อ.ศจี�มาศ พูลทรั พูย์�รัาย์วิ�ชา หล กสูตรัการัศ�กษาปฐมวิ ย์ วิ�ทย์าล ย์ช�มชนรัะนอง

หน่�วยที่�� 8การประก�น่คุ�ณภาพ

ที่างการศึ�กษา

การัก�าหนดสูภาพูสู งคมไทย์ท�$พู�งปรัะสูงค�ในอนาคตวิ&าเป(น สู งคมท�$เข้*มแข้,งและม�

ด�ลย์ภาพู ใน 3 ด*าน ค-อ1. สั�งคุมคุ�ณภาพ ท�$ย์�ดหล กควิามสูมด�ล ควิามพูอด� สูามารัถสูรั*างคนท�กคนให*เป(นคนด� คนเก&ง พูรั*อมด*วิย์ค�ณธรัรัม 2. สั�งคุมแห�งภ�ม�ป�ญญาและการเร�ยน่ร�" ท�$เป1ดโอกาสูให*คนไทย์ท�กคนสูามารัถ

ค�ดเป(น ท�าเป(น ม�เหต�ผลสูามารัถเรั�ย์นรั *ได*ตลอดช�วิ�ต รั *เท&าท นโลก ต&อย์อด

ภม�ป4ญญาท*องถ�$นได*อย์&างเหมาะสูม3. สั�งคุมสัมาน่ฉั�น่ที่$และเอื้&'อื้อื้าที่รต่�อื้ก�น่ ท�$ด�ารังไวิ*ซึ่�$งค�ณธรัรัมและค�ณค&าข้องเอกล กษณ�สู งคมไทย์ท�$พู�$งพูาเก-7อกลก น รั *รั กสูาม คค� ม�จีารั�ตปรัะเพูณ�ท�$ด�งาม

ที่)าไมต่"อื้งม�การประก�น่คุ�ณภาพการศึ�กษา ???

การประก�น่คุ�ณภาพการศึ�กษาหมาย์ถ�ง การับรั�หารัจี ดการัและการั

ด�าเน�นก�จีกรัรัมตามภารัก�จีปกต�ข้องสูถานศ�กษา เพู-$อพู ฒนาค�ณภาพูข้องผ*เรั�ย์นอย์&างต&อเน-$อง สูรั*างควิามม $นใจีให*ผ*รั บบรั�การัทางการัศ�กษา ท 7งผ*รั บบรั�การัโดย์ตรัง ได*แก& ผ*เรั�ย์น ผ*ปกครัอง และผ*รั บบรั�การัทางอ*อม ได*แก& สูถานปรัะกอบการั ปรัะชาชน และสู งคมโดย์รัวิม

คุวามหมาย

1. ที่)าให"ประชาชน่ได้"ร�บข้"อื้ม�ลคุ�ณภาพการศึ�กษาที่��เช&�อื้ถื&อื้ได้" เก�ดควิามเช-$อม $นและสูามารัถต ดสู�นใจีเล-อกใช*บรั�การัท�$ม�ค�ณภาพูมาตรัฐาน2. ป1อื้งก�น่การจั�ด้การศึ�กษาที่��ไม�ม�คุ�ณภาพ ซึ่�$งจีะเป(นการัค�*มครัองผ*บรั�โภคและเก�ดควิามเสูมอภาคในโอกาสูท�$จีะได*รั บการับรั�การัการัศ�กษาท�$ม�ค�ณภาพูอย์&างท $วิถ�ง3. ที่)าให"ผู้�"ร�บผู้�ด้ชอื้บใน่การจั�ด้การศึ�กษาม��งบร�หารจั�ด้การศึ�กษาสั��คุ�ณภาพและมาต่รฐาน่อื้ย�างจัร�งจั�ง ซึ่�$งม�ผลให*การัศ�กษาม�พูล งท�$จีะพู ฒนาปรัะชากรัให*ม�ค�ณภาพูอย์&างเป(นรัปธรัรัมและต&อเน-$อง

