25
นนนนนนนนนนนนนนนนนน นนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนน นนนนนนนนนน นนนนนนนนนนนนนน 1 กกกกกกกกกก 1 : กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก : กกกกกกกก 5, 7-9, 11-12 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 3 กกกกก กกกกกก กกกกกกกก 1 : กกกกกกกก 5 กกกกกกกกกกก 7 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 1. กกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก (กกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 81) กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก (Innocent agent) กกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก 84 2. กกกกก กกกกกกกก 59 กกกก 3 กกกกกกกก 59 กกกก 2 กกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกก(กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 3 กกกกกกกก 2) กกกกกกกกกกกกกกกกกก (กกกกกกกก) กกกกกกกก 60 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก 61 (กกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 59 กกกกกกกก 60 กกกกกกกก) กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกกกกก กกกกกกกก 62 กกกก 1 กกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 59 กกกก 4 กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก 62 กกกก 2 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกก 62 กกกก 3 (กกกกกกกกกก) 3. กกกกกก กกกกกกกก 59 กกกก 4 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกก 4. กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกก 80-82 กกกกก 80 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกก กกกกก 81 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 80 (กกกกกกกกกกกกกกกกกกก 59 กกกก 3) กกกกก 82 กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกก นนนนนนนน 2 นนนนนนนน 8 , 9 นนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนน นนนนนน 1. กกกกกกกกกกกกกกกกก 1) กกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกกกกกกก + กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก + กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก 2) กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกกกก 68 (กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก กกก กกกกก 67) กกกกกกกกกก กกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกกก

กฎหมายอาญา 1

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: กฎหมายอาญา 1

นั�กศึ�กษานั�ติ�ศึาสติร์� ยิ�นัดี�ติ�อนัร์�บส��กร์ะดีานัสนัทนัานั�ติ�ศึาสติร์�

สร์�ปกฎหมายิอาญา   1

กฎหมายอาญา 1 : ภาคบทบ�ญญ�ติ�ท��วไปหน่�วยเน่�น่ : หน่�วยท�� 5, 7-9, 11-12

เน่��อหาท��น่�ามาออกข้�อสอบม� 3 กลุ่ �ม ดั�งน่��

กลุ่ �มท�� 1 : หน่�วยท�� 5 แลุ่ะหน่�วยท�� 7 เรื่��องความรื่�บผิ�ดัอาญา แลุ่ะการื่พยายามกรื่ะท�าความผิ�ดั ม�ห�วข้�อท��ควรื่ให�ความสน่ใจดั�งน่��1. องค*ปรื่ะกอบภายน่อก ปรื่ะกอบไปดั�วยผิ+�กรื่ะท�า การื่กรื่ะท�า แลุ่ะว�ติถุ แห�งการื่กรื่ะท�า ให�ดั+ถุ-งพฤติ�การื่ณ์*ปรื่ะกอบการื่กรื่ะท�าดั�วยถุ�าการื่กรื่ะท�าไม�ครื่บองค*ปรื่ะกอบภายน่อก ไม�ม�ความรื่�บผิ�ดัทางอาญา (เปรื่�ยบเท�ยบก�บการื่พยายามกรื่ะท�าความผิ�ดัติามมาติรื่า 81)

ดั+เรื่��องการื่กรื่ะท�าความผิ�ดัโดัยอ�อม (Innocent agent) ดั�วย ซึ่-�งติ�องแยกจากการื่เป2น่ผิ+�ถุ+กใช้�ให�กรื่ะท�าความผิ�ดั ติามมาติรื่า 84

2. เจติน่า ติามมาติรื่า 59 วรื่รื่ค 3 แลุ่ะมาติรื่า 59 วรื่รื่ค 2 ไดั�แก� เจติน่าปรื่ะสงค*ติ�อผิลุ่ แลุ่ะเจติน่าเลุ่4งเห4น่ผิลุ่(การื่พ�จารื่ณ์าเรื่��องเจติน่าให�พ�จารื่ณ์าติามวรื่รื่ค 3 ก�อน่วรื่รื่ค 2)

เรื่��องเจติน่าโดัยพลุ่าดั (เจติน่าโอน่) ติามมาติรื่า 60 ติ�องเป2น่การื่กรื่ะท�าโดัยเจติน่าเท�าน่��น่ ไม�ม�การื่ปรื่ะมาทโอน่ความส�าค�ญผิ�ดัใน่ติ�วบ คคลุ่ จะถุ�อว�าไม�ม�เจติน่าไม�ไดั� ติามมาติรื่า 61 (ไม�ม�เจติน่าโดัยส�าค�ญผิ�ดั เน่��องจากมาติรื่าท��บ�ญญ�ติ�เรื่��องเจติน่าม�เฉพาะมาติรื่า 59 แลุ่ะมาติรื่า 60 เท�าน่��น่)

ความส�าค�ญผิ�ดัใน่ข้�อเท4จจรื่�ง โดัยผิ+�กรื่ะท�าเช้��อว�าข้�อเท4จจรื่�งน่��น่ม�อย+�จรื่�ง แลุ่ะถุ�าม�ข้�อเท4จจรื่�งน่��น่จะเป2น่การื่ยกเว�น่ความผิ�ดั ยกเว�น่โทษ หรื่�อลุ่ดัโทษ ก4ให�ผิ+�กรื่ะท�าไดั�รื่�บยกเว�น่ความผิ�ดั ยกเว�น่โทษ หรื่�อลุ่ดัโทษ แลุ่�วแติ�กรื่ณ์� ติามมาติรื่า 62 วรื่รื่ค 1

แติ�ถุ�าความส�าค�ญผิ�ดัใน่ข้�อเท4จจรื่�งเก�ดัจากความปรื่ะมาทติามมาติรื่า 59 วรื่รื่ค 4 ก4ติ�องไดั�รื่�บโทษส�าหรื่�บการื่ปรื่ะมาทน่��น่ดั�วย ติามมาติรื่า 62 วรื่รื่ค 2 น่อกจากน่��ผิ+�กรื่ะท�าความผิ�ดัท��ติ�องรื่�บโทษหน่�กข้-�น่โดัยอาศั�ยข้�อเท4จจรื่�งใดั ผิ+�กรื่ะท�าติ�องรื่+ �ถุ-งข้�อเท4จจรื่�งน่��น่ ติามมาติรื่า 62 วรื่รื่ค 3 (เหติ ฉกรื่รื่จ*)3. ปรื่ะมาท ติามมาติรื่า 59 วรื่รื่ค 4 เป2น่การื่กรื่ะท�าซึ่-�งม�ใช้�การื่กรื่ะท�าโดัยเจติน่า แติ�เป2น่การื่กรื่ะท�าท��บ คคลุ่ใน่ภาวะเช้�น่น่��น่ จ�กติ�องม�ความรื่ะม�ดัรื่ะว�งติามว�ส�ยแลุ่ะพฤติ�การื่ณ์* โดัยผิ+�กรื่ะท�าสามารื่ถุใช้�ความรื่ะม�ดัรื่ะว�งเช้�น่ว�าน่��น่ไดั� แติ�หาไดั�ใช้�ให�เพ�ยงพอไม�4. การื่พยายามกรื่ะท�าความผิ�ดั ติามมาติรื่า 80-82

มาติรื่า 80 เป2น่หลุ่�กท��วไปข้องการื่พยายามกรื่ะท�าความผิ�ดั ผิ+�กรื่ะท�าติ�องม�เจติน่า แลุ่ะกรื่ะท�าความผิ�ดัถุ-งข้��น่ลุ่งม�อกรื่ะท�า การื่กรื่ะท�าโดัยปรื่ะมาทไม�สามารื่ถุม�การื่พยายามกรื่ะท�าความผิ�ดัไดั�มาติรื่า 81 เป2น่เรื่��องการื่พยายามกรื่ะท�าความผิ�ดัท��ไม�สามารื่ถุบรื่รื่ลุ่ ผิลุ่ไดั�อย�างแน่�แท� เพรื่าะเหติ แห�งป8จจ�ยท��ใช้�ใน่การื่กรื่ะท�า หรื่�อเพรื่าะเหติ แห�งว�ติถุ ท��ม �งหมายกรื่ะท�าติ�อ เป2น่มาติรื่าท��ติ�อเน่��องมาจากมาติรื่า 80 (เปรื่�ยบเท�ยบก�บมาติรื่า 59 วรื่รื่ค 3)

มาติรื่า 82 เป2น่เรื่��องการื่พยายามกรื่ะท�าความผิ�ดัโดัยการื่ย�บย��งเส�ยเอง หรื่�อกลุ่�บใจแก�ไข้ไม�ให�การื่กรื่ะท�าน่��น่บรื่รื่ลุ่ ผิลุ่ให�ดั+ดั�วยว�าความผิ�ดัใดัท��ม�การื่พยายามกรื่ะท�าความผิ�ดัไดั� ความผิ�ดัใดัท��ม�การื่กรื่ะท�าความผิ�ดัไม�ไดั�

กลุ่��มท� 2 หนั�วยิท� 8 , 9 ม�ห�วข้�อท� ควร์ให�ความสนัใจ ดี�งนั�'1. เหติ ยกเว�น่ความผิ�ดั1) ความย�น่ยอม ติ�องเป2น่ความย�น่ยอมท��ไม�ข้�ดัติ�อความสงบเรื่�ยบรื่�อยหรื่�อศั�ลุ่ธรื่รื่มอ�น่ดั�ข้องปรื่ะช้าช้น่ + ติ�องเป2น่ความย�น่ยอมท��ไดั�ให�ติ�อผิ+�กรื่ะท�าก�อน่หรื่�อข้ณ์ะกรื่ะท�าความผิ�ดั + ติ�องเป2น่ความย�น่ยอมโดัยสม�ครื่ใจ2) การื่กรื่ะท�าโดัยป:องก�น่ส�ทธ� มาติรื่า 68 (เปรื่�ยบเท�ยบก�บการื่กรื่ะท�าโดัยจ�าเป2น่ ติามมาติรื่า 67) ดั+ฎ�กามากๆป:องก�น่ซึ่�อน่ป:องก�น่ไม�ไดั�3) จารื่�ติปรื่ะเพณ์�ให�อ�าน่าจกรื่ะท�าไดั� ติ�องเป2น่จารื่�ติปรื่ะเพณ์�ท��ปฏิ�บ�ติ�ก�น่มาน่าน่ + ม�ความเช้��อม��น่ว�าจารื่�ติปรื่ะเพณ์�น่��น่เป2น่กฎหมาย + ติ�องปฏิ�บ�ติ�ก�น่มาโดัยสม��าเสมอ ไม�เปลุ่��ยน่แปลุ่ง + ติ�องไม�ข้�ดัติ�อกฎหมายลุ่ายลุ่�กษณ์*อ�กษรื่2. เหติ ยกเว�น่โทษ1) การื่กรื่ะท�าโดัยจ�าเป2น่ ติามมาติรื่า 67 ม� 2 อน่ มาติรื่า (เปรื่�ยบเท�ยบก�บมาติรื่า 68 เพรื่าะคลุ่�ายคลุ่-งก�น่มาก) ผิลุ่ข้องมาติรื่า 67 ผิ+�กรื่ะท�าย�งคงม�ความผิ�ดัอย+� แติ�ไดั�รื่�บการื่ยกเว�น่โทษ แติ�ผิลุ่ติามมาติรื่า 68 ค�อผิ+�กรื่ะท�าไม�ม�ความผิ�ดั2) การื่กรื่ะท�าความผิ�ดัใน่ข้ณ์ะไม�รื่+ �ผิ�ดัช้อบ หรื่�อไม�สามารื่ถุบ�งค�บติน่เองไดั� เพรื่าะเหติ ม�จ�ติบกพรื่�อง โรื่คจ�ติ หรื่�อจ�ติฟั่8� น่เฟั่>อน่ ติามมาติรื่า 65 วรื่รื่ค 1

Page 2: กฎหมายอาญา 1

3) การื่กรื่ะท�าความผิ�ดัรื่ะหว�างม-น่เมา ติามมาติรื่า 66 วรื่รื่ค 14) การื่กรื่ะท�าติามค�าส��งข้องเจ�าพน่�กงาน่ แม�ค�าส��งน่��น่จะม�ข้อบดั�วยกฎหมาย ถุ�าผิ+�กรื่ะท�าม�หน่�าท��หรื่�อเช้��อโดัยส จรื่�ติใจว�าม�หน่�าท��ติ�องปฏิ�บ�ติ�ติาม ถุ�อเป2น่เหติ ยกเว�น่โทษ ติามมาติรื่า 70

5) การื่กรื่ะท�าความผิ�ดัเก��ยวก�บทรื่�พย*บางฐาน่ความผิ�ดัท��สาม�กรื่ะท�าติ�อภรื่�ยา หรื่�อภรื่�ยากรื่ะท�าติ�อสาม� ติามมาติรื่า 71

วรื่รื่ค 16) เดั4กอาย ไม�เก�น่ 7 ป@ กรื่ะท�าความผิ�ดั ติามมาติรื่า 73

7) เดั4กอาย 7 – 14 ป@กรื่ะท�าความผิ�ดั ติามมาติรื่า 74

กลุ่��มท� 3 หนั�วยิท� 11-12 ผู้��ม�ส�วนัร์�วมในัการ์กร์ะท)าความผู้�ดี1. ติ�วการื่ มาติรื่า 83 ม�องค*ปรื่ะกอบค�อ ติ�องม�การื่กรื่ะท�ารื่�วมก�น่ + ม�เจติน่ารื่�วมก�น่2. ผิ+�ใช้� ติามมาติรื่า 84 ม� 2 กรื่ณ์�ค�อ ผิ+�ใช้�ให�กรื่ะท�าความผิ�ดัใน่กรื่ณ์�ท��ความผิ�ดัน่��น่ไดั�ม�การื่กรื่ะท�า แลุ่ะผิ+�ใช้�ให�กรื่ะท�าความผิ�ดัใน่กรื่ณ์�ท��ความผิ�ดัน่��น่ม�ไดั�กรื่ะท�าลุ่ง ซึ่-�งรื่�บโทษ 1 ใน่ 3 ข้องความผิ�ดัส�าเรื่4จ ให�เปรื่�ยบเท�ยบก�บการื่กรื่ะท�าความผิ�ดัโดัยอ�อม (Innocent agent) ดั�วย3. ผิ+�ใช้�โดัยการื่โฆษณ์าหรื่�อปรื่ะกาศั ติามมาติรื่า 85 (ติ�องเป2น่ความผิ�ดัท��ม�โทษข้��น่ส+งไม�ติ��ากว�า 6 เดั�อน่)

4. ผิ+�สน่�บสน่ น่ มาติรื่า 86 ม�องค*ปรื่ะกอบค�อ ติ�องม�การื่ช้�วยเหลุ่�อหรื่�อให�ความสะดัวกก�อน่หรื่�อข้ณ์ะกรื่ะท�าความผิ�ดั (ไม�รื่วมหลุ่�งการื่กรื่ะท�าความผิ�ดั) + ติ�องม�เจติน่าท��จะช้�วยเหลุ่�อหรื่�อให�ความสะดัวกใน่การื่กรื่ะท�าความผิ�ดั ถุ�าเป2น่การื่ช้�วยเหลุ่�อหรื่�อให�ความสะดัวกหลุ่�งการื่กรื่ะท�าความผิ�ดั ไม�เข้�ามาติรื่า 86

ผิ+�ท��ไดั�รื่�บการื่สน่�บสน่ น่ติ�องม�การื่กรื่ะท�าความผิ�ดัอย�างน่�อยถุ-งข้��น่พยายามกรื่ะท�าความผิ�ดั (หรื่�อการื่ติรื่ะเติรื่�ยมกรื่ะท�าความผิ�ดั ส�าหรื่�บความผิ�ดัท��ม�กฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�า การื่ติรื่ะเติรื่�ยมกรื่ะท�าความผิ�ดัเป2น่ความผิ�ดั) ผิ+�สน่�บสน่ น่จ-งจะม�ความผิ�ดัแลุ่ะติ�องรื่�บโทษติามมาติรื่า 86

การื่กรื่ะท�าความผิ�ดัติามมาติรื่า 83-86 น่��น่ ติ�องเป2น่การื่กรื่ะท�าโดัยเจติน่าเท�าน่��น่ การื่กรื่ะท�าโดัยปรื่ะมาทไม�สามารื่ถุม�การื่ช้�วยเหลุ่�อใน่การื่กรื่ะท�าความผิ�ดัไดั�อย�าลุ่�มดั+ฎ�กาใน่เอกสารื่การื่สอน่มากๆ โดัยเฉพาะการื่แยกรื่ะหว�างติ�วการื่ แลุ่ะผิ+�สน่�บสน่ น่

ข้�อแน่ะน่�าใน่การื่ศั-กษาแลุ่ะติอบข้�อสอบอ�ติน่�ย กฎหมายอาญา 11.ติ�วบทกฎหมายอาญา 1 ถุ�อว�าม�จ�าน่วน่น่�อยท��ส ดัเม��อเปรื่�ยบเท�ยบก�บว�ช้าอ��น่ๆ ใน่สาข้าน่�ติ�ศัาสติรื่* ดั�งน่��น่จ-งควรื่จ�าติ�วบทไดั�2. ควรื่ยกติ�วบทข้-�น่ก�อน่ แลุ่ะติ�องม�การื่อธ�บายติ�วบทดั�วยเสมอ แลุ่ะใน่ว�ช้าน่��อาจม�การื่ให�ติอบป8ญหาว�น่�จฉ�ยโดัยการื่อธ�บายทฤษฎ� เช้�น่ ความส�มพ�น่ธ*รื่ะหว�างการื่กรื่ะท�าแลุ่ะผิลุ่ กฎหมายจารื่�ติปรื่ะเพณ์�ท��เป2น่การื่ยกเว�น่ความผิ�ดั ความย�น่ยอมอ�น่เป2น่เหติ ข้องการื่ยกเว�น่ความผิ�ดั ก4ติ�องสามารื่ถุอธ�บายหลุ่�กดั�งกลุ่�าวไดั�ดั�วย3. มาติรื่าท��เก��ยวก�บฐาน่ความผิ�ดัติ�างๆ เช้�น่ การื่ฆ�าคน่ติายโดัยเจติน่า การื่ฆ�าคน่ติายโดัยปรื่ะมาท ไม�จ�าเป2น่ติ�องยกไปอ�าง เพรื่าะเป2น่อย+�ใน่เน่��อหาภาคความผิ�ดัข้องกฎหมายอาญา 24. อย�าลุ่�มดั+ค�าพ�พากษาศัาลุ่ฎ�กาโดัยท กๆเรื่��อง เพรื่าะสามารื่ถุน่�ามาสรื่�างเป2น่ข้�อสอบไดั�เสมอ5. ว�ช้ากฎหมายอาญา 1 ย�งไม�ใช้�ว�ช้าท��ยากข้องสาข้าน่�ติ�ศัาสติรื่* ถุ�าสามารื่ถุศั-กษาจน่เข้�าใจ แลุ่ะสามารื่ถุอ�างติ�วบทไดั� ก4จะสอบผิ�าน่ไดั�โดัยง�าย ข้อให�โช้คดั�ครื่�บ

กฎหมายอาญาจ�ดัอย+�ใน่สาข้ากฎหมายมหาช้น่ เป2น่เรื่��องรื่าวความส�มพ�น่ธ*รื่ะหว�างรื่�ฐก�บเอกช้น่ โดัยบ�ญญ�ติ�ว�าการื่กรื่ะท�าใดัเป2น่ความผิ�ดั แลุ่ะก�าหน่ดัโทษท��จะลุ่งแก�ความผิ�ดั

กฎหมายอาญาม�ความม �งหมายท��จะรื่�กษาความสงบเรื่�ยบรื่�อยข้องส�งคม ให�สมาช้�กข้องส�งคมม�ความปลุ่อดัภ�ยใน่ช้�ว�ติ รื่�างกาย แลุ่ะทรื่�พย*ส�น่

ใน่ส�งคมสม�ยแรื่ก กฎหมายให�อ�าน่าจแก�บ คคลุ่ท��จะท�าการื่แก�แค�น่ติ�อผิ+�กรื่ะท�าความผิ�ดั

ค�าติอบอาญา 2

1.น่.ส แดังม�อาช้�พรื่�บจ�างเลุ่��ยงเดั4ก แลุ่ะม�เดั4กอย+�ใน่ความปกครื่อง 2 คน่ ว�น่หน่-�งข้ณ์ะท��เดั4กท��ง 2 ก�าลุ่�งน่อน่หลุ่�บ น่.ส.แดังไดั�เส�ยบปลุ่�Bกกาติ�มน่��าเพ��อจะช้งน่มให�เดั4ก จน่ น่.ส.แดังลุ่�มถุอดัปลุ่��กจน่เป2น่เหติ ให�เพลุ่�งไหม�บ�าน่ข้อง น่.ส.แดัง แติ� น่.ส. แดังช้�วยเดั4ก

Page 3: กฎหมายอาญา 1

ไว�ไดั�ท�น่ แลุ่ะเพลุ่�งก4ย�งจะไปลุ่ มลุ่ามไปบ�าน่ข้องผิ+�อ��น่ แติ�ดั�บไดั�ท�น่ดั�งน่��น่ น่.ส. แดังจะผิ�ดัอาญาฐาน่ใดัหรื่�อไม�2.พ�อข้อง น่.ส.เอ พา น่.ส.เอ อาย 15 ป@ ไปฉลุ่องว�น่เก�ดัท��รื่ �าน่อาหารื่แห�งหน่-�ง แลุ่ะก4ม�น่ายบ�น่�กธ รื่ก�จหน่ �มซึ่-�งม�ภรื่รื่ยาแลุ่�วมารื่�วมงาน่ดั�วย น่ายบ� พ-งพอใจ น่.ส.เอ น่.ส.เอ ก4พ-งพอใจ น่ายบ�เหม�อน่ก�น่ ว�น่ติ�อมาน่ายบ� จ-งไดั�โทรื่ศั�พท* น่�ดัให� น่.ส เอ ให�ออกมาหาท��รื่ �าน่อาหารื่แห�งหน่-�ง โดัยบอกก�บ น่.ส.เอ ไว�ว�าไม�ติ�องบอกพ�อแม� แลุ่�วน่ายบ� ก4พา น่.ส เอเข้�าโรื่งแรื่มแลุ่ะรื่�วมปรื่ะเวณ์�ก�น่ โดัย น่.ส เอ ย�น่ยอมน่ายบ� จะม�ความผิ�ดัอาญาฐาน่ใดัหรื่�อไม�3. น่าน่พส เป2น่ผิ+�ม�ความสามารื่ถุใน่การื่พ+ดัปลุ่ กรื่ะดัมมวลุ่ช้น่ แลุ่ะไดั�แจ�งข้�าว/โฆษณ์า แก�ปรื่ะช้าช้น่ท��วไปว�าว�น่พรื่ �งน่��จะอภ�ปรื่ายโจมติ�การื่ท�างาน่ข้องน่ายไพรื่�ช้ซึ่-�งเป2น่ปรื่ะธาน่รื่�ฐว�สาหก�จ ว�า ท จรื่�ติติ�อติ�อหน่�าท�� ติกเย4น่ว�น่น่��น่น่ายพส ไดั�ข้�มข้+�ให�น่ายไพรื่�ช้น่�าเง�น่มาจ�ายให�ติน่เอง จ�าน่วน่ 50,000 บาท ถุ�าหากไม�น่�ามาให�จะอภ�ปรื่ายโจมติ� ใน่ว�น่รื่ �งข้-�น่ ซึ่-�งน่ายไพรื่�ช้ก4ติกลุ่งย�น่ยอมว�าจะจ�ายให� พอว�น่รื่ �งข้-�น่ น่ายไพรื่�ฐจ-งกลุ่�บใจไม�ยอมจ�ายให� น่ายพส ดั�งน่��น่ น่ายพส จะม�ความผิ�ดัทางอาญาฐาน่ใดัหรื่�อไม� อย�างไรื่(ให�ติอบเฉพาะความผิ�ดัท��เก��ยวก�บทรื่�พย*) ————————————

1. ท�าให�เก�ดัเพลุ่�งไหม�โดัยปรื่ะมาท มาติรื่า 225

2.พรื่ากผิ+�เยาว* ม. 319

3.พยายามรื่�ดัทรื่�พย* มาติรื่า 338

กฎหมายอาญา 2 ภาคความผิ�ดัหน่�วยเน่�น่ข้องกฎหมายอาญา 2 ข้องเทอมน่�� หน่�วยท�� 2,4,6,7,11,12

แบ�งเน่��อหาไดั�เป2น่ 3 กลุ่ �ม ดั�งน่��

กลุ่ �มท�� 1 ความผิ�ดัติ�อเจ�าพน่�กงาน่ (หน่�วยท�� 2) แลุ่ะความผิ�ดัท��เก��ยวก�บความสงบส ข้ข้องปรื่ะช้าช้น่ (หน่�วยท�� 4)

ห�วข้�อท�� 1 ความผิ�ดัติ�อเจ�าพน่�กงาน่ อย�าลุ่�มดั+ว�าเจ�าพน่�กงาน่หมายถุ-งบ คคลุ่ใดับ�าง(1) ความผิ�ดัท��กรื่ะท�าติ�อเจ�าพน่�กงาน่ มาติรื่า 136 ดั+หม��น่เจ�าพน่�กงาน่ 137(แจ�งความเท4จ), 138, 139, 143**, 144**** (ให�ส�น่บน่เจ�าพน่�กงาน่ ควรื่ดั+ควบค+�ไปก�บมาติรื่า 149**** ดั�วย)

(2) กรื่ณ์�เจ�าพน่�กงาน่กรื่ะท�าความผิ�ดั มาติรื่า 147**(ออกข้�อสอบเม��อภาคการื่ศั-กษาท��แลุ่�ว), 148****, 149****(เปรื่�ยบเท�ยบความแติกติ�างรื่ะหว�างมาติรื่า 148 +

149 ให�ดั�) , 157*

Page 4: กฎหมายอาญา 1

ห�วข้�อท�� 2 เรื่��องความผิ�ดัท��เก��ยวก�บความสงบเรื่�ยบรื่�อยแลุ่ะศั�ลุ่ธรื่รื่มอ�น่ดั�ข้องปรื่ะช้าช้น่(1) ความผิ�ดัฐาน่อ��งย�� เป2น่สมาช้�กบ คคลุ่ซึ่-�งปกปCดัว�ธ�ดั�าเน่�น่การื่แลุ่ะม�ความม �งหมายเพ��อการื่อ�น่ม�ช้อบดั�วยกฎหมาย (มาติรื่า 209**) แลุ่ะความผิ�ดัฐาน่ซึ่�องโจรื่ (มาติรื่า 210****) ดั+แลุ่�วเปรื่�ยบเท�ยบความแติกติ�างให�ไดั� ความผิ�ดัฐาน่ซึ่�องโจรื่เพ�ยงแติ�สมคบก�น่เก�น่ 5 คน่ เพ��อกรื่ะท�าความผิ�ดัติามภาค 2 ข้อง ปอ. แม�ความผิ�ดัน่��น่ย�งไม�ไดั�กรื่ะท�าลุ่ง ก4เป2น่ความผิ�ดัฐาน่ซึ่�องโจรื่แลุ่�ว(2) ความผิ�ดัฐาน่ช้ มน่ ม ก�อความไม�สงบ หรื่�อความว �น่วายใน่บ�าน่เม�อง ติามมาติรื่า 215 ม��วส มก�น่ติ��งแติ�ส�บคน่ข้-�น่ไป ใช้�ก�าลุ่�งปรื่ะท ษรื่�าย ข้+�เข้4ญว�าจะใช้�ก�าลุ่�งปรื่ะท ษรื่�าย หรื่�อกรื่ะท�าการื่อย�างใดัยอย�างหน่-�งให�เก�ดัความว �น่วายข้-�น่ใน่บ�าน่เม�อง ***, 216***

(เปรื่�ยบเท�ยบข้�อแติกติ�างรื่ะหว�างมาติรื่า 215 แลุ่ะ 216 ให�ดั�)(3) ความผิ�ดัฐาน่วางเพลุ่�งเผิาทรื่�พย* ติามมาติรื่า 217* (ดั+เหติ ฉกรื่รื่จ* มาติรื่า 218),

219 (การื่ติรื่ะเติรื่�ยมการื่วางเพลุ่�งก4ถุ�อว�าเป2น่ความผิ�ดั รื่�บโทษเท�าการื่พยายามวางเพลุ่�ง), 220***(ความผิ�ดัโดัยเจติน่า ท�าให�เก�ดัเพลุ่�งไหม�แก�ว�ติถุ ซึ่-�งเป2น่คน่ลุ่ะกรื่ณ์�ก�บการื่วางเพลุ่�งเผิาทรื่�พย*), 224*(ผิลุ่ธรื่รื่มดัาเป2น่เหติ ให�ผิ+�อ��น่ถุ-งแก�ความติาย),

225***(ความผิ�ดัโดัยปรื่ะมาท)

(4) ความผิ�ดัฐาน่ปลุ่อมปน่ ติามมาติรื่า 236 แลุ่ะมาติรื่า 237

กลุ่ �มท�� 2 ความผิ�ดัติ�อช้�ว�ติแลุ่ะรื่�างกาย (หน่�วยท�� 6,7)

