VITI I 11 I BOTIMIT www.thealbanian.co.ukinfo@thealbanian.co.uk Tel: 02034895136 LONDON 10 KORRIK

AKTUALITET

GËZIMALPION

“OBJEKTIVITETIËSHTË

I SHENJTË”

RRITET NUMRI I KLANDESTINËVE SHQIP-TARË QË SYNOJNË ANGLINË

Dërgo para online*

moneygram.co.uk

* Për një listë të plotë të tarifave të transferimit në internet ju lutem vizitoni moneygram.co.uk. MoneyGram International Limited është e autorizuar dhe e kontrolluar nga Autoriteti e Shërbimit Financiar. MoneyGram dhe Globi janë marka të MoneyGram. Të gjitha markat e tjera janë pronë e pronarëve të tyre përkatës. ©2012 MoneyGram. Të gjitha të drejtat e rezervuara.

THOMA SIMAKU “SHQIPONJA FLUTURON NË

QIELL, POR FOLENËE NDËRTON NË

TOKË”

PRESIDENTJA JAHJAGATAKOI NË LONDËR BARONESHËN JOYCE

ANELAY

AZILANTËT NUK DO TË MBAHEN NËPËR KAMPE. SISTEMI I SHQYRTIMIT DHE APELIMIT DO PEZULLOHET

2 KORRIK ‘90 EKSODI IPANDALSHËM ...DREJT PERËNDIMIT!

NGA BASHKIM METALIA SHQIPTARËT E BRITANISËMBLEDHIN 7000 EURO PËR KAÇANIKUN

VRAPOJNË NË LONDËR PËR T’I NDIHMUAR

TË VERBRIT NË KOSOVË

KUSH E KA DITUR SESHQIPËRIA E SHEKULLIT

GJASHTËMBËDHJETË PASKAQENË KAQ INTERESANTE?

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 2

DREJTOR: PETRIT KUÇANAKryeredaktor: BASHKIM METALIA

REDAKSIAPROF. DR. SC. Akil Koci, Arben Manaj,

Daut Dauti, Shefit DomiEmanuel Bajra, Jeni Myftari,

Esmeralda Sadikaj, Majlind Goge

Pranvera Smith,Blerim Ciroka, Flori Slatina,

Kastriot Dervishi, Anila Hoxha,

Fjoralba Hysa PanoWeb-design Shefdomi.com

www.thealbanian.co.uk albania7@gmail.com

Tel: 02034895136

Mallra dhe automjeteAngli-Shqiperi-AngliSHERBIM I SHPEJTE DHE KORREKT . (PËR SASI TE MEDHA MALLI

VIJMË NË VENDNDODHJEN TUAJ) EMAIL:BEHAR.LLESHI@GMAIL.COM

Transportojmemallra dhe automjeteAngli-Shqiperi-Angli

Behar LleshiNa kontaktoni:

UK Mob: 07814 144616; Mob: 07737096299AL: 00355694421459

HEALTH & SAFETY SERVICES HASANI

CSCSNVQLEVEL1SMSTSSSSTS

Per te gjithe ata qe pujne ne industrine e ndertimit nei ofrojme keto çertefikata duke ju garantar kalimin etestit pas trajnimit profesional ne zyrat tonaPer me shume info ju lutem kontaktoni HASANIN

TEL: 07946464434TEL:07424810073

Adresa:The Mille 1000 Great West Road Tw8 9DW

Transportojmë

ARBEN MANAJ

Gjykata e Lartë në Londër e kacilësuar të paligjshëm sis-temin e mbajtjes së azilantëve

nëpër kampe refugjatësh, ku u shqyr-tonte kërkesat për azil apo apelimet me"procedurë të përshpejtuar".

Kjo ka detyruar Ministrinë e Brend-shme, Home Office, të pezullojë, siçthotë ajo, përkohësisht këtë sistem dherifillimin e tij deri në momentin kur tëjenë krijuar kushtet e duhura. Njof-timin e bëri në Parlament ministri iEmigracionit, James Brokenshire.

Sipas këtij sistemi, të krijuar në vitin2000, shumë azilantë të rinj qëkapeshin nga autoritetet mbaheshin

nëpër qendrat e paraburgimit, ku ushqyrtoheshin kërkesat për azil meprocedurë të përshpejtuar, që sipasshifrave, në 99 për qind të rasteve ataktheheshin në vendet nga kishin ard-hur.

Duke shpjeguar këtë procedurë,avokati i mirënjohur shqiptar nëLondër për çështjet e emigracionit,Kastriot Berberi thotë për Top-Channelse, "procesi "fast track" sjell një numër

të ulët suksesi, intervistime dhevendime të shpejta, shkurtime të ko-hëve të apelit, regjim strikt të shtyrjevetë gjykimeve dhe si rrjedhojëazilkërkuesi del jashtë procesit tëazilkërkimit".

Sipas avokatit Berberi, "ky vendimnënkupton që azilkërkuesit me ndih-mën e avokatëve të tyre do t’i kryejnëjashtë sistemit “fast track” dhe për njëkohë më të gjatë se 7 ditë të gjitha pro-

cedurat, si për shembull marrja e in-struksioneve, përgatitja e deklaratave,përkthimi i dokumentave, aplikimetpër t’u liruar, marrja e dëshmitarëveekspertë dhe përfaqësimi i çështjes nëHome Office dhe gjykatë".

Nga ky vendim i Gjykatës së Lartë për-fitojnë edhe azilkërkuesit shqiptarëmes atyre të etnive të tjera. Ky vendimmund të rrisë shanset e suksesit të ap-likimeve të këtyre azilkërkuesve, vijon

avokat Berberi.

Gjykata e Lartë ka pezulluar këtë pro-cedurë deri sa Home Office të apelojëdhe të gjitha procedurat e këtij apeli tëpërfundojnë. Ndërkohë janë liruarrreth 100 azilkërkues nga kampet erefugjatëve dhe shanset e azilantëve tërinj për momentin janë që të mos dër-gohen në këto kampe për një të ardhmeende të papërcaktuar.

BRITANI, AZILANTËT NUK DO TË MBAHENNËPËR KAMPE. SISTEMI I SHQYRTIMIT

DHE APELIMIT DO PEZULLOHET

TRANSPORT MALLRASH ANGLI-SHQIPERI-KOSOVESHERBIM I SHPEJTE DHE I SAKTE

NA KONTAKTONITEL:07737 597 00007507 444 654

jetonshehu@live.com

T : 02085401666 MB:07878335000

EMAIL -SOLIcITORS@RASHIDANDRASHID.cO.UK

Konsultimet janë falasRASHID & RASHID IMMIGRATION SOLICITORPer te komunikuar ne gjuhen shqipe kontaktoni Gena ne 07774222062

Jeni ne Britani dhekeni probleme meemigracionin Ejani ne zyren tone tediskutoni çeshtjen tuaj

190 MERTON HIGH STREETWIMBLEDON , LONDON

SW19 1AXOne minute walk from south Wimbledon

Underground Station

*Asylum & Immigration*New Point Based System *Settlement Applications (ILR) *European Law*Nationality&Travel Document*Human Rights Applications*High/Court of Appeals

*Switching Visas*Over Stayers*Legacy Cases*Work Premits*Visa Extensions*Judicial Reviews*Tribunal Appeals

Për çështje emergjencie apopërfaqësim ligjor në STACIONET EPOLICISË kontaktoni Xhemilin

Na kontaktoni GERTITel;020 8731 6606Mob: 078 8657 1074www.parsgarage.co.ukoffice@parsgarage.co.ukUNIT 8-9 off Finchley Road

Golders Green, London NW11 7PEJU MIRËPRESIM

Mos harroni! Nese thoni se keni shkuar nga Gazeta“The Albanian” përfitoni; *10% zBRITJE

Bëjmë Servisimin, riparimin e të gjitha llojeve dhe modeleve të automjeteve si sherbime tjera -Skanimin e problemeveelektronike si dhe rregullimin e tyre,-Goma-Regjistrimin e gomave-Saldime,-ModifikimeTE GJITHA PROBLEMETELEKTRIKE MEKANIKE

BEJMë GJITHASHTUEDHE KONTROLLIN

TEKNIK (MOT)Gjithçka qe ju nevojitet per makinen tuajPARS GARAGE

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 4

Klandestinet shqiptar janë kthehur në njëshqetesim të madh për autoritetët hollan-deze. Behët fjale për klandestinet shqip-

tar që tentojn të kalojn kufirin për të ikur iligalishtnë Angli. Këtë muaj 60 shqiptarë janë kapur nëtre rastë të ndryshmë nga Policia Ushtarake Hol-landeze. Kjo shifër shënon një rekord për numrine klandestinëve të arrestuar në Hollandë.

Për e perditshmja hollandeze “De Telegraaf”shkruan se “zbulimi i klandestinëve shqiptarë nukështë një rast i izoluar”. Dy javë më parë u ar-restuan tetë fëmijë shqiptar nga policia hollan-deze, pasi tentuan të ikin ilegalisht në Angli. Tëtetë u kapën në portin e Hoek van Holland. Ataishin feshehur në një kamion.

Gazeta “Brabants Dagblad” ka siguar të dhënattë plota mbi numrin total të klandestinët të kapurnë portin Hoek van Holland, që ndodhet në afërsitë qytetit të Rotterdamit. Sipas shifrave të paraqi-tura, rezulton që gjatë vitit 2015, janë 220 per-sonat e kapur në flagrancë nga PoliciaHollandeze. Në Hollandë janë zbuluar deri tanikatër raste të ndryshme me klandestinë shqiptarë.

Numri total i shqiptarëve të arrestuar rezulton tëjetë 69 persona dhe përben 31 përqind të klandes-tinëve të zbuluar në 2015. Fakti që numri i klan-destinëve shqiptarë është në rritje është pohuardhe nga policia hollandeze. Maarten Knol, drejtornë Policinë Ushtarke, ka deklaruar për “BrabantsDagblad” që njerëzit të cilët janë zbuluar në Hoekvan Holland, vijnë kryesisht nga Siria, Afgan-

istani apo Shqipëria.

Nuk ka ende një shpjegim përse numri i klandes-tinëve shqiptarë është gjithmonë në rritje. Siçduket, zona Shengen funksionon si një pikë tranz-iti për të ikur në Angli.

Para një viti në një aksident tragjik dyshtetas shqiptarë humbën jetën në tentativë për tëarritur brigjet britanike, pasi u hodhën nga një

anije në afërsi të Anglisë, që po i kthente pas nëHollandë. Ata u nisen nga Hoek van Holland,

porti në të cilin janë kapur klandestinët së fundi.

