กฎหมายอาญา ๒ - ๓ -

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

105

11.1 ความผิดฐานลักทรัพย

• ลักษณะสําคัญของความผิดฐานลักทรัพยคือ การเอาทรัพยของผูอ่ืน หรือท่ีผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวยไปเสียจากครอบครองของเขาโดยทุจริต

• ความผิดฐานลักทรัพยมีลักษณะใกลเคียงกับความผิดฐานยักยอก ฐานฉอโกง ฐานทําใหเสียทรัพย และฐานรับของโจร • การลักทรัพยของผูอ่ืนไปในพฤติการณ หรือดวยลักษณะบางประการถือเปนเหตุการณท่ีผูนั้นตองรับโทษหนักขึ้น

11.1.1 การกระทําท่ีเปนความผิดฐานลักทรัพย มาตรา 334 ผูใดเอาทรัพยของผูอ่ืน หรือท่ีผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวยไปโดยทุจริต ผูนั้นกระทําความผิดฐานลักทรัพย ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป และปรับไมเกินหกพันบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. เอาไป 2. ทรัพยของผูอ่ืน หรือท่ีผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย

1. เจตนา 2. โดยทุจริต

เอาไป หมายถึง เอาไปจากความครอบครองของผูอ่ืน โดยขณะนั้นผูอ่ืนเปนผูครอบครองทรัพยนั้นอยู ขอสําคัญคือ ผูเอาไปจะตองไมเปนผูครอบครองทรัพยนั้นอยูในขณะนั้น มิฉะนั้นก็อาจเปนความผิดฐานยักยอกตามมาตรา 352

เอาไป โดยปกติไดแก กิริยา หยิบ ฉวย จับ ตอง ทรัพยใดแลวพาทรัพยนั้นเคลื่อนที่ไป แตหลายๆ กรณี เอาไป ก็มีลักษณะดังนี ้• ขึ้นขี่มาของเขาแลวควบหนีไป • ลักแมมา แตลูกมาวิ่งตามมาดวย • ลักแมวจึงเอาปลายางลอแมว • ลอบขายอิฐผูอ่ืน แลวใหผูซื้อขนไปเอง • ตอทอประปาลักน้ําประปาจากการประปานครหลวง • ใชเด็กไมรูเรื่องราวหยิบทรัพยมาสงใหแกตน

การมีสิทธิครอบครองในทรัพยใดนั้น ไมจําตองมีกรรมสิทธ์ิในทรัพยนั้นดวยแตอยางใด การเอาไปจากความครอบครองอันจะทําใหผูเอาไปมีความผิดฐานลักทรัพย นอกจากผูเอาไปจะตองไมมีสิทธิครอบครอง จะตอง

ปรากฎดวยวาทรัพยนั้นอยูในความครอบครองของผูอ่ืน ถาทรัพยนั้นเปนทรัพยสินหาย หรือเปนทรัพยไมมีเจาของ ผูเอาไปก็ไมมีความผิดฐานลักทรัพย

การเคลื่อนทรัพยจะเปนความผิดฐานลักทรัพยสําเร็จ ทรัพยจะตองเคลื่อนที่เดิมหมดทุกจุด และผูลักตองสามารถเขายึดถือหรือมีอํานาจเขายึดถือทรัพยนั้นอยางแทจริง ก็ไมเปนความผิดฐานลักทรัพยสําเร็จ

11. ความผิดฐานลักทรัพยและว่ิงราวทรัพย • สิทธิในทรัพยเปนสิ่งท่ีกฎหมายใหความคุมครอง การเอาทรัพยของผูอ่ืนไปเพื่อแสวงหาประโยชนท่ีมิควรไดโดยชอบ

ดวยกฎหมายสําหรับตนเองหรือผูอ่ืน ถือเปนความผิดที่ผูกระทําตองไดรับโทษ • การลักทรัพยของผูอ่ืนโดยฉกฉวยเอาซึ่งหนาเปนความผิดฐานวิ่งราวทรัพย ตองระวางโทษหนักขึ้นกวาการลักทรัพย

โดยทั่วไป

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

106

ถาทรัพยนั้นติดตรึงตราอยูกับสิ่งอ่ืนไมวาโดยสภาพธรรมชาติหรือโดยมนุษยทําขึ้น กอนที่จะเอาไปไดจะตองมีการแยกตัวทรัพยนั้นออกจากสิ่งท่ีติดตรึงตราเสียกอน การทําใหทรัพยเคลื่อนที่เพ่ือแยกออกยากสิ่งตรึงตรายังไมถือวาเปนการ “เอาไป” คงเปนเพียงพยายามลักทรัพย

แตถาหากสามารถเขายึดถือไดอยางแทจริง แมจะนําเคลื่อนที่หรือเปลี่ยนแปลงที่อยูเพียงเล็กนอย ก็ถือวาเปนการเอาไปสําเร็จแลว ผูเอาไปจึงมีความผิดฐานลักทรัพยสําเร็จ

คําวา “โดยทุจริต” นั้นมีความหมายเฉพาะประโยชนในลักษณะที่เปนทรัพยสินเทานั้นใชหรือไม มิใช แตรวมถึงประโยชนที่เกี่ยวกับตัวทรัพยนั้นทุกชนิด ขึ้นอยูกับวาทรัพยจะใหประโยชนอยางใดไดบาง

ดําแอบสอยผลมะมวงของแดงจนผลมะมวงตกลงมาบนพื้นดิน แตยังไมทันไดเก็บผลมะมวงนั้นก็พอดีแดงมาพบเห็นเขา ดําจึงหลบหนีไปเสีย ดาํมีความผิดฐานลักทรัพยสําเรจ็หรือไม

เปนความผดิฐานพยายามลักทรัพย เพราะยังมิไดครอบครองทรัพยนั้น และพาทรัพยนั้นไปแตอยางใด

นายผลจับนกปาซึง่มาทํารังอยูที่ตนชมพูในสวนของนายผันไปหนึ่งตัว นายผลมีความผดิฐานลักทรัพยหรือไมอยางไร ไมผิดฐานลักทรัพยเพราะนกปามิใชกรรมสิทธ์ิของนายผัน แตเปนทรัพยไมมีเจาของ

11.1.2 เปรียบเทียบความผิดฐานลักทรัพยกับความผิดฐานอื่น (ก) เปรียบเทียบลักษณะใกลเคียงระหวางความผิดฐานลักทรัพยกับความผิดฐานยักยอก มาตรา 352 วรรคแรก ผูใดครอบครองทรัพยซึ่งเปนของผูอ่ืน หรือซึ่งผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย เบียดบังเอาทรัพยนั้นเปนของตนหรือบุคคลที่สามโดยทุจริต ผูนั้นกระทําความผิดฐานยักยอก ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามปหรือปรับไมเกินหกพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ มาตรา 352 วรรคสอง ถาทรัพยนั้นไดตกมาอยูในความครอบครองของผูกระทําความผิดเพราะผูอ่ืนสงมอบใหโดยสําคัญผิดไปดวยประการใด หรือเปนทรัพยสินหายซึ่งผูกระทําความผิดเก็บได ผูกระทําตองระวางโทษแตเพียงก่ึงหนึ่ง

ความผิดฐานยักยอกตามมาตรา 352 แบงไดเปน ความผิดฐานยักยอกทรัพยท่ัวไปตามวรรคแรก และยักยอกทรัพยท่ีเขาสงมอบใหโดยสําคัญผิดหรือทรัพยสินหายซึ่งผูกระทําความผิดเก็บไดตามวรรคสอง (ข) เปรียบเทียบลักษณะใกลเคียงระหวางความผิดฐานลักทรัพยกับความผิดฐานฉอโกง มาตรา 341 ผูใดโดยทุจริต หลอกลวงผูอ่ืนดวยการแสดงขอความอันเปนเท็จ หรือปกปดขอความจริงซึ่งควรบอกใหแจงและโดยการหลอกลวงดังวานั้น ไดไปซึ่งทรัพยสินจากผูถูกหลอกลวงหรือบุคคลที่สาม หรือทําใหผูถูกหลอกลวงหรือบุคคลที่สาม ทําถอน หรือทําลายเอกสารสิทธิ ผูนั้นกระทําความผิดฐานฉอโกง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกินหกพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ มาตรา 342 ถาในการกระทําความผิดฐานฉอโกง ผูกระทํา (1) แสดงตนเปนคนอื่น หรือ (2) อาศัยความเบาปญญาของผูถูกหลอกลวงซึ่งเปนเด็ก หรืออาศัยความออนแอแหงจิตของผูถูกหลอกลวง ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ (ค) เปรียบเทียบลักษณะใกลเคียงระหวางความผิดฐานลักทรัพยกับความผิดฐานทําใหเสียทรัพย มาตรา 358 ผูใดทําใหเสียหาย ทําลาย ทําใหเสื่อมคาหรือทําใหไรประโยชน ซึ่งทรัพยของผูอ่ืนหรือผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย ผูนั้นกระทําความผิดฐานทําใหเสียทรัพย ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกินหกพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ มาตรา 357 วรรคแรก ผูใดชวยซอนเรน ชวยจําหนาย ชวยพาเอาไปเสียซื้อรับจํานําหรือรับไวโดยประการใดซึ่งทรัพยอันไดมาโดยการกระทําความผิดถาความผิดนั้นเขาลักษณะลักทรัพย วิ่งราวทรัพย กรรโชก รีดเอาทรัพยชิงทรัพย ปลนทรัพย ฉอโกง ยักยอก หรือเจาพนักงานยักยอกทรัพย ผูนั้นกระทําความผิดฐานรับของโจร ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

107

ครอบครองในทรัพย มีความสําคัญตอการกระทําผดิฐานลักทรัพย และฐานยักยอกทรัพยอยางไร

ความผิดฐานลักทรพัยเปนการแยงความครอบครองในทรัพยไปจากผูอื่นโดยทุจริต แตฐานยักยอกไมเปนการแยงการครอบครอง เพราะความครอบครองอยูกับผูกระทําความผิดอยูแลว ผูกระทําความผิดเพียงแตเบียดบังทรัพยนั้นเปนของตนหรือของบุคคลที่สามโดยทุจริตก็มีความผิดแลว ฉะนั้น การวินิจฉัยวาขณะนั้นความครอบครองอยูกับผูกระทําผิดหรือไม จึงมีความสาํคัญตอการวินจิฉัยความผิดฐานลักทรัพยและฐานยักยอก

เพราะเหตุใดการเอาทรัพยของผูอื่นไปทําลายจึงไมมีความผิดฐานลักทรัพย การเอาทรัพยของผูอื่นไปทําลาย ไมเปนการแยงการครอบครองในทรัพยไปจากผูอื่นโดยทุจริต

11.1.3 เหตุท่ีทําใหรับโทษหนักขึ้น (ก) ลักทรัพยโดยเหตุฉกรรจ มาตรา 335 ผูใดลักทรัพย (1) ในเวลากลางคืน (2) ในที่หรือบริเวณที่มีเหตุเพลิงไหม การระเบิด อุทกภัย หรือในท่ีหรือบริเวณที่มีอุบัติเหตุ เหตุทุกขภัยแกรถไฟ หรือยานพาหนะอื่นที่ประชาชนโดยสาร หรือภัยพิบัติอ่ืนทํานองเดียวกันหรืออาศัยโอกาสที่มีเหตุเชนวานั้นหรืออาศัยโอกาสที่ประชาชนกําลังตื่นกลัวภยันตรายใด ๆ (3) โดยทําอันตรายสิ่งกีดก้ันสําหรับคุมครองบุคคลหรือทรัพย หรือผานสิ่งเชนวานั้นเขาไปดวยประการใด ๆ (4) โดยเขาทางชองทางซึ่งไดทําขึ้นโดยไมไดจํานงใหเปนทางคนเขาหรือเขาทางชองทางซึ่งผูเปนใจเปดไวให (5) โดยแปลงตัวหรือปลอมตัวเปนผูอ่ืน มอมหนาหรือทําดวยประการอื่นเพ่ือไมใหเห็นหรือจําหนาได (6) โดยลวงวาเปนเจาพนักงาน (7) โดยมีอาวุธหรือโดยรวมกระทําความผิดดวยกันตั้งแตสองคนขึ้นไป (8) ในเคหสถาน สถานที่ราชการหรือสถานที่ท่ีจัดไวเพ่ือใหบริการสาธารณที่ตนไดเขาไปโดยไมไดรับอนุญาต หรือซอนตัวอยูในสถานที่นั้น ๆ (9) ในสถานที่บูชาสาธารณ สถานีรถไฟ ทาอากาศยาน ท่ีจอดรถหรือเรือสาธารณ สาธารณสถานสําหรับขนถายสินคา หรือในยวดยานสาธารณ (10) ท่ีใชหรือมีไวเพ่ือสาธารณประโยชน (11) ท่ีเปนของนายจางหรือท่ีอยูในครอบครองของนายจาง (12) ท่ีเปนของผูมีอาชีพกสิกรรม บรรดาที่เปนผลิตภัณฑ พืชพันธุสัตวหรือเครื่องมืออันมีไวสําหรับประกอบกสิกรรมหรือไดมาจากการกสิกรรมนั้น ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงหาป และปรับตั้งแตสองพันบาทถึงหนึ่งหม่ืนบาท ถาความผิดตามวรรคแรกเปนการกระทําท่ีประกอบดวยลักษณะดังท่ีบัญญัติไวในอนุมาตราดังกลาวแลว ตั้งแตสองอนุมาตราขึ้นไป ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงเจ็ดป และปรับตั้งแตสองพันบาทถึงหนึ่งหม่ืนสี่พันบาท ถาความผิดตามวรรคแรกเปนการกระทําตอทรัพยท่ีเปนโค กระบือเครื่องกล หรือเครื่องจักรที่ผูมีอาชีพกสิกรรมมีไวสําหรับประกอบกสิกรรมผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสามปถึงสิบป และปรับตั้งแตหกพันบาทถึงสองหม่ืนบาท ถาการกระทําความผิดดังกลาวในมาตรานี้ เปนการกระทําโดยความจําใจ หรือความยากจนเหลือทนทาน และทรัพยนั้นมีราคาเล็กนอย ศาลจะลงโทษผูกระทําความผิดดังท่ีบัญญัติไวในมาตรา 334 ก็ได

การลักทรัพยโดยทําอันตรายสิ่งกีดก้ันสําหรับคุมครองบุคคลหรือทรัพย หรือผานสิ่งเชนวานั้นเขาไปดวยประการใด ๆ เรียกอีกอยางหนึ่งวา “ตัดชองยองเบา”

การทําลายกรงนกหรือกรงสุนัขเพ่ือขังสัตวมิใหหนีไป มิไดอยูในความหมายของคําวา “สําหรับคุมครองบุคคลหรือทรัพย” กุญแจรถจักรยานยนตมิไดอยูในความหมายของคําวา “สิ่งกีดก้ัน” ใชกุญแจปลอมเปดตูโชวเอาสินคาก็ไมเขามาตรา 335(3) ถาใชกุญแจปลอมไขเขาไปในบานก็เขากรณีคือ “ดวยประการใดๆ” การ “เขาไป” ตามมาตรา 335(4) ถาเขาไปแลวจะออกมาวิธีใดไมเปนเรื่องสําคัญ

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

108

ชองระบายลม ปลองไฟ ชองหนาตาง เปนชองท่ีไมไดใหเปนทางคนเขา แตถาลมพัดกระเบื้องแลวคนปนเขาไปทางนั้นก็ไมเขาตามมาตรา 335(4) นี้

สาวใชเปดประตูใหหนุมเขามา คนรายเห็นโอกาสลักทรัพย ไมเขากรณีนี้ หรือถาหนุมเขาไปหาแลวถือโอกาสลักทรัพยก็ไมเขากรณีนี้อีกเชนกัน เพราะสาวใชไมไดเปนใจเปดประตูใหเขาไปลักทรัพย หากเปดประตูใหเขาไปเพ่ือวัตถุประสงคอยางอ่ืนตางหาก

การแสดงตนเปนเจาพนักงานเพ่ือลวง ไมตองถึงกับลวงวาเปนเจาพนักงานผูปฏิบัติหนาท่ีแตอยางใด คําวา “ลวง” ไมจําเปนตองมีการแอบอางโดยตรงวาเปนเจาพนักงานก็ได ถาแสดงตนเปนเจาพนักงานและกระทําการเปนเจาพนักงานดวย ยอมมีความผิดตามมาตรา 145 อีกกระทงดวย

การลักทรัพยโดยมีอาวุธ ตองพกติดตัวไปดวย แตแมไมติดตัวอยู หากอยูในที่หยิบฉวยไดทันทวงที ก็ถือวาลักทรัพยโดยมีอาวุธ การมีอาวุธในการลักทรัพยนั้น ตองมีอยูตั้งแตเริ่มจนถึงลักทรัพยสําเร็จ ถามีภายหลัง เชน ลักดาบ เม่ือพบเจาของจึงเงื้อฟน ไมเปนลักทรัพยโดยมีอาวธุ แตเปนชิงทรัพย แตถามีอาวุธอยางเดียว ไมไดทําอะไรนอกจากพาไปลักทรัพยทรัพยอยางเดียว แมพบเจาทรัพยก็มิไดใช เปนการลักทรัพยโดยมีอาวุธ

เคหสถาน หมายความวา ท่ีซึ่งใชเปนที่อยูอาศัย เชน เรือน โรง เรือ หรือแพ ซึ่งคนอยูอาศัย และหมายความรวมถึงบริเวณของที่ซึ่งใชเปนที่อยูอาศัยนั้นดวย จะมีรั้วลอมหรือไมก็ตาม

ตึกรามบานชองท่ีสรางไวเพ่ือขาย แตขายไมได แมผัดเปลี่ยนกันนอนเฝา ก็จัดวาเปนเคหสถานไมได สถานที่บางประเภท ไมไดเปนสถานที่อาศัย แตคนมาเฝารักษาทรัพยก็ตองถือวาเปนเคหสถาน เชน โรงภาพยนต สนามเทนนิสเอกชน

คลังสินคา เปนตน แตก็ไมถือวาเปนทุกสวน เพียงจํากัดแคสวนที่ใชเปนที่อยูอาศัย ถาบุคคลนั้นมีสิทธิเขาออกสถานที่ดังกลาวอยูแลว ก็ไมถือวาเปนลักทรัพยในเคหสถาน เชน ชางไฟเขาไปในหองนอนแลวลักทรัพย ถือ

วาไดรับอนุญาต การเขาไปลักทรัพย ตองเขาไปทั้งตัว ถาเพียงยื่นมือเขาไป ไมถือวาเปนลักทรัพยในเคหสถาน การเขาไปเพราะไดรับอนุญาต แตไดซอนตัวมิใหผูอ่ืนเห็น แลวถือโอกาสลักทรัพย ก็ถือวาผิดตามมาตา 335(8) ปายรถเมล มิใชท่ีจอดรถสาธารณะตามความหมายในมาตรา 335(9)

(ข) ลักทรัพยในทางศาสนา มาตรา 335 ทวิ ผูใดลักทรัพยท่ีเปนพระพุทธรูปหรือวัตถุในทางศาสนาถาทรัพยนั้นเปนที่สักการะบูชาของประชาชน หรือเก็บรักษาไวเปนสมบัติของชาติ หรือสวนหนึ่งสวนใดของพระพุทธรูปหรือวัตถุดังกลาวตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสามปถึงสิบป และปรับตั้งแตหกพันบาทถึงสองหม่ืนบาท ถาการกระทําความผิดตามวรรคแรก ไดกระทําในวัด สํานักสงฆสถานอันเปนที่เคารพในทางศาสนา โบราณสถานอันเปนทรัพยสินของแผนดินสถานที่ราชการ หรือพิพิธภัณฑสถานแหงชาติ ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหาปถึงสิบหาป และปรับแตหนึ่งหม่ืนบาทถึงสามหมื่นบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ลักทรัพยท่ีเปนพระพุทธรูปหรือวัตถุในทางศาสนาหรือสวน

หนึ่งสวนใดของพระพุทธรูปหรือวัตถุดังกลาว 2. ถาทรัพยนั้นเปนที่สักการะบูชาของประชาชน หรือเก็บรักษาไว

เปนสมบัติของชาติ

1. เจตนา

พระพุทธรูป ไมจํากัดเฉพาะที่หลอขึ้นเปนองคเทานั้น รวมไปถึง แกะสลักจากไม วาด ถายภาพใสกรอบ เชนกัน พระเครื่องท่ีหอยคอหรือตั้งไวท่ีโตะหมูบูชาในหอง ไมอยูในความหมายของมาตรา 335 ทวิ พระพุทธรูปที่กรมศิลปากรเพิ่งขุดพบขึ้นมา กําลังซอมแซม ก็อยูในความหมายของ “เก็บรักษาไวเปนสมบัติของชาติ”

(ค) ลักทรัพยโดยแตงเครื่องแบบทหารหรือตํารวจ ฯลฯ มาตรา 336 ทวิ ผูใดกระทําความผิดตามมาตรา 334 มาตรา 335มาตรา 335 ทวิ หรือมาตรา 336 โดยแตงเครื่องแบบทหารหรือตํารวจหรือแตงกายใหเขาใจวาเปนทหารหรือตํารวจ หรือโดยมีหรือใชอาวุธปนหรือวัตถุระเบิด หรือโดยใชยานพาหนะเพื่อสะดวกแกการ

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

109

กระทําผิดหรือการพาทรัพยนั้นไป หรือเพ่ือใหพนการจับกุม ตองระวางโทษหนักกวาท่ีบัญญัติไวในมาตรานั้น ๆ ก่ึงหนึ่ง

พาอาวุธซึ่งไมมีกระสุนติดตัวไปลักทรพัยผูอื่น ถือวาเปนการลักทรัพยโดยมีอาวุธตามมาตรา 335 (7) หรือไม ไมเปน เพราะอาวธุนั้นจะตองสามารถใชทํารายผูอื่นใหไดรับบาดเจ็บสาหสัหรือถึงแกความตายได

ขาราชการลักทรัพยของกรมกองที่ตนสังกัดอยูเปนการลกัทรัพยของนายจางตามมาตรา 335(11) หรือไมเพราะเหตุใด ไมเปนการลักทรัพยของนายจาง เพราะขาราชการมิใชลกูจางของกรมกองที่ตนสังกัด

ลักรูปปนของพระภิกษุผูมีชื่อเสียงเพื่อนําไปสักการบูชา ถือเปนการลักวตัถใุนทางศาสนาตามมาตรา 335 ทวิหรอืไมเพราะเหตุใด ไมเปน เพราะมิใชพระพุทธรูป หรือวตัถุในทางศาสนา

11.2 ความผิดฐานวิ่งราวทรัพย

• ลักษณะสําคัญของความผิดฐานวิ่งราวทรัพย คือ การลักทรัพยโดยฉกฉวยเอาไปซึ่งหนา อันมีลักษณะของความอุกอาจกวาการลักทรัพยตามธรรมดา

• ความผิดฐานวิ่งราวทรัพยใกลเคียงกับความผิดฐานชิงทรัพยและฐานปลนทรัพย • การวิ่งราวทรัพยซึ่งเปนเหตุใหผูอ่ืนไดรับอันตรายแกกายหรือชีวิต และการวิ่งราวทรัพยในพฤติกรรมบางประการ ผูกระทําตอง

รับโทษหนักขึ้น 11.2.1 การกระทําท่ีเปนความผิดฐานวิ่งราวทรัพย มาตรา 336 ผูใดลักทรัพยโดยฉกฉวยเอาซึ่งหนา ผูนั้นกระทําความผิดฐานวิ่งราวทรัพย ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป และปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาท ถาการวิ่งราวทรัพยเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายแกกายหรือจิตใจผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสองปถึงเจ็ดป และปรับตั้งแตสี่พันบาทถึงหนึ่งหม่ืนสี่พันบาท ถาการวิ่งราวทรัพยเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายสาหัส ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสามปถึงสิบป และปรับตั้งแตหกพันบาทถึงสองหมื่นบาท ถาการวิ่งราวทรัพยเปนเหตุใหผูอ่ืนถึงแกความตาย ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหาปถึงสิบหาป และปรับตั้งแตหนึ่งหม่ืนบาทถึงสามหมื่นบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ลักทรัพย 2. โดยฉกฉวยเอาซึ่งหนา

1. เจตนา

การวิ่งราวทรัพยตามมาตรา 336 วรรคแรก บางกรณีก็เปนการลักทรัพยตามมาตรา 335 ไปในตัวดวย ดังนั้นตองลงโทษตามมาตรา 335 ซึ่งเปนบทหนักตามมาตรา 90

