1

ឆទ្ទន្តជាតក

ព្រះសាសាា កាលស្ដាចគង់ស្ៅវត្តស្េត្រន ព្រង់ព្ាររធភកិ្ខុ នីព្ក្មុុំមួយរូប ានព្ាដ់ព្រះធមមស្រដនាស្នះ មានពាក្យថា ក ិំ ន ុសោចស ដូស្ចនះជាស្ដើម ។

ានឮថា ភកិ្ខុ នីព្ក្មុុំស្នាះជាកុ្លធាីអ្នក្ព្កុ្ងសាវត្ថ ី ានស្ឃើញស្ោដក្នុងឃរាវាដ ស្ ើយបួដក្នុងព្រះសាដនា ។ ថ្ងៃមួយ នាងស្ៅសាា ប់ធម៌ជាមួយនឹងភកិ្ខុ នីោ ុំងឡាយ ានដមលងឹស្មើលព្រះអ្ត្តភារ ដដលព្បក្បស្ោយរូបដមបត្តដ៏ិឧត្តម ដដលបុណ្យមានព្បមាណ្មនិានបស្ងកើត្ស្ ើង របដ់ព្រះរដរល ដដលក្ុំរុងព្បថាប់គង់ដដមាងធម៌ ស្លើអ្លងកត្ធមាម ដនៈ ស្ ើយគតិ្ថា កាលដដលស្យើងព្ាច់ស្ៅក្នុងភរដងារវដា ធ្លល ប់ជាារបរចិារកិា របដ់ព្រះមហាបុរដស្នះស្រ ន៎ ។ ខណ្ៈស្នាះ ជាត្ដិសរញាណ្ (ញាណ្ជាស្ព្គឿងរលឹក្ជាត្)ិ ានស្ក្ើត្ថា ក្នុងកាលដដលព្រះអ្ងគស្ក្ើត្ជាដុំរឆីរទនត ស្យើងធ្លល ប់ជាារបរចិារកិា របដ់ព្រះមហាបុរដស្នះ ។ លុំោប់ស្នាះ កាលដដលភកិ្ខុ នីរលឹក្ស្ឃើញដូស្ចនះ បតី្ាិស្មាេជដ៏ធុំានស្ក្ើត្ស្ ើងដល់នាង ។ ស្ោយក្មាល ុំងថ្នបតី្ ិនាងភកិ្ខុ នីស្រើបស្ដើចស្ចញមក្ស្ោយដស្មលងខ្ល ុំង រួចស្ ើយនាង

2

គតិ្ស្រៀត្ថា ស្ ម្ ះថា ារបរចិារកិា ដដលមានអ្ធាព្ដ័យស្ធវើជាព្បស្ោេន៍ដល់សាវ ម ីមានត្ចិ ដដលមានអ្ធាព្ដ័យមនិជាព្បស្ោេន៍ស្នាះ មានស្ព្ចើន ស្ត្ើស្យើង (ក្នុងកាលស្នាះ) មានអ្ធាព្ដ័យជាព្បស្ោេន៍ដល់ព្រះមហាបុរដស្នះដដរស្រ (ក៏្ស្ឃើញថា) នាងមានអ្ធាព្ដ័យមនិជាព្បស្ោេន៍ ។ នាងកាលរលឹក្ជាត្ក៏ិ្ស្ឃើញថា ស្យើងោក់្ចតិ្តដដលជាស្ោដបនតិចបនតួច ានបញ្ជូ នព្ពានស្ ម្ ះស្សានុត្តរ ឲ្យយក្ព្រញួរិដាញ់ស្ដាចដុំរឆីរទនត ដដលមានព្បដវង ១២០ ត្ថ ឲ្យអ្ដ់េវីតិ្ ។ ព្ាស្នាះ ស្ដចក្ាសី្សាក្ក៏្ស្ក្ើត្ស្ ើង ឫរយ័នាងក៏្ស្ៅជាស្ដា កាលមនិអាចនឹងរប់ស្ដចក្ាសី្សាក្ាន ក៏្ដព្ដក្យុំស្ោយដុំស្ ងដ៏ខ្ល ុំង ។

ព្រះសាសាា ស្ឃើញភកិ្ខុ នីស្នាះស្ ើយ ព្រង់ស្ធវើការញញឹមឲ្យព្ាក្ដ កាលភិក្ខុដងឃរូលដួរថា បរិព្ត្ព្រះអ្ងគដ៏ចស្ព្មើន អ្វជីាស្ តុ្ថ្នការញញឹមរបដ់ព្រះអ្ងគ ? ព្រះដមពុរធព្ាដ់ថា មាន លភកិ្ខុោ ុំងឡាយ ភកិ្ខុ នីព្ក្មុុំស្នះ រលឹក្ស្ោដដដលានស្ធវើស្លើត្ថាគត្ ក្នុងកាលមុន ស្រើបដព្ដក្យុំ ដូស្ចនះស្ ើយ ព្រង់នា ុំអ្ត្តី្និោនមក្ថា

ក្នុងអ្ត្តី្កាល មានដុំរ ី ៨០០០ អាព្ដ័យស្ៅនឹងព្ដះឆរទនត ក្នុង ិមវនតព្បស្រដ ដុំរ ី(ោ ុំងស្នាះ ) មានឫរធិ អាចស្ហាះស្ៅកាន់អាកាដាន ។ ក្នុងព្ាស្នាះ ព្រះស្ពាធដិត្វស្ក្ើត្ជាកូ្នរបដ់ដុំរដីដលជាព្បធ្លន ស្ោក្មានដមបុរដដុរធ មានមាត់្និងស្េើងព្ក្ ម ។ ក្នុងកាលខ្ងស្ព្កាយមក្ ព្រះស្ពាធដិត្វចស្ព្មើនវយ័ធុំស្ ើយ មានក្មពដ់ ៨៨ ត្ថ បស្ដា យ ១២០ ត្ថ ដល់ព្រមស្ោយព្បស្មាយ ដដលព្ាក្ដដូចភួងព្ាក់្ មានព្បដវង ៥៨ ត្ថ ភលុក្ោ ុំងរីរ របដ់ព្រះស្ពាធដិត្វស្នាះ វាដ់ស្ោយេុុំវញិ មានព្បមាណ្ ១៥ ត្ថ ព្បដវង ៣០ ត្ថ ដល់ព្រមស្ោយឆរវណ្ណរងស ី (មានរដមី ៦ រណ៌្) ។ ដុំរសី្ពាធដិត្វស្នាះ ក៏្ានជាព្បធ្លនថ្នដុំរោី ុំង ៨០០០ ស្ោក្ដត្ងបូជាព្រះបស្ចេក្រុរធ ៥០០ អ្ងគ ។ ស្ោក្មានអ្គគមស្ ដី ២ គ ឺចូ ដុភោទ និង មហាដុភោទ ។ ស្ដាចដុំរមីានដុំរ ី៨០០០ ជាបរវិារ រដ់ស្ៅនឹងក្ញ្េនគុហា ។

ចុំដណ្ក្ព្ដះឆរទនតស្នាះ ស្ោយចុំដណ្ក្បស្ដា យ និងររឹង មានព្បដវង ៥០ ស្ោេន៍ ព្ត្ង់ថ្ទទ ១២ ស្ោេន៍ដដលស្ៅក្ដា លព្ដះស្នាះ មនិមានសារាយ និងចក្ស្ ើយ មានរឹក្

3

ដដលមានរណ៌្ដូចគុំនរដក្វមណី្ា ុំងស្ៅ, បនាទ ប់រីស្នាះមក្ មានថ្ព្រចងកុលណី្ដុរធ រុំ ុំ ១ ស្ោេន៍ ដុះរ័រធេុ ុំវញិរឹក្ស្នាះ, បនាទ ប់រីស្នាះមក្ មានថ្ព្រឧបបលស្ខៀវដុរធ រុំ ុំ ១ ស្ោេន៍ ដុះឋតិ្ស្ៅស្ឡាមរ័រធថ្ព្រស្នាះ, បនាទ ប់រីស្នាះ មានថ្ព្រឧបបលព្ក្ ម ឧបបលដ បរុមព្ក្ ម បរុមដ កុ្មុរ រុំ ុំ ១ ស្ោេន៍ៗ ដុះឋតិ្ស្ៅស្ឡាមរ័រធខ្ងមុខថ្ព្រស្នាះៗ បនតបនាទ ប់ាន ។ ស្ៅបនាទ ប់ថ្ព្រោ ុំង ៧ ស្នាះ មានថ្ព្រចព្មុះ ដដលោយស្ោយថ្ព្រសារាយជាស្ដើម រុំ ុំ ១ ស្ោេន៍ ដុះឋតិ្ស្ៅស្ឡាមរ័រធថ្ព្រោ ុំងស្នាះ ។ បនាទ ប់មក្ មានថ្ព្រព្ដូវសាលីព្ក្ ម រុំ ុំ ១ ស្ោេន៍ ដុះក្នុងរឹក្េស្ព្ៅព្ត្មឹចស្ងកះដុំរ,ី បនាទ ប់មក្ មានរួក្ថ្ររឹក្ោ ុំងឡាយដ៏ស្ដរោដ ោយចព្មុះស្ោយផ្កក មានរណ៌្ស្ខៀវ រណ៌្ស្លឿង រណ៌្ព្ក្ ម និងរណ៌្ដដដលមានក្លនិព្ក្អូ្ប រុំ ុំ ១ ស្ោេន៍ ដុះស្ៅខ្ងចុងថ្នរឹក្ ស្ព្ពាះស្ តុ្ដូស្ចនះ ស្រើបមានថ្ព្រោ ុំងឡាយ ១០ រុំ ុំ ១ ស្ោេន៍ ៗ បនតបនាទ ប់ាន ដូស្ចនះឯង ។ បនាទ ប់រីថ្ព្រលិចរឹក្ស្នាះមក្ មានថ្ព្រដដណ្ា ក្រាេមាដតូ្ច និងដដណ្ា ក្រាេមាដធុំ, បនាទ ប់រីស្នាះ មានថ្ព្រឪ ឹក្ ព្ត្ឡាច ស្លល ក្ ស្ពព , បនាទ ប់មក្ មានថ្ព្រអ្ុំស្ៅដដលមានស្ដើមរុំ ុំប ុនស្ដើមសាល , បនាទ ប់រីស្នាះ មានថ្ព្រស្ចក្ ដដលមានដទលធុំប ុនភលុក្ដុំរ,ី បនាទ ប់រីស្នាះមក្ មានថ្ព្រសាលៈ, បនាទ ប់រីស្នាះ មានថ្ព្រខនុរដដលមានដទលប ុនក្អម, បនាទ ប់រីស្នាះ មានថ្ព្រអ្មពលិដទលដទអម, បនាទ ប់មក្ មានថ្ព្រសាវ យ, បនាទ ប់មក្ មានថ្ព្រក្វដិឋ, បនាទ ប់មក្ មានថ្ព្រចព្មុះដ៏ធុំ, បនាទ ប់មក្ មានថ្ព្រឫដស ីោ ុំងអ្ដ់ស្នះជាដមបត្តធិមមជាត្រិបដ់ថ្ព្រ ិមពានត ក្នុងកាលស្នាះ ។ ចុំដណ្ក្ក្នុងគមពរីដុំយុត្តដឋក្ថា ក៏្ានស្ពាលដមបត្តដិដលក្ុំរុងព្បព្រឹត្តស្ៅ ក្នុងកាលឥ ូវស្នះ ដូចាន ។

មានភនុំ ៧ ឋតិ្ស្ឡាមរ័រធថ្ព្រឫដស ី។ បដា ភនុំោ ុំង ៧ ស្នាះ ភនុំរី ១ រាប់ចាប់រីចុំដណ្ក្ខ្ងស្ព្ដមក្ មានស្ ម្ ះថា ចូ កា បរ៌ត្, ភនុំរី ២ មានស្ ម្ ះថា មហាកា បរ៌ត្, បនាទ ប់មក្ ភនុំរី ៣ មានស្ ម្ ះថា ឧរក្បរ៌ត្, បនាទ ប់មក្ ភនុំរី ៤ មានស្ ម្ ះថា ចនទិមបដសបរ៌ត្, បនាទ ប់មក្ ភនុំរី ៥ មានស្ ម្ ះថា ដូរយិបដសបរ៌ត្, បនាទ ប់មក្ ភនុំរី ៦ មានស្ ម្ ះថា មណិ្- បដសបរ៌ត្ និងភនុំរី ៧ មានស្ ម្ ះថា ដុវណ្ណបដសបរ៌ត្ ។ ដុវណ្ណបដសបរ៌ត្ស្នាះ មានក្មពដ់ ៧ ស្ោេន៍ ឋតិ្ស្ៅស្ឡាមរ័រធព្ដះឆរទនត (ស្មើលស្ៅ) ហាក់្ដូចជាក្ដា ប់មាត់្ព្ដះ ។

