Арьсний эмгэг.pdf

Àðüñíû ýìãýã¿¿ä

05_dermotology last last.indd 179 5/25/2005 3:52:45 PM


180 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

Óäèðäàìæ áîëîâñðóóëñàí àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿ä ;

×.Äîëãîð Àðüñíû ªâ÷èí Ñóäëàëûí Òºâèéí çºâëºõ ýì÷, ÝÌß–íû àðüñ ãîî çàñëûí åðºíõèé ìýðãýæèëòýí ÀÓ-íû äîêòîð, Ïðîôåññîð, õ¿íèé ãàâúÿàò ýì÷, àðüñ ãîî çàñëûí òýðã¿¿ëýõ çýðãèéí ýì÷

À.Öîãöýöýã Àðüñíû ªâ÷èí Ñóäëàëûí Òºâèéí çàõèðàë, ÀÓ-íû ìàãèñòð, àðüñ ãîî çàñëûí òýðã¿¿ëýõ çýðãèéí ýì÷

Ã.Öîãçîë Àðüñíû ªâ÷èí Ñóäëàëûí Òºâèéí ýì÷èëãýý ýðõýëñýí çàõèðàë, ÀÓ-íû ìàãèñòð, àðüñ ãîî çàñëûí àõëàõ çýðãèéí ýì÷

Ñ.Ýíõæèí Àðüñíû ªâ÷èí Ñóäëàëûí Òºâèéí ñóðãàëò, ýðëýì øèíæèëãýý ýðõýëñýí çàõèðàë, ÀÓ-íû ìàãèñòð, àðüñ ãîî çàñëûí ýì÷

Á.Õàíäñ¿ðýí ÝÌØÓÈÑ-èéí àðüñ ìýäðýõ¿éí òýíõìèéí àõëàõ áàãø, ÀÓ-íû äîêòîð, àðüñ ãîî çàñëûí òýðã¿¿ëýõ çýðãèéí ýì÷, Ñ.Ëõ¿íäýâ ÀÓ-íû äîêòîð, Êëèíèêèéí ïðîôåññîð àðüñ ãîî çàñëûí ýì÷, Àðüñíû ªâ÷èí Ñóäëàëûí Òºâèéí èõ ýì÷×.Æàâçàíñ¿ðýí Àðüñíû ªâ÷èí Ñóäëàëûí Òºâèéí ýì÷èëãýýíèé

ãîî çàñàë, íºõºí ñýðãýýõ ýì÷èëãýýíèé òàñãèéí ýðõëýã÷, Êëèíèêèéí ïðîôåññîð

Ø.Ìÿãìàðæàâ Àðüñíû ªâ÷èí Ñóäëàëûí Òºâèéí ïîëèêëèíèêèéí ýðõëýã÷, àðüñ ãîî çàñëûí òýðã¿¿ëýõ çýðãèéí ýì÷



181Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

1.ÒÎÑÍÛ ÁÓË×ÈÐÕÀÉÍ ªÂ×Í¯¯Ä ÝÍÃÈÉÍ ÁÀÒÃÀ

Òîäîðõîéëîëò Ýíãèéí áàòãà ãýæ òîñíû áóë÷èðõàé áà ¿ñíèé óóòàíöàðûí àðõàã äàõèëòòàé ºâ÷èí. Ãîëäóó áýëãèéí áîéæèëòûí èäýâõæèëèéí ¿åä ºâñºð íàñíûõàí áîëîí çàëóó÷óóäàä äààâðûí íºëººãººð òîñíû áóë÷èðõàé çîíõèëîí áàéðëàäàã ãàçðóóäàä (í¿¿ð, íóðóó, öýýæíèé õýñýãò èäýýò öýâð¿¿, ã¿âäð¿¿,çàíãèëàà) ãàðíà.

Ýìãýã æàì:

Àíãèëàë:

Àíãèëàë Ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã

Ã¿âäð¿¿ò õýëáýðèéí

áàòãà

• ßíç á¿ðèéí õýìæýýòýé æèæèã óëààí ÿãààí ºíãèéí ã¿âäð¿¿ò òóóðàëò í¿¿ð, öýýæ, íóðóóãààð ãàðíà. Ãîëäóó æèæèã õýìæýýòýé áàéíà.

Áýëãèéí áîéæèëòûí ¿åä àíäðîãåí ýñòðîãåí äààâðûí ø¿¿ðýë èýñíý.

Äýýðõ íºëººãººð òîñíû áóë÷èðõàéí ¿éë àæèëëàãàà èäýâõæèæ òîñûã èõ õýìæýýãýýð ÿëãàðíà.

Òîñ èõ õýìæýýãýýð ÿëãàðñíààñ ¿ñíèé óãò ýâýðøèëò ¿¿ñíý.

Àãààðã¿éòýí áà àýðîá áè÷èë áèåíèé ýìãýã íºëºº èõñýæ áàòãàøèë ¿¿ñíý.




Èäýýò õýëáýðèéí

áàòãà

• Äýýðõ ã¿âäð¿¿ íü òºâäºº èäýýòýé áàéõ òóë øàð íîãîîí òàâòàé áàéíà.

• Õàòàæ øèìýãäñýíèé äàðàà íºñººæèëò, ºíãºö ñîðâèæèëò ¿¿ñíý.

Íýâ÷äýñò õýëáýðèéí

áàòãà

• Èäýýò õýëáýðýýñýý öààø õ¿íäýð÷ õýä õýäýí èäýýíöýð¿¿ä íèéëæ íýâ÷äýñ ¿¿ñãýæ ìàø èõ òîñ ÿëãàðíà.

• Òîñ èõýýð ÿëãàðàõ íü àíàýðîá, àýðîá áè÷èë áèåòíèé ¿ðæèõ òààòàé íºõöºë á¿ðäýæ íýâ÷äýñ áèé áîëæ êîìåäîí ¿¿ñ÷ ¿ñíèé áóëöóó ºðãºñ÷ öóóðäàã. Ýíý íü í¿¿ðíèé àðüñàí äýýð òºäèéã¿é íóðóó, òîëãîéíû ¿ñòýé õýñýã, öýýæ, ÷èõíèé àðààð ãàðíà. ¯ðýâñýëò ïðîöåññ íýìýãäýæ äåðìèéí ã¿í ð¿¿ îðäîã. Ýíý ¿åä ñîðâèæèëò ¿¿ñíý.

Г¿н идээт хэлбэрийн

батга

• Êîìåäîíû ýðãýí тойронд нэвчдэс үүсч 7 õîíîãèéí äàðàà íýâ÷äýñ зөөлөрч хагарна.

• Ýíý ¿åä õºíäèéãººñ çóíãààðëàãäñàí íîãîîí ÿëãàäàñ ãàðíà. Èíãýæ ã¿í ñîðâèæèëò ¿¿ñãýíý.

Бººгнºрч гарсан

(конглобат) батга

• Батганы хамгийн хүнд хэлбэр. Энэ үед том зангилаа үүсч дермийн гүн ба өөхөн эдэд эмгэг илэрч вандуй шиг томордог. Конглобат нь маш хатуу эмзэглэлтэй. Улаан хөхөрсөн өнгөтэй байна. Хоорондоо нийлж буглаа үүснэ. Сорвижилт нь маш гүн байна. Овон товон нүхтэй эдгэнэ. Голдуу нуруу, цээжээр гарна.




Шинжилгээ -Демодекс шинжлэх-Хеликобактер шинжлэх-Цусны ерөнхий шинжилгээ -Áиохимийн шинжилгээ (билирубин, триглицерид, АЛТ, АСТ,

холестерин, шүлтлэг фосфотаза, креатинин, глюкоза)-Даéврын статусыг нь тодорхойлох. Жишээ нь эмэгтэйд бол эмнэл

зүйгээр гиперандрогений шинж тэмдэг байгаа эсэх -Àнтибиотик мэдрэг чанар үзэх-Гэдэсний флор шинжлэх -ÊÑÐ-Бага аарцагны эрхтэнг ÝÕÎ-р харах -Эндокринолог (дотоод шүүрлийн булчирхайн эмчид үзүүлэх) -Эмэгтэйчүүдийн эмчид үзүүлэх -Ходоод гэдэсний эмчээс зөвлөгөө авах

Ялгах оношлогооСексуальный батга (Acne sexualis)

• Сарын тэмдэг ирэх үеэр тууралт ихэсдэг.

Нэвчдэст идээт трихофития

• Голомтын тоо цөөн байна. Мөөг илэрнэ.

Цагаан батга

• Үсний фолликулд тосны хуримтлал бий болж, цагаан өнгөтэй зангилаа үүснэ. Энэ нь зовхины эргэн тойрон байрлах нь илүү тохиолдоно.

Ягаан батга • 35-ààñ äýýø наснûõàí ºвчилдºг. Демодекс

илэрнэ. Энэ нь бэлгийн шүүрлийн ялгаралт багассантай холбоотойгоор үүсдэг.

Стрепто стафилококкийн т¿¿хий

• Идээнүүд нь том, жижиг янз бүрийн хэлбэртэй, зах руугаа тэлэх хандлагаг¿й, амархан хагардаг. Тунгалаг шаргал ялгадастай. Шар тав тогтдог.

Эмчилгээ

Зарчим ЭмчилгээÕºíãºí

õýëáýðèéí ¿åä

Ðåòèíîë 100-150 ìÿíãà ÌÅ õîíîãò 1 óäàà, 2-4 ñàð.

Åðºíõèé áèåèéí áàéäëûã

ñàéæðóóëàõ ýì÷èëãýý

Нîéð, õºäºëãººí, õîîë, àõóéí äýãëýì




Ñýòãýë çàñëûí ýì÷èëãýý

Аëü áîëîõ òàéâàí áàéõ

Äàðõëàà ñàéæðóóëàõ

ýì÷èëãýý

Òèìàëèí áóþó Ò – èäýâõë¿¿ð êóðñýýðÖýâýð õ¿õýð: 0. 5 ã ºäºðò 3 óäàà, õîîë èäýõýýñ 30 ìèíóòûí ºìíº, 2 – 3 ñàðûí õóãàöààòàé

Âèòàìèí ýì÷èëãýý Âèòàìèí À, Å, Â, Ñ

Demodex folliculorum

èëýðñýí òîõèîëäîëä

Ìåòðàíèäàçîë 0.25 ã ºäºðò 2 óäàà õîîëíû äàðàà óóõ

Õýñýã ãàçðûí ýì÷èëãýý

- Àçåëàèíûí õ¿÷èë 20% òîñ 1-2 óäàà ò¿ðõýõ - Фóçèäèéí õ¿÷èë + ãèäðîêîðòèçîí 1-2 óäàà, 8- 12 äîëîî õîíîã ò¿ðõýíý. - Öèíê ãèàëóðîíàò õîíîãò 1-2 óäàà, 8-12 äîëîî õîíîã ò¿ðõýíý. - Àíòèáèîòèê àãóóëñàí òîñ- Ðåòèíîèäûí òîñ- Ñêèíîðåí, êóðèîçèí

- Êðèîìàññàæ – õºëäººõ ýì÷èëãýý

Íÿíãèéí ýñðýã áýëäìýë

Áåíçîèë ïåðîêñèä 5, 10% óóñìàëûã õîíîãò 4 óäàà, 8-12 äîëîî õîíîã õýðýãëýíý. Ýâýðøèëòèéí ÿâöûã õýâèéí áîëãîõ: àäàïàëåí 1%-èéí ãåëü õîíîãò 2 óäàà 3 ñàð õ¿ðòýë õýðýãëýíý. Àëüôàãèäðîêñèëûí õ¿÷èë (70% ãëèêîëèåâàÿ êèñëîòà) ¿ðýâñëèéí äàðààõ õýò íºñººæèëòèéã àðèëãàõ ¿éë÷èëãýýòýé.

Äóíä хэлбэрийн үед

Бàãà çýðýã ¿ðýâñýëòýé áàéâàë ºðãºí õ¿ðýýíèé ¿éë÷èëãýýòýé àíòèáèîòèê 4 – 8 äîëîî õîíîã óóëãàíà.

ÐåòèíîèäóóäÐåòèíîë 100-300 ìÿíга ÌÅ õîíîãò 1 óäàà, 3-4 сар. Ñàðä 1 óäàà ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãààã õÿíàõ õýðýãòýé.

Äàðõëàà ñàéæðóóëàõ

- Òèìàëèí 1.0 г áóë÷èíä òàðèõ, 10 óäàà - Öýâýð õ¿õýð 0.5 ã – ð ºäºðò 3 óäàà õîîëíû ºìíº óóõ, 2 – 3 ñàð- Âèòàìèí Â, À, Å, Ñ - Хэт ягаан туягаар шарах (ÓÔÎ), “Èñêðà” øàðëàãà




Íÿíãèéí ýñðýã áýëäìýë

Äîêñàöèêëèí 0.1 ã õîíîãò 1-2 óäààÝðèòðîìèöèí 250 ìã õîíîãò 4 óäààÄæîçàìèöèí 0.25-0.5 ã õîíîãò 4 óäààÊëèíäàìèöèí 0.15-0.3 ã õîíîãò 4 óäàà Êî-òðèìîêñàçîë 480 ìã õîíîãò 2 óäàà óóíà. Àíäðîãåí äààâðûí ýñðýã ¿éë÷èëãýýòýé áýëäìýë зөвхөн эмэгтэйчүүдэд: öèïðîòåðîí õîíîãò 1 øèðõýãýýð сарын тэмдгийн 5-25 дахь хоногт хэрэглэнэ, 3-12 ñàð. Диана-35-ыг сарын тэмдэг ирсэн өдрөөс эхэлж хэрэглэх. Ñïèðîíîëàêòîí õîíîãèéí òóí íü 200 ìã, 6 ñàð õ¿ðòýë õýðýãëýæ áîëíî (30 íàñíààñ äýýø). Сарын тэмдэг өөрчлөгдөж болно.

Õ¿íä õýëáýðèéí ¿åä

Дýýðõ ýì÷èëãýýí¿¿äèéã õèéæ äýýð íü ðîàêêóòàí буюу инзотретионин эмчилгээний эхний тун 0.5–1.0 ìã/êã ºäºðò уулгаж, цаашид тунг бàãàñãàæ болно. Хоногийн дээд тун 60-80 мг байх бөгөөд энэ нь 2-4 долоо хоног үргэлжилнэ. Эмчилгээг 4-6 сар үргэлжлүүлж болох бөгөөд курс эмчилгээг эхлэхийн өмнө элэгний үйл ажиллагааг хянах хэрэгтэй.

Эмэгтэйчүүдэд хэрэглэхэд урагт хортой нөлөөтэй тул жирэмсэн эсэхийг нягтлах буюу ууж дууссанаас хойш 1 сараас хойш хугацаанд жирэмслэх хэрэгтэй. Хөхүүл элэг, бөөрний үйл ажиллагааны хямралын үед хэрэглэж болохгүй.

Роаккутан буюу изотретиониныг ºргөн хэрэглээний антибиотик гентамицин, цефалоспориныг 7-10 хоног хэрэглэх,преднизолон 30-40 мг хоногт хэрэглэж 1 сар тунг буулгаж уулгах бөгөөд энэ нь хавсарсан эмчилгээ болно.

Õýñýã ãàçðûí эì÷èëãýýнд

Çèíåðèò ëîñüîí Ýðèòðîìèöèíы ìàçüÖèíê àöåòàò õîíîãò 2 óäàà түрхэхÄàëàöèí Ò ëîñüîí, ãåëü – êëèíäàìèöèí õîíîãò 2 óäàà ò¿ðõýíý. Ìåòðîãèë ãåëü (ìåòðîíèäàçîë àãóóëñàí) õîíîãò 2 óäààËèíêîìèöèíтэй 3-5%-èéí паст õîíîãò 1-2 óäàà ò¿ðõýíý.

Íýìýëò ýì÷èëãýýнд

Цусанд òðèãëèöåðèä, õîëåñòåðèí, òðàíñàìèíàçа èõ ¿åä: -Гåïàòîïðîòåêòîðóóä (ñèëèáèí, ôîñôîãëèâ) ºäºðò 3 óäàà 1 шахмалаар, -Ýññåíöèàëûí ôîñôîëèïèäûã õîíîãò 2 óäàà, 2 øèðõýãýýð) 1-1,5 ñàð -Öàéðûí èñýë 0.05 ã õîíîãò 2-3 óäàà, -Цàéðûí ñóëüôàòûã 0.124 г õîíîãò 2-3 óäàà, 3-4 ñàð óóíà.




2. АРЬСНЫ ИДЭЭТ ӨВЧНҮҮД

Тодорхойлолт Арьсны идээт ºвчин гэдэг нь стафилококк, стрептококкоор үүсгэгддэг арьсны бүлэг өвчин.

Ангилал • Стрептодерми• Стафилодерми• Стрептостафилодерми• Гүн архаг пиодерми

СТРЕПТОДЕРМИИ

Үзүүлэлт Тайлбар

Стрепто-коккийн гаралтай идээт цэврүүн-црийн тодор-хойлолт

Фолликулын бус идээт цэврүүнцэр (фликтен), гадагшаа тэлэх хандлагатай, улбагар, амархан нугалаас болж баригддаг.Эмзэглэлгүй, серозлог-шаргал шингэнтэй.Цаашид шалбархай, улаан өнгөтэй нөсөө үүснэ.

Хир гүн хамарсан байдлаар нь Өнгөц Гүн

Эмнэл зүйн хэлбэрүүд

Түүхий (хэлбэрүүд):Тильбери-Фоксын түүхий, цагираган, цэврүүт, хумсны ойролцоох, зураасан, нугалаасны, уруулын ба салст бүрхүүлийн

Эктима

Түүхийн эмнэл зүйн үндсэн хэлбэрүүд

Тильбери-Фоксын түүхий

Завьжны гэм (Заеда) Өнгөц

гөгийБайрлах дуртай газар

Нүүр Амны булан Хумсны ойролцоо

Эмнэл зүйн шинжФликтенТав

ФликтенШалбархайТавЦууралт

ФликтенШалбархай

ФликтенШарх

Зовиур Бага зэрэг загатнаа

Бага зэрэг өвдөлт Бага зэрэг өвдөлт

Өвдөлт

Ялгах оношлогоо

Арьсны мөөгөнцөрт өвчин. Шинжилгээнд мөөг илэрнэ

Мөөгөнцрийн гаралтай завьжны гэм. Мөөгөнцөр илэрнэ.

Хумсны мөөгөнцөр. Мөөгөнцөр илэрнэ.

Тэмбүү-гийн гарал-тай эктим. Эмзэглэл-гүй, серологийн шинжилгээ эерэг.

ªнгºц •Түүхий

Г¿н •Эктима




Өнгөц гөгий Түүхий Эктèм

Эмчилгээ

Түүхий:• Анилины будгийн 1-2% спиртэн уусмал, Кастелланы будаг голомтонд цэгчилж түрхэх, өдөрт 2 удаа• Антибиотиктой тосон түрхлэг: 2-5% эритромицины, неомицины, линкомицины тосон түрхлэгЭктим: Антибиотик мэдрэг чанар үзэж антибиотик эмчилгээнд оруулах• Антибиотик эмчилгээ: эритромицин – 1-3 настай хүүхдэд 400 мг/хоногт, 3-6 нас – 500-750 мг/хоногт, 6-8 нас – 750 мг/хоногт, 8-12 нас – 1000 мг/хоногт хүртэл. 4-6 цагийн зайтай хоол идэхээс 1.5 цагийн өмнө уух, 7-10 хоног; • Дархлал засал эмчилгээ: гамма-глобулин, цус солих эмчилгээ, иммуномодуляторууд• Гэдэсний бичил орчин сайжруулах эмчилгээ (гэдэсний үйл ажиллагаа хямарсан үед): бифидобактери бифидум, лактобактери – 2.5-5 тунг өдөрт 2-3 удаа хоол идэхийн өмнө уух, курс 3-4 долоо хоног.• Гадуур эмчилгээ: Анилины будгийн 1-2% спиртэн уусмал, Кастеллани будаг голомтонд цэгчилж түрхэх, өдөрт 2 удаа• Антибиотиктой тосон түрхлэг: 2-5% эритромицины, неомицины, линкомицины тосон түрхлэг гэх мэт.

• Арьсны идээт өвчний өнгөц хэлбэрийн үед хэсэг газрын эмчилгээ хийнэ.

• Гүн ба тархмал, архаг, дахилтат хэлбэрийн үед ерөнхий ба хэсэг газрын эмчилгээг хавсран хийнэ, үүсгэгчийн эсрэг, шинж тэмдгийн эсрэг, дархлал сайжруулах эмчилгээ хийнэ.

• Нүүрс ус, давс, хурц хоол, лаазалсан бүтээгдэхүүнийг хязгаарлана.• Арьсны зөв арчилгаа чухал. Арьсны идээт өвчнүүдийн бүх хэлбэрийн

үед голомтыг савантай усаар угаахаас зайлсхийх (усанд орохгүй). СТАФИЛОДЕРМИ

ªнгºц • Остиофолликулит • Фолликулит • Сикоз

Г¿н• Хатиг• Хатигшил• Мунадас• Гидраденит




Үзүүлэлт ТайлбарСтафилок-оккийн гаралтай идээт цэврүүнцрийн тодорхойлолт

Фолликулын гаралтай идээт цэврүүнцэр, эмзэглэлтэй, гүн тархана, чинэрэлттэй цэврүүнцэр. Ногоон-шаргал шингэнтэй.Цаашид шалбархай, нөсөө (өнгөц хэлбэрийн үед), шарх, сорâè (гүн хэлбэрийн үед) үүснэ.

Хир гүн хамарсан байдлаар нь

ӨнгөцГүн

Өнгөц стафилодермиЭмнэл зүйн хэлбэр

Остио-фолли-кулит

Фолли-кулит íÿðàéí òàðõìàë öýâð¿¿òýõ ºâ÷èí

Сикоз

Байрлах дуртай газар

Нүүр, толгойн үстэй хэсэг

Нүүр, толгойн үстэй хэсэг

Их биеНүүр (сахал орчим)

Эмнэл зүйн шинж

Үсний хүүдийн амсарт идээт цэврүү

Үсний хүүдийн амсар ба түүний орчмын зөөлөн эдийн хурц идээт үрэвсэл

Тунгалаг агуулагдах-уунтай цэврүүнцэр, дараа шингэн нь булингартана

Хоорондоо нийлсэн үсний хүүдийн үрэвсэл (фолликулит)

Ерөнхий шинж

Байхгүй Халуурна Хааяа халуурна

Зовиур Эмзэглэлтэй Эмзэглэлтэй Бага зэрэг эмзэглэлтэй

Явц Хурц Хурц Архаг

Фолликулит Сикоз





Стрептококкийн гаралтай ба энгийн түүхий: зөв биш хэлбэртэй фликтен, тав, тархах хандлагатай, бага зэрэг загатнаа байна

Энгийн батга

Тэмбүүгийн гаралтай цэврүүтэлт: хөлийн ул, гарын алганд улайсан хүрээ, цайвар трепонем илэрнэ. Серологийн шинжилгээ (+)

Паразитын гаралтай сикоз: мөөгөнцрийн шинжилгээнд мөөг илэрнэ, хурц явцтай.

Намарс

Ерөнхий эмчилгээ

Олон тооны гүн фолликулитын үед àíòèáèòèê ìýäðýã ÷анар үзэж антибиотик эмчилгээ хийнэ. Сикозын үед антибиотик, стафилоанатоксин эмчилгээ Нярайн цэврүүтэх өвчний үед антибиотик эмчилгээ, стафилококкèéí эсрэг иммуноглобулин, стафилококкийн эсрэг плазм

Хэсэг газрын эмчилгээ

Остиофолликулит, фолликулитын үед:• Голомтын эргэн тойрны эрүүл арьсыг 1-2%

салицилын спиртýýр арчих• Голомтонд анилины будгийн спиртэн уусмал,

антибиотиктой тосон түрхлэгСикозын үед:

• Анилины будгийн спиртэн уусмалаар голомтонд цэгчилж түрхэх

• Антибиотиктой тосон түрхлэг

Гүн стафилодерми

Эмнэл зүйн хэлбэр

Хатиг (Фурункул)Мундас (Карбункул)

Хатигшил(Фурункулез)

Жингэрийн хөх (Гидраденит)

Байрлах дуртай газар

Суга орчим

Эмнэл зүйн шинж

Ерөнхий шинж

Хааяа халуурна. Хордлогын шинж, халууралт.

Хааяа халуурна Хааяа халуурна

Зовиур ӨвдºлтХүчтэй өвдөлт

Өвдºлт Өвдºлт

Явц Хурц Архаг Хурц




Хатиг Гидраденит


Нэвчдэст-идээт трихофити: мөөгөнц-рийн шинжил-гээгээр мөөг илэрнэ.Елом

ХрониосепсисХуурамч хатигшилБоомМунадас

Хатиг: нэвчдэс, үхжил, шарх, сорâèТэмбүүгийн 3-р үеийн товруу


• Антибиотик эмчилгээ

• Шаардлагатай бол мэс заслын эмчилгээ

• Антибиотик эмчилгээ (тархмал, лимфангит, лимфаденит, халууралт, нүүрээр тууралт гарсан үед):

• Макролидын бүлэг:Эритромицин – 1-3 насны хүүхэд – 400 мг/хон, 3-6 нас – 500-750 мг/хон, 6-8 нас – 750 мг/хон, 8-12 нас – 1000 мг/хон õүртэл. 4-6 цагийн зайтай 7-10 хоногбуюуКларитромицин – 15 мг/кг өдөрт 2 удаа, 5-10 хоног• Витамин эмчилгээ• Цус солих эмчилгээ,

стафилококкèéí иммуноглобулин

• Хэт ягаан туяагаар ерөнхий шарлага

• Антибиотик эмчилгээ

• Дархлаа сайжруулах эмчилгээ: цус солих эмчилгээ

Хэсэг газрын эмчилгээ

• УВЧ• УФО• Цэвэр

ихтиол

• Цэвэр ихтиол• Вишневскийн

тос

• Сали-цилйн спирт 2%

• Цэвэр ихтиол• Зөөлөр-сөн

үед зүслэг хийх

• УВЧ, УФО




3.1 АРЬСНЫ МӨӨГӨНЦӨРТ ӨВЧНҮҮД -ХЯРГАГЧ ҮЛД

Òîäîðõîéëîëò Паразит мөөгөнцөр трихофитоноор үүсгэгдсэн, арьс, үс, хумсыг гэмтээдэг өвчнийг трихофития гэнэ.

Àíãèëàë • Арьсны өнгөц хяргагч үлд• Толгойн өнгөц хяргагч үлд• Архаг хяргагч үлд• Өнгөц хэлбэр• Нэвчдэст хэлбэр• Идээт хэлбэр

Ýìíýëç¿é: ¯ç¿¿ëýëò¿¿ä Шинж тэмдгүүд

Арьсны өнгөц хяргагч үлд

• Морфологийн элемент нь паразитын толбо • Толбо нь цаашдаа захаараа тэлж хүрээ үүсгэнэ • Толбо нь голоосоо эдгэрч хүрээгээрээ тэлж

томрох онцлогтой Голомтын төвд бага зэргийн гуужилттай, хүрээгээрээ таваар хучигдсан байх буюу жижиг цэврүүнцэр, ягаан өнгийн гүвдрүү туурсан байна

• Ихэнхдээ хуйхны өнгөц хэлбэртэй хамтарч тохиолдох боловч арьсны өнгөц хэлбэр дангаараа тохиолдож ч болно

• Загатнаа маш бага

Толгойн өнгөц хяргагч үлд

• Байрлал: хуйхны орой болон дагзны хэсгээр ихэнхдээ байрлах бөгөөд хуйхны аль ч хэсэгт байрлаж болдог.

• Голомт нь жижигхэн (хуруу дарам) түүнээс жижигхэн, хоорондоо нийлж том хэмжээтэй ямар ч хэлбэр дүрсгүй голомт үүсгэж болно.

• Голомтонд байгаа үс нь тасарч арьсны төвшнөөс дээш 1-2 мм-т хяргагдсан байна. Үүнийг “Хар цэг” гэж нэрлэнэ. Ихэвчлэн архаг үед тодорхойлно.

• Гуужилт нь ялтсан ба хэвгэн байна. Цайвар саарал өнгөтэй.

• Зовиур: Бага зэрэг загатнана.

Архаг хяргагч үлд

• Хяргагч үлд нь бага насны хүүхэд ихэвчлэн тохиолдох боловч анх өвчлөөд дутуу эмчлэгдсэн буюу огт эмчлүүлээгүйгээс насанд хүрэгчдэд, ихэнхдээ эмэгтэйчүүдэд архагшин үлддэг байна.

• Энэ үед арьс, үс, хумс зэрэг гэмтэх нь олонтой байна. • Хуйханд олон тооны жижигхэн үсгүй халцархайнууд үүсэхээс

гадна үсний хугаралт хар цэг байдлаар илэрнэ. Толгой их хагтана.

• Арьсны гэмтэл нь голдуу хүзүү, нүүрээр байрлана. Толбо нь хүрээгээрээ тэлж томрон удаан хугацаагаар үргэлжилснээс болоод ýêçåìàòèçàö болох буюу нэвчдэс үүсгэж болно. Энэ үед ýêçåì, дерматиттэй төстэй болж болно.




Өнгөц хэлбэрийн

хяргагч үлд

• Өнгөц хэлбэрийн амьтнаас хүнд халдварласан хяргагч үлд нь Tr.verrucosum-аар үүсгэгдсэн бол голомт нь биеийн ил хэсэг төрөлхийн нүхний эргэн тойронд том хэмжээтэй бие биентэйгээ нийлсэн голомтот тууралт гарна.

• Tr.gypseum-аар үүсгэгдсэн бол голомт нь дугуй хэлбэртэй ягаан өнгөтэй нимгэн хайрстай байна. Хүрээ нь тасархайтсан байх ба цэврүүнцэр, таваар хүрээлэгдэнэ. Энэ хэлбэр нь эмнэл зүйн шинж тэмдгээрээ хүнээс хүнд халдварладаг хяргагч үлдтэй төстэй.

Нэвчдэст хэлбэрийн


• Нэвчдэст хэлбэрèéí ¿åä нэвчдэс голомтолж үүсч хөндүүрлэх ба булчирхай нь цочно.

Идээтхэлбэрийн


• Хуйханд 1-2 голомт (түүнээс олон 5-10) үүсч арьсны түвшнээс дээш өргөгдсөн хавдар байдлаар овойж таваар хучигдан, үрэвслийн шинж тэмдэгтэй, орчны тунгалгийн зангилаа томорсон байна.

• Бие сульдах, халуурах (38-390С), толгой өвдөх, хоолонд дургүй болж нойр муудах зэрэг ерөнхий шинж тэмдгүүд илэрнэ. Голомтонд байгаа үс нь тасрахгүй уутанцрын хамт сугарч унана.

• Голомтонд байгаа тавыг ховхолж голомтыг 2 талаас нь зөөлхөн татахад үсний уутанцар болгоноос идээ бултайна. Үүнийг С.Kerion Celsi гэнэ. Нүүр, хүзүү, их биеийн арьсаар олон тооны толбот болон гүвдрүүн тууралтууд илэрч болно. Энэ трихофитид буюу харшлын тууралт юм.

Шинжилгээнүүд:

Мөөгөнцөрийн шинжилгээ (микроскопийн болон өсгөврийн)

Микроскоп шинжилгээнд мөөг илэрнэ.Өсгөвөр шинжилгээнд Trichophyton tonsurans, Tr.verrucosum, Tr.gypseum,Trichophyton mentagrophytes ургана.

Люминесцент лампаар харах

Вудын лампаар харахад гэрэлд урвал өгч ойж ногоон өнгөтэй харагдана.




Цусны ерөнхий шинжилгээ

Цусны ерөнхий шинжилгээнд арьсны өнгөц хяргагч үлд, толгойн хяргагч үлд, өнгөц хэлбэрийн хяргагч үлдийн үед онцын эмгэг өөрчлөлт илрэхгүй. Нэвчдэст хэлбэр, идээт хэлбэрт лейкоцитоз, ÑÎÝ↑

Шээсний ерөнхий шинжилгээ

Шээсний шинжилгээнд нэвчдэст хэлбэр, идээт хэлбэрт шээсэнд илрэх эмгэг өөрчлөлтүүд гарч болно.

Биохимийн шинжилгээ Мөөгөнцрийн эсрэг антибиотик ууж байãàà үед биохимийн шинжилгээг зайлшгүй хийнэ.

Ялгах оношлогоо:

Бужуу үлд Мөөгөнцрийн өсгөвөр ургалт ба эмнэл зүйн шинж тэмдгээр ялгагдана. Өсгөвөрт M.lаnоsum, M.ferrugineum, M.canis ургана.

Хайрст үлд Псориазын “Гурвал шинж тэмдэг” (+), микроскоп болон ургалт шинжилгээнд мөөг илрэхгүй.

Ягаан үлд “Эх толбо”, “Тамхины цаасны” шинж тэмдэг, “Медал”-ийн шинж зэрэг шинж тэмдгүүд (+)Микроскоп болон өсгөвөр шинжилгээнд мөөг илрэхгүй.

Витилиго Шинж тэмдэг, лабораторийн шинжилгээнд мөөг илрээгүйгээр ялгана.

Хажираст (себорейн) голомтууд

Хяргагч үлдэд гарах шинж тэмдгүүд (–), лабораторийн шинжилгээнд мөөг илрээгүйгээр ялгана.

Үс уналт (алопеция)

Хяргагч үлдэд гарах шинж тэмдгүүд (–), лабораторийн шинжилгээнд мөөг илрээгүйгээр ялгана.

Эмчилгээ Зарчим Эмчилгээ

Шалтгааны эсрэг

–Ãризеофульвин 0,125 мг уулгана. Насанд хүрэгчдэд 50 кг жин хүртэл 5 шахмал уулгана. Цааш 50 кг-аас хэтэрсэн 10 кг тутамд 1 шахмалыг нэмж өгнө. Хоногийн тун нь 8 шахмалаас хэтрэхгүй. Гризеофульвиныг цайны халбага ургамлын тосоор даруулж ууна. Хүүхдэд 1 кг жинд 16-18 мг-аар бодож уулгана. Эмчилгээ эхэлснээс хойш шинжилгээнд мөөг илрээгүй бол гризеофульвины дээрх тунг өнжөөд 2 долоо хоног уулгана. Дараагийн хоёр долоо хоногийн турш, долоо хоногт 2 удаа уулгана. Ууж байх үед элэгний үйл ажиллагааг хянана.

