БРОЈ

37

ЦЕНА 1 ДИН.

весник на младите

2 0 X I I 7 0

СЛЕДНИОТ БРОЈ НА ФОКУС ЌЕ ИЗЛЕЗЕ ПО НОВА ГОДИНА

„ФОК

УС"

ПОСТ

ЕР

„ Ф О К У С "

Списание за млади Издава: Конференција на С М Скопје Излегува два пати месечно Уредува редакциски колегиум во состав: Александар Димитров (заменик на главниот и одговорен уредник), Исо Руси, Владимир Шопов, Александар Чо-мовски и Спасе Јовковски Главен и одговорен уредник: Аљоша Руси Лектура и коректура: Јасминка Јанева Корица: Славољуб Игњатовиќ Ликовно обликување: Исо Красники Печатница: „Нова Македонија" — Скопје

ДАЛИ НЕМА КРИВИЧНО ДЕЛО БЕ3 ЗАКОН

Принципите на законитост, независност и објек-тинност врз кри се засновува судската функција (иако од мошне стар датум, што зборува на еден континуитет во про-цесуалната традиција), не така ретко во историјата се претво-рале во својата опротивност. .

Светлите традиции втемелени во Атина во V-от век уште на самиот старт ги воспоставија принципите на независ-ноет, објективност и законитост на судењето, елиминирајќи ги арбитрерноста, самоволието и подредувањето на таа функција на некои наводно повисоки цели и потреби на ошптеството и државата. Тоа, погодувате, беше златното доба на атинската демократија која во полн обем се рефлектираше и врз сфе-рата на судењето. Но, тука мора. ца се апострофира апсолут-но подредената положба на робовите кои врз себе не ги чув-ствуваа плодовите на „златното доба". Тие беа оние кои ги даваа а не уживаа никакви права, ниту основното — правото на живот.

Нонатамошниот развиток на судската функција не прет-ставува и развиток во логичното значење на зборот. Феуда-лизмот ги подели луѓето на привилегирани и омаловажени што, природно, се одрази и на процесуалната функција. Судот станува арбитререн и необјективен што е консеквентна после-дица на неговата тесна поврзаноет со световната и црковната хиерархија. Жртви на ваквото извитоперување на судската функција станаа Јеролим Прашки, Џордано Бруно. Јан Хус и друти помалку или повеќе познати. Но обидот да се запре тркалото на иеторијата во судските двори не успеа.

Со газење на законитоста, независноста и објективноста на судот се продолжува и во капитализмот. Зад фиктивната парола што ја исфрли француската буржоаска револуција за слобода, еднаквост и братство. што ја прифати целото буржо-аско револуционерно движење, се прикрива фактичкото огра-ничување на слободата и нееднаквоста на граѓаните. Судската функција се става во служба на владеечќата буржоазија иако официјалните прокламации говорат за „фактичка независност на судот" од државната структура. Црното доба на злогласниот Макарти во Америка овозможи газење на законските норми и претворање на судот во лакеј на владеечката идеологија. Пред II светска војна во советската правна мисла беше иско-ван институтот „загрозување на општествениот интерес". Со него на судот му е доделена „почесната" улога на чувар на социјалистичката изградба. ЗА ДЕЛА ШТО В О З А К О Н НЕ БЕА К В А Л И Ф И К У В А Н И К А К О КРИВИЧНИ, РАЗГЛЕДУ-В А Н И НИЗ ПРИЗМАТА НА ИНСТИТУТОТ „ЗАГРОЗУВАЊЕ НА ОПШТЕСТВЕНИОТ ИНТЕРЕС", СЕ И З Р Е К У В А А С У Р О -ВИ КАЗНИ. Така, СО ЕДЕН ЛАКОНСКИ ПОТЕГ З А К О Н И -Т О С Т А ОТИДЕ ВО АУТ. Општо признатиот принциПп nulum crimen- ѕine lege (нема кривично дело без закон) прифатен од сите цивилизирани народи беше елиминиран од советското право.

Најголемата вредност на социјализмот — човекот, беше оста-вен на милост и немилост на субјективизмот и арбитрерноста на судиите. И не е ни чудо, тоа е времето на големите мос-ковски процеси и бескрупулозните сталински чистки. Во име-то на одбрана на социјалистичкиот општествен интерес, летаа главите на невини граѓани. Правните прописи на ФНРЈ по Револуцијата, правени под влијание на советското право не можеа целосно да ги одбег-нат неговите аномалии. И затоа не треба да зачудува што помеѓу неколкуте илјади граѓани кои во 1948-та Беа ставени од онаа страна на бравата. имаше и такви чија одговорност

. се одмеруваше врз база на принципот „загрозување на оп-штествениот интерес". Некој од нив дури и не видоа како изгледа внатрешноста на еден суд.

Воведувањето на самоуправувањето и проширувањето на демократијата се почувствува и во делувањето на судовите. Законитоста стана фактички оснрвен принцип на кој се засно-вува судската функција. Меѓутоа во последно време сведоци сме на чудни судски игри. По контрадикторниот процес на Тантуровски кој повеќе прет-ставуваше задоволување на страстите на незадоволните маси, случајот на Мијановиќ покажа до која степен еден суд може да ги игнориоа законитоста и логичкиот метод на согледувања| на нештата што се од пресудно значење за квалификување на одредено дејствие како кривично дело. Судот го супсумира; однесувањето на Мијановиќ под чл. 118 од Кривичниот закон — непријателска пропаганда, земајќи го за основ на својата пресуда летокот на Ф О С С на Филозофскиот факултет во кои се бара: „Запирање на увозот на американскиот капитал. за-пирање на извозот на југословенска работна снага" со пре-дупредување. „дека ако не бидат остварени сите барања на оние кои не ги поддржале ќе падне тешка одговорност дека во пресудните моменти на светската историја биле помагачи на американскиот фашизам", Сметам дека не е потребно да се објаснуваат функциите на странскиот капитал во една релативно неразвиена земја како што е нашава ниту пак тоа дека ставовите изнесени во овој леток се автентични сс поставките на политичката економија и со ставовите на нашата официјална политика. И покрај тоа што може да им се забележи. ако воопшто може да им се

• забележи тоа што тие се искажани децидно и аподиктички. Флагрантно кршење на законитоста претставува квалифика-цијата дека летокот кој дошол само во рацете на едно лице (службеник на СДБ). бил растурен. Во објаснувањата на на шиот Кривичен закон гочно стои што се подразбира под пои мот растурање — повторување одредено дејствие повеќепати. Таму исто така стои дека не е сторено кривично дело од чл 118 ако не е извршено дејствието растурање т.е. ако непријателската пропаганда олицетворена во која и да било форма не дошла до оние на кои им е упатена. Понатаму, во врска со фамозниот „фронтенстерион" чие „објавување" судот исто така го квалификува како кривично дело до чл. 118 од Кривич-ниот закон. Апсурдот е очигледен бидејќи овој лист не отиде подалеку од печатарските хали.

Да не одам подалеку во набројувањето на грешките што су-дот ги направи во овој случај, ако тоа воотпто се само грешки. Дали овој суд не ја изневери својата функција и дали пресу-дата не претставува атак врз слободата на совеста, мислата, говорот и подмолен напад врз здравата ошптествена критика? Дали судот бил само во заблуда ставајќи го Мијановиќ на обвинителната клупа и колку во овој случај ја зачувал сво-јата институционална независност?

Дали арбитрерноста можеби не е продолжена последица на некои влијанија на политичките структури?

За жал ова не е единствен случај во нашата судска практика, арбитрерноста на судот да испрати зад решетки невини гра-ѓани и покрај тоа што нивните дејствија не можеле да бидат опфатени од кој и да било член на нашиот Кривичен зако-ник.

Владимир Шопов

МИРНА РЕВОЛУЦИЈА Оваа есен многумина ги на ги потсетува, оние кои внима-

телно ги следат студенските движења кај нас и во светот, иа настаните од мај и јуни во 1968 година. Тоа, можеби, се чини претенциозно, но ако внимателно се следат најно-вите настани во животот на студентите, констатацијата добива своја реална димен-зија, оправданост и доверба.

Всушност, овој пат студен-тите во нашиот град ја пре-зедоа иницијативата за ре-форма на Универзитетот , и премногу спонтано, премногу ангажирано, така што навис-тнна во овие денови ие мо-же да им се префрди за не-каквн настрани псеудерево-луционерни акции и подр-жување на анархистичките тенденции кои, можеби беа присутни во многу поранеш нн студентски акции н мани-фестации.

Овој пат, секако, никој не може да им префрлува на академските питомци дека ја запоставуваат својата основ-на работа, ги запуштаат сво-нте горливи проблеми за да „политизираат" и „бараат не каква нова општествена структура која повеќе е уто-нија одошто можна ствар-ност„, како што неодамна се обиде да ги дискредитира еден противник на новите студентски движења во Ев-ропа, инаку угледен општес-твеник и политичар од една соседна земја.

Студентите од нашиот У -ннверзитет, не само што до-кажаа дека не ги интереси-ра политизирањето, ами по-кажаа н зрелост и импресив-на ангажираност точно за проблемите кон се непосред-но поврзани со ннвната се-којдневиа активност — се сту дирањето.

— Што, всушност, бараат студентите?

На многу наши факултети, како во нашава Република така и во земјава, пред се-дум г о д и н и е воведен систем на студирање, според кој сту дентите треба да ги положат сите испити до почетокот на

следната година. На извесни академски институции, посто еја извесни модификации, според кои за запишување на нареден семестар (однос-но нова учебна годнна) беше потребен одреден мннимален број поени.

Очигледно, се работеше за систем кој овозможуваше многу поголемо ангажирање на студентите. Велиме „овоз можуваше", зашто многуми-на предлагачи на новиот сис тем сметаа дека е потребио студентите да бидат субјек-ти, а не објекти ве настав-ннот процее.

Меѓутоа, очигледно, токму тие кои го разработуваа и предложнја новиот снстем на студнрање не предочија де-ка, за да биде успешен но-виот систем, потребно е и

максимално, ангажирање на наставниците и сите други фактори кои треба да го овоз можат нормалното студира-ње.

Овие реченици не можат да бидат обичнн пароли, ме-ѓутоа, изгледа дека токму тоа и беа. Како може да има добар уепех ве студирањето, кога студентите ја изведува-ат својата практична наста-ва во група од шеесетмииа? Како може да се очекува го лем број студенти успешно да ја завршат учебната го-дина кога треба да полагаат не два-трн испити во рок од дваесет дена? Покрај тоа, термините за полагање на ис питите се соопштуваат не-келку дена пред започнува-њете на испитната сесија.

Бројот на асистентите на повеќе факултети е зачуду-вачки мал, а бројот на опре-меннте лаборатории е толкав што ни оддалееку не може да ги задоволи и најелемен-тарните потреби за изведу-вање на практичната наста-ва.

И, ако на тоа се надоврзе фактот дека веќе трета го-днна им се овозможува на свршените средношколци слободно запишување на Универзитетот (само на Ме-дицинскиот факултет бројот е ограничен, но и тоа огра-ничување е доволно широк за да можат да се запишат голем број нови студенти), тогаш, јасно е дека новиот систем на студирање беше и остана само една добра иде-ја.

Во прилог на оваа конста-тација одат и некои бројки, за кои овде нема да стане особено збор, но заради илус трација, да споменеме дека студентите од Медицинскиот факултет можат да бидат за-доводни зашто триесет од сто успеваат да се запишат во нова учебна година. На другите факултети, студен-тите немаат таков „успех": на кои факултетите од ва-шиот Универзитет само пет од сто од студентите се за-пишуваат во нова академека година.

Серазбира, најмалку би би ло реално н конструктивно да се премолчува дека и сту-дентите се одговорни за ево-јата (не)уепешна работа. Ме-ѓутоа, студентите имаат ар-гументи со кои истапуваат пред одговорните ииституции барајќи промена на сегаш-ннот систем.

Едноставно, велат: Дајте нн можности нормално да студнраме (тие веќе имаат

јасни ставовн за тоа што е нормално студирање), на по-тоа барајте од нас редовно да се запишуваме во наред-ните години.

Се разбира, никој не може да рече дека такви услови за студирање (и живеење, се разбира, барем што се одне-сува на оние студенти кои живеат во студентските до-мови) можат да се овозмо-жат и во подалечната идни-на.

Конкретно, студентите ба-раат можност за полагање испити секој месец во У Ч Е Б Н А Т А годнна и во редевни-те испитни сесии.

Кои се предностите на системот на студира-ње што го предлагаат студентите?

Измените во системот на студирањето, особено во сис темот на полагањето иепити имаат, значи, своја оправда-ност. Но, предноста на она што студентите сега го пред-лагаат не е само во тоа што ќе се овозможи повеќе сту-денти да ја завршуваат учеб ната година и побрзо да го завршуваат студирањето — а тоа имплицитно значи да се вклучуваат во производ-ството односно во културна-та и здравствената дејност многу порано м помасовно одошто до сега — ами посто јат и други моменти кои мо-раат да се имаат предвид

НА СТУДЕНТИТЕ кога се разгледуваат предло зите на студентите.

Се работи, пред се, за про-мена на критериумите на ис-питувањето на студентите.

Всушност, не може да се негира дека, како и во сред-ните училишта, и на Уни-верзитетот постојат слабос-ти во системот на испитува-њето и оценувањето. Според бата ја правам за да биде по очигледно дека и универзи-тетските наставници некогаш не можат да одлучат лесно на некои студенти да им о-возможат со нивната преод-на оценка да ја завршат ус-пешно учебната година, а на други да им ја ускратат таа можност. Значи, и на Уни-верзитетот постојат оние „средношколски" дилеми за давањето преодни оценки.

И, токму онака како што наставниците во средните училишта (секако, со пома-ла „грижа на совеста") се во дилема на крајот на школ-ската година кому да му до-делат преодна оценка, така и наставниците на Универ-зитетот често се во дилема, кому да ја доделат преодна-та оценка, која, некогаш овоз можува студентот да оди во погорна година.

Дилемите, меѓутоа, овде имаат поинаков квалитет. Студентот и наставникот на факултетот П Р В П А Т се сретнуваат на испит и нив-ната средба некогаш трае петнаесет минути. И, за тие петнаесет мннути — настав-никот треба да одлучи дали студентот покажува задово-лително знаење за да му се овозможи преминување во нова година или полагање (односно подготвување нов испит). Во средните училиш-та, очигледно, тие контакти се почести и не би требало да има такви дилеми — на-ставнипите таму можат по-рано да ја донесат својата одлука. да го определат, сво-јот став кон учениците.

Значи она што го предла-гаат студентнте, критериу-мите при испитувањето на студентите ке можат да би-дат М А К С И М А Л Н О ОБЈЕК Т И В Н И и Е Д Н А К В И З А СИТЕ.

Покрај тоа, студентите би можеле многу посериозно да се подготвуваат за испитите н да се јавуваат на испит то-гаш кога навистина ке би-дат подготвени за испитот. Секако, не би требало да има „јавување на испитите на срека" а тоа секако до сега беше и премпогу често — а тоа ќе значи особено

многу за нашите идни струч-њаци. Зашто, не е тешко да се замисли каков ке биде оној стручњак (лекар, ин-женер, економист и така на-таму) кој редовно се јавува на испитите за да не ја за-губи стипендијата или кре-дитот и некако „се провле-кува" на испитите. Со мал-ку срека. со дилемите на нас тавниците. со масата студен-ти што полагаат испит исти-от ден — средбата од петна-есет минути наставникот ја завршуваат срекно...

Што треба да се направи новиот систем на студи-рање да биде успешен?

Она што го предлагаат студентите, сепак, може да остане само добра идеја, ка-ко и претходниот, кој беше многу поамбициозен од овој, новиот, ако не се имаат пред очи сите проблеми што мо-жат да се јават во реализи-рањето на новиот сиетем.

Пред се, веројатно наста-вата и практичните вежби на студентите (кои треба да имаат многу поинаков трет-ман и статус но тоа е посеб-но прашање), ке треба да се изведуваат преку целиот ден. Така, сигурно студентите не ке мораат да бидат во огром ни групи, како што е случај сега. а контактите со асис-тентите и наставниците ке можат да бидат почести.

Ако некои сметаат дека е премногу напорно да се ос-тане целиот ден на факул-тет, мислам дека за тоа нема ат сериозно оправдување, за што е многу помалку напор-но да се престојува поголем дел од денот наставата и вежбите да се одвиваат нор-малнп квалитетно и долго, со потребни паузи за одмор и релаксација. Зошто, и така студентите остануваат речи-си целиот ден на факулте-тот, но одморите меѓу часо-вите или за време на прак-тичната настава се толку не функнионални. што тоа сту-дентите повеке ги заморува-одошто релакеира.

Друг момент е, воведува-њето почести колоквиуми и тес-испитувања на студен-тите, со што би се овозмо-жило континуирано следење на наставата. Издавањето со одветни учебници и настав-ни помагала — но по достап-ни цени за "студентските бу-џети — ке им овозможи на студентите квалитетно сле-дење на наставниот процес.

Повеке асистенти, поголе-мо ангажирање и контакти-рање на асистентите и сту-дентите и фромирањето стручни клубови на студен-тите за нивната работа си-гурно ке има време во цело-дневната работа) секако

ке бидат фактори кои навис тина ке овозможат успех на студирањето. Не треба да се страхува дека нема да има време за подготовување на испитите, зашто ќе се рабо-ти (како и до сега) пет дена во неделата, а покрај тоа, сосем е јасно дека времето за подготвување на и с п и т и т е ке биде практично подолго зашто тоа ке биде контину-ирано и перманентно — во текот на теоретската и осо-бено практичната настава.

За жал, и меѓу студентски те редови постојат против-ници на новиот систем. Не-кои се плагаат дека не ке мо жат да го издржат вака ин-тензивното студирање. некои сметаат дека не можат да бидат подготвени условите за ваков начин на студира-ње.

Но, како и да е, додека се пишуваат овие редови, сту-дентите од неколку факул-тети на нашиот Универзитет веке го поставија своето ба-рање: измена на сегашниот режим на студирање и вос-поставување нов. пореален. и спрема некои сфакања, ре жим кој ке им даде можност сите студенти подеднакво да ги реализираат своите спо-собности.

Новиот предлог веке се раз гледува во некои одговорни институции, а некои универ-зитетски наставници веке јавно се декларираа за не-го. Нивното резонирање и објаснување е сосема реално и логично: да им се овозмо-жат на студентите максимал ни услови. а од нив да се ба раат максимални резултати Во поширока смисла. тоа зна чи: да се бара и очекува од студентите онолку колку ке им се овозможи во текот на нивното студирање.

Треба да се признае, ова не е политизирање. Но, се-пак, во сево ова има и ве-што политичко.

Можеби на видик е вис-тинска, мирна студентска ре волуција. . .

СПАСЕ ЈОВКОВСКИ

КАКВА Е иднината НА СОЈУЗОТ НА ЛИТЕРА-ТУРНИТЕ ДРУЖИНИ И КЛУБОВИ...

Непосредно пред злучувањето на овој број, во Скопје се одржани годишни конфе-ренции на две наши институции за културно воспитување и образование на младите. Во следните два текста ќе стане збор за најбит-ните прашања за кои се расправаше на овие конференции.

Сојузот, на литературните дрожини и клу-бови на младите од нашата Република го со-чинуваат повеќе од сто литературни дружини од средните училишта и околу петнаесет клу-бови кои ,работат во рамките на постојните институции за културно-образовна дејност во градот и Републиката. Бројот на членовите и овие дружини и клубови е навистина импо-зантен. Во сите клубови членуваат околу три илјади млади љубители на пишуваниот збор

Имајќи ги овие Факти пред очи. не би тре-бало да се очекуваат посебни тешкотии во реа-

лизирањето на активноста ш Сојузот. Меѓу-тоа, не само што проблеми и тешкотии во реа-лизирањето на планирана активност пстојат, ами во овој момент е проблематично продол-жувањето на некои започнати акции.

Пред се, сеуште не е дефинитивно одлуче-но дали статусот на најзначајната, меѓународ-на манифестација на младите поети „Млада Струга" ќе биде како и до сега, а до сега беше тако што се добиваше впечаток дека е во прашање најпериферен настан во нашиот културен младински живот.

Всушност, дилеми околу натамошното по-етоење на „Млада Струга" не ќе биде и не треба ни во иднина тоа постоење да биде до-ведено во прашање, но во сегашната состојба, „Млада Струга" го нема ни одаалеку ока мес-то, во рамките на Струшките вечери на пое-зијата што сосем природно припаѓа.

Со жалење се констатира дека во текот на изминатиов период не се реализирани многу планирани манифестации, меѓу кои треба да се. споменат: Средбата на седумнаесетгодиш-ни литерати посветена на делото но младиот литерат Ацо Караманов, потоа, Средбата на скопските училишта, Средбата на младите ли-терати од Македонија и Покраината Косово и некои други, интересни манифестации.