RRITET NUMRI I KLANDESTINËVE SHQIPTARË

QË SYNOJNË ANGLINËNumri total i shqip-

tarëve të arrestuar për-ben 31 përqind tëklandestinëve

të zbuluar në 2015

79 COLLEGE ROAD, HARROW-ON-THE-HILL HA1 1BD TEL: 0203-5864035 Web:www.visainn.co.uk Email: allan.immigration@gmail.com

Ne jemi të vendosur BRENDA Harrow on the Hill Underground në linjë nëntokësore Metropolitane

Kontaktoni Ritvan REKA (shqip) Tel: 07896511747NE OFROJME KETO SHERBIME:

•Aplikacionet e qëndrimit të gjatë (5 vjet / 10vjet / 20vjet) • Fëmijët në Mbretërinë eBashkuar - 7 vjet - ne mund të ndihmojë • A jeni në një marrëdhënie me një Britani tëMadhe apo të KE kombëtare - partnere dhe aplikimet e martesës • Hyrja ilegale •Mbiqendrim dhe azil • Bashkimi familjar • Të gjitha pikat bazuar aplikacionet (Student / leja e punës / biznesit) • Të gjitha aplikacionet extension •Aplikacionet pushimit diskrecionare•Të gjithaseancat Gjyqsore /veprimet e protokollet / shqyrtim gjyqësor

free email consultations

NGA BASHKIM METALIA

25 vjet më parë shqiptarët e re-fuzuan frikën. Frikë e cila e kishtezvetënuar shpirtin e gjithsecilit nënjë zgafelle të paparë torturuese,verbuese, poshtëruese ....çnjerë-zore

2 Korriku i vitit 1990kapërceu kufijtë e konformizmitsocial-politik. Ikja, ishte shpëtiminga vargonjtë e mizorisë së sis-temit totalitar , të atij monizmi qëishte antivlerë, njëkohësisht dhenyjëtim i degjeneruar i shoqërisënjerëzore në përgjithësi dhe asajshqiptare në veçanti . Rezidencatdiplomatike në Tiranë u tejbushënme shqiptarët e uritur ngamungesa e lirisë dhe të drejtatnjerëzore. Tashmë eksodi i shqip-tarëve nuk kishte të ndalur, po tëishte e mundur as edhe një nuk dotë frymonte në atdheun e tyre tëhelmatisur nga fara e keqe komu-niste. Kjo pjellë e keqe e kishtekatandisur si mos më keq vendindhe njerëzit.

Dyert e Evropës ushqyen; anije , motoskafë e çdo gjëtjetër çanë mes përmes Adriatikunpër t’i ikur mjerimit!

Mjerimi ka vulën e vet tëshëmtueme...

Migjeni ynë s’do të krenohej mepoemën e tij nëse ato vargje qëthuri, do t’i shkonin për shtatshekullit tonë, tokës tonë , njerëzvetanë, ... mjerimit tonë!Së bashku me vitet edhe Shqipëriaudhëtoj me vrapin e kohës së Re!Për një jetë më të mirë edhe bijtëdhe bijat e saj udhëtuan larg saj. Ekuptueshme!U larguan me qindra e mijëra ,dalëngadalë , lanë shtëpi e katandipër të gjetur vetveten dhe lirinë.Ndër ato vite të ikurit nuk kishin tëndalur .

Harta demokratike eShqipërisë po tkurrej/t gjithnjë.Më në fund ndryshimet politike ubënë, shteti i së drejtës dhe lirisënjerëzor filloj të lëvizte në të mirëtë popullit që kishte ngelur brendakufijve të saj. Por kjo e ashtuquaj-

tur demokraci që kishte ardhurishte më shumë se e brishtë. Një grusht njerëzish të peshojnëme grykësinë e pangopur të pa-surisë së tyre, dhe çirren si poli-tikanë, misionarë, gju me gju mepopullin. Ta zbukurojnë qytetin metelajot e gënjeshtërta, me prem-timet boshe, të tregojnë përralla nëpiken e diellit; s’ka mëdyshje semjerimi është luksi i tyre i be-tonizuar

Po po, na besoni neve, najepni votën se ....brenda mandatit(katër vjeçar) do të punësohen tre-qind mijë shqiptarë!Para katër viteve Shqipëria “hyri”në Bashkimin Evropian ....pa viza.Dhe që nga ajo ditë shqiptarët ud-hëtuan të lirë me ca kushte ; por tëplotësueshme. Tashmë udhëtimi ityre është komod. Jo si atëherë;

skaf-kamion-ose maleve mëkëmbë. Tani traget-taksi ose avion-taksi ose e kundërta dhe drejt e nëdestinacion. Por që të vish bie fjalanë Britani(vendi me një atraksionmë të veçant) si të thuash është ru-ajtur “tradita”; avion-taksi-kamion.Para ca kohësh gazetat britanikepublikuan në tabloidët e tyre se 48shqiptarë u ndaluan nga një kon-troll rutinor në Coquelle të Francësnë një kamion frigorifer që do tëkalonte Kanalin Anglez në Folk-stone të Kentit.

41 prej tyre ishin meshkujdhe shtatë ishin femra, në mesin etyre tre ishin mitur. Shoferi rumuni kamionit u arrestua menjëherënga policia. Lajmi bëri bujë nëmedia britanike.Të gjithë duam ta “fshehim” la-jmin brenda atyre mureve frig-oriferike, por më tepër sesa ne,janë ata, politikanët tanë. Jo se uvjen keq për mjerimin tonë, përkëtë ju garantoj , por për mjerimine tyre pervers të mashtrimit të re-alitetit.

Dyzetetetë vetët që ukapën nuk janë as të parët as tëfundit, trafiqet, dhe kalimet ilegalenuk janë të pëlqyeshme aq me pakligjore, por siç duket atdheu dhe tëZotët e këtij dheu i kanë plotësuarvendet e tyre të premtuara tëpunës. Pjesa tjetër të bëjnë si tëbëjnë!Lajm përbën dhe mbledhja e dy

qeverive shqiptare tek shtëpia eLidhjes shqiptare të Prizrenit. Vallëpërveç paradës fotozhenike, çfarëtjetër u arrit ?!

Lajm që vlen ta për-mendësh , të paktën, qeveria eKosovës kërkon nga qytetarët e sajne diasporë, që të regjistrohen,ndërsa Shqipëria as që do t’ia dijë;sepse një e treta ose më shumë epopullsisë së saj janë jashtë. Po tabëj regjistrimin, të paktën përpjek-jet për një gjë të tillë, shifrat do t’ikomprementonin tërësisht poli-tikën dhe premtimet elektorale.

Është vërtete shqetësuesedhe aspak e denjë largimi i të rin-jve aq më keq në këtë mënyrë ud-hëtimi duke rrezikuar jetën(kamion frigorifer, mo-topeshkarexha, nën shasi tëkamionëve apo mënyra të tjera),por shteti shqiptar duhet të jetë nëdijeni të kësaj. E para, thyhet mar-rëveshja e lëvizjes së lirë me BE-në dhe e dyta, shteti duhet t’u vijnë ndihmë këtyre të rinjve në rastriatdhesimi nga autoritetet portualetë shteteve nga ku janë ndaluar. Nëkrahun tjetër shteti shqiptar as që evë ujin në zjarr të përpunoj pro-jekte punësimi dhe bashkimeshfamiljare pse jo dhe me shtetet eBE-së përfshirë dhe Britaninë qëjetët e këtyre të mos rrezikohen.Viteve të fundit shqiptarët kanësynuar Britaninë si destinacioniideal për punësim dhe për një jetë

më të mirë, por kjo s’do të thotë seky destinacion të jetë sakrifikim ijetëve njerëzore.

Dyzetetetë shqiptarët egjetur në kamionin frigorifer janënjë shembull që duhet të alarmojqeverinë shqiptare, Ministrinë eMirëqenies Sociale, për premtimete bëra. Të rinjtë janë të pashpresëpër punë, mirëqenie dhe pros-peritet të qartë të jetës së tyre nëShqipëri, prandaj dhe zhgënjimindaj kësaj situate skandaloze, igjen shtetasit shqiptarë në këtotabloide përçmuese mediatike. Sa ironike kur sheh dhe dëgjon tëthuhet nga administratorëtshtetërorë (ministrat) se “Qeveriaka marrë angazhimin që ta kthejëShqipërinë në punë”Britania po tmerrohet, për ardhjene Rumunëve dhe Bullgarëve përpunë.

Shqipëria duhet të ruhetnga kjo dyndje gjithashtu , sido-mos “falë” këtij angazhimi qeveri-tar! Eksodi masiv i Korrikut të 90-ësështë një rutinë e gjallë e përdit-shme , njerëzit largohen , atdheuynë boshatiset. Sidomos në zonatrurale shtëpitë janë boshatisur ngatë rinjtë, aty-këtu gjen ndonjë qëdita- ditës pret që edhe ata që kanëngelur, të gjejnë mundësinë finan-ciarë që të ikin. I ashtuquajturishtet bën sehir dhe qorrohet përballkësaj shpërnguljeje biblike.

Projektet mungojnë,angazhimet për të parandaluar këtësituatë janë zero ; mjerimi sa vjene shtohet.Tokat kanë ngelur djerr, e djerrështë edhe e ardhmja e këtyre tërinjve dhe të rejave që marrinrrugët e perëndimit që nga ajo ditëKorriku, sot, ndoshta dhe nesër.Po largohen për një jetë më të mirëdhe varfëria e atyre që kanë ( atyreqë skano mundur të ikin) ngel kamarrë përmasa të dhimbshme.Mjerimi rrit fëmin në hijen e

shtëpivetë nalta, ku nuk mrrin zani i lyp-

sis,ku nuk mund t'u prishet qetsia

zotnivekur bashkë me zoja flejnë në

shtretënt e lumnis.

Sa do të doja që Migjeni ynë tëishte gjallë dhe ta pyesja: a do taripunoje “Poemën e Mjerimit”

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 6

EKSODI I PANDALSHËM ...DREJT PERËNDIMIT!

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 8

Anëtarët e “Kosovo Sports Relief” do tëvrapojnë më 19 korrik rreth 10 km nëParkun Olimpik të Londrës, për nder të

mbledhjes së fondeve për Federatën e Sportevepër të Verbrit në Kosovë.Tradita e iniciativës për mbledhjen e fondeve përt’i ndihmuar grupeve me më shumë nevojë nëKosovë, është duke u përsëritur nga suksesi i vitittë kaluar, me ç’rast patën mbledhur fonde për 10karroca multi sportive, të cilat iu dhuruanShoqatës HandiKos.