ทรัพยท่ีวิ่งราวตองเปนการฉกฉวยเอาไปจากมือ รางกาย หรือเครื่องนุมหมที่ตัวเจาของทรัพยแลวเอาไปตอหนา ถาทรัพยวางอยูหางๆ แมควาพาหนีไปตอหนา ก็ไมเปนวิ่งราวทรัพย

ผูอ่ืนตามมาตรา 336 วรรคสอง อาจเปนบุคคลที่มิใชผูถูกวิ่งราวก็ได เชน นาย ก วิ่งราวนาย ข แลววิ่งไปชนนาย ค ปากแตก หาวกระชากสรอยคอของนางหอพาวิง่หนีไป และไดชนเอาเหี่ยวซึ่งยืนอยูใกลๆที่เกิดเหตุลมลงศีรษะฟาดพื้นถึงแกความตาย หาวจะมีความผิดฐานวิ่งราว

ทรัพยเปนเหตุใหผูอื่นถึงแกความตายหรือไม หาวมีความผิดฐานวิ่งราวทรัพยเปนเหตุใหผุอื่นถึงแกความตายตามมาตรา 336 วรรคทาย เพราะถือวาเหี่ยวเปนผูอื่น และความตายของเหี่ยวเปน

ผลที่ตามธรรมดายอมจะเกิดขึ้นไดตามมาตรา 63

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

110

11.2.2 เปรียบเทียบความผิดฐานวิ่งราวทรัพยกับความผิดฐานชิงทรัพยและฐานปลนทรัพย มาตรา 339 ผูใดลักทรัพยโดยใชกําลังประทุษราย หรือขูเข็ญวาในทันใดนั้นจะใชกําลังประทุษราย เพ่ือ (1) ใหความสะดวกแกการลักทรัพยหรือการพาทรัพยนั้นไป (2) ใหยื่นใหซึ่งทรัพยนั้น (3) ยึดถือเอาทรัพยนั้นไว (4) ปกปดการกระทําความผิดนั้น หรือ (5) ใหพนจากการจับกุม ผูนั้นกระทําความผิดฐานชิงทรัพย ฯลฯ มาตรา 340 ผูใดชิงทรัพยโดยรวมกันกระทําความผิดดวยกันตั้งแตสามคนขึ้นไป ผูนั้นกระทําความผิดฐานปลนทรัพย ฯลฯ

การใชกําลังวิ่งราวทรัพย อยูท่ีการใชกําลังตอตัวทรัพยท่ีลักไป สวนการใชกําลังในการชิงทรัพย เปนการใชกําลังตอเจาทรัพย อยางไรก็ตาม ถาการใชกําลังตอทรัพย ยอมเปนที่เล็งไดวา จะเปนการใชกําลังไปถึงเจาทรัพยดวย กลายเปนการลักทรัพยโดยใชกําลังประทุษรายเพ่ือใหความสะดวกแกการลักทรัพยหรือการพาทรัพยนั้นไป การเปนความผิดฐานชิงทรัพย

ความผิดฐานวิ่งราวทรัพยอาจมีลักษณะใกลเคียงกับความผิดฐานชิงทรัพยอยางไร ความผิดฐานวิ่งราวทรัพยในบางกรณีอาจมีการใชกําลังตอตัวทรัพย เชน กระชากเอาทรัพยไปจากมือเจาทรัพย แตความผิดฐานชิงทรัพยบางกรณี

อาจมีการใชกําลังตอตัวเจาทรัพย เชน แกะมือเจาทรัพยที่กําอยูเพ่ือเอาทรพัยในกํามือของเจาทรัพยไป 11.2.3 เหตุท่ีทําใหรับโทษหนักขึ้น มาตรา 336 ทวิ ผูใดกระทําความผิดตามมาตรา 334 มาตรา 335มาตรา 335 ทวิ หรือมาตรา 336 โดยแตงเครื่องแบบทหารหรือตํารวจหรือแตงกายใหเขาใจวาเปนทหารหรือตํารวจ หรือโดยมีหรือใชอาวุธปนหรือวัตถุระเบิด หรือโดยใชยานพาหนะเพื่อสะดวกแกการกระทําผิดหรือการพาทรัพยนั้นไป หรือเพ่ือใหพนการจับกุม ตองระวางโทษหนักกวาท่ีบัญญัติไวในมาตรานั้น ๆ ก่ึงหนึ่ง

แดนกับดอกรวมกนัวิ่งราวทรัพยของนางสาวเดือน โดยแดนมีอาวุธปนติดตัวไปดวย แดนกับดอกจะตองรับโทษหนักขึ้นตามมาตรา 336 ทวิ หรือไม เพราะเหตุใด

แดนตองรับโทษหนักขึ้นตามมาตรา 336 ทวิ แตเพียงผูเดียวเพราะมาตรา 336 ทวิ มิใชเหตุลกัษณะคดีตามมาตรา 89

คําถามทายบท

1. “ทรัพย” ตามประมวลกฎหมายอาญา คือวัตถุมีรูปรางซึง่อาจมีราคาและถอืเอาได 2. “ลักทรัพย” หมายความวา เอาทรัพยของผูอื่นหรือที่ผูอื่นเปนเจาของรวมอยูดวยไปโดยทุจริต 3. ความผิดฐานวิ่งราวทรัพย ไดแก กระชากสรอยขาดจากคอแลวพาเดินหนีไป 4. ลักกระแสไฟฟาเปนความผิด ฐานลักทรัพย 5. โหนงรวมเงินกับเหนงซื่อรถจักรยานสามลอรับจางสงคนโดยสาร โดยเหนงเปนผูครอบครองรถแตผูเดียว ตอมาโหนงนํารถนั้นไปขายเสีย โหนง มี

ความผิดฐานยักยอก 6. ตูบลวงกระเปาตบีออกมาพนจากกระเปากางเกงของนายตีบแลว แตตีบรูสกึตัว จึงเอามือตบมือตูบจนกระเปาเงินตกไปยังพื้นดิน เชนนี้ ตูบมี

ความผิดฐานลักทรพัยสําเร็จแลว 7. ติ่งลักเสื้อยืดของตอยไป แตเกิดความรูสึกกลัวถูกจับจึงเอาเสื้อไปเผาเสีย ติ่งมีความผิดฐานลกัทรัพย 8. ดั่นลักทรัพยของนายจางจากรถยนตบรรทุกพอดีดมเดนิผานมาที่รถ ดั่นจึงสงทรัพยใหดมชวยรับไปซอนไวในคขูางถนน ดมมีความผิดฐานรับของโจร 9. ผึ่งลักรถจักรยานยนตรของผายที่จอดอยูที่ลานวัดเวลากลางวัน โดยใชกุญแจปลอมไขเอาโซที่ลามรถไวกบัตนไมออก ผึ่งมีความผิดตามมาตรา 335

(3) (3) โดยทําอันตรายสิ่งกีดกั้นสําหรับคุมครองบุคคลหรือทรัพย หรือโดยผานสิ่งเชนวานั้นเขาไปดวยประการใด ๆ

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

111

10. กรอบเขาไปลักทรพัยจากในบานของกราบในเวลากลางคืน ขณะที่กราบไมอยู โดยเขาทางประตูที่กราบลืมปดไว พอดีกราบกลบัมาเห็นกรอบจึงรีบหนีลงทางหนาตาง แลวมาขึ้นรถจักรยานยนตที่เกรียบจอดซุมรออยูหลบหนีไป กรอบมีความผิดตามมาตรา 335 (1) (8) และมาตรา 336 ทวิ

(1) ในเวลากลางคนื (8) ในเคหสถาน สถานที่ราชการ หรือสถานที่ที่จัดไวเพ่ือใหบริการสาธารณที่ตนไดเขาไปโดยไมไดรับ มาตรา 336ทวิ ผูใดกระทําความผิดตาม มาตรา 334 มาตรา 335มาตรา 335 ทว ิหรือ มาตรา 336 โดยแตงเครื่องแบบทหารหรือ ตํารวจ

หรือแตงกายใหเขาใจวาเปนทหารหรอืตํารวจ หรือโดยมีหรือ ใชอาวุธปนหรือวัตถุระเบิด หรือโดยใชยานพาหนะเพื่อสะดวกแกการ กระทําผิดหรือการพาทรัพยนั้นไป หรือเพื่อใหพนจากการจับกุมตอง ระวางโทษหนักกวาที่บัญญัติไวใน มาตรา นั้น ๆ กึง่หนึ่ง

11. แหลมกระชากสรอยจากคอของนางเหลื่อมขาดตดิมือไป แตเล็บของแหลมไดจิกเอาคอของนางเหลื่อมจนเปนบาดแผลลึกโลหิตไหล แหลมมีความผิดตามมาตรา 336 วรรคสอง

ถาการวิ่งราวทรัพยเปนเหตุใหผูอื่นรับอันตรายแกกายหรือจิตใจ ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสองปถึงเจ็ดป และปรับตั้งแต สี่พันบาทถึงหนึ่งหมื่นสี่พันบาท

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

112

12.1 ความผิดฐานกรรโชกและรีดเอาทรัพย

• ลักษณะสําคัญของความผิดฐานกรรโชกทรัพย คือ การขมขืนใจผูอ่ืนใหยอมใหทรัพยสินโดยการทํารายหรือขูวาจะทําอันตรายตอชีวิต รางกาย เสรีภาพ ชื่อเสียงหรือทรัพยสินของผูถูกขูหรือบุคคลที่สาม ความผิดฐานกรรโชก ซึ่งมีการขูวาจะฆา จะทําอันตรายถึงสาหัส หรือจะวางเพลิงหรือมีอาวุธติดตัวมาขู ถือเปนพฤติการณท่ีรายแรง ซึ่งผูกระทําจะตองรับโทษหนักขึ้น

• ลักษณะสําคัญของความผิดฐานรีดเอาทรัพย คือ การขมขืนใจใหผูอ่ืนยอมใหทรัพยสินโดยการขูวาจะเปดเผยความลับ • ความผิดฐานกรรโชกกับรีดเอาทรัพยแตกตางกันตรงวิธีการที่ใชขู คือ ความผิดฐานกรรโชกเปนการขูวาจะทําอันตรายตอชีวิต

รางกาย เสรีภาพ ชื่อเสียงหรือทรัพย แตความผิดฐานรีดเอาทรัพยเปนการขูวาจะเปดเผยความลับ 12.1.1 ความผิดฐานกรรโชก (ก) การกระทําที่เปนความผิดฐานกรรโชก มาตรา 337 ผูใดขมขืนใจผูอ่ืน ใหยอมให หรือยอมจะใหตนหรือผูอ่ืนไดประโยชนในลักษณะที่เปนทรัพยสิน โดยใชกําลังประทุษราย หรือโดยขูเข็ญวาจะทําอันตรายตอชีวิต รางกาย เสรีภาพ ชื่อเสียง หรือทรัพยสินของผูถูกขูเข็ญหรือของบุคคลที่สาม จนผูถูกขมขืนใจยอมเชนวานั้น ผูนั้นกระทําความผิดฐานกรรโชก ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป และปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาท ถาความผิดฐานกรรโชกไดกระทําโดย (1) ขูวาจะฆา ขูวาจะทํารายรางกายใหผูถูกขมขืนใจ หรือผูอ่ืนใหไดรับอันตรายสาหัส หรือขูวาจะทําใหเกิดเพลิงไหมแกทรัพยของผูถูกขมขืนใจหรือผูอ่ืน หรือ (2) มีอาวุธติดตัวมาขูเข็ญ ผูกระทําตองระวางโทษจําคกุตั้งแตหกเดือนถึงเจ็ดป และปรับตั้งแตหนึ่งพันบาทถึงหนึ่งหม่ืนสี่พันบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ขมขืนใจผูอ่ืน ใหยอมให หรือยอมจะให 2. ตนหรือผูอ่ืนไดประโยชนในลักษณะที่เปนทรัพยสิน 3. โดยใชกําลังประทุษราย หรือโดยขูเข็ญวาจะทําอันตรายตอชีวิต

รางกาย เสรีภาพ ชื่อเสียง หรือทรัพยสินของผูถูกขูเข็ญหรือของบุคคลที่สาม

4. จนผูถูกขมขืนใจยอมเชนวานั้น

1. เจตนา

ยอมให กับ ยอมจะให มีความหมายแตกตางกัน ยอมให หมายถึง ยอมใหในทันทีท่ีถูกขมขืนใจ สวนยอมจะให หมายถึง ตกรับคําวาจะให แตยังมิใหในทันที เพียงแตสัญญาวาจะใหภายหลัง

สิ่งเหลานี้ถือเปนการขูกรรโชกประโยชนในทรัพยสิน • การขูใหเขาทํา เพิกถอนหรือทําลายเอกสารสิทธิ หรือปลดหนี้ • ขูบังคับใหเขาโอนกรรมสิทธ์ิในที่ดิน หรือกอตั้งทรัพยสิทธิเหนือท่ีดิน

12. ความผิดฐานกรรโชกทรัพย รีดเอาทรัพย ชิงทรัพย และปลนทรัพย • ความผิดฐานกรรโชกและรีดเอาทรัพยเปนความผิดลักษณะผสม ระหวางความผิดตอเสรีภาพและความผิดตอทรัพย เปน

การขมขืนใจผูอ่ืนใหเขายอมใหประโยชนในทางทรัพยสินโดยการใชกําลังทําราย หรือขูเข็ญ • ความผิดฐานชิงทรัพย เปนรูปแบบหนึ่งของความผิดฐานลักทรัพย ซึ่งมีการทํารายหรือขูเข็ญวาจะทํารายรางกายดวย ทําให

ความผิดมีลักษณะรายแรงขึ้น • ความผิดฐานปลนทรัพย เปนรูปแบบหนึ่งของความผิดฐานชิงทรัพย ซึ่งมีผูรวมกระทําผิดตั้งแตสามคนขึ้นไป เปนความผิด

เก่ียวกับทรัพยท่ีมีลักษณะรายแรงที่สุด

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

113

• การบังคับตามสิทธิเรียกรองโดยวิธีขมขู เชน บังคับใหชําระหนี้ท่ีมีวัตถุแหงหนี้เปนทรัพยสิน หรือขูบังคับใหสงมอบทรัพยตามสัญญาซื้อขาย

สิทธิในชีวิต รางกาย เสรีภาพ หรือสิทธิในครอบครัว ไมใชประโยชนในทรัพยสิน การขูใหผูอ่ืนสงมอบทรัพยของผูขูเอง ยอมไมมีความผิด การบังคับขูเข็ญใหผูเสียหายถอนคํารองทุกข ถอนฟอง หรือยอมความในคดีอาญาไมเปนกรรโชก ถือวาการพนพันธะจากการปรับหรือ

ริบ ไมนาจะเปนประโยชนในลักษณะที่เปนทรัพยสิน การบังคับใหถอนฟองคดีแพง

• คดีท่ีมิใชสิทธิเก่ียวกับทรัพยสิน จึงไมใชประโยชนเก่ียวกับทรัพยสิน จึงไมเปนกรรโชก • คดีท่ีเก่ียวกับทรัพยสิน การบังคับใหโจทยถอนฟอง เปนประโยชนแกจําเลยในทางทรัพยสิน จึงนาจะเปนกรรโชก

การใชกําลังประทุษราย มีความหมายคลายกับทําราย และมีความหมายกวางกวา รวมถึงการใชกําลังกายลวงละเมิดผูอ่ืน แมผูอ่ืนจะไมไดรับบาดเจ็บอันตราย และรวมถึงการใชยามึนเมาทําใหผูอ่ืนอยูในภาวะไมอาจขัดขืนได

การขูเข็ญวาจะทําอันตราย เปนการแสดงใหผูถูกขูเข็ญเขาใจวาจะไดรับภัยจากการกระทํา อาจทําดวยวาจา หรือกิริยาทาทางก็ได การยังไมมีการทําอันตรายทันที หรืออาจทําอันตรายโดยแสดงวาจะทําไปเรื่อยๆ

การขูวาจะทําอันตรายตอชื่อเสียง เสรีภาพ และทรัพยสิน ก็เปนกรรโชกได การขูอาจเปนการขูไดท้ังนี้ผูขูไมตั้งใจจะทํารายจริง แตถาทําโดยเจตนาใหผูถูกขูเขาใจวาจะถูกทํารายก็เปนการขูได เชน ใชปนเด็กเลน การขูวาจะจับ จะฟองตอเจาพนักงานหรือศาล แมจะเปนการทําอันตรายตอเสรีภาพ แตถาผูขูทําตามสิทธิท่ีมีอยูตามกฎหมาย ยอมไม

เปนความผิด การขูเอาทรัพยวาจะจับกุม หรือฟองใหผูถูกขูติดคุก โดยใชอุบายหลอกวามีการกระทําผิด ซึ่งความจริงไมมีการทําผิด ดังนี้เปนการ

แกลงกลาวหาและเปนการกระทําท่ีไมชอบ เปนการขูจะทําอันตรายตอเสรีภาพ ซึ่งเปนความผิดฐานกรรโชกได การที่เจาพนักงานใชอํานาจหนาท่ีโดยมิชอบ เรียกทรัพยสินจากประชาชนก็อาจะเปนความผิดฐานกรรโชกได ถามีการขูวาจะจับ หรือขัง

ซึ่งเปนการทําอันตรายตอเสรีภาพ การทํารายตนเองหรือขูวาจะทํารายตนเอง เพ่ือบังคับใหผูอ่ืนยอมใหเงินหรือทรัพยสิน ไมอยูในความหมายของการขูเข็ญในมาตรานี้ ความผิดฐานกรรโชก จะสําเร็จเมื่อผูถูกขมขืนใจยอมเชนวานั้น การสนองรับของผูถูกขูไมตองถึงกับใหผูทําผิดไดประโยชนไปจริง

เพียงแตสัญญาหรือยินยอมวาจะใหก็ทําใหความผิดฐานนี้สําเร็จแลว แมผูถูกขมขืนใจยอม แมจะยอมไมเต็มที่ตามที่ถูกเรียกรองก็เปนความผิดสําเร็จ

(ข) เหตุที่ทําใหรับโทษหนักขึ้น มาตรา 337 วรรคทาย ถาความผิดฐานกรรโชกไดกระทําโดย (1) ขูวาจะฆา ขูวาจะทํารายรางกายใหผูถูกขมขืนใจ หรือผูอ่ืนใหไดรับอันตรายสาหัส หรือขูวาจะทําใหเกิดเพลิงไหมแกทรัพยของผูถูกขมขืนใจหรือผูอ่ืน หรือ (2) มีอาวุธติดตัวมาขูเข็ญ ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหกเดือนถึงเจ็ดป และปรบัตั้งแตหนึ่งพันบาทถึงหนึ่งหม่ืนสี่พันบาท

ใหวินิจฉัยวา กรณีตอไปนี้ผูกระทํามีความผิดฐานกรรโชกทรัพยหรือไม เพราะเหตุใด มีคนรายลักเอาวทิยุของแดงไป แดงไมทราบวาคนรายเปนใคร แตแดงไมชอบหนาขาวจึงบอกกับขาววา แดงเหน็ขาวเขาไปลักวิทยขุองแดงวันกอน ใหขาวเอาวิทยุมาคืนหรือใชราคา 2,000 บาท มิฉะนั้นจะไปแจงตํารวจใหมาลากคอขาวเขาคุก ขาวกลัวจะถูกจับเสียเวลาทํามาหากิน จึงยอมจายเงินใหแดงไป 2,000 บาท ดังนี้ แดงมีความผดิฐานใด

แดงมีความผิดฐานกรรโชก เพราะแดงไมทราบวาใครเปนคนราย แตแกลงกลาวหาขาวเพื่อจะเอาเงิน เปนการขมขืนใจขาวใหมอบเงินโดยขูเข็ญวาจะทําอันตรายตอเสรีภาพของขาวจนขาวตองยอมจายเงิน

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

114

12.1.2 ความผิดฐานรีดเอาทรัพย มาตรา 338 ผูใดขมขืนใจผูอ่ืน ใหยอมให หรือยอมจะใหตนหรือผูอ่ืนไดประโยชนในลักษณะที่เปนทรัพยสิน โดยการขูเข็ญวาจะเปดเผยความลับซึ่งการเปดเผยนั้นจะทําใหผูถูกขูเข็ญหรือบุคคลที่สามเสียหายจนผูถูกขมขืนใจยอมเชนวานั้น ผูนั้นกระทําความผิดฐานรีดเอาทรัพย ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหนึ่งปถึงสิบป และปรับตั้งสองพันบาทถึงสองหมื่นบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ขมขืนใจผูอ่ืน ใหยอมให หรือยอมจะให 2. ตนหรือผูอ่ืนไดประโยชนในลักษณะที่เปนทรัพยสิน 3. โดยการขูเข็ญวาจะเปดเผยความลับซึ่งการเปดเผยนั้นจะทําให

ผูถูกขูเข็ญหรือบุคคลที่สามเสียหาย 4. จนผูถูกขมขืนใจยอมเชนวานั้น

1. เจตนา

ความลับ ไมจําเปนตองรูเพียงคนเดียว อาจจะรูในวงจํากัด และประสงคจะปกปดคนที่อยูนอกวง ความลับ ไมจําเปนตองมีเจาของ เชน ความลับทางราชการ การเปดเผยความลับที่จะทําใหเกิดอันตรายแกชีวิต รางกาย เสรีภาพ ชื่อเสียงทรัพยสินแลว ผูท่ีทําการขูเข็ญยอมมีความผิดฐาน

กรรโชกดวย คําวา “ความลับ” ในมาตรา 338 หมายถึงอะไร จงอธิบายและยกตัวอยาง

ความลบัหมายถึง ขอเท็จจริงที่ยังไมประจักษแกคนทั่วไป และเปนขอเท็จจริงที่เจาของความลบัประสงคจะปกปด เชน การมีภริยานอย สูตรปรุงอาหาร เปนตน

12.1.3 เปรียบเทียบความผิดฐานกรรโชก รีดเอาทรัพย และความผิดตอเสรีภาพตามมาตรา 309 (ก) ความผิดฐานกรรโชกและรีดเอาทรัพย

(ข) ความผิดฐานกรรโชกและความผิดตอเสรีภาพตามมาตรา 309

ความผิดฐานกรรโชก

ความผิดตอเสรีภาพ

ความผิดฐานกรรโชก และรีดเอาทรัพยมีขอแตกตางที่สําคัญอยางไร

วิธีการที่ใชในการขูเข็ญ คือในความผดิฐานกรรโชก เปนการใชกําลังประทุษราย หรือขูเข็ญวาจะทําอันตรายตอชีวติ รางกาย เสรีภาพ ชื่อเสียง และทรัพยสิน แตความผิดฐานรีดเอาทรัพยเปนการขูเข็นวาจะเปดเผยความลบั ซึ่งทําใหผูถูกขูหรือบุคคลที่สามเสียหาย

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

115

12.2 ความผิดฐานชิงทรัพย

• ความผิดฐานชิงทรัพย เปนการลักทรัพย โดยการใชกําลังประทุษราย หรือขูเข็ญวาในทันใดนั้นจะใชกําลังประทุษราย • ถาการชิงทรัพยนั้นกระทําตอวัตถุบางชนิด หรือในสถานที่บางแหง หรือทําในบางเวลาหรือทําใหเกิดผลเปนอันตรายแกผูอ่ืน

หรือมีอุปกรณในการทําความผิดบางอยาง ผูกระทําจะตองรับโทษหนักขึ้นกวาการชิงทรัพยธรรมดา • ความผิดฐานชิงทรัพยท่ีมีการขูเข็ญวาจะใชกําลังประทุษราย มีลักษณะคลายกับความผิดฐานกรร โชก แตแตกตางกันตรงที่

ความผิดฐานชิงทรัพยเปนการขูวาจะใชกําลังประทุษรายในทันใดนั้น สวนความผิดฐานกรรโชกเปนการขูวาจะใชกําลังประทุษรายในอนาคต

12.2.1 การกระทําท่ีเปนความผิดฐานชิงทรัพย มาตรา 339 ผูใดลักทรัพยโดยใชกําลังประทุษราย หรือขูเข็ญวาในทันใดนั้นจะใชกําลังประทุษราย เพ่ือ (1) ใหความสะดวกแกการลักทรัพยหรือการพาทรัพยนั้นไป (2) ใหยื่นใหซึ่งทรัพยนั้น (3) ยึดถือเอาทรัพยนั้นไว (4) ปกปดการกระทําความผิดนั้น หรือ (5) ใหพนจากการจับกุม ผูนั้นกระทําความผิดฐานชิงทรัพย ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหาปถึงสิบป และปรับตั้งแตหนึ่งหม่ืนบาทถึงสองหมื่นบาท ถาความผิดนั้นเปนการกระทําท่ีประกอบดวยลักษณะดังท่ีบัญญัติไวในอนุมาตราหนึ่งอนุมาตราใดแหงมาตรา 335 หรือเปนการกระทําตอทรัพยท่ีเปนโค กระบือ เครื่องกลหรือเครื่องจักรที่ผูมีอาชีพกสิกรรมมีไวสําหรับประกอบกสิกรรม ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบปถึงสิบหาป และปรับตั้งแตสองหมื่นบาทถึงสามหมื่นบาท ถาการชิงทรัพยเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายแกกายหรือจิตใจผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบปถึงยี่สิบป และปรับตั้งแตสองหมื่นบาทถึงสี่หม่ืนบาท ถาการชิงทรัพยเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายสาหัส ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบหาปถึงยี่สิบป และปรับตั้งแตสามหมื่นบาทถึงสี่หม่ืนบาท ถาการชิงทรัพยเปนเหตุใหผูอ่ืนถึงแกความตาย ผูกระทําตองระวางโทษประหารชีวิต หรือจําคุกตลอดชีวิต

