Ногоон эдийн засгийн хөгжлийн түншлэл

Mongolia

2014 оны 3 сарын 7-ны өдөр

Удиртгал

• 1972 он Стокхолм хот: НҮБ-ын Ерөнхий Ассемблейгаас “Хүн төрөлхтөн ба Байгаль орчин” чуулга уулзалт

• 1992 он (ХБНБУ) Рио де Жанейро хот: НҮБ-ын Рио-гийн “Байгаль орчин ба Хөгжил” Даян Дэлхийн дээд хэмжээний чуулга уулзалт. Монгол Улс тогтвортой хөгжлийн хамтын нийгэмлэгт анх удаа нэгдэн орсон.

• 2012 он ХБНБУ-ын Рио де Жанейро хот: НҮБ-ын гишүүн 170 орчим орны төлөөлөгч цугларан Тогтвортой хөгжлийн асуудлаарх НҮБ-ын “Рио+20” бага хурлыг чуулж “Бид ирээдүйг хүсэж байна” шинэ ногоон эдийн засгийн бодлогын тунхаглалыг хэлэлцэн баталсан.

Ногоон эдийн засаг

• НҮБ-ын Байгаль орчны хөтөлбөрөөс ногоон эдийн засгийг “хүрээлэн буй орчны эрсдлийг бууруулах, байгалийн нөөцийг үр ашигтай зарцуулахын сацуу хүн төрөлхтний сайн сайхан, нийгмийн эрх тэгш, шударга байдлыг хангах” гэж тодорхойлсон.

• Ногоон эдийн засгийн хөгжлийн тухай ойлголт дараахь үндсэн зарчмуудад тулгуурлаж байна. Үүнд: 

Хөгжсөн орнууд тэргүүлж, хөгжиж буй орнууд тогтвортой хөгжлийн арга замыг баримтлах

Байгаль орчныг эдийн засгийн хөгжилд нэн тэргүүнд шууд утгаар хэрэглэхгүй байх

Нийгмийн эрх тэгш байдал, эдийн засгийн хөгжлийг орхигдуулахгүй байх

Хүлэмжийн хийн ялгарал болон энергийн зарцуулалт багатай Уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицсон байх Ногоон технологи ашигласан байх Ногоон амьдралын хэрэглээ, орчин, ажлын байрыг дэмжих

Ногоон эдийн засгийн хөгжлийн түншлэл

Partnership for Action on Green Economy (PAGE)

Хэтийн зорилго: Оролцогч орнуудын эдийн засгийн бүтцийн олон нийтийн оролцоотой тогтвортой өөрчлөн байгуулалт

2020 он хүртэл 7 жил хэрэгжих хөтөлбөрт нийт 30 орон хамрагдана.

Хэрэгжүүлэгч байгууллагууд

НҮБ-ын Байгаль Орчны Хөтөлбөрийн Газар(UNEP), Олон Улсын Хөдөлмөрийн Байгууллага(ILO), НҮБ-ын Үйлдвэр Хөгжлийн  Байгууллага(UNIDO), НҮБ-ын Сургалт Судалгааны Хүрээлэн (UNITAR)

Ногоон эдийн засгийн хөгжлийн түншлэлҮргэлжлэл

Зорилго • хүрээлэн буй орчныг хамгаалах, иргэдийн орлогыг нэмэгдүүлэх, аж байдлыг сайжруулах• Хөтөлбөрт оролцогч улсуудын ногоон эдийн засагт шилжих нөхцлийг бүрдүүлэх

Эдийн засгийн үндсэн арга хэрэгсэл• Хөрөнгө оруулалт, хөгжлийн бодлогыг нөөцийн хэмнэлттэй, хүлэмжийн хий багатай,

байгальд ээлтэй технологи бүхий дэд бүтэц, иргэдийн оролцоо, сайн засаглалыг бэхжүүлхэд чиглүүлнэ.