Sipas organizatorëve, këtë vit iniciativa ështëfokusuar për t’iu ndihmuar Federatës së Sportevepër të Verbëritë në Kosovës, në veçanti për 10ekipet e Goalball, raporton KosovaPress.

“Për shkak të jofinancimit, këto ekipe nuk kanëmundësi të sigurojnë as minimumin e pajisjeve tënevojshme që do të iu mundësonin që të luajnë sëbashku apo të marrin pjesë në ndonjë garësportive. Të gjitha fondet e mbledhura, do të për-doren për blerjen e pajisjeve për 10 ekipet e Goal-ball. Këto pajisje përfshijnë: gola, topa, mbrojtës,

syze dhe pajisjet tjera tënevojshme për këtë sport,të cilat do t’i mundësoninlojtarëve të luajnë lojë tësigurt dhe pa lëndime. Nëtë njëjtën kohë aktivitetetme këtë sport, do të iundihmonin në rehabil-itimin dhe socializimin etë verbërve në Kosovë nëmënyrë që të jenë psiqik-isht dhe fizikisht mëaktiv”, thuhet në një njof-tim të anëtarëve të“Kosovo Sports Relief”,në Kosovë.

VRAPOJNË NË LONDËR PËR T’I NDIHMUAR

TË VERBRIT NË KOSOVË

325-327 Fore Street Edmonton N9 0PDTel:02088036060Mob: 07917351755Free parking

Vendi me i mrekullueshem per te shijuar ushqimet me te shijshme, specialitete te te gjitha llojeve me cilesi tepadiskutueshme dhe çmime teper konkuruese. Oferta speciale per te gjitha festat tuaja. Ne restorantin tone do te gjeni edhe taracen per smoking area, ku nuk do te mungojne edhe surprizat per te gjithe ata qepronetojne per festat e tyre familjare; ditelindje, fejesa martesa apo te cfaredo lloji tjeter DERI NE 150 VETA.

Ejani na vizitoni dhe nuk do te zhgenjeheni

Shqiptarët e Britanisë, nën organizimin eBashkim Reçit, Isamedin Zharkut dhe SelimRakės mblodhën 7000 Euro për Shoqatën Hu-manitare Kaçanikase, ku ishte i pranishëm edhethemeluesi dhe kryetari i saj z.Kadri Dogani.Sipas organizatorëve të kësaj mbrëmjeje human-itare, që u mbajt me 27 qershor 2015 në Londër,bashkatdhetarët tanë në Britani kanë mbledhurfonde për Shoqatën Humanitare Kaçanikase mevlerë prej €.7000 duke përfshirë këtu edhe të hol-lat që mblodhën nga bizneset shqiptar CarpeDiem, The Queens Arms dhe punëtorët e PrezzoRestaurant në Euston të Londrës.

Nga Kosova enkas për këtë mbrëmje ka ardhuredhe themeluesi dhe kryetarii Shoqatës HumanitareKaçanikase, Kadri Dogani.Falenderimet për kontributnë këtë mbrëmje i shkojnëedhe këngëtareve dhemuzikantëve Nexhat Jaha,Abedin Zenunit, GëzimShkrelit,Tina Shkreli, SadieZharkut, Ejup Rexhës, Fatondhe Magbule Bakollit,Burim Halimi Statovcit, BuqAbrashit, Blerim Hajdarit,

Isamedin dhe Vigan Zharkit. Poashtu mbrëmjene zbukuruan dhe raspodët e njohur nga Londra:Gëzim Morina dhe Ylli Shuti. Falenderohet përndihmën edhe Abedin Bajraktari dhe mysafirët tëcilët e nderuan mbrëmjen: Mustafë Avdiu ngaKonsulata e Republikës së Kosovës, Maliq Vl-lasaliu kryetar për komunitetin shqiptar në Har-row, shkrimtari Ruzhi Jata, Xhevat Morina si dhebiznismenët e suksesëshëm si Eqrem Ratkoceri,Kastriot Kuqi, Fadili G dhe Afrim Alidemi.Ndërsa programin humanitar e udhëhoqën:Adelina T Badivuku dhe Bashkim Reçi.

*Bashkim Reçi Kryetarë i Lidhjes së DiasporësLondineze për Shqiptarët në Maqedoni

SHQIPTARËT E BRITANISËMBLEDHIN 7000 EURO PËR KAÇANIKUN

Aty ku mund te provoniushqimin

me te shijshem, çmimet me konkuruese

Vendi ideal per te gjitha festat & gezimet tuajaderi ne 220 veta

880 - 882 High RoadLondon N12 9RH

London,

020 8445 2230www.istanbulfinchley.co.uk

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 10

Presidentja e Kosovës, Atifete Jah-jaga, ka takuar në Londër, ministrene Shtetit për Politikë të Jashtme dhepërfaqësuesen speciale të Kryemi-nistrit britanik për parandalimin edhunës seksuale në konflikt,Baroneshën Joyce Anelay.

Në takim është diskutuar për inicia-tivat institucionale e shoqërore nëKosovë për t’i rehabilituar dhe rein-tegruar të mbijetuarit e dhunimevegjatë luftës në Kosovë dhe zhvillimetë tjera në vend dhe rajon.

Presidentja Jahjaga e ka njoftuarBaroneshën Anelay për angazhimetndërinstitucionale për t’u ofruarmbrojtje ligjore dhe për t’ua zgjid-hur statusin juridik në shoqëri tëmbijetuarve të këtij krimi të luftës.

Presidentja Jahjaga ka theksuar sekjo kategori në Kosovë tashmë kastatusin e viktimave civile të luftësdhe me nxjerrjen e akteve nënligjoredo të njihen dhe mbrohen si grup imargjinalizuar.

Ajo ka folur edhe për nevojën që tëmbijetuarit e dhunës seksuale tëfuqizohen ekonomikisht, për të kri-juar një të ardhme më të qën-drueshme dhe për t’u mundësuarqasje të barabartë në drejtësi, nëpërpjekje për t’i vënë para drejtësisëkryesit e këtyre krimeve të

tmerrshme.

Presidentja ia ka dhurur BaroneshësAnelay një kollazh fotografish të in-

stalacioni artistik “Mendoj për Ty”,që u ishte dedikuar të mbijetuarve tëdhunës seksuale, fushatë për të cilënkishte dhuruar fustanin e saj të

veshur në një moment të veçantë tëkarrierës së saj.

Presidentja Jahjaga e ka falën-d e r u a rB a r o n e s h ë nAnelay për rolin eshtetit të saj dhelidershipin që kadëshmuar për sen-zibilizimin e botësdhe përpjekjetkonkrete për t’idhënë fund dhunësseksuale si mjetlufte. Ajo nëveçanti e ka falën-d e r u a rBaroneshën përpërkrahjen e qev-erisë britanike in-stitucioneve tëKosovës në për-balljen me këtë pa-sojë të luftës.

Në takim ështëd i s k u t u a r

gjithashtu për zhvillimet rreththemelimit të Gjykatës Speciale.Presidentja Jahjaga ka shprehurzhgënjimin e saj për mosvotimin eamandamenteve kushtetuese përthemelimin e Gjykatës Speciale dheka theksuar se nga institucionet evendit pret të gjejnë mënyrën që tapërmbushin këtë obligim ndërkom-bëtar, në përputhje me vendimin eKuvendit dhe të marrëveshjesndërkombëtare.

Presidentja Jahjaga e ka siguruarministren britanike se Kosova ështështet që beson në drejtësi dhe se dotë veprojë mbi këtë parim.

Ministrja Anelay falënderoi Presi-denten Jahjaga për përkrahjen vik-timave të dhunës seksuale dhe përpërkushtimin e saj ndaj drejtësisë.

Në takim kanë marrë pjesë edheAmbasadori i Kosovës në Britani,Lirim Greiçevci, dhe Ambasadori iMbretësosë së Bashkuar në Kosovë,Ruairi O’Connell.

PRESIDENTJA JAHJAGA TAKOI NË LONDËR BARONESHËN JOYCE ANELAY

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 11

Historia mbisunduese e Noel Mal-colmit prej kohës së renesancës sjellkufirin e harruar ku takoheshinLindja dhe Perëndimi.

Historia, së paku prej kohës sëgrekëve, është shkruar prejfitimtarëve. Mund të thuhet

se vetëm krejt së fundi e ashtuquajtura«histori nga poshtë» ka nisur të sfi-dojë rrëfimet me histori alternative të«humbësve», të atyre njerëzve dhevendeve që e kishin të shkruar të mospërmendeshin. Një arkiv i pasur, ilënë në harresë, i jetës së njerëzve tëatyre që zakonisht janë humbur nëhistori, nuk ishte vënë në pah si rezul-tat i kësaj.

Por çfarë zihet në mes tëgjithë kësaj hallakatjeje, diplomatëve,spiunëve, ushtarëve, priftërinjve epërkthyes, që veprojnë si ndërmjetësnë drama të mëdha historike të njëepoke si ajo e renesancës? Këta njerëzjanë çelësi i historisë. Ata shpeshherëpërmenden aty-këtu dhe harrohen pa-pritmas, zërat e tyre humbin nëshkretëtirë a në dokumente të shkru-ara të lënë anash apo në shkrime tëkoduara në një larushi të pasurgjuhësh.

Në «Agents of Empire»(«Agjentë Perandorie», v.j.), NoelMalcolmi ka nxjerrë në pah një ele-ment të mrekullueshëm të kombinimittë rrëfimeve të fundit të shekullit tëgjashtëmbëdhjetë të triumfuesve dhehumbësve të Evropës me ato të ndër-mjetësuesve të saj, në formën ekalorësve, piratëve dhe spiunëve, qënuk janë shkruar prej perspektivësmetropolitane të Romës, Sevillës osemadje Londrës, por prej kënd-vështrimit të Shqipërisë dhe bregdetitAdriatik, që shtrihet në pjesën jugorenga Kroacia deri në Greqinë moderne.

Mund të mos ta mbushësyrin Shqipëria si vend prej të cilit tëshkruash një rrëfim të Mesdheut, ama,siç argumenton Malcolm në këtëvepër mjeshtërore, është kufiri i har-ruar aty ku takohen Lindja ePerëndimi, myslimanët e të krishterët,italianët e turqit, aty ku u përplasën, eku nganjëherë luftuan, por më shpeshu munduan të binin në një gojë.Shqipëria ishte një kufi poroz ku re-ligjioni – prej katolicizmit e protes-tantizmit e deri në islamizëm ejudaizëm – formësoi jetën e njerëzve,por jo me domosdoshmëri të përcak-tonte mënyrën e jetesës, dhe ku pros-periteti ose mbijetesa elementarenënkuptonte ndryshimin e vazh-dueshëm të aleancave politike, fetaree tregtare që të përmbusheshin nevo-jat e një bote të sunduar një ditë prejvenedikasve e ditën tjetër prej osman-ëve.