4

ស្ៅខ្ងក្នុងដុវណ្ណបដសបរ៌ត្ស្នាះ មានរនលឺរណ៌្មាដ ស្ព្ពាះដត្រនលឺដដលទាយស្ចញរីដុវណ្ណបដសបរ៌ត្ ានស្ធវើឲ្យព្ដះឆរទនតភល ឺហាក់្ដូចជារនលឺព្រះអារិត្យដ៏ព្ដរន់ ដដលស្រើបដត្នឹងរះ ។ បដា ភនុំខ្ងស្ព្ដស្នាះ (រាប់រីក្នុងស្ចញស្ៅស្ព្ដវញិ) គ ឺភនុំរី ៦ ក្មពដ់ ៦ ស្ោេន៍, ភនុំរី ៥ ក្មពដ់ ៥ ស្ោេន៍, ភនុំរី ៤ ក្មពដ់ ៤ ស្ោេន៍, ភនុំរី ៣ ក្មពដ់ ៣ ស្ោេន៍, ភនុំរី ២ ក្មពដ់ ២ ស្ោេន៍, ភនុំរី ១ ក្មពដ់ ១ ស្ោេន៍ ។

ស្ៅនឹងព្េុងរិដឦសានថ្នព្ដះឆរទនត ដដលភនុំោ ុំង ៧ រ័រធេុ ុំវញិស្នះ មានស្ដើមថ្ព្េធុំ ដុះា ុំងស្ៅក្នុងឱកាដដដលរឹក្និងខយល់ប ះព្តូ្វាន ។ ស្ដើមថ្ព្េស្នាះវាដ់ស្ោយេុុំវញិ មានព្បមាណ្ ៥ ស្ោេន៍, មានក្មពដ់ ៧ ស្ោេន៍, មានដមក្សាខ្ ៤ ទាយស្ៅក្នុងរិដោ ុំង ៤ មានព្បដវង ៦ ស្ោេន៍, ដូមបដីមក្ដដលដុះស្ៅខ្ងស្លើ ក៏្មានព្បដវង ៦ ស្ោេន៍ដូចាន ស្ព្ពាះស្ តុ្ដូស្ចនះ ស្បើវាដ់រីគល់ស្ៅដល់ចុង មានក្មពល់ ១៣ ស្ោេន៍, រីចុងដមក្មាខ ងស្ៅចុងដមក្មាខ ងស្រៀត្ព្បដវង ១២ ស្ោេន៍, ព្បោប់ស្ោយរួរថ្ព្េ ៨០០០ ជាស្ដើមស្ ើធុំខពដ់ព្ត្ដដត្ ហាក់្ដូចជាភនុំដក្វមណី្ព្ត្ស្ោល ។ ចុំដណ្ក្ស្ៅរិដខ្ងលិចព្ដះឆរទនត ស្ៅក្នុងដុវណ្ណបដសបរ៌ត្ មានក្ញ្េនគុហា ដដលមានរុំ ុំ ១២ ស្ោេន៍ ។ ស្រលមានស្ភលៀង ស្ដតចដុំរសី្ ម្ ះឆរទនត ដដលមានដុំរ ី៨០០០ ជាបរវិារ មក្អាព្ដ័យស្ៅនឹងក្ញ្េនគុហាស្នាះឯង ។ ស្រលស្ដត ស្ដាចដុំរមីក្ រររួលខយល់និងរឹក្ ស្ៅរវាងរួរថ្ព្េ េតិ្គល់មហានិស្ព្ាធព្រឹក្ស ។

ថ្ងៃមួយ ដុំរកី្ ុំស្ោះោ ុំងឡាយមក្ព្ាប់ស្ដាចដុំរថីា មហាសាលវន័ស្ចញផ្កក ស្ ើយ ។ ស្ដាចដុំរសី្នាះ មានបរវិារស្ចាមស្រាម ស្ៅកាន់សាលវន័ស្ោយគតិ្ថា ស្យើងនឹងស្លងសាលក្ឡីា ដូស្ចនះស្រើបយក្ស្ពាងព្ត្ដុដស្ដើមសាលព្រឹក្ស ដដលមានផ្កក រកី្ដគុះសាគ យ ។ ព្ាស្នាះ នាងចូ -ដុភោទ ឋតិ្ស្ៅក្នុងរីព្ចាដខយល់ ដលឹក្ស្ ើចាដ់ៗ ដដលោយស្ោយក្ស្មទចស្ ើដៃួត្ និងអ្ង្កងកងព្ក្ ម ធ្លល ក់្ស្លើដររីៈរបដ់នាង ។ ចុំដណ្ក្នាងមហាដុភោទ ឋតិ្ស្ៅខ្ងស្ព្កាមខយល់ លមអងស្ក្ដរ និងដលឹក្ព្ដដ់ៗ ានធ្លល ក់្មក្ស្លើដររីៈរបដ់នាង ។ នាងចូ ដុភោទ ចងស្រៀរនឹងព្រះមហាដត្វថា ស្ដាចដុំរសី្នះស្រាយរាយលមអតិ្ផ្កក ស្ ើ និងដលឹក្ព្ដដ់ៗ ស្លើភរោិជារី

5

ព្ដឡាញ់របដ់ខលួន និងស្រាយរាយដលឹក្ស្ ើចាដ់ ដដលោយស្ោយស្ ើដៃួត្ និងអ្ង្កងកងព្ក្ ម មក្ស្លើដររីៈរបដ់ស្យើង ស្យើងនឹងដងឹនូវក្ចិេដដលគបបសី្ធវើដល់ស្ដាចដុំរសី្នាះ ។

ខ្ងស្ព្កាយមក្ ថ្ងៃមួយ ស្ដាចដុំរពី្រមោ ុំងបរវិារ ចុះព្ដះឆរទនតស្ដើមបមុីេរឹក្ ។ ស្រលស្នាះ ដុំរសី្ក្មង ២ យក្ព្បស្មាយចាប់ដុុំដបូវរដា ដ មក្ដុដកាយស្ដតចដុំរ ីបដូីចចុំស្អ្ើត្ស្ាដក្ុំរូលភនុំថ្ក្ោដ ។ កាលស្ដាចដុំរសី្នាះមុេស្ ើយស្ ើងមក្ ស្មដុំរោី ុំងរីរ ក៏្មុេបនត ។ កាលមុេស្ ើយ ស្រើបស្ ើងមក្ រ ក្នុងដមាន ក់្ព្រះមហាដត្វ ។ បនាទ ប់មក្ ដុំរោី ុំង ៨០០០ ក៏្ចុះព្ដះ នា ុំាន ស្លងរឹក្ រួចនា ុំយក្ផ្កក អ្ុំរីព្ដះ មក្ព្បោប់ាក់្ដត្ងព្រះមហាដត្វ បដូីចជាព្បោប់ាក់្ដត្ងដតូបព្ាក់្ ស្ ើយស្រើបព្បោប់ាក់្ដត្ងស្មដុំរោី ុំងរីរជាខ្ងស្ព្កាយ ។ ស្រលស្នាះ មានដុំរមួីយកាលព្ាច់ស្ៅក្នុងព្ដះ ានស្បះផ្កក បរុមដ៏ធុំស្ ម្ ះដត្តុរទយៈ នា ុំមក្ថាវ យព្រះមហាដត្វ ។ ស្ដាចដុំរយីក្ព្បស្មាយររួលផ្កក ស្នាះ ស្ ើយស្រាយរាយលមអងស្លើស្ពាង (របដ់ខលួន) រួចក៏្ឲ្យស្ៅនាងមហាដុភោទ ដដលជាភរោិធុំ ។ នាងចូ ដុភោទ ស្ឃើញដូស្ចាន ះ ក៏្អាក់្អ្ន់ស្ោយគតិ្ថា ស្ដាចដុំរសី្នះ ឲ្យមហាបរុមស្ ម្ ះដត្តុរទយៈ ដល់ភរោិជារីព្ដឡាញ់របដ់ខលួនប ុស្ដណ ះ មនិឲ្យដល់ស្យើង ដូស្ចនះស្រើបចងស្រៀរនឹងព្រះមហាដត្វបដនថមស្រៀត្ ។

ថ្ងៃមួយ កាលព្រះស្ពាធដិត្វស្រៀបចុំចាត់្ដចងដទលស្ ើដដលរដដទអម ព្ក្ស្ៅ ូក្ និងស្ាក្ខរមធុ ថាវ យព្រះបស្ចេក្រុរធ ៥០០ អ្ងគឲ្យឆាន់ នាងចូ ដុភោទ ក៏្ានថាវ យទោទលដដលខលួនមាន ដល់ព្រះបស្ចេក្រុរធស្នាះដដរ ស្ ើយា ុំងស្ដចក្ាពី្ាថាន ថា បរិព្ត្ស្ោក្មាេ ដ់ដ៏ចស្ព្មើន ខ្ុ ុំកាលចុត្អិ្ុំរីអ្ត្តភារស្នះស្ៅ ដូមឲ្យស្ក្ើត្ក្នុងព្ត្កូ្លមរទរាេ ជារាេក្ញ្ញា មានស្ ម្ ះថា ដុភោទ កាលចស្ព្មើនវយ័ធុំស្ ើយ ដូមឲ្យានជាអ្គគមស្ ដីរបដ់ព្រះរាជានគរពារាណ្ដី ស្ ើយានជារីព្ដឡាញ់ស្រញចតិ្តរបដ់ព្រះរាជាស្នាះ នឹងអាចឲ្យព្រះរាជាស្ធវើាមស្ដចក្ាពី្ាថាន របដ់ខ្ុ ុំមាេ ដ់ ព្ាប់ព្រះរាជាស្នាះឲ្យបញ្ជូ ននាយព្ពានមួយរូប ដដលអាចាញ់ដុំរសី្នះស្ោយព្រួញរិដឲ្យសាល ប់ ស្ ើយនា ុំយក្ភលុក្ោ ុំងគូ ដដលបស្ញ្េញឆរវណ្ណរងស ីមក្ ។

6

ចាប់ា ុំងរីស្រលស្នាះមក្ នាងចូ ដុភោទ មនិកាន់យក្អាហារ រ ូត្ដល់ដគមសាគ ុំង មនិយូរប ុនាម ន នាងក៏្ស្ធវើកាលក្រិោិ ស្ ើយានស្ក្ើត្ក្នុងថ្ទទរាេអ្គគមស្ ដី ក្នុងដដនមរទរដឋ រួក្ញាត្ោិក់្ស្ ម្ ះឲ្យនាងថា ដុភោទ ។ កាលនាងចស្ព្មើនវយ័ធុំស្ ើយ មាាបាិក៏្ានថាវ យដល់ស្ដាចនគរពារាណ្ដី ។ ព្រះនាងជារីព្ដឡាញ់ស្រញព្រះ ឫរយ័ របដ់ព្រះរាជាស្នាះ ានជាធុំស្លើង្កដតី ១៦០០០ នាក់្ និងាននូវជាត្ដិសរញាណ្ទងដដរ ។ ព្រះនាងដុភោទ គតិ្ថា ស្ដចក្ាពី្ាថាន របដ់ស្យើងានដស្ព្មចស្ ើយ ឥ ូវស្នះ ស្យើងនឹងឲ្យស្គ ស្ៅនា ុំភលុក្ោ ុំងគូរបដ់ដុំរសី្នាះមក្ ។ បនាទ ប់មក្ ព្រះនាងស្ធវើជាមានខលួនព្បឡាក់្ស្ោយស្ព្បង ស្ដលៀក្ដុំរត់្ស្ៅ មង ដដមាងអាការ ឺចូលក្នុងបនទប់ដ៏មានដិរ ីស្ដក្ស្លើដព្គតូ្ចមួយ ។ ព្រះរាជា (ោងមក្ស្ ើយ) ដួរថា នាងដុភោទ ស្ៅឯដ ? ព្រង់ានសាា ប់ថា ព្រះនាង ឺស្រើបោងចូលក្នុងបនទប់ស្នាះ ព្បថាប់គង់ស្លើដព្គតូ្ច អ្ដងអលខនង ស្ ើយព្ាដ់ាថារី ១ ថា

ក ិំ ន ុសោចស នចុចង្គ , បណ្ឌូ ស វរវណ្ណ ន ;