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ลักทรัพย 2. โดยใชกําลังประทุษราย หรือขูเข็ญวาในทันใดนั้นจะใชกําลัง

ประทุษราย

1. เจตนา 2. เพ่ือ (1) ใหความสะดวกแกการลักทรัพยหรือการพาทรัพยนั้นไป (2) ใหย่ืนใหซึ่งทรัพยนั้น (3) ยึดถือเอาทรัพยนั้นไว (4) ปกปดการกระทําความผิดนั้น หรอื (5) ใหพนจากการจับกุม

การกระชากหรือแยงทรัพย ถาเพียงแตเพ่ือใหไดทรัพยขาดหลุดติดมือไปไมเปนการใชกําลังกระทําตอกาย จึงไมใชชิงทรัพย แตเปนวิ่งราวทรัพย ถาการกระทํารุนแรงถึงขนาดเปนภัยตอกายก็เปนชิงทรัพยได

การขูเข็ญที่จะเปนชิงทรัพย ตองเปนการใชกําลังประทุษรายเทานั้น และการขูเข็ญจะตองเปนเรื่องใชกําลังประทุษรายในทันใดนั้นดวย การทํารายตองเกิดขึ้นขณะที่มีการลักทรัพย ถาขาดตอนแลวยอมไมเปนการชิงทรัพย แตจะเปนลักทรัพยกับทํารายรางกายซึ่งเปน

ความผิดหลายกรรม

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

116

ถาคนรายลักทรัพยถูกติดตาม จึงท้ิงทรัพยหลบหนี แลวจึงเกิดทํารายกัน ไมถือวาความผิดขาดตอน การเอาทรัพยท่ีลักมาไปซอนไวยังทีหนึ่งชั่วคราวเพื่อกลับมาเอาทรัพยพาตอไป ก็ถือวายังไมขาดตอน ในกรณีท่ีมีผูกระทําผิดหลายคน บุคคลที่รวมกระทําจะมีความผิดฐานชิงทรัพยจะตองรวมกันกระทําท้ังการลักทรัพย และใชกําลัง

ประทุษราย ถามีการทํารายและมีการลักทรัพย แตการทํารายนั้นมิไดทําเพ่ือมีจุดมุงหมายอยางใดอยางหนึ่งในมาตรา 339(1)-(5) ก็ไมถือเปน

การชิงทรัพย แดงกับดําไปดืม่สรุาดวยกัน เกิดววิาทกันโตเถียงและชกตอยกัน ดําสูแดงไมไดจึงชักมีดออกมาแทงแดงถึงแกความตาย เมื่อแดงตายแลว ดําแลเห็น

สรอยคอทองคําหนัก 3 บาท ที่แดงสวมอยูนึกอยากได จึงปลดสายสรอยเอาไป ดังนี้ดํามีความผิดฐานใด ดํามีความผิดฐานฆาผูอื่นตามมาตรา 288 และความผิดฐานลักทรัพยโดยมีอาวุธตามมาตรา 335(7) แตไมผิดฐานชิงทรัพยเพราะดํามิไดทาํราย

แดงโดยมีเหตุจูงใจเกี่ยวกับทรัพย เมือ่แดงตายแลวดาํจึงเกิดเจตนาทุจริตลกัทรัพยไป 12.2.2 เหตุท่ีทําใหรับโทษหนักขึ้น

เหตุท่ีทําใหรับโทษหนักขึ้นในความผิดฐานชิงทรัพยมีบัญญัติไวในมาตรา 339 วรรคสอง วรรคสาม วรรคสี่ และวรรคทาย มาตรา 339 ทวิ และมาตรา 339 ตรี มาตรา 339 ทวิ ถาการชิงทรัพยไดกระทําตอทรัพยตามมาตรา 335 ทวิ วรรคแรก ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบปถึงสิบหาปและปรับตั้งแตสองหม่ืนบาทถึงสามหมื่นบาท ถาการชิงทรัพยนั้นเปนการกระทําในสถานที่ ดังท่ีบัญญัติไวในมาตรา 335 ทวิ วรรคสองดวย ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบปถึงยี่สิบป และปรับตั้งแตสองหมื่นบาทถึงสี่หม่ืนบาท ถาการชิงทรัพยตามวรรคแรกหรือวรรคสองเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายแกกายหรือจิตใจ ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบหาปถึงยี่สิบป และปรับตั้งแตสามหมื่นบาทถึงสี่หม่ืนบาท ถาการชิงทรัพยตามวรรคแรกหรือวรรคสองเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายสาหัส ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตลอดชีวิตหรือจําคุกตั้งแตสิบหาปถึงยี่สิบป ถาการชิงทรัพยตามวรรคแรกหรือวรรคสองเปนเหตุใหผูอ่ืนถึงแกความตาย ผูกระทําตองระวางโทษประหารชีวิต มาตรา 340 ตรี ผูใดกระทําความผิดตามมาตรา 339มาตรา 339 ทวิ มาตรา 340 หรือมาตรา 340 ทวิ โดยแตงเครื่องแบบทหารหรือตํารวจ หรือแตงกายใหเขาใจวาเปนทหารหรือตํารวจ หรือโดยมีหรือใชอาวุธปนหรือวัตถุระเบิด หรือโดยใชยานพาหนะเพื่อกระทําผิด หรือพาทรัพยนั้นไป หรือเพ่ือใหพนการจับกุม ตองระวางโทษหนักกวาท่ีบัญญัติไวในมาตรานั้น ๆ ก่ึงหนึ่ง

มวงเขาไปในเรือนของเหลืองตอนกลางคืน และลักเอาพระพุทธรูป 1 องค ซึ่งอยูในหองพระไป เมื่อมวงออกจากเรือนมาถึงประตูรั้วก็พบตํารวจผานมา มวงจึงใชไมตีศีรษะตํารวจสลบ แลวหนีไป มวงมีความผิดฐานใด

มวงมีความผดิฐานชิงทรัพยตามมาตรา 339 วรรค 2 เพราะทําการลักทรัพยในเคหสถานและในเวลากลางคืน มวงไมมีความผิดตามมาตรา 339 ทว ิเพราะพระพุทธรปูเปนทรัพยสวนตวัของเหลือง มิใชเปนที่สักการะบูชา ของคนทั่วไป หรือเปนสมบัติของชาต ิ

12.2.3 เปรียบเทียบความผิดฐานชิงทรัพยกับกรรโชก

ความผิดฐานชิงทรัพย ความผิดฐานกรรโชก ลักษณะพ้ืนฐาน • มีความผิดฐานลักทรัพยเปนพ้ืนฐาน • มีความผิดตอเสรีภาพตามมาตรา

309 เปนพ้ืนฐาน วัตถุท่ีเปนองคความผิด • มีลักทรัพยเปนฐาน

• เปนทรัพยท่ี “เอาไป” ได • สังหาริมทรัพย

• มีความหมายกวางกวา • เปนทรัพยประเภทใดๆ ก็ได • เปนเพียงประโยชนในทรัพยสินก็พอ

ลักษณะของการกระทํา • แยงการครอบครอง • ขมขืนใจใหผูอ่ืนยอมหรือยอมจะให

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

117

• อาจยังไมมีการไดทรัพยไปจริงๆ ได อันตรายที่ใชในการขูเข็ญ • ใชกําลังประทุษรายหรือขูเข็ญวา

ทันใดนั้นจะใชกําลังประทุษรายตอตัวบุคคล

• ใชกําลังประทุษรายก็ได ขูวาจะทํารายรางกายขณะนั้นหรือในอนาคตก็ได หรือขูวาจะทําอันตรายตอสิทธิอ่ืนๆ เชน เสรีภาพ ชื่อเสียง ทรัพยสินก็ได

• มีลักษณะกวางขวางและครอบคลุมการขูเข็ญในการชิงทรัพยไวหมด

การใชกําลังประทุษรายหรือขูเข็ญ

• มีมูลเหตุจูงใจไดถึง 5 ประการ • ตองทําไปเพ่ือใหผูถูกขูยอมใหหรือยอมจะใหทรัพยเทานั้น

วัตถุที่เปนองคประกอบความผิดในความผิดฐานชิงทรัพยกับกรรโชกทรัพยตางกันอยางไร วัตถุที่องคประกอบความผดิในความผิดฐานชิงทรัพยคือทรัพยเทานั้น แตความผิดฐานกรรโชกรวมถึงประโยชนในลักษณะที่เปนทรัพยสินดวย

12.3 ความผิดฐานปลนทรัพย

• ความผิดฐานปลนทรัพย เปนการชิงทรัพยท่ีมีลักษณะรายแรง เพราะมีผูรวมกระทําผิดหลายคน (ตั้งแต 3 คน ขึ้นไป) ซึ่งกอใหเกิดความหวาดเสียวและตื่นตกใจแกผูกระทําและผูพบเห็น กฎหมายจึงกําหนดใหโทษไวสูงสุดในบรรดาความผิดเก่ียวกับทรัพยท้ังหลาย

• ถาการปลนทรัพยนั้นกระทําตอวัตถุบางชนิดหรือกระทําในสถานที่บางแหงหรือทําใหเกิดผลเปนอันตรายแกผูอ่ืน หรือมีอุปกรณในการทําความผิดบางอยาง ผูกระทําตองจะตองปรับโทษหนักขึ้นกวาการปลนทรัพยธรรมดา

12.3.1 การกระทําท่ีเปนความผิดฐานปลนทรัพย มาตรา 340 ผูใดชิงทรัพยโดยรวมกันกระทําความผิดดวยกันตั้งแตสามคนขึ้นไป ผูนั้นกระทําความผิดฐานปลนทรัพย ตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบปถึงสิบหาป และปรับตั้งแตสองหม่ืนบาทถึงสามหมื่นบาท ถาในการปลนทรัพย ผูกระทําแมแตคนหนึ่งคนใดมีอาวุธติดตัวไปดวย ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบสองปถึงยี่สิบปและปรับตั้งแตสองหมื่นสี่พันบาทถึงสี่หม่ืนบาท ถาการปลนทรัพยเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายสาหัส ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตลอดชีวิต หรือจําคุกตั้งแตสิบหาปถึงยี่สิบป ถาการปลนทรัพยไดกระทําโดยแสดงความทารุณจนเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายแกกายหรือจิตใจ ใชปนยิง ใชวัตถุระเบิด หรือกระทําทรมาน ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตลอดชีวิต หรือจําคุกตั้งแตสิบหาปถึงยี่สิบป ถาการปลนทรัพยเปนเหตุใหผูอ่ืนถึงแกความตาย ผูกระทําตองระวางโทษประหารชีวิต

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ชิงทรัพย 2. โดยรวมกันกระทําความผิดดวยกันตั้งแตสามคนขึ้นไป

1. เจตนา 2. มูลเหตุจูงใจในความผิดฐานชิงทรัพย

แดงวางแผนใหดํากับเหลืองไปทาํการลักทรัพยที่บานขาว โดยสั่งวาถาขาวตืน่ขึ้นมาพบใหแทงขาวใหตาย ดาํกับเหลืองขึ้นไปบนบานขาวและลักเอาเงินในตูเซฟของขาวไดตามแผนโดยขาวไมตื่น ขณะที่ปนรั้วออกมาพอดีพบตาํรวจ ดําจึงใชมีดแทงตํารวจบาดเจ็บ ดังนี้ ดํา แดง เหลืองมีความผิดฐานใด

ดําและเหลืองมีความผิดฐานชิงทรัพยตามมาตรา 339 วรรค 3 สวนแดงเปนผูใชในการชิงทรัพยตองรับโทษเสมือนตัวการ แตทั้งสามคนไมผิดฐานปลนทรัพย เพราะแดงมิไดรวมในการกระทําความผิดอยางเปนตัวการดวย

12.3.2 เหตุท่ีทําใหรับโทษหนักขึ้น

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

118

เหตุท่ีทําใหรับโทษหนักขึ้น ไดแก มาตรา 340 วรรคสอง วรรคสาม วรรคสี่ และวรรคทาย และมาตรา 340 ทวิ มาตรา 340 ทวิ ถาการปลนทรัพยไดกระทําตอทรัพยตามมาตรา 334 ทวิ วรรคแรก ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบปถึงยี่สิบป และปรับตั้งแตสองหม่ืนบาทถึงสี่หม่ืนบาท ถาการปลนทรัพยนั้นเปนการกระทําในสถานที่ดังท่ีบัญญัติไวในมาตรา 335 ทวิ วรรคสองดวย ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตสิบหาปถึงยี่สิบป และปรับตั้งแตสามหมื่นบาทถึงสี่หม่ืนบาท ถาการปลนทรัพยตามวรรคแรกหรือวรรคสอง ผูกระทําแมแตคนหนึ่งคนใดมีอาวุธติดตัวไปดวย ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตลอดชีวิตหรือจําคุกตั้งแตสิบหาปถึงยี่สิบป ถาการปลนทรัพยตามวรรคแรกหรือวรรคสองเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายสาหัส ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตลอดชีวิต ถาการปลนทรัพยตามวรรคแรกหรือวรรคสองไดกระทําโดยแสดงความทารุณจนเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายแกกายหรือจิตใจ ใชปนยิงใชวัตถุระเบิด หรือกระทําทรมาน ผูกระทําตองระวางโทษประหารชีวิตหรือจําคุกตลอดชีวิต ถาการปลนทรัพยตามวรรคแรกหรือวรรคสองเปนเหตุใหผูอ่ืนถึงแกความตาย ผูกระทําตองระวางโทษประหารชีวิต

แดง ดํา และขาว เขาทาํการลักทรัพยที่บานของเหลือง และเกิดยิงตอสูกันระหวางแดงกับเหลือง ปรากฏวากระสุนไปถูกดําถึงแกความตาย ปรากฏวาขาวไมทราบขาววาแดงมปีนติดตัวมาดวย ดงันี้ แดงและขาวจะมีความผิดฐานใด

แดงมีความผิดฐานปลนทรัพยโดยมีอาวุธปนและใชปนยิง ตามมาตรา 340 วรรค 4 และ มาตรา 340 ตรี แตไมผิดตามมาตรา 340 วรรคทาย เพราะดาํเปนพวกเดียวกับแดงและขาวไมใชคนอื่น

ขาวมีความผดิฐานปลนทรัพยโดยมีอาวุธปนตามมาตรา 340 วรรค 4 แตไมมีความผดิตามมาตรา 340 ตรี เพราะกฎหมายเอาผดิเฉพาะคนที่มีปนคนเดียว

คําถามทายบท

1. แดงกระตุกสรอยคอของดํา สรอยคอขาดติดมือแดงไป การกระทําดังกลาวเปนการใชกําลังประทุษราย 2. ขาวโทรศัพทไปขูแดงวา ใหเตรียมเงินไว 1,000 บาท พรุงนี้จะไปเอา ถาไมไดเงินจะเผาบานแดงใหหมด แดงกลัวจึงสัญญาวาจะเตรียมเงินไวให ขาว

มีความผิดฐานกรรโชก 3. เฮงโทรศัพทไปขูมิง่วา ถาไมยอมจายเงิน 2,000 บาท จะไมสามารถมีชวีิตอยูเห็นพระอาทติยในวันรุงขึ้น มิ่งมีความกลวัจึงยอมใหเงินไป ความผดิ

ฐานกรรโชกนี้ ผูกระทําผิดตองรับโทษมากที่สุด 4. การขูเข็ญ ขูวาจะเปดเผยความลับ เปนความผิดฐานรดีเอาทรัพย 5. ความผิดฐานปลนทรัพยแตกตางจากความผิดฐานชิงทรัพยคือ ปลนทรัพยมีผูกระทําความผิดมากกวาชิงทรัพย 6. แดงเขียนจดหมายไปถึงขาวมีขอความวา แดงทราบขาววาขาวเปนภรรยานอยของเสี่ยชาญ ถาขาวไมอยากใหเรื่องนี้เปดเผยในคอลัมนซุบซบิของ

หนังสือพิมพ ขาวจะตองเขียนเช็คใหแดง 100,000 บาท ขาวทราบแลวเกิดความกลวัวาตนจะเสียหายยอมเขียนเช็คใหแดง แตยังไมทันสงเช็คไป แดงก็ถูกจับเสียกอน ดังนี้ แดงมีความผิดฐานรีดเอาทรัพย

7. ขาวเขาไปในรานของเขียว และหยิบสุราติดมือมา 1 ขวด เขียวรองเรียกใหจายเงิน ขาวจึงชักมีดออกมา เขียวเห็นมีดเกิดความกลัวจึงยอมใหขาวไปโดยดี ดังนี้ ขาวจะมีความผิดฐานชิงทรัพย

8. เฮงเขาไปในรานของงุมและชักมีดออกมาถือไวและพูดกบังุมวาใหเตรียมเงินให 1,000 บาท พรุงนี้จะมาเอางุมบอกวาไมมีเงินเลย พอดีตํารวจเขามาในรานจับเฮงได ดงันั้น เฮงมีความผดิฐานพยายามกรรโชกทรัพยโดยมีอาวุธติดตัวมาขูเข็ญ

9. ความผิดฐานชิงทรัพยโดยเอากระบือของชาวนาไปผูกระทําตองรับโทษสูงกวา ความผิดฐานชิงทรัพยรถยนต 10. ฟากับมิ่งวาจางเกงคนขับแท็กซี่ใหไปสงที่ซอยอารี พอถึงที่เปลี่ยวฟาก็เอามดีจี้เกงใหถอดแหวนให พอไดแหวนแลวทั้งฟาและมิ่งก็วิ่งหนีไป ดังนี้ มิ่ง

จะมีความผิดฐานชงิทรัพยโดยมีอาวุธ 11. องคประกอบสําคญัของความผิดฐานปลนทรัพยคือ มีผูกระทําผิดสามคน

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

119

13.1 ความผิดฐานฉอโกง

• ลักษณะสําคัญของความผิดฐานฉอโกง คือ การหลอกลวงเอาทรัพยสินของผูอ่ืน การหลอกลวงอาจทําโดยแสดงขอความอันเปนเท็จหรือปกปดขอเท็จจริง อันควรบอกใหแจงก็ได

• การฉอโกงซึ่งทําโดยการปลอมตัวเปนคนอื่น หรือหลอกลวงคนโงเขลา หรือหลอกลวงประชาชนทั่วไปยอมมีลักษณะรายแรง ซึ่งผูกระทําตองรับโทษหนักขึ้น

• การลอลวงใหเกิดความเสียหายแกทรัพยสินของผูอ่ืนในบางกรณี แมผูกระทําจะมิไดไปซึ่งทรัพยสิน กฎหมายก็ถือเปนความผิด 13.1.1 การกระทําท่ีเปนความผิดฐานฉอโกง มาตรา 341 ผูใดโดยทุจริต หลอกลวงผูอ่ืนดวยการแสดงขอความอันเปนเท็จ หรือปกปดขอความจริงซึ่งควรบอกใหแจงและโดยการหลอกลวงดังวานั้น ไดไปซึ่งทรัพยสินจากผูถูกหลอกลวงหรือบุคคลที่สาม หรือทําใหผูถูกหลอกลวงหรือบุคคลที่สาม ทําถอน หรือทําลายเอกสารสิทธิ ผูนั้นกระทําความผิดฐานฉอโกง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกินหกพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. หลอกลวงผูอ่ืน

a. ดวยการแสดงขอความอันเปนเท็จ หรอื b. ปกปดขอความจริงซึ่งควรบอกใหแจง

2. โดยการหลอกลวงดังวานั้น a. ไดไปซึ่งทรัพยสินจากผูถูกหลอกลวงหรือบุคคลที่สาม b. ทําใหผูถูกหลอกลวงหรือบุคคลที่สาม ทําถอน หรือ

ทําลายเอกสารสิทธิ

1. เจตนา 2. โดยทุจริต

การหลอกลวง คือ การทําใหผูอ่ืนหลงเชื่อผิดไปจากความจริง มิใชเพียงแตถือเอาประโยชนจากความหลงผิดของผูอ่ืน ซึ่งตนมิไดกอใหเกิดขึ้น เชน ดําบอกขาววาท่ีดินแปลงนี้มีถนนตัดผานราคาดี จะขายใหขาว 10,000 บาท ซึ่งเปนความเท็จ แตถาขาวเขาใจเองวาท่ีดินมีถนนตัดผานและขอซื้อจากดํา 10,000 บาท แมดําจะทราบวาขาวเขาใจผิด ก็ไมถือวาดําหลอกลวง

การแสดงขอความอันเปนเท็จนั้น สิ่งท่ีแสดงตองมีลักษณะเปนเท็จจริงซึ่งไมตรงกับความเปนจริงในขณะที่กลาว ดังนั้นถาขอเท็จจริงท่ีแสดงเปนความจริง แมผูกลาวจะเขาใจวาเปนความเท็จ และกลาวเพื่อจะหลอกลวงผูอ่ืน ก็ไมถือวาเปนการแสดงความเท็จ

การแสดงความคิดเห็น หรือการคาดคะเน ไมใชการยืนยันขอเท็จจริง จึงไมเปนการแสดงขอความเท็จ แมความคิดเห็นหรือการคาดคะเนนั้นจะผิด แตตองระวังวา การคาดคะเนนั้นตองอยูบนขอเท็จจริง และขอเท็จจริงท่ีเปนเท็จก็อาจะเปนการหลอกลวงได

การลักทรัพย การเอาไปตองมีการแยงการครอบครอง สวนการไดไปในความผิดฐานฉอโกง จะตองเปนการไดกรรมสิทธ์ิหรือการครอบครองจากผูครอบครองหรือเจาของ การไดไปไมมีการแยงการครอบครอง หากแตผูครอบครองสงมอบการครอบครองหรือกรรมสิทธ์ิใหโดยถูกหลอกลวง จุดนี้ทําใหความผิดฐานฉอโกงตางจากลักทรัพย

13. ความผิดฐานฉอโกง โกงเจาหนี้ และยักยอก • ความผิดฐานฉอโกง เปนการประทุษรายตอทรัพยโดยที่เจาของทรัพยยินยอมสงมอบทรัพยให โดยผูกระทําผิดมิไดแยงการ

ครอบครอง หากแตเจาของสงมอบใหเพราะถูกผูกระทําผิดหลอกลวง • ความผิดฐานโกงเจาหนี้มีความมุงหมายเพื่อคุมครองการบังคับชําระหนี้ของเจาหนี้ เพ่ือมิใหลูกหนี้ทําการยักยอกถายเท

ทรัพยสินของตน หรือทําความเสียหายแกหลักประกันในการชําระหนี้ • ความผิดฐานยักยอกสวนมากจะเกิดจากความไวเนื้อเชื่อใจของเจาทรัพย ท่ีสงมอบทรัพยใหคนอื่นครอบครองแทน แลวผู

ครอบครองกลับเบียดบังเอาทรัพยนั้นไป ซึ่งมีลักษณะเปนเรื่องสวนตัวระหวางผูกระทํากับเจาทรัพยจึงเปนความผิดอันอาจยอมความกันได

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

120

การหลอกลวงใหเขาสละกรรมสิทธ์ิในทรัพย โดยผูหลอกมิไดเขาถือเอาทรัพยนั้น ก็ไมเปนการไดไปตามมาตรานี้ ผูกระทําไมมีความผิด ความผิดฐานฉอโกง เปนความผิดสําเร็จเมื่อทรัพยไปอยูในความครอบครอบของผูกระทําผิดแลว ถาเพียงมีแตการโอนกรรมสิทธ์ิ โด

