34
เเเเเเเเเเเเเเเเเเเ 434-212 เเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเ .เเเเ เเเเ บบบบบ 4 บบบบบบบบบบบบบบบบ Hypothesis testing บบบบบบบบ ( Hypothesis) เเ 2 เเเเ เเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเ (Resaerchhypothesis) เเเ เเเเเเเเเเเเเเเเ (Statistical hypothesis) เเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเ เเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ บบบบบบบบบบบบบบบบบบบ เเเเเเเเ เเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเ 2 เเเ เเเเเเเเเเเ 2 เเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเเ เเเเเเเเเ 2 เเเเเเเเเ 1

เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

บทท�� 4 การทดสอบสมมติ�ฐานHypothesis testing

สมมติ�ฐาน ( Hypothesis) ม� 2 ชนด คื�อ สมมติฐานทางการวิจั�ย (Resaerchhypothesis) ก�บสมมติฐานทางสถิติ (Statistical

hypothesis) การวิจั�ยบางเร�!องอาจัไม#ม�สมมติฐาน การวิจั�ยท�!ม�สมมติฐานม�กเป$นการหาคืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างติ�วิแปร เช#น ศ(กษาคืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างคืวิามถิน�ดทางการเร�ยนก�บผลส�มฤทธ์,ทางการเร�ยนเป$นติ-น หร�อเป$นการวิจั�ยท�!อย.#ในล�กษณะ ท�!เป$นการเปร�ยบเท�ยบคืวิามม�วิน�ยในตินเองระหวิ#างน�กเร�ยนท�!ได-ร�บการอบรมเล�1ยงด.ด-วิยวิธ์�ติ#างก�น

กระบวินการทดสอบสมมติฐาน จัะช#วิยผ.-วิจั�บในการติ�ดสอนใจัสร2ปผลวิ#าม�คืวิามส�มพั�นธ์�ก�นระหวิ#างติ�วิแปรจัรงหร�อไม# หร�อช#วิยใจัการติ�ดสอนใจัเพั�!อสร2ปผลวิ#าส!งท�!น�ามาเปร�ยบเท�ยบก�นน�1นแติกติ#างก�นจัรงหร�อไม# ส�าหร�บห�วิข้-อส�าคื�ญท�!จัะกล#าวิถิ(งคื�อ คืวิามหมายข้องสมมติฐาน ประเภทข้องสมมติฐาน ข้�1นติอนการทดสอบสมมติฐาน ชนดข้องคืวิามคืลาดเคืล�!อน ระด�บน�ยส�าคื�ญ และการทดสอบสมมติฐานแบบม�ทศทางและแบบไม#ม�ทศทาง

ความหมายของสมมติ�ฐานสมมติฐาน คื�อ คื�าติอบท�!ผ.-วิจั�ยคืาดคืะเนไวิ-ล#วิงหน-าอย#างม�เหติ2ผล

หร�อสมมติฐานคื�อข้-อคืวิามท�!อย.#ในร.ปข้องการคืาดคืะเนคืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างติ�วิแปร 2 ติ�วิ หร�อมากกวิ#า 2 ติ�วิเพั�!อใช-ติอบป6ญหาท�!ติ-องการศ(กษา สมาติฐานท�!ด�ม�หล�กเกณฑ์�ท�!ส�าคื�ญ 2 ประการคื�อ

1. เป$นข้-อคืวิามท�!กล#าวิถิ(งคืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างติ�วิแปร2.เป$นสมมติฐานท�!สามารถิทดสอบได-โดยวิธ์�การทางสถิติ

ประเภทของสมมติ�ฐานสมมติฐานม� 2 ประเภท คื�อ

1

Page 2: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

1. สมมติ�ฐานทางการว�จั�ย( Resaerch hypothesis) เป$นคื�าติอบท�!ผ.-วิจั�ยคืาดคืะเนไวิ-ล#วิงหน-า และเป$นข้-อคืวิามท�!แสดงคืวิามเก�!ยวิข้-องระหวิ#างติ�วิแปร ติ�วิอย#างเช#น

ติ�วอย�างท�� 1 น�กเร�ยนในกร2งเทพัฯจัะม�ท�ศนะคืติทางวิทยาศาสติร�ด�กวิ#าน�กเร�ยนในชนบทติ�วอย�างท�� 2 น�กเร�ยนท�!ได-ร�บการอบรมเล�1ยงด.ด-วิยวิธ์�การติ#างก�น จัะม�วิน�ยในตินเองติ#างก�นติ�วอย�างท�� 3 คืวิามถิน�ดทางการเร�ยนม�คืวิามส�มพั�นธ์�ทางบวิกก�บผลส�มฤทธ์,ทางการเร�ยนติ�วอย�างท�� 4 คืวิามสนใจัในการชมภาพัยนติร�ก�บระด�บการศ(กษาข้องผ.-ชมม�คืวิามส�มพั�นธ์�ก�นสมมติฐานด�งกล#าวิเป$นเพั�ยงการคืาดคืะเน ย�งไม#เป$นคืวิามร. -ท�!เช�!อ

ถิ�อได- จันกวิ#าจัะได-ร�บการทดสอบโดยใช-วิธ์�การทางสถิติติ�วอย�างท�� 1 ม�ติ�วิแปรท�!เก�!ยวิข้-อง 2 ติ�วิ คื�อ 1) ภ.มล�าเนาข้องน�กเร�ยน และ 2)ท�ศนะคืติทางวิทยาศาสติร�ติ�วอย�างท�� 2 ม�ติ�วิแปรท�!เก�!ยวิข้-อง 2 ติ�วิ คื�อ 1) วิธ์�การอบรมเล�1ยงด.และ 2) วิน�ยในตินเองติ�วอย�างท�� 3 ม�ติ�วิแปรท�!เก�!ยวิข้-อง 2 ติ�วิ คื�อ 1) คืวิามถิน�ดทางการเร�ยน และ 2) ผลส�มฤทธ์,ทางการเร�ยนติ�วอย�างท�� 4 ม�ติ�วิแปรท�!เก�!ยวิข้-อง 2 ติ�วิคื�อ 1)คืวิามสนใจัในการชมภาพัยนติร� 2) ระด�บการศ(กษาข้องผ.-ชม

