ค ำน ำ - utqplus.comutqplus.com/data/files/00214/00214.pdft e p e - 214 หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ

T E P E - 2 1 4 หลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป 2551

1 | ห น า

ค ำน ำ

เอกสารหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป 2551 เปนหลกสตรฝกอบรมภายใตโครงการพฒนาหลกสตรและพฒนาคร และบคลากรทางการศกษาโดยยดถอภารกจและพนท เปนฐานดวยระบบ TEPE Online โดยความรวมมอของส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย เพอพฒนาผบรหาร ครและบคลากรทางการศกษาใหสอดคลองกบความตองการขององคกร โดยพฒนาองคความร ทกษะทใชในการปฏบตงานไดอยางมคณภาพ โดยใชหลกสตรและวทยากรทมคณภาพ เนนการพฒนาโดยการเรยนรดวยตนเองผานเทคโนโลยการสอสารผานระบบเครอขายอนเทอรเนต สามารถเขาถงองคความรในทกททกเวลา

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานและคณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวงเปนอยางยงวาหลกสตรอบรมแบบ e-Training หลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป 2551 จะสามารถน าไปใชใหเกดประโยชนตอการพฒนาครและบคลากรทางการศกษาตามเปาหมายและวตถประสงคทก าหนดไว ทงนเพอยงประโยชนตอระบบการศกษาของประเทศไทยตอไป


2 | ห น า

สำรบญ

ค าน า 1 หลกสตร “หลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป 2551” 3 รายละเอยดหลกสตร 4 ค าอธบายรายวชา 4 วตถประสงค 4 สาระการอบรม 4 กจกรรมการอบรม 4 สอประกอบการอบรม 4 การวดผลและประเมนผลการอบรม 5 บรรณานกรม 5 เคาโครงเนอหา 6 ตอนท 1 หลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป 2551 7 ตอนท 2 อภธานศพท 18 ตอนท 3 ความคดสรางสรรค 22 ใบงานท 1 25 ใบงานท 2 26 ใบงานท 3 27


3 | ห น า

หลกสตร

หลกสตรกลมสำระกำรเรยนรศลปะ สำระทศนศลป 2551

รหส TEPE-00214 ชอหลกสตรรำยวชำ หลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป 2551 ปรบปรงเนอหำโดย คณาจารย ภาควชาเทคโนโลยและสอสารการศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ผทรงคณวฒตรวจสอบเนอหำ 1.นางจตรา สรภบาล 2. นายพชย วงศกลม 3.ผศ.ดร.ศกดชย หรญรกษ 4.รศ.ดร.ปณณรตน พชญไพบลย 5.รศ.ดร.ณรทธ สทธจตต 6.ผศ.สกญญา ทรพยประเสรฐ


4 | ห น า

รำยละเอยดหลกสตร ค ำอธบำยรำยวชำ หลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลปรปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง การใชสอการเรยนการสอนทหลากหลาย เพอพฒนาการเรยนการสอน และการเรยนรของนกเรยน วตถประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรม 1. สามารถวเคราะหหลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลปได และน าแนวคด หลกการไปจดการเรยนการสอนได 2. สามารถออกแบบและวางแผนการจดการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลปได 3. สามารถประยกตใชสอทหลากหลายในทองถนเพอพฒนาการเรยนการสอนได 4. สามารถวดและการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรงในการเรยนการสอนกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลปได สำระกำรอบรม ตอนท 1 หลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป 2551 ตอนท 2 อภธานศพท ตอนท 3 ความคดสรางสรรค กจกรรมกำรอบรม

1. ท าแบบทดสอบกอนการอบรม 2. ศกษาเนอหาสาระการอบรมจากสออเลกทรอนกส 3. ศกษาเนอหาเพมเตมจากใบความร 4. สบคนขอมลเพมเตมจากแหลงเรยนร 5. ท าใบงาน/กจกรรมทก าหนด 6. แสดงความคดเหนตามประเดนทสนใจ 7. แลกเปลยนเรยนรระหวางผเขารบการอบรมกบวทยากรประจ าหลกสตร 8. ท าแบบทดสอบหลงการอบรม

สอประกอบกำรอบรม

1. บทเรยนอเลกทรอนกส 2. ใบความร 3. วดทศน 4. แหลงเรยนรทเกยวของ 5. กระดานสนทนา (Web board)


5 | ห น า

6. ใบงาน 7. แบบทดสอบ

กำรวดผลและประเมนผลกำรอบรม

วธการวดผล 1. การทดสอบกอนและหลงอบรม โดยผเขารบการอบรมจะตองไดคะแนนการทดสอบหลง

เรยนไมนอยกวา รอยละ 70 2. การเขารวมกจกรรม ไดแก สงงานตามใบงานทก าหนด เขารวมกจกรรมบนกระดาน

สนทนา บรรณำนกรม วรตน คมค า. “การพฒนาความคดสรางสรรคของนกเรยนชนประถมศกษาชนปท 5 ทเรยนวชา ศลปศกษาดวยกลวธระดมสมอง” วทยานพนธปรชญามหาบณฑต ภาควชา ศลปศกษาบณฑต วทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2535. อาร รงสนนท. ความคดสรางสรรค. กรงเทพมหานคร : ธนการพมพ, 2527. ค าหมาน คนไล. 149 แบบฝกการคดภาคปฏบต กรงเทพมหานคร : สถาบนพฒนาคณภาวชาการ, 2545. มะลฉตร เอออานนท. แนวโนมศปะรวมสมย กรงเทพมหานคร : ศนยต าราและเอกสารวชาการ, คณะ ครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2543. ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลางกลมสาระการเรยนร ศลปะ. กรงเทพมหานคร : โรงพมพชมนมสหกรณแหงประเทศไทย, 2551. ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. เรยนรบรณาการ กรงเทพมหานคร : โรงพมพครสภา ลาดพราว, 2547. วสตร โพธเงน. “การพฒนารปแบบการสอนศลปศกษาโดยวธศลปวจารณตามแนวทฤษฎของยน 10 มทเลอร ทสงเสรมการรบรทางศลปะของนกเรยนประถมศกษาชวงอาย 7-9 ป”. วทยานพนธ ปรญญามหาบณฑต ภาควชาศลปศกษา บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2547.


6 | ห น า

หลกสตร TEPE-214 หลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป 2551

เคาโครงเนอหา ตอนท 1 หลกสตรกลมสำระกำรเรยนรศลปะ สำระทศนศลป 2551 แนวคด กลมสาระการเรยนรศลปะเปนกลมสาระทชวยพฒนาใหผเรยนมความคดรเรมสรางสรรค มจนตนาการทางศลปะ ชนชมความงาม มสนทรยภาพ ความมคณคา ซงมผลตอคณภาพชวตมนษย กจกรรมทางศลปะชวยพฒนาผเรยนทงดานรางกาย จตใจ สตปญญา อารมณ สงคม ตลอดจน การน าไปสการพฒนาสงแวดลอม สงเสรมใหผเรยนมความเชอมนในตนเอง อนเปนพนฐาน ในการศกษาตอหรอประกอบอาชพได วตถประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรมมความรความเขาใจหลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป

ตอนท 2 อภธำนศพท แนวคด แบงออกไดเปน 3 กลมใหญๆ ดวยกน คอ ทศนศลป ดนตร นาฏศลป โดยในทนจะแสดงถงลกษณะและความแตกตางของแตละประเภท วตถประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรมมความรความเขาใจเกยวกบค าอภธานศพท ตอนท 3 ควำมคดสรำงสรรค แนวคด หมายถงลกษณะการคดหาค าตอบไดหลายทศทาง ซงเปนความสามารถของบคคลในการคดไดหลายแงหลายมม คดไดกวางไกล น าไปสการคนพบแนวคด และการสรางสรรคสงใหมใหเกดขน วตถประสงค เพอใหผเขารบการฝกอบรมอธบายการจดกจกรรมการเรยนรสาระทศนศลปทสงเสรมความคดสรางสรรคได