Причината за нереализираните Средби е, дури, несериозна: недоволен одзив на младите поети.

Секако, и во оваа институција има матери-јални проблеми и тие се објективен фактор при планирањето и реализирањето на програ-мата, но, ако веќе се успеало да се добијат потребните средства за одредената манифес-тација, тогаш нема никакво оправдување за нејзиното неодржување.

На конференцијата стана збор и за изда-вање гласило на Сојузот. До сега, имено, во рамките на младинскиот весник „Млад Борец" излегуваше подлисник „Координти", но, от-ворено беше забележано дека „Координати" беа најмалку гласило на Сојузот, иако токму тоа требаше да бидат.

Повторно се во прашање субјективни, при-чини. Нечие недостатно ангажирање било добра причина за еден ваков неуспешен обид да се презентира дел од творештвото на, мла-дите литератп.

Сега се размислува за издавање на месечно списание на младите во кое соодветно место ќе има и оваа масовна институција.

Но, што ќе биде ако работите не одат она-ка како што би сакале младите ентузијасти — од најобјективни причини — недостиг на ма-теријални сретстава? Дали и понатаму лите-ратите треба да останат без свое гласило? Да-ли и поштаму целокупната активност ќе се сведува на неколку манифестации во градо-вите, кои некогаш, од субјективни причини можеби ќе останат само како планирана ак-ција?

Секако, ова се прашања за кои треба вед-наш да се размислува — и, се разбира. делува.

. . . И М У З И Ч К А Т А МЛАДИНА

На годишната Конференција на Музичката младина на Македонија, доминантно беше прашањето на финансирањето на планира-ната и прифатената активност на оваа кул-турно-образовна институција.

А токму тие проблеми се превлекуваат од Конференција до Конференција и нико-гаш не можат еднаш за секогаш да се про-најдат реални решенија. И овој пат се заклу-чи дека треба енергично да се инсиетира. акс веќе се одобри активноста на оваа институ-ција и се прифати планирената програма. таа програма треба да се финансира.

Проблеми воопшто не би имало ако од-напред се каже отворено дека средства не се, одредуваат за оваа или онаа манифестација, за овој или оној концерт (обично станува збор за гостувања на ансамбли и солисти од стран-ство), но токму заради тоа што одговорните фактори. кои се занимаваат со политиката на фииансирање на културната дејност на младинските институции, однапред се декла-рираат за одредена планирана активност. а кога ќе треба да доделат соодветни средства, тогаш откажуваат сите механизми за финан-сирањето.

Дури, во текот на дебатата драматично беше побарано референдумски да се одлучи постоењето на оваа институција.

Очигледно. се работи за сериозни тешко-тии во реализирањето на програмата. Догово-

рени се низа концерти со афирмирани групи и ансамбли од повеќе земји од Бвропа и Аме-рика. кои треба да гостуваат во нашава зем-ја, а добиени се понуди за гостување и во неколку градови во нашава Република. Ме-ѓутоа. сосема е веројатно дека само неколку од тие гостувања ќе бидат реализирани, иако концертите нема да апсорбираат повеќе од минимални средства.

Музичката младина има и поголеми ам-биции. Постојат планови за реализирање на абонентски циклуси за младите љубители на музичката уметност но исто така. со вклу-чување на дела и од драмската литература — каќо што веќе станува вообичаена практика во поголемите градови во земјата Секако во предвидените абонентски циклуси не се забо-равени ни балетските претстави,

Има идеи. во рамките на посебни музич-ко-поетски вечери да бидат презентирани нај познатите наши музички уметници и поети да се пронајде интимната врска меѓу овие две области од уметноста.

Меѓутоа. каде да се реализираат овие ма-нифестации? -

Музичката младина не располага со свои простории каде што би можеле да се одр-жуваат предвидените концерти од плочи и музичко-литературни вечери. Постојат мож-ности за соработка со некои културни инсти-туции за заедничко реализирање на програ-мата — но се се сведува — барем до сега — на планирање и договарање.

Проблеми постојат и во врска со реали-зирањето на абонентските циклуси. Имено не постои ниту една институција која би се сог-ласила да определи средства односно да пар тиципира еден ваков циклус Зашто никој не очекува младите да појдат на концерт на се-риозна музика ако при тоа не биде музиката проследена со соодветен пригоден коментар а тоа не е дилетантска работа.

А да се најде добар коментатор-музико-лог не е тешко. само ако тој соодветно и ее нагоади Повторно. значи, материјалните сред-ства се актуелни.

Од друга страна сценските и специјали-зираните музички институции се уште не по-кажале достоен интерес за доведување на младата публика во празните сали, иако тоа меѓу другото. е и нивна општествена функ-ција.

Ете како лесно се пронајдени причините за недостатно успешната активност на оваа младинска организација. Но, дали ќе биде исто така лесно и да се пронајдат решени јата. да се пронајде и излезот од сегашниот „status quo"?

Јасно е. барем, дека, не можеме да бидеме оптимисти ако проблемите не се решаваат со ентузијазам и полна одговорност.

Спасе Ј О В К О В С К И

МАКЕДОНСКИОТ ЛИТЕРАТУРЕН ЈАЗИК НА УНИВЕРЗИТЕТСКИТЕ ПР0ФЕС0РИ

Одамна се подготвуваат проектите за дол-гоочекуваната реформа на Универзитетот. Затоа, можеби е последен момент да го на-сочиме вниманието на еден многу акутен проблем за кој за жал, секогаш се сме-тало дека „има време" да се размислува н реши.

Станува збор за јазикот на кој универзи-тетските професори од нашиот универзитет-ски центар ги одржуваат ^воите стручни пре-давања пред студентите.

Во деновите кога нашироко се инсистира на применувањето на македонскиот литерату-рен јазик во сите јавни институции. на на шите факултети студентите имаа можност да ги учат сите возможни наречја на нашнот македонски јазик. И, додека литературниот јазик се воведува и анаму каде навистина поетојат објективни тешкотии за неговата ее-којдневна употреба (јавни институции, особе-но општествено-политичките), на идните ака-демски граѓани им се оневозможува нивното стручно образование аа се реализира епоред постојните пропиеи и потреби.

На Медицинскиот факултет до сега не е забележан речиси ни едев. професор кој пре-давањата ги одржува аа литературен јазик. ил!« барем на јазик прИближен на литератур-ниот.

Така, студентите гн слушаат предавањата од областа на медицинската наука на повеќе македонски јазични наречја, а особено често на српско-хрватски јазик.

Не би имале дури ни посебни забелешки, предавањата по одделни предмети да се одр-жуваат на српско-хрватски литературен ја-зик, ако нема соодветни предавачн од нашето јазично подрачје. Тоа не може да биде проб-лем за студентнте. Но, проблемот е во тоа што предавањата не се одржуваат нн на лиг тературен српско-хрватски, амн на некаков. мешан, кој повеќе личи на јазик на граѓани од некое јазнчно наречје од соседната Репуб-лика.

Многу често, професорите предавањата гн одржуваат на загрепски дијалект, некои на белградски, зависно од тоа кој каде се под-готвувал за својата професија.

Но, секако најтрагично е тоа што студен-тите мораат да слушаат предавања на ком-биниран македонски (секако не литературен) и јазик на еден од споменатите дијалекти од соседните републики.

Извесни наши професори се школувале и во соседна Бугарија. Тоа лесно се заклучува од нивните предавања, кои повеќе лнчат на странски, отколку предавања на мајчнн ја-зик. ,

Но, споменатите Примери, за жал, не се само практика на Медицинскиот факултет. Присуствував на некои предавања на Приро-до-математичкиот и Архитектонско-градеж-ниот факултет и не забележав посебна раз-лика.

На едно предавање на Филозофскиот фа-култет, по предметот Историја на уметиоста наставникот се О Б И Д У В А Ш Е да зборува на литературен македонски јазик, а очигледно, не беше од македонското јазично подрачје. Примеров го спомнав не толку за да наведам уште еден пример за недоследноста во при-мената на литературниот јазик, колку да уо-чам на фактот дека извесни професори. ба-рем, се обидуваат да зборуваат на литерату-рен јазик.

Жално е да се констатира дека и из-весни испитни помагала (скрипти) издадени од универзитетските професори се пишувани на јазикот на кој тие ги изведуваат преда-вањата. За некои скрипти верувам дека и воопшто не се авторизирани, но зар треба да се дозволи студентите да учат на некоја ка-рикирана форма на нашиот литературен ја-зик?

Мошне долго се подготвува споменатата реформа на нашиот Универзитет, но чудно е како до сега никој не ги забележал и вак-вите проблеми и не им е придавано соодвет-но значење на последиците од неодговорниот однос на некои универзитетски наставници, кои, се чини, полесно успеале да станат док-тори на науките, отколку да го научат својот литературен мајчин јазик.

ЗА СТУДЕНТИТЕ И•••

Не знам со што е попаметно да се почне кога се пишува за студентите. Со бурните дискусии за новиот Статут на ССЈ во Прет-седателството на Сојузот на студентите на Југославија можам да ве информирам само врз база на тоа што пишуваа белградски „Студент" и загрепскиот „Студентски лист". Според тие извори а исто така и според ис-кажувањата на некои официјални учесници на таа седница можам да ве информирам дека ставовите за Статутот на ССЈ на бел-градските и загрепските студентски лидери се разликуваат толку колку што се блиски ставовите на Словенците и Македонците. Но, тоа би можеле и сами да го прочитате ако успеете да ги пронајдете броевите што изле-гоа пред Денот на Републиката. А по Денот ЗА СЕБЕ И ЗА ТЕБЕ И ЗА В А С ДРУГАРИ ПРОФЕСОРИ ШТО УСПЕАВТЕ ЕДНАШ ГОДИШНО НА ИСПИТ ДА ГИ РАЗБУДИТЕ НАШИТЕ УСПИЕНИ ГНОМИ И ЗА В А С ДРУГАРИ АСИСТЕНТИ ШТО ВО Н А У К А Т А П О Б А Р А В Т Е СПАС ГО ЦЕНИТЕ ВИЕ СВОЈОТ С Т У Д Е Н Т С К И ПРОСЕК ЗА ДА СЕ ПОМИРИТЕ С О Т О А ЦЕЛ Ж И В О Т ДА О С Т А Н Е Т Е НА СПОРЕДЕН К О Л О С Е К И ЗА ТЕБЕ С Т У Д Е Н Т У - С О Р А Б О Т Н И К У НА С Т У Д Е Н Т С К И О Т ЛИСТ ШТО ПИШТИШ ЗА Т И Т У Л А ШЕФ-НОВИНАР А ЦЕЛ Т И Е С А М О ВИСОК Х О Н О Р А Р ПА М А К А Р ДА ВОДИШ БИЛО К А К В И ВЕСНИЦИ И ДА ГО ВЛЕЧЕШ ЗА НОС РОДЕНОТО ТИ С Т У Д Е Н Т С К О МИСЛЕЊЕ И ЗА В А С ДРУГАРИ ШТО ВЕ ИЗБРАВМЕ ВО С В О Ј А Т А ОРГАНИЗАЦИЈА З А Т О А ШТО СТЕ ПОПАМЕТНИ ОД НАС И М О Ж Е Т Е ДА ЈА ОЦЕНИТЕ СЕКОЈА НАША П О Л О Ж Б А И СИТУАЦИЈА ИЗГУБИЈА СИРОТИТЕ И СОН И ЈАВА В О Б О Р Б А Т А ЗА Р Е Ф О Р М А НА УНИВЕРЗИТЕТОТ И ЧУДНИОТ ЛИ ПРОФЕСОРСКИ

на Републиката највисокото студентско ра-ководство на Југославија (на патерицата) бе-ше почестено од политичкиот актив на Уни-верзитетот во Ниш со коктел кој носеше ети-кета Маркузе. Може слободно да се каже де-ка овој коктел југословенското студентско ра-ководство тешко можеше да го испие но при сервирањето беа, послужени етикетите анти самоуправни, плуралисти, против основната идејна ориентација на СК и други така што другарите од Белград беа и го одбија послу-жувањето. Што се однесува за сето тоа за кое станува збор може да се каже дека тоа е дис-кусија за проектот за новите програмски на-чела на ССЈ и предлогот на новиот Статут на ССЈ што ќе се усвои на Сојузната кон-ференција на Сојузот ча студентите во Приш-тина во втората половина на декември.

Македонските делегати што беа Избрани во првата сабота по празникот на Републи-ката од втората сабота на месецот декември почнуваат со подготовки ггред конференција-та На ССЈ. Како по обичај и овој пат одолго-влечувањето е наша карактеристика. Но и за тоа има оправдување. Нашите студенти што значи и студентски лидери имаат многу ра-бота околу архитектонците и медицинарите. За тоа и не би можел ништо да ви кажам ново бидејќи ако настаните ме демантираат овој натпис ќе мора да поднесе оставка што

БАРАМ ПОМИЛУВАЊЕ

МЕНТАЛИТЕТ К О Л К У НЕ ЗБУНИ Т А А Р Е Ф О Р М А ШТО СЕ МИ С Т А Н А ЈАСНО ОСВЕН К А К В А К Е Е НЕЈЗИНАТА ФОРМА МЕНЕ ВООПШТО НЕ МЕ ИНТЕРЕСИРА ДРУГАРИ ДАЛИ СТЕ ВИЕ ПЛАТЕНИ ИЛИ НЕПЛАТЕНИ ФУНКЦИОНЕРИ ДАЛИ ВИ СЕ СОН ВИЛИ ИЛИ СОЛИТЕРИ В А Ж Н О Е Т О А ДЕКА СТЕ РЕДОВНИ С А М О НА ИЗБОРИ И ВО В Р С К А СО Т О А КОНСТРУКТИВНИ ВО СВОИТЕ ПРЕДЛОЗИ И В А Ж Н О Е Т О А

нема-да биде прифатена и такви ми ти ра-боти.

На Правниот факултет во преполниот ам-фитеатар присутните делегати на ХIХ-тото годишно собрание на Сојузот на студентите ;

на Македонија при Правниот факултет. мо-жеби за прв пат имаа можност само за три часови да свршат со работа Можам. да забе-лежам иако бев вброен во повеќето диску-танти дека темата за реформа на Универзи-тетот и овдека беше добро превртена а не-колкумина дискутанти својата дискусија ја сведоа во сижето: „бараме револуција во Универзитетот а не реформа бидејќи името реформа до сега служело само како параван за неколкуте извршени реорганизации во од-носите.на Универзитетот." Значи конечно ре-формата на Универзитетот е сериозно разбра-на и за нејзе сериозно се размислува и збо-рува меѓу студентите на Универзитетот. Но

за општата атмосфера на овој собир на сту-дентите најдобро зборува и дискусијата на Александра Гавриловска што ќе имате мож-ност во целост да ја прочитате на третата колона. Еве тоа беше се што можеше да со-бере шестата страна а за идниот број верувам дека ќе може да се пишува и многу повеќе за шестата страна и за студентите и такви ми ти работи.

Л. Владимир.

ДЕКА У М Е Е Т Е У Б А В О ДА СЕ К А Ч У В А Т Е ПО ФРАЗИ

А НЕМА НИКОЈ ОД Ф Р А З А ДА ВЕ СИМНЕ И ДА ВИ ВРЗЕ ШЛАКАНИЦА ВО ИМЕ НА П Р А В Д А Т А И ВИСТИНАТА СТИГНАВ И ДО ТЕБЕ ОБИЧЕН СТУДЕНТУ КОЈ ПОКРАЈ НАШИТЕ С Т А Т У Т И СТАНА НЕОСЕТЛИВ НА ИЗГУБЕНИ ГОДИНИ И НА Р У Ч Е К О Т ОВДЕ В МЕНЗА ПРЕКУ П А Т ТИ СО С Т У Д Е Н Т С К И КРЕДИТ СТИПЕНДИЈА И Т А Т К О В А П Л А Т А И П О Н А Т А М У ТЕРАЈ СВОЈ Ќ Е Ф А ДУХОВНА ПРЕОКУПАЦИЈА ТИ О С Т А Н У В А К А Р О ПИК И Т Р Е Ф И ЗА ТЕБЕ КОЛЕШКЕ ЛЕНО ШТО ЈА ИЗДАДЕ СВОЈАТА Љ У Б О В СО НЕКОЈ ЧИЈА МЕРКА НА ЧОВЕЧКА

ВРЕДНОСТ ЈА ЦЕНИШ НИЗ НЕГОВИОТ РЕНО ДЕНЕС Б А Р А М ПОМИЛУВАЊЕ ЗА СЕБЕ И ЗА ТЕБЕ ЗА НАС И ЗА ВАС КОИ ШТО П О М А Л К У РАБОТИТЕ А СЕ ПОВИСОКО СЕ К А Ч У В А Т Е ВО ИМЕ НА Љ У Б О В Т А Б А Р А М ПОМИЛУВАЊЕ

Александра Гавриловска студент на IV година

МЕЃУ ЗЛОТО И ДОБРОТО Малечок, со кратко потстриже-

на коса и тажен израз, кога ни се приближи ни рече:

„ Јас животот не го сакам, го. мразам".

Другарите од Домот го викаат Цинцар.

„Имам 15 години и сега сум во I V одделение. Повторував три го-дини и ке сакав да продолжам да учам. Бегав од училиште. и одев в село. кај чичко ми. Мајка ми ме испрати во Домот. Да, бегав некол-купати и од овде, зашто надвор е поубаво. Кога ќе го завршам VIII одделение ќе учам гимназија. Ни -когаш нема да се вратам овде".

Ќога се приближувавме кон жолтата зграда на домот за згри-жување и воспитување на мало-летните деликвенти не очекував-ме дека толку непосредно и при-јателски ќе бндиме примени од момчињата на коџ им е скусе-на слободата заради нивните ло-ши навикп. Во почетокот беше те-шко. Момчињата молчеа. Не на-бљудуааа со недоверба, можеби и со презир. Но, подоцна. спонтано еден по еден ги започнуваа своите приказни за жпвотот.

„Имам 15 години" — ја започна својата приказна младиот Илче. „Имам родтели браќа и сестри. Живееме во добар стан. бегав од училиште и одев по пазари, кра-дев јаболки ореви. лубеници, — се што можеше да се украде. Имав постари другари тие ме учеа и те-раа да крадам. Крадев од џепови и од чанти. Полесно ми беше да

. крадам од џеп. Не, не се плашев кога го правев тоа."

— Бм сакал ли да останеш ту-ка?

„А, не, сакам да одам одовде. Не е лошо. ама да е арно сите би доагале тука.

— А каде ќе одиш по излегу-вањето од Домот.

„Нема да останам во нашава земја. Ќе одам во Германија или во Франција, ќе работам нешто".

— Во кој град во Германија ќе одиш? Го знаеш ли главниот град на Германија?

„Не, од кај да го з н а м . — А на Франција можеби,? „Незнам". Е па како тогаш ќе одиш над-

вор од нашата земја?

„Незнам, ќе се снајдам нека-ко„. Јас толку многу се снаоѓав пред да дојдам овде."

— Знаеш ли кој бил А л Капо-не?

„Ех, како да не! Тој беше еден од моите идоли".

— Беше или е се уште...? Илчо не одговори ништо. Приказната за својот живот ја

започна Стевче: „Мене ме знае цела Битола. Ме

викаат Орфеј, зашто знам убаво да пеам. Пеев по улици и ми да-ваа пари. Овде ми е многу убаво. Учам IV одделение и никогаш че сум бегал одовде Би сакал да ста-нам пеач".

— Колку години имаш? „Постар сум од Илче*.

Другарите го натераа да ни по-каже како добро пее. Тој запеа, и навистина, не развесели. Се осло-бодивме и ние.

Му пријдовме на црномурестото момче со запуштената коса и го-леми црни очи. Неговото занимање е — џепчија.

„Имав постари другари, кра-девме заедно. Спиевме под Камен мост и кога беше ладно и кога бе-ше топло. Се разбира дека во зима беше неиздржливо студено.

— Имаш ли родители? Дали те

посетуваат? „Имам само мајка. Таа доага

овде често но јас ја бркам. Таа е ..госпоѓа".

Џемс мма 16 годнни. И тој е џепчија Го прашавме: зошто е дојден во Домот.

„Зошто ме прашувате? Па не значи ако сум овде дека сум кра-дел. Мене ме испратија од соци-јално".

— А, сепак си крадел ли? Молчеше? Но. воспитувачите по

доцна ни рекоа дека е еден од најискусните џепчии.

Приказните се редат една по друга.

„Ме викаат Шевко. Се знае зо-што сум овде. Имам родители. Татко ми пие понекогаш. Овде ми е добро. Кога имам дозвола да из-лезам, одам дома."

• (Посета на Домот за згрижување и вос-питување на мла-дите деликвенти)

— Ги сретнуваш ли некогаш своите стари другари?

„Да, како да не ги сретнувам, Но се правам дека не ги познааам. Не, нема повеќе да крадам".