• Төр, хувийн хэвшлийн ногоон хөрөнгө оруулалтыг дэмжих• Төсвийн бодлого (Байгальд сөрөг татаасыг бууруулах)• Экологийн цэвэр бүтээгдэхүүний зах зээлийг өргөжүүлэх• Ногоон үйлдвэрлэлийн бодлого• Байгальд ээлтэй бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний импортыг дэмжих• Хөдөлмөрийн зах зээл, мэргэжлийн сургалтын бодлого

Үйл ажиллагааны үндсэн чиглэл• Мэргэшүүлсэн сургалтууд• Бодлогын дэмжлэг• Олон нийтийг идэвхижүүлэх• Бодлогын хэлэлцүүлгүүд зохион байгуулах

Үр дүн• Ногоон эдийн засгийн бодлого боловсруулах чадавхитай болох• Тэргүүлэх салбаруудад ногоон эдийн засгийн бодлогын хөтөлбөр, арга хэмээг санхүүжүүлэх,

хэрэгжүүлэх чадавхитай болох.• Удирдамж заавар, сургалтын хөтөлбөрүүдийг боловсруулсан байх.• Ногоон эдийн засагтай холбоотой мэдлэг, мэдээлэл солилцооны техникийн бааз бүрдсэн байх.

Ногоон эдийн засгийн хөгжлийн түншлэлҮргэлжлэл

• 2013 оны 2 дугаар хагасд Монгол, Перу улсуудад хэрэгжиж эхэлсэн.

• Одоогоор амласан санхүүгийн эх үүсвэр 10 сая ам.доллар (Үүнээс 6 саяийг 2014 онд зарцуулна.

• 2014 оноос нэмж 5-7 орон хамрагдана.• Mauritius: UNEP lead, second ILO• Senegal: ILO• Ghana: UNIDO, second UNITAR• Burkina Faso: UNEP, second ILO• Barbados: UNEP• Vietnam: UNIDO (contingent on approval from SECO)• South Africa: ILO (contingent on approval from SECO)

• 2013 онд Монгол Улсад:

– 2013 оны 11 сар Төрийн ордон: Төслийн хэлэлцүүлэг – 2013 онд ЭЗБӨСТ: Нөхцөл байдлын судалгаа, Ногоон ажлын байрны зураглалын

тайланг боловсруулж эхэлсэн.– 2014 оны үйл ажиллагааны ерөнхий төлөвлөгөөг боловсруулсан

Ногоон эдийн засгийн хөгжлийн түншлэл2013 онд

• Ногоон эдийн засгийн 2 цахим сургалт зохион байгуулсан.

• 2013 он 3 сар Итали, Турин хот: Ногоон эдийн засаг дахь ажил эрхлэлт, нийгмийн оролцоо сэдэвт семинар.

• 2013 он 5 сар Норвег, Берген хот: Загварчлалын сэдэвт олон улсын семинар.

• Загварчлалын арга зүйн талаархи дүгнэлт

• Ногоон эдийн засгийн академийн концепцийг боловсруулсан

Ногоон эдийн засгийн хөгжлийн түншлэл2014 онд

– 2014 онд олон улсад чадавхийг бэхжүүлэх ажлын хүрээнд:

Ногоон эдийн засгийн тухай цахим сургалтууд /UNITAR/• Ногоон эдийн засгийн талаархи цахим сургалтууд (2014 онд #2). • Зайны сургалтын техникийн бэлтгэл ажил, франц, испани орчуулга • Ногоон эдийн засгийн сургалтыг төрөлжүүлэх (Төсвийн бодлого, хэрэгсэл, сургалтын

агуулга, техникийн бэлтгэл ажлууд)• Ногоон эдийн засгийн талаархи сургалтын гарын авлага, материалыг илүү

боловсронгуй болгох.• Ногоон эдийн засгийн талаархи институцийн чадавхийг бэхжүүлэх олон улсын

сургалт, семинар зохион байгуулах /UNITAR, ILO/• Ногоон ажлын байрны үнэлгээ хийх, бодлого боловсруулах хэрэгжүүлэх хэрэглэгчийн

гарын авлага боловсруулах /ILO/• Дубайн PAGE-ийн конференц /Эко барилгын эрх зүйн орчин, стандарт/• PAGE төслийг хэрэгжүүлэх гарын авлага /UNITAR/• Ногоон үйлдвэрлэлийн бодлого боловсруулах хэрэгжүүлэх удирдамж, гарын авлага

боловсруулах /UNIDO, UNEP/• T 21 ногоон эдийн засгийн ерөнхий загварыг боловсруулах /UNEP/• Ногоон эдийн засагт оруулах хөрөнгө оруулалтын зардлыг тооцоолох аргачлалын

гарын авлага боловсруулах /UNEP/• Ногоон эдийн засагт шилжих тэргүүн туршлагын гарын авлага боловсруулах /UNEP,

ILO/

Ногоон эдийн засгийн хөгжлийн түншлэл2014 онд Монгол Улсад

Нөхцөл байдлын судалгаа, ногоон ажлын байрны тайланг эцэслэн боловсруулах.