ยังไมสงมอบการครอบครอง ก็ยังไมถือวาเปนความผิดสําเร็จ เพราะกฎหมายอาญามุงถึงการไดตัวทรัพยไปเปนใหญ ทรัพยท่ีอยูในความครอบครองของผูกระทําผิดแลวยอมจะไมมีการไดไปจากเจาของอีก จึงไมเปนฉอโกง การหลอกใหทํา เพิกถอนหรือทําลายเอกสารสิทธ์ิ ความผิดสําเร็จเมื่อมีการกระทําดังกลาวเกิดขึ้น นายมกรไดเสนอขายรถยนตใหนายพฤษภ นายพฤษภเกี่ยงใหนายมกรนํารถไปสงมอบที่บานของตนที่เชียงใหม มิฉะนั้นก็จะไมซื้อ นายมกรตกลงรับปาก

โดยความจริงคิดไวแลวจะไมนํารถขึ้นไปสงที่เชียงใหมที่รับปากก็เพ่ือจะใหนายพฤษภซื้อรถเทานั้น นายพฤษภจึงจายเงินใหมกรและกลับไปเชียงใหม นายพฤษภรออยูหลายวันก็ไมมีใครเอารถมาสง นายพฤษภจึงไปแจงความวานายมกรฉอโกง ใหวินิจฉัยวานายมกรมีความผดิฐานฉอโกงหรือไม

นายมกรไมมีความผิดฐานฉอโกง เพราะนายมกรเพียงรับปากวาจะทําอะไรใหนายพฤษภแลวไมทําเทานั้น ไมถึงขัน้แสดงขอเท็จจริงอันเปนเท็จ จึงไมมีฉอโกง

13.1.2 ฉอโกงไปโดยแสดงตนเปนคนอื่น หรืออาศัยความเขลาของผูถูกหลอกลวง มาตรา 342 ถาในการกระทําความผิดฐานฉอโกง ผูกระทํา (1) แสดงตนเปนคนอื่น หรือ (2) อาศัยความเบาปญญาของผูถูกหลอกลวงซึ่งเปนเด็ก หรืออาศัยความออนแอแหงจิตของผูถูกหลอกลวง ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. มีการการกระทําความผิดฐานฉอโกง 1. ผูกระทํา

a. แสดงตนเปนคนอื่น หรือ b. อาศัยความเบาปญญาของผูถูกหลอกลวงซึ่งเปนเด็ก หรอื

อาศัยความออนแอแหงจิตของผูถูกหลอกลวง การใชชื่อเท็จเพ่ือปกปดชื่อจริง ถามิไดมุงหมายใหผูฟงเขาใจวาเปนคนอื่น ก็ไมผิดตามาตรานี้ เพราะการใชชื่อเท็จนี้ ผูถูกหลอกก็ยังคง

เขาใจวาผูหลอกก็คือตัวผูหลอกเอง เพียงแตเขาใจวามีชื่อเปนอยางอ่ืนตามที่ผูหลอกแจง เด็กในมาตรานี้หมายถึง ผูอายุไมเกิน 16 ปบริบูรณ นายแสงเอาสมุดเช็คของนายสอนมาเซ็นชื่อลงในเช็คสั่งจายเงินสด 10,000 บาท แลวนําไปขึน้เงินจากธนาคาร ธนาคารจายเงินใหนายแสง ดังนี้ นายแสงจะ

มีความผิดฐานใด แสงหลอกลวงธนาคารโดยแสดงความเท็จวา สอนออกเช็คใหตนทําใหธนาคารจายเงินให แตไมเปนการหลอกลวงโดยตนเปนคนอื่น เพราะแสง

ไมไดแสดงวาตนเปนคนอื่น แสงมีความผิดตามมาตรา 341 แตไมผิดตามมาตรา 342 13.1.3 ฉอโกงประชาชน มาตรา 343 ถาการกระทําความผิดตามมาตรา 341 ไดกระทําดวยการแสดงขอความอันเปนเท็จตอประชาชน หรือดวยการปกปดความจริงซึ่งควรบอกใหแจงแกประชาชน ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาปหรือปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ ถาการกระทําความผิดดังกลาวในวรรคแรก ตองดวยลักษณะดังกลาวในมาตรา 342 อนุมาตราหนึ่งอนุมาตราใดดวย ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหกเดือนถึงเจ็ดป และปรับตั้งแตหนึ่งพันบาทถึงหนี่งหม่ืนสี่พันบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. กระทําผิดฐานฉอโกง 2. กระทําตอประชาชน

1. เจตนา

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

121

การหลอกลวงตองเปดกวางตอประชาชนทั่วไป หรือประชาชนกลุมหนึ่ง ซึ่งไมเจาจะตัวคน เม่ือมีการไดแสดงความเท็จตอประชาชนเปนการทั่วไปแลว จะมีก่ีคนทราบไมสําคัญ ถามีผูใดผูหนึ่งเชื่อ จนผูกระทําไดทรัพยสินไป ก็เปนการฉอโกงประชาชนแลว

สมศักดิ์เขียนจดหมายถึงแดง ดํา และ เขียว มีขอความวา สมศักดิ์สามารถจัดหางานใหทําไดที่ประเทศซาอุดิอาระเบีย รายไดเดือนละ 20,000 บาท โดยสมศักดิ์ไมไดตั้งใจจัดหางานใหคนทําจริงๆ ผูสมัครตองย่ืนใบสมัครและเสยีเงิน 2,000 บาท แดงกับดําหลงเช่ือจึงเสียเงินใหสมศักดิ์ไปคนละ 2,000 บาท ดังนี้สมศักดิ์มีความผิดฐานใด

สมศักดิ์มีความผิดฐานฉอโกงตามมาตรา 341 แตไมผดิตามมาตรา 343 เพราะลักษณะการกระทาํเปนการหลอกลวงคนในวงจํากัด ไมไดเปดแกประชาชนทั่วไป

13.1.4 หลอกลวงใชแรงงานผูอ่ืน มาตรา 344 ผูใดโดยทุจริต หลอกลวงบุคคลตั้งแตสิบคนขึ้นไปใหประกอบการงานอยางใด ๆ ใหแกตนหรือใหแกบุคคลที่สาม โดยจะไมใชคาแรงงานหรือคาจางแกบุคคลเหลานั้น หรือโดยจะใชคาแรงงานหรือคาจางแกบุคคลเหลานั้น ต่ํากวาท่ีตกลงกัน ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกินหกพันบาทหรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. หลอกลวงบุคคลตั้งแตสิบคนขึ้นไปใหประกอบการงานอยางใด

ๆ ใหแกตนหรือใหแกบุคคลที่สาม 1. เจตนา 2. โดยทุจริต 3. โดยจะไมใชคาแรงงานหรือคาจางแกบุคคลเหลานั้น หรือโดย

จะใชคาแรงงานหรือคาจางแกบุคคลเหลานั้น ต่ํากวาท่ีตกลงกัน

ถาผูกระทํามิไดมีเจตนาเชนนี้มาแตแรก แตภายหลังไมยอมจายเงิน หรือขอตอรองนอยกวาท่ีตกลงกันเพราะเหตุผลอ่ืน เชน หาเงินไมทัน การคาขาดทุน หรือเจตนาทุจริตภายหลัง ก็ไมเปนความผิดตามมาตรานี้

ดําประกาศรบัสมคัรพนักงานหญิงบริการมาทาํงานในสถานอาบอบนวด และอบไอน้ํา ซึ่งดําจัดตั้งขึ้นโดยตกลงใหคาจางเดือนละ 6,000 บาท และแบงเปอรเซ็นตจากคาบริการที่ลูกคาจายอีกรอยละ 10 สวนแบงเปอรเซ็นตจายทุกวัน แตเงินเดือนจายตอนสิ้นเดือน มีหญิงมาสมัครทํางาน 40 คน สองเดือนแรกดําจายเงินเดือนครบถวนแตพอเดือนทีส่ามกิจการขาดทุน พอสิ้นเดือนดําปดกิจการและหลบหนีไปไมยอมจายเงินเดือน ดงันี้ดํามีความผิดฐานใด

ดําไมมีความผิดอาญา เพราะดาํไมไดมีเจตนาทุจริตจะไมจายคาจางมาแตแรก 13.1.5 ซื้อและบริโภคอาหารโดยไมชําระเงิน มาตรา 345 ผูใดสั่งซื้อและบริโภคอาหารหรือเครื่องดื่มหรือเขาอยูในโรงแรม โดยรูวาตนไมสามารถชําระเงินคาอาหาร คาเครื่องดื่มหรือคาอยูในโรงแรมนั้น ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามเดือน หรือปรับไมเกินหารอยบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. สั่งซื้อและบริโภคอาหารหรือเครื่องดื่มหรือเขาอยูในโรงแรม 1. เจตนา

2. โดยรูวาตนไมสามารถชําระเงินคาอาหาร คาเครื่องดื่มหรือคาอยูในโรงแรม

ส่ังซื้อและบริโภคอาหารหรอืเครื่องดื่ม ตองมีการสั่งซื้ออาหารและเครื่องดื่มมาบริโภคทันท ี ความรูวาตนไมสามารถชําระคาอาหาร เครื่องดื่มหรือท่ีพัก ตองมีอยูขณะแรกสั่งอาหาร หรือเขาพัก ถาตอนแรกคิดวามีพอ แต

ภายหลังไมพอจาย ไมเปนความผิดตามาตรานี้ มวงเขาไปซื้อขาวมันไก เกาเหลาลูกชิ้น และโอเลี้ยงอีก 1 แกว รวมราคา 70 บาท เมื่อกินเสร็จแลวจะจายเงินปรากฏวากระเปาสตางคหายไป จึงไมมีเงินจาย

ดังนี้มวงจะมีความผิดหรือไม มวงไมมีความผิด เพราะตอนแรกที่สั่งอาหาร มวงยังเขาใจวาตนมีเงินพอที่จะชําระคาอาหาร มาทราบวากระเปาสตางคหายเมื่อกินอาหารเสร็จแลว

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

122

13.1.6 ชักจูงผูอ่ืนใหจําหนายทรัพยสินโดยเสียเปรียบ มาตรา 346 ผูใดเพ่ือเอาทรัพยสินของผูอ่ืนเปนของตนหรือของบุคคลที่สาม ชักจูงผูหนึ่งผูใดใหจําหนายโดยเสียเปรียบซึ่งทรัพยสิน โดยอาศัยเหตุท่ีผูถูกชักจูงมีจิตออนแอ หรือเปนเด็กเบาปญญา และไมสามารถเขาใจตามควรซึ่งสารสําคัญแหงการกระทําของตน จนผูถูกชักจูงจําหนายซึ่งทรัพยสินนั้น ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสองป หรือปรับไมเกินสี่พันบาทหรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ชักจูงผูหนึ่งผูใดใหจําหนายโดยเสียเปรียบซึ่งทรัพยสิน 2. โดยอาศัยเหตุท่ีผูถูกชักจูงมีจิตออนแอ หรือเปนเด็กเบาปญญา

และไมสามารถเขาใจตามควรซึ่งสารสําคัญแหงการกระทําของตน

1. เจตนา 2. เพ่ือเอาทรัพยสินของผูอ่ืนเปนของตนหรือของบุคคลที่สาม

ความผิดฐานนี้จะสําเร็จเมื่อผูถูกชักจูงจําหนายทรัพยสิน โดยการจําหนาย สวนหนึ่งมาจากการชักจูง ถาผูกระทําชักจูงใจหรือเขาไมเชื่อหรือไมจําหนาย ก็เปนแคพยายามกระทําผิดเทานั้น

เด็กชายแดงไดรับมรดกเปนภาพเขียนสีน้ํามันหลายภาพจากคุณปู ซึ่งถึงแกกรรมไป เหลืองซึง่เปนลุงไดขอซื้อภาพเขียนภาพหนึ่งชื่อ “อยาลืมฉัน” ดวยราคา 10,000 บาท โดยเหลืองเขาใจวาภาพนีเ้ปนภาพเขียนของปกาสโซมีราคาถึง 200,000 บาท แตความจริงภาพนี้ไมใชของปกาสโซ และมีราคาเพียง 8,000 บาท แดงซึ่งไมรูคุณคาของภาพเขียนก็ยอมขายใหเพราะอยากไดเงิน ดังนี้เหลืองจะมีความผิดหรือไม

เหลืองไมมีความผดิ เพราะแดงจําหนายทรัพยสินโดยไมเสียเปรียบ 13.1.7 แกลงทําใหวัตถุท่ีเอาประกันภัยเสียหาย มาตรา 347 ผูใดเพ่ือใหตนเองหรือผูอ่ืนไดรับประโยชนจากการประกันวินาศภัย แกลงทําใหเกิดเสียหายแกทรัพยสินอันเปนวัตถุท่ีเอาประกันภัย ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาทหรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. แกลงทําใหเกิดเสียหาย 2. ทรัพยสินอันเปนวัตถุท่ีเอาประกันภัย

1. เจตนา 2. เพ่ือใหตนเองหรือผูอ่ืนไดรับประโยชนจากการประกันวินาศ

ภัย

แดงเอาประกันรถยนตของตนเพื่อความเสียหายใดๆไว ตอมารถยนตของแดงเกามากขบัไมคอยดี แดงอยากไดรถใหม จึงใหดําแกลงขับรถของตนไปชนตนไมเสียหายหนักจนซอมไมได แลวจึงไปเรียกเงินคาทดแทนจากบริษัทรบัประกันภัย ดังนี้ดําและแดงจะมีความผิดฐานใด

ทั้งดําและแดงมีความผิดตามมาตรา 347 โดยดําเปนผูกระทํา และแดงเปนผูใช 13.1.8 ความผิดฐานฉอโกงซึ่งอาจยอมความได มาตรา 348 ความผิดในหมวดนี้ นอกจากความผิดตามมาตรา 343 เปนความผิดอันยอมความได

ความผิดฐานฉอโกงเปนความผิดอันยอมความได ทําใหการดําเนินคดีตองเริ่มตนที่ผูเสียหาย คือ ผูเสียหายอาจรองทุกขตอเจาพนักงานตํารวจใหทําการสอบสวน และใหพนักงานอัยการยื่นฟอง หรือฟองเองก็ได ถาผูเสียหายไมยอมรองทุกข เจาพนักงานก็ไมมีอํานาจสอบสวนหรือยื่นฟองได

ร.ต.ท. แดงเห็นดาํเลนไพสามใบหลอกเอาเงินขาว จึงเขาจับกุมดําและแจงขอหาฉอโกง ดังนี้ ร.ต.ท. แดง มีอาํนาจสอบสวนดําในความผิดฐานฉอโกง ทั้งๆ ที่ขาวไมไดรองทุกขไดหรือไม

ร.ต.ท. แดงไมมีอํานาจสอบสวน เพราะความผิดฐานฉอโกงเปนความผิดอันยอมความกันได เมื่อไมมีการรองทุกขเจาพนักงานก็ไมมีอํานาจสอบสวน

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

123

13.1.9 เปรียบเทียบความผิดฐานฉอโกงกับลักทรัพย

ลักทรัพย ฉอโกง วัตถุแหงการกระทําผิด • ทรัพยท่ีมีรูปรางและเปน

สังหาริมทรัพยเทานั้น • เปนวัตถุมีรูปรางหรือไมมีรูปราง

การกระทําในความผิด • เปนการแยงการครอบครอง • มีการหลอกลวงเปนองคประกอบสําคัญ

• ไดไปโดยรับมอบการครอบครอง หรือไดรับโอนจากผูมีสิทธิ

ถาผูกระทําผิดเขาไปครอบครองทรัพยสินเอง และมีการกลาวเท็จหลอกลวงเพื่อใหการเอาทรัพยไปแนบเนียนยิ่งขึ้น ตองถือเปนการยางการครอบครองและเปนลักทรัพย

เหลืองเปนลูกจางของดํา ดําใหเหลืองนําวัวของดําไปเลีย้งที่กลางทุง แดงมาหลอกเหลืองวาดาํใชใหมารับวัวกลบับาน เหลืองเช่ือจึงมอบวัวใหแดง แดงเอาวัวไปขาย แดงมีความผิดฐานใด

เหลืองเปนลูกจางของดํา มีเพียงการยึดถือทรัพยของนายจาง ไมมีสิทธิครอบครอง แดงมาหลอกเอาทรัพยไปจากเหลืองผูยึดถือ เทากับแบงแยงการครอบครองจากดํา แดงจึงมีความผิดฐานลักทรัพย

13.2 ความผิดฐานโกงเจาหนี้

• ความผิดฐานโกงเจาหนี้ลักษณะหนึ่งคือ การทําใหหลักประกันของเจาหนี้ในสัญญาจํานําเสียหายอันจะเปนผลใหเจาหนี้บังคับจํานําไมเต็มที่ หรือไมอาจบังคับจํานําไดเลย

• ความผิดฐานโกงเจาหนี้ลักษณะหนึ่งคือ การยักยาย หรือโอนทรัพยสินของลูกหนี้ไปใหผูอ่ืน ซึ่งเปนผลใหกองทรัพยสินของลูกหนี้ลดนอยลง จนเจาหนี้อาจบังคับชําระหนี้ไดไมครบถวน หรือไมอาจบังคับชําระหนี้ไดเลย

13.2.1 เอาไปหรือทําใหเสียหายซึ่งทรัพยอันตนจํานําไวแกผูอ่ืน มาตรา 349 ผูใดเอาไปเสีย ทําใหเสียหาย ทําลาย ทําใหเสื่อมคาหรือทําใหไรประโยชนซึ่งทรัพยอันตนจํานําไวแกผูอ่ืน ถาไดกระทําเพ่ือใหเกิดความเสียหายแกผูรับจํานํา ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสองป หรือปรับไมเกินสี่พันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. เอาไปเสีย ทําใหเสียหาย ทําลาย ทําใหเสื่อมคาหรือทําใหไร

ประโยชน 2. ซึ่งทรัพยอันตนจํานําไวแกผูอ่ืน

1. เจตนา 2. เพ่ือใหเกิดความเสียหายแกผูรับจํานํา

การจํานําตองเปนไปตามกฎหมายบัญญัติ สิทธิไมมีรูปรางก็อาจะเปนวัตถุแหงการจํานําได เชน ใบหุน ตั๋วเงิน แตการเอาเอกสารดังกลาวไมใชเปนการเอาทรัพยอันตนจํานําไวกับ

ผูอ่ืนไป

แดงจํานําแหวนเพชรไวกับขาววงหนึ่ง ตอมาแดงอยากไดแหวนคืนจึงสมคบกับเหลืองและดําเขาไปในบานของขาว แดงใชมีดจี้ขูใหขาวสงมอบแหวนวงนี้ให ขาวกลวัจึงยอมตาม ดังนี้ แดง เหลือง และดํามีความผดิฐานใด

แดง เหลือง และดาํ มีความผิดรวมกนัโกงเจาหนี้ แตไมผิดฐานปลนทรัพย และแหวนเพชรเปนของแดงเองจึงไมเปนลักทรัพย 13.2.2 ยักยายทรัพยสินเพ่ือมิใหเจาหนี้ไดรับชําระหนี ้

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

124

มาตรา 350 ผูใดเพ่ือมิใหเจาหนี้ของตนหรือของผูอ่ืนไดรับชําระหนี้ท้ังหมดหรือแตบางสวน ซึ่งไดใชหรือจะใชสิทธิเรียกรองทางศาลใหชําระหนี้ ยายไปเสีย ซอนเรน หรือโอนไปใหแกผูอ่ืนซึ่งทรัพยใดก็ดี แกลงใหตนเองเปนหนี้จํานวนใดอันไมเปนความจริงก็ดี ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสองป หรือปรับไมเกินสี่พันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ยายไปเสีย ซอนเรน หรือโอนไปใหแกผูอ่ืนซึ่งทรัพยใดก็ดี

แกลงใหตนเองเปนหนี้จํานวนใดอันไมเปนความจริง 2. เปนหนี้ซึ่งเจาหนี้ไดใชหรือจะใชสิทธิเรียกรองทางศาล

1. เจตนา 2. เพ่ือมิใหเจาหนี้ของตนหรือของผูอ่ืนไดรับชําระหนี้ท้ังหมด

หรือแตบางสวน มาตรานี้บัญญัติเพ่ือคุมครองเจาหนี้เปนการทั่วไป มิใหลูกหนี้ทําการใหเจาหนี้เกิดความเสียหาย ขอสําคัญ จะตองมีมูลหนี้อันสมบูรณท่ีอาจใชสิทธิเรียกรองทางศาลไดอยูในขณะความผิดเกิด เจาหนี้ใชสิทธิทางศาลนั้น หมายความวา เจาหนี้จะตองมีการกระทําอยางหนึ่งอยางใดที่เห็นไดชัดวาเจาหนี้กําลังจะฟองศาล เชน

หนังสือทวงถามหรือบอกเลิกสัญญา ถาเจาหนี้ทวงถามแตยอมผัดผอนใหเลื่อนการชําระหนี้ไป ยังไมถือวาใชสิทธิทางศาล

ศุกรขายมาตวัหนึง่ใหเสารในราคา 5,000 บาท แตยังไมไดสงมอบ ตอมาศุกรกลับเอามาไปขายใหพุธในราคา 6,000 บาท และสงมอบมาใหพุธไป โดยพุธทราบวาศุกรขายมาใหเสารไปแลว ดังนี้ ศุกรและพุธ จะมีความผิดฐานโกงเจาหนี้หรือไม

ศุกรและพุธ ไมมีความผิด เพราะยังไมปรากฏขอเท็จจริงวาเสารไดใชหรือจะใชสิทธิเรียกรองทางศาลใหศุกรสงมอบมา

13.3 ความผิดฐานยักยอก • ลักษณะสําคัญของความผิดฐานยักยอกคือ ผูกระทําผิดจะตองเปนผูครอบครองทรัพยนั้น อยูขณะกระทําผิด แลวเกิดเจตนา

ทุจริตเบียดบังเอาทรัพยนั้น • การเก็บของซึ่งมีคนทําตกไวแลวเอาไวเสีย เปนการยักยอกทรัพยสินหายซึ่งมีโทษนอยกวายักยอกลักษณะทั่วไป • ผูซึ่งไดรับมอบหมายใหจัดการทรัพยสินของผูอ่ืน หรือเปนผูท่ีมีอาชีพอันเปนที่ไววางใจกระทาํโดยทุจริตใหเกิดความเสียหาย

ยอมมีความผิด • ทรัพยสินซึ่งเปนสมบัติอันมีคาหรือเปนของโบราณ สมควรจะสงวนไวเปนสมบัติของชาติ ถาผูใดเก็บไดแลวเอาไวเสียเอง ยอมมี

ความผิด 13.3.1 การกระทําท่ีเปนความผิดฐานยักยอก มาตรา 352 ผูใดครอบครองทรัพยซึ่งเปนของผูอ่ืน หรือซึ่งผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย เบียดบังเอาทรัพยนั้นเปนของตนหรือบุคคลที่สามโดยทุจริต ผูนั้นกระทําความผิดฐานยักยอก ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามปหรือปรับไมเกินหกพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ ถาทรัพยนั้นไดตกมาอยูในความครอบครองของผูกระทําความผิดเพราะผูอ่ืนสงมอบใหโดยสําคัญผิดไปดวยประการใด หรือเปนทรัพยสินหายซึ่งผูกระทําความผิดเก็บได ผูกระทําตองระวางโทษแตเพียงก่ึงหนึ่ง

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ครอบครองทรัพย 2. ซึ่งเปนของผูอ่ืน หรือซึ่งผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย 3. เบียดบังเอาทรัพยนั้นเปนของตนหรือบุคคลที่สาม

1. เจตนา 2. โดยทุจริต

ทรัพยอาจตกมาอยูในความครอบครองโดย • เจาของเปนผูสงมอบโดยมีนิติสัมพันธทางสัญญาทางแพง • ไมมีการมอบหมายหรือสงมอบทรัพย แตผูกระทําผิดไดครอบครองทรัพยนั้นเอง หรือคนอื่นมอบให

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

125

ทรัพยนั้นผูอ่ืนตองมีกรรมสิทธ์ิอยูดวย ถาผูกระทําผิดไดกรรมสิทธ์ิท้ังหมดแลว ยอมยักยอกไมได ทรัพยสงมอบเปนเงินตรา การสงมอบใหครอบครองจึงมิไดหวังจตองใหเขาคืนเงินตราอันเดียวกัน อาจใชเงินอ่ืนก็ไดเพียงแตใหครบ

จํานวน การที่เจาของเงินมอบเงินใหบุคคลหนึ่งโดยมิไดมอบหมายใหไปกระทําการใด แลวแตใจผูรับมอบจะหาผลประโยชนอยางใดก็ได โดย

เพียงแตมีผลประโยชนตอบแทนใหเจาของเงินเทากับโอนกรรมสิทธ์ิใหผูรับมอบมาเลย แมผูรับมอบเอาเงินไปเสียเลย ก็ไมเปนยักยอก การรับของผูอ่ืนไปขายแลวไมคืนของและไมคืนเงิน