คุวามสั)าคุ�ญข้อื้งการประก�น่คุ�ณภาพการศึ�กษา

การประก�น่คุ�ณภาพการศึ�กษาข้อื้งโรงเร�ยน่ ค-อ การัให*หล กฐาน ข้*อมล แก&ปรัะชาชนวิ&าบ�คคลในโรังเรั�ย์นท�างานอย์&างเต,มควิามสูามารัถเพู-$อให*ผ*ปกครัอง น กเรั�ย์น และสูาธารัณชนม $นใจีวิ&าน กเรั�ย์นน&าจีะม�ค�ณภาพูตามท�$รัะบ�ไวิ*ในหล กสูตรัและมาตรัฐานค�ณภาพูการัศ�กษา และสูามารัถด�าเน�นการัให*เก�ดค�ณภาพูการัศ�กษาตามบทบาทหน*าท�$ข้องครัในรัะบบการัปรัะก นค�ณภาพูภาย์ใน และรัะบบการัปรัะก นค�ณภาพูภาย์นอก พูรั*อมท 7งม�การัพู ฒนาอย์&างต&อเน-$อง

1. การกระจัายอื้)าน่าจั (Decentralization)

2. การเป6ด้โอื้กาสัการม�สั�วน่ร�วมใน่การที่)างาน่ (Participation)

3. การแสัด้งภาระร�บผู้�ด้ชอื้บที่��ต่รวจัสัอื้บได้" (Accountability)

หล�กการใน่การด้)าเน่�น่การประก�น่คุ�ณภาพการศึ�กษา

รัะบบการัปรัะก นค�ณภาพูการัศ�กษาไทย์ตามพูรัะรัาชบ ญญ ต�การัศ�กษา

แห&งชาต� พู.ศ. 2542 มาตรัา 47 ปรัะกอบด*วิย์ 2 รัะบบ ค-อ

1. ระบบการประก�น่คุ�ณภาพภายใน่

2. ระบบการประก�น่คุ�ณภาพภายน่อื้ก

ระบบและกระบวน่การประก�น่คุ�ณภาพการศึ�กษา

ระบบการประก�น่คุ�ณภาพภายใน่ หมาย์ถ�ง รัะบบการัปรัะเม�นผล และการัต�ดตามตรัวิจีสูอบค�ณภาพูและมาตรัฐานการัศ�กษาข้องสูถานศ�กษาจีากภาย์ในโดย์บ�คลากรัข้องสูถาน

ศ�กษาน 7นเองหรั-อโดย์หน&วิย์งานต*นสู งก ดท�$ม�หน*าท�$ก�าก บดแลสูถาน

ศ�กษาน 7น (พูรัะรัาชบ ญญ ต�การัศ�กษาแห&งชาต� พู.ศ. 2542 : มาตรัา 4)***สัถืาน่ศึ�กษาจัะต่"อื้งพ�ฒน่าระบบการประก�น่คุ�ณภาพภายใน่ให"เป8น่สั�วน่หน่��งข้อื้งกระบวน่การบร�หารและการปฏิ�บ�ต่�งาน่ ***

การประก�น่คุ�ณภาพภายใน่

1. จี�ดม�&งหมาย์ข้องการัปรัะก นค�ณภาพูภาย์ใน ค-อ การัท�$สูถานศ�กษารั&วิมก นพู ฒนาปรั บปรั�ง

ค�ณภาพูให*เป(นไปตามมาตรัฐานการัศ�กษา ไม�ใช�การจั�บผู้�ด้หร&อื้ที่)าให"บ�คุลากรเสั�ยหน่"า โด้ยเป1าหมาย

สั)าคุ�ญอื้ย��ที่�� การพ�ฒน่าคุ�ณภาพให"เก�ด้ข้�'น่ก�บผู้�"เร�ยน่2. การัปรัะก นค�ณภาพูการัศ�กษา เป8น่สั�วน่หน่��งข้อื้งกระบวน่การบร�หารจั�ด้การและการที่)างาน่