Duke i bashkuar të gjithakëto qëndrime, Malcolmi i shkon derinë fund jetës së dy familjeve të lid-hura shqiptare, Brunëve dhe Brutëve.Rrëfimi i tij nis në qytetin që lagetprej Adriatikut, Ulqin në Malin e Zimodern, që në shekullin e gjashtëm-bëdhjetë ishte një prej kufijve të fun-

dit të territorit venedikas që kufizohejme Perandorinë Osmane, dhe seli etregtarit, diplomatit dhe «ndërmjetë-suesit dallaveraxhi», Antonio Bruti.Lindur më 1518, Bruti kishte krijuarlidhje me botën e «ndërlidhjevendërkufitare, ku besimi në persona melehtësi do të mund të shndërrohej nëarmiqësi zyrtare», duke vepruar sindërmjetësues ndërmjet Venedikutdhe Stambollit, duke mbikëqyrurtregtinë vitale të drithërave dhe dukemanipuluar një rrjet të ndërlikuar tëlidhjeve e aleancave personale os-mane-krishtere, që nuk kishin kurrfarëkuptimi kur vinte puna te ndasitëndërmjet dy kulturave që tradicional-isht karakterizonin njohjen tonë përrilindjen.

Duke shpërblyerbesnikërinë dhe arritjet e tij, Dogji iVenedikut e shpalli Brutin kalorës tëUrdhrit të Shën Markut më 1559.Ama nuk ishte i vetmi anëtar i klanitqë po përfitonte prej një bote josta-bile. Edhe anëtarët e tjerë të fisit do tëshëtisnin anembanë Italisë, Ballkanindhe ishujt osmanë gjatë dyzetë vitevenë kërkim të përfitimit tregtar, zellitfetar dhe preferencave politike që dot’u sillnin atyre ndikim të madh, qëshpeshherë u kushtonte me çmim tëtmerrshëm personal.

Njëri prej kunative, Gio-vanni Bruni, nuk iu nda thirrjes së tijnëpërmjet kishës, duke u ngritur derinë detyrën e Ipeshkvit të Tivarit, dukeu konfrontuar me problemin e një dio-qeze që po haste në telashe në terri-torin osman dhe ishte në garë përringjalljen e bindjeve fetare luterianedhe të Kishës Greke. Pozita e Giovan-nit, si njeri që angazhohej në ballë tëfrontit kundër «herezive» të përçud-nuara të kishës, bëri që ai të fitonteedhe vëmendjen e papatit, që më 1562e thirri t’i adresohej Këshillit Kundër-

reformues të Trentit (1545-63), përp-jekje e kishës katolike që të vinteshtëpinë e saj nën kontroll dhe t’ikundërpërgjigjej sfidës së protes-tantizmit.

Derisa Giovanni zbatoithirrjen fetare, vëllai Gasparo rrokushpatën dhe iu bashkua Kalorësve tëMaltës më 1547, tamam atëherë kursulltani i ri osman, Selimi i Dytë, kër-cënonte me një tjetër fushatë detarekundër Maltës dhe interesave span-jolle e venedikase anembanë Mesd-heut. Me osmanët që kishin mprehurshpatat për luftë, Ulqini ra në duar tëtyre në verën e vitit 1571.

Pushtimi osman ishte katas-trofë për shumicën e anëtarëve tëfamiljes: Antonio u vra dhe Giovanniishte skllavëruar në galerat turke, porGasparo u bë njeriu i dytë në ko-mandën e aleancës detare të krishterëqë konfrontoi flotën osmane në tetorine vitit 1571. Në njërin prej mo-menteve më dramatike të veprës,Malcolmi me gjallëri rikrijon tablonëe Betejës së Lepantos, ku u vra Gio-vanni, mbase vetëm nja njëqind hapalarg vëllait të tij në bordin e anijes meflamurin papal, edhe pse jo në duar tëturqve, por duke u sfiduar me spanjol-lët plaçkitës, që e kapën teksa ai popërgjërohej: «Jam ipeshkëv, jam i kr-ishter».

Si te rënia e Ulqinit, Lep-anto kishte shifra të larta të të vrarëvenë mesin e familjeve Bruti dhe Bruni,por disa prej nipave të Gasparos mbi-jetuan dhe ia dolën të vazhdonin tra-ditën e ndërmjetësuesveLindje-Perëndim, duke vepruar sidragomanë, dhe menjëherë nisën tëpaguheshin si spiunë të spanjollëvedhe venedikasve, me ndërmjetësim tëmarrëveshjeve me vezirin e madhosman (që e kishte dashur fati që të

ishte i afërt i tyre), dhe u përfshin nëemërimin e Vojvodës (sundimtaritprincëror) të shtetit klient osman tëMoldavisë.

Më 1592, kur një vojvodë iri ishte emëruar, Bartolomeo e teproime kërkesat e tij, dhe ishte dërguarkrejt papritur në Dnjester (edhe pseMalcolmi zbulon një dimension tjetërtë vrasjes së tij, një rrëfim më prozaikqë e lidh atë me bela parash). Xhaxhaii tij, Gasparo, ishte shpërblyer përtrimëri në Lepanto me komandë nëfund të viteve shtatëdhjetë nëshekullin gjashtëmbëdhjetë për tëmbrojtur enklavën papale të Avi-gnonit nga një kryeneçësi heretike,kësaj here prej hugenotëve protestantëfrancezë. Ai dërgoi të birin, Antonio,në një shkollë jezuite në Romë, ku etrajnoi për drejtësi, dhe kah vitettetëdhjetë në shekullin gjashtëmbëd-hjetë po e ndihmonte kushëririn e tijBartolomeon të administronte Mol-davinë. Ndikimi i klanit madje arritideri te agjentët e Mbretëreshës Eliza-betha e Parë. Edward Barton, admin-istrator anglez në Stamboll, udhëtoimë 1596 me sulltanin osman,Mehmedi i Dytë përgjatë historisë medragomanin e tij: Pasquale Bruti, nipi Bartolomeos. Fatkeqësisht, Pasqualepati një fat të ngjashëm me atë tëxhaxhait, vrarë prej autoriteteve os-mane në Beograd më 1597 medyshimin se ishte spiun.

Jeta e Brunëve dhe Brutëve,dhe historia që sjellin ata janë mëshumë se të rëndësishme, por edhe mëtë rëndësishme për faktin se kanë ele-mentin kyç të njohurive që na sjell sh-prushja e kryer prej Malcolmit. Aikishte hallakatur në dokumente gjithëhistorinë e Brunëve pothuajse njëzetvite derisa po lexonte një libër italianpër shekullin e gjashtëmbëdhjetë tëosmanëve. Kjo kishte nxitur atë të kri-

jonte një rast studimor, duke kërkuarnëpër arkiva prej Mbretërisë sëBashkuar deri në Itali e Ballkan, dheu përfshi në këshillime me mijëradorëshkrime e tekste në gjuhënshqipe, serbo-kroate, maqedonase dherumune, siç e thotë edhe Malcolmi memodesti, «në gjuhë të ndryshme tëEvropës Perëndimore».

Tradicionalisht, rrëfimi iEvropës dhe Mesdheut të shekullit tëgjashtëmbëdhjetë është rrëfyer sipastrashëgimisë intelektuale greko-ro-make, që nënkuptonte se shumica edijetarëve me pak njohuri të gre-qishtes dhe latinishtes dinin diçka përrilindjen si fillim që niste diku nëperëndim të Stambollit (ose Ko-standinopojës) në shekullin pesëm-bëdhjetë dhe që mbaronte në Anglinëe Tudorit në fillim të shekullitgjashtëmbëdhjetë. Vende si territoretosmane në Evropën Lindore, përf-shirë Shqipërinë, thjesht nuk kon-sideroheshin se kishin farë interesi,por as dijetarët nuk kishin njohuritë enevojshme për të kuptuar thellësinë eminierës së materialit arkivor që gjen-dej në to. (Madje edhe Malcolmikërkon falje pse ka vetëm «njohuri el-ementare të leximit të turqishtes mod-erne».)

Problemi ishte lënë në hijeedhe prej Luftës së Ftohtë, por edhekur ra Perdja e Hekurt anembanëEvropës Lindore, historianët ishinfrenuar që të merreshin me zbardhjene rolit të vendeve si Polonia dhe Hun-garia në rilindjen e shekullit tëgjashtëmbëdhjetë, sepse nuk kishinide për ndasitë e atëhershme që do tëmund të ndikonin në shekujt pasuesnë Evropë.

Ka shumë pak dijetarë meshkathtësitë gjuhësore dhe vizion his-torik si Malcolmi, që është një prej ar-syeve pse «Agents of Empire» ështëvepër kaq e rëndësishme. Hapet mevështrime për të ardhmen e kërkimitnë zemër të Evropës së renesancës,duke e lëvizur qendrën e gravitetitkohor në lindje dhe larg prej Italisë,pikërisht në kohën kur ngjarjet e fun-dit në dhe përreth Turqisë mund tëprovohet se janë vendimtare në fazëne ardhshme të historisë mesdhetare.

Por kini mendjen: dituria ejashtëzakonshme e Malcolmi të mbanpeng, dhe durimin e lexuesit tëthjeshtë mund ta testojnë edhe digre-sionet e tij të zgjatura për qarkullimine lajmit, historia e tregtisë sëdrithërave, pirateria, lufta e galeravedhe spiunazhi. Ky nuk është libërplazhi – veç nëse ia keni mësyrë riv-ierës shqiptare. Kush e ka ditur seShqipëria e shekullit gjashtëmbëd-hjetë paska qenë kaq interesante?mapo

«Daily Telegraph»

KUSH E KA DITUR SE SHQIPËRIA E SHEKULLIT GJASHTËMBËDHJETË PASKA QENË KAQ INTERESANTE?

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 12

NGA DAUT DAUTI

Kohëve të fundit, sikur shumëvite më parë, të gjitha rrugëtshpijnë në Stamboll. Unë

mora udhën e vjetër. I rashë Grykë sëKaçanikut, Shkupit dhe Selanikut.

1. SHKUPI

Në vapën përcëlluese të parashiut, BitPazari pothuajse është i zbrazët. Nënpjesën e kalasë dhe në Çarshinë eVjetër, nga qindra dyqane vetëm katërapo pesë janë të hapura dhe po aq nxi-tojnë të mbyllen sikur duan t’i ikinndonjë tragjedie.