• เจาของมอบทรัพยในลักษณะผูรับมอบเปนตัวแทนนําของไปขาย ถาเอาทรัพยไปเลย หรือเอาไปขาย แตผิดไปจากอํานาจที่รับมา มีความผิดฐานยักยอกของที่รับมา

• เจาของมอบทรัพยในลักษณะผูรับมอบเปนตัวแทนนําของไปขาย ขายแลวตามความประสงค แตเบียดบังเงินไว ถือวาเงินตกเปนกรรมสิทธ์ิของเจาของทรัพยโดยผูรับมอบเปนตัวแทน มีความผิดฐานยักยอกเงิน

• เจาของมอบทรัพยในลักษณะยอมใหขาย ผูรับมอบมีความผูกพันเพียงคืนของหรือใชราคา หรือใหขายตามใจชอบแตตองนํามาคืน แมผูรับของเบียดบังเงินเสีย ไมเปนความผิดฐานยักยอก

การยักยอกทรัพยท่ีผูอ่ืนเปนเจาของอยูดวย เทากับเปนการยักยอกสวนของคนอื่น การครอบครองทรัพยเรื่อยมาโดยไมสงคืนเจาของตามสัญญายังไมพอถือวามีการเบียดบัง ถาแสดงใหเห็นเจตนาทุจริต เปนการเบียด

บังได การจํานําทรัพยผูอ่ืนที่ตนครอบครองอยู พอเงินเดือนออกก็ไดคืนมาก็ไมเปนยักยอก เพราะมิไดเอาทรัพยเด็ดขาด แดงถือตะกราไปซื้อของในตลาด ซือ้ของไดเต็มตะกรารูสึกหนัก จึงเอาตะกราใสของฝากดํา ซึ่งเปนแมคาขายของใหชวยดูแลไวดวยเดี๋ยวเดียวจะมาเอา ดําก็

รับปาก แดงไปซื้อของอีกราว 1 ชั่วโมง กลับมาขอตะกราคืน ดําปฏิเสธวาไมไดรับฝาก ดังนี้ดํามีความผิดฐานใด แดงเพียงแตมอบหมายใหดําดูแลทรพัยชั่วคราว ไมเปนการฝากทรัพย การครอบครองยังอยูกับแดง ดําเอาทรัพยไปจึงเปนลักทรพัย

13.3.2 ยักยอกทรัพยท่ีมีผูสงมอบใหโดยสําคัญผิด มาตรา 352 วรรคสอง ถาทรัพยนั้นไดตกมาอยูในความครอบครองของผูกระทําความผิดเพราะผูอ่ืนสงมอบใหโดยสําคัญผิดไปดวยประการใด … ผูกระทําตองระวางโทษแตเพียงก่ึงหนึ่ง

สงมอบโดยสําคัญผิด มีความหมายกวาง ไมจํากัดในเรื่องนิติกรรมเหมือนกฎหมายแพง การสงมอบทรัพยสินอาจเปนนิติกรรมหรือไมเปนนิติกรรมหรือไม ความสําคัญผิดอาจจะเปนตัวบุคคล ตัวทรัพย ลักษณะของนิติกรรม คุณสมบัติของบุคคลหรือทรัพย แมมูลเหตุจูงใจก็อยูในมาตรานี้

ตองเกิดขณะสงมอบ และ เปนผลใหมีการสงมอบ ขาวเปนบุรุษไปรษณียสงจดหมายแกดําโดยสําคัญผิดเพราะตามจาหนาซองมีชื่อของขํา ดํารบัไว และเอาเช็คซึ่งสงมากับจดหมายเสีย โดยทราบอยูแลววา

เปนการสงจดหมายผิดตัว ดังนี้ดํามีความผิดฐานใด ดํามีความผิดตามมาตรา 352 วรรคสอง เพราะขาวสงจดหมายใหดําโดยสาํคัญผิดในตัวบุคคล

13.3.3 ยักยอกทรัพยทรัพยสินหาย มาตรา 352 วรรคสอง ถาทรัพยนั้น … เปนทรัพยสินหายซึ่งผูกระทําความผิดเก็บได ผูกระทําตองระวางโทษแตเพียงก่ึงหนึ่ง

ทรัพยสินหาย คือ ทรัพยสินที่ผูครอบครองขาดการยึดถือโดยไมสมัครใจ เปนทรัพยท่ีไมมีผูใดครอบครอง ผูเก็บไดและเอาไวจึงไมผิดฐานลักทรัพย แตทรัพยนั้นก็ยังเปนกรรมสิทธ์ิของเจาของอยู

ถาของตกหายในลักษณะที่ยังติดตามไดอยู ยังไมเปนของหาย เพราะยังถือไมไดวาขาดการยึดถือโดยแทจริง พลทหารแสงนั่งมาในรถ เผอิญรถคว่ํา ปนของพลทหารแสงตกขางถนนบริเวณรถคว่ํา พลทหารแสงไดพยายามงมหา 2 ครั้งก็ไมพบ จึงเลิกหา ตอมาสอง

สามชั่วโมงตอนหัวค่ํา จําเลยงมปนของพลทหารแสงได จึงเอาไปเสีย ดังนี้ จําเลยมีความผดิฐานใด

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

126

จําเลยผิดฐานลักทรัพย ปนยังไมเปนทรัพยเสียหาย เพราะทรัพยตกอยูเปนที่รูแนนอนวาอยูบรเิวณไหน การที่พลทหารแสงมาหาสองครั้งไมพบแลวเลิกหายังไมแสดงวาเลิกครอบครอง เพราะสภาพของทรัพยไมใชของที่เจาของจะเลิกติดตาม

13.3.4 ผูจัดการทรัพยสินกระทําผิดหนาท่ีของตนโดยทุจริต มาตรา 353 ผูใดไดรับมอบหมายใหจัดการทรัพยสินของผูอ่ืนหรือทรัพยสินซึ่งผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย กระทําผิดหนาท่ีของตนดวยประการใด ๆ โดยทุจริต จนเปนเหตุใหเกิดความเสียหายแกประโยชนในลักษณะที่เปนทรัพยสินของผูนั้น ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกินหกพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ไดรับมอบหมายใหจัดการทรัพยสินของผูอ่ืนหรือทรัพยสินซึ่ง

ผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย 2. กระทําผิดหนาท่ีของตนดวยประการใด ๆ 3. จนเปนเหตุใหเกิดความเสียหายแกประโยชนในลักษณะที่เปน

ทรัพยสินของผูนั้น

1. เจตนา 2. โดยทุจริต

ถาผูกระทําผิดไดรับมอบหมายใหจัดการทรัพยสินดวยและไดครอบครองทรัพยสินดวย เปนความผิดไดท้ังมาตรา 352 และ 353 เกงเปนเปนผูปกครองของขาวผูเยาว เกงไดนําเงินของขาวไปลงทุนซื้อหุนของบริษัทดีวัน ทั้งๆ ที่มีอัตราเสี่ยงสูงเพราะฐานะของบรษัิทดีวันไมดี ทั้งนี้เพื่อหา

ประโยชนใหแกกองทรัพยสินของขาว ปรากฏวาบริษัทดวีนัลมละลาย ทําใหขาวตองเสียหายเปนเงิน 100,000 บาท ดังนี้เกงมีความผิดหรือไม เกงไมผิดเพราะเกงทําไปเพื่อประโยชนของขาว เกงไมมเีจตนาทุจริต

13.3.5 ยักยอกกระทําโดยผูมีอาชีพเปนที่ไววางใจของประชาชน มาตรา 354 ถาการกระทําความผิดตามมาตรา 352 หรือมาตรา 353 ไดกระทําในฐานที่ผูกระทําความผิดเปนผูจัดการทรัพยสินของผูอ่ืนตามคําสั่งของศาล หรือตามพินัยกรรม หรือในฐานเปนผูมีอาชีพหรือธุรกิจ อันยอมเปนที่ไววางใจของประชาชน ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

นายเกลี้ยงเปนผูใหญบาน ไดรับความเชื่อถือไววางใจจากคนในหมูบาน ชาวบานมักจะนําเงินที่เก็บออมไวมาฝากใหผูใหญเกลี้ยงนําไปจัดการหาผลประโยชน โดยจายดอกเบี้ยตอบแทนใหชาวบาน นายเกลี้ยงไดรับฝากเงินประมาณ 20,000 บาท ก็หลบหนีไปพรอมกับเงิน ดังนั้นนายเกลี้ยงจะมีความผิดหรือไม

นายเกลี้ยงไมมีความผิด เพราะการฝากเงินเปนการโอนกรรมสิทธ์ิในเงินใหผูรับฝากเปนเพียงการผิดสัญญาทางแพงเทานั้น 13.3.6 ยักยอกของมีคาท่ีเก็บได มาตรา 355 ผูใดเก็บไดซึ่งสังหาริมทรัพยอันมีคา อันซอนหรือฝงไวโดยพฤติการณซึ่งไมมีผูใดอางวาเปนเจาของได แลวเบียดบังเอาทรัพยนั้นเปนของตนหรือของผูอ่ืน ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งป หรือปรับไมเกินสองพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. เก็บได 2. สังหาริมทรัพยอันมีคา 3. อันซอนหรือฝงไวโดยพฤติการณซึ่งไมมีผูใดอางวาเปนเจาของ

ได 4. เบียดบังเอาทรัพยนั้นเปนของตนหรือของผูอ่ืน

1. เจตนา

สังหาริมทรัพยอันมีคา หมายถึง ทรัพยท่ีมีคามากจนไมอาจกําหนดราคาได เปนของที่มีคามาก ควรแกการตกเปนของรัฐ

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

127

นายโฉดไปขุดหาสมบัติทีเ่จดียโบราณทางภาคเหนือ พบกรุพระพุทธรูปเชยีงแสนทองคําหลายรอยองคมูลคาหลายลานบาท นายโฉดนําพระพุทธรูปไปเก็บไวที่บาน และเตรียมติดตอฝรั่งเพื่อสงพระพุทธรูปดังกลาวไปขายตางประเทศ นายโฉดจะมีความผิดหรือไม

นายโฉดมีความผิดตามมาตรา 355 เพราะพระพุทธรูปเชียงแสนทองคําเปนสังหาริมทรัพยมีคา และนายโฉดไดเตรียมติดตอขายซึง่แสดงเจตนาเบียดบังแลว

13.3.7 เปรียบเทียบความผิดฐานยักยอกกับลักทรัพยและฉอโกง

ลักทรัพย ยักยอก • มีวัตถุแหงการกระทําเหมือนกัน • การกระทําเหมือนกัน • เจตนาและเจตนาพิเศษเหมือนกัน

• ผูกระทําความผิดไมไดเก่ียวของหรือแมเก่ียวของก็ไมถึงขั้นเขาครอบครองทรัพยในเวลาที่แยงการครอบครอง

• ผูกระทําตองไดครอบครองทรัพยอยูแลวขณะกระทําผิด จึงไมมีการแยงการครอบครอง

ลักทรัพย ยักยอกทรัพยสินเสียหาย

• ถาเจาของครอบครองอยูก็เปนลักทรัพย • ถาเจาของขาดการครอบครองก็เปนยักยอกทรัพยสินเสียหาย

ยักยอก ฉอโกง

• เปนการเบียดบังเอาของของคนอื่นที่ตนครอบครอง • หลอกใหเขาสงมอบการครอบครองหรือโอนกรรมสิทธ์ิในทรัพยให

ขาวเขาไปซื้อของในซุปเปอรมารเกต ฝากกระเปาใสของใหพนักงานชวยดูแลไว ดาํสังเกตจึงเรียกรถแท็กซี่และบอกแท็กซี่ใหไปที่พนักงานและบอกวาขาวใหมาเอาของ พนักงานดูแลของหลงเช่ือจึงมอบกระเปาของขาวใหคนขับแท็กซี ่แท็กซี่เอามามอบใหดํา ดังนี้คนขับแทก็ซี่และดาํมีความผดิฐานใด

คนขับแท็กซี่ไมมีความผิด เพราะไมรูขอเท็จจริงวากระเปานั้นไมใชของดํา และไมรูวาสิ่งที่ตนไปบอกกับพนักงานเปนความเท็จ ดาํมีความผิดฐานลกัทรัพย เพราะพนักงานดูแลของไวแทนขาว การครอบครองยังอยูที่ขาว เมื่อดําเอาไปไมวาจะเอาไปเอง หรือใชคนอื่นไปเอาก็

เปนลักทรัพย ไมใชฉอโกงหรือยักยอก

คําถามทายบท

1. จิตมีภูมิลําเนาอยูที่กาฬสินธุ ใชอุบายหลอกลวงเจนเจาของรานขายรถวาตนชื่อขวบเศรษฐีใหญแหงอุบล เจนหลงเชื่อจึงยอมทําสัญญาขายรถยนต ให 1 คัน โดยยอมใหชําระเงินตอนสิ้นเดอืน และสงมอบรถใหไป ดังนั้นจิต มีความผิดฐานฉอโกง

2. มวงมีเงินติดตัว 5 บาท เขาไปในภัตตาคารกเิลนทอง แลวสั่งเปดปกกิ่งกับหูฉลามมากิน พอพนักงานมาเก็บเงินมวงก็บอกวาตนมีเงินแค 5 บาท เชนนี้ มวงควรมีความผิดอาญา

3. แดงตั้งสํานักงานจัดสงคนไปทํางานทีซ่าอุฯ โดยความจรงิแดงไมคิดจะสงคนไปจริง แตจะหลอกเอาเงิน มีคนมาสมัคร 5-6 คน เสยีเงินคนละ 1,000 บาท แดงไดเงินแลวหนีไป ดังนี้ แดงมีความผิดฐานฉอโกงประชาชน

4. ชมพูจํานําแหวนเพชรไวกับเหลือง ตกกลางคืนชมพูลอบเขาไปในบานเหลอืงแลวลักแหวนออกมา ดังนี้ ชมพูมีความผิดฐานใดหรอืไม คําตอบ มีความผิดฐานโกงเจาหนี้

5. แดงถูกฟองเรียกใหชําระหนี้ 100,000 บาท คดีอยูระหวางพิจารณา แดงกลัววาถาแพคดจีะถูกยึดทรัพย จึงสมคบคิดกับขาวโอนที่ดิน บาน และรถยนตไปใหขาวจนหมด ดังนี้ ขาวจะมีความผิดฐานโกงเจาหนี ้

6. จันทรเอาสุนัขตัวเมียมาใหอังคารชวยเลี้ยง เพราะตนจะไปตางประเทศราว 3 เดือน พอกลบัมาทวงคืน อังคารกลับปฏิเสธวาไมเคยรับฝากสุนัข ความจริงอังคารเอาสุนัขไปขายนานแลว อังคารมีความผิดฐานยักยอก

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

128

7. สมเกียรติทําแหวนตกที่ขางถนน โดยไมรูวาทําตกที่ไหน ตอมาอีก 2 วัน ชูเชิดเก็บแหวนวงนี้ไดเลยเอาไวเสียเอง ชูเชิดจะมีความผิดฐานยักยอกทรัพยสินหาย

8. หมึกหลอกแดงใหฉีกสัญญาเงินกู ซึ่งขาวเปนลูกหนี้ทิ้งเสีย แดงหลงเช่ือฉีกสัญญาทิ้ง หมึกมคีวามผิดฐานฉอโกง 9. แดงบอกดําวา “ขอยืมกระสอบไปใสขาวสัก 10 ใบ พรุงนี้จะคือ” ความจริงแดงไมเคยมีขาวและไมคิดจะคนืกระสอบใหดวย คํากลาวดังนี้ ถือวา

แสดงขอความอันเปนเท็จ 10. มวงเขาไปในรานอาหารสั่งอาหารมารบัประทานจนอิ่ม ตอนจายเงินไมมีเงินเพราะลืมกระเปาสตางค ดังนี้ มวงไมความผิดฐานใด

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

129

14.1 ความผิดฐานรับของโจร

• ของโจรหมายถึง ทรัพยท่ีไดมาจากการกระทําความผิดในลักษณะลักทรัพย วิ่งราวทรัพย กรรโชก รีดเอาทรัพย ชิงทรัพย ปลนทรัพย ฉอโกง ยักยอก หรือเจาพนักงานยักยอกทรัพยของโจรจะตองเปนของโจรตลอดไปตราบใดที่ยังไมหมดสภาพเปนของโจรผูใดรับไวโดยรูวาเปนของโจรก็มีความผิดฐานรับของโจร

• ความผิดฐานรับของโจรอาจกระทําได 2 ลักษณะ ลักษณะหนึ่งคือ การชวย เชน ชวยซอนเรน อีกลักษณะหนึ่งคือ การรับ เชน ซื้อ หรือรับจําหนายทรัพยอันเปนของโจร

• การรับของโจรในบางกรณี ผูกระทําตองรับโทษหนักขึ้น เพราะกระทําเพ่ือคากําไร หรือเพราะไดกระทําตอทรัพยท่ีไดมาจากการชิงทรัพยหรือปลนทรัพย หรือทรัพยท่ีถูกลักมาเปนทรัพยท่ีกฎหมายมุงใหความคุมครองเปนพิเศษ

• ความผิดฐานรับของโจรมุงปราบปรามผูท่ีชวยผูกระทําความผิดเก่ียวกับทรัพย หลังจากความผิดนั้นสําเร็จ จึงมีองคประกอบในเรื่องการกระทําและเจตนาตางจากความผิดฐานลักทรัพยท่ีมุงปราบปรามผูประ ทุษรายตอทรัพยของผูอ่ืนโดยตรง

14.1.1 ความหมายของคําวา “ของโจร”

ของโจร หมายถึง ทรัพยท่ีไดมาจากการกระทําความผิด เม่ือความผิดนั้นเขาลักษณะลักทรัพย วิ่งราวทรัพย กรรโชก รีดเอาทรัพย ชิงทรัพย ปลนทรัพย ฉอโกง ยักยอก หรือเจาพนักงานยักยอกทรัพย (มาตรา 357)

ของโจร ตราบใดที่ยังไมหมดสภาพเปนของโจรยอมเปนของโจรอยูตลอดไป ไมวาจะโอนไปกี่ทอด ไมวาจะผานมือผูบริสุทธ์ิแลวก็ตาม เหตุท่ีจะทําใหของโจรหมดสภาพเปนของโจร

• ทรัพยท่ีเปนของโจรเปลี่ยนไปเปนทรัพยอยางอ่ืน แตการแยกตัวทรัพยหรือชิ้นสวนออกจากกัน ไมถือวาเปนการเปลี่ยนสภาพของโจร

• ทรัพยของโจรเมื่อเอาไปแลกเปลี่ยนกับทรัพยอ่ืน ทรัพยท่ีแลกเปลี่ยนมิใชของโจร เพราะเปนทรัพยท่ีไดมาจากกระทําผิดโดยตรง ถาลักเปนธนบัตร แลวไปแตกเปนธนบัตรยอย ธนบัตรก็ไมเปนของโจร

• ทรัพยท่ีเปนของโจรยอมหมดสภาพเมื่อเจาของไดทรัพยนั้นคืนหรือเม่ือเจาหนาท่ียึดทรัพยนั้นเปนของกลาง • เม่ือเจาของหมดกรรมสิทธ์ิในทรัพยอันเปนของโจร ทรัพยนั้นก็หมดสภาพเปนของโจร

ถาครอบครองจนไดกรรมสิทธ์ิโดยอายุความแลว ถือวาเจาของเดิมหมดกรรมสิทธ์ิในทรัพยมาตั้งแตวันกระทําผิด ไมใชหมดสภาพเปนของโจรเมื่อพนอายุความ มาตรา 357 ผูใดชวยซอนเรน ชวยจําหนาย ชวยพาเอาไปเสียซื้อรับจํานําหรือรับไวโดยประการใดซึ่งทรัพยอันไดมาโดยการกระทําความผิดถาความผิดนั้นเขาลักษณะลักทรัพย วิ่งราวทรัพย กรรโชก รีดเอาทรัพยชิงทรัพย ปลนทรัพย ฉอโกง ยักยอก หรือเจาพนักงานยักยอกทรัพย ผูนั้นกระทําความผิดฐานรับของโจร ...

ใหวินิจฉัยวา กรณีตอไปนี้ขอใดที่ทรพัยยังเปนของโจรอยู และขอใดที่ทรพัยหมดสภาพเปนของโจรแลวเพราะเหตุใด (1) ลักแหวน แลวเอาแหวนไปแลกกบักําไล กําไลเปนของโจรหรือไม

14. ความผิดฐานรับของโจร ทําใหเสียหายและบุกรุก • ความผิดฐานรับของโจรมุงท่ีจะกําราบปราบปราม ผูท่ีชวยผูกระทําความผิดเก่ียวกับทรัพยบางประเภท โดยชวยซอนเรน

ชวยจําหนาย ชวยพาเอาไปเสีย หรือรับทรัพยอันเปนของโจรนั้นเพ่ือลดการกระทําความผิดเก่ียวกับทรัพย • ความผิดฐานทําใหเสียทรัพย อาจกระทําตอทรัพยท่ีมีเจาของหรือตอทรัพยท่ีใชหรือมีไวเพ่ือสาธารณประโยชนก็ได สําหรับ

กรณีแรกกฎหมายบัญญัติใหเปนความผิดอันยอมความได สวนกรณีหลังเปนความผิดอาญาแผนดิน • ความผิดฐานบุกรุกเปนการกระทําตออสังหาริมทรัพยของผูอ่ืน เชน รบกวนกรรมสิทธ์ิหรือการครอบ ครองของผูอ่ืน หรือ

ยักยายทําลายเครื่องหมายเขตหรือเขาไปหรือซอนตัวอยูในอสังหาริมทรัพยของผูอ่ืน

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

130

(2) ลักผาใบและสมีาเขยีนภาพศิลปะ ภาพศิลปะนั้นเปนของโจรหรือไม (3) ลักทอนไมมาผาเปนฟน ฟนเปนของโจรหรือไม (4) ลักทอนไมมาแกะสลักเปนตัวกวาง รูปกวางเปนของโจรหรือไม (5) ลักทอนซุงมาเลื่อยแปรรูปเปนไมกระดาน ไมกระดานเปนของโจรหรือไม (6) ลักโคมาฆา แลวเอาหนังไปแกะเปนรปูหนังตะลุง และเอาไปแกะสลักเปนรปูเรือใบ รูปหนังตะลุงและรูปเรือใบน้ัน เปนของโจรหรือไม

ขอ (1) ไมเปนของโจร เพราะกําไรเปนทรัพยที่ไดมาจากการแลกเปลี่ยน มิใชทรัพยที่ไดมาจากการลักโดยตรง ขอ (2) และ ขอ (4) ไมเปนของโจร เพราะทรัพยของโจรเปลี่ยนสภาพเปนทรัพยอื่นและเจาของเดิมหมดกรรมสทิธ์ิตาม ป.พ.พ. มาตรา 1317

วรรคสอง ขอ (3) และ ขอ (5) ยังเปนของโจรอยู เพราะทรัพยของโจรยังไมเปลี่ยนสภาพเปนทรัพยอื่น ลําพังการแยกตัวทรัพยไมไดทําใหทรพัยนั้นสิ้นสภาพ

การเปนของโจร ขอ (6) ไมเปนของโจร เพราะทรัพยของโจรเปลี่ยนสภาพเปนทรัพยอื่นแลว

14.1.2 การกระทําท่ีเปนความผิดฐานรับของโจร มาตรา 357 ผูใดชวยซอนเรน ชวยจําหนาย ชวยพาเอาไปเสียซื้อรับจํานําหรือรับไวโดยประการใดซึ่งทรัพยอันไดมาโดยการกระทําความผิดถาความผิดนั้นเขาลักษณะลักทรัพย วิ่งราวทรัพย กรรโชก รีดเอาทรัพยชิงทรัพย ปลนทรัพย ฉอโกง ยักยอก หรือเจาพนักงานยักยอกทรัพย ผูนั้นกระทําความผิดฐานรับของโจร ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ ถาการกระทําความผิดฐานรับของโจรนั้น ไดกระทําเพ่ือคากําไรหรือไดกระทําตอทรัพยอันไดมาโดยการลักทรัพยตามมาตรา 335 (10)ชิงทรัพยหรือปลนทรัพย ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหกเดือนถึงสิบปและปรับตั้งแตหนึ่งพันบาทถึงสองหมื่นบาท ถาการกระทําความผิดฐานรับของโจรนั้น ไดกระทําตอทรัพยอันไดมาโดยการลักทรัพยตามมาตรา 335 ทวิ การชิงทรัพยตามมาตรา 339 ทวิหรือการปลนทรัพยตามมาตรา 340 ทวิ ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหาปถึงสิบหาป และปรับตั้งแตหนึ่งหม่ืนบาทถึงสามหมื่นบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ทรัพยอันไดมาโดยการกระทําความผิดถาความผิดนั้นเขา

