Бөөр дотоод шүүрлийн эмгэг.pdf

Áººð, äîòîîä ø¿¿ðëèéí ýìãýã¿¿ä

04_nephrology last.indd 127 5/25/2005 3:50:05 PM

Áººð äîòîîä ø¿¿ðëèéí ýìãýã¿¿ä

128 Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

Óäèðäàìæ áîëîâñðóóëñàí àæëûí õýñãèéí ãèø¿¿ä ;

Õ. Ãýëýãæàìö Ìîíãîë óëñûí õ¿íèé ãàâúÿàò ýì÷, Äîêòîð, Ïðîôåññîð, ÝÌß-íû Áººð ñóäëàëûí åðºíõèé ìýðãýæèëòýíÒ. Àðèóíàà ÝÌØÓÈÑ-èéí Áººð ñóäëàëûí òýíõèì Äýä ïðîôåññîðÆ. Ýíõòóÿà ÝÌØÓÈÑ-èéí Áººð ñóäëàëûí òýíõìèéí ìàãèñòð, àõëàõ áàãøÕ. Îòãîîëîé ÝÌØÓÈÑ-èéí Öóñ, äîòîîä ø¿¿ðëèéí ýìãýã ñóäëàëûí òýíõèìèéí àõëàõ áàãø, Àíàãààõ óõààíû äîêòîð



129Çîíõèëîí òîõèîëäîõ ºâ÷èí, ýìãýãèéí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé óäèðäàìæ

1. ÖÎ×ÌÎÃ ÏÈÅËÎÍÅÔÐÈÒ

Òîäîðõîéëîëò Áººðíèé àÿãàíöàð, òýâøèíöýð, çàâñðûí ýäèéã õàìàðñàí õàëäâàðûí øàëòãààíò ¿ðýâñýëò ºâ÷èí. Áàãà íàñíû õ¿¿õä¿¿ä, æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿ä, íàñòàé ýðýãòýé÷¿¿äýä èõýâ÷ëýí òîõèîëäîíî. Çàðèì ¿åä øýýñ äàìæóóëàõ çàìä áàãàæèéí øèíæèëãýý áîëîí àæèëáàð õèéñíèé äàðàà, ÷èõðèéí øèæèí áîëîí áººð ÷óëóóæèõ ºâ÷èíòýé õ¿ì¿¿ñò òîõèîëäîæ áîëíî.

Ø à ë ò ã à à í , õ¿÷èí ç¿éë:

Áººðíèé ýäýä õàëäâàð òàðõàõ çàì:1.Óðóóäàõ çàì: îéðîëöîîõ áîëîí áóñàä

ýðõòýí¿¿äèéí õàëäâàðûí ãîëîìòîîñ öóñ áîëîí òóíãàëãèéí ñóäñààð äàìæèõ

2.ªãñºõ çàì: øýýñ äàìæóóëàõ äîîä çàìààñ õàëäâàð äàìæèõ

ªâ÷èí ¿¿ñãýã÷ íÿí: - E.Coli 80% - 85%- Áóñàä íÿíãóóä: êëåáñèåëëà, ïðîòåè, ñòàôèëîêîêê,

ïñåâäîìàíîç, öººí òîõèîëäîëä êàíäèäûí òºðëèéí ìººãºíöºð

Àíãèëàë Ýìíýë ç¿éí ÿâöààð íü:• Õºíãºí: ñóáôåáðèëü õàëóóðàëò, áèå ñóëüäàæ

ÿäðàõ, äèçóðèéí øèíæ áîëîí óóö íóðóóãààð õºøèæ ÷èëæ ºâäºíº.

• Äóíä: ºíäºð õàëóóðàëòòàé, õºëñ äààâàðëàíà, åðºíõèé õîðäëîãûí øèíæòýé, óóö íóðóóãààð ºâäºõ, äèçóðèéí øèíæ òîä èëýðíý.

• Õ¿íä ¿åä: õàëóóí òîãòìîë ºíäºð, èõ õºëºð÷, ÷è÷ðýí, í¿¿ðíèé òºðõ õóðö áîëíî. Ñóäàñíû ëóãøèëò ò¿ðãýñ÷, ä¿¿ðýëò ñóëàðíà. Áººðíèé áóãëàà ¿¿ññýí ¿åä áèåèéí áàéäàë óëàì õ¿íäýð÷ ºäºð øºíèéí áèåèéí òåìïåðàòóðûí çºðºº èõýñíý. Á¿ñýëõèé îð÷ìîîð õ¿÷òýé ºâäºëò ºã÷, ºâ÷òºí õºëºº õýâëèé ð¿¿ãýý àòèðñàí àëáàäìàë áàéäàëòàé áîëíî. Õýâëèéí áóë÷èíãèéí ÷àíãàðàë àæèãëàãäàíà.




Èëðýõ çîâèóð: • Ãýíýò ºíäºð õàëóóðíà, äàãæèæ ÷è÷èðíý, õîîë óíäàíä äóðã¿é áîëæ

îãèóëæ áººëæ¿¿ëíý.• Áººðíèé îð÷ìîîð ÷èíýð÷ ºâäºíº, çàðèì ¿åä ºâäºëò èõýñ÷, øýýëýéí

äàãóó äàìæèæ ºâäºíº.• Øýýñ äàìæóóëàõ äîîä çàìûí õàëäâàðòàé õàâñàðñàí òîõèîëäîëä

øýýñíèé ãàðö õýìæýý áàãàñ÷, øýýõ ¿åä øýýñíèé ñ¿âýýð õîðñîæ ºâäºíº.

Ýìíýë ç¿é:• ªâ÷òºíèé áèåèéí áàéäàë õ¿íä, õ¿íäýâòýð, ºíäºð õàëóóíòàé, óðóóë

îìãîëòîæ õóóðàéøñàí, õýë çóçààí ºíãºðòýé• Áººð îð÷èì òýìòðýõýä ýìçýãëýëòýé, õýâëèéí áóë÷èíãèéí

÷àíãàðàëòàé, Ïàñòåðíàöêèéí øèíæ òîä èëýðíý.• Õ¿íä ¿åä åðºíõèé õîðäëîãûí áîëîí, óñã¿éæëèéí øèíæ òîä èëýðíý.

Àðüñ õóóðàéøñàí, õýë ºíãºðòýé, óðóóë îìãîëòîæ õàòñàí áàéíà.

Õ¿íäðýë: • Áººðíèé ýäèéí áîëîí ººõëºãèéí áóãëàà • Áººðíèé ýäèéí ¿õæèë • Óðîñåïñèñ • Áººðíèé öî÷ìîã äóòàãäàë • Àðõàã ïèåëîíåôðèò

Îíîøëîãîî: Çîâèóð ¿çëýã, øèíæèëãýýíèé ººð÷ëºëò¿¿ä äýýð òóëãóóðëàí îíîøëîíî.




Îíîøëîãîîíû øàòëàë

Øàëãóóð Èëðýõ ººð÷ëºëò

I øàòëàë Àíàìíåç Øýýñ áýëãèéí çàìûí õàëäâàðààð ºâäñºí, äààð÷ õºðñºí, ïèåëîíåôðèòýä õ¿ðãýõ õ¿÷èí ç¿éëèéí àíàìíåçòàé (õàíèàä òîìóóãààð ºâäñºí, øýýñ äàìæóóëàõ çàìä îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé àæèëáàð õèéëãýñýí ãýõ ìýò)

Çîâèóð Õàëóóðàëò, äèçóðèéí øèíæ,íóðóó á¿ñýëõèé îð÷ìûí ÷èíýðñýí ºâäºëò

Áîäèò ¿çëýã Åðºíõèé õîðäëîãûí øèíæ: àðüñ õóóðàéøñàí, óðóóë îìãîëòñîí, õýë çóçààí ºíãºðòýé, õýâëèéí áóë÷èíãèéí ÷àíãàðàë, Ïàñòåðíàöêèéí øèíæ ýåðýã

Ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíä

Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýýíä: øýýñíèé õýìæýý áàãà, áóëèíãàðòàé, öàãààí ýñèéí òîî 5-10 õ/ ò ò¿¿íýýñ äýýø óëààí ýñ 2 õ/ò èõ, íèòðèòèéí ñîðèë ýåðýã, óóðàã 0,5-1,0 ã/ë õ¿ðòýë ÿëãàðíà. Øýýñíèé íÿí ºñãºâºðëºõ øèíæèëãýýíä: 1 ìë øýýñýíä 100 000 äýýø íÿí óðãàñàí áàéíà.

II, III øàòëàë Áàãàæèéí øèíæèëãýýíä

Õýò àâèàí øèíæèëãýýíä: áººð õýìæýýãýýðýý òîìðîõ ýñâýë õýâèéí áàéíà, áººðíèé ýäèéí ýõî îéëò æèãä áóñ áîëñîí áàéíà.Ðåíòãåí øèíæèëãýýíä: øýýñíèé çàìûí ñààä áàéãàà ýñýõèéã òîäðóóëíà. Áóãëàà, êàðáóíêóë áàéãàà ýñýõ,

Öî÷ìîã ïèåëîíåôðèòèéí îíîøëîãîîíû ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä

ßëãàõ îíîø:

Õýñýã ãàçðûí øèíæ õàðüöàíãóé á¿äýã, åðºíõèé õîðäëîãûí øèíæ òîä




èëðýõ ó÷èð äàðààõü ºâ÷í¿¿äýýñ ÿëãàí îíîøèëíî. ¯¿íä: • õàíèàä òîìóó • õàòãàëãàà • ãýäýñíèé õàëäâàðóóä • ìóõàð îëãîéí õóðö ¿ðýâñýë • öºñíèé õ¿¿äèéí ¿ðýâñýë • ºíäãºâ÷èéí õóðö ¿ðýâñëýýñ ÿëãàí îíîøëîíî.

Ýì÷èëãýý:

• Ýìíýëýãò õýâò¿¿ëæ ýì÷èëíý. Øýýñ äàìæóóëàõ çàìûí ñààäã¿é áîë ýì÷èëãýýã I, II øàòëàëûí ýìíýëã¿¿äýä ÿâóóëíà. Øýýñ äàìæóóëàõ çàìûí ñààäòàé, õ¿íäðýëòýé ¿åä ýì÷èëãýýã III øàòëàëûí ýìíýëýãò ÿâóóëíà.

• Ýõíèé õîíîãóóäàä õýâòðèéí äýãëýì ñàõèóëíà. • Èë÷ëýã èõòýé õîîë ºãíº. Õîíîãò 1,5-2 ë øèíãýí óóëãàíà. • Øàëòãààíû ýñðýã ýì÷èëãýýã ÿâóóëàõûí ºìíº øýýñ äàìæóóëàõ çàìûí

ñààä áàéãàà ýñýõèéã òîäðóóëíà.

- Ñààäòàé áîë ýì÷èëãýýã III øàòëàëûí ýìíýëýãò ÿâóóëàõ áà ñààäûã àðèëãàõ, øýýñíèé óðñãàëûã ÷ºëººòýé áîëãîõ àðãà õýìæýý àâíà.

- Ñààäã¿é áîë àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý õèéíý. Øýýñíèé áàêòåðèîëîãèéí øèíæèëãýýíèé õàðèó ãàðòàë ãýäýñíèé ñàâõàíöàðò èë¿¿ ¿éë÷èëäýã àíòèáèîòèêóóäûã ñîíãîí àâíà.

• Õºíãºí õýëáýðèéí ¿åä ýì÷èëãýýã I øàòëàëûí ýìíýëýãò ÿâóóëàõ áà àìèíîãëèçèäûí á¿ëãèéí àíòèáèîòèêîîñ ãåíòàìèöèíûã 60-80 ìã 8-12 öàãèéí çàéòàé áóë÷èí òàðèõ áà õàãàñ íèéëýã ïåíèöèëëèí àìïèöèëëèí, îêñàöèëëèíûã óóõààð (õ¿ñíýãò 3) õàâñðóóëàí õýðýãëýâýë èë¿¿ ¿ð ä¿íòýé.

• Õ¿íä áîëîí äóíä çýðãèéí ¿åä ýì÷èëãýýã II, III øàòëàëûí ýìíýëýãò ÿâóóëæ II,III á¿ëãèéí öåôàëîñïîðèí ñóäñààð òàðüæ, àìèíîãëèêîçèäûã áóë÷èíä òàðèí õàâñðóóëàí õýðýãëýíý.




Öî÷ìîã ïèåëîíåôðèòèéí ýì÷èëãýýíä õýðýãëýãäýõ àíòèáèîòèêóóä

Àíòèáèîòèêóóä Õ î í î ã è é í òóí

Õýðýãëýõ àðãà

Õàã

àñ í

èé

ëýã

ïåí

èö

èë

ëè

í

Àìèíîïåíèöèëëèí-àìïèöèëëèí-àìîêñàöèëëèí

Êàðáîêñèïåíèöèëëèí-êàðáåíèöèëëèí-òèêàðöèëëèí

b-ëàêòàìàç+ïåíèöèëëèí-àóãìåíòèí-óíàçèí

1,5-2,0ã1,5-3,0ã

4,0-8,0ã12,0-18,0ã

1,125-1,88 ã0,375-0,75 ã

Áóë÷èíä,ñóäñààðÓóõ

Áóë÷èíäÑóäñààð

Óóõ, ñóäñààðÓóõ

Öåô

àëî

ñïî

ðè

í

I ¿å:-öåôàçîëèí-öåôàëåêñèíII ¿å:-öåôóðîêñèì-öåôàêëîðIII ¿å:-öåôîòàêñèì-öåôòàçèäèì-öåôòðèàêñîí

2,0 ã0,5-1,0 ã

0,25-0,5 ã0,75 ã

2,0-4,0 ã1,0-2,0 ã1,0-2,0 ã

Áóë÷èíä, ñóäñààðÓóõ

ÓóõÓóõ

ÑóäñààðÁóë÷èíä, ñóäñààðÁóë÷èíä, ñóäñààð

Àì

èí

îãë

èêî

çèä I ¿å:-ãåíòàìèöèí

II¿å:-àìèêàöèí

III ¿å:-íåòðîìèöèí

3ìã/êã

10ìã/êã

6ìã/êã

Áóë÷èíä

Áóë÷èíä,ñóäñààð

Áóë÷èíä

• Õàëóóí áóóðñàí, ºâ÷òºíèé åðºíõèé áàéäàë ñàéæèðñàí ¿åä òàðèàã

çîãñîîæ íÿíãèéí ýñðýã áýëäìýëèéã óóõààð øèëæ¿¿ëíý. • Àíòèáèîòèêèéã õàëóóí áóóð÷, øýýñíèé øèíæèëãýýíèé ººð÷ëºëò¿¿ä

çàñàðòàë íü õýðýãëýíý. • Àíòèáèîòèê ýì÷èëãýýíèé äàðàà õóðö ¿ðýâñëèéí øèíæ¿¿ä àðèëñàí ¿åä

óðãàìàë áîëîí íºõºí ñýðãýýõ ýì÷èëãýý õèéíý. Õóñíû ø¿¿ñ, òýõèéí øýýã, àíüñíû íàâ÷, áààâãàéí ÷èõíèé óñàí õàíäìàëûã óóíà.




2. ÀÐÕÀÃ ÏÈÅËÎÍÅÔÐÈÒ

Òîäîðõîéëîëò Õóðö ïèåëîíåôðèòèéã á¿ðýí ýì÷ëýýã¿é áîëîí áýëãèéí çàìûí õàëäâàð, øýýñíèé çàìûí ñààòàë çýðýã íü àðõàã ïèåëîíåôðèò ¿¿ñýõýä íºëººëíº.

Ø à ë ò ã à à í , õ¿÷èí ç¿éë:

ªâ÷èí ¿¿ñýõýä íºëººëºõ õ¿÷èí ç¿éë:• Øýýñ äàìæóóëàõ çàìûí ñààòàë ÷óëóó, ò¿ð¿¿ áóë÷èðõàéí òîìðîë, õàâäàð, áººð óíæèõ• Øýýñíèé ñ¿â áóðãóéäàõ, äàâñàã äóðàíäàõ• Íàñ, õ¿éñíèé îíöëîã• Æèðýìñëýëò• ×èõðèéí øèæèí, áýëãèéí çàìûí ºâ÷èí (ïðîñòàòèò, êîëüïèò,àäíåêñèò)• áèå ìàõáîäûí äàðõëàëûí õàðèó óðâàëûí áàéäàë• Àæèë àìüäðàëûí íºõöºë: óäààí çîãñîõ, äààðàõ, õýò ÿäðàõ, àõóéí ñî¸ë, àðèóí öýâýð, õîîëëîëò

Àíãèëàë Õàëäâàð áººðèéã õàìàðñàí áàéäëààð; • 1 òàëûí áººðèéã õàìàðñàí • 2 òàëûí áººðèéã õàìàðñàí Áººðèéã ãýìòýýñýí áàéäëààð; • Àíõäàã÷ áóþó õ¿íäðýëã¿é: øýýñ äàìæóóëàõ çàìûí ñààäã¿é • Õî¸ðäîã÷ áóþó õ¿íäðýëòýé: øýýñ äàìæóóëàõ çàìûí ñààäòàé. Ýìíýë ç¿éí õýëáýðýýð; • Äàõèëòàò õýëáýð • Äàëä õýëáýð¯å øàòààð; • Ñýäðýëèéí ¿å • Íàìæèõ ¿åÕàëäâàð äàìæèõ áàéäëààð; • øýýñýýð: ºãñºõ çàìààð • öóñààð : óðóóäàõ çàì

Ýìíýë ç¿é: • Áººð îð÷ìîîð ÷èëæ õºøèæ ºâäºíº, áèå ñóëàð÷ àìàðõàí ÿäàðíà, • Øýýñíèé ãàðö ººð÷ëºãäºæ, øýýñíèé ñ¿âýýð ºâäºõ, øýýñ îéð îéðõîí õ¿ðýõ çýðýã øèíæ¿¿ä õàìò èëýðíý• Áèå çàðàéæ, ÷è÷ð¿¿äýñ õ¿ðýí ñóáôåáðèëü õàëóóðíà. • Äàëä õýëáýðèéí ïèåëîíåôðèòèéí ¿åä áººð íóðóóãààð áàãà çýðýã




ºâäºõ áà øýýñíèé øèíæèëãýýíä îíöûí ººð÷ëºëò ãàðäàãã¿é òóë îíîøëîõîä ò¿âýãòýé. Îíîøèéã òîäðóóëàõûí òóëä ñýäýýõ ñîðèë áîëîí, áàãàæèéí øèíæèëãýý õèéíý.