7 | ห น า

ตอนท 1 หลกสตรกลมสาระการเรยนรศลปะ สาระทศนศลป 2551 เรองท 1.1 กลมสาระการเรยนรศลปะ กลมสาระการเรยนรศลปะมงพฒนาใหผเรยนเกดความรความเขาใจ มทกษะวธการทางศลปะ เกดความซาบซงในคณคาของศลปะ เปดโอกาสใหผเรยนแสดงออกอยางอสระในศลปะแขนงตาง ๆ เรยนรอะไรในศลปะ กลมสาระการเรยนรศลปะ ประกอบดวยสาระส าคญ คอ ทศนศลป มความรความเขาใจองคประกอบศลป ทศนธาต สรางและน าเสนอผลงาน ทางทศนศลปไดอยางมประสทธภาพ วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป เขาใจความสมพนธระหวางทศนศลป ประวตศาสตร และวฒนธรรม เหนคณคางานศลปะทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภ มปญญาทองถน ภมปญญาไทยและสากล ชนชม ประยกตใชในชวตประจ าวน ดนตร มความรความเขาใจองคประกอบดนตรแสดงออกทางดนตรอยางสรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคาดนตร ถายทอดความรสก ทางดนตรอยางอสระ ชนชมและประยกตใชในชวตประจ าวน เขาใจความสมพนธระหวางดนตร ประวตศาสตร และวฒนธรรม เหนคณคาดนตร ทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และสากล รองเพลง และเลนดนตร ในรปแบบตาง ๆ แสดงความคดเหนเกยวกบเสยงดนตร แสดงความรสกทมตอดนตรในเชงสนทรยะ เขาใจความสมพนธระหวางดนตรกบประเพณวฒนธรรม และเหตการณในประวตศาสตร นาฏศลป มความรความเขาใจองคประกอบนาฏศลป แสดงออกทางนาฏศลป อยางสรางสรรค ใชศพทเบองตนทางนาฏศลป วเคราะหวพากษ วจารณคณคานาฏศลป ถายทอดความรสก ความคดอยางอสระ สรางสรรคการเคลอนไหวในรปแบบตาง ๆ ประยกตใชนาฏศลป ในชวตประจ าวน เขาใจความสมพนธระหวางนาฏศลปกบประวตศาสตร วฒนธรรม เหนคณคา ของนาฏศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และสากล


8 | ห น า

เรองท 1.2 สาระและมาตรฐานการเรยนร สำระท 1 ทศนศลป มาตรฐาน ศ 1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคดสรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคดตองาน ศลปะอยางอสระ ชนชม และประยกตใชในชวตประจ าวน มาตรฐาน ศ 1.2 เขาใจความสมพนธระหวางทศนศลป ประวตศาสตร และวฒนธรรม เหนคณคางานทศนศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และสากล สำระท 2 ดนตร มาตรฐาน ศ 2.1 เขาใจและแสดงออกทางดนตรอยางสรางสรรค วเคราะห วพากษวจารณคณคาดนตร ถายทอดความรสก ความคดตอดนตรอยางอสระ ชนชม และประยกตใช ในชวต ประจ าวน มาตรฐาน ศ 2.2 เขาใจความสมพนธระหวางดนตร ประวตศาสตร และวฒนธรรม เหนคณคาของดนตรท เปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและสากล สาระท 3 นาฏศลป มาตรฐาน ศ 3.1 เขาใจ และแสดงออกทางนาฏศลปอยางสรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคานาฏศลปถายทอดความรสก ความคดอยางอสระ ชนชม และประยกตใช ในชวตประจ าวน มาตรฐาน ศ 3.2 เขาใจความสมพนธระหวางนาฏศลป ประวตศาสตรและวฒนธรรม เหนคณคาของนาฏศลปทเปนมรดกทางวฒนธรรม ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทยและสากล


9 | ห น า

เรองท 1.3 คณภาพผเรยน จบชนประถมศกษำปท 3 1. รและเขาใจเกยวกบรปราง รปทรง และจ าแนกทศนธาตของสงตาง ๆ ในธรรมชาตสงแวดลอมและงานทศนศลป มทกษะพนฐานการใชวสดอปกรณในการสรางงานวาดภาพระบายส โดยใชเสน รปราง รปทรง ส และพนผว ภาพปะตด และงานปน งานโครงสรางเคลอนไหวอยางงาย ๆ ถายทอดความคด ความรสกจากเรองราว เหตการณ ชวตจรง สรางงานทศนศลปตามทตนชนชอบ สามารถแสดงเหตผลและวธการในการปรบปรงงานของตนเอง 2. รและเขาใจความส าคญของงานทศนศลปในชวตประจ าวน ทมาของงานทศนศลป ในทองถน ตลอดจนการใชวสด อปกรณ และวธการสรางงานทศนศลปในทองถน 3. รและเขาใจแหลงก าเนดเสยง คณสมบตของเสยง บทบาทหนาท ความหมาย ความส าคญของบทเพลงใกลตวทไดยน สามารถทองบทกลอน รองเพลง เคาะจงหวะ เคลอนไหวรางกาย ใหสอดคลองกบบทเพลง อาน เขยน และใชสญลกษณแทนเสยงและเคาะจงหวะ แสดงความคดเหนเกยวกบดนตร เสยงขบรองของตนเอง มสวนรวมกบกจกรรมดนตรในชวตประจ าวน 4. รและเขาใจเอกลกษณของดนตรในทองถน มความชนชอบ เหนความส าคญ และประโยชนของดนตรตอการด าเนนชวตของคนในทองถน 5. สรางสรรคการเคลอนไหวในรปแบบตาง ๆ สามารถแสดงทาทางประกอบจงหวะเพลง ตามรปแบบนาฏศลป มมารยาทในการชมการแสดง รหนาทของผแสดงและผชม รประโยชน ของการแสดงนาฏศลปในชวตประจ าวน เขารวมกจกรรมการแสดงทเหมาะสมกบวย 6. รและเขาใจการละเลนของเดกไทยและนาฏศลปทองถน ชนชอบและภาคภมใจ ในการละเลนพนบาน สามารถเชอมโยงสงทพบเหนในการละเลนพนบานกบการด ารงชวตของคนไทย บอกลกษณะเดนและเอกลกษณของนาฏศลปไทยตลอดจนความส าคญของการแสดงนาฏศลปไทยได จบชนประถมศกษำปท 6 1. รและเขาใจการใชทศนธาต รปราง รปทรง พนผว ส แสงเงา มทกษะพนฐานในการใชวสดอปกรณ ถายทอดความคด อารมณ ความรสก สามารถใชหลกการจดขนาด สดสวน ความสมดล น าหนก แสงเงา ตลอดจนการใชสคตรงขามทเหมาะสมในการสรางงานทศนศลป 2 มต 3 มต เชน งานสอผสม งานวาดภาพระบายส งานปน งานพมพภาพ รวมทงสามารถสรางแผนภาพ แผนผง และภาพประกอบเพอถายทอดความคดจนตนาการเปนเรองราวเกยวกบเหตการณตาง ๆ และสามารถเปรยบเทยบความแตกตางระหวางงานทศนศลปทสรางสรรค ดวยวสดอปกรณและวธการทแตกตางกน เขาใจปญหาในการจดองคประกอบศลป หลกการลด และเพมในงานปน การสอความหมายในงานทศนศลปของตน รวธการปรบปรงงานใหดขน ตลอดจน รและเขาใจคณคาของงานทศนศลปทมผลตอชวตของคนในสงคม 2. รและเขาใจบทบาทของงานทศนศลปทสะทอนชวตและสงคม อทธพลของความเชอ ความศรทธา ในศาสนา และวฒนธรรมทมผลตอการสรางงานทศนศลปในทองถน 3. รและเขาใจเกยวกบเสยงดนตร เสยงรอง เครองดนตร และบทบาทหนาท รถงการเคลอนทขน ลง ของท านองเพลง องคประกอบของดนตร ศพทสงคตในบทเพลง ประโยค และอารมณของบทเพลงทฟง รองและบรรเลงเครองดนตร ดนสดอยางงาย ใชและเกบรกษา เครองดนตรอยางถกวธ อาน เขยนโนตไทยและสากลในรปแบบตาง ๆ รลกษณะของผทจะเลนดนตรไดด แสดงความ