สมมติ�ฐานทางการว�จั�ย ม� 2 ชน�ดค�อ1.1 สมมติฐานทางการวิจั�ยม�แบบม�ทศทาง ( Directional

hypothesis) เป$นสมมติฐานท�!เข้�ยนระบ2อย#างช�ดเจันถิ(งทศทางข้องคืวิามแติกติ#างถิ(งทศทางข้องคืวิามแติกติ#างระหวิ#างกล2#ม โดยม�คื�าวิ#า “ ด�กวิ#า ” หร�อ “ ส.งกวิ#า ” หร�อ “ ติ�!ากวิ#า ” หร�อ “ น-อยกวิ#า” ในสมมติฐาน

2

Page 3: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิน�1นๆด�งติ�วิอย#างท�! 1 ข้-างติ-น หร�อระบ2ทศทางข้องคืวิามส�มพั�นธ์� โดยม�คื�าวิ#า “ ทางบวิก ” หร�อ ทางลบ“ ” ในสมมติฐานน�1นๆ

เช#น ผ.-บรหารเพัศชายม�ประสทธ์ภาพัในการบรหารงานมากกว�าผ.-บรหาร

เพัศหญงผ.-บรหารชายม�การใช-อ�านาจัในติ�าแหน#งมากกว�าผ.-บรหารหญงคืร.อาจัารย�เพัศชายม�คืวิามวิติกก�งวิลในการท�างานน อยกว�าคืร.

อาจัารย�เพัศหญงเจัติคืติติ#อวิชาวิจั�ยทางการศ(กษาม�ความส�มพั�นธ์#ทางบวกก�บผล

ส�มฤทธ์,ทางการเร�ยนวิชาวิจั�ยทางการศ(กษา1.2 สมมติฐานทางการวิจั�ยไม#ม�แบบไม#ม�ทศทาง

(Nondirectional hypothesis) เป$นสมมติฐานท�!ไม#ก�าหนดทศทางข้องคืวิามแติกติ#างด�งติ�วิอย#างท�! 2 หร�อไม#ก�าหนดทศทางข้องคืวิามส�มพั�นธ์� ด�งติ�วิอย#าง

น�กเร�ยนท�!ม�เพัศติ#างก�นม�เจัติคืติติ#อวิชาคืณติศาสติร�แติกติ#างก�นผ.-บรหารท�!ม�เพัศติ#างก�นม�ป6ญหาในการบรหารงานวิชาการแติกติ#าง

ก�นภาวิะผ.-ข้องผ.-บรหารม�คืวิามส�มพั�นธ์�ก�บบรรยากาศองคื�การ

2. สมมติ�ฐานทางสถิ�ติ� ( Statistical hypothesis) เป$นสมมติฐานท�!ติ� 1งข้(1นเพั�!อใช-ทดสอบวิ#า สมมติฐานทางการวิจั�ยท�!ผ.-วิจั�ยติ�1งไวิ-เป$นจัรงหร�อไม# เป$นสมมติฐานท�!เข้�ยนอย.#ในร.ปแบบข้องโคืรงสร-างทางคืณติศาสติร� เพั�!อให-อย.#ในร.ปท�!สามารถิทดสอบได-ด-วิยวิธ์�การทางสถิติ ส�ญล�กษณ�ท�!ใช-เข้�ยนในสมมติฐานทางสถิติจัะเป$นพัารามเติอร�เสมอ ท�!พับบ#อยๆได-แก#

(อ#านวิ#า มวิ) แทนติ�วิกลางเลข้คืณติหร�อคื#าเฉล�!ยข้องกล2#มประชากร

3

Page 4: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

( อ#านวิ#า ซิกมา ) แทนคืวิามเบ�!ยงเบนมาติรฐานข้องกล2#มประชากร

( อ#านวิ#า โร ) แทนสหส�มพั�นธ์�ระหวิ#างติ�วิแปรสมมติ�ฐานทางสถิ�ติ� ม� 2 ชน�ดค�อ2.1 สมมติฐานวิ#างหร�อสมมติฐานหล�ก ( Null hypothesis)

ส�ญล�กษณ�ท�!ใช- คื�อ2.2 สมมติฐานแย-ง หร�อสมมติฐานรอง หร�อสมมติฐานทางเล�อก

( Alternative hypothesis) ส�ญล�กษณ�ท�!ใช- คื�อ ในการวิจั�ยหล�งจัากท�!ติ� 1งคืวิามม2#งหมายข้องการวิจั�ยแล-วิ ผ.-วิจั�ยม�ก

จัะติ�1งสมมติฐานทางการวิจั�ยเพั�!อคืาดคืะเนคื�าติอบไวิ-ล#วิงหน-า แล-วิจั(งเก=บรวิบรวิม ข้-อม.ลเพั�!อท�าการทดสอบสมมติฐานทางการวิจั�ยท�!ติ� 1งไวิ- โดยจัะติ-องแปลงสมมติฐานทางการวิจั�ยให-เป$นสมมติฐานทางสถิติก#อน จั(งจัะทดสอบได-ด-วิยวิธ์�การทางสถิติเวิลาติ�1งสมมติฐานทางสถิติจัะติ-องติ�1งท�1ง Null hypothesis และ Alternative hypothesis

สมมติฐานวิ#างหร�อสมมติฐานหล�ก แทนด-วิย เป$นสมมติฐานท�!แสดงให-เห=นวิ#าไม#ม�คืวิามแติกติ#างระหวิ#างกล2#มหร�อไม#ม�คืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างติ�วิแปร เช#น

: =

หมายคืวิามวิ#าคื#าเฉล�!ยข้องกล2#มประชากรกล2#มท�! 1 และกล2#มท�! 2

เท#าก�นหร�อไม#ม�คืวิามแติกติ#างก�น

: = 0

หมายคืวิามวิ#าไม#ม�คืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างติ�วิแปร X ก�บติ�วิแปร Y

สมมติฐานอ�!น แทนด-วิย เป$นสมมติฐานท�!แสดงให-เห=นวิ#าม�คืวิามแติกติ#างระหวิ#างกล2#มหร�อม�คืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างติ�วิแปร เช#น

4

Page 5: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

:

หมายคืวิามวิ#าคื#าเฉล�!ยข้องกล2#มประชากร กล2#มท�! 1 และกล2#มท�! 2 ไม#เท#าก�นหร�อม�คืวิามแติกติ#างก�น

: 0

หมายคืวิามวิ#าม�คืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างติ�วิแปร

ในกรณ�ท�!เป$นงานวิจั�ยในล�กษณะเปร�ยบเท�ยบ จัะม�ได- 3 ล�กษณะ ด�งน�1 :

:

: <

(1) ในกรณ�ท�!เป$นงานวิจั�ยท�!ศ(กษาคืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างติ�วิแปร H1 ม�ได- 3 ล�กษณะด�งน�1

:

:

:

ในการทดสอบสมมติฐานแติ#ละคืร�1งจัะใช- เพั�ยงล�กษณะเด�ยวิ โดยติ�1งให-สอดคืล-องก�บสมมติฐานทางการวิจั�ย

ข อส�งเกติ ในการทดสอบสมมติฐานทางสถิติแติ#ละคืร�1ง และ จัะแติกติ#างก�นออกไปข้(1นอย.#ก�บสถิติท�!ใช-

ติ�วอย�างท�� 1

ว�ติถิ%ประสงค#การว�จั�ย“ เพั�!อเปร�ยบเท�ยบคืวิามเป$นผ.-น�าระหวิ#างน�กเร�ยนหญงและน�กเร�ยน

ชาย ”

5

Page 6: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิสมมติ�ฐานทางการว�จั�ย

“ น�กเร�ยนหญงและน�กเร�ยนชายม�ล�กษณะคืวิามเป$นผ.-น�าแติกติ#างก�น ”สมมติ�ฐานทางสถิ�ติ�

ติ�1งท�1ง และ ด�งน�1 : =

:

ติ�วอย�างท�� 2

ว�ติถิ%ประสงค#การว�จั�ย“ เพั�!อศ(กษาคืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างเจัติคืติติ#อวิชาคืณติศาสติร�ก�บผลส�มฤทธ์,ทางการเร�ยนรายวิชาคืณติศาสติร� ”สมมติ�ฐานทางการว�จั�ย

“ เจัติคืติติ#อวิชาคืณติศาสติร�ม�คืวิามส�มพั�นธ์�ก�บผลส�มฤทธ์,ทางการเร�ยนวิชาคืณติศาสติร� ”สมมติ�ฐานทางสถิ�ติ� ติ�1ง และ ด�งน�1

: = 0

:

ข อส�งเกติ ในติ�วิอย#างท�! 1 เป$นการเปร�ยบเท�ยบคืวิามแติกติ#างระหวิ#างกล2#ม 2 กล2#มโดยน�าข้-อม.ลท�!น�ามาทดสอบเป$นข้-อม.ลในมาติราอ�นติรภาคื ( เป$นคืะแนนท�!ได-จัากแบบทดสอบล�กษณะคืวิามเป$นผ.-น�า ) สมมติฐานทางสถิติจั(งติ�1งอย.#ในร.ปข้องการเปร�ยบเท�ยบระหวิ#างคื#าเฉล�!ยข้องกล2#ม 2 กล2#ม ส#วินในติ�วิอย#างท�! 2 เป$นการศ(กษาหาคืวิามส�มพั�นธ์�ระหวิ#างติ�วิแปร 2

ติ�วิแปรซิ(!งได-มาจัากแบบวิ�ดเจัติคืติติ#อวิชาคืณติศาสติร� ก�บผลส�มฤทธ์,ทางการเร�ยนวิชาคืณติศาสติร�

6

Page 7: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ ติ�วิอย#างการติ�1งสมมติฐานทางการวิจั�ยและสมมติฐานทางสถิติไปในร.ปแบบติ#างๆ

สมมติฐานทางการวิจั�ย สมมติฐานทางสถิติ1. คืวิามถิน�ดทางคืณติศาสติร�ม�คืวิามส�มพั�นธ์�ก�บผลส�มฤทธ์,ทางการเร�ยน วิชาคืณติศาสติร�

: = 0

:

2. น�กเร�ยนท�!ได-ร�บการอบรมเล�1ยงด.ด-วิยวิธ์�ติ#างก�นจัะม�วิน�ยในตินเองแติกติ#างก�น

: =

:

3. การพัจัารณาคืวิามด�คืวิามชอบข้องข้-าราชการโดยคื�าน(งถิ(งคืวิามสามารถิม�คืวิามส�มพั�นธ์�ก�นทางก�บข้วิ�ญในการท�างานข้องข้-าราชการ

: = 0

:

4. วิธ์�การสอนแบบใช-คื.#ม�อคืร.ให-ผลน-อยกวิ#าวิธ์�การสอนแบบบทเร�ยนส�าเร=จัร.ป

: =

:

5. ผ.-บรหารโรงเร�ยนท�!ม�ประสบการณ�ในการบรหารงานติ#างก�นจัะม�ป6ญหาการปฏิบ�ติงานบรหารบ2คืลากรแติกติ#างก�น ( ประสบการณ� แบ#งเป$น 3 กล2#มคื�อ 0-5 ป? ข้(1นไป 5 ป?ข้(1นไป -10

ป? มากวิ#า 10 ป? )

:

: ม� อย#างน-อยหน(!งคื.#ไม#เท#าก�น( หร�อ : เม�!อ i j

7

ร.ปแบบการเข้�ยนสมมติฐานทางสถิติอาจัเข้�ยนได-แติกติ#างจัากน�1ข้(1นอย.#ก�บสมมติฐานทางการวิจั�ย

Note

Page 8: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิข�&นติอนการทดสอบสมมติ�ฐาน

การทดสอบสมมติฐานม�ข้� 1นติอนด�งน�1

ข�&นท�� 1 ติ�1งสมมติฐานทางสถิติข�&นท�� 2 ก�าหนดระด�บน�ยส�าคื�ญทางสถิติ ( ก�าหนด )ข�&นท�� 3 คื�านวิณคื#าสถิติท�!ใช-ทดสอบสมมติฐานข�&นท�� 4 น�าคื#าสถิติท�!ได-ไปเปร�ยบเท�ยบก�บคื#าวิกฤติ ( คื#าท�!ได-จัากติาราง )ข�&นท�� 5 การติ�ดสนใจั ม� 2 กรณ�

1) ปฏิเสธ์ (reject) ยอมร�บ ( accept ) ถิ-าคื#าท�!คื�านวิณได-ติกอย.#ในพั�1นท�!วิกฤติจัะปฏิเสธ์2) ยอมร�บ ถิ-าคื#าสถิติท�!คื�านวิณได-อย.#ในเข้ติยอมร�บ

ระด�บความม�น�ยส'าค�ญ คื�อ โอกาส (คื#าคืวิามน#าจัะเป$น) ท�!จัะติ�ดสนใจั ผดพัลาด ในการ