ម លាយស វោិលកខ , មាលាវ បរមិទ្ទ តា។

ម្នាលនាងសភុទ្ទា ជាស្សមី្ននអវយវៈដចូម្នស ម្ននសមប្រុលលឿងខ្ច ីម្ននសមប្រុដស៏្រលសើរ ថ្វកីប៏ានជានាងលោយលោក ម្នាលនាងម្ននភ្ភែកពោិល ថ្វកីប៏ានជានាងស្សលោន ដចូផ្កាឈកូភ្ដលលេស្ចបាច ់។

ស្ពះនាងសុភទ្ទាោារ់ោក្យលនាះល ើយ លោលគាថាថា

សោហសោ សម មហារាជ, សុប នសនេនបុជឈគា;

ន សោ សុលភរសូោវ, យាទ្ សោ មម សោហសោ។

រពសិ្រមហារាជ ចណំងភ់្រែក លកើរល ើងដលខ់្្ុមំ្នាស ់លោយការយលស់រត ិភ្រចណំងភ់្រែកររសខ់្្ុមំ្នាសល់នាះ ហាកដ់ចូជាមនិងាយរកបានលេ ។

7

ស្ពះរាជាោារ់ោក្យលនាះល ើយលោលគាថាថា

សយ សកច មានោុ កាមា, ឥធ សលាកម ហ ននទសន;

សសពេ សេ បចុរា មយ ហ,ំ អហ ំសេ ទ្មម សោហឡ។ំ

កាមេណុទ្ទងំឡាយណាមយួ ជាររសម់នសុស្ កែងុលោក ជាេលីស្រកអរលនះ កាមេណុទ្ទងំអសល់នាះ ម្ននលស្ចើនសេុធភ្រជាររសល់យើង លយើងនងឹឲយ្នវូចណំងភ់្រែកដលន់ាង ។

ស្ពះលេវីោារ់ោក្យលនាះល ើយ លោលថា រពិស្រមហារាជ ចំណង់ភ្រែកររសខ់្្ុំម្នាស់ មិនងាយនឹងរកបានលេ ខ្្ុំម្នាស់មិនលោលឥ ូវលនះលេ ពួកស្ោនព្ស្ពររស់ស្ពះអងគភ្ដលជាអែកឈែះសង្គ្ងាាម ម្ននស្រម្នណរ ុណាា សូមស្េង់ឲ្យស្ោនព្ស្ពលនាះទ្ទំងអស់មកស្រជុំគាា ខ្្ុំម្នាស់នឹងលោលកែុងកណាាលពួកស្ោនទ្ទំងលនាះ ដូលចែះកាលនឹងសភ្មែងលសចកែីលនាះ លេើរស្ពះនាងស្ាស់គាថារនាារ់ថា

លោុទ ា សទ្វ សមាយនេ,ុ សយ សកច វជិ សេ េវ;

ឯសេស ំអហមកខ សស,ំ យាទ្ សោ មម សោហសោ។

រពសិ្រស្ពះសមមរលិេព សមូឲយ្ស្ោនទ្ទងំឡាយ ភ្ដលម្ននលៅកែងុភ្ដនស្ពះអងគ មកស្រជុំគាា ខ្្ុមំ្នាសន់ងឹស្បារន់វូចណំងភ់្រែកររសខ់្្ុមំ្នាស់ ដលស់្ោនទ្ទងំឡាយនុ ះ ។

ស្ពះរាជាេេួលថា លអ ល ើយស្េង់លចញពីរនទរ់ដ៏ម្ននសិរី ស្ាស់រញ្ជាអាម្នរ្យទ្ទំងឡាយថា ពួកស្ោនទ្ទំងឡាយណាកែុងភ្ដនកាសិករដឋភ្ដលម្ននស្រម្នណ ៣០០ លោជន៍ អែកទ្ទំងឡាយចូរវាយសគរ ឲ្យពួកស្ោនទ្ទំងលនាះមកស្រជុំគាា ។ ពួកអាម្នរ្យក៏បានល្វើោ៉ាងលនាះ ។ មិនយរូរ ុនាាន ពួកស្ោនភ្ដលលៅកែុងភ្ដនកាសិរដឋ កាន់យករណាាការាមកម្នលំង មកល ើយ ឲ្យលេស្ការេូលស្ពះរាជានូវការមកររសខ់្ែួន ។ ស្ោនទ្ទំងអស់លនាះម្ននស្រម្នណ ៦

8

មុ៉ឺននាក់ ។ ស្ពះរាជាដឹងការមកររស់ស្ោនល ើយ ស្េង់ឋិរលៅជិរវារបាន (រងអួច) លលើកព្ដចងអុល កាលនឹងស្បារ់ការមកររស់ពួកស្ោនដល់ស្ពះលេវី លេើរស្ាស់ថា

ឥសម សេ លទុ្ទកា សទ្វ,ិ កេហតាថ ា វោិរោ;

វនញ្ញូ ច ម គញ្ញូ ច, មមសេថ ចេេជីវតិា។

ម្នាលនាងលេវ ី ពកួស្ោនព្ស្ពទ្ទងំលនះ ជាអែកម្ននថ្វពី្ដ ជាអែកលកែៀវកាល ោាលព់្ស្ពផង ោាលស់្មេឹផង សងឹភ្រជាអែកស លូះរងន់វូជវីរិ កែងុស្រលោជនរ៍រសល់យើង ។

ស្ពះលេវីោារ់ោក្យលនាះល ើយ កាលនឹងស្បារ់ពួកស្ោនទ្ទំងលនាះ លេើរស្ាស់គាថាមួយលេៀរថា

លទុ្ទបតុាេ ា ន ោសមថ, យាវសនេេថ សមាគតា;

ឆពេ ោណ្ ំគជ ំសសេ,ំ អទ្ទស ំសុប សន អហ;ំ

េសស ទ្សនេហ សម អសតាថ ា, អលាសភ នេថ ជីវេិ។ំ

ម្នាលលេុទរសុ្រទ្ទងំឡាយ អែកទ្ទងំឡាយ ទ្ទងំរ នុាាននាក ់មកស្រជុគំាាកែងុេលីនះ ចរូ ោារ ់(ោកយ្ររសល់យើងចះុ) លយើងបានយលស់រតលិ ើញដរំសី ម្ននភែកុស្បាមំយួពណ ៌លយើងស្រវូការលោយភែកុដរំសីលនាះ ជវីរិ (ររសល់យើង) នងឹមនិម្នន លស្ោះការមនិម្ននភែកុលនាះ ។

ពួកលុេទរុរតោារ់ោក្យលនាះ នាំគាាលោលថា

សោ ប េូន ំន ប តាមហាន,ំ ទ្ ស ឋ្ ា សុសតា កុញ្ជ សរា ឆពេ ោសោ;

យមទ្ទោ សុប សន រាជបុេេ,ី អកាខ ាហ សោ យាទ្ សោ ហេថ ោសគា។

9

រាិនងិជាីររសេ់លូស្ពះរងគជំាខ្្ុ ំមនិភ្ដលល ើញ មនិភ្ដលឮ នវូដរំមី្ននភែកុ (ពណ)៌ ស្បាមំយួ ភ្ដលស្ពះរាជរសុ្របីានស្េងស់្ពះសរុនិល ើញលនាះលេ សមូស្ពះនាងស្េង ់ សវនយី៍ស្បារន់វូដរំដីស៏្រលសើរស្បាកដដលូ្ាះ ដលព់កួេលូស្ពះរងគជំាខ្្ុចំះុ ។

ពួកកូនស្ោនលោលថា រពិស្រស្ពះលេវី ដំរភី្ដលម្ននសភាពភ្ររលនាះ រិានិងជីាររស់េូលស្ពះរងគំ មិនធ្លលរ់ល ើញលេ ្ំបាច់លោលលៅថ្វីដល់េូលស្ពះរងគំជាខ្្ុលំនាះ លស្ោះល រុលនាះ ដរំីភ្ដលស្ពះនាងយល់ស្ពះសុរិនល ើញោ៉ាងណា សូមស្ពះនាងស្បារ់ដំរីលនាះ លោយអំណាចព្នលកខណៈ ភ្ដលស្ពះនាងបានល ើញ ដល់េូលស្ពះរងគំជាខ្្ុំផង ។

ពួកលុេទរុរតដព្េលោលគាថារនាារថ់ា

ទ្ ោ ចេសសោ វទិ្ ោ ចេសសោ, ឧទ្ធ ំអសោ ទ្ស ទ្ ោ ឥមាសយា;

កេម ំទ្ ស ំេ ដ្ឋេ ោគរាជា, យមទ្ទោ សុប សន ឆពេ ោណ្។ំ

រណាាេសិទ្ទងំ ១០ លនះេ៉ឺ េសិ្ ំ៤ េសិរចូ ៤ េសិខាងលលើ ១ េសិខាងលស្កាម ១ លរើស្ពះរាជរសុ្រសី្េងស់្ពះសរុនិល ើញដរំដីស៏្រលសើរ ម្ននភែកុស្បាមំយួពណ ៌ឋរិលៅកែងុេសិណា ។

កាលពួកស្ោនលោលោ៉ាងលនះល ើយ ស្ពះលេវសីមែឹងលមើលលុេទរុរតទ្ទំងអស់ បានល ើញស្ោនម្នាក់ល្ាះ លោនរុតរ ភ្ដលធ្លលរ់ចងលពៀរនឹងស្ពះមហាសរវ ស្បាកដជាស្ោនខាលំងពូភ្កជាងកូនស្ោនទ្ទំងអស់ ភ្ដលម្ននរូររាងអាស្កក់េួរឲ្យលខ្ពើម ម្ននលជើងស្រោង ម្ននសមងដូចពំនូរបាយ ម្ននជងគង់្ំ ម្ននឆ្អឹងជំនីរ្ំ ម្ននពុកម្នរ់ស្កាស់ ម្ននចងកូមស្ក ម ម្ននភ្ភែកលលឿង ល ើយស្រិះរិះថា រុរសលនះលេើរអាចល្វើាមោក្យលយើងបាន ដូលចែះលេើរស្ការេូលសូម រាជានុញ្ជារ នាំស្ោនលនាះ ល ើងលៅខាងលលើស្បាោេជាន់េី ៧ លរើកសី រញ្ជរេិសឧរតរ ោរស្ពះ សតចងអុលលៅព្ស្ព ិមោនតេិសខាងលជើង ល ើយស្ាស់ ៤ គាថាថា

ឥសតា ឧជុ ំឧេេរយិ ំទ្ ោយ,ំ អេ កកមម សោ សេេ គ រ ីព្ពហម សនេ;

10

សុវណ្ណបសសោ ោម គ រ ីឧោសរា, សុបបុផ សតា ក មបុរោិនចុ សោណ ា។

អែកលចញអពំេីលីនះ លដើរស្រងល់ៅេសិខាងលជើង រលំងភែំ្ ទំ្ទងំ ៧ លៅ នងឹល ើញភែំ្ ំលលើសលរុមយួល្ាះសវុណណរសស្ៈ ជាភែមំ្ននផ្កាលឈើរកីលស្ោងស្ោរ កះុករលោយពកួកនិែរ ។

អារយុ ហ សសល ំភវន ំក ននរាន,ំ ឱសលាកយ បពេេោទ្មលូ;ំ

អថ ទ្កខស ីសមឃសមានវណ្ណ,ំ ន សព្គាធរាជ ំអដ្ឋសហសសោទ្។ំ

អែកចរូល ើងកានភ់ែ ំជាលលំៅររសព់កួកនិែរលនាះ ល ើយរមលិលមើលនវូេជីរិព្នលជើងភែ ំស្គាលនាះ អែកនងឹល ើញនវូលសតចព្ស្ជមយួលដើម ម្ននរស្ ៨០០០ ម្ននពណស៌្បាកដលសមើលម ។

េេថចឆេ ីកុញ្ជ សរា ឆពេ ោសោ, សពេសសសតា ទ្បុបសសហា បសរភ ;

រកខនេ ន ំអដ្ឋសហសសោគា, ឦោទ្ោេ ា វាេជវបបហារសិោ។

ឯលសតចដរំមី្ននភែកុស្បាមំយួពណ ៌ ម្ននខ្ែនួសសេុធ ភ្ដលពកួដរំដីព្េស្េរស់ងករប់ានលោយស្ក ភ្រងលៅជរិលដើមព្ស្ជលនាះ ដរំទី្ទងំឡាយ ៨០០០ ម្ននភែកុងដចូចលនាាលរលេះ ម្ននស្រស្ករលីៅស្រហារលោយសនទះុ ដចូជាខ្យ្ល ់ភ្រងរកា្នវូលសតចដរំលីនាះ ។