И така, по ред. Ситни кражби, бегање од училиште, несовесни родители. Каење. желби, надежи.

„Да им се помогне на овие деца, потребно е големо трпение и на-пор" — ми објаснуваа воспитува-чите во домот, двајца студенти кои тука работат веќе три години.

„Децата се различни, од раз-лични средини, од различни фа-милии со различни менталитети. И нивннте интелектуални способ-ности не се еднакви. За да им се помогне потребно е да им се при-ближиме како другари, да го по-чувствуваме она што тие го пре-живуваат, она што ги мачи. Веру-вајте, тоа не е лесно. Тоа се деца кои не чувствувале љубов од ро-дителите. Пред да дојдат овде, улицата им била се. Сега ние ја заменуваме и улицата и родители-те."

Ги погледнавме прозорците од зградата. Правени се од дебело стакло, имаат решетки, слични се на затворски.

„Децата ги кршат прозорците и се обидуваат да излезат. Можеби заради тоа што се чувствуваат ка-

ко во затвор." „Кај нас е проблем тоа што де-

цата не се групирани според нив-ната возраст. Така постарите мо-жат да им го пренесуваат „искус-твото" на помладите. Покрај тоа има многу малку психолози што треба да се грижат за малолетни-те деликвенти. Но, и покрај тоа и ние успеавме некако да им го по-кажеме добриот пат иа момчиња-та, за да можат, кога ќе излезат

од овој дом за секогаш да го на-пуштат својот „занает".

—- Се случува ли некогаш некое момче што излегло од домот да ве посети?

„Да. Токму пред некој ден до-бивме разгледница од едно момче, кое беше опасен деликвеит. Сега студира на Ликовната академија во Софија.

За погледнавме разгледницатв.

„Драги пријатели, благодарен сум ви за се што сторивте за ме-не. Многу ве поздравува Ј о в и ц а " .

Тоа беа нашите впечатоци кон се обидовме да ги пренесеме на хартија, онака автентично како што ги доживувавме за време на посетата на Домот за зрижување и воспитување на младите делик-венти во Скопје.

С О Њ А Ј А К Ш И Ќ В А Њ А Н И К О Л О В С Ќ А

I. „Тоби Т а ј л е р програма за 12-14 го-дишни ученици)

1. Можности за разработка на програмата: Германски: децата и животните, зошто де-

цата одат на драго срце во циркус во што е одбивното во ликот на господинот Хари Т а -пен, зошто е допадлив Бен Котер? Писмен состав или говорни вежби,

Историја: од историјата на циркус. Цир-кус во стариот Рим.

Запознавање на природата. Дресура на жи-вотните. Животните во циркус. Особеностите на шимпанзо меѓу л у ѓ е .

Општествено уредување: тајноста на пис-мата.

2. Основните податоци за филмот: продук-цијата. . . дпстрибуција. . . режија . . . сцена-рио. . . камера. . . музика . . . година на произ-водство 1959—60.... главни улоги.

3. Тема на филмот: на момчето Тоби Т а ј -лер, животот во циркусот толку му се допаѓа и тој се решава за него. Се разбира таму тој мора да го заработува својот секојдневен леб . Со тек на времето се раѓа ново пријателство помеѓу него и шимпанзото Стуб. Со својот нов пријател момчето доживува весели, тажни и опасни часови тие доживувања кои се повр-зуваат со немирниот и нестален живот во цир-кус, се основа тема на филмот.

4. Содржина: следува подробна содржина на филмот.

5. Филмски израз и класификација: овој филм по својот вид е типично младински. Реализира со голема одговорност и креативна способност.Спретна драматурска концепција, добра фотографија — напната и добра атмос-фера.

6. Драматични вишоци на филмот: а) кај темата Тоби бега од куќата на своите усвоители.

Т о ј е во потрага за личен живот. .Неговата желба е да успее како циркуски јавач. Тоби, Жанет и Стуб во својата точка на гала прет-ставата.

б) при непосредно дејствие Циркускиот воз се превртува. Стуб треба

да се убие. То ј е убиен. (Расчленувањето нека го побараат и изведат самите ученици, диспо-зицијата спора за учителовата подготовка).

7. Филмот и книга: основните мотиви за филмот се земени од романот на Џемс Отис К а л е р — (Тоби Тајлер) .

8. Временска ориентација:-приближно еден час и триесет и пет минути.

9. Предлог за уводни зборови кон филмот: неделивото пријателство помегу Тоби Тајлер и шимпанзото Стуб. Упорната работа. неопход-на за да се стане добар и признат уметник.

10. Прелози за расправа: видот на темата дава можност за жива расправа (не ги наведу-вам посебно — затоа што се поврзани со содр-жината на филмот). Сакав да презентирам, пред се, диспозиција со сестрана обработка па младински филм. Такви диспозиции прават пооделни учители или професори — во завис-ност од многубројните условености.

11. „ К а н а л " (за учениците од повисоките класови во средните училишта)

1. Оцени за филмот, критики и препораки: 2. Можности за обработка во склопот на

школската програма — по предмети. Германски: можности за споредба со Дан-

теловиот „пекол". Каде се границите за одре-

КОМПЛЕТНИОТ ПРЕДЛОГ ЗА РАЗРАБОТУВА-ЊЕ НА ФИЛМ

дување на човековата стрпливост и толеран-ција.

Историја: војна и ослободителна војна. Моралната оправданоста на ослободителните војни. Историски приказ на полскиот или би-л о чиј друг отпор, ослободителна војна.

Психологија: поим за (јунак). Величината и подлоста на човек. Околности и значење.

Литература: војна литература- — споредба на војните романи: Зук Маер, Ремарк, Х е -мингвеј итн.

3. Основни податоци за филмот: продук-ција . . . режија . . . сценарио.. . камера.'.. сце-нографија. . . музика . . . костими. . . монтажа. . . главни у л о г и . . . црно бел ф и л м . . . должина 2.650 метри.

4. Тема: драматична репортажа за: а) човечката големина и воедно. бестијал-

ност во моментот на најголемите искушенија и тешкотии.

б ) борбата против [непријателот станува по-некогаш и борба на уништување на човечки-те креатури.

5. Содржина: варшавскиот отпор против германците, поточно состојбата таму во сеп-тември 1944 година .Пољаците морат да бидат во каналите во својот град затоа што во голем број примери се тажно се завршува и без непријателот директно да ги уништува.

6. Драматичност: (побуна, стрелање, про-падна офанзива, окупирани излези од градот) — тематската драматичност — непријателот повеќе го нема— луѓето се докрајчуваат сами меѓу себе, криви се нечовечките размери. вон-редната состојба. . . до крајната исповет:

Никогаш неможе уништувањето да му служи на животот.

Никогаш војната на мирот. 7. Филмски израз филмот е правен во

стил на драматична репортажа, за пропаста. Т о ј стил не е никогаш недоследен, напротив цело време се е во загушливост, бескрајност, мачнината и пеколот. Воздухот е тежок а ка-налот е во смрдеа.

Долгите пејсажи течат без звук — музика-та, природните шумови и звуци воведуваат во идентификација и самостојата на изгубените во каналот. Филмските јунаци не глумат. Р е -жијата го гуши секој прегласно изговорен збор, секое движење од повеќе. Не постојат пооделни јунаци. Фотографијата и монтажата остваруваат расположение и израз, кој основ-ната тема ја расчленува до крај: војната и стравот продираат во човекот со едно един-ствено прашање: дали е храброста секој пат доволно смислена?

8. Увод кон филмот: варшавскиот отпор во септември 1944 година. очекуваната помош од Русите но неа ја нема никаде. Отпорот се завршува со траотен колеж на полските борци. Филмот поправо, ги осудува војните страотии. Сценаристот не поаѓа од непријателствого про-тив Германците туку кон уништувањето на л у -ѓето. Во прикажаното безредие успешно се до-кументира основната идеја: присна човеч-ност. Затоа луѓето од каналите остануваат ис-ториски во нашата заднина добива место пред нас единствена човечноста.

9. Предлог за анализа по подробна анали-за за содржината и идејата на филмот за пооделни зчачења.кои се сретнуваат во него.

Забелешка: не е неопходно целосно сложу-вање и безрезервно прифаќање. Се работи са-мо за ова: намените и методите на австрискиот концепт за филмското воспитување појасни се во одредени примери ако се земе предвид и тоа. дека врз основа на една ваква диспозици-ја за разработување на одреден филм во учи-лиштето се работи во едно училчште во Крањ. Макар и како експеримент.

Марко Ковачевски

»МЛАДИТЕ МОЖЕБИ НЕ УСПЕАЈА ДА ГИ

УБЕДАТ ПОСТАРИТЕ ВО СВОИТЕ КВАЛИ-

Т Е Т И , Н О З А Т О А Г И Н А Т Е Р А А Д А С Е

С О М Н Е В А А Т В О Н И В Н И Т Е «

ШТО МИСЛИМЕ ЗА СЕБЕ Р А З Г О В О Р С О М Л А Д И Н А Т Е М А : „ Ш Т О М И С Л А М З А С В О Ј А Т А Г Е Н Е Р А Ц И Ј А “

Првото прашање што ви се наметна, откога го про-читавте насловот на овој напис, беше веројатио „Што можат младите да кажат самите за себе ако не само нај, нај, нај во позитивна смисла". Па сепак ии нај-малку не е така, затоа што младите, или барем овие кои учествуваа во оваа ма-ла анкета, покажаа неверо-јатна самокритичност и са-мосвест. Сите тие, со мали исклучоци, беа свесни за своите недостатоци и вред-воети.

Студентката П О П О В С К А Н А Д А одговори со извесна доза лутина кон своите врс ници:

— Премногу сме хетеро-гени во своите стремежи. Во нашата генерација по-стојат или претерано амби-циозни или непоправливо мрзеливи поединци. Среди-на нема. Можеби сме и по малку недоследнн, но затоа сме големи реалисти и тоа е нашиот најголем адут.

Т Р Е Н Д А Ф И Л О В А СНЕ-Ж А Н А смеејќи се викна:

— Исти сме со сите дру-ги млади генерации кои ми нале или кои доаѓаат.

Б Е Г О В С К И Н И К О Л А и Н А С Т Е В ЈАНЕ одговорија во еден глас:

— Не ви чини што многу бараме забава. Тоа секако зависи од условите во кои живееме, но мора да се пре испитаме самите себе.

Б И Л Ј А Н А В А С К О В А да-де оптимистички одговор:

— Нашата генерација е предодредена на успех. Ве-рувам во неа.

С Т Е Ф А Н О В С К И С Л А В -К О размислуваше најмал-ку пет минути пред било што да изусти, а потоа л а -ковски рече:

— Младост-лудост.

В А С И Л Е В Д У Л Е студент на педагошките науки, би-ше очигледно расположен за разговор, но во почето-кот се најде во тесво и не знаеше како да почне. Го замоли за помош другарот до него:

— Што да кажам, бре Славе? (размислување) Н а -шава генерација си е наша. Можеби не мисли многу на постапките, но затоа е се-когаш оптимистички рас-положена и реална. Идеа-лите на нашите татковци беа неверојатно силни. Тие длабоко веруваа во нив. Де нес се чуствува недостаток на идеали. Младата генера ција не може да верува во нешто, како што тоа го пра веа нашите постари. Некои поради тоа ни префрлаат дека сме оптимисти. Тоа се злобници. Сигурен сум де-ка нашата генерација не Слаба. Ако се укаже потре ба и јас и ти и сите вие ќи бидеме први онаму каде што ќе треба.

З И М Е Р И З А И М „ сту-дент по историја на фило-зофскиот факултет даде конфузеи одговор:

— Што има јас да мис-•лам за младата генерација.

К е завршам факултет н толку. Напнши ти нешто па така нека биде.

Затоа пак еден друг сту-дент Р Е Ф И К чие презиме не успеав да го дознаам да-де концизна но затоа речи-та формулација за своите врсници:

— Талентирани. Борбени. Политички дезинтересира-ни. Многу често идеалие-тички расположени.

С У Н Ч И Ц А Г О Л У Б О В И К не мислеше така:

— Ние сме генерација полна со полет и сила иако често не знаеме што сака-

вети од постарите. Често сме безобзирнн спрема ое-вовните морални вреднос-ти, '

Ј А Н А Б И Л Ј А Н О В С К А даде „филозофски одговор" за кој и требаше мошне долго размислување. Сепак, откако го кажа, изгледаше среќна како да разврзала гордиев јазел. Одговорот беше следниов:

— Нашата генерација ба-ра нешто, но не знае како и не знае каде. Во еден мо мент се чини дека го наш-ла нештото и дури тогаш увидува дека тоа е нешто.

Б Л А Г И Ц А К А Л Е О В С К А беше уште една што го де-ли миелењето дека нашата генерација е себична: - — Ние мислиме само за

себе. Крајно време е да се свртиме кон останатите и да воспоставиме некаква, макар минимална, врска. Тоа можеме да го постиг-иеме затоа што одиме во чекор со светските пробле-ми. Одговорите на А Н Г Е -Л И Н А Ѓ У Р И Ч И К И Љ И -Љ А Н А Ј О В И К доаѓаа како бомбардирање па затоа бе-ше тешко да се следи ле-кот на нивната смисла. Се-пак беше очигледно дека тие двете судеа за својата генерација тргнувајќи од самите себе.

А Н Г Е Л И Н А Ѓ У Р И Ч И Ќ рече:

— Неозбилна генерација сме и во тоа никој не може да ме разубеди. Живееме во мир и тоа е нашата сре-ќа, а живееме без љубов и во тоа е нашата несреќа. Завиени сме од другите лу-ѓе и тоа никако не ми се до паѓа. Л И Л Ј А Н А ЈОВИК:

— Основната слабост ни е што многу ветуваме, а малку исполнуваме. Но тоа го научивме од постарите. Тие исто како нас, многу ни ветуваат, а малку испол нуваат. Тоа ти е иекаков заков на реципроритет. Ме

мачи тоа што иднината ни ја кројат другите, па барам некој излез.

Како е тој излез ве сака-ше да каже, но вети дека, откога ќе го најде, ќе се ја -ви. Да се надеваме.

Р А Ш К О В А Г О Р Д А Н А : — Генерацијата ни е среќ

на, бујна, полна со идеали. Не лежи на ловориките од постарите како што тоа многумина го велат. Што да ти кажам? Се најубаво!

К А Т И Ц А Т Р А Ј К О В С К А даде по малку контемпла-тивен одговор во кој има-ше и малку изнасиленост:

— Чуствувам постојан стремеж за промена. И тоа радикална. Ние младите се наоѓаме во состојба на пер-манентна „студена" револу ција чија основна слабост е проследена ео голема доза песимизам. Како и да било, иднината е во нашите ра-це.

Г У Н И Н А Л И С М А И Л са-ма се вклучи во разговорот и даде интересен одговор.

— Што мислите зошто непрестано ја напаѓаат мла дината? Затоа што не чи-ни? Не. Затоа што е поло-ша од постарите генерации? Не. Одговорет лежи во на-шата осаменост. Човече, ти не можеш да претпоставиш колку сме ние сами. Тоа не е производ на нашата не-комуникативност. Напротив ние еме најкомуиикативна генерација што било кога поетоела. Блиски сме ден со друг како никогаш пора но. Па сепак изолирани сме. зачаурени во себе, а тоа не чини. Тоа носи раз-дор со општеството. Сепак, преблемите не се нереши-ви. Со малку напор од обе-те страни, можат да се на-прават чуда.

Еден студевт што не са-каше да му го споменам името дури и откога му ка-жав дека нема викаква при чина зошто би останал ано нимен, рече:

— Е, брате, ние сме ти фрустиран народ. Мислам на младината. Постојано се плашиме да не каже некој вака, некој така. На што ако каже? Јас ќе речам само едно. Штом постарите велат дека нешто не е вред со вас да предолжиме вака какви што сме. Неза-доволството на „филистри-те„ е знак дека сме на прав пат.

Во овој последниов одго-вор има нешто што би мо-жело да се стави во заклу-чокот на написов. Далн сме навистина фрустирани? Из гледа дека сме. Во сите од-говори на прво место беа ставани нашите негативнос

'ти. Па сепак не сум убеден во нивната искреност. Фор мулацијата им беше иден-тична ва онаа која ја упо-требуваат нашите татков-ци кога не ее задоволни од нас. Дали тие одговори не се фрази кои младите ги чуле и ги присвоиле иако не се убедени во нивната точност? Ние имаме недо-статоци но дали се тоа ток му оние за кои погоре ста-на збор? Дали фруетрира-носта која доаѓа како ре-зултат на тие „инфилтри-рани вештачки недостато-ците„ не спречува да ги по-правиме вистинските сла-бости?

Тмеата „генерација" е пре многу опширна за да може да се опфати во една стра-ница. Таа бара социолош-ки студии. Ова не беше од-говор на прашањето — „Што преставуваме како целина" туку само обид да се прикаже пресекот на раз личните мислења и ставо-ви кои младите луѓе ги и-маат за себе самите. Ако нивните одговори претста-вуваат поттик за попата-мошно размислување, до-толку подобре. Целта на на писов е постигната.

ШТО МИСЛАТ ЗА НАС Р А З Г О В О Р С А Н А Ш И Т Е П О С Т А Р И Н А Т Е М А : „ Ш Т О М И С Л А Т ЗА М Л А - Д А Т А ГЕНЕРАЦИЈА"

Разговорите на тема мла ди-стари и меѓусебните на-пади на генерациите се ста ри колку и самиот човек, па затоа ниту има нешто ново да се каже во врска со нив, ниту пак она што би се рекло би било инте-ресно. Па сепак замоливме неколу припадници на „по-•старата" генерација да го изнесат своето мислење за денешната младина : да го кажат она што не им се до пага и треба да се менува, она што е добро и треба да се негува. Секако дека нив ните одговори не се клуч за апсолутната вистина, ако неа воопшто ја има, ту ку само уште еден одговор на прашањето „Што мис-лат за нас нашите родите-ли и постари".

Првиот учесник на оваа мала анкета беше една кул турна новинарка, чие име од одредени причини не мо жеме да го споменеме, ко-ја даде краток одговор мо-шне навредлив но спрема неа вистинит:

— Културата е битното за една генерација. Вашата култура е празна, изгубена, дезориентирана, деконце-трирана. Ж а л мие што сте духовно сиромашни.

Оваа изјава секако заслу жува коментар и ако овој напис беше полемика, таа тоа ќе го добиеше. Вака са-мо можеме да кажеме дека секој има право на свое сопствено мислење. Штета само што под него не стои и потпис.

Директорот на гимназија та „Георги Димитров" ДИМ ЧЕ Ј А К И М О В С К И е секој дневно во допир со пробле мите на младите, па затоа сметаме дека од него ќе добиеме интересен одговор. Еве што рече тој:

— Секоја генерација има свои квалитети, стремежи и негативности. За нивно-то оформување е битен на ставниот процес, семејство то, средината итн. Сосема е погрешно ако за примарни

елементи на тој развиток ги земеме долгите коси и макси или мини фустани-те. Тоа се само ексцентрич ни изживувања осудени на пропаст. Ако еден млади-нец знае што сака, ако у-чи и има изграден поглед на свет, неговиот надворе-шен изглед не претставува проблем. Секако не смее да се оди во крајности и анархија. Јас ги гледам хипиците. Сигурен сум де-ка половината од тие мла-ди луге имаат обезбедена егзистенција Од своите тат ковци. Нашата младина не смее да ги имитира. Таа мо ра да оди по сопствен пат.

Кај нашата младина не допаѓаат повеќе ра-

боти Една од нив е тоа што не работи врз себеси. Како никој да не води гри жа за себе самиот. Затоа се јавува страв од необез-бедена егзистенција. Ако младиот човек работи на своето правилно изградува ње, тој секогаш ќе биде на прав пат. За него ќе нема проблем на безработица. Ние сме тие што на такви те луге ќе им обезбедиме места. Не ми се допаѓа и претераната трка по заба-ва. Тоа младиот човек го полни со здодевност и те-гоба. Тука на сцена стапу ва шундот кој уште пове-ќе ја заострува ситуација-та. Поборник сум на адми нистративни мерки против тоа општествено зло. Сепак младината мора да има свој живот. Нашите две ге нерации никогаш не биле и не можат да бидат непри-јатели. имаме што да си дадеме една на друга. К а -ко што вие учите од нас Тоа е процес на постојано надополнување.

Непоколебливо верувам во вас".

М И Х А Ј Л О В А К А Т Е Р И -Н А работи во новоотворе-ната читална на „Цента-рот за култура и инфор-мации". Беше многу куса.

„Нв ги следам современи те струења кај младината, но сигурна сум дека за си те нејзини недостатоци сме криви ние постарите".