ลักษณะลักทรัพย วิ่งราวทรัพย กรรโชก รีดเอาทรัพยชิงทรัพย ปลนทรัพย ฉอโกง ยักยอก หรือเจาพนักงานยักยอกทรัพย

2. ชวยซอนเรน ชวยจําหนาย ชวยพาเอาไปเสียซื้อรับจํานําหรือรับไวโดยประการใดซึ่งทรัพยในขอหนึ่ง

1. เจตนา

กรณีท่ีมีบุคคลหลายคนรวมกันเปนตัวการและไดทรัพยมาจากการลักทรัพย วิ่งราวทรัพย ฯลฯ การที่ชวยกันซอนเรน จําหนาย ฯลฯ ทรัพยของโจร ไมผิดฐานรับของโจร

ความผิดฐานรับของโจร เปนความผิดสําเร็จขึ้นในขณะที่รับทรัพยไว ไมใชอยูท่ีการครอบครองทรัพย การครอบครองเปนเพียงพฤติการณภายหลังการกระทําผิดสําเร็จแลวเทานั้น

หากผูกระทําฐานรับของโจรทําไปเพ่ือเจตนาจะคืนเจาของ หรือเพ่ือแจงความตอเจาพนักงาน หรือรับอาสาโดยสุจริตเปนคนกลางเพ่ือใหผูเสียหายไถทรัพย

รับของโจรหลายรายไวคราวเดียวกัน แมตางผูเสียหายกัน เปนความผิดกรรมเดียว ดําเห็นแหวนของเจาทรัพยตกลงบนพื้นในรานของแดงก็รีบเก็บเอาไว โดยแดงก็เห็นเหตุการณตอมาดําเอาแหวนนั้นไปขายใหแดง แดงก็รับซื้อไว

แดงผิดฐานรับของโจรหรือไม ดําและแดงมิไดสมคบกันกระทําความผิดฐานลักทรัพย แดงจึงไมเปนตัวการในการกระทําความผิดฐานนี้ แตเมื่อแดงรับซื้อของไวโดยรูอยูวาเปน

แหวนที่ดําลักมาแดงจึงผิดฐานรับของโจร

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

131

ดําแดงสมคบกันไปวิ่งราวทรัพยโดย ฟาใหยืมรถจักรยานยนตเปนพาหนะ ดําเขาไปกระชากกระเปาใสเงินของเจาทรัพยแลววิ่งเอามาใหแดงซึ่งติดเครือ่งรถจักรยานยนตรออยู แดงรีบออกรถรีบขับหนีไปทันทีเอากระเปาเงินไปใหฟาซอนไว จากนัน้จึงเอาเงินมาแบงกัน ดําเอาเงินสวนแบงของตนไปซื้อสรอยคอใหนางสาวเขียวเสนหนึ่ง ใหวินิจฉัยวาใครจะมีความผิดฐานรับของโจรบาง

ดําและแดงเปนตัวการวิ่งราวทรัพย ฟาเปนผูสนับสนุนโดยใหยืมพาหนะ ดํา แดง และฟาจึงไมผิดฐานรับของโจรอีก การที่ดําเอาเงนิไปซื้อสรอยคอ สรอยคอมิใชของโจรเพราะเปนทรัพยที่ไดมาจากการเอาของโจรไปแลกเปลี่ยน นางสาวเขียวซึ่งรับสรอยคอไวจึงไมผิดฐานรับของโจร

รถยนตของแดงถูกคนรายลักไป แดงไปขอรองดําใหชวยสืบหา ดํารูวาฟาเปนคนลักรถคันนั้นจึงมาบอกแดงใหติดตอกับฟา โดยดํามิไดรูเห็นเปนใจกับฟาแตประการใด เมือ่แดงไถรถคืนมาไดแลว ดาํจึงเรียกเงินจากแดง 2,000 บาทเปนสินจางที่ไดชี้ชองใหแดงไดรถคืน ดําจะมีความผิดฐานรับของโจรหรือไม

ดําไมมีความผิดฐานรับของโจรเพราะมิไดเปนการชวยฟาผูกระทําผิดฐานลกัทรัพยจําหนายทรพัยอันเปนของโจร

ฟาเอาโคของตน 3 ตัว ไปปลอยใหกินหญาในทุงนา ใกลๆกับฝูงโคของมวง ตอนเย็นโคตัวผูตัวหนึ่งของฟา ติดฝูงโคของมวงไปโดยมวงก็ไมทราบ วันตอมาฟาไปขอคืนจากมวง มวงจึงเรียกคาไถจากฟากอนที่จะใหฟาตอนโคตัวนั้นกลับคืน ใหวินิจฉัยวามวงมีความผิดฐานรับของโจรหรือไม

การที่โคของฟาติดฝูงโคของมวงมิใชเปนการลักทรัพย เมื่อไมมีการลักทรัพยก็จะไมมีการกระทําความผิดฐานรบัของโจรไมได ฉะนั้นการที่มวงเรียกคาไถโคจากฟาจึงไมผิดฐานรับของโจร

ดําลักแหวนเพชรของภริยาของตนไปขายแกแดง แดงรับซื้อไวโดยเขาใจวาภริยาของดํายินยอมใหเอาไปขายตอมาแดงขายแหวนนั้นใหเขียวโดย เขียวรูดีวาเปนแหวนที่ดาํลักของภริยาไปขาย ใครจะมีความผิดบาง

ดําผิดฐานลักทรัพย แตไดรับการยกเวนโทษตามมาตรา 71 แดงรับซื้อแหวนเพชรไวโดยไมรูวาเปนทรัพยที่ไดมาจากการกระทําผิดจึงไมมีความผิดฐานรับของโจร เพราะขาดเจตนาในการกระทําความผิด เขียวรับซื้อแหวนไดจากแดงโดยรูวาแหวนนั้นดําลักของภรรยามา เขียวมีความผิดฐานรับของโจร

14.1.3 เหตุท่ีทําใหรับโทษหนักขึ้น มาตรา 357 วรรคสอง ถาการกระทําความผิดฐานรับของโจรนั้น ไดกระทําเพ่ือคากําไรหรือไดกระทําตอทรัพยอันไดมาโดยการลักทรัพยตามมาตรา 335 (10)ชิงทรัพยหรือปลนทรัพย ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหกเดือนถึงสิบปและปรับตั้งแตหนึ่งพันบาทถึงสองหมื่นบาท มาตรา 357 วรรคสาม ถาการกระทําความผิดฐานรับของโจรนั้น ไดกระทําตอทรัพยอันไดมาโดยการลักทรัพยตามมาตรา 335 ทวิ การชิงทรัพยตามมาตรา 339 ทวิหรือการปลนทรัพยตามมาตรา 340 ทวิ ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกตั้งแตหาปถึงสิบหาป และปรับตั้งแตหนึ่งหม่ืนบาทถึงสามหมื่นบาท

เหตุท่ีทําใหตองรับโทษหนักขึ้น • กระทําเพ่ือคากําไร • ของโจรที่รับไว เปนทรัพยท่ีใชหรือมีไวเพ่ือสาธารณประโยชน • ของโจรไดมาจากการปลนทรัพย

แดงไดลักกระจกรถจักรยานยนตของผูอื่นมาขายใหแกดาํ ดําเห็นวาราคาถกูจึงไดรับซื้อไวเพ่ือจะนําไปขายตอใหผูอื่น ดํามีความผิดฐานรับของโจรเพื่อคากําไรหรือไม

ดํามีความผิดฐานรบัของโจร เนื่องจากไดซื้อทรัพยอันไดมาจากการกระทําความผิดฐานลักทรพัย และดําตองรับโทษหนักขึ้นตาม ปอ.มาตรา 357 วรรคสอง เนื่องจากดําไดกระทาํเพ่ือนําไปขายตอเพื่อคากําไร โดยไมตองคํานึงวาดําจะไดกระทําเปนปกติธุระหรือไม

14.1.4 เปรียบเทียบความผิดฐานลักทรัพยและรับของโจร

ลักทรัพย รับของโจร • มุงปราบปรามผูประทุษรายตอทรัพยของผูอ่ืน • มุงปราบปรามผูท่ีชวยเปนเจาก้ีเจาการซอนเรน หรือจําหนาย

ทรัพยอันไดมาจากการกระทําความผิดโดยผูกระทําไมจําเปนตองมีเจตนาทุจริต

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

132

• เปนความผิดอุปกรณของความผิดฐานลักทรัพย เปนความผิดที่เกิดขึ้นหลังความผิดฐานลักทรัพย

นายจางไดมอบใหดําขับรถบรรทุกถุงพลาสติกไปสงใหฟา ผูซื้อโดยมีแดงเปนลูกจางประจํารถ ระหวางทางดาํบังเอิญขับรถมาเจอเขยีว ดําจึงไดจอดรถ แดง

ไดขนถุงพลาสติกออกจากที่เก็บในรถขายใหเขียวไป เขียวจะมีความผดิหรือไม อยางไร เขียวมีความผิดฐานรับของโจร เนื่องจากเมื่อนายจางไดนําถุงพลาสติกขึ้นรถบรรทุกแลว คนขบัรถและลูกจางประจํารถไมมีสิทธิที่จะเคลื่อนยาย

ถุงพลาสติกนั้นอีก เวนแตเปนการกระทําตามหนาที่โดยสุจริต การที่แดงยกถุงพลาสติกออกจากที่เก็บเพื่อขายใหเขียว แดง ยอมมคีวามผิดฐานลักทรัพยสําเร็จ เมื่อเขียวซื้อทรัพยดังกลาวโดยรูวาเปนทรัพยที่ไดมาจากการกระทําความผิดฐานลักทรัพย เขียว จึงมีความผิดฐานรับของโจร

เขียวไมเปนตัวการรวมลักทรัพย เนื่องจากเขียว เผอิญขบัรถมาเจอ ดาํ และแดง เขียวไมไดคบคิดกับแดงรวมลกัทรัพย แตไดกระทําเมื่อแดง ลกัทรัพยสําเร็จแลว

14.2 ความผิดฐานทําใหเสยีทรัพย

• การทําใหเสียทรัพยอาจจะทําในลักษณะใดลักษณะหนึ่ง คือ ทําใหเสียหาย ทําลาย ทําใหเสื่อมคาหรือทําใหไรประโยชน และจะตองกระทําโดยเจตนา ถากระทําโดยประมาทก็ไมอาจมีความผิดฐานนี้ได

• การทําใหทรัพยบางประเภทเสียหาย เชน ปศุสัตว หรือพืชผลของกสิกร หรือทรัพยท่ีใชหรือมีไวเพ่ือสาธารณประโยชน กฎหมายจะลงโทษหนักขึ้น

• ความผิดฐานทําใหเสียทรัพยนั้น ตอจากความผิดฐานลักทรัพย เนื่องจากความผิดฐานทําใหเสียทรัพย เปนการทําใหเสียหาย ทําลาย ทําใหเสื่อมคา หรือทําใหไรประโยชนซึ่งทรัพย ไมไดเปนการเอาทรัพยไปโดยทุจริต ท้ังกฎหมายยังกําหนดใหความผิดฐานทําใหเสียทรัพยบางกรณีนั้นยอมความกันได

14.2.1 การกระทําท่ีเปนความผิดฐานทําใหเสียทรัพย มาตรา 358 ผูใดทําใหเสียหาย ทําลาย ทําใหเสื่อมคาหรือทําใหไรประโยชน ซึ่งทรัพยของผูอ่ืนหรือผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย ผูนั้นกระทําความผิดฐานทําใหเสียทรัพย ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกินหกพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ทําใหเสียหาย ทําลาย ทําใหเสื่อมคาหรือทําใหไรประโยชน 2. ซึ่งทรัพยของผูอ่ืนหรือผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย

1. เจตนา

ทรัพยผูอ่ืนอาจจะเปนสิทธิครอบครองก็ได ไมจําเปนถึงขั้นมีกรรมสิทธ์ิ เจาของที่ดินตัดไมยืนตน ไมมีความผิดฐานนี้ แตถาตัดไมลมลุก เปนความผิดฐานทําใหเสียทรัพย บุคคลไดทรัพยมาโดยกระทําความผิด แลวทําใหทรัพยนั้นเสียหายภายหลัง ไมมีความผิดฐานทําใหเสียทรัพยอีก ไกของเขียวเขาไปกินผักในสวนครัวของขาวเสียหาย ขาวจึงใชไมซางยิงไกของเขียวตายไป 1 ตัว ขาวจะมีความผดิฐานทําใหเสียทรัพยหรือไม

การกระทําของขาวเปนการกระทาํเพ่ือปองกันสิทธิ แตไดกระทําเกินสมควรแกเหตุ จึงเปนความผิดทําใหเสียทรัพย

แดงเขาไปทาํนาปลูกขาวในหนองสาธารณะ ซึ่งเปนสาธารณะสมบัติของแผนดิน ประชาชนมีสิทธิใชรวมกัน บุคคลใดจะอางกรรมสิทธ์ิหรือสิทธิครอบครองไมได ตอมาดําไดเขาไปทาํนาในที่แหงนั้นดวย โดยไถทําใหตนขาวที่แดงปลกูไวตายหมด ใหวนิิจฉัยการกระทําของดําวาจะมีความผิดฐานทําใหเสียทรัพยหรือไม

แมหนองสาธารณะจะเปนสาธารณะสมบัติของแผนดิน ไมใชที่ดินของแดงก็ตามแตขาวทีป่ลูกในหนองสาธารณะเปนกรรมสิทธ์ิของแดง ดังนั้นแมดําจะมีสิทธิใชหนองสาธารณะเชนประชาชนทั่วไป ดําก็ไมมสีิทธิไถทําใหตนขาวของแดงตายหมด ดําจึงมีความผิดฐานทําใหเสียทรัพย

14.2.2 เหตุท่ีทําใหรับโทษหนักขึ้น (ก) ทําตอทรัพยบางประเภท มาตรา 359 ถาการกระทําความผิดตามมาตรา 358 ไดกระทําตอ

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

133

(1) เครื่องกลหรือเครื่องจักรที่ใชในการประกอบกสิกรรม หรืออุตสาหกรรม (2) ปศุสัตว (3) ยวดยานหรือสัตวพาหนะท่ีใชในการขนสงสาธารณ หรือในการประกอบกสิกรรมหรืออุตสาหกรรม หรือ (4) พืชหรือพืชผลของกสิกร

ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาทหรือท้ังจําท้ังปรับ พืชหรือพืชผลของกสิกร หมายถึง พืชผลที่ใชในการกสิกรรม ตนไมตางๆ ท่ีกสิกรที่มีอาชีพทํานาปลูกไวตามแนวคันนา การถอน

ทําลายไมผิดตามมาตรา 359 แตผิดมาตรา 358 เทานั้น (ข) ทําตอทรัพยที่ใชหรือมีไวเพ่ือสาธารณประโยชน มาตรา 360 ผูใดทําใหเสียหาย ทําลาย ทําใหเสื่อมคาหรือทําใหไรประโยชน ซึ่งทรัพยท่ีใชหรือมีไวเพ่ือสาธารณประโยชน ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

สาธารสมบัติของแผนดินที่ใชเพ่ือประโยชนของแผนดินหรือราชการโดยเฉพาะ เชน ท่ีวาการอําเภอ เหลานี้มิใชทรัพยท่ีใชหรือมีไวเพ่ือสาธารณประโยชน (ค) ทําตอพระพุทธรูปหรือวัตถุในทางศาสนา มาตรา 360 ทวิ ผูใดทําใหเสียหาย ทําลาย ทําใหเสื่อมคา หรือทําใหไรประโยชน ซึ่งทรัพยตามมาตรา 335 ทวิ วรรคหนึ่ง ท่ีประดิษฐานอยูในสถานที่ตามมาตรา 335 ทวิ วรรคสอง ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสิบปหรือปรับไมเกินสองหมื่นบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

แดงถมดินทําเปนทํานบปดลาํหวยสาธารณะ ซึ่งประชาชนใชน้ํารวมกันในการทํานา ทาํใหน้ําไหลไมได ประชาชนที่อยูทางตอนใตของลําหวยไดรับความเดือดรอน ไมมีน้ําสําหรับทาํนา ใหวนิิจฉัยวาแดงจะมีความผิดหรือไม

แดงมีความผิดตามมาตรา 360 เพราะการกระทําของแดงเปนการทําใหไรประโยชนซึ่งทรัพยที่ใชหรือมีไวเพ่ือสาธารณะประโยชน 14.2.3 เปรียบเทียบความผิดฐานลักทรัพยและทําใหเสียทรัพย ลักทรัพย ทําใหเสียทรัพย กฎหมายสารบัญญัติ • ตองเปนการ “เอาไป” “โดยทุจริต” ซึ่ง “ทรัพย

ของผูอ่ืนหรือท่ีผูอ่ืนเปนเจาของรวมอยูดวย” • กฎหมายมุงคุมครองเจาของหรือผูครอบครอง

ทรัพย

• ตองเปนการ “ทําใหเสียหาย ทําลาย ทําใหเสือมคา หรือทําใหไรประโยชน”

• ไมจําเปนตองมีเจตนาพิเศษ “โดยทุจริต”

กฎหมายสบัญญัติ • พนักงานอัยการสามารถเรียกทรัพยสินหรือราคาทรัพยท่ีผูเสียหายสูญเสียไป เนื่องจากการกระทําผิดฐานลักทรัพยคืนแทนผูเสียหาย

• ไมอาจเรียกคืนแทนผูเสียหายได

อ่ืนๆ • เปนความผิดที่ยอมความไมได • เปนความผิดอันยอมความได (มาตรา 358 และมาตรา 359)

แดงมีความโกรธแคนดําซึ่งเปนผูบังคบับัญชาที่ตาํหนิการทํางานของตน แดงจึงเอาปากกาของดําไปโยนทิ้งในแมน้ํา แดงจะมีความผิดฐานลักทรัพยหรือทําใหเสียทรัพยหรือไม

แดงไมผิดฐานลักทรัพย เนื่องจากแดงไมไดเอาปากกาของดําไปโดยทุจริตเพื่อแสวงหาประโยชนที่มิควรไดโดยชอบดวยกฎหมายสาํหรับแดงหรือผูอื่น แตการกระทาํของแดงเปนการทาํใหปากกาของดาํสญูหายอันถือไดวาเปนการทําลายปากกาของดํา แดงมีความผิดฐานทาํใหเสยีทรัพย (ตามมาตรา 358)

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

134

14.3 ความผิดฐานบุกรุก

• ความผิดฐานบุกรุกแมผูเปนเจาของอสังหาริมทรัพยก็อาจกระทําผิดได ถาเขาไปกระทําการรบกวนการครอบครองอสังหาริมทรัพยท่ีผูอ่ืนครอบครองอยู

• การยักยายหรือทําลายเครื่องหมายอันจะเปนความผิดฐานบุกรุก ตองกระทําเพ่ือแยงความเปนเจา ของอสังหาริมทรัพยนั้น • การเขาไปหรือซอนตัวอยูในเคหสถาน อาคารเก็บรักษาทรัพยหรือสํานักงานที่ผูอ่ืนครอบครองอยูหรือไมยอมออกไปจากสถานที่

ดังกลาวเม่ือถูกไลใหออก จะเปนความผิดฐานบุกรุก ตอเม่ือเขาไปหรือไมยอมออกโดยไมมีเหตุผลอันสมควร • ความผิดฐานบุกรุกในบางกรณี เชน กระทําโดยมีอาวุธ หรือใชกําลังประทุษราย หรือกระทําในเวลากลางคืน กฎหมายวางโทษ

หนักขึ้นและไมเปนความผิดอันยอมความกันไดดวย 14.3.1 เขาไปในอสังหาริมทรัพยของผูอ่ืน มาตรา 362 ผูใดเขาไปในอสังหาริมทรัพยของผูอ่ืน เพ่ือถือการครอบครองอสังหาริมทรัพยนั้นทั้งหมดหรือแตบางสวน หรือเขาไปกระทําการใด ๆ อันเปนการรบกวนการครอบครองอสังหาริมทรัพยของเขาโดยปกติสุขตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งป หรือปรับไมเกินสองพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ ควมผิดประการแรก องคประกอบของความผิด

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. เขาไป 2. ในอสังหาริมทรัพยของผูอ่ืน

1. เจตนา 2. เพ่ือถือการครอบครองอสังหาริมทรัพยนั้นทั้งหมดหรือแต

บางสวน “เขาไป” ไมจําเปนตองเขาไปทั้งตัว เพียงแตสวนใดสวนหนึง่ของรางกายก็เปนการเขาไปตามกฎหมายแลว ฎีกาไดตีความ “เขาไป” กวางกวา การตีไมกระดานปดไมใหเขาหอง หรือ การล็อคกุญแจหองไมใหเขาไป ก็เปนการลวงล้ําอํานาจ

ครอบครองตามมาตรา 362 แลว การเขาไปใชประโยชนในที่ดินสาธารณะประโยชน ไมผิดฐานบุกรุก แตอาจผิดตามประมวลกฎหมายที่ดินได การเขาไปครอบครองที่

สาธารณประโยชนกอน ยอมใชสิทธิฟองได ความผิดประการที่สอง เขาไปกระทํารบกวนการครอบครองอสังหาริมทรัพย

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. เขาไป 2. กระทําการใด ๆ อันเปนการรบกวนการครอบครอง

อสังหาริมทรัพยของเขาโดยปกติสุข

1. เจตนา

การเขาไปโดยเจตนาเพื่อทํารายในเคหสถานของผูอ่ืน ไมถือวาเปนการรบกวนการครอบครอง แตอาจถือวาเปนการเขาไปในเคหสถานของผูอ่ืนโดยไมมีเหตุอันสมควร

ถาเขาไปแลว มิไดกระทําการรบกวนการครอบครองก็ไมผิด กรณีสัญญาเชาอสังหาริมทรัพย ยินยอมใหผูใหเชาเขาไปกระทําการใดๆ ในอสังหาริมทรัพยไดถาผูเชาผิดสัญญา แมจะเปนการรบกวน

การครอบครอง ก็ถือวาผูใหเชามิไดมีเจตนากระทําผิดอาญา ความผิดตามมาตรา 362 มาตรา 363 และมาตรา 364 เปนความผิดอันยอมความได ฉะนั้น ถาผูเสียหายไมรองทุกข พนักงาน

สอบสวนก็จะสอบสวนคดีนั้นไมได และเม่ือไมสอบสวน พนักงานอัยการก็ฟองไมไดดวย มวงเชาบานของเขยีวอยูอาศัย ตอมาเหลืองมาติดตอขอเชาบานหลังนั้น โดยใหคาเชาสูงกวาทีเ่คยเก็บจากมวง เขยีวจึงบอกใหมวงออกจากบานหลังนั้น แต

มวงไมยอมออกอางวายังมีสิทธิอยูไดตามสัญญาเชา เขียวจึงเอาเครื่องมือไปถอดประตูบานออกหมดทุกบาน มวงจึงไปแจงความตอตํารวจหาวาเขียวบุกรุกและทําใหเสียทรัพย เขยีวจะมีความผิดฐานใดหรือไม

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

135

เขียวผิดฐานบุกรุก กลาวคือ แมเขียวจะเปนเจาของบานทีม่วงเชาก็ตาม แตเขียวก็ไมมีสิทธิเขาไปกระทําการรบกวนการครอบครองอสังหาริมทรัพยของมวง แตไมผิดฐานทําใหเสียทรัพย เพราะบานนั้นเปนบานของเขียวเอง

14.3.2 ยักยายหรือทําลายเครื่องหมายเขต มาตรา 363 ผูใดเพ่ือถือเอาอสังหาริมทรัพยของผูอ่ืนเปนของตนหรือของบุคคลที่สาม ยักยายหรือทําลายเครื่องหมายเขตแหงอสังหาริมทรัพยนั้นทั้งหมด หรือแตบางสวน ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสามป หรือปรับไมเกินหกพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ยักยายหรือทําลาย 2. เครื่องหมายเขตแหงอสังหาริมทรัพยนั้นทั้งหมด หรือแต

บางสวน

1. เจตนา 2. เพ่ือถือเอาอสังหาริมทรัพยของผูอ่ืนเปนของตนหรือของบุคคล

ท่ีสาม ถากระทําเพ่ือถือเอาอสังหาริมทรัพยซึ่งเปนสาธารณสมบัติของแผนดิน ไมผิดตามมาตรานี้ แดงกับดํามีสาเหตุโกรธเคืองกันเปนสวนตัว เนื่องจากแดงยิงไกของดําที่เขาไปกินผักในสวนของแดง วันหนึ่งดําจึงรื้อรั้วสังกะสีบานแดงที่กั้นแนวเขตทีด่ิน