• ªâ÷èí íèëýýä àðõàãøñàí õîæóó ¿åä àðòåðèéí äàðàëò èõäýõ øèíæ èëýðíý.

Îíîøëîãîî:

ÝÌÒ-ûí 1-ð øàòëàëä ÝÌÒ-ûí II øàòëàëä

• Ýìíýë ç¿é: çîâèóð àíàìíåç, áîäèò ¿çëýã • Øýýñíèé åðºíõèé

øèíæèëãýý

• Ýìíýë ç¿é: çîâèóð àíàìíåç, áîäèò ¿çëýã• Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý Íå÷èïîðåíêèéí ñîðèë• Øýýñíèé áàêòåðèîëîãè• Çèìíèöêèéí ñîðèë• Áººðíèé ðåíòãåí øèíæèëãýý: ÿëãàðóóëàõ, ºãñºõ óðîãðàìì• Áººðíèé ýõî øèíæèëãýý

Øèíæèëãýý Èëðýõ ººð÷ëºëò¿¿ä

Ýìíýë ç¿é Óóö íóðóóãààð õºøèæ ºâäºõ, í¿ä í¿¿ðýýð öýëõýð÷ õàâàãíàõ, äèçóðèéí øèíæ¿¿ä èëýðíý.

Øýýñíèé øèíæèëãýý Øýýñíèé õóâèéí æèí áóóð÷, øýýñýýð 0,5-1,0 ã/ë õ¿ðòýë óóðàã ÿëãàð÷, öàãààí ýñèéí òîî îëøèð÷ íÿí ÿëãàðíà.

Øýýñíèé áàêòåðèîëîãèéí øèíæèëãýý

Íèòðèòèéí ñîðèë ýåðýã ãàðàõ áà íÿí óðãóóëàõ øèíæèëãýýíä 1ìë øýýñýíä 105 äýýø íÿí óðãàíà.

Çèìíèöêèéí ñîðèë Áººðíèé ºòãºð¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãàà àëäàãäàæ ãèïî-èçîñòåíóðè, íèêòóðèéí øèíæ èëýðíý.




ßëãàðóóëàõ óðîãðàìì* Àÿãàíöàð òýâøèíöýð ºðãºññºí áàéõ áà 2 áººðíèé çóðàãëàë èæèë áóñ áàéíà. ÐÊÈ 0,4-ººñ èõýñíý. Øýýñ äàìæóóëàõ çàìûí ñààäûã òîäðóóëíà.

Õýò àâèàí øèíæèëãýý* Áººðíèé õýìæýý áàãàñàõ, òýâøèíöýðèéí ººð÷ëºëò, öóëëàã ýä íèìãýðýõ, êàïñóë íü çóçààðàõ çýðýã øèíæ¿¿ä ãàðíà.

Áººðíèé èçîòîïèéí øèíæèëãýý*

Áººðíèé õýìæýý æèãä áóñ æèæãýðñýí, èçîòîïèéí ìóðóé æèãä áóñ ººð÷ëºãäñºí, ÿëãàðóóëàõ ¿éë àæèëëàãàà óäààøèðñàí áàéíà.

Àðõàã ïèåëîíåôðèòèéí ¿åä ýìíýë ç¿é áîëîí øèíæèëãýýíä èëðýõ ººð÷ëºëò¿¿ä* øèíæèëãýýí¿¿äèéã II,III øàòëàëûí ýìíýëã¿¿äýä õèéíý.

ßëãàõ îíîø: 1. Àðõàã ãëîìåðóëîíåôðèòèéí ¿åä øýýñíèé õýìæýý áàãàñàæ õàâàãíàíà.

Øýýñýýð ÿëãàðàõ óóðãèéí õýìæýý èõ, óëààí ýñ áîðòãîíöîðóóä ÿëãàðíà.

2. Áººðíèé çàâñðûí ýäèéí ¿ðýâñýë ýìèéí áîëîí õèìèéí áîäèñûí íºëººãººð ¿¿ñäýã. ªâ÷íèé ýõíèé ¿åýñ øýýñ èõ õýìæýýòýé ÿëãàð÷ øýýñíèé õóâèéí æèí áàãàñíà. Øýýñýíä íÿí èëðýõã¿é.

3. Áººðíèé ñ¿ðüåý ºâ÷íèé ¿åä øýýñýýð îëîí öàãààí ýñ ÿëãàðíà. Öóñòàé øýýíý. Óäààí õóãàöààãààð ñóáôåáðèëü õàëóóðíà. Äèçóðèéí øèíæ òîä èëýðíý.

4. Á¿ñýëõèé íóðóóíû îñòåîõîíäðîç, ðàäèêóëèòûí ¿åä íóðóóíû ðåíòãåí çóðàãò ººð÷ëºëòòýé. Íóðóó îð÷ìûí ºâäºëò íü õºäºëãººíòýé õîëáîîòîé íýìýãäýõ áà øýýñíèé øèíæèëãýýíä ººð÷ëºëòã¿é áàéíà.

Ýì÷èëãýý: Øýýñíèé çàìûí ñààäã¿é, áººðíèé ¿éë àæèëëàãààíû àëäàãäàëã¿é áàéãàà íºõöºëä ýì÷èëãýýã I,II øàòëàëûí ýìíýëã¿¿äýä ÿâóóëíà.

1.Äýãëýì: ¿ðýâñëèéí èäýâõèæèë ºíäºð, õàëóóðàëò åðºíõèé õîðäëîãûí øèíæ èõòýé ¿åä õàëóóí áóóðòàë õýâòðèéí äýãëýì ñàõèíà. Èäýâõèæèë áàãà ¿åä õàãàñ õýâòðèéí äýãëýì ñàõèíà.

2. Õîîë ýì÷èëãýý: èë÷ëýã èõòýé õîîë èäíý. Øèíãýí õîíîãò 1,5ë äîîøã¿é áàéíà.

3.Øàëòãààíûã àðèëãàõ: øýýñýíä íÿíãèéí àíòèáèîòèê ìýäðýã ÷àíàðûã òîäîðõîéëæ òîõèðîõ àíòèáèîòèêèéã ñîíãîíî. (Öî÷ìîã ïèåëîíåôðèò )




Àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý õèéæ áàéõäàà äîîðõ õ¿ñíýãòýíä ¿ç¿¿ëñýí õýä õýäýí çàð÷ìûã áàðèìòàëíà. Àíòèáèîòèêèéã õîñëîë áàéäëààð àâàõ, ñîíãîõäîî äàðààõü ñõåìèéí äàãóó ñîíãîíî.

Øýýñ äàìæóóëàõ çàìûí ñààäòàé ýì÷èëãýýã III øàòëàëûí ýìíýëýãò ÿâóóëæ ñààäûã àðèëãàõ àðãà õýìæýý àâíà.

Àíòèáèîòèê ýì÷èëãýýíèé åðºíõèé çàð÷èì:

• Øýýñýíä íÿí óðãóóëæ àíòèáèîòèê ìýäðýã ÷àíàðûã òîäîðõîéëîõ• Øýýñíèé îð÷èíã õàðãàëçàí ¿çýõ : õîîëîîð çîõèöóóëàõ ýñâýë òóõàéí

îð÷èíä òîõèðñîí àíòèáèîòèêèéã õýðýãëýõ• Àíòèáèîòèêèéã çºâ õîñëóóëàõ: áàêòåðèîñòàòèê, áàêòåðèöèä

¿éëäýëòýé ýì¿¿äèéã õîñëóóëàõã¿é áàéõ• Áººðíèé ¿éë àæèëëàãààíû áàéäàë: ¿éë àæèëëàãààíû àëäàãäàëòàé

áîë ýìèéí òóíã áàãàñãàæ õýðýãëýíý.• Æèðýìñýí, õºõ¿¿ë ýìýãòýé÷¿¿äýä óðàã áîëîí íÿðàéä õîð áàãàòàé

àíòèáèîòèê ñîíãîõ

Àðõàã ïèåëîíåôðèòèéí ýì÷èëãýýíä àíòèáèîòèê ýìèéã õýðýãëýõ çàð÷èì

4.Óðîñåïòèê ýì¿¿ä. Àíòèáèîòèê ýì¿¿äòýé óðîñåïòèê ýì¿¿äèéã õàâñðóóëàí õýðýãëýâýë ýì÷èëãýýíèé èë¿¿ ¿ð ä¿íòýé.

Óðîñåïòèê¿¿ä Õîíîãèéí òóí Õýðýãëýõ àðãà

Ôòîðõèíîëîí: -Îôëîêñàöèí

-Öèïðîôëîêñàöèí

-Ïåôëîêñàöèí

Ôòîðã¿é õèíîëîí -íèòðîêñîëèí (5-íîê) -ãðàìóðèí -öèíîáàê

0,4ã0,2-0,4 ã0,25-1,0 ã0,2-0,4 ã0,8-1,2 ã0,8 ã

0,4 ã1,5 ã1,0 ã

ÓóõÑóäñààðÓóõÑóäñààðÓóõ ñóäñààð

óóõóóõóóõ

Íàôòèðèäèí: -íåãðàì -ïàëèí

2,0-4,0 ã0,8ã

Óóõóóõ

Àðõàã ïèåëîíåôðèòèéí ýì÷èëãýýíä óðîñåïòèê ýìèéí á¿ëã¿¿ä




5.Áººðíèé öóñàí õàíãàìæèéã ñàéæðóóëàõ: êóðàíòèë 25 ìã -ààð õîíîãò 3-4 óäàà óóõ

6.Óðãàìàë ýì÷èëãýý: øýýëãýõ áîëîí ñóë áàêòåðèöèä ¿éëäýëòýé óðãàìëûí áýëäìýë¿¿äèéã õàíäàëæ óóëãàíà. Õóñíû íàâ÷, àíüñíû íàâ÷, òýõèéí øýýã, çýýðãýíý, áààâãàéí ÷èõíèé çýðãèéí óñàí õàíäûã õîíîãò 3-4 óäàà 7-10 õîíîã óóíà.

7. Ðàøààí ñóâèëàë: ºâ÷íèé ñýäðýë íàìäñàí ¿åä áººðíèé öóñàí õàíãàìæ, ÿëãàðóóëàëòûã ñàéæðóóëàõ çîðèëãîîð ãèäðîêàðáîíàò, ñóëüôàò àãóóëñàí ðàøààí óóëãàæ, âàííàä îðóóëíà.

8. Äàõèëòààñ ñýðãèéëýõ ýì÷èëãýý: îëîí äàõèí îéðõîí äàõüäàã áîë äàõèëòààñ ñýðãèéëæ óðîñåïòèê ýì¿¿äèéã áàãà òóíãààð, óðãàìàë ýì÷èëãýýòýé ýýëæëýí 1 ñàðûí òóðø õýðýãëýíý.

Ýì¿¿ä Õîíîãèéí òóí

Íèòðîôóðàíòîèí ÒðèìåòîïðèìÊî-òðèìîêñàçîëÍîðôëîêñàöèíÖåôàëåêñèí

50 ìã 100 ìã 0,24 ã 200 ìã 125 ìã

Ñàíàìæ: äýýðõ ýì¿¿äèéã äàõèëòààñ ñýðãèéëýõ çîðèëãîîð óóõäàà:

• ºäºðò íýã óäàà óíòàõûí ºìíº,

• 7 õîíîãò 3 óäàà òîãòìîë óóõ,

• áýëãèéí õàðüöààíû ºìíº ýñâýë äàðàà óóíà.

Ñõåì 1. Àðõàã ïèåëîíåôðèòèéí àíòèáèîòèê ýì÷èëãýý




Àðõàã ïèåëîíåôðèò

Àíòèáèîòèê+ Óðîñåïòèê

ýì¿¿ä

Õî¸ðäîã÷Àíõäàã÷

Øýýñýíä íÿí óðãóóëàõ øèíæèëãýý

Øýýñíèé îð÷èí

E.C

oli

Êë

åá

ñèåë

ë

Ñòà

ôè

ëë

îêî

êê

Ø¿ë

òëýã

Õ¿÷

èë

ëýã

Îð÷è

í ¿

ë

õàì

ààðàõ

àì

ïèö

èë

ëè

íÀ

ìîêñ

àö

èë

ëè

íÀ

ìè

íîãë

èêî

çèä

àì

îêñ

àö

èë

ëè

íÖ

åô

àë

îñï

îðè

íÀ

ìè

íîãë

èêî

çèä

ïåíè

öè

ëë

èí

Îêñ

àö

èë

ëè

íä

èêë

îêñ

àö

èë

ëè

í

òðè

ìåòî

ïðè

ì,

ïåíè

öè

ëë

èí

íè

òðîô

óðàí

ñòðåïò

îì

èö

èí,

ãåíòà

ìè

öè

í,

ýðè

òðîì

èö

èí,ñ

óëüô

àíè

ëàì

èä

, íàë

èä

èêñ

èé

í õ

¿÷è

ë,

ôàë

îðè

äîí

ëåâî

ìè

öåòè

í,

öåô

àë

îñï

îðè

í

Ñààäûã àðèëãàõ




3. ÖÎ×ÌÎÃ ÃËÎÌÅÐÓËÎÍÅÔÐÈÒ

Òîäîðõîéëîëò Öî÷ìîã ãëîìåðóëîíåôðèò ãýäýã íü õî¸ð áººðèéã õàìàðñàí áººðíèé ò¿¿äãýíöýð äàâàìãàéëñàí ¿ðýâñýë ºâ÷èí áºãººä áººðíèé ñóâãàíöàð áîëîí çàâñðûí ýä òîäîðõîé õýìæýýãýýð õàìðàãäàíà. Èõýâ÷ëýí áººðíèé áèå äààñàí ºâ÷èí áàéõààñ ãàäíà çàðèì ýìãýã áàéäàë, ýðõòýí òîãòîëöîîíû ºâ÷íèé ¿åä öî÷ìîã íåôðèò òîõèîëäîíî.

Àíãèëàë Øàëòãààíààð íü:• õàëäâàð – äàðõëààíû• õàëäâàðûí áóñ – äàðõëààíû Ýìíýëç¿éãýýð íü:• íýã õàì øèíæèò õýëáýð• á¿ðäýë õàì øèíæèò õýëáýð• íåôðîç øèíæèò õýëáýð

I. Ýìíýëç¿é À. Ò¿äãýíöýðèéí öî÷ìîã ¿ðýâñëèéí õàì øèíæ: § óóöààð õî¸ð òàëäàà ºâäºõ § õàëóóðàõ § öóñòàé øýýõ § ïîðòåèíóðè, öèëèíäðóðè § õó÷âàð ýñ¿¿ä ãàðàõ § ò¿¿äãýíöýðèéí ø¿¿ëò áóóðàõ § ëåéêîöèòîç § ÑÎÝ èõñýõ Á. Ç¿ðõ ñóäàñíû õàì øèíæ • Àðòåðèéí öóñíû äàðàëò èõñýõ • Ìàãàäã¿é ç¿ðõíèé ç¿¿í õîâäëûí öî÷ìîã äóòàãäàë • Ç¿ðõíèé öîõèëòûí òîî óäààøðàõ õàíäëàãà • Í¿äíèé óãèéí ººð÷ëºëò Â. Õàâàãíàõ õàì øèíæ • ªãëººä í¿¿ðýýð õàâàãíàõ • Õ¿íä ¿åä á¿õ áèåýð õàâàãíàæ, ÷ýýæ, õýâëèéä óñ õóðàëäàíà. Ã. Òàðõèíû õàì øèíæ • Òîëãîé ºâäºõ, ýðãýõ • Áººëæèñ öóòãàõ, áººëæèõ • Í¿äíèé õàðàà, ñîíñãîë ìóóäàõ • Ñýòãýë õººðºë, íîéðã¿éòýõ




II. Îíîøëîãîî

• Õàâàíãèéí áàéðëàë, ¿¿ññýí õóãàöàà, øèëæèëò õºäºëãººí,õàòóó çººëºí• Øýýñíèé õýìæýý, ºíãº, õººñ• Öóñíû äàðàëò• Óóö íóðóóãààð ºâäºõ• Òîëãîé ºâäºõ,áèå ñóëðàõ, õîîëîíä äóðã¿é áîëîõ, àìüñãààäàõ, ç¿ðõ äýëñýõ• Îëîí øýýõ, øýýõýä ºâäºõ• ªâ÷èí ýõýëñýí øàëòãààí ( õàíèàä òîìóó, õàëäâàðààð ºâ÷èëñºí,äààðàõ, íîðîõ ã.ì )

• Àðüñ öàéâàð, í¿¿ð áýëöãýð• Õ¿íä ¿åä ñóóãàà, õàãàñ ñóóãàà áàéäàëòàé àìüñãààäñàí, õºõºðñºí • Á¿õ áèåýð õàâàãíàñàí, õºíäèéí¿¿äýä øèíãýíòýé, çàðèìäàà õàâàí áàãà áàéíà• Öóñíû äàðàëò èõäýõ ( 140/95 –160/110 ), áðàäèêàðäè • Í¿äíèé óãò àðòåðè íàðèéí âåíè ºðãºí • Õîíîãèéí øýýñ áàãàñàíà (îëèãóðè, àíóðè )

• Ïðîòåèíóðè (1 ã/ë - 16 –30 ã/ë )• Ãåìàòóðè ( ìèêðîãåìàòóðè 5-15 –ààñ 50-100 õ/ò, öººí òîõèîëäîëä ìàêðîãåìàòóðè)• Öèëèíäðóðè ( ãºëãºð, áèæèðìýãò )• Áàãà çýðýã àíåìè, ëåéêîöèòîç, ÑÎÝ èõñýõ• Õ¿íä ¿åä ãèïî-äèñïðîòåèíåìè• ÑÐÁ, ÄÔÀ, ÀÑË-Î, ÀÑÊ, ÀÑÃ èõñýíý• Õ¿íä (îëèãóðè, àíóðè ) ¿åä ìî÷åâèí èõñýíý

• Áººðíèé ÷àíä àâèàí øèíæèëãýý ( õî¸ð áººðíèé õýìæýý õýì æèãä, ÿëèìã¿é òîìîðñîí, õýò àâèàí îéëò èõýñíý )• Îíîø òàâèõàä áýðõøýýëòýé ¿åä áººðíèé ýäèéí øèíæèëãýý õèéíý• ßëãàõ îíîøëîãîîíû çîðèëãîîð ðåíòãåí, ðàäèîèçîòîïèéí øèíæèëãýý õèéíý

Àñóóìæ

Áîäèò ¿çëýã

Ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýý

Áàãàæèéíøèíæèëãýý




ßëãàõ îíîøëîãîî

ßëãàí îíîøëîõ ºâ÷í¿¿ä ßëãàà íü

Àðõàã ãëîìåðóëîíåôðèò Àíàìíåç,õàâàí,øýýñíèéóóðàã<1,0ã/ë, óëààí ýñ, áîðòãîíöîð, ç¿ðõ, í¿äíèé óãèéí ººð÷ëºëò, áººðíèé ¿éë àæèëëàãààíû áóóðàëò

Àðõàã ïèåëîíåôðèò Øýýñýíä óóðàã áàãà, öàãààí ýñ èõ, íÿí èëýðíý. Õàâàãíàõã¿é, áººðºíä ãîëîìòîò ººð÷ëºëò

Áººðíèé àìèëîèäîç Èõýíõäýý àðõàã èäýýðò ºâ÷íèé ñóóðèí äýýð ¿¿ñíý.Øýýñíèé õàì øèíæ, õàâàãíàíà, áººð òîì áàéíà

Ç¿ðõíèé öóñ òîãòîíãèøëèéí áººð

Ç¿ðõíèé ãàæèã, áóë÷èíãèéí ºâ÷íèé óëìààñ öóñ ýðãýëòèéí àëäàãäàë ¿¿ññýí áàéíà

Õîëáîõ ýäèéí ºâ÷íèé óëìààñ áººð ºâ÷ëºõ

ÑÊÂ, Ñêëåðîäåðìè, çàíãèëààò ïåðèàðòåðèò çýðýã ºâ÷íèéã äàãàëäàæ ¿¿ñíý

Êàïèëëÿðîòîêñèêîç Õºë ãàðààð öóñàðõàã òóóðàëò ãàðñíû äàðàà øýýñýíä ººð÷ëºëò ãàðíà

Ýì÷èëãýý

Äýãëýì Ýìíýëýãò õýâò¿¿ëýí ýì÷èëíý.ªâ÷íèé õóðö ¿åä õýâòðèéí äýãëýì ñàõèíà.