ห�วข้�อท�� 1 เรื่��องความผิ�ดัติ�อช้�ว�ติ (หน่�วยท�� 6) มาติรื่าท��ควรื่ให�ความสน่ใจ(1) มาติรื่า 288 (ฆ�าผิ+�อ��น่โดัยเจติน่า)(2) มาติรื่า 289 (เหติ ฉกรื่รื่จ*ข้องมาติรื่า 288)

(3) มาติรื่า 290 (ท�ารื่�ายผิ+�อ��น่ถุ-งแก�ความติาย ซึ่-�งเป2น่ความผิ�ดัท��ติ�องการื่ผิลุ่ จ-งไม�ม�การื่พยายามการื่กรื่ะท�าความผิ�ดั)

(4) มาติรื่า 291 (ปรื่ะมาทท�าให�ผิ+�อ��น่ถุ-งแก�ความติาย เวลุ่าติอบข้�อสอบติ�องอ�างมาติรื่า 59 วรื่รื่ค 4 ดั�วยเพ��อแสดังให�เห4น่ว�าเหติ ใดัจ-งเป2น่ปรื่ะมาท)

(5) มาติรื่า 292-293**** (ย ยงให�ผิ+�อ��น่ฆ�าติน่เอง เปรื่�ยบเท�ยบความแติกติ�างข้อง 2 มาติรื่าน่��ให�ดั�) แลุ่ะดั+ติ�อไปดั�วยว�าเม��อใดัถุ�อว�าเป2น่ความผิ�ดัส�าเรื่4จ(6) มาติรื่า 294**** (ช้ ลุ่ม น่ติ�อส+�เป2น่เหติ ให�ผิ+�อ��น่ถุ-งแก�ความติาย แลุ่ะเหติ ยกเว�น่โทษ) ไดั�กรื่ะท�าไปเพ��อการื่ห�ามการื่ช้ ลุ่ม น่ติ�อส+�น่� �น่ หรื่�อเพ��อป:องก�น่โดัยช้อบดั�วยกฎหมาย ผิ+�กรื่ะท�าน่��น่ไม�ติ�องรื่�บโทษน่อกจากน่��ควรื่ดั+ความผิ�ดัลุ่ห โทษ มาติรื่า 374 เพ��อเป2น่การื่เปรื่�ยบเท�ยบก�บมาติรื่า 288 ดั�วย (ไม�ถุ�อว�าเป2น่การื่กรื่ะท�าท��จ�กติ�องท�าเพ��อป:องก�น่ผิลุ่น่��น่ ติามมาติรื่า 59

วรื่รื่คท�าย)

Page 5: กฎหมายอาญา 1

ห�วข้�อท�� 2 เรื่��องความผิ�ดัติ�อรื่�างกาย (หน่�วยท�� 7) มาติรื่าท��ควรื่ให�ความสน่ใจ(1) มาติรื่า 295** ท�ารื่�ายผิ+�อ��น่เป2น่เหติ ให�เก�ดัอ�น่ติรื่ายแก�กายหรื่�อจ�ติใจ(2) มาติรื่า 296 (เหติ ฉกรื่รื่จ*ติามมาติรื่า 290 + 295),

(3) มาติรื่า 297**** (อ�น่ติรื่ายสาห�สท��ง 8 อน่ มาติรื่า)(4) มาติรื่า 299** (ช้ ลุ่ม น่ติ�อส+�เป2น่เหติ ให�ไดั�รื่�บอ�น่ติรื่ายสาห�ส) แลุ่ะดั+เหติ ยกเว�น่โทษดั�วย(5) มาติรื่า 300**(ปรื่ะมาทเป2น่เหติ ให�ไดั�รื่�บอ�น่ติรื่ายสาห�สแก�กาย)

น่อกจากน่��ให�ดั+ไปถุ-งความผิ�ดัลุ่ห โทษติามมาติรื่า 391 เป2น่การื่ใช้�ก�าลุ่�งท�าให�บาดัเจ4บโดัยไม�ก�อให�เก�ดัอ�น่ติรื่ายแก�กายหรื่�อจ�ติใจ แลุ่ะมาติรื่า 390 เป2น่การื่กรื่ะท�าโดัยปรื่ะมาทเป2น่อ�น่ติรื่ายแก�รื่�างกายหรื่�อจ�ติใจ

กลุ่ �มท�� 3 ความผิ�ดัเก��ยวก�บทรื่�พย* (หน่�วยท�� 11,12)

(1) ลุ่�กทรื่�พย* (มาติรื่า 334****) เหติ ฉกรื่รื่จ*ข้องการื่ลุ่�กทรื่�พย* (มาติรื่า 335*) ว��งรื่าวทรื่�พย* (มาติรื่า 336*** = ลุ่�กทรื่�พย* + ฉกฉวยซึ่-�งหน่�า)(2) กรื่รื่โช้กทรื่�พย* (มาติรื่า 337 เปรื่�ยบเท�ยบก�บความผิ�ดัติ�อเสรื่�ภาพติามมาติรื่า 309 ดั�วย) รื่�ดัเอาทรื่�พย* (มาติรื่า 338) ช้�งทรื่�พย* (มาติรื่า 339 = ลุ่�กทรื่�พย* +

ท�น่ใดัน่��น่จะใช้�ก�าลุ่�งปรื่ะท ษรื่�าย ซึ่-�งติ�องแยกออกจากความผิ�ดัฐาน่ลุ่�กทรื่�พย* + ท�ารื่�ายรื่�างกาย) แลุ่ะปลุ่�น่ทรื่�พย* (มาติรื่า 340 = ช้�งทรื่�พย*โดัยม�ติ�วการื่มากกว�าหรื่�อเท�าก�บ 3 คน่ข้-�น่ไป)

ความผิ�ดัเก��ยวก�บทรื่�พย*ฐาน่ติ�างๆ ข้�างติ�น่ติ�องอ�าน่จน่เข้�าใจ แลุ่ะสามารื่ถุเปรื่�ยบเท�ยบความผิ�ดัแติ�ลุ่ะฐาน่ไดั� แติ�อย�างไรื่ก4ติาม ความผิ�ดัเก��ยวก�บทรื่�พย*ท กฐาน่ความผิ�ดัติ�องเข้�าใจความผิ�ดัฐาน่ลุ่�กทรื่�พย* (มาติรื่า 334) เป2น่พ��น่ฐาน่

ค�าแน่ะน่�าใน่การื่ติอบข้�อสอบอ�ติน่�ยกฎหมายอาญา 21. ข้�อสอบจะถุามว�าน่าย กรื่ะท�าความผิ�ดัฐาน่ใดั ติอบฐาน่ความผิ�ดัให�ช้�ดัเจน่ อย�า……

ติอบแบบเหว��ยงแหหรื่�อแสดังความไม�ม��น่ใจใน่การื่ติอบ เช้�น่ ติอบว�าน่าย…. ม�ความผิ�ดัฐาน่ฉ�อโกง หรื่�อผิ�ดัฐาน่ย�กยอกทรื่�พย* อย�างน่��จะไม�ไดั�คะแน่น่ อย�าติ��งช้��อฐาน่ความผิ�ดัข้-�น่มาเอง ช้��อฐาน่ความผิ�ดัท��ถุ+กติ�องให�ดั+ใน่เอกสารื่การื่สอน่2. การื่อ�างหลุ่�กกฎหมาย จะอ�างเป2น่ข้�อความติามท��ปรื่ากฏิใน่ ปอ. หรื่�อจะแจกแจงองค*ปรื่ะกอบภายน่อกแลุ่ะองค*ปรื่ะกอบภายใน่ (เจติน่า เจติน่าพ�เศัษ ปรื่ะมาท) ก4ไดั� ไม�ติ�องรื่ะบ โทษ แลุ่ะถุ�าจ�าเลุ่ข้มาติรื่าไม�ไดั� ไม�ติ�องใส�ลุ่งไป ถุ�าอ�างเลุ่ข้มาติรื่าผิ�ดั ก4จะเส�ยคะแน่น่อ�ก3. บางครื่��งการื่ติอบข้�อสอบ ก4ติ�องอ�างความรื่+ �ติามกฎหมายอาญา 1 ดั�วย เช้�น่ น่าย….. ไม�ม�ความผิ�ดัฐาน่ เน่��องจากผิ+�กรื่ะท�าไม�รื่+ �องค*ปรื่ะกอบภายน่อกข้อง……

ความผิ�ดัฐาน่……. จ-งถุ�อว�าไม�ม�เจติน่าติามมาติรื่า 59 วรื่รื่ค 3 หรื่�อผิ+�กรื่ะท�าความผิ�ดักรื่ะท�าการื่ไม�ติลุ่อดั หรื่�อกรื่ะท�าการื่ไปโดัยติลุ่อดัแลุ่�ว แติ�การื่กรื่ะท�าไม�บรื่รื่ลุ่ ผิลุ่

Page 6: กฎหมายอาญา 1

ถุ�อว�าเป2น่การื่พยายามกรื่ะท�าความผิ�ดั ติ�องไดั�รื่�บโทษ 2 ใน่ 3 ส�วน่ข้องความผิ�ดัท��ไดั�กรื่ะท�าลุ่ง ติามมาติรื่า 80 หรื่�อใน่กรื่ณ์�ท��เป2น่การื่กรื่ะท�าโดัยปรื่ะมาท ก4ควรื่อ�างดั�วยว�าเป2น่การื่กรื่ะท�าโดัยปรื่ะมาทอย�างไรื่ติามมาติรื่า 59 วรื่รื่ค 4 เป2น่ติ�น่4. น่อกจากมาติรื่าท��เน่�น่ให�ข้�างติ�น่แลุ่�ว ควรื่ดั+ค�าพ�พากษาฎ�กาใน่เอกสารื่การื่สอน่มากๆ เพรื่าะข้�อสอบหลุ่ายๆครื่��งน่�ามาจากค�าพ�พากษาใน่เอกสารื่การื่สอน่น่��น่เอง5. เทปเส�ยงปรื่ะจ�าช้ ดัว�ช้า ซึ่-�งเป2น่เส�ยงข้องอาจารื่ย*ส จ�น่ติน่า ช้ มว�ส+ติรื่ ซึ่-�งม� 4 ม�วน่น่��น่ แลุ่ะเอกสารื่สอน่เสรื่�มท��ง 2 ครื่��ง สามารื่ถุน่�ามาใช้�ทบทวน่ไดั�ดั�มาก ฟั่8งแลุ่ะอ�าน่บ�อยๆ ก4จะจ�าไดั�เอง

โดัยท��วไปว�ช้าน่��ไม�ใช้�ว�ช้าท��ยากข้องสาข้าน่�ติ�ศัาสติรื่* มสธ. ถุ�าอ�าน่หน่�งส�อ ดั+ติ�วบทท��ส�าค�ญจน่สามารื่ถุอ�างไดั� ก4จะสามารื่ถุสอบผิ�าน่ไดั�โดัยง�าย ข้อให�โช้คดั�ครื่�บ

ว�ชากฎหมายิว�าดี�วยิทร์�พยิ�ส�นั

...............เป2น่ว�ช้าพ��น่ฐาน่ท��ส�าค�ญว�ช้าหน่-�งใน่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* ก�อน่ท��จะเลุ่�อกเรื่�ยน่เอกเทศัส�ญญาก4ควรื่ท��จะเรื่�ยน่ว�ช้าน่��ก�อน่ โดัยกฎหมายว�าดั�วยทรื่�พย*ส�น่ม�หน่�วยเน่�น่ค�อ หน่�วยท�� 3-7,9

**ความหมายิข้องทร์�พยิ�แลุ่ะทร์�พยิ�ส�นัทร์�พยิ� หมายความว�า ว�ติถุ ม�รื่+ปรื่�างทร์�พยิ�ส�นั หมายความรื่วมท��งทรื่�พย*แลุ่ะว�ติถุ ไม�ม�รื่+ปรื่�าง ซึ่-�งอาจม�รื่าคาแลุ่ะอาจถุ�อเอาไดั�ข้�อส�งเกติ ทรื่�พย* น่อกจากหมายความรื่วมถุ-งว�ติถุ ม�รื่+ปรื่�างแลุ่�ว จะติ�องเป2น่ว�ติถุ ท��อาจม�รื่าคาแลุ่ะอาจถุ�อเอาไดั�ดั�วยติามความหมายข้องทรื่�พย*ส�น่**ความหมายิข้องค)าว�า “อาจม�ร์าคาแลุ่ะอาจถื/อเอาไดี�”ว�ติถุ ม�รื่+ปรื่�างหรื่�อไม�ม�รื่+ปรื่�างจะเป2น่ทรื่�พย*แลุ่ะทรื่�พย*ส�น่ไดั�ก4ติ�อเม��ออาจม�รื่าคา แลุ่ะอาจถุ�อเอาไดั� ถุ�าข้าดัอย�างใดัอย�างหน่-�งไปก4ไม�ถุ�อว�าเป2น่ทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พย*ส�น่ข้�อส�งเกติ รื่�างกายข้องมน่ ษย*ถุ�ารื่วมอย+�ใน่ส�วน่ข้องรื่�างกายไม�ใช้�ทรื่�พย*ส�น่ แติ�ถุ�อว�าป2น่ส�วน่หน่-�งข้องรื่�างกาย แติ�ถุ�าข้าดัออกหรื่�อหลุ่ ดัออกมาแลุ่�วก4อาจเป2น่ทรื่�พย*ไดั� เช้�น่ เส�น่ผิมหรื่�อเลุ่4บม�อ เป2น่ติ�น่ ใน่ส�วน่ข้องศัพจะเป2น่ทรื่�พย*หรื่�อไม�น่��น่ ย�งไม�ม�ข้�อย ติ�แลุ่ะแน่วค�าว�น่�จฉ�ยข้องศัาลุ่ฎ�กาก4ย�งไม�ช้�ดัเจน่กรื่ณ์�ส�ทธ�ติ�างๆ น่��น่ แม�จะไม�ม�รื่+ปรื่�าง แติ�หากม�รื่าคาแลุ่ะอาจถุ�อเอาไดั� ศัาลุ่ฎ�กาก4เคยม�ค�าพ�พากษาว�าเป2น่ทรื่�พย*ส�น่ เช้�น่(1) ห��นัในับร์�ษ�ทข้�อส�งเกติ การื่โอน่ห �น่ช้น่�ดัรื่ะบ ช้��อผิ+�ถุ�อจะติ�องท�าเป2น่หน่�งส�อลุ่งลุ่ายม�อช้��อข้องผิ+�โอน่แลุ่ะ ผิ+�รื่ �บโอน่แลุ่ะม�พยาน่อย�างน่�อย 2 คน่ รื่�บรื่องลุ่ายม�อช้��อข้องผิ+�โอน่แลุ่ะผิ+�รื่ �บโอน่ หากไม�ท�าติามเป2น่โมฆะ แติ�ถุ-งแม�การื่โอน่จะเป2น่โมฆะก4ติาม หากผิ+�รื่ �บโอน่ไดั�ย-ดัถุ�อห �น่หรื่�อครื่อบครื่องห �น่มาเป2น่เวลุ่า 5 ป@ ก4ไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dโดัยการื่ครื่อบครื่องปรื่ป8กษ*ติามมาติรื่า 1382 ไดั�(2) ส�ทธิ�ติามส�ญญาจะซื้/'อจะข้ายิ(3) ส�ทธิ�ติามส�ญญาเช�าซื้/'อ(4) ส�ทธิ�ในัการ์ท)าเหม/องแร์�ติามปร์ะทานับ�ติร์ข้�อส�งเกติ การื่โอน่ส�ทธ�ปรื่ะทาน่บ�ติรื่น่��น่หากม�เง��อน่ไข้เป2น่พ�เศัษว�าเป2น่การื่ให�เฉพาะติ�วแก� คน่ใดัคน่หน่-�ง ก4จะโอน่ก�น่ไม�ไดั�หรื่�อจะน่�ามาช้�ารื่ะหน่��ไม�ไดั�ดั�วย

Page 7: กฎหมายอาญา 1

กร์ณี�เคร์/ องหมายิการ์ค�า ศัาลุ่ฎ�กาว�น่�จฉ�ยว�า เครื่��องหมายการื่ค�าเป2น่ทรื่�พย*ส�น่ทางป8ญญาอย�างหน่-�ง ไม�ใช้�อส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อส�งหารื่�มทรื่�พย*ไม�ม�รื่+ปรื่�าง ท��งไม�อาจย-ดัถุ�อครื่อบครื่องไดั�อย�างทรื่�พย*ส�น่ท��วไปติามมาติร์า 1382

ปร์ะเภอข้องทร์�พยิ�ส�นั1. อส�งหารื่�มทรื่�พย*2. ส�งหารื่�มทรื่�พย*3. ทรื่�พย*แบ�งไดั�4. ทรื่�พย*แบ�งไม�ไดั�5. ทรื่�พย*น่อกพาณ์�ช้ย***อส�งหาร์�มทร์�พยิ�แลุ่ะส�งหาร์�มทร์�พยิ�(1) อส�งหารื่�มทรื่�พย*ท��เป2น่ท��ดั�น่จะติ�องม�เจ�าข้องกรื่รื่มส�ทธ�Dเสมอ แติ�ส�งหารื่�มทรื่�พย*อาจจะไม�ม�เจ�าข้องก4ไดั�(2) ทรื่�พย*ส�ทธ�บางอย�าง ไดั�แก� ส�ทธ�อาศั�ย ส�ทธ�เก4บก�น่ ภารื่ะจ�ายอม ส�ทธ�เหน่�อพ��น่ดั�น่ แลุ่ะภารื่ะติ�ดัพ�น่ใน่อส�งหารื่�มทรื่�พย* ม�ไดั�เฉพาะใน่อส�งหารื่�มทรื่�พย*เท�าน่��น่ ส�วน่ใน่ส�งหารื่�มทรื่�พย*ไม�ม�ส�ทธ�ดั�งกลุ่�าว(3) รื่ะยะเวลุ่าใน่การื่ครื่อบครื่องปรื่ป8กษ*ถุ�าเป2น่อส�งหารื่�มทรื่�พย*ม�รื่ะยะเวลุ่า ๑๐ ป@ แติ�ถุ�าเป2น่ส�งหารื่�มทรื่�พย*ม�รื่ะยะเวลุ่าครื่อบครื่องปรื่ก�กษ* 5 ป@เท�าน่��น่(4) การื่ท�าน่�ติ�กรื่รื่มเก��ยวก�บการื่โอน่หรื่�อการื่ก�อติ��งส�ทธ�ติ�างๆ ใน่อส�งหารื่�มทรื่�พย* โดัยปกติ�จะติ�องท�าติามแบบท��กฎหมายก�าหน่ดัไม�ง��น่เป2น่โมฆะหรื่�อไม�สมบ+รื่ณ์*หรื่�อไม� บรื่�บ+รื่ณ์* แติ�ถุ�าเป2น่ส�งหารื่�มทรื่�พย*ปกติ�ไม�ไดั�ก�าหน่ดัแบบไว� ยกเว�น่กรื่ณ์�ส�งหารื่�มทรื่�พย*ช้น่�ดัพ�เศัษท��กฎหมายก�าหน่ดัให�ติ�องท�าติามแบบ(5) แดัน่กรื่รื่มส�ทธ�Dม�ไดั�เฉพาะใน่อส�งหารื่�มทรื่�พย*เท�าน่��น่ ส�งหารื่�มทรื่�พย*ไม�ม�แดัน่กรื่รื่มส�ทธ�D(6) ส�ทธ�ข้องคน่ติ�างดั�าวใน่การื่เป2น่เจ�าข้องอส�งหารื่�มทรื่�พย*ม�ข้�อจ�าก�ดั แติ�ใน่ส�งหารื่�มทรื่�พย*โดัยปกติ�ไม�ม�ข้�อจ�าก�ดั**ความหมายิข้องอส�งหาร์�มทร์�พยิ�แลุ่ะส�งหาร์�มทร์�พยิ�อส�งหาร์�มทร์�พยิ� หมายความว�า ท��ดั�น่แลุ่ะทรื่�พย*อ�น่ติ�ดัอย+�ก�บท��ดั�น่ม�ลุ่�กษณ์ะเป2น่การื่ถุาวรื่หรื่�อปรื่ะกอบเป2น่อ�น่ เดั�ยวก�บท��ดั�น่น่��น่ แลุ่ะหมายความรื่วมถุ-งทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บท��ดั�น่ หรื่�อทรื่�พย*อ�น่ติ�ดัอย+�ก�บท��ดั�น่หรื่�อปรื่ะกอบเป2น่อ�น่เดั�ยวก�บท��ดั�น่น่��น่ดั�วยส�งหารื่�มทรื่�พย* หมายความว�า ทรื่�พย*ส�น่อ��น่น่อกจากอส�งหารื่�มทรื่�พย* แลุ่ะหมายความรื่วมถุ-งส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บทรื่�พย*ส�น่น่��น่ดั�วยอส�งหารื่�มทรื่�พย*ปรื่ะกอบดั�วยทรื่�พย*ส�น่ 4 ปรื่ะเภท ค�อก. ท��ดั�น่ข้. ทรื่�พย*อ�น่ติ�ดัอย+�ก�บท��ดั�น่ท��ม�ลุ่�กษณ์ะเป2น่การื่ถุาวรื่ค. ทรื่�พย*ท��ปรื่ะกอบเป2น่อ�น่เดั�ยวก�บท��ดั�น่ง. ทรื่�พย*ส�ทธ�Dอ�น่เก��ยวก�บท��ดั�น่หรื่�อทรื่�พย*อ�น่ติ�ดัอย+�ก�บท��ดั�น่หรื่�อปรื่ะกอบเป2น่อ�น่เดั�ยวก�บท��ดั�น่ข้�อส�งเกติเก� ยิวก�บท� ดี�นั(1) ท��ดั�น่ท��ม�กรื่รื่มส�ทธ�Dเท�าน่��น่จ-งจะม�การื่ครื่อบครื่องปรื่ป8กษ*ไดั� ถุ�าเป2น่ท��ดั�น่ท��ไม�ม�กรื่รื่มส�ทธ�Dก4จะครื่อบครื่องปรื่ป8กษ*ไม�ไดั�(2) ท��ดั�น่ท��ม�แติ�เพ�ยงส�ทธ�ครื่องครื่องโอน่ก�น่ไดั�ดั�วยการื่ส�งมอบเท�าน่��น่ ไม�จ�าเป2น่ติ�องจดัทะเบ�ยน่ แติ�การื่จดัทะเบ�ยน่ก4อาจจะม�ไดั�หากเป2น่ท��ดั�น่ท��ม�ทะเบ�ยน่ท��ดั�น่ เช้�น่ น่.ส. 3 หรื่�อ น่.ส. 3 ก(3) ท��ดั�น่พ�พาทซึ่-�งน่ายดั�าครื่อบครื่องอย+�เป2น่ส�วน่หน่-�งข้องท��ดั�น่ติามหน่�งส�อรื่�บรื่อง การื่ท�าปรื่ะโยช้น่* (น่.ส. 3 ก) ท��น่ายแดังม�ช้��อเป2น่ผิ+�ม�ส�ทธ�ครื่อบครื่องอย+� จ-งติ�องดั�วยข้�อส�น่น่�ษฐาน่ติามมาติร์า 1373 ว�า น่ายแดังซึ่-�งม�ช้��อใน่ทะเบ�ยน่เป2น่ผิ+�ม�ส�ทธ�ครื่อบครื่อง ข้�อสน่�น่�ษฐาน่ติามมาติร์า 1373 จ-งรื่วมถุ-งท��ดั�น่ท��ม� น่.ส. 3 แลุ่ะ น่.ส. 3 ก ดั�วยข้�อส�งเกติ เรื่��องน่��ถุ�อมาติร์า 1373 มาก�อน่มาติร์า 1367 กลุ่�าวค�อ ผิ+�ท��ม�ช้��อเป2น่เจ�าข้องหรื่�อเป2น่ผิ+�ม�ส�ทธ�ครื่อบครื่องใน่ น่.ส. 3 หรื่�อ น่.ส.

3 ก ไดั�ปรื่ะโยช้น่*จากข้�อส�น่น่�ษฐาน่เป2น่ค ณ์มากกว�าคน่ท��ครื่อบครื่องย-ดัถุ�ออย+�ติามมาติร์า 1367

(4) ท��ดั�น่พ�พาทเป2น่ท� ดี�นัม/อเปลุ่�า เพรื่าะหน่�งส�อรื่�บรื่องท�าปรื่ะโยช้น่*ไม�ใช้�หน่�งส�อแสดังกรื่รื่มส�ทธ�D บ คคลุ่จะพ-งม�ส�ทธ�เหน่�อท��ดั�น่พ�พาทคงม�แติ�ส�ทธครื่อบครื่อง แม�น่ายดั�าจะไดั�ส�ทธ�ครื่อบครื่องท��ดั�น่พ�พาทโดัยการื่ย-ดัถุ�อครื่อบครื่องแติ�การื่ไดั�มาข้องน่ายดั�าเป2น่การื่ไดั�มาซื้� งทร์�พยิส�ทธิ�5อ�นัเก� ยิวก�บอส�งหาร์�มทร์�พยิ�โดียิทางอ/ นันัอกจากนั�ติ�กร์ร์ม ซึ่-�งถุ�าย�งไม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่ น่ายดั�าจะยกข้-�น่เป2น่ข้�อติ�อส+�น่ายแดังซึ่-�งเป2น่บ คคลุ่ภายน่อกผิ+�ไดั�ส�ทธ�มาโดัยเส�ย ค�าติอบแทน่แลุ่ะโดัยส จรื่�ติแลุ่ะไดั�จดัทะเบ�ยน่โดัยส จรื่�ติแลุ่�วไม�ไดั�ติามมาติร์า 1299

วร์ร์คสอง น่ายแดังจ-งเป2น่ผิ+�ม�ส�ทธ�ใน่ท��ดั�น่พ�พาทข้�อส�งเกติเก� ยิวก�บทร์�พยิ�อ�นัติ�ดีก�บท� ดี�นัม�ลุ่�กษณีะเป7นัการ์ถืาวร์(1) ทรื่�พย*อ�น่ติ�ดัก�บท��ดั�น่ม�ลุ่�กษณ์ะเป2น่การื่ถุาวรื่ แบ�งไดั�เป2น่ 2 อย�าง ค�อ ทรื่�พย*ท��ติ�ดัก�บท��ดั�น่โดัยธรื่รื่มช้าติ� ก�บทรื่�พย*ท��ติ�ดัก�บท��ดั�น่โดัยไม�ไดั�เก�ดัจากธรื่รื่มช้าติ�(2) ติ�นัพลุ่�เป2น่ไม�ย�น่ติ�น่จ-งเป2น่อส�งหารื่�มทรื่�พย*(3) ทรื่�พย*ท��ม�ลุ่�กษณ์ะติ�ดัก�บท��ดั�น่เป2น่การื่ถุาวรื่แลุ่�ว จะติ�ดัอย+�ก�บท��ดั�น่น่าน่เท�าไรื่ไม�ส�าค�ญ ถุ�าโดัยสภาพม�ลุ่�กษณ์ะติ�ดัก�บท��ดั�น่เป2น่การื่ถุาวรื่ก4เป2น่อส�งหารื่�มทรื่�พย*แม�จะติ�ดั อย+�เป2น่รื่ะยะเวลุ่าไม�น่าน่ก4ติาม(4) เคร์/ องจ�กร์โร์งส�ไม�ใช้�ส�วน่ควบ เป2น่เพ�ยงข้องใช้�ปรื่ะจ�าอย+�ก�บโรื่งส�จ-งเป2น่อ ปกรื่ณ์*ซึ่-�งเป2น่ส�งหารื่�มทรื่�พย*เท�า น่��น่ ไม�ใช้�อส�งหารื่�มทรื่�พย*(5) แผู้งลุ่อยิท��ม�ไดั�ติ�ดัก�บท��ดั�น่ม�ลุ่�กษณ์ะเป2น่การื่ถุาวรื่ไม�เป2น่อส�งหารื่�มทรื่�พย*

