16
նախարար ներ՝ նալպանտեանն ու Օհանեանը մասնակցած են Հայաստան– նաթՕ հ ամագործակցութեան նուիրուած Հիւսիսատլանտեան խորհուրդի նիստին Մարտ 9-ին Պրիւքսէլի ՆԱԹՕ-ի կեդրոնակայանին մէջ, տեղի ունեցած է 28+1 ձեւաչափով Հիւսիսատլանտեան խորհուրդի նիստը, որուն կը մասնակցէին Հայաստանի արտաքին գործոց նախարար Էդուարդ Նալպանտեանն ու պաշտպանութեան նախարար Սէյրան Օհանեանը, ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղար Եանս Սթոլթենպըրկը, Հիւսիսատ- լանտեան դաշինքի անդամ 28 երկիրներու դեսպանները, ՆԱԹՕ-ի բարձրաստիճան պաշտօնեաներ եւ ռազմական կառոյցի ղեկավարներ: Այս մասին կը յայտնեն ՀՀ ԱԳՆ մա- մուլի ծառայութենէն: ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղարի նախագահութեամբ կայացած նիստին՝ Հայաստանի արտաքին քաղաքական եւ պաշտպանական գերատեսչութիւններու ղեկավարները հանդէս եկած են ելոյթներով: Իր խօսքին մէջ նախարար Նալպանտեան անդրադար- ձած է Հայաստան-ՆԱԹՕ համագործակցութեան տարբեր ոլորտներուն, Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան առաջնահերթութիւններուն, ղարաբաղեան հիմնախնդրի կարգաւորման գործընթացի վերջին զարգացումներուն, ահաբեկչութեան դէմ պայքարին, խաղաղապահ գործողու- թիւններուն Հայաստանի մասնակցութեան, Իրանի միջու- կային ծրագիրին շուրջ ձեռք բերուած համաձայնութեան իրագործման, սուրիական ճգնաժամին եւ անոր հետե- ւանքով ի յայտ եկած հարցերուն, միջազգային յարաբերու- թիւններու հրատապ խնդիրներուն վերաբերեալ Հայաս- տանի դիրքորոշումներուն: Անդրադառնալով Հայաստան–ՆԱԹՕ յարաբերութիւննե- րուն` Էդուարդ Նալպանտեան դրական գնահատած է Անհատական գործընկերութեան գործողութիւններու ծրագիրի ծիրին մէջ հաստատուած արդիւնաւէտ փոխ- գործակցութիւնը: Նախարար Նալպանտեան նշած է, որ Հայաստան – ՆԱԹՕ ԱԳԳԾ-ի թիւով չորրորդ` 2014-2016թթ. ծրագիրը յաջողութեամբ կ’իրականացուի, եւ շեշտած, որ շուտով պիտի մեկնարկէ 2017-2018թթ. ԱԳԳԾ մշակման միջգերատեսչական գործընթացը: Էդուարդ Նալպանտեան Հիւսիսատլանտեան խորհուրդի անդամներուն ներկայացուցած է Հայաստանի մէջ կայա- ցած սահմանադրական փոփոխութիւններու հանրաքուէին արդիւնքները եւ անկէ բխող բարեփոխումներուն գոր- ծընթացը: Հայաստանի պաշտպանութեան նախարար Սէյրան Օհանեան իր ելոյթին մէջ անդրադարձած է պաշտպանա- կան համակարգին մէջ իրականացուող բարեփոխումներու ընթացքին, ռազմական կրթութեան բնագաւառին մէջ կարողութիւններու ընդլայնման եւ այդ ծիրին մէջ կարեւոր համարած Հայաստանի եւ ՆԱԹՕ-ի միջեւ համագործակ- ցութիւնը: Հիւսիսատլանտեան խորհուրդի նիստին ելոյթ ունե- ցած ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղարը, շուրջ մէկ տասնեակ անդամ երկիրներու ներկայացուցիչներ դրական գնահա- տած են Հայաստանի եւ դաշինքի միջեւ արդիւնաւէտ փոխ- գործակցութիւնը եւ արձանագրուած արդիւնքները: Շար. էջ 6 AXGA|IN% M<AKOUJA|IN :U FASARAKAKAN <ABAJAJ:RJ LX& TARI JIU 2027 :RKOU<ABJI% 21 MART 2016 • VOL. XXXVI, NO 2027 • LUNDI, 21 MARS 2016 • MONDAY, MARCH 21, 2016 ՀաԼէպի Մէջ ջուրն ու եԼեկտրականութիւնը ՀասանեԼի դարձան Հալէպի մէջ այս օրերուն ծառայութեան ոլորտը նկատառելի բարելաւում արձանագրեց։ Ելեկտրականութիւնն ու ջուրը հասանելի դարձան հալէպի բոլոր շրջաններուն, վառելա- նիւթը եւս։ Համացանցի ծառայութիւնը թէեւ կը բանի, սակայն դանդաղ է։ Ապահովական վիճակը եւս զինադուլի յայ- տարարման օրէն սկսեալ բարելաւուած է, հա- կառակ զինեալ ահաբեկիչներուն կողմէ արձա- նագրուած կարգ մը խախտումներուն։ Պաշտպանութեան բանա- կի հարաւարեւելեան ուղ- ղութեամբ Մարտ 8 ին` ժա- մը 23:20-ի սահմաններուն, հակառակորդը ձեռնարկած է ներթափանցման փորձի: Այս մասին կը տեղեկացնէ Լեռնային Ղարաբաղի Հան- րապետութեան պաշտպա- նութեան նախարարութեան մամլոյ ծառայութիւնը: Պաշտպանութեան բա- նակի յառաջապահ զօրա- մասերը ժամանակին նկա- տած են հակառակորդին հետախուզական խումբին յառաջխաղացումը եւ ետ շպրտած զայն: Տեղի ունեցած փոխա- դարձ հրացանաձգութեան ընթացքին, պաշտպանու- թեան բանակը կորուստ չէ ունեցած: Պաշտպանութեան բանակի համապատասխան ծառայութիւններուն տըու- եալներով, հակառակորդը ունի կորուստներ: 7-8 Մարտին ղարաբաղ- եան-ատրպէյճանական հա- կամարտ զօրքերու սահ- մանագիծին` հակառակոր- դը, տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակնե- րէ, հայ դիրքապահներուն ուղղութեամբ արձակած է աւելի քան 12.000 կրակոց: Պաշտպանութեան բանա- կի յառաջապահ զօրամա- սերը հակառակորդին նա- խայարձակ աշխուժութիւնը ճնշելու համար դիմած են համարժէք գործողութիւն- ներու: Բացի վերոնշեալ ապա- կառուցողական քայլերէն, ատրպէյճանական զանգը- ւածային լրատուամիջոց- ները 8 Մարտին տարածած էին տեղեկատուութիւն, թէ իբրեւ Չայլու գիւղին ուղ- ղութեամբ հայկական ուժե- րը կրակ բացած են հովիւ- ներու վրայ: Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան պաշտ- պանութեան բանակի մամլոյ ծառայութիւնը կը յայտարա- րէ, որ նշուածը ապատեղե- կատուութիւն է եւ, ի տար- բերութիւն ատրպէյճանա- կան կողմին, հայկական ուժերը երբեք քաղաքային անձերու ուղղութեամբ կրակ չեն բանար: Լ. Ղ. Հ. պաշտպանութեան բանակի յառաջապահ զօրամասերը ձախողութեան մատնած են ատրպէյճանական ներթափանցման փորձը Մոսկուան մերժեց Հայոց Ցեղասպանութեան ժխտումը քրէականացնող օրինագիծը Ռուսիոյ կառավարութիւնն ու Բարձրա- գոյն դատարանը բացասական եզրակացու- թիւն տուած են Հայոց Ցեղասպանութեան եղելութեան ժխտման համար քրէական պատասխանատուութիւն նախատեսող օրինագիծին: Այդ մասին կը յայտնէ Rusarminfo գործա- կալութիւնը` յղում ընելով նախագիծին հա- մահեղինակ, Ռուսիոյ Տումայի փոխ խօս- նակ Նիքոլայ Լեւիչեւի օգնականին: Ըստ panarmenian.net-ի՝ Պետտումայի խորհուրդը ետ ուղարկած է օրինագիծը այն պատճառով, որ խախտուած է կառավարու- թեան ու Բարձրագոյն դատարանի կողմէ զայն քննելու ժամկէտը: Կառավարութեան պատասխանը եկած է Փետրուար 9-ին, իսկ Տումայինը` Փետրուար 8-ին: Հայոց Ցեղասպանութեան հերքման հա- մար պատասխանատուութեան վերաբեր- եալ օրինագիծը ներկայացուած էր Ռուսիոյ Պետական Տումային 2015 թուականի Նոյեմբեր 25-ին, Թուրքիոյ կողմէ ռուսական Սու-24 ռմբակոծիչի ոչնչացման յաջորդ օրը: ՌԴ Պետտումայի փոխնախագահ, Հա- յոց Ցեղասպանութեան ժխտման համար քրէական պատասխանատուութիւն սահ- մանելու մասին օրինագիծին համահեղինակ Նիքոլայ Լեւիչեւը PAN-ի հետ զրոյցի ըն- թացքին, մեկնաբանելով մտավախութիւն- ները, որ օրինագիծը այս կամ այն պատ- ճառով կրնայ չհաստատուիլ կամ միտում- նաւոր «չընդունուիլ», յայտարարած էր, թէ «աւելի բարենպաստ պայմաններու սպա- սելու պարագային, գուցէ, ստիպուած ըլլա- յինք սպասել մէկ այլ «կլոր» տարելիցի»: Ռուսիոյ Պետտուման ճանչցած է Հայոց Ցեղասպանութիւնը 1995-ին:

Abaka 21 03-2016

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Abaka 21 03-2016

նախարարներ՝ նալպանտեանն ուՕհանեանը մասնակցած են Հայաստան–նաթՕ համագործակցութեաննուիրուած Հիւսիսատլանտեանխորհուրդի նիստին

Մարտ 9-ին Պրիւքսէլի ՆԱԹՕ-ի կեդրոնակայանին մէջ,տեղի ունեցած է 28+1 ձեւաչափով Հիւսիսատլանտեանխորհուրդի նիստը, որուն կը մասնակցէին Հայաստանիարտաքին գործոց նախարար Էդուարդ Նալպանտեանն ուպաշտպանութեան նախարար Սէյրան Օհանեանը, ՆԱԹՕ-իգլխաւոր քարտուղար Եանս Սթոլթենպըրկը, Հիւսիսատ-լանտեան դաշինքի անդամ 28 երկիրներու դեսպանները,ՆԱԹՕ-ի բարձրաստիճան պաշտօնեաներ եւ ռազմականկառոյցի ղեկավարներ: Այս մասին կը յայտնեն ՀՀ ԱԳՆ մա-մուլի ծառայութենէն:

Ն Ա Թ Օ - ի գ լ խ ա ւ ո ր ք ա ր տ ո ւ ղ ա ր ի ն ա խ ա գ ա հ ո ւ թ ե ա մ բկայացած նիստին՝ Հայաստանի արտաքին քաղաքական եւպաշտպանական գերատեսչութիւններու ղեկավարներըհանդէս եկած են ելոյթներով:

Իր խօսքին մէջ նախարար Նալպանտեան անդրադար-ձած է Հայաստան-ՆԱԹՕ համագործակցութեան տարբերոլորտներուն, Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեանառաջնահերթութիւններուն, ղարաբաղեան հիմնախնդրիկարգաւորման գործընթացի վերջին զարգացումներուն,ահաբեկչութեան դէմ պայքարին, խաղաղապահ գործողու-թիւններուն Հայաստանի մասնակցութեան, Իրանի միջու-կային ծրագիրին շուրջ ձեռք բերուած համաձայնութեանի ր ա գ ո ր ծ մ ա ն , ս ո ւ ր ի ա կ ա ն ճ գ ն ա ժ ա մ ի ն ե ւ ա ն ո ր հ ե տ ե -ւանքով ի յայտ եկած հարցերուն, միջազգային յարաբերու-թիւններու հրատապ խնդիրներուն վերաբերեալ Հայաս-տանի դիրքորոշումներուն:

Անդրադառնալով Հայաստան–ՆԱԹՕ յարաբերութիւննե-ր ո ւ ն ` Է դ ո ւ ա ր դ Ն ա լ պ ա ն տ ե ա ն դ ր ա կ ա ն գ ն ա հ ա տ ա ծ էԱ ն հ ա տ ա կ ա ն գ ո ր ծ ը ն կ ե ր ո ւ թ ե ա ն գ ո ր ծ ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւծրագիրի ծիրին մէջ հաստատուած արդիւնաւէտ փոխ-գործակցութիւնը: Նախարար Նալպանտեան նշած է , որՀայաստան – ՆԱԹՕ ԱԳԳԾ-ի թիւով չորրորդ` 2014-2016թթ.ծրագիրը յաջողութեամբ կ’իրականացուի, եւ շեշտած, որշուտով պիտի մեկնարկէ 2017-2018թթ. ԱԳԳԾ մշակմանմիջգերատեսչական գործընթացը:

Էդուարդ Նալպանտեան Հիւսիսատլանտեան խորհուրդիանդամներուն ներկայացուցած է Հայաստանի մէջ կայա-ցած սահմանադրական փոփոխութիւններու հանրաքուէինա ր դ ի ւ ն ք ն ե ր ը ե ւ ա ն կ է բ խ ո ղ բ ա ր ե փ ո խ ո ւ մ ն ե ր ո ւ ն գ ո ր -ծընթացը:

Հ ա յ ա ս տ ա ն ի պ ա շ տ պ ա ն ո ւ թ ե ա ն ն ա խ ա ր ա ր Ս է յ ր ա նՕհանեան իր ելոյթին մէջ անդրադարձած է պաշտպանա-կան համակարգին մէջ իրականացուող բարեփոխումներուը ն թ ա ց ք ի ն , ռ ա զ մ ա կ ա ն կ ր թ ո ւ թ ե ա ն բ ն ա գ ա ւ ա ռ ի ն մ է ջկարողութիւններու ընդլայնման եւ այդ ծիրին մէջ կարեւորհամարած Հայաստանի եւ ՆԱԹՕ-ի միջեւ համագործակ-ցութիւնը:

Հ ի ւ ս ի ս ա տ լ ա ն տ ե ա ն խ ո ր հ ո ւ ր դ ի ն ի ս տ ի ն ե լ ո յ թ ո ւ ն ե -ցած ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղարը, շուրջ մէկ տասնեականդամ երկիրներու ներկայացուցիչներ դրական գնահա-տած են Հայաստանի եւ դաշինքի միջեւ արդիւնաւէտ փոխ-գործակցութիւնը եւ արձանագրուած արդիւնքները:

Շար. էջ 6

A X G A | I N % M < A K O U J A | I N : U F A S A R A K A K A N < A B A J A J : R J

LX& TARI JIU 2027 :RKOU<ABJI% 21 MART 2016

• VOL. XXXVI, NO 2027 • LUNDI, 21 MARS 2016 • MONDAY, MARCH 21, 2016

ՀաԼէպի Մէջ ջուրն ուեԼեկտրականութիւնը ՀասանեԼի դարձան

Հ ա լ է պ ի մ է ջ ա յ ս օ ր ե ր ո ւ ն ծ ա ռ ա յ ո ւ թ ե ա նոլորտը նկատառելի բարելաւում արձանագրեց։

Ե լ ե կ տ ր ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ն ո ւ ջ ո ւ ր ը հ ա ս ա ն ե լ իդարձան հալէպի բոլոր շրջաններուն, վառելա-նիւթը եւս։ Համացանցի ծառայութիւնը թէեւ կըբանի, սակայն դանդաղ է։

Ապահովական վիճակը եւս զինադու լի յայ -տարարման օրէն սկսեալ բարելաւուած է, հա-կառակ զինեալ ահաբեկիչներուն կողմէ արձա-նագրուած կարգ մը խախտումներուն։

Պաշտպանութեան բանա-կ ի հ ա ր ա ւ ա ր ե ւ ե լ ե ա ն ո ւ ղ -ղութեամբ Մարտ 8 ին` ժա-մը 23:20-ի սահմաններուն,հակառակորդը ձեռնարկածէ ներթափանցման փորձի:Այս մասին կը տեղեկացնէԼեռնային Ղարաբաղի Հան-րապետութեան պաշտպա-նութեան նախարարութեանմամլոյ  ծառայութիւնը:

Պ ա շ տ պ ա ն ո ւ թ ե ա ն բ ա -ն ա կ ի յ ա ռ ա ջ ա պ ա հ զ օ ր ա -մասերը ժամանակին նկա-տ ա ծ ե ն հ ա կ ա ռ ա կ ո ր դ ի նհետախուզական խումբինյ ա ռ ա ջ խ ա ղ ա ց ո ւ մ ը ե ւ ե տշպրտած զայն:

Տ ե ղ ի ո ւ ն ե ց ա ծ փ ո խ ա -դարձ հրացանաձգութեանը ն թ ա ց ք ի ն , պ ա շ տ պ ա ն ո ւ -թեան բանակը կորուստ չէունեցած: Պաշտպանութեանբանակի համապատասխանծառայութիւններուն տըու-ե ա լ ն ե ր ո վ , հ ա կ ա ռ ա կ ո ր դ ըունի կորուստներ:

7-8 Մարտին ղարաբաղ-եան-ատրպէյճանական հա-կ ա մ ա ր տ զ օ ր ք ե ր ո ւ ս ա հ -մանագիծին` հակառակոր-դ ը , տ ա ր բ ե ր տ ր ա մ ա չ ա փ ի

հրաձգային զինատեսակնե-րէ , հայ դիրքապահներունո ւ ղ ղ ո ւ թ ե ա մ բ ա ր ձ ա կ ա ծ էաւելի քան 12.000 կրակոց:

Պաշտպանութեան բանա-կ ի յ ա ռ ա ջ ա պ ա հ զ օ ր ա մ ա -ս ե ր ը հ ա կ ա ռ ա կ ո ր դ ի ն ն ա -խայարձակ աշխուժութիւնըճ ն շ ե լ ո ւ հ ա մ ա ր դ ի մ ա ծ ե նհամարժէք գործողութիւն-ներու:

Բ ա ց ի վ ե ր ո ն շ ե ա լ ա պ ա -կ ա ռ ո ւ ց ո ղ ա կ ա ն ք ա յ լ ե ր է ն ,ատրպէյճանական զանգը-ւ ա ծ ա յ ի ն լ ր ա տ ո ւ ա մ ի ջ ո ց -ները 8 Մարտին տարածած

էին տեղեկատուութիւն, թէի բ ր ե ւ Չ ա յ լ ո ւ գ ի ւ ղ ի ն ո ւ ղ -ղութեամբ հայկական ուժե-րը կրակ բացած են հովիւ-ներու վրայ:

Լ ե ռ ն ա յ ի ն Ղ ա ր ա բ ա ղ իՀանրապետութեան պաշտ-պանութեան բանակի մամլոյծառայութիւնը կը յայտարա-րէ, որ նշուածը ապատեղե-կատուութիւն է եւ, ի տար-բ ե ր ո ւ թ ի ւ ն ա տ ր պ է յ ճ ա ն ա -կ ա ն կ ո ղ մ ի ն , հ ա յ կ ա կ ա նուժերը երբեք քաղաքայինանձերու ուղղութեամբ կրակչեն բանար:

Լ. Ղ. Հ. պաշտպանութեան բանակիյառաջապահ զօրամասերը ձախողութեանմատնած են ատրպէյճանականներթափանցման փորձը

Մոսկուան մերժեց Հայոց Ցեղասպանութեանժխտումը քրէականացնող օրինագիծը

Ռուսիոյ կառավարութիւնն ու Բարձրա-գոյն դատարանը բացասական եզրակացու-թիւն տուած են Հայոց Ցեղասպանութեանե ղ ե լ ո ւ թ ե ա ն ժ խ տ մ ա ն հ ա մ ա ր ք ր է ա կ ա նպ ա տ ա ս խ ա ն ա տ ո ւ ո ւ թ ի ւ ն ն ա խ ա տ ե ս ո ղօրինագիծին:

Այդ մասին կը յայտնէ Rusarminfo գործա-կալութիւնը` յղում ընելով նախագիծին հա-մահեղինակ, Ռուսիոյ Տումայի փոխ խօս-նակ Նիքոլայ Լեւիչեւի օգնականին:

Ըստ panarmenian .net -ի ՝ Պետտումայիխորհուրդը ետ ուղարկած է օրինագիծը այնպատճառով, որ խախտուած է կառավարու-թեան ու Բարձրագոյն դատարանի կողմէզայն քննելու ժամկէտը: Կառավարութեանպատասխանը եկած է Փետրուար 9-ին, իսկՏումայինը` Փետրուար 8-ին:

Հայոց Ցեղասպանութեան հերքման հա-մար պատասխանատուութեան վերաբեր-եալ օրինագիծը ներկայացուած էր ՌուսիոյՊ ե տ ա կ ա ն Տ ո ւ մ ա յ ի ն 2 0 1 5 թ ո ւ ա կ ա ն իՆոյեմբեր 25-ին, Թուրքիոյ կողմէ ռուսականՍ ո ւ - 2 4 ռ մ բ ա կ ո ծ ի չ ի ո չ ն չ ա ց մ ա ն յ ա ջ ո ր դօրը: ՌԴ Պետտումայի փոխնախագահ, Հա-յոց Ցեղասպանութեան ժխտման համարքրէական պատասխանատուութիւն սահ-մանելու մասին օրինագիծին համահեղինակ

Նիքոլայ Լեւիչեւը PAN-ի հետ զրոյցի ըն-թացքին, մեկնաբանելով մտավախութիւն-ները, որ օրինագիծը այս կամ այն պատ-ճառով կրնայ չհաստատուիլ կամ միտում-նաւոր «չընդունուիլ»,  յայտարարած էր, թէ«աւելի բարենպաստ պայմաններու սպա-սելու պարագային, գուցէ, ստիպուած ըլլա-յինք սպասել մէկ այլ «կլոր» տարելիցի»:

Ռուսիոյ Պետտուման ճանչցած է ՀայոցՑեղասպանութիւնը 1995-ին:

Page 2: Abaka 21 03-2016

TØQJ& |& ARXOUMAN:AN

«Ա՜խ լեզուն, լեզուն. լեզուն որչըլլայ, մարդ ինչի՞ պէս կ’ըլլայ...»

