โลจสตกส ยทธศาสตรการพฒนาภาคเหนอ

รศ.ดร.อภชาต โสภาแดง คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

A Sopadang 1

เนอหาการบรรยาย

• นยามและความหมาย

• ยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกส ระดบประเทศและของภาคเหนอ

• โลจสตกสอตสาหกรรม

• ประสบการณแนวทางปฏบตทเปนเลศ (Best Practices) การจดการโลจสตกสอตสาหกรรม

• บทสรป

A Sopadang 2

การจดการโซอปทานและโลจสตกส

A Sopadang 3

ลกษณะของการด าเนนกจกรรมทางธรกจ

Raw material suppliers

Intermediate component

manufacturing

End-product manufacturer

Wholesalers, distributor Retailers

Product & service flow

Recycling & return

Information/planning/activity integration

Transportation & storage activities A Sopadang 4

A Sopadang 5

โซอปทาน – Supply Chain

• โซอปทาน หรอเครอขายผขายปจจยการผลต (Supply Chain) จะประกอบไปดวยทกๆขนตอนทเกยวของกบการตอบสนองความตองการของลกคา ซงไมเพยงแตผผลตและผจดสงวตถดบเทานน แตยงรวมถงสวนของผขนสง คลงสนคา พอคาคนกลาง และลกคาอกดวย

• การจดการโซอปทาน (Supply chain management) คอ การออกแบบ การวางแผนปฏบตการ การควบคมตดตามกจกรรมในโซอปทาน โดยมวตถประสงคในการสรางคณคา ในการแขงขน และยกระดบงานสากล การปรบอปทานใหสอดคลองกบอปสงคและการวดการปฏบตงาน

A Sopadang 6

จดก าเนดของการจดการโซอปทาน

Traditional mass manufacturing

(1950s)

Inventory management & cost containment

(1960s)

JIT, TQM, BPR, supplier & customer alliances (1980s)

Supply chain relationship formation and extension (1990s)

Increased supply chain capability (2000s)

Principles of supply chain management - A Balance Approach; Wisner J., D., 2006

A Sopadang 7

องคประกอบหลกของการจดการโซอปทาน

• การจดหาและการจดซอ (Procurement and Purchasing) – การจดการผสงมอบ

• การด าเนนการ (Operation) – การพยากรณความตองการสนคา

– การจดการความตองการ การผลต และ การบรการ

– การจดการสนคาคงคลง

• การแจกจาย (Distribution) – การจดการการขนสง

– การจดการลกคา

• การบรณาการ (Integration) A Sopadang 8

การจดการโลจสตกส

• การจดการโลจสตกส (Logistics Management) ถอวาเปนสวนหนงของกระบวนการโซอปทาน รวมตงแตกระบวนการวางแผน การด าเนนการ การควบคมประสทธภาพและประสทธผล การเคลอนยาย การจดเกบสนคา การบรการ และสารสนเทศจากจดเรมตนไปยงจดทมการใชงาน โดยทสอดคลองกบความตองการของผบรโภค

A Sopadang 9

การไหลเวยนของสนคาและขอมลขาวสาร

A Sopadang 10

ยทธศาสตรการพฒนาระบบโลจสตกส ระดบประเทศและของภาคเหนอ

A Sopadang 11

ทมา: NESDB

แนวโนมบรบทภายในประเทศในอนาคต

• การหยดชงกของโซอปทาน (Supply Chain Disruption) จากปจจยเสยงภายในประเทศ

• ประเทศไทยมการเชอมโยงทางการคากบประเทศเพอนบานเพมขน

• ความรนแรงของการขาดแคลนแรงงานและแนวโนมคาจางแรงงานทสงขน

• ภาคธรกจไทยมระดบความตนตวทสงตอแนวโนมการเปดตลาด AEC

• การเตบโตของเมองทไมมการวางแผนและการจดการอยางเปนระบบ

A Sopadang 12

A Sopadang 13

ทมา: NESDB

แนวโนมบรบทภายนอกประเทศในอนาคต

• ศนยกลางกจกรรมการคาของโลกเคลอนยายมาส GMS จน และ อาเซยน

• แนวโนมเศรษฐกจเพอนบานของไทยเตบโตในอตราทสงและเปนตลาดทสนคาไทยไดรบความนยม

• ความรวมมอระหวางประเทศเพอผลกดนใหเกดนคมและทาเรอขนาดใหญแหงใหมของภมภาคททวาย

• การลดความเหลอมล าทางเศรษฐกจระหวางกลมประเทศใน GMS และ AEC รวมถงการขยายฐานการคาและการบรการไปยงประเทศทมก าลงซอสงขน