Професорот С И Л Ј А Н О В С К И на Филозофскиот факултет, спремно се одзва да одговори на сите пра-шања по кои, како што рече, има сосема прецизни ставови и гледишта:

— Нашата генерација во ништо не се разликува од сите други генерации на своето време. Воената гене рација беше одраз на со-одветните услови, повоена та на своите, вие сте одраз на ова низ што нашето оп штество минува денес. Ка ко и секоја генерација вие сте олицетворение на свое то време. Негативните осо бини кај вас не можат да се генерализираат, но , се достатно присутни и оче-бијни. Како прво, нема вис тински идеи, нема револу-ционерност. Се јавуваат силни знаци на индолент-чост од кои промзлегува од носот со средината која, за жал, најмногу се чув-ствува врз грбот на нас професорите и останатиот наставен кадар.

Модните хирови, поп-музиката и останатите бе-лези на младите се само хоби, неминовност. Никако не смееме да ги сфатиме како негативни појави

Другарката Н А Н О В А А -ЛЕКСАНДРА асистент на Филозофекчот факултет, иако и самата мошне мла-да, не сакаше да се сврс-ти во редот на младата ге нерација Меѓутоа имаше што да каже за неа:

— Денешната младина силно се интересира за оп штествените проблеми и оди во чекор со своето вре ме. Тоа е многу храбра, многу искрена и многу ре-шителна младина, да не ре чам совршено рационална. Можеби затоа се што ќе стори делува симпатично.

, Т а а знае како да се про-веде, како да го проживее младештвото. Но тоа често преминува во безобзир-ност Напати мислам дека младината ни е дехумани-зирана. Дека и се туѓи ос новните мерила на етика-та".

Писателот С О Т И Р Г У -Л Е С К И навистина има што да каже за нас мла-дите. Неговата изјава има голема доза вистинитост без оглед на тоа дали таа на некого му се допаѓа или не. Нејзиниот почеток е интересен како и самата таа:

„. . .свекорот ја викна снаат на страна и и рече:

. „Еве ти го, ќерко, ова пар ченце гума за бришење, јас сум стар и за вас и за времето, та затоа, многупа ти, кога ќе речам нешто исчекај да се затвори вра-тата по мене и . . . со гуми-чето, избриши... "

Објективизацијата на пра шањево, какво што е во насловов, за човек во мои ве години, претставува, ис товремено и предизвуик и атак-во подобрата страна на поимот. Предизвик за-тоа што не сум кантарџи-ја, не сум врсник, не сум апсолвент од омисленик (би било мошне смешно и кокетерско да не е така) со објектот за кој станува збор. Атак затоа што (спо ред моето длабоко верува-ње) моето мислење, како мислење, ќе има воздејство врз споменатиот објект,кол ку ланскиот снег на есен-скава сеидба. Да се разбе-реме, без мислење за де-нешнава младина — не сум, но, дали со самото по ставување ваков наслов на темава, не се сака и јасна определба на човек кој-што, според годините, мо-ра да има и цел кош мис-лења? Е, кое од сите тре-

ба да биде публикувано ка ко такво, и дали тоа мис-леќе ќе има вакво или онак во воздејство — како врз списанието така м врз чи-тателите? Доколку не се целина воздејствата од мис лењето, зошто воопшто се поставува прашањето?

Ако начнам од проблема тиката сврзана со младина та (нашава) и ако се оби-дам да направам споредба со младината од други зем ји (исток м запад), ќе тре-ба да се произнесам и тоа најмалку во вид на заклу чок, а јас тоа ниту мислам ниту сакам да го сторам. Особено не, кога станува збор за евидентната свое-видност која претставува (и е најмногу тоа) поле за научно социолошко и сту-диозно истражување.

Да не должам. Едно од моите мислења за денешна ва младина е ова:

Многу витална; многу ис танчена во барањата на сво ите права; многу критична — но не кон своите врсни-ци ами кон сите компонен ти кои и обезбедуваа егзис тенција; мошне алергична на поимот обврска докол-ку тоа не излегува од др-менот на нејзиното сфаќа-ње; мошне податна на вли јанија.. мо с а м о ко истите доаѓаат од некаква „изре-волуционирана" „изпро-гресирана" и „изсекавира-на" средина — нејзина со-врсничка и тоа исклучиво ако доаѓа со голем шум и фанфаричност; мошне скромна — да не речам по сакум наместено срамеж-лива — кога, станува збор за сопственото, самобитно-го и обичното наше денес-ка-вчера.

. . . исчекајте да се затво ри вратата по мене и . . . зе мете го гумичето... "

Од неколкуве мислења поместени погоре барем малку можеме да назриме каков углед уживаме меѓу постарите и дали воопшто уживаме некаков углед. Едно е без дискусија точ-но: дека секоја изјава се разликува од другата и де ка ретко има допирни точ-ки. Како може една гене-рација да биде „примарна" кога истовремено за неа су дат илјадници очи од кои

Н Е В Р З А Н А К О Н В ПОЛ С А Ј М О Н

Во мирната боја, доцна напладне седиме и пиеме кафе, завалени во сопствената незаинтересираност, како шнолни

на брегот, можеш да го чуеш шумот на океанот кој низ неврзана конверзација и извештачени воздишки гп означува границите на нашето битствување. Ти ја читаше својата Емили Дикинсон, а јас мојот Роберт Фрост. Со обележувачи ги означиваме местата кои го мерат она што сме го изгубиле. Како во лошо напишана поема ние сме стихови без ритам куплети без рима во едно онесвестено време.

• ТРГНАВ

' Џон Меил .

Кога ја напуштив жена ми, солзите ме ослепија. Не можев да се соочам со болката што ја оставив зад себе. Никогаш не постоел градежник способен да ги поправи нашите урнатини. Беше мрачен ден и јас тргнав. Тргнав.. Бев нов човек

на патот кон слободата.

СЕ Ш Т О Н А В И С Т И Н А С А К А М ДА С Т О Р А М

Боб Дилен

Јас не сакам да се натпреварувам, да те тепам, лажам или занемарувам, да те упростувам, класифицирам, порекнувам, објаснувам или распнувам. Се што навистина сакам да сторам е да ти бидам пријател. Јас не Сакам да се борам, до те плашам или вознемирувам, да те влечкам, покопувам Се што навистина сакам да сторам е да ти бидам пријател. Јас не сакам да те блокирам, шокирам, нокаутирам или провоцирам, да те анализирам, карактеризирам, докрајчувам или рекламирам. Се што навистина сакам да сторам е да ти бидам пријател. Јас не сакам да те превидам, тркам или бркам, затворам и следам, навредам или депласирам, дефинирам или координирам. Се што навистина сакам да сторам е да ти бидам пријател. Јас не сакам да те лутам и излудувам секцирам или имитирам испитувам и карикирам. Се што навистина сакам да сторам е да ти бидам пријател. Јас не Сакам да се шегувам

глупирам или пренебрегнувам, јас не барам да чувствуваш како мене да гледаш како мене ниту да бидеш како мене. Се што навистина сакам да сторам е да ти бидам пријател.

Р А З Б Е Р Е Т Е ГО Т О А !

Џон Ленон-Пол Макартни

Како камен што се тркала Како камен што се тркала како камен што се тркала како камен што се тркала како камен што се тркала Како Ф Б И како Ц И А како ББЦ , ББ Кинг н Дорис Деј Мет Безби разбирате ли разбирате ли разбирате ли разбирате ли разбирате ли !!!!

П Е С Н А С О Љ У Б О В Н И Ц И Ш Т О СЕ Д А В А Т

Витнн-Чапмен

Парфемот во воздухот личи на нејзиниот, а нејзината коса тешко се доведуваше е ред.

Часовникот ми го кажува времето што сум го изгубил чекајќи крај портата на патот кој таа го минуваше.

ѕвоно ѕвони Повремено мислам на нештата кога студеното тешко ѕвоно ми ѕвони во утробата и кога можам да го затворам окното од својата душа.

Цигарава што ја пушам ме потсетува на една шега што сј ја кажувавме во утрините кога ќе се разбудевме.

Моите чекори по тревата станаа минато штом таа праша дали нештата вечно ќе траат.

ЕРЗАЦИЈА Повремено мислам на нештата кога студеното тешко ѕвоно ми ѕвони во утробата

и кога можам да го затворам окното од својата душа.

Замолкни... • ѕвоно ѕвони

К А К О М О С Т Н А Д И З М А Ч Е Н И Т Е ВОДИ

Пол Сајмон

Кога си измачена, кога се чувствуваш ништожно, кога очите ти солзат, јас ќе ги исушам, со тебе сум. Кога времињата стануваат сурови, а ти не можеш да најдеш

пријател како мост над измачените води ќе се наднесам, како мост над измачените води. Кога си поразена и уморна, кога си на улица, кога вечерта така тешко пага јас ќе те утешам. Ке се заземам за тебе Кога темнината ќе стигне и болката завладее околу нас. Како мост над измачените води ќе се наднесам, како мост над измачените води. Продолжи сребрена девојко, продолжи, дојдоа тврите пет минути, сите твои соништа се остваруваат, гледај како светот, ако ти треба пријател јас сум зад тебе. Како мост над измачените води ќе се наднесам како мост над измачените води.

Н И Е ДВАЈЦАТА

Џон Ленон-МакКартни

Ние двајцата не одиме никаде и трошиме нечии тешкозаработени пари. Ти и јас патуваме во Недела а не стигнуваме,

се враќаме дома На пат сме, одиме дома. Ние двајцата праќаме картички пишуваме писма на ѕидот ти и јас запалени палидрвца, нервозни суштества на пат сме дома.

Ние имаме спомени подолги од патот, оптегнат пред нас.

Ние двајцата носиме дождовки стоиме сами на сонце ти и јас како хартии на ветер стигнуваме никаде. а на пат сме дома одиме назад дома.

В О Ш Е Е С Е Т Т И Т Е ГОДИНИ

Робин Вилиамсон

Бев н јас млад човек таму некаде во шеесеттите години Вие тогаш се забавувате одејки в кино. Се патуваше со автомобили па сепак можеше да се седне и да се јаде вистинска, природна храна. Еј вие млади луѓе, јас навистина не знам и ме разбирам зошто зборувате така бавно. Имаше еден пејач во тие времиња, и беше мошне добар, мислам дека се викаше Боб Дилен, впрочем и јас пеев по малку додека не го заработив првиот милион. Тоа беше таму пред третата светска војна кога Англија почна да губи и ние се преселивме во Парагвај. Еј вие млади луѓе, јас навистина не знам и не разбирам зошто зборувате така бавно. Имам една тајна. се надевам дека нема да ја издадате, скрив неколку конзерви од природна храна за мојот дведесет и прв роденден, ' ч

нив ги купи баба ви во антикварницата за јадења. Од секогаш сум сакал грав и сланина. Но, еј, вие млади луѓе јас навистина не разбирам зошто сте така троми. И јас бев млад, таму, во шеесеттите години.

Вие сигурно имате татковци, мајки. де-довци. баби или некои други блиски и да-лечни роднини кои мислат дека ПОП му-зиката е, само бесмислено тропање. И вам тоа сигурно ви оди на нерви. Како да ги разуверите и убедите во спротивното пра-шање е сега ! ? Рецептот е многу едноста-вен. но затоа ефектен. Најдете која и да било плоча на кој и да било од музича-рите за кои подолу ќе стане збор и пуште-те му ја на вашиот медиум, Успехот е за-гарантиран Сите. музичари за кои ќе збо-руваме се многу романтично расположени. а вие не можете да кажете дека вашите роднини не се такви. зарем не?

Е па тогаш. да тргнеме по ред. Пред се да се разбереме дежа романти-

чарите во денешниот ПОП се навистина малку. Оние вистикските можат да се из-бројат на прсти а во нив никако не може-ме и не смееме да вклучиме имиња како Том Џонс или Хампердинк. Пеачите од ви-дот на последниве двајца практично не мо— жат да се избројат. а не се ни интересни за нашава тема. Тие се можеби романтич-ни за некои генерации „односно во виорот", но за нас тие не се ништо друго освен плачливи патетичари кои никогаш не ќе ги сфатиме озбилно Темите за кои зборуваат нивните песни се навистина романтичари но тоа е лажна романтика. Романтика ко-ја би требало да се срами од самата себе.

Но, да не должиме и да преминеме на преставувањето на вистинските трубадури на нашето време. Ќе почнеме, нормално. со Боб Дилен. За него веројатно веќе знаете се. Толку многу е пишувано и препишува-но. кажано и недокажано што веќе нема потреба од специјални уводи и најавувања. Впрочем тоа на Дилен и не му треба. Кај него, одноено кај неговата музика. разли-куваме два периода на романтика. Првата, така наречена ..сурова романтика" траеше од 1962 до 1968. т. е. до албумот „ЈOHN WESLEY HARDING". Таа беше романтика измешана со филозофски контемплации. долги осаменички размиелувања и соци-јален протест. Меѓутоа албумот NAS-HVILLE SKYLINE" сето тоа го остава да-леку зад себе. Дилен станува поет на љу-бовта. заробеник на својата среќа и един-ствен човек кој се сомнева во неа. Со слична тематика се и поновите албуми „SELF PORTRAIТ" и најновиот „NEW MORNING" Некои повеќе го сакаат ста-риот Дилен, некои -овој метаморфозираниот. Па сепак ќе реќам: „Дален може да се сака или да се сака помалку. тој не може да се игнорира".

Во времето кога се јави Дилен се јавија И неброени други пејачи и пејачки кои го имитираа и сакаа да заработат пари врз неговите плеќи. Обичните плагијатори де-нес веќе никаде ги нема. Останаа оние кои во музиката, која ја почна Дилен. вдахнаа нешто свое, вградија дел од своите наде-жи и желби. маки и сомневања. Таква е ненадминатата Џоан Баез. Таа девојка мо-жеби не продава многу плочи но затоа се-когаш знае што сака да каже. Покрај со музиката, активно е политички ангажира-

ПОСЛЕДНИТЕ Р0МАНТИЧАРИ НА ПОП МУЗИКАТА на и затоа многу често „заглавува" по зат-ворите. Минатата година учествуваше на Вудсток и беше една од најголемите ат-ракции. Нејзиниот збор нема пречки на па-тот до слушачот. Тој е чист, јасен, остер. бескомпромисен како и Џоан.

Уште еден „трубадур" И први почетоци што имаа благ вкус на Дилен е DONOVAN. Тој школски младич со детско лице, кој го минал детството талкајќи по бреговите на разноразните мориња, не вчудоневидувал и ќе не вчудоневидува со длабочината на пораките кои ни ги праќа преку својата

•музика.

Напуштените места ни беа уточиште и секогаш кога ќе помислеше дека

спијам ќе ми ги покриеше рамењата со своето

тенко палтенце и ќе се тресеше покрај мене на некој

смет. И кој денес смее да каже дека не знаевме вистински да живееме".

Приказните на Донован сите ние ги раз-бираме. Тој така едноставно и срдечно го сами сме го преживувале. Во последно слика она што ни толкупати во животот и време DONOVAN прави песни кои не се онака едноставни како поранешните туку звучат со средновековна смиреност и арха-тса. Кај Донован наоѓа засолниште секој на кого нешто, некогаш не му оди како што треба.

За каков и да било музички правец да станува збор Битлсите се секогаш присут-ни. Нивниот огромен опус содржи многу различни стилови па затоа тие си го најдоа своето место и меѓу романтичарите. Тие в сушност одсекогаш ." биле романтичари. Нивната музика, дури и онаа најбучната содржела нитки на носталгија. необјаснива меланхоличност или тага. Кога би требало да се набројат неколку „романтични" пре-ставници од музиката на Битлсите би дош-ле во тешка оитуација. Па сепак изборот веројатно би паднал на РENNY LANE и STRAWBERRY FIELDS FOREVER. Овие две песни во историјата на ПОП музиката остануваат како фантастични примери на она што е прогресивно и едноставно непо-вторливо.

„Јас ќе те разочарам. си одам во вечните полиња од јагоди каде ништо не е реално и каде што нема пречки"

Навистина би било глупаво да ги наброју-ваме сите песни на Битлси кои одишуваат

со чиста романтика. Полесно би било да се набројат оние д р у г т е . Сепак на човек кој ја познава нивната музика, не му е чудно што луѓето ги купуваат нивните плочи ка-ко збирки поезија.

„Роден сум како сиромашно селско момче

син на мајката природа. Цел ден седам и пеам и го слушам убавиот звук на музиката што лета, Побарајте го во тревните полиња синот на мајката природа"

, Кога пред неколку години се јави гру-пата „ВЕЕ GЕЕЅ" многумина сметаа дека се јавиле нови Витлси. Првите нивни хи-тови како „Масачусетс и и „Свет" зборуваа во прилог на тоа. Навистина тие песни беа фасцинантно оригинални и музички инте-ресни. Таков беше и првиот албум на Би Џиз со песните „ I CAN'T SEE NOBO-DY“ „TO LOVE SOMEBODY" кој денес се ПОП клаСика. За жал звездата на Би Џиз угасна побрзо одколку што засвете. Тие почнаа ,да прават детски песнички заспани на ловориките од успехот што се-како им се освети и доведе до нивното рас-турање. Сепак уште многу-пати ќе ги ста-виме нивните плочи грамрфонот и нос-талгично ќе се сеќаваме на минатите вре-миња.

Би направиле голема неправда ако во овој осврт не ги споменеме и „најнатура-лизираните" романтичари SIMON AND GARFNKEL Тие двајца младичи. во ПОП музиката успеаја пред се поради поезијата. Пол Сајмон денес се смета за еден од Н а ј -инфлуентните поети после Ален Гинзберг. Со песните „Звукот на тишината". „бок-сер". „Како мост над измачените води" тој тоа и го заслужува. Неговиот збој слично како кај Дилен. е свесен за себе. Тој не е препотентен или вештачки. Тој влегува во сите наши пори и не прави слесни за мно-гу нешта Можеби токму затоа нивките а л -буми со месеци не слегуваат од првите места на топ листите а нивните слики ви-сат по ѕидовите на милионите млади и по-малку млади луѓе.Сајмон и Гарфункел ни ги откриваат нештата од кои ние со сво1от лажен пуританизам како да се срамуваме и ни ѓи доближуваат, ги прават наши.

Сите овие личности за кои до сега збо-руваме се претежно романтичари, кои во својата музика пред се го застапувалс тој правец. Секако дека постојат неброени дру-ги солисти и групи кои во меѓувремето од две „андергроунд" конвулзии бараат сми-рување во романтиката. За нив не збору-ваме бидејќи не одговараат директно на те-мата. Па сепак не може а да не се споме-нат THE INCREDIBLE STRING BAND LE-ONARD COHEN. ROY HARPER SYD ВАRRЕТ. речиси сите блуз мајстори и у ш -те многу други.

Значи, ва крајот како што се догово-ривме земете некој албум- од овие „роман-тици" и пуштете му го на вашиот „неверен Тома". Ако моментно не го измени мисле-њето во ваша корист. не трудтее се повеќе. Тоа е непоправлив случај.

Н А Ш А Т А Д Е Н Е Ш Н А М Л А Д И Н А ГО С А К А Л У К С У -ЗОТ. М Л А Д И Т Е Л У Г Е Л О Ш О СЕ О Д Н Е С У В А А Т , ГО М Р А З А Т А В Т О Р И Т Е Т О Т , НЕ ГИ П О Ч И Т У В А А Т С Т А Р И Т Е . ТИЕ И М П Р О Т И В Р Е Ч А Т Н А Р О Д И Т Е Л И -ТЕ, Х Р А Н А Т А НЕ Ј А Ј А Д А Т Т У К У Г О Л Т А А Т , ГИ Т И Р А Н И С У В А А Т Р О Д И Т Е Л И Т Е .

Сократ .(470—399 год. ине)

И М А Е Д Н А Р А Б О Т А , Ч О В Е К У , КОЈА С Т А Р А Т А ГЕ-Н Е Р А Ц И Ј А Н А О В А А ЗЕМЈА НЕ ЈА „ К А П И Р А " : НИЕ СМЕ И Д Н А ГЕНЕРАЦИЈА.

Еден американкси младинец, 1968 год.

Насловот е невообичаен, зар не? Впрочем, тоа не е и важно. Важно е... а што мислиш ти? И припаѓаш лн ти на поп-генерацијата? Велиш не! Велиш да! Не те разбрав. Ако мислиш дека и припаѓаш со тоа што киенеш

на корзо, одиш во Диеко, слушаш Радио Луксембург и имаш макси палто; тогаш одговорот е НЕ!

Ако пак, со повекето, илн барем со неколку од овие 101 начин се слагаш и покрај тоа што се неце-лосни и несеопфатни, тогаш одговорот е сигурно ДА!

Ако се сложуваш со сите, тогаш непремено јави ми се.

Мора да сме близнаци. И уште нешто: и јас не се сложувам со сите.