ปฏิเสธ์ โดยท�! เป$นคืวิามจัรงการติ�ดส�นใจั

8

Page 9: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

โดยปกติ� น�กสถิ�ติ�ม�กก'าหนดเท�าก�บ 0.01 0.05 0.10

ความคลาดเคล��อนในการทดสอบสมมติ�ฐานเม�!อม�การทดสอบสมมติฐานทางสถิติ จัะติ-องม�การติ�ดสนใจัวิ#า จัะ

ยอมร�บหร�อปฏิเสธ์สมมติฐานวิ#างหร�อสมมติฐานหล�ก( ) ท�!ติ� 1งเอาไวิ- ไม#วิ#าเราจัะยอมร�บหร�อปฏิเสธ์ ก=อาจัให-เกดคืวิามคืลาดเคืล�!อนในการติ�ดสนใจัได- ซิ(!งการติ�ดสนใจัด�งกล#าวิ จัะม�คืวิามคืลาดเคืล�!อนได- 2 ประเภท คื�อ 1. คืวิามคืลาดเคืล�!อนประเภท ท�! 1 ( Type I Error )

2. คืวิามคืลาดเคืล�!อนประเภทท�! 2 ( Type II Error )

Type I Error

คื#า คื�อ คื#าคืวิามน#าจัะเป$นซิ(!งก=คื�อ คื#า ระด�บน�ยส'าค�ญทางสถิ�ติ� ท�!ผ.-วิจั�ยติ�1งไวิ-ก#อนท�าการทดสอบสมมติฐานน�1นเอง

9

Type I Error

หมายถิ(ง คืวิามคืลาดเคืล�!อนท�!เกดจัากการปฏิเสธ์ ท�1งท�! เป$นจัรง

คืวิามน#าจัะเป$นในการเกดคืวิามคืลาดเคืล�!อนประเภทท�! 1 ม�คื#าเท#าก�บ ( อ�ลฟา )

Type II Error

หมายถิ(ง คืวิามคืลาดเคืล�!อนท�!เกดจัากการยอมร�บ ท�1งท�! เป$นเท=จั

คืวิามน#าจัะเป$นในการเกดคืวิามคืลาดเคืล�!อนประเภทท�! 2 ม�คื#าเท#าก�บ ( เบติา )

( Freund and Walpole . 1980: 363 )

Page 10: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

การทดสอบสมมติ�ฐานแบบม�ท�ศทางและไม�ม�ท�ศทาง( Directional and Indirectional test )

1. การทดสอบแบบม�ทศทาง หร�อบางท�เร�ยกวิ#า การทดสอบแบบหางเด�ยวิ ( One- tailed test ) ม� 2 กรณ� คื�อ

1.1 กรณ�หางเด�ยวิทางข้วิา : >

ยอมร�บ ปฎิเสธ์

1.2 กรณ�หางเด�ยวิทางซิ-าย : <

ปฎิเสธ์ ยอมร�บ

2. แบบไม#ม�ทศทาง หร�อการทดสอบแบบสองหาง ( Two - tailed

test) ซิ(!งเป$นการทดสอบเม�!อ :

ยอมร�บ ปฎิเสธ์ ปฎิเสธ์

10

Page 11: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

A. การทดสอบสมมติ�ฐานเก��ยวก�บค�าเฉล��ยประชากร1. การทดสอบสมมติ�ฐานเก��ยวก�บค�าเฉล��ยของประชากร 1 กล%�ม

การทดสอบสมมติฐานเก�!ยวิก�บคื#าเฉล�!ยข้องประชากรใดประชากรหน(!ง แบ#งออกเป$น 3 กรณ� คื�อ

1. ประชากรม�การแจักแจังแบบปกติ� และทราบค�าแปรปรวนประชากร

ถิ-า X ซิ(!งม�ล�กษณะท�!สนใจัม�การแจักแจังแบบปกติและทราบคื#า 2 และติ-องการทดสอบสมมติฐาน เก�!ยวิก�บก�บคื#าเฉล�!ยประชากร ()

การทดสอบอาจัเป$นการทดสอบแบบด-านเด�ยวิหร�อสองด-านด�งน�1สมมติ�ฐาน

(1) H0 : 0 หร�อ H0 : 0 หร�อ H0 : = 0

H1 : 0 H1 : 0 H1 : = 0 สถิ�ติ�ทดสอบ

ไม#วิ#าจัะเป$นการทดสอบแบบด-านเด�ยวิ หร�อสองด-าน น�!นคื�อ สมมติฐานจัะเป$น (1) หร�อ (2) หร�อ (3) จัะย�งคืงใช-สถิติทดสอบติ�วิเด�ยวิก�น คื�อ Z

โดยท�! Z = - 0

/nเขติปฏิ�เสธ์

11

Page 12: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

เข้ติปฏิเสธ์จัะแติกติ#างก�นระหวิ#าง (1) หร�อ (2) หร�อ (3) ซิ(!งได-อธ์บายไวิ-แล-วิในห�วิข้-อประเภทข้องการทดสอบสมมติฐานทางสถิติ ซิ(!งข้(1นอย.#ก�บสมมติฐานแย-ง ซิ(!งสร2ปได-ด�งน�1ติาราง 1

สมมติฐานแย-ง เข้ติปฏิเสธ์ H0

1. H0 : > 0 2. H0 : < 0 3. H0 : 0

Z > Z1-

Z < Z1-

Z > Z1-/2

2. ประชากรม�การแจักแจังแบบใด ๆ และขนาดติ�วอย�างใหญ� (n 30)

2.1 ทราบคื#าแปรปรวินประชากร ไม#วิ#าจัะเป$นการทดสอบแบบด-านเด�ยวิ หร�อสองด-าน ย�งคืง

ใช-สถิติทดสอบติ�วิเด�ยวิก�น คื�อ Z Z = - 0

/nและเข้ติการปฏิเสธ์จัะเหม�อนก�บในติารางข้-างติ-น ข้(1นอย.#ก�บวิ#า

เป$นการทดสอบแบบด-านเด�ยวิหร�อสองด-าน2.2 ไม#ทราบคื#าแปรปรวินประชากร เม�!อไม#ทราบคื#าแปรปรวินประชากร 2 จัะประมาณด-วิย

คื#าแปรปรวินติ�วิอย#าง S2 ซิ(!งท�าให-สถิติทดสอบกลายเป$น Z โดยท�! Z = - 0

S/n

3. ประชากรม�การแจักแจังปกติ� หร�อใกล เค�ยงแบบปกติ� ไม�ทราบค�าแปรปรวน และขนาดติ�วอย�างเล2ก (n<30)