-Тербинафин 250 мг-èéã өдөр бүр, 5-6 долоо хоног уулгана.




Антибиотик эмчилгээ

Нэвчдэст áîëîí идээт хэлбэрт антибиотик эмчилгээ хийнэ. Үүнд: пенициллин, ампициллин, эритромицин, гентамицин гэх мэт.

Гистамины эсрэг

Õлорфенамин, кетотифен, лоратадин, супрастин гэх мэт

Эмзэгшил бууруулах эмчилгээ

Кальци глюконат 10%-10.0 мл өдөр бүр ñóäñààð аажим òàðèõ, 5-10 удаа Тиосульфат натри 30%-10.0 мл өдөр бүр 5-10 удаа судсанд аажим тарих. Магни сульфат 25% 5-10.0 мл судсанд аажим тарих

Гадуур эмчилгээг ангиллаас нь хамаарч

хийнэ.

Арьсны өнгөц хэлбэрт: 10% хүхэртэй тосыг 3% салицилтай тосыг орой түрхэнэ. 2% спирттэй иодыг өглөө түрхэнэ эсвэл 1% бифоназолийн тосон түрхлэг эсвэл 1% клотримазолийн тосон түрхлэг ýсвэл 2% кетоконазолийн тосон түрхлэг Нэвчдэст хэлбэрт: Кали перманганат 1:5000 шавшлага хэлбэрээр эсвэл Этакридин 1:100 эсвэл 10% хүхрийн тос + дåãîòü боолт эсвэлповидон, хåмодин, таймедины уусмалаар шавшлага хийнэ эсвэлялзмагт шавар Энэ үед үс гэмтсэн байвал үсийг түүнэ. Эсвэл наалтаар хуулж авах буюу хусч болно. 10% сүүн-салицилийн коллоидээр боолт хийнэ. Эдгээр хуулах, үс түүх эмчилгээг дунджàар 30 өдөр хийнэ.

3.2 АРЬСНЫ МӨӨГӨНЦӨРТ ӨВЧНҮҮД- БУЖУУ ҮЛД

Òîäîðõîéëîëò Арьсны мөөгөнцөрт өвчнүүдийн трикомикозын бүлэгт багтдаг. Арьс, үс, хумсыг гэмтээж, паразит мөөгөнцөр-микроспороноор үүсгэгддэг арьсны халдварт өвчин юм.

Àíãèëàë • Хуйхны өнгөц бужуу үлд• Хуйхны идээт – нэвчдэст бужуу үлд • Арьсны өнгөц бужуу үлд• Арьсны гүнзгий бужуу үлд • Хумсны бужуу үлд• Бужуу үлдийн үе дэхü харшлын туурал микроспорид




Ýìíýëç¿é:

¯ç¿¿ëýëò¿¿ä Шинж тэмдгүүд

Хуйхны өнгөц бужуу

үлд

• Хуйхны голдуу захаар зөв дугарèг хэлбэртэй голомт гарч орчиндоо тарж үсэрхийлнэ.

• Голомтонд гуужилттай. Энэ нь ихэнхдээ хэвэг шиг байна. Гурил цацсан мэт.

• Голомтонд үс нь тасарч 2-4 мм унги үлдэнэ. • Голомтонд тасарсан үсний унги нь хэвгийн гуужилтаар

бүрхэгдэж цайвар саарал өнгөтэй байна. Энэ нь гаднаас нь харахад цантсан өвс шиг ажиглагдана. Бөгжний шинж илэрсэн гэж үзнэ.

• Хуйхны өнгөц бужуу үлдийн үед арьс гэмтэх нь давамгай. Учир нь халдварлалт өндөртэй байдаг.

Хуйхны идээт

нэвчдэст бужуу үлд

• Голомт нь нэвчдэстэй, идээтэй, өвчтэй хөндүүр байна. Голомт 1-2 ба түүнээс олон ч байж болно.

• Голомтонд тавтай. Түүнийг ховхлоход үс нь уутанцрын хамт сугарч гарч ирнэ. Үсний гэмтэл нь хугарахгүй ба уутанцрын хамт гэмтэн сугарч унана.

• Идээт нэвчдэст голомтыг 2 талаас нь зөөлөвтөр шахахад үсний уутанцар болгоны амсараас идээ бултайна. Үүнийг “ Ñèìïòîì Kerion Celsi”-ийн шинж гэнэ.

• Өвчтөний толгой өвдөх, халуурах, бие сульдах, хоол унданд дургүй болж нойр муудах зэрэг ерөнхий шинж тэмдгүүд илэрнэ.

• Үүсгэгч нь ихэнхдээ амьтдын гаралтай мөөгөнцрүүд байдаг учраас харшлын тууралт өгч толбо, цэврүү туурч гарах нь илүү (фитиды).

Арьсны өнгөц бужуу

үлд

• Арьсны ил хэсгээр голдуу байрлана • Морфологийн элемент нь толбо • Арьсан дээр гарсан толбот голомтууд нь амархан

тархаж үсэрхийлэх хандлагатай • Голомтууд хүрээ үүсгэн томорч тэлэх бөгөөд

голоосоо эдгэж эхэлдэг • Зарим үед голомтонд 2 буюу 3 түүнээс дээш давхар

хүрээ үүсгэнэ. Үүнийг Ñèìïòîì èрис гэж нэрлэнэ.

Арьсны идээт

нэвчдэст бужуу үлд

• Ихэнхдээ арьсны ил хэсэгт байрлана. • Анхдагч элемент нь толбо. Тэр нь цаашдаа нэвчдэс

үүсгэн хавдаж идээт нэвчдэст голомт үүсгэн, идээт нэвчдэст голомт шар үсийг гэмтээнэ.

• Эмзэглэлтэй, хөндүүр, идээтэй ¨Kerion Celsi”-ийн шинж илэрч болно.

• Орчны тунгалгийн зангилаа томорч болно. Энэ тохиолдолд тунгалгийн зангилаа эмзэглэлтэй, хөндүүр байна.

• Харшлын тууралт (фитид) илэрч болно.




Хумсны бужуу үлд

• Хумсанд улаан хүрэн толбо үүснэ. Хяргагч үлдийг бодоход хумс гэмтэх нь ховор.

• Гэмтэл нь хумсны захаас эхлэнэ.

• Цаашдаа хумс нь зузаарч өөрийн гэсэн хэлбэр дүрсээ

алдана. • Хумс нь өнгөө алдаж, овон товон áîëæ áарзгар

гадаргуóтай болно. • Зузаарсан хумс нь хэврэгшин захаасаа эмтэрч үйрч

унана. Бужуу

үлдийн үе дэх харшлын

тууралт. Микро-спорид

(фитиды)

• Арьс, хуйхны идээт нэвчдэст хэлбэрүүдийн үед голдуу тохиолдоно.

• Бужуу үлдийн голомтот тууралтаас гадна бүх биеэр улаан өнгөтэй гүвдрүүт ба толбон тууралт гарна.

Шинжилгээнүүд


Микроскоп шинжилгээнд мөөг илэрнэ.Өсгөвөр шинжилгээнд M. canis ургана.


Вудè лампаар харахад гэрэлд урвал өгч ойж ногоон өнгөтэй харагдана.


Цусны ерөнхий шинжилгээнд арьсны өнгөц хяргагч үлд, толгойн хяргагч үлд, өнгөц хэлбэрийн хяргагч үлдийн үед онцын эмгэг өөрчлөлт илрэхгүй. Нэвчдэст, идээт хэлбэрийн үед лейкоцитоз, ÑÎÝ ↑

Шээсний ерөнхий шинжилгээ

Шээсний шинжилгээнд нэвчдэст, идээт хэлбэрт шээсэнд илрэх эмгэг өөрчлөлтүүд гарч болно.

Биохимийн шинжилгээ

Мөөгөнцрийн эсрэг антибиотик ууж байгаа үед биохимийн шинжилгээг зайлшгүй хийнэ.


Хяргагч үлд Мөөгөнцрийн өсгөвөр ургалт ба êëèíèê шинж тэмдгээр ялгагдана. Өсгөвөрт Trichophyton tonsurans, trichophyton ургана.

Хайрст үлд Псориазын “Гурвал шинж” (+), микроскоп болон ургалт шинжилгээнд мөөг илрэхгүй.




Ягаан үлд “Эх толбо”, “Тамхины цаасны шинж тэмдэг”, “Медал”-ийн зэрэг шинж тэмдгүүд (+)Микроскоп болон өсгөвөр шинжилгээнд мөөг илрэхгүй.

Витилиго Шинж тэмдэг, лабораторийн шинжилгээнд мөөг илрээгүйгээр ялгана.

Хажираст (себорейн) голомтууд

Хяргагч үлдэд гарах шинж тэмдгүүд сөрөг, шинж тэмдэг лабораторийн шинжилгээнд мөөг илрээгүйгээр ялгана.

Үс уналт (алопеция)

Хяргагч үлдэд гарах шинж тэмдгүүд сөрөг, лабораторийн шинжилгээнд мөөг илрээгүйгээр ялгана.

Эмчилгээ Зарчим Эмчилгээ

Шалтгааны эсрэг

–Ãризеофульвин 0,125 мг-èéã уулгана. Насанд хүрэгчдэд 50 кг жин хүртэл 5 шахмал уулгана. 50 кг-аас дээш æèíãèéí 10 кг тутамд 1 шахмалыг нэмж өгнө. Хоногийн тунã 8 шахмалаас хэтрүүлэхгүй. Гризеофульвиныг цайны халбага ургамлын тосоор даруулж ууна. Хүүхдэд 1 кг жинд 16-18 мг-аар бодож уулгана. Эмчилгээ эхэлснээс хойш шинжилгээнд мөөг илрээгүй бол гризеофульвины дээрх тунг өнжөөд 2 долоо хоног уулгана. Дараагийн хоёр долоо хоногийн турш, долоо хоногт 2 удаа уулгана. Ууж байх үед элэгний үйл ажиллагааг хянана.

-Тербинафин 250 мг-ààð өдөр бүр, 5-6 долоо хоног уулгана. 20 кг хүртэл æèíòýé õүүхдýä хоногт 62,5 мг, 20-40 кг хүртэл хоногт 125мг,40 кг жингээс äýýø æèíòýé бол хоногт 250 мг-ийг óóëãàíà.


Нэвчдэст áîëîí идээт хэлбэрт антибиотик эмчилгээ хийнэ. Үүнд: пенициллин, ампициллин, эритромицин, гентàмицин гэх мэт.

Гистамины эсрэг

Хлорфенамин, кетотифен, лоратадин, супрастин гэх мэт

Эмзэгшил бууруулах эмчилгээ

Кальци глюконат 10%-10.0 мл өдөр бүр, 5-10 удаа судсààð аажим Тиосульфат натри 30%-10.0 мл өдөр бүр 5-10 удаа судсаàð аажим Магни сульфат 25% 5.0 -10.0 мл судсаàð аажим




Биеийн эсэргүүцэл сайжруулах эмчилгээ õèéíý.

Гадуур эмчилгээг ангиллаас нь хамаарч хийнэ.

-Тималин 5-10 удаа булчинд тарих -Витаминууд А, Е, С, В бүлгийн

Арьсны өнгөц хэлбэрт: 10% хүхэртэй тосыг 3% салицилтай тосыг орой түрхэнэ. 2% спирттэй иодыг өглөө түрхэнэ. эсвэл

1% бифоназолийн тосон түрхлэг эсвэл 1% клотримазолийн тосон түрхлэг ýсвэл 2% кетоконазолийн тосон түрхлэг

Нэвчдэст хэлбэрт: Кали перманганат 1:5000 шавшлага хэлбэрээр. эсвэл Этакридин 1:100 эсвэл 10% хүхрийн тос + давирхайтай боолт эсвэл

повидон, хèмодин, тамåдины уусмалаар шавшлага хийнэ

эсвэлялзмагт шавар

Энэ үед үс гэмтсэн байвал үсийг түүнэ. Эсвэл наалтаар хуулж авах буюу хусч болно. 10% сүүн-салицилийн коллоидээр боолт хийнэ. Эдгээр хуулах, үс түүх эмчилгээг дунджаар 30 өдөр хийнэ.

3.3 АРЬСНЫ МӨӨГӨНЦӨРТ ӨВЧНҮҮД - РУБРОФИТ

ÒîäîðõîéëîëòTrichophyton rubrum Castellani-аар үүсгэгдсэн арьс, хумс, том нугалаас, их бие, мөчдийг хамарсан архаг явцтай арьсны мөөгөнцөрт өвчнийг руброфитиÿ гэнэ.

Ангилал, шинж тэмдэгТавхайн

руброфити Тавхайн руброфити хамгийн олон тохиолддог хэлбэр юм.

Тавхай ба хурууны салааны хэлбэр

Тавхай ба хурууны салаанд илрэх бөгөөд 4 ба 5 дугаар хурууны салаанд îëîíòîé тохиолдон гуужилт үүсч, хагаран тавхай руу шилжинэ. Цаашдаа тавхайн хошуу ба гадна дээд тал руу хүчтэй загатнана. Энä хумс îëîíòîé гэмтэнэ. Энэ үед элемент нь улайралт үүсэн цаашдаа хуурайшиж гуужна. Зарим үед гүвдрүү, цэврүүнүүд туурна.




Хумсны руброфити:

а.Нормотроф б.Гипертроф

Хумсны руброфити – энэ үед хумс 87% орчим гэмтэнэ. Хумс гэмтэж байгаагаар нь:

а. Нормотрофийн үед зөвхөн хумсны өнгө өөрчлөгдөнө. Саарал шаравтар – боровтор, ягаан, цагаан толбо үүснэ.

б. Гипертроф хэлбэрийн үед хумс нь зузаарч өнгөө алдан, зэвхий саарал өнгөтэй болж гадаргуó нь барзайна, заримдаа онихогрифоз (тахиралдаж мурийсан) болно

в. Атроф-тип гэж ялгана

.

в. Атрофик типийн үед хумс нь нимгэрч хайлсаар бүрмөсөн уусах ч тохиолдол байдаг. Үүнд захын хэсэг нь үлдэж нимгэн хэсэг нь уусч алга болно.

Түгээмэл хэлбэр:

А .Улайралт – гуужилт Б .Уутанцар – зангилаат В . Ш ү ү д э с т улайралт

Эхлээд тавхай, сарвуу, том нугалаас, өгзөг, үе мөч, хүзүү, нүүр, биеэ даасан хэлбэрүүд үүсч байгаад цаашид дархлалын тогтолцооны ажиллагаа хоёрдогчоор дутагдалд орсноос (хоёрдогч нейро-эндокринопати) үүсдэг байна.

Улайралт бүхий гуужилтат хэлбэрийн үед эрүүл арьснаас эрс ялгагдсан улайралттай нэвчдэст голомт үүснэ. Гадна байдлаараа нейродермит, хайрст үлдтэй төстэй байдаг. Голомтууд хоорондоо нийлж томроод хүрээ үүсгэж, цагирагт дүрс үүсгэн голоосоо эдгэрэх хандлагатай нь арьсны өнгөц мөөгөнцөрт өвчнийг санагдуулна. Нүүр, хүзүү, өгзөг нуруу, 4 мөчөөр ихэнхдээ байрлана. Мөн томоохон нугалаасуудаар ч гарч болно.

Уутанцарт зангилаат хэлбэр нь хөлийн шилбэ, өгзөг, нүүр, хүзүүгээр байрлаж шар үс, түүний уутанцрыг гэмтээж гүн байрлана. Эдгээр нь заримдаа хоорондоо нийлж зангилаат улайрал ба зангилаат васкулитыг санагдуулам өөрчлөлт өгнө.

Шүүдэст улайралт хэлбэр нь арьсыг улайлгаж нэвчдэс үүсгэн хавагнаж, үрэвслийн процесс хүчтэй явагдаж арьсны нилээд хэсгийг амархан хамарна.




Ихэнхдээ энэ гадаргуóд цэврүүнцрүүд сероïàïóë гарч шүүдэс үүсгэнэ. Үүнээс гадна энэ улайралт шүүдэст хэлбэрийг хөрөнгөлөг мөөгөнцрүүд, идээлүүлэгч коккууд хамтарч үүсгэдэг учраас гүнзгий нэвчдэс үүсч архаг удаан үргэлжилнэ.



Микроскопò шинжилгээнд мөөг илэрнэ.Өсгөвөр шинжилгээнд Tr.rubrum Castellani Trichophyton mentagrophytes ургана.


Вудè лампаар харахад гэрэлд урвал өгч ойж ногоон өнгөтэй харагдана.


Цусны ерөнхий шинжилгээнд арьсны өнгөц хяргагч үлд, толгойн хяргагч үлд, өнгөц хэлбэрийн хяргагч үлдийн үед онцын эмгэг өөрчлөлт илрэхгүй.Нэвчдэст áîëîí идээт хэлбэрт лейкоцитоз, ÑÎÝ ↑

Шээсний ерөнхий

шинжилгээ

Шээсний шинжилгээнд нэвчдэст, идээт хэлбэрт шээсэнд илрэх эмгэг өөрчлөлтүүд гарч болно.

Биохимийн шинжилгээ

Мөөгөнцөрийн эсрэг антибиотик ууж байãàà үед биохимийн шинжилгээг зайлшгүй хийнэ.

Ялгах оношлогоо • Эпидермофити • Өнгөц стрептодерми• Хавьтлын дерматит• Кандидоз• Нуралт• Хайрст үлд• Руброфитийн эмнэл зүйн онцлог шинж тэмдгүүд, микроскоп

шинжилгээний ургалтаар ялгана.Эмчилгээ

Зарчим Эмчилгээ


Эритромицин, гентамицин, тетрациклин, ампициллин зэрэг антибиотикийг хүндэрсэн үед зохих тунгаар хэрэглэнэ.




Үүсгэгчийн эсрэг эмчилгээ

– Ãризеофульвин 0,125 мг уулгана. Насанд хүрэгчдэд 50кг жин хүртэл 5 шахмал уулгана. Цааш 50 кг-аас хэтэрсэн 10кг тутамд 1 шахмалыг нэмж өгнө. Хоногийн тунã 8 шахмалаас хэтрүүлэхгүй. Гризеофульвиныг цайны халбага ургамлын тосоор даруулж ууна. Эмчилгээ эхэлснээс хойш шинжилгээнд мөөг илрээгүй бол гризеофульвины дээрх тунг өнжөөд 2 долоо хоног уулгана. Дараагийн хоёр долоо хоногийн турш долоо хоногт 2 удаа уулгана. Ууж байх үед элэгний үйл ажиллагааг хянана. Тербинафин 250 мг өдөр бүр, 5-6 долоо хоног уулгана.Хүүхдийн жин нь 20 кг хүртэл áîë хоногт 62,5 мг-ийг,20-40 кг хүртэл хоногт 125 мг-ийг 40 кг жингээс äýýø æèíòýé áîë хоногт 250 мг-ийг óóëãàíà. -Низорал 200 мг (1 шахмал) хоногт уулгана, 6-7 сар óóëãàíà

Харшил эмзэгшил бууруулах эмчилгээ

Кальци глюконат 10%-10.0 мл өдөр бүр 5-10 удаа судсаàð аажим òàðèõ. Тиосульфат натри 30%-10.0 мл өдөр бүр 5-10 удаа судсаàð аажим тарих Магни сульфат 25% 5-10.0 мл судсаàð аажим òàðèõ

Гистамины эсрэг бэлдмэл

Хлорфенамин 0,004 г өдөрт 2 удаа Лоратадин 0,01 г өдөрт 1удаа

Кетотифен 0,001 г ºäºðò 2 óäàà Биеийн эсэргүүцэл сайжруулах эмчилгээ

Тималин, цус солих, витамин эмчилгээ

Хэсэг газрын эмчилгээ:

Хурц үрэвслийн үед 1-2% резорцин, 0,1% этîкридин, 0,25% мөнгөний нитрат, 1:6000, 1:8000 марганцтай ваннд дүрэх, шавших.

Цэврүүнд 2% ба 5%-ийн салицилийн хүчлийн тосон түрхлэг тавьж боолт хийх. Боолтны дараа цэврүүг хагалж анилины будаг түрхэх.

Мөөгөнцрийн эсрэг тос клотримазол, миконазол, оксиконазол, кетоконазол, фунгацидин, микосептик зэргээс аль нэгийг хэрэглэх. 3-5%-ийí йодын уусмал түрхэнэ. Эвэршилт ихтэй үед А.М.Ариевичийн аргаар (Ac.salicylici 12.0; Ac.lactici seu benzolici 6.0; vaselini ad 100.0) гуужилтыг 4-10 хоногийн зайтай 2-3 удаа (48 цагаар боолт) хийнэ. Хумс гэмтсэн тохиолдолд мэс заслын арга хэрэглэнэ.




3.4 АРЬСНЫ МӨӨГӨНЦӨРТ ӨВЧНҮҮД - АЛАГ ЦАХЛАЙ

ÒîäîðõîéëîëòАрьсны мөөгөнцөрт өвчнүүдийн кератомикозын бүлэгт багтдаг. Арьсны өнгөн хөрсний хамгийн гадна талын эвэрлэг давхаргыг гэмтээдэг паразит мөөгөнцөр – Pityrosporum orbiculare, Malassesta purpur-аар үүсгэгддэг арьсны мөөгөнцөрт өвчин юм.

Øèíæ òýìäýã • Нууц хугацаа 2-3 долоо хоногоос 1,5-2 сар • ªâ÷òºíä çîâèóð áàãà èëýðíý. Çàðèì òîõèîëäîëä

бага зэрэг загатнана. • Өвчтөн их хөлрөмтгий байна • Арьсан дээр толбо гарна • Толбо нь янз бүрийн хэмжээтэй хоорондоо нийлж

томордог • Толбо нь өтгөн хүрэн өнгөтэй буюу сүүтэй кофе шиг

өнгөтэй байна • Толбо нь заримдаа хэвгэн гуужилттай байна • Толбо нь ихэвчлэн хүзүү, цээж, нуруугаар байрлана

Заримдаа цээж, мөрөөр байрлах ба эмчëýýгүй удсан тохиолдолд тархмал байрлалтай ч байж болно. Нуруунд далны хороонд голдуу байрлана.

• Харин хүүхдэд хуйханд байрлаж болох бөгөөд õàðèí үсийг гэмтээдэггүй.

• Байгалийн болон зохиомол аппаратын хэт ягаан туяагаар шарахад цайвар толбо (лейкодерм) үүсгэж эдгэх боловч нөгөө хэсгээр шинэ толбууд гарч болдог байна.

Зайлшгүй хийх шинжилгээ Мөөгөнцөрийн шинжилгээ (бактериологийн болон тэжээлт орчинд ургуулах)

Шинжилгээнд мөөг Pityrosporum orbiculare-р илэрнэ

Иодын сорил 3%-èéí Tincturae iodi голомтонд түрхэхэд хайрстай хэсгүүдэд иодын шингээлт нэмэгддэг.

Люминесцент лампаар харах.

Вудын лампаар гэрэлтүүлэхэд гэрлийн ойлт өгч алтан шар өнгийн гэрлийн урвал өгнө.

Ялгах оношлогоо 2 дугаар үеийн тэмбүүгийн толбон тууралтууд

• Серологи шинжилгээ эерэг гарна. Гуужилт үгүй. Бие биедээ шилжиæ, уусаж томрохгүй.

Хайрст үлд • Хайрст үлдийн гурвал шинж (+) • Шинжилгээнд үүсгэгч мөөг илрэхгүй




Эритразм • Голдуу цавь, суга, хөлийн салаагаар гардаг.

Тууралт нь том. Мөөг илрэхгүй. Бактерийн гаралтай. Вудын лампаар харахад цусан улаан өнгийн ойлт өгнө.

Витилиго • Гуужилт үгүй. Бальзерын сорил (-)

Ягаан үлд • Тамхины цаасны шинж (+)• “Эх толбо” (+)

Эмчилгээ



Удаан хугацаагаар үргэлжилсэн тархмал хэлбэрийн үед насанд хүрэгчдэд низорал 200 мг өдөрт 1 удаа 2-3 долоо хоног уулгана. Наснаас нь шалтгаалж тунг тохируулна. Кетоконазол 200 мг-аар хоногт бодож 7-14 хоног эсвэл 400 мг-аар 1 удаа уулгаад 7 хоногийн дараа давтан уулгана.

Хэсэг газрын

эмчилгээ

Гуужуулах эмчилгээ:5%-10% салицилийн спирт 3-5% резорцины спирт Паразитын эсрэг эмүүд:Иод 3-5%, Демъяновичийн аргын эмчилгээг хамууг эмчилдэг шиг хэрэглэнэ (2-3 цикл).Урьдчилан сэргийлэх зорилгоор хэрэглэнэ.Клотримазолын тос, крем бусад паразитын эсрэг эмүүд (хүхэр, Вилькинсон гэх мэт)-ийг хэрэглэж болно.Хэт ягаан туяагаар шарах эмчилгээ.

3.5 АРЬСНЫ МӨӨГӨНЦӨРТ ӨВЧНҮҮД - КАНДИДОЗ

Òîäîðõîéëîëò Кандидын (Candida) төрлийн хөрөнгөлөг мөөгөнцрүүдээр үүсгэгдýæ арьс, салст бүрхүүл, хумс, зарим үед (генерализованный) түгээмэл хэлбэрèéí ¿åä дотор эрхтнүүдийг гэмтээдэг арьсны мөөгөнцөрт өвчин юм.

Àíãèëàë Байрлалаар нь:• Ам, бэлэг эрхтний салстын кандидоз• Том нугалаасны кандидоз• Төрөлхийн нүхний ойролцоох кандидоз• Хурууны салаа, чихний нугалаасны кандидоз• Амьсгалын ба хоол боловсруулах замын кандидоз• Хумсны кандидоз




Үзүүлэлтүүд Шинж тэмдгүүд

Аìíû õºíäèéí ñàëñò

á¿ðõýâ÷èéí кандидоз

• Õàöàð, òàãíàé, õýë, áóéëíû ñàëñò äýýð öàéâàð öàãààí ºíãºð òîãòîíî. Õóñàõàä óëààí ÿãààí, öóñàðõàã ãàäàðãóуд øàëáàðõàé ¿¿ñíý. Õýëýíä çóçààí öàãààí ºíãºð òîãòîíî.

¯òðýýíèé êàíäèäîç

• ¯òðýýíèé ñàëñò óëàéæ, öàãààí, ºòãºí, áóòàðñàí ààðö ìýò ÿëãàäàñòàé, öýã÷èëñýí øàëáàðõàéíóóä áàéíà. Çàãàòíàà èõòýé.

Том нугалаасны êàíäèäîç

• Õºõíèé íóãàëàà, öàâü ºãçºãíèé íóãàëààíä òîä õ¿ðýýòýé ëàêòñàí ìýò óëààí õºõ ãàäàðãóóòàé ãîëîìò ¿¿ñíý. Çóëãàðõàé áàéíà. Ãàðûí 2-3-ð õóðóóíû ñàëààíä óëàéñàí ãîëîìò, òºâ õýñýãòýý öóóðàëò õàðàãäàíà. • Ýíý õýñýãò àðüñ öàéâàð ìºíãºëºã ºíãºòýé áàéæ áîëíî. Çàãàòíàíà, õîðñîíî.

Төрөлхийн нүхний

ойролцоох кандидоз

• Хүний хүйсний болон àíóñíû эргэн тойронд улайæ хавагнасан, цагаан саарал өнгөрөөр хучигдсан áàéäàã áà маш их загатнаатай тул цуур÷ хагарсан байна.

• Хурууны салаа, чихний нугалаасны кандидозын үед хурууны салаа, чихний нугалаасаар улайж хавагнаж жижиг цэврүүнцэр гарäàã. Энэ нь хагарч хурц үрэвслийн шинж тэмдэг ºãíº. Цагаан саарал өнгийн өнгөр тогтсон байна. Энэ хэсэгт чийглэг байх тул хоёрдогч халдвар õóðäàí õàëäâàðëàãäàõ íü èõ байдаг.

Хумсны кандидоз

• Õóìñíû òîëèéã òîéðîîä óëàéæ õàâàãíàí, àðüñ íü öàéâàðäóó ºíãºòýé, ÿëàíãóÿà óãûí èðìýãò íýâ÷äýñ ¿¿ñýí èõ ºâ÷òýé áàéíà. Çàðèì ¿åä õóìñûã äàðàõàä èäýý ãàð÷ áîëíî.




Àðõàã òàðõìàë êàíäèäîç

• Ýõëýýä áóéë òàãíàé ºâ÷èëæ àìíû õºíäèéí ñàëñòûí ¿ðýâñýë ¿¿ñíý. Äàðàà íü õóìñíû ýðãýí òîéðíû ººõºí ýäèéí ¿ðýâñýë, õóìñíû ãýìòýë ¿¿ñíý. Èõ áèå, ìº÷, òîëãîéí ¿ñòýé õýñýã ãýìòýíý. Áèé áîëñîí ãîëîìòóóä óëàéæ, õàâàãíàñàí, ÿëòñàí ãóóæèëòòàé, ãүâäð¿¿, òºâãºð¿¿ä ãàðñàí áàéíà. Ñîðâèæèæ ýäãýðäýã. Òîëãîéä õóóðàì÷ õàòиãøèë, ôîëëèêóëèò, õàëöðàëò ¿¿ñíý. Õ¿¿õäýä áèå îþóí óõààí, áèå áÿëäðûí õºãæèë õîöîðäîã.

Гүнзгий буюу дотор эрхтнүүдийн (Висцеральный) кандидоз

• Тухайн эрхтний ¿ðýâñýëò өвчний шинж тэмдгүүдээр (пневмония, гастрит, энтерит, колит, цистит, пиэлонефрит, септицеми, энцефалит, менингит, сепсис гэх мэт) илэрч тухайн салбаруудад оношлогдож эмчлэгдэнэ. Кандидозûí үүсэхэд зөвхөн үүсгэгч байгаад зогсохгүй удаан хугацаагаар антибиотик, кортикостероидыг хэрэглэõ, ÂÈ× халдвар, ñàõàðûí øèæèíã çýðãýýð ºâ÷ëºõ íü íºëººòýé áàéäàã.


Мөөгөнцөрийн дурангийн шинжилгээ Псевдомицел харагдана Өсгөвөрийн шинжилгээ Өсгөвөрт Candidi albicans ургана Цусны ерөнхий шинжилгээ Тархмал үед эмгэг өөрчлөлтүүд гарна Шээсний ерөнхий шинжилгээ

Шээсэнд сахар, уураг үзэх

Биохимийн шинжилгээ (сахар үзэх)

Сахар үзэх буюу элэгний үйл ажиллагаа, дархлалыг үзэх. Дархлааны ñèñòåìèéí тогтолцоог үзэх (Øèíæèëãýýíä ìººã èëðýõã¿é)

Тухайн өвчтөнд хамааралтай бусад шаардлагатай шинжилгээнүүд.


Өнгөц идээт өвчнүүд

• Хурц үрэвсэл явагдаж үсэрхийлэх хандлагатай ãíîéíè÷îê èäýýò ïóñïóë идээт цэврүүнүүд гарñàí шар ногоон бохир таваар хучигдсан. Шинжилгээнд мөөг илрэхгүй.

Цавины

эпидермофити

• Хурц үрэвсэлтэй.Шинжилгээнд Epidermophyton floccosum зах хязгаар нь тод, дугуй хэлбэртэй толбо гарна. Зах руугаа нягт хавантай юм шиг хүрээ үүсгэсэн. Тав íü улайлт, хайрстай. Загатнаа ихтэй.




Тавхай сарвууны эпидермофити

• 3 ба 4 дүгээр хурууны завсраар, хөлийн улаар нурсан юм шиг өнгөртэй, цууралттай голомт байх бөгөөд өвдөлттэй, усархаг шүүс ãаðна. Хүрээ нь захаараа өргөгдсөн õ¿ðýýòýé.

• Шинжилгээнд Trichophyton mentagrophytes илэрнэ.

Тавхай сарвууны руброфити

• Энэ үед шинжилгээнд Trichophyton rubrum Castellani илэрнэ. Хумсыг ихýýð гэмтээдэг.

Хейлит – янз бүрийн гаралтай

• Хурц үрэвслийн шинжтэй байх бөгөөд голдуу диффузный нейродермит, хавьтал харшлын дерматит, мэдрэлийн гаралтай өвчнүүдийн үед уруулын улаан хэсгийн эргэн тойронд үрэвслийн процесс явагдаж тав, цууралт үүсдэг. Хайрс гуужилт тогтдог.

• Шинжилгээнд мөөг илэрдэггүй.

Лейкоплаки

• Энэ үед гадаад хүчин зүйлийн нөлөөгөөр амны хөндийн салст уруул үрэвсдэг. Голдуу А-гийн дутагдàë çýðãýýñ болж амны хөндийн салстын өвчин эсэргүүцэх чанар муудсан эсвэл хиймэл шүд, бусад механик гадны биет, тамхи зэргээс шалтгаалж завьж, доод уруул, хэлний нуруу, 2 хажуу тал гэмтдэг.

• Шинжилгээнд мөөг илрэхгүй.

Эритразм

• Шинжилгээнд үүсгэгч нь Micrococcus sadentarius илэрдэг. Бактерийн гаралтай. Хөлийн салаа, цавь, суганд том хэмжээний толбо гарна. Зах хязгаар нь тод хүрээтэй, бага зэргийн гуужилттай. Вуди лампаар улаан цус шиг өнгө харагдана.

Кандидын бус гаралтай вульвовагинит

• Үүсгэгч нь бактерийн болон нянгийн гаралтай байна. Трихомониадын âàãèíèòèéí ¿åä ìîçîêò Trichomonas vaginalis илэрнэ. Заг хүйтний үеèéí âóëüâî âàãèíèòèéí ¿åä гонококк илэрнэ.

Кандидын бус гаралтай хумсны гэмтлүүд

• Идээ гарч хумс үрэвсэëòýé áàéíà. Шинжилгээнд мөөг илрэхгүй.

Эмчилгээ





Голомтын үүсгэгчийг тодорхойлж түүний эсрэг эмчилгээг хийх

• Нистатин, леворин зэргийг хоногт 6-8 саяыг хийж, 2-3 долоо хоног үргэлжлүүлэн хийгээд 7 хоногийн завсарлагатай дахин хийж болно.