1. Поп-генерацијата е млада генерација. 2. Поп-генерацијата е генерација на млади. 3. Поп-генерацијата и силна генерација. ;

4. Прп-генерацијата е единство на сите млади лу-ѓе,- млади по евоите погледи, начини иа живот, сфа-ќ а њ а . . . • - ' -

5.- Поп-генерацијата е овде и таму, и онаму, и ле-во и десно, и горе и долу, и на исток и на запад, и на север и на југ; таа е насекаде.

6. Поп-генерацијата е интернационална гецера-ција. ~

7. Поп-генерацијата се создава и рага на поп-фес-тивалите, поп-демонстрациите, поп-собирите, поп-гра-довите.

8. Поп-генерацијата се создава и раѓа, сепак, пре-тежно во поп-креветите.

9. Ноп-генерацијата има свое политичко движење; еден од неговите изрази, секако најприфатлив и нај-достапен е поп-музиката.

10. Поп-генрацијата смета дека слушањето и тво-рењето на поп-музиката е само форма и средство; суштината и целта се длабоко во неа.

11. Поп-генерацијата има своја култура, а тоа е поп-културата која се повеќе се интернационализира и омасовува.

12. Поп-генерацијата има свои идеали и херои, кои пак, од своја страна ја имаат поп-генерацијата како идеал и херој.

13. Поп-генерацијата не е суеверна. 14. Поп-генерацијата порачува: Не им верувај на

луѓето постари од 30 години. 15. Поп-генерацијата смета дека луѓето се повеќе

се деформираат поради технократскиот начин на жи-вот исполнет со хипокризија и кариеризам.

16. Поп-генерацијата сака љубоват да е иајважна работа во светот.

17. Поп-генерацијата сака парите да се најневаж-на работа во светот.

18. Поп-генерацијата не сака да знае за расна дис-криминација.

19. Поп-генерацијата не сака да знае за социјална нееднаквост.

20. Поп-генерицијата не сака да знае за нетрпе-ливост меѓу луѓето и народите.

21. Поп-генерацијата не сака да знае за експлоа-тација на човек врз човек, односно група врз група, односно народ врз народ.

22. Ноп-генерацијата е опособна да помиие 3 поп-дена на еден поп-фестивал собрана од 500 000 поп-ду-ши, во состојба на целосна благосостојба, мир, еднак-вост, љубов; што е уште еден доказ за нејзината вред-ност.

23. Поп-генерацијата смета дека пред малку спом-натиот случај, со постарата геиерација, ќе биде прог-ласен за светско чудо.

24. Пеп-генерацијата е искрена и своите пораки и Мислења ги искажува јавно.- :

25. Поп-генерацијата се бунтува против „родител-екнот свет".

26. Поп-генерацијата е за слобода. 27. Поп-генерацнјата е за слободна љубов. 28. Поп-генерацијата е револуционерна. 29. Поп-генерацијата е радикална во своите ба-

рања. 30. Поп-генерацијата е за револуција на сите по-

лиња на човековата дејност. 31. Поп-генерацијата е прогресивна в критички

настроена. 32. Поп-генерацијата е неконвенционална и кон-

конформистичка. 33. Поп-генерацијата е за независност и самостој-

ност. 34. Поп-генерацијата е бескомпромиена. 35. Поп-генерацијата е против сите класни и оп-

штествени привилегии. 36. Поп-генерацијата се бори против конзерватив-

ност во сите сфери на животот. 37. Поп-генерацијата сака да ги раските, и ги рас-

кинува а задушувачките рамки што и ги поставил денешниот свет.

38. Поп-генерацијата е отворена и токму поради тоа често затворана.

39. Поп-генерацијата нема свои пријатели, ток-му затоа другите и се непријатели.

40. Поп-генерацијата создава пораки кои се воз-вишени и кои ги разгоруваат чувствата.

41. Поп-генерацијата своите пораки ги пишува на-секаде, со било што; не ретко и со сопствената крв.

42. Поп-генерацијата погледната од било кој агол е иста.

43. Поп-генерацијата не е добро разбрана од сре-дината во која живее и покрај тоа што таа истата многу добро ја познава.

44. Поп-генерацијата сака да патува. да го запоз-нава светот и да ги збогатува своите знаења.

45. Поп-генерацијата, не сите и не секогаш, ги сака цигарите со „малку невообичаена" содржина.

46. Поп-генерацијата, не сите и не секогаш, ги сака прашоците кои и го прават животот, понекогаш. посреќен, затоа што смета дека среќата во денешниот свет е тешко и ретко достапна на сите.

47. Поп-генерацијата има и еден недостаток — дро-гата.

48. Поп-генерацијата смета дека и останатите има-ат своја дрога — парите.

101 НАЧИН ПРИПАГА - ГЕНЕРА

ИН ДА СЕ на поп

АЦИЈАТА

49. Поп-генерацијата нредизвикува полемики, осу-ди, згрозувања, клевети, судења, махинации

50. Поп-генерацијата и покрај тоа останува чиста, едноставна, племенита, непоколеблива.

51. Поп-генерацијата има свои непријатели и огор-чени противници; тоа се луѓето во кои се концентри-рани и власта и парите.

52. Поп-генерацијата тие ја дијагностицираат како хистерично идолопоклонство.

53. Поп-генерацијата за нив е сексуално празнење на фрустрираните млади генерации. / 54. Поп-генерацијата, според нив, мора да слуша, да биде мирна и да се извинува на желбите на ели-тата на власт.

55. Поп-генерацијата, во спротивно, ќе биде добро казнета, понекогаш и со смрт (при демонстрациите, кога се пука во нив).

56. Поп-генерацијата и покрај тоа, секогаш била храбра и истрајна: на маршевите, на демонстрациите, на судењата, во затворите.

57. Поп-генерацијата покажува став на протест кој е готов секој ден да се претвори, и се претвора, во акција.

58. Поп-генерацијата е и пристојна и непристојна; пристојна е во својата непристојност; непристојна во својата пристојност.

АЈДЕ ДА СЕ О Д М О Р И М Е ОД О В А А П О П - Г Е -НЕРАЦИЈА.

ДА С Л У Ш А М Е М А Л К У П О П - М У З И К А ! 59. Поп-генерацијата настојува своето време да го

искористи на најдобар можен начин. 60. Поп-генерацијата не се задоволува со малку и

бара многу затоа што смета дека тоа и го заслужува. 61. Поп-генерацијата своите снаги ги црпи од са-

мата себе. 62. Поп-генерацијата се враќа кон природата затоа

што е разочарана и изневерена од цивилизираниот свет.

63. Поп-генерацијата подеднакво е свртена и кон минатото и кон иднината.

64. Поп-генерацијата од минатото го црпи искуст-вото за да може да го применува во иднината.

65. По.п-генерацијата својот мозок го користи за мислење, медитирање.

66. Поп-генерацијата смета дека да се биде гол не е никакво зло.

67. Поп-генерацијата смета дека да се биде обле-чен кога останатите се голи, тоа е зло.

68. Поп-генерацијата е полна со искуство. 69. Поп-генерацијата е со полно искуство. 70. Маке love not war. 71. Поп-генерацијата верува во сексот само ако е

поврзан со љубовта. 72. Поп-генерацијата верува во љубовта само ако

е новрзана со сексот. 73. Поп-генерацијата сака да прави оргии на по-

лето на сексот и смета дека тие се многу поневини отколку оргиите на полето на политиката.

74. Поп-генерацијата кај нас, станува се поголем и позначаен дел од светската поп-генерација.

75. Поп-генерацијата кај нас е на се уште пони-зок квантитативен и квалитативен степен на разви-ток.

76. Поп-генерацијата многумина ја идентификува-ат, особено кај нас, само како една маса која произве-дува и консумира — слуша поп-музика, што е крајно простачка и малограѓанска.

77. Поп геаерацијата за нив е штетна, негативна и вулгарна генерација.

78. Поп генерацијата не е разбрна, како што не е разбрано и нејзииото место и улога во човештвото.

79. Поп - генерацијата смета дека светот е полн со глупости и нечисти работи.

80. Ноп-генерацијата смета дека секој треба да го работи она што најдобро го умее и за кое најдобро е подготвен.

81. Поп-генерацијата смета дека војната во едно цивилизирано општество е доказ за неговата нециви-лизнраност.

82. Поц-генерацијата смета дека кога младите би раководеле со светот, тој би бил оаза на мир, хума-ност. благосостојба и секако љубов.

83. Поп-генерацијата смета дека духовната, инте-лектуална импотенција е многу страшна работа.

84. Поп-генерацијата смета дека истото важи и за сексуалната импотенција.

85. Поп-генерацијата смета дека денес нема пра-ведни војни.

86. Поп-генерацијата порачува: Запомни, првиот човек до тебе. тоа ти е брат.

87. Поп-генерацијата порачува: Не пречете ни да живееме онака како што сме навикнале и како што ние сакаме.

88. Поп-генерацијата порачува: Не терајте не да живееме онака како што вие сте живееле и како што вие сакате.

89. Поп-генерацијата е црвена. 90. Поп-генерацијата верува во марксизмот, лени-

низмот, маоизмот; поодделно или заедно. 91. Поп-генрацијата верува дека во човекот ќе

победи човечкото. 92. Поп-генерацијата настојува да не се повтори

Хирошима. 93. Пон-генерацијата одбива да војува; и тоа е

еден од начините на нејзиното војување. 94. Поп-генерацијата мисли дека ненасилството е

моќно оружје. 95. Поп-генерацијата секогаш е спремна да го жрт-

лува својот живот и покрај тоа што е среќна што живее.

9Ѕ Поп-генерацијата сака насекаде зборот човек да се пишува ЧОВЕК.

97. Поп-генерацијата верува во посреќна и но-убава иднина од проста причина што верува во себе.

98. Поп-генерацијата за западните политичари е, и ќе биде комунистичка опасност, за источните — разорна инфилтрација на капиталистичката декаден-ција.

99. Поп-генерацијата е генерација на ова време и овој свет; ни подобра, ни полоша отколку што е тој самиот.

100. Поп - генерацијата не се одликува според сво-јот изглед, важно во душата, мислите и постапките да си нејзин припадник.

101 Поп-генерацијата некои (повеќето) се обиду-ваат да ја девалвираат со тоа што ја имитираат.

102. Поп-генерацијата не се имитира, таа се чув-ствува и доживува: Е Д Н О С Т А В Н О : И СЕ П Р И П А Ѓ А .

Поп-генерацијата се обиде да ја де-финира, и ако таа не може да се дефинира ниту со 101 напис ниту со 101 начин.

а. димитров

кратки размислувања од најпознатате раз-мислувања на ПОП културата)

„На крајот на краиштата нам не ни остану-ва ништо освен сегашноста, Минатите гене-рации направија таква колосална збрка од овој свет што не им останува ништо освен да си одат и да ни ги препуштат нам"

Пит Таусенд

„Не можете да не ингорирате. Дури и ако не ги сакате идеите зад нашата музика, вие морате да ја слушате бидејќи таа е насе-каде"

Френк Запа

„Еротични политичари, ете што сме ние. Се интересираме за се што е во врока со револт, неред, хаос, и активност што излегува бес-мислена"

Џим Морисон

„Ова музика е вистинска и тоа е ова новото во неа-она што ја разликува од сите други

.музики" - Мартон Балин

„Многу од работите со кои се занимаваме се опасни но и самиот живот е опасен. Не вре-ди да им посветуваме внимание на нештата КОИ не се полни со опасност"

Џими Хендрикс

„Искуството со дрогите не ќе трае долго Тоа не значи дека не мора да се биде луд за да се биде бескорисен"

Ерик Бардон

„Светот е готов за мистична револуција, се-кој ќе го пронајде својот бог"

Џорџ Харисон

„На многу луѓе стариот поим на уметноста им беше неприоден. Ние неминовно градев-ме уметност која ни е природна и офатлива"

Браен Вилсон

„Нешто се случува но ти не знаеш што е тоа гоподине Џонс"

Боб Дилен

„Она што сака да го постигне нашата култура е да креира вистинско емоционално дожи-вување кај публиката. Да ја проследи дома со чуаство дека нешто се случило"

Џенис Џоплин

„Јас сум ти, како што ти си тој и како што тој е јас и како што сме ние едно"

Џон Ленон

„Некаков неоромантичен дух кој ги враќа сите единствени нешта и сите заборавени чувства како љубов, задоволство и радост го преплавуаа светот. За Новата Младина се е возможно и затоа многу работи се. веројатни. „Чудото" на младата генерација треба да се бара во незадоволетвото се апатијата и скеп-тицизмот на постатите, во нивната скржа-вотс"

Џи Маркс „На поп-културата веројатно и недостига малку сериозност, но кој вели дека сериоз-носта е некаква вредност?"

некој

„Имагинацијата денес можете да ја видите, чуете почувствувате. Порано тоа беше лага во која луѓето попусто се обидуваат да по-веруваат"

истиот тој „некој"

Прашање „Денеска луѓето се се попаметни а се помалку од нив завршуваат во музеј зо-што?" Одговор: „Премногу се зафатени во музејот по улиците"

Прашање; „Што мислите за Бетовен" Одговор: „Во која група пее тој" Прашање: „Како пишувате симфонија?" Одговор: „Прво ќе измерам триста грама жици од гитара итн, . . . " Прашање: „Што му треба на нашиот свет Одговор: „Неколку илјади добри погреби'

ОД книгата »ROCK AND OTHER FOR LETTER WORDS

„Време Е За измени . . во вашиот Живот, во сексот, во наклоностите, во се. Начинот на живот мора да се менува инаку тој ста-нува бајат".

Мик Џегер

„Во моментот кога ќе почнат да ве класи-фицираат, бегајте. Вие сте нескротливи. сите ние сме неСкротливи"

Џорц Харисон

„Љуѓето не живеат под ист покрив но на не-кој начин се венчани меѓу себе"

Боб Мосни

„Едннствената разлика меѓу нас и старите е таа што не има така многу. Тие се уплашени за своите идеи и сопствености"

Тери Киркман

„Должноста на иднината е да биде опасна" А. Н. Вајтхед

„Заклучивме дека уметноста не мора да би-де тешка за да е добра. Заклучивме дека чувствата во новата уметност не мора да се базираат на старите сентименти и старите сфаќања за длабочината. Се прашуваме да-ли нешто не чики со уметноста која е попу-ларна меѓу нас младите кои не сме така ин-формирани и така „паметни" како тенката елита која оама себеси се поставила за чу-вар на уметничките вредности. Заклучевме дека најдобрата уметност е окаа која ја по-држуваат огромните маси . Заклучивме дека постои ПОп култура со свои оригинални вредности каде што државата и мафијата немаат место. Не веруваме во старите мери-ла на уметничката вредност затоа што тие така често беа изигрувани на овој или оној начин"

Џи Маркс

„Нам ни лесно да мислиме апстрактио и комплексно токму за оние работ и кои нашите стари едноставно ги игнонираат или ги сме-таа недостојни за разгово"

Тед Блоумен

„Прашањето не е во тоа дали новата вера презентира конфоризам илм индивидуали-зам. Важно е дека се појавија нови премиси на вредноста за кои се мислеше дека се одам на неповратно мртви"

Махариши Махеш Јога

„За да биде шумата зелена дрвјата треба да се зелени Природната состојба на чове-кот е среќата"

КАДЕ ПЛОВИ ОВАЈ БРОД (ВО ШИШЕ) Сега веќе со сигурност

можеме да кажеме: домаш-ната забавна музика е во ќор-сокак. Таа е се помал ку уметност, а се повеќе привлечен бизнис. Песните се комерцијализирани, су-ви, шаблонизирани. Деви-зата е-тираж по секаја це-на. Тоа значи-пари по се-која цена. Оваа парола ја лансираа квази-композито-ри, квази-пејачи, и остана ти музички медиокритети. но чудно е тоа што ниту вистинските уметници не и одолуваат. Пред некое време сретнав еден компо-зитор - поет, кој со години се бореше против музич-

киот шунд и надри песни. Станџл пррдуцент на една плрча што со својот бана-лен текст и уште побанал-на музика однапред е про-дадена за голем тираж и дрбар цроцент. Искрениот пеач станал неискрен. И не само тој . Се чпни дека мина времето кога во му-зиката беше примарен та-лентот и работата. Денеска е многу поважно да се има ат вилијателни пријатели, да се биде умен во „пејач-ката" политика и да се припаѓа на некој клан. На пример, загребеките пеачи се здружени во еден голем и моќен клан. Некој вид синдикат за борба за ег-зистенција. Можеби ту-ка доаѓа „кога ќе се здру-жат лошите Милошот стра-да". Белградските Кланови не се толку компактни. Самиот збор дека ,се пове-ќе, зборува за меѓуесбното триење. Во Белград сите го фалат Ѓорѓе Марјано-виќ. На сите им е јасно де-ка неговиот глас, како кај жаба, може само да испла-ши, Ѓорѓе има клуч за тур-неи по Советскиот Сојуз. А тоа е важно. Сите би сака-л е да патуваат. Да фаќа-ат пари. А тој? Во својата група на пеачи со коишто прави мамутски турнеи ги зема само оние што ни од-далеку не можат да му би-дат, конкуренција.. Така за кратко време советската

публика имаше можност да ги видп: Зденка Вучковиќ, Лиљана . Петровиќ, Ладо Лесковар, Тихо Петровиќ, Вања Стојковиќ, Крста Петровиќ Крунослав С л а -бинац, Ивица Шерфези и многу други-сите филувани со благ мирис на Ѓокица.

.Загребскиот синдпкат. ис то така работи со полна пареа. На нашите иселени-ци во Франција, Швајца-рија, Германија, Белгија и Холандија им сервира мув-, лосани ноти и трогателни композиции за „нашата уба ва татковина". Кога дојде до мегуклановски судир Вице Вуков испадна од својата слоновска кожа и жу се развика на Ѓокица „Марш во својата земја". Звездата Вице си замина за Западна Германија, соб-ра пари, се врати, направи уште еден „нервен испад" и . . . . пак ништо. Еминен-тните пејачи почнаа да се будалат. Пеат глупости, по-меѓу песни, се мешаат во политика, а не се држат за жанрот и репертоарот кој најмногу им одговара. М о -жеби затоа Нада К н е ж е -виќ, мајка на две деца, ско ка пред Т В камерите како рагби така место да го усо врши своето одлично џез пеење. Треба да се издр-жи за да не се стане тез-градот оти судбината на тезгарошите е несреќна. Ти пичен пример се „Седумми-ната млади". Последниот концерт пред белградската публика беше откажан по-радн „болеста на славниот тапанар Кикера", Меѓутоа на касата беа продадени од вај триста влезници, а са-лата на „Дом омладине" прима и до илјада и пет-стотини посетители. Она кафанско „за празни маси не свириме" ни го заокру-жи ликот на овој „голем" барски состав. (Можеби не знаевте дака во Сирија спиеја во еден „еминентен" хотел каде што цела ве-чер се плашеа да не ги ис-касаат чкрапљи и отровни пајаци).

Денеска препотентноста е во мода. Јосипа Лисац ба ра триста илјади ст. дпна-ри за четири отпеани ком-позиции. Бисерка Велетан-лиќ на еден концерт со про верени квалитети бара да настапи на крајот од про-грамата. Оливера Катерина дава такви изјави за Тере-за Кесовија како да е во најмала рака хонорарен ко чијаш. Примитивноста на Милован Илиќ — Мини-М П К С уште повеќе изопачу-ва некои работи во музич-киот свет. Зошто? Каде во-ди сето тоа?

А к о не се славни, пеачи-те сами си прават реклама. Си купуваат цвеќиња,. си осниваат клубови, прават реклама, одговараат на пис мата со молскавична брзи-на. Прават лажна претста-ва за себе која ги издигну-в а в о очите на публиката. Ѓорѓе на обожувателите им купува цвеќе, а Зафир твр-ди дека одговара на 100 пис ма дневно. Дали баш може да одговори на сите? Потоа, за славата тука се фести-валите. Мал милнон. На улиците на Белград можат да. се најдат билети за „Белградска пролет" по минимална цена но без гла сачки ливчиња. Фестивали те стануваат модни ревии. Тие се се помалку мерило на квалитет. Од сите нив, единствен без политички. рекламно-финански и кој уште какви цели е фести-валот „Ваш шлагер на се зоната" во организација на Т В Сараево. Случајно, кога сме веќе таму, ми падна на ум Есад Арнауталиќ. Не си спомнувам која година беше тоа туку едно «голо-брадо момче ја аранжира композицијата на Беко „Бе ше толку убава" и се поја-ви како продуцент на ' таа песна која му ја довери на Драган Стојниќ. Се роди хит. Денеска Есад претста-вува синоним на прогресив ното во нашата забавна му зика. Со него се Корнелије Ковач, Арсен Дедиќ, А л е к -

сандар Корач, Никица Ка. догера.

Нашиот дбпчен човек, преокупиран со сопствени-те секојдневни проблеми, нема време да си го тапи мозокот со компликувана музика. Затоа тој со прго-лем афинитет слуша музи ка што не го заморува, што лесно влегува во уво. Тука оди линијата. на малиот от пор кај нашите пејачи. Па сепак чест на исклучоцпте.'