ข้อื้งบ�คุลากรที่�กคุน่ใน่สัถืาน่ศึ�กษาไม�ใช�เป8น่กระบวน่การที่��แยกสั�วน่มาจัากการด้)าเน่�น่งาน่ต่ามปกต่�

ข้อื้ง สูถานศ�กษาโดย์สูถานศ�กษาจีะต*องวิางแผนพู ฒนาและแผนปฏิ�บ ต�การัท�$ม�เป;าหมาย์ช ดเจีน ท�าตาม

แผนตรัวิจีสูอบปรัะเม�นผลและพู ฒนาปรั บปรั�งอย์&างต&อเน-$อง เป(นรัะบบท�$ม�ควิามโปรั&งใสูและม�จี�ตสู�าน�ก

ในการัพู ฒนาค�ณภาพูการัท�างาน 3. การประก�น่คุ�ณภาพเป8น่หน่"าที่��ข้อื้งบ�คุลากรที่�กคุน่ใน่สัถืาน่

ศึ�กษา เช&น ผ*เรั�ย์น ช�มชน เข้ตพู-7นท�$การัศ�กษา หรั-อหน&วิย์งานท�$ก�าก บดแลเข้*ามาม�สู&วินรั&วิมในการัก�าหนด

เป;าหมาย์ วิางแผน ต�ดตามปรัะเม�นผลพู ฒนาปรั บปรั�ง ช&วิย์ก นค�ด ช&วิย์ก นท�า ช&วิย์ก นผล กด นให*

สูถานศ�กษาม�ค�ณภาพู

หล�กการสั)าคุ�ญข้อื้งการประก�น่คุ�ณภาพภายใน่ข้อื้งสัถืาน่ศึ�กษา

1. การคุวบคุ�มคุ�ณภาพ เป(นการัก�าหนดมาตรัฐานค�ณภาพูการัศ�กษาข้องสูถานศ�กษาเพู-$อพู ฒนาสูถานศ�กษาให*เข้*าสู&มาตรัฐาน2. การต่รวจัสัอื้บคุ�ณภาพ เป(นการัตรัวิจีสูอบ และต�ดตามผลการัด�าเน�นงานข้องสูถานศ�กษาให*เป(นไปตามมาตรัฐานท�$ก�าหนด3. การประเม�น่คุ�ณภาพ เป(นการัปรัะเม�นค�ณภาพูการัศ�กษาข้องสูถานศ�กษาโดย์สูถานศ�กษาและหน&วิย์งานต*นสู งก ดในรัะด บเข้ตพู-7นท�$การัศ�กษาฯ และรัะด บกรัะทรัวิง

กระบวน่การการประก�น่คุ�ณภาพภายใน่

กระบวน่การประก�น่คุ�ณภาพภายใน่ต่ามแน่วคุ�ด้ข้อื้งหล�กการบร�หารที่��เป8น่กระบวน่การคุรบวงจัร

(PDCA)

1. ข้�'น่การเต่ร�ยมการ - การัเตรั�ย์มควิามพูรั*อมข้องบ�คลากรั - การัแต&งต 7งคณะกรัรัมการัผ*รั บผ�ดชอบในการัปรัะสูาน

งาน ก�าก บดแล ช&วิย์เหล-อสูน บสูน�น2. ข้�'น่การด้)าเน่�น่งาน่ประก�น่คุ�ณภาพภายใน่

- การัวิางแผน - การัปฏิ�บ ต�ตามแผน - การัตรัวิจีสูอบปรัะเม�นผล - การัน�าผลการัปรัะเม�นมาปรั บปรั�งงาน

3. ข้�'น่การจั�ด้ที่)ารายงาน่ประเม�น่ต่น่เอื้งหร&อื้รายงาน่ประจั)าป: (SAR)