10 | ห น า

คดเหนเกยวกบองคประกอบดนตร ถายทอดความรสกของบทเพลงทฟง สามารถใชดนตรประกอบกจกรรมทางนาฏศลปและ การเลาเรอง 4. รและเขาใจความสมพนธระหวางดนตรกบวถชวต ประเพณ วฒนธรรมไทย และวฒนธรรมตาง ๆ เรองราวดนตรในประวตศาสตร อทธพลของวฒนธรรมตอดนตร รคณคาดนตรทมาจากวฒนธรรมตางกน เหนความส าคญในการอนรกษ 5. รและเขาใจองคประกอบนาฏศลป สามารถแสดงภาษาทา นาฏยศพทพนฐาน สรางสรรคการเคลอนไหวและการแสดงนาฏศลป และการละครงาย ๆ ถายทอดลลาหรออารมณ และสามารถออกแบบเครองแตงกายหรออปกรณประกอบการแสดงงาย ๆ เขาใจความสมพนธระหวางนาฏศลปและการละครกบสงทประสบในชวตประจ าวน แสดงความคดเหนในการชมการแสดง และบรรยายความรสกของตนเองทมตองานนาฏศลป 6. รและเขาใจความสมพนธและประโยชนของนาฏศลปและการละคร สามารถเปรยบเทยบการแสดงประเภทตาง ๆ ของไทยในแตละทองถน และสงทการแสดงสะทอนวฒนธรรมประเพณ เหนคณคาการรกษาและสบทอดการแสดงนาฏศลปไทย จบชนมธยมศกษำปท 3 1. รและเขาใจเรองทศนธาตและหลกการออกแบบและเทคนคทหลากหลายในการสรางงานทศนศลป 2 มต และ 3 มต เพอสอความหมายและเรองราวตาง ๆ ไดอยางมคณภาพ วเคราะหรปแบบเนอหาและประเมนคณคางานทศนศลปของตนเองและผอน สามารถเลอกงานทศนศลปโดยใชเกณฑทก าหนดขนอยางเหมาะสม สามารถออกแบบรปภาพ สญลกษณ กราฟก ในการน าเสนอขอมลและมความร ทกษะทจ าเปนดานอาชพทเกยวของกนกบงานทศนศลป 2. รและเขาใจการเปลยนแปลงและพฒนาการของงานทศนศลปของชาตและทองถน แตละยคสมย เหนคณคางานทศนศลปทสะทอนวฒนธรรมและสามารถเปรยบเทยบงานทศนศลป ทมาจากยคสมยและวฒนธรรมตาง ๆ 3. รและเขาใจถงความแตกตางทางดานเสยง องคประกอบ อารมณ ความรสกของบทเพลงจากวฒนธรรมตาง ๆ มทกษะในการรอง บรรเลงเครองดนตร ทงเดยวและเปนวงโดยเนนเทคนคการรองบรรเลงอยางมคณภาพ มทกษะในการสรางสรรคบทเพลงอยางงาย อานเขยนโนต ในบนไดเสยงทมเครองหมาย แปลงเสยงเบองตนได รและเขาใจถงปจจยทมผลตอรปแบบของผลงานทางดนตร องคประกอบของผลงานดานดนตรกบศลปะแขนงอน แสดงความคดเหนและบรรยายอารมณความรสกทมตอบทเพลง สามารถน าเสนอบทเพลงทชนชอบไดอยางมเหตผล มทกษะในการประเมนคณภาพของบทเพลงและการแสดงดนตร รถงอาชพตาง ๆ ทเกยวของกบดนตรและบทบาทของดนตรในธรกจบนเทง เขาใจถงอทธพลของดนตรทมตอบคคลและสงคม 4. รและเขาใจทมา ความสมพนธ อทธพลและบทบาทของดนตรแตละวฒนธรรมในยคสมยตาง ๆ วเคราะหปจจยทท าใหงานดนตรไดรบการยอมรบ 5. รและเขาใจการใชนาฏยศพทหรอศพททางการละครในการแปลความและสอสารผานการแสดง รวมทงพฒนารปแบบการแสดง สามารถใชเกณฑงาย ๆ ในการพจารณาคณภาพการแสดง วจารณเปรยบเทยบงานนาฏศลป โดยใชความรเรององคประกอบทางนาฏศลป รวมจดการแสดง น าแนวคดของการแสดงไปปรบใชในชวตประจ าวน 6. รและเขาใจประเภทละครไทยในแตละยคสมย ปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงของนาฏศลปไทย นาฏศลปพนบาน ละครไทย และละครพนบาน เปรยบเทยบลกษณะเฉพาะของการ


11 | ห น า

แสดงนาฏศลปจากวฒนธรรมตาง ๆ รวมทงสามารถออกแบบและสรางสรรคอปกรณ เครองแตงกายในการแสดงนาฏศลปและละคร มความเขาใจ ความส าคญ บทบาทของนาฏศลป และละครในชวตประจ าวน จบชนมธยมศกษำปท 6 1. รและเขาใจเกยวกบทศนธาตและหลกการออกแบบในการสอความหมาย สามารถใชศพททางทศนศลป อธบายจดประสงคและเนอหาของงานทศนศลป มทกษะและเทคนคในการใชวสด อปกรณและกระบวนการทสงขนในการสรางงานทศนศลป วเคราะหเนอหาและแนวคด เทคนควธการ การแสดงออกของศลปนทงไทยและสากล ตลอดจนการใชเทคโนโลยต าง ๆ ในการออกแบบสรางสรรคงานทเหมาะสมกบโอกาส สถานท รวมทงแสดงความคดเหนเกยวกบสภาพสงคมดวยภาพลอเลยนหรอการตน ตลอดจนประเมนและวจารณคณคางานทศนศลปดวยหลกทฤษฎวจารณศลปะ 2. วเคราะหเปรยบเทยบงานทศนศลปในรปแบบตะวนออกและรปแบบตะวนตก เขาใจอทธพลของมรดกทางวฒนธรรมภมปญญาระหวางประเทศทมผลตอการสรางสรรค งานทศนศลปในสงคม 3. รและเขาใจรปแบบบทเพลงและวงดนตรแตละประเภท และจ าแนกรปแบบของวงดนตรทงไทยและสากล เขาใจอทธพลของวฒนธรรมตอการสรางสรรคดนตร เปรยบเทยบอารมณและความรสกทไดรบจากดนตรทมาจากวฒนธรรมตางกน อาน เขยน โนตดนตรไทยและสากล ในอตราจงหวะตาง ๆ มทกษะในการรองเพลงหรอเลนดนตรเดยวและรวมวงโดยเนนเทคนค การแสดงออกและคณภาพของการแสดง สรางเกณฑส าหรบประเมนคณภาพการประพนธ การเลนดนตรของตนเองและผอนไดอยางเหมาะสม สามารถน าดนตรไประยกตใชในงานอน ๆ 4. วเคราะห เปรยบเทยบรปแบบ ลกษณะเดนของดนตรไทยและสากลในวฒนธรรมตาง ๆ เขาใจบทบาทของดนตรทสะทอนแนวความคดและคานยมของคนในสงคม สถานะทางสงคมของนกดนตรในวฒนธรรมตาง ๆ สรางแนวทางและมสวนรวมในการสงเสรมและอนรกษดนตร 5. มทกษะในการแสดงหลากหลายรปแบบ มความคดรเรมในการแสดงนาฏศลปเปนค และเปนหม สรางสรรคละครสนในรปแบบทชนชอบ สามารถวเคราะหแกนของการแสดงนาฏศลปและละครทตองการสอความหมายในการแสดง อทธพลของเครองแตงกาย แสง ส เสยง ฉาก อปกรณ และสถานททมผลตอการแสดง วจารณการแสดงนาฏศลปและละคร พฒนาและใชเกณฑการประเมนในการประเมนการแสดง และสามารถวเคราะหทาทางการเคลอนไหวของผคนในชวตประจ าวน และน ามาประยกตใชในการแสดง 6. เขาใจววฒนาการของนาฏศลปและการแสดงละครไทย และบทบาทของบคคลส าคญ ในวงการนาฏศลปและการละครของประเทศไทยในยคสมยตาง ๆ สามารถเปรยบเทยบการน าการแสดงไปใชในโอกาสตาง ๆ และเสนอแนวคดในการอนรกษนาฏศลปไทย ตวชวดและสำระกำรเรยนรแกนกลำง สำระท 1 ทศนศลป มาตรฐาน ศ 1.1 สรางสรรคงานทศนศลปตามจนตนาการ และความคดสรางสรรค วเคราะห วพากษ วจารณคณคางานทศนศลป ถายทอดความรสก ความคดตองานศลปะอยางอสระ ชนชม และประยกตใชในชวตประจ าวน