Խաչատուր Աբովեան

Փ ե տ ր ո ւ ա ր 2 1 - ը Մ Ա Կ - ի կ ո ղ մ է2008-ին յայտարարուած է որպէսՄայր Լեզուի Միջազգային Տօն: Այստօնին առիթով կ’արժէ անգամ մըեւս արագ անդրադարձ մը կատարելհայերէն լեզուի կտրած պատուաբերճանապարհին՝ հեռաւոր անցեալէնմինչեւ ներկայի կացութիւնը ու որո-ն ե լ մ ի ջ ո ց ն ե ր զ ա յ ն վ ե ր ա կ ե ն դ ա -նացնելու:

2010 թուականին, աշխարհի բո-լոր լեզուներու ներկայ կացութիւնըուսումնասիրելով, UNESCO-ն հայե-ր է ն լ ե զ ո ւ ն դ ա ս ա ծ է « լ ր ջ օ ր է նվ տ ա ն գ ո ւ ա ծ » դ ա ս ա կ ա ր գ ի ն ե ւանխուսափելի նկատուած է անորշիջումը (extinction):

Հ ա յ ե ր է ն ը խ օ ս ա կ ց ա կ ա ն ե ւկենդանի լեզու եղած է առ նուազնՆ Ք 4 - ր դ դ ա ր է ն ի վ ե ր , ը ս տ Ս ո գ -րատի աշակերտներէն պատմիչ եւզինուորական Քսենոֆոնի, որ ՔԱ 4-րդ Դարուն Հայաստանէն անցած էու նկարագրած հայոց լեզուին եւկենցաղին մասին: Ուրեմն Թագա-ւորաց Թագաւոր Մեծն Տիգրան հա-յերէնով իր զօրքերը առաջնորդած էյ ա ղ թ ա ն ա կ է յ ա ղ թ ա ն ա կ ո ւ հ ա յ ե -րէնով զարկ տուած է իր կայսրու-թեան մշակոյթին եւ զարգացման:Հ ա յ ե ր է ն ո վ է ո ր Ս . Գ ր ի գ ո ր Լ ո ւ -սաւորիչ յունարէնի, պարսկերէնի եւա ս ո ր ե ր է ն ի մ ի ջ ե ւ ո ւ ծ ա ց մ ա ն ը ն -թացքի մէջ խեղդուող իր ժողովուր-դը լուսաւորած է նոր հաւատքով, որՄեսրոպ Մաշտոցի հայկական տա-ռերու գիւտով, թարգմանութիւննե-րով, դպրոցներու ցանցերով ամրա-պ ը ն դ ա ծ է մ ե ր լ ե զ ո ւ ն ե ւ ի ն ք ն ո ւ -թիւնը. եւ զօրավար Վարդան Մա-միկոնեան Աւարայրի դաշտին վրայհայերէնով իր զօրքերը խրախուսածէ վասն հայրենիքի եւ ինքնութեանպաշտպանութեան իր պատգամով.այդ ճառը շնորհիւ Ղեւոնդ Երէցիհասած է մեր օրերուն: Եւ մեր Մայ-րենին շարունակեց իր յաղթականընթացքը բնականաբար ճոխացնե-լով լեզուն Յունարէնէ, Պարսկերէնէ,Ասորերէնէ, Ուրարտերէնէ եւ Արա-բ ե ր է ն է փ ո խ ա ռ ն ո ւ ա ծ բ ա ռ ե ր ո վ ,մինչեւ անցաւ Ս. Ներսէս Շնորհալիիհ ա ն ճ ա ր ե ղ վ ե ր ա զ ա ր թ ն ո ւ մ է ն ո ւհասաւ իր գագաթնակէտին Ս. Գրի-գոր Նարեկացիի (951-1003) Աստ-ւ ա ծ ա մ ե ր ձ գ ր ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ո վ , ո րբ ա ց ա ւ մ ե ր Մ ա յ ր ե ն ի ի ն « Մ ի ջ ի նՀ ա յ ե ր է ն » հ ա ն գ ր ո ւ ա ն ը ՝ յ ա տ կ ա -նըշուած զուտ կրօնական գրակա-ն ո ւ թ ե ա ն ռ ա մ ի կ տ ա ր ր ե ր ո վ ո ւ ռ -ճ ա ց ո ւ մ ի ն : Կ ի լ ի կ ե ա ն Թ ա գ ա ւ ո -րութեան (11-14-դար) թոհ ու բո-հին մէջ հայերէնը շարունակեց իրխ ր ո խ տ յ ա ռ ա ջ ը ն թ ա ց ը մ ի ն չ ե ւՕսմանեան կեղեքիչ շրջանը (1299-1922) երբ մեծ մասամբ Արեւելեանկիսուն մէջ հայերը առանձնացանփոքր շրջաններու (գաւառ) մէջ եւյառաջ եկան գաւառաբարբառները:Կովկասի եւ Պարսկաստանի հայ-կական կեդրոնը հանդիսացաւ Թիֆ-լիսը իր Արեւելահայերէնով, իսկ Օս-մանեան Կայսրութեան հայերը կազ-մ ե ց ի ն Ա ր ե ւ մ տ ա հ ա յ ե ր ը , կ ե դ ր ո նունենալով Կոստանդնուպոլիսը:

Ա յ ս պ է ս ո վ , ո ւ ն ե ց ա ն ք Գ ր ա բ ա րհայերէնը եւ Միջին Գրաբար Հայե-րէնը, Աշխարհաբար Գաւառաբար-բ ա ռ ն ե ր ը , Ա ր ե ւ մ տ ա հ ա յ ե ր է ն ը ե ւԱ ր ե ւ ե լ ա հ ա յ ե ր է ն ը : Գ ր ա բ ա ր ը ի րապահով տեղը պահեց մեր եկեղե-ցական գրականութեան մէջ , ինչ -պէս Լատիներէնը՝ Իտալերէնի հա-մեմատ: Բայց Գաւառաբարբառներըզոհ գացին 1915-ի Ցեղասպանու-թեան: 18-19-րդ դարերուն աշխար-հաբարը այս երկու կեդրոններունմէջ զօրացաւ Եւրոպական ազդե-ցութիւններով եւ մաքրագործուե-ցաւ թրքական ազդեցութիւններէ ուվերածուեցաւ արդիական գրականլեզուի մը որ զարգացաւ դպրոցնե-րու մէջ, թերթերու եւ գրքերու հրա-տարակութեամբ:

Ա ր ե ւ մ տ ա հ ա յ ե ր է ն ն է ո ր ա մ ե -ն ա շ ո ւ տ շ ի ջ ո ւ մ ի ը ն թ ա ց ք ի ն մ է ջմտած է հայրենամերձ երկիրներէհայերու զանգուածային գաղթովըդէպի Եւրոպայի ու ամերիկաներուերկիրները, ուր շրջապատի արդիա-կան պայմանները նպաստաւոր չենփոքրամասնութիւններու լեզուին եւինքնութեան պահպանումին: Հա-մաշխարհայնացումը (globalization)կը սպառնայ փոքրաթիւ ազգերուլեզուներուն եւ մշակո յթին անհե-տացման:

Ա ր ե ւ ե լ ա հ ա յ ե ր է ն ը , հ ա կ ա ռ ա կռուսերէնի լայնածիր ազդեցութիւն-ներուն, որոնք մեծ մասամբ անհրա-ժեշտ են գիտական, քաղաքական,մշակութային ոլորտներէ ներս զար-գացումներու ճշգրիտ բնութագըր-ման, կը մնայ մեր անկախ պետա-կ ա ն ո ւ թ ե ա ն ի ն ք ն ո ւ ր ո յ ն լ ե զ ո ւ ն :«Մայրենիի Օր»ուան առթիւ ՀՀ Նա-խագահ Սերժ Սարգսեան յայտնած

է թէ՝ «Հայաստանի մէջ մեր լեզուինորեւէ վտանգ չի սպառնայ»: Սա-կայն անհրաժեշտ է որ մասնագէտլեզուաբաններ գիտական կաճառիմակարդակով լիազօրուին անհրա-ժեշտ արգելակները պարտադրել ,օտարամուտ ոչ-կենսական բառերչներմուծելու համար:

Մխիթարական է տեսնել թէ ըլլա’յՀայաստանի մէջ թէ Սփիւռքի տա-րածքին լուրջ ջանքեր կը կիրար-կըուին ուսումնասիրելու հայերէնլեզուի նահանջը կասեցնելու հա-մար: Հայաստանի Սփիւռքի Նախա-ր ա ր ո ւ թ ի ւ ն ը զ ա ն ա զ ա ն մ ի ջ ո ց ա -ռ ո ւ մ ն ե ր ո վ կ ը հ ե տ ա պ ն դ է ա յ դաշխատանքը, իսկ վերջերս, ԱնգլիոյՕ ք ս ֆ ո ր տ հ ա մ ա լ ս ա ր ա ն ի Հ ա յ կ ա -կան Բաժնին կազմակերպութեամբ,Սփիւռքահայ տասնեակ մը պատ-կառելի մասնագէտներով կայացածէ հ ա մ ա գ ո ւ մ ա ր մ ը , ո ւ ր ո չ մ ի ա յ նտեսականօրէն արծարծուած է այսհարցը, այլ նաեւ գործնական առա-ջ ա դ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր կ ա տ ա ր ո ւ ա ծ ե ն ,զ ա ր կ տ ա լ ո ւ հ ա մ ա ր կ ր թ ա կ ա ն ,գրքերու հրատարակութեան եւ մա-մուլի միջոցներով:

Կարելի չէ յօդուածի մը նեղ սիւ-ն ա կ ն ե ր ո ւ մ է ջ ա ր ժ ա ն ի կ ե ր պ ո վանդրադառնալ այս բարդ հարցին,սակայն առաջին հերթի անհրաժեշ-տութիւն պէտք է նկատել Արեւելա-հ ա յ ե ր է ն ի ե ւ Ա ր ե ւ մ տ ա հ ա յ ե ր է ն իմերձեցման եւ յետագայ միացմանմիջոցներու զարգացումը, սկսեալՄեսրոպեան ուղղագրութեան միա-ւ ո ր ո ւ մ ո վ , հ ի մ ն ա կ է տ ո ւ ն ե ն ա լ ո վՄ ե ս ր ո պ Մ ա շ տ ո ց ի հ ն չ ի ւ ն ա յ ի ն«ամէն տառի ձայն մը, եւ ամէն ձայ-նի տառ մը» սկզբունքը, որ պիտիդ ի ւ ր ա ց ն է հ ա յ ե ր է ն ո ւ ղ ղ ա գ ր ո ւ -թիւնը: Համակարգչային դրութեանամբողջական իւրացումը նոյնքանա ն հ ր ա ժ ե շ տ ո ւ թ ի ւ ն մ ը ն է թ ո ւ ա յ -նացման (d ig i ta l ) այս դարաշրջա-նին : Դասագրքեր եւ տետրակներարագօրէն պէտք է փոխարինուինհ ա մ ա կ ա ր գ ի չ ն ե ր ո վ , ի հ ա ր կ ի նո ւ ս ո ւ ց ի չ ն ե ր ն ա լ վ ե ր ա պ ա տ ր ա ս -տելով այս յեղաշրջումին: Ոչ միայնդպրոցական պայմանները անհրա-ժ ե շ տ ե ն ա ր ա գ օ ր է ն ա ր դ ի ա կ ա -նացնել, այլ նաեւ մեր հանրութեանմէջ յարաբերութիւնները (անհատ-ներու կամ կազմակերպութիւններումիջեւ) պէտք է կատարուի համա-կարգչային հայերէն տառերով, ինչոր կը թելադրէ արագօրէն միօրի-նականացնել օգտագործուած հայ-կական տառատեսակ մը, փոխարի-ն ե լ ո ւ հ ա մ ա ր դ ա ս ա կ ա ն գ ր ի չ ը ,թուղթը, հեռախօսը, նամակատարը՝համակարգչային մէկ դրութեամբ:Դ ժ բ ա խ տ ա բ ա ր , մ ե ր հ ա մ ա յ ն ք ն ե -րուն մէջ համակարգիչով յարաբե-րելու դիւրին ճամբան ընտրուած էօգտագործելով համաշխարհայնօ-րէն ծանօթ անգլերէն տառերը, փո-խանակ մէկ անգամուայ ճիգով մըվարժուելու հայերէն տառերու օգ-տագործումին:

Այս հիմնական փոփոխութիւնըբնականօրէն պիտի կատարուի մերմ ա ն ո ւ կ ն ե ր ո ւ ս ե ր ո ւ ն դ է ն ս կ ս ե ա լ ,բայց պիտի ըլլայ դժուար ու կիսատ՝մեր երէց սերունդին համար, սա-կայն այս եղափոխութիւնը վստա-հ ա բ ա ր ի ր բ ա ր ե ր ա ր դ ե ր ը պ ի տ իունենայ մեր ոսկեղնիկ Մայրենինփ ր կ ե լ ո ւ U N E S C O - ի չ ա ր ա գ ո ւ շ ա կճակատագրէն:

<abajaj;rj

Hebdomadaire ArménienArmenian Weekly ISSN 0382-9251

Publié par /Published by

Le Centre de Publication Tékéyan825 rue Manoogian, Saint-Laurent,

Québec H4N 1Z5

Tél: (514) 747-6680 • FAX: (514) 747-6162e-mail: [email protected]

PM40015549R10945

TPS/GST – R119209294 • TVQ/PST #1006268699

2 • ABAKA • LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016

Canada2nd Class $80 (QC & ON)

1ère classe/first class $90

U.S.A. 1st class (US)$90

Autres pays/Other countries: 1st class (US)$120

Per issue $1.75

Dépôt légal: Bibliothèque du Québec

ABAKA

Patas.anatou .mbagir^

AU:TIS PAGGAL:AN

’anouzoumn;rou%

nouiratououjiunn;rou ;u

gras;n;aki patas.anatou^

SALBI MARKOS:AN

Joronjo\i patas.anatou^

MATAJ B& MAMOUR:AN

“We acknowledge the financial

support of the Government of

Canada through the Canada

Periodical Fund (CPF) for our

publishing activities.”

ՄԵՐ ՄԱՅՐԵՆԻՆ՝ ԻՐ ՊԱՆԾԱԼԻ ԱՆՑԵԱԼՈՎ,ՄՏԱՀՈԳԻՉ ՆԵՐԿԱՅՈՎ ԵՒ ԱՆՍՏՈՅԳ ԱՊԱԳԱՅՈՎ

AXGA|IN FARZ:R :U T:SAKHTN:RԱրցախիանկախութիւնն ուինքնիշխանութիւնըայլեւս անշրջելիիրողութիւն են

ԼՂՀ Ազգային ժողովի նախա-գ ա հ Ա շ ո տ Ղ ո ւ լ ե ա ն վ ե ր ջ ե ր սշ ն ո ր հ ա կ ա լ ա կ ա ն ն ա մ ա կ ն ե րուղարկած է ԱՄՆ Ճորճիա նա-հ ա ն գ ի Ն ե ր կ ա յ ա ց ո ւ ց ի չ ն ե ր ո ւպ ա լ ա տ ի խ օ ս ն ա կ Տ է յ վ ի տՌալսթընին, Արցախի Հանրա-պ ե տ ո ւ թ ի ւ ն ը ճ ա ն չ ց ո ղ թ ի ւ1 5 8 0 բ ա ն ա ձ ե ւ ի ն ա խ ա գ ի ծ իհեղինակներ Փաթ Կարտնըրինեւ Տէմիթրիուս Տուկլասին:

Լ Ղ Հ Ա զ գ ա յ ի ն ժ ո ղ ո վ ի մ ա -մուլի ծառայութեան փոխանց-մ ա մ բ `   « Ա ր ց ա խ ի ա ն կ ա խ ո ւ -թիւնն ու ինքնիշխանութիւննայլեւս անշրջելի իրողութիւն ենե ւ հ ի մ ն ո ւ ա ծ ե ն ժ ո ղ ո վ ր դ ա -վարական արժէքներու վրայ:

Page 3: Abaka 21 03-2016

Կ ի ր ա կ ի ՝ 6 Մ ա ր տ 2 0 1 6 - ի ն , հ ր ա ւ է ր ո վ ըՄոնթրէալի Ռամկավար Ազատական Կուսակցու-թեան Էօժէն Բաբազեան Ակումբի վարչութեան,տեղւոյս Թէքէեան Մշակութային Միութեան կեդ-րոնին մէջ պրանչ-նախաճաշով ընդունելութիւնմը սարքուած էր ի պատիւ վերջերս Մոնթրէալտեղափոխուած Սուրիահայ ՌԱԿ-եան անդամ-ներու եւ անոնց ընտանիքներուն:

Ճոխ եւ այլազան համադամներով եւ ուտես-տեղէններով հիւրասիրուելէ ետք, խօսք առաւտեղական ակումբին երկարամեայ վարչական ուհամայնքիս նուիրեալ ծառայող՝ ընկ. ՆուպարՊապիկեան, որ արագ ակնարկով մը ներկայա-ց ո ւ ց խ տ ա ց ո ւ ա ծ պ ա տ մ ո ւ թ ի ւ ն ը Մ ո ն թ ր է ա լ իՌԱԿ-ի գործունէութիւններուն, որ կը ցոլացնէրՄոնթրէալահայ գաղթօճախի կազմութեան ուարագ զարգացման մէջ ՌԱԿ-ի եւ անոր ղեկա-վարութեան կեդրոնական դերին՝ Հայ Առաքե-լական Եկեղեցւոյ, Թէքէեան Մշակութային Միու-

թեան, ՀԲԸՄ-եան ու Ալեք Մանուկեան ամենօր-եայ վարժարանի կազմութեան եւ բարգաւաճմանմէջ: Ընկ. Պապիկեան շեշտեց թէ այս նորածինհայ գաղթօճախին մէջ ՌԱԿ-ի եւ ԹՄՄ-ի յարա-տեւ ճիգերով է որ սկսան ու զարգացան զանա-զան ժամանակաշրջաններու բեղուն գործունէու-թիւններ քաղաքական, կրթական, մամու լի ու

հրատարակչական, թատերական, երաժշտա-կան, պարախումբի, նկարչական ցուցահանդէս-ներու, ամառնային ճամբարի, ռատիօժամի եւհեռուստատեսութեան, պատանեկան ու երի-տասարդական շարժումներու ծրագիրներ, միշտ

վայելելով ՀԲԸՄ-եան ցկեանս նախագահ եւ ազ-գային մեծագոյն բարերար ողբ. Տիար Ալեք Մա-նուկեանի ամբողջական վստահութիւնը ու զօ-ր ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն ը , հ ա ն դ է պ ը ն կ . Դ ո կ տ . Ա ր շ ա ւ ի րԿէօնճեանի գլխաւորած ՌԱԿ-ի եւ ԹՄՄ-ի անձ-նըուէր խումբին:

Հակիրճ ե լո յթներ ունեցան Դոկտ. ԱրշաւիրԿէօնճեան, Տօքթ. Յարութիւն Արզումանեան,ընկերուհի Այտա Գարիպեան, որոնք շեշտեցինՌԱԿ-ի ոչ -ինքնանպատակ այ լ ընդհանրականազգային շահերու ի նպաստ առաքելութիւնը:Խօսք առաւ նաեւ «Ապագայ» Շաբաթաթերթիպատասխանատու խմբագիր պրն. Աւետիս Պագ-գալեան, ինքնին նախկին Հալէպահայ, որ շուրջչորս տարիէ ի վեր իր ստանձնած խմբագրի պաշ-տօնին բերմամբ ինքզինք հարազատօրէն հայ-կական ազնիւ շրջապատի մէջ կը զգայ, եւ մաղ-թեց որ իր հայրենակիցները եւս մաս կազմեն այսջերմ հայկական շրջանակին:

Օրը շարունակուեցաւ մտերմիկ զրոյցներով որփոխադարձ ծանօթացումներու առիթը ընծայեցներկաներուն:

Շնորհաւորելի են Մոնթրէալի ՌԱԿ-ի ակումբինուիրեալները այս հաճելի եւ ազգօգուտ նախա-ձեռնութեան համար:

Ա.

LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016 • ABAKA • 3

Dokt& Ar,auir Khøny;an

Enk& Noupar Papik;an

Ընդունելութիւն նորեկ սուրիահայ ՌԱԿ-եանանդամներուն եւ ընտանիքներուն

Լ ե ռ ն ա յ ի ն Ղ ա ր ա բ ա ղ ի հ ի մ ն ա -խնդիրը այն հազուադէպ դէպքերէնէ , ե ր բ գ ե ր տ է ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը ` Ռ ո ւ -սիան, ԱՄՆ-ն եւ Ֆրանսան հանդէսկու գան կարգաւորման շուրջ միաս-նական դիրքորոշումով:

Ա ն ո ն ք ը ր ա ծ ե ն յ ս տ ա կ ա ռ ա -ջարկներ, որոնց հիման վրայ կա-րելի է շարժիլ հակամարտութեանկարգաւորման ուղղութեամբ: Ա յդառաջարկները արտացոլուած ենվ ե ր ո ն շ ե ա լ ե ր կ ի ր ն ե ր ո ւ ն ա խ ա -գահներու կողմէն Լեռնային Ղարա-բաղի հիմնահարցին վերաբերեալե ղ ա ծ հ ի ն գ յ ա յ տ ն ի յ ա յ տ ա ր ա ր ո ւ -թիւններուն մէջ : Հայաստանը ող-ջունած է զանոնք` նշելով, որ անոնցհիման վրայ պատրաստ է շարու -ն ա կ ե լ բ ա ն ա կ ց ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը ` հ ա -կամարտութեան հանգուցալուծումըփնտռելու ուղղութեամբ:

Այս մասին, ըստ Armenpress.am-ի , յ ա յ տ ա ր ա ր ա ծ է Հ Հ ա ր տ ա ք ի նգործոց նախարար Էդուարդ Նալ-պանտեան` «Քոմերսանթ»-ին տուած

հարցազրոյցի ընթացքին: «ՄինչդեռԱտրպէյճանը մինչ օրս ձեւացնում է,թէ նման յայտարարութիւններ ընդ-հ ա ն ր ա պ է ս գ ո յ ո ւ թ ի ւ ն չ ո ւ ն ե ն » , -ընդգծած է նախարար Նալպանտ-եանը:

Նախարարը նաեւ նկատած է, որԵՄ-ն բազմիցս իր աջակցութիւնըյայտնած է Մինսքի խումբի համա-նախագահներու` Ռուսիոյ , ԱՄՆ-ի,Ֆ ր ա ն ս ա յ ի կ ո ղ մ է ն գ ո ր ծ ա դ ր ո ւ ո ղջանքերուն եւ բազմիցս ընդգծած է,որ Լեռնային Ղարաբաղի հակամար-տ ո ւ թ ե ա ն խ ա ղ ա ղ կ ա ր գ ա ւ ո ր մ ա նա յ լ ը ն տ ր ա ն ք չ կ ա յ : Ա յ դ դ ի ր ք ո ր ո -շ ո ւ մ ը մ է կ ա ն գ ա մ ե ւ ս վ ե ր ա հ ա ս -տատած է ԵՄ Բարձր ներկայացու-ցիչ Ֆետերիքա Մոկերինը Մարտիսկիզբը տարածաշրջան կատարածայցին ընթացքին:

« Մ ե ն ք մ շ տ ա պ է ս բ ա ր ձ ր ե ն քգնահատել Մինսքի խմբի համանա-խագահների ջանքերը: Ցաւօք, հա-կամարտութեան կողմերից մէկն այլտեսակէտ ունի:  Ոչ միջնորդները, ոչ

է լ Հ ա յ ա ս տ ա ն ը մ ե ղ ա ւ ո ր չ ե ն , ո րմ ի ն չ ա յ ս օ ր հ ա կ ա մ ա ր տ ո ւ թ ի ւ ն ըկարգաւորուած չէ : Մենք բազմիցյայտարարել ենք, որ պատրաստ ենգնալ կարգաւորման` համանախա-

գահների ներկայացրած առաջարկ-ների հիման վրայ: Իսկ Ատրպէյճանըքննադատում է այդ առաջարկները,մ շ տ ա պ է ս ք ն ն ա դ ա տ ո ւ մ է հ ա մ ա -ն ա խ ա գ ա հ ն ե ր ի ն : Բ ա ն ը հ ա ս ա ւնրան, որ Պաքուն սկսեց մեղադրելհ ա մ ա ն ա խ ա գ ա հ ն ե ր ի ն ի ս լ ա մ ա -ֆոպիայի մէջ ` յա յտարարելով , որա ն ի մ ա ս տ է ն ր ա ն ց հ ե տ հ ա ն դ ի -պելը, քանի որ եռանախագահներըճ ն շ ո ւ մ չ ե ն գ ո ր ծ ա դ ր ո ւ մ Հ ա յ ա ս -տանի վրայ:

Ըստ երեւոյթին, Ատրպէյճ ա ն ո ւ մայդքան էլ ճիշդ չեն ընկալում միջ-նորդութեան իմաստը:

Միջնորդների ջանքերը պէտք էուղղուած լինեն, առաջին հերթին,ե ր կ խ օ ս ո ւ թ ի ւ ն ս կ ս ե լ ո ւ ն , հ ա ն դ ի -պումների կազմակերպմանը, կող-մ ե ր ի դ ի ր ք ո ր ո շ ո ւ մ ն ե ր ի մ ե ր ձ ե ց -մանը, այլ ոչ թէ այս կամ այն կողմիվրայ ճնշում գործադրելուն»,- ընդ-գծած է ՀՀ ԱԳ նախարարը:

Էդուարդ Նալպանտեան. «Լ.Ղարաբաղի հիմնախնդիրըհազուադէպ դէպքերէն է, երբ Ռուսիոյ, ԱՄՆ-ի եւՖրանսայի դիրքորոշումները միասնական են»

Page 4: Abaka 21 03-2016

4 • ABAKA • LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21

Իսթանպուլի մէջ գաղտնիփաստաթուղթ մը բացայայտուած էՏինքը դեռ 1990-ականներէնհետապնդելու մասին

Պոլսահայ լրագրող Հրանդ Տինքի սպանութեան գործով դատավա-րութեան թղթածրար մտած փաստաթուղթերը հետաքրքրական մանրա-մասնութիւններ կը բացայայտեն իրականացուած ոճիրի կողքին պետու-թեան, մասնաւորապէս ոստիկանութեան եւ հետախուզութեան գործո-ղութիւններուն վերաբերեալ : Գործի քննութեան ծիրէն ներս յայտնա-բերուած է փաստաթուղթ մը, որմով պարզուած է, թէ ինչո՛ւ Տինքին երկարտարիներ անձնագիր չէ տրամադրուած: Այս մասին կը հաղորդէ «Ակօս»պարբերականը:

«Ակօս»-ի հիմ նա դիր Հրանդ Տինք շատ եր կար տա րիներ անցա գիր չէրունեցած։ Իր դի մումնե րը մեր ժո ւած էին շուրջ 25 տա րի։ 1997-ի պատ կա -նող եւ «գաղտնի» նշա նակո ւած այդ փաս տա թուղթի մէջ բա ցի Հրանդ Տին -քէն, մեկ նա բանու թիւններ կար նաեւ այդ ժա մանակ Պատ րիար քա կանՓոխանորդ Մես րոպ Արք. Մու թա ֆեանի հաս ցէին։ «Ֆրադ Տինք անուն ան -ձը մեր կող մէ կը հետապնդո ւի իր հա յան պաստ գոր ծունէու թեան պատ ճա -ռով։ Հա յերու կող մէ հրա տարա կուած «Ակօս» թեր թի խմբա գիրն է եւ սերտյա րաբե րու թիւն ու նի հայ կա կան ազ գա յնա կան հա կումնե րով ծա նօթ Պատ -րիար քա րանի Փո խանորդ Մես րոպ Ար քե պիս կո պոս Մու թա ֆեանի հետ»։

Միւս կող մէ դար ձեալ փաս տա թուղթե րով յայտնի կը դառ նայ թէ պե տու -թիւնը հե տաքրքրո ւած է Տին քի ոճ րա գործ Օկիւն Սա մաս թի եւ ոճի րի պա -տուի րատու Եասին Հա յալի ազ գա յին պատկանելիու թիւնով։ Անվտան -գ ո ւ թ ե ա ն Ը ն դ հ ա ն ո ւ ր Տ ն օ ր է ն ո ւ թ ե ա ն Լ ր ա ք ա ղ ո ւ թ ե ա ն Բ ա ժ ն ի կ ո ղ մ էուղար կո ւած բա ցատ րութեան մէջ յստա կօրէն կը նշո ւի թէ Կիւ միւշհա նէքա ղաքի Տէ միրէօրէն գիւ ղի բնա կիչ ար ձա նագ րո ւած Պա հատ տին- Հու րիիոր դի, 1981-ին Տրա պիզոն ծնած Եասին Հայալի ար ձա նագ րութիւ նը հե տա-խու զո ւած է մին չեւ 1904 թո ւական եւ տես նո ւած է թէ ըն տա նիքի ան դամ-նե րուն մէջ կրօ նափո խու թիւն կամ ոչ իս լամ պատ կա նելու թիւն մը գո յու -թիւն չու նի։ Նմանապէս Տրա պիզո նի Տիւզգէօյ գա ւառի Չալ գէօյ գիւ ղի տո -մարին ար ձա նագ րո ւած Ահ մէտ-Նավվա յի որ դի, 1990-ին Սկիւ տար ծնածՕկիւն Սա մաս թի ար ձա նագ րութի ւնը հե տախու զո ւած է մին չեւ 1899 թո ւա-կան եւ տես նո ւած է թէ ըն տա նիքի ան դամնե րուն մէջ կրօ նափո խու թիւնկամ ոչ իս լամ պատ կա նելու թիւն մը գոյութիւն չունի։

Կարօ Փայլան դաւանանքիազատութիւն կը պահանջէ թուրքիոյփոքրամասնութիւններուն համար

Թ ո ւ ր ք ի ո յ խ ո ր հ ր դ ա ր ա ն ի հ ա յպ ա տ գ ա մ ա ւ ո ր , ք ր տ ա մ է տ Ժ ո ղ ո -վուրդներու դեմոկրատական կու-սակցութեան անդամ Կարօ Փայլանխորհրդարանի հերթական նիստինժամանակ պաշտպանած է երկրիմ է ջ կ ր օ ն ա կ ա ն փ ո ք ր ա մ ա ս ն ո ւ -թիւններու դաւանանքին ազատու-թիւնը: Այս մասին կը հաղորդէ Art-s a k h p r e s s . a m - ը ՝ վ կ ա յ ա կ ո չ ե լ ո վթրքական Demokrathaber.net-ը։

Փայ լան մեղադրած է երկրի իշ-խանութիւնները՝ քրիստոնեաներուեւ միւս կրօնական փոքրամասնու-թիւններու դաւանանքի ազատու-թեան իրաւունքը խախտելուն մէջ:

«Բոլորս, նաեւ ես, հարկ կը վճա-րենք, քրիստոնեաները, իսլամները,ա լ ե ւ ի ն ե ր ը , բ ո լ ո ր դ ա ւ ա ն ա ն ք ի ե ւկրօնի տէր մարդիկ հարկ կը վճա-րեն: Սակայն կրօնական գործերուն ա խ ա ր ա ր ո ւ թ ի ւ ն ը կ ը ծ ա ռ ա յ էմիայն մէկ կրօնի եւ անոր մէկ ուղ-ղութեան»,- նշած է պատգամաւորը:

Կարօն անդրադարձած է նախա-գ ա հ Ռ ե ճ ե փ Թ ա յ յ ի փ Է ր տ ո ղ ա ն իխ օ ս ք ե ր ո ւ ն , ո ւ ր ա ն ը ս ա ծ է ր , թ էկ ’ ո ւ զ է « կ ր օ ն ա կ ա ն հ ա ս ա ր ա կ ո ւ -թիւն»: Հայ քաղաքական գործիչըհետաքրքրուած է , թէ այդ պարա-գային ինչո՞ւ չեն բացուիր հոգեւոր

դպրոցները: «Այսինքն քրսիտոնեա-ները կրօնական ըլ լալու իրաւունքչունի՞ն: Ինչո՞ւ: Ինչո՞ւ օրինակ Հա-յ ո ց պ ա տ ր ի ա ր ք ա ր ա ն ի հ ո գ ե ւ ո րդ պ ր ո ց ը պ է տ ք է փ ա կ ը լ լ ա յ : Կ ա մՀէյպելի կղզիի հոգեւոր դպրոցը»,-հարց տուած է Փայլանը:

Ա ն փ ա ս տ ա ծ է , ո ր կ ր օ ն ա կ ա նգործերու նախարարութիւնը կ’օգ-տագործէ իրենց հարկերէն գո յա-ցած պիւտճէն, սակայն իբրեւ ար-դ ի ւ ն ք ի ն ք ը չ ’ ս տ ա ն ա ր ա զ ա տ ե ւհ ա ւ ա ս ա ր դ ա ւ ա ն ա ն ք ի ի ր ի ր ա -ւունքը:

ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսեան

Հայաստանի ճատրակի ֆետերասիոնի նախագահ Սերժ ՍարգսեանՄարտ 10-ին մասնակցած է Ճատրակի աշխարհի ախոյեանի կոչման յա-ւակնորդներու մրցաշարի բացման հանդիսաւոր արարողութեան:

Հայաստանի նախագահ Սերժ Սարգսեան եւ ՖԻԴԵ-ի նախագահ Քիս-րան Իլիւմժինով ճատրակ խաղցած են: Անոնց միջեւ կայծակնային խաղիչնախատեսուած մասը աւարտած է Սերժ Սարգսեանի յաղթանակով:

ԵՊՀ-ն դարձած է եւրոպականհրատարակչական ընտանիքինանդամ

Երեւանի պետական համալսա-րանի (ԵՊՀ) հրատարակչութիւնըդ ա ր ձ ա ծ է Ե ւ ր ո պ ա կ ա ն հ ա մ ա լ -սարանական հրատարակչութիւն-ն ե ր ո ւ   ը ն կ ե ր ա կ ց ո ւ թ ե ա ն   ( A E U P )լիիրաւ անդամ:

Ըստ «Մետիամաքս»-ի՝ ԵՊՀ հրա-տարակչութենէն կը նշեն, որ վերջինտ ա ր ի ն ե ր ո ւ ն ի ր ե ն ց գ ո ր ծ ո ւ ն է ո ւ -թեան աշխարհագրութիւնը ընդլայ-ն ը ո ւ ա ծ է , ե ւ ի ր ե ն ք ա շ խ ո յ ժ օ ր է նկ ա պ ե ր կ ը հ ա ս տ ա տ ե ն ո ւ կ ը հ ա -մագործակցին եւրոպական գործըն-կերներու հետ:

ԵՊՀ հրատարակչութեան շնոր-հըուած լիիրաւ անդամի (Full mem-ber) կարգավիճակը կը նշանակէ, որհրատարակչութիւնը իրաւունք ունիմասնակցելու տարեկան համաժո-

ղովներուն , ո լորտի, ինչպէս նաեւկազմակերպութեան կարեւոր հար-ցերու քննարկման եւ այ լն : Անդա-մակցութիւնը նաեւ գիրքի միջազ-գային տօնավաճառներու մէջ հա-մատեղ ձեռնարկներ իրականացնե-լու հնարաւորութիւն կու տայ:

«Ասոցիացիային անդամակցու-թիւնը լաւ հնարաւորութիւն է` նորգործընկերներ  ձեռք բերելու եւ հա-մատեղ նոր ծրագրեր իրականացնե-լու համար: Բացի այդ` այս կերպ ին-տ է գ ր ւ ո ւ մ ե ն ք մ ի ջ ա զ գ ա յ ի ն հ ր ա -տարակչական գործընթացներին,ինչից կախուած է նաեւ տեղականշ ո ւ կ ա յ ի զ ա ր գ ա ց ո ւ մ ը » , - ը ս ա ծ էԵՊՀ հրատարակչութեան տնօրէնԿարէն Գրիգորեանը:

յաղթած է Քիրսան Իլիւմժինովին

Page 5: Abaka 21 03-2016

Խորհրդարանական ընտրութիւններ՝ Սուրիոյ մէջ Յայտնի են հայ թեկնածուներունանունները

Յառաջիկայ 13 Ապրիլին Սուրիոյ մէջ պիտի կայանան Խորհրդարա-ն ա կ ա ն ը ն տ ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը : Լ ր ա տ ո ւ ա կ ա ն ա ղ բ ի ւ ր ն ե ր կ ը յ ա յ տ ն ե ն , թ էյստակացած են Դամասկոսի հայ թեկնածուներուն անունները: ԱյսպէսԴամասկոսէն պաշտօնապէս իրենց թեկնածութիւնը առաջադրած են ՏիարՎահէ Մահշիքեան, Օրդ. Երատօ Գրիգորեան եւ Դոկտ. Նորա Արիսեան:

Դամասկոսի համայնքն իրաւունք  պիտի ունենայ  խորհրդարանին մէջառնուազն մէկ աթոռ ունենալու, բայց եւ այնպէս կարեւոր աշխատանքներկը տարուին, որպէսզի համայնքը խորհրդարանական երեք աթոռներ  ունենայ:

Դամասկոսի երեք հայկական համայնքներու պատասխանատուներըտարբեր առիթներով յայտնած են, թէ իրենք  միջամուխ պիտի չըլլան  յա-ռաջիկայ ընտրութիւններուն եւ ազատ  ձգած են  թեկնածու ներկայանալուհարցը: 

LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016 • ABAKA • 5

ԱԶԳԻ 25-ամեայ «ԱԶԳ»ըՍամուէլ մելքոնեան

Յոբելեար թերթին նուիրուած մի-ջոցառումը կազմակերպուել էր Երե-ւ ա ն ի Պ ե տ ա կ ա ն Հ ա մ ա լ ս ա ր ա ն իժուռնալիստիկայի ֆակուլտէտի նա-խաձեռնութեամբ Մարտ 2-ին:

Դասախօսական կազմը երկրորդշարքում է նստում. առաջինում Ազգ-այիններն ու Ազգ-ականներն են:

Ազգ. Ամէն ինչ ասուած է, ամէնինչ ներառում է իր մէջ , - ասում էգրականագէտ «Ազգ»-ի երկար տա-րիների հեղինակ փրոֆէսօր Վազ-գէն Գաբրիէլեանը:

Բացման խօսքով հանդէս եկաւԵ Պ Հ ժ ո ւ ռ ն ա լ ի ս տ ի կ ա յ ի ֆ ա կ ո ւ լ -տէտի դեկան Նաղաշ Մարտիրոս-ե ա ն ը : Ն ա ն ե ր կ ա յ ա ց ր ե ց բ ո լ ո րպատուաւոր հիւրերին եւ շեշտեց,որ բոլորին համախմբել է «Ազգ»-ին կ ա տ մ ա մ բ բ ա ց ա ռ ի կ վ ե ր ա բ ե ր -մունքը, սէրը եւ հաւատը: «Ազգ»-ըե ր բ ե ք վ ս տ ա հ ո ւ թ ե ա ն ճ գ ն ա ժ ա մչապրեց: Թերթի 25-ամեակը նշումենք 2016-ին, երբ երկու հզօր յոբել-եան ունենք՝ Արցախի Հանրապե-տութեան եւ Հայաստանի Հանրա-պետութեան 25-ամեակները: Յա-կոբ Աւետիքեանի խմբագրած «Ազգ»ըհ ա ւ ա ս տ ո ւ մ է , ո ր ա յ ն բ ա ց ա ռ ի կպատասխանատուութիւն ունի տպա-գիր խօսքի հանդէպ»,- նշեց նա:

ՀՀ Ազգային Ժողովի նախագահիխորհրդական Հրայր Զոլեանը թեր-թի յոբելեանի առթիւ ընթերցեց Գա-լ ո ւ ս տ Ս ա հ ա կ ե ա ն ի շ ն ո ր հ ա ւ ո ր ա -կան ուղերձը:

ՀՀ Սփիւռքի նախարար ՀրանոյշՅակոբեանը, ջերմօրէն շնորհաւո-րեց թերթի հիմնադիր եւ գլխաւորխմբագիր Յակոբ Աւետիքեանին եւխմբագրակազմին յոբե լեանի առ-թիւ: Նա մասնաւորապէս նշեց. «Այ-սօր հայկական լրատուական աշ-

խարհում մեծ յոբելեան է. «Ազգ»-ի25-ամեակն է լրանում: Ուզում եմջերմօրէն շնորհաւորել այս գեղեցիկյ ո բ ե լ ե ա ն ի ա ռ թ ի ւ ե ւ մ ա ղ թ ե լ ն ո րյոբելեաններ:

Պարզւում է, որ «Ազգ»-ը Հայաս-տանի անկախութիւնից մեծ է. մենքանկախութիւնը հռչակեցինք Սեպ-տեմբերի 21-ին, «Ազգ»ն ստեղծուեցՓ ե տ ր ո ւ ա ր ի 1 6 - ի ն : Ի ս կ դ ա ն շ ա -նակում է, որ անկախութիւն հռչա-կ ա ծ պ ե տ ո ւ թ ե ա ն հ ա մ ա ր ս փ ի ւ ռ -քի ՌԱԿը ոտքի կանգնեց, ալեկոծ-ւեց, ոգեւորուեց, ու գործի անցաւ:«Ազգ» օրաթերթի առաջին քայլերըշատ դժուար էին, քանի որ Հայաս-տանում ընդամէնը երկու ժամ լոյսկար. մենք ապրում էինք էներգետիկճ գ ն ա ժ ա մ ի ե ւ պ ա տ ե ր ա զ մ ի պ ա յ -մաններում: «Ազգ»-ը դարձել էր մեզմ խ ի թ ա ր ո ղ , հ ո գ ե ւ ո ր ս ն ո ւ ն դ մ ա -տուցող թերթ, որին սպասում էինքամէն օր: Կարծում եմ՝ թերթի ան-ւանումը շատ խորհրդանշական է:Թերթը հասունացաւ մեր պետու -թեան հետ, մնաց չճկուող ու ճշմա-ր ի տ : Մ ե զ հ ա մ ա ր ա ռ ա ն ձ ն ա կ ի է«Ազգ»-ի դերակատարութիւնը, քա-ն ի ո ր ա յ ն դ ա ր ձ ա ւ Հ ա յ ա ս տ ա ն -Սփիւռք յարաբերութիւնների մեկ-ն ա բ ա ն մ ա ն , մ ա ր տ ա հ ր ա ւ է ր ն ե ր ի ,դժուարութիւնների յաղթահարմանուղիները մատնանշող ամէնափայ-լ ո ւ ն հ ա ր թ ա կ » , - շ ե շ տ ե ց Հ ր ա ն ո յ շՅակոբեանը:

Նախարարը Յակոբ Աւետիքեա-ն ի ն պ ա ր գ ե ւ ա տ ր ե ց Հ Հ Ս փ ի ւ ռ ք ինախարարութեան «Յակոբ Մեղա-պարտ» մետալով: Անուններն օրի-նաչափօրէն նոյնն են,- կատակում էնախարարը: Ընթերցուեց ՀՀ Մշա-կոյթի նախարարի շնորհաւորականուղերձը, ԵՊՀ ռեկտորի հրամանը՝Յակոբ Աւետիքեանին եւ ԵՊՀ ոսկէյ ո ւ շ ա մ ե տ ա լ ո վ պ ա ր գ ե ւ ա տ ր ե լ ո ւմասին:

Յակոբ Աւետիքեանի alma mater-ում անակնկալ ունեն՝ ԵՊՀ ոսկէ յու-շամետալ:

Խօսում են Դաւիթ Պետրոսեանը,Երուանդ Տէր- Խաչատրեանը, Յա-րութ Սասունեանը, ուսանողներըկարդում են տարբեր յօդուածներիցհատուածներ, ողջ հանդիսութիւնըվարում են Անուշն ու Սամուէլը:

Ժուռնալիստների Միութեան նա-խագահ Աստղիկ Գէորգեանը խոս-տովանեց, որ «Ազգ»-ի անդաւաճանը ն թ ե ր ց ո ղ ն է : « Ա զ գ » - ը պ ա տ ա ս -խ ա ն ա տ ո ւ ե ւ ո ր ա կ ե ա լ մ ա մ ո ւ լ է ,բամբասանք, չճշտուած տեղեկա-տուութիւն չէք գտնի: Յակոբ Աւե-տ ի ք ե ա ն ն ա ր ժ ա ն ա ց ե լ է մ ե ր բ ո -լ ո ր պ ա ր գ ե ւ ն ե ր ի ն , ի ն չ ք ա ն ո ս կ իունենք՝ տուել ենք: Շատ երջանիկեմ, որ Աւետիքեանի ժամանակա-կիցն եմ»,- յաւելեց նա:

Շ ն ո ր հ ա ւ ո ր ա ն ք ի ջ ե ր մ խ օ ս ք ե րա ս ա ց ն ա ե ւ « Ք ա լ ի ֆ ո ր ն ի ա Ք ո ւ -

ր ի ը ր » թ ե ր թ ի հ ր ա տ ա ր ա կ ի չ ե ւխ մ բ ա գ ի ր Յ ա ր ո ւ թ Ս ա ս ո ւ ն ե ա ն ը ՝շեշտելով, որ տարիներ առաջ ինքնէլ շատ բան է սովորել Յակոբ Աւե-տիքեանից ու կարեւորեց. «Մաքուրհայերէնով լոյս տեսնող այս թերթըմեր հայրենիքի համար մեծ նուէրէ»:

Ելոյթ ունեցողները կարեւորեցինՀ ա յ ա ս տ ա ն ի Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ թ ե ա նառաջին անկախ օրաթերթի հայա-նպաստ գործունէութիւնը:

Ուրախալի է, որ համալսարանիուսանողները քուրսային եւ տիփ-լոմային աշխատանքների, գիտա-կան ուսումնասիրութիւնների թեմաե ն դ ա ր ձ ն ո ւ մ « Ա Զ Գ » - ը : Դ ր ա ն քպէտք է հաւաքենք, խմբագրենք եւտպագրենք առանձին գրքով:

Վ ե ր ջ ի ն ա ք ո ր տ ը կ ո լ ե կ տ ի ւ լ ո ւ -սանկարն է: Յաջորդ հանդիպումը՝«ԱԶԳ»-ի 50-ամեակին:

ՀՀ Վարչապետը կ’ողջունէ հոլանտահայգործարարներու ներդրումներկատարելու պատրաստակամութիւնը

Հայաստանի Հանրապետութեան վարչապետ Յովիկ ԱբրահամեանՈւրբաթ՝ 11 Մարտ 2015-ին, ընդունած է հոլանտահայ գործարարներԱրամ Հայկազը եւ Երուանդ Հայկազը: Այս մասին  կը տեղեկացնեն Կա-ռավարութեան մամլոյ ծառայութենէն։

Հայ գործարարները նշած են, որ հետաքրքրուած են Հայաստանի մէջերկարաժամկէտ ներդրումային ծրագիրներ իրականացնել ՝ մասնաւո-րապէս կաշեգործութեան ոլորտին մէջ:

Վարչապետը ողջունած է հոլանտահայ գործարարներու հայրենիքի մէջներդրումներ կատարելու պատրաստակամութիւնը եւ նշած, որ կառա-վարութիւնը պատրաստ է աջակցելու փոխշահաւէտ ներդրումային ծրա-գիրներու իրականացման, որոնք կը նպաստեն տնտեսական աշխու -ժութեան աճին եւ նոր աշխատատեղերու ստեղծման:

Հանդիպման ընթացքին քննարկուած են կաշեգործութեան ոլորտին մէջներդրումային ծրագիրի իրագործման վերաբերող շարք մը հարցեր:

Page 6: Abaka 21 03-2016

6 • ABAKA • LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016

ՍԵՒԱՆ ՆՇԱՆԵԱՆԻ ԴԷՄ ՇԻՆԾՈՒ ԴԱՏԸ:ROUAND AXAT:AN

Օրէնսգիտութիւնը Թուրքիոյ մէջչէ յառաջդիմած Օսմանեան Սու լ -թաններու օրէն: Հայկական գրակա-նութեան մէջ նուազ ծանօթութիւնունեցող երգիծագիր մը՝ Առանցարանունով, հեգնանքով կ’անդրադառ-նայ իր օրերու թրքական օրէնքնե-րուն մասին: Իր պատմութիւններէնմ է կ ո ւ ն մ է ջ , հ ա յ մ ը դ ա տ ա պ ա ր -տըուած է թրքական դատարանի մըկողմէ, մուլլայի մը մօրուքը անար-գած ըլլալուն համար (ճիշդ ինչպէսՍեւան Նշանեան անարգած է Մար-գարէն): Սակայն երբ դատը վերա-քըննութեան եկած է, գթասիրտ դա-տաւորը անպարտ արձակած է դա-տապարտեալը, այն հիման վրայ որմուլլայի դէմքին վրայի քանի մը մա-զերը թափած էին նոյն առաւօտուն,սանտրուելու ատեն: Կը յուսանք որՍ ե ւ ա ն Ն շ ա ն ե ա ն ի պ ա ր ա գ ա ն ա լայդպիսի վերջ մը կ’ունենայ:

Թուրքիա այս օրերուն թեկնածուէ Ե ւ ր ո մ ի ո ւ թ ե ա ն ա ն դ ա մ ա կ ց ո ւ -թեան, այն նախապայմանով որ Էր-տողանի կառավարութիւնը իր երկ-ր ի օ ր է ն ք ն ե ր ո ւ ն մ է ջ ո ր ո շ բ ա ր ե -փ ո խ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ն ե ր մ ո ւ ծ ա ծ ը լ լ ա յ ,յատկապէս մարդկային իրաւունք-ներու եւ խօսքի ազատութեան ծի-րէն ներս, հոգ չէ թէ կը շարունակ-ւին Քիւրտերու ջարդը եւ յարձա-կումները ազատ լրագրութեան դէմ,յ ա ր ա ճ ո ւ ն թ ի ւ ո վ լ ր ա գ ր ո ղ ն ե ր ո ւբանտարկութեամբ:

Թուրք ազգայնական Տողու Փէ-րինչէք Զուիցերիոյ մէջ կը նախատէՀայոց Ցեղասպանութիւնը եւ ան-պարտ կը յայտարարուի ԵւրոպայիՄ ա ր դ կ ա յ ի ն Ի ր ա ւ ո ւ ն ք ն ե ր ո ւ Դ ա -տարանին կողմէ, իբրեւ թէ պաշտ-պ ա ն ե լ ո ւ հ ա մ ա ր յ ա ն ց ա գ ո ր ծ ի նխօսքի ազատութեան իրաւունքը,սակայն նոյն երկիրը որ կը բարձ-ր ա ձ ա յ ն է պ ր ն . Փ է ր ի ն չ է ք ի ի ր ա -ւունքները, Հայ մտաւորական մը՝Ս ե ւ ա ն Ն շ ա ն ե ա ն ը 2 5 տ ա ր ո ւ ա նբանտարկութեան կը դատապարտէ,Թուրքիոյ պատմական իրականու-թիւններու մասին խօսած ը լ լա լույանցանքով: Մարդ կրնայ հանդուր-ժել Թուրքիոյ նման երկրի մը ծա-մածռուած օրինական տրամաբա-ն ո ւ թ ի ւ ն ը , բ ա յ ց Ե ւ ր ո պ ա կ ա ն դ ա -տարանի մը կողմէ չ’ակնկալուիր որհ ա մ ա մ տ ի թ ր ք ա կ ա ն մ տ ա ծ ո ղ ո ւ -թ ե ա ն : Ի դ է պ ՝ հ ա մ ա շ խ ա ր հ ա յ ի նա ղ ա ղ ա կ բ ա ր ձ ր ա ց ա ւ ե ր բ Թ ո ւ ր քլրագրողներ, ներառեալ «Ճումհիւր-րիէթ»ի խմբագիրը բանտարկուե-ցան, մինչդեռ ոչ մէկ նման շարժումյառաջացաւ Նշանեանի երկու տա-ր ի ա ռ ա ջ ա ն ա ր դ ա ր կ ե ր պ ո վ կ ա -տարուած ձերբակալութենէն ի վեր:

Արտակարգ տաղանդներով օժ-տըուած մարդիկ յաճախ գունագեղե լո յթներ կ ’ունենան եւ կը ձգտինմ ա ր տ ա հ ր ա ւ է ր կ ա ր դ ա լ ա յ դ օ ր ե -րուն ընկերային, բարոյական եւ քա-ղ ա ք ա կ ա ն ը ն դ ո ւ ն ո ւ ա ծ տ ի պ ա ր -ն ե ր ո ւ ն կ ա տ մ ա մ բ : Ը ն թ ա ց ք ի ն ,անոնք նոր մտածելակերպեր կը յա-ռ ա ջ ա ց ն ե ն ո ր ո ն ք ի ր ե ն ց կ ա ր գ ի նժ ա մ ա ն ա կ ի ը ն թ ա ց ք ի ն ը ն կ ե ր ո ւ -թեան մէջ կը վերածուին նոր սահ-մ ա ն ա չ ա փ ե ր ո ւ , ն ո յ ն ժ ա մ ա ն ա կիրենց կեանքը զոհելով: Նշանեանճիշդ կաղապարն է այդ ընկերայինը մ բ ո ս տ ն ե ր ո ւ ն ե ւ ո ւ ղ ի հ ա ր թ ո ղպ ի ո ն ե ր ն ե ր ո ւ ն ( ի ն չ պ է ս ՝ Յ ի ս ո ւ սՔրիստոս, Ժան տ’Արք, ՃիորտանօՊրունօ, Փարաճանով եւ ուրիշներ).դժբախտաբար, ան սխալ երկրին

մէջ կ’ապրի: Ան ներհուն անձ մըն էո ր ի ր ը ն կ ե ր ա կ ա ն մ ի ջ ա վ ա յ ր ի ննպաստած է արտակարգօրէն, սա-կայն ան ազատազրկուած է կեղծամբաստանութիւններով: Սկսուածէ համակարգչային խնդրագիր մըchange.org կայքէջի միջոցաւ, պա-հ ա ն ջ ե լ ո վ ի ր ա զ ա տ ա ր ձ ա կ ո ւ մ ը ,սակայն խնդրագիրը տակաւին մի-ջազգային հունի մէջ չէ մտած եւ կըհանդիսանայ համահայկական մար-տահրաւէր մը: Սակայն իր պարա-գ ա ն ա ր ժ ա ն ի է շ ա տ ա ւ ե լ ի ք ա նհ ա յ կ ա կ ա ն ո ւ շ ա դ ր ո ւ թ ե ա ն , ք ա ն իա ն վ ե ր ա ծ ո ւ ա ծ է ա ր դ ա ր ո ւ թ ե ա ն(կամ անարդարութեան) ընդհան-րական խորհրդանիշի մը: Ան ար-դէն բանտարկուած է երկու տարի-ներէ ի վեր եւ տակաւին ունի 11.5տարի, ու եթէ տակաւին գալիք ամ-բաստանութիւնները գործադրուին,իր պատիժը կրնայ յաւելեալ 25 տա-րիներով երկարիլ:

Օրհան Քէմալ Ճէնկիզ կը գրէ «ԱլՄոնիթոր»ի մէջ՝ «Սեւան Նշանեանկը պատժուի Թուրքիոյ մէջ իր ունե-ցած հողերուն վրայ ապօրինի շի-ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր կ ա տ ա ր ե լ ո ւ յ ա ն ց ա ն -քով, որ ապաւէն մըն է հակաօրի-ն ա կ ա ն շ ի ն ա ր ա ր ո ւ թ ե ա ն մ է ջ , ե ւհ ի մ ա ա զ ա տ ա զ ր կ ո ւ ա ծ է Ի զ մ ի ր -Թորպալը բանտին մէջ: Աւելին, փո-խանակ արժանանալու ճարտարա-պետութեան գծով Նոպէլեան Մրցա-նակի, Շիրինճիի մէջ կը դատապար-տըուի իր ստեղծագործութեան վե-րաբերեալ 17 ամբաստանութիւննե-րով: Արդարեւ, ամէն մարդ գիտէ թէՆշանեանի դէմ դատավարութիւնըո չ մ է կ կ ա պ ո ւ ն ի շ ի ն ա ր ա ր ա կ ա նխախտումներու հետ: Ան կը պատ-ժըուի իր պատմութեան եւ գրականգործերուն համար որոնք մարտա-հրաւէրներ են պաշտօնական գա-ղափարախօսութեան դէմ»:

Շնորհիւ Նշանեանի նախաձեռ-նութեան, Շիրինճին վերածուած էզբօսաշրջութեան դրախտի մը, ուրտ ա ր ե կ ա ն կ ’ ա յ ց ե լ ե ն 6 0 0 , 0 0 0 -800,000 զբօսաշրջիկներ: Ինք եւ իրկինը փոխադրուեցան այդ անցեալիյ ո ւ ն ա կ ա ն գ ի ւ ղ ը , ո ր փ լ ա տ ա կ իվերածուած էր, եւ գնած են յաւելեալկ ա լ ո ւ ա ծ ն ե ր , բ ո լ ո ր ը վ ե ր ա ծ ե լ ո վիրենց սկզբնական վիճակին, աւել-ցընելով այն բոլոր արդիական սար-քաւորումները որոնք զբօսաշրջիկմը պիտի սիրէր ունենալ: Արդարեւ,ինչ որ ան կատարեց նման է Հայաս-տանի մէջ Թիւֆէնկեաններու կա-տարածին՝ հին կալուածները վերա-կառուցելով արդիական սարքաւո-րումներու : Փոխանակ փառաւոր-ւելու իր իրագործումներուն համար,որոնք կ’աւելցնեն Թուրքիա այցելողզ բ օ ս ա շ ր ջ ի կ ն ե ր ո ւ թ ի ւ ը , ա ն կ ըպատժուի առողջ մտածելակերպ մըունենալուն համար:

Ի ս թ ա ն պ ո ւ լ ը կ ր ն ա յ ն կ ա տ ո ւ ի լ« կ է չ է ք ո ն տ ո ւ » ( գ ի շ ե ր ա բ ո յ ս ) շ ի -նութիւններու աշխարհի մայրաքա-ղաքը, սակայն տակաւին ոչ ոք դա-տ ա պ ա ր տ ո ւ ա ծ է կ ա մ բ ա ն տ ա ր -կ ը ո ւ ա ծ է ա պ օ ր ի ն ի շ ի ն ա ր ա ր ո ւ -թ ե ա ն հ ա մ ա ր : Բ ա ց ա յ ա յ տ է թ էՆ շ ա ն ե ա ն ի դ ա տ ա պ ա ր տ ո ւ թ ի ւ ն ըաւե լի շատ կապ ունի իր անկեղծարտայայտութիւններու քաջութեանքան թէ իր շինարարութեան գոր-ծունէութիւններուն հետ: Նշանեանինք ալ կը հաւատայ թէ իր հալա-ծանքի գլխաւոր պատճառներն ենի ր ա ն հ ա տ ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը ե ւ ի րգաղափարները:

Ան շրջանաւարտ է Քոլումպիա եւԵէյ լ համալսարաններէն: Հեղինա-

կած է արտասովոր գիրք մը թրքե-րէն լեզուի ստուգաբանութեան մա-սին, յիշեցնելով ընթերցողը ՅակոբՄարթայանի լեզուագիտական իրա-գ ո ր ծ ո ւ մ ն ե ր ն ե ր ը , ո ր ո ւ ն հ ա մ ա րԱթաթուրքը զինք կոչեց «Տիլաչան»,թրքերէն լեզուի արդիական այբու-բենի զարգացման՝ հիմնուած ար-դիական Լատինական այբուբենինվրայ:

Ս ա կ ա յ ն Ն շ ա ն ե ա ն ի փ ո ր ձ ա ն ք -ն ե ր ը ս կ ս ա ն ե ր բ հ ր ա տ ա ր ա կ ե ց«Սխալ Հանրապետութիւնը» անու-նով գիրքը, որ հարցականի տակ կըթ ո ղ ո ւ ն ե ր կ ա յ ի Թ ո ւ ր ք ի ո յ Հ ա ն -րապետութեան հիմնադրութիւնը եւօ ր ի ն ա կ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ը Ա թ ա թ ո ւ ր ք իկ ա ռ ա վ ա ր ո ւ թ ե ա ն : Ի ր ե զ ր ա կ ա -ց ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը հ ա ս տ ա տ ո ւ ա ծ ե նԹուրք պատմաբան Թանէր Աքչամիկ ո ղ մ է , ո ր բ ա ց ա յ ա յ տ ա ծ է բ ո լ ո րպատերազմի ոճրագործ Իթթիհա-տ ա կ ա ն ն ե ր ը , ո ր ո ն ք յ ե տ ա գ ա յ ի նմիացան Աթաթուրքին, նոր Թուր-քիան հիմնելու ընդհանրապէս Քրիս-տ ո ն ե ա ն ե ր ո ւ ե ւ հ ա յ ե ր ո ւ ա ր ի ւ ն -ն ե ր ո ւ ն վ ր ա յ : Ա թ ա թ ո ւ ր ք տ ա ռ ա -ց ի օ ր է ն կ ը ն շ ա ն ա կ է Թ ո ւ ր ք ե ր ո ւ(կամ Թուրքիոյ) հայրը:

Թուրք գրող Ազիզ Նէսին քայլ մըաւե լի յառաջ երթալով հարց կու -տայ՝ «Ինչու՞ խառնածին մը պէտք էկ ո չ ո ւ ի ի մ ա զ գ ի հ ա յ ր ը կ ա մ ի մհայրս» : Տարիներ ետք, Հո լանտաա պ ր ո ղ Թ ո ւ ր ք պ ա տ մ ա բ ա ն մ ը ,Ի ւ կ ի ւ ր Ը ն կ ո ր հ ր ա տ ա ր ա կ ե ց ի րգիրքը ՝ «Արդի Թուրքիո յ Կազմու -թ ի ւ ն ը » , ո ւ ր ա ն կ ը հ ա ս տ ա տ է թ էա ր դ ի ա կ ա ն Թ ո ւ ր ք ի ո յ մ ե ծ ա հ ա -րուստ դասակարգը նստած է գրաւ-

ւ ա ծ կ ա լ ո ւ ա ծ ն ե ր ո ւ ե ւ Հ ա յ ե ր ո ւհարստութեան վրայ , բայց Նշան-եան բանտին մէջն է նոյն խօսքերըըսելուն համար: Աւե լին , ան նաեւբ ա ր ձ ր ա ձ ա յ ն ա ծ է Հ ա յ ո ց Ց ե ղ ա ս -պ ա ն ո ւ թ ե ա ն հ ա ր ց ի ն մ ա ս ի ն : Ա նն ա ե ւ բ ա զ մ ա թ ի ւ ս պ ա ռ ն ա լ ի ք ն ե րստացած է կրօնական խտրականու-թ ե ա ն դ է մ ի ր կ ա ր ծ ի ք ն ե ր ո ւ ն հ ա -մար, եւ գուցէ իր բանտարկութիւնըթաքուն օրհնութիւն մը եղաւ, այլա-պէս ան կրնար ենթարկուիլ ՀրանդՏինքի ճակատագրին, որու մահըմ ի ա յ ն պ ե տ ա կ ա ն շ ր ջ ա ն ա կ ն ե ր ըկ ր ն ա յ ի ն ա ր գ ի լ ե լ , բ ա յ ց ա ն ո ն ցուզածն էր:

Իսկ ինչ կը վերաբերի իր դատին,այն օրէնքը որու հիման վրայ Նշան-ե ա ն ը բ ա ն տ ա ր կ ո ւ ե ց ա ւ , ա ր դ է նյետս կոչուած էր: Ընդդիմադիր ՀՏԲկ ո ւ ս ա կ ց ո ւ թ ե ա ն ա ն դ ա մ Փ ե ր վ ի նՊուտան խորհրդարանին մէջ հար-ց ա կ ա ն ն կ ա տ ա ծ է ա յ դ օ ր է ն ք ի նվաւերականութիւնը, սակայն ապար-դիւն մնացած է: Թիւ 2863 օրէնքի65-րդ հատուածը 2012 թուականինՍահմանադրութենէն ջնջուած էր,բայց այս դատի դատաւորը պնդածէ ր ո ր ա յ դ օ ր է ն ք ը գ ո ր ծ ա դ ր ո ւ ի :Դատապարտութիւնը նոյնպէս հա-կառակ է Եւրոպական ՄարդկայինԻրաւունքներու Դատարանի 6-րդ եւ7-րդ յօդուածներուն:

Այսօրուան օտարատեաց մթնո-լորտին մէջ որ ստեղծուած է Նա-խագահ Րէճէփ Թայյիպ Էրտողանիկրօնամոլութեան իբրեւ արդիւնք,օ ր է ն ք ն ե ր ո ւ ա ր դ ա ր կ ի ր ա ր կ ո ւ մ ըանհեթեթ կը մնայ:

Բ ա յ ց ա յ ս դ ա տ ա վ ա ր ո ւ թ ի ւ ն ըմարտահրաւէր մըն է համայն հա-յութեան եւ մարդկային իրաւունք-ն ե ր ո ւ կ ա զ մ ա կ ե ր պ ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւհամար: Համաշխարհային հանրա-յին կարծիքը պէտք է բացայայտէԹ ո ւ ր ք ի ո յ մ ա ր դ կ ա յ ի ն ի ր ա ւ ո ւ ն ք -ներու ոտնակոխումը, որ այ լապէսհեգնանք մը պիտի նկատուի Թուր-քիոյ Եւրոմիութեան անդամակցելուճիգերուն:

Ժամանակ է որ Սեւան Նշանեանբանտէն ազատ արձակուի: Բարձ-րաձայն խօսող եւ ընդդիմախօս մընէ ան, եւ պատրաստ չէ մեղմացնելուկ ա մ պ ա հ ե լ ո ւ ի ր հ ա մ ո զ ո ւ մ ն ե ր ը ,որպէսզի կարենայ ապահով կեանքմը ապրելու: Եւ ճիշդ ա’յդ է որ Թուր-քիա կը կարօտի որպէսզի հասուն-նայ ռամկավարութիւնը: .

Թարգմ. Յ.Ա.

Նախարարներ՝ Նալպանտեանն ու...Շար. էջ 1-էն

Ելոյթ ունեցողները գոհունակութիւն յայտնած են Անհատական գոր-ծընկերութեան գործողութիւններու ծրագիրի իրականացման արդիւնք-ներուն, Հայաստանի մէջ իրականացուող բարեփոխումներու ընթացքի,Քոսովոյի, Աֆղանիստանի, Լիբանանի մէջ խաղաղապահ գործողութիւն-ներուն Հայաստանի մասնակցութեան առնչութեամբ, կարեւոր համարածեն Հայաստանի մէջ իրականացուող հետեւողական բարեփոխումները:

Այնուհետեւ նախարարներ Նալպանտեան եւ Օհանեան պատասխանածեն ՆԱԹՕ-ի անդամ երկիրներու դեսպաններու բազմաթիւ հարցերուն,որոնք կը վերաբերէին Հայաստանի արտաքին քաղաքականութեան, տա-րածաշրջանային զարգացումներուն, ղարաբաղեան հիմնախնդրի խաղաղկարգաւորման ուղղութեամբ Հայաստանի եւ միջազգային հանրութեանկողմէն գործադրուող ջանքերուն, պաշտպանական եւ անվտանգութեանոլորտներուն գծով Հայաստանի մէջ իրականացուող բարեփոխումներուն:

Հիւսիսատլանտեան խորհուրդի նիստէն առաջ Հայաստանի արտաքինգործոց եւ պաշտպանութեան նախարարներ Էդուարդ Նալպանտեանն ուՍէյրան Օհանեանը հանդիպած են ՆԱԹՕ-ի գլխաւոր քարտուղար ԵանսՍթոլթենպըրկի հետ:

Հանդիպման ընթացքին անոնք անդրադարձած են տարբեր ծրագիրնե-րու ծիրին մէջ Հայաստան-ՆԱԹՕ համագործակցութեան, մտքեր փոխա-նակուած են տարածաշրջանային խնդիրներու շուրջ:

Page 7: Abaka 21 03-2016

Editorial écrit en anglais

par Edmond Y. Azadian

et publié dans The Armenian

Mirror-Spectator en date

du 3 mars 2016

La jurisprudence en Turquie n’a pasbeaucoup progressé depuis l’époquedes sultans ottomans. La littératurearménienne a un humoriste moinsconnu, appelé Arantzar qui ridiculisaitles lois turques de son époque. Dansl’une de ses histoires, un Arménien estreconnu coupable par un tribunal turcpour avoir insulté la barbe d’un mollah(très semblable à l’insulte de SevanNisanyan envers le Prophète). Mais enappel, le juge miséricordieux absout lecontrevenant sur le fait que les poilsde la barbe du mollah, étaient tombésle matin même, après un vigoureuxcoup de peigne.

Nous souhaitons que le casNisanyan puisse mener aux mêmesconclusions.

La Turquie est actuellement candi-date à l’adhésion à l’Union européen-ne, dont les conditions préalables ontobligé le gouvernement Erdogan aintroduire quelques améliorations auxlois de son pays, en particulier dans ledomaine des droits de la personne etla liberté d’expression, sans parler ducarnage continuel des Kurdes etl’attaque envers la liberté de la presseavec l’incarcération de plus en plus dejournalistes.

Le ressortissant turc Dogu Perinçekinsulte le génocide arménien enSuisse, et est absous par la Cour euro-péenne des droits humains, au nomd’une soi-disant défense de la libertéd’expression, mais ce même pays, quiréclame le respect des droits de M.Perinçek, condamne un intellectuelArménien, Sevan Nisanyan, à 25 ansd’emprisonnement en vertu d’accusa-tions fausses, simplement pour avoirdit la vérité sur l’histoire turque. Lesgens pourraient accepter cette logiquejuridique déformée de la part d’unpays comme la Turquie, mais il estinacceptable pour une cour européen-ne d’imiter la pensée turque.

Soit dit en passant, il y a eu un tollédans le monde entier lorsque des jour-nalistes turcs, y compris l’éditeur deCumhuriyet, ont été emprisonnés,alors qu’aucun mouvement similairen’a eu lieu depuis deux ans, depuisl’arrestation injuste de Nisanyan.

Les gens aux talents extraordinairessont souvent colorés, et ont tendanceà remettre en question les normessociales, morales et politiques. Dans leprocessus, ils se taillent de nouvellesfaçons de penser qui à leur tour,deviennent une norme de société, ausacrifice de leur vie. Nisanyan entredans ce moule du rebelle et du pion-nier social (tel Jésus-Christ, Jeanned’Arc, Giordano Bruno, etc.); malheu-reusement, il réside dans le mauvaispays.

C’est un érudit qui a considérable-ment contribué à sa société. Pourtant,il a été mis en prison sur de faussesaccusations. Il y a une pétition en lignesur le site de « change.org » deman-dant sa libération, mais la pétition n’a

pas encore atteint l’attraction interna-tionale, comme un défi à la commu-nauté arménienne mondiale.

Mais son cas mérite d’être examinébien au-delà de la partisannerie armé-nienne, puisqu’il est devenu le symboleuniversel de la justice (ou l’injustice).Il est en prison depuis deux ans et ilfait face à une sentence de 11,5 ans etsi les accusations portées contre luisont confirmées, sa peine pourrait êtreétendue à 25 ans.

Orhan Kemal Gengiz a écrit dans unarticle paru dans Al Monitor, « SevanNisanyan est puni pour avoir illégale-ment construit sur ses terres enTurquie, le paradis même de laconstruction illégale, et est maintenantincarcéré à la prison Torbali d’Izmir.En outre, au lieu de de voir décernerun prix Nobel pour l’architecture qu’ila créé à Sirince, il fait face à environ50 ans de prison pour 17 accusationsportées contre lui. En fait, tout lemonde sait que l’affaire contreNisanyan n’a rien à voir avec desinfractions de construction. Il est punipour son histoire et le travail littérairecontestant l’idéologie officielle. »

Grace à l’initiative de Nisanyan,Sirince est devenu un paradis touris-tique attirant 600 000 à 800 000 visi-teurs chaque année. Lui et sa femmeont déménagé dans cet ancien villagegrec, devenu vétuste, il y a acheté denombreuses propriétés et leur a renduleur l’état originale, avec toutes lamodernisation qu’un touriste pourraitaffectionner. En fait, ce qu’il a fait estun peu comme ce que les Tufenkianont fait en Arménie en restaurantd’anciennes maisons meublés d’équi-pements modernes. Au lieu de seréjouir de ses efforts qui augmente letourisme turc, il est puni pour y avoirpensé.

Istanbul est considérée comme lacapitale mondiale de la construction« gecekondu » (construire en une nuitsans permis), mais personne n’ajamais été reconnu coupable ni n’areçu de peine de prison pour cesconstructions illégales.Il est évident que la peine de Nisanyana plus à voir avec son franc-parler queses activités de construction. Nisanyanlui-même estime que son identité etses opinions sont la principale causede sa persécution.

Il est diplômé des universitésColumbia et Yale. Il a écrit un livreinhabituel sur l’étymologie de lalangue turque, rappelant aux lecteursles réalisations linguistiques de HagopMartayan, qu’Atatürk avait appelerDilaçar, pour sa contribution à l’appli-cation de l’alphabet latin à la langueturque.

Les ennuis de Nisanyan ont com-mencé lorsqu’il a publié son livre inti-tulé « La fausse république », remet-tant en question la fondation de larépublique actuelle de Turquie et lalégitimité du gouvernement d’Atatürk.Ses conclusions ont déjà été reconnuspar l’historien turc Taner Akçam, qui aindiqué que tous les criminels de guer-re Ittihadistes qui plus tard se sontjoint au mouvement d’Atatürk pour

Suite à la page 8

LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016 • ABAKA • 7

S E C T I O N F R A N Ç A I S E

LUNDI 21 MARS 2016

Un simulacre d’accusationcontre Sevan Nisanyan

Discussions entre la CEEet le Conseil d’affairesEtats-Unis-Russie

L’ex-Premier ministred’Arménie Tigran Sargissian,nommé Président du Conseilde la Commission écono-mique eurasienne (CEE), s’estentretenu avec le président etchef de la direction du Con-seil d’affaires États-Unis-Russie, Daniel Russell.

La CEE est l’organe exécu-tif de l’Union économique eur-asienne (UEE), qui comprendl’Arménie, la Russie, laBiélorussie, le Kazakhstan etle Kirghizistan.

Le service de presse de laCEE a informé que Sargissian avait déclaré la CEE intéressée par le développe-ment du discours systémique avec les associations professionnelles, y compris leConseil. En ses mots, la CEE poursuit des objectifs économiques.

Daniel Russell, pour sa part, a noté que l’UEE posède un programme interna-tional moderne et attrayant pour les entreprises. Il a souligné que l’organisationqu’il représente est ouverte au dialogue avec la CEE. Les entreprises américaineset européennes continuent à travailler de façon productive sur le marché despays membres de l’UEE. En outre, il a exprimé l’espoir que le discours de l’entre-prise soit suivi par le réchauffement des relations entre les Etats-Unis et l’UEE.En outre, les interlocuteurs ont souligné la nécessité d’une collaboration à tousles niveaux, entre petites, moyennes et grandes entreprises.

La Chambre des représentants del’Etat américain de Géorgie a reconnul’indépendance du Haut-Karabagh.L’Etat de Géorgie est ainsi devenu lecinquième Etat américain à recon-naître « l’indépendance » du Haut-Karabagh après la Louisiane, leMassachusetts, le Rhode Island et leMaine.

Les principaux auteurs de la résolu-tion ont été les représentants PatGardner et Demetrius Douglas.

L’Etat américain de Géorgie reconnaît le Karabagh

Steffen Elgersma : « Nous sommessatisfaits de l’évolution desrelations Arménie-OTAN »

« Nous sommes satisfaits de l’évolution des relations entre l’Arménie etl’OTAN, » a déclaré le représentant de la Division des affaires politiques et desécurité de l’OTAN, Steffen Elgersma, au cours des discussions sur les relationsArménie-OTAN.

Elgersma a noté qu’en vingt ans de coopération, l’Arménie a pris l’engagementde participer aux activités de maintien de la paix de l’OTAN, et compte tenu desproblèmes de sécurité du pays, sa participation est impressionnante. Il a ajoutéque la participation de l’Arménie aux opérations de maintien de la paix del’OTAN ont atteint le plus haut niveau.

Steffen Elgersma a ajouté que l’OTAN appliquait deux principes concernantl’Arménie : le respect, et l’examen de la volonté des parties.Il a souligné que l’OTAN et l’Arménie respectaient les choix des uns et desautres, et considéraient les souhaits et les désirs de chacun, de plus l’Arméniedevra être proactive.

Page 8: Abaka 21 03-2016

Une nouvelle compagnie aériennearménienne amorcera ses vols dès ledébut d’avril 2016. L’attaché de pressedu gouvernement auprès de l’aviationcivile, Ruben Grdzelian, a déclaréqu’« Aviakompania Arménie», a reçuun permis d’exploitation et pourraeffectuer des vols commerciaux régu-liers.

« Ce processus prendra environ unmois, après quoi le transporteur aériencommencera à effectuer des vols, » adéclaré Grdzelian.

Le fondateur de AviakompaniaArménie est Tamaz Gaiashvili, prési-dent de Georgian Airways. En outre,

deux Arméniens, Achod Torossian etRobert Oganessian, en sont action-naires.

Un simulacre...Suite de la page 7

construire la Turquie moderne, avaientsur les mains le sang des Arméniens etdes chrétiens en général.