ข้�'น่ต่อื้น่การด้)าเน่�น่การประก�น่คุ�ณภาพภายใน่

การประเม�น่คุ�ณภาพภายน่อื้ก

การประเม�น่คุ�ณภาพภายน่อื้ก ค-อ การัปรัะเม�นค�ณภาพูการัจี ดการัศ�กษา การัต�ดตาม การัตรัวิจีสูอบค�ณภาพูและมาตรัฐานการัศ�กษาข้องสูถานศ�กษา โดย์ผ*ปรัะเม�นภาย์นอกท�$ได*รั บการัรั บรัองจีากสู�าน กงานรั บรัองมาตรัฐานและปรัะเม�นค�ณภาพูการัศ�กษา (องค�การัมหาชน) หรั-อ สูมศ เพู-$อจีะน�าไปสู&การัเข้*าถ�งค�ณภาพูการัศ�กษาด*วิย์ควิามเป(นกลาง เพู-$อสูรั*างสูรัรัค�พู ฒนาค�ณภาพูและมาตรัฐานการัศ�กษาอย์&างแท*จีรั�ง

ปรัะการัท�$ 1 เป(นการัสู&งเสูรั�มให*สูถานศ�กษาพ�ฒน่าเข้"าสั��เกณฑ์$มาต่รฐาน่และพู ฒนาตนเองให*เต,มตามศ กย์ภาพูอย์&างต&อเน-$อง        ปรัะการัท�$ 2 เพ��มคุวามม��น่ใจัและคุ�"มคุรอื้งประโยชน่$ให"ผู้�"ร�บบร�การที่างการศึ�กษาวิ&าสูถานศ�กษาได*จี ดการัศ�กษาม�&งสู&ค�ณภาพูตามมาตรัฐานการัศ�กษาท�$เน*นให*ผ*เรั�ย์นเป(นคนด� ม�ควิามสูามารัถ และม�ควิามสู�ข้เพู-$อเป(นสูมาช�กท�$ด�ข้องสู งคม        ปรัะการัท�$ 3 สูถานศ�กษาและหน&วิย์งานท�$ก�าก บดแล เช&น คณะกรัรัมการัสูถานศ�กษา หน&วิย์งานต*นสู งก ด สู�าน กงานเข้ตพู-7นท�$การัศ�กษา รัวิมท 7งหน่�วยงาน่ที่��เก��ยวข้"อื้งและช�มชน่ที่"อื้งถื��น่ม�ข้"อื้ม�ลที่��จัะช�วยต่�ด้สั�น่ใจัใน่การวางแผู้น่และด้)าเน่�น่การเพู-$อพู ฒนาค�ณภาพูการัศ�กษาข้องสูถานศ�กษาให*เป(นไปในท�ศทางท�$ต*องการัและบรัรัล�เป;าหมาย์ตามท�$ก�าหนด         ปรัะการัท�$ 4 หน&วิย์งานท�$เก�$ย์วิข้*องในรัะด บนโย์บาย์ม�ข้*อมลสู�าค ญในภาพูรัวิมเก�$ย์วิก บค�ณภาพูและมาตรัฐานข้องสูถานศ�กษาท�กรัะด บท�กสู งก ด เพู-$อใช*เป(นแนวิทางในการัก)าหน่ด้แน่วน่โยบายที่างการศึ�กษาและการจั�ด้สัรรงบประมาณเพ&�อื้การศึ�กษาอื้ย�างม�ประสั�ที่ธิ�ภาพ