Õîîë óíäíû äýãëýì

Õîîëíû äàâñ, øèíãýíèéã õÿçãààðëàíà. ªâ÷íèé èä ¿åä óóðàã áàãà ºãíº. Àìàðõàí øèíãýõ æèìñ íîãîî, ñ¿¿ öàãààí èäýý ºãíº.

Øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý

• Øýýëãýõ ýì¿¿ä - Ãèïîòèàçèä 0,025 õ 2-4, ôóðîñåìèä 0,04 õ 1-2, óðåãèò 50 – 100 ìã, âåðîøïèðîí 0,025 õ 3 óäàà óóëãàíà. Ëàçèêñ 40 – 120 ìã áóë÷èíä, ñóäñàíä, ìàííèòîë êã æèíä 1,0 –ààð áîäîæ ñóäñàíä òàðèíà.

• Õàâàí èõ ¿åä ïëàçì, àëüáóìèí, ðåîïîëèãëþêèí çýðãèéã 300 – 500 ìã –ààñ 1000 ìã õ¿ðòýë ëàçèêñòàé õàâñðàí õýðýãëýæ áîëíî.

• Öóñíû äàðàëò áóóëãàõ – Ðàóâîëüôèéí /ðàóíàòèí, ðàóñåäèë, ñåðïàçèë/ áýëäìýë¿¿ä, áåòòà-áëîêàòîð /àíàïðèëèí, àòåíîëîë, îáçèäàí /, ìåòèëäîôà / äîïåãèò, àëüäîìåò /, ãåìèòîí, àäåëüôàí, äåïðåññèí /, ÀÕÔ-èéí èíãèáèòîð/ êàïòîïðèë, ýíàëàïðèë, ýíàï/, êàëüöèéí àíòàãîíèñò /íèôåäèïèí, êîðèíôàð, êîðäàôåí/ óóëãàíà.

• Ç¿ðõíèé öî÷ìîã äóòàãäëûí ¿åä: äèãîêñèí , ýóôèëëèí, ëàçèêñ




Ýìãýã æàìûí ýì÷èëãýý

Ñòåðîèä áóñ ýì÷èëãýý: èíäîìåòàöèí, èáóïðîôåí, âîëüòàðåí 0,25 õ3 Êóðàíòèë 0,025õ 3-6 Ãåïàðèí 5000 – 10000 ÅÄ õ 3-4 óäàà àðüñàí äîîð Äåëàãèë 0,25 õ 3 óóõ Ñòåðîèä ýì÷èëãýý õèéõ çààëò;• Ìàø õ¿íä õýëáýð / Áººðíèé öî÷ìîã äóòàãäàë, ç¿ðõíèé

ç¿¿í õîâäëûí öî÷ìîã äóòàãäàë, áººðíèé ýêëàìïñè /• Ñòåðîèä áóñ ýì÷èëãýýíä çàñðàë àâàõã¿é óíæèðñàí

ÿâöòàé /3 – 4 äîëîî õîíîãîîñ äýýø/ áîë ñòåðîèä ýì÷èëãýý õèéíý. Ïðåäíèçîëîí õîíîãò 50 – 80 ìã óóëãàõ áóþó òàðèõ / 4 – 6 äîëîî õîíîã / ¿ð ä¿í ºãºõã¿é áîë äàðõëàà äàðàíãóéëàõ: Èìóðàí õîíîãò 100 – 150 ìã õàâñàð÷ óóëãàæ áîëíî. Õàâñàð÷ àíòèáèîòèê, àíòèàöèä, êàëèéí áýëäìýë õýðýãëýíý.

Ýð¿¿ë ìýíäèéí øàòëàëûí îíîøëîãîî, ýì÷èëãýý

ÝÌÒ-èéí øàòëàë

Îíîøëîãîî Ýì÷èëãýý Õ¿íäðýëèéí ¿åä

I øàò Àñóóìæ, ýìíýëç¿éØýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý

Ñòåðîèä áîëîí ñòåðîèä áóñ ýì÷èëãýý

Ç¿ðõíèé ç¿¿í õîâäëûí äóòàãäàë,ýêëàìïñè

II øàò Êëèíèê, áèîõèìèéí ëàáîðàòîðèéí,×àíä àâèàíû

Öèòîñòàòèê ãåïàðèí ýì÷èëãýý

Áººðíèé öî÷ìîã äóòàãäàë, õ¿íä íåôðîç õàì øèíæ

III øàò Èììóíîëîãèéí, áººðíèé ýäèéí

Ïóëüñ ýì÷èëãýý, ïëàçìîïåðåç

Áººðíèé öî÷ìîã äóòàãäàë / äèàëèç /




4. ÁªªÐÍÈÉ ÀÐÕÀÃ ÄÓÒÀÃÄÀË

Òîäîðõîéëîëò Áººðíèé àðõàã äóòàãäàë íü áººðíèé á¿òýö, ¿éë àæèëëàãààíû õîìñäîëîîñ ¿¿ññýí ýìíýëç¿é, ëàáîðàòîðèéí èæ á¿ðäýë õàì øèíæ þì. Õî¸ð áººðèéã õàìàðñàí äàâøèíãóé ÿâöòàé àðõàã ºâ÷íèé çàéëøã¿é òºãñãºë íü áººðíèé àðõàã äóòàãäàë áîëíî.

Áººðíèé àðõàã äóòàãäàëä õ¿ðãýäýã ãîë ºâ÷íèé á¿ëã¿¿ä

• Áººðíèé ò¿¿äãýíöýð, çàâñðûí ýä ñóâãàíöàðûí àðõàã ¿ðýâñë¿¿ä • Áººðèéã ºâ÷ë¿¿ëäýã õîëáîõ ýäèéí ò¿ãýýìýë ºâ÷í¿¿ä • Áîäèñûí ñîëèëöîîíû ýìãýã¿¿ä • Áººðíèé òºðºëõèéí áîëîí óäàìøëûí ýìãýã¿¿ä • Ñóäàñíû àíõäàã÷ ýìãýã¿¿ä • Øýýñíèé çàìûí àðõàã ñààòëóóä

Àíãèëàë Áººðíèé àðõàã äóòàãäëûí ¿å øàòààð íü 3 õóâààíà. • Ýõëýëèéí ¿å • Ýýíýãøèë, õàãàñ ýýíýãøëèéí ¿å • Òºãñãºëèéí ¿å

Áººðíèé àðõàã äóòàãäëûí ¿å øàòûí ¿ç¿¿ëýëò¿¿ä

¯å øàò

Ýìíýëç¿éí øèíæ

Øýýñíèé ººð÷ëºëò

Ò¿¿äãýíöýðèéí ø¿¿ëò

( ìë/ìèí )

Ñèéâýíãèéí êðåàòèíèí

( ìêìîëü/ë )

I Èëðýõã¿é Èõ øýýíý,øºíº øýýíý

40 - 50 400 õ¿ðòýë

II Áàãà çýðýã èëðýíý

Èõ øýýíý, øºíº øýýíý.Õ/æ áóóðíà

15 - 30 900 õ¿ðòýë

III Òîä èëðýíý Øýýñ áàãàñàæ, øýýñã¿éòýíý

5 - 15 900 -ãààñ äýýø

Ýìíýëç¿éí øèíæ òýìäýã. Ýíý íü ¿å øàòààñ õàìààðíà.• Ýðò ¿åèéí: Àìàíä ýâã¿é àìòàãäàæ, õîîëîíä äóðã¿é áîëæ áººëæèñ

öóòãàæ áººëæ¿¿ëíý.Õîäîîä ãýäýñíèé õÿìðàëûí øèíæ ãàðíà. Øºíº øýýíý, øýýñ öàéíà. Áàãà çýðýã òóðíà, àðüñ õóóðàéøèíà.

• Õàãàñ ýýíýãøëèéí ¿å: Äýýðõè øèíæ òýìäýã¿¿ä ã¿íçãèéðíý. Õàð ìàõàà áàðæ òóðíà. Àðüñ öîíõèéæ öóñ áàãàäàëò èëðýíý. Öóñíû äàðàëò óëàì èõ áîëíî.

• Òºãñãºëèéí ¿å: Äýýðõè øèíæ òýìäýã¿¿ä óëàì ã¿íçãèéðíý. Àìíààñ íü




Òîëãîé ºâäºíº,

òºâèéí áîëîí çàõûí ìýäðýëèéí

òîãòîëöîîíä ºð÷ëºëò

îðæ, êîìà áîëíî

ò¿¿äãýíöýðèéí ø¿¿ëò” Ìî÷åâèí,

êðåàòèíèí, øýýñíèé õ¿÷èë“Ýëåêòðîëèòèéí

ººð÷ëºëò, àöèäîç áîëíî

Áººðíèé àðõàã

äóòàãäàë õîæóó

¿å

Øýýñíèé øèíæèëãýýíä óóðàã, öóñíû

ýñ , áîðòãîíöîð öººðíº.Øýýñíèé

íÿãò áóóðíà

Àðüñ çýâõèéð÷

ñààðàëòàíà,çàãàòíàíà, öóñ õóðæ, ìààæñàí

îðîì ãàðíà, õóóðàéøèæ õîãæðóóòíà, èäýýò ¿ðýâñýë,òóðààë,

áóë÷èí õàòèíãèðøèíà

Õîîëîíä äóðã¿é

áîëæ, õîîë áîëîâñðóóëàõ

çàìûí ¿ðýâñýë, øàðõëàà, öóñ àëäàëò áîëíî

Àðòåðèéí äàðàëò èõñýíý,

¿íõýëöýãèéí ¿ðýâñýë,

öóñ áàãàäàëò ,àìüñãààäàõ,ç¿ðõ

äýëñýõ, ç¿¿í õîâäîë òîìðîõ

Àìüñãàëûí çàìûí ¿ðýâñýë,

óóøãèíû õàâàãíàëò, Êóñìàóëûí

àìüñãàë

Í¿äíèé óãèéí

ººð÷ëºëò ã¿íçãèéðíý. Àðòåðè

íàðèéñíà, âåíè ºðãºñíº.

Öóñ õóðíà, ñîðèâæèíî.

ø¿âòýð ¿íýðòýíý. Àðüñ õóóðàéøèæ ,çýâõèéð÷ öàéð÷ øàðãàëòàíà.Ýðñ òóðíà.Öóñ áàãàäàëò ã¿íçãèéðíý. Ýðõòýí ñèñòåìèéí ººð÷ëºëò¿¿ä òîä èëýðíý.

ÎíîøëîãîîÁººðíèé àðõàã äóòàãäëûí ýðò ¿åä ýìíýëç¿éí èëðýõ øèíæ òýìäýã áàãà òóë çºâõºí ëàáîðàòîðèéí áà áàãàæèéí øèíæèëãýýíä òóëãóóðëàí îíîøëîíî.Õîæóó ¿åä îëîí ýðõòýí ñèñòåìèéí òàëààñ ººð÷ëºëò ãàðíà. Îíîøèéã ýìíýëç¿é, ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíä òóëãóóðëàí îíîøëîíî.

Áººðíèé àðõàã äóòàãäëûí õîæóó ¿åèéí øèíæ¿¿ä




Îíîøëîãîîíû ¿íäýñëýë • Õî¸ð áººðèéã õàìàðñàí àðõàã ºâ÷íèé àíàìíåç • Øýýñ ÿëãàðóóëàëò ººð÷ëºãäºæ èõ øýýõ, øºíº øýýõ õàì øèíæ • Áººðíèé àðõàã äóòàãäëûí ýìíýëç¿éí øèíæ¿¿ä • Áººðíèé ä¿ðñ îíîøëîãîîíä èõýâ÷ëýí áººð æèæãýðñýí áàéíà • Öóñíû ñèéâýíä ìî÷åâèíà, êðåàòèíèí èõýñíý. • Áººðíèé ø¿¿ëò áóóðñàí áàéíà.

Ýì÷èëãýý Êîíñåðâàòèâ ýì÷èëãýý

• Õîîë. Øýýñ ñàéí ãàð÷ áàéãàà ¿åä øèíãýí õàíãàëòòàé óóëãàíà. Óóðãèéã äóòàãäëûí çýðãýýñ õàìààð÷ õÿçãààðëàíà. Àðòåðèéí äàðàëò

èõ áîë õîîëíû äàâñ áàãà ºãíº. Õîîëíû èë÷ëýãèéã í¿¿ðñ óñ, ººõ òîñîîð íºõºæ ºãíº.

• ¯íäñýí ºâ÷èí ñýäýðñýí áîë ò¿¿íèé ýìãýã æàìûí ýì÷èëãýýã áººðíèé äóòàãäëûí çýðãèéã õàðãàëçàí õèéíý.

Èììóíîñóïðåññîð Àíòèáèîòèê Ãëþêîêîðòèêîñòåðîèä Íèòðîôóðàí Àíòèêîàãóëÿíò íàëèäèêñèéí õ¿÷ëèéí áýëäìýë Àíòèàãðåãàíò

• Öóñíû äàðàëò áóóëãàõ ýìèéã / ãåìèòîí, äîïåãèò, áåòòà-

àäðåíîáëîêàòîð, ãèäðîëàçèí, ÀÕÔ-èéí èíãèáèòîð,êàëüöèéí àíòàãîíèñò / øýýëãýõ ýìòýé / ëàçèêñ, ôóðîñåìèä / õàâñàðíà. Äàðàëòûã çîõèõ ò¿âøèíä áóóëãàíà.

• Ñèéâýíãèéí ýëåêòðîëèòóóäûã / íàòðè, êàëè, êàëüöè, ôîñôîð / òýãøèòãýõ ýì÷èëãýý õèéæ ,¿å øàòààñ õàìààð÷ íýìýõ áóþó õÿçãààðëàíà.

•Àöèäîçûí ¿åä: õîíîãò 10 – 15 ã ñîä óóëãàõ, 300 – 500 ìë 5% ñîäîîð áóðãóéäàíà. Ñóäñààð ñîäèéí óóñìàë òàðèíà. Ëóóâàí, ìàíæèí, òºìñ, àïåëüñèí, àëèì èä¿¿ëýõ íü òóñòàé.

• Ç¿ðõíèé äóòàãäëûí ¿åä êîðãëèêîí çîõèìæòîé, õàðèí äèãîêñèíûã 1,5 – 2 äàõèí áàãà òóíãààð õýðýãëýíý.

• Öóñ áàãàäàëò: òåñòîñòåðîí ïðîïèîíàò 5% - 1 ìë ºäºð á¿ð, ôåððóì Ëåê 1000 ìã ñóäñàíä 7 õîíîãò 2 óäàà, Âèòàìèí Â6, Â12, ôîëèéí

Ïèåëîíåôðèòèéí ñýäðýëÃëîìåðóëîíåôðèòèéí ñýäðýë




õ¿÷èë, èæèë á¿ëãèéí öóñ 7 õîíîãò 1 óäàà õèéíý. Ýðèòðîïîýòèí õýðýãëýíý.

• Àçîòåìèéí ¿åä: ýðò ¿åä ëåñïåíåôðèë 100 äóñëààð ºäºðò 3 –4 óäàà óóíà., êîôèòàë 50 – 100 ìã, ãëþêîç 10 –20% ñóäñàíä òàðèíà. Íåðàáîë, ðåòàáîëèë óóëãàíà. Ã¿íçãèéðñýí ¿åä õîäîîä óãààõ, ñèôîí áóðãóé òàâèõ, ñîðáåíò /êàðáîëåí 10 – 20 ã /, äàâñàí òóóëãà 30-60 ã, 50-75 ã êñèëèò óóëãàíà. Ãýäýñíèé äèàëèç ßíãèéí óóñìàëààð õèéæ áîëíî.

Çàñðàë àâàõã¿é äóòàãäàë ã¿íçãèéð÷ òºãñãºëèéí øàòàíä îðâîë çààëò, ýñðýã çààëòûã õàðãàëçàí ãåìîäèàëèç ýì÷èëãýýíä øèëæ¿¿ëæ áîëíî.