េ ដ្ឋនេ សេ េុមលូ ំបសសសោេ ា, កុបបនេ វាេសសប ឯរេិសស;

មនសុសភេូ ំបន េេថ ទ្ ោវ ា, ភសម ំកសរយ្ុ ំោសស រសជាប េសោ។

ពកួដរំទី្ទងំ ៨០០០ លនាះ ឈរដកដលងហើមខាលងំៗ ភ្រងលស្កា្ចលំោះវរថ ុសមូប្ភី្ដលខ្យ្ល់រកស់្រវូល ើយ មយួលេៀរ លរើវាល ើញមនសុស្កែងុេលីនាះល ើយ កល៏្វើឲយ្លៅជាលផះ សមូប្ភី្រ្លូ ីេ៉ឺលផះររសម់នសុស្លនាះ កម៏និឲយ្ម្ននល ើយ ។

ព្ពានស្សានុត្តរស្នាះសាា ប់ពាក្យស្នាះស្ ើយ ភ័យខ្ល ចចុំស្ពាះមរណ្ៈ ស្ពាលថា

11

ពហូ ហ សម រាជកុលម ហ សនេ , ប ឡនធោ ជាេរបូសស សទ្វ;ិ

មតុាេ ា មណ្ ីសវឡុរយិាមយា ច, ក ិំ កាហស ទ្នេប ឡនធសនន;

មាសរេុកាមា កុញ្ជ រ ំឆពេ ោណ្,ំ ឧោហុ ឃាសេសសស លទុ្ទបុសេេ។

រពសិ្រស្ពះនាងលេវ ី លស្េឿងស្រោរទ់្ទងំឡាយដល៏ស្ចើន ភ្ដលលេល្វើលោយម្នសកត ី ភ្កវមកុាាកត ីភ្កវមណកីត ីលស្េឿងស្រោរជ់ាវកិារៈព្នភ្កវព្ពេរូយ្កត ីសងឹម្ននកែងុរាជស្រកលូ ចះុស្ពះនាងម្ននស្បាថាានងឹសម្នលរដ់រំមី្ននភែកុ (ពណ)៌ ស្បាមំយួ យកមកល្វើលស្េឿងស្រោរជ់ាវកិារៈព្នភែកុឬ ឬក៏ស្ពះនាងចងស់ម្នលរព់កួលេុទរសុ្រ (កនូស្ោន) ។

លំោរ់លនាះ ស្ពះលេវលីោលគាថាថា

ោ ឥសស តា ទ្កុខ តា ចសម លទុ្ទ, ឧទ្ធញ្ច សុសោម អនសុសរនេ;ី

កសរាហ សម លទុ្ទក ឯេមេថ,ំ ទ្សោម សេ គាមវរាន បញ្ច ។

ម្នាលស្ោនព្ស្ព (មនិភ្មនដលូ្ាះលេ) លយើងជាស្សសី្ចភ្ណនផង ជាស្សដីលន់វូលសចកតេីកុខផង លយើងរឭកល ើញ (នវូលពៀរ) កែងុខាងលដើម (ភ្ដលដរំលីនាះល្វើល ើយដលល់យើង) ផង បានជាលចះភ្រោាងំសគម ម្នាលស្ោនព្ស្ព អែកចរូល្វើលសចកតលីនះដលល់យើងចះុ លយើងនងឹឲយ្ស្សកុសយួ ៥ ដលអ់ែក ។

ោក្យថា លយើងនងឹឲយ្ស្សកុសយួ ៥ ដលអ់ែក លសចកែីថា លៅលពលលសចកែីស្បាថាាររស់លយើងបានសលស្មច លយើងនឹងឲ្យស្សុកសួយដ៏ស្រលសើរ ៥ ភ្ដលរកស្បាក់ចំណូលបាន ១ ភ្សន កែុង ១ ឆ្ាំៗ ដល់អែក ។

ស្ពះលេវីលោលោ៉ាងលនះល ើយ ក៏លួងលោមស្ោនថា ភ្នលុេទរុរតសម្នលញ់ កែុងជារិមុន លយើងបានថាាយទ្ទនដល់ស្ពះរលចចកពុេធ ល ើយាំងលសចកែីស្បាថាាថា សូមឲ្យលយើងបានជា

12

មនុស្សអាចឲ្យអែកដព្េសម្នលរ់ដំរីឆ្េទនតលនាះ យកភែុកទ្ទំងេូឲ្យបាន េ៉ឺមិនភ្មនជាការយល់ សរតិលេ លសចកែីស្បាថាាររស់លយើងនឹងសលស្មច អែកចូរលៅចុះ កុខំាលចល ើយ ដលូចែះល ើយ ក៏រញ្ជូនស្ោនលនាះលៅ ។ លោនុរតរស្ោនេេួលោក្យស្ពះនាងថា លអ ល ើយលោលថា សូមស្ពះនាងល្វើលស្េឿងសម្នាល់ឲ្យស្បាកដ ចូរស្បារេ់ីលំលៅររស់ដំរីលនាះ ដូលចែះកាលនឹងសួរ លេើរលោលគាថាលនះថា

កេថចឆេ ីកេថ មុសបេ ឋាន,ំ វថី សស កា ោហ ានគេសស សហាេ ;

កថញ្ហ សោ ោហ ាយេ ោគរាជា, កថ ំវជិាសនម ុគេ ិំ គជសស។

ដរំឆី្នទនតលនាះ ភ្រងលៅស្រងេ់ណីា ភ្រងចលូលៅឈរកែងុកភ្នែងណា ផែវូដចូលមតចភ្ដលដរំីឆ្េទនតចះុលៅងរូេកឹ លសតចដរំឆី្េទនតលនាះ ងរូេកឹលរើដចូលមតច លយើងខ្្ុលំ្វើលមតច នងឹដងឹដលំណើរព្នដរំលីនាះបាន ។

លំោរ់លនាះ ស្ពះនាងលេវីក៏ពិ្រណាញាណ ភ្ដលជាលស្េឿងរលឹកជារិ កាលនឹងស្បារ់ លេើរស្ាស់ ២ គាថាថា

េសេថវ ោ សោកខ រណ្ ីអទ្សូរ, រមាម ា សុេ តាថ ា ច មសហាទ្ កា ច;

សមបបុផ តា ភមរគោនចុ ោណ ា, ឯេថ ហ សោ ោហ ាយេ ោគរាជា។

ស្រងក់ភ្នែងភ្ដលដរំលីៅលនាះ ម្ននស្សះលបាកខរណលីៅជរិ ជាស្សះេរួរកីរាយផង ម្ននកពំងេ់កឹដល៏អផង ម្ននេកឹដល៏ស្ចើនផង (ម្ននកមុេុ ឧរប្ល នងិឈកូ) ម្ននផ្ការកីសគះុោាយផង លដរោសលោយពកួភមរជារផិង លសតចដរំដីស៏្រលសើរលនាះ ភ្រងងរូេកឹកែងុស្សះនុ ះឯង ។

សសី ំនហាេុបបលមាលភារ,ី សពេសសសតា បណុ្ឌ រកីេេចង្គ;ី

អាសមាទ្មាសោ គចឆេ សនន សកេ,ំ បុរកខតាវ ា មសហស ិំ សពេភទ្ទ។ំ

13

ដរំឆី្េទនតលនាះ ជាដរំសីសេុធ ម្ននភ្សប្កនងិអវយវៈស ដចូផ្កាឈកូស ោងជស្មះនវូកា្លរចួល ើយ កស៏្េស្េងន់វូផ្កាឧរប្លជាលដើម លស្រកអរ រកីរាយពនល់ពក កឲ៏យ្លមដរំជីាមល សីល្ាះនាងសពវភទ្ទា លដើរពខីាងមខុ្ ល ើយលដើរសលំៅលៅកានេ់កីភ្នែងលៅររសខ់្ែនួ ។

ោក្យថា ឲយ្លមដរំជីាមល សលី្ាះនាងសពវភទ្ទាលដើរពខីាងមខុ្ លសចកែីថា ដំរីឆ្េទនតលនាះល្វើមល សីល្ាះសពវភទ្ទា ឲ្យលៅខាងមខុ្ លឡាមព័េធលោយដរំី ៨ ោន ់ លដើរលៅលំលៅររស់ខ្ែួន ។

ស្ោនលោនុរតរោារ់ោក្យលនាះល ើយ េេួលថា លអល ើយស្ពះនាង ខ្្ុំនឹងសម្នលរ់ដំរីលនាះ ល ើយនាំយកភែុកដំរលីនាះមក ។ ព្ាស្នាះ ព្រះនាងស្រវមីានព្រះរយ័រកី្រាយ ព្បោនព្ររយ ១០០០ ដល់ព្ពាន ស្ ើយបោគ ប់ថា អ្នក្ចូរស្ៅទទះដិនចុះ ៧ ថ្ងៃស្រៀត្ ដឹមស្ៅរីស្នាះ ដូស្ចនះស្ ើយ ក៏្បញ្ជូ នព្ពានស្នាះស្ៅ រួចឲ្យស្គស្ៅជាងដដក្មក្បោគ ប់ថា ដនអ្នក្ ស្យើងព្តូ្វការកា ុំបតិ្ រូស្ៅ ចប រនាល ក្ ញញួរ កាុំបតិ្កាត់្គុមពថ្ព្រឫដស ីក្ថ្ង្កនត ក្ស្ណ្ត ៀវព្ចូត្ស្ៅម ោវ ដុំបងដដក្ រដរ ដដក្ត្មពក់្មុខប ី ព្ក្ចាប់ដដក្ អ្នក្ចូរព្បញាប់ស្ធវើរបដ់ោ ុំងអ្ដ់ ស្ ើយនា ុំមក្ឲ្យស្យើង ។ រួចព្រះស្រវបីោគ ប់ឲ្យជាងដដបក្មក្ាល់ ព្រង់បញ្ញជ ថា ដនអ្នក្ អ្នក្គួរនឹងស្ធវើស្ដោងដដបក្ ដព្មាប់ោក់្ដមាា រៈធៃន់ ព្បមាណ្ ១ កុ្មាៈ (ស្ ម្ ះថាតួ្ស្លខមាព្ារោវ ល់ ស្ដមើនឹង ១០ អ្មពណ្ៈ) ឲ្យស្យើង ស្ ើយស្យើងព្តូ្វការដខសដដបក្ ដខសរតឹ្ ស្ព្សាមថ្ដ ដដបក្ស្េើង និងឆព្ត្ដដបក្ អ្នក្ចូរស្ធវើរបដ់ោ ុំងស្នះ ឲ្យស្យើងជាព្បញាប់ ។

សូម្បីជាងទ្ទំងពីរក៏បានល្វើររសទ់្ទំងអស់លនាះោ៉ាងស្រញារ់ ល ើយនាំមកថាាយ ។ ស្ពះនាង្រ់ភ្ចងលរៀរចំលស្បៀងដល់ស្ោនលនាះ ្ រ់ាំងពីលឈើពំនួរលភែើងជាលដើម ស្ពះនាងល្វើឧរករណ៍ស្េរ់ោ៉ាង និងលស្បៀងម្ននសដូវជាលដើម ោក់កែុងលស្ាង ស្ព្គឿងឧបក្រណ៍្ និងស្ដបៀងោ ុំងអ្ដ់ស្នាះ មានរមៃន់ព្បមាណ្ ១ កុ្មាៈ ។

14

ចំភ្ណកស្ោនលោនុរតរស្ព្ត្ៀមខលួនស្ព្ដចស្ ើយ ក្នុងថ្ងៃរី ៧ ក៏្មក្ាល់ ថាវ យបងគុំព្រះរាេស្រវ ី ។ លុំោប់ស្នាះ ព្រះនាងស្រវសី្ពាលនឹងនាយព្ពានថា ដនដមាល ញ់ ស្ព្គឿងឧបក្រណ៍្ព្គប់ោ ងរបដ់អ្នក្ ស្រៀបចុំស្ព្ដចាច់អ្ដ់ស្ ើយ អ្នក្ចូរសាក្លបងស្លើក្ស្ដោងស្នះដិន ស្មើល៍ ។ នាយព្ពានស្សានុត្តរស្នាះ ជាមនុដសមានក្មាល ុំងស្ព្ចើន ព្រព្រង់នូវក្មាល ុំងស្ដមើនឹងដុំរ ី៥ ស្ព្ពាះស្ តុ្ស្នាះ ស្រើបស្គចាប់ស្លើក្ស្ដោងស្ ើងដូចជាស្ដោងមលូ ស្ ើយសាព យនឹងសាម រស្ធវើព្រស្ងើយ ហាក់្ដូចជាមានថ្ដរស្រ ។ ព្រះនាងដុភោទ ានព្បោនស្ដបៀងអាហារ ដល់កូ្ននិងព្បរនធរបដ់ព្ពានស្នាះ រួចព្កាបរូលព្រះរាជាឲ្យបញ្ជូ នស្សានុត្តរព្ពានស្ៅ ។