• Амфоглюкалин, микогептин буюу низоралийг хавсарч хэрэглэнэ.

Дотор эрхтний талаас шалтгаалаад байгаа эмгэг юу байгааг тодорхойлж эмчлэх.

• Хүндэрсэн үед буюу дотор эрхтнийг гэмтээсэн үед амфотерицин 1 кг жинд 250 ЕД-ээр áîäîæ 1 курс нь 2 сая ЕД хүртэл судсаар хийж болно.

• -Низорал 200 мг (1 òàá) хоногт уулгана, 6-7 сар Гэдэсний дисбактериозын үед нистатиныг 1-2 саяûã хоногт хэрэглэнэ. • Эсвэл натамицин 0,4 гр хоногт (хүүхдэд хагас

тунгаар) 1-2 долоо хоног хэрэглэнэ.

Кандид үүсгэх орчин байгаа эсэхийг тодорхойлж эмчлэх

• Жишээ нь: ñàõàðûí шижин áàéâàë түүнийг нь эмчлээд дээрх хэсэг газрын болон ерөнхий эмчилгээг хавсарч хийнэ.

Хэсэг газрын эмчилгээг үүсгэгчийн эсрэг хийнэ

мөөгөнцөрийн эсрэг бэлдмэлАнтисептик бэлдмэлийг хэрэглэх хэрэгтэй. Үүнд:

Спиртэн буюу усан метилен 2%-3% Кастелланû будаг Борын хүчил 10%-ыг агуулсан паст,ìàçü түрхлэг 2% резорцины уусмал, 0,25% мөнгөний нитрат

0,1% риванолийн уусмал зэргийг түрхэж хэрэглэхээс гадна мөөгөнцөрийн эсрэг бэлдмэл, антибиотик, гормонтой хавсарсан бэлдмэлийг бэлдэж хэрэглэж болно.

Арьсны голомт бүрэн арилтал түрхэх ба цааш 1 долоо хоног үргэлжлүүлж түрхэнэ. Эрхтнээс үүсгэгчийг зайлуулах өвөрмөц эмчилгээг хэсэг газарт нь хийх. Энэ үед кандидийн эсрэг лаа хийх, угаах зэрэг арга хэмжээг авах.

Êëîòðèìàçîë - ¿òðýýíèé øàõìàëûã (200ìã) yíòàõààñ ºìíº 30 õîíîã õèéõ.

Èçîкîíàçîë – 600 ìã - ¿òðýýíèé áºìáºëºã -óíòàõààñ ºìíº 1 óäàà õèéõ.

Ôëóêîíàçîë – 150 ìã – óíòàõààñ ºìíº 1 óäàà óóõ.

Ýêîíàçîë – 150 ìã - ¿òðýýíèé ëàà õîíîãò 1 óäàà 3 õîíîã.

Íàòàìèöèí – 100 ìã - ºäºðò 1 óäàà 3-6 õîíîã. Íèñòàòèí 100000 ЕД ¿òðýýíèé øàõìàë õîíîãò 1 óäàà, 14 õîíîã.

Хумсны кандидозын үед

Ôëуконазолèéã òîì õ¿íä 150 мг-ыг 7 хоногт 1 удаа уулгана.




Õ¿¿õäèéã ýì÷ëýõ çàð÷èì

Ôëóêîíàçîë - 5-8 ìã/êã æèíä áîäîæ 1 óäàà óóëãàíà.

Íàòàìèöèí - 0.5-10.0 ìë óóñìàëûã ãàäóóð õîíîãò 1-2 óäàà ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã àðèëòàë õýðýãëýíý.

Эдгээр эмчилгээнээс гадна êëèíèêээ ажиглан биеийн эсэргүүцэл сайжруулах эмчилгээ, харшил эмзэгшил бууруулах эмчилгээ, витамин эмчилгээг зохих тунгаар хэрэглэнэ.

Эмчлэгдэх хугацаа

Хөнгөн үед амбулаторèд, хүнд буюу хавсарсан үед стационарт 14-21 хоног эмчилнэ. Дээрх эмчилгээг хийсний дүнд лабораторийн шинжилгээнд кандид үүсгэгчүүд үгүйсгэгдсэнээр эмчилгээний үр дүнг тооцно.

4.1 ВИРУСЫН ШАЛТГААНТ АРЬСНЫ ӨВЧНҮҮД- ЭНГИЙН ГЕРПЕС

ТодорхойлолтЭнгийн герпес нь арьс, салст дээр жижиг цэврүү

гарах байдлаар эмнэл зүй илэрдэг, вирусын гаралтай арьсны өвчин юм. Энгийн герпесээр аль ч насны эрэгтэй, эмэгтэй хүн өвчилж болно.

АнгилалI. Энгийн герпесийг явцаар нь:

• Анхдагч герпес• Хоёрдогч буюу Дахилтат герпес

- Хөнгөн хэлбэр- Хавагнасан хэлбэр- Бүслүүр үлд хэлбэрийн герпес- Тархмал герпес ãýæ àíãèëíà.

Эмнэл зүйн шинж тэмдэг• Хорсох, ирвэгнэх, өвдөх, өндөр халуурах, ядрах, хоолонд дургүй болох,

ам хатах• Арьс улайж, шар будаа, жижиг вандуйн чинээ хэмжээтэй, бүлэг

цэврүүнцэр гарна

• Цэврүүнцэр тунгалаг шингэнтэй байх ба 2-3 хоноод булингартана • Цэврүүнцрүүд хагарч, тод улаан өнгөтэй, тэгш биш ирмэгтэй шалбархай

үүснэ




• Тууралтын голомт биеийн аль ч хэсэгт байрлаж болно. Гэхдээ уруулын булан, хацар, хамрын угалз, бэлэг эрхтэнд илүүтэй байрлана.

Оношлогоо• Асуумж• Эмнэл зүйн шинж тэмдэг• Цэврүүнцрийн ёроолоос наалдац бэлтгэн цитологийн шинжилгээ хийх• Цусны ерөнхий шинжилгээ• Шээсний ерөнхий шинжилгээ• Полимеразын гинжин урвал


Өвчний нэр Онцлог шинж тэмдэг

Бүслүүр үлд

Биеийн ерөнхий байдал сул. Өвчин, эмзэглэл ихтэй. Тууралтууд мэдрэлийн ширхэг дагасан, биеийн нэг талд байрласан. Хэсэг газрын тунгалгийн булчирхай томорсон, тэмтрэхэд эмзэглэлтэй.

Стрептококкийн гаралтай түүхий

Хавтгай, улбагар цэврүүнцрүүд, дотроо булингартай шингэнтэй, гадуураа ягаан-улаан үрэвслийн хүрээтэй. Тууралт замбараагүй, ихэвчлэн нүүрээр байрлана.

Тэмбүүгийн нэгдүгээр үеийн хатуу яр

Шалбархай гарна. Ихэвчлэн ганц нэгээр гарна, зөв дугуй хэлбэртэй, ёроол гөлгөр, гялалзсан, “махан” улаан өнгөтэй. Тэмтрэхэд хатуувтар, эмзэглэлгүй. Шалбархайнаас шинжилгээ авахад цайвар трепонем илэрнэ. Серологийн шинжилгээ эерэг.

Эмчилгээ

Ерөнхий эмчилгээ Хэсэг газрын эмчилгээ

Анхдагч герпесийн үед:• Дархлал сэргээх

эмчилгээ• Витамин С 0.3 г

өдөрт 3 удаа уух, 3-5 хоног

Дахилтат хэлбэрийн үед:• А ц и к л о в и р

(зовиракс) 200 мг өдөрт 5 удаа уух, 5-10 хоног

• Левамизол 50-150 мг өдөр бүр 3 хоног уух, 6 долоо хоногийн турш

Анхдагч герпесийн үед:• Анилины будгууд: Кастеллани будаг, метилен

хөхийн 2% спиртэн уусмал• Вирусын эсрэг үйлчилгээтэй бэлдмэлүүд:

ацикловир (зовиракс) 5% тосон түрхлэг, өдөрт 4-6 удаа голомтонд нимгэн түрхэх

Дахилтат хэлбэрийн үед:• Ацикловир тосон түрхлэг, өдөрт 4 удаа

голомтонд түрхэх буюу оксолин 0.25, 0.5, 1, 2 ба 3% тосон түрхлэг, өдөрт 2-3 удаа голомтонд эдгэртэл нь түрхэх.




4.2 ВИРУСЫН ШАЛТГААНТ АРЬСНЫ ӨВЧНҮҮД- БҮСЛҮҮР ҮЛД

ТодорхойлолтМэдрэлийн гаралтай өвдөлтөөр эхэлж, хэд хоногийн дараа арьсан дээр тууралт гардаг, хурц явцтай өвчин юм. Бүслүүр үлд эрэгтэй, эмэгтэй хүнд адил тохиолдох ба ямар ч насны хүмүүс өвчлөх боловч 10 хүртэл насны хүүхдүүд өвчлөх нь цөөн байдаг.

АнгилалЭмнэл зүйн хэлбэрээр:

• Хөнгөн хэлбэр• Тархмал хэлбэр• Үхжилт хэлбэр

Эмнэл зүйн шинж тэмдэг• Өвчин эхлэхийн өмнө өвдөх, ирвэгнэх зэрэг урьдал шинж илэрнэ• Улайж хавагнасан арьсан дээр бүлэг бүлгээрээ байрласан шар будаа,

вандуйн чинээ хэмжээтэй цэврүүнцрүүд гарна

• Цэврүүнцрийн шингэн тунгалаг байж байгаад хэд хоногийн дараа булингартана

• Цэврүүнцрүүд шинээр нэмэгдэж гарна• Тууралт нь аль нэг мэдрэлийн судлыг дагаж, ихэнхдээ хавирга

хоорондын мэдрэлийн судлын дагуу байрлана• Тууралт биеийн аль нэг талд, харалдаа бус байрлалтай байна• Биеийн эсэргүүцэл султай буюу хүнд өвчтэй хүмүүст бүслүүр үлдийн

үхжилт хэлбэр үүсэх бөгөөд тууралт гарсан хэсэгт шарх үүсч, сорâèжиж эдгэрнэ.




Оношлогоо:1. Асуумж2. Эмнэл зүйн шинж тэмдэг3. Цэврүүнцрийн ёроолоос наалдац бэлтгэн цитологийн шинжилгээ хийх4. Цусны ерөнхий шинжилгээ5. Шээсний ерөнхий шинжилгээ

Ялгах оношлогоо:

Өвчний нэр Онцлог шинж тэмдэгЕломын цэврүүт хэлбэр

Дахилтат явцтай халдварт өвчин. Нүүр, шилбээр байрлана. Хязгаарлагдмал, хавагнасан улайрал үүсч, хажуу тийшээ тархана. Ойролцоох тунгалгийн булчирхай томорсон, эмзэглэлтэй.

Энгийн герпесМэдрэлийн ширхэг дагаж тууралтууд гарахгүй, эмзэглэл харьцангүй бага. Тууралтууд биеийн аль ч хэсэгт гарч болно, гэхдээ уруулын булан, хацар, хамрын угалз, бэлэг эрхтэнд илүүтэй байрлана.

Дюрингийн герпес хэлбэрийн дерматит

Тууралт гарахаас өмнө хүчтэй загатнах шинж илэрнэ. Тууралтууд биеийн харалдаа хэсэгт байрлана. Олон янзын тууралт гарна: цэврүүнцэр, цэврүү, толбо, гүвдрүү, бэлцрүү, улайрал. Тууралт шимэгдсэний дараа тод бор нөсөө үлдэнэ.

Эмчилгээ

Ерөнхий эмчилгээ Хэсэг газрын эмчилгээ• Антибиотик эмчилгээ: рифампицин 0.3 г, хоногт 2 удаа, 5-7 хоног уух• Ацикловир 800 мг, хоногт 5 удаа, 7-10 хоног уух• Хаван хөөх: фуросемид, лазикс, 25%

магний сульфатын уусмал• Өвчин намдаах: ганглерон 1 мл

булчинд тарих, 6-8 удаа; пахикарпин 0.05 г хоногт 3 удаа уух

• Новокаины хориг тавих, новокаинтай электрофорез хийх

• Анальгин, баралгин, диклоденк лаа• Витамин эмчилгээ: витамин В

1, В

12,

10-15 удаа тарих• Аскорбины хүчил 0.3-0.5 г хоногт

• Анилины будгийн 1-3% усан буюу спиртэн уусмал: бриллиант ногоон, метилен хөх

• Ацикловир 5% тосон түрхлэг

• Оксолины 1-2 % тосон түрхлэгèéã өдөрт 2-3 удаа эдгэртэл íü голомтонд түрхэх

• УФО, лазер шарлага




4.3 ВИРУСЫН ШАЛТГААНТ АРЬСНЫ ӨВЧНҮҮД - ҮҮ

Тодорхойлолт Хүний папилломавирусаар үүсгэгддэг, архаг явцтай, элбэг тохиолддог арьсны халдвартай өвчин.

Ангилал• Энгийн буюу ердийн үү• Хавтгай буюу юношеские үү• Улны буюу тавхайн үү• Бэлгийн үү буюу шовх үзүүрт ургацаг

Эмнэл зүйн шинж тэмдэг:• Энгийн үү – хагас дугуй үрэвслийн бус зангилаа, 1-10 мм хэмжээтэй, эрүүл

арьсны өнгөтэй ижил өнгөтэй буюу ягаан-саарал өнгөтэй, хатуу, эвэршсэн, эмзэглэлгүй, барзгар гадаргуутай, ихэвлэн олон тооны, бугуй орчим, гарын хуруугаар байрладаг. Хүүхэд, өсвөр насныханд их гардаг.

• Хавтгай үү – эрүүл арьсны өнгөтэй ижил буюу арай бараан өнгөтэй хавтгай зангилаа, дугуй, зуйван хэлбэртэй.

1-5 мм хэмжээтэй, арьсны түвшнээс дээш бага зэрэг өргөгдсөн, гөлгөр гадаргуутай, ихэвчлэн олон тооны, нүүр, хүзүү, цээж, бугуй орчим байрлана. Хүүхэд ба залуучуудад их гардаг.

• Улны үү – шаргал өнгөтэй ургацаг, зузаан, эвэршсэн, ганц нэгээр байрладаг, эмзэглэлтэй. Ямар ч насны хүнд гарч болно, гэхдээ ихэвчлэн залууст их тохиолддог.

• Утаслаг үү – нарийн, урт утас маягийн, эвэршсэн ургацаг, ихэвчлэн нүүр, зовхи, эрүү, хүзүү, суганы хонхорхой болон биеийн бусад хэсэгт байрладаг.




• Шовх үзүүрт ургацаг – бэлгийн замаар дамждаг. Эрэгтэйчүүдэд - бэлэг эрхтний толгой, шээсний сүв, шулуун гэдэсний амсар орчим, эмэгтэйчүүдэд – бэлгийн их, бага уруул, хэлүү, үтрээний үүдэвч, хярзан, шулуун гэдэсний амсар орчим байрладаг. Нарийн суурьтай, ягаан өнгөтэй, янз бүрийн хэмжээтэй, хоорондоо нийлж тахианы залаа буюу өнгөт байцаатай төстэй. 20-40 насны хүмүүст элбэг тохиолддог. Хоёрдогч халдвар хавсарвал эвгүй үнэртэй болно.

Оношлогоо• Асуумж• Эмнэл зүйн шинж тэмдэгЯлгах оношлогоо

Өвчний нэр Онцлог шинж тэмдэг

Энгийн үү

“Саальчдын зангилаа”

Саальчдын мэргэжлийн өвчин. Ихэвчлэн хуруу, гарын бугуй, нүүрээр гарна. Голдоо хүйс маягийн хонхорхойтой, дугуй хэлбэртэй, улаан-хөх өнгийн зангилаа үүсдэг. Үрэвслийн хүрээтэй. Эдгэсний дараа сорâи үлдэнэ.

Арьсны сүрьеэ, ургацагт хэлбэр

Үрэвслийн процесс тод илэрнэ. Гарын бугуй, хөлийн тавхайд тууралт гарна. Товруу хатуу, арьсны түвшнээс дээш овойсон, хөхөлбөр өнгөтэй. Гадаргуу хуурай, хагарна, таваар хучигдсан. Товрууг шахахад идээ гарна. Сүрьеэгийн сорил эерэг.

Тэмбүүгийн 2 үеийн гүвдрүү

Эмзэглэлгүй, үрэвслийн хүрээ байхгүй, хэд хэдээрээ буюу бүлэглэж гарна. Серологийн шинжилгээ эерэг.

Хавтгай үү

Халдварт нялаахай

Тууралтууд ихэвчлэн нүүр, цээж, бэлэг эрхтэнд гардаг. Хагас дугуй хэлбэртэй, голдоо хүйс маягийн хонхорхойтой, шахахад аарц маягийн зүйл гарна.

Сэвх Удамшлын өөрчлөлт. Ихэвчлэн бага насанд тохиолддог.

Улны үүЭвэр

Хөлийн их даралттай газар гарна. ªнгө шараас хүрэн байж болно. Тодорхой зàх хязгааргүй, эрүүл арьс руу шилждэг.

Толбот кератодерми

Удамшлын өвчин, çàëóó íàñàíä тохиолддог. 2-10 мм хэмжээтэй, олон тооны, хавтгай, дугуй хэлбэртэй эвэрлэг голомтууд үүсдэг. Хоорондоо нийлэхгүй.




Шовх үзүүрт ургацаг

Тэмбүүгийн 2 үеийн гүвдрүү (өргөн суурьт ургацаг)

Ургацаг өргөн суурьтай. Гөлгөр гадаргуутай, улаан-хүрэн өнгөтэй. Эмзэглэлгүй. Серологийн шинжилгээ эерэг.

Цэврүүтэх өвчин, ургацагт хэлбэр

Анх цэврүү гарч, хагарч, шалбархай үүснэ. Хагарсан цэврүүний ёроолоос хөхлөг маягийн ургацгууд ургана, тэмтрэхэд зөөлөн, эвгүй үнэртэй. Никольскийн шинж тэмдэг эерэг, акантолизисийн эс илэрнэ.

Эмчилгээ1. Энгийн үү:

• Түлэх үйлчилгээтэй бэлдмэлүүд – солкодерм, ферезол, ляпис, 50%-ийн 3-хлорт цууны хүчил, 40%-ийн салицилийн хүчил

• Эс хордуулах үйлчилгээтэй бэлдмэл – подофиллины 25%-ийн уусмал, кондилин (подофилотоксин)

• Криотерапия шингэн азотоор түлэх эмчилгээ• 30%-ийн хүчилтөрөгчийн хэт исэл, өдөрт 1-2 удаа арчих, 5-7 хоног • Цахилгаан хутгаар авах (электрокоагуляци)• СО2 Лазер эмчилгээ• Ховс (гипноз) эмчилгээ

2. Хавтгай үү:• 30% 3-хлорт цууны хүчлээр арчих, долоо хоногт 1 удаа, удаан

хугацаагаар• Солкодерм, 2-4 удаа, 4-5 хоногийн завсарлагатай• СО2 лазер эмчилгээ: 1-3 удаа

3. Улны үү:• Шингэн азотоор түлэх, 1 удаа 20-30 секунд. 2-4 хоногийн дараа давтана. • Хүйтнээр түлэх эмчилгээ• Мэс заслын эмчилгээ

4. Шовх үзүүрт ургацаг:• Бусад бэлгийн замаар дамжих халдваруудыг эмчлэх• Ферезол, солкодерм, кондиллин• Подофиллины уусмал 25%




5. ÄÅÐÌÀÒÈÒ

Òîäîðõîéëîëò Ãàäààä, äîòîîä öî÷ðîîã÷ õ¿÷èí ç¿éëèéí íºëººãººð õóðö ÿâöòàéãààð àðüñ ýìãýãøèí ¿ðýâñýõ ïðîöåññûã äåðìàòèò áóþó àðüñòàñ ãýíý.

Àíãèëàë Ýíãèéí äåðìàòèòÍºõöºëò áóñ öî÷ðóóëûí íºëººãººð ¿¿ñ÷ áàéãàà äåðìàòèò.1. Øàëòãààíààð íü:

• Ôèçèêèéí • Ìåõàíèêèéí • Õèìèéí • Áèîëîãèéí• Эмийн

2. ßâöààð íü:• Õóðö• Àðõàã

Õàâüòàë õàðøëûí äåðìàòèòÒîäîðõîé áîäèñ áóþó õàðøèë òºð¿¿ëýã÷ àðüñàíä õ¿ðýëöýõýä òýð õýñãèéí ìýäðýã ÷àíàð èõýññýíýýñ àðüñàí äýýð ýìãýã òóóðàëò ãàðàõûã õýëíý. Хордлого харшлын дерматитÖî÷ðîîã÷ õ¿÷èí ç¿éë íü õîîë áîëîâñðóóëàõ áîëîí àìüñãàëûí çàì, àðüñ, ñóäàñ, áóë÷èí, ñàëñòààð îðñíû óëìààñ ¿¿ññýí àðüñíû õóðö ¿ðýâñýë þì.1. Шалтгаанаар нь:

• Ýìèéí• Õîîë, õ¿íñíèé• Ìýðãýæëèéí

2. Байрлалаар нь: • Òàðõìàë • Õÿçãààðëàãäìàë

3.Òóóðàëòààð íü:• Òîëáîò • Ã¿âäð¿¿ò• Öýâð¿¿ò• Çàíãèëààò• Öýâð¿¿íöýðò• Èäýýò öýâð¿¿íöýðò




Îíîøëîãîî:

Àñóóëò

Ýíãèéí õàâüòëûí äåðìàòèò(Ïðîñòîé êîíòàêòíûé äåðìàòèò )

Õàâüòàë õàðøëûí äåðìàòèò(Êîíòàêòíûé àëëåðãè÷åñêèé äåðìàòèò)

1. Àñóóìæ:À. Øàëòãààíûã òîäðóóëæ àñóóíà1.Ìýäðýãø-ëèéí áàéäàë Áàéõã¿é

Ýõíèé ¿åä íýã, öààøäàà îëîí õàðøèë òºð¿¿ëýã÷èä ìýäðýã áîëîõ áà õàðøëûí õýò óäààí ìýäðýãøèõ óðâàë ìàÿãààð ÿâàãäàíà.

2. Íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éë, öî÷ðóóë

Íºõöºëò áóñ öî÷ðóóë áàéíà

Íºõöºëò öî÷ðóóë áàéíà

3. Ãîë ¿¿ñãýõ øàëòãààíóóä

- Ôèçèêèéí íºëºº (ºíäºð íàì òåìïåðàòóð, íàðíû õýò ÿãààí òóÿà, öàöðàã) – жèøýý íü: íàðíû äåðìàòèò, ò¿ëýãäýë, îñãîëò, õºëäºëò, öàöðàãèéí äåðìàòèò

- Ìåõàíèê íºëºº (äàðàëò, ¿ðýëò) - õîëãîëò, õ¿¿õäýä íóðàëò, ºëãèéí äåðìàòèò òîõèîëäîíî.

- Õèìèéí íºëºº (ºíäºð êîíöåíòðàöòàé õ¿÷èë, ø¿ëò, õ¿íä ìåòàëëûí äàâñ, íèêåëü, êîáàëüò)

- Áèîëîãèéí íºëºº (óðãàìàë, õîðõîé, øàâüæèíä õàòãóóëàõ) - óðãàìëûí äåðìàòèò

- Õèìèéí áîäèñ (õðîìûí äàâñ, íèêåëü, êîáàëüò, äàâèðõàé, áóäàã, óãààëãûí ñèíòåòèê áîäèñ)

- Ãîî ñàéõíû á¿òýýãäýõ¿¿í - Ýìèéí áîäèñ (àíòèáèîòèê

-ïåíèöèëëèí, ñòðåïòîìèöèí, ãðèçåîôóëüâèí, ñóëüôàíè-ëàìèäóóä, ôîðìàëèí, ìºíãºí óñíû áýëäìýë, íèñòàòèí, ýðèòðîìèöèí, ðåçîðöèí)

- Ìýðãýæëèéí áîäèñ (öåìåíò, øîõîé, öàâóó, áóäàã)

- Áèîëîãèéí íºëºº (òîîñ, òîîñîíöîð, óðãàìàë, àìüòíû ãàðàëòàé á¿òýýãäýõ¿¿í )




4. Øàëòãààíû ¿éë÷ëýõ çàì Àðüñàíä øóóä íºëººëíº Àðüñàíä øóóä íºëººëíº

5. Øàëòãààíû ¿éë÷ëýõ øèíæ áàéäàë

Õýñýã ãàçàðò öî÷ðîîã÷, ãýìòýýã÷ ¿éë÷ëýë ¿ç¿¿ëíý

Õýñýã ãàçàðò ìýäðýãø¿¿ëýõ ¿éë÷ëýë ¿ç¿¿ëíý

6. Íóóö ¿å Áàéõã¿é Áàéíà. Öî÷ðóóë ¿éë÷èëñíèé äàðàà õýäýí ìèíóò, öàã, ýñâýë õýäýí ºäðèéí äàðàà ¿ðýâñýë èëýðíý.

7.¯ðýâñëèéí ïðîöåññûí áàéðëàë

Öî÷ðóóë ¿éë÷èëñýí òýð õýñýãò ¿ðýâñýëòýé áàéíà

Öî÷ðóóë ¿éë÷èëñýí òýð õýñýãò áîëîí ò¿¿íèé ýðãýí òîéðîíä, ãîëîìòîîñ ººð õýñýãò

2. Ýìíýë ç¿é

À. Çîâèóð ªâäºõ, õàëóó îðãèõ, õîðñîíî

Çàãàòíàõ, õàëóó îðãèõ, õîðñîíî

Á. Øèíæ òýìäýã

Õóðö ¿åä: 1. Àðüñàí äýýð óëàéëò,

öýâð¿¿íöýð, öýâð¿¿, áýëöð¿¿, ¿õæèë èëýðíý.

2. Öî÷ðóóë ¿éë÷èëñýí òýð õýñýãò ¿ðýâñýë ÿâàãäàíà.

3. Ýðñ çàõ õÿçãààðòàé áàéíà.

4. Öî÷ðóóëûã àðèëãàñíû äàðàà õóðäàí àëãà áîëíî.

Àðõàã ¿åä: Çîãñîíãè óëààí õºõºâòºð òóÿàòàé íýâ÷äýñòýé ãîëîìò, àðüñíû çóðàãëàë òîäîðñîí, çàðèìäàà õàòèíãàðøèë ¿¿ñäýã.

1. Òóõàéí õýñýã ãàçàðò îëîí òºðëèéí ÿçãóóð ýä¿¿ä (óëàéëò, ã¿âäð¿¿, öýâð¿¿íöýð, öýâð¿¿, øàëáàðõàé, õàéðñ) ãàðíà.

2. Ýõíèé ¿åä öî÷ðóóë ¿éë÷èëñýí òýð õýñýãò ¿ðýâñýë ÿâàãäàíà. Õàðøèë òºð¿¿ëýã÷èéí ¿éë÷ëýë àðèëñàíû äàðàà àëãà áîëíî.

3. Õàðøëûí ñîðèë (+) áàéíà.

4. Õàðøèë òºð¿¿ëýã÷ äàõèí ¿éë÷èëñíèé äàðàà äàõèëò ºãäºã.




3.Ø

èíæ

èëãý

ýíèé

ººð

÷ëºë

òÕ¿íä ¿åä øèíæèëãýý

ººð÷ëºëòòýé ãàðíà. Îñãîëò, õºëäºëò, ò¿ëýãäýëòèéí 2, 3, 4-ð çýðãèéí ¿åä:

1. Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý: ýîçèíîôèëü ýñèéí òîî ýðñ íýìýãäýíý. Ýðèòðîöèòûí òóíàõ õóðä ºíäºðñºíº. Öàãààí ýñèéí òîî îëøèðíî. Áàãà çýðýã öóñ áàãàäàëòûí øèíæ èëýðíý. Õîðäëîãîò íåéòðîôèëü ýñèéí òîî íýìýãäýíý.

2. Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý: öàãààí öîãöîñ, õó÷óóð ýñ¿¿ä, óëààí öîãöîñ èëýðíý.

3. Öóñíû áèîõèìè: ñàõàð, øýýñíèé õ¿÷èë, ôåðìåíò¿¿ä, óóðãèéí á¿ëã¿¿äèéí õàðüöàà àëäàãäàíà.

4. Зүрхний цахилгаан бичлэг5. Õýò àâèàíû øèíæèëãýý:

öóë ýðõòýí¿¿ä, íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýðõòýí¿¿äèéã õàðíà.

6. Êîàãóëîãðàìì: ýõëýýä öóñíû á¿ëýãíýëò èõýñ÷, ñ¿¿ëäýý õ¿íä ¿åä ñóäñàíä öóñ ò¿ãýýìëýýð á¿ëýãíýõ õàì øèíæ èëðýõ

7. Íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èéí (ç¿ðõ ñóäàñ, ìýäðýë, áººð, ýëýã, öºñ ãýõ ìýò) çºâëºãººíèé äàãóó øèíæèëãýý õèéõ

1. Õàðøëûí àðüñíû ñîðèëóóä ýåðýã ãàðíà.

2. Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý: ýîçèíîôèëü ýñèéí òîî íýìýãäýíý.

Õ¿íä ¿åä çàéëøã¿é õèéãäýõ øèíæèëãýý:

À. Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý: ýîçèíîôèëü ýñèéí òîî ýðñ íýìýãäýíý. Ýðèòðî-öèòûí òóíàõ õóðä ºíäºðñºíº. Öàãààí ýñèéí òîî îëøèðíî. Áàãà çýðýã öóñ áàãàäàëòûí øèíæ èëýðíý. Õîðäëîãîò íåéòðîôèëü ýñèéí òîî íýìýãäýíý. Á. Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý: öàãààí öîãöîñ, õó÷óóð ýñ¿¿ä, óëààí öîãöîñ èëýðíý. B. Öóñíû áèîõèìè: ñàõàð, øýýñíèé õ¿÷èë, ôåðìåíò¿¿ä, óóðãèéí á¿ëã¿¿äèéã òîäîðõîéëîõ

Ã. Зүрхний цахилгаан бичлэгÄ. Õýò àâèàíû øèíæèëãýý- öóë ýðõòýí¿¿ä, íºõºí ¿ðæèõ¿éí ýðõòýí¿¿äèéã õàðíà. Å. Êîàãóëîãðàìì ýõëýýä öóñíû á¿ëýãíýëò èõýñ÷, ñ¿¿ëäýý õ¿íä ¿åä ñóäñàíä öóñ ò¿ãýýìëýýð á¿ëýãíýõ õàì øèíæ èëðýõ ¨. Íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èéí çºâëºãººíèé äàãóó øèíæèëãýý õèéõ

3. Äàðõëàë ñóäëàëûí øèíæèëãýýãýýíä: IgE èõñýõ




ßëã

àí

îíî

øëî

ãîî

Ìåõàíèê äåðìàòèòèéã: 1. Êàíäèäîç - Õºõíèé íóãàëàà, öàâü, ºãçºãíèé íóãàëààíä òîä õ¿ðýýòýé, óëààí õºõ ãàäàðãóóòàé öàãààí ãîëîìò ¿¿ñíý. Çóëãàðõàéòàé, ãàðûí 2-3-ààð õóðóóíû ñàëààíä óëàéñàí ãîëîìò, òºâ õýñýãòýý öóóðàëò õàðàãäàíà. Çàãàòíàíà, õîðñîíî. Øèíæèëãýýíä Candida albicans èëýðíý. Ôèçèêèéí äåðìàòèò (íàðíû äåðìàòèò)-èéã:1. ¨ëîìûí ¿ðýâñýë ~ àðüñ

÷èíýð÷ õàëóóí áîëñîí, ìàø èõ õàâàãíàíà, çàõûí òóíãàëãèéí áóë÷èðõàéíóóä òîìîðíî. Øèíæèëãýýíä: öàãààí ýñ îëøèð÷, ýðèòðîöèòûí òóíàõ õóðä ºíäºðñºíº, ýíý íü ÿìàð íýã íàð, ºíäºð òåìïåðàòóðòàé õîëáîîã¿é ãàðíà.

2. ªíãºö óëààí ÷îíîí ÿð- ýðâýýõýé õýëáýðèéí óëàéëòòàé, ñóäàñ ºðãºñºõ, õàòèíãàðøèë, ôîëëèêóëûí ãèïåðêåðàòîçûí øèíæ èëýðíý.

3. Îõèäûí ãóÿíû ýðèòðîöèàíîç ~ õ¿éòíèé óëèðàëä ìº÷äèéí àðüñ õºõºëá¿¿ òóÿàòàé óëààí ºíãèéí áîëîõ áà çàõ èðìýã íü òîä áèø áàéíà. Ãýìòñýí õýñýãò ôîëëèêóëûí ãèïåðêåðàòîç, ñóäàñ ºðãºñºõ, öóñ õàðâàëòóóä èëýðíý.

1. Àòîïèê äåðìàòèò • Àíõíû ÿçãóóð ýä íü

ñààðàëäóó ã¿âäð¿¿, ãýìòñýí àðüñ õýò íºñººæäºã.

• Àðüñ õàòóóð÷, áàãà çýðýã ÿëòñàí ãóóæèëò àæèãëàãäàíà.

• Ñóãà, öàâü, òàõèìûí íóãàëààñóóäàä íýâ÷äñèéí øóãàìàí õàãàðõàéíóóä ¿¿ñäýã.

• Öàãààí äåðìîãðàôèçì• Ïèëîìîòîðíûé ðåôëåêñ

èëýðíý.• Àòîïèê øèíæ /+/2. Õàìóó ~ Àðäè-Ãîð÷àêîâûí

øèíæ, õîñ öóñàí òàâ á¿õèé ã¿âäð¿¿, íºñººò òîëáî, øºíº èõ çàãàòíàíà.

3. Ìèêèä¿¿ä ~ ìººãºíöðèéí ãîëîìòóóäòàé, õàðàëäàà áàéðëàëòàé èäýýò öýâð¿¿íöð¿¿ä òóóðíà.

4. Ïèîàëëåðãèäóóä• ßãààí ¿ëä – “” Ýõ

òîëáîòîé”, îõèí òîëáîòîé • Õàéðñ íü ãóóæèìõàé

áóòàðñàí óëààí ÿãààí ºíãºòýé áàéíà.