Áººðíèé àðõàã äóòàãäàë õàì øèíæèéí ýì÷èëãýýíèé øàòëàë

Ýìíýëãèéí øàò

Áººðíèé àðõàã äóòàãäàë I

Áººðíèé àðõàã äóòàãäàë II

Áººðíèé àðõàã äóòàãäàë III

I +

II +

III +

5. ÁªªÐÍÈÉ ÖÎ×ÌÎÃ ÄÓÒÀÃÄÀË

Òîäîðõîéëîëò Áººðíèé ¿éë àæèëëàãàà öî÷ìîã àëäàãäñàíààñ ¿¿ñýõ õàì øèíæ þì. Áººðíèé ãàäàãø ÿëãàðóóëàõ ¿éë àæèëëàãàà þóíû ºìíº àëäàãäàæ, áººðººð ÿëãàðäàã áîäèñóóä áèåä õóðàëäàíà

Áººðíèé àðõàã äóòàãäàëä õ¿ðãýäýã ãîë ºâ÷íèé á¿ëã¿¿ä

• Øîêèéí • Õîðäëîãûí • Öî÷ìîã õàëäâàð • Ñóäàñíû áºãëºðºë • Øýýñíèé çàìûí öî÷ìîã áºãëºðºë

Àíãèëàë Áººðíèé ºìíºõ: • Öóñ ýðãýëòèéí àëäàãäàë (Á¿õ òºðëèéí øîê,

ýðãýõ öóñíû õýìæýý áàãàñàõ, áººðíèé áè÷èë öóñ ýðãýëò áóóðàõ ã.ì)Áººðíèé;

• Áººðíèé öóëëàã ýäèéí ãýìòýë (Öî÷ìîã ãëîìåðóëîíåôðèò õ¿íä ìåòàëëûí äàâñ, ýìèéí áîäèñ, õèìèéí áîäèñ ã.ì)Áººðíèé äàðààõ;

•Øýýñíèé óðñãàëûí ñààä ¿¿ñýõ (Øýýñ ÿëãàðóóëàõ çàì äàâñààð áºãëºðºõ, íºæººð áºãëºðºõ, ÷óëóóãààð áºãëºðºõ ã.ì)




Ýìíýëç¿éí øèíæ íü øàëòãààíààñ íü ¿ë õàìààðàí øàòàëñàí 4 ¿åýð ÿâàãäàíà. Ýõëýëèéí ¿å, øýýñã¿éòýõ ¿å, øýýñ ÿëãàðàõ ¿å, ýäãýðëèéí ¿å ãýæ õóâààãäàíà.

1. Ýõýí ¿å: äóòàãäàëä õ¿ðãýñýí ºâ÷èí ýìãýãèéí øèíæ, øýýñ òàòðàõ áàéäëààð èëýðíý.

2. Øýýñã¿éòýõ ¿å: õîíîãèéí øýýñ ýðñ áàãàñàõ áóþó îãò ãàðàõã¿é áîëíî. Óñ, ýëåêòðîëèò,õ¿÷èë ñóóðü, àçîòûí ñîëèöîîíä ã¿íçãèé ººð÷ëºëò ãàðíà. Õîðäëîãûí øèíæ¿¿ä òîä èëýðíý.

3. Øýýñ ÿëãàðàõ ¿å: ààæìààð øýýñ íýìýãäýæ õîíîãò ãàðàõ øýýñ èõ /õîíîãò 3-5 ë / áîëæ, õîðäëîãî áóóðíà. Èõ ñóëüäàíà.

4. Ýäãýðýõ ¿å: 0,5 – 1 æèë ¿ðãýëæèëíý. Øýýñíèé íÿãò ààæìààð ñýðãýíý.

Áººðíèé öî÷ìîã äóòàãäëûí ¿ðãýëæëýõ õóãàöàà íü øàëòãààí, õ¿íä õºíãºí, ýì÷èëãýý ýõýëñýí õóãàöàà çýðýã îëîí õ¿÷èí ç¿éëýýñ õàìààðíà.

Îíîøëîãîî• Àñóóìæààð áººðíèé öî÷ìîã äóòàãäàëä õ¿ðãýõ ÿìàð íýã øàëòãààí

áàéñàí ýñýõ• Õîíîãò ãàð÷ áàéãàà øýýñíèé õýìæýý /500 ìë-ýýñ áàãà áóþó îãò

øýýõã¿é/• Óñ äàâñíû ñîëèëöîîíû àëäàãäëûí øèíæ / áèåä óñ õóðàëäàõ, Ê

èõñýõ /• Àöèäîçûí øèíæ èëðýõ / òºâèéí ãàðàëòàé àìüñãààäàëò /• Öóñíû ñèéâýíä ìî÷åâèíà, êðåàòèíèí èõñýõ / êðåàòèíèí >120

ìêìîëü/ë /• Óðåìèéí õîðäëîãûí øèíæ¿¿ä ýðõòýí ñèñòåìèéí òàëààñ èëðýõ


Áººðíèé àðõàã äóòàãäàë

• Ýìíýëç¿éí øèíæ¿¿ä ààæìààð ýõýëíý.

• Áººðíèé àðõàã äóòàãäàëä õ¿ðãýñýí ºâ÷íèé ºã¿¿ëýìæòýé

• ªâ÷òºí òóðñàí áàéíà.

• Áººð õýìæýýãýýð èõýâ÷ëýí æèæãýðñýí áàéíà.

• Ýðõòýí ñèñòåìä óðåìèéí àðõàã õîðäëîãûí ººð÷ëºëò¿¿ä

ãàðñàí áàéíà.




Ýì÷èëãýý

Ýìíýëç¿éí I – II ¿åèéí ýì÷èëãýý

¯¿ñãýã÷ øàëòãààíûã àðèëãàõ

Óñ, ýëåêòðîëèòûí çîõèöóóëãà

Àçîòåìèéí ýñðýã

Õàëäâàðûí ýñðýã àðãà õýìæýý

Øàëòãààí ìýäýãäýæ àáéâàë ò¿¿íèéã òàñëàí çîãñîîõ Øîêèéí áàéäëààñ ãàðãàõ

ãèïîâîëåìè,áè÷èë ýðãýëò, ÄÂÑ

ïîëèãëþêèí, ðåîïëîèãëþêèí ãåïàðèí àëüáóìèí, òðåíòàë õºëäººñºí êóðàíòèë øèíý ñèéâýí

Øèíãýíèé áàëàíñ áàðèõ: /ìàííèòîë, ëàçèêñ,ôóðîñåìèä /Ñèéâýíä íàòðè ¿çýõÊàëè èõýñâýë: / 10% êàëüöè ãëþêîíàò, ñîäûí óóñìàë, 40% ãëþêîç 50 ìë 15 ÅÄ èíñóëèí /Àöèäîçûí ¿åä / 5% ñîäûí óóñìàë /

Óóðàãã¿é õîîë / 1500-2000 êêàë, í¿¿ðñ óñ / 40% ãëþêîç,àìèí õ¿÷ëèéí õîëèìîã, èíòðàëèïèä, àíàáîëèê ñòåðîèä ºãíº. Ýíòåðñîðáåíòóóä: êàðáîëèí, êñèëèò Õîäîîä óãààõ, öýâýðëýõ áóðãóé / Ñèôîí / Àìûã ñîîäòîé óóñìàëààð çàéëàõ

Øààðäëàãàòàé ¿åä áººðºíä õîðòîé íºëºº áàãàòàé àíòèáèîòèê • Ïåíèöèëëèí,ëåâîìèöåòèí,Ýðèòðîìèöèí,öåôàëîñïîðèí 1/2 - 1/3 òóíãààð ºãíº.




Ýìèéí ýì÷èëãýý õèéãýýä /øýýñ ãàðàõã¿é/ çàñðàõã¿é áîë ãåìîäèàëèç ýì÷èëãýý ÿàðàëòàé õèéíý. Äèàëèçûí òºâä øèëæ¿¿ëíý.

Ãåìîäèàëèçûí çààëò:

1. Áèåä óñ èõ õóðàëäàõ

2. Êàëè 6,5 –7 ìëìîëü/ë áîëæ èõñýõ

3. Êðåàòèíèí 500- 600 ìêìîëü/ë –ýýñ èõ áîëîõ

4. Àöèäîçûí øèíæ ëàáîðàòîðèéí áà êëèíèêýýð èëðýõ

5. Óðåìèéí õîðäëîãûí õ¿íä áàéäàë

Ýìíýëç¿éí III ¿å áóþó øýýñ ãàðàõ ¿åèéí ýì÷èëãýý:

• Øèíãýíèé áàëàíñèéã õÿíàæ, øèíãýí óóëãàõ, ñýëáýõ

• Ýëåêòðîëèòèéã õÿíàõ ÿëàíãóÿà ñèéâýíãèéí êàëèéã

ýìíýëç¿é, ëàáîðàòîðèéí ¿ç¿¿ëýëò, ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýãýýð

òîãòìîë õÿíàíà.

• Õàëäâàðààñ ñýðãèéëíý.

• Øýýñ ÿëãàðàëò ñýðãýõýýð ãåìîäèàëèç ýì÷èëãýýã çîãñîîíî.

Ýìíýëç¿éí IV ¿åèéí ýì÷èëãýý: ýíý íü 1 æèë õ¿ðòýë õóãàöààíä

¿ðãýëæèëíý.

-Ýì÷èéí õÿíàëòàíä áàéíà.

-Áººðíèé ºòãºð¿¿ëýõ ¿éë àæèëëàãààíû ñýðãýëòèéã õÿíàíà.

-Áººð øýýñíèé çàìûí õàëäâàðààñ ñýðãèéëíý.

-Øààðäëàãàòàé ãýæ ¿çâýë õºäºëìºð çîõèöóóëíà.

Çºâëºãºº;

Õàíèàä òîìóóãààñ ñýðãèéëýõ, õýò ÿäàð÷, õ¿íä àæèë õèéõã¿é áàéõ, ìºí òîäîðõîé õóãàöààíä æèðýìñëýõã¿é

Ýìíýëãèéí òóñëàìæèéí øàòëàë: ýíý íü ¿¿ññýí øàëòãààí ýìíýëç¿éí áàéäëààñ õàìààðàõ áîëîâ÷ äàðààõ åðºíõèé çàð÷ìûã áàðèìòàëæ áîëíî.

Ýìíýëç¿éí I. IV ¿å ÝÌÒ – ûí I- II øàòàíä, ýìíýëç¿éí II - III ¿å ÝÌÒ – ûí II – III øàòàíä ýì÷ëýãäýíý.




6. ÀÐÕÀÃ ÃËÎÌÅÐÓËÎÍÅÔÐÈÒ

Òîäîðõîéëîëò Öî÷ìîã ãëîìåðóëîíåôðèòýýð ºâ÷ëººä 1-1,5 æèëýýñ äýýø áîëæ áàéãàà øýýñíèé õàì øèíæ, õàâàãíàëò, àðòåðèéí öóñíû äàðàëò èõäýõ õàì øèíæ¿¿äèéí õóâèëáàð, õîñëîëóóäààð èëýðäýã ºâ÷èíã àðõàã ãëîìåðóëîíåôðèò ãýíý. Àíõäàã÷, õî¸ðäîã÷ ãýæ õóâààíà. Àíõäàã÷ íü öî÷ìîã ãëîìåðóëîíåôðèòèéí äàðàà äààìæðàí ÿâàãäàíà. Õî¸ðäîã÷ íü áóñàä ýðõòýí ñèñòåìèéí ºâ÷í¿¿äèéí ¿åä òîõèîëäîíî.

Àíãèëàë Ýìíýëç¿éí õýëáýðýýð íü: • Äàëä • Õàâàãíàõ • Äàðàëò èõäýõ • Õîëèìîã • Öóñòàé øýýõ õýëáýð ãýæ àíãèëíà.

Ýìíýëç¿éí õýëáýð¿¿ä

• Äàëä õýëáýð. Äàëä õýëáýð íü íåôðèòèéí ¿åèéí øýýñíèé õàì øèíæýýð èëðýõ áºãººä õàâàãíàõ, öóñíû äàðàëò èõäýõ õàì øèíæ ¿íäñýíäýý èëðýõã¿é.

• Xàâàãíàõ õýëáýð / íåôðîç /. Ãîë èëðýë íü íåôðîç õàì øèíæ þì.

• Öóñíû äàðàëò èõäýõ õýëáýð.Öóñíû äàðàëò, øýýñíèé õàì øèíæýýð èëðýíý.

• Õîëèìîã õýëáýð. Õàâàãíàõ õàì øèíæ / íåôðîç /, öóñíû äàðàëò èõäýõ õàì øèíæ õàâñðàí èëýðäýã. Àðõàã ãëîìåðóëîíåôðèòèéí õ¿íä õýëáýð þì.

• Öóñòàé øýýõ õýëáýð. ªâºðìºö õýëáýð áºãººä ãîë íü øýýñíèé õàì øèíæ îíöëîã íü øýýñýíä öóñíû óëààí ýñ èõýýð ãàðíà.

Ìàø èõ õàâàãíàíà/ àíàñàðêà

Ïðîòåèíóðè/ õîíîãò > 3,5 ã /

Ñèéâýíãèéí óóðàã,

áàãàñíà

Ñèéâýíãèéí Õîëåñòåðèí

èõýñíý

Öóñíû äàðàëò èõäýíý.Ç¿¿í õîâäîë òîìîðíî.

Í¿äíèé óã ººð÷ëºãäºíº.

Øýýñýíä óóðàã, óëààí ýñ áîðòãîíöîð

òîäîðõîéëîãäîíî.




Àðõàã ãëîìåðóëîíåôðèòèéí ýäãýýð õýëáð¿¿ä íü ìîðôîëîãèéí ººð÷ëºëòèéí ÿâö, õóâèðëààñ õàìààðàí ýìíýëç¿éí íýã õýëáýð íü íºãººäºº øèëæèí õóâèð÷ áîëíî. Òîäîðõîé õóãàöàà ºíãºðñíèé äàðàà áººðíèé àðõàã äóòàãäëûí øèíæ èëýð÷ ýìíýëç¿éí øèíæòýé õàâñðàí èëýðäýã áîëîõûã àíõààðàõ õýðýãòýé.

5. Îíîøëîãîîíû øàëãóóð øèíæ¿¿ä.1. ªâ÷òíèé çîâèóð ÿëàíãóÿà öî÷ìîããëîìåðóëîíåôðèòýýð ºâ÷èëñºí

äóðñàìæ, ãëîìåðóëîíåôðèòýýð ºâ÷èëæ áîëîõ áóñàä ýðõòýí ñèñòåìèéí ºâ÷íººð ºâ÷èëæ áàéñàí òóõàé òîäðóóëíà.

2. Áîäèò ¿çëýãýýð àðüñíû ºíãº, ÷èéãëýã, õàâàí ò¿¿íèé áàéðëàë, îíöëîã áàéäàë, àðòåðèéí öóñíû äàðàëò, ç¿ðõíèé òàëààñ ãàðñàí ººð÷ëºëò: ç¿ðõíèé àâèàí ººð÷ëºëò, ç¿¿í õîâäëûí òîìðîëò, øýýñíèé ºíãº, õººñðºëò, ºäºð øºíèéí øýýñíèé õýìæýý çýðãèéã òîäðóóëíà.

3. Ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýãýýð øýýñíèé õóâèéí æèí, óóðãèéí õýìæýý, õîíîãò àëäàæ áóé óóðãèéí õýìæýý, öóñíû óëààí ýñ, öàãààí ýñ, áîðòãîíöîðóóäûí òîîã ãàðãàíà. Öóñíû ñèéâýíãèéí íèéò óóðàã, óóðãèéí á¿ëã¿¿ä, õîëåñòåðèí, òðèãëèöåðèä, êàëè, íàòðè, ìî÷åâèí, êðåàòèíèí ¿çíý.

4. Áàãàæèéí øèíæèëãýý: áººðíèé õýò àâèà øèíãýýõ áàéäàë, áººðíèé õýìæýý,öóëëàã ýäèéí çóçààí, èíäåêñ, õî¸ð áººðíèé õýì æèãä áàéäëûã òîãòîîíî. Øààðäëàãàòàé òîõèîëäîëä ðàäèîèçîòîïèéí ðåíîãðàôè, ñöèíòèãðàôè õèéíý.

5. Ýðãýëçýýòýé ¿åä áººðíèé ýäèéí / áèîïñè / øèíæèëãýý õèéæ ìîðôîëîãèéí õýëáýð, èììóíîìîðôîëîãèéí èäýâõèæëèéã òîãòîîíî.


1. Àðõàã ïèåëîíåôðèòýýñ äàðààõ øèíæ¿¿äýýð ÿëãàí îíîøëîíî. • Øýýñýýð ãàðàõ óóðãèéí õýìæýý 1 ã/ë-ýýñ èõ áàéíà. • Øýýñíèé òóíàäàñò öóñíû óëààí ýñ, áîðòãîíöîðóóä èõ ãàðíà. • Èõýâ÷ëýí ÿìàð íýã õýìæýýãýýð õàâàãíàíà. • Õî¸ð áººðºíä á¿òöèéí áîëîí ¿éë àæèëëàãààíû õýì æèãä ººð÷ëºëò ãàðíà. • Èõýâ÷ëýí õ¿¿õýä, çàëóó íàñíû ýðýãòýé÷¿¿ä èë¿¿ ºâ÷èëíº. • Àðòåðèéí öóñíû äàðàëò õîëèìîã áîëîí äàðàëò èõäýõ õýëáýðèéí ¿åä èõ áîëíî. • Øýýñýíä áàêòåðè èëðýõã¿é2. Ýññåíöèàë àðòåðèéí ãèïåðòåíçèãýýñ ÿëãàí îíîøëîíî. • Ãëîåðóëîíåôðèòèéí ¿åä äàðàëòòàé õîëáîîòîé ñóáüåêòèâ çîâèð õàðüöàíãóé áàãà èëýðíý.




• Èõýâ÷ëýí çàëóó íàñíû õ¿ì¿¿ñ ºâ÷èëíº.

• Öóñíû äàðàëò èõäýëò, øýýñíèé õàì øèíæ çýðýã ýõëýõ áóþó çàðèìäàà øýýñíèé õàì øèíæ íü ò¿ð¿¿ëæ ãàðíà.

• Ç¿ðõíèé ç¿¿í õîâäîëûí òîìðîëò, í¿äíèé óãèéí ººð÷ëºëò íü ýññåíöèàë äàðàëòûã áîäâîë õàðüöàíãóé áàãà áàéíà.

Ýì÷èëãýý

Äýãëýì • ªâ÷íèé ñýäðýëèéí ¿åä áººðíèé ìýðãýæëèéí òàñàã áóþó äîòðûí òàñàãò õýâò¿¿ëýí ýì÷èëíý.Õóóðàé äóëààí ºðººíä 2-3 äîëîî õîíîã õýâòðèéí, õàãàñ õýâòðèéí äýãëýìä áàéëãàíà.