12 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง ป.1 1. อภปรายเกยวกบรปราง ลกษณะ และ

ขนาดของสงตาง ๆ รอบตว ในธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน

รปราง ลกษณะ และขนาดของสงตาง ๆ รอบตวในธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน

2. บอกความรสกทมตอธรรมชาต และสงแวดลอมรอบตว

ความรสกทมตอธรรมชาตและสงแวดลอมรอบตว เชน รสกประทบใจกบความงาม ของบรเวณรอบอาคารเรยน หรอรสกถง ความไมเปนระเบยบ ของสภาพภายในหองเรยน

3. มทกษะพนฐานในการใชวสด อปกรณสรางงานทศนศลป

การใชวสด อปกรณ เชน ดนเหนยว ดนน ามน ดนสอ พกน กระดาษ สเทยน สน า ดนสอสสรางงานทศนศลป

4. สรางงานทศนศลปโดยการทดลองใชส ดวยเทคนคงาย ๆ

การทดลองสดวยการใชสน า สโปสเตอร สเทยนและสจากธรรมชาตทหาไดในทองถน

5. วาดภาพระบายสภาพธรรมชาต ตามความรสกของตนเอง

การวาดภาพระบายสตามความรสก ของตนเอง

ป.2 1. บรรยายรปราง รปทรงทพบในธรรมชาตและสงแวดลอม

รปราง รปทรงในธรรมชาตและสงแวดลอม เชน รปกลม ร สามเหลยม สเหลยม และกระบอก

2. ระบทศนธาตทอยในสงแวดลอม และงานทศนศลป โดยเนนเรองเสน ส รปราง และรปทรง

สน ส รปราง รปทรงในสงแวดลอม และงานทศนศลปประเภทตาง ๆ เชน งานวาด งานปน และงานพมพภาพ

3. สรางงานทศนศลปตาง ๆ โดยใชทศนธาตทเนนเสน รปราง

เสน รปรางในงานทศนศลปประเภทตาง ๆ เชน งานวาด งานปน และงานพมพภาพ

4. มทกษะพนฐานในการใชวสด อปกรณ สรางงานทศนศลป 3 มต

การใชวสด อปกรณ สรางงานทศนศลป 3 มต

5. สรางภาพปะตดโดยการตดหรอ ฉกกระดาษ

ภาพปะตดจากกระดาษ

6. วาดภาพเพอถายทอดเรองราวเกยวกบครอบครวของตนเองและเพอนบาน

การวาดภาพถายทอดเรองราว

7. เลอกงานทศนศลป และบรรยายถงสงทมองเหน รวมถงเนอหาเรองราว

เนอหาเรองราวในงานทศนศลป

8. สรางสรรคงานทศนศลปเปนรปแบบงานโครงสรางเคลอนไหว

งานโครงสรางเคลอนไหว

ป.3

1. บรรยาย รปราง รปทรงในธรรมชาตสงแวดลอม และงานทศนศลป

รปราง รปทรงในธรรมชาตสงแวดลอมและงานทศนศลป

2. ระบ วสด อปกรณทใชสรางผลงานเมอชมงานทศนศลป

วสด อปกรณทใชสรางงานทศนศลปประเภทงานวาด งานปน งานพมพภาพ


13 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง 3. จ าแนกทศนธาตของสงตาง ๆ ในธรรมชาตสงแวดลอมและงานทศนศลป โดยเนนเรอง เสน ส รปราง รปทรง และพนผว

เสน ส รปราง รปทรง พนผว ในธรรมชาตสงแวดลอมและงานทศนศลป

4. วาดภาพ ระบายสสงของรอบตว การวาดภาพระบายส สงของรอบตว ดวยสเทยน ดนสอส และสโปสเตอร

5. มทกษะพนฐาน ในการใชวสดอปกรณสรางสรรคงานปน

การใชวสดอปกรณในงานปน

6. วาดภาพถายทอดความคดความรสกจากเหตการณชวตจรง โดยใชเสน รปราง รปทรง ส และพนผว

การใชเสน รปราง รปทรง ส และพนผว วาดภาพถายทอดความคดความรสก

7. บรรยายเหตผลและวธการในการสรางงานทศนศลป โดยเนนถงเทคนคและวสด อปกรณ

วสด อปกรณ เทคนควธการในการสรางงานทศนศลป

ป.3 8. ระบสงทชนชมและสงทควรปรบปรงในงานทศนศลปของตนเอง

การแสดงความคดเหนในงานทศนศลปของตนเอง

9. ระบ และจดกลมของภาพตามทศนธาตทเนนในงานทศนศลปนน ๆ

การจดกลมของภาพตามทศนธาต

10. บรรยายลกษณะรปราง รปทรง ในงานการออกแบบสงตาง ๆ ทมในบานและโรงเรยน

รปราง รปทรง ในงานออกแบบ

ป.4

1. เปรยบเทยบรปลกษณะของรปราง รปทรงในธรรมชาต สงแวดลอม และงานทศนศลป

รปราง รปทรง ในธรรมชาต สงแวดลอมและงานทศนศลป

2. อภปรายเกยวกบอทธพลของสวรรณะอนและสวรรณะเยนทมตออารมณของมนษย

อทธพลของส วรรณะอน และวรรณะเยน

3. จ าแนกทศนธาตของสงตาง ๆ ในธรรมชาตสงแวดลอมและงานทศนศลป

เสน ส รปราง รปทรง พนผว และพนทวาง ในธรรมชาตสงแวดลอมและงานทศนศลป

4. มทกษะพนฐานในการใชวสด อปกรณสรางสรรคงานพมพภาพ

การใชวสด อปกรณสรางงานพมพภาพ

5. มทกษะพนฐานในการใชวสด อปกรณสรางสรรคงานวาดภาพระบายส

การใชวสด อปกรณในการวาดภาพระบายส

6. บรรยายลกษณะของภาพโดยเนน เรองการจดระยะ ความลก น าหนกและแสงเงาในภาพ

การจดระยะความลก น าหนกและแสงเงา ในการวาดภาพ


14 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง 7. วาดภาพระบายส โดยใชสวรรณะอนและสวรรณะเยน ถายทอดความรสกและจนตนาการ