A Sopadang 14

A Sopadang 15

A Sopadang 16

การเพมประสทธภาพโลจสตกสและโซอปทานภาคการผลต

1. Supply Chain Optimization พฒนาการเชอมโยงระหวางองคกรตลอดโซอปทาน

2. Internal Process Improvement การพฒนาประสทธภาพโลจสตกสภายในองคกร

3. Logistics Capacity Building การพฒนาขดความสามาถดานโลจสตกส เปดการอบรมดานโลจสตกส

4. Industrial Trade Facilitation การสรางปจจยเออเพอสนบสนนการประกอบการของภาคอตสาหกรรม เชน การสงเสรมการจดตงเขตเศรษฐกจพเศษชายแดน (Special Border Economic Zone) โดยเตรยมน ารองเขตเศรษฐกจพเศษเมยวด พมา ทแมสอด จ. ตาก และสงเสรมพฒนาอตสาหกรรมหลงทา (ปากบารา) เปนตน

http://www.logisticsdigest.com/article/industry-outlook/ A Sopadang 17

โครงการพฒนาระบบบรหารจดการโลจสตกส กลมจงหวดเชอมโยง GMS และ AEC

A Sopadang 18

เชยงราย

เปาหมายการพฒนาของกลมจงหวดภาคเหนอตอนบน

แมฮองสอน

เชยงใหม

ล าพน ล าปาง

West gate, Natural Corridor

Metropolitan, MICE city, Creative

Tourism

Triplet Town

Land Logistics Hub, Energy Hub, ICD, Clean Industry

Industrial Estate, Heritage City

พะเยา

Gateway, Border Trade, NSEC, Special

Economic Zone

Eco Tourism, Lanna Culture

แพร

นาน

Rail Hub

Culture Tourism

Border Trade

A Sopadang 19

A Sopadang 20

ยทธศาสตรการพฒนาดานโลจสตกสกลมจงหวดภาคเหนอตอนบน 1

ศนยกลางการคา

การทองเทยว

และการลงทน

• โครงการเชอมโยงเสนทางคมนาคมระหวางประเทศทงทางบก ทางนา และทางอากาศ ภายในกลมจงหวด

• การพฒนาโครงสรางพนฐานของแหลงทองเทยวและการเชอมตอการขนสงสนคาและคน

• โครงการจดตงศนยฝกอบรมดานโลจสตกสของกลมภาคเหนอตอนบน 1

• โครงการพฒนาเชอมโยงผประกอบการและนกลงทนเพอขยายการลงทนในอตสาหกรรมเปาหมาย

โดดเดน

วฒนธรรม

ลานนา

• โครงการเสรมสรางและปรบแตงอตลกษณเพอการสรางเสนหการทองเทยว การคา และการลงทน

• โครงการพฒนาทศทางการสรางอตลกษณผลตภณฑ การตลาด และการทองเทยว

สงคมนาอย

ทกถนท

• โครงการยกระดบและขยายผวจราจรเสนทางเชยงใหม-เชยงราย

• โครงการยกระดบและขยายผวจราจรเสนทางเชยงใหม-แมฮองสอน

• โครงการจดทามาตรฐานประสทธภาพการบรการดานโลจสตกส

• โครงการ Lanna Health Hub และผลตภณฑเพอสขภาพ

กลมจงหวดภาคเหนอตอนบน 1

การเชอมโยง

• การเชอมโยงผานพมาส BIMSTEC

• การเชอมโยงไปสสวนตางๆของประเทศและ โลกผาน Aviation Hub

• การเชอมโยงเสนทางขนสงทางบกผาน Land Logistics Hub

BIMSTEC, GMS, AEC

โครงการขนาดใหญของภาครฐ (Northern Land Port, High Speed Train,

West Gate Corridor) A Sopadang 21

A Sopadang 22

แนวคดของการพฒนากลมจงหวดภาคเหนอตอนบน 1

การพฒนาเมอง

การพฒนา

ดานเกษตร/

อตสาหกรรม

การทองเทยว

เชงรก

A Sopadang 23

การพฒนาเมอง -City Development plan, ผงเมองรวม, การใชพนท, แนวการขยายเมอง, เมองตนนาสะอาดหลายวตถประสงค, เมองสะอาดปลอดภย -Hub and Spoke / Multimodal Channel / Logistics Infrastructure Improvement, โครงขายถนน-รถไฟ เชอมโยงภมภาค, รถไฟความเรวสง, ถนนเลยงเมอง, ศนยกลางการขนสงทางถนน-ทางราง-การบน, อโมงค -Urban Transport & Regional Connectivity, ขนสงมวลชน, ชนสงระหวางเมอง -New City, เมองใหมเชยงใหม -Border City and Economic Zone, ดานพรมแดน, ดานผอนปรน, One Stop Service -Hub Development, ศนยกลางการศกษา, ศนยกลางการแพทย, ศนยกลางพลงงาน -Natural Resource Management, การจดการแหลงนา, การจดการปาและตนนา