E pyeta punëtorin e një këm-bimoreje për arsyen e mungesës sënjerëzve dhe dyqaneve të mbyllura.“Ramazan”, më tha ai me një dozëironie pasi mori paratë që doja t’i këm-beja në valutë maqedone. Pastaj këm-byesi, të cilit është vështirë t’iapërcaktosh etninë, mori rolin e shitësitdhe u mundua të më bindte se duhej tëblija ndonjë suvenir që kishte në raftete vendosura në dy anët e mureve. Menjë shqipe të përzier me flajë maqe-done e turke dhe duke qeshur e rekla-monte bustin e Aleksandrit të Madh nëminiaturë të variantit modern maqe-don, flamujt në bronz të këtij shteti dhendonjë kiç tjetër.Ëmbëltorja “Mondo” gjendet në ud-hëkryq të tri rrugëve që hyjnë nëÇarshinë e Vjetër nga ana e Urës sëGurit. Qeveria e Maqedonisë me pro-gramin e saj për t’i dhënë pamje antikeqytetit, e ka shndërruar në kiç edhekëtë urë të famshme. Në ëmbëltorenjerëzit presin në radhë për bakllavëdhe të paketuara i merrnin me vete.“Tri bakllava dhe një bozë”, ishteporosia ime për ëmbëltoristin dhe iatregova me gisht tri tepsitë që përm-banin këto ëmbëlsira të mbytura nësherbet. I thashë që të m’i sillte nëpjatë në njërën nga tavolinat që kishtevendosur jashtë, nën strehë të dyqanit.“A nuk ki Ramazan a?”, më pyeti menjë habi të madhe. I thashë të mos mer-akosej se për këtë punë kujdeset dikushtjetër.Rrebeshi i shiut të cilin e parala-jmëronte vapa e mundimshme, më nëfund erdhi dhe krijoi një çudi natyrore.Shiu i rrëmbyeshëm, flokë-flokë, nuke kaloi Vardarin. Derisa ne flla-diteshim, ata matanë Vardarit përcëllo-heshin nën rrezet e pamëshirshme tëdiellit, do të thoshte dikush.

S’KA ÇAJ, S’KA KAFE SHKODIKU TJETËR!

Pas shiut, kudo ngjallet jeta. Rrugës,pas shpinës sime, erdhi një vajzë e re ecila në shpinë barte një çantë të vogëltë lëkurës dhe shikonte me kuriozitetpamjet otomane që ofronin dyqanetdhe kalldrëmi. Ishte turiste, me siguri.Flokët ngjyrë ari që ia mbulonin qafëne gjatë, duke e prekur pjesën e epërmetë çantës, i lëviznin majtas-djathtas, saherë që hapëronte si drenushë. Çantanë shpinë ia ç’rregullonte valëvitjen efustanit të shkurtër dhe të hollë. Posmeje, askush nuk gjendej aty për tëvështruar ecjen e saj elegante.

Mu përballë meje një kafe-çajtore ishte

e hapur, por e zbrazët. Kafexhiu rrinteulur afër banakut me të cilin ishim nëdistancë, nga ku mund të komu-nikonim. I thashë nëse mund të masillte një çaj. “Jo”, më tha. “Atëherënjë kafe”, i thashë. Përgjigja ishtepërsëri negative. I kërkova arsyen qërefuzonte të më shërbente. “Se ashtRamazan”, më tha. Kjo përgjigje mështyri t’ia parashtroja edhe disa pyetjetë cilat krijuan siklet të madh për të. Nëfund mora një përgjigje absurde. Mëtha të shkoja në një lokal tjetër ku ai idërgonte pijet se në lokalin e tij nukshërbente për Ramazan.Përballë ëmbëltores, gati pingul vjennjë rrugë nga kalaja, në të cilën dikurka qenë e vendosur administrate ePerandorisë Otomane për Vilajetin eKosovës. Nga sokaku zbritnin katërveta, dy nga dy, me dy ombrella të cilati hapnin sa herë që mendonin se mundt’ju binte ndonjë pikë shiu në kokë apotrup. Ishin të rinj, të pashëm dhe me“katllëqe” e kravata të cilat nëPerëndim zakonisht i bartin ata që nukua dinë fundin parasë. Sidoqoftë,djemtë dukeshin tejet modern, vitalëdhe elegantë. Por, pamja e jashtme, siçthotë një fjalë, të mashtron. Kur ata uofruan dhe kur panë që unë sapo kishangrënë bakllavë dhe kisha pirë edhebozë, u ndalën afër meje dhe filluan tëbisedonin mes vete, por për t’i dëgjuarunë se si në “botë ka edhe të atillë qënuk agjërojnë”.

A E DININ PERSONAT ME“KATLLËQE” QË KA RASTEKUR MYSLIMANI LIROHET

NGA AGJËRIMI?

Pasi debatuan shkurtazi dhe në këmbë,u ulën në dy tavolina pas meje për tëvazhduar me të njëjtën temë. Shpotitjetdikur morën drejtimin e provokimit.Nuk reagoja dhe vazhdoja t’i trajtojasikur që nuk ishin aty. Pasi që ata idrejtoheshin njërit prej tyre me titullin“hoxhë”, disa herë mendova t’ju them

nëse e dinin se ekzistojnë shumë rastekur personi (myslimani) lirohet ngaobligimi i agjërimit. Ose, nëse e dininse puna e agjërimit po edhe shumëpunë tjera janë personale sikur që ështëedhe përgjegjësia. Ndoshta pyetjakryesore do të ishte: Pse këta djem medukje bashkëkohore evropiane kanëmentalitet mesjetar?Hoqa dorë pasi që ata nuk ishin nganjerëzit që mund të ofronin përgjigje.Nën ëmbëltore gjendet një shesh ivogël të cilin shkupjanët e quajnë“Shadërvan” për shkak të një fontanetë vjetër që gjendet aty e që sjell flladqë nga lashtësia. Sheshi, pothuajse itëri, mbulohet nga degët e një lisi gji-gant që i bënë hije vendit. Nën degët etij gjenden tavolinat e restorantit“Shadërvan” dhe “Vavilon” (Babilon),emra që shënojnë dy civilizime të vje-tra. Në njërën anë të lisit, aty ku për-fundojnë degët e tij, në një ndërtesë tëvjetër dhe të bukur është një lokal i ciliquhet “New Orleans”, ku pronari poredhe myshterinjtë janë maqedonë. Qëtë tri këto lokale, atë ditë, ishin plotëme mysafirë dhe të gjithë, pos meje,ishin maqedonë.

Në “New Orleans”, para derës dhe nënnjë lloj çadre të madhe, një këngëtarduke ekzekutuar në “sintizajzer” (kaqishte e tërë orkestra e tij) këndonte njëkëngë monotone në gjuhën e tij. Dikuria krisi në anglisht dhe u bë edhe mëirritues, jo vetëm për shkak të mënyrësse si i theksonte zanoret, por më shumëqë nuk ia përngjante origjinalit.

JEVGJIT QË THITHINAROMËN E NGJITËSIT DHE

LUFTA PËR NJË QESE

Në pjesën e “Shadërvanit” ku isha unë,erdhën dy fëmijë të cilët në paketa tëvogla shesin cigare, çokollata, sakëzaapo diçka tjetër. Këta janë pasqyra kumund ta shohim turpin e shoqërisësonë. Pasi që nuk bleva asgjë dhe pasi

që ju fola shqip, njëri i tha tjetrit nëmënyrë habitore: “Ky nuk paska as Ra-mazan”!Në semaforët e kryqëzimit të rrugëveafër “Mavrovkës” një grup fëmijëshjevgj vraponin pas veturave qëndaleshin për të kërkuar lëmoshë. Ngaqeset që mbanin në duar, herë-herë,thithnin aromën e ngjitësit që është njëlloj droge. Një nga ta qëndronte ivetëm në anën e trotuarit ku ecja unë.Papritmas para tij u ndalë një veturëme targa diplomatike. Një dorë me njëqese të najlonit u zgjat nga dritarja dhejevgu i vogël vrapoi ta merrte. Qesjaishte e madhe dhe kjo dhuratë e gëzoishumë. Por, gëzimi i tij shpejt ushndërrua në hidhërim. Grupi që ishtenë mes udhëkryqit, fluturimthi vrapoinë drejtim të këtij që mori qesen. Më imadhi nga ta e grabiti qesen me dhunëdhe zgjodhi gjërat që deshti. Pastaj tëgjithë vepruan njësoj, me radhë. Pasiqë jevgu i vogël e ndjente vetenpronarë të qeses, e kundërshtoi këtëveprim për të cilën gjë u rrahëpamëshirshëm nga grabitësit dhe mbetiduke qajtur me një çokollatë të vogëlnë dorë të cilën e shikonte duke mosdashur të besonte në atë që i ndodhi.

Në Stacionin e Autobusëve shihengrupe të refugjatëve sirianë që kërko-jnë të largohen nga Shkupi për dikutjetër në veri, sa më thellë në Evropë.Shumica e tyre vijnë nga Greqia mebiçikleta, pasi që autoritetet greke dhemaqedone ua ndalojnë përdorimin etransportit publik të autobusëve dhetrenave. Në fytyrat e këtyre njerëzve tëpafat shihet një lodhje dhe mjerim irëndë. Silleshin si hije dhe të hutuarnëpër stacion dhe mundoheshin ta gje-jnë destinacionin e ardhshëm. Në sta-cion hasen edhe grupe shqiptarësh.

TAKSISTI: HANË E PINË MËTANË E TË TJERËT I

KËRCËNOJNË TË PUNOJNËPËR RAMAZAN

Në lokalin “Шехерзада” (Sheherzada)kamerierët ofrojnë një lloj shërbimi mepërtesë dhe mospërfillje. Zgjodha (meqëllim) tavolinën që ishte afër dy ve-tave që dukeshin se ishin shqiptarë. Ipyeta nga janë dhe ku shkojnë? “Jeminga Shqipëria dhe nuk e dimë ku shko-jmë. Po na përzë shteti”, tha njëri.Kërkova sqarim për fjalinë e fundit,por atyre u mungoi disponim përbisedë.