ព្ពានស្សានុត្តរស្នាះ ថាវ យបងគុំព្រះរាជានិងព្រះស្រវ ី រួចចុះចាក្រាជានិស្វដន៍ ស្ ើងស្លើរង ស្ចញរីព្រះនគរ ស្ោយបរវិារជាស្ព្ចើន ឆលងកាត់្ព្ដុក្ និគម និងេនបរ ាមលុំោប់ ដល់បចេនតេនបរ ស្រើបឲ្យរួក្អ្នក្ព្ដុក្ព្ត្ ប់វលិវញិ ។ ព្ពានស្សានុត្តរស្ដើរចូលថ្ព្រស្ៅជាមួយនឹងអ្នក្ព្ដុក្ជាយដដន រ ូត្ដល់ទុត្ដដនដមីនុដស ស្រើបឲ្យរួក្មនុដសជាយដដនព្ត្ ប់ោ ុំងអ្ដ់ ស្ ើយស្ដើរស្ៅដត្មាន ក់្ឯង ។

នាយព្ពានស្ដើរចូលថ្ព្រ អ្ដ់ ៣០ ស្ោេន៍ ស្ោយឆលងកាត់្ថ្ព្រដាុក្ ១៨ ក្ដនលង គថឺ្ព្រដោត្ ៦ មុនដុំបូងថ្ព្រដបូវភាល ុំង ថ្ព្រស្ៅម ដព្ត្ង ថ្ព្រស្ៅម ធមមា ថ្ព្រតុ្លដិ ថ្ព្រដរៈ ថ្ព្រត្រិវិចឆៈ និងថ្ព្រោ ុំងស្នះស្រៀត្ គថឺ្ព្រគុមពឫដសមីានបនាល ថ្ព្រស្តត ថ្ព្ររពាក់្ ថ្ព្របបុដ ថ្ព្រព្កាដ់ព្ាក្ដដូចថ្ព្រព្ាប់ព្រួញដូមបដីត្រដ់ក៏្មនិអាចនឹងលូនស្ៅាន ថ្ព្រស្ដើមស្ ើ ថ្ព្រឫដស ី ថ្ព្រគុមពឫដសដូីមបដីថ្រស្រៀត្ ថ្ព្រភក់្ ថ្ព្ររឹក្ និងថ្ព្រភនុំ ស្ោយលុំោប់ ។ ព្ពានយក្ក្ស្ណ្ត ៀវព្ចូត្ដបូវភាល ុំងជាស្ដើម យក្កាុំបតិ្កាប់គុមពថ្ព្របនាល ជាស្ដើម យក្រូស្ៅកាប់ស្ដើមស្ ើ យក្រនាល ក្ស្ចាះស្ដើមស្ ើធុំ កាលស្ធវើទលូ វ ក៏្កាប់ឫដសសី្ធវើបស្ោអ ង ស្ ើងស្ៅស្លើគុមពឫដស ី ស្ ើយកាប់ឫដសដីថ្រស្រៀត្ ឲ្យឫដសដួីលស្លើគុមពឫដសដីថ្រ រួចស្ដើរស្ៅស្ោយគុមពឫដស ី ។ កាលដល់រីដដលមានភក់្ ក៏្ព្កាលកាា រស្ ើដៃួត្ ស្ ើយស្ដើរស្ៅ និងព្កាលកាា រដថ្រ ស្លើក្ស្ ើមុនស្ ើង ដព្មាប់ោក់្ស្ៅខ្ងមុខ ឆលងរីដដលមានភក់្ានស្ ើយ ក៏្ដល់រីដដលមានរឹក្ ក៏្ស្ធវើក្បូនឆលងស្ៅ ស្ ើយ រ

15

ស្ៅព្ត្ង់ស្េើងភនុំ នាយព្ពានយក្ដខសចងដដក្ត្មពក់្មុខប ីស្ាះស្ ើងស្ៅឲ្យជាប់ស្ៅនឹងភនុំ ស្ ើយស្ាងស្ ើង ាមដខសដដបក្ខ្ងស្លើ ថ្ដស្ឆវងស្ាងដខស ថ្ដសាត ុំកាន់ដដក្ដដលមានមុខមុត្ដូចស្រព្េ កាប់ងមភនុំស្ព្ដចស្ ើយ ស្រើប រស្ៅរីស្នាះ ស្ ើយក្ង្កនាត ក់្ដដក្ត្មពក់្មុខប ី ស្ាះស្ៅខ្ងស្លើស្រៀត្ ស្ធវើរុំនងស្នះឯងស្ព្ចើនដង រ ូត្ស្ ើងស្ៅដល់ក្ុំរូលភនុំ ។ កាលដដលចុះរីភនុំវញិ ក៏្ស្ធវើរុំនងស្នាះដដរ មុនដុំបូង ស្ាះបស្ោគ លស្ៅស្លើក្ុំរូលភនុំ ចងដខសដដបក្រុ ុំរ័រធនឹងបស្ោគ ល អ្ងគុយខ្ងក្នុងក្ង្កនតង រមាល ក់្ដខស ស្ោយអាការដូចរីងពាងបស្ញ្េញដរថ្ដ ។ អាចារយរួក្ខលះានស្ពាលថា នាយព្ពានស្សានុត្តរ ចុះអ្ុំរីភនុំស្ោយឆព្ត្ដដបក្ ដូចបក្ស ី។

ព្រះសាសាត កាលនឹងស្ធវើឲ្យជាក់្ចោដ់នូវដុំស្ណ្ើ រ ដដលព្ពានស្សានុត្តរកាន់យក្ព្រះដវនីយ៍របដ់ព្រះនាងដុភោទ ោ ងស្នះ ស្ ើយស្ចញចាក្ព្រះនគរ ឆលងកាត់្ថ្ព្រដតុក្ ១៧ ក្ដនលង រ ូត្ដល់ថ្ព្រភនុំ ស្ ើយឆលងភនុំោ ុំង ៦ និងស្ ើងស្លើក្ុំរូលភនុំដុវណ្ណបដសៈ ព្រះអ្ងគស្រើបព្ាដ់ថា

េសេថវ សោ ឧគគសហតាវ ាន វាក្,ំ អាោយ េូណ្ ញ្ច ធនញុ្ច លសុោទ ា;

វេុិរយិេ សេេ គ រ ីព្ពហសនេ, សុវណ្ណបសស ំោម គ រ ិិំ ឧោរ។ំ

ស្ោនព្ស្ពលនាះ បានលរៀនោកយ្កែងុេលីនាះល ើយ ក៏្ រយ់កនវូរពំងស់្ពញួ នងិ្ែ ូ (លដើរ រលំង) ភែំ្ ទំ្ទងំ ៧ កព៏ិ្ រណាលមើលលៅ (ល ើញ) ភែំ្ ខំ្ពសម់យួ ល្ាះសវុណណរសស្ៈ ។

អារយុ ហ សសល ំភវន ំក ននរាន,ំ ឱសលាកយ ីបពេេោទ្មលូ;ំ

េេថទ្ទោ សមឃសមានវណ្ណ,ំ ន សព្គាធរាជ ំអដ្ឋសហសសោទ្។ំ

ស្ោនព្ស្ពបានល ើងលៅកានភ់ែ ំ ជាកភ្នែងលៅព្នពកួកនិែរ ករ៏មលិលមើលនវូេជីរិព្នលជើងភែ ំបានល ើញលសតចព្ស្ជ្មំយួលដើម ម្ននសមប្រុស្បាកដលសមើលោយលម ម្ននរស្ ៨០០០ ជរិ លជើងភែំលនាះ ។

16

េេថទ្ទោ កុញ្ជ រ ំឆពេ ោណ្,ំ សពេសសេ ំទ្បុបសហ ំបសរភ ;

រកខនេ ន ំអដ្ឋសហសសោគា, ឦោទ្ោេ ា វាេជវបបហារសិោ។

បានល ើញដរំមី្ននភែកុ ៦ ពណ ៌ជាដរំសីសេុធ ភ្ដលពកួដរំដីព្េស្េរសងករប់ានលោយស្ក លៅលស្កាមលដើមព្ស្ជលនាះ ពកួដរំទី្ទងំ ៨០០០ ម្ននភែកុង ដចូជាចលនាាលរថ្ ម្ននស្រស្ករលីៅស្រហារពកួដរំរី្ាមរិត លោយសនទះុដល៏លឿនដចូជាខ្យ្ល ់ភ្រងរកា្នវូលសតចដរំលីនាះ ។

េេថទ្ទោ សោកខ រណ្ ិំ អទ្សូរ, រមម ំសុេ េថញ្ច មសហាទ្ កញ្ច ;

សមបបុផ េ ំភមរគោនចុ ណ្ណ,ំ យេថ ហ សោ ោហ ាយេ ោគរាជា។

បានល ើញស្សះលបាកខរណ ី លៅជរិលដើមព្ស្ជលនាះ ជាេេីរួរកីរាយ ម្ននកពំងេ់កឹដល៏អផង ម្ននេកឹដល៏ស្ចើនផង (ម្ននផ្កាកមុេុ ឧរប្ល នងិឈកូ) រកីសគះុោាយផង លដរោសលោយពកួភមរជារផិង ជាេសីស្ម្នរង់រូ ររសល់សតចដរំដីស៏្រលសើរលនាះ ។

ទ្ ោវ ាន ោគសស គេ ិំ ឋ េ ញ្ច , វថី សសយា ោហ ានគេសស សហាេ ;

ឱោេមាគចឆ អនរយិរសូោ, បសយាជ សតា ច េេវោនគុាយ។

បានល ើញនវូការលដើរលៅ នងិការឈរលៅ ព្នដរំដីស៏្រលសើរផង ល ើញផែវូ ររសដ់រំដី៏ស្រលសើរលនាះលៅងរូេកឹផង ស្ោនព្ស្ពជាអនរយិជន បានស្រករ (កចិចការលស្សច) លោយការលះុកែងុអណំាចព្នចរិត កប៏ានជកីរលតា ។

ោក្យថា បានល ើញនវូការលដើរលៅ លសចកែថីា កែុងលពលភ្ដលដំរីទ្ទំងឡាយលៅល ើយ នាយស្ោនក៏បានចុះអំពីសុវណណរស្សរព៌រ ោក់លស្ោមព្ដលស្ោមលជើង ពិ្រណាស្រួរលមើលេីភ្ដលលសែចដំរីលៅ និងេីលៅជារ់ជានិចច បានល ើញទ្ទំងអស់ថា លសែចដំរីលៅលោយផែូវលនះ មុជេឹកកែុងេីលនះ មុជល ើយល ើងមកលោយផែវូលនះ មកឈរស្រង់កភ្នែងលនះ ដលូចែះល ើយ

17

លស្ោះភាពជាអែកមិនម្នន ិរិ ស្ោនជាអនរិយជន ស្រូវស្ពះនាងសុភទ្ទា ជាអែកលុះកែុងអំណាចព្នចិរតលស្កា្ លស្រើមក លស្ោះល រលុនាះ ស្ោនលេើរជីករលតា ។

កែុងលរឿងលនាះ ម្ននការលោលាមលំោរ់ថា ៖

បានឮមកថា ស្ោនលោនុរតរមកដល់លំលៅស្ពះមហាសរវ លោយលស្រើលពលអស់ ៧ ឆ្ាំ ៧ ភ្ខ្ ៧ ព្ថ្ៃ កាលពិ្រណាេីលៅររស់ស្ពះមហាសរវ ដូចន័យភ្ដលលោលល ើយ ស្ោនលនាះកំណរ់ថា លយើងនឹងជីករលតាកែុងេលីនះ ឋិរលៅកែុងេីរលតាលនាះ បាញ់លសែចដំរលីោយស្ពួញពិសឲ្យោលរ់ ដូលចែះលេើរចូលលៅកាន់ព្ស្ព ការ់លដើមលឈើ លដើម្បីល្វើសសរជាលដើម លរៀរចំេពវ- សម្នារៈេុក កែុងកាលភ្ដលដំរីទ្ទំងឡាយលៅមុជេឹក ស្ោនក៏យកចរ្ំមកជីករលតា ៤ ស្ជុង ស្រង់េីលៅព្នលសែចដំរី រួចកាយដី យកេឹកមកលស្ោច ហាក់ដូចជាោំស្គារ់ពូជ ោក់សសរខាងលលើរ្ាល់ថ្ម ោក់រនូរ ស្កាលភ្ផនកាារ ល្ះស្រលហាងរ ុនកូនសរ លរាយសស្ម្នម និងដីលៅខាងលលើ ល្វើផែូវចូលលៅររស់ខ្ែួនលោយចភំ្ណកមយួ កាលល្វើរលតារួចល ើយ កែុងលវោជិរភែ៉ឺ ស្ោនលនាះេេរូក្ាល ដណដរ់សំពរ់កាោយៈ កាន់្ែូនិងស្ពួញភ្ដលោរលោយថាាពំិស ចុះលៅលៅកែុងរលតា ។