Õîîë ýì÷èëãýý

• Õîîëíû äýãëýìèéã ºâ÷íèé ýìíýëç¿éí õýëáýð, ò¿¿íèé ÿâö,áººðíèé ¿éë àæèëëàãààíû àëäàãäëûí çýðãýýñ õàìààðàí çîõèöóóëíà.Õîîë íü õàíãàëòòàé èë÷ëýãòýé óóðàã, ººõ òîñ, í¿¿ðñ óñ àãóóëñàí áàéõûí õàìò âèòàìèí Ñ,Â, ÐÐ, Ð áàÿëàãòàé æèìñ, íîãîî ñ¿¿ öàãààí èäýýíèé ç¿éë áàéõ õýðýãòýé. Áººðíèé ¿éë àæèëëàãààíû àëäàãäàëã¿é áîë óóðãèéã êã æèíä 1 ã, íåôðîçòîé áîë 1,5 ã ºãíº. Äàëä, öóñòàé øýýõ õýëáýðèéí ¿åä õîîëíû õÿçãààðëàëò øààðäëàãàã¿é. Ñýäðýëèéí ¿åä íü óóðàã, õîîëíû äàâñ áàãà çýðýã áàãàñãàíà. Öóñíû äàðàëò èõñýõ õýëáýðèéí ¿åä óñ øèíãýí, õîîëíû äàâñûã íàðèéí õÿçãààðëàíà. Íåôðîç õýëáýðèéí ¿åä õîîëíû íàðèéí äýãëýì ñàõèóëíà. Õàâàí èõ ¿åä õîîëíû äàâñ /õîíîãò 3-4 ã/, øèíãýíèéã / 600-800 ìë / óäààí õóãàöààíä ÷àíä õÿçãààðëàíà. Õîîëíû óóðãèéã êã æèíä 1,5-2,5 ã õ¿ðòýë ºãºõ íü ç¿éòýé. Õîëèìîã õýëáýðèéí ¿åä íåôðîç áîëîí äàðàëò èõäýõ õýëáýðèéí õîîëíû äýãëýìèéí ¿íäñýíä çîõèöóóëíà.

Øèíæ òýìäãèéí ýìèéí ýì÷èëãýý

• Öóñíû äàðàëò áóóëãàõààð: Ðàóâîëüôèéí áýëäìýë¿¿äèéã/ ðàóíàòèí, ñåðïàçèë / øýýëãýõ / ãèïîòèàçèä, ôóðîñåìèä, óðåãèò,âåðîøïèðîí / ýìòýé õîñëîí õýðýãëýíý. Öóñíû äàðàëò ºíäºð ¿åä áåòòà-àäðåíîáëîêàòîð, ìåòèëäîôà,êàëüöèéí àíòàãîíèñò, ÀÕÔ-èéí èíãèáèòîð / ýíàëàïðèë, ðàìàïðèë, ëèçèíîïðèë / ýì¿¿äèéã äàíãààð áîëîí õîñëîí õýðýãëýíý.

• Õàâàí èõ ¿åä: ãèïîòèàçèä 50-100 ìã, ôóðîñåìèä 40-80 ìã, ëàçèêñ ñóäñààð 40-120 ìã õîíîãò òàðèíà. Ìàø èõ õàâàíòàé ¿åä ïëàçì, àëüáóìèí ýñâýë 20%-èéí ìàííèòîëûí óóñìàë 300-400 ìë ñóäñàíä äóñëààð 5-6 ºäºð äàðààëàí òàðèíà. Ëàçèêñ õîíîãò 300-400 ìã ò¿¿íýýñ ÷ èõ òóíãààð òàðüæ áîëíî.

• Öóñòàé øýýõ õýëáýðèéí ¿åä àñêîðáèíû õ¿÷èë, ðóòèí, àñêîðóòèí, õ¿íä ¿åä âèêàñîë, àìèíîêàïðîíû õ¿÷èë õýðýãëýíý.




Ýìãýã æàìûí ýì÷èëãýý

Ýìãýã æàìûí ýì÷èëãýýíä äàðààõ ýì¿¿äèéã õýðýãëýíý.¯¿íä:ãëþêîêîðòèêîñòåðîèä, èììíîäåïðåññàíò, àíòèêîàãóëÿíò, àíòèàãðåãàíò, 4-àìèíîõèíîëèíû áýëäìýë,¿ðýâñëèéí ýñðýã ýì¿¿ä áîëíî.• Ïðåäíèçîëîí õîíîãèéí òóí 60-80 ìã-ààð 4-6-8 äîëîî

õîíîãîîñ 3-6 ñàð óóëãàíà.Òóíã ààæìààð íýìýãä¿¿ëæ, ýì÷èëãýýíèé òóíã îëæ, ýäãýðëèéí ¿åä òóíã ààæìààð áóóëãàíà.

• Èììóíîäåïðåññàíò / èìóðàí, öèêëîôîñôàìèä / èìóðàí êã æèíä 2-3 ìã-ààð áîäîæ õîíîãò 150-200 ìã, öèêëîôîñôàìèä êã æèíä 1,5-2 ìã-ààð áîäîæ õîíîãò 100-150 ìã,íèéòäýý 4-8-10 äîëîî õîíîã õýðýãëýíý. Ýìèéí õ¿íäðýëèéã õÿíàíà.

• 4-àìèíîõèíîëèí / ðåçîõèí, äåëàãèë,õëîðîõèí / õîíîãò 0,5-0,75 ã-ààð 3-6 äîëîî õîíîã óóëãàíà.

• Àíòèêîàãóëÿíò / ãåïàðèí, ôåíèëèí / ãåïàðèí õîíîãò 20-40 ìÿíãàí íýãæèéã 4-6 öàãèéí çàéòàé àðüñàí äîîð òàðüæ äóíäæààð 3-10 äîëîî õîíîã õýðýãëýíý. Ôåíèëèíèéã ïðîòðîìáèíû èíäåêñèéã 45-60% áàéõààð áîäîæ 1-2 ñàð óóëãàíà.

• Àíòèàãðåãàíò / äèïèðèäàìîë, êóðàíòèë, ïåðñàíòèí / êóðàíòèë õîíîãò 200-400 ìã-ààð 6-8 äîëîî õîíîã õýðýãëýíý.

• Ñòåðîèä áóñ ¿ðýâñëèéí ýñðýã ýì¿¿ä / èíäîìåòàöèí, ìåòèíäîë, âîëüòàðåí,èáóïðîôåí / èíäîìåòàöèí 25 ìã-ààð õîíîãò 4-6 óäàà 4-8 äîëîî õîíîã óóíà.

• Õàâñàðñàí ýì÷èëãýý. • 4 á¿ðäýë ýì÷èëãýý /ãëþêîêîðòèêîñòåðîèä, èììóíî -

äåïðåññàíò, àíòèêîàãóëÿíò, àíòèàãðåãàíò / äýýð äóðäüñàí òóíãààð 6-8 äîëîî õîíîã õèéíý.

• Ïóëüñ-ýì÷èëãýý ïðåäíèçîëîí 1000-1200 ìã-èéã ôèçèîëîãèéí óóñìàëä õèéæ 20-30 ìèíóòèéí òóðø ñóäñàíä äóñëààð 3 ºäºð äàðààëàí õèéíý. Èìóðàíûã 800-1000 ìã-èéã 2-3 õîíîã ìºí àäèë òàðèíà.

1. Óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ ýì÷èëãýý• Äàëä õýëáýðèéí ¿åä äýãëýì ñàõèóëæ âèòàìèí ýì÷èëãýý, ÿëàíãóÿà õàâàð,

ºâºë âèòàìèí Ñ,Â6, Â1,Â12, àñêðóòèí, íèêîòèíû õ¿÷èë õýðýãëýíý.• Öóñíû äàðàëò èõäýõ õýëáýðèéí ¿åä õîîë óíäíû äýã ñàõèóëæ, äàðàëò

áóóëãàõ ýìèéã / äîïåãèò, ãåìèòîí, àäåëüôàí, êîðèíôàð, ãèïîòèàçèä, àíòàãîíèñò êàëüöè, ýíàëàïðèë / çîõèõ òóíãààð ºãíº.

• Öóñòàé øýýõ õýëáýðèéí ¿åä âèòàìèí Ñ, Ð / ëèìîí, ñîíãèíî, íîõîéí õîøóóíû õàíä /, øýýñýíä öóñ èõñýõ ¿åä íü âèòàìèí Ñ, ãëþêîíàò êàëüöè, ðóòèí, äèìåäðîë, âèòàìèí Ê, ÅÀÊ çýðãèéã õýðýãëýíý.

• Íåôðîç õýëáýðèéí ¿åä ñýäðýë ñýðãèéëýõ òóíãààð ïðåäíèçîëîí, àíòèêîàãóëÿíò, 4-àìèíîõèíîëîíû áýëäìýë, ìåòèíäîë õýðýãëýíý. Ëàçèêñ,âåðîøïèðîí çýðãèéã óóëãàíà.

• Õîëèìîã õýëáýðèéí ¿åä ÄÀÐÀËÒ ÈÕÄÝÕ, ÍÅÔÐÎÇ ÕÝËÁÝÐÈÉÍ ̄ ÅÈÉÍ ýì÷èëãýýí¿¿äèéã çîõèñòîé õàâñðàí õýðýãëýíý.




7. ÍÅÔÐÎÇ ÕÀÌ ØÈÍÆ

Òîäîðõîéëîëò Áººðíèé ò¿¿äãýíöðèéí ýìãýãèéí óëìààñ øýýñýýð èõ õýìæýýíèé óóðàã àëäàí öóñíû óóðàã, ººõ òîñíû õýìæýý àëäàãäàí ýìíýë ç¿éä õàâàãíàëòààð èëðýõ ýìíýë ç¿é áîëîí ëàáîðàòîðèéí õàì øèíæèéí á¿ðäýëèéã íåôðîç õàì øèíæ ãýíý.

Øàëòãààí Íåôðîç õàì øèíæèéí 60%-70% íü áººðíèé áèå äààñàí ºâ÷èí ÿëàíãóÿà ãëîìåðóëîíåôðèòèéí øàëòãààíò íåôðîç õàì øèíæ ýçýëäýã.

Àíãèëàë 1.Àíõäàã÷ ÍÕØ• Ãëîìåðóëîíåôðèò 2.Õî¸ðäîã÷ ÍÕØ• Äàðõëààíû ºâ÷í¿¿ä (Ò¿ãýýìýë ÷îíîí ÿðøèë õýðõ

òºñò ¿åíèé ¿ðýâñýë, ñèñòåìèéí âàñêóëèò)• Áîäèñûí ñîëèëöîîíû ºâ÷èí (÷èõðèéí øèæèí,

àìèëîéäîç)• Õîðò õàâäàð (Õîðò ëèìôîìà, ëèìôî- ãðàíóëåìàòîç,

êàðöèíîìà, ÿñ, ýëýã, óóøèã, óìàé, õºõíèé õîðò õàâäàð)

• Ýìèéí áîäèñ õîðóóä (íèéëýã òàðèëãà, èéëäýñ, êàïòîïðèë, ïåíèöèëëàìèí, òîëìåòèí, ëåâàìèçîë, àëò, õàð òóãàëãàíû áýëäìýë¿¿ä)

• Õàëäâàðò ºâ÷í¿¿ä (ãåïàòèò Â, ¿æèë, ñ¿ðüåý, òýìá¿¿, õóìõàà, öóñàðõàã õàëóóðàë óóøèã, ÿñíû èäýýò ºâ÷í¿¿ä, ÄÎÕ)

Ýìãýã æàì: Øýýñýýð èõ õýìæýýãýýð óóðàã àëäñàíòàé õîëáîîòîé ýìíýë ç¿éí îëîí øèíæ¿¿ä äàãàëäàí ãàð÷ èðíý. (ñõåì 1) Ïðîòåèíóðè

Ãèïîàëüáóìèíåìè Øýýñýýð çººâºðëºã÷ óóðãóóäûã àëäàõ

Ïëàçìûí îíêîòèê äàðàëò áóóðàõ Öóñ áàãàäàëò

Ãèïåðëèïèäåìè Õàâàí Ãèïîâèòàìèíîç Ä Ãèïåðêîàãóëÿöè Äàðõëàà ñóëðàõ




Ýìíýë ç¿é:

Íåôðîçûí ÿâö: Íåôðîç õàì øèíæèéí ýìíýë ç¿éí ÿâö äààìæðàõ áàéäàë íü ¿íäñýí ºâ÷èí áîëîí áººðºíä ãàð÷ áóé ìîðôîëîãèéí ººð÷ëºëòººñ õàìààðíà. Íåôðîç õàì øèíæèéí ýìíýë ç¿éí ÿâöûí îíöëîã

• Õàâàãíàíà, øýýñ áàãà ãàðíà.• Àì èõ öàíãàæ, õàòíà.• Áèå ñóëüäàíà, ÿäàðíà, òîëãîé ºâäºíº. •Õîîëíû äóðøèë áóóð÷,îãèóëæáººëæèíº.•Àìüñãààäíà, á¿ñýëõèé îð÷ìîîð ÷èíýð÷

ºâäºíº.

• Àìüñãààäàíãóé áàéäàëòàé, í¿ä í¿¿ð öýëõýð÷ õàâàãíàñàí.

• Àðüñ õóóðàéøñàí, àðüñíû íèìãýí õýñã¿¿äýýð ÿçðàëòóóäòàé.

• ¯ñ õóìñ õýâðýãøèæ õóãàðàìòãàé áîëñîí, õóéõàíä äàðàõàä çººëºí õàâàãíàñàí.

• Óóøèã ÷àãíàõàä äîîä õýñãýýð öóëöàíãèéí àìüñãàë ñóëàðñàí.

• Õýâëèé öàðäãàð, õýëáýð àëäàãäñàí, öàëãèõ øèíæ òîä èëýðíý.

• Ýðýãòýé÷¿¿äýä òºìñºã õàâàãíàñàí ÿâàõ, ñóóõàä áýðõøýýëòýé áàéíà.

• Í¿ä, í¿¿ðíýýñ ýõýëíý.• Áîãèíî õóãàöààíä ò¿ðãýí òàðõàæ á¿õ

áèå, ìº÷äººð õàâàãíàíà. • Çººëºí, ñýâñãýð á¿ëýýí õàâàí • Áèåèéí áàéðëàëààñ õàìààð÷

øèëæèìòãèé áàéíà. • Äàðàõàä ã¿íçãèé õîíõîð ¿ëäýýæ ò¿ðãýí

àðèëíà.

Çîâèóð

Õàâàíãèéí îíöëîã

Áîäèò ¿çëýã




Ýìíýë ç¿éí ÿâö Ýìíýë ç¿éí îíöëîã

Äàõèëòòàé õýëáýðèéí ÿâöòàé

Ýíý ¿åä ºâ÷íèé ýõëýë áîëæ èëðýýä áàéí áàéí ñýäýð÷, ýì÷èëãýýíä çàñàð÷ ñàéæèðäàã. Óäààí õóãàöààíä íàìæìàë áàéäàëä áàéíà. Áººðºíä ìèíèìàëü ººð÷ëºëòòýé áàéíà. 10-20 æèëèéí äàðàà áººðíèé àðõàã äóòàãäàëä õ¿ðãýíý.

Ààæèì äààìæðàõ ÿâöòàé íåôðîç

Õîëáîã÷ ýäèéí ýìãýã¿¿ä, õàâäàðûí øàëòãààíò íåôðîçóóä áàãòàíà. Ðåìèññèéí õóãàöàà õàðüöàíãóé áîãèíî, èäýâõèòýé ýì÷èëãýýíèé ä¿íä 5-6 æèë ¿ðãýëæèëæ áººðíèé àðõàã äóòàãäàëä õ¿ðãýíý. Áººðºíä ìåìáðàíîç, ìåìáðàíîïðîëèôåðàòèâ, ôèáðîáëàñò ººð÷ëºëòòýé áàéíà.

Õóðäàí äààìæðàõ ÿâöòàé íåôðîç:

Áîãèíî õóãàöààíä 1-3 æèëèéí äîòîð áººðíèé ¿éë àæèëëàãàà àëäàãäàí áººðíèé äóòàãäàëä õ¿ðãýíý. Öî÷ìîãäóó õîðóó ÿâöòàé ýêñòðàêàïèëëÿð íåôðèò, àóòîèììóííû ÃÍ, äèàáåò, àìèëîéäîç, ìèåëîìûí íåôðîç

Õ¿íäðýë:

1. Òàðõèíû õàâàí: òîëãîé õ¿÷òýé ºâäºõ îãèóëæ, áººëæ¿¿ëýõ, í¿ä á¿ðýëçýõ õàðàà ººð÷ëºãäºõ, þì õî¸ð÷ëîãäîõ, õ¿íä ¿åä ýêëàìïñè áîëíî.

2. Íåôðîçèéí êðèç: õîîëîíä äóðã¿é áîëæ îãèóëæ áººëæ¿¿ëíý. Àðüñàí äýýã¿¿ð æèæèã óëààí òóóðàëòóóä ãàðàõ ìºí õýâëèéãýýð õ¿÷òýé õàòãóóëæ ºâäºíº. Èõ õýìæýýãýýð óóðàã àëäñàíû óëìààñ ïðåêàëëèêðåèíîãåí, êèíèíîãåíû íèéëýãæèëò íýìýãäýí, êèíèíû ñèñòåì èäýâõèæèí ò¿¿íèé ýöñèéí á¿òýýãäýõ¿¿í áîëîõ áðàäèêèíèí ñóäàñíû íýâ÷èìõèé ÷àíàðûã èõýñãýæ áèîëîãèéí èäýâõèòýé áîäèñóóä ìýäðýëèéí òºãñãºëèéã öî÷ðîîñíîîñ ºâäºëò ºãíº.

3. Çàõûí ñóäàñíû ôëåáîòðîìáîç: öóñ ºòãºð÷ öóñíû çóóðàìòàé ÷àíàð èõýäñýíýýñ çàõûí ñóäñóóäàä òðîáîçûí õ¿íäðýë ºãíº.

4. Áàêòåð, âèðóñèéí õàëäâàð: áèåèéí åðºíõèé ýñýðã¿¿öýë ñóëàð÷ II õàëäâàðò ºðòºìòãèé áîëîõ áà øýýñ äàìæóóëàõ çàì áîëîí àìüñãàëûí çàìûí õàëäâàðààð õ¿íäýðíý.