T-21 загварчлалын сургалт.

Засгийн газрын ногоон эдийн засгийн бодлого боловсруулахад загварчлалын дэмжлэг үзүүлэх (Эхний ээлжинд 5 салбарт)

Эко барилгын эрх зүйн орчин, стандарт

Нөхцөл байдлын судалгаа

• Үндэсний болон салбарын тогтвортой хөгжлийн бодлого, төлөвлөлт, суурь үзүүлэлтүүд, зорилтот үзүүлэлтүүд, үр дүн, сургамжууд

• Салбарын уялдаа холбоо• Байгаль орчны үнэлгээ• Хөрөнгө оруулалт, худалдаа, төсөв,

эрчим хүчний бодлого• Нийгэм-эдийн засаг, байгаль орчны

үзүүлэлтийг олон улсын үзүүлэлтүүдтэй харьцуулах

• Хэрэгжиж буй төсөл хөтөлбөрүүд• Үр дүнд суурилсан хяналт

үнэлгээний тогтолцоо

• Хөдөлмөрийн зах зээл, ногоон ажлын байр, ур чадварын үнэлгээ

Нөхцөл байдлын судалгаа Stocktaking report

•Тайлангийн концепц, агуулга, аргачлалд өгөх санал шүүмжлэл•Тайланг сайжруулах нэмэлт ажлууд•Ногоон эдийн засагт шилжихэд тулгамдаж буй асуудлууд• Институцийн тогтолцоо. Талуудын оролцоо, хамтын ажиллагаа (Технийкийн зөвлөл)•Хяналт үнэлгээтэй холбоотой асуудлууд•Мэдээллийн бүртгэл, стандарт, аргачлал, сантай холбоотой асуудлууд, шийдэл.• төслийн үйл ажиллагааны хүрээнд нэн тэргүүнд анхаарах асуудлууд.

Нөхцөл байдлын судалгааны тайлангийн

Хэлэлцүүлэг

• Техникийн ажлын хэсгийг байгуулах

• 2014 он 3 сар: Тайланг эцэслэн боловсруулах, хэвлэж, нийтлэх

• 2014 он 3-5 сар: Тайлан загварчлалын үр дүнг нэгтгэх, нэмэлт мэдээллээр баяжуулах.

• 2014 5 сар: Төслийн тайлангийн үр дүнгийн талаархи хэлэлцүүлэг

Төслийн төлөвлөлтийн хэлэлцүүлэг

Байгаль орчны бодлого, хөтөлбөрөөс

• 1997 УИХ: Төрөөс экологийн талаар баримтлах бодлого• 1998 ЗГ: Тогтвортой хөгжлийн хөтөлбөр 1994-1998• 2002 он ЗГ-н 146 дугаар тогтоол: Чанарын болон байгаль орчны удирдлагыг дэмжих

үндэсний хөтөлбөр, уг хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх арга хэмжээний төлөвлөгөө– Байгаль орчны удирдлагын тогтолцоо (ISO 14001:2004)– Байгаль орчны шинэчлэл 2 төсөл (Нидерландын Вант Улс Итгэлийн сан, Байгаль орчны стандардын хяналт

шийнжилгээ, Байгаль орчин аялал жуулчлалын 360 гаруй стандардаас 230 шинэчлэх, 24 хүчингүй болгох)

• 2008 он УИХ: МЯНГАНЫ ХӨГЖЛИЙН ЗОРИЛТОД СУУРИЛСАН ҮНДЭСНИЙ ХӨГЖЛИЙН ЦОГЦ БОДЛОГО

• 2010 îí УИХ: “Ìîíãîë óëñûí ¿íäýñíèé àþóëã¿é áàéäëûí ¿çýë áàðèìòëà딕 2010 он МҮХАҮТ: Хүрэн эдийн засгаас ногоон эдийн засагт шилжих үндэсний

хөтөлбөр (“Таван 20” хөтөлбөр)– Нэгд Монгол хүнийг хөгжүүлэх, ажиллаж амьдрах аюулгүй таатай орчныг бүрдүүлнэ (5 чиглэлээс)

• 2012 он “Òîãòâîðòîé õºãæèë áà áàéãàëü îð÷íû çàñàãëàë” ñýäýâò ¿íäýñíèé ÷óóëãà óóëçàëò

• Нийт 27 байгаль орчны бодлого хөтөлбөрүүд хэрэгжиж байна.