กรณ�ท�!ทราบวิ#าประชากรท�!สนใจัศ(กษาม�การแจักแจังแบบปกติ และไม#ทราบคื#า 2 จั(งประมาณ 2 ด-วิย S2 และ n < 30 จัะม�ผลท�าให-ติ�วิสถิติ - 0 ม�การแจักแจังแบบ t ท�! df n-1

S/n

12

Page 13: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

ด�งน�1น ไม#วิ#าจัะเป$นการทดสอบแบบด-านเด�ยวิหร�อสองด-าน จัะใช-สถิติทดสอบเด�ยวิก�น คื�อ t โดยท�!

t = - 0

S/nซิ(!งสร2ปเข้ติปฏิเสธ์แยกติามประเภทข้องการทดสอบได-ด�งน�1

ติาราง 2สมมติฐานแย-ง เข้ติปฏิเสธ์ H0

4. H0 : > 0 5. H0 : < 0 6. H0 : 0

t > t1-

t < t1-

t > t1-/2

13

Page 14: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิติ�วอย�างท�� 1 (การทดสอบด-านซิ-าย) ผจัก.โรงงานอ2ติสาหกรรมแห#งหน(!งคืาดวิ#าปรมาณวิ�ติถิ2ดบเฉล�!ยท�!ใช-ในโรงงานจัะไม#ติ�!ากวิ#า 880 ติ�นติ#อวิ�น จั(งเก=บข้-อม.ลปรมาณวิ�ติถิ2ดบท�!ใช-ติ#อวิ�นมา 50 วิ�น คื�านวิณได-ปรมาณเฉล�!ย 871 ติ�นติ#อวิ�น คื#าเบ�!ยงเบนมาติรฐาน = 21 ติ�น การคืาดคืะเนข้องผ.-จั�ดการถิ.กติ-อง หร�อไม#ท�!ระด�บน�ยส�าคื�ญ 0.05

ว�ธ์�ท'า ป6ญหาน�1ไม#ทราบวิ#าประชากรหร�อปรมาณวิ�ติถิ2ดบท�!ใช-ในแติ#ละวิ�นม�การแจักแจังแบบใด แติ# n = 50 ซิ(!งม�ข้นาดใหญ# และไม#ทราบคื#าแปรปรวินประชากร จั(งใช-สถิติทดสอบ Z

เน�!องจัาก ผจัก. คืาดวิ#าปรมาณวิ�ติถิ2ดบเฉล�!ยท�!ใช-จัะไม#ติ�!ากวิ#า 880 ติ�นติ#อวิ�น น�!นคื�อ คืาดวิ#า 880 จั(งใส#ใน H0 ส#วิน H1 จัะม�เคืร�!องหมายติรงข้-ามข�&นท�� 1 ติ�1งสมมติฐานเพั�!อการทดสอบ

H0 : ปรมาณวิ�ติถิ2ดบเฉล�!ยท�!ใช-ไม#ติ�!ากวิ#า 880 ติ�น/วิ�น หร�อ 880

H1 : ปรมาณวิ�ติถิ2ดบเฉล�!ยท�!ใช-ติ�!ากวิ#า 880 ติ�น/วิ�น หร�อ < 880ข�&นท�� 2 ก�าหนดสถิติทดสอบ

เน�!องจัากข้นาดติ�วิอย#างใหญ# คื�อ n = 50 (n>30) จั(งใช- Z

เป$นสถิติทดสอบ โดยท�! Z = - 0

S/nข�&นท�� 3 คื�านวิณคื#าสถิติทดสอบ 0 = 880 S = 21 = 871

Z = 871 – 880 = -3.30 21/50ข�&นท�� 4 ก�าหนดระด�บน�ยส�าคื�ญ = .05 ซิ(!งท�าให- Z.95 = 1.645

ข�&นท�� 5 สร-างเข้ติปฏิเสธ์เขติปฏิ�เสธ์ จัะปฏิเสธ์สมมติฐาน H0 ถิ-า Z < -Z.95 หร�อ Z < -1.645

เน�!องจัากคื#าสถิติทดสอบ Z ท�!คื�านวิณได-คื�อ -3.30 ซิ(!งน-อยกวิ#า -1.645 จั(งอย.#ในเข้ติปฏิเสธ์ H0

ด�งน�1น จั(งปฏิเสธ์ H0 หร�อยอมร�บ H1 น�!นเอง

14

Page 15: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิข�&นท�� 6 สร2ปผลการทดสอบ ปรมาณวิ�ติถิ2ดบเฉล�!ยท�!โรงงานน�1ใช-จัะน-อยกวิ#า 880 ติ�น/วิ�น หร�อส!งท�!ผ.-จั�ดการคืาดไวิ-ไม#ถิ.กติ-อง ท�!ระด�บน�ยส�าคื�ญ = .05

15

Page 16: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิติ�วอย�างท�� 2

บรษ�ทผ.-ผลติกาแฟส�าเร=จัร.ป ติ�1งเคืร�!องจั�กรให-บรรจั2ปรมาณกาแฟในแติ#ละกระปBองโดยเฉล�!ย 36 ออนซิ� ส#วินเบ�!ยงเบนมาติรฐานเป$น 0.21

บรษ�ทติ-องการทดสอบวิ#า เคืร�!องจั�กรท�างานปกติหร�อไม# จั(งส2#มติ�วิอย#างกาแฟกระปBองท�!บรรจั2แล-วิมา 49 กระปBอง พับวิ#าม�ปรมาณกาแฟเฉล�!ย 35.1 ออนซิ� บรษ�ทจัะสร2ปอย#างไร

ว�ธ์�ท'า1. ก�าหนดสมมติฐาน

2. ส.ติรการคื�านวิณ

3. คื�านวิณคื#าสถิติ

4. ก�าหนดระด�บคืวิามม�น�ยส�าคื�ญ ซิ(!งท�าให- Z.95 = 1.645

5. สร-างเข้ติปฏิเสธ์ ข้อบเข้ติวิกฤติ (เปCดติาราง)

เขติปฏิ�เสธ์ จัะปฏิเสธ์สมมติฐาน H0 ถิ-า -1.645 < Z < 1.645

เน�!องจัากคื#าสถิติทดสอบ Z ท�!คื�านวิณได-คื�อ -30.0 ซิ(!งน-อยกวิ#า -1.645 – 1.645 จั(งอย.#ในเข้ติปฏิเสธ์ H0 ด�งน�1น จั(งปฏิเสธ์ H0 หร�อยอมร�บ H1 น�!นเอง