Корнелие Ковач со сво-јата „Корни група" во по-четокот беше приморан да прави ефтини мелодии (кои и како такви беа квалитет-ни) за да и се вовлече на публиката под кожа. Дидак тични и транспонирани во секојдневниот живот, са алегорични размислувања за малите мравки и својот префинет начин на контак тирање и комуникација, тие ги доведоа „корниевцпте" до пиедесталот на домаш-ниот забавен ринг. Дури се га тие се во полн творечки период со врвни индиви-дуални и колективни израз ни можности. Композиции-те „Рацете на една жена", „ К о ј е тоа, таму?". „Патува ње на исток во четири де-ла" ни ги осветлија нив во целата нивна големина и ингениозност.

А за Арсен Дедиќ? За него знаете толку што мое то пишување само би ве

осиромашило, Едно е си сигу но: Арсеновпте песни при првото слушање имаат ус-пех кај публиката. Затоа што не се кокетни, завод-ливи и украсени со пена од шампанско која испарува по ефективното пукање. А р сеновите песни се откри-ваат со време, со месеци. Кога ќе допрат до срцето; внесуваат немир затоа што се вистински. Човекот ста-нува пријател со нив и тој' никогаш не може да им се налути. Неговата прва и за сега единствена ЛП плоча е, продадена во тираж од 13.000 примероци што е за наши услови фантастична цифра. Тоа е доказ дека оние што го сакаат нс жа-

'лат пари за да го добијат, барем на плоча, г н е г о в и о т топол глас поткаен со пое з и ј а и скриена недоверба. Глас како спектар од и л -јада бои стопени во една интелектуалност. Него не го сакаат сите л у ѓ е во Ју-гославија. Не го сакаат си-те дури ни Шалјапин. Се-кој си има своја публика. Како и во животот. Некои соседи ги викаш на кафе, некои не. За оние што го сакаат, концертите на А р -сен се мал празник. Него-вата музика е пловидба на еден брод, кој како и живо тот не знае каде оди.

Г Р А Д И М И Р З Д Р А В К О В И Ќ

Bo светот постојат десетици познати часописци и ревии од областа иа поп-музиката, така да е навистина тешко да се изберат најквалитетните меѓу нив. Подолу донесуваме некол-ку адреси на еминентни нздавачи на кои можете да им се јавите ако мислите да се претплатите:

P O P N O T E S N E W M U S I C A L EXPRESS 112, Strand, London W C 2, E N G L A N D .

M E L O D Y M A K E S 161, Fleet St. London EC 4 E N G L A N D ^

DISC A N D M U S I C E C H O 161—166, Fleet Ѕ^ London EC 4 E N G L A N D

R E C O R D MIRROR 7, Carnaby St. London W l E N G L A N D

Можеби повеќе ве интересираат плочите со поп-музика. Ако е така и ако имате достатно пари можете да се јавите на која и да било од долунаведениве адреси. Тоа се се ква-лифицирани агенции за продажба на плочи во странство, на кои можете да им плаќате во динари и кои редовно ќе ве снабдуваат со списоци од најновите англиски и американски изданија. Цената на еден Л П се движи од 60 до 70 нови ди-нари.

' T A N D Y ' S RECORDS 20, Wolverhampton Road, Warley, Worcestershire E N G L A N D

C E N T R A L RECORDS (Dent M , O.) 10, Manchester Old Read, Middleton, Manchester, E N G L A N D

L I B B Y ' S E X P O R T DEPT 283, Soho Read, Birmingham 21 E N G L A N D

Пред кратко време во Англија се појави една перфект-на колор брошура од 64 страници која содржи слики и пода-тоци за сите видови музички инструменти за кои стe чуле. Таа е Б Е С П Л А Т Н А , а компанијата „Звоно" му ја праќа на секој оној што ќе се јави со писмо на следнава адреса:

B E L L M U S I C (Dept 72) 157/159 Ewell Rood, Surbiton, Surrey E N G L A N D

„Млади сте и модерни. Зарем се уште не сте и се јавиле на „Dejtlejn", Овој оглас веќе се месеци излегува во сите пого-леми музички листови, а бара млади луѓе кои сакаат да ши-рат познанство и да се допишуваат со врсници ширум светот. Навистна треба да се обидете. Кој знае дали нема да ви доделат некоја девојка или младич добро ситуиран за да ви плати пат до Лондон и назад идното лето. Секако треба да знаете англиски нли некој друг светски јазик, Адресата гласи:

D A T E L I N E (Dept Е) 23, Abingdon Road, W8 E N G L A N D

Подолу se поместеви имињата на pоследните Л П изда-нија од П О П музика:

AIRFORCE/Airforce 2 BAND/Stagefright

B E A C H B O Y S Greatest Hits B E A T L E S Let it Be BEE GEES/2 Years On B L A C K S A B B A T H . Paranoid B L A C K W I D O W Maybe Now B L O D W Y N PIG Getting To This B L O O D , S W E A T A N D TEAKS/3rd B U R D O N ERIC Declares W a r BUTTERF1ELD PAUL/Keep On Moving B Y R D S Byrds Double C A N N E D H E A T Future Blues C A S H JOHHNY World of . . . C L A P T O N felHC/With Friends C O H E N L E O N A R D Leonard Cohen C O C K E R JOE/Mad Dogs and Eenglishmen G R E A M ' Full Gream D A V I S MILES/Bitches Brew DOORS/ Absolutely Live D O N O V A N / O p e n Road D U N B A R A Y N S L E Y Remains to be Heard D Y L A N BOB; New Morning F A I R P O R T CONVENTION/Ful l House F A M I L Y / Anyway F E L I C I A N O JOSE Fireworks F L E E T W O O D M A C Kiln House F L O C K Dinosaur Swamps F R A N K L I N A R E T H A / This Gir l s in love With Y « r FREE Fire and Water G R A T E F U L DEAD; WorKingman's Dead KEEF H A R T L E Y B A N D The Time is Near IF/lf I N CREDIBLE S T R I N G B A N D / U K O O P E R AL/Easy Does It L E D ZEPPELiN/Srd M O O D Y B L U E S / A Question Of Balance M O T H E R S OF I N V E N T I O N Weasel's Ripped My Flesh M O T T THE HOOFLE/Mad Sbidows P I N K F L O Y D Atom Heart Mother RENAISSANCE/Renaissanee R O L L I N G STONES Get Yer Ya Yas Out S A N T A N А/Abraxas S U P R E M E S Farewell TASTE/On the Boards TRAFFIC/John Bardleyeorn Must Die T Y R A N N O S A U R U S REX/A Beard of Stars V A N I L L A FUDGE/Rock and Roll V E L V E T UNDERGROUND/3rd W H O Live At Leeds J O H N N Y WINTER.Winter and . . . NEIL Y O U N G Goldrush Z A P P A FRANK, Hot Rats R O C K BUSTER double CBS sampler PICNIC/double H A R V E S T sampler B U M P E R S Double I S L A N D sampler B O W B L U E C A N W E GET double B L U E H O R I Z O N sampler V E R T I G O A N N U A L double V E R T I G O sampler ATILANTIC STORY/Atlantic sampler album

Писмо на една шеснаестогодиш-НА екстремно Поп Фраерка

Драги тате, драга потацидбрзинајас

гомнокурванапатдјаволисиз-род... Тимоти Лиари не е Лејди Врестлер. И Џеронимо не му беше внук на Џорџ Вашингтон. Toа не е ни по-ловината како што рече ти. Патувај. Тоа доаѓа заедно;

плаши, но тоа ме плаши и мене. Toа не е НОВО. (како можеш еден свет стар илја-дници години да го " викаш нов,,) но тоа е (можеби скрие нo, старо, фамилијарно се некој нов круг). Да. Твојата претстава за Психоделични-от Свет, како што го нарече,

неразделно итн. итн. итн. од — ако се сложуваш — све-тот вo кој живееме. Вистин-скиот. Свет. В И С Т И Н С К И О Т СВЕТ, Нашиот свет, ќе ва-шиот. Светот на се, сон иг-ра спас мисла и крв. Една машина cитe не направи лу-ди. И нашето татенце не знае како да ја сопре или повеќе или помалку, како да ја фукне. Знам дека тоа те

се разликува од мојата. „Што е сето тоа?" прашуваат за мЕНЕ и останатите ти и другите слични и различни од тебе. Тоа е она кое е веч-но околу HАС ПОД нас зад те-бе и зад мене. Би сакала да ти го покажам светот, кој ни ти ни јас не го познава-ме, но во кој јас така задо-волно живеам. Неговата сте-га станува потесна секој ден.

о д СЕ П О

М А Л К У

З А С Е К О Г О

П О М А Л К У

Здраво, како сте? Јас сум добро, , благодарам на прашањето, но заради една цака од минатиот број можев за малку да го из-влечам подебелиот крај. Наско-ро ќе добијам телесна гарда, па никакви опасности од силеџис-ки карактер нема да ми пречат . . . И Н А К У ПРЕД Д И С К О - К Л У -Б О Т „ Т Е Х Н О М Е Т А Л " П О С Л Е 18 Ч А С О Т М О Ж А Т ДА СЕ Н А Ј ДАТ К А Р Т И Н О П О Ц Е Н А ОД 200 С Т А Р И Д И Н А Р И . . . Прет-ставувајќи се како човек што го сака својот дом Енди Виља-мс вршеше инвазија на топ-лис тите. Но откако јавноста беше информирана дека топ-листите се дом на Енди, неговиот сингл го снема од нив. Чиста пакост на јавноста. . 1. „БЕЗИМЕНИ" ДОБИЈА К А К О П О Ј А Ч У В А -Њ Е ЕДНА Б Е З И М Е Н А ; КОЈА ЗНАЕ ДА ПЕЕ ( В Е Л А Т Ф А Н -Т А С Т И Ч Н О ) И Д А С В И Р И Ф Р У Л А ( В Е Л А Т У Ш Т Е П О -Ф А Н Т А С Т И Ч Н О ) . . . Судејќи по „ТРИ ГОНГА" „СКОПЈЕ 70" ќе трае и поголем дел од 1971... К А К О Е Х О ЗА Х И Т О Т Н А З А Ф И Р „ЗЕМИ М О М Ч Е МАКЕДОНЧЕ" СЕ О Ч Е К У В А И Н В А З И Ј А Н А К А Н Д И Д А Т И ( Т К И ) З А Ж Е Н Е Њ Е И М А Ж Е -Њ Е ОД Ц Е Л И О Т СВЕТ ВО Н А Ш А Т А Р Е П У Б Л И К А ; П А П О С -Т О И О П А С Н О С Т М А К Е Д О Н -С К А Т А Н А Ц И Ј А ( П О Т О Ч Н О НЕЈЗИНИОТ М Л А Д ДЕЛ) ДА БИДЕ Р А З Г Р А Б А Н А . Д У Р И НЕ К О И П Р Е Д В И Д У В А А Т РЕДО-В И ЗА М О М И - М А К Е Д О Н К И И М О М Ч И Њ А - М А К Е Д О Н Ц И К А К В И ШТО ДЕНЕС И М А ЗА М Л Е К О . . . . Составот „Попи Фе мили" е демамагог со својот по-следен сингл „Тука згрешив" никако да згреши и да не ја по годи топ-листата На диско-клу-бот „Технометал*. . „ТЕ З А Г У -Б И В " И ПЕЕ Е Л В И С П Р И С Л И Н А П О П У Л А Р Н О С Т А . . . 2. „БЕ З И М Е Н И " Н А О К О Р О К Е Н И П Р И Р Е Д А Т М Н О Г У И З Н Е Н А -Д У В А Њ А И Т О А П Р И Ј А Т Н И -ЗА СЕГА Т О Л К У А ПОДОЦ-Н А , М О Ж Е Б И В О П О С Л Е Д Н И ОТ БРОЈ Н А „ Ф О К У С " , ПОДЕ-Т А Л Н О . . . Ф Е М И Л И го изда-де својот нов албум „ЕНИВЕЈ". Тој содржи снимка на живо од два нивни концерта (После Сто-унси, Х у и уште кој не) По се изгледа дека ќе се појави епи-демија на снимање албуми ќа ж и в о . . . 3."Охо П А ВИЕ СЕ У Ш ТЕ НЕ ЗНАЕТЕ ДЕКА „БЕЗИ-М Е Н И " НАЈДОА П Р О С Т О Р И И В О К О И И Н Т Е Н З И В Н О СЕ П О Д Г О Т В У В А А Т . . . Емерсон,

Лејк и Палмер на истоимениот албум имаат и добри работи... С Т И В С Т И Л С ИЗДАДЕ С А М О -С Т О Е Н С О Л О А Л Б У М З А КОЈ В Е Л А Т ДЕКА Е Ф А Н Т А С Т И -ЧЕН. Н А А Л Б У М О Т С В И Р А Т ЗАЕДНО С О С Т И В У Ш Т Е И Х Е Н Д Р И К С , РИНГО, К И Е П -Т О Н и НЕГОВИТЕ К О Л Е Г И ОД С О С Т А В О Т „ К Р О З Б И С Т И Л Н Е Ш И ЈАНГ" — А Л Б У -М О Т Е К С К У Л З И В Н О ЌЕ М О -Ж А Т Д А ГО Ч У Ј А Т К А Ј В. М . (ГИ Н А В Е Д У В А М С А М О И Н И -Ц И Ј А Л И Т Е З А ДА НЕ Н А Г Р -НЕТЕ М А С О В Н О К А Ј Д О Т И Ч -Н А Т А Л И Ч Н О С Т И ДА М У Н А П Р А В И Т Е Л О М В О К У Ќ А Т А ) . . . Сега малку прочитајте како пеам: Дозволете ми да ви се прет ставам,

Јас сум човек со богатство и вкус

Веќе долго, долго време, лутам наоколу,

крадејќи многу човечки души и верувања. . . итн-Што велите, нели пеам подобро од Миќ Џе-гер, иако ја пеев неговата „Сим-патии за ѓаволот"....4. Н А С К О Р О К О Г А „БЕЗИМЕНИ" ЌЕ ГО ДОБИЈАТ Н О В О Т О О З В У Ч У -В А Њ Е ЌЕ М О Ж Е М Е ДА Ч У -ЕМЕ М Н О Г У П О В Е Ќ Е З А Н И В . . . Сајмон и Гарфанкел ќе се разделат? Не земајте го тоа ка-ко сериозно, барем така вели нивниот менаџер... Пред пет години Х у и „Мојата генераци-ја" и Енималси со „Тоа е мојот живот" на чело на британската топ-листа . . . О Т К А К О М Е Р И Х О П К И Н ПЕЕ „ М И С Л Е Т Е Н А С В О И Т Е ДЕЦА" ЈАС СЕ П О В Е Ќ Е М И С Л А М Н А О В А А НЕЈ-З И Н А И Н Т Е Р П Р Е Т А Ц И Ј А . . . . Секој петок во диско-клубот „Техномета" е најтивко, нема

' • - • . • - - : - . • -..г;« гужва, најпријатно е и Шарац прави одличен шоу . . . К Р И С Т И И „ Ж О Л Т А Т А Р Е К А " ДОСЕГА СЕ П РО ДАДЕН И В О П Р Е К У Д В А И П О Л О В И Н А М И Л И О -Н И П Р И М Е Р О Ц И . . . Мелани токму овие денови се шетка по Лондон и снима за Б и - Б и - С и . . . И С Т О В Р Е М Е Н О Љ У П К А ДИ-М И Т Р О В С К А СЕ Ш Е Т А П О ЗАГРЕВ И С Н И М А Н О В А П Л О Ч А К О Ј А К А К О И СИТЕ НЕЈ-З И Н И - П Р Е Т Х О Д Н И П О К А Ж У В А А Т ЕДНА С Т А Р А В И С Т И -Н А : ДЕКА Љ У П К А НАЈДОБ-Р О Б И С Т О Р И Л А Ќ О Г А Б И П Р Е С Т А Н А Л А ДА ПЕЕ %.. -Џон Меил поучен од претходните ис куства кога неговите британски музичари беа „разграбувани"', својот состав со кој е на турнеја

по САД го состави исклучиво од Американци. Еден совет до Џон Меил: Џ О Н М Е И Л , ЗЕМИ Ј У Г О С Л О В Е Н С К И М У З И Ч А -Р И П А Н Е М А Н И К О Ј ДА ТИ ГИ ГРАБА. . . „ Р А Р БРДС" пра-шуваат со својот сингл: Што са-кате да знаете? Ние одговараме: Кажете ни како со „Симпатии" дотеравте до златна п л о ч а ? . . . . 5. „ Б Е З И М Е Н И В О С Л Е Д Н А Т А Т В - Е М И С И Ј А Н А „ПЕЕМЕ ЗА Б А В Н О " . . Трефик и нивниот последен албум „Џон Баликорн мора да умре" се веќе месец де-на моја најслушана плоча. Осо-бено ми се допаѓаат „Поклони-кот на слободата" и „Празните страници". Оваа последната по-стојано ме потсетува на моите уреднички должности.. . П Р О -Ч И Т А Ј Т Е ГИ ОДНОВО В Е С Т И ТЕ О Д Б Е Л Е Ж Е Н И С О Б Р О Е -В И Т Е 1, 2, 3, 4 и 5 И ПОГОДЕ-ТЕ З А К О Г О Н А В И В А М , З А ЗВЕЗДА И Л И П А Р Т И З А Н ? П О ГОДИВТЕ ЛИ? Ш Т О В Е Л И Т Е , НЕ ВЕ С Л У Ш А М Б А Ш НАЈДО БРО? А Х А : „ЗА „БЕЗИМЕНИ" НЕ И М Е П О Т Р Е Б Е Н Р Е К Л А -М Е Н М Е Н А Џ Е Р - Д О С Т А И М Е И С О Р У С И " — П А , М О Ж Е И Т А К А Д А СЕ РЕЧЕ... Туку не ве прашав нешто. Имено во пр-следко време ми пречат долги текстовџ, дали е тоа случај и со вас? . . . „ Ч И К А Г О " М Е П Р А Ш У В А А Т СО СВОЈОТ ПОСЛЕДЕН А М Е Р И К А Н С К И С И Н Г Л : „ДА-Л И НЕКОЈ Н А В И С Т И Н А ЗНАЕ К О Е В Р Е М Е Е?". ЈАС К А К О И С Е К О Г А Ш ГО З Н А М ОДГОВОРОТ: В Р Е М Е Е З А РД-ЗДЕЛБА. Ч А О ( Ц А К А ДИГНА-Т А ОД П О В И К О Т Н А А У Д И -ЦИЈА Н А Т Е А Т А Р О Т К А Ј С В Е Т И Н И К И Т А Г О Л Т А Р О Т ) . Како и да беше и како и да е:. Ајд со здравје!

Р И Т У А Л И Т Е - Н А Ш И О Т С П А С

Во реномираниот американ-ски „Тајм" од 12 октомври о. г. излезе еден одличен есеј, рабо-тен со многу љубов и познава-ње, чија тема се ритуалите ка-ко социјалошко-психолошки феномен низ кој љуѓето, а по-себно младата генерација се ба-раат себе си и своето место во светот. Авторот на есејот, чиј оригинален наслов гласи: „RI -TUALS , Т Н Е REVOLT АGAINST Т Н Е FIHED SMILE" (Ри-туалите како револт против ве-штачките насмевки), е извесен Мелвин Медокс, очигледно прет Ставник на старата генерација.

Лајтмотивот на овој напис, ка ко што веќе споменавме,се ри туалите, односно она што тие му значат на денешниот човек чија природа е сфатена како вулкан на кој, порано или по-доцна, мора да му се најде кра-. тер. Цитиран е шпанскиот фи-лозоф Сантајана кој вели дека „во моментов е полесно да се воздржат дивите импулси на на шата природа, отколку да им се најде право место и право вре ме каде што ќе можат да се ма нифестираат. Сепак, гледано долгорочно, воздржувањето не го решува проблемот туку само Не инфицира со скриена мизе-рија и лажност. „Човекот зна-чи, мора да се „празни" некако и некаде ако сака да опстане. Ритуалите се „напишана дозво-ла на општеството со која циви лизираниот човек е овластен да ги изживува своите примитив-ни емоции. Тџе им покажуваат на лугето како да бидат хума-

(да се прочити по секоја цена)

ни со другите луѓе, како да по-стапуват во најубавите и нај-бедните моменти од својот жи-вот." Тука Медокс ја бара при-чината на она што денес се на-речува револуција на младите. Тука лежи она што милионите млади ги поврзува во нивните барања и желби. „Системот, др-жаватта, општеството, затрчани во борбата за пари забораваат на големите моменти, на свече-ните моменти, на сјајните и на мрачните моменти. Тоа младите никогаш нема да им го прос-тат".