Atatürk signifie littéralement « pèredes Turcs ou de Turquie. » L’écrivainturc Aziz Nesin a même franchi uneétape supplémentaire en posant laquestion suivante : « Pourquoi unbâtard devrait être appelé le père dema nation ou mon propre père. »

Des années plus tard, un autre his-torien turc demeurant en Hollande,Ugur Ungor, a publié un livre intitulé« The Making of Modern Turkey »(Naissance de la Turquie moderne),dans lequel il démontre que la classeaisée de la Turquie moderne est assisesur la richesse et les biens confisquésdes Arméniens. Nisanyan est en prisonpour les mêmes déclarations. De plus,il s’est fait entendre sur la question dugénocide arménien. Il a également reçude nombreuses menaces de mort pourses opinions sur la répression re-ligieu-se, et peut-être que sa présence en pri-son s’avère être une bénédiction, car ilpourrait partager le sort de Hrant Dink,dont la mort n’a pu être stoppée parles autorités, tout en ayant été planifiée.

En ce qui concerne le cas deNisanyan, la loi qui a permis de l’incar-

cérer avait déjà été abrogée. Lemembre du Parlement du parti del’opposition HDP, Pervin Boudan, aremis en question en vain la validité dela loi devant le parlement. La loi 2863,article 65, a été abrogée de laConstitution en 2012, pourtant le jugea insisté pour l’utiliser. La condamna-tion est également contraire auxarticles 6 et 7 de la Cour européennedes droits de la personne.

Dans l’atmosphère xénophobed’aujourd’hui, générée par le zèle reli-gieux du président Recep TayyipErdogan, les subtilités des loisactuelles ne brisent pas la glace.

Mais le cas à portée de main est undéfi pour tous les Arméniens à traversle monde, ainsi que pour toutes lesorganisations de défense des droitshumains. L’opinion publique interna-tionale doit démasquer les violationsmodernes des droits humains de laTurquie, qui, autrement, tournera endérision sa candidature d’adhésion àl’Union européenne.

Il est temps de libérer SevanNisanyan de prison. Il est bavard,contradictoire et peu prêt à apaiser ouà cacher ses couleurs pour vivre uneexistence sûre. Mais tel est précisé-ment le genre de personne dont laTurquie a besoin pour se transformeren une démocratie.

Traduction N.P.

8 • ABAKA • LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016

Les minorités nationalesd’Arménie représentées par des députés ?

En 2017, les communautés yézidie,russe, assyrienne, et kurde d’Arméniepourront être représentées àl’Assemblée nationale arménienne. Le nouveau projet de loi électoral pro-pose d’allouer quatre sièges aux mino-rités nationales du pays qui ont dépas-sé le seuil d’un coefficient spécial, enfonction de la population de la minoriténationale.

Selon le recensement mené enoctobre 2011, les communautés yézi-die, russe, assyrienne, et kurde sont les plus importantes minorités nationales dupays.

Le projet électoral a été approuvé lors d’une réunion du Cabinet, et devraitêtre soumis au Parlement les 9 ou 10 mars.

Conformément au projet de loi, les élections législatives se tiendront à l’échel-le nationale, et seront réalisées uniquement par représentation proportionnelle,c’est-à-dire par des candidats inscrits sur des listes de partis politiques.

Polymetal International achèteune mine d’or en Arménie

La compagnie PolymetalInternational, la plus grande productri-ce d’argent de Russie et l’une des prin-cipales compagnie aurifère du monde,a acheté une autre mine en Arménie auprix de 25 millions de dollars.

En 2015, un total de 410 mille tonnesde minerai a été extrait et traité dans lamine de Kapan de la province deSyunik, en Arménie.

La même année, une demi-tonned’or, mille tonnes de cuivre, cinq milletonnes de zinc et plus d’une tonne d’argent ont été vendus.

Durant cette période, le bénéfice net de l’entreprise s’est élevé à 35 millionsde dollars US.

Après la conclusion de la transaction commerciale, au cours du deuxième tri-mestre 2016, Polymetal annoncera ses plans à court et à long terme concernantla mine Kapan.

Erévan, l’une des 16 anciennesvilles d’Europe

Le quotidien The Telegraph deGrande-Bretagne a publié une sériede photos sur 16 anciennes villesd’Europe dont Erévan.

« Quelque 30 ans avant la fonda-tion de Rome, la ville maintenantcapitale de l’Arménie servait d’étapeimportante le long de la route descaravanes d’Asie vers l’Europe, »précise le quotidien. « Elle a étéenvahie par les Assyriens, lesRomains, les Byzantins, les Perses,les Arabes, les Seldjoukides, lesMongols et les Turcs, et plus tard par l’Armée rouge soviétique en 1920. »

« Depuis la dissolution de l’Union soviétique, la capitale de la Républiqued’Arménie a vu la croissance de ses institutions culturelles (elle abrite unnombre ahurissant de musées). Le tourisme s’y développe lentement. »

Erévan est 16e des plus anciennes villes d’Europe parmi la liste du Telegraph.

Nouvelle compagnie aériennearménienne dès avril 2016

Le pianiste Tigran Hamasyan jouepour les sans abris de Gumri

Un pianiste mondialement célèbres’est associé à la campagne lancée parun habitant de la ville arménienne deGumri en vue de fournir des logementsà ces familles qui continuent à vivredans des abris de fortune, ces contai-ners ou « domiks », plus de 27 ansaprès le séisme qui a dévasté la deuxiè-me ville d’Arménie et toute la partienord-ouest du pays. En dépit des pro-messes des autorités qui s’étaient enga-gées à reloger toutes les familles dontles habitations avaient été détruites par le tremblement de terre meurtrier du 7décembre 1988, plus de 3 000 d’entre elles vivent toujours dans la précarité deces logements préfabriqués. En janvier, le photographe Hayk Barseghian, quiavait réalisé un reportage photo sur ces familles en mettant l’accent sur leursconditions de vie particulièrement difficiles dans une région alternant étés tor-rides et hivers sibériens, avait lancé une campagne de collecte de fonds surInternet en vue de leur venir en aide.

Il s’était fixé pour premier objectif de récolter environ 175 000 $ en quelquesmois pour l’achat de logements pour 13 familles résidant actuellement dans lesdomiks les plus sommaires. A ce jour, la campagne a permis de recueillir quelque40 000 $, mais faute de réunir la somme fixée dans les délais, cet argent devraitêtre restitué aux donateurs. Afin de dynamiser la campagne, Tigran Hamasian,pianiste de jazz de 28 ans qui s’est fait connaître bien au-delà des frontières del’Arménie, s’est rendu dans sa ville natale de Gumri, où il a donné samedi 27février un récital en plein air, sur fond de sommets enneigés dominant cette villesituée à 120 kilomètres au nord-ouest de la capitale, devant une masure illustrantla pénurie de logements. Des milliers de personnes, de Gumri et d’autres régionsdu pays, assistaient à ce concert qui a vocation à sensibiliser l’opinion sur lesconditions de vie de trop nombreux habitants de Gumri. Cette initiative musicalea permis de rassembler encore quelques fonds, laissant espérer à M. Barseghianque sa campagne aura atteint ses objectifs financiers à l’échéance fixée du 20mars.

Page 9: Abaka 21 03-2016

Serzh Sargsyan praisesArmenia-France dialogue,calling for more active workto boost economic relations

Straight from Yerevan,

by RAFFI ELLIOTT

YEREVAN - Recent media atten-tion over a new wave of Syrian-Armenians leaving Armenia in for newbeginnings in Canada has sparkedrenewed concern about the state’sability to integrate its refugees fromthe war-torn Middle East. Questionsabout the country’s prospects for tack-ling its corruption problem were alsohighlighted in a recent Radio FreeEurope report where one Canada-bound emigrant at Yerevan’s Zvartnotsairport cited notorious government-connected oligarchs Ruben Hayrapet-yan and Samvel Alexanyan by name ashaving made it impossible for him torun his small business in Armenia.

Similarly sensationalized reports ofSyrian-Armenians taking part in a se-cond exodus, this time from theirancestral land, marks a stark contrastwith initial expectations of the impactthat droves of Syrian repatriates wouldhave on Armenia; bringing up darkmemories of previous waves of unsuc-cessful repatriation efforts of Iraqi andAzerbaijani-Armenians in priordecades.

As civil unrest in Syria morphedinto full-blown civil war, the country’sancient Armenian community was de-vastated. The Armenian authorities,however, were quick to respond, offer-ing automatic citizenship to ethnicArmenians living in the Middle East,and even setting up passport offices inthe Armenian embassy in Damascus.Flights from Damascus, Latakia, andAleppo continued to bring waves ofrefugees (which Armenia branded as“Repatriates”) to Yerevan. When itbecame impossible to fly, many tookto the roads; driving through Turkeyand Georgia to make it to safety inArmenia. It is estimated that between15 000 and 17 000 Syrian-Armenianrepatriates came this way.

Throughout the war, ethnic Arme-nians were largely spared the fate ofmany of their Syrian compatriots, withas many of 5 million of them beingsqueezed into refugee camps spreadthroughout Turkey, Lebanon andJordan, or forced to illegally cross theAegean to Europe, while othersremained in the devastated wastelandtheir country had become.

Armenia’s relatively low livingstandards and struggling economy,notwithstanding, the country garneredinternational praise in its efforts toassist the refugees. Syrian-Armenianswere offered certain benefits, inclu-ding housing, assistance with basicneeds, Eastern-Armenian, and Russian

classes, community centers, favou-rable small business loans, and so on.Repatriates, particularly from Qamish-li, willing to relocate to Artsakh wereoffered free land and special tax rates.

Many in Armenia welcomed thisinflux from Syria because it wasexpected that their reputation asentrepreneurs, and high skillsetswould invigorate a sluggish economy,while their social skills would shakeup the service sector. The result wasthat within a year, 40 new Levantinerestaurants and eateries opened theirdoors in Yerevan, while countlessother small businesses began opera-ting across the country.

The plight of the Syrian-Armeniansmade daily headlines in Armenia foryears as the war raged on, with thou-sands donating belongings, or food,while others offered employment.Despite this, a lack of familiarity withthe region, linguistic misunderstand-ings, and general issues expected fromrefugee status contributed to a senseof alienation.

Stories of government failures inaccommodating these new arrivalshave dominated the Diasporan press.Many Syrian-Armenians have indeedmet with frustration when faced withthe country’s small market size, largeamount of administrative red tape, andbureaucratic corruption, optinginstead to move on to greener pas-tures. One lady was quoted in sayingthat she had spent two years lookingfor work in Armenia, but was ready tomove to Canada if she was still unsuc-cessful. However, when offered toapply for a job placement programmefor Syrian-Armenians, she replied thather CV was still in Arabic.

Many new arrivals never intendedto stay in Armenia permanently. Mostsaw Armenia as a springboard to even-tually rejoin relatives in WesternEurope and Canada, which hosts a bigSyrian-Armenian community.

Organizations such as Hay Doun inMontreal, and the Armenian ReliefSociety in Toronto, facilitated the out-flow of Syrian-Armenians fromArmenia.

The situation changed dramaticallyas Canada’s new Prime Minister,Justin Trudeau, announced that thecountry would accept upwards of60 000 Syrian refugees. Syrians inArmenia watched closely as the PrimeMinister personally welcomed theJamkossian family in Toronto, leadingto a flood of new sponsorship applica-tions at Hay Doun.

Tamar, an Aleppo-born Armenianliving in Yerevan displays all the signsof a successful integration in Armenia:

Cont’d on page 10

LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016 • ABAKA • 9

E N G L I S H S E C T I O N

MONDAY MARCH 21, 2016

SYRIAN ARMENIAN

IMMIGRANTS COPE IN

ARMENIA, LONG FOR CANADA

Karabakh Defense Army holdsMilitary Council meeting

The military council meeting of theNagorno-Karabakh Republic (NKR)Defense Army took place today.

The session was held under thechairmanship of Lieutenant-GeneralLevon Mnatsakanyan, who is also theDefense Minister and commander ofthe Defense Army, NKR DefenseMinistry press-service reports.

The issues related to the organiza-tion of military duty and improvementof engineering facilities were addres-sed at the meeting. The latter was alsoattended by the heads of subdivisions.

Following the speeches, the discus-sions were summed up and proposalswere introduced. The Defense Ministergave corresponding instructions.

President Serzh Sargsyan praised the steadily developing partnership and dia-logue between France and Armenia as he convened and chaired a working ses-sion to address the bilateral economic cooperation agenda.According to a press release by the Presidential Office, Armenian Ambassador toFrance Vigen Chitechyan delivered a report at the meeting to sum up the recentyears’ developments and achievements in the Franco-Armenian relations. Themeeting focused especially on the current level of the economic ties and poten-tials to develop the mutually beneficial partnership in different areas.

The meeting was attended by Foreign Minister Edward Nalbandian, Head ofthe Armenia-France Parliamentary Friendship Group Ara Babloyan, Minister ofEconomy Artsvik Minasyan and responsible official from the Presidential Office.

“It is essential to note that the political dialogue over the past years has impar-ted a new quality to the Franco-Armenian relations, with the scientific-educatio-nal, cultural and trade-economic sectors becoming more active and the legal-contractual domain expanding further to cover over 40 agreements,” he said.

Appreciating the French-Armenian Development Agency’s active work inArmenia, the president noted that Armenia has a good potential to develop fur-ther its relations with the country.

“I am also aware of the plans to arrange meetings with representatives of thebusiness community this year to collaborate on the business platform. But theconduct of such events only once or twice per year is simply unsatisfactory. Ithink we have to impart a new spirit to the Armenia Development Foundation tomake it work actively in not only France but also across the globe. Our govern-ment institutions, however, cannot work adequately in other countries if ques-tions as these are not under our ambassadors’ spotlight. We have long beenmaking calls for having working plans and an economic program in embassies. Adeputy foreign minister will be appointed today to coordinate our foreign econo-mic relations and intergovernmental committees’ work, and deal purely witheconomic relations,” the president said.

At the end of the meeting, he asked the minister of economy to examine theFrench-funded companies’ capital and future projects to offer them the best pos-sible assistance in future activities.

Page 10: Abaka 21 03-2016

48,522 Armenian citizens visitedTurkey in the period from January toDecember 2015.

In December 2015, 2913 Armeniansvisited Turkey, which is 20 percentless than the analogous index of last

year, Turkey’s Ministry of Culture andTourism reports.

And the number of Armenian citi-zens visiting Turkey during entire 2015reduced by 28 percent as compared to2014.

Syrian Armenian...Cont’d from page 9

She works in one of the country’slargest tech firms, has a very activesocial life, and is heavily involved in anumber of local associations. Despitethis, she continually uses the condi-tional “if I remain here” when dis-cussing her life in Armenia. The appealof a potential life in Canada which isnow offered to Syrian-Refugees is notlost on her. “I love my life in Armenia”,she says “but, what can I do with anArmenian passport? With a Canadianpassport, on the other hand…”.

This sentiment is echoed by the factthat Syrian-Armenians who had reset-tled in Armenia before the war havealso tried to take advantage ofCanadian refugee services, and alarm-ing reports that the Syrian Embassy inYerevan has taken advantage of thesituation by selling fake Syrian pass-

ports to local Armenians. Many other Syrian-Armenian, how-

ever, have found their homeland totruly be a land of opportunity. 28-year-old Gaidzak Jabakhtchurian and hisfamily operated a small chain ofLahmadjoun restaurants in Aleppo.During the war, they decided to moveto Armenia, and opened another shop.They managed to beat the odds, quick-ly building a reputation as one of thebest Lahmajoun spots in town. Theyhave since moved to a larger and morecentral location, and have a ferventlyloyal clientele.

Derian Kebab, a small eatery openeda little over a year ago just next to acar mechanic shop by a Syrian-Armen-ian family has also become synony-mous with the new food scene thatYerevan is currently enjoying. Theyare now opening a second location.

Syrian repatriates have made theirmark in other sectors of the economyas well. Car mufflers, manufactured by

a Qamishli-born entrepreneur nowcompletely dominate the muffler mar-ket once competed over by Turkishand Iranian imports. The low produc-tion price and excellent quality havespiked demand for Armenian mufflersas far away as Georgia and Russia.

Armenia has proven to be a land ofbroken dreams for some, and a land ofopportunity for others. In the face ofacute government failings, economicwoes, endemic corruption and otherobstacles to economic development,the country remains, at the very least,a safe haven for desperate peopleescaping a life of constant bombings,kidnappings, and existential threats,and the only pace on the planet thatArmenians can truly claim.

Regardless, the thought of a life inCanada being as far away as a fewclicks on the Hay Doun websiteproved to be too strong for manySyrians in Armenia. In a sadly ironicway, the Armenian Diaspora has once

more indirectly contributed to thedepopulation of Armenia.

Shant, a computer programmerfrom Aleppo just arrived in Montréal.At the start of hostilities, he escapedthe draft by fleeing to Armenia, wherehe found employment in a prestigiousAmerican tech company. When heheard of the possibility of applying fora Canadian refugee visa through HayDoun, he did his research, and weighedhis options. “I determined that Canadawould be the best place to continuemy career, that’s all”. Despite this, heremembers his time in Yerevan fondly,saying “Armenia is my home-land, Iwill try my best to end up back there”.

Raffi Elliott is a Canadian-Arme-

nian entrepreneur and founder of

gettreated.co. He is currently based in

Yerevan and often comments on

socio-political, economic and tech

related issues in Armenia, the

Caucasus, and beyond.

10 • ABAKA • LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016

Armenia’s economy becomingattractive to US investors – ambassador

Armenia’s economy has reached astage of stabilization and reformswhich makes it attractive to USinvestors, US Ambassador to ArmeniaRichard Mills said online in response tocitizens’ questions about his commentson US President Barack Obama’s state-ment that the historic level of USinvestment in Armenia in 2015 is justthe beginning of expanded trade andinvestment ties and about practicalsteps and US companies interested in investments in Armenia.

The US president’s comments reflect the priorities of the US administrationand embassy in Armenia - promoting US investments and trade. Last year sawimportant developments, including the Vorotan hydroelectric system deal, thelargest one-time US investment in Armenia. Armenia and the US signed a frame-work trade and investment agreement, which is supposed to help the two gov-ernments to remove obstacles to bilateral trade, Mr Mills said.

Ambassador Mills said he believes that the lifting of international sanctionsagainst Iran could be a good opportunity for the United States to expand its busi-ness relations with the Islamic Republic.

He added that the Embassy’s objective to attract more investment runsparallel with their partners’ efforts towards reducing corruption in Armenia.The diplomat further highlighted the importance of ensuring equal conditionsfor all businesses (whether Armenian, Russian or other), adding that they canattract investments to help cut corruption risk in support to the domesticentrepreneurs.

Number of Armenian citizensvisiting Turkey drastically drops

Official Opening of ‘Genocide after the Genocide’Exhibition Held in the European Parliament

The exhibition “Genocide After the Genocide”taking place in the European Parliament, inBrussels, was officially opened on March 1, in thepresence of over a hundred guests. Present weremembers of the European Parliament, staff mem-bers, assistants and representatives of the Armeniancommunity of Belgium.

he exhibition “Genocide after the Genocide” con-sists of 32 photos, of Armenian churches and reli-gious monuments, before and after the ArmenianGenocide of 1915, perpetrated by Turkey. The pho-tos depict the systematic destruction of Armenianmonuments, culture and heritage, in WesternArmenia, what is now Eastern Turkey. Turkey to thisday, denies the reality of the Armenian Genocide,despite international condemnation and resolutions.

It is the first time that the exhibition has beenheld outside the Republic of Armenia.

Member of the European Parliament and host ofthe exhibition Nikolaos Androulakis, thanking allthose who attended the opening, saying, “I am very

pleased to host this exhibition today in the EuropeanParliament. Last year we commemorated the 100thanniversary from the Armenian Genocide. I had theprivilege to attend the events organized by the Ar-menian Government in Yerevan. As the OttomanEmpire was falling apart, other Christian population,especially the Pontius followed the fate of Armen-ians. At the exhibition you can see photos from reli-gious and other buildings of Armenian culture asthey were before the genocide and in their currentsituation. As these photos show, the millions ofdead, deported and forced to exile Armenians werenot the only victims. The purpose of the Genocidewas the physical and cultural extinction of Armenia.Turkey must face historic truth and recognize theatrocities that took place at the beginning of lastcentury. It is our duty to preserve the memory. It isessential if we want to have a better future and avoidrepeating the mistakes of the past.”