ระหวางบานของแดงและดําออกไปสวนหนึ่ง ดําจะมีความผิดฐานบุกรุกตามมาตรา 363 อยางไร หรือไม ดําไมผิดตามมาตรา 363 เพราะมิไดมีเจตนาพิเศษที่จะถือเอาที่ดินของแดงเปนของตน แตดาํมีความผิดฐานทาํใหเสียทรัพยตามมาตรา 358

14.3.3 เขาไปหรือซอนตัวอยูในเคหสถานของผูอ่ืน มาตรา 364 ผูใดโดยไมมีเหตุอันสมควรเขาไป หรือซอนตัวอยูในเคหสถาน อาคารเก็บรักษาทรัพย หรือสํานักงานในความครอบครองของผูอ่ืนหรือไมยอมออกไปจากสถานที่เชนวานั้น เม่ือผูมีสิทธิท่ีจะหามมิใหเขาไปไดไลใหออก ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งป หรือปรับไมเกินสองพันบาทหรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. เขาไปหรือซอนตัวอยู หรือไมยอมออกเมื่อผูมีสิทธิท่ีจะหามมิ

ใหเขาไปไดไลใหออก 2. ในเคหสถาน อาคารเก็บรักษาทรัพย หรือสํานักงานในความ

ครอบครองของผูอ่ืน

1. เจตนา

สามีไปหาภริยาในบานผูอ่ืนที่ใหภริยาพักอาศัย โดยไมมีผูใดหามปราม ไมเปนความผิดฐานบุกรุก

ดําเปนผูขายสงสุรา แดงเปนผูขายปลกีโดยรับสุราจากดําไปขาย ในวันเกิดเหตุแดงมาทีบ่านของดําตอวาดาํเรื่องจําหนายสุราใหตนนอยไมพอขาย จึงเกิดโตเถียงและทาทายกันขึ้น ดําลุกขึ้นจากหองรับแขกเดินเขาไปในหองนอนแดงก็ตามดําเขาไปในหองนอนจะทําราย แตมีผูหามไวจึงเลิกกันไป แดงจะมีความผิดฐานใดหรือไม

แดงมีความผิดฐานบุกรุกเคหสถานตามมาตรา 364 เพราะดําไมไดอนุญาตใหแดงเขาไปในหองนอนของดํา แดงจึงไมมีสิทธิที่จะตามดําเขาไปในหองนอนของดํา เมื่อแดงตามดาํเขาไปในหองนอนเพื่อจะทํารายดําในหองนอน จึงเปนการเขาไปในเคหสถานโดยไมมีเหตุอันสมควร

เหลืองลอบขึ้นไปหานางสาวเขียว บตุรสาวของแดงบนเรือนของแดงในเวลากลางคืน โดยนางสาวเขียวนัดแนะใหเหลืองขึ้นไปหา แดงพบเหลืองคุยอยูกับบุตรสาวของตนในหอง จึงแจงความดาํเนินคดีกับเหลืองในขอหาบุกรุกเคหสถาน เหลืองจะมีความผิดหรือไม

เหลืองไมมีความผดิ เพราะเขาไปโดยไดรับความยินยอมของบุตรสาวของแดง การเขาไปของเหลืองจึงถือวามีสาเหตุอันสมควร 14.3.4 เหตุท่ีทําใหรับโทษหนักขึ้น มาตรา 365 ถาการกระทําความผิดตามมาตรา 362 มาตรา 363หรือมาตรา 364 ไดกระทํา

(1) โดยใชกําลังประทุษราย หรือขูเข็ญวาจะใชกําลังประทุษราย

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

136

(2) โดยมีอาวุธหรือโดยรวมกระทําความผิดดวยกัน ตั้งแตสองคนขึ้นไปหรือ (3) ในเวลากลางคืน

ผูกระทําตองระวางโทษจําคุกไมเกินหาป หรือปรับไมเกินหนึ่งหม่ืนบาทหรือท้ังจําท้ังปรับ

เหตุฉกรรจในความผิดฐานบุกรุกมปีระการใดบาง เหตุฉกรรจในความผิดฐานบุกรุก มดีงันี้ 1) โดยใชกําลังประทุษราย หรือขูเข็ญวาจะใชกําลังประทุษราย 2) โดยมีอาวุธหรือโดยรวมกระทําความผิดดวยกันตั้งแตสองคนขึ้นไป หรือ 3) ในเวลากลางคืน

คําถามทายบท

1. นาฬิกาที่ไดมาจากการวิ่งราวทรัพย เปนทรัพยของโจร 2. เอาไมซุงที่ลักมาแกะสลักเปนรูปสตัว เปนของโจรที่หมดสภาพเปนของโจร 3. แดงลักนาฬิกาของพี่ชายไปใหดํา ดํารับซื้อไวโดยคิดวาเปนนาฬิกาของแดง แลวดําเอานาฬิกานั้นไปจํานําเหลือง โดยเหลืองรูวาเปนนาฬิกาที่แดงลัก

ของพี่ชายมา ดําเอาเงินที่ไดมาจากการจํานํานาฬิกาไปใหเขียว โดยเขียวรูวาเปนเงินที่ไดมาจากการจํานํานาฬิกาที่ถูกลักมา ใครผดิรับของโจร คําตอบ คือ เหลือง

4. การกระทําความผดิฐานทําใหเสียทรัพยเชน การเอาฟลมถายภาพของผูอืน่ที่ยังไมไดใชมาเปดใหถูกแสงสวาง 5. การใชกอนหินขวางโคมไฟที่เทศบาลติดตั้งไวสําหรับใหแสงสวางตอนกลางคืนเสียหาย เปนความผิดฐานทําใหเสียทรัพยที่ยอมความกันไมได 6. ดําใหแดงเชาบานอยูอาศัย ตอมาดาํตองการใหคนอื่นเชาจึงกระทําการ ที่จะไมใหมีความผดิฐานบุกรุกคือ ดํานําจดหมายบอกเลิกสญัญาเชาไปวางไวที่

หนาบานของแดง และย่ืนคําขาดใหออกจากบานภายใน 3 วัน 7. การเขาไปในบานเรือนของผูอื่นจะเปนความผิดฐานบุกรกุเคหสถานในกรณี เขาไปเพื่อทวงหนี้แลวเกิดโตเถียงกับเจาของบาน เจาของบานไลให

ออกไป แตไมยอมออกจนกวาเจาของบานจะชําระหนี้ให 8. ความผิดฐานบุกรุก ในกรณีกระทําในเวลากลางคืน ผูกระทําตองรับโทษหนักขึ้น 9. เงินที่ผูอื่นใหเปนคาจางในการชวยขายทรัพยที่ผูอื่นลักมา เงินนี้ไมใชเปนของโจร 10. การแยกชิ้นสวนของรถจักรยานยนตแลวเอาไปซอนไวในสถานที่ตางกัน เปนของโจรที่ยังไมหมดสภาพเปนของโจร 11. มวง คราม น้ําเงิน รวมกันไปลักทรัพยของผูอื่นแลวแบงปนทรัพยสินกัน มวงรับซื้อสวนแบงของครามและน้ําเงินไวหมด จากนั้นมวงก็เอาทรัพยนั้นไป

ขายให เขียว และ เหลือง โดยบอกวาเปนทรัพยที่ลักมา เขียวและเหลืองซือ้ไว แลวก็เอาไปฝาก แดง บอกใหชวยขายตอเพราะเปนทรัพยที่ลักมา แดงไมนําไปขายตอแตรับซื้อไวเอง ใครมีความผิดฐานรับของโจร คําตอบ เหลือง แดง และ เขียว

12. ลักไกของเจาหนี้ซึ่งเปนผูมีอาชีพกสิกรรมมาแลวฆาไกเอาเนื้อทําอาหาร เปนความผิดฐานลักทรพัยที่ตองรับโทษหนักขึ้น 13. ยิงมาของกสิกรตาย เปนความผิดฐานทําใหเสียทรัพยที่ยอมความกันได 14. บุกรุกเขาไปดูหมิ่นเจาของบานซึ่งหนา เปนความผดิฐานบุกรุกที่ผูกระทําไมตองรับโทษหนักขึ้น

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

137

15.1 ความผิดเกี่ยวกับเจาพนักงาน และเกี่ยวกับการกอใหเกิดความเดือดรอน

หรืออันตรายตอความสงบสุขของประชาชน

• การไมยอมบอกหรือแกลงบอกชื่อหรือท่ีอยูอันเปนเท็จตอเจาพนักงาน หรือไมปฏิบัติตามคําสั่งของเจาพนักงานโดยไมมีเหตุอันสมควร หรือทําใหเสียประโยชนซึ่งเอกสารที่เจาพนักงานแสดงไว ถือเปนความผิด

• การทําใหประชาชนเกิดความเดือดรอนรําคาญ หรือตระหนกตกใจ หรือกีดขวางทางสาธารณะ อันเปนการกระทบกระเทือนตอความสงบสุขของประชาชน ถือเปนความผิด

15.1.1 ความผิดเก่ียวกับเจาพนักงาน (ก) ไมยอมบอกหรือแกลงบอกชื่อหรือที่อยูอนัเปนเท็จตอเจาพนักงาน มาตรา 367 ผูใดเมื่อเจาพนักงานถามชื่อหรือท่ีอยู เพ่ือปฏิบัติการตามกฎหมายไมยอมบอกหรือแกลงบอกชื่อหรือท่ีอยูอันเปนเท็จ ตองระวางโทษปรับไมเกินหนึ่งรอยบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. เจาพนักงานถามชื่อหรือท่ีอยู เพ่ือปฏิบัติการตามกฎหมาย 2. ไมยอมบอกหรือแกลงบอกชื่อหรือท่ีอยูอันเปนเท็จ

1. เจตนา

(ข) ไมปฏิบัติตามคําสั่งของเจาพนักงานโดยไมมีเหตุหรือขอแกตัวอันสมควร มาตรา 368 ผูใดทราบคําสั่งของเจาพนักงานซึ่งสั่งการตามอํานาจที่มีกฎหมายใหไว ไมปฏิบัติตามคําสั่งนั่นโดยไมมีเหตุหรือขอแกตัวอันสมควรตองระวางโทษจําคุกไมเกินสิบวัน หรือปรับไมเกินหารอยบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ ถาการสั่งเชนวานั้น เปนคําสั่งใหชวยทํากิจการในหนาท่ีของเจาพนักงานซึ่งกฎหมายกําหนดใหสั่งใหชวยได ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ ความผิดตามวรรคแรก องคประกอบของความผิด

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ทราบคําสั่งของเจาพนักงานซึ่งสั่งการตามอํานาจที่มีกฎหมาย

ใหไว 2. ไมปฏิบัติตามคําสั่งนั่นโดยไมมีเหตุหรือขอแกตัวอันสมควร

1. ไมมี

ความผิดตามวรรคทาย เจาพนักงานตองมีอํานาจตามกฎหมายที่จะสั่งใหชวยได ถากฎหมายใหอํานาจไวเพียงใหขอความชวยเหลือ ก็ไมผิดตามมาตรา 368

15. ความผิดลหุโทษ • การไมใหความรวมมือชวยเหลือหรือปฏิบัติตามคําสั่งเจาพนักงานผูมีอํานาจปฏิบัติการตามกฎหมาย การทําใหเอกสารที่เจา

พนักงานแสดงไวเสียหายและการกอใหเกิดความเดือดรอนหรืออันตรายตอความสงบสุขของประชาชนถือเปนการกระทําความผิด

• การกอใหเกิดความเสียหายตอทรัพยสินสาธารณะ การปลอยปละละเลยใหสัตวไปทําอันตรายตอบุคคลหรือทรัพยสินของผูอ่ืน การกระทําทารุณตอสัตว รวมทั้งการทิ้งซากสัตวซึ่งอาจเนาเหม็นไวในหรือริมทางสาธารณะ ถือเปนการกระทําความผิด

• การประทุษรายตอกายหรือจิตใจของบุคคลอื่น หรือการกระทําการทารุณตอผูท่ีออนแอกวา แมเปนเรื่องเล็กนอยก็ถือเปนการกระทําความผิด นอกจากนี้การละเลยคนวิกลจริตที่ควบคุมอยูปลอยปละใหออกไปเที่ยวโดยลําพัง การไมชวยผูอ่ืนซึ่งอยูในภยันตราย การกระทําอันควรขายหนาตอธารกํานัล และการดูหม่ินผูอ่ืนก็ถือเปนการกระทําความผิดดวยเชนกัน

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

138

(ค) ทําใหเอกสารที่เจาพนักงานแสดงไวไรประโยชน มาตรา 369 ผูใดกระทําดวยประการใด ๆ ใหประกาศ ภาพ โฆษณาหรือเอกสารใดที่เจาพนักงานผูกระทําการตามหนาท่ีปดหรือแสดงไว หรือสั่งใหปด หรือแสดงไวหลุด ฉีกหรือไรประโยชน ตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. กระทําดวยประการใด ๆ 2. ใหประกาศ ภาพ โฆษณาหรือเอกสารใดที่เจาพนักงาน

ผูกระทําการตามหนาท่ีปดหรือแสดงไว หรือสั่งใหปด หรือแสดงไว

3. หลุด ฉีกหรือไรประโยชน

1. ไมมี

(ง) ไมชวยเหลือเจาพนักงานซึ่งเรียกใหชวยระงับสาธารณภัย มาตรา 383 ผูใดเกิดเพลิงไหมหรือสาธารณภัยอ่ืน และเจาพนักงานเรียกใหชวยระงับ ถาผูนั้นสามารถชวยไดแตไมชวย ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. เกิดเพลิงไหมหรือสาธารณภัยอ่ืน และเจาพนักงานเรียกให

ชวยระงับ 2. สามารถชวยไดแตไมชวย

1. ไมมี

ความผิดลหุโทษเกี่ยวกับเจาพนักงานมีกรณีใดบาง

ความผิดลหุโทษเกี่ยวกับเจาพนักงานมี 4 ฐานดวยกันคอื 1) ไมยอมบอกหรือแกลงบอกชื่อหรือที่อยูอันเปนเท็จ 2) ไมปฏิบัติตามคําสั่งเจาพนักงานโดยไมมีเหตุหรือขอแกตัวอันสมควร 3) ทําใหเอกสารที่เจาพนักงานแสดงไวไรประโยชน 4) ไมชวยเหลือเจาพนกังานซึ่งเรียกใหชวยระงับสาธารณภัย

พระราชบัญญัติลกัษณะปกครองทองที่ พ.ศ. 2547 มาตรา 118 บัญญัติวา “กรมการอําเภอมีหนาที่จะตองตรวจตรา และจัดการรกัษาทางบกทางน้ําอันเปนทางที่ราษฎรไปมาคาขายใหไปมาโดยสะดวก ตามที่จะเปนไดทุกฤดูกาล การอันนี้ถาจะตองทําการซอมแซมหรือแกไขความขัดของใหกรมการอําเภอเรยีกราษฎรชวยกันทําอยางวามาแลว” ถาเกิดน้ําทวมในเขตอําเภอ เปนผลใหถนนและสะพานชํารุด นายอําเภอจึงออกคําสั่ง

(1) ใหดํา ซึ่งเปนราษฎรไปชวยขุดดิน เพือ่ซอมถนนที่ชํารุด แตดําจําเปนตองเล้ียงกระบือจึงไมไปตามคําสั่ง (2) ใหแดง ซึ่งเปนราษฎรจัดหาไมมา 5 แผน ตามขนาดที่กาํหนดเพื่อใชในการซอมแซมสะพาน แดงเสียดายไมที่มอียูจึงไมจัดไปใหตามคําสั่ง ดําและแดงจะมีความผิดฐานขดัคําสั่งเจาพนักงานตาม ปอ.มาตรา 368 หรอืไม ขอ 1 ดํามีความผดิเพราะขออางที่วาติดเลี้ยงสัตวไมเปนขอแกตัวอันสมควร ขอ 2 ไมมีความผดิ เพราะอาํนาจของนายอําเภอดังกลาวขางตน มีความหมายเฉพาะการเกณฑแรงงานราษฎรเทานั้น ไมรวมถึงการเกณฑเอา

ทรัพยสินดวย ดังนั้น คําสั่งของนายอําเภอจึงไมเปนคําสั่งอันชอบดวยกฎหมาย 15.1.2 ความผิดเก่ียวกับการกอใหเกิดความเดือดรอนหรืออันตรายตอความสงบสุขของประชาชน (ก) สงเสียงจนทําใหประชาชนตกใจหรือเดือดรอน มาตรา 370 ผูใดสงเสียง ทําใหเกิดเสียงหรือกระทําความอื้ออึงโดยไมมีเหตุอันสมควร จนทําใหประชาชนตกใจหรือเดือดรอน ตองระวางโทษปรับไมเกินหนึ่งรอยบาท

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

139

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. สงเสียง ทําใหเกิดเสียงหรือกระทําความอื้ออึง 2. โดยไมมีเหตุอันสมควร 3. จนทําใหประชาชนตกใจหรือเดือดรอน

1. ไมมี

(ข) พาอาวุธไปโดยเปดเผยหรือโดยไมมีเหตุสมควร มาตรา 371 ผูใดพกอาวุธไปในเมือง หมูบานหรือทางสาธารณโดยเปดเผย หรือโดยไมมีเหตุสมควร หรือพาไปในชุมนุมชนที่ไดจัดใหมีขึ้นเพ่ือนมัสการ การรื่นเริงหรือการอ่ืนใด ตองระวางโทษปรับไมเกินหนึ่งรอยบาทและใหศาลมีอํานาจสั่งใหริบอาวุธนั้น

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. พาอาวุธ 2. ไปในเมือง หมูบานหรือทางสาธารณโดยเปดเผย หรือโดยไมมี

เหตุสมควร หรือพาไปในชุมนุมชนที่ไดจัดใหมีขึ้นเพ่ือนมัสการ การรื่นเริงหรือการอ่ืนใด

1. เจตนา

(ค) ทะเลาะกันอยางอื้ออึงในที่สาธารณะ มาตรา 372 ผูใดทะเลาะกันอยางอ้ืออึงในทางสาธารณหรือสาธารณสถาน หรือกระทําโดยประการอื่นใดใหเสียความสงบเรียบรอยในทางสาธารณหรือสาธารณสถาน ตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท ความผิดแรก

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ทะเลาะกันอยางอ้ืออึง 2. ในทางสาธารณหรือสาธารณสถาน

1. ไมมี

ความผิดที่สอง องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน

1. กระทําโดยประการอื่นใด 2. ใหเสียความสงบเรียบรอยในทางสาธารณหรือสาธารณสถาน

1. ไมมี

(ง) ยิงปนซึ่งใชดินระเบิดโดยใชเหตุ มาตรา 376 ผูใดยิงปนซึ่งใชดินระเบิดโดยใชเหตุ ในเมือง หมูบานหรือท่ีชุมนุมชน ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสิบวัน หรือปรับไมเกินหารอยบาทหรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ยิงปนซึ่งใชดินระเบิด 2. โดยใชเหตุ 3. ในเมือง หมูบานหรือท่ีชุมนุมชน

1. เจตนา

(จ) เสพยสุราหรือของเมาอยางอื่นจนเปนเหตุใหประพฤติวุนวาย มาตรา 378 ผูใดเสพยสุราหรือของเมาอยางอ่ืน จนเปนเหตุใหตนเมาประพฤติวุนวายหรือครองสติไมไดขณะอยูในถนนสาธารณ หรือสาธารณสถาน ตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

140

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. เสพยสุราหรือของเมาอยางอ่ืน จนเปนเหตุใหตนเมา 2. ประพฤติวุนวายหรือครองสติไมไดขณะอยูในถนนสาธารณ

หรือสาธารณสถาน

1. เจตนา

(ฉ) ชักหรือแสดงอาวุธในการวิวาทตอสู มาตรา 379 ผูใดชักหรือแสดงอาวุธในการวิวาทตอสู ตองระวางโทษจําคุกไมเกินสิบวัน หรือปรับไมเกินหารอยบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ชักหรือแสดงอาวุธ 2. ในการวิวาทตอสู

1. เจตนา

(ช) แกลงบอกเลาความเท็จใหเล่ืองลือจนเปนเหตุใหประชาชนตื่นตกใจ มาตรา 384 ผูใดแกลงบอกเลาความเท็จใหเลื่องลือจนเปนเหตุใหประชาชนตื่นตกใจ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. แกลงบอกเลาความเท็จใหเลื่องลือ 2. จนเปนเหตุใหประชาชนตื่นตกใจ

1. เจตนา

(ซ) กีดขวางทางสาธารณะจนอาจเปนอุปสรรคตอความปลอดภัยหรือความสะดวกในการจราจร มาตรา 385 ผูใดโดยไมไดรับอนุญาตอันชอบดวยกฎหมายกีดขวางทางสาธารณ จนอาจเปนอุปสรรคตอความปลอดภัยหรือความสะดวกในการจราจรโดยวาง หรือทอดทิ้งสิ่งของ หรือโดยกระทําดวยประการอื่นใดถาการกระทํานั้นเปนการกระทําโดยไมจําเปน ตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. ไมไดรับอนุญาตอันชอบดวยกฎหมาย 2. กีดขวางทางสาธารณ จนอาจเปนอุปสรรคตอความปลอดภัย

หรือความสะดวกในการจราจร 3. โดยวาง หรือทอดทิ้งสิ่งของ หรือโดยกระทําดวยประการอื่นใด 4. การกระทํานั้นเปนการกระทําโดยไมจําเปน

1. ไมมี

(ฌ) แขวนติดตั้งหรือวางสิ่งใดไวโดยประการที่นาจะตกหรอืพังลง มาตรา 387 ผูใดแขวน ติดตั้งหรือวางสิ่งใดไวโดยประการที่นาจะตกหรือพังลง ซึ่งจะเปนเหตุอันตราย เปรอะเปอนหรือเดือดรอนแกผูสัญจรในทางสาธารณ ตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. แขวน ติดตั้งหรือวางสิ่งใดไวโดยประการที่นาจะตกหรือพังลง 2. ซึ่งจะเปนเหตุอันตราย เปรอะเปอนหรือเดือดรอนแกผูสัญจร

ในทางสาธารณ

1. ไมมี

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

141

(ญ) กระทําดวยประการใดๆ ใหของแข็งตกลง ณ ที่ใดๆ โดยประการที่นาจะเปนอันตรายแกบุคคลหรือทรัพย มาตรา 389 ผูใดกระทําดวยประการใด ๆ ใหของแข็งตกลงณ ท่ีใด ๆ โดยประการที่นาจะเปนอันตรายหรือเดือดรอนรําคาญแกบุคคลหรือเปนอันตรายแกทรัพย หรือกระทําดวยประการใด ๆ ใหของโสโครกเปรอะเปอนหรือนาจะเปรอะเปอนตัวบุคคล หรือทรัพย หรือแกลงทําใหของโสโครกเปนที่เดือดรอนรําคาญ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือนหรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ กระทําดวยประการใดๆ ใหของแข็งตกลง ณ ที่ใด ๆ โดยประการที่นาจะเปนอันตรายหรือเดือดรอนรําคาญแกบุคคลหรือเปนอันตรายแกทรพัย

องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน 1. กระทําดวยประการใด ๆ 2. ใหของแข็งตกลงณ ท่ีใด ๆ 3. โดยประการที่นาจะเปนอันตรายหรือเดือดรอนรําคาญแก

บุคคลหรือเปนอันตรายแกทรัพย

1. ไมมี

กระทําดวยประการใด ๆ ใหของโสโครกเปรอะเปอนหรือนาจะเปรอะเปอนตัวบุคคล หรือทรัพย องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน

1. กระทําดวยประการใด ๆ 2. ใหของโสโครกเปรอะเปอนหรือนาจะเปรอะเปอนตัวบุคคล

หรือทรัพย

1. ไมมี

แกลงทําใหของโสโครกเปนที่เดือดรอนรําคาญ องคประกอบภายนอก องคประกอบภายใน

1. แกลง 2. ทําใหของโสโครกเปนที่เดือดรอนรําคาญ

1. เจตนา

ดําตองการจะไปดภูาพยนตรกลางแปลง ซึ่งฉายอยูในวัดนอกเมือง แตทางเดินจากบานดําจะไปวัดเปนสถานที่สาธารณะที่มืดและเปลี่ยวมีโจรผูรายชุกชุม ดํา ดําจึงพกมีดไปโดยเหน็บไวที่เอว เพื่อใหหยิบฉวยออกมาปองกันตัวไดถนัด แตดํา ก็ปลอยชายเสื้อลงมาปดไวจนคนภายนอกมองไมเห็น ดําไปถึงวัดโดยไมมีเหตุรายเกิดขึ้น จึงเขาไปดูภาพยนตรรวมกับคนอื่นๆ ที่มาเที่ยวงานจนดึกโดยยังพกมีดไวในลักษณะเดิมตลอดเวลา ดํามีความผิดตาม ปอ.มาตรา 371 หรือไม