Kur filloi të binte muzgu, sytë mëshkuan nga pjesa veriore e qyteti kugjendet “Vodno”, një kodër e madhe qëpasditeve i bën hije qytetit dhe nëmajën e të cilës qeveria maqedone kavendosur një kryq gjigant. Mu në atëmoment kryqit iu ndezën dritat dhe fil-loi të shkëlqente. Duhet të jem me fatpasi që kjo pamje nuk mund të shihetçdo ditë. Pak më vonë, në tavolinënpërballë meje, u ulë një grua me qën-drim tamam si “sheficë” ballkanike.Më vonë u pa se ajo ishte pronarja e“Шехерзада”-s. Mbi tavolinë vendosidisa lloje djathërash, ullinj, hurma,bukë, pite dhe disa gjëra tjera që nukmund t’i dalloja. E shikonte orën dhee zgjaste kokën për të parë kandilat endonjë minareje në veri të qytetit. Pasdisa minutash mori një kokërr hurmedhe e zgjati dorën në drejtim të shishesme ujë. Iftar.Në parking të taksistëve një i ri dolinga një “Mercedes” i vjetër që meziqëndronte mbi rrotë. “Taxi?”, mu drej-tua. Taksistët gjithkund janë të njëjtë.Ata i dinë të gjitha për vendin ku puno-jnë. E fillova bisedën me dyqanet embyllura dhe përjetimin tim të asajdite. Disa prej dyqanxhinjve vërtetënuk dalin në punë për shkak të Ra-mazanit, kurse një pjesë tjetër solidari-zohet me ta pa dashtë, por pjesa më emadhe, siç tha ai, nuk guxojnë t’i hapindyqanet për shkak se kërcënohen.“Nga kush kërcënohen”, e pyeta. “Ngaata që dëshirojnë të na e shkatërrojnëfenë, kombin, politikën dhe të ardhmentonë. Ata vetë dalin dhe hanë e pinë nëpjesën maqedone, kurse pjesën e vet elënë shkret… he nanën va q… Këtajanë ata që po i dërgojnë të rinjtë mevdek në Siri”, u përgjigj taksisti meshqetësim.Ai vazhdoi ta shpjegonte këtë situatëduke ua “shuluar” nënën mjaft shpeshdhe me mllef këtyre njerëzve, por edhepolitikanëve të të gjitha trevaveshqiptare. Megjithatë, mllefi i tij tre-gonte për një radikalizim të rrezikshëmtë disa shqiptarëve myslimanë. Shtokëtu marrëdhëniet, gjithnjë të ten-sionuara në mes shqiptarëve dhe maqe-donëve, Shkupi nuk duket qytet në tëcilin mund të rehatohet individi.

2. STAMBOLLI

Në mëngjesin e hershëm Selanikuduket ende i fjetur. Qyteti ka rënë nënjë gjumë të rëndë. Në autostradën që

Udhëpërshkrim: Shkupi dhe Stambolli gjatë Ramazanit

aktualitet www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 13

hyn e del nga qyteti qarkullimi i au-tomjeteve është tejet i vogël për njëqytet të madh çfarë është Selaniku.Ndoshta për shkak të krizës që kakapluar këtë vend grekët, nuk kanë mëarsye të zgjohen herët.

Në kufi nuk i shihet fundi kolonës sëkamionëve të mbushur me mallra qëpresin në anën turke për të hyrë nëGreqi. Në anën e kundërt, nga Greqiapër Turqi, asnjë. Kjo situatë me sigurie shpjegon gjendjen ekonomike të kë-tyre dy vendeve fqinje.Paralagjet e Stambollit janë shndërruarnë kantiere ndërtimi. Qytete të tëra, tëmadhësive të Kosovës, duket se ndër-tohen përnjëherë brenda hapësirës qëmëton të quhet Stamboll. Numerikisht,ka kohë që qyteti ka kaluar shifrën 15milionë banorëve. Në mesin e tyre bënpjesë edhe një “kastë” e re e shqip-tarëve, numri i të cilëve me siguri ështëmë i madh se 1000. Ata janë studentëqë vijnë nga të gjitha viset shqiptare qëshkollohen në shkallë të ndryshme uni-versitare, kryesisht me shpenzime tëfondacioneve të ndryshme turke osenga buxheti i shtetit turk. Nga bisedatme ta merret vesh se niveli arsimues iuniversiteteve të Stambollit është solid.

TË GJITHA SHITORET

E HAPURA DHE FSHATI SHQIPTAR

Në qendrën e qytetit të gjitha shitoretjanë të hapura deri në syfyr kurserestoranet janë plot me turistë por edheme vendas. Stambolli i paraqitur nëudhëpërshkrimet dhe pikturat eartistëve evropianë të shekujve XVIIIdhe XIX pothuaj se nuk ekziston.Mungesa e tyre gjendet në kujtimetmelankolike të shkrimtarit OrhanPamuk të shprehura në tregimet e tijapër këtë qytet. Megjithatë, kanë mbeturmjaft objekte për të tërhequr turistënga bota, numri i të cilëve në vitin2013 ishte rreth 11 milionë. Radhët evizitorëve janë të gjata para dyerve tëAja Sofisë, Xhamisë së Sulltan Ah-metit, Xhamisë së Kaltër, Gjylhanesdhe Dolmabahçes që gjendet afër Sta-diumit të Beshiktashit dhe nga i cilipallat tre sulltanët e fundit kanë qev-erisur me mund të madh mbetjet ePerandorisë.Një turne me anije nëpër Bosfor e Mar-mara zbulon pjesët e bukura të qytetit,pallatet dhe vilat përrallore ku jetojnëtë pasurit dhe të fuqishmit e shoqërisëturke. Në këtë mes ekskluziv gjendetedhe Arnavutköy (Fshati Shqiptar).Stambolli nuk ka qenë rastësisht krye-qytet i dy perandorive.

Ramazani, për dallim nga Shkupi tëcilin e kishte kapluar një zymtësi mes-jetare, në Stamboll kishte sjellë atmos-ferë festive. Në Shkup vetëm brendanjë dite më pyetën disa herë për Ra-mazan, kurse në Stamboll, edhe pseqëndrova disa ditë, nuk më pyetiaskush, asgjë për këtë punë. Ky dallimme siguri flet shumë.

Stambolli është stolisur për këtë rast.Komunat në hapësirat e tyre shtrojnëiftar falas për qindra e disa edhe përmijëra njerëz në radhët e të cilëvedominojnë refugjatët nga Siria. Nëkëto hapësira organizohen koncertedhe ligjërata për të argëtuar, arsimuardhe për t’ua shkurtuar njerëzve pritjene iftarit. I tërë organizimi dhe karakterii iftarit ka më shumë karakter kulturorse sa religjioz. Sipas një këshille, përtë parë aspektin religjioz të Ramazanitduhet vizituar ndonjë paralagje tëStambollit.

“AH ISTAMBUL” – QYTETPLOTË GJALLËRI QË NUK

NDAL RRITJEN E ZHVILLIMIN

Bagcilar është një komunë e Stambollitqë gjeografikisht gjendet në mes aero-portit (Ataturk) dhe qendrës së qytetit

dhe numëron gati dy milionë banorë.Banorët e kësaj komune cilësohen sikonservatorë. Recep Tayyip Erdoğan(shkronja ğ nuk shqiptohet) këtu ështëhero, kurse Orhan Pamuk konsiderohetsi një shkrimtar që ka fituar çmiminNobel për shkak se shkruan keq përTurqinë.Banorët, për shkak të pozitës që ka kjokomunë, kanë përfituar nga zhvillimi ihovshëm ekonomik i dy dekadave tëfundit. Në hotelet, spitalet, qendrattregtare, zyrat e ndryshme dhe në fab-rikat e sapondërtuara popullata ka për-mirësuar gjendjen ekonomike dhe kaforcuar pozitën e shtresës së mesme nëshoqërinë turke. Me këtë ka ndryshuaredhe mënyra e tyre e të menduarit dhekjo pjesë më nuk duket edhe aq shumëkonservatore siç konsiderohet.Në Kirazli të Bagcilarit, para iftarit,restorantet mbushen me njerëz. Nënjërin prej tyre gjeta vend në njëtavolinë me tri turke të moshave tëndryshme që kuvendonin hareshëmmes vete. Për fat të keq nuk mundëmtë ndërronim shumë fjalë se nuk iadinim gjuhën njëri tjetrit. Kjo më ofroimundësi që të vështroja njerëzit tjerë.Duket se janë të vendeve dhe racave tëndryshme: turq (të cilëve te ne disakanë dëshirë t’u thonë aziatikë), arabë,evropianë dhe të atillë që te ne u thonë

kinezë apo mongolëe por që në faktjanë nga ish-republikat sovjetike dhepër të cilët Turqia është bërë atraktivepër investime, vizita dhe studime. Bur-rat në restorant, por edhe gjetiu, janë tëveshur “alla franga” kurse nga gratë kaprej atyre me shamia dhe fustane tëgjata e deri te ato pa shamia dhe meminifunde.

Dihet çka hanë shqiptari nëStamboll: “Arnavut Ciğeri”. Ky spe-cialitet, edhe pse ishte në meny nukishte në planin e kuzhinierit, por kur umor vesh se unë isha “jabanxhi” dheplus “arnavut”, ai bëri një përjashtim.Pak minuta para iftarit tërë mysafirët ekanë përpara ushqimin e porositur. Tëgjithë presin çastet e fundit. Me siguripër shkak të respektit, kështu pret edhenjë çift turistësh evropianë që mund t’ishihja me bisht të syrit dhe që i dëgjojase flisnin gjermanisht.Pas darkës, gjysma e njerëzve u larguanga restoranti kurse ata që ishin nështëpi filluan të dilnin nëpër ballkonepër t’u flladitur dhe për të vazhduar meushqimin shtesë që zakonisht janë bak-llavatë. Kjo është koha kur cingërojnë“bardak”-të e çajit dhe kur thikat qajnëlëvoret e bostanit. Kjo kohë shoqërohetedhe me muzikë. Nga një ballkon vintezëri i ëmbël i këngëtares sime dikur tëpreferuar, Sezen Aksu: “Ah Istambul”.

NGA FAHRI XHARRA

“Kafkat e shqiptarëve e tregojnëracën më superiore të Europë

(Rudolf Virchow)“Prej elementeve të ndryshme të pop-ullsisë, asnjë nuk tregon tipare mëkarakteristike se shqiptarët, një racë qëshfaq kapacitetin kafkor më të madhnë Europë. Kafkat e shqiptareve trego-jnë racën më superiore të Europës.