การใชสวรรณะอนและใชสวรรณะเยน วาดภาพถายทอดความรสกและจนตนาการ

8. เปรยบเทยบความคดความรสก ทถายทอดผานงานทศนศลปของตนเองและบคคลอน

ความเหมอนและความแตกตางในงานทศนศลปความคดความรสกทถายทอดในงานทศนศลป

9. เลอกใชวรรณะสเพอถายทอดอารมณ ความรสกในการสรางงานทศนศลป

การเลอกใชวรรณะสเพอถายทอดอารมณ ความรสก

ป.5

1. บรรยายเกยวกบจงหวะต าแหนง ของสงตาง ๆ ทปรากฏในสงแวดลอม และงานทศนศลป

จงหวะ ต าแหนงของสงตาง ๆ ในสงแวดลอมและงานทศนศลป

2. เปรยบเทยบความแตกตางระหวางงานทศนศลป ทสรางสรรคดวยวสดอปกรณและวธการทตางกน

ความแตกตางระหวางงานทศนศลป

3. วาดภาพ โดยใชเทคนคของแสงเงา น าหนก และวรรณะส

แสงเงา น าหนก และวรรณะส

4. สรางสรรคงานปนจาก ดนน ามน หรอดนเหนยว โดยเนนการถายทอดจนตนาการ

การสรางงานปนเพอถายทอดจนตนาการดวยการใชดนน ามนหรอดนเหนยว

5. สรางสรรคงานพมพภาพ โดยเนน การจดวางต าแหนงของสงตาง ๆ ในภาพ

การจดภาพในงานพมพภาพ

6. ระบปญหาในการจดองคประกอบศลป และการสอความหมายในงานทศนศลปของตนเอง และบอกวธการปรบปรงงานใหดขน

การจดองคประกอบศลปและการสอความหมาย ในงานทศนศลป

7. บรรยายประโยชนและคณคา ของงานทศนศลปทมผลตอชวตของคน ในสงคม

ประโยชนและคณคาของงานทศนศลป

ป.6 1. ระบสคตรงขาม และอภปรายเกยวกบการใชสคตรงขามในการถายทอดความคดและอารมณ

วงสธรรมชาต และสคตรงขาม

2. อธบายหลกการจดขนาดสดสวนความสมดลในการสรางงานทศนศลป

หลกการจดขนาด สดสวนความสมดล ในงานทศนศลป

3. สรางงานทศนศลปจากรปแบบ 2 มต เปน 3 มต โดยใชหลกการ ของแสงเงาและน าหนก

งานทศนศลปรปแบบ 2 มต และ 3 มต


15 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง ป.6 4. สรางสรรคงานปนโดยใชหลกการเพม

และลด การใชหลกการเพมและลดในการสรางสรรคงานปน

5. สรางสรรคงานทศนศลปโดยใชหลกการ ของรปและพนทวาง

รปและพนทวางในงานทศนศลป

6. สรางสรรคงานทศนศลปโดยใช สคตรงขามหลกการจดขนาดสดสวน และความสมดล

การสรางสรรคงานทศนศลปโดยใช สคตรงขาม หลกการจดขนาด สดสวนและความสมดล

7. สรางงานทศนศลปเปนแผนภาพ แผนผง และภาพประกอบ เพอถายทอดความคดหรอเรองราวเกยวกบเหตการณตาง ๆ

การสรางงานทศนศลปเปนแผนภาพ แผนผง และภาพประกอบ

ม.1

1. บรรยายความแตกตางและความคลายคลงกนของงานทศนศลป และสงแวดลอมโดยใชความรเรองทศนธาต

ความแตกตางและความคลายคลงกน ของทศนธาตในงานทศนศลป และสงแวดลอม

2. ระบ และบรรยายหลกการออกแบบงานทศนศลป โดยเนนความเปนเอกภาพความกลมกลน และความสมดล

ความเปนเอกภาพ ความกลมกลน ความสมดล

3. วาดภาพทศนยภาพแสดงใหเหนระยะไกลใกล เปน 3 มต

หลกการวาดภาพแสดงทศนยภาพ

4. รวบรวมงานปนหรอสอผสมมาสรางเปนเรองราว 3 มตโดยเนนความเปนเอกภาพ ความกลมกลน และการสอถงเรองราวของงาน

เอกภาพความกลมกลนของเรองราวในงานปนหรองานสอผสม

5. ออกแบบรปภาพ สญลกษณ หรอกราฟกอน ๆ ในการน าเสนอความคดและขอมล

การออกแบบรปภาพ สญลกษณ หรองานกราฟก

6. ประเมนงานทศนศลป และบรรยายถงวธการปรบปรงงานของตนเองและผอนโดยใชเกณฑทก าหนดให

การประเมนงานทศนศลป

ม.2 1. อภปรายเกยวกบทศนธาตในดานรปแบบ และแนวคดของงานทศนศลปทเลอกมา

รปแบบของทศนธาตและแนวคดในงานทศนศลป

2. บรรยายเกยวกบความเหมอนและความแตกตางของรปแบบการใชวสดอปกรณในงานทศนศลปของศลปน

ความเหมอนและความแตกตางของรปแบบการใชวสด อปกรณในงานทศนศลป ของศลปน

3. วาดภาพดวยเทคนคทหลากหลาย ในการสอความหมายและเรองราวตาง ๆ

เทคนคในการวาดภาพสอความหมาย


16 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง 4. สรางเกณฑในการประเมน และวจารณงานทศนศลป

การประเมนและวจารณงานทศนศลป

5. น าผลการวจารณไปปรบปรงแกไขและพฒนางาน

การพฒนางานทศนศลป การจดท าแฟมสะสมงานทศนศลป

6. วาดภาพแสดง ระบลกษณะ ของตวละคร

การวาดภาพถายทอด ระบลกษณะ ของตวละคร

7. บรรยายวธการใชงานทศนศลป ในการโฆษณาเพอโนมนาวใจ และน าเสนอตวอยางประกอบ

งานทศนศลปในการโฆษณา

ม.3

1. บรรยายสงแวดลอม และงานทศนศลปทเลอกมาโดยใชความรเรองทศนธาต และหลกการออกแบบ

ทศนธาต หลกการออกแบบในสงแวดลอม และงานทศนศลป

2. ระบ และบรรยายเทคนค วธการ ของศลปนในการสรางงาน ทศนศลป

เทคนควธการของศลปนในการสรางงานทศนศลป

3. วเคราะห และบรรยายวธการใช ทศนธาต และหลกการออกแบบในการสรางงานทศนศลปของตนเอง ใหมคณภาพ