Page 8: กฎหมายอาญา 1

ข้�อส�งเกติข้องทร์�พยิ�ซื้� งปร์ะกอบเป7นัอ�นัเดี�ยิวก�บท� ดี�นัทรื่�พย*ซึ่-�งปรื่ะกอบเป2น่อ�น่เดั�ยวก�บท��ดั�น่หากแยกออกจากติ�วพ��น่ดั�น่ ก4ย�อมข้าดัจากลุ่�กษณ์ะข้องการื่เป2น่ทรื่�พย*ท��ปรื่ะกอบเป2น่อ�น่เดั�ยวก�บท��ดั�น่ติ�วอยิ�าง ข้�ดีดี�นัใน่ท��ดั�น่ไปข้ายถุ�อว�าเป2น่การื่ข้ายส�งหารื่�มทรื่�พย* ไม�ใช้�อส�งหารื่�มทรื่�พย* เพรื่าะดั�น่ไดั�ข้าดัออกจากติ�วท��ดั�น่แลุ่�วจ-งเป2น่ส�งหารื่�มทรื่�พย*ข้�อส�งเกติทร์�พยิส�ทธิ�อ�นัเก� ยิวก�บอส�งหาร์�มทร์�พยิ�(1) ส�ทธิ�ร์�บจ)านัองท��ดั�น่เป2น่อส�งหารื่�มทรื่�พย*(2) ห��นัในัห�างห��นัส�วนัสาม�ญซึ่-�งม�ทรื่�พย*ส�น่เป2น่ท��ดั�น่ไม�ใช้�ส�ทธ�ใน่อส�งหารื่�มทรื่�พย*(3) ส�ทธิ�เช�าซื้/'อเป2น่บ คคลุ่ส�ทธ�ไม�ใช้�อส�งหารื่�มทรื่�พย*(4) ส�ทธิ�เช�าอาคาร์เป2น่ส�ทธ�เก�ยวก�บติ�วอาคารื่ไม�เป2น่อส�งหารื่�มทรื่�พย*แติ�เป2น่ส�งหารื่�มทรื่�พย***ทร์�พยิ�แบ�งไดี�แลุ่ะทร์�พยิ�แบ�งไม�ไดี�ทร์�พยิ�แบ�งไดี� หมายความว�า ทรื่�พย*อ�น่อาจแยกออกจากก�น่เป2น่ส�วน่ๆ ไดั�จรื่�งถุน่�ดัช้�ดัแจ�ง แติ�ลุ่ะส�วน่ไดั�รื่+ปบรื่�บ+รื่ณ์*ลุ่�าพ�งติ�วทร์�พยิ�แบ�งไม�ไดี� หมายความว�า ทรื่�พย*อ�น่จะแยกออกจากก�น่ไม�ไดั� น่อกจากเปลุ่��ยน่แปลุ่งภาวะข้องทรื่�พย* แลุ่ะหมายความรื่วมถุ-งทรื่�พย*ท��ม�กฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�าแบ�งไม�ไดั�ดั�วยการื่แบ�งปรื่ะเภททรื่�พย*ออกเป2น่ทรื่�พย*แบ�งไดั�แลุ่ะทรื่�พย*แบ�งไม�ไดั� ส�วน่ใหญ�จะใช้�เพ��อปรื่ะโยช้น่*ข้องผิ+�เป2น่เจ�าข้องรื่วม เพรื่าะถุ�าเป2น่ทรื่�พย*แบ�งไดั�ก4ม�กไม�ม�ป8ญหา สามารื่ถุแบ�งไดั�ติามส�วน่ แติ�หากเป2น่ทรื่�พย*แบ�งไม�ไดั�อาจติ�องม�ว�ธ�แบ�งอย�างอ��น่ เช้�น่ น่�าทรื่�พย*ไปข้ายเพ��อน่�าเง�น่มาแบ�งก�น่ เป2น่ติ�น่ทร์�พยิ�แบ�งไดี� ม�องค�ปร์ะกอบดี�งนั�'(1) ติ�องเป2น่ทรื่�พย*ท��สามารื่ถุแยกออกจากก�น่ไดั�(2) เม��อแยกออกจากก�น่ไดั�แลุ่�วไม�เส�ยสภาพรื่+ปทรื่งไปทรื่�พย*แบ�งไม�ไดั� ม�ความหมาย 2 น่�ย ค�อ(2.1) ทรื่�พย*แบ�งไม�ไดั�โดัยสภาพ(2.2) ทรื่�พย*ท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�ว�าแบ�งไม�ไดั�ข้�อส�งเกติ(1) ห��นัเป2น่ทรื่�พย*แบ�งแยกไม�ไดั�ติามมาติรื่า 1118 วรื่รื่คหน่-�ง(2) ส�วนัควบ ภาร์ะจ)ายิอม แลุ่ะส�ทธิ�จ)านัอง แบ�งไม�ไดั�**ทร์�พยิ�นัอกพาณี�ชยิ�ทร์�พยิ�นัอกพาณี�ชยิ� หมายความว�า ทรื่�พย*ท��ไม�สามารื่ถุถุ�อเอาไดั�แลุ่ะทรื่�พย*ท��โอน่แก�ก�น่ม�ไดั�โดัยช้อบดั�วยกฎหมายทรื่�พย*น่อกพาณ์�ช้ย*ม�ความหมาย 2 ปรื่ะการื่ ค�อ1. ทรื่�พย*ท��ไม�สามารื่ถุถุ�อเอาไดั�2. ทรื่�พย*ท��โอน่แก�ก�น่ไม�ไดั�โดัยช้อบดั�วยกฎหมายทรื่�พย*น่อกพาณ์�ช้ย*ท��กฎหมายห�ามโอน่จะติ�องม�อย+� 2 ปรื่ะการื่ ค�อ(1) ติ�องเป2น่การื่ห�ามโอน่โดัยกฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว�(2) ลุ่�กษณ์ะข้องการื่ห�ามโอน่จะติ�องเป2น่การื่ห�ามโอน่โดัยถุาวรื่ข้�อส�งเกติ(1) ส�ทธิ�ท� จะไดี�ร์�บค�าอ�ปการ์ะเลุ่�'ยิงดี�เป2น่ทรื่�พย*น่อกพาณ์�ช้ย*จะสลุ่ะหรื่�อโอน่ไม�ไดั�(2) ท� ว�ดี ท� ธิร์ณี�สมฆ์� หร์/อท� ศึาสนัสมบ�ติ�กลุ่างเป2น่ทรื่�พย*น่อกพาณ์�ช้ย*(3) ทรื่�พย*น่อกพาณ์�ช้ย*ท��โอน่ก�น่ไม�ไดั�ติามกฎหมาย ติ�องเป2น่กรื่ณ์�ท��ม�กฎหมายห�ามโอน่เท�าน่��น่ แติ�ถุ�าเป2น่การื่ห�ามโอน่โดัยน่�ติ�กรื่รื่มก4ไม�ถุ�อว�าเป2น่ทรื่�พย*น่อกพาณ์�ช้ย*(4) การื่ห�ามโอน่โดัยม�ก�าหน่ดัรื่ะยะเวลุ่า เช้�น่ การื่ห�ามโอน่ติามกฎหมายว�าดั�วยการื่จ�ดัท��ดั�น่เพ��อการื่ครื่องช้�พหรื่�อปรื่ะมวลุ่กฎหมาย ท��ดั�น่ ไม�ใช้�เป:น่การื่ห�ามโอน่โดัยถุาวรื่จ-งไม�เป:น่ทรื่�พย*น่อกพาณ์�ช้ย* กรื่ณ์�น่��ม�ป8ญหาว�าการื่ท�าส�ญญาจะซึ่��อจะข้ายก�น่ไว�ก�อน่ว�าพอพ�น่ก�าหน่ดัเวลุ่าแลุ่�ว ค�อยโอน่ก�น่ ข้�อส�ญญาดั�งกลุ่�าวจะใช้�บ�งค�บไดั�หรื่�อไม� ซึ่-�งติรื่งน่��ม�ข้�อพ�จารื่ณ์าว�า(4.1) ถุ�าข้�อเท4จจรื่�งแสดังให�เห4น่โดัยช้�ดัเจน่ว�า เป2น่การื่จงใจหลุ่�กเลุ่��ยงกฎหมายท��ม�ว�ติถุ ปรื่ะสงค*ห�ามโอน่ก4เป2น่โมฆะ(4.2) ถุ�าข้�อเท4จจรื่�งแสดังให�เห4น่โดัยช้�ดัแจ�งว�าไม�เป2น่การื่จงใจหลุ่�กเลุ่��ยง ก4ไม�เป2น่โมฆะติ�วอยิ�างท� 1 น่าย ก. ม�ท��ดั�น่เป2น่ น่.ส.3 ซึ่-�งม�ข้�อก�าหน่ดัห�ามโอน่ภายใน่ 10 ป@ ไดั�ท�าส�ญญาจะซึ่��อจะข้ายท��ดั�น่ดั�งกลุ่�าวให�แก�น่าย ข้. โดัยม�ข้�อติกลุ่งก�น่ว�าจะจดัทะเบ�ยน่เม��อพ�น่ก�าหน่ดัรื่ะยะเวลุ่าห�ามโอน่ เม��อน่าย ก. ย�งไม�ไดั�ม�การื่ส�งมอบการื่ครื่อบครื่องท��ดั�น่ดั�งกลุ่�าวภายใน่รื่ะยะเวลุ่าห�ามโอน่ 10 ป@ จ-งถุ�อว�าไม�ไดั�จงใจหลุ่�กเลุ่��ยงข้�อห�ามติามกฎหมาย ส�ญญาจะซึ่��อจะข้ายดั�งกลุ่�าวไม�เป2น่โมฆะติ�วอยิ�างท� 2 น่ายแดังม�ท��ดั�น่เป2น่ น่.ส.3 ซึ่-�งม�ข้�อก�าหน่ดัห�ามโอน่ภายใน่ 10 ป@ ไดั�ท�าส�ญญาจะซึ่��อจะข้ายท��ดั�น่ดั�งกลุ่�าวให�แก�น่ายดั�าภายใน่รื่ะยะเวลุ่าห�ามโอน่ โดัยไดั�ม�การื่ช้�ารื่ะเง�น่ก�น่แลุ่�วแลุ่ะน่ายแดังไดั�มอบท��ดั�น่ให�น่ายดั�าเข้�าครื่อบครื่องแลุ่�ว โดัยม�ข้�อติกลุ่งก�น่ว�าน่ายแดังจะจดัทะเบ�ยน่โอน่ให�เม��อพ�น่ก�าหน่ดัรื่ะยะเวลุ่าห�ามโอน่ จ-งเป2น่การื่จงใจหลุ่�กเลุ่��ยงกฎหมายโดัยช้�ดัแจ�ง ส�ญญาจะซึ่��อจะข้ายดั�งกลุ่�าวจ-งติกเป:น่โมฆะติ�วอยิ�างท� 3 น่ายแดังเจ�าข้องท��ดั�น่ท�าส�ญญาซึ่��อข้ายท��ดั�น่ให�ก�บน่ายดั�าใน่รื่ะยะเวลุ่าห�ามโอน่ติาม กฎหมาย ส�ญญาซึ่��อข้ายดั�งกลุ่�าวจ-ง

Page 9: กฎหมายอาญา 1

ติกเป2น่โมฆะ จ-งไม�อาจส�งมอบการื่ครื่อบครื่องท��ดั�น่แก�ก�น่ไดั� น่ายดั�าจ-งไม�ไดั�ส�ทธ�ครื่อบครื่อง แติ�หากพ�น่รื่ะยะเวลุ่าห�ามโอน่แลุ่�ว น่ายแดังไดั�สลุ่ะเจติน่าครื่อบครื่องหรื่�อน่ายแดังไดั�ม�การื่มอบการื่ครื่อบครื่องให�แก�น่ายดั�าแลุ่�ว เช้�น่น่��น่ายดั�าก4ม�ส�ทธ�ครื่อบครื่อง แติ�ถุ�าน่ายแดังย�งไม�ไดั�สลุ่ะเจติน่าครื่อบครื่องหรื่�อม�ไดั�ม�การื่มอบการื่ครื่อบครื่องให�แก� น่ายดั�า แม�น่ายดั�าจะย�งคงครื่อบครื่องท��ดั�น่พ�พาทอย+�ติ�อมาก4ถุ�อว�าน่ายดั�าครื่อบครื่องแทน่น่าย แดัง เม��อถุ�อว�าน่ายดั�าเป2น่ผิ+�ครื่อบครื่องท��ดั�น่แทน่น่ายแดัง หากน่ายดั�าโอน่ท��ดั�น่ดั�งกลุ่�าวให�แก�บ คคลุ่ภายน่อก ก4จะเข้�าหลุ่�กผิ+�รื่ �บโอน่ไม�ม�ส�ทธ�ดั�กว�าผิ+�โอน่ เพรื่าะถุ�อว�าบ คคลุ่ภายน่อกครื่อบครื่องท��ดั�น่แทน่น่ายแดังเช้�น่เดั�ยวก�น่ แติ�ถุ�าข้�อเท4จจรื่�งปรื่ากฏิว�าน่ายดั�าเข้�าครื่อบครื่องท��ดั�น่น่�บแติ�ไดั�ซึ่��อจากน่ายแดังมา ติลุ่อดัแม�ใน่รื่ะยะเวลุ่าห�ามโอน่ น่ายดั�าย�งไม�ไดั�ส�ทธ�ครื่อบครื่อง แติ�เม��อน่ายดั�าครื่อบครื่องท��ดั�น่ติลุ่อดัมาจน่ลุ่�วงรื่ะยะเวลุ่าห�ามโอน่แลุ่�วเป2น่เวลุ่าน่าน่ถุ-ง 10 ป@เศัษ แลุ่ะเส�ยภาษ�บ�ารื่ งท�องท��ใน่น่ามข้องน่ายดั�าติลุ่อดัมาโดัยไม�ม�ผิ+�อ��น่เข้�ามาย �ง เก��ยวแย�งการื่ครื่อบครื่อง การื่ครื่อบครื่องท��ดั�น่ข้องน่ายดั�าดั�งกลุ่�าวจ-งเป2น่การื่ย-ดัถุ�อโดัยเจติน่าย-ดัถุ�อเพ��อติน่ แลุ่�ว น่ายดั�าย�อมไดั�ส�ทธ�ครื่อบครื่องติามมาติร์า 1367

**ส�วนัควบส�วนัควบข้องทร์�พยิ� หมายความว�า ส�วน่ซึ่-�งโดัยสภาพแห�งทรื่�พย*หรื่�อโดัยจารื่�ติปรื่ะเพณ์�แห�งท�องถุ��น่เป2น่สารื่ะส�าค�ญใน่ ความเป2น่อย+�ข้องทรื่�พย*น่��น่ แลุ่ะไม�อาจแยกจากก�น่ไดั�น่อกจากจะท�าลุ่าย ท�าให�บ บสลุ่าย หรื่�อท�าให�ทรื่�พย*น่��น่เปลุ่��ยน่แปลุ่งรื่+ปทรื่งหรื่�อสภาพไปข้�อส�งเกติ เจ�าข้องทรื่�พย*ย�อมม�กรื่รื่มส�ทธ�Dใน่ส�วน่ควบข้องทรื่�พย*น่��น่ไม�ย�น่ติ�น่ไม�ยิ/นัติ�นัเป2น่ส�วน่ควบก�บท��ดั�น่ท��ไม�น่��น่ข้-�น่อย+� แติ�หากเป2น่ไม�ลุ่�มลุ่ กหรื่�อธ�ญช้าติ�อ�น่จะเก4บเก��ยวรื่วงผิลุ่ไดั�ครื่าวหน่-�งหรื่�อหลุ่าย ครื่าวติ�อป@ไม�เป2น่ส�วน่ควบก�บท��ดั�น่ทร์�พยิ�ติ�ดีก�บท� ดี�นัทร์�พยิ�ซึ่-�งติ�ดัก�บท��ดั�น่หรื่�อติ�ดัก�บโรื่งเรื่�อน่เพ�ยงช้��วครื่าวไม�ถุ�อว�าเป2น่ส�วน่ควบก�บท��ดั�น่ หรื่�อโรื่งเรื่�อน่น่��น่ ความข้�อน่��ให�ใช้�บ�งค�บแก�โรื่งเรื่�อน่หรื่�อส��งปลุ่+กสรื่�างอย�างอ��น่ ซึ่-�งผิ+�ม�ส�ทธ�ใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ใช้�ส�ทธ�น่��น่ปลุ่+กสรื่�างไว�ใน่ท��ดั�น่น่��น่ดั�วยองค�ปร์ะกอบข้องส�วนัควบ1. เป2น่สารื่ะส�าค�ญใน่ความเป2น่อย+�ข้องติ�วทรื่�พย* ม�อย+� ๒ ลุ่�กษณ์ะค�อ1.1 โดัยสภาพข้องติ�วทรื่�พย*เอง1.2 โดัยจารื่�ติปรื่ะเพณ์�แห�งท�องถุ��น่ข้�อส�งเกติ(1) บ�านัเป2น่สารื่ะส�าค�ญข้องท��ดั�น่ บ�าน่จ-งเป2น่ส�วน่ควบข้องท��ดั�น่(2) คร์�วติามจารื่�ติปรื่ะเพณ์�เป2น่สารื่ะส�าค�ญข้องติ�วเรื่�อน่(3) เคร์/ องจ�กร์ท)านั)'าโซื้ดีาแลุ่ะอ�ปกร์ณี�ท)านั)'าโซื้ดีาไม�ไดั�เป2น่สารื่ะส�าค�ญใน่ความเป2น่อย+�ข้องท��ดั�น่ ไม�เป2น่ส�วน่ควบข้องท��ดั�น่2. ทรื่�พย*ท��มารื่วมก�น่น่��น่ไม�อาจแยกจากก�น่ไดั� น่อกจากจะท�าลุ่าย ท�าให�บ บสลุ่ายหรื่�อท�าให�ทรื่�พย*น่��น่เปลุ่��ยน่แปลุ่งรื่+ปทรื่งหรื่�อสภาพไปข้�อยิกเว�นัเร์/ องส�วนัควบ(1) ไม�ลุ่�มลุ่�กแลุ่ะธิ�ญชาติ�อ�น่จะเก4บเก��ยวรื่วงผิลุ่ไดั�ครื่าวหน่-�งหรื่�อหลุ่ายครื่าวติ�อป@ ไม�ถุ�อว�าเป2น่ส�วน่ควบข้องท��ดั�น่(2) ทร์�พยิ�ซื้� งติ�ดีก�บท� ดี�นัหร์/อโร์งเร์/อนัเพ�ยิงช� วคร์าวไม�ถุ�อว�าเป2น่ส�วน่ควบข้องท��ดั�น่หรื่�อโรื่งเรื่�อน่น่��น่ติ�วอยิ�าง น่ายแดังติกลุ่งให�น่ายดั�าปลุ่+กติ�น่สน่ใน่ท��ดั�น่ข้องน่ายแดัง โดัยเม��อติ�น่สน่โติเติ4มท��แลุ่�วก4จะติ�ดัข้ายเอาเง�น่มาแบ�งก�น่ ติ�น่สน่จ-งไม�เป2น่ส�วน่ควบข้องท��ดั�น่ ดั�งน่��น่ แม�น่ายแดังจะน่�าท��ดั�น่ไปจ�าน่องให�แก�น่ายข้าว น่ายข้าวก4ไม�ม�ส�ทธ�บ�งค�บเอาจากติ�น่สน่ข้องน่ายดั�า ซึ่-�งเป2น่บ คคลุ่ภายน่อก น่ายดั�าม�ส�ทธ�ข้อก�น่ส�วน่ไดั�ข้�อส�งเกติ ใน่กรื่ณ์�ท��โร์งเร์/อนัแลุ่ะส� งปลุ่�กสร์�างบน่ท��ดั�น่น่��น่ไม�เป2น่ส�วน่ควบเพรื่าะเข้�าข้�อยกเว�น่ติามมาติร์า 146 ผิ+�ม�ส�ทธ�ปลุ่+กสรื่�างย�งเป2น่เจ�าข้องโรื่งเรื่�อน่แลุ่ะส��งปลุ่+กสรื่�างน่��น่อย+� แติ�จะยิกข้�'นัติ�อส��ก�บผู้��ร์�บจ)านัองโดียิส�จร์�ติไม�ไดี� เพรื่าะส�ทธ�น่��น่ไม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่ ผิ+�รื่ �บจ�าน่องท��ดั�น่แลุ่ะส��งปลุ่+กสรื่�างก4ม�ส�ทธ�บ�งค�บช้�ารื่ะหน่��เอาจากท��งท��ดั�น่ แลุ่ะส��งปลุ่+กสรื่�างน่��น่ไดั� เพรื่าะผิ+�รื่ �บจ�าน่องเป2น่บ คคลุ่ภายน่อกไม�ไดั�รื่+ �เห4น่ดั�วย3. โรื่งเรื่�อน่หรื่�อส��งปลุ่+กสรื่�างอย�างอ��น่ซึ่-�งผิ+�ม�ส�ทธ�ใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ไดั�ใช้� ส�ทธ�น่��น่ปลุ่+กสรื่�างไว�ใน่ท��ดั�น่น่��น่ โรื่งเรื่�อน่หรื่�อส��งปลุ่+กสรื่�างดั�งกลุ่�าวไม�ถุ�อว�าเป2น่ส�วน่ควบข้องท��ดั�น่ท��ปลุ่+ก สรื่�างลุ่งไปน่��น่ โดัยส�ทธ�ท��จะปลุ่+กสรื่�างใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ม�อย+� 2 ลุ่�กษณ์ะดั�วยก�น่ ค�อ3.1 ส�ทธิ�ติามส�ญญาข้�อส�งเกติ(1) ส�ทธ�ติามส�ญญาน่��จะม�หลุ่�กฐาน่เป2น่หน่�งส�อหรื่�อไม�ก4ไดั� จะท�าโดัยช้�ดัแจ�งหรื่�อโดัยปรื่�ยายก4ไดั�(2) เจ�าอาวาสปลุ่�กเร์/อนัในัท� ดี�นัธิร์ณี�สงฆ์�ข้องว�ดีโดัยใช้�เง�น่ข้องผิ+�อ��น่ซึ่-�งม�ศัรื่�ทธา ถุวายเพ��อเป2น่ท��พ�กอาศั�ยข้องคน่มาท�าบ ญ เรื่�อน่จ-งเป2น่ส�วน่ควบข้องท��ดั�น่(3) เช�าท� ดี�นัเพ��อปลุ่+กสรื่�างโรื่งเรื่�อน่ โรื่งเรื่�อน่น่��น่ไม�เป2น่ส�วน่ควบข้องท��ดั�น่(4) ปลุ่�กติ�กแถืวลุ่งใน่ท��ดั�น่โดัยอาศั�ยส�ทธ�ติามส�ญญาเช้�าท��ดั�น่ม�ก�าหน่ดั ๑๕ ป@ แลุ่�วจ-งให�ติ-กแถุวน่��น่ติกเป2น่กรื่รื่มส�ทธ�Dข้องเจ�าข้องท��ดั�น่ เม��อย�งไม�ครื่บ ๑๕ ป@ ติ-กแถุวก4ย�งไม�เป2น่ส�วน่ควบ กรื่รื่มส�ทธ�Dจ-งย�งไม�ติกเป2น่เจ�าข้องท��ดั�น่(5) น่ายแดังสร์�างทางเท�าแลุ่ะค�นัห�นัลุ่งใน่ท��ดั�น่ข้องน่ายดั�า โดัยน่ายดั�าย�น่ยอมเป2น่ส�ทธ�ติามส�ญญา น่ายดั�าจะเลุ่�กเส�ยเม��อใดัก4ไดั� เม��อน่ายดั�าเลุ่�กแลุ่�ว น่ายแดังไม�ม�ส�ทธ�ใช้�ติ�อไป ทางเท�าแลุ่ะค�น่ห�น่น่��น่ก4ไม�เป2น่ส�วน่ควบเพรื่าะเป2น่การื่ปลุ่+กสรื่�างลุ่งใน่ท��ดั�น่ข้อง น่ายดั�าโดัยอาศั�ยส�ทธ�ท��น่ายดั�าย�น่ยอมให�ท�าไดั�(6) ผิ+�จะข้ายท��ดั�น่ยอมให�ผิ+�จะซึ่��อเข้�าไปปลุ่�กบ�านัใน่ท��ดั�น่ท��จะข้าย ถุ�อว�าผิ+�จะซึ่��อเป2น่ผิ+�ม�ส�ทธ�ใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�จะข้ายใน่อ�น่ท��จะปลุ่+กบ�าน่ไดั� บ�าน่

Page 10: กฎหมายอาญา 1

ไม�เป2น่ส�วน่ควบข้องท��ดั�น่3.2 ส�ทธิ�ในัท� ดี�นัข้องผู้��อ/ นัในัลุ่�กษณีะท� เป7นัทร์�พยิส�ทธิ�ใครื่เป2น่เจ�าข้องส�วน่ควบ ?

กรื่ณ์�ท��เป2น่ทรื่�พย*ส�น่เดั�ยวม�กไม�ม�ป8ญหาแติ�ป8ญหาจะอย+�ท��ม�การื่น่�าเอาทรื่�พย*หลุ่าย ส��งมารื่วมก�น่จน่เป2น่ส�วน่ควบ กฎหมายก�าหน่ดัให�เจ�าข้องทรื่�พย*ปรื่ะธาน่เป2น่เจ�าข้องส�วน่ควบข้�อส�งเกติ(1) ติ�วถื�งร์ถืยินัติ�เป2น่ทรื่�พย*ปรื่ะธาน่(2) ท� ดี�นัเป2น่ทรื่�พย*ปรื่ะธาน่ข้องบ�าน่แลุ่ะส��งปลุ่+กสรื่�างบน่ท��ดั�น่น่��รื่วมถุ-งท��ดั�น่ท��ม�กรื่รื่มส�ทธ�Dแลุ่ะส�ทธ�ครื่อบครื่องดั�วยข้�อยิกเว�นัหลุ่�กท� ว�าใคร์เป7นัเจ�าข้องทร์�พยิ�ปร์ะธิานัยิ�อมเป7นัเจ�าข้องส�วนัควบดี�วยินั�'นั(1) การื่สรื่�างโรื่งเรื่�อน่ ส��งปลุ่+กสรื่�าง หรื่�อปลุ่+กติ�น่ไม�ใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่โดัยไม�ส จรื่ติ� (มาติร์า 1311 แลุ่ะ 1314)

(2) การื่สรื่�างโรื่งเรื่�อน่รื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่โดัยส จรื่�ติ ซึ่-�งมาติร์า 1312 วร์ร์คหนั� ง ก�าหน่ดัให�คน่สรื่�างโรื่งเรื่�อน่ท��รื่ กลุ่��าเป2น่เจ�าข้องโรื่งเรื่�อน่ท��สรื่�างน่��น่ แติ�ติ�องเส�ยเง�น่ให�แก�เจ�าข้องท��ดั�น่เป2น่ค�าใช้�ท��ดั�น่น่��น่(3) ถุ�าเอาส�งหารื่�มทรื่�พย*ข้องบ คคลุ่หลุ่ายคน่มารื่วมเข้�าก�น่จน่เป2น่ส�วน่ควบหรื่�อแบ�งแยก ไม�ไดั�ว�าทรื่�พย*ใดัเป2น่ทรื่�พย*ปรื่ะธาน่ มาติร์า 1316 บ�ญญ�ติ�ให�ท กคน่เป2น่เจ�าข้องใน่ทรื่�พย*ใหม�ท��รื่วมเข้�าก�น่การื่ไดั�มาซึ่-�ง กรื่รื่มส�ทธ�Dใน่ส�วน่ควบข้องเจ�าข้องทรื่�พย*ติามมาติร์า 144 วร์ร์คสอง เป2น่การื่ไดั�มาโดัยผิลุ่ข้องกฎหมาย จ-งไม�จ�าเป:น่ติ�องม�การื่จดัทะเบ�ยน่ก�น่อ�กค)าพ�พากษาฎ�กาท� 561/2488 เช�าท� ดี�นัข้องผู้��อ/ นัปลุ่�กติ�กโดัยติกลุ่งว�าจะให�ติ-กเป2น่ส�ทธ�แก�เจ�าข้องท��ดั�น่จะ เป2น่ใน่ท�น่ท�หรื่�อใน่ภายหน่�าก4ติาม เม��อถุ-งก�าหน่ดัน่��น่ ๆ แลุ่�วติ-กย�อมติกเป2น่กรื่รื่มส�ทธ�แก�เจ�าข้องท��ดั�น่โดัยไม�ติ�องม�การื่โอน่ทะเบ�ยน่ ใน่กรื่ณ์�เช้�น่น่��ถุ�าโจทก*ฟั่:องข้อให�จ�าเลุ่ยท�าการื่โอน่ก4ติ�องติ�ดัส�น่ยกฟั่:องค)าพ�พากษาฎ�กาท� 1055/2534 โจทก*ฟั่:องว�า โจทก*ท��งสองซึ่��อท��ดั�น่พรื่�อมส��งปลุ่+กสรื่�างจากจ�าเลุ่ยท��งสอง แติ�ใน่หน่�งส�อข้ายท��ดั�น่รื่ะบ ว�าไม�ม�ส��งปลุ่+กสรื่�างดั�งน่�� บ�าน่พ�พาทจ-งเป2น่ส�วน่ควบก�บท��ดั�น่แลุ่ะติกเป2น่กรื่รื่มส�ทธ�Dข้องโจทก*ท��งสอง โดียิไม�จ)าติ�องจดีทะเบ�ยินักร์ร์มส�ทธิ�5บ�าน่พ�พาทติ�อพน่�กงาน่เจ�าหน่�าท��อ�ก เม��อโจทก*ท��งสองครื่อบครื่องบ�าน่พ�พาทซึ่-�งเป2น่ข้องติน่เองเช้�น่น่�� จ-งไม�เป2น่ครื่อบครื่องปรื่ป8กษ*ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า ๑๓๘๒ท��งไม�ปรื่ากฏิว�าจ�าเลุ่ยท��งสองโติ�แย�งส�ทธ�ใน่บ�าน่พ�พาทข้องโจทก*ท��งสองแติ� อย�างใดัโจทก*ท��งสองจ-งไม�ม�ส�ทธ�น่�าคดั�มาฟั่:องสร์�ปเร์/ องข้องกร์ร์มส�ทธิ�5ในัส�วนัควบ1. กรื่รื่มส�ทธ�Dข้องเจ�าข้องทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่ติามมาติร์า 144 วร์ร์คสอง ม�ความส�าค�ญหรื่�อม�อ�าน่าจเหน่�อกว�าคน่ท��ไดั�รื่�บกรื่รื่มส�ทธ�Dใน่ส�วน่ควบมาใน่ลุ่�กษณ์ะข้องกรื่รื่มส�ทธ�Dโดัยท��วๆ ไป2. เจ�าข้องทรื่�พย*เป2น่ปรื่ะธาน่เป2น่เจ�าข้องส�วน่ควบติามมาติร์า 144 วร์ร์คสอง ซึ่-�งเป2น่การื่ไดั�มาโดียิผู้ลุ่ข้องกฎหมายิดั�งน่��น่ แม�ว�าจะเป2น่อส�งหารื่�มทรื่�พย*ก4ไม�จ�าเป2น่ติ�องม�การื่จดัทะเบ�ยน่3. การื่ก�อติ��งส�ทธ�เหน่�อพ��น่ดั�น่ใน่กรื่รื่มส�ทธ�Dใน่ติ�วส�วน่ควบแยกติ�างหากออกจาก กรื่รื่มส�ทธ�Dจากทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่น่��น่จะม�ผิลุ่ผิ+กพ�น่บ คคลุ่ภายน่อกไดั�ก4ติ�อเม��อ ไดั�ก�อติ��งข้-�น่มาใน่ลุ่�กษณ์ะท��เป2น่ส�ทธ�เหน่�อพ��น่ดั�น่ติามมาติร์า 1410