• “Òàìõèíû öààñ” “Ìåäàëèéí øèíæ”

5. Õàéðñò ¿ëäèéí äóñëàí õýëáýð - Õàéðñò ¿ëäèéí ãóðâàë øèíæ, “Êåáíåðèéí øèíæ” èëýðíý.

• Ìºíãºëºã öàãààí õàéðñààð õó÷èãäñàí ã¿âäð¿¿í¿¿ä õàðàëäàà áàéðëàëòàé, ìº÷äèéí ãàäíà òàë, òîëãîéí ¿ñòýé õýñýã, ¿åí¿¿äýä òóóðíà.




Ý

ì÷è

ëãýý

Áèîëîãèéí äåðìàòèòèéã:1. ×îíîí õºðâºñ - áýëöð¿¿í¿¿ä òóóðíà. Çàãàòíàà (õ¿÷òýé), õîðñîæ ÷èíýðíý. Õóðö ¿åä áàðààí ÿãààí ºíãèéí õºõºâòºð òóÿàòàé áýëöð¿¿ò òóóðàëò ãýíýò ãàð÷ 1-2 öàãààñ õýäýí ºäðèéí äàðàà àëãà áîëäîã. Õîîë áîëîâñðóóëàõ çàì õÿìðàõ, ºòãºí õàòàõ, ñóóëãàõ, îãèóëàõ, áººëæèõ. Óëààí áýëöð¿¿ò äåðìîãðàôèçì, õàëóóðàõ (êðàïèâíàÿ ëèõîðàäêà) øèíæ èëýðíý.

2. Íàìàðñ ~ àðõàã ºâ÷íèé ãîëîìòòîé, õàðøëàìòãàé õ¿ì¿¿ñò èëýðíý. Íàìàðñûí õóäãèéí øèíæ, îëîí òºðëèéí ÿçãóóð ýä¿¿ä ãàðíà.

• Øàëòãààíûã àðèëãàõ, çàéëóóëàõ

• Åðäèéí õîîë ºãíº. Õ¿íä ¿åä àìèí äýì, óóðàã èõòýé õîîë ºãíº.

1. Åðºíõèé ýì÷èëãýý Òóÿàíû õ¿íä ãýìòëèéí ¿åä áîëîí ò¿ëýãäýëò, õºëäºëò, îñãîëòûí 3, 4-ð ¿åä íàðèéí ìýðãýæëèéí ýìíýëýãò (ìýñ çàñàë, ãýìòýë ñýðãýýí çàñàõ) õýâò¿¿ëæ, ýð÷èìòýé ýì÷èëãýýí¿¿äèéã õèéíý.

• Õàðøèë òºð¿¿ëýã÷ áîäèñûí ¿éë÷ëýëèéã çîãñîîõ.

• Õîîëîíä äàâñ, í¿¿ðñ óñ, óäààí äàðøèëñàí á¿òýýãäýõ¿¿í õýðýãëýõã¿é áàéõ.

1. Åðºíõèé ýì÷èëãýý:1. Ñóäàñíû íýâ÷èìòãèé

÷àíàðûã áàãàñãàõ: êàëüöè áîëîí âèòàìèí Ñ óóõààð õýðýãëýíý.

• Õýò ìýäðýãøèëò áàéäëûã áóóðóóëàõ: ãèñòàìèíû ýñðýã áýëäìýëèéã ºäºðò 1-3 óäàà óóõààð áîëîí òàðèàãààð õóâü õ¿íä òîõèðóóëàí õýðýãëýíý (äèìåäðîë, õëîðôåíàìèí, êåòîòèôåí, êëàðèòèí, ñóïðàñòèí ãýõ ìýò)

• 30%-èéí íàòðèéí òèîñóëüôàòûã óóëãàõ ýñâýë õóðààãóóð ñóäñààð õ¿¿õäýä 0.1 ìë/ íàñ òàðèõ, íàñàíä õ¿ðýãñäýä 5-10.0 ìë òàðèõ

• Ýíòåðîñîðáåíòóóä: èäýâõæ¿¿ëñýí í¿¿ðñ 1 ã/êã æèíä áîäîæ óóëãàõ ýñâýë ýíòåðîäåç 5 ã~èéã 100 ìë óñàíä íàéðóóëæ ºäºðò 1-2 óäàà óóëãàõ

• Õàâàí õººõ ýì¿¿ä: ëàçåêñ, âåðîøïèðîí, ãèïîòèàçèäèéí àëü íýãèéã óóëãàõ áà òàðèõ.

• Õ¿íä òîõèîëäîëä êîðòèêîñòåðèîäûí äààâðûí áýëäìýëèéã 15-30 ~ 60 ìã õ¿ðòýë óóëãàõ áóþó òàðüæ õýðýãëýíý.




2.Õýñýã ãàçðûí ýì÷èëãýý:

Õºíãºí áàãà çýðýã óëàéëòòàé ¿åä:- Öàöëàãà, êîðòèêî ñòåðîèäûí òîñ ò¿ðõýíý. Óëàéëò èõ, õàâàãíàñàí õóðö ¿åä:- Øàâøëàãà, çàéëìàã õýðýãëýíý. Äàðàà íü êîðòèêîñòåðèîä ûí òîñíóóä ò¿ðõýíý. Íîéòîí ¿åä:- Øàâøëàãàä 1-2%-èéí ðåçîðöèí áà áîðûí õ¿÷ëèéí, àìèäîïèðèíû óóñìàë, ðèâàíîë 1:1000 óóñìàëóóäûí àëü òîõèðîõûã õýðýãëýíý.Öýâð¿¿òýé ¿åä:Ãîëîìòûí ýðãýí òîéðíû àðüñûã 1%-èéí áîðûí ñïèðòýýð öýâýðëýí, öýâð¿¿ã õàãàëæ, àíèëèíû 1%-èéí óñàí áîëîí ñïèðòýí óóñìàëóóä ýñâýë Êàñòåëëàíû øèíãýí ò¿ðõýíý. Ã¿âäð¿¿òýé áóþó òàâøñàí ¿åä: êîðòèêîñòåðîèäûí òîñíóóä (ñèíàôëàí 0.025%-èéí, ôëóöèíàð, ëîðèíäåí Ñ, À ãýõ ìýò)~ûã ºäºðò 2-3 óäàà ò¿ðõýæ õýðýãëýíý. Õî¸ðäîã÷ èäýýò õàëäâàðûí ¿åä: - Àíòèáèîòèêòîé òîñîí ò¿ðõëýã¿¿ä - Ñòðåïòîöèäòîé 5-10%-èéí òîñ, ãåíòàìèöèíû áîëîí ýðèòðîìèöèíû 1%-èéí òîñíóóäûí àëü íýãèéã - Õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ óóñìàëóóä- Àíèëèíû áóäàã÷ áîäèñóóä- Ø¿ðøèã÷¿¿ä – “Îêñèêîðò”, “Îëàçîëü”

• Õîðäëîãî òàéëàõ øèíãýí: 0.9%-èéí íàòðè õëîðèäèéí óóñìàë, ðåîïîëèãëþêèí, ãåìîäåçèéí àëü íýãèéã õ¿¿õäýä 10 ìë/êã æèíä, íàñàíä õ¿ðýã÷äýä 200-400 ìë~èéã õóðààãóóð ñóäñààð äóñëààð ºäºðò òàðèõ

2. Õýñýã ãàçðûí ýì÷èëãýý: Íîéòîí ¿åä: øàâøëàãàä 1-2%-èéí ðåçîðöèí áà áîðûí õ¿÷èë, 1:1000 ðèâàíîë, 1-2%-èéí àìèäîïèðèíû óóñìàëóóäûí àëü íýãèéã õýðýãëýíý. Õóðöàâòàð ¿åä öàéðûí èñëèéí 5%-èéí çóóðìàã ò¿ðõýíý. Àíèëèíû áóäàã÷ áîäèñóóä: 2%-èéí ìåòèëåí õºõ, Êàñòåëëèíû øèíãýí, áðèëëèàíò íîãîîíûã ºäºðò 2-3 óäàà ò¿ðõýíý. Ã¿âäð¿¿òýé áóþó òàâøñàí ¿åä: êîðòèêîñòåðîèäûí òîñíóóä, êðåì¿¿ä õýðýãëýíý. Õî¸ðäîã÷ èäýýò õàëäâàðûí ¿åä: àíòèáèîòèêòîé òîñîí ò¿ðõëýã¿¿ä, õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ óóñìàëóóä, àíèëèíû áóäàã÷ áîäèñóóä, ø¿ðøèã÷¿¿ä çýðãèéí àëü нэгийг õýðýãëýíý. ¯¿íä: 5-10%-èéí ñòðåïòîöèäòîé òîñ, ºäºðò 2-3 óäàà ò¿ðõýõ. Ãåíòàìèöèíû áîëîí ýðèòðîìèöèíû 1%-èéí, íåîìèöèíòàé òîñ, 0.1%-èéí ðèâàíîëòîé òîñ, “Îêñèêîðò”, “Îëàçîëü” ø¿ðøèã÷ ãýõ ìýò. Áóñàä ýì÷èëãýýã ºâ÷òºíèé áèåèéí åðºíõèé áàéäàëòàé íü óÿëäóóëàí õèéíý.




Ýì

÷èëã

ýý Àðõàã äåðìàòèòèéí ¿åä: á¿ëýýí âàííä îðóóëæ, çººëð¿¿ëýõ òîñ áóþó 2-3%-èéí ñàëèöèëèéí õ¿÷èë àãóóëñàí òîñ, êîðòèêîñòåðèîäòîé òîñíóóä ò¿ðõýíý. Äàðàà íü õºðñæ¿¿ëýõ, òºëæ¿¿ëýõ “Ñîëêîñåðèë”, Âèøíåâñêèéí òîñ ò¿ðõýíý. Õóðö íàðíû äåðìàòèòèéí ¿åä: õ¿éòýí Óííàãèéí êðåì, çàéëìàã ò¿ðõýíý. Öýâð¿¿í¿¿äèéã óðüä÷èëàí õàãàëíà. Àðõàã íàðíû äåðìàòèòòýé ¿åä: çººëð¿¿ëýõ, êîðòèêîñòåðèîäòîé òîñ ò¿ðõýíý. Ìåõàíèê äåðìàòèòèéí (ýâýðøñýí ãîëîìò) ¿åä: äèàòåðìîêîàãóëÿö õèéíý. Óðãàìëûí äåðìàòèòèéí ¿åä: öýâð¿¿ã õàãàëæ, øàâøëàãà òàâèõ áà 1-2%-èéí àíèëèíû áóäàã÷ áîäèñóóäûã ò¿ðõýíý.

Çºâë

ºìæ

, óðü

ä÷èë

àí ñ

ýðãè

éëýë

ò

- Õýðýâ íàðíû òóÿàíä õýò ìýäðýã áîë ïàðààìèíîáåíçîéíû õ¿÷èë, õèíèí, ñàëîëòîé õàìãààëàõ òîñíóóäûã óðüä÷èëàí ñýðãèéëæ ò¿ðõýíý. - Íàðíààñ õàìãààëàõûí òóëä ºðãºí ñàðàâ÷òàé ìàëãàé ºìñºõ, íàðíû øèë ç¿¿õ, - Õèìèéí áîäèñ àðüñàíä õ¿ðýëöñýí òîõèîëäîëä ñààðìàãæóóëàõûí òóëä óðñãàë óñààð ìàø ñàéí óãààæ çàéëàõ õýðýãòýé. - ßíç á¿ðèéí õ¿÷èë, ø¿ëòòýé õàðüöàõäàà áýýëèé, í¿äíèé øèë, õàìãààëàõ õóâöàñ õýðýãñýë õýðýãëýõ

- Òóõàéí õ¿íèé ìýäðýãøëèéã èõýñãýõ, õàðøèë òºð¿¿ëäýã ýì¿¿ä, ¿éëäâýðèéí áîëîí àõóéí õèìèéí áîäèñóóä, õîîë õ¿íñíèé ç¿éë¿¿äèéã õýðýãëýõã¿é áàéõ, ò¿¿íýýñ çàéëñõèéõ õýðýãòýé. - Õýðýâ ºâ÷òºíä ýìèéí ýì÷èëãýýã õèéõäýý èëýðõèé ýìçýãø¿¿ëýõ ¿éë÷èëãýýòýé ýì¿¿ä (àíòèáèîòèêóóä, ñóëüôàíèëàìèäûí áýëäìýë, ºâ÷èí íàìäààõ, áàðáèòóðàòóóä)-èéã õýðýãëýõýýð áîë ãèñòàìèíû ýñðýã ýì¿¿ä áîëîí êàëüöèéí ïàíòîòåíàòûã õàìò õýðýãëýýðýé. - ¯éëäâýð áîëîí òóõàéí àæëûí ãàçàðò íü õàðøëóóëàã÷ øóóä áà øóóä áóñààð íºëººëæ ºâ÷èí ¿¿ñãýæ áàéãàà áîë àæëààñ íü ÷ºëººëºõ õýðýãòýé.




ÕÎÐÄËÎÃÎ ÕÀÐØËÛÍ ÄÅÐÌÀÒÈÒ Îíîøëîãîî 1.Àñóóìæ

• Óäàìä ãýð á¿ëèéí àëü íýã ãèø¿¿í íü õàðøëûí ºâ÷òýé ýñýõ • Õàðøëûí ºâ÷èíòýé ýñýõ (ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà, àòîïèéí

äåðìàòèò)• Õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìûí áîëîí áóñàä ýðõòíèé ýìãýãòýé ýñýõ• Äàðààõü öî÷ðóóëóóäòàé õàðüöàæ, õýðýãëýñýí ýñýõèéã àñóóíà.

¯¿íä: - Ýìèéí áîäèñ (àíòèáèîòèê, ñóëüôàíèëàìèäûí áýëäìýë¿¿ä,

íîâîêàéí, âèòàìèí Â1, Â6, Â12, ÐÐ, ïèðàçîëîíû á¿ëýã, áðîì, éîä, áàðáèòóðàò, ºâ÷èí íàìäààõ ëàà, ìººãºíöðèéí ýñðýã áýëäìýë¿¿ä)

- Õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿í (íèìáýã, æ¿ðæ, óòñàí ìàõ, õèàì, ºíäºã, ñàìàð, íººøèëæ äàðñàí íîãîî) - ¯éëäâýðèéí áîäèñ (ìîëèáäåí, õðîì, êîáàëüò, íèêåëü, çýñ, ìºíãº)

- Ãýð àõóéí õèìèéí áîäèñ (óãààëãûí íóíòàã, ñàâàí, òîñ)•. Áèå ìàõáîäèä ÿìàð çàìààð îðñíûã àñóóíà:

- Àìààð áóþó õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìààð - Àìüñãàëûí çàìààð - Òàðèàãààð ñóäàñ, áóë÷èí, àðüñàí äîð - Àðüñààð øóóä - Ñàëñòààð - ¿òðýý, øóëóóí ãýäýñ

•. Òóõàéí öî÷ðóóëûí ¿éë÷ëýëèéã çîãñîîõîä àðüñíû òóóðàëòóóä øèìýãäýæ àëãà áîëæ, äàõèí õýðýãëýõýä ñýäðýë ºã÷ áàéãàà ýñýõèéã àñóóí ëàâëàõ.

2. Ýìíýë ç¿éÝìíýë ç¿éí õýëáýð¿¿ä

Áýõëýãäñýí (ôèêñèðîâàííûé)

Òàðõìàë (ðàñïðîñòðàí¸ííûé)

ÁàéðëàëÀðüñ àìíû õºíäèéí ñàëñò, áýëýã ýðõòýíä ãîëäóó áàéðëàíà.

Àðüñíû á¿õ ãàäàðãóóãààð òàðõìàë, õàðàëäàà áàéðëàëòàé. Ýíý õýëáýð èõ òîõèîëäîíî.

Çîâèóð • ªâäºíº• Õîðñîíî

• Çàãàòíàõ• ªâäºõ• Õîðäëîãûí øèíæ

(àì öàíãàõ, õàëóóðàõ, îãèóëàõ, òîëãîé ºâäºõ, òîëãîé ýðãýõ, ÷è÷ðýõ, áººëæèõ, áèå ñóëðàõ, øýýñíèé ãàðö áàãàñàõ)




Øèíæ òýìäã¿¿ä

2-5 ñì ãîë÷òîé, íýã áóþó õýä õýäýí äóãóé, çóóâàí õýëáýðèéí õóðö óëààí -ÿãààí ºíãèéí, ãîëäîî õºõºëá¿¿ òóÿàòàé òîëáîí òóóðàëò ãàðíà. Öººíã¿é òîõèîëäîëä ýíý òîëáîí äýýð öýâð¿¿ òóóðäàã. Óëàéëò, öýâð¿¿, øàëáàðõàé, òàâ áàéíà.

Øàëòãààí, õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä ¿éë÷èëñíèé äàðàà ãýíýò îãöîì ýñâýë õýäýí öàã, 2-3 õîíîã, çàðèì ¿åä 10-20 õîíîãèéí äàðàà àðüñàí äýýð öóñàðõàã, íºñººò òîëáîíóóä, áýëöð¿¿, ã¿âäð¿¿, цýâð¿¿íöýð¿¿ä, öýâð¿¿, èäýýò öýâð¿¿íöýð¿¿ä òóóðíà. Гîë òºëºâ нýã òºðëèéí ÿçãóóð ýä¿¿ä áóþó ýëåìåíò¿¿ä ãàðäàã. Äýýðõ ýëåìåíò¿¿ä õàâñàð÷ ãàðàõ íü õîâîð. Ñàëñò á¿ðõ¿¿ë¿¿ä (àìíû õºíäèé, í¿ä, áýëýã ýðõòýí, õîøíîãîíû àìñàð) ãýìòýíý. Ãóóæèëò, øèðøèëò ã¿âäð¿¿, õóóðàéøèëò áàéíà.

Õîðäëîãî õàðøëûí äåðìàòèòèéí ¿åä àðüñàí äýýð ÿíç á¿ðèéí òóóðàëòóóä ãàðäàã îíöëîãòîé.Ñàëñò á¿ðõ¿¿ë ãýìòäýã.

Àðüñàí äýýð èëðýõ øèíæ òýìäýã: 1. Òîëáîò òóóðàëò (¿ðýâñëèéí áîëîí öóñàðõàã òîëáóóä, ãóóæèëò) – “Ýðèòðîäåðìè” 2. Íºñººò (óëàéëò, òîðëîã ìàÿãèéí íºñººæèëò, õàòèíãàðøèë) – “Õîðäëîãîò ìåëàíîäåðìè”3. Ã¿âäð¿¿ò (öýãýí, äóñëàí, òóóçàí, õàâòãàé õýëáýðèéí ã¿âäð¿¿) 4. Çàíãèëààò (çàíãèëààò óëàéëò) – Õóðö çàíãèëààò

óëàéëò5. Öýâð¿¿íöýðò òóóðàëò – Òàðõìàë, çºâõºí àëãà,

óëàíä ãàð÷ áîëíî 6. Èäýýò öýâð¿¿íöýðò (áàòãà ìàÿãèéí) – Éîäîäåðì,

áðîìîäåðì 7. Öýâð¿¿ò – Ïåìôèãîиä òîêñèäåðìè, олон хэлбэрт

шүүдэст улайрал8. Îëîí õýëáýðò ø¿¿äýñò óëàéðàë 9. Óëàéðàë (ýðèòðîäåðìèÿ)10. Ñòèâåíñ-Äæîíñîíû õàì øèíæ11. Õàðøëûí âàñêóëèòóóä 12. Àëãà, óëíû êåðàòîäåðìè

Ñàëò á¿ðõýâ÷èíä èëðýõ øèíæ òýìäýã: • Амны хөндийн салстын үрэвсэл• Нүдний салст улайж үрэвсэх • Бэлэг эрхтний салстын үрэвсэл




3. Øèíæèëãýý

1. Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý: • Áàãà çýðýã öóñ áàãàäàëòûí øèíæ• Ýðèòðîöèòûí òóíàõ õóðä ºíäºðñºíº• Ýîçèíîôèëü ýñèéí òîî íýìýãäýíý • Öàãààí öîãöñûí òîî îëøèðíî

Õ¿íä ¿åä : òðîìáîöèòèéí òîî öººðºõ, àãðàíóëîöèòîç, 2. Ñîðèë:

• Ñýäýýõ ñîðèë – Ñýæèãëýæ áàéãàà ýìèéã ýì÷èëãýýíèé õàìãèéí áàãà òóíãààð óóëãàõàä äàõèëò ºã÷ áàéâàë ñîðèëûã ýåðýã ãýíý.

• Àðüñíû ñîðèë – Õàðøèë òºð¿¿ëýã÷èéã èëð¿¿ëíý 3. Äàðõëàë ñóäëàëûí øèíæèëãýýãýýíä: IgE èõñýõ

Ýì÷èëãýý

Õîîë• Í¿¿ðñ óñ, äàâñ áàãàòàé, àìàðõàí øèíãýõ õîîë ºãíº

Íººøèëñºí áîëîí äàðøèëñàí õîîë ºãºõã¿é • Èõ õýìæýýíèé øèíãýí óóëãàõ. Õîíîãò 2ë-ýýñ

áàãàã¿é óóëãàõШалтгааны эсрэг

¯éë÷èëæ áóé öî÷ðóóë, íºëººëæ áóé øàëòãààíûã îëæ çàéëóóëíà

1. Ерөнхий эмчилгээ À. Эмгэг жамын эмчилгээ:

Ýìçýãøèë áóóðóóëàõ

• Кàëüöèéí áýëäìýë 10%-ийн 10.0 ìë судсаар тарих • Òèîñóëüôàò íàòðè 25%-ийн 5-10.0 ìë ñóäñààð

òàðèõ. Ýíý 2 áýëäìýëèéã 1 ºäºð ºíæººä ýýëæëýí òàðèõ

Ãèñòàìèíû ýñðýã ýì¿¿ä

Дèìåäðîë, õëîðôåíàìèí, çиðòеê, êåòîòèôåí, êëàðèòèí, ñóïðàñòèíы аль нэгийг ºäºðò 2 óäàà уух эсвэл тарина.

Âèòàìèí• Âèòàìèí Ñ 0.03 г ºäºðò 3 óäàà óóõ эсвэл 5%-ийн

àñêоðáèíû õ¿÷èë 2-4.0 ìë áóë÷èíä áà õóðààãóóð ñóäñààð òàðèõ

• Аскорутин 0,3 г ºдºрт 3 удаа уух

Á. Шинж тэмдгийн эмчилгээ: Хаван бууруулах

Дèóðåòèí, ãèïîòèàçèä, ôóðîñåìèä ºãëººä 0.04 г øàõìàëààð 2 óäàà óóõ, ýñâýë 2%-ийн 40 ìã 2-4.0 ìë –èéã õóðààãóóð ñóäñààð òàðèõ

Õ¿íäýâòýð, õ¿íä õýëáýðèéí ¿åä:•ÇàãàòíààНамдаах, òàéâøðóóëàõ ýì¿¿ä•Õî¸ðäîã÷ õàëäâàðààñ ñýðãèéëýõ

• Ïðåäíèçîëîíûã 30-60 ìã óóõ ýñâýë òàðèõ • Нàòðè áðîì 2-3%-ийн 5-10-15.0 ìë ºäºðò 2-3

óäàà óóõ, âàëîêîðäèí, âàëåðèàí 5-10-15 äóñëààð ºäºðò 2-3 óäàà óóõ, áåëëеðãàìèí, äèàçåïàì 0.005 г, ôåíîáàðáèòàë 0.00025 г ºäºðò үäýýñ õîéø эсвэл îðîéäîî 1-2 óäàà óóõ áà òàðüæ õýðýãëýíý. Õ¿¿õäýä íàñàíä íü òîõèðóóëàí õýðýãëýíý. Гåíòàìèöèí, ýðèòðîìèöèí, îêñàöèëëèí сорил тавьж óóлгаõ áуюу áóë÷èíä òàðèõ.




Õîðäëîãî òàéëàõ

• 0.9%-ийн íàòðè õëîðèäèéí óóñìàë, гåìîäåç, Ðèíãåðèéí óóñìàë, ðåîïîëèãëþêèí, øèíý õºëäººñºí ñèéâýí зэргийн аль нэгийг ºâ÷òºíèé íàñ, æèíã õàðãàëçàí ñóäñààð òàðèíà

• Ýíòåðñîðáåíòóóä (êàðáîëåí, ýíòåðîäåç, ïîëèôåïàí)-ыг уулгах

• Õîäîîä óãààõ, áóðãóé òàâèõ, òóóëãàõ. Эäãýýð àæèëáàðóóäûã ìàø áîëãîîìæòîé õèéíý.

• Ïëàçìàôåðåç, ãåìîñîðáци хийх Àìüäðàëûí ÷óõàë ýðõòíèé ¿éë àæèëëàãààã äýìæèõ

Нàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èéí çààâðààð õýðýãëýíý

3. Хэсэг газрын эмчилгээ: Ýìíýëç¿éí øèíæ òýìäýãò òóëãóóðëàæ õèéíý

Улайралт, хавантай үед: →

Íîéòîí ¿åä: →

Ã¿âäð¿¿òýé, òàâøñàí ¿åä: →

• Цàéðûí èñýëòýé òîñ 3%- 5%, êðåì Óííà, “Ñîëêîñåðèë”-ûí òîñ, 5%-ийн ñèíòîìèöèíû ýìóëüñûã ºäºðò 2-3 óäàà ò¿ðõýõ

• 1-2%-ийн ìåòèëåí õºõèéí óñàí болон спиртийн óóñìàë ò¿ðõýõ

• Кîðòèêîñòåðîèäûí òîñîí ò¿ðõëýã (ñèíàôàëàí 0.025%, ñèíàëàð, ôëóöèíàëîí àöåòàò, äåðìàâåéò) ºäºðò 2-3 óäàà ò¿ðõýíý

• Ìàðãàíöòàé âàííä îðóóëàõ • Ýòàêðèäèí ëàêòàò 0.1%-ийн òîñ áà óóñìàë,

ïåðìàíãàíàò êàëèéí 1:1000 óóñìàë, амидопирины 1-2%-ийн уусмал, 1-2%-ийí ðåçîðöèí, áîðûí õ¿÷ëèéí аль тохирохыг нь хэрэглэх.

Ýñâýë• Êîðòèêîñòåðîèäûí äààâàðòàé ø¿ðøèã÷ áóþó

“Îêñèêîðò” /150 ìë/ ºäºðò 2-3 óäàà ø¿ðøèæ õýðýãëýíý

• Èõ õýìæýýíèé ãîëîìòòîé ¿åä ÷èéãòýé õàòààã÷ áîîëò õèéíý

• Öàéðûí èñëèéí 5%-ийн çóóðìàã ò¿ðõýíý • Кîðòèêîñòåðîèäûí êðåì, òîñ • Зººëð¿¿ëýõ òîñíóóä ò¿ðõýíэ

Àì, õàìðûí õºíäèéí øàðõëààòàé ¿åä :

• 1-2%-ийн áîðûí õ¿÷ëèéí óóñìàë• Ïåðìàíãàíàò êàëèéí 1:10 000 óóñìàë, 2%-ийн

ñîä, òàíèíû óóñìàëûã àì, õàìðûí õºíäèéã çàéëæ, öýâýðëýíý

• Íîâîêàиíû 0.25-0.5%-ийн óóñìàëûã ºâ÷èí íàìäààõ çîðèëãîîð õýðýãëýæ áîëíî

• Ñîëêîñåðèëèéí ºòãºí òîñîí ò¿ðõëýãèéã àì, õàìðûí õºíäèéí ãýìòýëòýé õýñýãò ò¿ðõýõ




Í¿äíèé ñàëñòûí ¿ðýâñëèéí ¿åä:

• Äåêñàìåòàçîíû äóñààëãà 3 - 5 äóñëààð ºäºðò 3 óäàà

• Ãèäðîêîðòèçîíû 0.5-1%-ийн òîñûã çîâõèíä ºäºðò 1-3 óäàà õàâ÷óóëæ ò¿ðõýõ

Áýëýã ýðõòíèé ñàëñòûí ¿ðýâñëèéí ¿åä:

• 0.1%-ийн ýòàêðèäèí ëàêòàòûí óóñìàë, ýñâýë ø¿ðøèã÷¿¿äèéã (“Îêñèêîðò”) õýðýãëýíý ýñâýë

• Ïåðìàíãàíàò êàëèéí 1:10 000 óóñìàë ýñâýë• 2%-ийн ñîäûí óóñìàë õýðýãëýíý

6. ËÀÉÅËËÛÍ ÕÀÌ ØÈÍÆ (ÑÈÍÄÐÎÌ ËÀÉÅËËÀ)

Òîäîðõîéëîëò Ýíý íü èõ õýìæýýíèé òàëáàéã õàìàðñàí, арьсны өнгөн хөрсний ýñүүдийн õîîðîíäîõ øèíãýíий öåìåíòëýã÷ áîäèñ áàãàñ÷, ýñийн õîëáîîñóóä õàéëæ, àðüñ õºíäèéðºõ õàì øèíæ þì.

Ýìíýë ç¿é Үзүүлэлтүүд Шинж тэмдгүүдЭмнэл зүйн

шинж тэмдэг илрэх хугацаа

Òóõàéí ç¿éë ¿éë÷èëñíýýñ õîéø õýäýí öàãààñ ýõëýýä õýä õîíîãèéí äàðàà øèíæ òýìäýã èëýðíý

Ерөнхий шинж тэмдэг

ªâ÷òºí ãýíýò ìàø îãöîì õàëóóðàõ (39-400С) áà ºâ÷òºíèé áèåèéí áàéäàë ýðñ ìóóäàæ áèåýð òîëáîò áà öýâð¿¿ò òóóðàëò ãàðíà

Арьсанд илрэх хэсэг газрын

шинж тэмдэг

• Òóóðàëò íü õàìàð, àì, í¿ä, áýëýã ýðõòíèé ñàëñò áîëîí õ¿ç¿¿, öàâü, ñóãàíû íóãàëààñààð ãàð÷ ò¿ðãýí õóãàöààíä á¿õ áèåèéã õàìàðíà.

• Óëàéëò ¿¿ññýíèé äàðàà óäàëã¿é ýïèäåðìèñ õîâõîð÷ ýõýëíý.

• Àðüñàíä õ¿ðýõýä àðüñ ãóëãàæ ¿ð÷èéæ “Нîéòîí äààâóóíû øèíæ” èëýðäýã.

• Арьс аìàðõàí òàòàãäàæ, óëìààð òîì õýìæýýãýýð õîâõîð÷ òàñàðäàã.

• Áèåèéí áóñàä õýñãýýð òîì õýìæýýíèé òàëáàé õàìàðñàí öýâð¿¿ ¿¿ñч, арьс нилэнх¿йдээ õàëóóí óñàíä øàëçëàãäñàí ìýò болно. ̄ ¿íèéã “øàëçëàãäñàí àðüñ “ -ны шинж тэмдэг ãýíý.

• Àñáî-Õàíçåíû øèíæ илрэнэ: öýâð¿¿íèé ãîëä äàðàõàä öýâð¿¿ òîìðîõ

• Íèêîëüñêèéí 3 øèíæ илрэнэ: 1. Õàãàðñàí öýâð¿¿íèé õàëüñíààñ õóóëàõàä ýð¿¿ë àðüñ

ðóó õóóðàõ шинж 2. Õî¸ð öýâð¿¿íèé õîîðîíäîõ ýð¿¿ë àðüñûã öî÷ðîîõîä

шинээр öýâð¿¿ ¿¿ñýõ шинж 3. Öýâð¿¿ ãàðààã¿é ýð¿¿ë àðüñûã öî÷ðîîõîä øèíýýð

öýâð¿¿ ¿¿ñэх шинж Õ¿íä ¿åä öóñ õóðàëò ¿¿ñ÷, öóñàðõàã øèíãýí àãóóëñàí

öýâð¿¿ ãàðíà.