วธการใชทศนธาตและหลกการออกแบบในการสรางงานทศนศลป

4. มทกษะในการสรางงานทศนศลปอยางนอย 3 ประเภท

การสรางงานทศนศลปทงไทยและสากล

5. มทกษะในการผสมผสานวสดตาง ๆ ในการสรางงานทศนศลปโดยใชหลกการออกแบบ

การใชหลกการออกแบบในการสรางงานสอผสม

6. สรางงานทศนศลป ทง 2 มต และ 3 มต เพอถายทอดประสบการณและจนตนาการ

การสรางงานทศนศลปแบบ 2 มต และ 3 มต เพอถายทอดประสบการณ และจนตนาการ

7. สรางสรรคงานทศนศลปสอความหมายเปนเรองราว โดยประยกตใชทศนธาต และหลกการออกแบบ

การประยกตใชทศนธาตและหลกการออกแบบสรางงานทศนศลป

8. วเคราะหและอภปรายรปแบบ เนอหาและคณคาในงานทศนศลป ของตนเอง และผอน หรอของศลปน

การวเคราะหรปแบบ เนอหา และคณคา ในงานทศนศลป

9. สรางสรรคงานทศนศลปเพอบรรยาย เหตการณตาง ๆ โดยใชเทคนค ทหลากหลาย

การใชเทคนค วธการทหลากหลาย สรางงานทศนศลปเพอสอความหมาย

10. ระบอาชพทเกยวของกบงานทศนศลปและทกษะทจ าเปนในการ

การประกอบอาชพทางทศนศลป


17 | ห น า

ชน ตวชวด สำระกำรเรยนรแกนกลำง ประกอบอาชพนน ๆ 11. เลอกงานทศนศลปโดยใชเกณฑทก าหนดขนอยางเหมาะสม และน าไป จดนทรรศการ

การจดนทรรศการ

ม.4- 6

1. วเคราะหการใชทศนธาต และหลกการออกแบบในการสอความหมายในรปแบบตาง ๆ

ทศนธาตและหลกการออกแบบ

2. บรรยายจดประสงคและเนอหาของงานทศนศลป โดยใชศพททางทศนศลป

ศพททางทศนศลป

3. วเคราะหการเลอกใชวสดอปกรณ และเทคนคของศลปนในการแสดงออกทางทศนศลป

วสด อปกรณ และเทคนคของศลปน ในการแสดงออกทางทศนศลป

ม.4- 6

4. มทกษะและเทคนคในการใชวสดอปกรณ และกระบวนการทสงขน ในการสรางงานทศนศลป

เทคนค วสด อปกรณ กระบวนการในการสรางงานทศนศลป

5. สรางสรรคงานทศนศลปดวยเทคโนโลยตาง ๆ โดยเนนหลกการออกแบบและการจดองคประกอบศลป

หลกการออกแบบและการจดองคประกอบศลปดวยเทคโนโลย

6. ออกแบบงานทศนศลปไดเหมาะกบโอกาสและสถานท

การออกแบบงานทศนศลป

7. วเคราะหและอธบายจดมงหมาย ของศลปนในการเลอกใชวสด อปกรณ เทคนคและเนอหา เพอสรางสรรคงานทศนศลป

จดมงหมายของศลปนในการเลอกใชวสด อปกรณ เทคนคและเนอหา ในการสรางงานทศนศลป

8. ประเมนและวจารณงานทศนศลป โดยใชทฤษฎการวจารณศลปะ

ทฤษฎการวจารณศลปะ

9. จดกลมงานทศนศลปเพอสะทอนพฒนาการและความกาวหนาของตนเอง

การจดท าแฟมสะสมงานทศนศลป

10. สรางสรรคงานทศนศลปไทย สากล โดยศกษาจากแนวคดและวธการ สรางงานของศลปนทตนชนชอบ

การสรางงานทศนศลปจากแนวคดและวธการของศลปน

11. วาดภาพ ระบายสเปนภาพลอเลยน หรอภาพการตนเพอแสดงความคดเหนเกยวกบสภาพสงคมในปจจบน

การวาดภาพลอเลยนหรอภาพการตน


18 | ห น า

ตอนท 2 อภธานศพท

อภธำนศพท ทศนศลป โครงสรำงเคลอนไหว (Mobile) เปนงานประตมากรรมทมโครงสรางบอบบางจดสมดลดวยเสนลวดแขงบาง ๆ ทมวตถรปราง รปทรงตาง ๆ ทออกแบบเชอมตดกบเสนลวด เปนเครองแขวนทเคลอนไหวไดดวยกระแสลมเพยงเบา ๆ งานสอผสม (Mixed media) เปนงานออกแบบทางทศนศลปทประกอบดวยหลายสอโดยใชวสดหลาย ๆ แบบ เชน กระดาษ ไม โลหะ สรางความผสมกลมกลนดวยการสรางสรรค จงหวะ (Rhythm) เปนความสมพนธของทศนธาต เชน เสน ส รปราง รปทรง น าหนกในลกษณะของการซ ากน สลบไปมา หรอลกษณะลนไหล เคลอนไหวไมขาดระยะจงหวะทมความสมพนธตอเนองกนจะชวยเนนใหเกดความเดน หรอทางดนตรกคอการซ ากนของเสยงในชวงเทากนหรอแตกตางกนจงหวะใหความรสกหรอความพอใจทางสนทรยภาพในงานศลปะ ทศนธำต (Visual Elements) สงทเปนปจจยของการมองเหนเปนสวนตาง ๆ ทประกอบกนเปนภาพ ไดแก เสน น าหนก ทวาง รปราง รปทรง ส และลกษณะพนผว ทศนยภำพ (Perspective) วธเขยนภาพของวตถใหมองเหนวามระยะใกลไกล ทศนศลป (Visual art) ศลปะทรบรไดดวยการเหน ไดแก จตรกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ และงานสรางสรรคอน ๆ ทรบรดวยการเหน ภำพปะตด (Collage) เปนภาพทท าขนดวยการใชวสดตาง ๆ เชน กระดาษ ผา เศษวสดธรรมชาต ฯลฯ ปะตดลงบนแผนภาพดวยกาวหรอแปงเปยก วงสธรรมชำต (Color circle) คอวงกลมซงจดระบบสในแสงสรงทเรยงกนอยในธรรมชาต สวรรณะอน จะอยในซกทมสแดงและเหลอง สวนสวรรณะเยนอยในซกทมสเขยว และสมวง สคตรงขามกนจะอยตรงกนขามในวงส วรรณะส (Tone) ลกษณะของสทแบงตามความรสกอนหรอเยน เชน สแดง อยในวรรณะอน (Warm tone) สเขยวอยในวรรณะเยน (Cool tone) สคตรงขำม (Complementary colors) สทอยตรงกนขามกนในวงสธรรมชาตเปนคสกน คอ สคทตดกนหรอตางจากกนมากทสด เชน สแดงกบสเขยว สเหลองกบสมวง สน าเงนกบสสม องคประกอบศลป (Composition of art) วชาหรอทฤษฎทเกยวกบการสรางรปทรงในงานทศนศลป