4. การื่ก�อติ��งส�ทธ�เหน่�อพ��น่ดั�น่จะติ�องอย+�ภายใติ�บ�งค�บข้องมาติร์า 1299 ค�อติ�องจดัทะเบ�ยน่ ถุ�าไม�จดัทะเบ�ยน่ก4ไม�บรื่�บ+รื่ณ์*ใน่ฐาน่ะเป2น่ทร์�พยิส�ทธิ� แติ�แม�จะม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่ก4สามารื่ถุบ�งค�บไดั�ใน่ฐาน่ะบ�คคลุ่ส�ทธิ� แติ�จะใช้�ติ�อส+�บ คคลุ่ภายน่อกผิ+�กรื่ะท�าโดัยส จรื่�ติแลุ่ะเส�ยค�าติอบแทน่ไม�ไดั�**อ�ปกร์ณี�อ�ปกร์ณี� หมายความว�า ส�งหารื่�มทรื่�พย*ซึ่-�งโดัยปกติ�น่�ยมเฉพาะถุ��น่หรื่�อโดัยเจติน่าช้�ดัแจ�งข้องเจ�าข้อง ทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่ เป2น่ข้องใช้�ปรื่ะจ�าอย+�ก�บทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่เป2น่อาจ�ณ์เพ��อปรื่ะโยช้น่*แก�การื่จ�ดั ดั+แลุ่ ใช้�สอย หรื่�อรื่�กษาทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่ แลุ่ะเจ�าข้องทรื่�พย*ไดั�น่�ามาส+�ทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่โดัยการื่น่�ามาติ�ดัติ�อหรื่�อปรื่�บ เข้�าไว� หรื่�อท�าโดัยปรื่ะการื่อ��น่ใดัใน่ฐาน่ะเป2น่ข้องใช้�ปรื่ะกอบก�บทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่น่��น่อ�ปกร์ณี�ท��แยกออกจากทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่เป2น่การื่ช้��วครื่าวก4ย�งไม�ข้าดัจากการื่เป2น่อ ปกรื่ณ์*ข้องทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่น่��น่อ�ปกร์ณี�ย�อมติกติ�ดัไปก�บทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่ เว�น่แติ�จะม�การื่ก�าหน่ดัไว�เป2น่อย�างอ��น่องค�ปร์ะกอบข้องการ์เป7นัอ�ปกร์ณี�1. อ ปกรื่ณ์*จะติ�องม�ทร์�พยิ�ท� เป7นัปร์ะธิานั2. อ ปกรื่ณ์*จะติ�องเป2น่ส�งหาร์�มทร์�พยิ�3. อ ปกรื่ณ์*จะติ�องไม�ม�สภาพรื่วมก�บทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่จน่ไม�สามารื่ถุแยกออกจากก�น่ไดั�4. อ ปกรื่ณ์*ติ�องไม�ใช้�เป2น่ทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่ดั�วยก�น่หรื่�อม�ความส�าค�ญเท�าก�น่5. อ ปกรื่ณ์*จะติ�องเป2น่ทรื่�พย*ท��เป2น่เจ�าข้องเดั�ยวก�น่ก�บทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่6. อ ปกรื่ณ์*จะติ�องเป2น่ข้องใช้�ปรื่ะจ�าอย+�ก�บทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่เป2น่อาจ�ณ์ข้�อส�งเกติ ม�หลุ่�กเกณ์ฑ์* 2 ปรื่ะการื่ ค�อ6.1 พ�จารื่ณ์าจากปกติ�น่�ยมเฉพาะถุ��น่6.2 พ�จารื่ณ์าจากเจติน่าข้องเจ�าข้องทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่7. อ ปกรื่ณ์*ติ�องใช้�ปรื่ะจ�าเป2น่อาจ�ณ์ก�บทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่เพ��อปรื่ะโยช้น่*ใน่การื่จ�ดัดั+แลุ่ ใช้�สอย หรื่�อรื่�กษาทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่

Page 11: กฎหมายอาญา 1

ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 1814/2545 จ�าเลุ่ยน่�าว�ทย เครื่��องเลุ่�น่เทป เครื่��องเลุ่�น่ซึ่�ดั� ลุ่�าโพงแลุ่ะอ ปกรื่ณ์* เครื่��องเส�ยงมาส+�รื่ถุท��เช้�าซึ่��อก4เพ��อปรื่ะโยช้น่*ข้องจ�าเลุ่ยม�ใช้�เพ��อปรื่ะโยช้น่*แก�การื่จ�ดัดั+แลุ่ ใช้�สอยหรื่�อรื่�กษาทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่ค�อรื่ถุท��เช้�าซึ่��อทรื่�พย*ดั�งกลุ่�าวจ-งม�ใช้�อ ปกรื่ณ์*อ�น่จะติกติ�ดัไปก�บทรื่�พย*ปรื่ะธาน่ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า 147 วร์ร์คท�ายิส�ญญาเช�าซื้/'อท��รื่ะบ ว�า หากผิ+�เช้�าซึ่��อน่�าส��งข้องเข้�ามาดั�ดัแปลุ่งติ�อเติ�ม ติ�ดัหรื่�อติ��งอย+�ใน่ติ�วทรื่�พย*ส�น่ท��เช้�าซึ่��อ ส��งน่��น่จะติกเป2น่ส�วน่หน่-�งข้องติ�วทรื่�พย*ส�น่ท��เช้�าซึ่��อแลุ่ะเป2น่กรื่รื่มส�ทธ�Dข้อง เจ�าข้องท�น่ท� ม�ท��มาจากป8ญหาซึ่-�งม�กจะเก�ดัแก�โจทก*ท��ติ�องพ�พาทก�บผิ+�เช้�าซึ่��อใน่กรื่ณ์�ท�� ผิ+�เช้�าซึ่��อน่�าส��งข้องเข้�ามาดั�ดัแปลุ่ง ติ�อเติ�ม ติ�ดัหรื่�อติ��งก�บทรื่�พย*ท��เช้�าซึ่��อแลุ่ะจะเอาส��งข้องน่��น่ค�น่ เม��อติ�องค�น่ทรื่�พย*ท��เช้�าซึ่��อแก�โจทก* แติ�การื่รื่��อส��งข้องท��ว�าน่��น่ออกไปจะท�าให�ทรื่�พย*ท��เช้�าซึ่��อเส�ยหายไดั� ฉะน่��น่ ลุ่�าพ�งการื่ท��จ�าเลุ่ยน่�าทรื่�พย*ดั�งกลุ่�าวมาส+�ติ�วรื่ถุท��เช้�าซึ่��อ ย�อมไม�ถุ-งข้น่าดัท��จะก�อให�เก�ดัความเส�ยหายหากจะติ�องรื่��อออกไป จ-งไม�อย+�ใน่ข้อบแห�งข้�อส�ญญาดั�งกลุ่�าว โจทก*ไม�อาจยกมาเป2น่เหติ ไม�ค�น่ว�ทย เครื่��องเลุ่�น่เทป เครื่��องเลุ่�น่ซึ่�ดั� ลุ่�าโพงแลุ่ะอ ปกรื่ณ์*เครื่��องเส�ยงให�แก�จ�าเลุ่ยค)าพ�พากษาฎ�กาท� 201/2487 ใน่ส�ญญาซึ่��อข้ายรื่ะบ ว�าข้ายท��ดั�น่ก�บส��งปลุ่+กสรื่�างบน่ท��ดั�น่น่��น่ย�อมครื่อบถุ-งโรื่ง เรื่�อน่บน่ท��ดั�น่ซึ่-�งเสาไม�ไดั�ฝั8งดั�น่ดั�วยกรื่ณ์�ท��ถุ�อว�าช�อไฟฟ>าท��ติ�ดัอย+�ก�บส��งปลุ่+กสรื่�าง ไม�ใช้�เป2น่เครื่��องอ ปกรื่ณ์*ซึ่-�งไม�ติกติ�ดัไปก�บส��งปลุ่+กสรื่�างท��ข้าย8. อ ปกรื่ณ์*จะติ�องเป2น่ทรื่�พย*ท��เจ�าข้องทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่น่�ามาส+�ทรื่�พย*ท��เป2น่ ปรื่ะธาน่โดัยการื่น่�ามาติ�ดัหรื่�อปรื่�บเข้�าไว�หรื่�อกรื่ะท�าดั�วยปรื่ะการื่ใดัใน่ฐาน่ะเป2น่เครื่��อง ใช้�เพ��อปรื่ะโยช้น่*ใน่การื่จ�ดัดั+แลุ่ใช้�สอยหรื่�อรื่�กษาทรื่�พย*ท��เป2น่ปรื่ะธาน่**ดีอกผู้ลุ่ดัอกผิลุ่ม�อย+� 2 ช้น่�ดั ค�อ1. ดัอกผิลุ่ธรื่รื่มดัา2. ดัอกผิลุ่น่�ติ�น่�ยดีอกผู้ลุ่ธิร์ร์มดีา หมายความว�า ส��งท��เก�ดัข้-�น่ติามธรื่รื่มช้าติ�ข้องทรื่�พย* ซึ่-�งไดั�มาจากติ�วทรื่�พย* โดัยการื่ม�หรื่�อใช้�ทรื่�พย*น่��น่ติามปกติ�น่�ยม แลุ่ะสามารื่ถุถุ�อเอาไดั�เม��อข้าดัจากทรื่�พย*น่��น่ดีอกผู้ลุ่นั�ติ�นั�ยิ หมายความว�า ทรื่�พย*หรื่�อปรื่ะโยช้น่*อย�างอ��น่ท��ไดั�มาเป2น่ครื่��งครื่าวแก�เจ�าข้องทรื่�พย*จากผิ+�อ��น่เพ��อการื่ท��ไดั�ใช้�ทรื่�พย*น่��น่ แลุ่ะสามารื่ถุค�าน่วณ์แลุ่ะถุ�อเอาไดั�เป2น่รื่ายว�น่หรื่�อติามรื่ะยะเวลุ่าท��ก�าหน่ดัไว�สาร์ะส)าค�ญข้องดีอกผู้ลุ่นั�ติ�นั�ยิ1. ดัอกผิลุ่น่�ติ�น่�ยติ�องเป2น่ทรื่�พย*หรื่�อเป2น่ปรื่ะโยช้น่*2. ดัอกผิลุ่น่�ติ�น่�ยติ�องเป2น่ทรื่�พย*ท��ติกไดั�แก�เจ�าข้องแม�ทรื่�พย*3. ดัอกผิลุ่น่�ติ�น่�ยจะติ�องติกไดั�แก�ผิ+�เป2น่เจ�าข้องแม�ทรื่�พย*เป2น่การื่ติอบแทน่จากการื่ท��ผิ+�อ��น่ไดั�ใช้�ติ�วแม�ทรื่�พย*น่��น่4. ดัอกผิลุ่น่�ติ�น่�ยจะติ�องเป2น่ดัอกผิลุ่ท��ติกไดั�แก�เจ�าข้องแม�ทรื่�พย*เป2น่ครื่��งครื่าวข้�อส�งเกติ ผิลุ่ก�าไรื่ท��ไดั�จากการื่ข้ายทรื่�พย*ไม�ใช้�ดัอกผิลุ่น่�ติ�น่�ย แติ�ผิลุ่ก�าไรื่ท��ไดั�จากการื่แบ�งก�าไรื่ข้องห�างห �น่ส�วน่หรื่�อเง�น่ป8น่ผิลุ่ให�แก�ผิ+�ถุ�อ ห �น่ใน่บรื่�ษ�ท ถุ�อว�าเป2น่ดัอกผิลุ่น่�ติ�น่�ยผู้��ใดีม�ส�ทธิ�ในัดีอกผู้ลุ่ ?

เจ�าข้องกรื่รื่มส�ทธ�Dใน่ทรื่�พย*ส�น่เป2น่เจ�าข้องดัอกผิลุ่ข้องติ�วแม�ทรื่�พย*น่��น่ ไม�ว�าจะเป2น่ดัอกผิลุ่น่�ติ�น่�ยหรื่�อดัอกผิลุ่ธรื่รื่มดัาข้�อส�งเกติ มาติร์า 492 ก�าหน่ดัให�กรื่รื่มส�ทธ�Dใน่ทรื่�พยส�น่ท��ข้ายิฝากเป2น่ข้องผิ+�ไถุ�ติ� �งแติ�เวลุ่าท��ผิ+�ไถุ� หรื่�อวางทรื่�พย*อ�น่เป2น่ส�น่ไถุ�แลุ่�วแติ�กรื่ณ์� เพรื่าะฉะน่��น่ ก�อน่ท��จะม�การื่ไถุ�ทรื่�พย*หรื่�อวางทรื่�พย*เพ��อไถุ�ทรื่�พย*น่��น่ ผิ+�รื่ �บซึ่��อฝัากก4ไม�ติ�องค�น่ดัอกผิลุ่ข้�อยิกเว�นัท� ผู้��อ/ นัม�ส�ทธิ�ในัดีอกผู้ลุ่1. ม�กฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว�เป2น่พ�เศัษ เช้�น่1.1 ดัอกผิลุ่ข้องส�น่ส�วน่ติ�วเป2น่ส�น่สมรื่ส (มาติร์า 1474 (3))

1.2 บ คคลุ่ผิ+�ไดั�รื่�บทรื่�พย*ส�น่ไว�โดัยส จรื่�ติ ย�อมจะไดั�ดัอกผิลุ่อ�น่เก�ดัแติ�ทรื่�พย*ส�น่น่��น่ติลุ่อดัเวลุ่าท��ย�งคงส จรื่�ติอย+�(มาติร์า 415 วร์ร์คหนั� ง)

1.3 ถุ�าจะติ�องส�งทรื่�พย*ส�น่ค�น่แก�ผิ+�ม�ส�ทธ�เอาค�น่ ผิ+�น่� �น่ไม�ติ�องค�น่ดัอกผิลุ่ครื่าบเท�าท��ย�งส จรื่�ติอย+� เม��อใดัรื่+ �ว�าจะติ�องค�น่ก4ถุ�อว�าไม�ส จรื่ติ�แลุ่�ว (มาติร์า 1376 )

3. บ คคลุ่ท��ไม�ไดั�เป2น่เจ�าข้องแม�ทรื่�พย*น่��น่ม�ส�ทธ�เอาดัอกผิลุ่ไปช้�ารื่ะหน่��ท��เจ�าข้องแม�ทรื่�พย*เป2น่หน่��ติน่**ทร์�พยิส�ทธิ�ทร์�พยิส�ทธิ� ค�อ ส�ทธ�ท��ม�ว�ติถุ แห�งส�ทธ�เป2น่ทรื่�พยส�น่หรื่�อเป2น่ส�ทธ�ท��อย+�เหน่�อทรื่�พย*ส�น่ น่��น่อ�น่จะบ�งค�บเอาแก�ติ�วทรื่�พย*ส�น่น่��น่ไดั�โดัยติรื่งแลุ่ะการื่ก�อติ��งทรื่�พยส�ทธ�ไดั� น่��น่จะติ�องม�กฎหมายรื่องรื่�บบ คคลุ่ส�ทธ� เป2น่ส�ทธ�เก�ดัข้-�น่จากส�ญญาเป2น่หลุ่�ก เป2น่ส�ทธ�ท��บ คคลุ่ซึ่-�งเป2น่ค+�ส�ญญาน่��น่ก�อติ��งข้-�น่ บ�งค�บไดั�แติ�เฉพาะติ�วบ คคลุ่ซึ่-�งเป2น่ค+�กรื่ณ์�เท�าน่��น่ข้�อแติกติ�างร์ะหว�างทร์�พยิส�ทธิ�ก�บบ�คคลุ่ส�ทธิ�1. ทร์�พยิส�ทธิ�เป2น่ส�ทธ�ท��ม�ว�ติถุ แห�งส�ทธ�เป2น่ทรื่�พยส�น่โดัยติรื่ง ใช้�ย�น่ไดั�ก�บท กคน่ ใน่การื่จ�าหน่�าย จ�าย โอน่ ติ�ดัติามเอาทรื่�พย*น่��น่หรื่�อห�ามคน่อ��น่เข้�าเก��ยวข้�อง แติ�บ�คคลุ่ส�ทธิ�เป2น่ส�ทธ�ท��ม�อย+�เหน่�อติ�วบ คคลุ่ ใช้�บ�งค�บไดั�แติ�เฉพาะติ�วบ คคลุ่ท��เป2น่ค+�กรื่ณ์�แลุ่ะผิ+�ส�บส�ทธ�ข้องค+�กรื่ณ์�เท�า น่��น่ ลุ่�กษณ์ะข้องบ คคลุ่ส�ทธ�เป2น่เรื่��องให�กรื่ะท�าการื่ งดัเว�น่กรื่ะท�าการื่ หรื่�อส�งมอบทรื่�พย*ส�น่2. การื่ก�อติ��งทร์�พยิส�ทธิ�จะติ�องม�กฎหมายรื่องรื่�บ ส�วน่บ คคลุ่ส�ทธ�โดัยท��วไปจะก�อติ��งข้-�น่มาโดัยน่�ติ�กรื่รื่มส�ญญา แติ�บางกรื่ณ์�ส�ทธ�ท��เป2น่บ�คคลุ่ส�ทธิ�อาจจะเก�ดัจากการื่ท��ม�กฎหมายรื่องรื่�บว�าม� บ คคลุ่ส�ทธ�ไดั� ซึ่-�งเรื่�ยกว�านั�ติ�เหติ�3. ทร์�พยิ�ส�ทธิ�ก�อให�เก�ดัหน่�าท��แก�บ คคลุ่ท��วไปท��จะติ�องยอมรื่�บน่�บถุ�อ ท��จะติ�องเคารื่พคน่ท��เป2น่เจ�าข้องทรื่�พยส�ทธ�หรื่�อคน่ท��ทรื่งทรื่�พย

Page 12: กฎหมายอาญา 1

ส�ทธ�น่��น่ ส�วน่บ�คคลุ่ส�ทธิ�ใช้�บ�งค�บไดั�แติ�เฉพาะค+�กรื่ณ์�หรื่�อผิ+�ส�บส�ทธ�ข้องค+�กรื่ณ์�เท�า น่��น่4. ทร์�พยิส�ทธิ�เม��อเก�ดัข้-�น่แลุ่�วก4ย�งคงใช้�หรื่�อคงม�อย+�ติลุ่อดัไป ถุ-งแม�ว�าจะไม�ใช้�ใน่เวลุ่าติ�อมาก4ติาม ส�วน่บ คคลุ่ส�ทธ�ติ�องใช้�ภายใน่รื่ะยะเวลุ่าท��กฎหมายก�าหน่ดัไว� ถุ�าไม�ใช้�ภายใน่รื่ะยะเวลุ่าท��ก�าหน่ดัไว� ก4จะบ�งค�บใช้�ไม�ไดั�ซึ่-�งเรื่าเรื่�ยกว�าอายิ�ความการ์ไดี�มาซื้� งกร์ร์มส�ทธิ�5“มาติร์า 1299 ภายใน่บ�งค�บแห�งบทบ�ญญ�ติ�ใน่ปรื่ะมวลุ่กฎหมายน่��หรื่�อกฎหมายอ��น่ ท�าน่ว�าการื่ไดั�มาโดัยน่�ติ�กรื่รื่มซึ่-�งอส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บ อส�งหารื่�มทรื่�พย*น่��น่ไม�บรื่�บ+รื่ณ์* เว�น่แติ�น่�ติ�กรื่รื่มจะไดั�ท�าเป2น่หน่�งส�อแลุ่ะไดั�จดัทะเบ�ยน่การื่ไดั�มาก�บพน่�กงาน่เจ�า หน่�าท��ถุ�าม�ผิ+�ไดั�มาซึ่-�งอส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บ อส�งหารื่�มทรื่�พย*โดัยทางอ��น่น่อกจากน่�ติ�กรื่รื่ม ส�ทธ�ข้องผิ+�ไดั�มาน่��น่ ถุ�าย�งม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่ไซึ่รื่� ท�าน่ว�าจะม�การื่เปลุ่��ยน่แปลุ่งทางทะเบ�ยน่ไม�ไดั� แลุ่ะส�ทธ�อ�น่ย�งม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่น่��น่ ม�ให�ยกข้-�น่เป2น่ข้�อติ�อส+�บ คคลุ่ภายน่อกผิ+�ไดั�ส�ทธ�มาโดัยเส�ยค�าติอบแทน่แลุ่ะโดัย ส จรื่�ติ แลุ่ะไดั�จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�โดัยส จรื่�ติแลุ่�ว”

การ์ไดี�มาซื้� งกร์ร์มส�ทธิ�5ม�อยิ�� 2 ปร์ะการ์1. การื่ไดั�มาโดียิทางนั�ติ�กร์ร์ม2. การื่ไดั�มาโดียิทางอ/ นันัอกจากนั�ติ�กร์ร์ม อาจไดั�มาใน่ลุ่�กษณ์ะใดัลุ่�กษณ์ะหน่-�ง ดั�งติ�อไปน่��2.1 การื่ไดั�มาติามท��กฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว�2.2 การื่ไดั�มาโดัยทางมรื่ดัก2.3 การื่ไดั�มาโดัยค�าพ�พากษาข้�อส�งเกติ(1) การื่ไดั�มาโดียิค)าพ�พากษาจะติ�องเป2น่การื่ไดั�มาโดัยเดั4ดัข้าดั ถุ�าเป2น่การื่ไดั�มาติามส�ญญาปรื่ะน่�ปรื่ะน่อมยอมความซึ่-�งไดั�พ�พากษาติามยอมแลุ่�ว หรื่�อไดั�มาติามค�าพ�พากษาย�งไม�ถุ-งท��ส ดั ค�อย�งไม�ม�ผิลุ่ให�กรื่รื่มส�ทธ�Dโอน่มาท�น่ท� จ-งไม�ถุ�อว�าเป2น่การื่ไดั�มาโดัยทางอ��น่น่อกจากทางน่�ติ�กรื่รื่ม แติ�ก4ถุ�อไดั�ว�าผิ+�น่� �น่อย+�ใน่ฐาน่ะท��จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�ข้องติน่อย+�ไดั�ก�อน่ติามมาติร์า 1300 จ-งม�ส�ทธ�ดั�กว�าเจ�าหน่��อ��น่(2) การื่ไดั�มาโดัยทางน่�ติ�กรื่รื่ม กฎหมายบ�ญญ�ติ�ไว�เพ�ยงว�าไม�บรื่�บ+รื่ณ์* ค�อ ไม�บรื่�บ+รื่ณ์*ใน่ฐาน่ะท��เป2น่ทรื่�พยส�ทธ� ไม�ไดั�หมายความว�าถุ�าไม�ไดั�ท�าเป:น่หน่�งส�อแลุ่ะจดัทะเบ�ยน่แลุ่�วจะเป2น่โมฆะหรื่�อ เส�ยเปลุ่�าโดัยใช้�บ�งค�บก�บใครื่ไม�ไดั� แติ�ย�งสามารื่ถุใช้�บ�งค�บใน่รื่ะหว�างค+�กรื่ณ์�หรื่�อค+�ส�ญญาน่��น่ไดั�ใน่ฐาน่ะบ คคลุ่ส�ทธ�(3) การื่ไดั�มาโดัยทางน่�ติ�กรื่รื่มหากไม�ท�าเป2น่หน่�งส�อแลุ่ะจดัทะเบ�ยน่ติ�อพน่�กงาน่เจ�า หน่�าท��ซึ่-�งไม�บรื่�บ+รื่ณ์*น่��น่ น่อกจากจะใช้�ย�น่บ คคลุ่ภายน่อกใน่ฐาน่ะท��เป2น่ทรื่�พยส�ทธ�ไม�ไดั�แลุ่�วใน่รื่ะหว�างค+� ส�ญญาดั�วยก�น่จะฟั่:องบ�งค�บให�ค+�ส�ญญาอ�กฝัKายหน่-�งไปจดัทะเบ�ยน่ให�บรื่�บ+รื่ณ์* เป2น่ทรื่�พยส�ทธ�ก4ไม�ไดั�ข้�อส�งเกติ(3.1) ถุ�าม�ข้�อติกลุ่งบ�งค�บว�าจะไปจดัทะเบ�ยน่ก�น่ใน่ภายหลุ่�งแลุ่ะไดั�ท�าส�ญญาเป2น่หน่�งส�อ โดัยก�าหน่ดัว�น่ไว�แน่�น่อน่ว�าว�น่ใดัจะไปจดัทะเบ�ยน่โอน่ก�น่ก�บพน่�กงาน่เจ�าหน่�าท�� ถุ�าอ�กฝัKายไม�ปฏิ�บ�ติ�ติาม อ�กฝัKายหน่-�งฟั่:องบ�งค�บให�ไปจดัทะเบ�ยน่ไดั�(3.2) ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 2380/2542 โจทก*จ�าเลุ่ยติกลุ่งก�น่ดั�วยวาจาให�โจทก*ม�ส�ทธ�เก4บก�น่ ใน่ท��ดั�น่แลุ่ะส��งปลุ่+กสรื่�างติลุ่อดัช้�ว�ติข้องโจทก* เพ��อเป2น่การื่ติอบแทน่ ใน่การื่ท��โจทก*ยกท��ดั�น่แลุ่ะส��งปลุ่+กสรื่�างน่��น่ให�แก�จ�าเลุ่ย ซึ่-�งเป2น่บ ติรื่ข้องโจทก* จ�าเลุ่ยจะม�ผิลุ่ปรื่ะโยช้น่*จากส��งปลุ่+กสรื่�างโดัยไดั�เง�น่ก�น่เปลุ่�าจากผิ+�เช้�า ส�วน่โจทก*ม�รื่ายไดั�เฉพาะการื่เก4บค�าเช้�าเท�าน่��น่ ข้�อติกลุ่งดั�งกลุ่�าวเป2น่ข้�อติกลุ่งพ�เศัษอย�างส�ญญาติ�างติอบแทน่ ก�อให�เก�ดับ คคลุ่ส�ทธ�แก�โจทก* ใน่อ�น่ท��จะเรื่�ยกรื่�องให�จ�าเลุ่ยไปจดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�เก4บก�น่น่��น่ ติรื่าบใดัท��จ�าเลุ่ยผิ+�เป2น่เจ�าข้องท��ดั�น่แลุ่ะส��งปลุ่+กสรื่�าง ย�งม�ไดั�โอน่ท��ดั�น่แลุ่ะส��งปลุ่+กสรื่�างน่��น่ให�แก�บ คคลุ่อ��น่ โจทก*ย�อมม�อ�าน่าจฟั่:องข้อให�บ�งค�บจ�าเลุ่ยไปจดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�เก4บก�น่ไดั�(4) การื่เปลุ่��ยน่แปลุ่ง การื่กลุ่�บค�น่มาหรื่�อการื่รื่ะง�บซึ่-�งส�ทธ�ติ�างๆ อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อส�งหารื่�มทรื่�พย*ช้น่�ดัพ�เศัษติามมาติร์า 1301 แลุ่ะ 1302 การื่ไดั�มาจะติ�องโดัยทางน่�ติ�กรื่รื่มแลุ่ะทางอ��น่น่อกจากทางน่�ติ�กรื่รื่มติามมาติร์า 1299 ดั�วย(5) มาติร์า 1299 ม�ข้�อจ�าก�ดัใน่การื่ใช้� ค�อไม�ใช้�ก�บการื่จ�าก�ดัส�ทธ�ข้องเจ�าข้องอส�งหารื่�มทรื่�พย*ซึ่-�งกฎหมายก�าหน่ดัไว�เป2น่ พ�เศัษแลุ่�วใน่มาติร์า 1338-1355