16

Page 17: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

6. สร2ปผลการทดสอบ บรษ�ทผ.-ผลติกาแฟส�าเร=จัร.ปติ�1งเคืร�!องจั�กรให-บรรจั2ปรมาณกาแฟในแติ#ละกระปBอง โดยเฉล�!ย 36 ออนซิ� ไม#เป$นคืวิามจัรง หร�อส!งท�!บรษ�ทคืาดไวิ-ไม#ถิ.กติ-อง ท�!ระด�บน�ยส�าคื�ญ = .05

17

Page 18: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิติ�วอย�างท�� 3

การติรวิจัสอบคื2ณภาพัอาหารกระปBอง   ก�าหนดเกณฑ์�ไวิ-วิ#า    อาหารกระปBองจัะม�แบคืท�เร�ยเฉล�!ยไม#เกน 62.0 หน#วิย ติ-องการทดสอบวิ#า อาหารกระปBองย�!ห-อหน(!งม�คื2ณภาพัติามเกณฑ์�หร�อไม# จั(งส2#มอาหารกระปBองมา 9 กระปBอง พับวิ#าม�แบคืท�เร�ยเฉล�!ย 62.5 หน#วิย ส#วินเบ�!ยงเบนมาติรฐาน 0.3 กรรมการจัะสร2ปวิ#าอย#างไร

ว�ธ์�ท'า

1. ก�าหนดสมมติฐาน

2. ส.ติรคื�านวิณ

3. คื�านวิณคื#าสถิติ

4. ก�าหนดระด�บคืวิามม�น�ยส�าคื�ญ ซิ(!งท�าให- t = 2.31

5. สร-างเข้ติปฏิเสธ์ข้อบเข้ติวิกฤติ (เปCดติาราง)

เขติปฏิ�เสธ์ จัะปฏิเสธ์สมมติฐาน H0 ถิ-า t > 2.31

เน�!องจัากคื#าสถิติทดสอบ t ท�!คื�านวิณได-คื�อ 5 ซิ(!งมากกวิ#า 2.31 จั(งอย.#ในเข้ติปฏิเสธ์ H0 ด�งน�1น จั(งปฏิเสธ์ H0 หร�อยอมร�บ H1

น�!นเอง

18

Page 19: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

6. ส ร2 ป ไ ด- วิ# า …………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………….

19

Page 20: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

2. การทดสอบสมมติ�ฐานเก��ยวก�บค�าเฉล��ยของประชากร 2 กล%�ม ท��เป3นอ�สระติ�อก�น

การทดสอบล�กษณะน�1ใช-เพั�!อทดสอบคืวิามแติกติ#างข้องคื#าเฉล�!ยข้องประชากรสองกล2#มวิ#าแติกติ#างก�นหร�อไม# หร�อคื#าเฉล�!ยข้องประชากรหน(!งมากกวิ#าอ�กประชากรหน(!ง การทดสอบใช-การแจักแจังคื#าสถิติ ( 1-

2) สถิติทดสอบคื�อ z-test ซิ(!งม�ข้� 1นติอนด�งน�11. ติรวจัสอบข อติกลงเบ�&องติ นของสถิ�ติ�ทดสอบ ด�งน�&กล2#มติ�วิอย#างท�1งสองกล2#ม ได-มาโดยการส2#มอย#างเป$นอสระจัากก�น

และม�ข้นาดใหญ#ประชากรท�1งสองกล2#มม�การแจักแจังแบบปกติทราบคื#าคืวิามแปรปรวินข้องประชากรท�1งสองกล2#มข้-อม.ลอย.#ในมาติราอ�นติรภาคืหร�ออ�ติราส#วิน

2. ก'าหนดสมมติ�ฐานทางสถิ�ติ� ส�าหร�บการทดสอบแบบสองทศทาง H0 : 1 = 2

H1 : 1 2

สาหร�บการทดสอบแบบทศทางเด�ยวิ H0 : 1 = 2

H1 : 1 > 2 หร�อ H1 : 1 < 2 อย#างใดอย#างหน(!ง3. ก'าหนดระด�บน�ยส'าค�ญ 4. ค'านวณค�าสถิ�ติ� z โดยใช ส5ติร

5. ก'าหนดขอบเขติว�กฤติ โดยหาคื#า z วิกฤติ6. สร%ปผลการทดสอบ โดยพัจัารณาเฉพัาะติ�วิเลข้ ไม#คืด

เคืร�!องหมาย Z ≥Z วิกฤติ จัะปฏิเสธ์ H0

Z < Z วิกฤติ จัะยอมร�บ H0

20

Page 21: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

ติ�วอย�างท�� 4 น�าแบบทดสอบมาติรฐานไปทดสอบน�กเร�ยนชาย 85 คืน น�กเร�ยนหญง 72 คืน น�กเร�ยนชายท�าคืะแนนเฉล�!ยได- 36 คืะแนน น�กเร�ยนหญงท�าคืะแนนเฉล�!ยได- 39 คืะแนน แบบทดสอบช2ดน�1ม�คืวิามเบ�!ยงเบนมาติรฐานข้องน�กเร�ยนชายเท#าก�บ 18 ข้องน�กเร�ยนหญงเท#าก�บ 20 จังทดสอบวิ#า ผลส�มฤทธ์,ทางการเร�ยนข้องน�กเร�ยนชายและน�กเร�ยนหญงแติกติ#างก�นหร�อไม# ทดสอบท�!ระด�บน�ยส�าคื�ญ 0.05

ว�ธ์�ท'า 1. ใช- z-test เม�!อติรวิจัสอบข้-อม.ลสอดคืล-องก�บข้-อติกลงเบ�1องติ-น2. ก�าหนดสมมติฐานทางสถิติ ส�าหร�บการทดสอบแบบสองทศทาง H0 : 1 = 2

H1 : 1 2

3. ก�าหนดระด�บน�ยส�าคื�ญ = 0.05

4. คื�านวิณคื#าสถิติ z โดยใช-ส.ติร1 = 36, 2 = 39 , 1 = 18, 2 = 20 n1 =85, n2

= 72

5. คื#า z วิกฤติ เม�!อ = 0.05 แบบ two-tailed test ม�คื#า ±

1.966. Z < Z วิกฤติ (... 0.980 < 1.96) จั(งยอมร�บ H0

21

Page 22: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

น�!นคื�อ ผลส�มฤทธ์,ทางการเร�ยนข้องน�กเร�ยนชายและน�กเร�ยนหญงไม#แติกติ#างก�นอย#างม�น�ยส�าคื�ญทางสถิติท�!ระด�บ 0.05