19 | ห น า

ดนตร กำรด ำเนนท ำนอง (Melodic progression) 1. การกาวเดนไปขางหนาของท านอง 2. กระบวนการด าเนนคอรดซงแนวท านองขยบทละขน ควำมเขมของเสยง (Dynamic) เสยงเบา เสยงดง เสยงทมความเขมเสยงมากกยงดงมากเหมอนกบ Loudness ดนสด เปนการเลนดนตรหรอขบรอง โดยไมไดเตรยมซอมตามโนตเพลงมากอน ผเลนมอสระในการก าหนดวธปฏบตเครองดนตรและขบรอง บนพนฐานของเนอหาดนตรทเหมาะสม เชน การบรรเลง ในอตราความเรวทยดหยน การบรรเลงดวยการเพมหรอตดโนตบางตว บทเพลงไลเลยน (Canon) แคนอน มาจากภาษากรก แปลวา กฎเกณฑ หมายถงรปแบบบทเพลงทมหลายแนวหรอดนตรหลายแนว แตละแนวมท านองเหมอนกน แตเรมไมพรอมกนแตละแนว จงมท านองทไลเลยนกนไปเปนระยะเวลายาวกวาการเลยนทวไป โดยทวไปไมควรต ากวา 3 หอง ระยะขนคระหวางสองแนวทเลยนกนจะหางกนเปนระยะเทาใดกได เชน แคนอนคสอง หมายถง แคนอนทแนวทงสอง เรมทโนตหางกนเปนระยะค 5 และรกษาระยะค 5 ไปโดยตลอดถอเปนประเภทของลลาสอดประสานแนวท านองแบบเลยนทมกฎเกณฑเขมงวดทสด ประโยคเพลง (Phrase) กลมท านอง จงหวะทเรยบเรยงเชอมโยงกนเปนหนวยของเพลงทมความคดจบสมบรณในตวเอง มกลงทายดวยเคเดนซ เปนหนวยส าคญของเพลง ประโยคเพลงถำม - ตอบ เปนประโยคเพลง 2 ประโยคทตอเนองกนลลาในการตอบรบ – สงลอ - ลอเลยนกน อยางสอดคลอง เปนลกษณะคลายกนกบบทเพลงรปแบบ AB แตเปนประโยคเพลงสน ๆ ซงมกจะมอตราความเรวเทากนระหวาง 2 ประโยค และความยาวเทากน เชน ประโยคเพลงท 1 (ถาม) มความยาว 2 หองเพลง ประโยคเพลงท 2 (ตอบ) กจะมความยาว 2 หองเพลง ซงจะมลลาตางกน แตสอดรบกนไดกลมกลน ผลงำนดนตร ผลงานทสรางสรรคขนมาโดยมความเกยวของกบการน าเสนองานทางดนตร เชน บทเพลง การแสดงดนตร เพลงท ำนองวน (Round) เพลงทประกอบดวยท านองอยางนอย 2 แนว ไลเลยนท านองเดยวกน แตตางเวลาหรอจงหวะ สามารถไลเลยนกนไปไดอยางตอเนองจนกลบมาเรมตนใหมไดอกไมมวนจบ รปรำงท ำนอง (Melodic contour) รปรางการขนลงของท านอง ท านองทสมดลจะมทศทางการขนลงทเหมาะสม สสนของเสยง ลกษณะเฉพาะของเสยงแตละชนดทมเอกลกษณเฉพาะตางกน เชน ลกษณะเฉพาะของสสนของเสยงผชายจะมความทมต าแตกตางจากสสนของเสยงผหญง ลกษณะเฉพาะของสสนของเสยง ของเดกผชายคนหนงจะมความแตกตางจากเสยงเดกผชายคนอน ๆ


20 | ห น า

องคประกอบดนตร (Elements of music) สวนประกอบส าคญทท าใหเกดเสยงดนตร ไดแกท านอง จงหวะ เสยงประสาน สสนของเสยง และเนอดนตร อตรำควำมเรว (Tempo) ความชา ความเรวของเพลง เชน อลเลโกร (Allegro) เลนโต (Lento) ABA สญลกษณบอกรปแบบวรรณกรรมดนตรแบบตรบท หรอเทอรนาร (Ternary) Ternary form สงคตลกษณสามตอน โครงสรางของบทเพลงทมสวนส าคญขยบทละขนอย 2 ตอน ตอนแรกและตอนท 3 คอ ตอน A จะเหมอนหรอคลายคลงกนทงในแงของท านองและกญแจเสยง สวนตอนท 2 คอ ตอน B เปนตอนทแตกตางออกไป ความส าคญของสงคตลกษณน คอ การกลบมาของตอน A ซงน าท านองของสวนแรกกลบมาในกญแจเสยงเดมเปนสงคตลกษณทใชมากทสดโดยเฉพาะในเพลงรอง จงอาจเรยกวา สงคตลกษณเพลงรอง (Song form) กได นำฏศลป กำรตบท การแสดงทาร าตามบทรอง บทเจรจาหรอบทพากยควรค านงถงความหมายของบท แบงเปนการตบท ธรรมชาต และการตบทแบบละคร กำรประดษฐทำ การน าภาษาทา ภาษานาฎศลป หรอ นาฏยศพทมาออกแบบ ใหสอดคลองสมพนธกบจงหวะท านอง บทเพลง บทรอง ลลา ความสวยงาม นำฏยศพท ศพทเฉพาะทางนาฎศลป ทใชเกยวกบการเรยกทาร า กรยาทแสดงมสวนศรษะใบหนาและไหล สวนแขนและมอ สวนของล าตว สวนขาและเทา บคคลส ำคญในวงกำรนำฎศลป เปนผเชยวชาญทางนาฎศลป และภมปญญาทองถนทสรางผลงาน ภำษำทำ การแสดงทาทางแทนค าพด ใชแสดงกรยาหรออรยาบถ และใชแสดงถงอารมณภายใน สวนขาและเทา กรยาแสดง เชน กระทบ ยดยบ ประเทา กระดกเทา กระทง จรด ขยบ ซอย วางสน ยกเทา ถดเทา สวนแขนและมอ กรยาทแสดง เชน จบ ตงวง ลอแกว มวนมอ สะบดมอ กรายมอ สายมอ สวนล ำตว กรยาทแสดง เชน ยกตว โยตว โยกตว สวนศรษะใบหนำและไหล กรยาทแสดง เชน เอยงศรษะ เอยงไหล กดไหล กลอมไหล กลอมหนา สงทเคารพ


21 | ห น า

ในสาระนาฎศลปมสงทเคารพสบทอดมา คอ พอแก หรอพระพรตฤษ ซงผเรยนจะตอง แสดงความเคารพ เมอเรมเรยนและกอนแสดง องคประกอบนำฎศลป จงหวะและท านองการเคลอนไหว อารมณและความรสก ภาษาทา นาฎยศพท รปแบบของการแสดง การแตงกาย องคประกอบละคร การเลอกและแตงบท การเลอกผแสดง การก าหนด ระบผแสดง การพฒนารปแบบของการแสดง การปฏบตตนของผแสดงและผชม

สรป ทศนศลป เปนงานประตมากรรมทมโครงสรางบอบบางจดสมดลดวยเสนลวดแขงบาง ๆ ทมวตถรปราง รปทรงตาง ๆ ทออกแบบเชอมตดกบเสนลวด เปนเครองแขวนทเคลอนไหวไดดวยกระแสลมเพยงเบา ๆ นาฏศลป การแสดงทาร าตามบทรอง บทเจรจาหรอบทพากยควรค านงถงความหมายของบท แบงเปนการตบท ธรรมชาต และการตบทแบบละคร


