26
بحاث للنجاح ا جامعة مجلة) نسان اعلوم ال ية( ، مجلد ال٢١ ) ٣ ( ، ٢٠٠٧ سلجوقية ال الدولة فيلعامة الحياة ا في ودورهملك ال نظام الوزيرThe Minister Nizam Al-Mulk and His Role in the Saljuq State's Public Life الرب أبو ھانيHani Abu Al-Rub ين، جنتعليمية، الين جن منطقة المفتوحة، القدس جامعة فلسطين. ال بريد كتروني: [email protected] تسليم ال تاريخ: ) ٦ / ٢ / ٢٠٠٧ ( قبول ال تاريخ، : ) ٢٦ / ٥ / ٢٠٠٧ ( ملخصملك ال نظام الوزير البحث تناول) ٤١٨ - ٤٨٥ ھـ( الدولة فيلعامة الحياة ا في ودوره نالھا حتى فيھا، تدرج التيلمناصب وا الوزارة توليه قبل سيرته حيث منسلجوقية، ال. في ودوره واياسية والسدارية الحياة اغتياله ا حتى الوزارة توليه منذعلمية وال لعسكرية. ً فقيرا نظام نشأ أھلته الشخصية، وقابلياتهعلم، ال طلب فيلعالية ا وھمته ذكاءه أن إلضرائب، لً جابيا يعملب وابنهن أرس ألبسلطان ال زمن في الوزارة تولى أن إلىدارية المناصب ا في التدرج إلى وزادت فامت ملكشاه، إشاعة مقدمتھا وفيزاتنجا ا من الكثيرلھا خق حق، ً عاماثين ث رتهلعطاء، ا نظام منً بد العسكريقطاع ا نظام واستحداث المكوس، وإلغاءظالم الم وردعدل الملوك ال سياسة كتابه بتأليفياسية والسدارية ازاتهنجا اتوج و) نامة سياست( وضع الذي في وآرائه خبراتهصة خ والحكمدارة ا. الكتب دور بإنشاءعلمية ال الحركة شجع أنه كما كبار وتكريمعلم، ال مجالس فيلمشاركة وا فيھا،بلط وللعاملين ل الرواتب وفرض والمدارس، الشيعة حفيظة عليه أثارما مبھم، مذھ إلىنتمي ي الذينلشافعية اماّ سي و عھده في السنة علماءنھم مسماعيلية ا وخاصةادستبد با وحاشيتهسلطان ال واتھمه المذھبي،التعصب ب فاتھموهغتياله ا إلى أدىما مسلطة، بال.

الوزير نظام الملك ودوره في الحياة العامة في الدولة السلجوقية

  • View
    41

  • Download
    0

Embed Size (px)

DESCRIPTION

الوزير نظام الملك ودوره في الحياة العامة في الدولة السلجوقية

Citation preview

  • () ( )

    s'etatS qujlaS eht ni eloR siH dna kluM-lA maziN retsiniM ehT

    efiL cilbuP

    buR-lA ubA inaH

    . ude.uoq@bor-la-ubah: (//): (//):

    ( - ) .

    .

    ( ) .

    .

  • " "

    () ( )

    tcartsbA kluM-la maziN retsinim qujlaS eht no thgil eht stsac hcraeser sihT

    etipseD .efil larutluc dna evitartsinimda ,lacitilop eht ni elor sih dna ecnegilletni sih yb retsinim a gnieb fo noitibma sih dellifluf eh ,ytrevop ytriht detsal hcihw ,yrtsinim sih gniruD .snoitacifilauq lanosrep dna dna sexat dehsiloba eH .ecitsuj dna ytiruces ni tol a deveihca eh ,sraey eH .metsys yralas eht fo daetsni metsys yratilim laduef eht dehsilbatse 'sgniK( "heman-tasayeS" koob sih htiw stnemeveihca sih denworc dna noitartsinimda ni ecneirepxe sih fo mus eht sedulcni hcihw )seiciloP gnihsilbatse yb noitacude degaruocne eh taht ot noitidda nI .ycilop gnironoh ,stneduts dna srehcaet rof seiralas gniyap ,sloohcs dna seirarbil fo eno saw eh sa ,srewollof etaifahS eht yllaicepse sralohcs innuS eht gnisucca mih tsniaga leber ot )puorg aihS A( aileamsI eht del tahT .meht ynnaryt lacitilop fo mih desucca natluS eht dna ,citanaf gnieb fo mih .noitanissassa sih ot del hcihw

    .