B. การทดสอบสมมติ�ฐานเก��ยวก�บส�ดส�วนประชากร1. การทดสอบสมม%ติ�ฐานเก��ยวก�บส�ดส�วนประชากร 1 กล%�ม การทดสอบส�ดส#วินข้องประชากรเด�ยวิ เป$นการทดสอบ

เม�!อติ-องการทราบวิ#า ส�ดส#วินข้องประชากรเท#าก�บคื#าส�ดส#วินท�!คืาดคืะเนไวิ-หร�อไม# โดยการศ(กษาข้-อม.ลจัากส�ดส#วินกล2#มติ�วิอย#าง ท�าการส2#มติ�วิอย#างข้นาด n จัากประชากรท�!สนใจัศ(กษา โดยม�จั�านวินคื#าส�งเกติในเหติ2การณ�ท�!สนใจัเท#าก�บ x จัะได-วิ#าส�ดส#วินข้องการเกดเหติ2การณ�ท�!สนใจัจัากกล2#มติ�วิอย#างคื�อ

การก�าหนดสมม2ติฐานเพั�!อการทดสอบ จัะก�าหนดในล�กษณะใด

ล�กษณะหน(!ง ได-ด�งติ#อไปน�1

ในการทดสอบสมม2ติฐานเก�!ยวิก�บส�ดส#วินประชากร ม�กจัะท�าการเก=บข้-อม.ลจัากติ�วิอย#างข้นาดใหญ# ด�งน�1นสถิติท�!ใช-ในการทดสอบ จั(งใช-ติ�วิสถิติ Z โดย

22

Page 23: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

ติ�วอย�าง 5 จัากการส�งเกติวิ#าพัน�กงานชายข้องบรษ�ทท�!ส.บบ2หร�! ม�ส�ดส#วินประมาณ 30% หล�งจัากทางบรษ�ทได-ท�าการรณรงคื�ให-ม�การเลกส.บบ2หร�!ไปแล-วิระยะหน(!ง จั(งส2#มสอบถิามพัน�กงานชายจั�านวิน 120 คืน พับวิ#าย�งม�จั�านวินพัน�กงานชายท�!ส.บบ2หร�!อย.# 30 คืน จังทดสอบวิ#าจั�านวินพัน�กงานชายท�!ส.บบ2หร�!ลดลงหร�อไม#ท�!ระด�บน�ยส�าคื�ญ 0.05

ว�ธ์�ท'า 1. สมมติ�ฐาน

2. สถิ�ติ�ทดสอบ ค�อ

3. ค'านวณค�าสถิ�ติ�

โดยท�!      p   =   0.30         q  =  1- p  =  0.70       และ    n  =  120คื�านวิณคื#าสถิติ   Z  โดย

23

Page 24: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

4. ระด�บน�ยส'าค�ญก�าหนด        5. ติ�ดส�นใจั ท�!ระด�บน�ยส�าคื�ญ 0.05 อาณาเข้ติวิกฤติคื�อ Z < -1.645

จั8งติ�ดส�นใจัยอมร�บ H0

6. แปลความหมาย น�!นคื�อส�ดส#วินข้องพัน�กงานชายท�!ส.บบ2หร�!ไม#ลดลงกวิ#าเดม

ติ�วอย�าง 6 จัากสถิติข้องวิงการประก�นช�วิติพับวิ#า พัน�กงานข้ายประก�นช�วิติเป$นเพัศหญง 60% บรษ�ทประก�นช�วิติแห#งหน(!ง ได-ติรวิจัสอบจั�านวินพัน�กงานข้ายประก�นช�วิติข้องบรษ�ท จั�านวิน 250 คืน พับวิ#าเป$นเพัศหญง 166 คืน เช#นน�1แสดงวิ#าพัน�กงานข้ายประก�นช�วิติข้องบรษ�ทแติกติ#างก�บบรษ�ทท�!วิไปหร�อไม# ทดสอบท�!ระด�บน�ยส�าคื�ญ 0.01

ว�ธ์�ท'า 1. สมมติ�ฐาน

2. สถิ�ติ�ทดสอบ ค�อ

3. ค'านวณค�าสถิ�ติ�

24

Page 25: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

= 2.0654. ระด�บน�ยส'าค�ญ ก�าหนด  = 0.01

5. ติ�ดส�นใจั ท�!ระด�บน�ยส�าคื�ญ 0.01  อาณาเข้ติวิกฤติคื�อ  | Z |  >  2.575

เปร�ยบเท�ยบคื#า  Z  คื�านวิณก�บคื#าวิกฤติ  จัะเห=นวิ#า 2.066  <  2.575  จั(งติ�ดสนใจัยอมร�บ  H0 

6. แปลความหมาย น�!นคื�อส�ดส#วินข้องพัน�กงานข้ายประก�นช�วิติท�!เป$นหญงข้องบรษ�ทน�1ไม#แติกติ#างจัากบรษ�ทท�!วิไป

2. การทดสอบสมม%ติ�ฐานเก��ยวก�บส�ดส�วนประชากร 2 กล%�ม ท��เป3นอ�สระติ�อก�น

เป$นการทดสอบเปร�ยบเท�ยบส�ดส#วินข้องประชากรสองกล2#มวิ#าแติกติ#างก�นหร�อไม# หร�อส�ดส#วินข้องประชากรกล2#มหน(!งมากกวิ#าส�ดส#วินข้องประชากรอ�กกล2#มหน(!ง เช#น ส�ดส#วินข้องผ.-ท�!ชอบและไม#ชอบวิธ์�การสอนข้องคืร.แติกติ#างก�นหร�อไม# เป$นติ-น ในการทดสอบจัะม�วิธ์�การคืล-ายก�บการทดสอบสมมติฐานเก�!ยวิก�บส�ดส#วินข้องประชากนกล2#มเด�ยวิ ม�ข้� 1นติอนด�งน�1

1. ติรวจัสอบข อติกลงเบ�&องติ น ด�งน�1- ข้-อม.ลอย.#ในมาติรานามบ�ญญ�ติ

25

Page 26: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

- กล2#มติ�วิอย#างท�1งสองกล2#มได-มาโดยการส2#มอย#างเป$นอสระติ#อก�นและม�ข้นาดใหญ#

- ประชากรท�1งสองกล2#มม�การแจักแจังแบบปกติ2. ก'าหนดสมมติ�ฐานทางสถิ�ติ�

3. ก'าหนดระด�บน�ยส'าค�ญ ()