Page 11: Abaka 21 03-2016

LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016 • ABAKA • 11

Հռոմի Պապը Սուրբ Պետրոսի տաճարէն քար մընուիրած է Գիւմրիի Սրբոց Նահատակաց եկեղեցւոյ

Հռոմի Պապ Ֆրանչիսկոս Գիւմ-ր ի ի Ս ր բ ո ց Ն ա հ ա տ ա կ ա ց ա ռ ա ջ -նորդանիստ Հայ Կաթողիկէ տաճա-րին նու իրած է խորհրդանշականքար մը` վերցուած Հռոմի Ս. Պետ-րոսի Մայր Տաճարի պատէն` ի նշանմիութեան եւ հաղորդութեան:

Ի ն չ պ է ս կ ը յ ա յ տ ն է p a n a r m e -nian.net-ը՝ վկայակոչելով Հայ Կա-թ ո ղ ի կ է ե կ ե ղ ե ց ւ ո յ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի ,Վրաստանի, Ռուսիոյ եւ ԱրեւելեանԵւրոպայի առաջնորդարանը, քարըՊապի անունէն ուղարկած է Վա-տ ի կ ա ն ի Ս . Պ ե տ ր ո ս ի Պ ա պ ա կ ա նաթոռանիստ տաճարի լուսարարա-պետ Քարտինալ Անճելօ Քոմասթ-րին` յատուկ նամակի մը հետ միա-սին:

2015-ի Դեկտեմբեր 8-ով թուագ-րըուած այդ նամակին մէջ Քարտի-նալ Քոմասթրին կը գրէ, որ Պապին ո ւ ի ր ա ծ ք ա ր ը զ ե տ ե ղ ո ւ ա ծ է ր Ս .Պ ե տ ր ո ս ի տ ա ճ ա ր ի Ս . Դ ր ա ն մ է ջ

2000-ին՝ ձեռամբ Նորին ՍրբութիւնՍ . Յ ո վ հ ա ն ն է ս Պ օ ղ ո ս Բ . Պ ա պ ի :Քարը Ս. Պետրոսի տաճարէն վեր-ց ը ո ւ ա ծ է Ո ղ ո ր մ ո ւ թ ե ա ն յ ո բ ե լ ե -նական տարուայ բացման առթիւ`2015-ի Դեկտեմբեր 8-ին ԱնարատՅղութեան տօնին:

Կը նշուի նաեւ, որ այս քարը կընուիրուի «որպէս նշան սերտ հա-ղորդութեան Սրբազան Քահանայա-պետին հետ, որ յաջորդն է ՊետրոսԱռաքեալի եւ որպէս մասնակցու-թիւն հոգեւոր շնորհներու յոբելենա-կան տարուան»:

Գ ի ւ մ ր ի ի Ս ր բ ո ց Ն ա հ ա տ ա կ ա ցեկեղեցին օծուած է 2014 թուակա-նի Սեպտեմբեր 24-ին: Գիւմրիի մէջՀայ Կաթողիկէ աթոռանիստ եկե-ղեցի կառուցելու նպատակ ունեցածէ ե ւ ա ռ ա ջ ի ն ք ա յ լ ե ր ը ի ր ա կ ա -ն ա ց ո ւ ց ա ծ է Հ ա յ Կ ա թ ո ղ ի կ է ե կ ե -ղ ե ց ւ ո յ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի , Վ ր ա ս տ ա ն ի ,Ռ ո ւ ս ի ո յ ե ւ Ա ր ե ւ ե լ ե ա ն Ե ւ ր ո պ ա յ ի

թ ե մ ի ա ռ ա ջ ի ն ա ռ ա ջ ն ո ր դ Գ . Տ .Ներսէս արքեպիսկոպոս Տէր-Ներ-

սիսեանը: Նախապատրաստականգործողութիւնները շարունակած էերկրորդ առաջնորդ Գ.Տ. Նշան ար-ք ե պ ի ս կ ո պ ո ս Կ ա ր ա ք ե հ է է յ ե ա ն ը :Շինարարական աշխատանքներըսկսած են Առաքելական պատուի-ր ա կ ն շ ա ն ա կ ո ւ ա ծ , Հ . Վ ա հ ա ն ծ .վ ր դ . Օ հ ա ն ե ա ն ի օ ր օ ք 2 0 1 0 - ի ն `Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթո-ղիկոսի օրհնութեամբ, ՀՀ կառավա-րութեան աջակցութեամբ:

Եկեղեցւոյ շինարարական աշխա-տանքները շարունակած եւ աւար-տին հասցուցած է 2011-էն թեմիառաջնորդի պաշտօնը ստանձնածԳ.Տ. Ռաֆայէլ արքեպիսկոպոս Մի-նասեանը, որուն որոշումով ալ` որ-պէս Հայոց Ցեղասպանութեան 100-րդ տարելիցի խորհրդանիշ, ի նշաննահատակներու անմար յիշատա-կին, եկեղեցին կը կրէ Սրբոց Նահա-տակաց անուանումը:

Սթիւըն Հոքինկ. «Գիտութեաննկատմամբ սէրը յառաջացած էհայ ուսուցիչի շնորհիւ»

Բրիտանացի յայտնի բնագէտ-տեսաբան Սթիւըն Հոքինկը նշած է այնմարդուն մասին, որուն շնորհիւ դեռ մանուկ հասակէն սէր ունեցած էգիտութեան նկատմամբ: Այդ մարդը բրիտանահայ մաթեմաթիքոս ՏիգրանԹահթան է : Ա յս մասին կը հաղորդէ Armenpress .am-ը ՝ վկայակոչե լովBBC-ն։

Հոքինկը այդ մասին խօսած է Global Teacher Prize մրցանակաբաշ-խութեան արդիւնքներուն հրապարակման նուիրուած ուղերձին մէջ:

«Անոր դասերը կենդանի էին եւ գրաւիչ: Ամէն բան կրնար քննարկմանառարկայ դառնալ: Մենք միասին ստեղծեցինք իմ առաջին համակարգիչը:Շնորհիւ պարոն Թահթայի ես դարձայ Քեմպրիճի մէջ մաթեմաթիքայիամպիոնի փրոֆէսըր` ամպիոն, որ ժամանակին գլխաւորած է ԻսահակՆիւթընը»,- ըսած է Հոքինկը` աւելցնելով, որ ցանկացած առանձնայատուկմարդու ետին կանգնած է առանձնայատուկ ուսուցիչ մը:

«Այսօր աւելի քան երբեւէ մեզ անհրաժեշտ են մեծ ուսուցիչներ: Մենքպէտք է յիշենք, թէ որքան կարեւոր են անոնք»,- ընդգծած է գիտնականը:

Տիգրան Թահթան ծնած է 1928 թուականին: Ան Հայոց Ցեղասպանու-թենէն փրկուած եւ Մանչեսթըր հաստատուած հայ ընտանիքի զաւակ է, որստացած է հայկական կրօնական կրթութիւն:

Մաթեմաթիքայի ո լորտին մէջ ան հեղինակ է բազմաթիւ աշխատու-թիւններու։ Մահացած է 2006 թուականին:

Հայկական շուկայ մուտք գործող« Ա ր մ ե ն ի ա » օ դ ա ն ա ւ ա յ ի ն ը ն կ ե -ր ո ւ թ ի ւ ն ը մ տ ա դ ի ր է կ ա ն ո ն ա ւ ո րչուերթներ իրականացնել Ռուսիոյտարբեր քաղաքներ, Թեհրան, Տու-պ ա յ , Պ ր ա հ ա յ , Թ ե լ Ա ւ ի վ , Ք ի ե ւ ,Մ ի ն ս կ , Պ ա ր ս ե լ ո ն ա , Լ ո ն տ ո ն : Ա յ սմասին Երեւանի մէջ կայացած մա-մու լի ասու լիսի ժամանակ յայտա-րարած է ընկերութեան բաժնետէրԹամազ Գաիաշվիլին: Անոր խօսքով`առաջին կանոնաւոր չուերթը պիտիմեկնարկէ Ապրիլ 21- ին Մոսկուա, Թել Աւիվ ուղղու-թիւններով, ապա թռիչքներու աշխարահագրութիւնըպիտի ընդլայնուի:

«Օդանաւային ընկերութիւնը իր աշխատանքներըպիտի կազմակերպէ այնպէս, որ Հայաստանի բնակ-չութիւնը գոհ ըլլայ, գիներն ալ շատ բարձր չըլլան: Մենքկը ձգտինք ցած գիներ ապահովել այն մարդոց համար,որոնք ատոր կարիքը ունին» , - «Արմէնփրէս»- ի փո-խանցմամբ` ըսած է Թամազ Գաիաշվիլին:

Ընկերութեան հայ բաժնետէր Ռոպերթ Յովհաննիս-եանի խօսքով` «Արմենիա» ընկերութիւնը հնարաւորու-թիւն պիտի տայ հայ օդաչուներուն ու տեխնիկականանձնակազմի աշխատակիցներուն, որոնք ներկայիսկ՛աշխատին արտասահմանի մէջ, վերադառնալ Հայաս-տան, ու աշխատիլ իրենց ընկերութեան մէջ: Ինչ կը վե-րաբերի գիներու քաղաքականութեան, ապա Ռոպերթ

Յ ո վ հ ա ն ն ի ս ե ա ն ի հ ա ւ ա ս տ ո ւ մ ո վ `գիները պիտի ըլլան այնպէս, որ ՀՀք ա ղ ա ք ա ց ի ն ե ր ը ա ռ ա ն ց խ ն դ ի ր իգ ն ե ն տ ո մ ս ե ր ո ւ թ ռ չ ի ն տ ա ր բ ե րուղղութիւններով:

Աւելի առաջ ընկերութիւնը յայտ-նած էր, որ կը պատրաստուի 49 տո-լ ա ր ո վ չ ո ւ ե ր թ ն ե ր ի ր ա կ ա ն ա ց ն ե լԵրեւանէն Եւրոպա, ԱՊՀ երկիրներ:Լրագրողի այն դիտարկումին ի պա-տասխան, որ այս արժէքի մէջ նե-ր ա ռ ո ւ ա ծ չ ե ն հ ա ր կ ե ր ը ` Թ ա մ ա զ

Գաիաշվիլին նկատեց, որ այդ տոմսերը պէտք է գնելերկու ամիս առաջ, անոնք ետ պիտի չվերադարձուին,բացի այդ` արժէքին մէջ ներառուած պիտի չըլլան օդա-նաւակայանի ծառայութիւններու մատուցման գինը:Ռոպերթ Յովհաննիսեանի խօսքով ալ ` օդակայանիհարկի աւելացման պարագային նշեալ տոմսը պիտիարժէ մօտ 100 եւրօ: Բաժնետէրերը տեղեկացուցիննաեւ, որ օդանաւային ընկերութիւնը մինչեւ տարե-վերջ կը նախատեսէ շահագործել ութ օդանաւ: «Ապ-րիլի սկզբին պիտի ունենանք երեք օդանաւ, Յունիս-Յուլիսին եւս երկու, տարուան վերջը մօտ ութ օդա-նաւ»,- ըսած է Թամազ Գաիաշվիլին:

Ը ն կ ե ր ո ւ թ ե ա ն բ ա ժ ն ե տ ո մ ս ե ր ո ւ ն 5 1 տ ո կ ո ս ը կ ըպատկանի Աշոտ Թորոսեանին, 25 տոկոսը` ՌոպերթՅովհաննիսեանին, իսկ 24 տոկոսը` Թամազ Գաիաշ-վիլիին:

«Արմենիա» օդանաւային ընկերութիւնը արտասահմանիմէջ աշխատող հայ օդաչուները Հայաստանվերադարձնելու նպատակ ունի

ԼՂՀ կը ներկայացուիզբօսաշրջութեանոլորտի ամենամեծցուցահանդէսին

Լ . Ղ ա ր ա բ ա ղ ի Հ ա ն ր ա պ ե տ ո ւ -թիւնը միացած է Պեռլինի մէջ տեղիունեցող «Միջազգային զբօսաշրջա-յ ի ն պ ո ր ս ա » - ի ց ո ւ ց ա հ ա ն դ է ս ի ն :Ա ն ի կ ա զ բ օ ս ա շ ր ջ ո ւ թ ե ա ն ո լ ո ր տ իաշխարհի մէջ իրականացուող ամե-նամեծ ցուցահանդէսն է:

Աշխարհի տարբեր երկիրներուզ բ օ ս ա շ ր ջ ա յ ի ն ը ն կ ե ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ,օ դ ա ն ա ւ ա յ ի ն ը ն կ ե ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ո ւհ ի ւ ր ա ն ո ց ն ե ր կ ը ն ե ր կ ա յ ա ց ն ե նիրենց երկիրն ու արտադրանքը:

Միջազգային զբօսաշրջային պոր-սայի ցուցահանդէսը տեղի կ՛ունե-նայ ամէն տարի` Գերմանիոյ մայրա-քաղաքին մէջ:

Page 12: Abaka 21 03-2016

Աւագ Հինգշաբթի

Աւագ Հինգշաբթին վերջին ընթրիքի յիշատակի օրն է: Այդ օրբոլոր եկեղեցիներուն մէջ կը մատուցուի Սուրբ Պատարագ, իյիշատակ Քրիստոսի կողմէ Սուրբ Հաղորդութեան խորհուրդիհաստատման: Վերջին ընթրիքի ընթացքին Յիսուս հաց եւ գինիճաշակել տուաւ իր աշակերտներուն ըսելով որ հացը իր մարմիննէ որ կը բաշխէ մարդկութեան, իսկ գինին՝ իր արիւնը որ կը թափ-ւի մարդկանց մեղքերու քաւութեան համար:

Հայաստանեաց Առաքելական եկեղեցին միակ եկեղեցին է որջուր չի խառներ Սուրբ Պատարագի գինիին մէջ, նշելով Յիսուսիարեան անապակ (մաքրամաքուր) ըլլալը:

Վերջին ընթրիքէն ետք Յիսուս ծունկի եկաւ իր աշակերտ-ներուն առջեւ եւ լուաց անոնց ոտքերը՝ խոնարհութեան կա-տարեալ օրինակ ծառայելով ու ըսելով՝ «Ես ձեզի օրինակ մըտուի որպէսզի դուք ալ իրարու ընէք այն, ինչ որ ես ձեզի ըրի»:

12 • ABAKA • LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016

Սիրելի Փունջի ընթերցողներ

Գարնանամուտը աւետող Մարտ ամսուան մէջ ենք արդէն:Թէեւ բնութիւնը տակաւին ծածկուած է ձիւնով սակայն գարնանշունչը զգալի է հետզհետէ բարձրացող ջերմաստիճանին հետ եւառաւել այս տարի Մարտը տօնական զգեստ հագած կը մօտենայմեզի որովհետեւ մեր բոլորին համար սիրելի Զատիկը պիտիտօնենք այս ամսուն:

Զատիկի նախորդող Մեծ Պահքի շրջանը որը զոհողութիւն-ներու, վերանորոգման եւ աղօթքներու շրջան մըն է բոլոր Քրիս-տոնեայ հաւատացեալներու համար, մեզ կը պատրաստէ Յի-սուսի Հրաշափառ Յարութեան, տօնելէ ետք անոր յաղթականմուտքը Երուսաղէմ Ծաղկազարդի տօնին ապա անցնելով ԱւագՇաբթուայ իւրաքանչիւր եւ յատուկ նշանակութիւն ունեցողօրերը:

Սիրելիներ, կը մաղթենք որ նորոգուած հոգիներով եւ ցնծու-թեամբ դիմաւորէք Սուրբ Զատիկը եւ Գարունը:

Քրիստոս Յարեաւ Ի ՄեռելոցՕրհնեալ Է Յարութիւնը Քրիստոսի

Ա ւ ա գ Հ ի ն գ շ ա բ թ ի ե ր ե կ ո յ ե ա ն կ ը կ ա տ ա ր ո ւ ի ո տ ն լ ո ւ ա յ իարարողութիւնը: Եկեղեցիի բարձրաստիճան հոգեւորականըՔրիստոսի նմանութեամբ ծունկի գալով կը լուայ եւ իւղով կ’օծէ1 2 հ ո գ ի ի ո տ ք ե ր ը : Ա յ ս ա ր ա ր ո ղ ո ւ թ ե ն է ն ե տ ք հ ա ւ ա տ ա ց -եալներուն կը բաժնուի օրհնուած իւղէն որոնք կը տանին իրենցտուները հիւանդութիւններէ բժշկուելու եւ օրհնութիւն բաժնելունպատակներով:

ՔարահունջՀ ա յ ա ս տ ա ն ի Ս ի ւ ն ի ք մ ա ր -

զի մէջ, Սիսիան քաղաքի մօ-տ ա կ ա յ ք ը կ ը գ տ ն ո ւ ի ա շ -խարհի հնագոյն մեգալիթեան( դ ա մ բ ա ր ա ն ի , յ ո ւ շ ա թ ո ւ մ բ իկ ա մ պ ա շ տ ա մ ո ւ ն ք ի հ ա մ ա րշ ի ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր կ ա տ ա ր ո ւ ա ծկոպիտ, անտաշ եւ հսկայ քա-րերու վրայ) կոթողային համա-լ ի ր ն ե ր է ն մ է կ ը ՝ Զ օ ր ա ց Ք ա -րերը (Գրաբար հայերէնի մէջզ օ ր կ ը ն շ ա ն ա կ է օ ր ՝ օ ր ե ր ո ւք ա ր ե ր ) : 1 9 9 0 ա կ ա ն թ ո ւ ա -կաններուն համալիրը հետազօտած գիտնական Պարիս Հե-րունին առաջարկած է համալիրը կոչել Քարահունջ: Իսկ 2004թուականին, Հայաստանի Հանրապետութեան կառավարութեանհրամանով այս համալիրը կոչուեցաւ «Քարահունջ Աստղադի-տարան»:

Հեռուէն արդէն նկատելի են դաշտավայրի մէջ տեղադրուածկարմրաւուն հսկայական քարերը, որոնք շարուած են հարաւէնհիւսիս եւ կը կազմեն ճշգրիտ կերպով գծուած շրջանագիծ մը:

Ապացուցուած է որ Զօրաց Քարեր համալիրը կառուցուած էմօտաւորապէս 7500 տարի առաջ եւ ծառայած է իբրեւ աստ-ղադիտարան: Այս քարերուն շատերուն վրայ եղած են կլոր անց-քեր, որոնք ճշգրտօրէն կը համապատասխանեն երկինքի աստ-ղերու դասաւորուածութեան այդ դարաշրջանին:

Գիտնականները յայտնաբերած են նո յնանման կառոյցներնաեւ Եւրոպայի մէջ, որոնցմէ ամենէն նշանաւորն է Սթոնհէնճը(Stonehenge) Անգլիոյ մէջ:

Page 13: Abaka 21 03-2016

LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016 • ABAKA • 13

ª"oun=ºe ke patrasth^ Søsi Iskhn;an-~arra

Ո՞վ Յայտնագործած էԵրաժշտական Նօթերը

Շատ դարեր առաջ մարդիկ կ’երգէին կամ կը նուագէին միայնյիշողութեամբ: Ժամանակի ընթացքին մէկէն միւսին փոխան-ցըուելով, երաժշտութիւնը կը ձեւափոխուէր եւ երբեմն ալ բո-լորովին անճանաչելի կը դառնար: Երաժշտութիւնը գրի առնելուշատ փորձեր եղած են: Որոշ ժամանակ գործածուած են գծիկ-ներ, կէտեր, ստորակէտեր եւ ուրիշ նշաններ, սակայն այդ ձեւըշատ թերութիւններ ունէր եւ բաւարար չէր:

1 1 - ր դ դ ա ր ո ւ ն , Ի տ ա լ ի ո յ Ա ր ե ց ց օ ք ա ղ ա ք ի ն մ է ջ կ ’ ա պ ր է րԿուիտօ անունով վանական մը: Ըլ լալով երաժիշտ, ան կը ղե-կավարէր եկեղեցւոյ երգչախումբը եւ տարիներ շարունակ փոր-ձ ա ծ է ր գ տ ն ե լ յ ա ր մ ա ր ձ ե ւ մ ը ե ր ա ժ շ տ ո ւ թ ի ւ ն ը ճ ի շ դ ա ր ձ ա -նագրելու համար:

Ի վերջոյ Կուիտօ յաջողեցաւ հնարել նօթերը, գիծերը՝ որոնցվրայ կը գրուին նօթերը եւ նօթերուն անունները: Յետագայիննօթագրութեան այդ ձեւը աստիճանաբար կատարելագործուե-ցաւ եւ կը գործածուի մինչեւ հիմա:

Նշանաւոր Հայ Կիներ

Տիանա Աբգար

Մարտի 8-ին ամէն աշխարհը տօնեցՄիջազգային Կանանց Տօնը: Այդ առի-թով Փունջի այս թիւին մէջ պիտի ծա-նօթանանք նշանաւոր հայ կին գործիչ՝Տիանա Աբգարին:

Պատմութեան ընթացքին բազմաթիւկիներ մեծ դեր խաղցած են հայ ժողո-վուրդի մշակութային եւ քաղաքականկեանքի զարգացման մէջ:

Այդ կիներու շարքին կը պատկանիՃ ա փ ո ն ի մ է ջ Հ ա յ ա ս տ ա ն ի ա ռ ա ջ ի նհանրապետութեան դեսպան Տիանա Աբգարը:

Տիանա Աբգար ծնած է 1859-ին Պուրմայի մայրաքաղաք Ռան-կունի մէջ: Անոր հայրը պարսկահայ էր Նոր Ջուղա քաղաքէն,

իսկ մայրը դարձեալ պարսկահայ՝ Շիրազ քաղաքէն: ՓոքրիկնՏիանա մեծցած եւ նախնական ուսումը ստացած է Հնդկաստա-նի Կալկաթա քաղաքին մէջ, միսիոնարներու դպրոցին մը մէջ:Ան սահուն կը խօսէր հայերէն, անգլերէն, հինտուերէն եւ ճափո-ներէն:

1889-ին Տիանան կ’ամուսնանայ Աբգար Միքայել Աբգարիհետ, որուն ընտանիքը յայտնի առեւտրականներ էին:

Ե ր ի տ ա ս ա ր դ ա մ ո ւ ս ի ն ն ե ր ը կ ’ ո ր ո շ ե ն վ ե ր ջ ն ա կ ա ն ա պ է սհաստատուիլ Ճափոն որու Եոքոհամա քաղաքին մէջ կը հիմնենառեւտրական ընկերութիւն մը: Տիանա կ’ունենայ 3 զաւակներեւ կը զբաղի անոնց դաստիարակութեամբ, միաժամանակ կըսկսի գրել: Իրար ետեւէ կը սկսին լոյս տեսնել անոր գրական եւպատմագիտական 10 գիրքերը, որոնցմէ երեքը նուիրուած էինՀայաստանի եւ հայկական ջարդերուն: Անոնց կողքին ան կը գրէբազմաթիւ յօդուածներ որոնք կը տպագրուին ճափոնական եւեւրոպական զանազան թերթերու մէջ:

Տիանա Աբգար օտար շրջանակներու մէջ համարձակօրէններկայացուց հայ ժողովուրդի ճնշուած վիճակը Օսմանեանկայսրութեան մէջ: Իր ջանքերուն շնորհիւ էր, որ Ճափոնը 1918-ինեղաւ առաջին օտար պետութիւնը որ ճանչցաւ Հայաստանիանկախութիւնը, իսկ աննկուն հայուհին դարձաւ ՀայաստանիՀանրապետութեան դեսպանը այդ երկրին մէջ:

Տիանա Աբգարը այսպիսով եղած է առաջին հայազգի կինդիւանագէտը, ան մեծ յարգանք կը վայելէր միջազգային շրջա-նակներու մէջ : Դիւանագիտական գործունէութեան կողքին,Տիանա Աբգար զբաղուած է բարեսիրական գործունէութեամբ,օգնելով Հայկական ցեղասպանութենէն ազատած գաղթական-ներուն որ օրինականօրէն հաստատուին եւրոպական երկիր-ներու մէջ:

Տիանա Աբգարը մահացաւ 1937-ին, ան թաղուած է ՃափոնիԵոքոհամա քաղաքի օտարերկրացիներու գերեզմանատան մէջ:

Առիւծն ու ԱղուէսըՎարդան Այգեկցի

Առիւծ մը կորիւն ծնաւ: Հաւաքուեցան կենդանիները կորիւնըտեսնելու եւ ուրախանալու: Աղուէսը եկաւ եւ հանդէսի ժամանակբազմութեան մէջ առիւծին նախատեց բարձրաձայն ու անար-գեց, թէ այդ է քու զօրութիւնդ, որ ծնած ես միայն մէկ կորիւնփոխանակ բազմաթիւ կորիւններու:

Առիւծը հանդարտաբար պատասխանեց.Այո’, ես կը ծնիմ մէկ կորիւն, բայց առիւծ կը ծնիմ եւ ոչ քեզի

պէս աղուէս:

առակ

Page 14: Abaka 21 03-2016

14 • ABAKA • LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016

ACHOD J AKALIANIncome Tax Preparation

Tel: 450-687-4215

Ամերիկահայ գրող, լուսանկարիչՄեթիւ Քարանեանի «ՊատմականՀայաստանը 100 տարի անց» ուղե-ցոյցը INDIEFAB–ի 2015 թուականի«Տարուան գիրք» մրցանակաբաշ-խութեան ընթացքին յայտնուած էճ ա ն ա պ ա ր հ ո ր դ ա կ ա ն գ ի ր ք ե ր ո ւմրցոյթի եզրափակիչ փուլին:

2015-ին տպագրուած գիրքը իրտեսակով առաջինն է իբրեւ Արեւ-մըտեան Հայաստանի մշակութայինվայրերուն ծանօթացնող պատմա-կան ուղեցո յց : Անոր մէջ ընդգըր-կ ը ո ւ ա ծ ե ն 1 2 5 գ ո ւ ն ա ւ ո ր լ ո ւ ս ա -

նկարներ եւ քարտէզներ, որոնց մէկմասը ունի մէկ դարու հնութիւն:

Մ ե թ ի ւ Ք ա ր ա ն ե ա ն ի ր գ ո հ ո ւ -նակութիւնը յայտնած է գիրքի լա-ւ ա գ ո յ ն ն ե ր է ն մ է կ ը ճ ա ն չ ց ո ւ ե լ ո ւ նա ռ ի թ ո վ : « « Պ ա տ մ ա կ ա ն Հ ա յ ա ս -տան» աշխատութիւնը հրատարա-կելու պատճառներէն մէկը եղած էլուսաւորել պատմական հայրենիքիմ է ջ հ ա յ ե ր ո ւ ` շ ա տ յ ա ճ ա խ մ ո ռ ա -ցութեան մատնուած մշակութայինժառանգութիւնը»,- նշած է գիրքինհեղինակը:

«Պատմական Հայաստանը 100 ՏարիԱնց» ուղեցոյցը INDIEFAB-ի կողմէնլաւագոյններէն ճանչցուած է

Դատարանը Տիրամայր ՄարիՄութաֆեանը նշանակեց Մեսրոպ Պատրիարքի պաշտօնական խնամակալը

Թադէոս Պէպէքի ու իր քանի մը գործակիցներուն կողմէ նոր Պատրիարքմը ընտրելու անհրաժեշտութեան ու հիւանդ Պատրիարքին համար պաշ-տօնական խնամակալ մը նշանակելու պահանջով կատարուած դատականդիմումը Պատրիարքական Աթոռի շուրջ նոր յուզում մը յառաջացուցած էրվերջերս:

Թադէոս Պէպէք եւ ընկերները միջոցէ մը ի վեր կը պաշտպանեն այնտեսակէտը թէ Մեսրոպ Պատրիարք Սրբազանը անբուժելի հիւանդ է ,ուստի վերջացած է անոր Պատրիարքի պաշտօնը եւ պայման է որ շուտովնոր Պատրիարք մը ընտրուի: Պէպէք եւ ընկերները արծարծած էին նաեւհիւանդ Պատրիարքին նիւթական ու բարո յական հարցերուն համարխնամակալ մը նշանակելու անտեղի խնդիր մը: Այս խնդիրն ալ եկած էր նորգլխացաւ մը ստեղծելու Տիրամայր Մարի Մութաֆեանին համար, որ իրհիւանդ Պատրիարք զաւկին համար այնքան սիրտ կը մաշեցնէ տարիներէի վեր:

Դատարանը այս ուղղութեամբ վճիռ արձակեց ու հիւանդ Պատրիարքիպաշտօնական խնամակալը նշանակեց Տիրամայր Մարի Մութաֆեանը, որըստ այս որոշումին իր հիւանդ զաւակը պիտի ներկայացնէ պաշտօնա-կան տեղերու մօտ ու պիտի կարենայ գանձել անոր ամսաթոշակները,եւայլն:

Պէտք է հնարաւորինս շատ քնել.գիտնականները բացատրել են՝ ինչու

Հիւանդութիւնների վերահսկմանա մ ե ր ի կ ե ա ն կ ե ն տ ր ո ն ը զ ե կ ո յ ց էհրապարակել, որի համաձայն պէտքէ օգտագործել հնարաւորինս շատքնելու ցանկացած առիթ:

The Independnet-ը յայտնում է,որ ըստ Կենտրոնի ուսումնասիրու-թեան քնի պակասից մարդիկ տխուրեն դառնում: Գիտնականները բա-ցատրել են, որ քնի պակասը գեների

մուտացիա է առաջացնում, ինչն իր«սեզոնային տեփրեսիա» են առա-ջացնում:

Մինչ այդ էլ եօթ ժամից քիչ քունըգ ի տ ն ա կ ա ն ն ե ր ը կ ա պ ե լ է ի ն ճ ա ր -պակալութեան, արեան բարձր ճնշ-մ ա ն , շ ա ք ա ր ա խ տ ի , ս ր տ ա յ ի ն հ ի -ւանդութիւնների, կաթուածահարու-թեան ու մահուան բարձր հաւանա-կանութեան հետ:

ՆուիրատուութիւնՏ է ր ե ւ տ ի կ ի ն Ա ր թ օ ե ւ Ա ն ի Մ ա ն ո ւ կ ե ա ն ո ղ բ ա ց ե ա լ Ա ն ա հ ի տ

Տօլապճեան-ի մահուան տխուր առիթով Մոնթրէալի Թ.Մ.Մ-ին կընուիրեն 50 տոլար:

ABAKA News, onlineՀամացանցային եռալեզու ամէնօրեայլրատուական ճոխ հրատարակութիւնը

www.abakanews.org

Page 15: Abaka 21 03-2016

LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016 • ABAKA • 15

Կրօնական փոքրամասնութիւններին նկատմամբ խտրականութիւնը Վրաստանում տարածուած հիմնախնդիր է

Ա յ ս պ ի ս ի ե զ ր ա կ ա ց ո ւ թ ի ւ ն է հ ր ա պ ա ր ա կ ե լԵւրախորհուրդի յանձնաժողովը Վրաստանումռասիզմի եւ անհանդուրժողականութեան մասին:Գրեթէ 60 էջանոց զեկոյցում նկարագրուած ենվերջին 4 տարուայ ընթացքում Վրաստանումհանրային աստիճանաւորների կողմից արուածա յ լ ա տ ե ա ց ո ւ թ ե ա ն յ ա յ տ ա ր ա ր ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ը ե ւքրէածին դէպքերը: Եւրայանձնաժողովը գտնումէ , որ իշխանութիւնների կողմից արձագանգըն մ ա ն ի ր ա վ ի ճ ա կ ի ն ե ղ ե լ է ո չ հ ա մ ա ր ժ է ք ե ւխորհուրդ է տալիս պետութեանը ստեղծել յա-տուկ ստորաբաժին, որը կը քննի բռնութեան մօ-թիւով իրականացուած յանցագործութիւննե-րը:

Կ ր օ ն ա կ ա ն փ ո ք ր ա մ ա ս ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ի ի ր ա -ւունքների խախտման զեկոյցը նկարագրում էքոնքրէտ փաստեր: Եւրայանձնաժողովը ցոյց էտալիս ռասիզմի եւ անհանդուրժողականութեանդէմ 2012-2015 թուականներին բռնութեամբիրականացուած յանցագործութիւնների աւե-լացման մասին:

Փաստաթղթում գրուած է, որ կրօնական եւազգային փոքրամասնութիւնների նկատմամբյարձակումները դարձել են յաճախակի եւ իշ -խանութիւնները հիմնախնդրին արձագանգում

են ոչ համարժէք: Վրաստանի կառավարութեանհամար մարտահրաւէր չի ներկայացնում օրէնք-ն ե ր ի բ ա ց ա կ ա յ ո ւ թ ի ւ ն ը : Ե ւ ր ա յ ա ն ձ ն ա ժ ո ղ ո վ իյանձնարարականներից մէկի համաձայն, Վրաս-տանի ներքին գործերի նախարարութիւնը պէտքէ ստեղծի յատուկ բաժանմունք, որը քննարկելու

է փոքրամասնութիւնների նկատմամբ իրակա-ն ա ց ո ւ ա ծ ռ ա ս ի ս տ ա կ ա ն ե ւ ա յ լ յ ա ն ց ա գ ո ր -ծութիւնները: Զեկոյցում մեծ տեղ է յատկացուածպաշտօնեայ անձանց կողմից այլատեացութեանլեզուով գործողութիւններին: Նրանց որոշ մասըն շ ո ւ մ է , ո ր պ է տ ք է պ ա շ տ պ ա ն ե լ մ ե ծ ա մ ա ս -նութեան իրաւունքները եւ ոչ թէ փոքրամաս-նութիւնների իրաւունքները:

Ե ւ ր ա յ ա ն ձ ն ա ժ ո ղ ո վ ը ի շ խ ա ն ո ւ թ ի ւ ն ն ե ր ի նխորհուրդ է տալիս դադարեցնել եւ չեղեալ յայ-տարարել աշխատանքային պայմանագրերն այնլրատուամիջոցների հետ, որոնք զարգացնում ենբռնութեան լեզուն:

Ե ւ ր ա յ ա ն ձ ն ա ժ ո ղ ո վ ի հ ա մ ա ր մ ի ա ն գ ա մ ա յ նանորոշ է եւ ոչ-իրատեսական կրօնի հարցերովպետական գործակալութեան գործունէութիւնը:յ ա ն ձ ն ա ժ ո ղ ո վ ի հ ա մ ա ր ա ն հ ա ս կ ա ն ա լ ի է , թ էի ն չ ո ւ պ է տ ք է գ ո յ ո ւ թ ի ւ ն ո ւ ն ե ն ա յ ա յ ս տ ի պ իկառուցուածքը, որը միանգամայն խորհրդայինժամանակաշրջանի վերապրուկ է եւ խոստովա-նում է այն, որ պետութեան կրօնի նկատմամբքաղաքականութիւնը փաստօրէն ուղղուած է ոչթէ հիմնախնդիրները կարգաւորելու , այ լ հիմ-նախնդիրներ ստեղծելու կողմը:

ՆուիրատուութիւնՈղբացեալ Մարթա Եղիայեան-ի մահուան տխուր առիթով տէր եւ

տիկին Արթօ եւ Անի Մանուկեան Թ.Մ.Մ-ին կը նուրիեն 50 տոլար: Նոյնառիթով տոքթ. եւ տիկին Հրայր եւ Մանուշ Տէր Գէորգեան «Ապագայ»-ինկը նուրիեն50 տոլար:

ՄԱՀԱԶԴԽոր ցաւով կը գուժենք մահը մեր

հ ա մ ա յ ն ք ի ն ծ ա ն օ թ ե ւ գ ո ր ծ ո ւ ն ե ա յտիկիններէն՝ Մարթա Թրիէմէր Եղիայ-եանի, որ պատահեցաւ Սէնթ ՄէրիզՀիւանդանոցին մէջ, յետ կարճատեւհիւանդութեան:

Ողբացեալին մահը կը սգան իր կո-ղակիցը՝ Տօքթ. Եդուարդ Եղիայեան,զաւակները՝ Րիչըրտ եւ Թալին Եղիայ-եան, Կէրի եւ Փաթ Եղիայեան, եւ ԱնիԵ ղ ի ա յ ե ա ն , ի ն չ պ է ս ն ա ե ւ թ ո ռ ն ե ր ը ՝Իզապէլլա, Ալեքսանտրա, Էտուըրտ եւԱլեքսանտր:

Տան Կարգը տեղի ունեցաւ Ուրբաթ,1 0 Մ ա ր տ ի ն ե ր ե կ ո յ ե ա ն Կ ո մ ի տ ա սԹաղմանական Սպասարկութեան մէջ,ե ւ թ ա ղ մ ա ն ա կ ա ն ա ր ա ր ո ղ ո ւ թ ի ւ ն ը ՝յաջորդ օրը , Ս . Գրիգոր ԼուսաւորիչՄ ա յ ր Տ ա ճ ա ր ի ն մ է ջ , ն ա խ ա գ ա հ ո ւ -թեամբ Թեմիս Բարեխնամ Առաջնորդ՝Գերշ. Տ. Աբգար Եպս. յովակիմեանիեւ մասնակցութեամբ համայնքիս քահանայ հայրերուն ու ներկա-յ ո ւ թ ե ա մ բ հ ա ն գ ո ւ ց ե ա լ ի ն բ ա ր ի յ ի շ ա տ ա կ ը յ ա ր գ ո ղ խ ո ւ ռ ն ս գ ա -կիրներու: Մարմինը ամփոփուեցաւ Սէն-Լորանի գերեզմանատան մէջ:

Այս տխուր առիթով, Մոնթրէալի Թէքէեան Մշակութային Միութեանեւ Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան վարչութիւններն ուհամայն անդամակցութիւնը, ինչպէս նաեւ «Ապագայ» Շաբաթաթերթիվարչութիւնը, խմբագրութիւնը եւ աշխատակիցները իրենց խորազ-գած ցաւակցութիւնները կը յայտնեն շատ սիրելի Տօքթ. ԵդուարդԵղիայանին, սիրելի զաւակներուն, թոռներուն եւ հարազատներուն:

Մոնթրէալի Թէքէեան Մշակութային ՄիութիւնՌամկավար Ազատական Կուսակցութիւն

«Ապագայ» Շաբաթաթերթ

O[b& Marja Jrihmhr -

:[ia\;an

(1946-2016)

Իրանեան քարիւղով բեռնաւորուածառաջին նաւը հասած է Եւրոպա

«Պլումպըրկ» կը հաղորդէ, որ մէկմիլիոն տակառ իրանեան քարիւղովբ ե ռ ն ա ւ ո ր ո ւ ա ծ « Մ ո ն թ է Թ ո լ ե տ օ »նաւը 6 մարտին հասած է Եւրոպա:

« Պ լ ո ւ մ պ ը ր կ » - ի տ ո ւ ե ա լ ն ե ր ո վ `նշեալ նաւը Իրանէն Եւրոպա տա-ր ա ծ ք ը ա ն ց ա ծ է 1 7 օ ր ո ւ ա ն մ է ջ :«Մոնթէ Թոլետօ»-ն 16 յունուարինՊ ր ի ւ ք ս է լ ի կ ո ղ մ է 2 0 1 2 - է ն ի վ ե րԹեհրանի դէմ հաստատուած պատժամիջոցներուն ջնջումէն ետք, ԻրանէնԵւրոպա քարիւղ հասցուցած առաջին նաւն է: 275 մեթր երկարութեանբեռնանաւը հասած է սպանական «Եփսա» ընկերութեան քարիւղի գործա-րան, որ կը գտնուի Սպանիոյ հարաւային Ալխեսիրաս քաղաքին մէջ:

Page 16: Abaka 21 03-2016

16 • ABAKA • LUNDI 21 MARS 2016 - MONDAY MARCH 21, 2016