• Хөгжлийн давуу үзүүлэлтээс: Байгалийн өвөрмөц цогцолбор, ховор ан амьтан, ургамлын төрөл зүйл, баялаг бүхий өргөн уудам газар нутаг

• Хөгжлийн сул үзүүлэлтүүд: уур амьсгал нь эрс тэс, мал аж ахуй, газар тариалангийн үйлдвэрлэл цаг уурын өөрчлөлтөөс хэт хамааралтай; ойт талбайн эзлэх хувь бага, цөлжилтийн явц хурдасч байгаа, экосистемийн эмзэг орчинтой, байгалийн нөхөн сэргэх чадвар сул

• Мянганы хөгжлийн зорилтод суурилсан Үндэсний хөгжлийн цогц бодлогын тэргүүлэх чиглэлүүд: ... уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицсон арга чадавхийг бий болгох, экосистемийн тэнцвэрт байдлын алдагдлыг зогсоох, хамгаалах замаар хөгжлийн тогтвортой орчин бий болгоно ...

• 5.1.2. Татварын бодлого (2007-2021)– Экологийн татварыг бий болгох.

• 5.2.1.1. Геологи, уул уурхай, эрдэс баялаг, хүнд үйлдвэрийн хөгжлийн бодлого– байгаль орчинд халгүй, хүний амьдрах орчинд аюулгүй байх зарчмыг баримтлан эрх зүйн орчинг бүрдүүлэх– уурхайн ашиглалтанд өртсөн талбайн нөхөн сэргээлтийг сайжруулах; уурхайн олборлолтын технологт нэгдсэн

стандарт мөрдүүлэх; эдэлбэр газрын экологи, эдийн засгийн үнэлгээ хийж, экологийн хохирлын болон нөхөн төлбөр, хураамжийг тооцох, хариуцуулах, төлүүлэх механизмыг боловсронгуй болгох

– Гол мөрний эх, ай сав, ойн бүс, говийн баян бүрд, нуур цөөрөм, түүхийн дурсгалт газарт ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл олгохгүй байх, цаашид хэсэгчлэн хязгаарлах зорилгоор үе шаттай арга хэмжээ авах.

• ЗУРГАА. БАЙГАЛЬ ОРЧНЫ БОДЛОГО • Монгол Улсын хөгжлийн 5 дугаар тэргүүлэх чиглэлийн хүрээнд: Агаар мандал, газар,

түүний хэвлийн баялаг, ой, ус, ан амьтан, ургамлын олон янз байдлыг хамгаалах, байгалийн нөөцийг зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх, уур амьсгалын өөрчлөлтөд дасан зохицох, цөлжилт, гангийн нөлөөг бууруулах, химийн хорт бодис, цацраг идэвхт хаягдлыг багасгах, хог хаягдлын менежментийг сайжруулах зэрэг хүрээлэн буй орчныг хамгаалахад чиглэгдсэн эдийн засаг, нийгэм, экологийн цогц арга хэмжээ хэрэгжүүлэх бодлого баримтална.

МЯНГАНЫ ХӨГЖЛИЙН ЗОРИЛТОД СУУРИЛСАН ҮНДЭСНИЙ ХӨГЖЛИЙН ЦОГЦ БОДЛОГО

• 2012 он: МУ-н Эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн 2012-2016 оны тэргүүлэх чиглэлүүд (Хөгжлийн дунд хугацааны стратеги төлөвлөгөө)

– Нэгд Монгол хүнийг хөгжүүлэх, ажиллаж амьдрах аюулгүй таатай орчныг бүрдүүлнэ (5 чиглэлээс)

– Тэргүүлэх 5 чиглэлийг хэрэгжүүлэх эдийн засгийн стратеги нь бодлогын 4 чиглэлээс бүрдэнэ.

