View
48
Download
2
Category
Preview:
DESCRIPTION
yujyju
Citation preview
Sokol Krasniqi PhD C
Kapitulli i parë
Lidershipi dhe rëndësia e tij
1-1
Sokol Krasniqi PhD C
Lidershipi efektiv
Howell. J. P., Costley, D. L., (2006), Understanding Behaviours for Effective Leadership, 2nd edition, New Mexico State University, Prentice Hall
ISBN-10:0131484524ISBN-13:9780131484528
Sokol Krasniqi PhD C
Objektivat e mësimit
Definoni dhe përshkruani procesin e lidershipit. Njoftoheni me teoritë e lidershipit dhe kohën kur
ato janë bërë. Përshkruani veçorit/tiparet që liderët zakonisht
posedojnë. Diskutoni se si sjelljet e lidershipit janë faktor
kritikë lidhur me lidershipin efektiv. Përshkruani se si faktorët e situatës mund të
ndikojnë në suksesin e liderit.
Pas leximi të këtij kapitulli duhet të jeni në gjendje të:
1-2
Sokol Krasniqi PhD C
Objektivat e mësimit (vazh.)
Bëjë dallimet mes menaxherit dhe liderit Përshkruani tre punët kyçe që liderët duhet
të kryejn në mënyrë që të jenë efikas.
Pas leximit te këtij kapitulli duhet të jeni në gjendje të:
1-3
Sokol Krasniqi PhD C
Lidershipi
Lidershipi është procesi qe përdor një individ për të ndikuar anëtarët e ekipit drejt arritjes se qëllimeve grupore, ku anëtarët e ekipit e shohin ndikimin si legjitim
1-4
Sokol Krasniqi PhD C
Karakteristikat kyçe të definicionit të Lidershipit
Karakteristikat kyçe të Lidershipit
Aktivitete të fokusura në
ndikimin e sjelljeve
Aktivitete të fokusura në
ndikimin e sjelljeve
Seri aktivitetesh në vazhdimësi
Seri aktivitetesh në vazhdimësi
Ndikimi është drejtuar drejt
arritjes së qëllimeve grupore
Ndikimi është drejtuar drejt
arritjes së qëllimeve grupore
Individët e veçantë përmbushin rolin e grupit
Individët e veçantë përmbushin rolin e grupit
Ndikimi është kuptuar nga pasuesit
si e arsyeshme
Ndikimi është kuptuar nga pasuesit
si e arsyeshme1-5
Sokol Krasniqi PhD C
Efikasiteti i lidershipit
Indikatorët që përdorën për të matë efikasitetin e liderëve:
Arritjet në punë
Matja e qëndrimeve të vartësve.
Rezultatet grupore dhe të organizatës
1-6
Hyrje në Teoritë Lidershipit
Gjatë shekullit 20 u kryen një sërë studimesh që rezultuan në teori
Teoritë NUK janë te izoluara, ato evoluojnë ( zhvillohen)
Sokol Krasniqi PhD C
Kronologjia e teorive të Lidershipit
1900’s: A lindin liderët si të tillë?1940’s-1950’s: Çfarë tipare të përbashkëta
kanë liderët?1950’s-1960’s: Çfarë modeli i sjelljes
rezulton ne lidership efikas?1960’s-1970’s: Cilat sjellje të lidershipit
funksionojnë në situata specifike?1980’s: Çfarë tipare kryesore, sjellje dhe
situata bëjnë që organizatat të arrijnë përsosshmërinë?
Sokol Krasniqi PhD C
Teorit e Lidershipit
Teoria e tipareve Më herët, është menduar se udhëheqësit lindin me
tipare të natyrshme fiziologjike dhe të personalitetit
Gjatësia Inteligjenca Arritjet akademike
Sokol Krasniqi PhD C
Stogdill (1974) – Identifikoj disa faktor të përgjithshëm që i dallojnë liderët nga jo liderët
Kapaciteti: aftësitë për zgjidhjen e problemeve, për të gjykuar dhe punuar shumë
Arritjet: arritjet e tilla si, rekorde në njohuri akademike dhe sporte Përgjegjësia: siguri, besueshmëri, vetë-motivues, këmbëngulje,
agresiviteti dhe vetë-besim Pjesëmarrja dhe përfshirja: ndërveprimi shumë të zhvilluar
shoqëror, popullaritet, adaptim të shpejtë në situata të ndryshuara, dhe bashkpunim më i lehtë në krahasim me jo-udhëheqësit
Statusi socio-ekonomik: Udhëheqësit efektive zakonisht i përkasin klasave të lartë socio-ekonomike
Teoritë e Lidershipit
Teoria e tipareve (vazhdimi)
Sokol Krasniqi PhD C
Sokol Krasniqi PhD C
Tiparet e Lidershipit
Karakteristika relativisht të përhershme të cilat nuk ndryshojnë pamvarsisht që individi lëviz nga një situate në tjetër.