การที่ ดํา พกมดีเดนิไปตามถนนนั้น ดําไมผิดมาตรา 371 เนื่องจากพกพาไปในลักษณะที่มิดชิดและมีเหตุสมควร แตเมื่อดําไปถงึวัดซึ่งมีการฉายภาพยนตรกลางแปลงอันนับไดวาเปนชุมนุมชน ที่วัดใหมขีึ้นเพื่อการนี้ การทีด่ํายังพกมีดซึ่งเปนอาวุธโดยสภาพอยู ดําจึงมีความผิด

ดํากับแดง ตางก็เปนแมคาขายผักอยูในตลาด ซึ่งเปนของเอกชนเกิดไมพอใจกันขึ้นจึงรองดากันและใชผักและกระจาดที่ใสผักทุมใสกัน ดํากับแดงมีความผิดตาม ปอ.มาตรา 372 หรือไม

ผิด เนื่องจากตลาดเปนสถานที่ทีป่ระชาชนเขาไปโดยชอบธรรม ถึงแมจะเปนของเอกชนก็เปนสถานที่สาธารณสถาน การที่ ดํา และแดง รองดากันจึงเปนการทะเลาะอื้ออึงและการที่ใชผักและกระจาดทุมใสกันและกันก็เปนการกระทําใหเสียความสงบเรียบรอยในสาธารณสถาน

ดําแกลงปลอยขาวลือวาในขึ้นปใหมจะมีดาวหางวิ่งผานเขาใกลโลก และผูที่อยูในประเทศไทยจะมองเห็นไดชัดเจนและสวยงามมาก คนที่ไดยินขาวนีต้างก็สนใจเฝาดู แดงไดยินขาวลือนี้จึงบอกเลาตอไปวาการที่ดาวหางผานมาเชนนีจ้ะเกิดเหตเุภทภัยไฟไหม น้ําทวม ผูคนจะตายหมด ทําใหประชาชนบางสวนไดยินขาวที่แดงแกลงบอกเลานี้ตางก็พากันเก็บขาวของเตรียมอพยพหลบภัย ดําและแดง มีความผดิตาม ปอ.มาตรา 384 หรือไม

ดําไมผิดตามมาตรา 384 เพราะความเท็จที่ดําบอกเลาไมไดเปนเหตุใหประชาชนตื่นตกใจ แตแดงมีความผดิเนือ่งจากความเท็จทีแ่ดงบอกเลาทําใหประชาชนตื่นตกใจ

15.2 ความผิดเกี่ยวกับการกอใหเกิดความเสียหายตอทรัพยสินสาธารณะและเกี่ยวกับสัตว

• ทรัพยสินสาธารณะ เชน ทาง หรือทอระบายน้ํา เปนสิ่งท่ีมีขึ้นเพ่ือประโยชนของสวนรวม บุคคลจึงมีหนาท่ีท่ีจะตองสงวนรักษาไมทําใหเกิดความขัดของ หรือเสียหาย เพราะความขัดของหรือเสียหายดังกลาวยอมกอใหเกิดภยันตรายตอสุขภาพ และรางกายของประชาชน ดังนั้นกฎหมายจึงตองบัญญัติความผิดไว

• บุคคลใดมีหนาท่ีควบคุมสัตวตองควบคุมสัตวนั้นไวไมใหไปไหนโดยลําพัง เพ่ือปองกันมิใหไปทําอันตรายตอบุคคลอื่นหรือทรัพยสินของบุคคลอื่น หากผูควบคุมสัตวละเลย กฎหมายบัญญัติไวเปนความผิด นอกจากนี้การใชแรงงานสัตวเกินสมควร การ

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

142

ทารุณสัตว หรือกระทําประการใดตอสัตวโดยปราศจากความเมตตา กฎหมายบัญญัติไวเปนความผิดดวย รวมทั้งการทิ้งซากสัตว ซึ่งอาจเนาเหม็นไวในหรือริมทางสาธารณะ กฎหมายก็บัญญัติไวเปนความผิดเชนเดียวกัน

15.2.1 ความผิดเก่ียวกับการกอใหเกิดความเสียหายตอทรัพยสินสาธารณะ (ก) ทําใหรางระบายน้ํา รองน้ํา หรือทอระบายของโสโครกเกิดขัดของหรือไมสะดวก มาตรา 375 ผูใดทําใหรางระบายน้ํา รองน้ําหรือทอระบายของโสโครก อันเปนสิ่งสาธารณเกิดขัดของหรือไมสะดวก ตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท (ข) ทําใหเกิดสิ่งปฏิกูลแกนํ้าในบอ สระหรือที่ขังนํ้าอันมีไวสําหรับประชาชนใชสอย มาตรา 380 ผูใดทําใหเกิดปฏิกูลแกน้ําในบอ สระ หรือท่ีขังน้ําอันมีไวสําหรับประชาชนใชสอย ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือนหรือปรับไมไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ (ค) ขุดหลุม หรือรางหรอืปลูกปกหรือวางสิ่งของเกะกะไวในทางสาธารณะ มาตรา 386 ผูใดขุดหลุมหรือราง หรือปลูกปกหรือวางสิ่งของเกะกะไวในทางสาธารณโดยไมไดรับอนุญาตอันชอบดวยกฎหมาย หรือทําไดโดยชอบดวยกฎหมาย แตละเลยไมแสดงสัญญาณตามสมควร เพ่ือปองกันอุปทวเหตุ ตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท

ความผิดลหุโทษเกี่ยวกับการกอใหเกิดความเสียหายตอทรัพยสินสาธารณะมีกี่ประการอะไรบาง มีทั้งหมด 3 ฐานคอื 1) ทําใหรางระบายน้ํา รองน้ํา หรือทอระบายของโสโครกอันเปนสิ่งสาธารณะเกิดขัดของ หรือไมสะดวก 2) ทําใหเกิดปฏิกูลแกน้ําในบอ สระหรือที่ขังน้ําอันมีไวใหประชาชนใชสอย 3) ขุดหลุมหรือราง หรือปลูกปกหรือวางสิ่งของเกะกะในทางสาธารณะ

แดง มีที่ดินอยูติดกับรองน้ํา ซึ่งเปนทางน้ําไหลถายเทระหวางคลองไปสูหนองสาธารณะ ซึ่งประชาชนนําน้ําจากหนองไปใชสอย แดง ตองการขุดบอในที่ดินของตนจึงเอาดินที่ขุดไดมากองไว แตดินทะลายลงไปในรองน้ําโดยที่ แดงไมทราบ เปนเหตุใหรองน้ําตื้นเขินน้ําไหลผานรองน้ําไมสะดวก แดง มีความผิดตาม ปอ.มาตรา 375 หรือไม

การที่แดงทําใหรองน้ําอันเปนสิ่งสาธารณะตื้นเขินน้ําไหลไมสะดวก แดงมีความผิดตามมาตรา 375 แมวาแดงไมมีเจตนา แตก็ไมเปนขอแกตัวใหพนผิด เนื่องจากการกระทําความผิดตามมาตรานี้ไมตองการเจตนา

15.2.2 ความผิดเก่ียวกับสัตว (ก) ปลอยปละละเลยใหสัตวดุหรือสัตวรายทีค่วบคุมไวเที่ยวไปโดยลําพัง มาตรา 377 ผูใดควบคุมสัตวดุหรือสัตวราย ปลอยปละละเลยใหสัตวนั้นเที่ยวไปโดยลําพัง ในประการที่อาจทําอันตรายแกบุคคลหรือทรัพยตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ (ข) กระทําทารณุตอสัตว หรือฆาสัตวโดยใหไดรับทุกขเวทนาอันไมจําเปน มาตรา 381 ผูใดกระทําการทารุณตอสัตว หรือฆาสัตว โดยใหไดรับทุกขเวทนาอันไมจําเปน ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือนหรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ (ค) ใชใหสัตวทํางานจนเกินสมควรหรือใชใหทํางานอันไมสมควร มาตรา 382 ผูใดใชใหสัตวทํางานจนเกินสมควรหรือใชใหทํางานอันไมสมควร เพราะเหตุท่ีสัตวนั้นปวยเจ็บ ชราหรือออนอายุ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ (ง) ไลตอนหรือทําใหสัตวใดๆ เขาไปในสวน ไรหรือนาของผูอื่น มาตรา 394 ผูใดไล ตอนหรือทําใหสัตวใด ๆ เขาในสวนไรหรือนาของผูอ่ืนที่ไดแตงดินไว เพาะพันธุไว หรือมีพืชพันธุหรือผลิตผลอยู ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ (จ) ปลอยปละละเลยใหสัตวที่ควบคุมไวเขาไปในสวนไรหรือนาของผูอื่น มาตรา 395 ผูใดควบคุมสัตวใด ๆ ปลอยปละละเลยใหสัตวนั้นเขาในสวน ไรหรือนาของผูอ่ืนที่ไดแตงดินไว เพาะพันธุไว หรือมีพืชพันธุหรือผลิตผลอยู ตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท (ฉ) ทิ้งซากสัตวซึ่งอาจเนาเหม็นในริมทางสาธารณะ

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

143

มาตรา 396 ผูใดทิ้งซากสัตวซึ่งอาจเนาเหม็น ในหรือริมทางสาธารณะตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท

ดําเลี้ยงแมวไว 1 ตัว แมวของดํา มักชอบไปจับนกที่บานใกลเคียงเลี้ยงไว และดํา ก็ทราบความขอนี้ จึงไดจับแมวขังไวในกรง แตตอมาวันหนึ่ง ดํา ใหอาหารแมวแลวลืมปดกรง แมวจึงแอบหนีไปจับนกของบานใกลเคียงมากนิอีก เชนนี้ ดํา มีความผิดตามมาตรา 377 หรือไม

แมวของดํา ชอบไปทําอันตรายแกทรพัยของบุคคลอื่น จึงเปนสัตวดุ การทีด่ําปลอยปละละเลยจนแมวไปจับนกของบานใกลเคียงอีกเชนนี้ ดําจึงมีความผิดตาม ปอ.มาตรา 377

แดง มีอาชีพเลี้ยงเปดโดยเลี้ยงอยูในที่ดินของตน แตเปดของแดงมีจํานวนมาก จึงดูแลไมทัว่ถึงและเปดของแดงก็เพียงแตเขาไปเลนน้ําในคูตามรองผักของ ขาว โดยไมไดทาํความเสียผักแลวก็กลับออกมายังที่ดินของแดง ตามเดิม เชนนี้ แดง มีความผิดตามมาตรา 395 หรือไม

ปอ.มาตรา 395 ไมไดจํากัดประเภทสัตว การทีแ่ดงดูแลเปดของตนไมทัว่ถึงจึงเปนการปลอยปละละเลยใหเปดเขาไปในไรผักของ ขาว ถงึแมวาเปดจะไมไดทําอันตรายแกผัก แตการที่เขาไปในไรผักก็ทําใหแดง ซึ่งเปนผูควบคุมดูแลมีความผดิแลว

15.3 ความผิดเกี่ยวกับการกอใหเกิดอนัตรายแกกายหรือจิตใจและความผิดลหุโทษอื่นๆ

• การกระทําอันตรายตอกายหรือจิตใจของผูอ่ืน การขมขูหรือขมเหงรังแกผูอ่ืน การกระทําทารุณตอผูท่ีออนแอกวาเนื่องจากอายุหรือความเจ็บปวย แมเปนเพียงเล็กนอยกฎหมายก็บัญญัติไวเปนความผิด

• บุคคลวิกลจริตกฎหมายถือวา เปนบุคคลที่ตองอยูในความควบคุม ดังนั้น การกระทําทารุณตอผูท่ีออนแอแกวาเนื่องจากอายุหรือความเจ็บปวย แมเปนเพียงเล็กนอยกฎหมายจึงบัญญัติเอาผิดแกผูปลอยปละละเลยนั้น นอกจากนี้การชวยบุคคลที่ตกอยูในภยันตรายเปนสิ่งท่ีมนุษยควรกระทํา การละเลยจึงเปนการกระทําท่ีผิดตอกฎหมายรวมทั้งการเปลือยหรือเปดเผยรางกาย หรือการกระทําลามกตอหนาธารกํานัล กฎ หมายถือเปนความผิดเชนเดียวกัน และการดูหม่ินเปนสิ่งท่ีกอใหเกิดความบาดหมางกันในหมูประชาชน เปนอันตรายตอการอยูรวมกันของบุคคลในสังคม กฎหมายจึงตองบัญญัติใหเปนความผิดดวย

15.3.1 ความผิดเก่ียวกับการกอใหเกิดอันตรายตอกายหรือจิตใจ (ก) กระทําโดยประมาทเปนเหตุใหผูอื่นไดรับอันตรายแกกายหรือจิตใจ มาตรา 390 ผูใดกระทําโดยประมาท และการกระทํานั้นเปนเหตุใหผูอ่ืนรับอันตรายแกกายหรือจิตใจ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือนหรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ (ข) ใชกําลังทํารายผูอื่นโดยไมถึงกับเปนเหตุใหเกิดอันตรายแกกายหรือจิตใจ มาตรา 391 ผูใดใชกําลังทํารายผูอ่ืนไมถึงกับเปนเหตุใหเกิดอันตรายแกกายหรือจิตใจ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ (ค) ทําใหผูอื่นเกิดความกลัวหรือความตกใจโดยการขูเข็ญ มาตรา 392 ผูใดทําใหผูอ่ืนเกิดความกลัว หรือความตกใจโดยการขูเข็ญ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาทหรือท้ังจําท้ังปรับ (ง) กระทําดวยประการใดๆ อันเปนการรังแกหรือขมเหงผูอื่นในที่สาธารณะหรือตอหนาธารกํานัล มาตรา 397 ผูใดในที่สาธารณสถานหรือตอหนาธารกํานัล กระทําดวยประการใด ๆ อันเปนการรังแกหรือขมเหงผูอ่ืน หรือกระทําใหผูอ่ืนไดรับความอับอายหรือเดือดรอนรําคาญ ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือนหรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ (จ) กระทําทารุณตอเด็กอายุยังไมเกินสิบหาป คนปวยเจ็บหรือคนชรา มาตรา 398 ผูใดกระทําดวยประการใด ๆ อันเปนการทารุณตอเด็กอายุยังไมเกินสิบหาป คนปวยเจ็บหรือคนชรา ซึ่งตองพ่ึงผูนั้นในการดํารงชีพหรือการอ่ืนใด ตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

ดําโกรธแดง จึงชักปนออกมาขูทําทาจะยิง แดง แต แดงรูนิสัยของดําดีวา ดําเปนคนเกงแตปากและไมกลายิง แตก็ไมอยากจะมีเรือ่งตอไป แดงจึงวิ่งหลบหนีไป เชนนี้ ดํามีความผิดตาม ปอ.มาตรา 392 หรือไม

การที่แดง ไมเกดิความกลวัหรือตกใจ การขูเข็ญของดํา จึงเปนความผิดเพียงขั้นพยายามซึ่งมาตรา 105 บัญญัติวาไมตองรับโทษ

ไก เอาทอนไมขวางลูกมะมวงที่อยูบนตน ทอนไมหลนลงมาถูกศีรษะ สม ซึ่งยืนอยูใตตนไมเปนเหตุใหสมไดรบับาดเจ็บเลือดไหลเปนแผลรักษา 10 วันหาย เชนนี้ ไกมีความผดิหรือไม

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

144

การที่ไก เอาทอนไมขวางลูกมะมวง แลวทอนไมหลนลงมาถูกศีรษะ สม ซึ่งยืนอยูใตตนไมจึงเปนการกระทําโดยปราศจากความระมัดระวัง ซึ่งบุคคลในภาวะเชนไก จักตองมีตามวิสัยและพฤติการณ ไกจึงกระทําโดยประมาท เมื่อผลของการกระทํา ทําใหสมไดรับอันตรายแกกาย ไกจึงมีความผิดตาม ปอ.มาตรา 390

15.3.2 ความผิดลหุโทษอื่นๆ (ก) ปลอยปละละเลยใหบุคคลวิกลจริตที่ควบคุมดูแลไวออกเที่ยวไปโดยลําพัง มาตรา 373 ผูใดควบคุมดูแลบุคคลวิกลจริต ปลอยปละละเลยใหบุคคลวิกลจริตนั้นออกเที่ยวไปโดยลําพัง ตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท (ข) ไมชวยผูอื่นซึ่งตกอยูในภยันตรายแหงชีวิต มาตรา 374 ผูใดเห็นผูอ่ืนตกอยูในภยันตรายแหงชีวิต ซึ่งตนอาจชวยไดโดยไมควรกลัวอันตรายแกตนเองหรือผูอ่ืน แตไมชวยตามความจําเปนตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ (ค) กระทําการอันควรขายหนาตอหนาธารกํานัล มาตรา 388 ผูใดกระทําการอันควรขายหนาตอหนาธารกํานัลโดยเปลือยหรือเปดเผยรางกาย หรือกระทําการลามกอยางอ่ืน ตองระวางโทษปรับไมเกินหารอยบาท (ง) ดูหมิ่นผูอื่นซึ่งหนาหรือดวยการโฆษณา มาตรา 393 ผูใดดูหม่ินผูอ่ืนซึ่งหนาหรือดวยการโฆษณาตองระวางโทษจําคุกไมเกินหนึ่งเดือน หรือปรับไมเกินหนึ่งพันบาท หรือท้ังจําท้ังปรับ

ดําเห็นแดงเสียหลกัตกลงมาจากตนไมจะลงสูพื้น ดําเขาไปรับ แดง แตกลบัพลาดไปกระแทกถูกแดง ทําใหแดงตกลงไปในสระกอนที่จะตกลงสูพื้นดิน เปนเหตุใหแดงไมไดรบัอันตราย นอกจากเคล็ดขัดยอกเล็กนอยเน่ืองจากแรงกระแทกของดํา ดําไมชอบหนาแดง จึงถมน้ําลายใสแดงถูกที่ใบหนา ทั้งสองกรณี ดํามีความผิดหรือไม

กรณีแรก ดําไมผิด เพราะดาํมีเจตนาที่จะชวยแดง ไมไดรับอันตราย การทีด่ําพลาดไปกระแทกถูกแดงจึงเปนการกระทําที่ไมมีเจตนาจะทําราย กรณีหลัง ดํามีความผิด เพราะการถมน้ําลายเปนการใชกําลังทํารายอยางหนึ่ง เมื่อแดง ไมไดรับอันตราย แกกายหรือจิตใจ จึงเปนความผิดตาม

มาตรา 391

จ๋ิมไปเที่ยวชายทะเล เห็นหาดทรายแหงหนึ่งซึ่งเปนที่สาธารณะและกําลังปลอดคน จ๋ิมจึงเปลือยกายลงเลนน้ําทะเลและวิ่งเลนอยูทีช่ายหาดทราย ถาโจซึ่งนั่งเลนอยูโคนตนไมริมทะเลออกไป 30 เมตร เห็นจ๋ิมเปลือยกายดังนี้ จ๋ิมจะมีความผิดตามมาตรา 388 หรือไม

มีความผิด แมวาโจจะเห็นเพียงคนเดียวแตการกระทาํของจิ๋มมีลักษณะที่บุคคลอื่นควรเห็นการกระทํานั้นได จึงถือวาเปนการกระทําตอหนาธารกํานัล

คําถามทายบท

1. ความผิดฐานไมยอมบอกหรือแกลงบอกช่ือหรือที่อยูอันเปนเท็จ หมายถึง การไมยอมบอกหรอืแกลงบอกชื่อที่อยูอันเปนเท็จเมื่อเจาพนักงานถามเพื่อปฏิบัติการตามกฎหมาย

2. ดํากระทําความผดิลหุโทษในกรณีดังตอไปนี้คือ เจาพนกังานถามชื่อดําเพ่ือปฏิบัติการตามกฎหมายแตดําไมยอมบอก 3. ดํากระทําความผดิลหุโทษในกรณีดังตอไปนี้ เชนกรณี เกิดเพลิงไหม ดําไปยืนดู เจาพนักงานขอใหดําชวยดับเพลิง แตดํากลัวรางกายสกปรก จึงไม

ชวย 4. การไมปฏิบัติตามคําสั่งของเจาพนักงานในกรณีที่ถือวาเปนความผิด ไดแก ทราบคําสั่งของเจาพนักงานซึ่งสั่งการตามอาํนาจที่มีกฎหมายใหไวแลวไม

ปฏิบัติตามคาํสั่งนั้น โดยไมมีเหตุหรอืขอแกตัวอันสมควร 5. “อาวุธ” หมายความวา สิ่งที่เปนอาวุธโดยสภาพและสิ่งที่ไมเปนอาวุธโดยสภาพแตไดใชหรือเจตนาจะใชประทุษรายรางกายถึงอันตรายสาหัสอยาง

อาวุธ 6. การพกพาอาวุธที่จะเปนความผิด ตวัอยางเชน การพาไปในชุมนุมชนที่จัดใหมีขึ้นเพื่อการรื่นเริงโดยซอนเรน

กฎหมายอาญา 2 : ภาคความผิด ___________________________________________________________________________________________________

Update 2008-08-14 ดร.นิตินัย ขาํมาลัย

145

7. ทางลงทาน้ําในที่ดนิของเอกชน แตเจาของยอมใหผูที่เชาทาน้ําใชเปนทางขนสินคาขึ้นลงจากเรือโดยมีผูอื่นอาศยัขึ้นลงดวยมาเจ็ดปแลว ในกรณีนี้ไมถือวาเปนทางสาธารณะ

8. ทางเดินเปนคันนาอยูในเขตที่ดินของดําซึ่งคนทั่วไปใชมาตั้ง 40-50 ป กอนตกเปนของดํา บนคันนามีตนผลไมและตนกลวยที่ปลูกเอาไวดังนี้ ทางเดินนี้จะเปนทางเดินสาธารณะหรอืไม คําตอบ ทางเดินนี้ไมใชทางสาธารณะเพราะการที่ปลูกตนผลไมและตนกลวยไวแสดงวาเจาของหวงแหนใชสิทธิครอบครองอยู

9. ดําแกลงกระพือขาววาเทวดามาเขาฝนบอกเหตุวาในอีก 7 วันขางหนาจะมนี้ําทวมโลก ทาํใหคนอื่นตื่นตกใจ ดํามีความผิดฐานใดหรือไม คําตอบ ดาํมีความผิดฐานแกลงบอกเลาความเท็จใหเลื่องลือจนเปนเหตุใหประชาชนตื่นตกใจ

10. เอาหินมากองในทางสาธารณะโดยไดรับอนุญาต เมื่อการอนุญาตสิ้นสุดลงแลวไมมาขนหินออกไป ในกรณีนี้ไมถือวาผูกระทาํมีความผิดฐานขดุหลุมหรือราง หรือปลูกปกหรือวางสิ่งของเกะกะไวในทางสาธารณะ

11. การปลอยปละละเลยใหสัตวดุรายหรอืสัตวรายเที่ยวไปโดยลําพังในประการที่อาจทําอันตรายแกบุคคลหรือทรัพย กฎหมายกําหนดใหผูใดเปนผูที่ตองรับผิดทางอาญาในการกระทําดังกลาว คําตอบ ผูควบคุมสัตวดุรายหรือสตัวราย

12. การใชกําลังทําราย หมายความถึง การกระทําใดๆ ที่ตองการมีการเคลื่อนไหวรางกายเขาทําราย 13. การกระทําตอหนาธารกํานัล หมายความถึง การกระทําในสถานที่เปดเผยและมีบุคคลอื่นเห็นการกระทํานั้น 14. คํากลาวที่ถือไดวาเปนการดูหมิ่นไดแก ไอเหี้ย ไอสัตว 15. คํากลาวตอไปนี้ยังไมถือวาเปนการดหูมิ่น อีหนาเลือดไมปราณีคนจน 16. ดําแสดงตนเปนผูวเิศษแอบอางวาสามารถทําใหคนมีความสุขไดตลอดชีวิต ถาผูนั้นมาใหดําพนน้ําหมากใสศีรษะ มีคนหลงเชื่อแตกตื่นกันมาหาดาํ

มากมาย ซึ่งดําก็พนน้ําหมากใสศีรษะใหโดยไมคิดเงิน ดังนี้ ดํามีความผิดฐานแกลงบอกเลาความเท็จใหเลื่องลือจนเปนเหตุใหประชาชนตื่นตกใจหรือไม คําตอบ ผิดเพราะเปนการบอกเลาความเท็จจนผูคนแตกตื่น

17. การดูหมิ่นซึ่งหนาหมายความวา ผูดหูมิ่นกลาวคาํพูดดหูมิ่นใหผูถูกดูหมิ่นไดยินก็เพียงพอแลว