• Макро эдийн засгийн тогтворжилт• Эдийн засгийн олон салбарт хөгжил• Боловсролтой, эрүүл, баталгаатай хүн ам• “Ногоон эдийн засгийн хөгжил”

– “Ногоон эдийн засгийн хөгжил”-ийн чиглэлүүд:

• Эко аялал жуулчлалын бүс• Хариуцлагатай уул уурхай, дэвшилтэт технолог

– Томоохон уурхайд ISO 14001 нэвтрүүлэх– Усны хэрэглээний татвар, тоолууржуулах– Экологийн татвар

• Нэгж бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний түүхий эд, эрчим хүчний зарцууллтыг 10-иар багасгах.• Сэргээгдэх эрчим хүчний хүчин чадлыг 3-5 дахин нэмэгдүүлэх• Ногоон хөрөнгө оруулалтыг, татвар зээлийн бодлогоор дэмжинэ• Байгальд ээлтэй МАА, газар тариаланг хөгжүүлэх

– Кластер хөгжүүлэх– Эрчимжсэн аж ахуй

2012 он: МУ-н Эдийн засаг, нийгмийн хөгжлийн 2012-2016 оны тэргүүлэх чиглэлүүд

(Хөгжлийн дунд хугацааны стратеги төлөвлөгөө)

Ногоон эдийн засгаас макро орчинд үзүүлэх нөлөөлөл

Макро эдийн засгийн бодлогын асуудлууд

i. Өнөөгийн хуримтлал ба хөрөнгө оруулалтад нөлөөлөх эдийн засгийн шийдвэрт ирээдүй үеийн ахуй хангамжийг яаж харгалзан үзэх (хорогдуулалтын хувь хэд байх г.м.)

ii. Байгаль орчинд чиглэсэн хөрөнгө оруулалтын бодлогоос нийт нийлүүлэлт, эрэлтэд үзүүлэх нөлөөлөл (UNEP: ДНБ 2% тэнцэх ногоон хөрөнгө оруулалт 2050 оны эрчим, ус, эклологийн ул мөрийг 40,22,48 хувиар тус тус бууруулна. Хөрөнгө оруулалт, хэрэглээний бүрэлдэхүүнд өөрчлөлт орно. Микро эдийн засгийн урамшуулалтай холбох)

i. ГХО: Тогтвортой хөгжилд чиглэсэн хөрөнгө оруулалтынг дэмжих бодлого боловсруулах

iii. Үйлдвэрлэлийн бүтэц болон хэрэглээний хэв маягийн өөрчлөлтөөс үүдэх эдийн засгийн өсөлтийн шинжилгээ (технологийн хувьсгалын нөлөөлөл. Төрийн оролцоо нэмэгдэх. Олон улсын хамтын ажиллагаа. Хөрөнгө оруулалт, худалдаа, оюуны өмчтэй холбоотой асуудлууд хамаарна)

i. Хувийн хэвшлийг дэмжих ЗГ-ынхөрөнгө оруулалтын бодлого

ii. ЗГ-ын Худалдан авалтын бодлого

iv. Ногоон эдийн засгийн санхүүжилт (UNEP: ДНБ 2%)

Ногоон эдийн засгийн гадаад харилцаа, хамтын ажиллагааны тэргүүлэх чиглэлүүд

Олон талт болон хоёр талт хөгжлийн болон санхүүгийн байгууллагуудаас техник туслалцааны дэмжлэг авах бодлогын тэргүүлэх чиглэлүүд:

Тогтвортой хөдөө аж ахуй, хүнсний аюулгүй байдлыг хангах, экологийн цэвэр бүтээгдэхүүн үйлдвэрлэх өрхийн аж ахуйг дэмжихэд Засгийн газар, ОУ-н байгууллагын оролцоог нэмэгдүүлэх

Байгалийн нөөцийн нийгэм, эдийн засгийн үнэлгээ, үнийн реформ

Экспортын бүтээгдэхүүний эх үүсвэр, чанарыг олон улсын жишигт нийцүүлэн баталгаажуулах, гэрчилгээжүүлэх орчныг бүрдүүлэх

Татаас, худалдан авах тарифийн зохицуулалтын шинэчлэлээр цэвэр эрчим хүчний үйлдвэрлэлийн зорилтуудыг тодорхойлж хэрэгжүүлэх

Хөдөө орон нутгийн болон нийгмийн эмзэг бүлгийн эрх ашгийг эдийн засгийн үйл ажиллагааны сөрөг нөлөөллөөс хамгаалах, нийгмийн баталгааг бэхжүүлэх

Ирээдүйн даяарчлагдсан бүтцийн өөрчлөлтөөс үүдэх сөрөг үр дагавраас сэргийлэх “Ухаалаг үйлдвэрлэлийн бодлого”-ыг баримтлах

Нийгмийн сөрөг нөлөөллийг бууруулахад чиглэсэн нийгмийн халамжийн системийг бэхжүүлэх

Байгальд ээлтэй бтээгдэхүүн үйлчилгээний импортыг дэмжих

Удирдлагын бүтэц, засаглал

Засгийн газар

Салбар яам Салбар яам БОНХЯ

Техникийн хороо

ЭЗХЯ Газар Агентлаг???