1-8
Tiparet e rëndësime të Liderëve nga studimet e hershme
Tiparet Fizike dhe formimi
Tiparet e personalitetit apo shkathtësit
Tiparet sociale apo të punës
Aktiviteti ose energjia
Arsimi
Statusi social
Këmbëngulës
Mbizotërim/Dominim
Pavarësi/origjinaliteti
Vetëbesim
Aftësi administrative
Rrjedhshmëri e të folurit
Perceptimi social
Përshtatshmëri/ Adaptueshëm
Motivimi për të arritur
Përgjegjësi
Iniciative
Këmbëngulje
Punëtor
Bashkëpunues
I shoqërueshëm 1-9Sokol Krasniqi PhD C
Teorit e Lidershipit
Teoria e tipareve Teoritë e Sjelljes (Studimet e Ohajos) Lidershipi participativ
Stili i lidershipit të Lewin-it (University of Iowa studies) Stili i lidershipit të Likert’s (University of Michigan
studies) Teoritë kontigjente ( të paparashikuara)
Teoria e Fiedler-it “Kolegu më së paku i pëlqyer (LPC) Cognitive Resource Theory House’s Path-Goal Theory of Leadership
Lidershipi i situatës Hersey and Blanchard’s Situational Leadership Vroom and Yetton’s Normative Model
Sokol Krasniqi PhD C
© 2006 Prentice Hall
Sjelljet e Lidershipit
Shpjegojnë metodat dhe teknikat që duhet përdor nga vartësit për të kryer një punë.
Të jen të sjellshëm dhe informativ dhe të inkurajojn komunikimin e hapur.
Të konsultohen me vartësit që të marrin informatat dhe opinionet e tyre para se të marrin një vendim të rëndësishëm.
Vlersojn varësit për punën e bërë mirë. Shprehin pritje te lartë dhe besim në
performance të vartësve.
Në vijim janë shembujt specifik të sjelljes se liderit që shumë lider përdorin për të ndikuar varësit e tyre:
1-10Sokol Krasniqi PhD C
© 2006 Prentice Hall
Faktorët e situatës dhe Lidershipi
Ri-dizajnimi i detyrave të punës Grupet punuese vet-menaxhuese Sistemi i shpërblimit Pasuesit e vetë liderëve
Disa faktorë të situatës zëvendësuan nevojat e vartësve për sjellje të veçantë te liderëve. Në këto situata, faktorë të tjerë shpesh i japin vartësve udhëzime, motivimin dhe kënaqësinë. Shembuj të këtyre faktorëve përfshijnë:
1-11Sokol Krasniqi PhD C
Manaxheret vs. Liderët
Menaxherët Fokusi në gjëra Bëjnë gjërat drejt Planifikojnë Organizojnë Drejtojn Kontrollojn
Lideret Fokusi në njerëz Bëjnë gjënë e duhur Inspirojnë Ndikojnë Motivojnë Ndërtojnë
Sokol Krasniqi PhD C
Aktivitetet e përbashkëta
Planifikimi Organizimi Udhëheqja Kontrolli
Sokol Krasniqi PhD C
Planifikimi
Menaxheri Planifikon Buxheton Vendos objektivat Përcakton hapa te
detajuar Allokon resurset
Lideri Bën strategji
Vën drejtimin Krijon vizionin
Sokol Krasniqi PhD C
Organizimi
Menaxheri Krijon strukturat Përshkrimi i
punëve Personeli Hierarkia Delegon Trajnon
Lideri Inkuadron njerzit në
strategji Komunikon Krijon rrjetet
Sokol Krasniqi PhD C
Drejtimi/Udhëheqja e punëve
Menaxheri Zgjedh
problemet Negocion Sjell konsensus
Lideri Fuqizon njerëzit Nxitës i tifozëve
Sokol Krasniqi PhD C
Kontrolli
Menaxheri Implementon
sisteme kontrolluese Matja e
performancës Identifikon
mospërputhjet Rregullon
mospërputhjet
Lideri Motivon Inspiron I jep kuptim arritjeve
Sokol Krasniqi PhD C
Përmbledhje e dallimeve mes Menaxhimit dhe Lidershipit
Lidershipi Aktiviteti Menaxhimi
Vendos drejtimin dhe vizionin per organizaten
Krijimi i rendit të ditës Planifikon dhe buxheton, alokon resurset
Përafron njerëzit nëpërmjet komunikimit dhe veprimeve që
japin drejtim
Zhvillimi i potencialeve humane për arritjen e rendit të ditës
Organizon dhe plotëson personelin,strukturon dhe monitoron implementimin
Motivon dhe Inspiron duke plotësuar nevojat
Plani i ekzekutimit Kontrollon dhe zgjedh problemet
Prodhon ndryshimet e duhura dhe qasje të re ndaj sfidave
Rezultati Prodhon rend dhe atë që është parashikuar dhe arrinë rezultate
Source: Adapted from A Force for Change: How Leadership Differs from Management by John P. Kotter. Copyright © 1990 by John P. Kotter, Inc. Reprinted with permission of The Free Press, a division of Simon & Schuster Inc.