ข้�อยิกเว�นัข้องการ์ไดี�มาซื้� งกร์ร์มส�ทธิ�5โดียิทางนั�ติ�กร์ร์ม1. หลุ่�กผิ+�รื่ �บโอน่ไม�ม�ส�ทธ�ดั�กว�าผิ+�โอน่การื่ไดั�มาโดัยทางน่�ติ�กรื่รื่มแม�จะไดั�ท�าเป2น่หน่�งส�อแลุ่ะจดัทะเบ�ยน่แลุ่�วก4ติาม แติ�หากผิ+�โอน่ไม�ม�อ�าน่าจหรื่�อไม�ม�ส�ทธ�ท��จะโอน่อส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อ ทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�มทรื่�พย*ให�น่��น่ ผิ+�รื่ �บโอน่ก4จะไม�ไดั�ไปซึ่-�งอส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พย*ส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บ อส�งหารื่�มทรื่�พย*น่��น่ติ�วอยิ�าง(1) ซึ่��อท��ดั�น่จากผิ+�ท��ไม�ม�อ�าน่าจข้ายแม�จะเป2น่การื่ซึ่��อข้ายโดัยส จรื่�ติก4ไม�ไดั� กรื่รื่มส�ทธ�Dน่� �น่ ผิ+�ซึ่��อย�อมม�อ�าน่าจฟั่:องเรื่�ยกเง�น่ค�น่จากผิ+�ข้ายไดั�(2) ม�คน่ปลุ่อมหน่�งส�อมอบอ�าน่าจแลุ่�วเอาโฉน่ดัท��ดั�น่ไปจดัทะเบ�ยน่จ�าน่องไว� ผิ+�ปลุ่อมย�อมไม�ม�ส�ทธ�เอาท��ดั�น่ไปจ�าน่องเพรื่าะไม�ไดั�เป2น่เจ�าข้องท��ดั�น่ คน่รื่�บจ�าน่องไว�ก4ไม�ม�ส�ทธ�ดั�วย ท��งน่��เจ�าข้องท��ดั�น่จะติ�องไม�ปรื่ะมาทเลุ่�น่เลุ่�อดั�วยข้�อส�งเกติ แม�จะไม�ไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dหรื่�อทรื่�พยส�ทธ�โดัยน่�ติ�กรื่รื่มติามหลุ่�กผิ+�รื่ �บโอน่ไม�ม�ส�ทธ� ดั�กว�าผิ+�โอน่ก4ติาม แติ�ผิ+�น่� �น่อาจจะไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dหรื่�อทรื่�พยส�ทธ�น่��น่โดัยการื่ครื่อบครื่องปรื่ป8กษ*ติาม มาติร์า 1382 ไดั�ข้�อยิกเว�นัข้องหลุ่�กผู้��ร์�บโอนัไม�ม�ส�ทธิ�ดี�กว�าผู้��โอนั

Page 13: กฎหมายอาญา 1

1. กรื่ณ์�เรื่��องติ�วแทน่เช้�ดัติามมาติร์า 821 ถุ�าบ คคลุ่ภายน่อกส จรื่�ติ ก4จะไม�น่�าหลุ่�กผิ+�รื่ �บโอน่ไม�ม�ส�ทธ�ดั�กว�าผิ+�โอน่มาใช้�2. การื่ไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dมาโดัยทางอ��น่น่อกจากน่�ติ�กรื่รื่มติามมาติร์า 1299 วร์ร์คสอง3. การื่โอน่อส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�มทรื่�พย*เป2น่ทาง เส�ยเปรื่�ยบแก�บ คคลุ่ผิ+�อย+�ใน่ฐาน่ะอ�น่จะให�จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�ข้องติน่ไดั�อย+�ก�อน่ บ คคลุ่ผิ+�น่� �น่อาจเรื่�ยกให�เพ�กถุอน่การื่จดัทะเบ�ยน่น่��น่ไดั� แติ�จะเพ�กถุอน่ทะเบ�ยน่บ คคลุ่ภายน่อกผิ+�รื่ �บโอน่โดัยส จรื่�ติแลุ่ะเส�ยค�าติอบแทน่ไม�ไดั� ติามมาติร์า 1300

4. ส�ทธ�ข้องบ คคลุ่ผิ+�ไดั�มาซึ่-�งทรื่�พย*ส�น่โดัยม�ค�าติอบแทน่แลุ่ะโดัยส จรื่�ติไม�เส�ยไป ถุ-งแม�ว�าผิ+�โอน่ทรื่�พย*ส�น่ให�จะไดั�ทรื่�พย*ส�น่น่��น่มาโดัยน่�ติ�กรื่รื่มอ�น่เป2น่โมฆ�ยะ แลุ่ะน่�ติ�กรื่รื่มน่��น่ไดั�ถุ+กบอกลุ่�างภายหลุ่�งติามมาติร์า 1329

5. ส�ทธ�ข้องบ คคลุ่ผิ+�ซึ่��อทรื่�พย*ส�น่โดัยส จรื่�ติใน่การื่ข้ายทอดัติลุ่าดัติามค�าส��งศัาลุ่ หรื่�อค�าส��งเจ�าพน่�กงาน่รื่�กษาทรื่�พย*ใน่คดั�ลุ่�มลุ่ะลุ่ายน่��น่ไม�เส�ยไป ถุ-งแม�ภายหลุ่�งจะพ�ส+จน่*ไดั�ว�าทรื่�พย*ส�น่น่��น่ไม�ใช้�ข้องจ�าเลุ่ย หรื่�อลุ่+กหน่��โดัยค�าพ�พากษา หรื่�อผิ+�ลุ่�มลุ่ะลุ่ายติามมาติร์า 1330

6. ส�ทธ�ข้องบ คคลุ่ผิ+�ไดั�เง�น่ติรื่ามาโดัยส จรื่�ติน่��น่ไม�เส�ยไปถุ-งแม�ภายหลุ่�งจะพ�ส+จน่* ไดั�ว�าเง�น่น่��น่ไม�ใช้�ข้องบ คคลุ่ซึ่-�งไดั�โอน่ให�มาติามมาติร์า 1331

7. บ คคลุ่ผิ+�ซึ่��อทรื่�พย*ส�น่มาโดัยส จรื่�ติใน่การื่ข้ายทอดัติลุ่าดัหรื่�อใน่ท�องติลุ่าดั หรื่�อจากพ�อค�าซึ่-�งข้ายข้องช้น่�ดัน่��น่ ไม�จ�าติ�องค�น่ให�แก�เจ�าข้องแท�จรื่�ง เว�น่แติ�เจ�าข้องจะช้ดัใช้�รื่าคาท��ซึ่��อมาติามมาติร์า 1332

ค)าพ�พากษาฎ�กาในัเร์/ องข้�อยิกเว�นัหลุ่�กผู้��ร์�บโอนัไม�ม�ส�ทธิ�ดี�กว�าผู้��โอนั1. ส�ทธ�ครื่อบครื่องติามมาติร์า 1382 ท��ย�งไม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่จะยกข้-�น่เป2น่ข้�อติ�อส+�บ คคลุ่ภายน่อกผิ+�รื่ �บโอน่ซึ่-�งไดั� ส�ทธ�มาโดัยส จรื่�ติ เส�ยค�าติอบแทน่ แลุ่ะจดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�โดัยส จรื่�ติติามมาติร์า 1299 วร์ร์คสองแลุ่�วม�ไดั� (ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 1346/2506)

2. บ คคลุ่ภายน่อกท��จะไดั�รื่�บความค �มครื่องติามมาติร์า 1299 วร์ร์คสอง ติ�องเป2น่การื่ไดั�ส�ทธ�ใน่ท��ดั�น่ท��จดัทะเบ�ยน่แลุ่�วแลุ่ะส�ทธ�ท��ไดั�น่��น่ติ�องเก�ดัจาก เอกสารื่ส�ทธ�Dข้องท��ดั�น่ท��ออกโดัยช้อบดั�วย เม��อการื่ออกโฉน่ดัท��ดั�น่ไม�ช้อบผิ+�รื่ �บจ�าน่อง (บ คคลุ่ภายน่อก) จะอ�างส�ทธ�ท��เก�ดัข้-�น่จากส�วน่ท��ออกโดัยช้อบไม�ไดั� กรื่ณ์�ไม�อย+�ใน่บ�งค�บข้องมาติร์า 1299 วร์ร์คสอง (ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 6229/2549)

ข้�อส�งเกติ ข้�อ 2 น่�� เป2น่เรื่��องข้�อยกเว�น่ข้องข้�อยกเว�น่หลุ่�กผิ+�รื่ �บโอน่ไม�ม�ส�ทธ�ดั�กว�าผิ+�โอน่มาติร์า 1299 วร์ร์คหนั� งข้�อส�งเกติ(1) การื่ไดั�มาโดัยทางน่�ติ�กรื่รื่มแม�จะไม�ไดั�ท�าเป2น่หน่�งส�อแลุ่ะจดัทะเบ�ยน่ติ�อพน่�กงาน่เจ�า หน่�าท��จะเป2น่ผิลุ่ให�การื่ไดั�มาไม�บรื่�บ+รื่ณ์*ก4ติาม แติ�ผิ+�ท��ไดั�มาถุ�อว�าอย+�ใน่ฐาน่ะท��จะจดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�ข้องติน่ไดั�อย+�ก�อน่ติาม มาติร์า 1300 ถุ�าม�การื่โอน่ไปท�าให�เส�ยเปรื่�ยบก4ข้อให�เพ�กถุอน่การื่จดัทะเบ�ยน่ไดั� เว�น่แติ�คน่ท��ไดั�รื่�บโอน่ไปท�าการื่โดัยส จรื่�ติแลุ่ะเส�ยค�าติอบแทน่(2) การื่ซึ่��อท��ดั�น่โดัยส จรื่�ติจากการื่ข้ายทอดัติลุ่าดัติามค�าส��งศัาลุ่ติามมาติร์า 1330 แม�จะย�งไม�ไดั�ท�าน่�ติ�กรื่รื่มโอน่ติ�อเจ�าพน่�กงาน่เจ�าหน่�าท�� ผิ+�ซึ่��อก4ม�ส�ทธ�แลุ่ะอ�าน่าจฟั่:องข้�บไลุ่�ผิ+�ท��อาศั�ยใน่ท��ดั�น่ไดั�ค)าพ�พากษาศึาลุ่ ฎ�กาท� 508/2506 ผิ+�ซึ่��อท��ดั�น่จากการื่ข้ายทอดัติลุ่าดัติามค�าส��งศัาลุ่ไว�โดัยส จรื่�ติถุ-งแม�จะย�งไม�ไดั�ท�า น่�ติ�กรื่รื่มโอน่ติ�อพน่�กงาน่เจ�าหน่�าท��ผิ+�ซึ่��อย�อมม�ส�ทธ�แลุ่ะม�อ�าน่าจฟั่:องข้�บไลุ่� ผิ+�ท��อาศั�ยอย+�ใน่ท��ดั�น่น่��น่ให�ออกไปไดั�ปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า 1330 เป2น่บทกฎหมายก�าหน่ดัเรื่��องการื่ข้ายทอดัติลุ่าดัทรื่�พย*ติามค�าส��งศัาลุ่ไว�เป2น่กรื่ณ์�พ�เศัษ ไม�อย+�ใน่ข้�ายข้องการื่ซึ่��อข้ายอส�งหารื่�มทรื่�พย*ท��วไปดั�งท��ไดั�บ�ญญ�ติ�เรื่��องแบบ น่�ติ�กรื่รื่มไว�ติามมาติร์า 456

ผิ+�ครื่อบครื่องท��ดั�น่จะรื่+ �หรื่�อไม�ว�าม�การื่ข้ายทอดั ติลุ่าดัก4หาเป2น่เหติ ท��จะยกข้-�น่ติ�อส+�ส�ทธ�ข้องผิ+�ซึ่��อท��ดั�น่จากการื่ข้ายทอดัติลุ่าดั ติามค�าส��งศัาลุ่ไดั�ไม�(3) ไม�น่�ามาติร์า 1299 วร์ร์คหนั� ง มาใช้�ก�บกรื่ณ์�ท��การื่ไดั�มาซึ่-�งอส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บ อส�งหารื่�มทรื่�พย*ใน่ทางน่�ติ�กรื่รื่มน่��น่ เป2น่การื่ไดั�มาข้องแผิ�น่ดั�น่หรื่�อกลุ่�บมาเป2น่ข้องแผิ�น่ดั�น่โดัยทางน่�ติ�กรื่รื่ม จ-งไม�จ�าเป2น่ติ�องไปท�าเป2น่หน่�งส�อแลุ่ะจดัทะเบ�ยน่ติามมาติร์า 1299 วร์ร์คหนั� งมาติร์า 1299 วร์ร์คสองผู้ลุ่ข้องการ์ไดี�มาซื้� งอส�งหาร์�มทร์�พยิ�หร์/อทร์�พยิส�ทธิ�อ�นัเก� ยิวก�บอส�งหาร์�มทร์�พยิ�ติามมาติร์า 1299 วร์ร์คสอง1. จะม�การื่เปลุ่��ยน่แปลุ่งทางทะเบ�ยน่ใดัๆ ไม�ไดั� เพรื่าะย�งไม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่การื่ไดั�มาข้�อส�งเกติ จะติ�องฟั่:องหรื่�อรื่�องข้อให�ศัาลุ่ม�ค�าพ�พากษาหรื่�อค�าส��งให�ไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dมาโดัยครื่อบ ครื่องปรื่ป8กษ* แติ�ศัาลุ่จะไปบ�งค�บให�เจ�าข้องเดั�มไปจดัทะเบ�ยน่โอน่ให�ไม�ไดั� ติ�องถุ�อค�าพ�พากษาหรื่�อค�าส��งข้องศัาลุ่เป2น่หลุ่�กฐาน่แทน่2. จะยกข้-�น่เป2น่ข้�อติ�อส+�บ คคลุ่ภายน่อกผิ+�ไดั�ส�ทธ�อย�างเดั�ยวก�น่ โดัยม�ค�าติอบแทน่แลุ่ะโดัยส จรื่�ติแลุ่ะไดั�จดัทะเบ�ยน่โดัยส จรื่�ติแลุ่�วน่��น่ไม�ไดั�ข้�อส�งเกติ(1) ผู้��ส/บส�ทธิ�หร์/อทายิาทข้องเจ�าข้องทรื่�พย*ไม�ใช้�บ คคลุ่ภายน่อก(2) เจ�าหนั�'สาม�ญไม�อย+�ใน่ฐาน่ะข้องบ คคลุ่ภายน่อก(3) เจ�าหนั�'บ�ร์�มส�ทธิ� ถุ�อว�าเป2น่บ คคลุ่ภายน่อก(4) ทรื่�พยส�ทธ�ข้องบ คคลุ่ภายน่อกท��ไดั�มาน่��น่จะติ�องเป2น่ปร์ะเภทเดี�ยิวก�นัก�บ ทรื่�พยส�ทธ�ข้องผิ+�ท��ไดั�มาโดัยทางอ��น่น่อกจากทางน่�ติ�กรื่รื่ม ดั�งน่��น่ ถุ�าเป2น่ทรื่�พยส�ทธ�คน่ลุ่ะปรื่ะเภท เช้�น่ กรื่รื่มส�ทธ�Dก�บภารื่ะจ�ายอม ก4ไม�อย+�ใน่บ�งค�บข้องมาติร์า 1299 วร์ร์คสอง3. การื่ไดั�มาซึ่-�งกรื่รื่มส�ทธ�Dโดัยการื่ครื่อบครื่องแลุ่ะม�ค�าพ�พากษารื่�บรื่องการื่ไดั�ส�ทธ�ใน่การื่ครื่อบครื่องใน่ภายหลุ่�งท��ไดั�ม�การื่โอน่ให�บ คคลุ่ภายน่อกแลุ่�ว จะยกข้-�น่เป2น่ข้�อติ�อส+�บ คคลุ่ภายน่อกผิ+�ไดั�ส�ทธ�มาโดัยส จรื่�ติ เส�ยค�าติอบแทน่แลุ่ะไดั�จดัทะเบ�ยน่โดัยส จรื่�ติแลุ่�วไม�ไดั� (ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 3366/2516)

4. บ คคลุ่ภายน่อกรื่�บโอน่มาแลุ่�วม�การื่โอน่ติ�อไปเป2น่ช้�วงๆ หลุ่ายทอดั คน่ท��ไดั�มาโดัยทางอ��น่น่อกจากน่�ติ�กรื่รื่ม จะติ�อส+�บ คคลุ่ภายน่อกท��

Page 14: กฎหมายอาญา 1

ม�การื่โอน่ก�น่เป2น่ช้�วงๆ ไม�ไดั� หากผิ+�รื่ �บโอน่ช้�วงไดั�รื่�บโอน่มาจากผิ+�โอน่ซึ่-�งส จรื่�ติ เส�ยค�าติอบแทน่แลุ่ะไดั�จดัทะเบ�ยน่แลุ่�ว แติ�ถุ�าเป2น่การื่ไดั�มาโดัยทางอ��น่น่อกจากน่�ติ�กรื่รื่มหากไดั�อย+�ติ�อมาจน่ครื่อบครื่อง ปรื่ป8กษ*ครื่บ 10 ป@ เช้�น่น่��ส�ทธ�ใน่การื่ไดั�ท��ดั�น่พ�พาทมาโดัยการื่ครื่อบครื่องปรื่ป8กษ*เก�ดัข้-�น่ใหม� คน่ท��ไดั�มาโดัยทางอ��น่น่อกจากน่�ติ�กรื่รื่มจ-งม�อ�าน่าจส+�ไดั�ค)าพ�พากษาศึาลุ่ฎ�กา ท� 2511/2518 โจทก*ไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dท��ดั�น่โดัยครื่อบครื่องเก�น่ 10 ป@ แติ�ไม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่ ใช้�ย�น่ อ. ผิ+�ซึ่��อโดัยส จรื่�ติไม�ไดั� โจทก*ครื่อบครื่องติ�อมาไม�ถุ-ง 10 ป@ อ. ข้ายท��ดั�น่ติ�อไปแก�จ�าเลุ่ย ไม�ว�าจ�าเลุ่ยส จรื่�ติหรื่�อไม� โจทก*ก4ไม�ม�ส�ทธ�ดั�กว�าจ�าเลุ่ย ค�าส��งศัาลุ่ท��โจทก*รื่�องข้อให�แสดังว�าโจทก*ไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dโดัยการื่ครื่อบครื่องปรื่ป8กษ* ใช้�ย�น่ อ. แลุ่ะจ�าเลุ่ยไม�ไดั�ค)าพ�พากษาศึาลุ่ฎ�กาท� 7007/2540 โจทก*เป2น่ทายิาทไดั�รื่�บท��ดั�น่มรื่ดักข้อง ป. เป2น่การื่ไดั�มาซึ่-�งทรื่�พยส�ทธ�โดัยทางอ��น่น่อกจากน่�ติ�กรื่รื่ม ส�วน่จ�าเลุ่ยก�บ น่.รื่�บโอน่ท��ดั�น่ดั�งกลุ่�าวมาโดัยผิ+�โอน่ข้ายให� โดัยเส�ยค�าติอบแทน่แลุ่ะโดัย ส จรื่�ติแลุ่ะไดั�จดัทะเบ�ยน่โดัยส จรื่�ติ เม��อท��ดั�น่ส�วน่ข้อง น่. น่.ม�ส�ทธ�ดั�กว�าโจทก* ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย*มาติร์า 1299 วร์ร์คสอง แม�ติ�อมาท��ดั�น่ส�วน่น่��จะติกเป2น่กรื่รื่มส�ทธ�Dข้อง ห.เม��อห.ถุ-งแก�กรื่รื่มจ�าเลุ่ยแลุ่ะถุ.เป2น่ผิ+�รื่ �บโอน่มรื่ดักท��ดั�น่ส�วน่ข้อง ห. โดัยไม�เส�ยค�าติอบแทน่ โจทก*ก4ไม�อาจยกส�ทธ�ข้องติน่ใช้�ย�น่จ�าเลุ่ยไดั� เพร์าะส�ทธิ�ข้องโจทก�ข้าดีติอนัไปแลุ่�ว ติ� �งแติ� น่. รื่�บโอน่ทางทะเบ�ยน่โดัยส จรื่�ติ จะน่�าหลุ่�กกฎหมายท��วไปท��ว�า ผู้��ร์�บโอนัไม�ม�ส�ทธิ�ดี�กว�าผู้��โอนัมาใช้�บ�งค�บไม�ไดั�เพรื่าะส�ทธ�หลุ่�กกฎหมายท��ว ไปดั�งกลุ่�าว5. มาติร์า 1299 วร์ร์คสอง โดัยปกติ�จะใช้�บ�งค�บแติ�ท��ดั�น่ท��ม�กรื่รื่มส�ทธ�Dเท�าน่��น่ แติ�ติ�อมาม�ค�าพ�พากษาฎ�กาว�น่�จฉ�ยให�รื่วมถุ-งท��ดั�น่ท��ม�หน่�งส�อส�าค�ญแสดังส�ทธ� ครื่อบครื่องดั�วย เช้�น่ น่.ส.3 หรื่�อ น่.ส.3 กค)าพ�พากษาศึาลุ่ฎ�กาท� 427/2538 ท��ดั�น่พ�พาทเป2น่ท��ดั�น่ท��ม�หน่�งส�อรื่�บรื่องการื่ท�าปรื่ะโยช้น่* (น่.ส.3) แม�โจทก*จะไดั�ส�ทธ�ครื่อบครื่องใน่ท��ดั�น่พ�พาทมาจรื่�งดั�งโจทก*กลุ่�าวอ�างการื่ไดั�มา ข้องโจทก*ก4เป2น่การื่ไดั�มาซึ่-�งทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�มทรื่�พย*ซึ่-�งถุ�า ย�งม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่ไซึ่รื่�โจทก*ก4จะยกข้-�น่เป2น่ข้�อติ�อส+�จ�าเลุ่ยท�� ๒ ซึ่-�งเป2น่บ คคลุ่ภายน่อกผิ+�ไดั�ส�ทธ�ใน่ท��ดั�น่พ�พาทมาจากจ�าเลุ่ยท�� 1 โดัยเส�ยค�าติอบ แทน่แลุ่ะโดัยส จรื่�ติแลุ่ะไดั�จดัทะเบ�ยน่โดัยส จรื่�ติแลุ่�วหาไดั�ไม�ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�ง แลุ่ะพาณ์�ช้ย*มาติร์า 1299 วร์ร์คสอง6. กรื่ณ์�โอน่ท��ดั�น่สลุ่�บโฉน่ดัก�น่ หากไดั�ม�การื่โอน่ท��ดั�น่ดั�งกลุ่�าวให�แก�บ คคลุ่ภายน่อกโดัยส จรื่ติ�แลุ่ะเส�ยค�าติอบแทน่ ก4ติ�องอย+�ภายใน่บ�งค�บข้องมาติร์า 1299 วร์ร์คสอง แติ�ถุ�าไม�ม�บ คคลุ่ภายน่อกเข้�ามาเก��ยวข้�องเลุ่ยผิ+�ท��ครื่อบครื่องท��ดั�น่อย+�ก4ม� ส�ทธ�ให�เจ�าข้องเดั�มโอน่โฉน่ดัท��ดั�น่ดั�งกลุ่�าวน่��น่ให�ถุ+กติ�องไดั�7. กรื่ณ์�ท��ใส�ช้��อบ คคลุ่อ��น่ไว�ใน่ฐาน่ะเป2น่ติ�วแทนั ติ�วการ์ผิ+�เป2น่เจ�าข้องท��แท�จรื่�งไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dใน่ท��ดั�น่น่��น่โดัยไม�จ�าเป2น่ติ�อง ไปจดัทะเบ�ยน่ก4สมบ+รื่ณ์* โดียิศึาลุ่ฎ�กาว�นั�จฉั�ยิว�า ติ�วการื่สามารื่ถุน่�าส�บให�เห4น่ว�าติ�วแทน่ถุ�อกรื่รื่มส�ทธ�Dท��ดั�น่แทน่ติ�วการื่ โดัยไม�ถุ�อว�าเป2น่การื่ส�บเปลุ่��ยน่แปลุ่งแก�ไข้เอกสารื่8. กรื่ณ์�ผิ+�ไดั�มาซึ่-�งอส�งหารื่�มทรื่�พย*โดียิทางอ/ นัติามมาติร์า 1299 วร์ร์คสอง แติ�ย�งไม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่แลุ่ะหากผิ+�ไดั�มาน่��น่จะไดั�ค�น่อส�งหารื่�มทรื่�พย*ให�แก�เจ�าข้องเดั�ม เช้�น่น่��เจ�าข้องเดั�มไม�ติ�องแก�ไข้ทางทะเบ�ยน่**การ์เพ�กถือนัการ์จดีทะเบ�ยินัโอนักร์ร์มส�ทธิ�5หร์/อทร์�พยิส�ทธิ�อ�นัเก� ยิวก�บอส�งหาร์�มทร์�พยิ�“มาติร์า 1300 ถุ�าไดั�จดัทะเบ�ยน่การื่โอน่อส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�ม ทรื่�พย*เป2น่ทางเส�ยเปรื่�ยบแก�บ คคลุ่ผิ+�อย+�ใน่ฐาน่ะอ�น่จะให�จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�ข้องติน่ไดั�อย+�ก�อน่ไซึ่รื่� ท�าน่ว�าบ คคลุ่น่��น่อาจเรื่�ยกให�เพ�กถุอน่การื่จดัทะเบ�ยน่น่��น่ไดั� แติ�การื่โอน่อ�น่ม�ค�าติอบแทน่ ซึ่-�งผิ+�รื่ �บโอน่กรื่ะท�าการื่โดัยส จรื่�ติน่��น่ ไม�ว�ากรื่ณ์�จะเป2น่ปรื่ะการื่ใดั ท�าน่ว�าจะเรื่�ยกให�เพ�กถุอน่ทะเบ�ยน่ไม�ไดั�”องค�ปร์ะกอบท� จะข้อให�เพ�กถือนัการ์จดีทะเบ�ยินัก�บบ�คคลุ่ภายินัอกไดี�ติามมาติร์า 1300

(1) จะติ�อมม�บ คคลุ่หน่-�งเป2น่บ คคลุ่ซึ่-�งอย+�ใน่ฐาน่ะอ�น่จะให�จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�ข้องติน่ใน่ อส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�มทรื่�พย*น่��น่ไดั�อย+�ก�อน่ แลุ่ะบ คคลุ่น่��น่จะติ�องเส�ยเปรื่�ยบจากการื่ท��ม�การื่จดัทะเบ�ยน่อส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�มทรื่�พย*น่��น่ให�บ คคลุ่ภายน่อกไป(2) บ คคลุ่ภายน่อกท��ไดั�อส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�ม ทรื่�พย*อ�น่เดั�ยวก�น่น่��น่ไป จะติ�องจดัทะเบ�ยน่รื่�บโอน่โดัยไม�เส�ยค�าติอบแทน่หรื่�อไม�ส จรื่�ติอย�างใดัอย�างหน่-�ง ถุ�าบ คคลุ่ภายน่อกท��รื่ �บจดัทะเบ�ยน่รื่�บโอน่ไปน่��น่เส�ยค�าติอบแทน่แลุ่ะโดัยส จรื่�ติก4จะ เพ�กถุอน่ไม�ไดั�ข้�อแติกติ�างร์ะหว�างมาติร์า 1299 วร์ร์คสอง ก�บ มาติร์า 1300

(1) มาติร์า 1299 วร์ร์คสอง ใช้�บ�งค�บแก�การื่ไดั�มาซึ่-�งอส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บ อส�งหารื่�มทรื่�พย*โดียิทางอ/ นันัอกจากนั�ติ�กร์ร์มเท�านั�'นั แติ�การื่ข้อเพ�กถุอน่การื่โอน่ติามมาติร์า 1300 อาจจะเป2น่การื่ไดั�มาโดียิทางอ/ นันัอกจากนั�ติ�กร์ร์มหร์/ออาจเป7นัการ์ไดี�มาโดียิทางนั�ติ�กร์ร์มกAไดี� เพ�ยงแติ�ว�าน่�ติ�กรื่รื่มท��ไดั�มาน่��น่ย�งไม�ไดั�ม�การื่จดัทะเบ�ยน่ก�น่เท�าน่��น่(2) มาติร์า 1299 วร์ร์คสอง กรื่ณ์�ท��ส�ทธ�อ�น่ไม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่ห�ามยกข้-�น่ติ�อส+�บ คคลุ่ภายน่อกผิ+�ไดั�ส�ทธ�มา โดัยเส�ยค�าติอบแทน่ โดัยส จรื่�ติแลุ่ะไดั�จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�โดัยส จรื่�ติแลุ่�ว เป2น่เรื่��องข้องผิ+�ไดั�มาโดัยทางอ��น่น่อกจากน่�ติ�กรื่รื่มยกข้-�น่เป2น่ข้�อติ�อส+�บ คคลุ่ภายน่อก ส�วน่มาติร์า 1300 เป2น่เรื่��องท��ผิ+�ไดั�มาโดัยทางอ��น่น่อกจากน่�ติ�กรื่รื่มเป2น่ฝัKายรื่�องข้อให�เพ�กถุอน่การื่จดัทะเบ�ยน่ข้องบ คคลุ่ภายน่อกโดัยอ�างว�าการื่ไดั�มาข้องบ คคลุ่ภายน่อกท�าให�ผิ+�ไดั�มาโดัยทางอ��น่น่อกจากน่�ติ�กรื่รื่มติ�องเส�ยเปรื่�ยบบ�คคลุ่ผู้��อยิ��ในัฐานัะอ�นัจะให�จดีทะเบ�ยินัส�ทธิ�ข้องตินัไดี�อยิ��ก�อนัม�อยิ�� 2 กลุ่��ม ค/อ1. บ คคลุ่ท��ไดั�อส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�มทรื่�พย*น่��น่ โดัยทางอ��น่น่อกจากน่�ติ�กรื่รื่ม แลุ่ะย�งม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่การื่ไดั�มาน่��น่ (มาติร์า 1299 วร์ร์คสอง)

2. บ คคลุ่ผิ+�ไดั�มาซึ่-�งอส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�ม ทรื่�พย*โดัยน่�ติ�กรื่รื่มเรื่�ยบรื่�อยแลุ่�วท กอย�าง เพ�ยงแติ�ย�งไม�ไดั�จดัทะเบ�ยน่ติ�อพน่�กงาน่เจ�าหน่�าท��เท�าน่��น่ (มาติร์า 1299 วร์ร์คหนั� ง)