Îíîøëîãîî:

Îíîøëîãîîã ýìíýë ç¿éí øèíæ áîëîí ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýýíä ãàðàõ ººð÷ëºëò¿¿äýä òóëãóóðëàí õèéíý.




Îíîøëîãîîíû ¿íäñýí øàëãóóð ¿ç¿¿ëýëò

• Õàâàí • Ïðîòåèíóðè 3,5 ã/õîíîãò • Ãèïîïðîòåèíåìè • Äèñïðîòåèíåìè: ãèïîàëüáóìèíåìè, ãèïåð ãëîáóëèíåìè • Ãèïåðëèïèäåìè, ãèïåðõîëåñòåðèíåìè

Îíîøëîãîîíû øàòëàë:

Îíîøëîãîîã ÿâóóëàõäàà ýìíýëãèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýòýé óÿëäóóëàí äàðààõü øàòëàëààð ÿâóóëíà.

ÝÌÒ-ûí II øàòëàë

ÝÌÒ-ûí I øàòëàë 1øàòëàë + ¿íäñýí ºâ÷íèéã òîäðóóëàõ

Ñóáüåêòèâ øèíæ:Øàëòãààíûã òîäðóóëàõ, õàâàãíàõ, øýýñíèé ãàðö áàãàñàõ

Øýýñíèé õàì øèíæ: Øýýñíèé óóðàã õîíîãò 3,5 ãð-ààñ èõ, ìºõëºãò, ãÿëãàð áîëîí âîñêîâèä áîðòãîíöîð òîãòìîë ãàðíà.

Öóñíû áèîõèìèéí øèíæèëãýýíä:ãèïîïðîòåèíåìè, ãèïîàëüáóìèíåìè, ãèïåð ëèïèäåìè, ãèïåð õîëåñòåðèíåìè

Ýìíýë ç¿éí øèíæ: Õýò àâèàí øèíæèëãýýíä:õýâëèéí áîëîí ïëåâðèéí õºíäèéä ñóë øèíãýí òîäîðõîéëîãäîíî.

Í¿äíèé óãèéí øèíæèëãýýíä: Õàðààíû ìýäðýëèéí õºõëºã õººæ õàâàãíàñàí.

ßëãàí îíîøëîãîî:Ýìíýë ç¿éä õàâàãíàõ øèíæýýð èëðýõ òóë áóñàä øàëòãààíò õàâàíãóóäààñ ÿëãàí îíîøèëíî.

Ýìãýã¿¿ä Îíöëîã

Ç¿ðõíèé øàëòãààíò õàâàí Öóñíû ýðãýëòèéí äóòàãäëûí ¿åä õàâàí ìº÷ä¿¿äýýð èë¿¿ áàéíà. Çàõûí ýðõòíèé õºõðºëò àæèãëàãäàíà. Õàâàí à÷ààëëûí äàðàà, ¿äýýñ õîéø èë¿¿ íýìýãäýíý. Øýýñíèé øèíæèëãýýíä óóðàã áàãà çýðýã èëýðíý.




Ýëýãíèé øàëòãààíò õàâàí Ýëýãíèé õàòóóðàë, ýëýãíèé âåíèéí áºãëºðºë, - ýëýãíèé õàòóóðëûí ¿åä ýëýãíèé àðõàã ºâ÷íèé àíàìíåçòàé, áèîõèìèéí øèíæèëãýýíä ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãààíû ººð÷ëºëòòýé, ñåðîçîí õºíäèéí¿¿äýä øèíãýí õóðèìòëàãäàõ õàíäëàãàòàé,

Äîòîîä ø¿¿ðëèéí áóë÷èðõàéí ýìãýã

Áàìáàéí äààâðûí áóóðñàí (ìèêñåäåì) ¿åä í¿ä í¿¿ðýýð õººíãºòºæ õàâàãíàñàí ìýò áàéõ áîëîâ÷ äàðàõàä õîíõîð ¿ëäýýõã¿é. Ãèïîòîíè, áðàäèêàðäè èëðýõ áà àðüñ õóóðàéøèæ çóçààðñàí áàéíà.

Áîäèñûí ñîëèëöîîíû áóþó óóðãèéí äóòàãäàë

Õîîëíû äóðøèë áóóðñàí, ò¿¿íä õ¿ðãýõ ºâ÷íèé àíàìíåçòàé, ìàõàí õîîë èääýãã¿é, õîîëíû äýãëýì

Ýì÷èëãýý:

Ýì÷èëãýýíèé äýãëýì

• Ñòàöèîíàðò ýì÷èëíý. Äýãëýì: õýâòðèéí, õàãàñ õýâòðèéí äýãëýì ñàõèíà.

• Õîíîãò óóõ øèíãýíèéã õÿçãààðëàíà.1ë õýòðýõã¿é áàéõ. Õîíîãèéí øýýñíèé

õýìæýýíä 400-500ìë íýìæ ºãíº. Õóðö àìòëàã÷òàé õîîë, ººõ òîñûã

õÿçãààðëàõ

• Øèíãýíèé áàëàíñûã òîîöîîëîõ: õîíîãò óóñàí, ñóäñààð õèéñýí øèíãýí

áîëîí øýýñèéã õýìæèõ

Ýìèéí ýì÷èëãýý:

I. Øàëòãààíû ýñðýã ýì÷èëãýý: ¯íäñýí ºâ÷íººñ øàëòãààëàí

øàëòãààí ýìãýã æàìûí ýì÷èëãýýã II, III øàòëàëûí ýìíýëã¿¿äýä ÿâóóëàõ

áà I øàòëàëûí ýìíýëýãò øèíæ òýìäãèéí áîëîí õ¿íäðýëýýñ ñýðãèéëýõ

ýì÷èëãýý õèéãäýíý.

II. Ýìãýã æàìûí ýì÷èëãýý:

1.Èììóíîäåïðåññàíò:

• Ãëþêîêîðòèêîéä: õóðö àðõàã ãëîìåðóëîíåôðèò, ýìèéí áîëîí õîëáîã÷

ýäèéí, äàðõëààíû ýìãýã¿¿äèéí ¿åä ïðåäíèçîëîíûã 1 ìã/êã æèíä òîîöîæ

õýðýãëýíý.




• Äèàáåòèéí ãëîìåðóëîñêëåðîç, áººðíèé õàâäàð, ñ¿ðüåý, áººðíèé

àìèëîéäîçûí ¿åä ãëþêîêîðòèêîéäûã õýðýãëýõã¿é.

• Öèòîñòàòèê: ãëþêîðòèêîèä ýñðýã çààëòòàé áîëîí ýì÷èëãýýíèé ¿ð ä¿íã¿é

¿åä õýðýãëýíý. Èìóðàí 100-200 ìã õîíîãò óóëãàíà.

2. Àíòèêîàãóëÿíò: ãåïàðèí 10 000-20 000 ÅÄ àðüñàí äîð òàðèíà.

Öóñ á¿ëýãíýëòèéí ¿ç¿¿ëýëò¿¿äèéã áàéíãà õÿíàíà.

3. Àíòèàãðåãàíò: Êóðàíòèë 250-400 ìã õ¿ðòýë óóëãàíà.

III.Øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý: õàâàí õººõ, óóðàã íºõºõ, õàëäâàðààñ

ñýðãèéëýõ

• Ôóðîñåìèä õîíîãò 60-80 ìã ñóäñààð ýñâýë óóõààð,

âåðîøïèðîí 0,075-0,3 ã

• Óóðàã íºõºõ çîðèëãîîð 10%,20% àëüáóìèí 100-150 ã ñýëáýõ

8. ×ÈÕÐÈÉÍ ØÈÆÈÍ ªÂ×ÈÍ

Òîäîðõîéëîëò Èíñóëèíû ø¿¿ðýë áàãàñàõ áóþó èíñóëèí äààâðûí ¿éëäýë àëäàãäñàíààñ öóñàí äàõü ñàõàðûí õýìæýý èõñýæ óëìààð èõ óóõ, èõ øýýõ õàì øèíæ¿¿äýýð èëýðäýã áîäèñûí ñîëèëöîîíû ýìãýãèéã ×èõðèéí Øèæèí ªâ÷èí /×Øª/ ãýíý.

Øàëòãààí, àíãèëàë

III. ×Øª-íèé õýëáýð ×Øª-íèé ¿åä èëðýõ øèíæ áà øàëòãààí

1. 1-ð õýëáýðèéí ×Øª • Àóòîèììóííûé • Èäèîïàòè÷åñêèéb-ýñèéí äåñòðóêö ººð÷ëºëò áóþó èíñóëèíû òóéëûí äóòàãäàë

2. 2-ð õýëáýðèéí ×Øª • Õýâèéí æèíòýé • Òàðãàí

Èíñóëèíû ÿëãàðëûí àëäàãäàë áóþó èíñóëèíû õàðüöàíãóé äóòàãäàë




3. Õî¸ðäîã÷ áóþó øèíæ òýìäãèéí ×Øª

• b-ýñèéí óäàìøëûí ãàæ õºãæèë•Èíñóëèíû ¿éë÷ëýëèéí óäàìøëûí

ãàæóóäàë•Äîòîîä ø¿¿ðëèéí íîéð áóë÷èðõàéí

ýìãýã¿¿ä•Ýíäîêðèíîïàòè•Ýìèéí áýëäìýë áà õèìèéí áîäèñûí

íºëººëºë•Õàëäâàð•Äàðõëàëûí òîãòîëöîîíû óðüäàë

ººð÷ëºëò•×Øª-òýé õàâñðàõ áóñàä óäàìøëûí

õàì øèíæ¿¿ä

4. Æèðýìñíèé ×Øª Æèðýìñíèé ¿åä öóñàíä ñàõàð èõñýõ

Îíîøëîãîîíû çàð÷èì

×Øª-íèé ¿åä èëðýõ ò¿ãýýìýë øèíæ¿¿ä

• Àì öàíãàõ

• Èõ øýýõ /ïîëèóðè/, óóñàí õýìæýýãýýð øýýíý

• Øèíãýí èõ óóõ /ïîëèäèïñè/, õîíîãò 4-5 ë øèíãýí óóíà

• Áèå ñóëàð÷ ÿäðàõ

• Òóðàõ

• Àðüñ çàãàòíàõ

• Í¿äíèé õàðàà ìóóäàõ

• Àðüñ õóóðàéøèõ




ªëºí ¿åèéí öóñíû ñàõàðûã 2 óäàà òîäîðõîéëîõîä

Ëàáîðàòîðèéí áîëîí áàãàæèéí øèíæèëãýý• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý: îíöûí ººð÷ëºëòã¿é. Óëààí ýñèéí òóíàõ

õóðä áàãà çýðýã áóóð÷ áîëíî.• Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý: Õóâèéí æèí èõýñíý, ñàõàð èëýðíý, àöåòîí,

óóðàã èëýð÷ áîëíî. • Áèîõèìè: ñàõàð èõýñíý, õîëåñòåðèí, òðèãëåöèðèä èõýñíý, íèéò óóðàã,

àëüáóìèí áóóðíà, ºâ÷èí äààìæèðñàí ¿åä ýëýãíèé ¿éë àæèëëàãàà àëäàãäñàíòàé õîëáîîòîéãîîð íèéò áèëèðóáèí, òðàíñàìèíàçóóä, òèìîë èõýñ÷, ñóëüìà áóóðíà, Ê+ áóóðíà, Na+ èõýñíý.

• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã: ºâ÷èí äààìæèðñàí ¿åä ç¿ðíèé äàìæóóëàëò àëäàãäàæ òýæýýë õîìñäîëûí øèíæ¿¿ä èëýðíý.

• Í¿äíèé óã äóðàíäàõ: àðòåðè âåíèéí õàðüöàà ººð÷ëºãäºæ øèíýýð ñóäàñæèëò ¿¿ñ÷, áè÷èë öóñ õàðâàëò èëýð÷ áîëíî.

• Ãëþêîçæñîí ãåìîãëîáèí /HbA1c/ õóâèàð òîäîðõîéëîõ: 6% õ¿ðòýë áàéâàë õýâèéí ãýæ ¿çíý.

< 6.1 ììîëü/ë< 110 ìã/äë

6.1 – 6.9 ììîëü/ë110 - 125 ìã/äë

³ 7.0 ììîëü/ë³ 126 ìã/äë

ªëºí ¿åèéí öóñíû ñàõàð ººð÷ëºëòòýé

Ãëþêîçûí à÷ààëàëòàé ñîðèëÑîðèë õèéõýýñ ºìíº 10-14 öàã ºëºí áàéõ áà íàñàíä õ¿ðñýí õ¿íä 75 ãð (õ¿¿õäýä 1.75ãð/êã) ãëþêîçûã 250 ìë óñàíä óóñãàæ

óóëãààä 2 öàãèéí äàðàà öóñíû ñàõàðûã òîäîðõîéëíî.

< 7.8 ììîëü/ë< 140 ìã/äë

7.8 - 11.1 ììîëü/ë140 - 200 ìã/äë

> 11.1 ììîëü/ë> 200 ìã/äë

I.Õýâèéí Ãëþêîçûí ñîðèëä ×èõðèéí øèæèí ºâ÷èí

Ýíäîêðèíîëîã ýì÷èéí õÿíàëòàíä




1 áà 2-ð õýëáýðèéí ×Øª-íèé ýìíýë ç¿éí îíöëîã

Îíöëîã áà øèíæ¿¿ä 1-ð õýëáýðèéí ×Øª 2-ð õýëáýðèéí ×Øª

ªâ÷èí àíõ èëðýõ íàñ 40 õ¿ðòýë 40-ººñ äýýø

×Øª õàìãèéí ýëáýã òîõèîëäîõ íàñ

10-14 60-70

Òàðõàëò Õ¿í àìûí 0.1-1.0% Õ¿í àìûí 1-10%

ªâ÷íèé ýõëýë Õóðö Ààæèì

Êåòîç ¿¿ñýõ íü Áîãèíî õóãàöààíä Óäààí õóãàöààíä, ààæèì

Óäàì ç¿é ªºð÷ëºëòòýé ªºð÷ëºëòã¿é

Áèåèéí æèí Õýâèéí 50-80% íü èë¿¿äýë æèíòýé

Èõð¿¿äèéí ºâ÷ëºëò 25-50% 90-100%

×Øª-íèé ¿åèéí ñóäàñíû õ¿íäðýë¿¿ä

¯¿ñíý Àíõ îíîøëîãäîõäîî èëýð÷ áîëíî

Ýì÷èëãýý Çºâõºí èíñóëèí ýì÷èëãýý

Õîîë, ñàõàð áóóðóóëàõ ýìèéí ýì÷èëãýý áà èíñóëèíû ðåöåïòîðûí ìýäðýã ÷àíàð áóóðñàí ¿åä èíñóëèí ýì÷èëãýý

Îíîøëîãîîíû øàòëàë

ÝÌÒ-ûí III øàòëàë

ÝÌÒ-ûí II øàòëàë • Àñóóìæ• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý

• Øýýñíèé åðºíõèé øèíæèëãýý

• Áèîõèìèéí øèíæèëãýý /ñàõàð, íèéò óóðàã, àëüáóìèí, õîëåñòåðèí, òðèãëèöåðèä, áèëèðóáèí, òèìîë, ñóëüìà, òðàíñàìèíàçóóä, íàòðè, êàëè ãýõ ìýò/

• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã

Í¿äíèé óã äóðàíäàõ• Ãëþêîçæñîí ãåìîãëîáèí ¿çýõ

ÝÌÒ-ûí I øàòëàë

• Àñóóìæ• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý• Øýýñíèé åðºíõèé

øèíæèëãýý• Áèîõèìèéí øèíæèëãýý

/ñàõàð, íèéò óóðàã, àëüáóìèí, õîëåñòåðèí, òðèãëèöåðèä, áèëèðóáèí, òèìîë, ñóëüìà,òðàíñàìèíàçóóä, íàòðè, êàëè ãýõ ìýò/

• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã õèéõ

• Í¿äíèé óã äóðàíäàõ

• Àñóóìæ• Öóñíû

åðºíõèé øèíæèëãýý




ßëãàõ îíîøèëãîî

Ä/ä ×èõðèéí øèæèí ºâ÷èí ×èõðèéí áóñ øèæèí ºâ÷èí

1. Öóñàíä ñàõàð èõñýíý Öóñíû ñàõàð õýâèéí áàéíà

2. Øýýñýýð ñàõàð ÿëãàðíà Øýýñýýð ñàõàð ÿëãàðàõã¿é

3. Øýýñíèé õóâèéí æèí èõñýíý Øýýñíèé õóâèéí æèí áóóðíà

4. ªäºðò 4-5 ë øèíãýí óóíà ªäºðò 10-40 ë øèíãýí óóíà

5. Íîéð áóë÷èðõàéãààñ ÿëãàðàõ èíñóëèí äààâðûí äóòàãäàëòàé õîëáîîòîé

Ãèïîòàëàìóñààñ ÿëãàðàõ øýýñ õîðèõ (âàçîïðåññèí) äààâðûí äóòàãäàëòàé õîëáîîòîé

Ýì÷èëãýýíèé åðºíõèé çàð÷èì

Èíñóëèí ýì÷èëãýý

Èíñóëèí ýì÷èëãýýã ýõëýõäýý õîíîãò 0.5-1.0 êã/íýãæ òîîöîæ õèéíý. Ààæìààð 3-4 õîíîã òóòàìä öóñíû ñàõàðûã õýâèéí õýìæýýíä õ¿ðòýë 2-4 íýãæýýð èíñóëèíû òóíã íýìýìä¿¿ëíý. Çàðèì òîõèîëäîëä 1.2êã/íýãæ õ¿ðòýë òîîöîæ áîëíî.