Sokol Krasniqi PhD C
Menaxherët kundrejt Liderve
Covey, Stephen R., 7 Shprehitë e njerëzve me efikasitet të lartë, faqe 101
Kotter, John P., Udhëheqja e ndryshimit, faqe 65
Sokol Krasniqi PhD C
Lidershipi dhe Menaxhmenti
Kotter mendon se Lidershipi dhe Menaxhimi janë dy sisteme plotësuese, ku secili ka funksionin e vet dhe aktivitetet e tyre karakteristike, por të dyja janë të nevojshme për menaxhimin e organizatave komplekse.
Sipas Kotter, menaxhimi ka të bëje me planifikimin, kontrollin, dhe vënjen e strukturave te përshtatshme dhe sistemeve në vend, ndërsa lidershipi ka të bëjë më parashikimin e ndryshimeve, përballimin me ndryshimin, dhe miratimin e një qëndrim vizionar. (1990, Çfarë me të vërtet bëjnë lideret? Harvard Business Review, 68, 103-111.)
Sokol Krasniqi PhD C
Lidership
Në mvarësi me atë qe u tha më lartë
Lidershipi është forca që krijon kapacitete në mesin e një grupi të njerëzve për te bërë diçka qe është ndryshe dhe më mirë. Kjo mund të reflektonte në rezultate më kreative, ose nivel më të lartë të performancës.
Në esencë lidershipi është një agjenci e ndryshimit dhe mundë te frymëzoj te tjerët te bëjnë me shume se sa ata do kishin bërë ose bënin.
Sokol Krasniqi PhD C
Menaxhmenti
Në të kundërt, menaxhimi është një forcë me shumë e preokupuar me planifikimin, bashkërendimin, mbikëqyrjen, dhe kontrollin e aktivitetit rutinë, të cilat natyrisht mund të bëhet në mënyrë inspiruese.
Lidershipi menaxherial mund të shihet si pjesë integrale e rolit menaxherial, dhe rëndësia e sajë rritet me lëvizjen e personit në hierarkinë organizative
Sokol Krasniqi PhD C
Pse i ndjekim pas Liderët?
Vullnetarisht
“Pasuesit”
Liderët i tërheqin njerëzit pas vetes. Ata duhet të kenë dëshiren e mjaftueshme qe të ndjekin për të ndaluar atë që ata po bëjnë dhe ndoshta të ecin në situata që normalisht nuk do të rrezikonin.
Sokol Krasniqi PhD C
Pse i ndjekim pas Menaxherët?
“Vartësit”
Përputhje
Menaxherët kanë autoritetit nga pozita e dhënë nga kompania, dhe vartësve e tyre punojnë për ta dhe kryesisht të bëjë atë qe u thuhet te bëjnë.
Sokol Krasniqi PhD C
Menaxheri administron; Lideri përtrin dhe zbulon.
Menaxheri mirëmban; Lideri zhvillon.
Menaxheri e pranon realitetin; Lideri e heton (investigon) atë.
Menaxheri fokusohet në sisteme dhe struktura; lideri fokusohet në njerëz.
Menaxheri mbështet ne kontroll; lideri frymëzon besim.
Menaxheri i ka sytë gjithmonë tek fundi, Lideri ka sytë në horizont.
Menaxheri imiton; Lideri krijon. Menaxheri pranon status quo; Lideri e sfidon atë.
Menaxheri është ushtari i mirë klasik; Lideri është vetvetja
Menaxheri…; Lideri…
Sokol Krasniqi PhD C
Sokol Krasniqi PhD C
Tri çështjet kryesore të lidershipit
I. Diagnosifkimi i situatës dhe pasuesit
(A ështe sjellja specifike e lidershipit e nevojshme)
I. Diagnosifkimi i situatës dhe pasuesit
(A ështe sjellja specifike e lidershipit e nevojshme)
II. Ofrimi i sjelljeve të nevojshme të lidershipit për situatat dhe karakteristikat e pasuesve
II. Ofrimi i sjelljeve të nevojshme të lidershipit për situatat dhe karakteristikat e pasuesve
III. Modifikimi i situatës dhe /oseKarakteristikat e pasuesve
III. Modifikimi i situatës dhe /oseKarakteristikat e pasuesve
1-12
Sokol Krasniqi PhD C
Çështjet aktuale në lidership
Etika dhe ndershmëria Diversitet Zhvillimi i lidershipit Udhëheqja e ndryshimeve në
organizatë Lidership transformues
1-13
Ju faleminderit për vemendje
sokolkrasniqi@gmail.com
Sokol Krasniqi PhD C
Recommended