ข้�อส�งเกติ ส�ญญาปรื่ะเภทจะไม�ว�าจะเป2น่ส�ญญาจะซื้/'อจะข้ายิ ส�ญญาจะให� หร์/อส�ญญาจะแลุ่กเปลุ่� ยินั คน่ท��ม�ส�ทธ�ติามส�ญญาดั�งกลุ่�าวไม�ใช้�ผิ+�อย+�ใน่ฐาน่ะอ�น่จะให�จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�ข้อง ติน่ไดั�อย+�ก�อน่ จ-งไม�ม�อ�าน่าจฟั่:องข้อให�เพ�กถุอน่การื่จดัทะเบ�ยน่ติามมาติร์า 1300

Page 15: กฎหมายอาญา 1

ไดั� ทางแก�ไข้อาจน่�าเรื่��องการื่เพ�กถุอน่การ์ฉั�อฉัลุ่ติามมาติร์า 237 มาใช้�มาติร์า 237 เจ�าหน่��ช้อบท��จะรื่�องข้อให�ศัาลุ่เพ�กถุอน่เส�ยไดั�ซึ่-�งน่�ติ�กรื่รื่มใดัๆ อ�น่ลุ่+กหน่��ไดั�กรื่ะท�าลุ่งท��งรื่+ �อย+�ว�าจะเป2น่ทางให�เจ�าหน่��เส�ยเปรื่�ยบ แติ�ความข้�อน่��ท�าน่ม�ให�ใช้�บ�งค�บ ถุ�าปรื่ากฏิว�าใน่ข้ณ์ะท��ท�าน่�ติ�กรื่รื่มน่��น่ บ คคลุ่ซึ่-�งเป2น่ผิ+�ไดั�ลุ่าภงอกแติ�การื่น่��น่ม�ไดั�รื่+ �เท�าถุ-งข้�อความจรื่�งอ�น่เป2น่ทาง ให�เจ�าหน่��ติ�องเส�ยเปรื่�ยบน่��น่ดั�วย แติ�หากกรื่ณ์�เป2น่การื่ท�าให�โดัยเสน่�หา ท�าน่ว�าเพ�ยงแติ�ลุ่+กหน่��เป2น่ผิ+�รื่+ �ฝัKายเดั�ยวเท�าน่��น่ก4พอแลุ่�วท��จะข้อเพ�กถุอน่ ไดั�บทบ�ญญ�ติ�ดั�งกลุ่�าวมาใน่วรื่รื่คก�อน่น่�� ท�าน่ม�ให�ใช้�บ�งค�บแก�น่�ติ�กรื่รื่มใดัอ�น่ม�ไดั�ม�ว�ติถุ เป2น่ส�ทธ�ใน่ทรื่�พย*ส�น่สร์�ป ใน่กรื่ณ์�ท��เป2น่ส�ญญาเสร์AจเดีAดีข้าดีท��เหลุ่�อเฉพาะแติ�เพ�ยงไปจดัทะเบ�ยน่โอน่ให�แก� ก�น่เท�าน่��น่ คน่ท��ม�ส�ทธ�ติามส�ญญาก4ถุ�อว�าอย+�ใน่ฐาน่ะท��จะจดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�ข้องติน่ไดั�อย+� ก�อน่ แติ�ถุ�าเป2น่ส�ญญาปรื่ะเภทจะ คน่ท��ม�ส�ทธ�ติามส�ญญาเป2น่เพ�ยงบ คคลุ่ส�ทธ�ไม�ถุ�อว�าอย+�ใน่ฐาน่ะท��จะจดัทะเบ�ยน่ ส�ทธ�ไดั�อย+�ก�อน่อ�น่จะอ�างมาติร์า 1300 มาเพ�กถุอน่การื่โอน่ให�แก�บ คคลุ่ภายน่อกไดั� ถุ�าจะเพ�กถุอน่ก4ติ�องไปอาศั�ยการื่เพ�กถุอน่การื่ฉ�อฉลุ่ติามมาติร์า 237

การ์ฟ>องข้อให�เพ�กถือนัการ์โอนัติามมาติร์า 1300

การื่เพ�กถุอน่การื่โอน่ข้องเจ�าหน่��หรื่�อบ คคลุ่ซึ่-�งอย+�ใน่ฐาน่ะท��จะจดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�ข้องติน่ไดั�อย+�ก�อน่น่��น่ ม�เง��อน่ไข้อย+� 2 ปรื่ะการื่ ค�อ1. การื่จดัทะเบ�ยน่โอน่อส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�มทรื่�พย* จะติ�องท�าให�บ คคลุ่ซึ่-�งอย+�ใน่ฐาน่ะท��จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�ข้องติน่ไดั�อย+�ก�อน่น่��น่เส�ยเปรื่�ยบ2. ผิ+�ท��รื่ �บโอน่อส�งหารื่�มทรื่�พย*หรื่�อทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�มทรื่�พย*ไปจะติ�องไม�ส จรื่�ติหรื่�อไม�เส�ยค�าติอบแทน่ข้�อส�งเกติ(1) ศัาลุ่ฎ�กาว�น่�จฉ�ยติ�ความว�าการื่จ�าน่องก4อย+�ใน่บ�งค�บข้องมาติร์า 1300

(2) การื่อ�างปรื่ะโยช้น่*จากมาติร์า 1300 ท��จะข้อให�เพ�กถุอน่การื่โอน่น่��น่จะติ�องม�การื่ติ��งปรื่ะเดั4น่ไว�ใน่คดั�ดั�วย ซึ่-�งการื่ติ��งปรื่ะเดั4น่น่��น่จะติ�องท�าโดัยค�าค+�ความซึ่-�งอาจอย+�ใน่ค�าฟั่:อง ค�าให�การื่หรื่�อค�าให�การื่แก�ฟั่:องแย�งหรื่�อฟั่:องแย�งก4ไดั�มาติร์า 1299 แลุ่ะ 1300 ใช้�บ�งค�บก�บการื่เปลุ่��ยน่แปลุ่ง การื่รื่ะง�บ แลุ่ะการื่กลุ่�บค�น่มาซึ่-�งทรื่�พยส�ทธ�อ�น่เก��ยวก�บอส�งหารื่�มทรื่�พย*ติามมาติร์า 1301

มาติร์า 1299 มาติร์า 1300 แลุ่ะมาติร์า 1301 ใช้�บ�งค�บก�บเรื่�อท��ม�รื่ะวางติ��งแติ� 5 ติ�น่ข้-�น่ไป แพ แลุ่ะส�ติว*พาหน่ะดั�วยติามมาติร์า 1302

**บ�คคลุ่หลุ่ายิคนัเร์�ยิกร์�องเอาส�งหาร์�มทร์�พยิ�เดี�ยิวก�นัโดียิอาศึ�ยิหลุ่�กกร์ร์มส�ทธิ�5ติ�างก�นัมาติร์า 1303 ถุ�าบ คคลุ่หลุ่ายคน่เรื่�ยกเอาส�งหารื่�มทรื่�พย*เดั�ยวก�น่โดัยอาศั�ยหลุ่�กกรื่รื่มส�ทธ�Dติ�าง ก�น่ไซึ่รื่� ท�าน่ว�าทรื่�พย*ส�น่ติกอย+�ใน่ครื่อบครื่องข้องบ คคลุ่ใดั บ คคลุ่น่��น่ม�ส�ทธ�ย��งกว�าบ คคลุ่อ��น่ๆ แติ�ติ�องไดั�ทรื่�พย*น่��น่มาโดัยม�ค�าติอบแทน่แลุ่ะไดั�การื่ครื่อบครื่องโดัยส จรื่�ติท�าน่ม�ให�ใช้�มาติรื่าน่��บ�งค�บถุ-งส�งหารื่�มทรื่�พย*ซึ่-�งรื่ะบ ไว�ใน่มาติรื่าก�อน่แลุ่ะใน่เรื่��องทรื่�พย*ส�น่หาย ก�บทรื่�พย*ส�น่ท��ไดั�มาโดัยการื่กรื่ะท�าผิ�ดัดั�งน่��น่ ส�งหารื่�มทรื่�พย*อย+�ใน่ความครื่อบครื่องข้องใครื่ คน่น่��น่ก4จะม�ส�ทธ�ใน่ส�งหารื่�มทรื่�พย*น่��น่ดั�กว�า โดัยม�เง��อน่ไข้อย+� 2 ปรื่ะการื่ ค�อ1. คน่ท��ม�ส�งหารื่�มทรื่�พย*อย+�ใน่ความครื่อบครื่องจะติ�องไดั�ส�งหารื่�มทรื่�พย*มาโดัยม�ค�าติอบแทน่2. การื่ครื่อบครื่องท��ไดั�มาน่��น่จะติ�องไดั�มาโดัยส จรื่�ติมาติร์า 1303 วร์ร์คหนั� ง ไม�นั)ามาใช�ก�บส�งหาร์�มทร์�พยิ� ดี�งติ�อไปนั�'ก. ส�งหารื่�มทรื่�พย*ปรื่ะเภทพ�เศัษ ไดั�แก� เรื่�อท��ม�รื่ะวางติ��งแติ� 5 ติ�น่ข้-�น่ไป แพ แลุ่ะส�ติว*พาหน่ะข้. ทรื่�พย*ส�น่หายค. ทรื่�พย*ส�น่ท��ไดั�มาโดัยการื่กรื่ะท�าผิ�ดัข้�อส�งเกติ การื่ไดั�มาโดัยเส�ยค�าติอบแทน่แลุ่ะไดั�การื่ครื่อบครื่องโดัยส จรื่�ติน่��น่ จะติ�องเป2น่การื่ไดั�มาจากคน่ท��ม�ส�ทธ�ท��จะโอน่ทรื่�พย*น่��น่ไดั� ซึ่-�งเป2น่ไปติามผิ+�รื่ �บโอน่ไม�ม�ส�ทธ�ดั�กว�าผิ+�โอน่ ถุ�าคน่ท��โอน่ทรื่�พย*ให�น่��น่ไม�ม�อ�าน่าจท��จะโอน่ทรื่�พย* แม�ผิ+�รื่ �บโอน่จะไดั�รื่�บโอน่มาโดัยส จรื่�ติแลุ่ะเส�ยค�าติอบแทน่ก4จะอ�างปรื่ะโยช้น่*ติาม มาติร์า 1303 ไม�ไดั�**ทร์�พยิ�ส�นัข้องแผู้�นัดี�นัอาจจะแบ�งทร์�พยิ�ส�นัข้องแผู้�นัดี�นัไดี�เป7นั 2 ปร์ะเภท ค/อ1. ทรื่�พย*ส�น่ข้องแผิ�น่ดั�น่ธรื่รื่มดัา ซึ่-�งอาจจะเป2น่ส�งหารื่�มทรื่�พย*ก4ไดั�หรื่�อจะเป2น่อส�งหารื่�มทรื่�พย*ก4ไดั�2. ทรื่�พย*ส�น่ข้องแผิ�น่ดั�น่ท��เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ ซึ่-�งทรื่�พย*ใดัจะเป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ จะติ�องม�หลุ่�กเกณ์ฑ์* ดั�งน่��(1) เป2น่ทรื่�พย*ส�น่ข้องแผิ�น่ดั�น่(2) จะติ�องเป2น่ทรื่�พย*ส�น่ท��ใช้�เพ��อสาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*หรื่�อสงวน่ไว�เพ��อสาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*รื่�วมก�น่ติามมาติร์า 1304 ไดั�แก�(2.1) ท��ดั�น่รื่กรื่�างว�างเปลุ่�า แลุ่ะท��ดั�น่ซึ่-�งม�ผิ+�เวน่ค�น่หรื่�อทอดัท��งหรื่�อกลุ่�บมาเป2น่ข้องแผิ�น่ดั�น่โดัยปรื่ะการื่อ��น่ ติามกฎหมายท��ดั�น่(2.2) ทรื่�พย*ส�น่ส�าหรื่�บพลุ่เม�องใช้�รื่�วมก�น่ เป2น่ติ�น่ว�าท��ช้ายติลุ่��ง ทางน่��า ทางหลุ่วงทะเลุ่สาบ(2.3) ทรื่�พย*ส�น่ใช้�เพ��อปรื่ะโยช้น่*ข้องแผิ�น่ดั�น่โดัยเฉพาะ เป2น่ติ�น่ว�าป:อม แลุ่ะโรื่งทหารื่ ส�าน่�กรื่าช้การื่บ�าน่เม�อง เรื่�อรื่บ อาว ธย ทธภ�ณ์ฑ์*ข้�อส�งเกติ ทรื่�พย*ส�น่อ�น่เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ไม�จ�าติ�องเป2น่ทะเบ�ยน่ว�าเป2น่สาธารื่ณ์ สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่เสมอไป เพรื่าะทรื่�พย*ส�น่ข้องแผิ�น่ดั�น่ท��จะเป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่หรื่�อไม�น่��น่ข้-�น่ อย+�ก�บสภาพข้องทรื่�พย*ส�น่น่��น่เองว�าไดั�ใช้�เพ��อสาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*หรื่�อสงวน่ไว� เพ��อปรื่ะโยช้น่*รื่�วมก�น่ห�อไม�การ์ส�'นัไปข้องสาธิาร์ณีสมบ�ติ�ข้องแผู้�นัดี�นัสภาพหรื่�อสถุาน่ะข้องการื่เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่อาจจะม�การื่เพ�กถุอน่ไดั� แติ�การื่เพ�กถุอน่สภาพข้องการื่เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�

Page 16: กฎหมายอาญา 1

ข้องแผิ�น่ดั�น่จะท�าไดั�ก4โดัยม�กฎหมาย เฉพาะ เม��อม�การื่เพ�กถุอน่ติามหลุ่�กเกณ์ฑ์*แลุ่ะว�ธ�การื่ท��กฎหมายก�าหน่ดัแลุ่�วท��ดั�น่แปลุ่งน่��น่ ก4จะกลุ่�บมาเป2น่ทรื่�พย*ส�น่ข้องแผิ�น่ดั�น่ติามธรื่รื่มดัาติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายท��ดั�น่ถุ�า เป2น่การื่เพ�กถุอน่สภาพเพรื่าะไม�ใช้�หรื่�อจะไปใช้�ปรื่ะโยช้น่*อย�างอ��น่ก4จะท�าโดัยพรื่ะรื่าช้ กฤษฎ�กา แติ�ถุ�าเป2น่การื่โอน่ก4จะติ�องท�าโดัยพรื่ะรื่าช้บ�ญญ�ติ� แติ�ถุ�าน่�าไปจ�ดัสรื่รื่ซึ่-�งม�กฎหมายเฉพาะให�อ�าน่าจก4ท�าโดัยพรื่ะรื่าช้กฤษฎ�กาการ์หมดีสภาพจากการ์เป7นัสาธิาร์ณีสมบ�ติ�ข้องแผู้�นัดี�นั1. สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่น่��น่ไดั�ม�การื่เลุ่�กใช้�เพ��อสาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*โดัยเดั4ดัข้าดั หรื่�อเลุ่�กสงวน่ไว�เพ��อสาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*โดัยเดั4ดัข้าดั ถุ�าเพ�ยงแติ�เลุ่�กใช้�เพ�ยงช้��วครื่าว ก4ย�งไม�ส��น่สภาพ ย�งม�สถุาน่ะเป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่อย+�2. สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่น่��น่ถุ+กท�าลุ่ายไปท��งหมดั3. สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ถุ+กโอน่หรื่�อเวน่ค�น่ไปเป2น่ข้องเอกช้น่โดัยช้อบดั�วยกฎหมายผู้ลุ่ข้องการ์เป7นัสาธิาร์ณีสมบ�ติ�ข้องแผู้�นัดี�นั1. จะโอน่แก�ก�น่ไม�ไดั�เว�น่แติ�อาศั�ยอ�าน่าจติามกฎหมายเฉพาะหรื่�อพรื่ะรื่าช้กฤษฎ�กา2. ห�ามยกอาย ความข้-�น่เป2น่ข้�อติ�อส+�ก�บแผิ�น่ดั�น่3. ห�ามย-ดัทรื่�พย*ส�น่ข้องแผิ�น่ดั�น่ไม�ว�าทรื่�พย*ส�น่น่��น่จะเป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่หรื่�อไม�ข้�อส�งเกติ(1) ทรื่�พย*ส�น่ท��เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่อาจจะท�าส�ญญาจะซึ่��อจะข้ายไดั� เน่��องจากย�งไม�ไดั�ม�การื่โอน่กรื่รื่มส�ทธ�Dก�น่ แติ�ติรื่าบใดัท��ย�งไม�ม�กฎหมายโดัยเฉพาะให�ม�การื่โอน่กรื่รื่มส�ทธ�Dก�น่ไดั�แลุ่�ว ก4ไม�อาจท�าส�ญญาซึ่��อข้ายเสรื่4จเดั4ดัข้าดัเพ��อให�ม�การื่โอน่กรื่รื่มส�ทธ�Dก�น่ไดั�(2) ท��ดั�น่ท��ถุ+กเวน่ค�น่ไปแลุ่�วเม��อไม�ไดั�ใช้�ปรื่ะโยช้น่*ใน่การื่เวน่ค�น่ภายใน่เวลุ่า 5 ป@ กฎหมายก�าหน่ดัให�ติ�องค�น่เจ�าข้องไป การื่ค�น่น่��จ-งไม�จ�าเป2น่ติ�องม�กฎหมายเฉพาะเพรื่าะกรื่ณ์�น่��ไม�ใช้�เป2น่การื่โอน่ให�แก� ก�น่ติามมาติรื่า 1305 แติ�เป2น่การื่โอน่กลุ่�บค�น่มาโดัยเง��อน่ไข้ข้องกฎหมาย(3) ทรื่�พย*ส�น่อ�น่เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่จะเอาไปให�เช้�าไม�ไดั� ถุ�าเอาไปให�เช้�า ส�ญญาเช้�าน่��น่ไม�ม�ผิลุ่ จะฟั่:องบ�งค�บติามส�ญญาเช้�าไม�ไดั� แลุ่ะจะฟั่:องข้�บไลุ่�ก4ไม�ไดั�เพรื่าะไม�ม�อ�าน่าจฟั่:อง(4) สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่น่��น่ใช้�เพ��อปรื่ะโยช้น่*รื่�วมก�น่หรื่�อสงวน่ไว�ซึ่-�งสาธารื่ณ์ ปรื่ะโยช้น่* ค�อ ท กคน่ม�ส�ทธ�ท��จะเข้�าไปใช้�สอยไดั� แติ�ใน่รื่ะหว�างปรื่ะช้าช้น่ดั�วยก�น่น่��น่คน่ท��เข้�าไปใช้�สอยอย+�ก�อน่ย�อมม�ส�ทธ�ดั�กว�า คน่อ��น่ ถุ�าคน่มาท�หลุ่�งไปรื่บกวน่ส�ทธ� คน่ท��ใช้�ก�อน่ก4ม�ส�ทธ�ท��จะฟั่:องข้อให�ปลุ่ดัเปลุ่��องการื่รื่บกวน่การื่ครื่อบครื่องไดั� รื่วมถุ-งเรื่�ยกค�าเส�ยหายไดั�ดั�วย แติ�ถุ�าคน่ท��ใช้�อย+�ก�อน่เอาไปให�เช้�า ส�ทธ�น่��น่ก4หมดัไป จะใช้�ส�ทธ�ปลุ่ดัเปลุ่��องท กข้*หรื่�อเอาค�น่ไม�ไดั�ข้�อส�งเกติ ก. ส�ทธ�ท��ว�าน่��ค�อส�ทธ�ใน่การื่ใช้�สอยเท�าน่��น่ ไม�ไดั�หมายความว�าม�กรื่รื่มส�ทธ�Dดั�กว�าหรื่�อม�ส�ทธ�ครื่อบครื่องดั�กว�าแติ�อย�างใดัค)าพ�พากษาฎ�กาท� 1642/2506 ท��ช้ายติลุ่��งอ�น่เป2น่สาธารื่ณ์ะสมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ส�าหรื่�บพลุ่เม�องใช้�รื่�วมก�น่น่��น่ ผิ+�ใดัจะอย+�มาช้�าน่าน่เท�าใดัก4หาไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dไม� แติ�ถุ�าหากบ คคลุ่อ��น่เข้�ามาก��น่รื่��วปลุ่+กเรื่�อน่แพแลุ่ะส��งอ��น่ๆก�ดัข้วางหน่�าท��ดั�น่ ข้องเจ�าข้องท��ดั�น่ท��ติ�ดัก�บท��ช้ายติลุ่��งเติ4มหมดั จน่ไม�สามารื่ถุใช้�สอยช้ายติลุ่��งเข้�าออกส+�ลุ่�าแม�น่��าไดั�แลุ่�ว ย�อมถุ�อว�าเจ�าข้องท��ดั�น่น่��น่ไดั�รื่�บความเส�ยหายเป2น่พ�เศัษ ม�ส�ทธ�ฟั่:องข้�บไลุ่�ไดั�ข้. ผิ+�ท��จะฟั่:องใช้�ส�ทธ�ปลุ่ดัเปลุ่��องท กข้*หรื่�อเอาค�น่ จะติ�องเป2น่ผิ+�เส�ยหายเป2น่พ�เศัษค)าพ�พากษาฎ�กาท� 427/2508 การื่ท��จ�าเลุ่ยข้-งลุ่วดัหน่ามท�ารื่��วรื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ทางสาธารื่ณ์ะท�าให�โจทก*ไม�สามารื่ถุ ใช้�รื่ถุยน่ติ*บรื่รื่ท กผิ�าน่ไปมาไดั�ติามปกติ�น่��น่ถุ�อว�าจ�าเลุ่ยไดั�กรื่ะท�าลุ่ะเม�ดั ติ�องใช้�ค�าเส�ยหายแก�โจทก*ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 628/2510 โจทก*ม�บ�อน่��าก�น่ค�อบ�อพ�พาทซึ่-�งเป2น่ทรื่�พย*ส�น่ส�าหรื่�บพลุ่เม�องใช้�รื่�วมก�น่ โจทก*ใช้�บ�อน่��าบ�อน่��เสมอมาจ�าเป2น่แก�ความเป2น่อย+�ข้องโจทก* จ�าเลุ่ยกรื่ะท�าการื่ให�น่��าใน่บ�อไม�ม�ให�โจทก*ใช้�เช้�น่เคย ดั�งน่�� ถุ�อไดั�ว�าโจทก*เส�ยหายเป2น่พ�เศัษม�อ�าน่าจฟั่:องคดั�ไดั�

สร์�ป แม�จะไม�ไดั�เข้�าไปครื่อบครื่องย-ดัถุ�อหรื่�อไปใช้�ท��ดั�น่ท��เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ ดั�น่โดัยติรื่ง แติ�เม��อใช้�อย+�แลุ่�วติ�อมาถุ+กรื่บกวน่การื่ครื่อบครื่องหรื่�อการื่ใช้�ติามปกติ� ถุ�อว�าผิ+�น่� �น่ไดั�รื่�บความเส�ยหายเป2น่พ�เศัษม�ส�ทธ�ฟั่:องไดั� เช้�น่ บ�าน่อย+�ติ�ดัลุ่�าน่��าสาธารื่ณ์ะแลุ่�วม�คน่มาท�ารื่��วก��น่ให�ออกไปไม�ไดั� หรื่�อม�คน่ข้-งลุ่วดัหน่ามเข้�าไปใน่ทางสาธารื่ณ์ะท�าให�ไม�สามารื่ถุใช้�รื่ถุผิ�าน่ไปไดั� เป2น่ติ�น่ แติ�ถุ�าไม�ไดั�รื่�บความเส�ยหายเป2น่พ�เศัษก4ไม�ม�อ�าน่าจฟั่:องค. คน่ท��เข้�าไปใช้�ก�อน่ม�ส�ทธ�ดั�กว�าติรื่าบเท�าท��ย�งคงครื่อบครื่องย-ดัถุ�อหรื่�อใช้� สอยอย+� ดั�งน่��น่ ถุ�าน่�าไปให�คน่อ��น่เช้�าหรื่�อท�าปรื่ะโยช้น่*ส�ทธ�น่��น่ก4ส��น่ผิลุ่ไป**การ์ไดี�มาซื้� งกร์ร์มส�ทธิ�51. การื่ไดั�มาโดัยทางน่�ติ�กรื่รื่ม2. การื่ไดั�มาโดัยทางอ��น่น่อกจากทางน่�ติ�กรื่รื่มหรื่�อการื่ไดั�มาโดัยผิลุ่ข้องกฎหมายการ์ไดี�มาโดียิผู้ลุ่ข้องกฎหมายิ1. การ์ไดี�มาโดียิหลุ่�กส�วนัควบ**ปร์ะเดีAนัเก� ยิวก�บท� งอกร์�มติลุ่� งมาติร์า 1308 ท��ดั�น่แปลุ่งใดั เก�ดัท��งอกรื่�มติลุ่��ง ท��งอก ย�อมเป2น่ ทรื่�พย*ส�น่ ข้องเจ�าข้องท��ดั�น่ แปลุ่งน่��น่ลุ่�กษณ์ะข้องท��งอกรื่�มติลุ่��ง

Page 17: กฎหมายอาญา 1

ก. ท��งอกรื่�มติลุ่��งติ�องเป2น่ท��ซึ่-�งใน่ฤดั+น่��าติามปกติ�น่��าท�วมไม�ถุ-งข้. ท��งอกรื่�มติลุ่��งจะติ�องเป2น่ท��งอกจากท��ดั�น่ท��เป2น่ปรื่ะธาน่ออกไปใน่แม�น่��า ลุ่�กษณ์ะข้องการื่งอกจะติ�องเป2น่การื่งอกโดัยธรื่รื่มช้าติ�ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 1189/2535 โจทก*บรื่รื่ยายฟั่:องว�า โจทก*ม�หน่�าท��ดั+แลุ่รื่�กษาท��ดั�น่สาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*ใน่เข้ติเทศับาลุ่ จ�าเลุ่ยไดั�ปลุ่+กสรื่�างอาคารื่เลุ่ข้ท�� 54/8 รื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ลุ่�ารื่างสาธารื่ณ์ะท��ติ��น่เข้�น่กลุ่ายสภาพเป2น่ท��ดั�น่สาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*ใน่ เข้ติเทศับาลุ่ เน่��อท�� 4.4