Õîîë ýì÷èëãýýíèé åðºíõèé çàð÷èì• Ñòàöèîíàðûí íºõöºëä ýì÷ë¿¿ëýã÷èä õîîë ¹9 ºãíº.• ªºõ òîñ, í¿¿ðñ-óñ, óóðãèéí õýðýãöýýã áîäîí õ¿íñíèé á¿òýýãäýõ¿¿íèé

õàðüöààã äàðààõ áàéäëààð òîõèðóóëíà. Í¿¿ðñ óñ 60% ªºõ òîñ 24% Óóðàã 16%

• Ýì óóæ áàéãàà ¿åä ºäºðò 5 óäàà õîîëëîõ íü çîõèìæòîé: ªãëººíèé öàé 30% ªäðèéí õîîë 30% Èõ ¿äèéí öàé 10% Îðîéí õîîë 20% Õºíãºí õîîë 10%

• Èíñóëèí ýì÷èëãýýòýé ¿åä ºäºðò 6 óäàà õîîëëîõ íü çîõèñòîé: ªãëººíèé öàé 07.00 öàãò 20% Áàãà ¿äèéí öàé 10.00 öàãò 10% ªäðèéí õîîë 13.00 öàãò 30% Èõ ¿äèéí öàé 16.00 öàãò 10% Îðîéí õîîë 19.00 öàãò 20% Õºíãºí õîîë 21.00 öàãò 10%




2-ð õýëáýðèéí ×Øª-íèé ýì÷èëãýýíèé åðºíõèé çàð÷èì

Òàðãàí, 2-ð õýëáýðèéí ×Øª Õýâèéí æèíòýé, 2-ð õýëáýðèéí ×Øª

Ñóðãàëò+õîîë ýì÷èëãýý+áèåèéí òàìèð

Ñóðãàëò+õîîë ýì÷èëãýý+áèåèéí òàìèð

¯ð ä¿íã¿é áîë ¯ð ä¿íã¿é áîë

Ìåòôîðìèí 500ìã ºäºðò 2 óäàà, õîíîãèéí äýýä òóí 3 ãð

Ìàíèíèë /ãëèáåíêëàìèä/ 2.5 ìã, øààðäëàãàòàé áîë ºäðèéí òóíã 15ìã õ¿ðòýë íýìýãä¿¿ëæ áîëíî


Ìåòôîðìèí + Ìàíèíèë Ìàíèíèë + Ìåòôîðìèí


Èíñóëèí Èíñóëèí

• Õýðýâ ºâ÷òºí ºíäºð íàñòàé áóþó áººðíèé ýìãýã ººð÷ëºëòòýé áîë Ìàíèíèë /ãëèáåíêëàìèä/-ûí îðîíä ãëþðåíîðì 120ìã/õîíîã òóíãààð àâíà.

• Õýðýâ ñàõàð áóóðóóëàõ ýìèéí ýì÷èëãýýã õîíîãèéí äýýä òóíãààð õýðýãëýæ áàéõàä ºëºí ¿åèéí öóñíû ñàõàðûí õýìæýý 7.8ììîëü/ë-ýýñ èõ áàéâàë èíñóëèí ýì÷èëãýýã íýìýëò áàéäëààð õýðýãëýíý.

• Ìºí õîäîîä ãýäýñíèé õàíààð í¿¿ðñ óñ øèìýãäýõèéã áóóðóóëàõ

¿éë÷èëãýýòýé Àêàðáîçà ýìèéã õýðýãëýæ áîëíî. • Ñ¿¿ëèéí ¿åä øèíýýð ãàðñàí Ðåïàãëèíèä /ÍîâîÍîðì/ ýì íü õîîë

èäñýíèé äàðàà èíñóëèíû ÿëãàðëûã èõýñãýõ çàìààð öóñíû ñàõàðûã áóóðóóëæ áóñàä õóãàöààíä ñóóðü èíñóëèíû ÿëãàðàëä íºëººëäºãã¿é ó÷èð ãèïîãëèêåìè ¿¿ñãýäýãã¿é ñàéí òàëòàé. Ðåïàãëèíèäûã 0.5-4.0ìã/õîíîã òóíãààð õîíîãèéí ¿íäñýí õîîëëîëòóóäûí ºìíº õýðýãëýõýä õîîë èäñýíèé äàðààõ öóñíû ñàõàðûã áóóðóóëíà.

• 2-ð õýëáýðèéí ×Øª-íèé ¿åä äàðààõ íºõöºëä èíñóëèí ýì÷èëãýýã øóóä

õèéíý.

o ×Øª-òýé õàëäâàðò ºâ÷èí õàâñàðñàí áîë

o Ìýñ àæèëáàð áîëîí ÿìàð íýãýí ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý õèéõ

o Æèðýìñëýëò

o Òºðºëò




Èíñóëèíû õàâñàðñàí ýì÷èëãýý Èíñóëèíû îðëóóëàõ ýì÷èëãýý

Ñàõàð áóóðóóëàõ ýìèéí òóíã õýâýýð ¿ðãýëæë¿¿ëíý.

Ñàõàð áóóðóóëàõ ýìèéã õàñíà.

Îðîé óíòàõûí ºìíº äóíä çýðãèéí ¿éë÷èëãýýòýé /ïðîòàôàí, èíñóëòàðä, ìîíîòàðä ã.ì/ èíñóëèíûã 0.1-0.2êã/íýãæ/õîíîã òóíãààð õèéíý.

Îðîé óíòàõûí ºìíº äóíä çýðãèéí ¿éë÷èëãýýòýé /ïðîòàôàí, èíñóëòàðä, ìîíîòàðä ã.ì/ èíñóëèíûã 0.2êã/íýãæ/õîíîã òóíãààð õèéíý. Äýýä òóí 20 íýãæ

Øààðäëàãàòàé áîë 3-4 õîíîãò 2-4 íýãæýýð òóíã íýìíý.

Øààðäëàãàòàé áîë 3-4 õîíîãò 2-6 íýãæýýð òóíã íýìíý.

Õîíîãò 36 íýãæýýñ èõ òóíãààð èíñóëèí õèéæ áàéõàä ºëºí ¿åèéí öóñíû ñàõàð 7.8ììîëü/ë õ¿ðòýë áàéâàë ñàõàð áóóðóóëàõ ýìèéã õàñàæ çºâõºí èíñóëèí ýì÷èëãýýã ¿ðãýëæë¿¿ëýí õèéíý.

Õýðýâ õîíîãò 30-40 íýãæýýñ èë¿¿ èíñóëèí øààðäëàãàòàé áîë õîíîãèéí òóíã 2 õóâààæ, ºãëºº öàéíû ºìíº 2/3, îðîéí õîîëíû ºìíº 1/3 áàéõààð òîîöîæ õèéíý.

Õýðýâ õîîëíû äàðàà öóñíû ñàõàð ìàø ºíäºð áàéâàë áîãèíî ¿éë÷èëãýýòýé èíñóëèí íýìæ õèéíý.

ÝÌÒ-ûí øàòëàëûí äàãóó õèéãäýõ ýì÷èëãýý


ÝÌÒ-ûí II øàòëàë Í¿ä, áººð, ç¿ðõ ñóäàñ, ìýäðýëèéí ýðõòýí òîãòîëöîîíû òàëààñ ãàðñàí õ¿íäðýë¿¿äèéã ýì÷èëæ ºíäºð íàðèéí ìýðãýæëèéí òóñëàìæ ¿ç¿¿ëíý.

ÝÌÒ-ûí I øàòëàë Õÿíàëòàíä àâàõ• ¯íýã¿é ýì÷èëãýýíä

õàìðóóëàõ• Ñóðãàëò çîõèîí

áàéãóóëàõ• Õîîë ýì÷èëãýý• Ýìèéí ýì÷èëãýý• Èíñóëèí ýì÷èëãýý• Õ¿íäðýëýýñ

ñýðãèéëýõ ýì÷èëãýý

• 2 áà 3-ð øàòëàëûí áàéãóóëëàãààñ çààãäàæ èðñýí ýì÷èëãýýã çààâðûí äàãóó õÿíàæ ÿâóóëíà.

• Ýðñäýëò á¿ëãèéí õ¿ì¿¿ñèéã ýðò èëð¿¿ëíý.

• Ýðñäëýýñ ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýã çîõèîí áàéãóóëíà.




×Øª-íèé ýðñäýëò á¿ëãèéã èëð¿¿ëýõÝìíýëýãò õàíäñàí õ¿í á¿ðýýñ ýðñäýëò õ¿÷èí ç¿éëñèéí àñóóìæ àâ÷, 2-ð õýëáýðèéí ×Øª-íèé ýðñäýëòýé õ¿ì¿¿ñèéã èëð¿¿ëýõ. ¯¿íä:

• 35 áà ò¿¿íýýñ äýýø íàñòàé• Òàðãàí /ÁÆÈ > 30êã/ì2/• ÀÄ èõäýëò / >140/90 ìì.ÌÓÁ/• Óäàìäàà ×Øª-íèé ºã¿¿ëýìæòýé• Óðüä íü æèðýìñíèé ×Øª-òýé áàéñàí àñóóìæòàé áóþó 4.5 êã-ààñ äýýø

æèíòýé õ¿¿õýä òºð¿¿ëñýí ýõ÷¿¿ä• Óðüä ºìíº ñàõàðûí à÷ààëàëòàé ñîðèëîîð ººð÷ëºëò èëýð÷ áàéñàí• Ç¿ðõ ñóäàñíû àðõàã ýìãýãòýé• Êàòàðàêòòàé

Äýýðõ ýðñäýë á¿õèé õ¿ì¿¿ñ áîëîí 35-ààñ äýýø íàñíû õ¿ì¿¿ñò æèëä 1 óäàà, 24-28 äîëîî õîíîãòîé á¿õ æèðýìñýí ýìýãòýé÷¿¿äýä ºëºí áà ñàíàìñàðã¿é ¿åèéí öóñíû ñàõàðûã òîäîðõîéëæ ×Øª îíîøëîõ àëãîðèòìûí äàãóó ¿íýëãýý õèéíý.×Øª-íèé ýì÷èëãýýíèé ãîë çîðèëãî áîë öóñàí äàõü ñàõàðûã õýâèéí õýìæýýíä áàðüñàíààð ×Øª-òýé õ¿ì¿¿ñèéã èäýâõòýé õýâèéí àìüäðàëààð àìüäðàõàä åðºíõèé ýð¿¿ë ìýíäèéí òàëààñ ñºðºã íºëººëºëã¿é áàéëãàõ á¿õ áîëîìæîîð õàíãàõàä îðøèõ áà ýíý íü õóðö áîëîí àðõàã õ¿íäðýëýýñ óðüä÷èëàí ñýðãèéëýõ áîëîìæ îëãîíî.

9. ÃÈÏÎÒÈÐÅÎÇ ªÂ×ÈÍ

Òî

äî

ðõî

éë

îë

ò

Áàìáàéí äààâðóóäûí õýìæýý áàãàñàõ þìóó îãò ÿëãàðàõã¿é áîëñîíîîñ áàìáàé áóë÷èðõàéí ¿éë àæèëëàãàà äîðîéòñîíîîð ýðõòýí òîãòîëöîîíû ººð÷ëºëòººð èëýðäýã õàì øèíæ þì.

Øàë

òãàà

í,

1.Áàìáàé áóë÷èðõàéí ýìãýã¿¿ä

2. ªí÷èí òàðõèíû ÒÒÃ-íû ø¿¿ðýë áàãàñàõ

3. Ãèïîòàëàìóñûí òèðåîëèáåðèíûø¿¿ðýë áàãàñàõ

4. Çàõûí õ¿ëýýí àâóóðûí/ðåöåïòîðûí/ ìýäðýã ÷àíàð áóóðàõ

Àíãèëàë Àíõäàã÷ Õî¸ðäîã÷ Ãóðàâäàã÷ Çàõûí




Îíîøëîãîî Èëðýõ çîâèóð • Áèå ñóëàð÷ ÿäðàõ • Áóë÷èí ñóëðàõ • Áèåèéí æèí íýìýãäýõ • Îé òîãòîîëò ìóóäàõ, çàëõóó áîëîõ, íîéðìîã áîëîõ • Á¿õ áèåýð õàâàãíàõ • ªòãºí õàòàõ • Õîîëíû äóðøèë áóóðàõ • Àðüñ õóóðàéøèæ, ¿ñ óíàõ • Õýë ÿðèà ýýäðýõ, ñîíñãîë ìóóäàõ, õîîëîé ñººíãºòºõ • Áýëãèéí ñóëðàë, ñàðûí òýìäãèéí àëäàãäàë

Ýìíýë ç¿éí øèíæ• Õºäºëãººí óäààøèðñàí, íîéðìîã, íîçîîðñîí áàéäàëòàé• Àðüñ öàéâàð øàðãàë ºíãºòýé, õóóðàé, õ¿éòýí, õîãæðóóòñàí ÿëàíãóÿà

ºâäºã, òîõîé, ºñãèéíèé àðüñ ýâýðøèæ çóçààðñàí.• Í¿¿ð õººíãºòºæ óðóóë õàâàãíàñàí.• Á¿õ áèåýð õàòóó õàâàíòàé, äàðàõàä õîíõîéõã¿é, øèëæèìòãèé áóñ• ¯ñ óíàìòãàé, õóìñ õóãàðàìòãàé, õºìñºã òàëëàæ óíàñàí /ñì. Õåðòîõå/• Õýë òîìîð÷ õººíãºòñºíººñ ÿðèà ýýäýð÷, äóó õîîëîé ñººæ á¿ä¿¿ðñýí.• Ç¿ðõ ñóäàñíû òîãòîëöîîíä: Ç¿ðõíèé õºíäëºí õýìæýý òîìîðñîí,

÷àãíàõàä ç¿ðõíèé àâèà á¿äãýðñýí, óäààøèðñàí /áðàäèêàðäè/, ç¿ðõíèé îðîéä àãøèëòûí øóóãèàí ñîíñîãäîæ áîëíî. Èõýíõ òîõèîëäîëä öóñíû äàðàëò áóóðñàí, õ¿íä ¿åä öóñíû ýðãýëòèéí äóòàãäàë èëýðíý.

• Õîîëíû äóðøèë áà õîîëíû øèíãýö áóóð÷, ºòãºí õàòíà.• Îð÷èíäîî ñîíèðõîë ìóó, íîéðìîã, óäààí õºäºëãººíòýé, àñóóëòàíä

óäààí õàðèóëíà.

A.Ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýý

• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý – áàãà çýðãèéí ãèïîõðîìûí öóñ áàãàäàëò, ëèìôîöèòîç, ÑÎÝ èõýñíý.

• Áèîõèìèéí øèíæèëãýý – õîëåñòåðèí, ëèïîïðîòåéä èõñýíý, íèéò óóðàã, àëüáóìèí áàãàñíà, g-ãëîáóëèí èõñýíý, ãëþêîç áàãàñàæ áîëíî. Êðåàòèíôîñôîêèíàçà, ëàêòîòäåãèäðîãåíîçà èõýñíý.

• Äàðõëàëûí øèíæèëãýý – àóòîèììóííûé òèðåîèäèòûí øàëòãààíòàé áîë íèéò Ò-ëèìôîöèò áà Ò-ñóïðåññîð áóóðíà, Ò-õåëïåð èõýñíý, Ò õåëïåð áà Ò ñóïðåññîðûí õàðüöàà áóóðíà. ÒÒÃ-èéí ðåöåïòîðûí, òèðåîãëîáóëèíû áà ìèêðîñîìûí ýñðýã áèåèéí õýìæýý èõýñíý.




• Áàìáàéí äààâðûí øèíæèëãýý – Öóñàíä ÷ºëººò áà íèéò Ò3, Ò4, ÒÒÃ ¿çíý.

IV. Àíõäàã÷ Õî¸ðäîã÷ Ãóðàâäàã÷ Çàõûí

Äààâðûí ººð÷ëºëò

Ò3, Ò4 áóóðíàÒÒÃ èõýñíý

Ò3, Ò4 áóóðíàÒÒÃáóóðíà

Ò3, Ò4, ÒÒÃ áóóðíàòèðåîëèáåðèí áóóðíà

Ò3, Ò4 áóóðíàÒÒÃ èõýñíý

I. Áàãàæèéí øèíæèëãýý

Õèéãäýõ øèíæèëãýý Ãàðàõ ººð÷ëºëò Õààíà õèéãäýõ

Öàöðàã èäýâõò Éîä 131 øèíãýýëòèéã òîäîðõîéëîõ

2, 4, 24 öàãèéí äàðàà ¿çýõýä 15%-ààñ äîîø ò î ä î ð õ î é ë î ã ä î í î .Õýâèéí ¿ç¿¿ëýëò 20-40%

Ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé 3-ð øàòëàëä

Ñêàíèðîâàíè Öàöðàã èäýâõò Òñ99 áîäèñ áàìáàé áóë÷èðõàéä øèíãýæ áóé áàéäëààð íü áàìáàé áóë÷èðõàéí ¿éë àæèëëàãàà, õýëáýð, õýìæýý, çàíãèëàà áèé ýñýõèéã òîäðóóëíà.

Ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé 3-ð øàòëàëä

Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã

Áðàäèêàðäè, á¿õ ø¿äíèé âîëüòàæ áóóðàõ, STñåãìåíò èçî øóãàìààñ äîîøèëíî.

Ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé 2 áà 3-ð øàòëàëä

Ðåíòãåí Ç¿ðõíèé õºíäëºí õýìæýý òîìîðñîí, õ¿íäýðñýí ¿åä ø¿¿äýñò ïåðèêàðäèò èëýð÷ áîëíî.

Ýð¿¿ë ìýíäèéí òóñëàìæ ¿éë÷èëãýýíèé 2 áà 3-ð øàòíû áàéãóóëëàãàä




Îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé øàòëàë


ÝÌÒ-ûí II øàòëàë • Àñóóìæ

• Ýìíýë ç¿éí ¿çëýã

• Öóñíû åðºíõèé

øèíæèëãýý

• Áèîõèìèéí

øèíæèëãýý

• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí

áè÷ëýã

• Ðåíòãåí

• Ñêàíèðîâàíè

• Èîä 131-èéí

øèíæèëãýý

• Äààâðûí øèíæèëãýý

• Äàðõëàëûí

øèíæèëãýý

• Äààâðààð îðëóóëàõ

ýì÷èëãýý

• Øèíæ òýìäãèéí

ýì÷èëãýý

• Õ¿íäðýëèéí ýñðýã

ýì÷èëãýý

ÝÌÒ-ûí I øàòëàë • Àñóóìæ

• Ýìíýë ç¿éí ¿çëýã

• Öóñíû åðºíõèé

øèíæèëãýý

• Áèîõèìèéí

øèíæèëãýý

• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí

áè÷ëýã

• Ðåíòãåí

•Äààâðààð îðëóóëàõ

ýì÷èëãýý

• Øèíæ òýìäãèéí

ýì÷èëãýý

• Õ¿íäðýëýýñ


• Àñóóìæ

• Ýìíýë ç¿éí ¿çë

• 2 áà 3-ð øàòëàëûí

áàéãóóëëàãààñ

çààãäàæ èðñýí

ýì÷èëãýýã çààâðûí

äàãóó íàñàí òóðøèä

íü õÿíàæ ÿâóóëíà

Ýì÷èëãýý

Áàìáàéí äààâàð îðëóóëàõ ýì÷èëãýýã íàñàí òóðø õèéíý.