Ndërkohë, aq i bindur ishteVirchow në lidhje me përgjigjet shken-core për racën shqiptare, saqë i drejto-het Kongresit të Berlinit që të ruantekëtë racë të rrallë. Atë, nuk e dëgjuan.Natyrisht që Shqipëria u copëtua simos më keq. Shkenca para politikës(interesave, pazareve) është thuajsegjithmonë e zhvleftësuar. Po kaq vlerëkishte edhe drejtësia e Fuqive tëMëdha. Do të ishte me shumë interespër publikun shqiptar të dintekumtesën e mbajtur nga Virchow nëlidhje me racën shqiptare dhe përpjek-jet që ai ka bërë për vlerësimin tonë,nga Kongresi i Berlinit, si racë me ti-pare të veçanta. Por profesori i ditur,nuk ishte i vetmi që i shikonte shqip-tarët si një racë tejet të lashtë”

Shkenca para politikës (in-teresave, pazareve) është thuajse gjith-monë e zhvleftësuar. . (Albert Hitoaliaj) Por sidoqoftë në Parla-mentin e Anglisë diskutohej:“JosephCowen: Besoj se qëllimi i anijeveluftarake që do të mblidhen në Raguzëështë që t’u kallin frikën turqve. Posikur të mos i zërë frika Turqit? Çdo tëbëhet atëherë? Forca detare e Anglisë,e Anglisë së lirë dhe konstitucionale, ado të përdoret për të djegur a për tëshkatërruar kasollet e gjahtarëve,peshkatarëve ose barinjve shqiptarë të

Ulqinit? Për këtë qëllim të poshtër do

të përdoret fuqia e Britanisë? Për fitimtë kujt do të bëhet kjo padrejtësi? Përfitim të malazezëve… Malazezët janërrethuar prej një populli tjetër, i ciliështë aq trim sa ata, dhe historia e tëcilit humbet në brymë të kohës. Shqip-tarët janë më i vjetri komb i Lindjes.Ishin atje më parë se grekët e vjetër.Shqiptarët kanë legjenda, gjuhë ekarakteristika të veçanta të tyre. Kanëca cilësi që ndryshojnë fare nga ato tëmalazezëve, po janë aq trima sa atadhe dashuria e tyre për liri, as u vu asmund të vihet në dyshim. Plani i fuqivetë mëdha është të marrin një copë tëShqipërisë dhe t’ia japin Malit të Zi, pai pyetur shqiptarët dhe pa u marrë atyreleje. ( Përmbledhur nga Kristo Frasheri1961)

Jemi apo nuk jemi? Sa evlerësojmë vetveten? Pse sot jemi aqtë pa kurriz?

Në vitin 1915, pas ndarjes sëpadrejtë të trojeve shqiptare, Shqipëriakërcënohej sërish nga një copëtim i ri.Ishte viti i Traktatit të fshehtë të Lon-drës. Në këtë vit, Faik bej Konica, in-telektuali i njohur shqiptar, ngre zërinpër padrejtësitë e radhës që pobëheshin ndaj shqiptarëve. Në atë kohëai ndodhej në Lozanë, Zvicër. Më 12nëntor 1915, duke i dërguar një letër tëhapur, zotit Hans Delbruck, (këshilltari afërt i qeverisë, profesor i historisëmoderne në Universitetin e Berlinit),Në këtë këtë letër të Konicës, është sendër të tjerë ai i referohet edhe Vir-chow-t, për t’i treguar profesorit gjer-man, Hans Delbruck, tiparet e kombitshqiptar. Ja seç shkruan ndër të tjeraFaik bej Konica:

“…mund t’ju vë në dijeni

për ekzistencën e një traktati bullgaro-grek për ndarjen e Shqipërisë, traktat isugjeruar, miratuar, vulosur dhe garan-tuar nga Gjermania. Për këtë arsye,marr guximin t’ju drejtoj, i lutur ngabashkatdhetarët e mi një pyetje: “Si dotë arrini ju të pajtoni deklaratën tuaj meplanin brutal të copëtimit tëShqipërisë?”

….Ja një vend, ja një popullqë hyn në kategorinë e “kombësive tëvogla” dhe që do të meritonte, nëmënyrë të veçantë, mirësinë dhevlerësimin tuaj. A nuk ka thënëMommseni juaj se kombi shqiptarështë më i vjetri në Ballkan? A nuk aka quajtur shpesh Virchow-i juaj“kombin me të vërtetë më superior” tëEuropës Lindore? A nuk e kanëpërsëritur në çdo kohë, dijetarët tuaj,që shqiptari dallohet nga fqinjët e tijpër nga gjuha dhe shpirti?”

Që profesor Virchow ishtenjë prej emrave më të shquar tëshkencëtarëve të kohës, vihet re lehtë.Këtë ide e përforcon edhe më tepërBlowitz në artikullin e tij. Duket se kyemër i famshëm kishte bërë që artikullii Blowitz, të botohej, në të njëjtën kohëme Times, edhe në cepin më të largëttë botës, në Zelandën e Re (“Dr. Vir-chow on skulls”, New Zealand 22 No-vember 1878) Ja se si e përshkruanBlowitz-i takimin në shtëpinë e profe-sorit Virchow:“Në muzeun e tij në vitin 1878, gjatëkohës që po mbahej Kongresi i madhnë Berlin, të nesërmen e luftës ruso-turke, (shënim, A. Hitoaliaj) kur poflitej për racat e ndryshme të Ballkanit,doktori dijetar (Profesori Virchow) ungrit papritur: “Shikoni! – tha ai. Jaraca me të vërtetë superiore e këtyrevendeve. Shikojini këta!” Përpara na

vuri tri kafka me një konformacion tëbarabartë. “Njëri nga kolegët e tu mëka dërguar të parën, pastaj shtiva nëdorë dy të tjerat. Janë kafka shqip-tarësh të vrarë nga turqit. Vështrojinime kujdes! A s’janë të bukura?! A s’-janë madhështore?!”

Aq të njohura ishin bërë përkohën pohimet e Virchow-it, saqëkishte raste kur merreshin si treguesekrahasuese të superioritetit. Qëllimetse përse bëheshin këto krahasime nukjanë më të rëndësishme sesa fakti që ireferoheshin shkencës antropologjikesi element i pakundërshtueshëm. Kë-tyre krahasimeve nuk iu shmang aspoeti kombëtar më i madh rumun,Mihai Eminesku: “Raca e pastërshqiptare, e para nga perandoria elashtë e Lindjes”

Raca shqiptare nuk ka nx-jerrë vetëm burra të pushkës,por edhenjerëz të mendjes e të shpirtit, filozofë,ligjvënës, burra shteti, shkencëtarë, le-trarë, dijetarë, poetë e artiste të mëd-henj. Numrit të njerëzve të dëgjuar, qënjihen si Shqiptarë, duhet t’i shtohetnjë numër tjetër shumë m’i i madh tëpanjohurish, që janë mbajtur si pjellëe ndonjë populli tjetër dhe që ne nukua dimë emrat.E kemi edhe profesorin Stillman(antropolog i njohur gjerman), i cili nëkujtimet e tij për takimet me Z. Vir-chow në lidhje me studimet e racësshqiptare. Ai përmend një bisedë që kabërë me profesor Virchow në lidhje mePellazgët dhe nisur nga kjo i dërgonatij kafkat e shqiptarëve. Nuk duhetshumë mprehtësi për të kuptuar se racapellazgjike për të cilën Stillman kishtebiseduar dikur me profesorin ishinpikërisht shqiptarët. Në të kundërtpërse do përmendte këtë gjë kur syn-

onte të shtinte në dorë kafkën e shqip-tarit? (A.H)

fahriu“Mbledhjen e kësajlëndeje, lëndës së racës ne nuk duhetta kërkojmë prej të huajt, por prej vetëShqiptarëve… Për të zbuluar origjinëntonë dhe për të njohur vetveten duhett’i kushtojmë kujdesin e duhurstudimit të racës, që do të kishte përrendësi të barabartë,në mos më tëmadhe me studimin e gjuhës e të his-torisë ( Jakov Milaj1911-1997) Kon-tributin që kjo race i ka sjellë botës, nëpërpjesim më numrin e me kushtet nëtë cilat ka jetuar,nuk e vë prapa racavetë tjera fqinje. Tregon, përkundrazi,sepaja shpirtërore e sajë është e madhedhe e shumanshme.”

Duke e pasur një vetvete menjë pajë shpirtërore të madhe dhe tëshumanshme, si mundemi të luftojmëqë ta shëmtojmë vetveten. “Popujt qëkanë patur të bëjnë me Ilirët gjatëshekujve kanë qenë kolonizatorë,pushtues ushtarakë ose imigrantë en-dacakë. Këta nuk kanë patur kontakt tëbarabartë me të gjithë turmën ilirike tëpërhapur në një trevë kaq të madhe.Por,ndërsa,ndrydhja e tyre ka qenë mëforte për disa fise e vise,ka qenë shumëme dobët ose nuk është ndier aspaknder fise e vise të tjera. Disa nga këtapopuj,nuk kanë lënë gjurmë veçse nëqytetërim: kurse disa të tjerë kanë lënëshumë gjak ndër fiset e pushtuara.Vetëm ai grup i Ilirëve që më vonë uquajt me emrin Shqiptar, qëndroi m’ipastërti dhe, me gjithë se e ndjeu mjaftndikesën e qytetërimit të huaj, mbetigati krejt i paprekur për nga raca.”Kështu pra na e shpjegon Jakov Milajracën shqiptare.

RACA SHQIPTARE… MË SUPERIORJA NË BOTË!

14 VITET E PARA I KALON NËVENDLINDJEN E TIJ të dashur qënuk e heq nga mendja, në Dibër. Atyhodhi hapat e parë, u edukua dhe ar-simua. U shpërngul në kryeqytet përtë vazhduar studimet në shkollën emesme të gjuhëve të huaja ‘AsimVokshi’ dhe pas kësaj në Fakultetin eHistorisë dhe Filologjisë në degën egjuhës angleze.

Bëhet fjalë për intelektualinshqiptar Gëzim Alpion. Studentit merezultate të larta iu dha mundësia tëstudionte në Universitetin e Kajros nëEgjipt në 1985 e më vonë studimet enivelit Master në Durham të Britanisësë Madhe. ‘Në atë kohë ne shqiptarëtishim akoma një ‘specie’ e rrallë nëAngli, veçanërisht në botënakademike angleze, kështu që ishte enatyrshme që njerëzit të reagonin meinteresim kur mësonin se isha shqip-tar. Më bëri përshtypje që në fillimkortezia që profesorët në Universitetine Durhamit tregonin ndaj meje dhevlerësimi ndaj studimit tim megjithëseedhe ata në fillim nuk e fshehënhabinë se përse në shqiptar ishte i in-teresuar në shkrimtarët si James Joycedhe D. H. Lawrence,’ na tregon Gëz-imi për fi llesat e tij në Britani.