ติารื่างวา ซึ่-�งอย+�ใน่ความดั+แลุ่รื่�กษาข้องโจทก*ข้อให�บ�งค�บจ�าเลุ่ยรื่��อถุอน่ส��งปลุ่+กสรื่�างดั�ง กลุ่�าว เป2น่ค�าฟั่:องท��แสดังโดัยแจ�งช้�ดัซึ่-�งสภาพแห�งข้�อหา ค�าข้อบ�งค�บ ท��งข้�ออ�างท��อาศั�ยเป2น่หลุ่�กแห�งข้�อหาแลุ่�วโจทก*ไม�ติ�องแสดังโฉน่ดัหรื่�อหลุ่�กฐาน่ แห�งท��ดั�น่ว�าเป2น่ท��ดั�น่สาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*อย�างไรื่ เพรื่าะการื่เป2น่ท��ดั�น่สาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*หรื่�อไม�เป2น่ไปติามสภาพข้องท��ดั�น่ แลุ่ะโจทก*ไม�จ�าติ�องบรื่รื่ยายมาใน่ฟั่:องว�า ท��ดั�น่สาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*ท��งหมดัม�เน่��อท��เท�าใดัจ�าเลุ่ยปลุ่+กสรื่�างอาคารื่รื่ กลุ่��า ติ� �งแติ�เม��อใดั ม�เข้ติกว�างยาวเท�าใดัเพรื่าะเป2น่รื่ายลุ่ะเอ�ยดัท��ค+�ความอาจน่�าส�บไดั�ใน่ช้��น่พ�จารื่ณ์า ฟั่:องโจทก*ไม�เคลุ่�อบคลุ่ ม ลุ่�ารื่างสาธารื่ณ์ปรื่ะโยช้น่*ส�าหรื่�บรื่ะบายน่��าจากภ+เข้าซึ่-�งม�มาน่าน่แลุ่�วเป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ� ข้องแผิ�น่ดั�น่ท��รื่าษฎรื่ใช้�ปรื่ะโยช้น่*รื่�วมก�น่ แม�ติ�อมาจะไม�ม�สภาพเป2น่ทางรื่ะบายน่��าติ�อไปแลุ่ะไม�ม�รื่าษฎรื่ใช้�ปรื่ะโยช้น่*เม��อย�ง ไม�ม�การื่ติรื่าพรื่ะรื่าช้กฤษฎ�กาเพ�กถุอน่สภาพการื่เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ ติามมาติร์า 8 ปรื่ะมวลุ่กฎหมายท��ดั�น่ ท��ดั�น่น่��น่ย�งเป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่อย+�เช้�น่เดั�ม ท��งอกรื่�มติลุ่��ง หมายถุ-งท��ดั�น่ท��งอกไปจากติลุ่��งติามธรื่รื่มช้าติ�ซึ่-�งเก�ดัจากการื่ท��สายน่��าพ�ดัพาดั�น่ จากท��อ��น่มาท�บถุมก�น่รื่�มติลุ่��งจน่เก�ดัท��งอกข้-�น่ ม�ใช้�งอกจากท��อ��น่เข้�ามาหาติลุ่��ง โจทก*ม�อ�าน่าจหน่�าท��ดั+แลุ่รื่�กษาสาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ใน่เข้ติเทศับาลุ่ติามค�าส��ง ข้องกรื่ะทรื่วงมหาดัไทย จ-งม�อ�าน่าจฟั่:องให�จ�าเลุ่ยรื่��อถุอน่อาคารื่ส�วน่ท��รื่ กลุ่��าสาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ไดั� โดัยไม�ติ�องบอกกลุ่�าวลุ่�วงหน่�าค)าพ�พากษาฎ�กาท� 611/2477 ท��ดั�น่ซึ่-�งติ��น่เข้�น่ข้-�น่เป2น่เกาะใน่หน่องน่�าสาธารื่ณ์ะ แม�ภายหลุ่�งท��รื่ �มฝั8� งติ��น่เข้�น่เช้��อมติ�ดัก�บท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ท��อย+�รื่ �มหน่อง ก4ไม�ใช้�ท��งอกรื่�มติลุ่��งเพรื่าะไม�ไดั�งอกออกจากรื่�มติลุ่��ง คงเป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่อย+�ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 159/2523 ท��งอกรื่�มติลุ่��งหมายความถุ-งท��ดั�น่ท��งอกไปจากช้ายติลุ่��ง ไม�ใช้�หน่องน่��าสาธารื่ณ์ะติ��น่เข้�น่ข้-�น่เสมอก�บรื่ะดั�บท��ดั�น่ข้อบหน่อง ซึ่-�งถุ�อว�าเป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่อย+�ติามเดั�มค. ท��ดั�น่ซึ่-�งเป2น่ทรื่�พย*ปรื่ะธาน่จะติ�องติ�ดัก�บท��งอกโดัยติรื่ง โดัยไม�ม�อะไรื่มาก��น่ข้วางข้�อส�งเกติเก� ยิวก�บท� งอกร์�มติลุ่� ง(1) ส�ทธ�ใน่การื่ครื่อบครื่องท��งอกรื่�มติลุ่��งน่��น่จะติ�องดั+ลุ่�กษณ์ะข้องท��ดั�น่เดั�ม กลุ่�าวค�อ หากท��ดั�น่เดั�มเป2น่ท��ดั�น่ม�กรื่รื่มส�ทธ�Dท��งอกท��เก�ดัจากท��ดั�น่ดั�งกลุ่�าวก4จะ เป2น่กรื่รื่มส�ทธ�D แติ�ถุ�าท��ดั�น่เดั�มเป2น่เพ�ยงส�ทธ�ครื่อบครื่องท��งอกท��เก�ดัจากท��ดั�น่น่��น่ก4ไม�ใช้� กรื่รื่มส�ทธ�Dแติ�ไดั�เพ�ยงส�ทธ�ครื่อบครื่อง(2) ท��ดั�น่ท��ม�ท��งอกไม�จ�าเป2น่ติ�องไปเปลุ่��ยน่แปลุ่งทางทะเบ�ยน่ เจ�าข้องท��ดั�น่ก4ไดั�ท��งอกน่��น่ติามกฎหมายค)าพ�พากษาฎ�กาท� 1289/2523 เดั�มท��พ�พาทเป2น่ท��ช้ายติลุ่��งน่��าท�วมถุ-งไดั�เปลุ่��ยน่สภาพเป2น่ท��น่��าท�วมไม�ถุ-ง มาไดั� 4-5 ป@ ท��พ�พาทอย+�หน่�าท��ดั�น่โจทก*ดั�าน่รื่�มแม�น่��าแลุ่ะม�ทางเดั�น่เลุ่4ก ๆ เรื่�ยบรื่�มแม�น่��าอ�น่เป2น่ทางเดั�น่ใน่ท��ดั�น่โฉน่ดัข้องโจทก*หรื่�องอกจากท��ดั�น่ข้องโจทก* ทางเดั�น่น่��แม�ช้าวบ�าน่จะอาศั�ยใช้�เป2น่ทางส�ญจรื่ไปมาก4หาใช้�ทางสาธารื่ณ์ะไม� หากจะเป2น่ก4เพ�ยงทางภารื่จ�ายอม ติ�องถุ�อว�าทางเดั�น่ดั�งกลุ่�าวเป2น่ท��ดั�น่ข้องโจทก* ท��พ�พาทติ�ดัก�บทางเดั�น่จ-งเป2น่ท��งอกจากท��ดั�น่ม�โฉน่ดัข้องโจทก*แลุ่ะเป2น่ กรื่รื่มส�ทธ�Dข้องโจทก*เจ�าข้องท��ดั�น่ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า 1308 ถุ-งแม�ติ�อมาโจทก*จะอ ท�ศัท��ดั�น่ท��เป2น่ทางเดั�น่ให�เป2น่ถุน่น่สาธารื่ณ์ะก4หาท�าให�ท�� พ�พาทท��เป2น่ท��งอกซึ่-�งเป2น่กรื่รื่มส�ทธ�Dข้องโจทก*แลุ่�ว เปลุ่��ยน่แปลุ่งไปไม� แลุ่ะจะถุ�อว�าเป2น่ท��งอกจากท��สาธารื่ณ์ะม�ไดั�ข้�อส�งเกติ ฎ�กาเรื่��องน่��ข้�อเท4จจรื่�งช้�ดัแจ�งว�าเจติน่าจะยกให�เฉพาะส�วน่ท��อย+�ใน่โฉน่ดัเท�า น่��น่ ท��งอกซึ่-�งอย+�น่อกโฉน่ดัไม�ม�เจติน่ายกให� จ-งไม�เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ แติ�ถุ�าข้�อเท4จจรื่�งช้�ดัแจ�งว�ายกให�ท��งท��อย+�ใน่โฉน่ดัแลุ่ะท��งอกท��เก�ดัข้-�น่ ใหม� ท��ดั�น่ท��งหมดัก4เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ไป(3) ท��งอกน่��น่เก�ดัข้-�น่โดัยธรื่รื่มช้าติ�ไม�ไดั�เก�ดัข้-�น่จากการื่รื่กะท�าข้องมน่ ษย*(4) ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 677/2490 ท��ดั�น่ท��ถุ+กน่��าเซึ่าะพ�งลุ่งจน่เปลุ่��ยน่สภาพกลุ่ายเป2น่ทางน่��าแลุ่�ว ก4จะเป2น่สาธารื่ณ์ะสมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ ภายหลุ่�งผิ+�ใดัจะไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dท��ติรื่งน่��น่ ก4ติ�องเป2น่ไปติามกฎหมายว�าดั�วยการื่ไดั�มาแห�งกรื่รื่มส�ทธ�D เพ�ยงแติ�ติลุ่��งพ�ง ทลุ่ายลุ่งแม�น่��าไปช้��วครื่าวอาจย�งไม�พอท��จะถุ�อว�าติรื่งน่��น่เป2น่ทางน่��าก4ไดั� ติ�องฟั่8งข้�อเท4จจรื่�งให�แน่�ช้�ดัว�าท��ดั�น่ท��พ�งลุ่งไปน่��น่เป2น่ทางน่��ามาแลุ่�วหรื่�อ ไม�เปร์�ยิบเท�ยิบค)าพ�พากษาฎ�กาท� 149/2543 ซึ่-�งว�น่�จฉ�ยว�า เดั�มท��พ�พาทเป2น่ท��ช้ายติลุ่��งท��น่��าท�วมถุ-งจ-งเป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่ ส�าหรื่�บพลุ่เม�องใช้�รื่�วมก�น่ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า 1304 (2) ท��พ�พาทเพ��งกลุ่ายเป2น่ท��งอกหลุ่�งจากม�การื่สรื่�างถุน่น่เม��อ 4 ถุ-ง 5 ป@ มาน่�� ดั�งน่��น่ก�อน่หน่�าท��พ�พาทเป2น่ท��งอกแม�โจทก*จะครื่อบครื่องมาน่าน่เท�าใดัก4ไม�ไดั� กรื่รื่มส�ทธ�D หลุ่�งจากท��พ�พาทกลุ่ายเป2น่ท��งอกท��เช้��อมติ�ดัก�บท��ดั�น่ข้องจ�าเลุ่ยท�� 1 ท��งอกพ�พาทจ-งเป2น่กรื่รื่มส�ทธ�Dข้องจ�าเลุ่ยท�� 1 ดั�วย เม��อโจทก*ครื่อบครื่องย�งไม�ถุ-ง 10 ป@ โจทก*จ-งไม�ไดั�กรื่รื่มส�ทธ�Dติามมาติร์า 1382

**เกาะแลุ่ะทางนั)'าติ/'นัเข้�นั**มาติร์า 1309 เกาะท��เก�ดัใน่ทะเลุ่สาบ หรื่�อ ใน่ทางน่��า หรื่�อ ใน่เข้ติน่�าน่น่��าข้องปรื่ะเทศั ก4ดั� แลุ่ะ ท�องทางน่��าท��เข้�น่ข้-�น่ก4ดั� เป2น่ทรื่�พย*ส�น่ข้องแผิ�น่ดั�น่การื่สรื่�างโรื่งเรื่�อน่ใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่**มาติร์า 1310 บ คคลุ่ใดัสรื่�างโรื่งเรื่�อน่ใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่โดัยส จรื่�ติไซึ่รื่� ท�าน่ว�าเจ�าข้องท��ดั�น่เป2น่เจ�าข้องโรื่งเรื่�อน่น่��น่ๆ แติ�ติ�องใช้�ค�าแห�งท��ดั�น่เพ�ยงท��เพ��มข้-�น่ เพรื่าะสรื่�างโรื่งเรื่�อน่น่��น่ ให�แก� ผิ+�สรื่�าง

Page 18: กฎหมายอาญา 1

แติ�ถุ�าเจ�าข้องท��ดั�น่สามารื่ถุแสดังไดั�ว�า ม�ไดั�ม�ความปรื่ะมาทเลุ่�น่เลุ่�อ จะบอกป8ดัไม�ยอมรื่�บ โรื่งเรื่�อน่น่��น่แลุ่ะเรื่�ยกให�ผิ+�สรื่�างรื่��อถุอน่ไปแลุ่ะท�าท��ดั�น่ให�เป2น่ติามเดั�มก4ไดั� เว�น่ไว�แติ�ถุ�าการื่น่�� จะท�าไม�ไดั� โดัยใช้�เง�น่พอควรื่ไซึ่รื่� ท�าน่ว�าเจ�าข้องท��ดั�น่จะเรื่�ยกให�ผิ+�สรื่�างซึ่��อท��ดั�น่ท��งหมดัหรื่�อแติ�บางส�วน่ติาม รื่าคาติลุ่าดัก4ไดั�ข้�อส�งเกติ(1) ติ�องเป2น่การื่สรื่�างโรื่งเรื่�อน่ท��งหลุ่�งใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ หรื่�ออย�างน่�อยท��ส ดัส�วน่ใหญ�ข้องโรื่งเรื่�อน่ท��สรื่�างน่��น่จะติ�องอย+�ใน่ท��ดั�น่ข้อง ผิ+�อ��น่(2) การื่สรื่�างโรื่งเรื่�อน่ใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ไม�ว�าจะเป2น่กรื่ณ์�ข้องการื่สรื่�างโดัยส จรื่�ติ หรื่�อไม�ส จรื่�ติ ผิ+�สรื่�างก�บเจ�าข้องท��ดั�น่จะติ�องไม�ม�น่�ติ�ส�มพ�น่ธ*ใดัๆ ติ�อก�น่ หากผิ+�สรื่�างม�น่�ติ�ส�มพ�น่ธ*ก�บเจ�าข้องท��ดั�น่ก4ไม�อย+�ใน่บ�งค�บข้องมาติรื่าน่��(3) โรื่งเรื่�อน่ท��สรื่�างน่��น่จะติ�องม�ลุ่�กษณ์ะเป2น่ส�วน่ควบก�บท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ผู้ลุ่ข้องการ์สร์�างโร์งเร์/อนัในัท� ดี�นัข้องผู้��อ/ นัติามมาติร์า 1310

เจ�าข้องท��ดั�น่เป2น่เจ�าข้องโรื่งเรื่�อน่น่��น่ แติ�จะติ�องใช้�ค�าแห�งท��ดั�น่เพ�ยงท��เพ��มข้-�น่เพรื่าะสรื่�างโรื่งเรื่�อน่น่��น่แก�ผิ+� สรื่�าง แติ�ถุ�าเจ�าข้องท��ดั�น่แสดังไดั�ว�าไม�ไดั�ม�ความปรื่ะมาทเลุ่�น่เลุ่�อ ก4ม�ส�ทธ�ท��จะให�ผิ+�สรื่�างรื่��อถุอน่ออกไปพรื่�อมท��งท�าท��ดั�น่ให�เป2น่ไปติามเดั�มไดั�ความส จรื่�ติติามมาติร์า 1310 น่��น่ จะติ�องม�มาโดัยติลุ่อดัติ��งแติ�เรื่��มก�อสรื่�างจน่กว�าจะสรื่�างเสรื่4จมาติร์า 1310 ใช้�ก�บท��ดั�น่ท��เป2น่ข้องเอกช้น่เท�าน่��น่ ใน่กรื่ณ์�ท��ดั�น่ท��เป2น่สาธารื่ณ์สมบ�ติ�ข้องแผิ�น่ดั�น่จะอ�างมาติร์า 1310 ไม�ไดั�**สร์�างโร์งเร์/อนัในัท� ดี�นัข้องผู้��อ/ นัโดียิไม�ส�จร์�ติมาติร์า 1311 บ คคลุ่ใดัสรื่�างโรื่งเรื่�อน่ใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่โดัยไม�ส จรื่�ติไซึ่รื่� ท�าน่ว�าบ คคลุ่น่��น่ติ�องท�าท��ดั�น่ให�เป2น่ไปติามเดั�ม แลุ่�วส�งค�น่เจ�าข้อง เว�น่แติ�เจ�าข้องจะเลุ่�อกให�ส�งค�น่ติามท��เป2น่อย+�ใน่กรื่ณ์�เช้�น่น่��เจ�าข้องท��ดั�น่ ติ�องใช้�รื่าคาโรื่งเรื่�อน่ หรื่�อใช้�ค�าแห�งท��ดั�น่เพ�ยงท��เพ��มข้-�น่เพรื่าะสรื่�างโรื่งเรื่�อน่น่��น่ แลุ่�วแติ�จะเลุ่�อกใช้�หลุ่�กเกณ์ฑ์*เดั�ยวก�น่ก�บมาติรื่า 1310

**สร์�างโร์งเร์/อนัร์�กลุ่)'าท� ดี�นัข้องผู้��อ/ นัมาติร์า 1312 บ คคลุ่ใดัสรื่�างโรื่งเรื่�อน่รื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่โดัยส จรื่�ติไซึ่รื่� ท�าน่ว�าบ คคลุ่น่��น่เป2น่เจ�าข้องโรื่งเรื่�อน่ท��สรื่�างข้-�น่ แติ�ติ�องเส�ยเง�น่ให�แก�เจ�าข้องท��ดั�น่เป2น่ค�าใช้�ท��ดั�น่น่��น่ แลุ่ะ จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�เป2น่ภารื่ะจ�ายอม ติ�อภายหลุ่�งถุ�าโรื่งเรื่�อน่น่��น่สลุ่ายไปท��งหมดั เจ�าข้องท��ดั�น่จะเรื่�ยกให�เพ�กถุอน่การื่จดัทะเบ�ยน่เส�ยก4ไดั�ถุ�าบ คคลุ่ผิ+�สรื่�างโรื่งเรื่�อน่น่��น่ กรื่ะท�าการื่โดัยไม�ส จรื่�ติ ท�าน่ว�าเจ�าข้องท��ดั�น่จะเรื่�ยกให�ผิ+�สรื่�างรื่��อถุอน่ไปแลุ่ะท�าท��ดั�น่ให�เป2น่ติามเดั�ม โดัยผิ+�สรื่�างเป2น่ผิ+�ออกค�าใช้�จ�ายก4ไดั�ข้�อส�งเกติ(1) เป2น่การื่สรื่�างโรื่งเรื่�อน่ส�วน่ใหญ�ใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�สรื่�างเองหรื่�อใน่ท��ดั�น่ท��ผิ+� สรื่�างม�ส�ทธ�ท��จะสรื่�างไดั� คงม�แติ�เพ�ยงส�วน่น่�อยหรื่�อบางส�วน่ข้องโรื่งเรื่�อน่เท�าน่��น่ท��ไปรื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่(2) เป2น่การื่สรื่�างโรื่งเรื่�อน่รื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่น่��น่ การื่รื่ กลุ่��าน่��น่ติ�องเก�ดัติ��งแติ�แรื่กหรื่�อเป2น่การื่รื่ กลุ่��ามาติ��งแติ�ข้ณ์ะแรื่กท��ท�าการื่ส รื่�าง ถุ�าติอน่แรื่กไม�รื่ กลุ่��าติ�อมาม�การื่ติ�อเติ�มรื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ ก4ไม�อย+�ใน่บ�งค�บข้องมาติร์า 1312

(3) ความแติกติ�างรื่ะหว�างมาติร์า 1312 ๒ ก�บ 1314 ค/อ มาติร์า 1314 ไม�ใช้�การื่สรื่�างรื่ กลุ่��าแติ�เป2น่การื่ท��เจ�าข้องอส�งหารื่�มทรื่�พย*ท�าหลุ่�งคาหรื่�อปลุ่+ก สรื่�างอย�างอ��น่ม�ผิลุ่ท�าให�น่��าฝัน่ติกลุ่งไปย�งทรื่�พย*ส�น่อ��น่ท��ติ�ดัก�น่ แติ�ติ�วส��งปลุ่+กสรื่�างหรื่�อก�อสรื่�างน่��น่ไม�ไดั�รื่ กลุ่��า ส�วน่มาติร์า 1312 เป2น่เรื่��องท��บางส�วน่ข้องติ�วโรื่งเรื่�อน่เองหรื่�อบางส�วน่ข้องโรื่งเรื่�อน่รื่ กลุ่��าค)าพ�พากษาฎ�กาท� 341/2504 ปลุ่+กโรื่งเรื่�อน่ใน่ท��ดั�น่ข้องติน่ ติ�วเรื่�อน่ไม�ไดั�รื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ แติ�ช้ายคาไดั�รื่ กลุ่��าเข้�าไปโดัยส จรื่�ติ ย�อมเป2น่การื่ปลุ่+กโรื่งเรื่�อน่ลุ่��าเข้�าไปใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ติามมาติร์า 1312 ม�ใช้�ติามมาติร์า 1314

(4) กรื่ณ์�เครื่��องอ ปกรื่ณ์*บางอย�างหรื่�อเครื่��องอ�าน่วยความสะดัวกบางอย�างมาติ�ดัติ��ง ปรื่ะกอบก�บโรื่งเรื่�อน่ ศัาลุ่ฎ�กาว�น่�จฉ�ยว�า ไม�ถุ�อว�าส��งเหลุ่�าน่��เป2น่ส�วน่ข้องโรื่งเรื่�อน่ท��จะถุ�อว�าเป2น่การื่รื่ กลุ่��าค)าพ�พากษาฎ�กาท� 6331/2538 ติาม ป.พ.พ. มาติร์า 1312 เฉพาะติ�วโรื่งเรื่�อน่ท��สรื่�างรื่ กลุ่��าท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่โดัยส จรื่�ติเพ�ยงอย�างเดั�ยว เท�าน่��น่ท��ไดั�รื่�บความค �มครื่อง ส��งอ��น่ ๆ ท��ม�ใช้�โรื่งเรื่�อน่แม�จะสรื่�างข้-�น่โดัยส จรื่�ติก4หาไดั�รื่�บ ความค �มครื่องดั�วยไม� จ�าเลุ่ยจ-งติ�องรื่��อถุอน่รื่��วพ�พาทส�วน่ท��รื่ กลุ่��า ออกไปจากท��ดั�น่ข้องโจทก*ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 2036/2539 เสาก�าแพงท��แยกติ�างหากจากเสาโรื่งเรื่�อน่ ไม�ใช้�ส�วน่หน่-�ง ข้องโรื่งเรื่�อน่อ�น่จะถุ�อเป2น่โรื่งเรื่�อน่ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า 1312 วร์ร์คแร์ก ฉะน่��น่จ�าเลุ่ยจะอ�างว�าก�อสรื่�างก�าแพงรื่ กลุ่��าโดัยส จรื่�ติไม�ติ�องรื่��อถุอน่ติามบท กฎหมายดั�งกลุ่�าวหาไดั�ไม�(5) กรื่ณ์�สรื่�างโรื่งเรื่�อน่ใน่ท��ดั�น่แลุ่�วติ�อมาม�การื่แบ�งแยกท��ดั�น่ แลุ่�วปรื่ากฏิว�าม�บางส�วน่รื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ท��ดั�น่ ซึ่-�งม�แน่วฎ�กาวางไว�ว�าสามารื่ถุท��จ�าน่�ามาติร์า 1312 มาใช้�บ�งค�บไดั�โดัยอาศั�ยมาติร์า 4ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 1848/2512 จ�าเลุ่ยม�ไดั�เป2น่ผิ+�สรื่�างติ-กพรื่�อมก�น่สาดัท��พ�พาท หากแติ�เจ�าข้องท��ดั�น่เป2น่ผิ+�สรื่�างใน่ท��ดั�น่ข้องติน่เองโดัยช้อบดั�วยกฎหมาย เพรื่าะข้ณ์ะสรื่�างย�งม�ไดั�แบ�งแยกท��ดั�น่ออกเป2น่สองแปลุ่ง ดั�งน่��น่ ถุ�าจะบ�งค�บให�รื่��อ ก4ม�ผิลุ่เท�าก�บจ�าเลุ่ยเป2น่ผิ+�สรื่�าง ติามมาติร์า 1312 วร์ร์คสอง ย�อมไม�เป2น่ธรื่รื่ม เพรื่าะแม�จ�าเลุ่ยเป2น่ผิ+�สรื่�างรื่ กลุ่��าเอง ถุ�าโดัยส จรื่�ติ กฎหมายย�งยอมให�จ�าเลุ่ยม�ส�ทธ�ใช้�ท��ดั�น่ใน่ส�วน่ท��รื่ กลุ่��าไดั� แลุ่�วไฉน่ถุ�าจ�าเลุ่ยม�ไดั�เป2น่ผิ+�สรื่�างรื่ กลุ่��าเอง แติ�การื่ท��สรื่�างน่��น่เป2น่การื่สรื่�างโดัยช้อบดั�วยกฎหมายซึ่-�งย��งกว�าเป2น่การื่สรื่�าง โดัยส จรื่�ติเส�ยอ�ก แลุ่�วกลุ่�บจะถุ+กบ�งค�บให�รื่��อถุอน่ เพรื่าะไม�ม�ส�ทธ�จะใช้� กรื่ณ์�ดั�งกลุ่�าวไม�ม�บทกฎหมายท��จะยกมาปรื่�บคดั�ไดั� เม��อเป2น่ช้�องว�างแห�งกฎหมาย ดั�งน่�� จ-งติ�องน่�าปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า 4 มาใช้�ส�าหรื่�บกรื่ณ์�น่��ไม�ม�จารื่�ติปรื่ะเพณ์�แห�งท�องถุ��น่ท��จะยกมาปรื่�บคดั�ไดั�จ-ง ติ�องอาศั�ยเท�ยบบทกฎหมายท��ใกลุ่�เค�ยงอย�างย��งบท

Page 19: กฎหมายอาญา 1

กฎหมายท��ใกลุ่�เค�ยงอย�างย��ง ก4ค�อ มาติร์า 1312 วร์ร์คแร์ก ค�อ จ�าเลุ่ยม�ส�ทธ�ใช้�ส�วน่แห�งแดัน่กรื่รื่มส�ทธ�Dท��ดั�น่ข้องโจทก*เฉพาะท��ก�น่สาดัรื่ กลุ่��า เข้�าไปน่��น่ไดั� โจทก*ไม�ม�อ�าน่าจฟั่:องข้อให�จ�าเลุ่ยรื่��อ แติ�ม�ส�ทธ�ท��จะเรื่�ยกเง�น่เป2น่ค�าท��จ�าเลุ่ยใช้�ส�วน่แห�งแดัน่กรื่รื่มส�ทธ�Dท��ดั�น่ข้อง โจทก*ติ�อไป ติลุ่อดัจน่การื่ท��จะดั�าเน่�น่การื่จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�เป2น่ภารื่จ�ายอม**ผู้ลุ่ข้องการ์สร์�างโร์งเร์/อนัร์�กลุ่)'าเข้�าไปในัท� ดี�นัข้องผู้��อ/ นัโดียิส�จร์�ติมาติร์า 1312 วร์ร์คหนั� ง ก�าหน่ดัว�าบ คคลุ่ผิ+�สรื่�างเรื่�อน่รื่ กลุ่��าน่��น่ เป2น่เจ�าข้อง โรื่งเรื่�อน่ ท��สรื่�างข้-�น่ แติ�ติ�องเส�ยเง�น่ ให�แก� เจ�าข้องท��ดั�น่ เป2น่ค�าใช้�ท��ดั�น่น่��น่ แลุ่ะ จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ� เป2น่ ภารื่ะจ�ายอม ติ�อภายหลุ่�ง ถุ�า โรื่งเรื่�อน่น่��น่ สลุ่ายไปท��งหมดั เจ�าข้องท��ดั�น่ จะเรื่�ยกให�เพ�กถุอน่ การื่จดัทะเบ�ยน่เส�ย ก4ไดั�ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 741/2505 ปลุ่+กสรื่�างเรื่�อน่ใน่ท��ดั�น่ข้องติน่ ติ�วเรื่�อน่ไม�รื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ แติ�ช้ายคาไดั�รื่ กลุ่��าเข้�าไปโดัยส จรื่�ติน่��น่ย�อมเป2น่การื่ปลุ่+กสรื่�างโรื่งเรื่�อน่รื่ กลุ่��า เข้�าไปใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย*มาติร์า 1312 ไม�ใช้� มาติร์า 1341 เพรื่าะติาม มาติร์า 1341 หมายถุ-งท�าหลุ่�งคาหรื่�อการื่ปลุ่+กสรื่�างอย�างอ��น่โดัยม�ไดั�รื่ กลุ่��าท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่ แติ�เม��อฝัน่ติกน่��าฝัน่ไดั�ไหลุ่ลุ่งไปย�งท��ดั�น่หรื่�อทรื่�พย*ส�น่ข้องผิ+�อ��น่ท��ติ�ดัติ�อก�น่ใน่กรื่ณ์�ปลุ่+กเรื่�อน่รื่ กลุ่��าท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่โดัยส จรื่�ติติามมาติร์า 1312 น่��น่ เจ�าข้องโรื่งเรื่�อน่ม�ส�ทธ�ข้อให�จดัทะเบ�ยน่ส�ทธ�เป2น่ภารื่จ�ายอมไดั� โดัยไม�ติ�องรื่อจน่เก�น่ 10 ป@ข้�อส�งเกติ การื่จดัทะเบ�ยน่การื่ใช้�ท��ดั�น่เป2น่ภารื่ะจ�ายอมเป2น่การื่จดัทะเบ�ยน่โดัยอาศั�ยส�ทธ�ท�� มาติร์า 1312 ให�ไว� ไม�ใช้�เป2น่การื่ไดั�ภารื่ะจ�ายอมมาโดัยอาย ความ 10 ป@ เม��อไม�ใช้�เป2น่การื่ไดั�ภารื่ะจ�ายอมโดัยอาย ความ ก4ไม�จ�าเป2น่ติ�องรื่อให�ครื่บ 10 ป@ ก�อน่จ-งจะไปจดัทะเบ�ยน่ไดั�มาค)าพ�พากษาฎ�กาท� 3713/2534 โจทก*จะบ�งค�บให�จ�าเลุ่ยท��งสามรื่��อถุอน่รื่ะเบ�ยงพ�พาทไดั�ก4ติ�อเม��อจ�าเลุ่ยท��งสาม ก�อสรื่�างรื่ กลุ่��าเข้�าไปใน่ท��ดั�น่ข้องโจทก*โดัยไม�ส จรื่�ติติาม ป.พ.พ. มาติร์า 1312 วร์ร์คสอง แติ�เม��อจ�าเลุ่ยท��งสามซึ่��อติ-กแถุวพรื่�อมรื่ะเบ�ยงพ�พาทท��รื่ กลุ่��าท��ดั�น่ข้องโจทก* อย+�ก�อน่แลุ่�ว โดัยไม�ปรื่ากฏิว�ารื่ะเบ�ยงไดั�สรื่�างรื่ กลุ่��าโดัยไม�ส จรื่�ติ ติ�องถุ�อว�าจ�าเลุ่ยเป2น่ผิ+�ส�บส�ทธ�ข้องผิ+�สรื่�างรื่ะเบ�ยงพ�พาทรื่ กลุ่��าท��ดั�น่ข้อง โจทก*โดัยส จรื่�ติ โจทก*จ-งม�ส�ทธ�เพ�ยงแติ�จะไดั�ค�าใช้�ท��ดั�น่แลุ่ะย�งม�หน่�าท��จดัทะเบ�ยน่ภารื่ะจ�า ยอมให�จ�าเลุ่ยท��งสามดั�วย ท��งน่��โดัยน่�ย ป.พ.พ. มาติร์า 1312 วร์ร์คแร์กแติ�โจทก*ม�ไดั�ข้อให�บ�งค�บจ�าเลุ่ยใช้�เง�น่เป2น่ค�าใช้�ท��ดั�น่ข้องโจทก* ศัาลุ่จ-งไม�อาจบ�งค�บให�จ�าเลุ่ยใช้�เง�น่ดั�งกลุ่�าวไดั�ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 5909/2540 จ�าเลุ่ยรื่�วมท�� 1 แลุ่ะท�� 2 ปลุ่+กสรื่�างบ�าน่รื่ กลุ่��าท��ดั�น่ข้องโจทก*โดัยไม�ส จรื่�ติ จ�าเลุ่ยรื่�วมท�� 1 แลุ่ะท�� 2 จ-งติ�องท�าท��ดั�น่ให�เป2น่ติามเดั�มแลุ่�วส�งค�น่เจ�าข้อง ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า 1311 แลุ่ะจ�าเลุ่ยผิ+�ส�บส�ทธ�ข้องเจ�าข้องเดั�มผิ+�ปลุ่+กสรื่�างบ�าน่โดัยไม�ส จรื่�ติย�อมไม�ไดั� รื่�บความค �มครื่อง ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย*มาติร์า 1312 เช้�น่ก�น่ถุ�า ติ�อมาโรื่งเรื่�อน่น่��น่สลุ่ายไปท��งหมดัเจ�าข้องท��ดั�น่จะเรื่�ยกให�เพ�กถุอน่การื่จดัทะเบ�ยน่ ภารื่ะจ�ายอมก4ไดั� แลุ่ะถุ�าสลุ่ายไปเฉพาะส�วน่ท��รื่ กลุ่��าท��งหมดั ก4เพ�ยงพอท��จะข้อให�เพ�กถุอน่ไดั�เช้�น่เดั�ยวก�น่มาติร์า 1312 วร์ร์คสอง เป2น่เรื่��องข้องการื่สรื่�างโรื่งเรื่�อน่รื่ กลุ่��าท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่โดัยไม�ส จรื่�ติ เจ�าข้องท��ดั�น่ม�ส�ทธ�ท��จะเรื่�ยกให�ผิ+�สรื่�างโรื่งเรื่�อน่รื่ กลุ่��ารื่��อถุอน่ใน่ส�วน่ท�� รื่ กลุ่��าน่��น่ออกไปก4ไดั� หรื่�อจะเรื่�ยกรื่�องเอาค�าใช้�ท��ดั�น่โดัยยอมให�ส�วน่ท��รื่ กลุ่��าน่��น่เป2น่ภารื่ะจ�ายอมข้อง ผิ+�ก�อสรื่�างค)าพ�พากษาฎ�กาท� 904/2517 ท��ดั�น่แลุ่ะอาคารื่ข้องโจทก*แลุ่ะข้องจ�าเลุ่ยรื่�วมอย+�ติ�ดัก�น่โดัยติ�างรื่�บซึ่��อมาจากบ คคลุ่ อ��น่ก�น่สาดัข้องอาคารื่ท��จ�าเลุ่ยรื่�วมซึ่��อไดั�รื่ กลุ่��าท��ดั�น่ท��โจทก*ซึ่��ออย+�ก�อน่ แลุ่�ว ติ�อมาจ�าเลุ่ยรื่�วมไดั�สรื่�างห�องน่��าบน่ก�น่สาดัน่��น่ อ�น่เป2น่การื่ใช้�ส�วน่แห�งแดัน่กรื่รื่มส�ทธ�Dท��ดั�น่ข้องโจทก*เฉพาะท��ก�น่สาดัรื่ กลุ่��าเข้�า ไปน่��น่ส�บติ�อจากเจ�าข้องเดั�มโดัยจ�าเลุ่ยรื่�วมม�ไดั�ข้ออน่ ญาติติ�อผิ+�ใดั ถุ�อไดั�ว�าจ�าเลุ่ยรื่�วมไดั�สรื่�างห�องน่��าข้-�น่โดัยส จรื่�ติย�อมไดั�รื่�บความค �มครื่องติาม ปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า 1312 แลุ่ะข้�อเท4จจรื่�งก4ฟั่8งไดั�ว�าจ�าเลุ่ยรื่�วมใช้�ส�ทธ�โดัยอ�าน่าจปรื่ป8กษ*เก�น่กว�า 10 ป@แลุ่�วก�น่สาดัแลุ่ะห�องน่��าเหน่�อท��ดั�น่ข้องโจทก*ย�อมติกอย+�ใน่ภารื่จ�ายอมโจทก*จ-งไม� ม�ส�ทธ�ท��จะฟั่:องข้อให�จ�าเลุ่ยรื่��อห�องน่��าบน่ก�น่สาดัน่��น่**เจ�าข้องท� ดี�นัม�เง/ อนัไข้สร์�างโร์งเร์/อนัในัท� ดี�นันั�'นัมาติร์า 1313 ถุ�าผิ+�เป2น่เจ�าข้องท��ดั�น่โดัยม�เง��อน่ไข้สรื่�างโรื่งเรื่�อน่ใน่ท��ดั�น่น่��น่ แลุ่ะ ภายหลุ่�งท��ดั�น่ติกเป2น่ข้องบ คคลุ่อ��น่ติามเง��อน่ไข้ไซึ่รื่� ท�าน่ให�น่�าบทบ�ญญ�ติ�แห�งปรื่ะมวลุ่กฎหมายน่��ว�าดั�วย ลุ่าภม�ควรื่ไดั�มาใช้�บ�งค�บ“เจ�าข้องท��ดั�น่ม�เง��อน่ไข้” ติามความหมายข้องมาติร์า 1313 อาจแบ�งไดั�เป2น่ 2 ปรื่ะเภท ค�อ1. เป2น่เจ�าข้องท��ดั�น่ท��ม�เง��อน่ไข้บ�งค�บหลุ่�ง (ส��น่ผิลุ่เม��อเง��อน่ไข้น่��น่ส�าเรื่4จ)