Младата генерација е таа што се бори против хипокритските извештачени насмевки на подта рите, зад која овие така беспо-мошно се кријат изгубени во својата летаргичност. „Генера-цијата на Вудсток поставува еден вид повратна револуција. Тоа е прва генерација која бара повеќе од обичен ритуал. И по-крај својата недореченост и че-ста апатичност, револуцијата на младите е поука за сите нас. Тие можеби не ги уверија свои-те татковци во сопствените ква-литети, но ги натера да се сом-неват во нивните. Млади или стари, сите ние развиваме ново почитување за ритуалот. Учи-ме дека знаењето без елементи на ритуал е голо и недостатно. Почнуваме да разбираме дека ритуалот е човечка константа а не саМО обележје на примитив-ните Индијанци и декадентните Англичани. Поради тоа, ако не се измислат добри ритуали, ќе се одржуваат лоши. Пред 20 го

дињи Др. Роло Меј во делото „Љубов и желба" велеше дека модерниот човек, кој страда во ова комерцијализирано и инду-стријализирано време од недос-таток на фантазија, се предава лесно на сите видови магија. Тоа денес, е поочигледно од би-ло кога порано. Ние го ритуали-зираме нашиот живот како во неговите најдлабоки корени та-ка и во најтривијалните форми. „ЛИВИНГ" Т Е А Т А Р " ги фрта своите крпи врз гледачите и на улиците. Младите го читаат Ален Гинзберг како апостол, а неговата песна „ К А К О ДА СЕ Н А П Р А В И М А Р Ш - С П Е К Т А -К Л " како библија. Протестот против војната и загадувањето на воздухот го тера човекот да ја избричи главата и да ја за-пее „HARE KRISHNA". Чове-кот бара и наоѓа „вентили" низ кои ја празни одвишната енер-гија и недефинираното задовол ство. Уште малку па ќе читаме пароли: „Сакаш да бидеш свој меѓу луѓето? Најди си ритуал!". Опишувајќи ја ситуацијата на луѓето жедни за ритуали, Ме-докс продолжува: „Сето ова су-герира на некакво лудило кое лебди во воздухот и поради кое Американците, како обично, одат од една крајност во друга. Во делот „Како да се прави контра-култура" историчарот Теодор Рожак протестира: „Поч нуваме да личиме на многу од-важните стаклени бпвчи од хе-ленистичкиот период каде што секој вид на мистерија или из-мама, ритуали или одред се ме-шаше со индискриминација! Ри туалите се закануваат да ста-нат нова епидемија. Спомнете си на игрите што ги играат лу-ѓето-се групират во институти, организираат хипи племиња, формираат клубови на љубите-ли на животните сите со подед-наква сериозност!

Прашањата и одговорите по-ставени во овој есеј иницираат многу размислувања и преиспи-. тувања. Дали работиме правил-но? Дали, ако работиме правил,-но, работиме достатно? Дали ако грешиме, има начин да се поправиме? Овие дилеми авто-рот ги наречува „духови на сом нежот кои никако не си одат од нашите мисли." Тој прашува: „Дали смислата на ритуалот-смислата на формалниот, свечен церемонијал-е претходник на мудроста и сериозноста за ко-ја пуританските срца не мо-жат ни да сонуваат? Дали

сме измамени од нашите пред-ци кои со лажниот мир не отсе-коа од хаотичните но длабоки животни ритмови?"

„Со раѓањето на првото дете, таткото увидува колку е тешко да престане со пушењето. Кога таткото ќе умре, синот увидува колку се шугави националните традиции на жал н комемораци ја. Тој купува ковчег од некој гробар, дотогаш странец и не-познат човек. Масовно производ ство на ковчези, мцсовно произ-водство на надгробни плочи, ма совно производство на молитви. Амин".

„Минатите генерации нависти на не биле вака оставени сами на себе. Сите тие, повеќе илн помалку, верувале во некаква цврста идеја. Денес има премне гу идеи за да може да се напра-ви правилен избор. Младите се повеќе заинтересирани во- са-

мите себе одколку во политика-та и идеологиите на своите тат-ковци. Но тие не се дезориен-тирани. Нивните навидум чуд-ни постапки се длабоко психо-лошки и идеолошки аргументи-рани. Младите се на нечија зем ја. Распнати меѓу многу причи-ни и многу страсти. Меѓу импул сот да се создава и да се биде На крајот, ритуалите се песле-ден С О С на тероризираните ср-ца фатени меѓу сознанието за сопствената смртност и црнила-та на незнаењето. Тие се после-ден пакт кој човекот го прави со реалноста откако умрела не-говата илузија дека е бог"

додаток на написот Р И Т У А Л И -Т Е - Н А Ш И О Т С П А С

„Малку кожа и едно голо, врто-главо зелено, милионско спокој-ство" „Опколен од бранот на иднина-та, водолијски корал од вооду-шевување*

,„Од лаврите ќе се родат суш-тества кои ќе ја знаат само бри-лијантностп на музиката и тем-ниот блесок на љубовта,, Апока-липса 8:14 „Откровение на фузија на ми-слата и духот. Смисла на постое њето" „Топлото номадско срце во поп ладневната расеаност, бара и на

оѓа резонанца кај пријатели-те"

Инквизиција на чехословачките

универзитети и во училиштата

Настаните во Чехословачка не престануваат да ја интересираат светската јавност. Зошто?? Затоа што, поради веќе познатите нас-тани. Чехословачка е земја во која се одвиваат бурни општествено -политички промени, се спроведу-ваат мерки -на „консолидација" и враќање на „исправениот курс".

Познато ни е дека чехоеловач-кат младина застана со чехосло-вачките книжевници, . филозофи,-поети за време на „прашката про-лет" и тоа беше од најпозитивните' негови појави и дејетва. Тоа му покажа на целиот свет дека про-падна обидот една цела генераци-ја да се придобие за една догма по пат иа лаги и примена на насил-ство; тоа покажа дека младината воспитана во комунистички дух остана на страна на вистинските духовни вредности.

Нормално дека подари ова, мер-ките на „консолидацијата" и вра-ќање на „исправниот курс" ке би-дат најостри и најочигледни на местата каде што младината се воспитува. твори. живее. Тоа се чехословачките универзитети и училишта.

Едно од обвиненијата е дека наставниот персонал е крив што младината не се воспитува во вер-ни комунисти и што „контрарево-луционерните снаги" успеале че-хословачката младина да ја злоу-потребат во свои цели. Чехоело-вачкото раководство и завонично го обвини наставниот персонал. И навистина. не само фолозовскиот факултет на Универзитетот во Поага што беше еден од духовните центри на ..прашката пролет". ту-ку и во цела Чехословачка профе-сорите и наставнипите беа меѓу најхрабрите бранители на поли-тиката на либерализапијата која ја спроведуваше Александар Дуб-чек.

Пои крајот на септември оваа година. ,.Руде право" објави сооп-штение па Претселателството на Централниот комитет на К П на Чехословачка во кое се вели дека е извршено ..чистење" чија цел била да се исклучат од партијата сите членови кои ги ..напуштиле идеолошките и организационите принципи на партијата" и кои

престанале да ја исполнуваат должноста комунист"

Во што се состои „консолидаци-јата" и .,враќањето на исправниот курс". какви се тие „чистенња". пи-шува швајцарскиот весник „Ноје пирех цајтунг" чии делови прене-совме и пренесуваме во продолже-ние.

Една од најважните цели во но-вата учебна година е позитивни-от одное кон влегувањето на брат-

ските армии и тоа да се оценува како израз на помош и пријател-ски чувства, потоа, уцврстување на пријателството во Советскиот Сојуз, и борбата против теоријата на контрареволуционерните про-пагандисти дека Чехословачка е окупирана во 1968 година.

Методите кои беа применувани. понекогаш потсетуваат на средно-вековните методи на инквизиција-та и ловот на вештици. Како ос-нова за давање ва политичка оценка на чехословачките прос-

ветни работници требаше да пос-лужи анкетата во чиј увод е ре-чено дека во просветните установи на Ч С С Р смеат да работат само оние лица кои активно ја подржу-ваат изградбата на социЈалистич-кот општество, додека пак, во просветните установи нема место за персоналот кој не постигнува успеси во својата работа. за поли-тички недоверливите, за безра-ботниците и морално дефектните луѓе.

По главното прашање: — Дали во годините 68/69 бевте

припадник на курсот на реформа-та или интернационалниот пар-тиски програм?

следеа перфидни прашања за спепифичните ставови и акции во корист на политиката на рефор-мата. или за претрпените незгоди, за подзастанувањето во работата ил за здравствените штети што ги претрпеле верните бранители на вистинската марксистичко-лини-нистичка партиска доктрина.

Следните прашања во спомена-тата анкета гласеа:

— Дали сте спремни да се по-каете поради вашите грашки н погрешни постапки?

— Дали навистина сте убедини дека денешната политика иа пар-тијата е исправна?

— Имате ли одлучна намера таа политика доследно да ја спроведу-вате во живот и другите сорбаот-ници да ги придобивате кон таа политика?

—:, Дали ви е познато дека; ако евентуално сте биле неискрен во вашата самокритика, тоа негатив-но ќе влијае на пас и ќе го спре-чи секој обид да ви се помогне?

— Дали сте свесни на сите сора-ботници за кои ви е познато дека го подржуваат денешниот курс?

Напишете ги имињат на нај-малку 5 Соработници за кои ви е познато дека во времето 1968/9 го-дина.беа запоставени поради сво-јот политички став!

На крајот од наведениот пра-шалник речено е: Вашиот стил не-ма да биде мерило за оценката за вас туку само искористеноста на самокритиката и вашата искрена желба да му служи на она што е добро.

Овој прашалник наиде на из-ненадувачки солидарна опозици-ја. Наведините „инквизициони прашалници" во 95 отсто на сту-чаите завршуваат во корпите за хартија, така што чехословачкиот министер на образованието беше приморан да испраќа мали деле-гации составени од комунисти-дог-матичари кои усмено ке разговара ат со сите раководители на чехо-словачките образвони институции. Како последица на управувањето на делегациите. раководителите на чехословачките училишта беа при-силени прашањата да ги поставаат на секој запослен во својата инс-титуција. По месеп дена работата на, наведените инквизитори им ус-

пеа да ја разроват солидарноста на чехословачкиот наставен персо-иал и со тоа да створат основа за „чистење".

Директорот на едно училиште, во еднов свое писмо го изнесе следното: Кај нас сега владее ре-жим на неискреност. страв, сомне-вање, денунација. Никој повеќе не му верува на друг.

Меѓу 33.000 лица, кои се исклу-чени он Комунистичката партија на Чехословачка се наоѓаат многу интелектуалци. а меѓу нив се го-лем процент на професори. нае-тавници и учители. Се смета дека најрадикалното „чистење" е прев-земено на Универзитетот. Од фи-лозофскиот факултет во Праг се исклучени 29 нрофесори и доцен-ти, а новиот декан на тој факул-тет мораше да изјави дека поли-» тичката верност е поважна од ака демиските квалификации. Очи-гледно возбуден, еден професор ни рече дека за оние што самостално мислат нема место во социјалис-тичка Чехоеловачка и дека втор пат во рок од 25 години чехосло-вачкиот народ е лишен од својата духовна еликта, дека некои че-хословачки професори и настав-ници се припремаат да полагаат возечки испит за да заработуваат за живот. Другиот наш соговор-ник, бивш префесор по историја на универзитетот, од октомври

1969 година работи во една чели-чана.

СЕ П О Г О Л Е М А Р Е З И Г Н А Ц И Ј А

Кога младите или старите Чехо-словаци им го поставуваме праша-њето какви се, по нивно мисле-ње, перспективите за иднината на нивниот народ, тие се почесто го употребуваат зборот „советска ре-публика". Разбирливо е, а во исто време и потресно, кога во времето кога исчезнуваат последните ос-татоци на надежта во слобода. во животот достоен на човекот и на ренесанса на духот; се повеке се шири апатија, резигнација и оча-јание. Изгледа дека неосталинис-тите, со исполнувањето на својата циничка стрпливост, ја постигнаа својата цел во Чехословачка. Так-тиката на стрпливото израмнува-ње, на солидарноста па наредот и ти беше поефикасна од бруталното изолирањето на пооделни личнос-потчинување.

ПАНОРОМА НА КОНКРЕТНАТА П0ЕЗИЈА

Се до футуристито поезијата сета своја магичиост и убавина ги носела заедно ео оковите на формата. футу-ралистите први и го симнуваат тоа бреме на поезијата. Но тие со кршењето на стихот не само што добиваат пого-леама можност за поетски израз и ме-лодија туку го свртуваат вниманието и до структурата на песната која заради дотогашните шаблони била потполно за-немарена. Читателот сега првиот впеча-ток за една песна го добива преку структурата. Таа често е оној фактор кој го заинтригира и окупнра неговото внимание, песната добива уште една изразена фарма — структурата.

Барањето на новиот поетски израз бил со футуристите вистински прово-цкран, во еветот на литературата се ја-вуват нови форми во вид иа вметнати големн н мали букви во поетскиот текст . или колажи составени од исечоци на весницн. Наеднаш поезијата станува видлива, таа почнува да и се доблнжу-ва на ликовната уметност.

Сликарите во овој поетски егзиби-ционизам наоѓаат благодарно поле за своите инвенции се јавуват сликари низ чии слики се почесто се провлекува текст, а многу од нив се здружуваат со поетите барајки заеднички израз за структурата која ги засецнува.

Конкретната поезија ќе му биде го-лем должник на Хедрик Бекман кој во лутањата и потрагите за начинот и об-ликот иа поетскиот израз прв ги сог-ледува можностите на машината за пи-шување на најзините наизглед безна-чајни знаци.

Движењето кое има многу имиња (конкретна уметност, симболизам, структуралистичка поезија, просториа поезија калиграфска поезија и тн.) де-нес зема се поголем замав Инвентив-носта која таа поезнја ја донесува, неј-зината порака. честита ангажираност, интернационалноста и субјективноста се нејзнни силни аргументи. Сведена често на ниво на карикатура, разбирлива за целиот свет, оваа поезија која не трпи преводи, станува симбол на блискоста на луѓето од оваа планета. Нејзиннте изложби (Берлѕш 1962, Бадан — Бадан 1963, Амстердам, Франкфурт. Париз итн.) предкзвикуваат големо интересирање н одобрување

Компјутерската поезија која го сле-ди ова движење, заедно со него е обид да се покаже надмокта на човекот врз машините, да се совлада стравот кој денес станува доминантен кај луѓето. Кошмарот на автоматизацијата го

принудува човекот да прибегне кон нај-старата оентенца дека „клин со клин се избива" и на извесен начин да се по-игра со машините н кориетејки го нив-ниот израз ги направи немоќни.

Ова е само обид да се даде поглед на едно широко движење, Матијас Ге-риц, Еуген Гомрингер, Франци Загореч-ннк и Бранко Андрик се претставници на една голема група поети Инаку е ова само обид можеби ке успее да ги убе-ди скептиците дека зауметноста и чо-вечките ндеи нема граници.

Ставре Нолчев

Во ерата на новите правци во умет-носта една нова уметност зазема многу значајно место. Тоа е снобизмот, а не-говите носители се снобовите.

Тие употредуваат змијски кожи, кро-кодилски кожи, крзна;. се најавува опас-ност бека ќе стане модерна човечката кожа. Носат Јапонски кимона и други „модели од егзотичните кроеви".

Купуваат слики, на сликари во „мо-да", кои ќе ги красот салоните на чае-вите во четврток. Сликите се избираат за да одговараат на бојата на ќилимот и завесите. Се раскажува како врв на суперснобизмот (ако воопшто е сноби-зам случајот кога некоја „дама" на-рачала слика, кај некој сликар во мо-да, со димензии 2X1 во која ќе преовла-дува црната боја.

На ликовните изложби се слушаат воздишки како тој и тој сликар е до-бар, а тој не е. Дека е одличен, а тој е лош. Дека е голем, а тој е очаен.

Купатилата со златни славини се засебна приказна.

Снобовпте во најголем број се „ин-телектуалци", а нпвната врвна литера-тура се романите „Живот" . - А р т у р Милер го знаат како маж на Мерлин Монро. Толстој преку филмот „ А н а ' Каренина", Пикасо како човек кој не џм дава пари на своите деца. Марија Калас во врска со Оназис. Ги бркаат Петар Илич Чајковски и Злат-ко Чајќовски.

Тие купуваат во „boutigue". Под паролата: „Се за престиж", ку-

пуваат мерцедеси. пежоа и ситроен. Купуваат лажни Луеви од сите „иуме-ри", (мислат дека луеви биле произво-дители на намештај).

Тие имаат мислење за се само не сопствено. Доколку е нивно тоа е г л у -по, бидејќи филозофите идеалисти за нив се фантзери, а дуалистите дволич ни.

Купуваат комплети книги за фа-мозната Анжелика, за славните жени од историјата, сентименталните лекари на Кронин. Дури и нив ретко ги чита-ат. Ги употребуваат за пополнување на полиците од библиотеките. \ Нивпиот извор на информации е „Илустрована политика".

Пушат РЕЕR и пијат Ваlantinеѕ. Се облекувата во „ламе" , „жерсе"

„муслин". Врз себе истураат помали козметич-

ки продавници. Јадат OEURES DEVRES; • Купуваат „кокер шпаниели" и ги

шетаат во огрлици од „DARVIL". Немаат домашни помошнички, но

имаат слугинки. За нив извесни л у ѓ е се слатки! Кога некого навредуваат велат —

С Н О Б ! ! ! За нив сите представи на BITEF се

генијални. Оваа подврста станува се помасовна.

• А .Шолјаковски

СНОБИЗАМ •

Појдов нагоре, Ѓ -

појдов надолу

(натиго - дајмиго

на скопско корзо)

К Л А П А ЧЕТВР-ТА - ПРВИ ПУТ

Неје филм неје ни романче. Ни ја незнам шое. Али гледам да заладуе, почнуе чак страшно да студи. Корзо е скоро веч сасвим празно. Ретко некој доваѓа. Да плукнеш не-можеш човек да погодиш. Брат. просто зажа-луе за оние времиња кад доваѓаа типки да мувтат цитари; отпаднаа од корзо ко лисја од дрво.

А л и неможе да се рече да нема више мувтеџии. Да е жив Топола, го одржуе ста-риот занает од изумирање и редовно мувти. Неможе човек да го одбие — професионалец

и квит. Лаже нешто, меле ко воденица и онака успут прашуе дали имаша цигара, а ти цупкаш од нога на нога и не осеќаш како ги вадиш цигарите и дури и му припалуеш. Ш о ви викам — професионалец.

Временски више неје проблем да го зат-вориш корзо, у девет е веч празно, али штос 6 у това да по ова пасје време издржиш до девет. Од подрипнуење од нога на нога и но-ги те заболуат.

Се преместуеме со Тофо накај криво др-во, се тешиме оти натаму е потопла средина. Застануеме кај шо се вртат за наназад. Се ми изгледа ко од нас да бегаат, али. местото е фамозно за цепањац. Слушаш само одлом-ци од туѓи безвезни муабети, а све това се олива у една целина на корзовски главен му-абет.

— . . . И ја идам накај типката и и ви-к а м . . .

— . . . багатела 97,50 динари метар и тоа • дупла ширина. . .

— . . . а таа се прави важна, дигнала н о с . . .

— . . . и ти викам, малечок е и скап, те-сен е, не ме задоволува барем мене, за други незнам. . .

— . . . ај да се кладиме, да прашаме било кој, ќе видиш дека ќе рече дека е добар. . .

— . . . не, не сум пробала, ама одамна меч-таам за тоа, мора да е пекрасно. . .

—- . . .глупсоти трескате, немате врска, ај барем терајте друг муабет.. .

И така си лафуе народ, гризе на разни проблеми и теми, важно е да им помине вре-

ме. Се вртат у круг, идат ко робијаши ко-лона и само критикуат. .-' '.

Стари е пак негде на пиење, тренира за први мај, или како ли се викаше овој праз-ников шо иде; и кај мене не се три чисти. Цуле е на фак, лови знање, сиромашкиот се дави у програми, али важно гура чак и далеко боље од мнозина. Еве ти го Топола.

"— Здраво, кај сте, бре нигде ве нема? Ве барам веч два дена. Ми се расипа колата, па еве идам сега пешки, ми издеша резервната гума ап ми вуче у кривина.

— А како ти.е бравата шо ти се расина вчера?

— Ех, питаш, махер сум ја за брави, ја сменив, ставив друга и сега оној по стално ја отвараше да ми краде цигари не може ни-што. Еј , дај една цигара, и ти викам сега има нов клуч,- модерен е (типот вади еден клуч-клучиште, ко да го украл од свети пе-тар). Сега со овој кључ и боље ми пали, ако е стар акомулаторот, го имам шес години, а незнам ни како изгледа, не сум го поглед-н а л . . .

Двајца типови идат накај нас и кога го гледаат Топола ко да ги удира шлог, едниот се фаќа за глава, али кога гледаат дека има цигара се смируат и продолжуат.