    . .

    . :

    .

    . :

    . . .

  • () ( )

    ()

    () (/ ) () *

    () ** .() (- ( )- )

    " "

    ***

    - ) () ()

    ( ) : ( .: ( -) :

    .: ( ) () : *

    . ( -) ()

    .-: -) ( ) ()

    .: ( : ) . : **

    (( )/ .: (-)

    () : () () .:

    : ( - ) () () . .-:

    - ) . ( ***

    : . .: ( -) (.)

  • " "

    () ( )

    . () "

    .()"

    " ": () "

    ()". "

    .()"

    () " ()

    .()"

    (-) (.) ()

    .: : ( - ) () ()

    . .: () (): (- ) () ()

    . .: () ()( - ) (.) ()

    .: : () ()

    . : ( : ) .: () ()

  • () ( )

    ()" ":

    ** * (.)" ()

    - - : "

    .()"

    *** (- /-)

    " : () "

    "

    (.) () .: ( - )

    : * .

    .- : - : (-) ( )

    .: (-) . **

    . .-: ()

    .: (.) () .: () () .: (.) ()

    ( ) *** . : .

    .: (.) (/: ) .: () ()

  • " "

    () ( )

    ()"

    ": ()

    .() " (-/- )

    " " .() "

    ** .() "

    (- /-) :

    ":

    .()"

    "

    .: ( .) () .: (.) () : () ()

    .: (: ) .: () ()

    : ** . .-:

    .: () (): () : () ()

    .

  • () ( )

    .()"

    . .

    .(-/-)

    .() (/)

    .()( ) .

    ": " .()"

    .()"

    () : () () (. ) :

    .( ): () () () .: () ()

    .: .: () () .: (.) ()

  • " "

    () ( )

    (-/-) * ** " . ()

    .() " .()

    "

    " .() " .()"

    ":

    ( -/- ) *

    .- : . **

    .

    .-: () . : () ()

    .: .: () ()

    -) * (

    .

    .-: . .: (.) () .: (.) ()

  • () ( )

    .()"

    ":

    .() "

    .()

    () ( )

    .() - -

    ":

    .()"

    . ()" "

    .: ( ) () .: () .( ) : (.) ()

    .854 p .01.lov .noigiler fo aidepolcycnE .)7891( .klum la maziN )44( .: (.) () .: (.) () .: ( ) ()

  • " "

    () ( )

    .()

    .() - / -)

    () (. ()

    .

    ": - -

    .()"

    . " :

    ()" ":

    .() "

    ": ()"

    :

    .: () .: () .: ()

    ( - )

    .- : . .: () .: (.) () .: () .: () ()

  • () ( )

    " ": ()."

    .()" ":

    ()."

    " (- /-) (). "

    . .()

    .()"

    ( ) (/)

    " : ( ) . .() "

    .

    .: (.) () .( ) : (.) () .: (.) () .: ()

    ( )-: (.) ( ) ()

    .: (- ) .954 :p .01.lov .7891.noigiler fo aidepolcycnE .kluM la maziN )66(

    (. ) -: (.) ()

  • " "

    () ( )

    . .()

    .() .()" "

    . ( -)

    .() ( -)

    .()

    ( -) .()

    .()

    .() ( -) ( -)

    .() ( - )

    .()

    . : () .: () .-: () . -: () . : () . : () .: () .-: () .-: () .- : ()

  • () ( )

    .() " "

    .()" " ( -)

    .() ":

    .()"

    ( -/- )

    . ":

    . * " .

    .()

    .: () .: () . -: () . ()

    (-) (- : ) *

    . : ( -)

    () () . :

  • " "

    () ( )

    .

    .

    .

    .

    .()

    :

    .() .()

    ":

    .() "

    .-: () .- : () .: () .- : () ()

  • () ( )

    ": .()"

    ": ()

    ". * .()"

    ":

    ** . .() "

    ": * ": .()" .() "

    .() " ":

    .: () ( -) *

    .

    .: () () .: ()

    ( /) **

    .-: .