คุวามสั)าคุ�ญข้อื้งการประเม�น่คุ�ณภาพภายน่อื้ก

การัปรัะเม�นค�ณภาพูภาย์นอกปรัะกอบด*วิย์ข้ 7นตอนใหญ&ๆ 3 ข้ 7นตอน ค-อ

1. ก�อื้น่การต่รวจัเย��ยมสัถืาน่ศึ�กษา 2. ระหว�างการต่รวจัเย��ยมสัถืาน่

ศึ�กษา 3. หล�งการต่รวจัเย��ยมสัถืาน่ศึ�กษา

กระบวน่การประเม�น่คุ�ณภาพภายน่อื้ก

ก�อื้น่การต่รวจัเย��ยมสัถืาน่ศึ�กษา

ศึ�กษา ว�เคุราะห$ข้"อื้ม�ล

น่�ด้ว�น่ต่รวจัเย��ยม

ที่�มผู้�"ประเม�น่

รวบรวมข้"อื้ม�ล- SSR- แบบสั)ารวจั- ข้"อื้ม�ล

อื้&�น่ๆก)าหน่ด้

ข้อื้บเข้ต่การประเม�น่

ระหว�างการต่รวจัเย��ยมสัถืาน่ศึ�กษา

น่)าเสัน่อื้ผู้ลการต่รวจัเย��ยม

โด้ยวาจัา

ที่�มผู้�"ประเม�น่ไปโรงเร�ยน่

ช�'แจังบ�คุลากรใน่โรงเร�ยน่

ด้)าเน่�น่การ สั�งเกต่

สั�มภาษณ$ ด้�เอื้กสัาร

ว�เคุราะห$สัร�ป

หล�งการต่รวจัเย��ยมสัถืาน่ศึ�กษา

แก"ไข้ปร�บปร�งรายการ(ถื"าม�)

หน่�วยงาน่เข้�ยน่รายการ

การต่รวจัเย��ยม

สั�งสัถืาน่ศึ�กษาต่รวจัสัอื้บและโต่"

แย"ง

พ�จัารณาข้"อื้โต่"แย"งข้อื้งสัถืาน่ศึ�กษา

สั�งสัมศึ. ผู้�"ที่รงคุ�ณว�ฒ�

พ�จัารณา

สั�งสัมศึ.พ�จัารณาร�บรอื้งและ

เผู้ยแพร�

วิ�ธ�การัและเกณฑ์�การัปรัะเม�นค�ณภาพูภาย์นอกสูถานศ�กษาข้ 7นพู-7นฐานป@ ๒๕๔๙ ๒๕๕๓ เพู-$อการัจี�าแนกผลการัจี ดการัศ�กษาข้อง–สูถานศ�กษาวิ&าได*มาตรัฐานหรั-อไม& โดย์ได*รั บอน�ม ต�จีากคณะกรัรัมการับรั�หารั สูมศ. โดย์ให*พู�จีารัณาจีากเกณฑ์�ต&อไปน�7

1. การประเม�น่อื้�งเกณฑ์$ ให*พู�จีารัณาตามมาตรัฐาน ต วิบ&งช�7 และเกณฑ์�การัพู�จีารัณาท�$ สูมศ. ก�าหนด โดย์จีะม�การัสูรั�ปผลท 7งในรัะด บต วิบ&งช�7และรัะด บมาตรัฐาน

2. การประเม�น่อื้�งสัถืาน่ศึ�กษา ให*พู�จีารัณาจีากการัท�$สูถานศ�กษาด�าเน�นการัตามข้*อเสูนอข้อง สูมศ. และพู ฒนาการัข้องค�ณภาพูข้องสูถานศ�กษา ตลอดจีนม�ผลการัด�าเน�นงานบรัรัล�มาตรัฐาน / เป;าหมาย์ตามแผนงานข้องสูถานศ�กษา รัวิมท 7งการัม�ควิามตรัะหน กในควิามสู�าค ญและควิามพูย์าย์ามในการัพู ฒนาสู&มาตรัฐานข้องสูถานศ�กษา

เกณฑ์$การประเม�น่คุ�ณภาพภายน่อื้กระด้�บการศึ�กษาข้�'น่พ&'น่ฐาน่รอื้บที่��สัอื้ง (พ.ศึ. ๒๕๔๙ ๒๕๕๓ – )

การประเม�น่คุ�ณภาพภายน่อื้ก

รอื้บสัาม พ.ศึ. 2554 -2558

แน่วคุ�ด้สั)าคุ�ญการประเม�น่คุ�ณภาพภายน่อื้กรอื้บสัาม(2554-2558)