— . . .Вчера го отворам капакот назад и шо ќе видам, го нема моторот. Ме фати па-ника и отворам напред и среќа таму е, ама се преплашив. Како без мотор да возам стот-ка, а ја обожавам стотка . . . Еј ама гореле овие цигари, дај уште една и да бегам,, ај ќе ме видите пак, не се секирајте.

Се преместуеме кај Орце. Коли више та-каречи не преваѓаат. Тука стојат главните сукачи. али и нивниот бреј е преполовен, ги избркало ладното, а и типки скоро да нема више. Тука човек може да. чуе секакви три-кови, се леат искуства и техники, све махе-ри. Кога ги слуша човек неможе а да не праша како им остануе макар секунд слобод-но време на типките.

Идеме накај Тровачот, али тамо је веч празно. Наред веќе масовно напушта. Нема више стоење на корзо, отсега наваму само ќе ои поминуе на некој минут. Не му е више времето. да оме живи до прелет. а после ќе има пак.

Ај , здраво. . . — Ај се чистиме... — Ч а с . . . Студи!

Милко Зорбоски-Грк

ЖУР-ЖУР

АМИ ИЧ? Град: Скопје. Место: станче повремено ис-

празнето од припадниците на по-старата и помладата дегенерација.

Личности: вистински, мрдаат ако се трезни (40%)

Бројност: машки плус женски, равно 100%

Главна улога: едно буре вино, домашно.

Да почнеме (рика лаф). Се договоривме у пет, ја дојдов

у шес, а они кој знае кај се. Ги нема. Ми скисна да чекам и идам накај дома кога ете ги — идат. Некои се вратива одма да ги до-ведат женските, а мија се качивме у стан, напунивме од бурето и се грееме малку на грејалица а по-веќе на виното.

У това стигнаа и оние со тип-ките и треба да се почне. али ај шашаво, сега почна да не свири магнетофонот.

— Сега, момци, сега, не чини оваа лента, ќе донесе брат друга, таа е боље снимана — се вади Цуле.

Мие за това време натегнуеме уште по една чаша.

— Еве, еве готово е, сега ќе ви-дите шо е музика.

Сад је стварно боље од преска, али па едвај се слуша.

— И м а м и плочи — блажено соопштуе Цуле.

Мене ми врие, гледам и на другите им искрат очите... Изи-груеме по еден твист и рок, да не~ се рече да стоиме џабе. Типките веч кењкаат за идење. Стално си ишле рано дома. па незгодно ве-черва.. .

Али Цуле се искупуе конечно за цело вече. Го носи магнетофо-нот од братучед му.

— Браво Цуле, ти си гениален — го фали Тофо.

Се разлева ниска од фластер танга. и на сите почнува да им се дига моралот Секој се залепил за својата типка ала „Ханзапласт" и не ја пушта ни да здивне. Имам и ја њух за по нешто. и покрај дигнатиот морал работава не ја би-ва. И стварно у девет типките на-чисто ја укењаа стварта. Морале да си идат. Шо..им. можеш, а и нас ни скисна. Чао . . . - .

Уз пут, на испраќање типките мислеле дека славиме нешто па ни дадоа по една корпа (у това време како што се знае цвеќарите не работат) на мене и на Тофо-та Није битно. синкир, ни е први пут. '

Се враќаме на карти. Тамо веч се расчистило. Стари

I како вечити лаф уште нешто му-ти. Неговата у гужвата — оетана-

чла. Али не за дуго, и он ја ис-прати и се враќа. Закажал за друг цен. Пиеме и у негово здравље.

— Да поживи до утре па после нека умре, да дојдеме и ние на

-рет — лафнуе некој. Седнуеме за карти али бало-

иот и тенџерето (втората партија) се' веч празни. Ги испраќаме Пе-цета и братучедот да идат да ги напунат и приде уште едно шише кисела вода.

Веднаш чашите се пак полни и наздравуеме. Ја гледам на шо иде работава. Идам у кујна, а таму све е празно. Воч два дена ги нема газдите и све се изело. Ја не сум јаден од вчера вечер, гла-ден ко вук. а и партија пиење ме чека. Навоѓам живи кикирики и гњетам колку се може. Ме вика-ат на нов екс.

— Ајде Грк, нема да ни забу-шаваш. ај да се чукнеме.

— Да запееме... — Да запееме... Се разлева урлик а не песна,

али не је битно. Картите више никој не — ги

шмиргла. се разлетале низ со-бата.

— Стој, да кажам за нешто — вика Цуле - бре шо ти е маке-донска песна мелем за душа, ух бре, ај се напиеме.

— На екс. на екс. Сите веч се клатат, се трудат

да играат оро, Ја користам секој момент да легнам и да каснам од кикириките.

— Кај се бре Бутарите и Ру-сите да им покажам дали има Македонци или нема?

Тофо е увреден: Немој да ја дираш Русија; ја имам една де-војка у Русија и недавам никој да дира у Русија.

Живела Русија на екс на екс

— На с е к с . . Братучедот на Цулета само до-

сипуе. Пеце е посматрач. . не пие и никој не го тера. Пиеме само четворица. Тој се изговара дека мора да си оди.

Стоој — вика Цуле. Она шо наличуеше на оро и

песна се залре иако сите уште се клатат.

— Стој, ќе пиеме мушки ако пиеме, кој е за „руски рулет" не-ка остане а другите дома.

Се вршат припреми, масата ед-вај ја вртиме накосо, телевизорот со екран го поставуваме на-кај ѕид.

— На ееекс... Пиеме и шпринт под маса. Ле-

ле мајко, при тоа влегуење под маса ко сето испиено да ми оти-де у глава. Нашите пак се пол--ни. На екс, викање, клокоти ви-ното и пак шпринт под маса. Поч-нува да биде жешко, да се собле-чеме.

Тофо сака да ни покаже еден трик, али треснуе право иа глава. Гледам читав е. Има среќа шо падна на глава.

— Рулетот чека, на екс . . . — У х мајку му, ич не е стаби-

лен патосов. — На екс и под маса, на екс . . . Тофо излегуе од под маса и ус-

пева да стигне до ѕидот и тука паѓа купче. Цуле лови простор и се труди да стигне до лавабото у кујна. Стари иде по него. а ја му помагам на Тофо да легне. Идам да видам шо е со Цулета. Се клати ко трска и час летнуе накај лавабото а час накај шпоре-тот. Стари едвај т о држи. Доаѓа

и Пеце. Ја идам кај Тофота а него ѓо нема. Пеце ме вика кај купатило. Тофо е внатре заклу-чен. Го излажуем да ми отклучи да видам да не се тушира ео ладна вода .А водата вруќа пуш-га кломбурци — пиле да попариш и дА го оскубеш а тој се тушира и пее. Го оставам да ужива а Пе-це го чека пред купатило со ба-њаг ката да го загрне. Цуле легнал у кревет и треска некои глупос-ти Стари му облекуе пижами.

— Хи-хи-хи. хо-хо-хо-хо — се церека Тофо и влегуе у кујна ја џитка бањарката и легнуе у К р е -вет Пеце носи апарат и слика, За успомена. Сите се смееме аникој нема врска у шо е работата. Цуле бара кофа. Идам у купатило и гледам кадата е пуна — некој повраќал. Ја носам кофата а Цу-ле и Тофо едвај ме дочекале и еден преку друг повраќаат во ко-фата. Цуле гаѓа на сите страни. Едвај земаат ваздух. Тофо се ж а -ли дека многу му смрди. Ги др-жам двајцата за коса да не пад-пат у кофа. Стари веќе почнал да чисти. Пеце си киднал. Тофо и Цуле се смируат и дур си. треп-нал спијат ко топови.

Идам да ја чистам кадата. Не-ма како друго, морам со раце. Кога чисто ја испразнив, дур то-гаш сватив шо правам. Наеднаш ми се згади и кадата беше пак полна. После пак чисти одново.

Веќе е четири часот изутрина. Му помагам на Стари да ги среди чашите и легнувам. Некој страш-но ика но тоа не ми смета ама ич за да заспијам.

Чао свету, тонам...

Милке Зербоски — Грк

ТИ НЕ СИ ТОА ШТО СИ, ТИ СИ Увертира

Незаменливо е и контра, кога во најцрн колорит ми се јавуваат лихт идеи. Но самата незаменливост ме одушевува и кутнува од нозе раз-лагајќи ме како киселина на сос-тавни елементи. Но ова сецкање не ми пречи како што не ми пречи ни тоа што во вашите книжари нема моливи за шесто одделение. Би би-ло нескромно од моја страна кога би рекол дека сум геније. Би се потресол кога би дознал дека се сомневате во моето фино воспиту-вање. Но пред се, едно ме мачи по-ради кое атрактивноста и ориги-налноста на ова мое излагање. Но сте приви за тоа. Криви се други Навикнати на „притисок" од сека-ков вид и форма, од најмалото ма-мино советче па до „сеопфатниот систем" на татковото мудрување, Вие не можете и не сакате да не отргнете од наметливиот факт дека ас сум апсолутно непознат во однос на пишувањето. Но не само во пи-шувањето. Јас сум непознат вооп-што. Немам татино презиме. Немам грб. Кога по некоја случајност до-аѓам како тема на отоварање,.. не велат за мене: оној со Б М В или слично. Туку: оној шизик Бато досади со оној позајмен пони вело-сипед. Да, јас сум само Бато. Тоа е доволно за мене, можеби и премно-гу. З А Т О А ДОЗВОЛЕТЕ М У Н А ЕДЕН Бато со сопствена глава и сопствено хемиско пенкало да за-пише се она што го мачи и притис-ка неговото сопствено тело соста-вено од крв, месо, вена порта, ске-лет, голем мозок, два три празни џеба и што се не. Бато кој стана најпознат по тоа што не е со ништо познат.

— Благодарам — Вие навистина мора да имате

живци како сајли и добраволја штом читате вакви „работи."

ДЕЗОДОРАНС Не е пристојно да се прислуш-

кува но тоа е најдобар начин да се чуе. И уште ако очите Ви играат како вода на зејтин: горе — долу, лево —- десно, во широчина и дол-жина ќе добиете комплетна слика. Зажалив што се претворив во Мег-ре и го применив овој метод. Доз-нав дека најголемиот уредник од најглавниот лист „Фокус" тренирал кошарка со моите текстови. Многу се изненадил кога читајќи ги моите бисери од мисли увидел дека ее

оддалечени од совршенството два чекора лево и еден во празно. Но мене ми досади постојано да бидам крстоетовка со уштиркани елеган-тни „фазони" долу салонскиот лар пурлартизам!!!).

Ќе пишувам малку и за овој наш народ кој без здив следи што ќе кажам. Ако му се скратуваат многу други уживања барем ова нека му биде при рака.

А и корисно е за сите. Нашиот народ Ќе стане: најфин најоргина-лен, најнесекојдневен, најдуховит, најзабавен и нај, н а ј . . . се разбира — цитирајќи ме мене. Упатство: Цитирајте ме кога одите зај забар. Јасно: максимално ќе го одушеви-те и ќе спасите здрав заб. Во мили-циска станица наместо пендраци ќе добивате шлаканици. Немојте да ме цитирате во калабалак (автобуси, стадиони, корзо) Ќе налета наред да Ве чуе Ќе Ве прегази. На учи-лиште ни во мисли немојте! Не!!! Имам кафе искуство: две осмолет-ки четири гимназии и едно струч-но школо. Како што се гледа на втор поглед јас му направив огром на услуга на ово наш народ. Само немојте повторно да ми подигнува-те споменик извајан во природна ѓолемина. I : — Ќе потрошите мно-гу материјал, I I : — Лошо изгледам од гипс. Едпа нобелова награда, мо-же. Никако немојте да ми ј а доне-

сете после пладне во петок, сабо-та и недела, Во тоа време уживам во музицирањето на најдобрата група „Република 1903".

Некој прашања што го мачат и потресуваат Скопје

„Фокус" го уредуваат и пишува-ат за него само: најобразовани, нај-оригинални, најинтелегентни, нај-духовити, н а ј . . . личности.

1. Зошто Билјана Стојковска од „Водно" со сила ги лепи овие епи-тети за себе кога во „Фокус" ја не-ма нигде,

а) зошто се досадува со Коџоман кога во Скопје има поестравагант-ни момчиња од него.

2. Зошто Баге од „Водно" е се уште „кратковидна" иако носи на-очари. ,

Неможе да сфати дека ја на-пуштив затоа што е сноб.

3. Зошто другарката на Баге, Буке изиграва сноб кога животари карши кино „Вардар".

4. На што се смее Мона Лиза.

5. Зошто женката на пеачот Пу-не пишува (очајно лоша поезија) на српскохрватски кога е македон-ка.

6. Зошто реките немаат ладна и топла вода.

7. Зошто малолетникот Станоев-

ски Љазе чита само „шунт" литера тура. .

9. Зошто Патак со „Спачек" и Јуц со „фијатот" одат на „Водно" со своите момчиња 6 пати дневно а не 16 пати.

10. Зошто Бабо од корзо (другар на горните двајца) мисли да фати женска кога нема барем автомобил-че.

12. Како тоа на Чарли Марче Марјан Бојка алапача не му е мај-ка.

13. Зошто заради Тодор Тоци Твор, во диско клубот „Техноме-тал", внесоа уште три вентилато-ри.

14. Зошто А љ о дипломец не на-пиша ремек-дело.

15. Зошто Марче Мивче не пее барабар со квартетот „Адмира"

16. Зошто Глигор Копров не да-ва автограми.

17. Зошто Штаки од колонија не е маникен за „Тревира" која нај-добро креира.

18. Зошто Армен Сурмеан Сур-ко откупил цела л о ж а за филмот „Една љубовна приказна" (со Ана Мофо) кога бил сам самцат.

19. Зошто Томица шизикот го нарекуваат Барон Мивхаузен.

20. Зошто го поштедуваш Корпа Муж.

ПЛЕБЕЕЦ 21. Зошто Мнми не ме сака, 22. Зошто ЈАС Д И М И Т Р О В С К И

Б Р А Т И С Л А В Б А Т О ЏЕТ С У М Т О Л К У Н Е М И Л О С Р Д Е Н С П Р Е М А СИТЕ.

I Заклучок:

Секој и со осмивка вијуга од добро очуван и негуван череп што носи качкет или цилиндер број 10 може да заклучи дека сум гение. А сега драги мои милионски читатели во улога на четири дезодоранса Вн пренесувам една животна вистина.

Е Д Н А Ш К О Г А БЕВ У Б А В

Убаво е да се биде убав рекле убавите луѓе уште од убавите баја-ти времиња кога е измислена уба-вината. Јас се уверив во тоа затоа што од самото раѓање испаднав убаве слатко детуле. Несакам мно-гу да се опишувам (нема толку уба-ви зборови) но морам да кажам де-ка според многубројните роднини, еден комплетен комшилук и чети-ри општини посебно ме обожуваше жевскиот дел. Факт е дека додека

се капев комшиките задолжително ми го бакнуваа моето негувано, мирисано ангелско газенце правеј-ќи неопишан калабалак. И како израснат младич важев за вистин-ски убанеи во близок и далечен комшилук. Гледајте убав младич зборуваа соседите и сосетките. Гле-дајте како има убава глава. убаво тело. Сосетките тогаш исклучиво ми го бакнуваа моето интелегентно чело. Не смееа новеќе да ме бакну-ваат таму каде што некогаш ме бакнуваа, затоа што во тоа време прилично зачекорив во пубертетот а пубертетлиите се овде и онде осетливи. Демек, бев убав. најубав меѓу роднините, комплетниот ком-шилук и четирите општини Се раз-бира ми бешс убаво што ва сите сум им убав. заради тоа сите ми беа убави. Јас им зборував: драги мои н Вие сте убави уште малку па ско-ро колку мене. Слушајќи ги моите збореви тие се топеа од милина туркајќи се околу мене и удвојувај ќи ги комплиментите на моја смет ка. И така на сите ни беше убаво.

Бн бил јас и денес убав да не ме учеа на училиште дека вистината треба да се зборува секогаш намес-те лагата. Решив да преверам кол-

ку училиштето има врска со живо-" тот. Во една прилика кога соседи-те н сосетките ме изнафалија како обичај воодушеиувајки се на моја-та извонредна убавина јас заста-нав на сред двор и одржав ваков говор: соседи и сосетки! не се сом-невам во Вашето мислење за моја-та убавина. Меѓутоа признавам де-ка за Вашата убавина мислам по-инаку одошто Ви зборував од уч-тивост и убаво воопитување. Мис-лам дека Вие не сте ни многу уба-ви ни многу грди веднаш забеле-жав дека нешто чудно се случува. Во нивните очи можеше да се види дека сега им изгледам нешто по-малку убав Уште истиот ден слуш-нав дека ми пораснал носот. сум се здебелил и воопшто дека сум за-грдел; сосетките тој ден ми го из-бакнуваа интелегентното чело и со солзи во очи ми изјавија дека тоа е последен пат, се плашев: што се случува со мене? Веднаш заклучив дека не бев доволво искрен и отво-рен. На комишилукот треба се да му се каже. Следниот ден се им кажав: сосетки! секоја чест но да-леку е од вас убавината! не сте Вие сте криви што сте такви но мора да се признае дека сте пове-ќе грди отколку убави. Само не-мојте да се нервирате на нашиот комшилук им се потребни и грди луѓе. Јас никогаш не би бил убав кога Вие не би биле грди! тој го-вор меѓутоа постигна непожелен ефект. Од најубаво новороденче и пубертетлија одеднаш станав н а ј -грдо кретенче. И мене еамнот мн се гади да ј а опишам својата грдост, но морам да кажам дека соседите и сосеткнте, користат секаква шан-са да иетресат на мене наострени стапови. Ве тој поглед особено се истакнуваат жените. Еднаш. смес-тев меѓу две такви мотки ги запра-шав: драги сосетки, кажете ми што треба да направам па да бидам пов-торво убав. Јади говна! ми одгово-рија и ме лупнаа со оние наостре-вн стапови по она интелегентното чело кое некогаш го бакнуваа на-место мирисно ангелско газе што беше баквувано во почетната фаза на развојот од мојата убавина.

Б А Т О ЏЕТ

ко ма

рец

Тоа е името на весникот

на младите од гимназијата

„Раде Јовчевеки — Корча-

гин".

Пред некој ден во наша-

та редакција најдовме еден

Комарец и наместо да го

убиеме, го прочитавме. Мис-

левме убивањето да го извр-

шиме потоа, но се предомис-

ливме.

Во него најдовме и сим-

патични работи.

Некои ви ставаме на увид,

малку подолу.

Во уводникот кон првиот

Комарец, прочитавме дека

него го создале десетина

млади, храбри и здрави лу-

ѓе. Бидејќи страниците на

„Фокус" секогаш се отворе-

ни за млади, здрави и осо-

бено храбри луѓе, дечките од

Комарец ги повикуваме на

соработка.

И уште нешто: „Фокус"

дозна од полуофициални из-

вори, дека по излегувањето

на Комарец, неколку уче-

ника и два професора се

чешале.

Ако е за почеток, добро е.

Т В Р Д Е Њ Е Т О Д Е К А Н Е К О И

НА М Л А Д И Н С К А Т А К О Н -

ФЕРЕНЦИЈА СПИЕЛЕ НА

СОСТАНОЦИТЕ НЕ Е Т О Ч -

НО.

СИТЕ СПИЕЛЕ

Појавата на новиот начин

на полагање матура сери-

озно ги загрижи сите уче-

ници — сега ќе биде невоз-

можно да се најде готова те-

ма.

СООПШТЕНИЕ До тебе работнику!

До вас, работни луѓе!

До тебе, работничка класо!

С о о п ш т у в а м е д е к а :

КРИСТАЛНАТА ЖАРДИНИЕРА, ах како тоа нобл звучи, КОЈА ШТО БЕ-ШЕ ИЗЛОЖЕНА ВО ИЗЛОГОТ НА ПРОДАВНИЦАТА „ФОНТАНА" СО ЦЕНА ОД 4.670 НОВИ ДИНАРИ (467.000 Стари динари),

С Е П Р О Д А Д Е !

Но, направени се извонредни напори " кристални жардиниери, такви и уште поубави, повторно да го красат излогот на продавницата и со тоа повторно да му се достапни на цашиот работен чо-век.

Со новата пратка од кристални жар-диниери ќе бидат задоволени сите ба-рања на нашите работни луѓе, односно работничката класа во целост.

КРИСТАЛНАТА ЖАРДИНИЕРА ГИ ЗАДОВОЛУВА Е Л Ш Е Н Т А Р -НИТЕ ПОТРЕБИ НА РАБОТНИЧ-КАТА КЛАСА!

Работни луѓе, стрпете се!

Не плукај на подот! плукај нагоре!

Му дадоа ПОЛНА

подршка. Затоа ги заеба.

Подоброто утре беше вчера.

Денес е понеделник