ស្ពះោោាកាលនឹងស្រកាសលសចកែីលនាះ លេើរស្ាស់ថា

ខណ្ តាវ ាន កាសុ ំផលសកហ ឆាទ្យ , អតាេ ានសមាោយ ធនញុ្ច លសុោទ ា;

បសោគេ ំបុថុសសលេន ោគ,ំ សមបបយ ីទ្កុកដ្កមមការ។ី

ស្ោនព្ស្ពជាអែកល្វើអលំពើអាស្កក ់ ជកីរលតាល ើយ ស្េរលោយភ្ផនកាាទ្ទងំឡាយ រចួរញ្ចលូខ្ែនួនងិ្ែ ូ(លៅកែងុរលតាលនាះ) ល ើយបាញន់វូដរំ ីភ្ដលលដើរមកភ្កប្រខាង (រលតាររស់ខ្ែនួ) លោយស្ពញួដល៏ថាលស ។

18

វសិោធ ា ច ោសគា សកាញ្ច មោទ្ សឃារ,ំ សសពេ ច ោគា ន ននទ្ុ ំសឃាររបូ;ំ

េ ណ្ញ្ច កដ្ឋញ្ច រណ្ ំកសរាោេ ា, ោវិិំសុ សេ អដ្ឋ ទ្ ោ សមនេសតា។

ដរំដីស៏្រលសើរ ស្រវូស្ោនព្ស្ពបាញល់ ើយ ករ៏នែ៉ឺនវូលកាញ្ចនាេដព៏នែកឹ ពកួដរំទី្ទងំអស ់ ក៏រនែ៉ឺនវូសលមែងម្ននសភាពដព៏នែកឹ ដរីទី្ទងំលនាះកល៏្វើនវូលមា នងិភ្មកលឈើឲយ្លខ្ទចខ្ទ ី ល ើយសទះុោាលៅទ្ទងំ ៨ េសិជុវំញិ ។

វធ សសសមេនេ បរាមសសោេ ា, កាោវមទ្ទកខ ធជ ំឥសនី;ំ

ទ្សុកខន ផុដ្ឋសសទុ្ោទ្ សញ្ញ ា, អរហទ្ធសជា សពភ អវជឈរសូោ។

ដរំដីស៏្រលសើរក៏្ រស់្ោនលនាះ លោយរណំងថា អញនងឹសម្នលរស់្ោននុ ះ កល៏ ើញនវូសពំរក់ាោវៈ ភ្ដលជាេងជ់យ័ររសព់កួឥស ី ដរំដីស៏្រលសើរ ស្រវូលសចកតេីកុខរ ះោលល់ ើយ ក៏ម្ននសញ្ជាលកើរល ើងថា ្មមារេុគលលស្រើស្បាសេ់ងជ់យ័ស្ពះអរ នត ម្ននសភាពភ្ដលសរប្រុសមនិេសួម្នលរ ់។

បានឮមកថា កែុងព្ថ្ៃេី ២ លសែចដំរីលនាះ មកមុជេឹក ល ើយល ើងឈរ លៅលលើស្រលេស ភ្ដលម្ននល្ាះថា មហាវោិលម្នលកៈ ។ លំោរ់លនាះ េឹកបាន ូរពីសរីរៈររសល់សែចដំរ ី ូរស្សក់ាមនាភីស្រលេស ធ្លលក់មកលលើសរីរៈររស់នាយស្ោនាមស្រលហាងកាារ ។ លោយសញ្ជាលនាះ នាយស្ោនដឹងថា ស្ពះមហាសរវមកឈរពីលលើល ើយ កយ៏ឹរស្ពួញដ៏្ំបាញ់លសែចដំរីភ្ដលមកឈរខាងលលើលនាះ ។

បានឮមកថា ស្ពួញដ៏លថាលសលនាះចូលាមនាភីស្រលេស ្ ែុះចូលលៅការ់រស្មងរស្ាវៈជាលដើម រុកេមែុះដល់ោច់ខ្ែង ល ើយធ្លលយលចញលៅកាន់អាកាស ហាក់ដូចជាពះុលោយពូលៅ ។ ្ម ូរលចញាមមុខ្ររួស ហាក់ដចូជា េឹកស្ជលក់ចូរលចញពីឆ្ាំងស្ជលក់ភ្ដល

19

ភ្រក េុកខលវេនាដ៏ខាលំងកាលបានលកើរល ើង ។ លសែចដំរីកាលមិនអាចនឹងអរ់សងករ់េុកខលវេនា ក៏ភ្ស្សកកងរំពងោន់ឮសនធឹកលពញសកលរព៌រ រនែ៉ឺលកាញ្ចនាេដ៏ខាលំង ៣ ដង ។ ដំរីទ្ទំង ៨០០០ ោារ់ឮសំល ងលនាះល ើយ ភយ័ខាលចចលំោះមរណៈ កល៏្វើនូវសំល ង ភ្ស្សកល ើង េរួញលញើរ ។ ដំរីទ្ទំងអស់សទុះលៅលោយសលំ ងលនាះ បានល ើញដំរីឆ្េទនតកំពុងដល់េុកខវលេនា ល ើយេិរថា ពួកលយើងនឹង្រ់សស្រូវ ដូលចែះលេើរសទុះររ់លៅលោយជុំវិញ បានល្វើលមានិងកំណារ់លឈើឲ្យភ្រកលខ្ទច ។

ោក្យថា អញនងឹសម្នលរស់្ោននុ ះ លសចកែីថា ស្ពះពុេធស្ាស់ថា ម្នាលភិកខុទ្ទំងឡាយ ដំរីឆ្េទនតលនាះ កាលភ្ដលដំរីទ្ទំងឡាយលចញលៅកែងុេិសទ្ទំងឡាយល ើយ និងកាលភ្ដលលមដំរីមហាសុភទ្ទាចូលលៅឈរជិរ ោារអភ្ងអលល ើយលួងលោម លសែចដំរីក៏អរ់សងករ់េុកខលវេនា កាលពិ្រណាកភ្នែងភ្ដលស្ពួញមក លេើរេិរថា លរើស្ពួញលនះមកពេីិសខាងលកើរ នឹងស្រូវចូលាមលោង ល ើយ្ែុះលចញលៅាមកាយខាងលស្កាយជាលដើម ភ្រស្ពួញលនះចូលមកាមនាភី ល ើយលចញលៅកាន់អាកាស លស្ោះល រុលនាះ ពិរជាម្ននមនុស្សលៅខាងលស្កាមបាញ់មក ស្ពះមហាសរវពិ្រណាោ៉ាងលនះល ើយ រំណងនឹងស្រួរលមើលកភ្នែងឈរ លេើរេិរថា អែកណានឹងដឹងថា ម្ននអវីលកើរល ើង លយើងេួរនងឹឲ្យនាងមហាសុភទ្ទាលចញសិន ដូលចែះលេើរលោលថា ភ្ននាងដ៏ចលស្មើន ដំរ ី ៨០០០ ភ្សវងរកសស្រូវររស់លយើង ររ់លៅេិសទ្ទំងឡាយ ចុះនាងលៅល្វើអវី កែុងេីលនះ ។ លមដំរីមហាសុភទ្ទាលោលថា រពិស្រស្ពះសមមរិលេព ខ្្ុំម្នាស់លៅស្េស្េង់លួងលោមលោកម្នាស់ សូមលសែចដំរីអរ់លទ្ទសដល់ខ្្ុំ ដូលចែះល ើយ ល្វើស្រេក្សិណ ៣ ដង ថាាយរងគំស្ពះលោ្ិសរវកែុងេិសទ្ទំង ៤ រចួលហាះលៅកាន់អាកាស ។ លសែចដរំីយកលជើងឈូសកកាយដី រនទះកាារក៏រលរើកល ើង ។ ស្ពះមហាសរវកាលលមើលាមស្រលហាង ល ើញនាយស្ោនលោនុរតរ ល ើយញា ំងចិរតឲ្យលកើរល ើងថា លយើងនឹងសម្នលរ់វា លេើរលូកស្រលម្នយភ្ដល

20

ម្ននពណ៌ដូចជាភួងស្បាក់ ្រ់ស្ោនលនាះ ក៏ល ើញសំពរ់កាោវៈ ភ្ដលជាេង់ព្នស្ពះពុេធជាឥសី ។ នាយស្ោនោក់សពំរ់កាោវៈកែុងស្រលម្នយររស់ស្ពះមហាសរវ ។ ស្ពះលោ្ិសរវលលើកស្ោនលនាះ ោក់លៅខាងមខុ្ ។ លំោរ់លនាះ សញ្ជាលនះបានលកើរដល់លសែចដំរ ី ភ្ដលកំពុងេេួលលសចកែីេុកខដូលចែះថា ល្ាះថា េង់ជយ័ព្នស្ពះអរ នត េ៉ឺរណឌិរទ្ទំងឡាយមិនេួរេម្នលយល ើយ េួរភ្រល្វើសកាារៈ លគារពភ្រមា ងប ុស្ដណ ះ ។

ស្ដាចដុំរកីាលនឹងចរចាជាមួយព្ពានស្នាះ ស្រើបស្ពាល ២ ាថាថា

អន កកោសវា កាោវ,ំ សយា វេថ ំបរទិ្ហ សសេ ;

អសបសតា ទ្មសសចចន, ន សោ កាោវមរហេ ។

រេុគលណា មនិទ្ទនអ់សេ់កឹចរេ់៉ឺកលិលស ជាអែកស្បាស្កការេនូាាននវូឥង្គ្នទយិនងិវចីសចចៈ នងឹលសែៀកដណដរស់ពំរក់ាោវៈ រេុគលលនាះមនិេរួលសែៀកដណដរស់ពំរក់ាោវៈលេ ។

សយា ច វនេកោវសស, សសីលសុ សុសមាហ សតា;

ឧសបសតា ទ្មសសចចន, ស សវ កាោវមរហេ ។

ចភំ្ណករេុគលណា ខាាកល់្លនវូេកឹចរ ់ េ៉ឺកលិលស ាងំម្នកំែងុសលីទ្ទងំឡាយ ជាអែកស្រករលោយការេនូាាននវូឥង្គ្នទយិនងិវចសីចចៈ រេុគលលនាះឯង លេើរេរួនងឹលសែៀកដណដរស់ពំរ់កាោវៈ ។

ាថាស្នាះមានស្ដចក្ាថីា ដនលុរទបុត្តដមាល ញ់ បុរដដស្ៅមានរឹក្ចត់្ គរឺាគៈជាស្ដើម ជាអែកស្បាស្កការេូនាាននូវឥង្គ្នទយិ និងវចីសចចៈ ល ើយលសែៀកដណដរ់សំពរ់កាោវៈភ្ដលស្ជលក់លោយេឹកអមចរ់ រុរសលនាះមិនេួរលសែៀកដណដរ់សំពរ់កាោវៈ សំពរ់កាោវៈលនាះ មិនសមេួរដល់រុរសលនាះលេ ។ ចុំដណ្ក្បុរដដ មានរឹក្ចត់្ខ្ជ ក់្ស្ចាលស្ ើយ

21

ដមាោនាុំងដ៊ប់ក្នុងដីល បរបូិណ៌្ស្ោយដីោចារវត្ត បុរដស្នាះ ស្រើបស្ ម្ ះថា ដមគួរនឹងស្ដលៀក្ដណ្ា ប់ដុំរត់្កាសាវៈស្នាះ ។

ព្រះមហាដត្វស្ពាលោ ងស្នះស្ ើយ ក៏្ានញុា ុំងចតិ្តស្នាះឲ្យរលត់្ ស្ ើយដួរថា ដនដមាល ញ់ អ្នក្ាញ់ស្យើង ស្ោយព្បស្ោេន៍អ្វ ី ស្ោយព្បស្ោេន៍របដ់ខលួន ឬក៏្ព្បក្បស្ោយព្បស្ោេន៍របដ់អ្នក្ដថ្រ ។