การพฒนาดานการเกษตรและอตสาหกรรม -Regional Value Chain & Supply Chain, เชยงใหมเมองศนยกลางการคาและการลงทน เชอมโยง 7 จงหวด (ผลต/สนบสนน) -Clean & Green Industry, ครวสะอาด AEC, Smart Farm, เศรษฐกจพอเพยง-เกษตรอนทรย, ลาปางเมองนตมอตสาหกรรมสะอาด, นคมอตสาหกรรมชายแดน -Cluster & Standard Development, คลสเตอรอตสาหกรรม, มาตรฐานอตสาหกรรม, มาตรฐานสงเสรมการลงทน, แปรรปผลตภณฑการเกษตร -Innovation & Value Chain Management, Science Park, มลคาเพม -OTOP & SMEs Promotion, OTOP 5 ดาว, คลสเตอร SMEs

การพฒนาการทองเทยวเชงรก -Lanna Culture Export, การประชาสมพนธเชงรก, การสงออกวฒนธรรมผานสอ -Regional Tourism, MICE City, การหมนเวยนนกทองเทยวแบบบรณาการ, การสรางเครอขายการทองเทยว, ทองเทยวเชงสรางสรรค, ผลกดนให OSM N1-N2 เปนแหลงทองเทยวของ AEC -Live Museum, เชยงใหมเมอง 700 ป, วถแมฮองสอน, แพรแหระเบด, นานเมองเกา -Creative Destination (Man-Made, Sufficient Community, etc), Singapore Model, เมองพอเพยง, เมองอนรกษ -Sport & Recreation Import, มหกรรมกฬา, เมองนาอย, พนทสรางสรรค

24 A Sopadang

ตวแบบการพฒนาระบบโลจสตกส

25

ระบบโลจสตกสระดบจงหวดและกลมจงหวด

โครงสรางพนฐานของจงหวดและกลมจงหวด

ผใหบรการทางดานโลจสตกสของจงหวดและกลมจงหวด

กฎหมาย, กฎระเบยบ และสถาบนระดบจงหวดท

เกยวของ

ผผลตสนคา/บรการ

และลกคาจงหวดและกลมจงหวด

ทมา: ปรบจากแนวคดของ รศ.ดร.รธร พนมยงค A Sopadang

โลจสตกสอตสาหกรรม

A Sopadang 26

กจกรรมหลกทางดานโลจสตกส

• การใหบรการลกคา • การจดซอ/ จดหา • การสอสาร/ การสงซอ • การขนสง • การเลอกสถานท/ การจดเกบสนคา • การพยากรณความตองการ/ การวางแผน • การจดการสนคาคงคลง • การจดการวตถดบ/ การบรรจ • ระบบโลจสตกสยอนกลบ

A Sopadang 27

ตนทนกจกรรมโลจสตกส (Logistics Cost)

• ตนทนใหการบรการพจารณาทตนทนเสยโอกาสในการขาย • ตนทนการขนสงพจารณาตามลกคา ผลตภณฑ ชองทางการกระจายสนคา • ตนทนสนคาคงคลงเปนตนทนแปรผนตามจ านวนสนคา และสถานทตง

ของคลงสนคา • ตนทนกระบวนการสงซอและกระบวนการสารสนเทศ เปนตนทนท

เกยวของกบค าสงซอการตดตอสอสารและการพยากรณอปสงค เพอระดบการบรการทด

• ตนทนปรมาณเปนตนทนเกยวของกบการจดหาผลตภณฑ และ ความเปลยนแปลงของค าสงซอของลกคา

28 A Sopadang

ตนทนรวมของกจกรรมโลจสตกส

การขนสง; 46%

การบรรจหบหอ; 5%

การรบสนคาเขา-

ออก; 6%

คลงสนคา; 26%

การด าเนนการตาม

ค าสงซอ; 3%

การบรหาร; 4%

การบรหารคลงสนคา;