Арьсны гэмтлийн хэмжээ

Àðüñ áàðàã 90% õ¿ðòýë ãýìòýíý

Ñàëñò á¿ðõýâ÷ийн

гэмтэл

• Амны хөндийн салст - уðóóë, завьж, хатуу, зөөлөн тагнай, залгиур, ìºãººðñ áîëîí ãóóðñàí õîîëîéн үрэвсэл

• Áýëýã ýðõòíèé салстын үрэвсэл • Í¿äíèé ñàëñòûí ¿ðýâñýë

Дотор эрхтний гэмтэл

• Ýëýã, óóøèã, áººðíèé äýýä áóë÷èðõàé, íîéð áóë÷èðõàé, ç¿ðõíèé áóë÷èí, òàðõè íóãàñíû ¿éë àæèëëàãàà àëäàãäàíà

• Ç¿ðõ ñóäàñíû ¿éë àæèëëàãàà àëäàãäàíà

Øèíæèëãýý

Шинжилгээнүүд Өөрчлөлт

Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý

Цус багадах, цусны улаан эсийн тунах хурд өндөрсөх, цагаан эсийн тоо олшрох, лимфоцитийн тоо öººðºõ, цусны урсах хурд удаашрах

Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý

Хучуур эдүүд, цагаан цогцос, улаан цогцос шээсэнд илрэх, уураг гарах, шээсний хэмжээ багасах, хувийн жин буурах эсвэл нэмэгдэх гэх мэт

Öóñíû áèîõèìèУургуудын бүлгүүдийн харьцаа өөрчлөгдөхБөөрний болон элэгний үйл ажиллагааны хямралын шинжүүд илрэх

Зүрхний цахилгаан бичлэг

Зүрхний булчингийн үрэвслийн шинж илрэх

Õýò àâèàíû øèíæèëãýý

Дотор эрхтний талаас өөрчлөлтийн шинж илрэх

Êîàãóëîãðàìì Цусны тромбоцитийн тоо ихсэх, багасах, маш хүнд үед ñóäñàíä öóñ ò¿ãýýìëýýð á¿ëýãíýõ õàì øèíæийн шинж илэрнэ

Íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èéí çºâëºãººíèé äàãóó øèíæèëãýý хийх шаардлагатай




ßëãàõ îíîøëîãîî

ßëãàõ ºâ÷í¿¿ä Îíöëîã øèíæ òýìäýã

1. Ýêñôîëèàòèâ

äåðìàòèò

• Àðüñ ÷èíýðñýí, òàðõìàë óëàéðàëòàé, èõ ãóóæèìòãàé áàéíà

• ¯ñ, õóìñ óíàíà• Ìàø èõ çàãàòíàíà, õîðñîíî, èðâýãíýíý, áàäàéðíà

2. Õîðдëîãî õàðøëûí äåðìàòèò

• Çàãàòíàõ, ºâäºõ• Õîðäëîãûí øèíæ èëýðíý• Øàëòãààí, õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä ¿éë÷èëñíèé äàðàà ãýíýò

îãöîì ýñâýë õýäýí öàã, 2-3 õîíîã, çàðèì ¿åä 10-20 õîíîãèéí äàðàà àðüñàí äýýð öóñàðõàã, íºñººò òîëáîíóóä, áýëöð¿¿, ã¿âäð¿¿, öýâð¿¿íöýð¿¿ä, öýâð¿¿, èäýýò öýâð¿¿íöýð¿¿ä гарна

• Íýã òºðëèéí ÿçãóóð ýä¿¿ä áóþó ýëåìåíò¿¿ä ãàðäàã • Ñàëñò á¿ðõ¿¿ë¿¿ä (àìíû õºíäèé, í¿ä, áýëýã ýðõòýí,

õîøíîãîíû àìñàð) ãýìòýíý

3. Ò¿ëýíõèéí 2-ð çýðýã

• Óëàéæ õàâàãíàñàí ôîí äýýð öýâð¿¿ ãàðíà• Õîðñîíî, хàëóó îðãèíî, ºâäºíº• Àñóóìæèíä ºíäºð òåìïåðàòóðûí ¿éë÷ëýëýýð àðüñ

¿ðýâñýæ, ò¿ëýãäñýí ãýñýí ºã¿¿ëýëòýé

Íàðèéí ìýðãýæëèéí ýì÷èéí çºâëºãºº1.Ç¿ðõ ñóäàñ, äîòîð2. ×èõ õàìàð õîîëîé3. Í¿ä, ø¿ä4. Ñýõýýí àìüäðóóëàõ, íîéðñóóëàã÷ ýì÷5. Õîðäëîãûí ýì÷

Ýì÷èëãýý Зарчим Эмчилгээ

Шалтгааны эсрэг Øàëòãààíûã àðèëãàõ – хэрэглэж байсан харшил төрүүлэгч, цочроогч хүчин зүйлүүдийг зайлуулах

Баримтлах нөхцөл, дэглэм

• Ñýõýýí àìüäðóóëàõ òàñàãò ýì÷ëýõ øààðäëàãàòàé

• ªðºº àðèóí, äóëààí байх • ªâ÷òºíèé àñàðãàà, ñóâèëãààã îíöãîé

àíõààðàõ




1. Åðºíõèé ýì÷èëãýýÊîðòèêî-ñòåðîèäûí áýëäìýë¿¿äèéã ºíäºð òóíãààð ºâ÷òºíèé áèåèéí åðºíõèé áàéäàëä íü çîõèöóóëæ õýðýãëýíý

• Ïðåäíèçîëîí 60-90-120 ìã-ààð õîíîãò òàðèõ áà ºâ÷òºíèé áèåèéí áàéäàë, àðüñíû òóóðàëòûí òàðõàëòààñ õàìààð÷ 160-180 ìã õ¿ðãýæ áîëíî.

Ãèñòàìèíû ýñðýã áýëäìýë

• Ëîðàòàäèí, êåòîòèôåí, ñóïðàñòèí çýðãèéí àëü íýãèéã ñîíãîí õýðýâ ºâ÷òºí óóæ ÷àäàæ áóé áîë óóëãàõ ýñâýë õóðààãóóð ñóäàñ, áóë÷èíä òàðüæ õýðýãëýíý

Ýìçýãøèë áóóðóóëàõ çîðèëãîîð

• Êàëüöè õëîðèä, êàëüöè ãëþêîíàò 10%-ийн 10.0 ìë, òèîñóëüôàò íàòðè 25%-ийн 5-10.0 ìë-ûã ñóäñààð тарих

Òàéâøðóóëàõ áýëäìýë

• Áðîìäèãèäðîõëîðôåíèëáåíçîäèàçåïèí 0.0005 г,

• Äèàçåïàì 0.005 г, îêñàçåïàì 0.01 г, íèòðàçåïàì 0.005 г ýäãýýðèéí àëü íýãèéã ºäºðò 1 óäàà îðîéä óóõ ýñâýë òàðèíà

• Ôåíîáàðáèòàë, âàëåðèàíû õàíä, íàòðè áðîìèäèéí 2-3%-ийн óóñìàëыг ууж болно

Õîðäëîãî òàéëàõ çîðèëãîîð

• Áººð, ç¿ðõ, óóøãè çýðýã ýðõòíèé ¿éë àæèëëàãààã íàðèéí õÿíàí õîíîãò 2 ë õ¿ðòýë øèíãýí судсаар þ¿ëýõ. Үүнд: Ãåìîäåç, 0.9%-ийн íàòðè õëîðèäèéí óóñìàë, ðåîïîëèãëþêèí зэргийн аль тохирохыг 200-400 мл дуслаар ñóäñààð тарих

• Ïëàçì 50-100-150 ìë-ýýð õèéõ• Ãåìîñîðáöè, ïëàçìаôåðåç, ãåìîäèàëиç çýðãèéã áèåèéí áàéäëààñ õàìààðàí õýðýãëýíý

Àíòèïðîòåî ëèòèê

• Кîíòðèêàë, δ аминокапроны хүчил тарих

Õàâàí õººõ • Лàçèêñ, ôóðîñåìèä - хóðààãóóð ñóäñàíä 0.6 ã–ààñ õýòð¿¿ëýõã¿éãýýð тарих

Витамин • Âèòàìèí Ñ, Ð áóë÷èíä áîëîí õóðààãóóð ñóäñààð òàðèõ

Õàâàí õººõ • Ãåïàðèí 100-200 ЕД/êã áîäîæ àðüñàí äîð ºäºð á¿ð òàðèõ




Шинж тэмдгийн эмчилгээ

• Ç¿ðõ ñóäàñíû ¿éë àæèëëàãààã äýìæèõ (ç¿ðõ ñóäàñíû ýì÷èéí çºâëºãººíèé äàãóó) àðãà õýìæýý àâíà• ªðãºí õ¿ðýýíèé ¿éë÷èëãýýòýé àíòèáèîòèêóóäûã áóë÷èí áà õóðààãóóð ñóäñàíä òàðüæ õýðýãëýõ. Ãýõäýý áîëãîîìжòîé õýðýãëýõ õýðýãòýé.

2. Õýñýã ãàçðûí ýì÷èëãýý:

Арьсны эрүүл ахуй сахих

• Ãàäóóð ýì÷èëãýý õèéõèéí ºìíº ãîëîìòîí äýýð áàéãàà èäýý, òàâ, öýâð¿¿, òàñàðñàí õàëüñ çýðãèéã öýâýðëýíý

• Ìàðãàíöòàé âàííä îðóóëíà

Àðüñíû ãýìòýëòýé õýñýãò

• Íîéòîí õàòààõ áîîëòóóäûã õèéæ áîëîõ áà õèéõäýý áîëãîîìæòîé õèéíý. Áîîëòûã “öàìö”, “áýýëèé”, “ìàëãàé ” ìàÿãààð õèéíý.

• Õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ, ¿ðýâñëèéí ýñðýã, òºëæ¿¿ëýõ çîðèëãîîð:

• ïåðìàíãàíàò êàëèéí 1:1000 óóñìàë • àíèëèíû усан áóäгууд: 1-2%-ийн

ìåòèëåí õºõèéí óñàí óóñìàëûã ò¿ðõýõ• Ýòàêðèäèí ëàêòàò 0.1%-ийн òîñ ýñâýë öàéðûí

èñýëòýé òîñ 3%- 5% ýñâýë êðåì Óííà ýñâýë 5%-ийн ñèíòîìèöèíû ýìóëüñ зэргийн аль тохирохыг ºäºðò 2-3 óäàà ò¿ðõýõ

• Êîðòèêîñòåðîèäòîé àýðîçîëü áóþó “Îêñèêîðò” (150ìë) ºäºðò 2-3 óäàà ø¿ðøèæ õýðýãëýõ

Àìíû õºíäèé, õàìðûã öýâýðëýõ

• 1-2%-ийн áîðûí õ¿÷ëèéí óóñìàëýñâýë

• Пåðìàíãàíàò êàëèéí 1:10 000 óóñìàëýñâýë

• 2%-ийн ñîä, òàíèíû óóñìалуудын тохирохыг хэрэглэх

• Íîâîêàиíû 0.25-0.5%-ийн óóñìàëûã ºâ÷èí íàìäààõ çîðèëãîîð õýðýãëýæ áîëíî

• Ñîëêîñåðèëèéí ºòãºí òîñîí ò¿ðõëýãèéã àìíû õºíäèéí ãýìòýëòýé õýñýãò ò¿ðõýõ

Í¿äíèé ñàëñòûí ¿ðýâñýë (кîíúþí-êòèâèò)-èéí ¿åä

• Äåêñàìåòàçîíû äóñààëãà 3 - 5 äóñëààð ºäºðò 3 óäàà дусаахýñâýë

• Ãèäðîêîðòèçîíû 0.5-1%-ийн òîñûã çîâõèíä ºäºðò 1 - 3 óäàà õàâ÷óóëæ ò¿ðõýõ




7. НАМАРС (ÝÊÇÅÌÀ)

Òîäîðõîéëîëò Õàðøèë, ìýäðýë, õàëäâàðûí øàëòãààíòàé, àðõàã ÿâöòàé, äàõèãäàõ øèíæ ÷àíàðòàé àðüñíû ¿ðýâñýëò ºâ÷èí þì.

Àíãèëàë I. Ýìíýë ç¿éãýýð:1. Æèíõýíý ýêçåì

• Äèñãèäðîç õýëáýðèéí • Ïðóðèãî áóþó ìààãóó ìàÿãèéí

2. Íÿíãèéí ýêçåì• Ïàðàòðàâìàòè÷åñêàÿ – øàðõíû îð÷èì, ýðãýí

òîéðîíä• Âàðèêîçíàÿ - Ñóäàñ ºðãºññºíèé óëìààñ

II. ßâöààð:• Õóðö• Õóðöàâòàð• Àðõàã

III. ßçãóóð ýä¿¿äèéí ¿å øàòààð:1. ªãñºõ øàò áóþó ñýäðýëòèéí ¿å: à. Óëàéðëûí ¿å á. Ã¿âð¿¿ò ¿å â. Öýâð¿¿ò ¿å ã. Ø¿¿ðëèéí ¿å áóþó íîéòîí ¿å2. Óðóóäàõ øàò áóþó íàìæèõ ýäãýðýëòèéí ¿å: ä. Òàâ ñóóõ ¿å å. Ãóóæèëòûí ¿å ¸. Эäãýðýëòèéí ¿å

Îíîøëîãîî1. Àñóóìæ

• Óäàìøëûí óðüäàë áàéäàë, ãýð á¿ëèéí àëü íýã ãèø¿¿í õàðøëûí ÿìàð íýã àñóóìæòàé áàéõ

• Ýõ æèðýìñýí ¿åäýý õîðäëîãîòîé áàéñàí ýñýõ, ºâ÷èëñºí ºâ÷èí, õýðýãëýæ áàéñàí ýì¿¿ä, õîîëîëò, õóâöàñëàëò

• Íàñ, ãýð îðíû îð÷èí íºõöºë – õóóðàéøèëòàé, òîîñ øîðîî èõòýé ýñýõ, õàòóó øèð¿¿í äààâóóãààð õèéñýí õóâöàñ, öàãààí õýðýãëýë, ¿ñëýã, íèéëýã, ºäºí äýðí¿¿äòýé ýñýõ

• Òºâ ìýäðýëèéí ñèñòåìèéí ººð÷ëºëò – íîéð, õýò à÷ààëàëòàé àæèëëàäàã ýñýõ, àéõ, ò¿ãøèõ, ñýòãýë ñàíààíû òààã¿é áàéäàë

• Äîòîîä ø¿¿ðëèéí áóë÷èðõàéí – áîäèñûí ñîëèëöîîíû ººð÷ëºëò – õýò òàðãàëàëò




• Õàëäâàð õàðøëûí õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä – ñòàôèëîêîêê, ñòðåïòîêîêê, ìººãºíöðèéí õàëäâàð, ýìèéí áýëäìýë, àõóéí õàðøèë òºð¿¿ëýã÷¿¿ä, õàðøèë òºð¿¿ëýõ¿éö õîîë õ¿íñíèé ç¿éë áàéãàà ýñýõ

• Äàðõëàë äóòмàгшил áàéãàà ýñýõ• Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ýìãýã, ôåðìåíòèéí

äóòàãäàë, ýëýã, öºñ, íîéð áóë÷èðõàé, õîäîîä, ãýäýñíèé ºâ÷í¿¿ä (øèìýã÷ýýð ¿¿ñãýãääýã õîäîîä, ãýäýñíèé ºâ÷í¿¿ä òóõàéëáàë öàãààí õîðõîéòîõ, òóóçàí õîðõîéòîõ) ãýõ ìýò áàéãàà ýñýõèéã àñóóíà

• Õîîëëолòûí áàéäàë: Õºõºº õýäýí öàãààð õºõäºã, ÿìàð íýìýëò õîîë èääýã,

• Öàã àãààðûí õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä - ªâëèéí öàãò ºâ÷èí äàõèëò ºãäºã ýñýõ

• Ãýðèéí òýæýýâýð àìüòàíòàé ýñýõ• ßìàð çîâèóðтàé áàéãàà ýñýõ 2. Ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã • Çîâèóð: Õ¿÷òýé çàãàòíàíà, õîðñîíî, òàòàëäàíà, õàëóó

îðãèíî, íîéòîãíîíî.• Ýìíýë ç¿éí øèíæèéí èëðýëèéã Ãåðìàíû ýðäýìòýí Êðåéáàõûí

ãóðâàëæèíãààð òàéëáàðëàäàã. Ýíý íü 2 øàòààð 7 ¿å äàìæèí ÿâàãäàíà.

I. ªãñºõ øàò:1. Óëàéíà2. Ã¿âäð¿¿3. Öýâð¿¿4. Íîéòîí (Öýâð¿¿í¿¿ä õàãàð÷ îëîí øàëáàðõàé ¿¿ñãýäýã áà

øàëáàðõàéíààñ èõýýõýí øèíãýí ãàð÷ íîéòîí áîëãîäîã áàéíà. ¯¿íèéã “Îðãèë ¿å áóþó õóäãèéí øèíæ” ãýíý).

II. Óðóóäàõ øàò: 5. Òàâøèõ 6. Ãóóæèõ7. Ýäãýðýõ

Ýäãýýð 7 ¿å øàòûã àëãàñàõã¿é äàìæèæ ÿâàãäâàë “õóðö ýêçåì” ãýíý. Îðîéí õýñýãòýý õ¿ðýõã¿é ÿâàãäàæ áàéâàë “õóðöàâòàð ýêçåì” ãýíý. Äîëîîí øèíæýýñ ãàäíà àðüñ õóóðàéøèæ, çóçààð÷ øèðøèë ¿¿ñãýõèéí çýðýãöýý æèæèã æèæèã öóóðàëòóóä ¿¿ñãýæ áàéâàë “àðõàã ýêçåì” ãýíý. Æèíõýíý ýêçåì: Ýêçåìèéí äîëîîí ¿å øàò òîä èëýðíý. Òóóðàëòóóä íü àëãà, óëíààñ áóñàä ãàçðóóäààð ãàðíà. Ø¿¿ñ, óñ èõòýé, õàâàíòàé áàéíà. Õèë õÿçãààð íü òîäîðõîé áóñ. Ìàø õ¿÷òýé çàãàòíàíà, õîðñîíî òàòàëäàíà, íîéòîí îðãèíî ãýñýí çîâèóðòàé. Òóóðàëò èõýâ÷ëýí õàðàëäàà áàéðëàëòàé áàéíà.




Äèñãèäðîçûí ýêçåì: Ýíý ¿åä àëãà, óëàíä áîëîí õóðóóíû õàæóó òàëûí àðüñàíä áàãà çýðýã óëàéñàí ñóóðèí äýýð æèæèã õýìæýýòýé öýâð¿¿íöýð áîëîí öýâð¿¿í¿¿ä òóóðäàã. Öýâð¿¿íöýð¿¿ä õàãàð÷ øàðõëàà ¿¿ñ÷ èéëäñýðõýã áîëîí èäýýò òàâààð õó÷èãääàã. Õîâîð òîõèîëäîëä òîì îëîí òàñàëãààòàé öýâð¿¿í¿¿ä òóóðäàã. Öààøäàà òîõèðîõã¿é ýì÷èëãýý õèéõ, õî¸ðäîã÷ õàëäâàð, ãýìòýë àâàõ çýðãýýñ áîëæ öýâð¿¿íöýð¿¿ä ãàðûí ñàðâóóíû àð õýñýã, õºëèéí ºëìèéä òàðõàæ òóóð÷ áîëíî.

¯íäñýí çîâèóð íü çàãàòíàà áà õóðóóíóóä áîëîí ñàðâóó, õºëèéí òàâõàé õàâàãíàí ÷èíýð÷, àòãàõ, ÿâàõ çýðýãò õºíä¿¿ðëýäýã. Ìààãóó ìàÿãèéí ýêçåì: 3 íàñíààñ äýýø íàñàíä õ¿¿õäýä èõýâ÷ëýí òîõèîëäîíî. Õî¸ð ãàðûí àð òàë, õî¸ð ãóÿíû õàæóó, àð òàë, íóðóó, ãýäýñíèé õàæóó òàëààð æèæãýâòýð âàíäóé, áóóðöàãíû õýëáýðòýé íиëýýä õàòóó òîãòîöòîé, áîð õ¿ðýí ºíãèéí, òàðõìàë, ñàëàíãè ã¿âäð¿¿нүүä ãàðäàã.

Íÿíãèéí ýêçåì: Õàëäâàð, õàðøëûí øàëòãààíòàé áà ýêçåìèéí äîëîîí ¿å øàò òîäîðõîé èëýðíý. Ìº÷äººð áàéðëàíà. Òîäîðõîé õèë õÿçãààð á¿õèé ãîëîìò ¿¿ñãýíý.

Ãîëîìòîíä ã¿âäð¿¿, öýâð¿¿, èäýýò öýâð¿¿òýé, áîõèð òàâààð õó÷èãäñàí áàéíà. Çîâèóð íü çàãàòíàíà, õîðñîíî, òàòàëäàíà, ºâäºíº, õàëóóð÷ áîëíî.

Õàæèðàñò ýêçåì:

Øàëòãààí òîäîðõîéã¿é. Çàãàòíàíà, õóóðàéøèíà, òàòàëäàíà ãýñýí çîâèóðòàé. Õóðöàâòàð ÿâöòàé ó÷èð ýêçåìèéí íîéòîí ¿å áàéäàãã¿é. Òîëãîéí ¿ñòýé õýñýã, í¿¿ð, ÷èõíèé àð òàë, äàëíû õîîðîíä ãàðíà. Ã¿âäð¿¿, öýâð¿¿ò òóóðàëòóóäòàé, øàðãàë òîñîðõîã õàéðñ, òàâààð õó÷èãäñàí áàéíà. Òîëãîéí ¿ñòýé õýñýãò ¿åëñýí èõ õýìæýýíèé õàéðñ, òàâòàé áàéõ áà ¿ñ ãÿëàëçñàí, áàãö ìàÿãààð õîîðîíäîî íààëäñàí áàéíà.

Ìýðãýæëèéí ýêçåì:

Àæèë ìýðãýæèëòýé óÿëäàæ ãàðäàã. Èõ òºëºâ ãàðààð áàéðëàíà. Àæëàà õèéæ áàéãàà ¿åä ñýäýð÷, áóñàä ¿åä íàìæìàë áàéäàëä îðäîã. Ýêçåìèéí äîëîîí ¿å øàò á¿ãä òîä èëýðíý. Ãýâ÷ öààøäàà àðõàãøèí àðüñ çóçààð÷ õóóðàéøèí øèðøèë ¿¿ñãýæ, õàãàðàõ õàíäëàãàòàé áîëíî.




Íàðíû ýêçåì:

Íàðàíä õýò ìýäðýãæñýíòýé õîëáîîòîé ¿¿ñíý. Áèåèéí èë õýñýã ÿëàíãóÿà, í¿¿ðíèé òîâãîð õýñã¿¿äýýð ãàðíà. Ýêçåìèéí äîëîîí ¿å øàò òîä èëýðíý. Ñýäðýõ òóñìàà íºñººæèëò íü íýìýãääýã, óëèðëûí øèíæ ÷àíàðòàé (õàâàð, çóí) ºâ÷èí.

Õ¿¿õäèéí ýêçåì:

Õ¿¿õäèéí òºðºëõèéí äàðõëàëûí óðâàëæ ÷àíàð ººð÷ëºãäñºíèé óëìààñ ¿¿ñýõ ø¿¿äýñò ýìçýãøëèéí (ýêññóäàòèâíûé äèàòåç) ñóóðèí äýýð ¿¿ñäýã. Õ¿¿õäýä èõýâ÷ëýí:

- õàæèðàñò ýêçåì

- æèíõýíý ýêçåì

- мààãóó ìàÿãèéí ýêçåì òîõèîëäîíî.

Õ¿¿õäèéí ýêçåìèéí îíöëîã, ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäã¿¿äҮзүүлэл-

түүдÆèíõýíý ýêçåì Õàæèðàñò ýêçåì Ìààãóó ìàÿãèéí

ýêçåì

Íàñ

íû

îíöë

îã 2-6 ñàðòàé õºõ¿¿ë

¿åä èëýðäýã Õ¿¿õäèéí 2 - 3 äîëîî õîíîãòîéä ýõëýíý

3 íàñíààñ õîéø òîõèîëäîíî

Çîâè

óð

Òàéâàí áèø óéëàìòãàé öî÷èðîìòãîé, õºõºíäºº äóðã¿é áîëîõ, ãýäýñ ä¿¿ðýõ, õýâëèéãýýð ºâäºõ, ã¿éëãýõ çýðýã øèíæ¿¿ä èëýðíý

Загатнана, арьс хуурайшиж хайрстана.Íîéð ìóó, òàéâàí áóñ

Ìàø õ¿÷òýé çàãàòíàíà.Íîéð ìóó, òàéâàí áóñ

Áèå

ìàõ

áîäè

éí

îíöë

îã

Ìàðèà èõòýé õ¿¿õä¿¿ä èë¿¿òýé ºðòºìòãèé áàéäàã

Òýæýýëèéí дóòàãäàëòàé, òóðààëòàé, àðüñ íü õóóðàéøñàí õ¿¿õä¿¿ä ºðòºìòãèé áàéäàã.

Биеийн эсэргүүцэл суëарсан, тэжээлийн дутагдалтай хүүхдэд элбэг тохиолдоно

Ìýä

ðýëè

éí

òîã

òîë

-öîî

íû

áàéä

àë

Õºõ¿¿ë áàãà íàñíû õ¿¿õýä òàéâàí áóñ, óéëàãíàíà. ªñâºð íàñíû õ¿¿õäýä íîéðã¿éòýõ, íåâðîçûí øèíæ¿¿ä èëýðäýã.

Õ¿¿õýä óóðëàìòãàé óöààðëàíãóé, íîéð ìóó, òàéâàí áóñ

Õ¿¿õýä óóðëàìòãàé óöààðëàíãóé, íîéð ìóó, òàéâàí áóñ, çºð¿¿ä çàíòàé áîëäîã.




Òóó

ðàëò

-ûí

áàéð

ëàë

Í¿¿ð, ÿëàíãóÿà õàöàð, äóõ, øàíàà, õ¿ç¿¿, ÷èõ, õóéõ áîëîí ºãçºã, èõ áèå, ìº÷äººð

Òóóðàëòóóä íü õóéõ, äóõ, õàöàð, ÷èõíèé äýëáýý, õ¿ç¿¿ áîëîí èõ áèå, ìº÷äººð

Õî¸ð ãàðûí àð òàë, õî¸ð ãóÿíû õàæóó, àð òàë, íóðóó, ãýäýñíèé õàæóó òàëààð

3. Øèíæèëãýý

Øèíæèëãýýí¿¿ä Øèíæèëãýýíèé ººð÷ëºëò¿¿ä1. Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý

Ýîçèíîôèëü ýñèéí òîî èõñýõ

2. Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý

Òóõàéí ºâ÷íèé ¿åä èëðýõ øèíæ òýìäãèéí ººð÷ëºëò¿¿ä

3. Áàêòåðèîëîã øèíæèëãýý

Ýìãýã òºð¿¿ëýã÷ êîêê, õºõ èäýýò ñàâõàíöàð èëðýõ

4. Áèîõèìèéí øèíæèëãýý

Öóñàí äàõü áèëèðóáèí, ñàõàð òîäîðõîéëîõ

5.Øèìýã÷ õîðõîéíóóäûã èëð¿¿ëýõ øèíæèëãýý

Øèìýã÷ õîðõîéíóóä èëýð÷ áîëíî. Èëðýõã¿é áàéæ áîëíî.

6. Õýò àâèàí øèíæèëãýý

Äîòîð ýðõòíèé á¿òöèéí ººð÷ëºëò¿¿ä èëðýõ


¹Намарсын õýëáýð¿¿ä

ßëãàõ ºâ÷í¿¿ä

Îíöëîã øèíæ¿¿ä

1

Íÿíãèéí намарс

Õàâüòàë õàðøëûí äåðìàòèò

• Õàðøëûí ñóóðèí äýýð ¿¿ñäýã • Ãîëîìò íü òýëýõ õàíäëàãàòàé

óäààí ÿâöòàé áàéäàã • Òóõàéí õýñýã ãàçàðò îëîí

òºðëèéí ÿçãóóð ýä¿¿ä ãàðíà. Óëàéæ õàâàãíàñàí ñóóðèí äýýð ã¿âäð¿¿, öýâð¿¿ ãàð÷ ààæèìäàà õàãàð÷ íîéòîí ¿å ÿâàãäàæ, íèìãýí òàâààð õó÷èãäàíà. Ààæèìäàà ãóóæèæ óíàíà.

Ñòðåï òîäåðìè

• Хурц үрэвсэл явагдаж үсэрхийлэх хандлагатай идээт цэврүүнүүд гарíà

• Øар ногоон бохир таваар хучигдàíà




2 Æèíõýíý ýêçåì

Àòîïèê äåðìàòèò

• Àíõíû ÿçãóóð ýä íü ñààðàëäóó ã¿âäð¿¿нүүд байна

• Ãýìòñýí àðüñ õýò íºñººæäºã • Àðüñ õàòóóð÷, áàãà çýðýã ÿëòñàí

ãóóæèëò àæèãëàãäàíà • Ñóãà, öàâü, òàõèìûí

íóãàëààñóóäàä íýâ÷äýñèéí øóãàìàí õàãàðõàéíóóä ¿¿ñäýã

• Öàãààí äåðìîãðàôèçì• Ïèëîìîòîðíûé ðåôëåêñ èëýðíý• Àðüñíû ¿ðýâñýë, ãóóðñàí

õîîëîéí áàãòðàà, õàðøëûí íàðìàéòàñ, í¿äíèé ñàëñòûí ¿ðýâñýë, óðóóëûí óëààíû ¿ðýâñýë

Ìààæóóð áóþó ìààãóó

• Õ¿÷òýé çàãàòíàà• Íîéðã¿éäýë, ñýòãýë ñàíààíû

òàâã¿é áàéäàë, “ãàçðûí çóðãàí” õýë

• Óëàéëò, ãóóæèëò, ã¿âäð¿¿ò öýâð¿¿íöýð, áýëöð¿¿ò òîëáîí òóóðàëòóóä, èéëäýñëýã òàâ, ìààæäàñ, øàëáàðõàé.

• Ñóäñàí òîëáîòîé æèæèãõýí áýëöð¿¿í¿¿ä

• Òóíãàëãèéí çàíãèëàà òîìîðíî • Ìº÷äèéí òýíèéëãýã÷ ãàäàðãóóä

áàéðëàíà • Óëíû áà õýâëèéí ðåôëåêñ (-)

3 Õàæèðàñò намарс

Õàéðñò ¿ëä

• “Õàéðñò ¿ëäèéí ãóðâàë øèíæ”• “Êåáíåðèéí øèíæ” èëýðíý• Ìºíãºëºã öàãààí õàéðñààð õó÷èãäñàí

ã¿âäð¿¿нүүä õàðàëäàà áàéðëàëòàé, ìº÷äèéí ãàäíà òàë, òîëãîéí ¿ñòýé õýñýã, ¿åí¿¿äýä òóóðíà

4 Íàðíûýêçåì

Óëààí ÷îíîí ÿð

• “Эрвээхэйн” шинж• Áåíüå-Ìåùåðñêийн шинж • “Өргөсний” шинж• Õýò íºñººæèëò, ñóäàñ ºðãºñºõ,

íýâ÷äýñ• “Õà÷àòóðÿíû øèíæ” илэрнэ




Ãýðëèéí öýöýã

• Нàðàíä óäààí õóãàöààãààð áàéñíû äàðàà өâ÷èí èëýðäýã

• Òóóðàëò øàð áóäààíààñ õ¿íèé õóìñíû ÿëòàñíû ÷èíýý öàéâàð ÿãààí ºíãèéí ¿ðýâñýëòýé òîëáî ãàðäàã

• Èéëäýñëýã øèíãýí àãóóëñàí (çàðèìäàà èäýýò, öóñàðõàã) öýâð¿¿, öýâð¿¿íöð¿¿ä ãîë ÿçãóóð ýä þì. Õýìæýý íü õóìñíû õýìæýýòýé àäèë áà òóíãàëàã, èäýýðõýã, öóñàðõàã øèíãýíòýé, õàòóó áàéäàã.

• Öýâð¿¿íèé ãîë íü õîíõîéñîí öàãààí öýöýã áà âàêöèíû èäýýò öýâð¿¿òýé àäèë áàéäàã.

• 10-20 õîíîãèéí äàðàà òàâ õîâõîð÷ ã¿í áèø, òîì биш õýìæýýíèé øàðõëàà ¿¿ñäýã. Øàðõëàà ýäãýð÷ àíиñíû äàðàà ñîðâè ¿ëääýã.

5Äèñãèä-ðîçûí намарс

Óëíû ýïèäåð-ìîôèòè

• Ìººãºíöºð èëýðíý• Àðüñ ãóóæèìòãàé, çàãàòíàà èõ

áàéäàãã¿é

6 Ìýðãýæëèéí намарс

Õàâüòàë õàðøëûí äåðìàòèò

• Намарсын øèíæ (-)• Оëîí òºðëèéí ÿçãóóð ýä¿¿ä

(óëàéëò, ã¿âäð¿¿, öýâð¿¿íöýð, öýâð¿¿, øàëáàðõàé, õàéðñ) ãàðíà

• Ýõíèé ¿åä öî÷ðóóë ¿éë÷èëñýí òýð õýñýãò ¿ðýâñýë ÿâàãäàíà. Õàðøèë òºð¿¿ëýã÷èéí ¿éë÷ëýë àðèëñаíû äàðàà àëãà áîëíî.

• Õàðøèë òºð¿¿ëýã÷ äàõèí ¿éë÷èëñíèé äàðàà äàõèëò ºãäºã.

Ýì÷èëãýý

Íàìàðñ өвчний ¿åä õèéõ ýì÷èëãýýíèé åðºíõèé çàð÷èìÝì÷èëãýý öîãö, îëîí òºðëèéí áàéõ øààðäëàãàòàé. ¯¿íä:

1. Õàðøèë áàãàòàé õîîë ºãºõ2. Ìýäðýëèéí õÿìðàëûã àðèëãàõ3. Õàëäâàðûí àðõàã ãîëîìòûã ýð¿¿ëæ¿¿ëýõ4. Ýìçýãøèë áóóðóóëàõ5. Õîðäëîãî òàéëàõ 6. ¯ðýâñëèéí ýñðýã7. Äàðõëàë çàñàë, âèòàìèí 8. Ôåðìåíòèéí áýëäìýë9. Õýñýã ãàçðûí ýì÷èëãýý çýðãèéã ºâ÷íèé ¿å øàò, õ¿íä, õºíãºí,

õóðö, àðõàã, òóóðàëòûí òàðõàëò, õ¿íäðýë, òóõàéí ºâ÷òºíèé áèå ìàõáîäèéí îíöëîãîîñ õàìààð÷ õóâü õ¿íä òîõèðóóëàí õийíý.




Õîîë ýì÷èëãýý: Øèðýý ¹8

Ñàíàìæ: Øîêîëàä, öèòðóñûí òºðëèéí æèìñí¿¿ä (ýôèðèéí ìàñëî èõ àãóóëàãääàã), óëààí ëîîëü, ºíäºã, êîôå, çºãèéí áàë, ÷èõýð, àìò îðóóëàã÷ çýðãèéã õîðèãëîíî. Äàâñëàã, äàðøèëñàí õîîëîîñ àëü áîëîõ òàòãàëçàíà.

À. Åðºíõèé ýì÷èëãýý:

1. Ìýäðýëèéí õÿìðàëûã àðèëãàõ

Àæèë, ìýðãýæèë áîëîí õóâü õ¿íèé îíöëîã, ýìíýëç¿éí ¿å øàòûã õàðãàëçàí òàéâøðóóëàõ ýìèéã çºâ ñîíãîõ õýðýãòýé. ¯¿íä: Ýëåíèóì, àíäàêñèí, òðèîêñàçèí, ñåäóêñåí, âàëåðèàí, àìèòðèïòèëèí, àìèíàçèíûã õóâü õ¿íä òóíã òîõèðóóëàí óóõ áóþó òàðèõ.

1. Ховс эмчилгээ (¿ãýýð èòã¿¿ëýõ ýì÷èëãýý)2. (Ãèïíîñóããåñòèâíàÿ òåðàïèÿ), ýëåêòðîñîí –

öàõèëãààí àïïàðàòààð óíòóóëàõ.

2. Ýìçýãøèë áóóðóóëàõ áóþó ñóäàñíû íýâ÷èìõèé ÷àíàðûã áàãàñãàõ

- Êàëüöè ãëþêîíàò øàõìàëààð 0.25-0.5 ã óóõ áóþó 5%-10%-ийн óóñìàëûã öàéíû õàëáàãààð ºäºðò 3 óäàà óóõ,

- Êàëüöè õëîðèäûí 10%--ийí óóñìàëûã õ¿¿õäýä íàñàíä íü 0,1 ìë-ýýð áîäîæ, òîì õ¿íä 10 ìë-ûã ñóäñàíä õèéõ,

- Òèîñóëüôàò íàòðèéí 25%-ийн óóñìàëûã òîì õ¿íä 5-10 ìë-ýýð ñóäñàíä, õ¿¿õäýä 3-5 ìë-ýýð ñóäñàíä òàðèõ áà 7-10 õîíîã ýì÷èëãýýã ¿ðãýëæë¿¿ëíý.