22 | ห น า

ตอนท 3 ความคดสรางสรรค

ควำมคดสรำงสรรค หมายถงลกษณะการคดหาค าตอบไดหลายทศทาง ซงเปนความสามารถของบคคลในการคดไดหลายแงหลายมม คดไดกวางไกล น าไปสการคนพบแนวคด และการสรางสรรคสงใหมใหเกดขน องคประกอบของควำมคดสรำงสรรค สมรรถภาพทางสมองแบงออกได 3 มต คอ มตท 1 เนอหา มตท 2 วธคด แบงออกเปน 3 ลกษณะ คอ การรการเขาใจ การจ า การคดแบบอเนกนย การคดแบบเอกนย มตท 3 ดานผลของการคด ความคดสรางสรรคเปนการคดแบบอเนกนย หรอการคดแบบกระจาย แบงเปน 3 ลกษณะ คอ 1. ความคดรเรม หมายถงความคดแปลกใหม 2. ความคดแคลวคลอง หมายถงการคดอยางรวดเรวคดจ านวนมากภายในเวลาทก าหนด 3. ความคดยดหยน หมายถงการคดเปนหมวดหม 4. ความคดละเอยดลออ หมายถงการตดตกแตงรายละเอยดตางๆ ประโยชนของควำมคดสรำงสรรค ความคดสรางสรรคเปนความสามารถพเศษของบคคลในการคดแกปญหา พฒนาสงแปลกใหมทเปนประโยชนตอการด าเนนชวต ชวยใหสงคม ประเทศชาตมความเจรญกาวหนา มนษยมความเปนอยทดขน สงประดษฐคดคนใหมๆ ลวนเปนผลมาจากความคดสรางสรรค เปนการคดแบบอเนกนยหรอการคดแบบกระจาย แบงออกได 3 ลกษณะ คอ 1. ความคดรเรม หมายถงความคดแปลกใหม 2. ความคดแคลวคลอง หมายถงการคดอยางรวดเรวคดจ านวนมากภายในเวลาทก าหนด 3. ความคดยดหยน หมายถงการคดเปนหมวดหม 4. ความคดละเอยดลออ หมายถงการตดตกแตงรายละเอยดตางๆ กำรจดกจกรรมกำรเรยนรสำระทศนศลปทสงเสรมควำมคดสรำงสรรค ลกษณะของกจกรรม 1. เปนกจกรรมทเหมาะสมกบวยไมยากหรองายเกนไป 2. กจกรรมแตละครงมความหลากหลายไมซ าแบบกน 3. เปนกจกรรมทเปดกวางแสดงออกไดหลาบรปแบบ หลายทศทาง 4. เปนกจกรรมทเนนการบรณาการเชอมโยงองคความร เทคนควธการ สอ วสดอปกรณในการสรางงาน 5. เปนกจกรรมทมงเนนการสรางสรรครปแบบแปลกใหมมากกวาการลอดเลยนแบบ 6. เปนกจกรรมทเนนทกษะกระบวนการท างาน 7. พฒนาแบบฝกทกษะการคดสรางสรรคเพอใชในการสงเสรมการเรยนร กระบวนกำรจดกำรเรยนร


23 | ห น า

1. มงเนนพฒนาการรบรเกยวกบรปแบบ เทคนค วธการ ทางทศนศลปตางๆ อยางหลากหลาย 2. จดบรรยากาศการเรยนรทสงเสรมใหมความคดสรางสรรค คอ 2.1 ความรสกปลอดภยทางจต หมายถง การเขาใจ ยอมรบ การแสดงออกของแตละคน โดยไมมการวพากษวจารณ ตดสน หรอไปเปรยบเทยบกบบคคลอน 2.2 ความเปนอสระทางจต หมายถง การกระตนเราใหเดกแสดงออกอยางอสระและยอมรบในการแสดงออกนน 3. สงเสรมใหผเรยนสบคนขอมลในการเรยนรจากแหลงเรยนรตางๆ อยางหลากหลาย 4. สรางความเชอมนแรงจงใจ กระตนเราใหนกเรยนแสดงออกในการสรางสรรคงานทศนศลป 5. จดใหมการเรยนรทงในและนอกสถานศกษา 6. พฒนากจกรรมโครงการ เพอสงเสรมความคดสรางสรรคทางทศนศลป กำรพฒนำสงแวดลอมเพอสงเสรมควำมคดสรำงสรรค 1. พฒนาแหลงเรยนรทงในและนอกหองเรยนเพอเปนแหลงเรยนร 2. จดบรรยากาศทงในและนอกหองเรยนเพอสรางแรงจงใจใหเกดการคดสรางสรรค 3. จดเตรยมวสดอปกรณใหเพยงพอตอการเรยนร 4. จดเตรยมสอการเรยนรทกระตนเราใหเกดการคดสรางสรรค 5. จดปายนเทศแสดงผลงานทแสดงถงความคดสรางสรรค องคควำมรของ DBAE DBAE (Discipline – Based Art Education) เปนรปแบบการสอนศลปะซงประกอบกจกรรมการเรยนร 4 แกน คอ 1. ศลปะปฏบต (Studio Art) 2. ประวตศาสตรศลป (History Art) 3. สนทรศาสตร (Aesthetic) 4. ศลปวจารณ (Art Critism) แนวทำงกำรจดกจกรรมทศนศลปรปแบบ DBAE 1. แนวทางการจดกจกรรมเพอสงเสรมการฝกปฏบต 1.1 ใหรจกชนด ประเภทของผลงานทศนะศลปะและเทคนควธการสรางงาน 1.2 ใหรจกชนด ประเภท คณสมบตของวสด อปกรณ ทใชในการสรางศลปะ 1.3 ฝกทกษะในการใชวสดอปกรณในการสรางงานทศนศลปรปแบบตางๆ 1.4 ฝกทกษะในการประยกตดดแปลงเทคนค วธการ สอ วสด อปกรณ สรางสรรคผลงานศลปะใหมรปแบบเฉพาะตว 1.5 ฝกทกษะการสรางสรรคงานศลปะเพอประยกตใชในชวตประจ าวน 2. แนวทางการจดกจกรรมการเรยนรประวตศาสตร มแนวด าเนนการดงน 2.1 สบคนขอมลทเกยวกบบคคล แหลงการเรยนร ภมปญญาทองถน ภมปญญาไทย และสากล 2.2 ศกษารปแบบ ลกษณะประวตศาสตร ความเปนมา ความส าคญ ของบคคลผลงานทางภมปญญาในแหลงเรยนร


24 | ห น า

2.3 จดท ารายงานผลการศกษาในรปแบบโครงงาน แฟมสะสมงาน รายงาน ฯลฯ 2.4 น าเสนอผลงานอภปรายแสดงความคดเหนรวมกน 2.5 สรป ประเมนผลการศกษาคนควา 2.6 น าผลงานไปเผยแพร โดยการจดปายนทรรศการ จดแสดงนทรรศการ น าผลงานเผยแพรบนสอออนไลน

สรป กระบวนการจดการเรยนร มขนตอนดงตอไปน 1. มงเนนพฒนาการรบรเกยวกบรปแบบ เทคนค วธการ 2. จดบรรยากาศการเรยนรทสงเสรมใหมความคดสรางสรรค 3. สงเสรมใหผเรยนสบคนขอมล 4. สรางความเชอมนแรงจงใจ 5. จดใหมการเรยนรทงในและนอกสถานศกษา 6. พฒนากจกรรมโครงการ


25 | ห น า

ใบงำนท 1 ชอหลกสตร หลกสตรกลมสำระกำรเรยนรศลปะ สำระทศนศลป 2551 ตอนท 1 หลกสตรกลมสำระกำรเรยนรศลปะ สำระทศนศลป 2551 ค ำสง จงตอบค ำถำมใหถกตองและสมบรณ จงอธบำยสำระและมำตรฐำนกำรเรยนร อยำงละเอยด ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………


26 | ห น า

ใบงำนท 2 ชอหลกสตร หลกสตรกลมสำระกำรเรยนรศลปะ สำระทศนศลป 2551 ตอนท 2 อภธำนศพท ค ำสง จงตอบค ำถำมใหถกตองและสมบรณ จงบอกควำมหมำยของอภธำนศพท พรอมยกตวอยำงประกอบ ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………


27 | ห น า

ใบงำนท 3 ชอหลกสตร หลกสตรกลมสำระกำรเรยนรศลปะ สำระทศนศลป 2551 ตอนท 3 ควำมคดสรำงสรรค ค ำสง จงตอบค ำถำมใหถกตองและสมบรณ จงอธบำยกระบวนกำรจดกำรเรยนรมำโดยละเอยด

……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

Documents

ค ำน ำ - utqplus.comutqplus.com/data/files/00214/00214.pdft e p e - 214 หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้ศิลปะ