ព្រះសាសាា កាលនឹងស្ធវើឲ្យជាក់្ចោដ់ស្ដចក្ាសី្នាះ ស្រើបព្ាដ់ថា

សមបប សតា បុថុសសលេន ោសគា, អទ្ដុ្ឋច សតាេ ា លទុ្ទកមជឈភាស ;

ក មេថយ ំក សស វា សមម សហេុ, មម ំវធ ីកសស វាយ ំបសយាសគា។

ដរំដីស៏្រលសើរ ស្រវូស្ោនព្ស្ពបាញល់ ើយលោយសរដល៏ថាលស មនិម្ននចរិតស្រេសូត បាននោិយនងឹស្ោនព្ស្ពថា ភ្នសម្នលញ ់អែកស្រវូការអវ ី លរើលស្ោះអវ ីបានជាអែកសម្នលរល់យើង មយ្៉ាងលេៀរ ការស្រករលនះររសរ់េុគលណា ។

ព្ាស្នាះ ព្ពានកាលនឹងព្ាប់ ស្រើបស្ពាលាថាថា

កាស សស រសញ្ញ ា មសហស ីភទ្សនេ, ោ បជូ តា រាជកុសល សុភោទ ា;

េ ំអទ្ទោ ោ ច មម ំអសសំ , ទ្សនេហ អសតាថ ាេ ច ម ំអសវាចា។

រពសិ្រដរំដីច៏លស្មើន ស្ពះមល សរីរសល់សតចកែងុភ្ដនកាសលីនាះ ល្ាះនាងសភុទ្ទា ភ្ដលលេរជូាល ើយកែងុរាជស្រកលូ ស្ពះនាងបានល ើញអែក ល ើយស្បារខ់្្ុ ំ ស្ពះនាងកម៏្ននស្ពះសវនយីន៍ងឹខ្្ុថំា លយើងស្រវូការលោយភែកុទ្ទងំឡាយ ។

លសែចដំរីោារ់ោក្យលនាះល ើយ ដឹងថា លនះជាអំលពើររស់នាងចូ សុភទ្ទា ស្ពះមហាសរវខ្ំអរ់សងករ់នូវេុកខលវេនា ល ើយលោលថា លសចកែីស្រូវការលោយភែុកររសល់យើង រភ្មងមិន

22

ម្ននដល់នាង នាងរញ្ជូនអែកមក លោយលសចកែីស្បាថាាសម្នលរ់លយើង ដូលចែះល ើយ កាលនឹងសភ្មែងលសចកែីលនាះ លេើរលោល ២ គាថាថា

ពហូ ហ សម ទ្នេយុគា ឧោរា, សយ សម ប េូនញ្ច ប តាមហាន;ំ

ជាោេ ោ សកាធោ រាជបេុេ,ី វធេថ កា សវរមកាស ពាលា។

ស្ពះរាជរសុ្រលីនាះ ដងឹថា េពូ្នភែកុទ្ទងំឡាយររសរ់ាិ នងិជាីទ្ទងំឡាយររសល់យើង ម្ននលស្ចើនណាស ់ភ្រនាងជាស្សលីស្កា្ ស្រវូការសម្នលរ ់ជាស្សលីៃង ់ចងល់ពៀរ (នងឹលយើង) ។

ឧសដ្ឋហ េវ ំលទុ្ទ ខរ ំគសហតាវ ា, ទ្សនេ ឥសម ឆ នទ បុរា មរាម ;

វជាជ ាស េ ំសកាធន ំរាជបេុេ ិំ, ោសគា ហសតា ហនទ ឥមសស ទ្ោេ ា។

ភ្នស្ោនព្ស្ព អែកចរូលស្កាកល ើង ្ រន់វូរណារ ល ើយអារនវូភែកុទ្ទងំេលូនះចះុ ទ្ទនខ់្្ុមំនិទ្ទនោ់លរ ់ អែកឯងេរប្េីលូស្ពះរាជរសុ្រ ី ភ្ដលម្ននលសចកតលីស្កា្លនាះថា ដរំដីស៏្រលសើរ េលូស្ពះរងគជំាខ្្ុ ំបានសម្នលរល់ ើយ សមូស្ពះនាងេេលួយក លនះជាភែកុររសដ់រំលីនាះ ។

ព្ពានស្សានុត្តរសាា ប់ពាក្យរបដ់ដុំរឆីរទនតស្នាះស្ ើយ ស្ព្កាក្ចាក្រីអ្ងគុយ កាន់យក្រដរ ចូលស្ៅកាន់ដមាន ក់្ស្ដាចដុំរ ី ស្ោយគតិ្ថា ស្យើងកាត់្ភលុក្ ។ ស្ដាចដុំរមីានក្មពដ់ ៨៨ ត្ថ រស្ៅដូចជាភនុំព្ាក់្ ស្ព្ពាះស្ តុ្ស្នាះ ស្សានុត្តរព្ពានស្រើបស្្ងមនិដល់ភលុក្ស្ដាចដុំរ ីស្នាះ ។ លុំោប់ស្នាះ ព្រះមហាដត្វបស្ោអ នកាយ ស្ដក្ោក់្ក្ោលចុះស្ព្កាម ។ ព្ាស្នាះ ព្ពានថ្ព្រ ស្ ើងជាន់ព្បស្មាយដដលព្ាក្ដដូចភួងព្ាក់្ របដ់ព្រះមហាដត្វ ឋតិ្ស្ៅស្លើស្ពាងស្ដាចដុំរ ី ដដលដូចជាក្ុំរូលភនុំថ្ក្ោដ ស្ ើយយក្េងគង់រុញសាច់ដដលស្ៅេតិ្មាត់្ ញាត់្ចូលស្ៅខ្ងក្នុង រួចចុះរីស្ពាងដុំរ ី ដ៊ក្រដរចូលស្ៅក្នុងមាត់្ យក្ថ្ដោ ុំងរីរោញស្ៅោញមក្ ោ ងខ្ល ុំង ។ រុក្ខស្វរនាដ៏ខ្ល ុំងានស្ក្ើត្ដល់ព្រះមហាដត្វ មាត់្ស្រញស្ោយស្ោ ិត្ ។ នាយព្ពានអារចុះអារស្ ើង ក៏្មនិអាចនឹងអារភលុក្ឲ្យោច់ានស្ ើយ ។ ស្រលស្នាះ ព្រះមហាដត្វ

23

ខ្ជ ក់្ស្ោ ិត្ស្ចញរីមាត់្ អ្ត់្ដងកត់្រុក្ខស្វរនា ដួរព្ពានថា ដនដមាល ញ់ អ្នក្មនិអាចនឹងកាត់្ឲ្យោច់ស្រឬ ។ នាយព្ពានស្ពាលថា បរិព្ត្ស្ោក្មាេ ដ់ រិត្ដមនស្ ើយ ។ ព្រះមហាដត្វា ុំងដត្ ិ ស្ ើយស្ពាលថា ដនដមាល ញ់ ស្បើដូស្ចាន ះ អ្នក្ចូរស្លើក្ព្បស្មាយរបដ់ស្យើង ចូរចាប់ចុងរដរ ស្ព្ពាះស្យើងមនិមានក្មាល ុំងនឹងស្លើក្ព្បស្មាយស្ោយខលួនឯងានស្ ើយ ។ នាយព្ពានក៏្ានស្ធវើោ ងស្នាះ ។

ព្រះមហាដត្វចាប់រដរស្ោយព្បស្មាយ ស្ ើយអារស្ៅអារមក្ កាត់្ោច់ភលុក្ ហាក់្ដូចជាលុំរង់ ។ លុំោប់ស្នាះ ព្រះមហាដត្វព្ាប់ឲ្យនាយព្ពាននា ុំភលុក្ស្នាះមក្ កាលនឹងឲ្យភលុក្ ក៏្ស្ពាលថា ដនលុរទបុត្តដមាល ញ់ ស្យើងកាលឲ្យភលុក្ោ ុំងស្នះដល់អ្នក្ មនិដមនឲ្យស្ោយគតិ្ថា ភលុក្ស្នះមនិជារីព្ដឡាញ់របដ់ស្យើងស្រ មនិដមនឲ្យស្ោយព្ាថាន ភារជាព្រះឥនទ ភារជាមារ និងជាព្រ មស្រ ដត្ដរវញ្ាុ ត្ញ្ញា ណ្ស្នាះឯង ដដលជារីព្ដឡាញ់ដ៏ថ្ព្ក្ដលង ជាងភលុក្ោ ុំងឡាយស្នះ ស្ោយរយគុណ្ ស្ោយពាន់គុណ្ ស្ោយដដនគុណ្ ដូមបុណ្យរបដ់ស្យើងស្នះចូរជាបចេ័យ ថ្នចាក់្ធលុះ ព្ាដ់ដងឹដរវញ្ាុ ត្ញ្ញា ណ្ ដូស្ចនះស្ ើយ ព្រះស្ពាធដិត្វានឲ្យភលុក្ដល់នាយព្ពាន រួចដួរថា ដនដមាល ញ់ អ្នក្មក្រីស្នះអ្ដ់កាលប ុនាម ន ? កាលនាយព្ពានស្ពាលថា អ្ដ់កាល ៧ ឆាន ុំ ៧ ដខ ៧ ថ្ងៃ ព្រះមហាដត្វស្ពាលថា អ្នក្ចូរស្ៅស្ោយអានុភាររបដ់ភលុក្ស្នះ អ្នក្នឹងដល់នគរពារាណ្ដីក្នុងរវាង ៧ ថ្ងៃប ុស្ដណ ះ ដូស្ចនះស្ ើយ ស្ដាចដុំរសី្ធវើបរតិ្តការពារដល់ព្ពានស្នាះ រួចបញ្ជូ នស្ៅ ។ ព្រះស្ពាធដិត្វបញ្ជូ នព្ពានស្នាះស្ៅស្ ើយ កាលដុំរោី ុំងឡាយ និងស្មដុំរមីហាដុភោទ មនិោន់មក្ ស្ោក្ក៏្ស្ធវើកាលក្រិោិស្ៅក្នុងស្រលស្នាះឯង ។

ស្ពះោោាកាលនឹងស្រកាសលសចកែីលនាះ លេើរស្ាស់ថា

ឧ ឋ្ ាយ សោ លសុោទ ា ខរ ំគសហតាវ ា, សឆតាវ ាន ទ្ោេ ាន គជុេេមសស;

វគគ ូសុសភ អបបដ្ សម បថពា, អាោយ បកាក ាម េសតា ហ ខ បប។ំ

24

ស្ោនព្ស្ពលនាះ លស្កាកឈរល ើង ល ើយ្ររ់ណារ អារនវូភែកុដរំដីស៏្រលសើរ ល ើយកយ៏កនវូភែកុដល៏អោារ មនិម្ននភែកុឯលេៀរលស្រៀរផទមឹបាន លលើភ្ផនដ ី រចួលដើរលចៀសលចញលៅអពំេីីលនាះ ោ៉ាងឆ្រ ់។

កាលស្ោនលនាះលចៀសលចញលៅល ើយ ដំរទី្ទំងឡាយរករ ា្មិរតមិនល ើញ លេើរមក ។

ស្ពះោោាកាលនឹងស្រកាសលសចកែីលនាះ លេើរស្ាស់ថា

ភយដ្ដ តា ោគវសធន អ ដ្ ា, សយ សេ ោគា អដ្ឋ ទ្ ោ វោិវុ;ំ

អទ្ ោវ ាន សោស ំគជបចចម េេ,ំ បចាច ាគមុ ំសយន សោ ោគរាជា។

ពកួដរំសី្រវូភយ័ (អពំលីសចកតោីលរ)់ លរៀរលរៀនល ើយ ដលន់វូលសចកតេីកុខស្ពយួ លស្ោះលេសម្នលរន់វូដរំដីស៏្រលសើរ បានសទះុលៅ ស្េរេ់សិទ្ទងំ ៨ លះុមនិល ើញររុសជាសស្រវូនងឹដរំ ីកស៏្រ រម់កកានេ់ ីររសល់សតចដរំដីស៏្រលសើរវញិ ។