- 25%-ийн ìàãíè ñóëüôàòûí óóñìàëûã 4-10 ìë-ýýð áóë÷èíä ã¿í, 10-15 óäàà 0.25%-1%-èéí íîâîêàиíû óóñìàëòàé òàðüæ õýðýãëýíý.

3. Ã

èñò

àìè

íû

ýñð

ýã á

ýëäì

ýë¿¿

äèé

ã Ýìèéí íýð 1 íàñ õ¿ðòýë

1-3 íàñ 3-8 íàñ 8-14 íàñ

Çààâàð

Äèìåäðîë 0.005 ã 0.01-0.02

0.002-0.003

0.03-0.05 Õîîëíû

äàðààÑóïðàñòèí 0.015 ã 0.03 0.05 01Ïèïîëüôåí 0.005 ã 0.03 0.05 0.1-

0.25ªäºðò 2

óäààÄèàçîëèí 0.015 ã 0.03 0.05 0.05-0.1

Äèïðàçèí 0.005 ã 0.01 0.02 0.025Òàâåãèë 0.015 ã 0.03 0.05 0.1-

0.2510-14 õîíîã




• Êëàðèäèòèí 10 ìã áóþó 1 шахмалаар ºäºðò 1 óäàа, 1-2 ñàð óóíà.

12-îîñ äýýø íàñòàé õ¿¿õäýä 25-50 ìã-ààð ºäºðò 10-50 ìã-ààð áóë÷èíä òàðèíà.

• Í2 – ðåöåïòîðûã õîðèãëîã÷ -

öèìåòèäèí, зàäèòåí, ïåðèòîë óóõ. Çàäèòåí – òîì õ¿íä 0.001 г 2 óäàà, 6 ñàðààñ 3 íàñòàé õ¿¿õäýä 0.5 ìã-ààð ºäºðò 2 óäàà óóëãàíà.

4. Äàðõëàë çàñàë эмчилгээ

12. Àóòîñåðîòåðàïèÿ 3. Ãàììàãëîáóëèí, òàêòèâèí, òèìàëèí, òèìîäåïðåññèíû àëü íýãèéã õýðýãëýíý.

• Òèìàëèí 10 ìã ºäºðò 1 óäàà áóë÷èíä тарих • Òàêòèâèí 1 ìë àðüñàí äîð ºäºðò 1 óäàà ºíæººä

òàðèõ, ¹ 5-10 удаа• Òèìîäåïðåññèí 1 ìë áóë÷èíä òàðèõ • Ëåâаìèçîë, ìåòèëóðàöèë, òèìîçèí, äåêàðèñ,

ïåнòîêñèëèéã уулгахдаа öóñíû øèíæèëãýýíèé õÿíàëòòàéãààð õýðýãëýíý

5.Õî¸ðäîã÷ õàëäâàðààð õ¿íäýðñýí ¿åä

¯¿ñãýã÷èéí àíòèáèîòèê ìýäðýã ÷àíàðûã òîäîðõîéëñíû ¿íäñýí äýýð òîõèðñîí àíòèáèîòèê, ñóëüôàíèëàìèäûí áýëäìýë¿¿äèéã óóõ áóþó òàðèх

6. Âèòàìèí áóþó àìèí äýì ýì÷èëãýý

Âèòàìèí Â1, Â

2, Â

6, Â

12, âèòàìèí Ñ, À, Å, íèêîòèíû

õ¿÷ëèéã ºäºðò 2-3 óäàà óóëãàíà

7. ¯ðýâñëèéí ýñðýã

Êîðòèêîñòåðîèäóóäûã øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çâýë ºâ÷íèé ýìíýëç¿é áîëîí ýäãýðýëòèéí áàéäàëä íü óÿëäóóëæ õýðýãëýíý.¯¿íä: Ïðåäíèçîëîí 60-80 ìã-ð óóæ ýõëýõ áà ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿íãýýñ õàìààð÷ òóíã áàãàñãàíà.

8. Ôåðìå-íòèéí áýëäìýë¿¿ä

Ïàíêðåàòèí, ìåçèìôîðòе, ôåñòàëèéã ºäºðò 2-3 óäàà óóõ

9. Хîðäëîãî òàéëàõ

• Ãåìîäåç, íàòðè õëîðèäèéí 0,9%-èéí óóñìàë 200-400 ìë äóñëààð ñóäñààð òàðèíà. Õîäîîä ãýäýñ, öºñ óãààõ, öýâýðëýõ áóðãóé òàâèõ.

• Èäýâõæ¿¿ëñýí í¿¿ðñ, ïîëèôåïàí, ýíòåðîäåç ºäºðò 1-50 ã õ¿ðòýë óóõ. Ýíòåðîäåç 5 ã ºäºðò 1-2 óäàà, 3-5 õîíîã óóëãàõ.

10. Õàâàí õººõ çîðèëãîîð:

Фóðîñåìèä 0.04 ã-ààð ºäºðò 1-2 óäàà óóõ áóþó òàðèõ, ãèïîòèàçèä 25-50 ìã-ààð ºäºðò 1-2 óäàà, 2-3 õîíîã óóëãàíà.




Íàìàðñûг õ¿íä õºíãºíººñ íü õàìààð÷ äàðààõü çàð÷ìààð ýì÷èëíý.

Õ¿íä, òàðõìàë ¿åä

• Ïðåäíèçîëîíûã õîíîãò 20-40 ìã-ààð áàãàñãàõ òóíãààð óóëãàõ, áóë÷èíä òàðèõààð õýðýãëýíý. Êàëè, êàëüöè, àíàáîëèê äààâðûí áýëäìýëòýé (0,05 ã 3 óäàà õîîëíû äàðàà) õàâñðàí, 2 ñàð õ¿ðòýë õýðýãëýíý.

• Çàðèìäàà êåíàëîã, äèïðîñïàíûã 2-4 äîëîî õîíîãò 1 óäàà òàðüæ õýðýãëýæ áîëíî.

Õ¿íä ¿åä • Öóñ öýâýðø¿¿ëýõ ýì÷èëãýýíèé àðãóóä áîëîõ ãåìîñîðáöè, ïëàçìаôåðåç, ýíòåðîñîðáöè õèéíý.

ßâöààñ íü õàìààð÷ ýì÷ëýõ íü:

Õóðö ¿åä

• Ôóðîñåìèä 0.04 ã-ààð ºäºðò 1-2 óäàà óóõ áóþó òàðèõ, ãèïîòèàçèä 25-50 ìã-ààð ºäºðò 1-2 óäàà, 2-3 õîíîã óóëãàíà.

• Ãåìîäåç, íàòðè õëîðèäèéí 0,9%-èéí óóñìàë 200-400 ìë äóñëààð ñóäñààð òàðèíà.

• Ýíòåðîñîðáåíòóóä: иäýâõæ¿¿ëñýí í¿¿ðñ, ïîëèôåïàí, ýíòåðîäåç ºäºðò 1-50 ã õ¿ðòýë óóõ. Ýíòåðîäåç 5 ã ºäºðò 1-2 óäà,à 3-5 õîíîã óóëãàõ.

• 25%-ийí ìàãíè ñóëüôàòûí óóñìàëûã 4-10 ìë-ýýð áóë÷èíä

10-5 óäàà òàðüæ õýðýãëýæ áîëíî

Õóðöàâòàð áîëîí àðõàã ¿åä

• Ãèñòàãëîáóëèí ñõåìýýð 0.05 – 0.1 – 0.25 – 0.4 – 0.6 – 0.8 – 1 – 2 ìë õ¿ðòýë àðüñàí äîð 2-3 õîíîãèéí çàéòàé òàðèíà.

• Âèòàìèí Â1 (òèàìèí) áà Â

12 (öèàíîêîáàëàìèí)

êóðñýýð õèéíý.

Àðõàã íýâ÷äýñòýé, øèðøèëòýé ¿åä

• Ïèðîãåíàë, öóñ ñõåìýýð òóõàéí ºâ÷òºíä òîõèðóóëàí ñîëüæ, ºãñºõ òóíãààð ºíæººä áóë÷èíä (1, 2, 3, 4, 8, 10 ìë ã.ì) õèéíý.

• Êñàíòèíîë, íèêîòèíàò, òåîôåíèêîë, ðåîïîëèãëþêèíèéã õýðýãëýõ.

Á. Õýñýã ãàçðûí ýì÷èëãýý

Õóðö íîéòîí õýëáýðèéí ¿åä

• Øàâøëàãûã óñàí áîëîí ñïèðòýí óóñìàë (2%-ийн áîðûí õ¿÷èë, 0.025%-ийн íèòðàò ìºíãºíèé óóñìàë, 10%-ийн äèìåêñèä, 1-2%-ийн àìèäîïèðèíû óóñìàë, 1-2%-ийн ðåçîðöèíû óóñìàë, ïåðìàíãàíàò êàëèéí 1:1000 óóñìàë)-ààð õèéíý.

• Àýðîçîëèóä (îêñèêîðò, äåêñîêîðò)-ûã 2-4 óäàà ºäºðò ø¿ðøèæ õýðýãëýõ.




Õóðöàâòàð ¿åä

• Çàéëìàã, çóóðìàã, êîðòèêîñòåðîèäûí ëîñüîí, êðåì, àýðîçîëûã õýðýãëýíý.

• ¯ðýâñëèéí ýñðýã áîëîí õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ ôóðàöèëëèí, ýòàêðèäèíû ëàêòàò, ñòðåïòîöèä, ýðèòðîìèöèí, ãåíòàìèöèí, òåòðàöèêëèíòýé òîñîí ò¿ðõëýã.

Àðõàã намарсын ¿åä

• Õ¿õýð, äàâèðõàé, íàôòàëàíòàé, êîðòèêîñòåðîèäûí òîñîí ò¿ðõëýãèéã õýðýãëýíý. Ïàðàôèí, ëàà, øàâàð ýì÷èëãýý õýðýãëýõ.

Õàæèðàñò намарсын ¿åä

• Òîëãîéí ¿ñèéã õàæèðñûí ýñðýã áóþó õàãíû ýñðýã (Ò-gel) øàìïóíèàð óãààëãàõ, äåðìàáàêòåðèéí óóñìàëààð øàâøèõ, 5%-ийн õ¿õýðòýé, 2%-ийн ñàëèöèëèéí õ¿÷èëòýé, 1%-ийн áîðûí õ¿÷èëòýé òîñ áîëîí 2%-ийн êåòîêåíàçîëûí êðåì, òðèäåðì òîñîí ò¿ðõëýã¿¿äèéã ò¿ðõýæ õýðýãëýíý.

Äèñãèäðîçûí намарсын ¿åä:

• 380Ñ-èéí ìàðãàíöûí óóñìàëòàé âàííàä ãàð, õºëèéã 10-15 ìèíóò îð÷èì ä¿ðíý.

• Öýâð¿¿ã õàãàëæ àíèëèíû áóäàã ìåòèëåí õºõ, Êàñòåëëаíû øèíãýí, 2-5%-ийí ìàðãàíöûí óóñìàë ò¿ðõýõ ýì÷èëãýýã õèéíý.

• Êîðòèêîñòåðîèäòîé òîñûã ø¿¿ñ íàìäñàíû äàðàà õýðýãëýíý.¯¿íä: ñèíàôëàí, ôëóöèíàð, ëîðиíäåí À, Ñ, Ò, ïðåäíèçîëîí, ãèäðîêîðòèçîí, êîìáèäåðì ãýõ ìýò òîñíóóäûã 1-3 óäàà ºäºðò ò¿ðõýíý.

Â. Ôèçèê ýì÷èëãýý1. Ç¿¿ ýì÷èëãýý 2. Хэт ягаан туяагаар шарах эмчилгээ (ÓÂ×, ÓÔÎ) 3. Óëüòðàôîíîôåðåç (êîðòèêîñòåðîèäòîé) 4. Èíäóêòîòåðìè5. Áóêêè-эмчилгээ 6. Áàéãàëèéí ÿíç á¿ðèéí ðàøààí, øàâàð ýì÷èëãýýã õèéíý

Ã. Ýìíýë ç¿éí õýëáýð¿¿äèéí ¿åä îíöîëæ õèéõ ýì÷èëãýý

Æèíõýíý ýêçåì

• Õóðö ¿åä: Åðºíõèé ýì÷èëãýýòýé àäèë• Õóðöàâòàð áà àðõàã ¿åä: Ãèñòàãëîáóëèí 0.05-

0.1-0.25-0.4-0.6-0.8-1 ìë, 2 ìë õ¿ðòýë 2-3 õîíîã ºíæººä áóãàëãàíû ãàäíà àðüñàí äîòîð 8 öýãò òàðèíà. Íýã öýãò 0.25 ìë-ýýñ èõã¿éãýýð òàðèíà. 1-3 ñàðûí äàðàà äàâòàí òàðüæ áîëíî.




Õàæèðàñò ýêçåì

• Ðèáîôëàâèí 0.005 ã õîíîãò• Âèòàìèí Â

6 – 10-15 ìã êóðñýýð òàðèõ, ¹10-20

• Âèòàìèí Â15

- 0.05 ã ºäºðò 2-3 óäàà óóõ • Òîëãîéí ¿ñòýé õýñãèéí ãîëîìòîíä òîñîí áîîëò

õèéæ òàâûã íü óíàãààí, äàðàà íü 5%-ийн õ¿õýð, 2%-ийн ñàëèöèëèéí õ¿÷ëèéí òîñ ò¿ðõýíý

• Õàã, õàæèðаñ áàãàñãàõ øàìïóíü õýðýãëýõ (T-gel, Фридерм)

Íÿíãèéí ýêçåì

• Àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý õèéíý. Àíòèáèîòèê ìýäðýã ÷àíàð үçнý.

• Øèìýã÷èéí, íÿíãèéí ýñðýã ¿éë÷èëãýýòýé òîñ, õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ óóñìàë, àíèëèíû áóäàã ãýõ ìýò ¿ð ä¿íòýé. ¯¿íä: Âèëüêèíñîíû òîñ, öàéðûí èñëèéí òîñ áîëîí çóóðìàã, Êàñòåëëàíû øèíãýí, ìåòèëåí õºõ, áðèлëèàíò íîãîîí ò¿ðõýõ

Õ¿¿õäèéíýêçåì

• Õîîëíû äýãëýì: ýõ áà õ¿¿õäèéí • Ýìçýãøèë áóóðóóëàõ ýì• Ýóáèîòèêóóä: áèôèäóìáàêòåðèí,

ëàêòîáàêòеðèí, áàêòèñóáòèë

Íàðíû намарс

• Хумхайн ýñðýã áýëäìýë óóëãàõ: Äåëàãèë 0.25 г, хëîðоõèí 0.2 г ºäºðò 2 óäàà 5 õîíîã óóëãààä 3 õîíîã çàâñàðëààä 5 õîíîã äàõèí óóëãàõ ìàÿãààð 3–5 ìº÷ëºã óóëãàíà. Êóðñ: 15-20 г

• Âèòàìèí áóþó àìèí äýì ýì÷èëãýý: Âèòàìèí Â12

200-500 ãàììà ºäºðò áà ºíæººä 1 óäàà áóë÷èíä òàðèõ, ¹10, âèòàìèí Ñ 0.03–0.05 г, íèêîòèíû õ¿÷èë 0.1 г ºäºðò 1 øàõìàëààð 3 óäàà óóõ, 1- 1.5 ñàð.

• Âèòàìèí Å, ìåòèîíèí, òåîíèêîëèéã õîñëóóëàí õýðýãëýâýë ¿ð ä¿íòýé.

Âèòàìèí Å 100 ìã ºíæººä óóõ, ìåòèîíèí 0.25 г-ààð 3 óäàà ºíæººä óóõ áà òåîíèêîëèéã 0.15 г-ààð 3 óäàà óóõ.

• Ãèäðîêàðáîíàò íàòðè, êàðáîëåí óóõ.• Íàðíààñ õàìãààëàõ òîñíóóäûã ò¿ðõýíý.




8. ÀÒÎÏÈÊ ÄÅÐÌÀÒÈÒ

Òîäîðõîéëîëò

Îëîí øàëòãààíòàé, àðõàã äàõèëòàò ÿâöòàé, ýìãýã ººð÷ëºëòòýé äàðõëàëûí õàðèó óðâàë áîëîí ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã íü óëèðëын чанартай, íàñíû ¿å÷ëýëýýð îëîí øèíæ òýìäãýýð èëýðäýã àðüñíû çàãàòíààò ºâ÷èí þì. ªºðººð õýëáýë, õàðøèë, õàëäâàð, óäàìøëûí øàëòãààíòàé àðõàã äàõèëòàò ÿâöòàé, áàãà íàñíû õ¿¿õäýä ýìíýë ç¿éí õóðö ¿åä óëàéëò, ã¿âäð¿¿, öýâð¿¿íöýð¿¿ä ãîëäóó í¿¿ðýýð íü òóóðäàã, àðõàã ¿åä øèðøèë ¿¿ñäýã, öààøäàà ºâ÷íèé ÿíç á¿ðèéí øàòàíä ìº÷äèéí íóãàëàã÷ ãàäàðãóó, õ¿ç¿¿, í¿¿ðýíä òóóðàëò ãàðäàã çàãàòíààò ºâ÷èí þì.

Àíãèëàë

Ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã èëðýõ ¿å øàòààð íü:• Áàãà íàñíû õ¿¿õäèéí намарс - 2 ñàð – 2 íàñ

õ¿ðòýë• Õ¿¿õäèéí намарс - 2-12 íàñàíä• ªñâºð íàñíû õ¿¿õäèéí áà íàñàíä õ¿ðýã÷äèéí

намарс - 12-20 íàñ Ýìíýë ç¿éí õýëáýð¿¿ä:

• Óëàéðàëò – ãóóæèëòàò õýëáýð

• Øèðøèëòýé óëàéðàë – ãóóæèëòàò õýëáýð

• Øèðøèëò õýëáýð

• Ïðóðèãèíîç (ìààãóó ìàÿãèéí õýëáýð)Îíîøëîãîî1. Àñóóìæ

Íàñ • ªâ÷èí àíõ õýäýí íàñàíä ýõýëñýí, õýäýí æèë ¿ðãýëæèëæ áàéãàà, îäîî

õýäýí íàñòàé ãýõ ìýò Óäàìøëûí áàéäàë

• Óäàìøëûí óðüäàë áàéäàë, ýöýã, ýõ îéð òºðëèéí õ¿ì¿¿ñ, ãýð á¿ëèéí àëü íýã ãèø¿¿í õàðøëûí óæèã àñóóìæòàé áàéõ

• Ýõ æèðýìñýí ¿åäýý õîðäëîãîòîé áàéñàí ýñýõ, ºâ÷èëñºí ºâ÷èíÎð÷èí íºõöºë

• Ãýð îðíû îð÷èí, íºõöºë – õóóðàéøèëòàé, òîîñ øîðîî èõòýé ýñýõ, õàòóó øèð¿¿í äààâóóãààð õèéñýí õóâöàñ, òàñàëãààíû óðãàìàë, öàãààí õýðýãëýë, ¿ñëýã, íèéëýã, ºäºí äýðí¿¿äòýé ýñýõ

• Öàã àãààðûí õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä - өâëèéí öàãò ºâ÷èí äàõèëò ºãäºã ýñýõ • Ãýðèéí òýæýýâýð àìüòàí, çàãàñ òýæýýäýã ýñýõ

Ýðõòýí òîãòîëöîîíû áàéäàë • Òºâ ìýäðýëèéí тогтолцооны ººð÷ëºëò – íîéð, õýò à÷ààëàëòàé




àæèëëàäàã ýñýõ, àéõ, ò¿ãøèõ, ñýòãýë ñàíààíû òààã¿é áàéäàë• Äîòîîä ø¿¿ðëèéí áóë÷èðõàéí – áîäèñûí ñîëèëöîîíû ººð÷ëºëò – õýò

òàðãàëàëò • Õàëäâàð õàðøëûí õ¿÷èí ç¿éë¿¿ä – ñòàôèëîêîêê, ñòðåïòîêîêê,

ìººãºíöðèéí õàëäâàð, ýìèéí áýëäìýë, àõóéí õàðøèë òºð¿¿ëýã÷¿¿ä, õàðøèë òºð¿¿ëýõ¿éö õîîë õ¿íñíèé ç¿éë áàéãàà ýñýõ

• Áèåèéí åðºíõèé ÷àäàâõ, áèå áÿëäðûí õºãæèë, ºñºëò õýâèéí ÿâàãäàæ áàéñàí ýñýõ

• Õîîë áîëîâñðóóëàõ òîãòîëöîîíû ýìãýã (ýëýã, öºñ, íîéð áóë÷èðõàé, õîäîîä, ãýäýñíèé ºâ÷í¿¿ä), ôåðìåíòèéí äóòàãäàë, áàéãàà ýñýõèéã àñóóíà.

2. Эмнэл зүйн ¿çëýã, øèíæ òýìäýã ¯çëýãèéã òîëãîéíîîñ õºë õ¿ðòýë ãýñýí ä¿ðìèéã áàðèìòëàí í¿öãýí áèåíèé ¿çëýã õèéíý. 3 ¿å øàòòàé ÿâàãääàã.

¯å øàò Øèíæ òýìäýã

1. Áàãà íàñíû õ¿¿õäèéí намарс - 2 ñàð – 2 íàñ õ¿ðòýë.

Ýíý ¿åä í¿¿ð, òîëãîé, õ¿ç¿¿, ìº÷äèéí ãàäíà ãàäàðãóóä òóóðàëò ãàðäàã. Òóóðàëò òàðõìàë áàéíà.

2. Õ¿¿õäèéí намарс – 2-12 íàñ õ¿ðòýë

Áàãà íàñíû õ¿¿õäèéí намарсын ¿ðãýëæëýë áîëîí ãàðäàã. Ýíý ¿åä àðüñíû ãýìòýë íü áàéðøìàë õýñýã ãàçðûí øèíæ ÷àíàðòàé áà øèðøñýí, áàãà çýðýã ø¿¿äýñòýé, íóãàëàã÷ ãàäàðãóóä èõýâ÷ëýí (òîëãîé, òàõèì, áóãóé, øàãàéãààð) òóóðàëò ãàðäàã. Ìààæäàñ èõ áàéíà. Çàðèìäàà 2-3 íàñàíä ºâ÷èí ººðºº àÿíäàà àðèëäàã.

3. ªñâºð íàñíû õ¿¿õäèéí áà íàñàíä õ¿ðýã÷äèéí намарс - 12-20 íàñ.

Ýíý íü õ¿¿õäèéí намарсын ¿ðãýëæëýë áîëäîã. Ýíý ¿åä øèðøèë òîä èëýðäýã. Ìº÷äèéí íóãàëàã÷ õýñã¿¿äýä: ãàðûí ñàðâóó, í¿¿ð, í¿ä, àìíû ýðãýí òîéðîíä õóóðàé, øèðøñýí õºðçºíã¿¿ä ¿¿ñäýã. Ìºí óðóóëûí óëààí õýñýã (àòîïèê õåéëèò) áóãóéí äîòîð òàë, äóõààð ãàðäàã.




ßâöÀðõàã ÿâöòàé. Çóíû óëèðàëä ñàéæèðäàã. Äàõèëò ºãäºã.

Òóóðàëòûí áàéðëàëÃàðûí ñàðâóó, ìº÷äèéí íóãàëàã÷ õýñã¿¿ä, õ¿ç¿¿, í¿¿ð

Çîâèóð Ìàø õ¿÷òýé çàãàòíàíà. Íîéðîíä ìóó, ñýòãýë ñàíàà òàéâàí áóñ, öî÷ðîìòãîé áàéíà.

Îíöëîã øèíæ òýìäã¿¿ä Òóóðàëò òàðõìàë: õàéðñ, óëàéëò, îëîí òîîíû ìààæäàñ, ã¿âäð¿¿, øèðøèëòýé áàéíà.

- Àíõíû ÿçãóóð ýä íü ñààðàëäóó ã¿âäð¿¿нүүä - Ãýìòñýí àðüñ õýò íºñººæäºã - Àðüñ õàòóóð÷, áàãà çýðýã ÿëòñàí ãóóæèëò àæèãëàãäàíà - Ñóãà, öàâü, òàõèìûí íóãàëààñóóäàä íýâ÷äýñèéí øóãàìàí õàãàðõàéíóóä

¿¿ñäýã.- Öàãààí äåðìîãðàôèçì- Ïèëîìîòîðíûé ðåôëåêñ èëýðíý

Àòîïèê õàì øèíæ Àðüñíû ¿ðýâñýë, ãóóðñàí õîîëîéí áàãòðàà, õàðøëûí íàðìàéòàñ, í¿äíèé ñàëñòûí ¿ðýâñýë, óðóóëûí óëààíû ¿ðýâñýë

Àäèññîíèçìûí øèíæ òýìäýã

• Ãèïîêîðòèöèçì – áººðíèé äýýä áóë÷èðõàéí äààâàð áàãàñàõ

• Ãèïîòîíèÿ – äàðàëò áóóðàõ • Ãèïîãëèêåìèÿ- öóñàí äàõü ñàõаðûí õýìæýý

áàãàñàõ• Õºäºëãººí ñóëðàõ, áàãàñàõ • Àñòåíèçàöèÿ (èõ ÿäðàõ, ñóëðàõ)• Õýò íºñººæèëò (õëîàçì, íºñººæèëò)• Áèåèéí æèí áóóðàõ, õîíîãèéí øýýñíèé

ãàðàëò áàãàñàõ• Бåíüå –Ìîðãàíû çóðâàñóóä (äîîä çîâõèíä

үð÷ëýý ¿¿ñýõ)• Óëàéëò –

ãóóæèëòàò õýëáýð • Øèðøèëòýé

óëàéëò – ãóóæèëòàò õýëáýð

• Øèðøèëò õýëáýð

• Ïðóðèãèíîç (ìààãóó ìàÿãèéí õýëáýð)

Ýìíýë ç¿éí õýëáýð¿¿äèéí ¿åä èëðýõ øèíæ òýìäã¿¿ä:

• Óëàéëò, ãóóæèëò, æèæèã ã¿âäð¿¿, öýâð¿¿íöýð¿¿ä, çóëãàðõàéíóóäòàé

• Øèðøñýí ãîëîìòóóäòàé• Õàâàíòàé, íýâ÷äýñòýé, çóëãà ìààæñàí

ãîëîìòòîé, ã¿âäð¿¿äòýé, èäýýò òóóðàëòóóäòàé

• Òóíãàëãèéí áóë÷èðõàéíóóä òîìîðñîí, óëàéðàë ºã÷ áîëíî

• Èéëäýñëýã õàòóó ã¿âäð¿¿äòýé, àðüñ øèðøñýí, ã¿í çóëãàëæ ìààæñàí, ñîðâèóäòàé




Õ¿íäðýë1. Àðüñíû èäýýò ºâ÷èí2. Ýêçåìàòèçàöè 3. Óëàéðàë, Ò ýñèéí ëèìôîìà

3. Õîëáîãäîõ øèíæèëãýýãýýð èëðýõ ººð÷ëºëò Øèíæèëãýýí¿¿ä ªºð÷ëºëò¿¿ä

1. Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý

Ýîçèíîôèëèéí õýìæýý èõñýõ, öàãààí ýñèéí òîî îëøðîõ, эðèòðîöèòûí òóíàõ õóðä áóóðàõ

2. Øýýñíèé øèíæèëãýý 17 îêñèêåòîñòåðîиä áàãàñàõ3. Äàðõëàë ñóäëàëûí øèíæèëãýý

Ò ëèìôîöèò áóóðàõ, Ig M, A áóóðàõ, Ig G, E èõñýõ

4. Õàðøëûí ñîðèë

• Àðüñ øàëáàëàõ ñîðèë òàâèõ - ñêàðèôèêàöèîííûé òåñò (Prick test) ýåðýã ãàðàõ

• Áèãí¿¿ðýí ñîðèë – àïïëèêàöèîííàÿ ïðîáà (ýïèêóòàííûå patch-test)

• Äóñëàí ñîðèë• Ñîðèëòûí õîîë ºãºõ

5. Áèîõèìèéí øèíæèëãýý

• Óóðãèéí á¿ëã¿¿ä, òýäãýýðèéí õàðüöàà àëäàãäàõ, ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãààíû õÿìðàëûí øèíæ, ñàõàð, ¿ëäýãäýë àçîòûí õýìæýý èõñýõ, áè÷èë ýëåìåíò¿¿ä áàãàñàõ

! Àíõààðàõ ç¿éë: 1. Ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã òîä èëýðñýí ¿åä óã ñîðèëûã òàâüæ áîëîõã¿é 2. Ñîðèëûí óóñìàëûí õ¿÷èíòýé áàéõ õóãàöàà, àëëåðãåíû íýðèéã õàðàõ 3. Áýëòãýõ á¿õ ÿâöàä ìàòåðèàëóóä àðèóí áàéõ ¸ñòîé 4. Ç¿¿ã 1 ìì - ýýñ ã¿í õàòãàæ áîëîõã¿é. Нýã ºâ÷òºíä õýðýãëýñýí ç¿¿ã äàõèí ººð ºâ÷òºíä õýðýãëýæ áîëîõã¿é. 5. Õýðýâ 10 ìèíóòààñ ºìíº 10 ìì-ýýñ äýýø ã¿âäð¿¿ ¿¿ñâýë çºâõºí òóõàéí àëëåðãåíû óóñìàëûã òýð õýñýãò íü àð÷èæ àâàõ õýðýãòýé. 6. Àðüñ øàëáàëàõ ñîðèëûí ¿åä åðºíõèé óðâàë áàðàã èëýðäýãã¿é. Õýðýâ åðºíõèé óðâàë èëýðñýí ¿åä ÿàðàëòàé àðãà õýìæýý àâàõ ýì, òàðèà, ç¿¿, òàðèóð áýëýí áàéõ õýðýãòýé.

ßëãàх îíîøëîãîî

1. Àðõàã íàìàðñ

• Îëîí òºðëèéí ÿçãóóð ýä¿¿ä òóóðíà• Äåðìîãðàôèçì óëààí• Намарсын õóðö äàõèëòûí ¿åä íîéòîí ¿å,

öýâð¿¿íöýð¿¿ä, ã¿âäð¿¿ä òóóðíà

2. Õàðøëûí ãàðàëòàé àðüñíû ¿ðýâñýë

• Намарсын øèíæ (-)• Îëîí òºðëèéí ÿçãóóð ýä¿¿ä (óëàéëò, ã¿âäð¿¿,

öýâð¿¿íöýð, öýâð¿¿, øàëáàðõàé, õàéðñ) ãàðíà• Ýõíèé ¿åä öî÷ðóóë ¿éë÷èëñýí òýð õýñýãò ¿ðýâñýë

ÿâàãäàíà. Õàðøèë òºð¿¿ëýã÷èéí ¿éë÷ëýë àðèëñаíû äàðàà àëãà áîëíî.

• Õàðøèë òºð¿¿ëýã÷ äàõèí ¿éë÷èëñíèé äàðàà äàõèëò ºãäºã




3. Ìººãºí õýëáýðèéí ìèêîç

• 40-ººñ äýýø íàñíû õ¿ì¿¿ñò òîõèîëäîíî• Àðüñ õàâàãíàæ óëàéñàí, óëààí ÿãààí ºíãºòýé,

íýâ÷äýñòýé çóçààðñàí áàéíà• ¯ñ óíàæ, öººðíº • Çàõûí òóíãàëãèéí áóë÷èðõàéíóóä òîìîðíо• Áàéíãà õ¿÷òýé çàãàòíàíà • Ïîòðиåãèéí áóãëàà ýä ýñèéí øèíæèëãýýíä

èëýðíý

4. Ìààæóóð

• Õ¿÷òýé çàãàòíàà• Íîéðã¿éäýë, ñýòãýë ñàíààíû òàâã¿é áàéäàë,

“ãàçðûí çóðãàí” õýë • Óëàéëò, ãóóæèëò, ã¿âäð¿¿ò öýâð¿¿íöýð, áýëöð¿¿ò

òîëáîí òóóðàëòóóä, èéëäýñëýã òàâ, ìààæäàñ, øàëáàðõàé

• Ñóäñàí òîëáîòîé æèæèãõýí áýëöð¿¿í¿¿ä • Òóíãàëãèéí çàíãèëàà òîìîðíî • Тууралт мº÷äèéí òýíèéëãýã÷ ãàäàðãóóä áàéðëàíà • Óëíû áà õýâëèéí ðåôëåêñ (-)

5. Õàâòãàé óëààí ¿ëä

• “Óиêõåìèéí òîðíû” øèíæ• Ã¿âäð¿¿ä íü ãÿëàëçñàí îëîí ºíöºãò õýëáýðòýé, òóñ

òóñäàà áàéðëàñàí áàéíà• “Ëàêòñàí ìýò õóìñ”- íû øèíæ • Ñàëñò á¿ðõ¿¿ë äýýð øàëáàðõàé, øàðõ ãàðíà• Êåáíåðèéí øèíæ

6. Õàìóó• Àðäè-Ãîð÷àêîâын шинж• Õîñ öóñàí òàâ á¿õèé ã¿âäð¿¿, íºñººò òîëáî ãàðíà• Øºíº èõ çàãàòíàíà

7. ×îíîí õºðâºñ

• Áýëöð¿¿í¿¿ä òóóðíà • Çàãàòíàх (õ¿÷òýé), õîðñîæ ÷èíýðýõ. Õóðö ¿åä

áàðààí ÿãààí ºíãèéí õºõºâòºð òóÿàòàé áýëöð¿¿ò òóóðàëò ãýíýò ãàð÷ 1-2 öàãààñ õýäýí ºäðèéí äàðàà àëãà áîëäîã. Õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìын õÿìðàл, ºòãºí õàòàõ, ñóóëãàõ, îãèóëàõ, áººëæèõ. Óëààí áýëöð¿¿ò äåðìîãðàôèçì, õàëóóðàõ (êðàïèâíàÿ ëèõîðàäêà) øèíæ èëýðíý.