Тогтвортой хөгжлийн

үндэсний зөвлөлУИХ

ҮСГ

Хандивлагчдын удирдах хороо

Зөвлөхүүдйийн хороо

Удирдлагын хороо /UNEP,

UNITAR, ILO, UNIDO/

PAGE Төслийн багууд

Улс А төслийн нэгж

Улс Б төслийн нэгж

Улс С төслийн нэгж

Ногоон эдийн засгийн өсөлтийг хэмжих ньТогтолцоо, Шалгуур үзүүлэлтүүд

Биет ба урсгал хөрөнгийн Эдийн засгийн бүртгэл

Үндэсний бүртгэлийн

систем (NAS)

Биет ба урсгал хөрөнгийн мөнгөжүүлсэн бүртгэл, Үнэлгээ

Байгль орчин Эдийн засгийн

бүртгэлийн систем (SEEA)

Байгалийн баялгийн биет бүртгэл: Биет ба урсгал

хөрөнгө

Бусад

Wealth Accounting World Bank

Ecological Footprint

The Economics of Ecosystem and BiodiversityTEEB

БНХАУ?

Ботсван

Үндэсний бүртгэл ДНБ

Ногоон ДНБ

OECD Ногоон өсөлт

Цэвэр Үндэсний Орлого Net National Income

(aNNI)

Екологийн мөр

UNEP GEI

Өргөн хүрээний шууд бус индекс,

үзүүлэлтүүд MDG, Indices of Social Dev

ISD, Sustainable Society Index SSI

Multidimensional Poverty Index MPI

UNDP Хүний хөгжлийн индекс HDI

Хүйсийн тэгш байдлын индекс GEI

ТогтолцооХэрэгжилт

Индикаторууд

Монгол Улс

Бодлого, хөтөлбөр, хөрөнгө оруулалт

Ногоон эдийн засгийн хөгжлийн төлөвлөлт

Хөгжлийн нөхцөл байдал

Тогтвортой хөгжлийн үзүүлэлтүүд

MDG-н гүйцэтгэл

Үндэсний статистик

Эдийн засаг хүрээлэн буй орчны бүртгэл SEEA

Тогтвортой хөгжлийн үзүүлэлтүүдMDG-ийн үзүүлэлтүүд

SNA/SEEA-ийн үзүүлэлтүүд

Эдийн засгийн загварчлал T21 Масро эдийн засгийн загварчлал

Эдийн засгийн үзүүлэлтүүд (OECD)

Өрсөлдөх чадварын үзүүлэлтүүд (WEF)

Байгаль, хүрээлэн буй орчны үнэлгээ

Үнэлгээний аргачлалууд

Нөхөн сэргээлтийг идэвхижүүлэх

Үнэлгээг үнэд тусгах

Хүрээлэн буй орчны үзүүлэлтүүд

Тогтвортой хөгжлийн үзүүлэлтүүд

Ногоон эдийн засгийн өсөлтийн төлөвлөлт

Эдийн засгийн загварчлалуд (T21, LEAP)

Зорилтот үзүүлэлтүүд

Татаас урамшууллын бодлого

Ногоон эдийн засгийн өсөлтийн шууд болон шууд буй үзүүлэлтүүд

Бодлого боловсруулах, хэрэгжүүлэх

Салбарын загварууд (Эрчим хүч LEAP)

Салбарын үзүүлэлтүүд

Хяналт, үнэлгээний тогтолцоо

Ногоон эдийн засгийн үзүүлэлтүүдТогтвортой хөгжлийн үзүүлэлтүүд

МХЗ-ын үзүүлэлтүүд

Ногоон эдийн засгийн өсөлтийн үндсэн хэмжүүрүүд

Өнөөдөр Ирээдүй үе

Баялаг Баялаг

АСУУЛТ ХАРИУЛТ