L-Òèðîêñèí 25, 50, 100ìêã

• Ýõëýõ òóí õîíîãò 1.6ìêã/êã (õîíîãò äóíäæààð 100-125ìêã)

• Ç¿ðõíèé èøåìè ºâ÷èíòýé áà 50-ààñ äýýø íàñíû õ¿ì¿¿ñò ýõëýõ òóí 10-

25ìêã

• Òóíã 14 õîíîã òóòàì 25-50ìêã-ààð íýìýãä¿¿ëæ ýóòèðåîèä áàéäàëä

îðòîë 150-200ìêã õ¿ðãýæ áîëíî




10. ÒÀÐÕÌÀË ÕÎÐÄËÎÃÎÒ ÁÀÕÓÓ

Òîäîðõîéëîëò Áàìáàé áóë÷èðõàéí ¿éë àæèëëàãààã èäýâõæ¿¿ëýã÷ ýñðýã áèåèéí íºëººãººð òàðõìàëààð òîìîðñîí áàìáàé áóë÷èðõàéãààñ ÿëãàðàõ äààâðóóä òîãòìîë èõýýð ÿëãàðñàíààñ ýðõòýí, òîãòîëöîîíä õîðäëîãîò íºëºº ¿ç¿¿ëäýã, àóòîèììóíû ºâ÷íèéã òàðõìàë õîðäëîãîò áàõóó /ÒÕÁ/ ãýíý.

Àíãèëàë Áàìáàé áóë÷èðõàéí òîìðîëòûí àíãèëàëÄÝÌÁ-èéí 1994 îíû àíãèëëûí äàãóó áàìáàéí òîìðîëòûã 3 çýðýã áîëãîíî.

0 çýðýã – õàðàãäàõã¿é, ýðõèé õóðóóíû ºíäºãíººñ æèæèã òýìòðýãäýíýIçýðýã – õàðàãäàõã¿é, ýðõèé õóðóóíû ºíäºãíººñ òîì òýìòðýãäýíýIIçýðýã – õàðàãäàíà, òýìòðýãäýíý

Áàìáàéí õîðäëîãûí çýðãèéí àíãèëàë

Èëðýõ øèíæ¿¿ä

V.Õºíãºí çýðýã

Äóíä çýðýã Õ¿íä çýðýã

Áèåèéí æèíãèéí àëäàãäàë

10% õ¿ðòýë

10-20% 20% äýýø,Êàõåêñè

Ç¿ðõíèé öîõèëòûí òîî 1 ìèíóòàíä

100 õ¿ðòýë

100-120 120-îîñ äýýø

Öóñíû äàðàëòììÌÓÁ

Äàðàëò õýâèéí

Àãøèëòûí äàðàëò 130-150 õ¿ðòýë Ñóëðàëûí äàðàëò õýâèéí

Àãøèëòûí äàðàëò 150-160 õ¿ðòýë Ñóëðàëûí äàðàëò áàãàññàí

Í¿äíèé ººð÷ëºëò

Èëðýýã¿é Èëýðñýí Èõ èëýðñýí

Õºäºëìºðèéí ÷àäâàð àëäàëò

Õýâèéí Áóóðñàí Á¿ðýí àëäàãäñàí




Èëðýõ çîâèóð

• Ñýòãýë ñàíàà òîãòâîðã¿é, öî÷ðîìòãîé, òàéâàí áóñ áàéõ

• Õîîëîé áà÷óóðàõ, þì çàëãèõàä õ¿íäðýëòýé

• Ç¿ðõ äýëñýõ

• Áàéíãà á¿õ áèåýð õºëðºõ, õàëóóöàæ á¿ã÷èìäýõ

• Ãàð õºë ñàëãàëàõ

• Õîîëíû äóðøèë èõñýõ

• Òóðàõ

• Ã¿éëãýõ

• Áýëãèéí ñóëðàë, ñàðûí òýìäãèéí àëäàãäàë

• Áóë÷èíãèéí ñóëðàë

• Í¿ä á¿ëòèéõ, ãýðýëä ãÿëáàõ, íóëèìñ ãîîæèõ

Ýìíýë ç¿éí øèíæ

ÒÕÁ-èéí ¿åä äàðààõ øèíæ¿¿ä ò¿ãýýìýë èëýðíý.

• Òàéâàí áóñ, ò¿ðãýí õºäºëãººíòýé, ¿ã ÿðèà îëøèðñîí, óéëàìòãàé. • Àðüñ ÷èéãëýã, õºëñºðõºã, çººëºí, õàëóóí, ñ¿¿ëèéí ¿åä õàðëàñàí áàéæ

áîëíî.• Áóë÷èíãóóä õàòèíãàðøèæ òóðñàí, òîíóñ áà õ¿÷ áóóðñàí, çàðèì ¿åä

ãýíýò áóë÷èíãóóäûí áîãèíî õóãàöààíû ñàà ¿¿ñíý. /Òèðåîòîêñèêîçûí ìèîïàòè/

• Í¿ä 2 òàëä á¿ëòèéñýí, ãÿëàëçñàí õàðöòàé í¿äíèé øèíæ¿¿ä èëýðíý. /Çóðàã1/• Áàìáàé áóë÷èðõàé òàðõìàëààð òîìîðñîí, çººëºí, çàðèì ¿åä õàòóóâòàð.

/Çóðàã2/

• Ç¿ðõ ñóäàñíû òîãòîëöîîíä: ç¿ðõíèé îðîéí ò¿ëõýëò õàðàãäàíà, òýìòðýëòýýð ç¿¿í òèéø øèëæñýí íü ìýäðýãäýíý, òîãøèëòîîð ç¿ðõíèé õÿçãààð òîìîðñîí, ÷àãíàõàä 1-ð àâèà á¿õ öýãò òîäîðñîí, ò¿ðãýññýí (òàõèêàðäè) ç¿ðõíèé îðîé áà óóøèãíû àðòåðè äýýð àãøèëòûí øóóãèàí ñîíñîãäîæ áîëíî. Àãøèëòûí äàðàëò èõñýõ, ñóëðàëòûí äàðàëò áóóðàõ, çºð¿¿ äàðàëò èõñýõ õ¿íä ¿åä ìåðöàíè áîëîí áóñàä òºðëèéí õýì àëäàãäàë, öóñíû ýðãýëòèéí àëäàãäàë èëýðíý.

• Ìàðèéí øèíæ – ãàðûí õóðóóíû ÷è÷èðãýý• Õ¿íä ¿åä ñèìïòîì òåëåãðàôíîãî ñòîëáà – á¿õ áèåýð ñàëãàëæ

÷è÷èðíý.




/Çóðàã1/ /Çóðàã2/

B. Ëàáîðàòîðèéí øèíæèëãýý• Öóñíû åðºíõèé øèíæèëãýý – áàãà çýðãèéí íîðìîõðîìûí öóñ áàãàäàëò,

õàðüöàíãóé ëèìôîöèòîç• Áèîõèìèéí øèíæèëãýý – õîëåñòåðèí, ëèïîïðîòåéä, åðºíõèé óóðàã,

àëüáóìèí áàãàñíà, ýëýã ãýìòñýí ¿åä áèëèðóáèí, òðàíñàìèíàçà èõýñíý, çàðèì ¿åä g-ãëîáóëèí, ãëþêîç èõýñ÷ áîëíî.

• Äàðõëàëûí øèíæèëãýý – åðºíõèé Ò-ëèìôîöèò áà Ò-ñóïðåññîð áóóðíà, Ò-õåëïåð èõýñíý, Ò õåëïåð áà Ò ñóïðåññîðûí õàðüöàà áóóðíà. ÒÒÃ-èéí ðåöåïòîðûí, òèðåîãëîáóëèíû áà ìèêðîñîìûí ýñðýã áèåèéí õýìæýý èõýñíý.

• Áàìáàéí äààâðûí øèíæèëãýý - ×ºëººò áà åðºíõèé Ò3, Ò4 èõýñíý, ÒÒÃ áóóðíà.

II. Áàãàæèéí øèíæèëãýý

• Áàìáàéí õýò àâèàí øèíæèëãýý - Áàìáàé áóë÷èðõàé òàðõìàëààð òîìîðñîí, ÝÕÎ îéëò æèãä áà æèãä áóñ áóóðñàí áàéæ áîëíî.

Öàöðàã èäýâõò Éîä 131 øèíãýýëòèéã òîäîðõîéëîõ - 2, 4, 24 öàãèéí äàðàà ¿çýõýä 40%-ààñ äýýø òîäîðõîéëîãäîíî. Õýâèéí ¿ç¿¿ëýëò 20-40%

• Ñêàíèðîâàíè - Öàöðàã èäýâõò Òñ99, I131 áîäèñ áàìáàé áóë÷èðõàéä øèíãýæ áóé áàéäëààð íü áàìáàé áóë÷èðõàéí ¿éë àæèëëàãàà, õýëáýð, õýìæýý, çàíãèëàà áèé ýñýõèéã òîäðóóëíà.

• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí áè÷ëýã – ñèíóñûí òàõèêàðäè, ç¿¿í õîâäëûí òîìðîëûí øèíæ, õ¿íä ¿åä õýì àëäàãäàë èëýð÷ áîëíî.





Ä/ä

ßëãàõ ýìãýã

Áàìáàéí òîìðîëûã òýìòýð÷ ¿çýõýä

Äààâðûí ººð÷ëºëò

Áàìáàéí ñêàíèðîâàíè

Éîä 131ûí

øèíãýýëò

1. Òàðõìàë õîðäëîãîò áàõóó

Áàìáàé íèéò õýìæýýãýýðýý òîìîðñîí, ýìçýãëýëã¿é, çººëºí, õºäºëãººíòýé

Ò3, Ò4 èõýñ÷ÒÒÃ áóóðíà

Öàöðàã èäýâõò áîäèñûí øèíãýýëò æèãä 24 öàãèéí äàðàà 40%-ààñ èõýññýí áàéíà

2. Õîðäëîãîò àäåíîì

Áàìáàéí íýã õýñýã ãàçàð çàíãèëààòàé, ýìçýãëýëã¿é, õºäºëãººíòýé

Ò3, Ò4 èõýñ÷ ÒÒÃ áóóðíà

Àäåíîì áàéãàà ãàçàð øèíãýýëò èõýñ÷ áóñàä ãàçàð áóóðíà.

24 öàãèéí äàðàà 40%-ààñ èõýññýí áàéíà.

3. Îëîí çàíãèëààò õîðäëîãîò áàõóó

Îëîí çàíãèëàà òýìòðýãäýíý, ýìçýãëýëã¿é, õºäºëãººíòýé


Çàíãèëàà áàéãàà ãàçðóóäàä øèíãýýëò èõýñ÷ áóñàä ãàçàð áóóðíà

24 öàãèéí äàðàà 40%-ààñ èõýññýí áàéíà

4. Áàìáàéí ¿ðýâñëèéí ýìãýã¿¿ä

Áàìáàé íèéò õýìæýýãýýðýý òîìîðñîí, õàòóóâòàð, õºäºëãººíòýé, ýìçýãëýëòýé

Ýõíèé ¿åäýý Ò3, Ò4 èõýñ÷ ÒÒÃ áóóðààä ñ¿¿ëèéí ¿åäýý Ò3, Ò4 áóóðààä, ÒÒÃ èõýñíý

Àëàã öîîõîð çóðàãëàë

Áóóðíà

5. Áàìáàéí õîðò õàâäàð

Áàìáàé õýìæýýãýýðýý òîìîðñîí, õàòóó, õºäºëãººí áàãàòàé, ýìçýãëýëã¿é


Õàâäàð áàéãàà ãàçàð øèíãýýëò áàðàã áàéõã¿é, áóñàä ãàçàð æèãä

Èõýñíý




Ýì÷èëãýý

Ýìèéí ýì÷èëãýý Ìýñ çàñëûí ýì÷èëãýý

Öàöðàã èäýâõò éîä 131-èéí ýì÷èëãýý

• Òèðåîñòàòèê ýì÷èëãýý• b-àäðåíîáëîêàòîð

ýì÷èëãýý• Ãëþêîêîðòèêîéä

ýì÷èëãýý• Äàðõëàà çàñàë ýì÷èëãýý• Øèíæ òýìäãèéí

ýì÷èëãýý

Çààëò• 4-6 ñàðûí òóðø

òàñðàëòã¿é òèðåîñòàòèê ýì÷èëãýý õèéãýýä ¿ð ä¿íã¿é, äóíä áà õ¿íä õýëáýðèéí áàõóó

• Æèðýìñýí áà õºõ¿¿ë ¿å

• Çàíãèëààò áà õîëèìîã õýëáýðèéí áàõóó

• Ìàø òîì õýìæýýòýé áàõóó

• Ìåðöàíè èëýðñýí ¿åä

Çààëò• 40-ººñ äýýø

íàñàíä òèðåîñòàòèê ýì÷èëãýýíä ¿ð ä¿íã¿é, äóíä áà õ¿íä õýëáýðèéí áàõóó

• Äîòîð ýðõòíèé õ¿íä ýìãýãòýé õ¿íä õýëáýðèéí áàõóó

• Ýìèéí ýì÷èëãýýíä ¿ð ä¿íã¿é, ìýñ çàñàë õèéõ áîëîìæã¿é, äàãàëäàõ õ¿íä ºâ÷í¿¿ä õàâñàðñàí

• Ìýñ çàñëûí äàðàà äàõèñàí, ýìèéí ýì÷èëãýýíä ¿ð ä¿íã¿é

Òèðåîñòàòèê ýì÷èëãýý

Ìåðêàçîëèë 5ìã / òàá

Õºíãºí Äóíä Õ¿íä 15-20ìã 20-30ìã 30-40ìã

14-21 õîíîãèéí äàðàà ýóòèðåîèä áàéäàëä îðñíû äàðàà 7 õîíîã òóòàìä 5 ìã-ààð òóíã áóóðóóëàí áàðèõ òóí 2.5-10ìã-ä îðóóëæ 1-1.5 æèëèéí õóãàöààãààð óóëãàíà.

Ïðîïèëòèîóðàöèë 50ìã, 150ìã / òàá




Õºíãºí Äóíä Õ¿íä 150-200ìã 200-300ìã 300-400ìã

14-21 õîíîãèéí äàðàà ýóòèðåîèä áàéäàëä îðñíû äàðàà àíõ àâñàí òóíã 1/3-ýýð áàãàñãàæ 14 õîíîã òóòàìä 50ìã-ààð áóóðóóëàí áàðèõ òóí 50-100ìã-ä îðóóëæ 1-1.5 æèëèéí õóãàöààãààð óóëãàíà.

b-àäðåíîáëîêàòîð ýì÷èëãýý

Èíäåðàë (Àíàïðèëèí, Ïðîïðàíîëîë, Îáçèäàí) 40ìãÀòåíîëîë (Ìåòîïðîëîë) 50ìãÕîíîãèéí òóí 20-100ìã Ãëþêîêîðòèêîéä ýì÷èëãýý

Ïðåäíèçîëîí 5 ìã, õîíîãèéí òóí 15-30ìãÕýðýãëýõ çààëò:

• Èõ õýìæýýíèé ýêçîôòàëüì, õ¿íä çýðãèéí õîðäëîãî õàâñàðñàí• Ìåðêàçîëèëûí øàëòãààíòàé ëåéêîïåíè, ìåðêàçîëèëûã õàñàõ

áîëîìæã¿é• Áàìáàéí õîðäëîãûí êðèç, îôòàëüìîïàòè• Òèðåîñòàòèê ýì÷èëãýýíä ¿ð ä¿íã¿é

Äàðõëàà çàñàë ýì÷èëãýý

Òèìàëèí 10-30ìã-ààð áóë÷èíä, 5-20 õîíîã, êóðñ ýì÷èëãýýã 3 ñàðûí äàðàà äàâòàíà.Ëåâàìèçîë (äåêàðèñ) 50ìã, 150ìã, ªäºðò 1 óäàà 150ìã-ààð 5 õîíîã, êóðñ ýì÷èëãýý 14-21 õîíîãèéí äàðàà 3 óäàà äàâòàæ õèéíý.

Øèíæ òýìäãèéí ýì÷èëãýý

• Òàéâøðóóëàõ – Ñåäóêñåí, Àíäàêñèí, Ýëåíèóì, Ôåíîáàðáèòàë• Ç¿ðõíèé ãëèêîçèä – Ñòðîôàíòèí Ê, Äèãîêñèí• Äàðàëò áóóðóóëàõ• Àíàáîëèòèê – Ðåòàáîëèë, Íåðîáîë• Ãåïàòîïðîòåêòîð – Áàìáàéí õîðäëîãûí ãàðàëòàé ãåïàòîïàòè ¿¿ññýí ¿åä

Ýññåíöèàë, Êàðñèë




Îíîøëîãîî, ýì÷èëãýýíèé øàòëàë


ÝÌÒ-ûí II øàòëàë • Àñóóìæ• Ýìíýë ç¿éí ¿çëýã• Öóñíû åðºíõèé

øèíæèëãýý• Áèîõèìèéí

øèíæèëãýý• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí

áè÷ëýã• Õýò àâèàí

øèíæèëãýý• Ñêàíèðîâàíè• Èîä 131-èéí

øèíæèëãýý• Äààâðûí øèíæèëãýý• Äàðõëàëûí

øèíæèëãýý• Ýìèéí ýì÷èëãýý• Ìýñ çàñëûí

ýì÷èëãýý• Öàöðàã èäýâõò èîä

131-èéí ýì÷èëãýý

ÝÌÒ-ûí I øàòëàë • Àñóóìæ• Ýìíýë ç¿éí ¿çëýã• Öóñíû åðºíõèé

øèíæèëãýý• Áèîõèìèéí

øèíæèëãýý• Ç¿ðõíèé öàõèëãààí

áè÷ëýã• Õýò àâèàí

øèíæèëãýý • Ýìèéí ýì÷èëãýý• Ìýñ çàñëûí

ýì÷èëãýý• Õ¿íäðýëýýñ


• Àñóóìæ• Ýìíýë ç¿éí ¿çëýã• Öóñíû åðºíõèé

øèíæèëãýý • II áà III-ð øàòëàëûí

áàéãóóëëàãààñ çààãäàæ èðñýí ýì÷èëãýýã çààâðûí äàãóó õÿíàæ ÿâóóëíà



Documents

Бөөр дотоод шүүрлийн эмгэг.pdf