Ýì÷èëãýý

1. Åðºíõèé ýì÷èëãýý:

Õîðäëîãî òàéëàõ ýì÷èëãýý

• Ïîëèâèäîí + íàòðè õëîðèä + êàëüöè õëîðèä + ìàãíè õëîðèä + íàòðè ãèäðîêîðáîíàò 200-400 ìë-èéã ñóäñààð 1 ìèíóòàíä 40-60 äóñëààð, äîëîî õîíîãò 2-3 óäàà òàðèíà. Êóðñ: 4-7.

• Íàòðè õëîðèäûí 0.9%-èéí óóñìàë 200-400 ìë-èéã ñóäñààð äîëîî õîíîãò 2-3 óäàà òàðèíà. Êóðñ: 4-7.

• Öýâýðëýõ áóðãóé òàâèõ




Ýìçýãøèë áóóðóóëàõ áýëäìýë¿¿ä

• Íàòðè òèîñóëüôàò 30%-èéí 5-10 ìë-ûã ñóäñàíä ààæìààð ºäºð á¿ð áóþó ºíæººä, 10-15 óäàà òàðèíà.

• Ìàãíè ñóëüôàò 25%-èéí 5-10 ìë-ûã áóë÷èíä ºäºð á¿ð áóþó ºíæººä 10-15 óäàà òàðèíà.

• Êàëüöè ãëþêîíàò 10%-ийн 5-10 ìë-èéã ñóäñààð ºäºð á¿ð буюу ºíæººä 10-15 óäàà òàðèíà. Ýäãýýð ýì¿¿äèéí àëü íýãèéã õýðýãëýíý.

“Êàëüöèéí áýëäìýëèéã ø¿¿äýñ èõòýé ¿åä õýðýãëýõ áà äåðìîãðàôèçì öàãààí ãàðàõ ¿åä õýðýãëýõèéã õÿçãààðëàíà”.

Ãèñòàìèíû ýñðýã áýëäìýë¿¿ä

• Ëîðàòàäèí 0.01 ã-ûã ºäºðò 1 óäàà ýñâýë ýáàñòèí 1 øàõìàëààð ºäºðò 1 óäàà ýñâýë ôåêñîôåíàäèí 180 ìã-ûã ºäºðò 1 óäàà, íèéò 3-5 äîëîî õîíîã óóõ áà 10 õîíîã çàâñàðëààä äàõèí õýðýãëýíý.

Íîéð ìóó, øºíº èõ çàãàòíàäàã, ñýòãýë òàéâàí áóñ ¿åä òàéâøðóóëàõ, íîéðñóóëàõ ¿éë÷èëãýýòýé ãèñòàìèíû ýñðýã áýëäìýë¿¿äèéã òàðèàãààð õýðýãëýíý. ¯¿íä:

• Äèôåíãèäðàìèí 1%, õëîðîïèðàìèí 2%, êëåìàñòèí 0.1%-èéí óóñìàëûã 1-2 ìë îðîéä áóë÷èíä òàðèíà, 10-15 óäàà.

Òàéâøðóóëàõ çîðèëãîîð

• Âàëåðèàí 20-30 äóñëûã õîîëíû äàðàà 30 ìèíóò áîëîîä ºäºðò 2-3 óäàà уух

• Ôåíîáàðáèòàë + ýðãîòàìèí + хуруувчин цэцгийн àëêàëîèäын ханд 1 øàõìàëààð ºäºðò 1-2 óäàà óóх

• Îêñàçåïàì 0.01 ã ºäºðò 1-2 óäàà, íèòðàçåïàì 0.005 ã îðîéä 1 óäàà óóх

Ôåðìåíòèéí áýëäìýë¿¿ä

Ïàíêðåàòèí, ìåçèìôîðòå, ïåïñèí, àìèí õ¿÷èë 1 øèðõýãýýð ºäºðò 3 óäàà õîîëëîõ ¿åä óóх

Ýóáèîò-èêóóä

Áèôèäîáàêòåðèí, áèôèäóì õîîëíîîñ 30 ìèíóòûí ºìíº ºäºðò 3 óäàà, 5 òóíãààð 3-7 õîíîã óóх

Áººðíèé äýýä áóë÷èðõàéí ¿éë àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ

Àììîíèйн ãëèöèðèçèíàò 0.05-0.1 ã õîîëíîîñ 30 ìèíóòûí ºìíº ºäºðò 2-4 óäàà, 1-6 ñàð õýðýãëýíý.

Äàðõëàë ñàéæðóóëàõ áýëäìýë¿¿ä

• Òàêòèâèí 0.01%-ийн 1 ìë ºäºðò 1 óäàà тарих, 5-14 õîíîã

• Ìèåëîïèä 3 ìë-ààð ºíæººä òàðèíà • Òèìàëèí 10 ìã-ûã ºäºð á¿ð áóþó ºíæººä áóë÷èíä

òàðèíà




Õî¸ðäîã÷ õàëäâàðààð õ¿íäýðñýí òîõèîëäîëä

Òóõàéí õóâü õ¿íä òîõèðñîí àíòèáèîòèê ýì÷èëãýýã õèéíý. ¯¿íèé òóëä ñîðèë òàâèõ, àíòèáèîòèê ìýäðýã ÷àíàð ¿çíý.

Ôèçèê ýì÷èëãýý

ÏÓÂÀ ýì÷èëãýý 15-25 óäàà, ýëåêòðîñîí ýì÷èëãýý 10-15 óäàà.

2. Õýñýã ãàçðûí ýì÷èëãýý:

Óñ, ø¿¿ñ, ¿ðýâñýë èõòýé ¿åä

• Õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ óóñìàëààð øàâøëàãà òàâèõ, àíèëèíû áóäãóóä ò¿ðõýõ

• Êîðòèêîñòåðîèäûí òîñîí ò¿ðõýö¿¿ä õýðýãëýõ • Ïèìåêðîëèìóñ 1%-èéí êðåì. Ñòåðîèäûí áóñ

¿ðýâñëèéí ýñðýã ¿éë÷èëãýýòýé êðåì. ªäºðò 2 óäàà ãîëîìòîíä íèìãýí ò¿ðõýх.

• 2-5-5-10% íàôòàëàíû íåôòü àãóóëñàí ºòãºí òîñ êðåì ò¿ðõýх

Óñ, ø¿¿ñòýé, íÿíãèéí õàëäâàðààð õàëäâàðàãäñàí ¿åä

• Оêñèòåòðàöèêëèí + ãèäðîêîðòèçîíû àýðîçîëèéã ºäºðò 2-4 óäàà ø¿ðøèх

• Àíèëèíû áóäàã÷ áîäèñ ò¿ðõýх

Õ¿íä ÿâöòàé, ýì÷èëãýýíä ¿ð ä¿íã¿é ¿åä

Äàðõëàë äàðàíãóéëàõ áýëäìýë¿¿ä: öèêëîñïîðèí 2.5 ìã-ûã êã æèíä áîäîæ ýìíýë ç¿éí ¿ð ä¿í ºãòºë õýðýãëýæ, ààæìààð òóíã áóóðóóëàí õàñíà. Ýëýã, áººðíèé õÿìðàëòàé, öóñàí äàõü øýýñíèé õ¿÷èë, êàëèéí õýìæýý èõýññýí ºâ÷òºíä áîëãîîìæòîé õýðýãëýíý. Áýëäìýëèéã óóõààñ ºìíº áîëîí óóñíû äàðàà öóñàí äàõü êðåàòèíèíû õýìæýýã 7 õîíîãò 2 óäàà òîäîðõîéëíî.

3. Ôèçèê ýì÷èëãýý:1. Хэт ягаан туяагаар шарах (ÓÔÎ)2. Ç¿¿ ýì÷èëãýý3. ÏÓÂÀ ýì÷èëãýý4. Ðàøààí, øàâàð, óñàí ýì÷èëãýý

ÇºâëºãººÄýãëýì

• Îð÷èí íºõöëèéã çîõèöóóëàõ - аæèë áîëîí ãýðийí íºõöºëä õàðøèë òºð¿¿ëýã÷ áîäèñóóäûã õýðýãëýõã¿é áàéõ. ªäºð á¿ð ãýð, àëáàí òàñàëãààíäàà ÷èéãòýé öýâýðëýãýý õèéõ, ãýðèéí òýæýýìýë àìüòäûã ãýðòýý áàéëãàõã¿é áàéõ.

• Íèéëýã, ¿ñëýã íîîñîí ýäëýëèéã àëü áîëîõ õýðýãëýõã¿é áàéõ. Íèéëýã óãààëãûí íóíòàãóóäûã õýðýãëýõýýñ òàòãàëçàõ.

• Õîîëíû äýãëýì áàðèìòëàõ: õàðøèë áàãàòàé õîîë õýðýãëýíý. Õàëóóí íîãîî, öèòðóñûí òºðëèéí æèìñ, ñîãòóóðóóëàõ óíäàà, äàâñ, ºíäºã, õèàì, ñ¿¿, óëààí ëîîëü, øîêîëàä, í¿¿ðñ óñ èõòýé õîîë, öóóíû õ¿÷èë, ñàìàð, çàãàñ, çàãàñàí á¿òýýãäýõ¿¿í çýðãèéã õîîëîíäîî àëü áîëîõ áàãà õýðýãëýõ.




9.1 ГЭРЛИЙН ШАЛТГААНТ АРЬСНЫ ҮРЭВСЭЛТ ӨВЧНҮҮД- НАРНЫ МААЖУУР

Тодорхойлолт Àðõàã ÿâöòàé, óëèðëûí ÷àíàðòàé, нарны гэрлийн хэт халалтаас шалтгаалж ¿¿сэх өвчин. Èõýâ÷ëýí ýìýãòýé÷¿¿äýä òîõèîëääîã ºâ÷èí. Çàðèì òîõèîëäîëä ýíý ºâ÷íèé ¿åä ïîðôèðèí øýýñýíä èõñýõ, ººð íýã òîõèîëäîëä íèêîòèíû õ¿÷ëèéí äóòàãäàë, çàðèìäàà õîäîîäíû ø¿¿ñ áàéõã¿é áîëäîã ãýæ òîãòîîñîí.

Ýìíýë ç¿é

• Ихэвчлэн залуу ба дунд насны эмэгтэйчүүд өвчилдөг. Хавар зуны улиралд удаан хугацаагаар наранд байснаас болдог.

• Цàðàé íü çîâæ øàíàëñàí áàéäàëòàé, á¿ðýã áàéõ, í¿¿ðíèé àðüñ öî÷ðîìòãîé, çàðèìäàà íîéðã¿é áîëîõ, òîñ, õºëñ ÿëãàðàëò áàãàñäàã, ¿¿íòýé õîëáîîòîé àðüñ õóóðàéøèõ, óäààí ºâ÷èëñºí õ¿íä öàãààí çóð÷ëàà ¿¿ñäýã.

• Áèåèéí èë õýñã¿¿äýýð øèðøñýí æèæèã ã¿âäð¿¿ä, òîì çàíãèëàà ìàÿãèéí áîëîí öàãèðãàí, îëîí ä¿ðñò óëàéðëóóä, öýâð¿¿íöð¿¿ä òóóð÷, àðüñ óëàéæ õàâàãíàõ áà ìàø èõ çàãàòíàäàã.

• Çàðèì òîõèîëäîëä áýëöð¿¿, ãðàíóë¸ì, намарсын òóóðàëòóóäòàé èæèë òóóðàëòóóä òóóðíà.

• Í¿äíèé ñàëñòûí ¿ðýâñýë, óðóóëûí óëààí õýñãèéí ¿ðýâñýë èëýð÷ áîëíî. ªâ÷èí õóðöäàõ ¿åä áèåèéí äàëä ãàçðóóäààð тууралт ãàðäàã.

• Òóóðàëòûí îíöëîã íü óëàéñàí суурин äýýð óëààí ÿãààí ºíãèéí 0,2-1 ñì õýìæýýòýé ã¿âäð¿¿ä ãàðäàã. Òóñ òóñäàà áàéðëàñàí ã¿âäð¿¿ä õîîðîíäîî íèéëæ õºðçºí ¿¿ñãýäýã.

• Ýíý íü äèñê õýëáýðèéí óëààí ÷îíîí ÿðûí òóóðàëòòàé àäèëõàí áàéíà. Õ¿÷òýé ìààæñàíû óëìààñ öóñàðõàã ìààæäàñ, øóãàìàí çóðààñ á¿õèé òàâ ãàðíà.

• Намар, өвлийн улиралд тууралтууд нэмэгдэж гарах нь багасаж, аяндаа алга болно




Оношлогоо:

1. Асуумж 2. Эмнэл зүйн шинж тэмдэг 3. Эдийн шинжилгээ

Эмчилгээ:

• Хумхайн эсрэг бэлдмэлүүд: äåëàãèë 0,25 ã ºäºðò 2 óäàà 5 õîíîã óóëãàæ, 3 õîíîã çàâñàðëàí äàõèí 5 õîíîã óóëãàõ çàìààð 3 ìº÷ëºã óóх

• Гистамины эсрэг бэлдмэлүүд: кларитин, кестин, зиртек, телфаст өдөрт 1 ширхэгийг уух

• Íèêîòèíû õ¿÷èë 0,1 г өдөрт 3 óäàà óóõ эсвэл ксантинол никотинат эсвэл теоникол 1 г өдөрт 3 удаа уух

• Àëüôà òîêîôåðîë 100 ìã-ààð ºíæººä, ìåòиîíèí 0,25 г өдөрт 3 удаа, ºíæººä óóõ

• Нарнаас хамгаалæ том саравчтай малгай ºìñºõ, нарнаас хамгаалах нүдний шил ç¿¿õ, нарны хаалт õýрэглэх.

9.2 ГЭРЛИЙН ШАЛТГААНТАЙ АРЬСНЫ ҮРЭВСЭЛ

Òîäîðõîéëîëò Íàðíû ãýðýë áóþó õýò ÿãààí òóÿà, ðåíòãåí òóÿà çýðãýýñ áîëæ àðüñ ¿ðýâñýõèéã ãýðëýýñ øàëòãààëàõ àðüñíû ¿ðýâñýë ãýíý. Ýíý ¿ðýâñëèéí ¿åä ãýðëèéí íºëºº àðüñàíä ¿éë÷èëñíýýñ õîéø òîäîðõîé õóãàöàà ºíãºðñíèé äàðàà ºâ÷íèé øèíæ òýìäýã èëýðäýã. ¯¿ãýýðýý ò¿ëýãäýëòýýñ ÿëãààòàé.

Àíãèëàë ßâöààð íü:

• Хурц

• Хурцавтар

Ýìíýë ç¿é

Ãýðëèéí øàëòãààíòàé õóðö ¿ðýâñýë 3 ¿å øàòààð ÿâàãäàíà:

I ¿å áóþó óëàéðàëòûí ¿å

Íýã óäààãèéí ãýðýëä øàðàãäàæ ò¿ëýãäñýíèé äàðàà àðüñ óëàéæ, õîðñîæ, çàãàòíàíà. Ýäãýðñíèé äàðàà õ¿ðýí òîëáî ¿ëäýíý. Òîëáî ààæиì àðèëíà.




II ¿å áóþó öýâð¿¿òýëòèéí ¿å

Ãýðýëä ò¿ëýãäñýíýýñ õîéø 7 õîíîãèéí äàðàà õîðñîæ, çàãàòíààä ÿíç á¿ðèéí õýìæýýòýé öýâð¿¿ ¿¿ñ÷, çóëãàðõàé áèé áîëíî. Ýíý íü ààæèìäàà òàâøèæ ýäãýðýõ áà çàðèìäàà ñîðâè ¿ëäýíý.

III ¿å áóþó ÿðøèë ¿¿ñýõ

Àðüñ ò¿ëýãäñýíýýñ õîéø óëàéæ, íýâ÷äýñ, öýâð¿¿, çóëãàðõàé ¿¿ñ÷, óäàëã¿é òýð îð÷èíäîî ¿õæèë áîëæ ÿðøèíà. ªâäºëò èõòýé áàéíà. Íàðàíä óäààí áàéæ, ñàëõèíä ãàíäàæ, õàëóóí íºõöºëä îëîí æèë àæèëëàñíààñ çàðèì õ¿íèé àðüñ øèðøèæ çóçààð÷ íºñºº ñóóæ , áýëöð¿¿, ã¿âäð¿¿, çàíãèëàà ¿¿ñ÷, óñ ø¿¿ñ ãàðíà. Òýð íü çàãàòíàæ çóëãàðààä öóñàðõàã òàâ ñóóíà. Èéì òîõèîëäîëä íàìàðñ ãýíý.

Îíîøëîãîî

1. Àñóóìæ

2. Ýìíýë ç¿éí øèíæ òýìäýã

3. Øèíæèëãýý. Ýäèéí øèíæèëãýý: аêàíòîç, ñïîíãèîç, ëåéêîöèò ýñèéí íýâ÷äýñ èëýðíý.


Өвчний нэр Ялгах шинжүүд

Óëààí ÷îíîí ÿð

Ихэвчлэн нүүрэнд ягаан-улаан өнгийн хавантай толбо үүснэ, аажим хатуурч, жижиг саарал өнгийн хайрсаар хучигдана. Хайрс нягт суусан байдаг учир хуулахад хэцүү. Хайрсыг авахад жижиг өргөстэй, энэ нь үсний уутанцарт гүн суусан байна. Хуулахад их өвдөлт өгдөг (Бенье-Мещерскийн шинж)

ÑàðêîèäîçИхэвчлэн эмэгтэйчүүд өвчилдөг. Хатуувтар, хавтгай хэлбэртэй зангилаа гарна. Ойр орчмын эрүүл арьснаас тод хязгаарлагдсан. Гөлгөр гадаргуутай, янз бүрийн өнгөтэй байж болно: ягаан-цэнхэрээс хүрэн улаан өнгө хүртэл.

Ýîçèíîôèëûí ãðàíóë¸ì

3 хэлбэрээр тохиолддог: нэвчдэст-шалбархайт хэлбэр – шулуун гэдэсний амсар орчим байрлана. Голомтот нэвчдэст хэлбэр – нүүр, биеийн бусад хэсэгт байрлана. Арьсан доорх – 3 см хүртэл диаметр хэмжээтэй зангилаа арьсан доорх өөхөн эдэд байрладаг. Зангилаа нь хөдөлгөөнтэй, эмзэглэлгүй, арьс өөрчлөгдөөгүй байна. Өгзөг, гуя болон биеийн бусад хэсэгт байрлана.




Ýðèòðîïî-эòиíы ïðîòîïîðôèðè

Наранд илүү өртөмтгий газар жижиг цэврүүнцрүүд үүснэ. Цэврүүнцрийн оронд жижиг сорв, гиалины хуримтлал үүснэ.

Ýì÷èëãýý

• Õèíèíû òºðëèéí ýìèéí áîäèñóóä õóìõààí ýñðýã áýëäìýë áîëîõ äåëàãèë 0,25 ã ºäºðò 2 óäàà 5 õîíîã óóëãàæ, 3 õîíîã çàâñàðëàí äàõèí 5 õîíîã óóëãàõ çàìààð 3 ìº÷ëºã óóõ

• Íèêîòèíû õ¿÷èë 0,1ãð ºäºðò 3 óäàà óóõ. Àëüôà òîêîôåðîë 100 ìã-ààð ºíæººä , ìåòèîíèí 0,25 ãð ºäºðò 3 óäàà, ºíæººä óóõ

• Õóðö ¿åä: ãàäóóð øàâøëàãà õèéõ. Ðåçîðöèíû 1-2%-èéí óóñìàë, àìèäîïèðèíû 1-2%-èéí óóñìàë çýðãýýð øàâøëàãà, дааврын òîñîí ò¿ðõëýã ò¿ðõýõ. Íàðíààñ õàìãààëàõ òîñ ò¿ðõýõ

10. АРЬСНЫ ХОЖУУ ҮЕИЙН ÏОРФИРИ

Тодорхойлолт Эëýã õîðäóóëàõ áîäèñ, эмийн бэлдмэлүүд (õ¿íä ìåòàëëûí äàâñíóóä, хүнцэл, сүрьеэгийн эсрэг бэлдмэл, тайвшруулах эм, эстроген, жирэмслэлтээс хамгаалах бэлдмэл, пиридоксин, хлорохин, тетрациклин, фуросемид, дапсон, төмөр, напроксен, цитостатик) их хэрэглэдэг хүмүүст èõýâ÷ëýí òîõèîëääîã, порфирины солилцоо алдагдсан генодерматозын бүлгийн өвчин.

Ангилал Анхдагч голомт хаана байрлаж байгаагаас хамаарч:

• Эритропоэтины (төрөлхийн эритропоэтины порфири, эритропоэтины протопорфири)

• Элэгний (арьсны хожуу үеийн порфири)

• Элэг эритропоэтины

Ýìíýë ç¿é

Èõýâ÷ëýí 30-50 íàñíû ýð÷¿¿ä ºâ÷èëäºã. Àðõè÷èí, ýëýãíèé àðõàã ¿ðýâñýëòýé õ¿ì¿¿ñò òîõèîëäîõ íü ýëáýã.

• Áèåèéí èë õýñýã í¿¿ð, õ¿ç¿¿, ÷èõíèé äýëáýý, ãàðûí ñàðâóóíû àð òàëûí àðüñ íàðàíä õýò ìýäðýã áîëæ àìàðõàí øàëáàð÷ ãýìòäýã.




• Íàðíû òóÿà, ãýìòëèéí óëìààñ àðüñàí äýýð òóíãàëàã øèíãýí á¿õèé ÿíç á¿ðèéí õýìæýýòýé öýâð¿¿í¿¿ä ãàðäàã.Öýâð¿¿ õàãàðñíû äàðàà øàëáàðõàé ¿¿ñ÷, óäàëã¿é öóñàðõàã òàâààð õó÷èãääàã.

• Òàâ õîâõîðñíû äàðàà õºõºëáºð òóÿàòàé íºñººæñºí ºíãºö ñîðâè ¿¿ñäýã áà õýäýí ºäºð, õýäýí ñàðûí äàðàà íºñºº íü àðèëäàã.

• Àðüñàí äýýð öýâð¿¿, øàëáàðõàé, çóëãàðõàé, öóñàðõàã òàâ, öàéâàð áà õºõºëáºð òóÿàòàé íºñººæèëò, æèæèã ñîðâèíóóä áèé áîëæ, àðüñíû õýñýã ãàçàð çóçààð÷ õàòóóðñíû óëìààñ àëàã öîîõîð, õàð ñààðàë, óëààí õ¿ðýí áîëäîã.

• Æèãä áóñ íºñººæèæ, õàòèíãàðøñàí àðüñàí äýýð äóãóé öàéâàð 1-5 ìì äèàìåòðòýé óéëàíõàé ãàðäàã.

• ªâ÷òýé õ¿ì¿¿ñ õýò ¿ñýðõýã áîëæ, õóìñ ººð÷ëºãäºõ, ÿëàíãóÿà í¿¿ðíèé àðüñ íü õàòóóð÷ çóçààðàí, àðüñ õàòóóðàõ (ñêëåðîäåðì) ºâ÷íèé ¿å äýõü ººð÷ëºëòòýé àäèëõàí áîëäîã (ñêëåðîäåðìîïîäîáíàÿ ôîðìà).

• Ñêëåðîäåðì, àðüñ àëàãëàõ ºâ÷èíòýé àäèëõàí øèíæ òýìäýã àæèãëàãääàã (ñêëåðîâèòèëèãîèäíàÿ ôîðìà).

• Í¿äíèé ýâýðëýã ñàëñò á¿ðõýâ÷ ¿ðýâñýí íèìãýí õàëüñòàé öýâð¿¿íöýð ¿¿ñ÷, ñàëñò á¿ðõýâ÷ áóëèíãàðòàæ á¿äãýðäýã, 40%-ä íü í¿äíèé ñàëñò á¿ðõýâ÷ íºñººæèæ, í¿äíèé ¸ðîîëûí âåí ºðãºñäºã.

• Õàðààíû ìýäðýëèéí äèñê íü ¿ðýâñýæ, ñîíñãîëûí ìýäðýëèéí ¿ðýâñýë, àìüñãàëûí äýýä çàìûí, ÷èõ õàìàð õîîëîéí ýðõòíèé ñàëñò á¿ðõýâ÷ õóóðàéøäàã.

• ªâ÷èí õóðöäàõ ¿åä ãîëîìòîíä øèíý òóóðàëò ãàð÷, àðüñ õîðñîæ, çàãàòíàíà.

• Ïîëèíåâðèòèéí õàì øèíæ èëýðíý.

• Ç¿ðõ ñóäàñíû ýðõòýí òîãòîëöîî áà õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìûí ýðõòýí òîãòîëöîîíû ýìãýã ººð÷ëºëò èëýðíý.




Îíîøëîãîî

1. Àñóóìæ: óëèðëûí ÷àíàð, àðüñíû ãýìòëèéí áàéäàë, ºâ÷èí õóðöäàõ ¿åä øýýñ õàðëàõ

2. Ýìíýëç¿éí øèíæ òýìäýã

3. Øèíæèëãýý:

• Øýýñýíä óðîïîðôèðèí, баасанд áààñàíä êîïðîïîðôèðèí ¿çýõ

• Ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãàà ¿çýõ

• Öóñ, øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý

• Õýò àâèàí øèíæèëãýý • Âóäûí ëàìïààð îíîøëîõîä ø¿ä óëààí ºíãºòýé ãýðýëòýæ

õàðàãäàõ

Íýìýëò øèíæèëãýý:

1. Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã

2. Õîäîîä äóðàíäàõ

3. Í¿äíèé óã äóðàíäàõ


ªâ÷íèé íýð Ялгах шинжүүд

Áóñàä õýëáýðèéí ïîðôèðè

• Эритропоэтины протопорфири: Наранд илүү өртөмтгий газар жижиг цэврүүнцрүүд үүснэ. Цэврүүнцрийн оронд жижиг сорви, гиалины хуримтлал үүснэ.• Эритропоэтины уропорфири: төрөлхийн, аутосом-рецессив хэлбэрээр удамшдаг. Хүүхдэд тохиолддог. Наранд маш мэдрэг, хүнд явцтай тэжээлийн өөрчлөлтүүд илэрнэ.• Протокопропорфири: аутосом-доминант хэлбэрээр удамшдаг. Хîîë áîëîâñðóóëàõ òогтолцооны эрхтний, мэдрэлийн өөрчлөлтүүд нь арьсны өөрчлөлттэй ээлжилж явагдана.

Ãýðëèéí öýöýã Өвчин хүүхдэд элбэг тохиолддог. Дугуй хэлбэртэй, голдоо хүйс маягийн хонхорхойтой цэврүүт тууралт гарна. Дунд насны эрэгтэйчүүдэд тохиолддоггүй, элэгний талаас өөрчлөлт байхгүй.

Äþðèíãèéí ãåðïåñ õýëáýðèéí äåðìàòèò

Тууралт гарахаас өмнө хүчтэй загатнах шинж илэрнэ. Тууралтууд биеийн харалдаа хэсэгт байрлана. Олон янзын тууралт гарна: цэврүүнцэр, цэврүү, толбо, гүвдрүү, бэлцрүү, улайрал. Тууралт шимэгдсэний дараа тод бор нөсөө үлдэнэ.




Öýâð¿¿ò ïåìôèãîèä 60-аас дээш насны хүмүүст гарна. Олон төрлийн тууралт (улайж хавагнасан арьсан дээр чинэрэлттэй цэврүү гарна, бүлэглэх шинжгүй). Тэлэх хандлагагүй. Никольскийн шинж тэмдэг сөрөг.

Ýì÷èëãýý

• Õîîëíû äýãëýì: Ñîãòóóðóóëàõ óíäààíû ç¿éëèéã á¿ðýí õîðèãëîõ. Ýñòðîãåí, áàðáèòóðàò, ñóëüôàíèëàìèä, ãðèçåîôóëüâèí çýðýã ïîðôèðèíûã èõýñãýõ ¿éë÷èëãýýòýé ýìèéí áîäèñ õýðýãëýõèéã õîðèãëîíî.

• Ýëýãíèé áîëîí õîîë áîëîâñðóóëàõ çàìûí ¿éë àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ àðãà õýìæýý àâíà. Ñ¿¿í á¿òýýãäýõ¿¿í õýðýãëýíý.

Ерөнхий эмчилгээ:

• Íàðíû òóÿàíààñ õàìãààëàõ.

1. Õèíîëèíû á¿ëãèéí ýì: Èäåëüñîí Ë.È. - íû ñõåì: Äåëàãèë:

а. 0.125 г äîëîî õîíîãò 2 óäàà ºãºõ áà 3-8 ñàð óóõ.

б. 0.125 г äîëîî õîíîãò 2 óäàà óóëãàõ áà 2 äîëîî õîíîã óóõ. ¯ð ä¿í ñàéí ºâ÷òºíä òîõèðîìæòîé áîë äàðàà íü 0.125 г 3 óäàà 1–2 äîëîî õîíîã. 0.125 г ºäºð á¿ð 1 ñàðûí òóðø óóõ, öààøäàà 0.125 г 2 óäàà, 3-4 ñàð óóõ.

Äåëàãèëûã èíîçèí áóþó ðèáîêñèíòýé õîñëóóëáàë ¿ð ä¿íòýé. Ðèáîêñèí 0.2 г-ð ºäºðò 3-4 óäàà õîîëíîîñ ºìíº, êóðñ 2-3 ñàð. Äåëàãèë уух ¿åäýý öóñ, øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý, ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãààã õÿíàõ, í¿äíèé óã äóðàíäàõ øààðäëàãàòàé.

• Ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãààã ñàéæðóóëàõ:

Ýññåíöèàëå ôîðòå 2 ñàðààð 3 óäàà óóх эсвэл Ìåòèîíèí – ºäºðò 1 óäàà 3 øèðõýãýýð óóõ

Âèòàìèí Â12

– 0.01%-ийн 1 ìë ºäºðò 1 óäàà áóë÷èíä ,10-12 ºäºð òàðèх буюу 0.00005 г óóх.

Âèòàìèí Ñ, íèêîòèíû õ¿÷èë – õºíãºí ¿åä 1-2 øàõìàëààð ºäºðò 3 óäàà õîîëíû äàðàà óóх. Õ¿íä ¿åä 5%-ийн 1 – 2 – 4 ìë ñóäñàíä òàðèх.

Ôîëèéí õ¿÷èë – 0.001 г 1-2 øèðõýãýýð ºäºðò 3 óäàà óóх Ðèáîôëаâèí – 0.005 г (0.002 г; 0.01 г) – 1 ш ºäºðò 3 óäàà óóõ

Ïèðèäîêñèí – 0.005 г ºäºðò 3 óäàà óóх. Êóðñ 20-30 õîíîã. Тóóðàëò òàðõìàë, õ¿íä ¿åä 5%-ийн 1 ìë ºäºðò 2 óäàà áóë÷èíä òàðèх.

Ïàíòîòåíàò êàëüöè 0.1 г ºäºðò 3-4 óäàà óóõ

Êàðáîëåí 0.5-1 ã ºäºðò 3-4 óäàà óóõ

• Öóñ àñãàæ õàíàõ ýì÷èëãýý õèéõ:




1-2 ñàðûí òóðøèä äîëîî õîíîã á¿ð 250-500 ìë öóñûã ãàäàãøëóóëíà. Äàðàà íü 3-6 ñàðûí òóðøèä ñàð òóòàì ìºí õýìæýýíèé öóñ ãàäàãøëуулíà. Íèéò 1.5-1.6 ë öóñ àñãàíà. Òºìðèéí áýëäìýë ºãíº. Ãèäðîêàðáîíàò íàòðèéã 2-3 ñàðûí òóðøèä ºäºðò 4-6 óäàà 1 ã óóëãàíà. ¯¿íèé äàðàà 4 ñàðûí òóðøèä õîíîãò 1 ã ºãíº.

Óíèòèîë ¿ð ä¿í ñàéòàé.

Ïëàêâåíèë 0.2 ã ºäºðò 2 óäàà уух

• Ãåìîäèàëèç, ïëàçìаôåðåç хийх

Õóðö ¿åä: 5-40%-ийн ãëþêîç ñóäñàíä 10-20 ìë-ýýð їндсэн эмчилгээнд нэмж хийх.

Õ¿íä ÿâöòàé ¿åä: Êîðòèêîñòåðîèä äóíäûí òóíãààð óóëãàíà. Өäºðò пðåäíèçîëîí 10-15 – 30 ìг óóõ.

Çàãàòíàà èõòýé ¿åä: ãèñòàìèíû ýñðýã бэлдмэлүүд: õëîðôåíàìèí, äèìåäðîë, äèàçîëèí, ïèïîëüôåí, òàâåãèë, çàäèòåí, ñóïðàñòèí, ôåíêàðîë, ïåðèòîë, áèêàðôåí ãýõ ìýò.

Õýñýã ãàçрын эмчилгээ :

1. Íàðíààñ õàìãààëàõ òîñ: 5-10%-ийн ìåòèëóðàöèëûí òîñ, 5%-ийн ñàëîëòîé òîñ, 5%-ийн èõòèîë ò¿ðõýõ, єäºðò 1-2 óäàà.

2. Àíèëèíû áóäãóóä: мåòèëåí õºõ óñàí áîëîí ñïèðòèéí óóñìàë ºäºðò 1-2 óäàà ò¿ðõýõ.

3. Èäýýëæ õ¿íäýðñýí òîõèîëäîëä ¿ðýâñëèéí ýñðýã, õàëäâàðã¿éæ¿¿ëýõ, ¿æëèéí ýñðýã, àíòèáèîòèêòîé òîñîí ò¿ðõëýã, óóñìàëóóä õýðýãëýõ. Ýðèòðîìèöèí, òåòðàöèêëèí, ýòàêðèòèí ëàêòàò 0.5%-1% òîñ ò¿ðõýõ.

Õîðèãëîõ ç¿éë:

1. Àðõè, согтууруулах төрлийн ундаа óóõã¿é

2. Íàðàíä óäààí ÿâàõã¿é

3. Ãýðýëä ìýäðýãæ¿¿ëýõ ¿éë÷èëãýýòýé õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿í õýðýãëýõã¿é (óëààí òîìàò, óëààí ëóóâàí ãýõ ìýò).

