Εξελικτικές Γλωσσικές Διαταραχές

Ο λόγος του παιδιού εξελίσσεται με αργό ρυθμό ή ακολουθεί άτυπη (μη αναμενόμενη) πορεία εξέλιξης, χωρίς να συνυπάρχουν οργανικά προβλήματα. Το παιδί δυσκολεύεται να αναπτύξει λεκτική κατανόηση ή/και έκφραση ανάλογη με την ηλικία του. Συγκεκριμένα όταν μιλά δεν έχει πλούσιο λεξιλόγιο, δεν συντάσσει σωστά, κάνει γραμματικά και μορφολογικά λάθη και σαν ακροατής δεν κατανοεί έννοιες, λεξιλόγιο, συντακτικές, δομές, γραμματικά-μορφολογικά στοιχεία.

Εξελικτικές Φωνολογικές Διαταραχές

Το παιδί χωρίς να υπάρχουν οργανικά προβλήματα εμφανίζει δυσκατάληπτη, μωρουδίστικη, απλοποιημένη, μη καθαρή ομιλία που οφείλονται σε ανωριμότητα ή διαταραχή του φωνολογικού συστήματος π.χ. «ρολόι → λολόι», «θέλω → φέλω», «κρεβάτι→ κεβάτι», «δελφίνι → βεφίνι», «σπίτι→ πίτι», «γυαλιά → γυαγιά» κ.α.

Συχνά η αργή γλωσσική εξέλιξη συνοδεύεται από αργή φωνολογική εξέλιξη. Αντίθετα, η φωνολογική καθυστέρηση δεν είναι βέβαιο ότι θα συνυπάρχει με γλωσσική καθυστέρηση.

Αρθρωτικές Διαταραχές

Το παιδί αδυνατεί ή δυσκολεύεται να παράγει ορισμένα γράμματα- ήχους που πολλές φορές οφείλονται σε ανατομικές ανωμαλίες (πχ. χασμοδοντία, σχιστία υπερώας, χαλινός).

Τραυλισμός

Ο τραυλισμός  είναι μια δυσκολία στη ροή της ομιλίας και χαρακτηρίζεται από διακοπτόμενη ροή ομιλίας κυρίως από μπλοκαρίσματα, επαναλήψεις, επιμηκύνσεις ήχων, συλλαβών ή ολόκληρων λέξεων. Γλωσσικοί, ψυχολογικοί, νευροφυσιολογικοί, κληρονομικοί, και κοινωνικοί παράγοντες καθορίζουν εάν ένα παιδί θα εμφανίσει μία δυσχέρεια στη ροή της ομιλίας. Εάν ένα παιδί εμφανίσει μια δυσχέρεια στη ροή της ομιλίας μεταξύ 2 και 5 ετών μπορεί αυτή να είναι «φυσιολογική» (normal dysfluency) και παροδική. Μπορεί όμως να εγκυμονεί τον κίνδυνο της παγίωσης και της εξέλιξής της σε «κανονικό» τραυλισμό.

Διαταραχές λόγου και ομιλίας ως αποτέλεσμα βαρηκοΐας ή κώφωσης

Η βαρηκοΐα ή κώφωση είναι μια από τις αιτίες σοβαρών διαταραχών στο λόγο και στην ομιλία. Οι εκκριτικές ωτίτιδες που

είναι πολύ συχνές κατά την παιδική ηλικία, οδηγούν σε ήπιες και παροδικές μορφές βαρηκοΐας που μπορεί να ευθύνονται για την καθυστέρηση στο λόγο και στην ομιλία.

Διάχυτες Διαταραχές Ανάπτυξης:Αυτισμός-Σύνδρομο Asperger

Το παιδί με αυτισμό δε δείχνει σημεία επικοινωνίας με το περιβάλλον και δεν ανταποκρίνεται στα επικοινωνιακά καλέσματα. Δεν κάνει βλεμματική επαφή, στο παιχνίδι του έχει εμμονές και ασχολείται με αυτό κατά τρόπο ιδιόρρυθμο και μηχανικό. Κάνει στερεοτυπικές, μονότονες και επαναλαμβανόμενες κινήσεις με το σώμα, τα άκρα ή το κεφάλι. Η γλωσσική του ανάπτυξη είναι αργή, ηχολαλεί και η ομιλία του αρκετές φορές είναι άσχετη με τη συζήτηση ή με τις ερωτήσεις που του γίνονται. Σε ορισμένες περιπτώσεις παιδιά με αυτισμό αδυνατούν να αναπτύξουν επικοινωνιακό λόγο.Το παιδί με σύνδρομο Asperger εμφανίζει πολλά από τα παραπάνω χαρακτηριστικά με εξαίρεση το γεγονός ότι δεν παρουσιάζει καθυστέρηση ή αδυναμία στη γλωσσική και γνωστική ανάπτυξη.

Άλλα Σύνδρομα και Νοητική Υστέρηση (σύνδρομο Down, Prader-Willi,…)

Εκδηλώνονται διαταραχές στην επικοινωνία με καθυστέρηση της γλωσσικής και φωνολογικής εξέλιξης.

Διαταραχές λόγου και ομιλίας ως αποτέλεσμα Νευρολογικών Παθήσεων

Οι μυοπάθειες ή η εγκεφαλική παράλυση προκαλούν πολλαπλές διαταραχές στην επικοινωνία.

Οι αρθρωτικές δυσκολίες που έχουν νευρολογικά αίτια είναι: η Δυσαρθρία η οποία οφείλεται σε νευρολογική ή μυϊκή βλάβη και προκαλεί υποτονία, υπερτονία ή έλλειψη αίσθησης στους μύες τους στόματος και σαν αποτέλεσμα δυσκολεύει την άρθρωση

η Δυσπραξία είναι δυσκολία στον προγραμματισμό και εκτέλεση αρθρωτικών κινήσεων απουσία μυϊκής βλάβης. Το παιδί με δυσπραξικά χαρακτηριστικά στην ομιλία μιλά με πολλαπλές αποδόσεις της ίδιας λέξης και ενώ μπορεί να πει αυθόρμητα μία λέξη δυσκολεύεται να την πει με εντολή ή με μίμηση.

Αργυρώ ΕλευθεριάδουΛογοπεδικός – ΨυχολόγοςΕπιστημονικός Συνεργάτης Νοσ. Παίδων «Αγία Σοφία»