เพ&�อื้ย&น่ย�น่คุ�ณภาพต่ามสัภาพจัร�งข้อื้งสัถืาน่ศึ�กษา เฉัล��ย 3 ป: ย"อื้น่หล�ง

เพ&�อื้สัะที่"อื้น่อื้�ต่ล�กษณ$ข้อื้งสัถืาน่ศึ�กษา

ประเด้Cน่สั)าคุ�ญข้อื้งการประเม�น่คุ�ณภาพภายน่อื้กรอื้บสัาม

ประเด้Cน่ที่�� 1 ประเม�น่แบบอื้�งเกณฑ์$ต่ามจั�ด้เน่"น่ข้อื้งสัถืาน่ศึ�กษา

(ว�ต่ถื�ประสังคุ$พ�เศึษ)

ประเด้Cน่ที่�� 2 ให"ประเม�น่คุ�ณภาพภายน่อื้กจัากผู้ลการจั�ด้การศึ�กษาเป8น่หล�ก

(ร"อื้ยละ 75) ใช"ข้"อื้ม�ลเฉัล��ยย"อื้น่หล�ง 3 ป:

ประเด้Cน่ที่�� 3 ใน่เช�งกระบวน่การ(ร"อื้ยละ 25)ให"คุวามสั)าคุ�ญก�บคุ�ณภาพคุร�

คุ�ณภาพและคุวามพร"อื้มข้อื้งผู้�"เร�ยน่ การสัอื้น่ที่��เน่"น่ผู้�"เร�ยน่เป8น่สั)าคุ�ญ คุณะกรรมการ

สัถืาน่ศึ�กษา ผู้�"บร�หารและการประก�น่คุ�ณภาพภายใน่

ประเด้Cน่ที่�� 4 ให"ประเม�น่ต่ามสัภาพจัร�ง โด้ยว�ธิ�การและข้"อื้ม�ลที่�'งเช�งปร�มาณและเช�ง

คุ�ณภาพ

ประเด้Cน่ที่�� 5 ให"ประเม�น่โด้ยการย&น่ย�น่ SAR (ที่��ถื�กต่"อื้ง เช&�อื้ถื&อื้ได้"สัะที่"อื้น่สัภาพ

จัร�ง)เพ&�อื้กระต่�"น่ให"การประก�น่คุ�ณภาพภายใน่ม�คุวามเข้"มแข้Cง

ประเด้Cน่ที่�� 6 ลด้จั)าน่วน่ต่�วบ�งช�'และจั)าน่วน่มาต่รฐาน่สั)าหร�บการประก�น่คุ�ณภาพ

ภายน่อื้กโด้ยถื�ายโอื้น่ต่�วบ�งช�'และมาต่รฐาน่เก��ยวก�บป�จัจั�ยน่)าเข้"าและกระบวน่การให"

อื้ย��ใน่ระบบประก�น่คุ�ณภาพภายใน่

มาต่รฐาน่การประเม�น่คุ�ณภาพภายน่อื้กรอื้บสัาม(พ.ศึ.2554-2558) ระด้�บการศึ�กษาข้�'น่พ&'น่ฐาน่

มาต่รฐาน่ น่)'าหน่�ก1. ผู้�"เร�ยน่ม�คุ�ณธิรรมจัร�ยะธิรรมและคุ�าน่�ยมที่��พ�ง

ประสังคุ$ (3 ต่บช.)

15

2. ผู้�"เร�ยน่ม�สั�ข้ภาพกายและสั�ข้ภาพจั�ต่ที่��ด้� (2 ต่บช.) 10

3. ผู้�"เร�ยน่ม�คุวามใฝ่Eร�"ใฝ่Eเร�ยน่ (3 ต่บช.) 15

4. ผู้�"เร�ยน่คุ�ด้เป8น่ (3 ต่บช.) 15

5. ผู้�เร�ยน่ม�ผู้ลสั�มฤที่ธิ�Gต่ามหล�กสั�ต่ร (8 ต่บช.) 20

6. การบร�หารและการพ�ฒน่าสัถืาน่ศึ�กษา (4 ต่บช.) 15

7. การประก�น่และการพ�ฒน่าคุ�ณภาพภายใน่ (3

ต่บช.)

10

รวม 100