2. เป2น่เจ�าข้องท��ดั�น่ท��ม�เง��อน่ไข้ห�ามโอน่ติามมาติร์า 1700 หรื่�อเรื่�ยกว�าข้�อก�าหน่ดัห�ามโอน่สรื่�างส��งอ��น่ ปลุ่+กติ�น่ไม� หรื่�อธ�ญช้าติ�ใน่ท��ดั�น่ข้องผิ+�อ��น่**มาติร์า 1314 ท�าน่ให�ใช้�บทบ�ญญ�ติ� มาติร์า 1310, 1311 แลุ่ะ 1313 บ�งค�บติลุ่อดัถุ-งการื่ก�อสรื่�างใดัๆ ซึ่-�งติ�ดัท��ดั�น่ แลุ่ะการื่เพาะปลุ่+กติ�น่ไม�หรื่�อธ�ญช้าติ�ดั�วยโดัยอน่ โลุ่มแติ�ข้�าวหรื่�อธ�ญช้าติ�อย�างอ��น่ อ�น่จะเก4บเก��ยวรื่วงผิลุ่ไดั�ครื่าวหน่-�งหรื่�อหลุ่ายครื่าวติ�อป@ เจ�าข้องท��ดั�น่ติ�องยอมให�บ คคลุ่ผิ+�กรื่ะท�าการื่โดัยส จรื่�ติหรื่�อผิ+�เป2น่เจ�าข้องท��ดั�น่ โดัยม�เง��อน่ไข้ซึ่-�งไดั�เพาะปลุ่+กลุ่งไว�น่��น่ คงครื่องท��ดั�น่จน่กว�าจะเสรื่4จการื่เก4บเก��ยว โดัยใช้�เง�น่ค�าน่วณ์ติามเกณ์ฑ์*ค�าเช้�าท��ดั�น่น่��น่ หรื่�อเจ�าข้องท��ดั�น่จะเข้�าครื่อบครื่องใน่ท�น่ท� โดัยใช้�ค�าทดัแทน่ให�แก�อ�กฝัKายหน่-�งก4ไดั�**สร์�างโร์งเร์/อนัหร์/อส� งก�อสร์�างอยิ�างอ/ นัหร์/อการ์เพาะปลุ่�กติ�นัไม�หร์/อธิ�ญชาติ�ในัท� ดี�นัข้องตินัเองดี�วยิส�มภาร์ะข้องผู้��อ/ นั**มาติร์า 1315 บ คคลุ่ใดัสรื่�างโรื่งเรื่�อน่ หรื่�อท�าการื่ก�อสรื่�างอย�างอ��น่ซึ่-�งติ�ดัท��ดั�น่ หรื่�อ เพาะปลุ่+กติ�น่ไม�หรื่�อธ�ญช้าติ�ใน่ท��ดั�น่ข้องติน่ ดั�วยส�มภารื่ะข้องผิ+�อ��น่ ท�าน่ว�าบ คคลุ่น่��น่ เป2น่เจ�าข้องส�มภารื่ะแติ�ติ�องใช้�ค�าส�มภารื่ะ

Page 20: กฎหมายอาญา 1

ข้�อส�งเกติ ส�มภารื่ะท��เอามาใช้�ใน่การื่สรื่�างหรื่�อการื่เพาะปลุ่+กน่��น่ ไม�จ�าเป2น่ติ�องเป2น่ข้องใหม� อาจจะเป2น่ข้องท��ใช้�แลุ่�วก4ไดั�ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 421/2496 เจ�าข้องแพไดั�อน่ ญาติให�พ��ช้ายรื่��อถุอน่แพเอาไปปลุ่+กเป2น่เรื่�อน่อย+�ใน่ท��ดั�น่ข้องพ�� ช้ายเส�ยน่าน่มาแลุ่�วติ�อมาเจ�าข้องแพถุ-งแก�กรื่รื่ม ทายาทจ-งฟั่:องเรื่�ยกแพจากผิ+�ครื่อบครื่องเรื่�อน่น่��น่ดั�งน่�� ศัาลุ่จะบ�งค�บให�ส�งแพไม�ไดั�เพรื่าะไม�ม�แพอย+�เส�ยแลุ่�ว แติ�การื่ท��เอาแพข้องเข้าไปปลุ่+กเป2น่เรื่�อน่ข้องติน่เส�ยเช้�น่น่�� ผิ+�ปลุ่+กย�อมเป2น่เจ�าข้องเรื่�อน่น่��น่ แติ�ติ�องใช้�ค�าส�มภารื่ะให�แก�เข้าดั�งท��บ�ญญ�ติ�ไว�ใน่ปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะ พาณ์�ช้ย* มาติร์า 1315 ฉะน่��น่ ศัาลุ่ย�อมบ�งค�บให�ใช้�รื่าคาแพน่��น่แก�ทายาทไดั�**การ์เอาส�งหาร์�มทร์�พยิ�มาร์วมเข้�าก�นัจนัเป7นัส�วนัควบมาติร์า 1316 ถุ�าเอาส�งหารื่�มทรื่�พย*ข้องบ คคลุ่หลุ่ายคน่มารื่วมเข้�าก�น่จน่เป2น่ส�วน่ควบ หรื่�อแบ�งแยกไม�ไดั�ไซึ่รื่� ท�าน่ว�าบ คคลุ่เหลุ่�าน่��น่เป2น่เจ�าข้องรื่วมแห�งทรื่�พย*ท��รื่วมเข้�าก�น่ แติ�ลุ่ะคน่ม�ส�วน่ ติามค�าแห�งทรื่�พย*ข้องติน่ใน่เวลุ่าท��รื่วมเข้�าก�บทรื่�พย*อ��น่ถุ�าทรื่�พย*อ�น่หน่-�งอาจถุ�อไดั�ว�าเป2น่ทรื่�พย*ปรื่ะธาน่ไซึ่รื่� ท�าน่ว�าเจ�าข้องทรื่�พย*น่��น่เป2น่เจ�าข้องทรื่�พย*ท��รื่วมเข้�าดั�วยก�น่แติ�ผิ+�เดั�ยว แติ�ติ�องใช้�ค�าแห�งทรื่�พย*อ��น่ๆ ให�แก�เจ�าข้องทรื่�พย*น่��น่ๆค)าพ�พากษาฎ�กา ท� 147/2532 การื่ท��จ�าเลุ่ยผิ+�ให�เช้�าซึ่��อไปย-ดัรื่ถุยน่ติ*พ�พาทค�น่จากโจทก*โดัยโจทก*ผิ+�เช้�าซึ่��อ ไม�ไดั�เป2น่ฝัKายผิ�ดัน่�ดัแลุ่ะส�ญญาเช้�าซึ่��อย�งไม�เลุ่�กก�น่จ�าเลุ่ยจ-งติกเป2น่ฝัKายผิ�ดั ส�ญญา เม��อโจทก*บอกเลุ่�กส�ญญาเช้�าซึ่��อก�บจ�าเลุ่ยแลุ่�วโจทก*จ�าเลุ่ยจ-งติ�องกลุ่�บค�น่ส+� ฐาน่ะเดั�ม จ�าเลุ่ยเป2น่เจ�าข้องรื่ถุยน่ติ*พ�พาทโดัยไม�ม�ติ�วถุ�ง โจทก*ผิ+�เช้�าซึ่��อเป2น่ผิ+�ว�าจ�างให�ติ�อติ�วถุ�งข้-�น่ กรื่ณ์�จ-งเป2น่การื่เอาส�งหารื่�มทรื่�พย*ข้องบ คคลุ่หลุ่ายคน่มารื่วมเข้�าดั�วยก�น่จน่เป2น่ส�วน่ ควบหรื่�อแบ�งแยกไม�ไดั� ติ�วรื่ถุยน่ติ*ข้องจ�าเลุ่ยถุ�อไดั�ว�าเป2น่ทรื่�พย*ปรื่ะธาน่ จ�าเลุ่ยจ-งเป2น่เจ�าข้องทรื่�พย*ปรื่ะธาน่ท��รื่วมเข้�าดั�วยก�น่แติ�ผิ+�เดั�ยว แติ�ติ�องใช้�ค�าแห�งทรื่�พย*อ��น่ ๆ ให�แก�เจ�าข้องทรื่�พย*น่��น่ ๆ ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า 1316 วร์ร์คสอง เม��อส�ญญาเช้�าซึ่��อเลุ่�กก�น่ จ�าเลุ่ยจ-งติ�องช้ดัใช้�ค�าใช้�จ�ายใน่การื่ติ�อติ�วถุ�งรื่ถุยน่ติ*พ�พาทให�แก�โจทก* โจทก*ช้�ารื่ะค�าเช้�าซึ่��อรื่ถุยน่ติ*พ�พาทให�จ�าเลุ่ยเพ�ยง 5 งวดั แติ�โจทก*ใช้�รื่ถุยน่ติ*พ�พาทติ��งแติ�ติ�อติ�วถุ�งเสรื่4จจน่ถุ-งว�น่ท��จ�าเลุ่ยไปย-ดัรื่ถุยน่ติ* พ�พาทค�น่มา เป2น่เวลุ่าอย�างน่�อย 17 เดั�อน่ โจทก*จ-งใช้�รื่ถุยน่ติ*พ�พาทเพ��อปรื่ะโยช้น่*ข้องโจทก*โดัยไม�ช้�ารื่ะค�าเช้�าซึ่��อให�แก� จ�าเลุ่ยเป2น่เวลุ่าไม�น่�อยกว�า 12 เดั�อน่ เม��อเปรื่�ยบเท�ยบก�บค�าข้าดัปรื่ะโยช้น่*ข้องโจทก*ซึ่-�งม�ค�าเช้�าซึ่��อรื่วมอย+�ดั�วยน่�บ แติ�ว�น่ท��รื่ถุยน่ติ*พ�พาทถุ+กย-ดัถุ-งว�น่ท��โจทก*บอกเลุ่�กส�ญญาเช้�าซึ่��อเป2น่เวลุ่า 22 เดั�อน่เศัษแลุ่�วโจทก*จ-งไดั�รื่�บปรื่ะโยช้น่*จากการื่ใช้�รื่ถุยน่ติ*พ�พาทโดัยไม�ช้�ารื่ะค�าเช้�า ซึ่��อมากกว�าค�าข้าดัปรื่ะโยช้น่*ท��โจทก*พ-งไดั�รื่�บ โจทก*จะเรื่�ยกให�จ�าเลุ่ยช้ดัใช้�ค�าเส�ยหายกรื่ณ์�ท��โจทก*ข้าดัปรื่ะโยช้น่*จากการื่ใช้�รื่ถุ ยน่ติ*พ�พาทอ�กไม�ไดั�สร์�ป ใน่กรื่ณ์�ท��ส�งหารื่�มทรื่�พย*หลุ่ายๆ ส��งมารื่วมก�น่น่��น่ย�งสามารื่ถุเห4น่ไดั�ว�าอะไรื่เป2น่ทรื่�พย*ปรื่ะธาน่ เจ�าข้องทรื่�พย*ปรื่ะธาน่เป2น่เจ�าข้องทรื่�พย*ท��งหมดัท��มารื่วมก�น่ เพ�ยงแติ�ติ�องใช้�รื่าคาส�งหารื่�มทรื่�พย*อ��น่ๆ แก�เจ�าข้องเท�าน่��น่**การ์เอาส�มภาร์ะข้องผู้��อ/ นัมาท)าเป7นัส� งหนั� งส� งใดีข้�'นัใหม�“มาติร์า 1317 บ คคลุ่ใดัใช้�ส�มภารื่ะข้องบ คคลุ่อ��น่ท�าส��งใดัข้-�น่ใหม�ไซึ่รื่� ท�าน่ว�าเจ�าข้องส�มภารื่ะเป2น่เจ�าข้องส��งน่��น่ โดัยม�ติ�องค�าน่-งว�าส�มภารื่ะน่��น่จะกลุ่�บค�น่ติามเดั�มไดั�หรื่�อไม� แติ�ติ�องใช้�ค�าแรื่งงาน่แติ�ถุ�าค�าแรื่งงาน่เก�น่กว�าค�าส�มภารื่ะท��ใช้�น่� �น่มากไซึ่รื่� ท�าน่ว�าผิ+�ท�าเป2น่เจ�าข้องทรื่�พย*ท��ท�าข้-�น่ แติ�ติ�องใช้�ค�าส�มภารื่ะ”ส�มภารื่ะ ท��เอามาใช้�น่��ติ�องเป2น่ส�มภารื่ะข้องผิ+�อ��น่ใน่ข้ณ์ะท��ม�การื่ท�าข้องน่��น่ข้-�น่มา ถุ�าส�มภารื่ะติกมาเป2น่ข้องคน่ท�าก�อน่ท��จะม�การื่ท�าข้-�น่ มาติร์า 1317 ก4จะใช้�บ�งค�บไม�ไดั�ค)าพ�พากษาฎ�กาท� 905/2505 จ�าเลุ่ยย�มไม�แลุ่ะส�งกะส�ข้องผิ+�รื่ �องเพ��อปลุ่+กเรื่�อน่ ย�อมหมายความว�า เอาทรื่�พย*น่��น่ๆ มาข้าดัท�เดั�ยว ไม�ใช้�จะเอาทรื่�พย*น่��น่ไปค�น่อ�กจ-งถุ�อว�าเป2น่การื่ย�มใช้�ส��น่เปลุ่�องกรื่รื่มส�ทธ�D ใน่เรื่�อน่ท��ปลุ่+กข้-�น่ ดั�งกลุ่�าวย�อมเป2น่ข้องจ�าเลุ่ยติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย* มาติร์า 650

การื่ ใช้�ส�มภารื่ะข้องบ คคลุ่อ��น่ท�าส��งใดัข้-�น่ใหม�ท��ว�าเจ�าข้องส�มภารื่ะเป2น่เจ�าข้อง ส��งน่��น่ แติ�ติ�องใช้�ค�าแรื่งงาน่ติามปรื่ะมวลุ่กฎหมายแพ�งแลุ่ะพาณ์�ช้ย*มาติรื่า 1317 น่��น่ หมายความว�า ส�มภารื่ะจะติ�องเป2น่ข้องบ คคลุ่อ��น่อย+�ใน่ข้ณ์ะท��ไดั�เอาส�มภารื่ะน่��น่ท�าส��งใดัส��ง หน่-�งข้-�น่ใหม�เม��อเป2น่กรื่ณ์�ย�มใช้�ส��น่เปลุ่�องส�มภารื่ะน่��น่ย�อมติกเป2น่ข้องผิ+�ย�ม แลุ่�วใน่ข้ณ์ะปลุ่+กสรื่�างจ-งไม�เข้�าติาม มาติรื่า 1317

**การ์ไดี�มาโดียิเข้�าถื/อเอาส�งหาร์�มทร์�พยิ�ท� ไม�ม�เจ�าข้องมาติร์า 1318 บ คคลุ่อาจไดั�มาซึ่-�งกรื่รื่มส�ทธ�Dแห�งส�งหารื่�มทรื่�พย*อ�น่ไม�ม�เจ�าข้องโดัยเข้�าถุ�อ เอา เว�น่แติ�การื่เข้�าถุ�อเอาน่��น่ติ�องห�ามติามกฎหมายหรื่�อฝัKาฝั>น่ส�ทธ�ข้องบ คคลุ่อ��น่ท�� จะเข้�าถุ�อเอา ส�งหารื่�มทรื่�พย*น่��น่มาติร์า 1318 ม�หลุ่�กเกณีฑ์�อยิ�� 2 ปร์ะการ์ค/อ(1) ส�งหารื่�มทรื่�พย*ท��ไม�ม�เจ�าข้อง(2) ติ�องม�การื่เข้�าถุ�อเอาเม��อ เข้�าหลุ่�กเกณ์ฑ์*ท��ง 2 ปรื่ะการื่น่�� ก4จะไดั�ไปซึ่-�งกรื่รื่มส�ทธ�Dใน่ติ�วส�งหารื่�มทรื่�พย*น่��น่ แติ�ท��งน่��การื่เข้�าถุ�อเอาจะติ�องไม�ผิ�ดักฎหมายหรื่�อฝัKาฝั>น่ส�ทธ�ข้องบ คคลุ่อ��น่ท�� จะเข้�าถุ�อเอาส�งหารื่�มทรื่�พย*น่��น่**มาติร์ 1319 ถุ�าเจ�าข้องส�งหารื่�มทรื่�พย*เลุ่�กครื่อบครื่องทรื่�พย*ดั�วยเจติน่าสลุ่ะกรื่รื่มส�ทธ�Dไซึ่รื่� ท�าน่ว�าส�งหารื่�มทรื่�พย*น่��น่ไม�ม�เจ�าข้อง**มาติร์า 1320 ภายใน่บ�งค�บแห�งกฎหมายเฉพาะแลุ่ะกฎข้�อบ�งค�บใน่เรื่��องน่��น่ ท�าน่ว�า ส�ติว*ปKาไม�ม�เจ�าข้องติรื่าบเท�าท��ย�งอย+�อ�สรื่ะ ส�ติว*ปKาใน่สวน่ส�ติว* แลุ่ะปลุ่าใน่บ�อหรื่�อใน่ท��น่��า งเจ�าข้องก��น่ไว�น่��น่ ท�าน่ว�าไม�ใช้�ส�ติว*ไม�ม�เจ�าข้องส�ติว*ปKาท��คน่จ�บไดั�น่��น่ ถุ�าม�น่กลุ่�บค�น่อ�สรื่ะแลุ่ะเจ�าข้องไม�ติ�ดัติามโดัยพลุ่�น่หรื่�อเลุ่�กติ�ดัติามเส�ยแลุ่�ว ฉะน่��ท�าน่ว�าไม�ม�เจ�าข้องส�ติว*ซึ่-�งเลุ่��ยงเช้��องแลุ่�วถุ�าม�น่ท��งท��ไปเลุ่ย ท�าน่ว�าไม�ม�เจ�าข้องส�ติว�ปDาติามมาติร์า 1320 แบ�งเป7นั 3 ปร์ะเภท ค/อ1. ส�ติว*ปKาท��ย�งเป2น่อ�สรื่ะอย+�2. ส�ติว*ปKาท��ถุ+กจ�บแลุ่�วแลุ่ะติ�อมากลุ่�บค�น่เป2น่อ�สรื่ะเพรื่าะเจ�าข้องไม�ติ�ดัติามท�น่ท�หรื่�อว�าเลุ่�กติ�ดัติามเส�ย

Page 21: กฎหมายอาญา 1

3. ส�ติว*ท��เลุ่��ยงเช้��องแลุ่�วท��งท��อย+�ไป**มาติร์า 1321 ภายใน่บ�งค�บแห�งกฎหมายเฉพาะแลุ่ะกฎข้�อบ�งค�บใน่เรื่��องน่��น่ ผิ+�ใดัจ�บส�ติว*ปKาไดั�ใน่ท��รื่กรื่�างว�างเปลุ่�าหรื่�อใน่ท��น่��าสาธารื่ณ์ะก4ดั�หรื่�อจ�บไดั� ใน่ท��ดั�น่หรื่�อท��น่��าม�เจ�าข้องโดัยเจ�าข้อง ม�ไดั�แสดังความหวงห�ามก4ดั� ท�าน่ว�าผิ+�น่� �น่เป2น่เจ�าข้องส�ติว***มาติร์า 1322 บ คคลุ่ใดัท�าให�ส�ติว*ปKาบาดัเจ4บแลุ่�วติ�ดัติามไป แลุ่ะบ คคลุ่อ��น่จ�บส�ติว*น่��น่ไดั�ก4ดั� หรื่�อส�ติว*น่��น่ติายลุ่งใน่ท��ดั�น่ข้องบ คคลุ่อ��น่ก4ดั� ท�าน่ว�าบ คคลุ่แรื่กเป2น่เจ�าข้องส�ติว*บ คคลุ่เก4บไดั�ซึ่-�งทรื่�พย*ส�น่หาย**มาติร์า 1323 บ คคลุ่เก4บไดั�ซึ่-�งทรื่�พย*ส�น่หาย ติ�องท�าอย�างหน่-�งอย�างใดั ดั��งติ�อไปน่��(1) ส�งมอบทรื่�พย*ส�น่น่��น่แก�ผิ+�ข้องหายหรื่�อเจ�าข้องหรื่�อบ คคลุ่อ��น่ ผิ+�ม�ส�ทธ�จะรื่�บ ทรื่�พย*ส�น่น่��น่ หรื่�อ(2) แจ�งแก�ผิ+�ข้องหายหรื่�อเจ�าข้องหรื่�อบ คคลุ่อ��น่ผิ+�ม�ส�ทธ�จะรื่�บทรื่�พย*ส�น่น่��น่ โดัยม�ช้�กช้�า หรื่�อ(3) ส�งมอบทรื่�พย*ส�น่น่��น่แก�เจ�าพน่�กงาน่ติ�ารื่วจหรื่�อพน่�กงาน่เจ�าหน่�าท��อ��น่ภายใน่สาม ว�น่ แลุ่ะแจ�งพฤติ�การื่ณ์*ติามท��ทรื่าบ อ�น่เป2น่เครื่��องช้�วยใน่การื่ส�บหาติ�วบ คคลุ่ผิ+�ม�ส�ทธ�จะรื่�บทรื่�พย*ส�น่น่��น่แติ�ถุ�าไม�ทรื่าบติ�วผิ+�ข้องหาย เจ�าข้อง หรื่�อบ คคลุ่อ��น่ผิ+�ม�ส�ทธ�จะรื่�บทรื่�พย*ส�น่ก4ดั�หรื่�อบ คคลุ่ดั��งรื่ะบ น่��น่ไม�รื่�บมอบ ทรื่�พย*ส�น่ก4ดั� ท�าน่ให�ดั�าเน่�น่การื่ติามว�ธ�อ�น่บ�ญญ�ติ�ไว�ใน่อนั�มาติร์า (3)

ท��งน่�� ท�าน่ว�าผิ+�เก4บไดั�ซึ่-�งทรื่�พย*ส�น่หาย ติ�องรื่�กษาทรื่�พย*ส�น่น่��น่ไว�ดั�วยความรื่ะม�ดัรื่ะว�งอ�น่สมควรื่จน่กว�าจะส�งมอบ**ทร์�พยิ�ส�นัหายิ หมายถุ-ง ทรื่�พย�ท��ม�เจ�าข้องหรื่�อผิ+�ม�ส�ทธ�ใน่ทรื่�พย*ส�น่น่��น่หาไม�พบหรื่�อไม�อาจหาพบไดั� แติ�ถุ�าเข้าย�งติ�ดัติามอย+�แลุ่ะม�โอกาสท��จะพบไดั� เช้�น่น่��ย�งไม�ถุ�อว�าเป2น่ทรื่�พย*ส�น่หาย เพรื่าะย�งไม�ข้าดัจากการื่ย-ดัถุ�อครื่อบครื่องข้องเจ�าข้องหรื่�อคน่ท��ม�ส�ทธ�น่��น่หนั�าท� ข้องผู้��ท� เกAบทร์�พยิ�ส�นัหายิ1. ติ�องค�น่ให�แก�เจ�าข้องคน่ท��ท�าหายหรื่�อคน่ท��ม�ส�ทธ�จะรื่�บไว�2. ติ�องมอบให�แก�เจ�าข้องโดัยไม�ช้�กช้�าหรื่�อม�ฉะน่��น่ติ�องมอบให�แก�เจ�าหน่�าท��ติ�ารื่วจหรื่�อเจ�าพน่�กงาน่อ��น่ใน่กรื่ณ์�ท��ไม�ทรื่าบติ�วผิ+�เส�ยหาย

3. ติ�องรื่�กษาทรื่�พย*ส�น่ท��เก4บไดั�ดั�วยความรื่ะม�ดัรื่ะว�งติามสมควรื่จน่ถุ-งว�น่จะส�งมอบ