ចំភ្ណកនាងមហាសុភទ្ទាក៏មកជាមយួនឹងដំរីទ្ទងំលនាះ ។ សូម្បីដំរទី្ទំង ៨០០០ លនាះ យំភ្ស្សកកនទក់កលនទញកែុងេីលនាះ ល ើយលៅកាន់សម្នាក់ស្ពះរលចចកពុេធភ្ដលជាកុលុរកៈ រួចលោលថា រពិស្រលោកម្នាស់ រចចយទ្ទយក (អែកឲ្យរចច័យ) ររស់លោកម្នាស់ ស្រូវមុរលោយសរភ្ដលោរលោយថាាពំិស ល្វើកាលកិរិោល ើយ សូមលោកម្នាស់ទ្ទំងឡាយមកលមើលសពររស់លសែចដំរីលនាះ ។ ស្ពះរលចចកពេុធទ្ទំង ៥០០ អងគ មកាមផែូវអាកាស ចុះស្រង់កភ្នែងដ៏្ំ ។ កែុងខ្ណៈលនាះ ដំរីកំលោះ ២ យកភែុកលលើកសរីរៈររស់លសែចដរំី ឲ្យថាាយរងគំស្ពះរលចចកពុេធ រួចោក់លលើលជើងថ្ករ ល ើយល្វើ្រនកិចច ។ ស្ពះរលចចកពុេធទ្ទំងឡាយ ល្វើការោា្្យយ្ម ៌កែុងេីរូជាសព រ ូរេល់ភែ៉ឺ ។ ដំរី ៨០០០ នាំគាារំលរ់លភែើង រួចថាាយរងគំ យកេឹកមកលស្ោច ល្វើលមដំរីមហាសុភទ្ទាឲ្យលៅខាងមខុ្ លៅកាន់លំលៅររស់ខ្ែួន ។

25

ស្ពះោោាកាលស្រកាសលសចកែីលនាះ លេើរស្ាសថ់ា

សេ េេថ កនទ តាវ ា សរាទ្ តាវ ាន ោគា, សសីស សសក បសុំក ំឱក រតិាវ ា;

អគមសុំ សេ សសពេ សក ំន សកេ,ំ បុរកខតាវ ា មសហស ិំ សពេភទ្ទ។ំ

ដរំដីស៏្រលសើរទ្ទងំលនាះ កនទកក់លនទញ លរាេក៍ែងុេលីនាះ ល ើយលរាយរាយ នវូអាចមដ៍ ី លលើកា្លររសខ់្ែនួ ដរំទី្ទងំអសល់នាះ កឲ៏យ្លមដរំជីាមល ស ី ល្ាះសពវសភុទ្ទា លដើរមខុ្ មកកានេ់ីលៅររសខ់្ែនួ ។

ចំភ្ណកលោនុរតរស្ោននាយំកភែុកទ្ទំងពីរ មិនទ្ទន់ដល់ព្ថ្ៃេី ៧ ផង ក៏មកដល់នេរោរាណសី ។

ស្ពះោោាកាលស្រកាសលសចកែីលនាះ លេើរស្ាស់ថា

អាោយ ទ្ោេ ាន គជុេេមសស, វគគ ូសុសភ អបបដ្ សម បថពា;

សុវណ្ណរាជហី សមនេសមាទ្សរ, សោ លទុ្ទសកា កាស បរុ ំឧោគម ;

ឧបសនស សោ រាជកញ្ញ ាយ ទ្សនេ, ោសគា ហសតា ហនទ ឥមសស ទ្ោេ ា។

ស្ោនព្ស្ពលនាះបាន នាយំកភែកុទ្ទងំឡាយព្នដរំដីស៏្រលសើរ ជាភែកុលអ ោារ មនិម្ននភែកុឯលេៀរផទមឹបាន លលើភ្ផនដ ីភែ៉ឺសពវលោយរសម ីម្ននពណដ៌ចូជាម្នស ល ើយចលូលៅកានក់ាសរីរុ ីស្ោនព្ស្ពលនាះ ករ៏លងាាននវូភែកុទ្ទងំឡាយថាាយស្ពះរាជកញ្ជាថា ដរំដីស៏្រលសើរ េលូស្ពះរងគជំាខ្្ុំសម្នលរប់ានល ើយ សមូស្ពះនាងេេលួយក លនះជាភែកុទ្ទងំឡាយព្នដរំលីនាះ ។

ោក្យថា ភែ៉ឺសពវលោយរសម ីលសចកែីថា កាលភែុកលនាះរលញ្ចញពនែ៉ឺលោយជុំវិញ ហាក់ដូចជាពណ៌ម្នសេទូ្ទំងព្ស្ពសណឌៈទ្ទំងមូល ។ ោក្យថា រលងាាននវូភែកុទ្ទងំឡាយថាាយ លសចកែីថា

26

លោនុរតរស្ោនរញ្ជូនដំណឹងេូលស្ពះលេវថីា េលូស្ពះរងគំបាននាំភែុកទ្ទំងេូ ភ្ដលរលញ្ចញរសមី ៦ ពណ៌ ររស់ដំរីឆ្េទនតមកល ើយ សូមស្ពះនាងឲ្យលេាក់ភ្រងនេរ និងឲ្យស្ការេូលស្ពះរាជា រួចលេើរគារ់ចូលកាន់ស្ពះនេរភ្ដលលេាក់ភ្រង ដូចជាលេវនេរ ល ើយល ើងកាន់ស្បាោេ រលងាានភែុកចូលលៅថាាយ និងេូលថា រពិស្រស្ពះនាងម្នាស់ បានឮមកថា ស្ពះនាងបានល្វើនូវលទ្ទស ស្រឹមភ្ររនតិចរនតួច កែុងស្ពះ ឫេ័យ (ល ើយចងលពៀរនឹងលសែចដំរីណា) លសែចដំរីលនាះ េូលស្ពះរងគំសម្នលរ់ល ើយ សូមស្ពះនាងដឹងការោលរ់ររស់លសែចដំរលីនាះ ល ើយចូរេេួលយក លនះជាភែុកររសល់សែចដំរីលនាះ ដលូចែះល ើយ ក៏ថាាយភែុកដល់ស្ពះនាង ។

ស្ពះនាងសុភទ្ទា យកស្រោរ់ស្េល្វើលោយភ្កវមណី េេួលភែុក ភ្ដលវិចិស្រលោយឆ្ពវណណរង្សីររស់ស្ពះមហាសរវ យកមកោក់នងឹស្េូង សមែឹងលមើលភែុកររស់ោាមីខ្ែួនកែុងភពមុន រលឹកស្ពះមហាសរវថា ស្ោនលោនុរតរយកស្ពួញពិស បាញ់សម្នលរ់លសែចដំរី ភ្ដលម្ននរូរោារោ៉ាងលនះឲ្យោលរ់ ការ់ភែុកទ្ទំងលនះ នាំមក ដូលចែះល ើយ ស្ពះនាងលកើរលសចកែីលោកខាលំង មិនអាចនឹងអរ់សងករ់បាន ។ លពលលនាះ ដួង ឫេ័យររស់ស្ពះនាងក៏ភ្រកលៅ ល ើយល្វើកាលកិរិោ កែុងព្ថ្ៃលនាះឯង ។

ស្ពះោោាកាលស្រកាសលសចកែីលនាះ លេើរស្ាសថ់ា

ទ្ ោវ ាន ទ្ោេ ាន គជុេេមសស, ភេេបុប យសស បុរមិាយ ជាេ យា;

េសេថវ េសោ ហទ្យ ំអផាល , សេសនវ ោ កាលមកាស ពាលា។

ស្ពះរាជកញ្ជាលនាះ េរល ើញភែកុទ្ទងំឡាយព្នដរំដីស៏្រលសើរ ភ្ដលធ្លលរជ់ារត ី ជាេីស្សឡាញអ់ពំជីារមិនុ កភ៏្រក រេ្យ័កែងុេលីនាះឯង ល រលុនាះ ស្ពះនាងជាស្សលីៃង ់ បានលោយវោិលយ័លៅ ។

27

សសមាេ ាធ បសតាេ ា ស មហានភុាសវា, ស េ ំអកាស ីបរោិយ មសជឈ;

បចុឆ ិំសុ ភ កខ ូ សុវមិុេេច តាេ ា, ោការសណ្ ោេុកសរានេ ពោុធ ា។

ស្ពះពេុធស្ពះអងគបានសលស្មចនវូសលម្នោ្ ញិ្ជាណផង ម្ននអានភុាពលស្ចើនផង បានល្វើនវូការញញមឹ កែងុកណាាលពពកួររសិេ័ ពកួភកិខមុ្ននចរិតរចួស្ស ះ កស៏្ការរ់ងគេំលូសរួថា ស្ពះពេុធទ្ទងំឡាយ មនិភ្ដលល្វើនវូការញញមឹឲយ្ស្បាកដ លោយឥរល រលុេ ។

យមទ្ទោថ ទ្ហរ ិិំ កុមារ ិិំ, កាោយវេថ ំអនគារយិ ំចរនេ ិំ;

ោ សោ េោ រាជកញ្ញ ា អសហាស , អហ ំេោ ោគរាជា អសហាស ិំ។

អែកទ្ទងំឡាយ បានល ើញនាងកមុ្នរណីា លៅជេំង ់ លសែៀកសពំរក់ាោវៈ ជាអែករសួ នាងកមុ្នរលីនាះ កែងុកាលលនាះ េ៉ឺស្ពះរាជកញ្ជា ឯលសតចដរំកីែងុកាលលនាះ េ៉ឺរថាេរឯង ។

អាោយ ទ្ោេ ាន គជុេេមសស, វគគ ូសុសភ អបបដ្ សម បថពា;

សយា លទុ្ទសកា កាស បរុ ំឧោគម , សោ សោ េោ សទ្វទ្សតាេ ា អសហាស ។

ស្ោនព្ស្ពណា កានយ់កនវូភែកុទ្ទងំឡាយព្នដរំដីស៏្រលសើរ ជាភែកុដល៏អោារ មនិម្ននភែកុឯលេៀរលស្រៀរផទមឹបានលលើភ្ផនដ ី ល ើយចលូលៅកានក់ាសរីរុ ី ស្ោនព្ស្ពលនាះកែងុកាលលនាះ េ៉ឺលេវេរត ។

អោវសូរ ំច ររេេសសំ េ,ំ ឧចាច ាវច ំចរេិម ទ្ ំបរុាណ្;ំ

វេីទ្ទសរា វេីសោសកា វសិសលាេ ា, សយ ំអភ ញ្ញ ាយ អភាស ពសុោធ ា។

ស្ពះពេុធ ស្ពះអងគស្បាស្កលសចកតសី្កវលស់្កវាយ ស្បាស្កលសចកតលីោក ស្បាស្កនវូកនូសរេ៉ឺរាេៈ បានស្ជារចា្សល់ោយស្ពះអងគឯង ល ើយស្េងស់ភំ្ដងនវូចររិខ្ពសន់ងិទ្ទរអពំីលដើមលនះ ភ្ដលអលនាាលលៅ អសក់ាលដយ៏រូ ហាកដ់ចូមនិកនែងព្ថ្ៃ ។

28

អហ ំសវា សេន កាសលន, អសហាស ិំ េេថ ភ កខ សវា;

ោគរាជា េោ សហាម , ឯវ ំោសរថ ជាេេ។ំ

ម្នាលភកិខទុ្ទងំឡាយ កាលលនាះ រថាេរលៅកែងុេលីនាះ កាលលនាះរថាេរ លៅជា លសតចដរំ ីអែកទ្ទងំឡាយ ចរូ្េំកុនវូជារកោ៉ាងលនះចះុ ។

គាថាទ្ទំងឡាយលនះ េ៉ឺស្ពះ្មមសងាា កលរថរទ្ទងំឡាយ កាលនឹងសរលសើរេុណស្ពះេសពល បានសភ្មែងេុកល ើយ ។

មនុដសោ ុំងឡាយសាា ប់ព្រះធមមស្រដនាស្នះស្ ើយ ក៏្ានដស្ព្មចជាព្រះអ្រយិបុគគលមានស្សាាបននជាស្ដើម ។ ចុំដណ្ក្ភកិ្ខុ នីព្ក្មុុំស្នាះ ស្ឃើញចោដ់អ្រយិដចេ ជាខ្ងស្ព្កាយស្ ើយានដស្ព្មចព្រះអ្រ ត្ត ។

ឆរទនតជាត្ក្ ចប់ ។

(ជារកដឋកថា សុរតនតរិដក ខ្ុេទកនិកាយ ជារក រិិំសនិបារ រដិកលលខ្ ៦០ េំព័រ ១៧១)

ព្ថ្ៃ អងាារ ១២ លកើរ ភ្ខ្េុរោិោឍ ឆ្ាចំ សំរិេធិស័ក ច.ស. ១៣៨០ ម.ស. ១៩៤០

ព្ថ្ៃេី ២៤ ភ្ខ្ កកកោ ព.ស. ២៥៦២ េ.ស.២០១៨ លោយស.ដ.វ.ថ្.

29