4. ค านวณค�าสถิ�ติ� z จัากส5ติรด�งน�&

5. ก'าหนดเขติว�กฤติ โดยการหาค�า Z ว�กฤติ6. สร%ปผลการทดสอบ โดยพั�จัารณาเฉพัาะติ�วเลข ไม�ค�ด

เคร��องหมาย ถิ-า Z Z วิกฤติ จัะปฏิเสธ์ Ho

26

Page 27: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

ถิ-า Z Z วิกฤติ จัะยอมร�บ Ho

ติ�วอย�างท�� 7 สถิาบ�นการศ(กษาแห#งหน(!งติ-องการติรวิจัสอบวิ#า จั�านวินน�กศ(กษาชายและน�กศ(กษาหญงเข้-าร#วิมกจักรรมข้องสถิาบ�นแติกติ#างก�นหร�อไม# โดยศ(กษาก�บกล2#มน�กศ(กษาชาย 80 คืน เข้-าร#วิมกจักรรม 60 คืน และน�กศ(กษาหญง 70 คืน เข้-าร#วิมกจักรรม 50 คืนว�ธ์�ท'า 1. ใช z-test แบบส�ดส#วินและข้-อม.ลสอดคืล-องก�บข้-อติกลง เบ�1องติ-น2. ก'าหนดสมมติ�ฐานทางสถิ�ติ�

3. ก'าหนดระด�บน�ยส'าค�ญ ()

= 0.05 (ก�าหนดเอง)

4. ค านวณค�าสถิ�ติ� z จัากส5ติรด�งน�&

27

Page 28: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ5. ก'าหนดเขติว�กฤติ โดยการหาค�า Z ว�กฤติ คื#า Z วิกฤติ เม�!อ = 0.05 แบบ two tailed test ม�คื#า = 1.966. สร%ปผลการทดสอบ จัากทดสอบคื#า Z จัากการคื�านวิณ < Z วิกฤติ (0.497 < 1.96)

จั(งยอมร�บ Ho

น�!นคื�อ จั�านวินน�กศ(กษาชายและน�กศ(กษาหญงเข้-าร#วิมกจักรรมข้องสถิาบ�นไม#แติกติ#างก�นอย#างม�น�ยส�าคื�ญทางสถิติท�!ระด�บ 0.05

28

Page 29: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิแบบฝึ:กห�ด

1. (การทดสอบสองด-าน) ผ.-ผลติไอศกร�มรายหน(!งเช�!อวิ#า ไอศกร�มข้องเข้าประกอบด-วิยแคืลอร�!เฉล�!ย 500 แคืลอร�!/ไอศกร�มหน�ก 1

กร�ม จั(งส2#มไอศกร�มหน�กก-อนละ 1 กร�มมา 25 ก-อน คื�านวิณปรมาณแคืลอร�!เฉล�!ยได- 510 แคืลอร�!ติ#อกร�ม และคื#าเบ�!ยงเบนมาติรฐานเป$น 23 แคืลอร�! อยากทราบวิ#า ส!งท�!ผ.-ผลติเช�!อจัรงหร�อไม# ท�!ระด�บน�ยส�าคื�ญ .10 ถิ-าปรมาณแคืลอร�!ในไอศกร�มหน�ก 1

กร�ม ม�การแจักแจังใกล-เคื�ยงการแจักแจังแบบปกติ2. (การทดสอบด-านข้วิา) ถิ-าเช�!อก�นวิ#าน�กศ(กษาหญงท�!ม�อาย2 17-22

ป? ในป? 2553 จัะม�คืวิามส.งเฉล�!ยมากกวิ#าน�กศ(กษาหญงท�!ม�อาย2 17-22 ป? ในป? 2535 และทราบวิ#าคืวิามส.งข้องน�กศ(กษาหญงม�การแจักแจังแบบปกติ ส#วินคืวิามส.งเฉล�!ยข้องน�กศ(กษาหญงป? 2535 เป$น 64.3 น1วิ คื#าเบ�!ยงเบนมาติรฐานเป$น 2.1 น1วิ จั(งส2#มน�กศ(กษาหญงป? 2553 ท�!ม�อาย2 17-22 ป? จั�านวิน 33 คืน วิ�ดคืวิามส.ง และคื�านวิณได-คืวิามส.งเฉล�!ยเป$น 65.4 น1วิ จังทดสอบคืวิามเช�!อข้-างติ-นท�!ระด�บน�ยส�าคื�ญ .01 ถิ-าคื#าเบ�!ยงเบนมาติรฐานข้องคืวิามส.งข้องน�กศ(กษาหญงในป? 2553 เท#าก�บป? 2535

3. จัากการส�ารวิจัผลติภ�ณฑ์�สนคื-าข้องบรษ�ทแห#งหน(!งพับวิ#า ม�สนคื-าท�!ย�งไม#ได-มาติรฐานอย.# 20% ผ.-วิจั�ยจั(งส2#มสนคื-ามา 500 ช1นพับวิ#า ไม#ได-มาติรฐานถิ(ง 24% จัะเช�!อได-หร�อไม#วิ#า ผลติภ�ณฑ์�สนคื-าข้องบรษ�ทแห#งน�1ม�คื2ณภาพัไม#ได-มาติรฐานมากกวิ#า 20% ให- = 0.05

4. น�าแบบทดสอบคืวิามถิน�ดด-านเหติ2ผลไปสอบน�กเร�ยนช�1น ม. 1 จัานวิน 85 คืน เป$นน�กเร�ยนชาย 37 คืน น�กเร�ยนหญง 48 คืน ปรากฏิวิ#า ได-คื#าสถิติด�งน�1

ชาย หญง

S25166

43102

29

Page 30: เอกสารประกอบการเรียน การวิเคราะห์ข้อมูลทางรัฐศาสตร์ บทที่ 4

เอกสารการสอนรายวิชา 434-212 สถิติส�าหร�บน�กเศรษฐศาสติร� อ.ปฐมา อาแวิ

จังทดสอบวิ#า น�กเร�ยนชายม�คืวิามสามารถิด-านเหติ2ผลส.งกวิ#าน�กเร�ยนหญงหร�อไม# ท�! = 0.01

30