    .: (.) () .: () () .: () () .: () ()

  • " "

    () ( )

    ":

    .()"

    ()

    .()" " .()

    .()" "

    ()" .()

    .()" ": ":

    .()"

    .() " "

    .: (.) ()

    .854 :p .01 .lov .noigiler fo aidepolcycnE .)7891( .klum la maziN )22( .: (.) () .: () .: () () .: () . : (.) () .: () () .: (.) () .: ()

  • () ( )

    ": .()"

    () :

    .() .

    .()

    .()

    . .() (/: )

    (/) .()" ":

    (/) : ) .()( /)

    .: () ()

    .337 .p .8 .lov .acinatirB aidepolcycnE .)6891( .klum la maziN )22( .( ) -: (.) () .: () .( ) : (.) () .: (.) () .: () ()

  • " "

    () ( )

    .()( / .()

    { } " :

    ()..."

    .()

    *

    .() ( / )

    ( ) ( ) .()

    .() .()

    .: () . : () () . : (.) ()

    .: (-) : () () (. ) : (.) ()

    : (/: ) * .: ( ) .

    .: () () .954 p .01 .lov .)7891( .noigiler fo aidepolcycnE )66(

    . : () () .: ()

  • () ( )

    * (/ )

    .() .() () .

    : **

    .() "

    ()".

    : *

    -: . .

    () . : () () .: () .:

    : () : (.) () . -

    .: (.) . : () () ( - /- ) **

    .

    .-: . : () () .: () ()

  • " "

    () ( )

    ) (). () . (

    " () "

    ":

    " .()" ()" " "

    ) ": .()" (

    .

    " :

    .() " () .

    .

    .: () () . : () ()

    . -: .: () () .: () () .-: (.) () .: () () . -: (.) () .-: ()

    .: -:

  • () ( )

    .

    . ()

    . *(/) .()

    ( )

    . ()" () (- /- )

    ( - ) ()

    .

    ( /: ) *

    . : . : ( ) .

    () . : () () .: (.) :

    (. ) : (.) () : .(/) ()

    . - : (-)

    ( - ) .

  • " "

    () ( )

    " () ()

    . ()"

    "

    ... :

    . () " : : .

    . () .() " ":

    -/-) ()

    .: (.) () .: (.) () () . : () ()

    (.) : () . : . :

    .: () . -: (.) () : - ( ) ()

    .

  • () ( )

    ": (

    .() " ( ) .()

    .()

    .

    .()

    .() ( /) .

    ( ) )

    . (

    .

    .-: (.) () .: () () .: (.) ()

    .5p ,moc.yhposolihp milsum.www.ptth .kluM-la maziN .)9991( .newoB .H )44( )sdnalrehteN nedieL( ,llirb ,8 lov ,malsI fo aidepolcycnE eht morf

    5 p .moc.yhposolihp milsum.www.ptth .kluM-la maziN .)9991( .newoB .H )55(

  • " "

    () ( )

    .

    .

    .

    .(. ) (/ : ) . -

    ( -). . . ." ". (.) (/ ) . -

    .( -) (. . ). () ( : ) . -

    . . ( - )

    (.) (/ : ) . - (. - ) . . .

    (. ) (/ : ) . - (. ) . .

    .() (/ : ) . - . : . .

    (. -) . . .(.) . -

    (. -)

  • () ( )

    .() (/ : ). - (. - ) . : . .

    (. . ) (/: ) . - (. -) . .

    . .() (/: ). - .(-) . :

    .() . - .( -) .

    . . (.) (/ : ) . - (. - ).

    (. /) (/: ) . - . : .

    .(-) . (. ) (/ : ) . -

    (. - ) . (. .) ()/: ) . -

    (. - ) . . : . . . (. /) . -

    (. - ) . . : . .() . -

    . . . . .() . -

    . : . : .() . -

    . . . . . . . .() . - : . .() . -

    . . .

  • " "

    () ( )

    : .() . - . . .

    -ogacihC( ,8.lov .acinatirB aidepolcycnE .)6891( .kluM-la maziN - .)A.S.U

    weN( .01.lov .noigileR fo aidepolcycne .)7891( .kluM-la maziN - .)K.U-nodnoL ,kroY

    moc.yhposolihpmilsum.www.ptth .klum-la maziN .)9991( .newoB.H - .)sdnalrehteN -nediel( .llirB .8 lov .malsI fo aidepolcycnE eht morf