Хэрэглэж болохгүй эмийн бэлдмэлүүд:

1. Ñóëüôàíèëàìèä

2. Áàðáèòóðàòûí õ¿÷ëèéí óëàìæëàëò ýì¿¿ä

3. Àòîôàí, õëîðàëãèäðàò, õ¿íä ìåòàëëûí äàâñ, íåôòèéí òîñ, ðåçîëèí, ýîçèí çýðãèéã àãóóëñàí òîñ õýðýãëýõã¿é.




11.ХАЙРСТ ҮЛД ӨВЧИН

Тодорхойлолт Хайрст үлд нь эïèäåðìèñèéí ýñ¿¿äèéí õóâààãäëûí çîõèöîë àëäàãäàæ ýâýðøèëò èõñýж, îëîí òîîíû õàéðñààð õó÷èãäñаí ã¿âäð¿¿т òóóðàëòóóä ãàð÷, àðüñ, ñàëñò, ¿å ìº÷èéã ãýìòýýäýã îëîí øàëòãààíòàé àðõàã явцтай àðüñíû дахилтат ºâ÷èí þì.

АнгилалI.Хэлбэрээр нь:

1. Åðäèéí – òèïè÷íûé2. Åðäèéí áóñ – àòèïè÷íûé

II. Ýìíýë ç¿éí õýëáýðýýð íü: 1. Ïóñòóë¸çíûé - èäýýò 2. Óíèâåðñàëüíûé – ò¿ãýýìýë åð áóñûí 3. Àðòðîïàòè÷åñêèé - ¿å ìº÷íèé ãýìòýë4. Ñåáîðåéíûé - õàæèðàñò5. Ðóïèîäíûé – çóçààí òàâàëñàí6. Áîðоäàâ÷àòûé - ургацагт 7. Èíòåðòðèãèíîçíûé – íóãàëààñ, õóíèàñíû õýñãèéí 8. Ýêññóäàòèâíûé – ø¿¿äýñò

III. Òóóðàëòûí áàéäëààð íü: 1. Ø¿¿äýñò õýëáýð (экссудативная) 2. Óëàéðàëò õýëáýð (эритродермия)3. Ýíãèéí ã¿âäð¿¿ò õýëáýð (обычная)

IV. Ýðõòýí тогтолцоог ãýìòýýæ áàéãàà áàéäëààð íü: 1. Àðüñíû 2. ¯å ìº÷íèé 3. Àëãà, óëíû 4. Òîëãîéí ¿ñòýé õýñãèéí 5. Ñàëñò á¿ðõ¿¿ëèéí 6. Õóìñíû

Эмнэл зүй

• Ã¿âäð¿¿ò òóóðàëòóóä íü òîä óëààí áà á¿äýã ÿãààí ºíãºòýé òºâººñºº ýõëýí ìºíãºëºã öàãààí õàéðñààð õó÷èãäñàí áàéõ áºãººä ýíý õàéðñ íü àìàðõàí õîâõîðäîã.

• Õàéðñûã õóñàõ ¿åä òîäîð÷ “ëààíû òîñ” øèã áîëîõ, хайрсыг авахад гялалзсан гадаргуу байх áà öààø õóñàõàä “æèæèã öóñàí õàðâàëòóóä” ¿¿ñäýã áºãººä ýäãýýð íü õîîðîíäîî ¿ë íèéëíý. Ýíý ãóðâàí øèíæèéã “Õàéðñò ¿ëäèéí ãóðâàë øèíæ” буюу Ауспитцийн гурвал шинж ãýäýã. Ýíý íü äàâøèõ õýëáýðèéí ¿åä èë¿¿ òîä õàðàãäàíà.

• Аðüñûã ÿìàð íýã áàéäëààð ãýìòýýõýä òýð ãàçàðò øèíý òóóðàëò ãàðàõ áà ¿¿íèéã “Êåáíåðèéí øèíæ” ãýíý.

• Òóóðàëò èõýâ÷ëýí èõ áèå, ìº÷äººð ãàðàõ áà çºâõºí ãàðûí àëãà, õºëèéí óë, òîëãîéí õóéõààð, õóìñûã ãýìòýýõ, ñóãà, öàâèàð ãîëîìòëîí ãàð÷ áîëíî. ¯å øàòààсàà хамаарч эмнэл зүйн øèíæ òýìäýã ÿíç á¿ð èëýðäýã.




1. Äàâøèõ ¿å: òóóðàëòóóä òîä óëààí ºíãºòýé, øèíýýð íýìýãäýж ãàðàõ áà ã¿âäð¿¿ íü çàõ ðóóãàà òýëæ òîìîðäîã. • Àðüñíû òºâøíººñ äýýø ºðãºãäñºí. Òóóðàëòûí çºâõºí òºâ õýñýãò íü

õàéðñ ¿¿ññýí áàéäàã. • Ãóðâàë øèíæ, Êåáíåðèéí øèíæ òýìäã¿¿ä òîä èëýðíý. • Áàãà çýðýã çàãàòíààòàé. Òóóðàëòóóä èõýâ÷ëýí õàðàëäàà áàéðëàñàí

áàéõ áà æèæèã ã¿âäð¿¿í¿¿ä íèéëæ õºðçºíã ¿¿ñãýäýã. • Ýíý ¿åä áóðóó ýì÷ëýõ, ñýòãýë ñàíààíû òàâã¿é áàéäàëä ºðòºõ çýðãýýñ

õ¿íäýð÷ óëàéðàë ¿¿ñ÷ áîëíî. 2. Çîãñîíãè ¿å: øèíý òóóðàëòóóä íýìýãäýæ ãàðàõã¿é áºãººä ãàðñàí ýëåìåíò¿¿ä íü òýëæ òîìîðäîãã¿é. Ã¿âäð¿¿í¿¿ä íü íèëýíõ¿éäýý õàéðñààð õó÷èãäàæ, ºíãº íü òîä óëààíààñ á¿äýã ÿãààí ºíãº ð¿¿ øèëæñýí áàéäàã.

3. Ýäãýðýëòèéí ¿å: эíý ¿åä ã¿âäð¿¿, õºðçºí íü ãîëîîñîî ýõëýí øèìýãäýæ, çàõààðàà á¿äýã ÿãààí ºíãèéí õ¿ðýý ¿¿ñãýí ÿâààíäàà öàãààí òîëáî áîëäîã. ¯¿íèéã “Âîðîíîâын хүрээ” ãýíý.

• Ààæèìäàà öàãààí òîëáî àðèëäàã. ¯å ìº÷íèé õýëáýðèéí ¿åä ýõýíäýý æèæèã ¿å, ÿâààíäàà òîì ¿å ãýìòäýã. Õ¿¿õäýä ¿å ìº÷ ãýìòýõ íü õîâîð байдаг.

Оношлогоо 1. Асуумж2. Эмнэл зүйн шинж тэмдэг3.Лабораторийн шинжилгээнүүд:

• Цусны ерөнхий шинжилгээ• Шээсний ерөнхий шинжилгээ• Биохимийн шинжилгээ: АлАТ, АсАТ, глюкоз, холестерин, триглицерид,

нийт билирубин, креатинин• Эдийн шинжилгээ: гипер ба паракератоз, агранулез, акантоз,

папилломатоз, нейтрофилын микроабсцесс Мунро, хөхлөг давхаргад судасны хаван ба өргөсөл.

Ялгах оношлогоо Өвчний нэр Ялгах шинжүүд

Хавтгай улаан үлд Олон хэлбэрт гялалзсан гүвдрүүт тууралт, голдоо хүйс маягийн хонхорхойтой, хөхөлбөр өнгөтэй, Ауспитцийн гурвал шинж тэмдэг (-), гүвдрүүний гадаргууд торлог зураастай




Тэмбүүгийн 2-р үеийн гүвдрүүт хэлбэр

Гүвдрүү нь хагас дугуй хэлбэртэй, бараан улаан өнгөтэй, гүвдрүүг тэмтрэхэд хатуувтар, “Биетèéí зах”-ын шинж тэмдэг (+), Ауспитцийн гурвал шинж тэмдэг (-), захын тунгалгийн булчирхай тэмтрэгдэхгүй, серологийн шинжилгээ (+)

Иж хайрст үлд (парапсориаз)

Брок-Поспеловын үзэгдэл (+), Брокын үзэгдэл (+), “Коллодийн хальсны” шинж тэмдэг (+), далд гуужилтын шинж (+), Ауспитцийн гурвал шинж тэмдэг (-).

Рейтерийн өвчин

Шээсний сүвний үрэвсэл, нүдний салстын үрэвсэл, үе мөчний үрэвсэл, хөлийн ул, бэлэг эрхтний толгой, амны хөндийд хайрст үлдийн тууралттай төстэй тууралт гарна, тууралт нь цаашаа томорч, нэвчдэс үүсч, идээлэх хандлагатай. Ауспитцийн гурвал шинж тэмдэг (-).

Толгойн үстэй хэсэгт байрласан хайрст үлдийг хажирас, хажираст намарсаас ялгана

Ауспитцийн гурвал шинж тэмдэг (-) “Хайрст үлдийн титмийн” шинж (-), тууралтын өнгө шаргалдуу, гадуураа зузаан, тослог хайрстай, загатнаа их. Гэр бүлийн асуумж (-).

Эмчилгээ Õýëáýð, ¿å øàò, áèåèéí åðºíõèé áàéäàë, øàëòãààí, óëèðëûí

áàéäàë, ñóóðü áóþó õàâñàðñàí ºâ÷íººñ õàìààðààä ýì÷èëãýýíèé ñîíãîëò ÿíç á¿ð áîëîâ÷ ãîë íü ÿâö ¿å øàòûã íü õàðãàëçàí ýì÷èëãýýã òîõèðóóëæ õèéíý. Øàëòãààíûã òîãòîîí ýì÷èëáýë ýì÷èëãýý ¿ð ä¿íòýé.

• Õîîëíû äýãëýì áàðèõ, ñýòãýë ç¿éí õóâüä õýò à÷ààëàëä ºðòºõã¿é áàéõ.

• Õàéðñò ¿ëäèéí óëàéðëûí ¿åä ýðõòýí, òîãòîëöîîíû ººð÷ëºëò¿¿äèéã àðèëãàõàä ÷èãëýñýí, øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý õèéíý. Ñýòãýë çàñàë ýì÷èëãýý ÷óõàë.

Тархмал хэлбэр, улайрал хэлбэр, идээт (пустулезный псориаз Цумбуша), шүүдэст хэлбэр (экссудативная), дàâøèõ ¿åд эмчилгээг дараах зарчмаар хийнэ:

1. Дагалдах өвчнийг эмчилнэ: • Элэг, цөс, ходоод гэдэсний зам, өөх тосны солилцооны алдагдал• Дотоод шүүрлийн булчирхайн үйл ажиллагаа – бамбай булчирхай,

нойр булчирхай, бөөрний дээд булчирхай. • Цус төлжүүлэх үйл ажиллагаа• Дархлалын тогтолцоо• Мэдрэл-сэтгэцийн өөрчлөлт




2. Ýìçýãøèë áóóðóóëàõ áóþó ñóäàñíû íýâ÷èìòãèé áàéäëûã áóóðóóëàõ, õîðäëîãî òàéëàõ çîðèëãîîð:

• Íàòðèéí òèîñóëüôàò, 30% -èéí 5-10 ìë óóñìàëûã ñóäñààð ºäºðò íýã óäàà 10-15 óäàà судсанд òàðèõ,

буюу Êàëüöè ãëþêîíàò эсвэл êàëüöè õëîðèä 10%-ийн 5-10 ìë-èéã (õ¿¿õäýä íàñàíä íü 0,1 ìë) ºäºð á¿ð áóþó ºíæººä 10 óäàà ñóäñàнд òàðèõ,

буюу Ìàãíи ñóëüôàò 25%-ийн 5-10 ìë-ýýð áóë÷èíä áà ñóäñàíä òàðèõ. Ãèñòàìèíû ýñðýã áýëäìýë¿¿ä: ñóïðàñòèí, òàвåãèë, õëîðôåíàìèí,

äèìåäðîë, êåòîòèôåí, ïèïîëüôåí, ëîрàòàäèí, ýáàñòèí ãýõ ìýò áýëäìýë¿¿äèéã õ¿¿õäýä êã æèíä òîîöîæ, íàñàíä õ¿ðýã÷äýä ºäºðò 2-3 óäàà óóëãàõ.

• Ôåêñîôåíàäèí 180 ìã ºäºðò 1 óäàà уух, буюу Ëîðàòàäèí 0,01 г өдөрт 1 удаа уух, буюу Эáàñòèí 10 ìã ºäºðò 1 óäàà óóõ, íèéò 10 õîíîã уух.

Õýðýâ çàãàòíàà èõ, íîéðã¿é, òàéâàí áóñ áàéâàë íîéðñóóëàõ ¿éë÷èëãýýòýé ãèñòàìèíû ýñðýã áýëäìýë óóëãàíà.

• Õëîðîïèðàìèí - 0,025 г өдөрт 3 удаа уух, буюу Кëåìàñòèí - 0.001 г ºäºðò 2-3 óäàà óóíà.

Çàãàòíàà øºíөäºº èõ байвал ãèñòàìèíû ýñðýã áýëäìýë òàðèàгаар õèéõ шаардлагатай

• Дèôåíãèäðàìèí, 1%-èéí 1-2 мл óóñìàë шөнө өдөр бүр булчинä тарих,

буюу Хëîðîïèðàìèí 2%-ийн 1-2 мл уусмал шөнө өдөр бүр булчинä тарих, буюу Кëåìàñòèí, 0.1%-èéí 1-2 мл уусмал шөнө өдөр бүр булчинä тарих, нийт 10-15 удаа. 3. Õîðäëîãî òàéëàõ ñèéâýí îðëîõ øèíãýí:

• Пîëèâèäîí + íàòðè õëîðèä + êàëè õëîðèä + êàëüöè õëîðèä + ìàãíè õëîðèä + íàòðè ãèäðîêàðáîíàò 200 – 400 ìë óóñìàëûã ìèíóòàíä 40-60 äóñëààð судсаар òàðèõ, äîëîî õîíîãò 1-3 óäàà, нийт 6-8 удаа

буюу Натри хлорид, изотоник уусмал 0.9%-ийн 200-400 мл äóñëààð судсаар òàðèõ, äîëîî õîíîãò 2-3 óäàà, нийт 4-7 удаа

буюу Дåêñòðàí 10%, ãëþêîç 5%-ийн 200-400 ìë-ýýð ñóäñàíä тарих, 1 ìèíóòàíä 40 äóñëààð, долоо õîíîãò 2-3 óäàà, нийт 6-8 удаа.

4. Òàéâøðóóëàõ бýлдìэл¿¿ä:

• Нàòðè áðîìèä 1-3%-èéí 10-15 ìë-èéã ºäºðò 3 óäàà óóõ, • Сåäóêñеí, áåëëеðãàìèí, àíäаêñèí, ñèìïàòèë, вàëåðèàí ãýõ ìýò

ýì¿¿äýýñ ºäºðò 1-2 óäàà óóëãàõ. 6. Âèòàìèí ýì÷èëãýý. • Рåòèíîë + âèòàìèí Å 1 ø ºäºðò 2 óäàà, 3-4 äîëîî õîíîã óóõ,




• Â á¿ëãèéí âèòàìèíóóä: пиридоксин 5%-ийн 2 мл уусмал, өдөр бүр эсвэл нэг өдөр өнжөөд булчинд тарих буюу тиамин бромид 6%-ийн 2 мл буюу цианокобаламин 500 мкг булчинд тарих, нийт 15 удаа.

• Витамин À 100000 МЕ өдөрт нэг удаа уух буюу булчинд тарих, • Витамин Ñ, Å, ÐP, êàëüöèïîòðèîë (ïñîðêóòàí)-ûã óóõ áà òàðèõ,

âèòàìèí Ä3 õýðýãëýñíýýð ýñèéí ÿëãàðàí õºãæèõ ¿éë àæèëëàãàà

ñàéæèðäàã ãýæ ¿çýæ áàéíà. Âèòàìèí Ä3-ûí òîñîí ò¿ðõëýã

“Äàéâîíåêñ” õýëáýðýýð ìºí õýðýãëýæ áîëíî. 5. Ýñèéí ïðîëèôåðàöè (ýñ¿¿äèéí ÿëãàðàí õºãæèõ), ц-ÀÌÔ-ûã èäýâõæ¿¿ëýõ

çîðèëãîîð: ýóôèëëèí, ïàïàâеðèí, ÀÒÔ, äèáàçîë, òðåíòàëèéã ºäºðò 2-3 ø óóëãàæ áîëíî.

6. Çàõûí öóñíû ýðãýëòèéã ñàéæðóóëàõûí òóëä:• Êñàíòèíîë íèêîòèíàò 0.15 г өдөрт 3 удаа хоолны дараа уух, 4-6

долоо хоногийн турш,

буюу Пåíòîêñèôèëëèí, 0.2 г ºäºðò 3 óäàà õîîëíû äàðàà уух, 4-6 äîëîî õîíîã.

7. Ãåïàòîïðîòåêòîð áóþó ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãàà ñàéæðóóëàõ áýëäìýë:

• Ýññåíöèàëûí ôîñôîëèïèä¿¿ä 5-10 ìë ººðèéí öóñòàé (1:1) ñóäñàíä ºíæººä 1-15 удаа òàðèõ áóþó 2 øèðõýãýýð ºäºðò 3 óäàà, 1 сарын турш óóх.

буюу Ëèïîåâûí õ¿÷èë 1 ø ºäºðò 3 óäàà уух.

8. Öèòîñòàòèê:

• Мåòîòðåêñàò 10 – 20 ìã 7 õîíîãò 1 óäàà áóë÷èíä òàðèõ áóþó 2,5 ìã 12 öàãèéí çàéòàé 7 õîíîãò 2-5 ºäºð óóõ. Эмчилгээ эхлэхийн өмнө ба дууссаны дараа цусан дахь лейкоцитын хэмжээг шинжлэх хэрэгтэй.

9.Èììóíîñóïðåññàíòóóä (äàðõëàë äàðàíãóéëàõ áýëäìýë):

• Öèêëîñïîðèí, õîíîãò 2,5-5 ìã/êã æèíä áîäîí 2 óäàà óóõ. Õýðýâ ýíý òóíãààð 2 äîëîî õîíîã õýðýãëýýä ¿ð ä¿í ºãºõã¿é áîë òóíã 5ìã/êã õîíîãò óóõààð áîäîæ èõýñãýæ áîëíî. Эмнэл зүйн үр дүн сайн байвал бэлдмэлийн туунг аажим бууруулж бүүр хасна. Ýëýã, áººðíèé ¿éë àæèëëàãàà ìóó, öóñàíä øýýñíèé õ¿÷èë èõ, êàëèéí õýìæýý èõñýõ õàíäëàãàòàé ¿åä áîëãîîìæòîé õýðýãëýõ õýðýãòýé. Бэлдмэлийг хэрэглэхийн өмнө цусан дахь креатинины хэмжээг үзнэ. Эмчилгээний хугацаанд артерийн даралт ба цусан дахь креатинины хэмжээг эхний 3 сарын турш хоёр долоо хоногт 1 удаа үзнэ. Цаашид 5 мг/кг хэмжээтэй ууж байвал сарын турш, 2.5 мг/кг – 2 сард нэг




удаа үзнэ.

10.Нөхөн сэргээх эмчилгээ (физик эмчилгээ)

• Фотохими эмчилгээ (ПУВА-эмчилгээ), курс íü 20-25 удаа.• ПУВА-эмчилгээ хийх боломжгүй үед УФО хийнэ, 15-20 удаа.Хэсэг газрын эмчилгээ:

• 1-2%-ийн салицилийн хүчлийн тосон түрхлэг өдөрт 2 удаа түрхэх• Êðåì Уííà, áîðûí õ¿÷ëèéí 1%-èéí òîñ, èõ ¿ðýâñýëòýé áàéãàà

áîë êîðòèêîñòåðîиäûí ñóë áà äóíä çýðãèéí ¿éë÷èëãýýòýé òîñîí ò¿ðõëýã¿¿äèéã ºäºðò 1-2 óäàà ò¿ðõýæ õýðýãëýíý. Эмчлүүлэгчийн ãýìòñýí àðüñíû ãîëîìòûí õýìæýýíýýñ õàìààð÷ òîñíû òóí õýìæýýã òîõèðóóëàí õýðýãëýíý. Äààâðûí òîñîí áýëäìýëèéã “Õóðóóíû ¿ç¿¿ðèéí òóí”-ãèéí àðãààð ò¿ðõýíý.

• Толгойн үстэй хэсэг гэмтсэн үед кортикостероид тосон түрхлэг: Бетаметазон + салицилийн хүчил буюу мометазон лосьон буюу крем хэлбэрээр.

• Толгойг угаахдаа эмчилгээний зориулалттай Т-gel, Фридерм давирхай зэрэг шампунаàð долоо хоногт 2 удаа угаана.

Çîãñîíãè áà ýäãýðýëòèéí ¿åä эмчилгээний дараах зарчмыг хэрэглэнэ:1. Äàðõëàëûí ¿éë àæèëëàãààã ñýðãýýõ, ñàéæðóóëàõ èäýâõæ¿¿ëýõ

ýì¿¿ä: • Тèìàëèí, Ò-èäýâõë¿¿ðèéã áóë÷èíä àðüñàí äîð 10-15 óäàà òàðèõ,

сàëèìîíûã 10-15 äóñëààð ºäºðò 3 óäàà óóõ, äåêàðèñ, ìåòèëóðàöèë çýðãèéã ºäºðò 1-2 øèðõýãýýð óóëãàíà.

• Öóñ ñõåìýýð ñîëèíî. ¯¿íä: õ¿¿õäýä 0.5 ìë-ýýñ 3-5 ìë õ¿ðòýë, íàñàíä õ¿ðýã÷äýä 1-2 ìë-ýýñ ýõëýí òóíã èõýñãýæ 10 ìë õ¿ðòýë íýìýãä¿¿ëæ ºíæººä áóë÷èíä òàðèíà.

2. Äàðõëàëûí ¿éë àæèëëàãààã äàðàíãóéëàõ ýì¿¿ä: ¯¿íèéã áóñàä ýìèéí ýì÷èëãýýíä ¿ð ä¿í ºãºõã¿é áàéãàà áóþó õ¿íäýðñýí ¿å ìº÷íèé õýëáýð, ø¿¿äýñò õýëáýð, óëàéðàëòûí ¿åä õýðýãëýõ íü òîõèðîìæòîé. ¯¿íä õàìãèéí àþóë áàãàòàé ñõåìèéã áàðüæ ýì÷ëýõ íü ç¿éòýé. • Ìåòîòðåêñàòûã 25 ìã-ààð ºäºðò 2 óäàà õîîëíû äàðàà 3 õîíîã

¿ðãýëæë¿¿ëýí óóëãààä 5-6 õîíîã çàâñàðëàí, äàõèí óóëãàõ æóðìààð 3-5 êóðñ ýì÷èëãýýã õèéíý. Êóðñûí íèéò òóí 90-120 ìã áàéíà. Ìåòîòðåêñàòûã òàðüæ õýðýãëýæ áîëíî.

• Цèêëîôîñôàí, 6-ìåðêàïòîïóðèíûã êã æèíä íü òîîöîí óóëãàõ áà òàðüæ õýðýãëýæ áîëîõ áºãººä ýäãýýð ýì¿¿äèéã õ¿¿õäýä õýðýãëýõã¿é. ªäºðò 1-2 óäàà óóëãàæ õýðýãëýíý.

3. Âèòàìèí ýì÷èëãýý. • Рåòèíîë + âèòàìèí Å 1 ø ºäºðò 2 óäàà, 3-4 äîëîî õîíîã óóõ, • Â á¿ëãèéí âèòàìèíóóä: пиридоксин 5%-ийн 2 мл уусмал, өдөр бүр




эсвэл нэг өдөр өнжөөд булчинд тарих буюу тиамин бромид 6%-ийн 2 мл буюу цианокобаламин 500 мкг булчинд тарих, нийт 15 удаа.

4. Çàõûí öóñíû ýðãýëòèéã ñàéæðóóëàõûí òóëä:• Êñàíòèíîë íèêîòèíàò 0.15 г өдөрт 3 удаа хоолны дараа уух, 4-6 долоо

хоногийн турш, буюу

5. Ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãàà, ººõ òîñíû ñîëèëöîî ººð÷ëºëòòýé ¿åä:

• Ýññåíöèàëûí ôîñôîëèïèä¿¿ä 5-10 ìë ººðèéí öóñòàé (1:1) ñóäñàíä ºíæººä 1-15 удаа òàðèõ áóþó 2 øèðõýãýýð ºäºðò 3 óäàà 1 сарын турш óóх.

Õýñýã ãàçðûí ýì÷èëãýý: • Кîðòèêîñòåðîиäûí òîñîí ò¿ðõлýг¿¿ä ¿ð ä¿íòýé áàéíà. ¯¿íä

äàâèðõàé, ñàëèöèëûí õ¿÷èë àãóóëñàí ò¿ðõëýã¿¿ä (Äèïðîñàëèê, Áåëîñàëèê, Âèïñàãîë, ëîðиíäåí À, ëîðиíäåí Ò, Àôëîäåðì зэрэг) ºäºðò 1-2 óäàà ò¿ðõýíý. Áîîëòûã 8-12-24 öàãèéí õóãàöààòàé õèéæ áîëíî. Ìºí ñèíàôëàí 0.025%, ôëóоöèíîëон àöåòонид, êîìáèäåðì çýðýã òîñíóóäûã (õóðóóíû ¿ç¿¿ðèéí òóíãèéí àðãààð) àðüñíû ãýìòñýí òàëáàéí õýìæýýíýýñ õàìààð÷ òóíã òîõèðóóëàí ºäºðò 1-3 óäàà ò¿ðõýæ õýðýãëýíý.

• Бетаметазон + салицилийн хүчил тосон түрхлэг, өдөрт 2 удаа тууралтанд түрхэх.

• Кальципотриол (витамин D-ийн нийллэг төст бодис) – голомтонд түрхэнэ

• Êàñòåëëаíи øèíãýí, ìàðãàíöèéí 3-5%-èéí óóñìàëûã ¿ðýâñýëòýé ãàçàðò ºäºðò 1-2 óäàà ò¿ðõýæ õýðýãëýíý.

• Õºðçºíò, çóçààí õàéðñòàé ãîëîìòîíä áèò¿¿ áîîëòóóä (îêêëþçèâ) õèéæ áîëíî. Ñêèí-êàï àýðîçîëü õýëáýðýýð òîëãîéí õóéõíû õýëáýðèéí õàéðñò ¿ëäèéí ¿åä íàñàíä õ¿ðýã÷èä áà 3-ààñ äýýø íàñíû õ¿¿õäýä ºäºðò íýã óäàà ø¿ðøèæ õýðýãëýíý.

• Толгойг угаахдаа эмчилгээний зориулалттай Т-gel, Фридерм давирхай зэрэг шампунийг долоо хоногт 2-3 удаа угаана.

• Ïåðìàíãàíàò êàëèéí øèíãýð¿¿ëñýí 1:1000 óóñìàë, ñîäòîé, ìàðãàíöòàé âàííàä îðóóëàõ, 7 õîíîãò 1 - 2 óäàà.




12. АРЬСНЫ ЦЭВРҮҮТ ӨВЧНҮҮД ЖИНХЭНЭ ЦЭВРҮҮТЭХ ӨВЧИН

Тодорхойлолт Архаг удаан, хортой явцтай, арьс, салстаар тархмал цэврүү гарч, улмаар амьдралын чухал эрхтэний үйл ажиллагааны хямралд хүргэх аюултай, арьсны хүнд өвчин. Эрэгтэй, эмэгтэй хүн аль аль нь өвчилнө. Ихэвчлэн 35-аас дээш насанд тохиолдоно.

Àíãèëàë Ýìíýë ç¿éí õýëáýð¿¿ä íü:• Ердийн цэврүүтэх өвчин• Ургацаг хэлбэрийн цэврүүтэх өвчин• Навчин хэлбэрийн цэврүүтэх өвчин• Хажираст хэлбэрийн цэврүүтэх өвчин буюу

Сенир-Ашерийн хам шинж

Эмнэл зүйн шинж тэмдэг:• Өвчин хурц эхэлнэ• Эрүүл арьс ба салст дээр цэврүү үүснэ• Цэврүү нь вандуйнаас хушганы самрын чинээ хэмжээтэй• Цэврүү зуйван дугуй болон лийр хэлбэртэй, дотроо тунгалаг

шингэнтэй

• Цэврүүний бүрхүүл улбагар, амархан хагарна• Тод улаан өнгийн, нойтон шалбархай үүснэ• Шалбархайт голомт тэлж томорно• Голомтын захаар эпидермисийн салбархай байна• Серозлог-цусархаг, бохир шар тав тогтоно

Голомт их бие, толгой хуйх, хөхний нугалаас, суга, цавь, амны хөндий, уруул, нүд, бэлэг эрхтний салстаар гарна




• Тууралт гарсан газарт хорсох, ирвэгнэх, өвдөх зовиур байна• Никольскийн шинж эерэг • Асбо-Ханзены шинж эерэг

Оношлогоо:1. Асуумж2. Эмнэл зүйн шинж тэмдэг3. Цэврүүний ёроолоос наалдац бэлтгэн цитологийн шинжилгээ

хийх: Тцанкийн (акантолизисын) эс илрүүлэх4. Эдийн шинжилгээ: эпидермисийн дунд цэврүү байх5. Биохимийн шинжилгээ6. Иммунологийн шинжилгээ7. Цусны ерөнхий шинжилгээ8. Шээсний ерөнхий шинжилгээ

Ялгах оношлогоо:Ердийн цэврүүтэх өвчин, Дюрингийн герпес хэлбэрийн дерматит

ба цэврүүт пемфигоидын ялгах оношлогоо

Шинж тэмдэг

Ердийн цэврүүтэх өвчин

Дюрингийн герпес хэлбэрийн дерматит

Цэврүүт пемфигоид

Өвчтөний нас

40 наснаас дээш Бүх насанд 60 наснаас дээш

Эмгэг жам Аутоиммунный Аутоиммунный АутоиммунныйТууралт салст бүрхүүл дээр гарч эхлэх

60-80% 10% бага 30-50%

Анхдагч тууралт

Нэг төрлийн тууралт (серозлог шингэнтэй улбагар цэврүү эрүүл арьс, салст дээр)

Олон төрлийн тууралт (улайсан арьсан дээр жижиг, бүлэглэсэн цэврүү, цэврүүнцэр, бэлцрүү, гүвдрүү, улайрал)

Олон төрлийн тууралт (улайж хавагнасан арьсан дээр чинэрэлттэй цэврүү гарна, бүлэглэх шинжгүй)

Цэврүү үүсэх явц

Тэлэх хандлагатай, эдгэх хандлага бага

Тэлэх хандлагагүй, эдгэх хандлагатай

Тэлэх хандлагагүй, эдгэх хандлагатай




Байрлах газар

Хаана ч байж болно, амны салт бүрхүүл гэмтэнэ, бүлэглэхгүй

Ихэвчлэн тохой, өвдөг, шууны тэнийлгэгч хэсэг, өгзөг, толгойн үстэй хэсэгт байрлана, бүлэглэнэ

Мөчдийн нугалагч хэсэг, их биеэр бүлэглэх хандлагатай

Никольс кийн шинж

Эерэг Сөрөг Сөрөг

Амны салст гэмтэх

Дандаа Ховор Ихэнхдээ

ЗовиурШалбархай үүссэн газар эмзэглэлтэй, ерөнхий биеийн байдал сульдана

Тууралт гарсан газар хүчтэй загатнаана

Шинэ тууралт гарах үед загатнана, хааяа халуурна

Явц Давших Дахилтат Архаг

Эдийн шинжилгээ

Цэврүү эпидермисийн дотор байрлана, акантолиз супрабазальный

Цэврүү субэпидермисийн байрлана, акантолиз байхгүй

Цэврүү субэпидермисийн байрлана, акантолиз байхгүй

Эсийн шинжилгээ

Акантолизийн эс (Тцанкийн)

Олон тооны эозинофил, акантолизийн эс байхгүй

Лимфоцит, гистиоцит, олон тооны эозинофил

Сульфоноор эмчлэх

Үр дүнгүй Үр дүнтэй Үр дүнгүй

Эмчилгээ хийгдээгүй үед тавилан

Тааламжгүй, нас баралтаар төгсдөг хоруу явцтай

Харьцангүй тааламжтай

Харьцангүй тааламжтай

• Олон хэлбэрт шүүдэст улайрлын цэврүүт хэлбэр• Лайеллын хам шинж• Цэврүүтэх өвчний бусад эмнэл зүйн хэлбэрүүд

Эмчилгээ: Ерөнхий эмчилгээ:

• Давс, нүүрс ус, ус хязгаарлах• Кортикостероид: преднизолон 60-90-120 мг хоногт : 12 шахмал

(60 мг хоногт) ба 60 мг преднизолон (2 ампул тариагаар). Эмчилгээний үр дүн гартал өндөр тунгаар эмчилгээг үргэлжлүүлж байгаад тунг аажим буулгана. Удаан хугацаагаар эмчилгээг барих тунгаар үргэлжлүүлнэ. Дексаметазон 20 мг/хоногт хүртэл хэрэглэж болно.

• Иммунодепрессант: метотрексат, азатиопирин, циклоспорин. Эдгээр эмийн аль нэгийг преднизолонтой хавсарч хэрэглэвэл үр дүн сайтай: преднизолон 30-60 мг/хоногт, метотрексат 20-50 мг




булчинд тарих, долоо хоногт 1 удаа.• Ходлого тайлах: плазмаферез, гемосорбци• Цус, цус орлох шингэн юүлэх• Гепарин 10000 ЕД өдөрт 2 удаа арьсан дор тарих, 15 хоног• Анаболик гормон: неробол, ретаболил• Калийн бэлдмэлүүд: кали оротат, кали хлорид, панангин• Аскорбины хүчил, фолийн хүчил

Хэсэг газрын эмчилгээ:• Перманганат калийн 1:6000-1:8000 ваннанд оруулах• Фурациллин 1:5000 уусмал, борын хүчлийн уусмал, 0.25-0.5%

новокаины уусмал нэмж амаа зайлах• Анилины будгууд: Кастеллани будаг, 2% метилен хөхийн уусмал,

бриллиант ногоон голомтонд түрхэх• Кортикостероидын тосон түрхлэг



Documents

Арьсний эмгэг.pdf