղայ ան-հանդուրժողականութեան դէմպայքարին մէջ», նշեց Սահակ-եան եւ աւելցուց, որ Եւրոպա-կան Միութեան եւ Հայաստանիընդհանուր նպատակը պէտք էըլլայ տարբեր ժողովուրդներումիջեւ միասնականութիւն հաս-տատելը:

Ազգային ժողովի նախագա-հը` անդրադառնալով Ատրպէյ-ճանի որդեգրած քաղաքակա-ն ո ւ թ ե ա ն , ն շ ե ց , ո ր ա տ ի կ ալուրջ մտահոգութիւն կը յառա-ջացնէ, որովհետեւ այդ քաղա-ք ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը կ ը ս ե ր մ ա ն էբ ա ց ա ս ա կ ա ն վ ե ր ա բ ե ր մ ո ւ ն քՀայաստանի նկատմամբ:

« Բ ո լ ո ր ի ս պ ա ր տ ք ն է մ ե րո ւ ժ ե ր ը հ ա մ ա խ մ բ ե լ յ ա ն ո ւ նապագայի : Ամբողջ աշխարհըպ է տ ք է հ ա մ ա պ ա տ ա ս խ ա նք ա յ լ ե ր ո ւ ձ ե ռ ն ա ր կ է ` ա ն հ ա ն -դուրժողականութեան մթնոլոր-տը վերացնելու համար», ըսաւՍահակեան:

Սփիւռքահայ ճարտարապետ Յովսէփ Սարաֆեանըպարգեւատրուել է ՀՀ վարչապետի յուշամետալով

Վարչապետ Յովիկ Աբրահամեանն ընդունել էսփիւռքահայ ճարտարապետ, բարերար ՅովսէփՍ ա ր ա ֆ ե ա ն ի ն : Կ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ ե ա ն ղ ե կ ա վ ա ր ըբարձր է գնահատել պարոն Սարաֆեանի օժան-դակութիւնն՝ ուղղուած Հայաստանի համայնքնե-ր ո ւ մ տ ա ր բ ե ր ծ ր ա գ ր ե ր ի ի ր ա կ ա ն ա ց մ ա ն ը ե ւշնորհակալութիւն յայտնել նրան կատարած աշ-խատանքների համար: Վարչապետը յոյս է յայտ-նել , որ հայանպաստ այդ ծրագրերը կը կրեն շա-րունակական բնոյթ:

Սփիւռքահայ բարերարն իր հերթին շնորհակա-լութիւն է յայտնել Յովիկ Աբրահամեանին բարձրգնահատանքի համար եւ ընդգծել, որ այսուհետ եւսկը շարունակի աջակցութիւն ցուցաբերել հայրենիքին՝ տարբեր ծրագրեր կեանքի կոչելու համար:

Հայաստանի Հանրապետութեան համայնքների զարգացման գործում ներդրած նշանակալիաւանդի համար ճարտարապետ Յովսէփ Սարաֆեանին Յովիկ Աբրահամեանը պարգեւատրել է ՀՀվարչապետի յուշամետալով:


Ռիկայի գագաթաժողովի...Շար. էջ 13-էն

ա մ ր ա պ ն դ մ ա ն վ ե ր ա բ ե ր ե ա լ գ ա -գաթաժողովի քննարկումները հիմքպիտի ծառայեն նաեւ Եւրոպականհարեւանութեան քաղաքականու-թեան մշտական վերանայման հա-մար:

Գագաթաժողովի մասնակիցները

ո ղ ջ ո ւ ն ա ծ ե ն Ո ւ ք ր ա ն ի ո յ , Մ ո լ տ ո -վայի ու Վրաստանի հետ Նոյնաց-ման համաձայնագիրներ ստորագ-րելը: Անոնք կ՝ընդգծեն, որ Նոյնաց-մ ա ն ե ւ խ ո ր ո ւ հ ա մ ա պ ա ր փ ա կազատ առեւտուրի գօտիի մասինհամաձայնագիրներու իրագործումըյ ա ռ ա ջ ի կ ա յ տ ա ր ի ն ե ր ո ւ ն պ ի տ իհանդիսանայ ԵՄ-ի ու շահագրգիռգործընկերներու գլխաւոր առաջնա-հերթութիւններէն մէկը»:

ՆՈՒԻՐԱՏՈՒՈՒԹԻՒՆՏ . ե ւ տ . Ն ո ւ պ ա ր ե ւ Ս ի լ վ ի ա Դ է լ լ ա լ ե ա ն ի ր ե ն ց ս ի ր ե լ ի ե ղ բ օ ր ՝

ողբացեալ Ժագ Մանասէրեանի մահուան տխուր առիթով «Ապագայ»շաբաթաթերթին կը նուիրեն 100 տոլար: Նոյն տխուր առթիւ «Ապա-գայ»-ին կը նուիրեն՝ տիկ. Շաքէ Զարուկեան, տ. եւ տ. Հրաչ եւ ՍալբիՆէրճիւանեան 100-ական տոլար, տ. եւ տ. Վիքթոր եւ Ժուտիթ Զարուկ-եան 300 ամ. Տոլար:

Ամսթերտամի մէջ Հայկականգինիներու ցուցադրութիւն

Մ ա յ ի ս 1 1 - ի ն Ա մ ս թ ե ր տ ա մք ա ղ ա ք ի մ է ջ տ ե ղ ի ո ւ ն ե ց ա ւհայկական գինիներու ցուցադ-րութիւն-համտես:

Ինչպէս կը յայտնեն ԱԳՆ մա-մուլի ծառայութենէն, նման ցու-ցադրութիւն Ամսթերտամի մէջկը կազմակերպուի առաջին ան-գամ եւ իրականացուած է Նի-տերլանտներու ԱԳՆ-ի կողմէնհովանաւորուող գործարարա-կ ա ն ն ա խ ա ձ ե ռ ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւշրջանակէն ներս` Նիտերլանտ-ներու մէջ ՀՀ դեսպանութեանաջակցութեամբ: Ծրագիրը, որսկսած է Հայաստանի մէջ գործել 2013-ի կէսէն, կը ներառէ փորձագի-տ ա կ ա ն ե ւ ա ր տ ա հ ա ն մ ա ն ո լ ո ր տ ի մ է ջ մ ա ս ն ա գ ի տ ա կ ա ն փ ո ր ձ ի փ ո -խանակման գործառոյթներ:

Ց ո ւ ց ա դ ր ո ւ թ ի ւ ն - հ ա մ տ ե ս ի ժ ա մ ա ն ա կ ն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ե ց ա ն “ Ա ր մ ե ն ի աՈւայն”, “365wines”, “Արմաս”-ի, “Մարան”-ի, “Երեւանի շամպայնի գործա-րան”-ի, “Տիերաս տէ Արմէնիա”-ի գինիները:

Առաջին անգամ «Արթ Էքսպօ»ցուցահանդէս՝ Հայաստանում

Մայիսի 19-ին «Հայ Արթ» մշակութային կենտրոնի, «Վարդգէս Խա-խամեան Բուզանդ« ԱՁ-ի նախաձեռնութեամբ եւ ՀՀ սփիւռքի նախա-րարութեան աջակցութեամբ «Հայարթ» մշակութային կենտրոնում մեկ-նարկեց «Արթ Էքսպօ» ցուցահանդէսը, որը Հայաստանում կազմակերպ-ւում է առաջին անգամ:

Ցուցահանդէսին բացման խօսքով հանդէս եկաւ ՀՀ սփիւռքի նախարարՀրանոյշ Յակոբեանը: Ողջունելով ներկաներին՝ նախարարը մասնաւորա-պէս նշեց. «Այսօր բոլորս ականատեսն ու մասնակիցն ենք նախադէպըչունեցող մշակութային միջոցառման: Ներկայացուած հայ եւ օտար շուրջ50 նկարիչների աշխատանքները արուեստասէր հասարակութեանը բազ-մալեզու մշակութային երկխօսութեան հնարաւորութիւն են ընձեռում:Այսօր Հայրենիք-Սփիւռք՝ իր տեսակի մէջ եզակի մշակութային գործակ-ցութեան ծրագրի հիմքն ենք դնում, որը, կարծում եմ, շարունակական կըլինի եւ Սփիւռքի մեր հայրենակիցներին Հայրենիքում իրենց կտաւներըցուցադրելու, հայրենեաց եւ օտար նկարիչների, արուեստագէտների եւարուեստասէրների հետ հաղորդակցուելու, Հայրենիքից ոգի առնելու եւստեղծագործական նոր յաջողութիւններ ունենալու հնարաւորութիւն էընձեռում»:

Ցուցահանդէսին ներկայացուեցին Ռաֆֆի Իւրէճեանի, Ա լեքս Թա-վէրտիի (Անգլիա), Արփա Յակոբեանի, Շաքէ Ամիրեան (Իրան), ԱտրինէԳրէգորեանի (ԱՄՆ), Վարդգէս Խախամեանի (Լիբանան) , Նայիրա Չի-լինկարեանի (Գերմանիա), ինչպէս նաեւ այլ նկարիչների աւելի քան 130աշխատանքներ:

Ողջոյնի խօսքով հանդէս եկաւ նաեւ «Հայարթ» մշակութային կենտրոնիտնօրէն Ռիթա Շառոյեանը՝ մասնաւորապէս նշելով. «Ուրախ եմ, որ մերյարկի տակ այսպիսի բացառիկ ցուցահանդէս է բացւում, որտեղ միա-ւորուել են Սփիւռքում եւ Հայաստանում ապրող բազմաթիւ նկարիչներ: Այսցուցահանդէսը փորձի փոխանակման եւ միմեանց հետ ծանօթանալու լա-ւագոյն միջոց է»:

Ելոյթի խօսքով հանդէս եկան նաեւ Վարդգէս Խախամեանը եւ ցուցա-հանդէսի մասնակից մի շարք նկարիչներ:

Մ ի ջ ո ց ա ռ մ ա ն ը ե ր ա ժ շ տ ա կ ա ն հ ա մ ա ր ն ե ր ն ե ր կ ա յ ա ց ր ե ց ի ն Տ ա թ ե ւՍասունեանը եւ Դաւիթ Գեղամեանը:


PH

OT

O :

KE

VO

RK

TO

RO

SIA

ND

ES

IGN

GR

AP

HIQ

UE

: E

LIZ

E B

OG

OS

SIA

N

L A T ROUPE DE T HÉ ÂT RE H AY PE M

GOMID SMÉMOIRE 1915 -2015

DE *

e

À hÀ h

Ուշադրութիւն

Կը խնդրուի ըլլալ ճշդապահ, որովհետեւ, սրահի մուտքը պիտի փակուիներկայացումը սկսելէն ետք

ATTENTIONIL EST IMPORTANT D’ÊTRE À L’HEURE CAR LES PORTES SERONT FERMÉESET L’ACCÈS À LA SALLE SERA INTERDIT APRÈS LE DÉBUT DU SPECTACLE

May 31st - June 7th are SOLD OUT presentation

Documents

Abaka 01 06-2015