10%

สดสวนตนทน

A Sopadang 29

ทมา: เอกสารประกอบการบรรยาย ‘การจดท า Roadmap โลจสตกสอตสาหกรรม’ ผอ.อนงค กพร. A Sopadang 30

A Sopadang 31

โครงสรางการวเคระหตนทนโลจสตกส

การบรการลกคา

การพยากรณควมตองการ

สนคา

การจดการสนคาคงคลง

การสอสาร

การจดการวตถดบ

กระบวนการสงซอสนคา

การบรหารคลงสนคา

การบรรจภณฑ

การเลอกท าเลทตงโรงงาน

และคลงสนคา

การจดซอวตถดบ

การจดการโลจสตกส

ยอนกลบ

การขนสง

การสนบสนนดานอะไหล

และบรการ

ตนทนการใหบรการลกคา

การบรการลกคา

การสนบสนนอะไหลและบรการ

สนคาสงคน

ตนทนการขนสง

การขนสงสนคา

ตนทนคลงสนคา

การบรหารคลงสนคา

การเลอกท าเลทตงโรงงาน

ตนทนการสงซอและขอมลการสงซอ

กระบวนการการสงซอสนคา

การสอสาร

การพยากรณความตองการสนคา

ตนทนการเกบรกษาสนคาคงคลง

การจดการสนคาคงคลง

การบรรจภณฑ

การจดการโลจสตกสยอนกลบ

ตนทนการจดซอ

การจดการวตถดบ

การจดซอวตถดบ

ตนทนการใหบรการ+ตนทนการสงซอและขอมลการสงซอ+

ตนทนการจดซอ = ตนทนการบรหารจดการโลจสตกส

ตนทนการบรหาร

จดการโลจสตกส

+

ตนทนการถอครองสนคาคงคลง

+

ตนทนการบรหารคลงสนคา

+

ตนทนการขนสง

ตนทนทงหมด

=

ตนทนโลจสตกส

ตนทนรวมทงหมด

A Sopadang 32

โครงสรางตนทนสนคาหตถอตสาหกรรมไทย

33

ตนทนการผลต 63.53%

ตนทนโลจ

สตกส

17.74%

ตนทนการขาย 15.51%

ตนทนอนๆ

3.22%

ตนทนการขนสง 32.80% •คาใชจายในการขนสงสนคาใหลกคา

•คาใชจายในการจางผใหบรการขนสง

ตนทนการบรหารคลงสนคา 18.30% •คาใชจายในการเกบสนคาเขาคลง

•เงนเดอนของพนกงานแผนก

คลงสนคา

•คาใชจายในการเชาคลงสนคา

ตนทนการบรหารจดการโลจสตกส

21.48% •คาใชจายในการจดซอจดหา

•เงนเดอนพนกงานแผนกจดซอ

ตนทนการในการถอครองสนคาคงคลง

27.42% •คาใชจายในการถอครองสนคาคงคลง

•คาใชจายในการควบคมสนคาคงคลง

•คาใชจายในการเกบรกษาสนคาคงคลง

ปจจยทมผลตอตนทนโลจสตกสของหตถอตสาหกรรมไทย ชนมเจรญ แสวงรตน, เสรมเกยรต จอมจนทรยอง, อภชาต โสภาแดง,

A Sopadang

ความสญเสย 7 Wastes

1. ของเสย Defect 2. การผลตทมากเกนความจ าเปน Over Production 3. สนคาคงคลงทไมจ าเปน Unnecessary Inventory 4. กระบวนการทไมจ าเปน Unnecessary Processing 5. การเคลอนไหวทไมจ าเปน Unnecessary Motion 6. การขนสงทไมจ าเปน Unnecessary Transportation 7. การรอคอย Waiting

A Sopadang 34

ประสบการณแนวทางปฏบตทเปนเลศ (Best Practices) การจดการโลจสตกสอตสาหกรรม

A Sopadang 35

A Sopadang 36

A Sopadang 37

A Sopadang 38

A Sopadang 39

A Sopadang 40

A Sopadang 41

A Sopadang 42

A Sopadang 43

A Sopadang 44

A Sopadang 45

A Sopadang 46

A Sopadang 47

A Sopadang 48

A Sopadang 49

A Sopadang 50

A Sopadang 51

A Sopadang 52

A Sopadang 53

A Sopadang 54

A Sopadang 55

A Sopadang 56

A Sopadang 57

A Sopadang 58

A Sopadang 59

บทสรป

A Sopadang 60