Doktorata nga Universitetiprestigjioz i Durhamit i mundësoi qënë vitin 1997 të fi llonte karrierënakademike në Angli. Si akademik nëkëtë vend kishte lirinë të përzgjidhtetemat studimore për të cilat ishte i in-teresuar dhe të shprehej hapur përgjithçka si në botimet dhe në leksionete tij, të cilat bazohen kryesisht nëstudimet që ka kryer në Angli për mëse 20 vjet. ‘Ngarkesa e ulët e mësimd-hënies më jep mundësi të merrem mestudime që kërkojnë kohë dhepërkushtim. Për mua, është privilegjqë ushtroj aktivitetin akademik në njëinstitucion me reputacion ndërkombë-tar si universiteti i Birminghamit,’thotë Gëzimi.

Për të objektiviteti është ishenjtë, atë veçon si çelës të suksesittë tij. Studimet dhe leksionet e tij ibazon në arsye dhe jo në emocione,edhe pse thekson se studimet pa pa-sion janë studime pa jetë. E rëndë-sishme është që emocionet dhepasionet nuk duhet të kompromento-jnë integritetin dhe paanshmërinë estudiuesit dhe studimeve.

Edhe pse ka mbi 20 vite qënuk jeton më në Shqipëri, ka tentuartë çojë dijet e tij në të mirë të komu-

nitetit. Përkatësisht me anën e dy peti-cioneve që janë të ndryshme, por qëjanë në shërbim të Shqipërisë dheshqiptarëve. Bëhet fjalë për ‘Rrugën eArbërit’ dhe ‘Shenjtërimi i NënëTerezës’. Rruga e Arbërit do të sjellmë pranë Shqipërisë bashkëatdhetarëttanë në Kosovë dhe Maqedoni. Poashtu, kjo vepër do të na sjell më

pranë etniciteteve dhe kombeve tëtjerë në Ballkan dhe do të kontribuojnë integrimin e mëtejshëm të Ballka-nit në komunitetin Evropian. Në lid-hje me nismën për Nënë Terezën,Gëzimi është i sigurtë se një ditë do tëshenjtërohet. Intelektuali shqiptar sh-prehet:‘Peticioni për ‘Shenjtërimin eNënë Terezës’ është një nismë që

synon të ndihmojë miqtë e NënëTerezës në Selinë e Shenjtë që të in-tensifikojnë lobimin pasi askush nukshenjtërohet pa një lobim të fuqishëm.Problemi ështeë se ky proçes, që u nisme entuziazëm nga miku i saj PapaGjon Pali II, në shenjë mirënjohje përshërbimet që ajo i bëri Kishës dhe pa-patit te tij, u la pas dore pas vdekjes sëtij në vitin 2005.’ Këto dy projektejanë shenjë që ai nuk e harron atd-heun dhe ka një domethënie tëveçantë për të.

Atdheu për të është fëmi-jëria. ‘Lidhja me atdheun ështëmë e ngarkuar emocionalisht, pasivendi që kemi lënë pas nuk është nëstadin e vendeve të zhvilluara kuoperon një shtet efi kas, siç shiko-jmë në vendet ku jetojmë. Kjo e bënlidhjen e diasporës me Shqipërinëmë të komplikuar dhe disi të ten-sionuar,’ thotë z.Alpion.

Ai suksesin dhe arritjet e tijja dedikon bashkëshortes së tijDashit, të cilën e cilëson si njëshoqe dhe bashkëshorte ideale.Sipas tij, në emigrim prindi nukduhet të harrojë se për fëmijët, të je-tuarit në një vend të huaj paraqet sfi

da nga më të ndryshmet. Prindi ka tëdrejtë ta këshillojë fëmijën për shkol-lën dhe karrierën por jo të vendos përtë. Në këtë drejtim duhet të kemi më shumë besim te fëmijët.‘Fëmijët në emigrim kanë dy atdhedhe dy kultura. Ky ‘dyzim’ nuk duhetinterpretuar si krizë identiteti por sinjë avantazh. Ne duhet të espektojmëkëtë përkatësi dyfi she të fëmijëvetanë pasi vetëm kështu i ndihmojmëata të jenë qytetarë të mirë shqiptaro-britanik.’shton Gëzimi

Thekson si thelbësore përshqiptarët e Britanisë investimin nëarsimimin e fëmijëve dhe integriminme dinjitet në shoqërinë britanike. Gëzim Alpion ka studiuar për BAdhe MA në Universitetin e Kajrosdhe PhD në Universitetin e Durhamitnë Angli. Aktualisht është sociolognë Departamentin Shkencave Poli-tike dhe Studimeve Ndërkombëtare,Drejtor i Programeve të Kombinuarapranë Shkollës së Qeverisjes dheShoqërisë në Universitetin e Birm-inghamit, anëtar i Shoqatës Soci-ologjike Britanike (Grupit StudimorWeber), dhe anëtar i bordit të disa re-vistave shkencore, përfshirë revistën‘Celebrity Studies’, që botohet nga

Routledge. I specializuar për Modern-izëm, Alpion boton kryesisht për so-ciologjinë e fesë, suksesit, mediavedhe nacionalizmit. Ai konsiderohetnga kritika si autori më autoritar përNënë Terezën në gjuhën angleze. Li-brat e Alpion janë botuar në anglishtdhe italisht në Angli, Amerikë,Kanada, Itali, Indi dhe së shpejti nëIrlandë. Studimet e tij janë botuar nëdisa revista të mirënjohura shken-core. Dy dramat e Alpion janë vënë nëskenë me sukses në një numërqytetesh në Angli në vitin 2002, 2006dhe 2008. Aktualisht, Alpion po stu-dion errësirën shpirtërore të NënëTerezës në kontekstin post-modernist.

Botimet kryesore të Alpion janë:‘Mother Teresa:

Saint or Celebrityë’ (Routledge2007; Routledge India 2008;Salerno Editrice 2008),‘Encounters with Civilizations:From Alexander the Great toMother Teresa’, (Transaction Pub-lications 2011), dhe ‘If Only theDead Could Listen’ (Globic Press,2008).

Shkrimet e tij për aspekte tëndryshme të politikës, kulturës dheidentitetit në kontekstin e Britanisësë Madhe, Ballkanit, Indisë dheLindjes së Mesme janë botuar nënje numër gazetash përfshirë ‘TheGuardian’, ‘The Middle EastTimes’, ‘The Birmingham Post’,‘The Hürriyet Daily News’ dhe‘Hindustan Times’

GËZIM ALPION “OBJEKTIVITETI ËSHTË I SHENJTË”

“Rruga e Arbërit do të sjell më pranë Shqipërisë bashkëatdhetarët tanë në Kosovë dhe Maqedoni. Po ashtu,kjo vepërdo të na sjell më pranë etniciteteve dhe kombeve të tjerë në Ballkan

dhe do të kontribuoj në integrimin e mëtejshëm të Ballkanit në Komunitetin Evropian”

udhetimi im www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 14

udhetimi im www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 15

ESMERALDA SADIKAJ

Thoma Simaku është kompozi-tori shqiptar, i cili karrierën etij artistike e nisi në Shqipëri

për ta vijuar më tej në botë anë embanë. Para se të vinte në Britaninë eMadhe, kishte mbaruar studimet përkompozicion në Institutin e Lartë tëArteve (sot, Akademia e Arteve) nëTiranë dhe ishte vlerësuar me dyçmime kombëtare me veprat që kishtekompozuar si student; gjithashtukishte dhe disa muzikë filmash, ku sifilm të pare veçon ‘Duaje emrintënd’, që ishte shfaqur edhe në njëfestival ballkanik në Greqi. Në vitin1991 merr vizën për të ardhur në Bri-tani. Ishte i ftuari i shtëpisë botuese‘Emerson Edition’, e cila sapo kishtebotuar pjesën ‘Nokturn për klarinetëdhe piano’.

Fillimi, edhe për kompoz-itorin Simaku nuk ishte i lehtë. Kishteproblem me gjuhën angleze, të cilënu detyrua ta mësonte në mënyrë auto-didakte. Dhe pas kësaj vijoi studimetnë Universitetin e York-ut. ‘Në Angli,unë mora statusin e artistit, por përkëtë mu desh të prisja disa vjet dhegjatë kësaj kohe kur shqyrtohejkërkesa ime nuk mund të lëvizja ngaAnglia. Pikërisht në atë kohë më vdiqbabai. Cilido që nuk merr pjesë nëvarrimin e babait të vet e ka një arsyetë fortë – arsyeja ime ishte që unë nuke dija që babai kishte vdekur. Nëna ikishte porositur të gjithë që të mos mëtregonin, sepse ajo nuk donte që t'indërprisja studimet; nëse do të kishaikur nga Anglia në kohën që kërkesaime ishte në shqyrtim e sipër nukmund të kthehesha përsëri!’, na tregonThomai, si një ndër sakrificat më tëmëdha që ka bërë në jetën e tij.

Jeta është e ndërtuar mbi sakrifica,disa janë të mëdha e disa të vogla.Kompozitori shqiptar na tregon sesimund të ndërtohet një familje eedukuar dhe me baza të forta. Për këtëka dhënë kontribut të pazëvendë-sueshëm edhe e shoqja, Lindita. Ajo me zellin e mësueses dhe dashurinë e

nënës i ka dhënë mësim piano të dyvajzave, Albës dhe Jonës, që kur ishinfare të vogla. Ato u rritën me muzikë,

por profesioni i tyre është largmuzikës. Alba ka studiuar anglishtdhe frëngjisht, ndërsa Jona po studiongjuhën angleze. Alba sapo ka përfun-duar master në ‘University CollegeLondon’ .

Punimi i saj i diplomësështë mbi romanin ‘Shkaba’ të IsmailKadaresë. Ajo krahason tre ver-sionet: në shqip, frengjisht dheanglisht. Thomai është krenar për ar-ritjet e vajzave të tij dhe krah kul-turës angleze nuk lë mënjanë t’iedukojë ato edhe me kulturënshqiptare. ‘Mendoj që kuptimi dheinterpretimi i vlerave më të mirashqiptare fillojnë me gjuhën tonë tëbukur shqipe. Nga ana tjetër, ne kemizgjedhur të jetojmë në këtë vend, dhemendoj që integrimi në shoqërinë an-gleze është po aq i rëndësishëm sadhe ruajtja e indentitetit tone,’ shpre-het Thomai.

Po bën rreth 15 vite qëjeton në Britaninë e Madhe. Ështënjohës i muzikës botërore dheekspert në fushën e tij. Evropa, sipastij është ‘shtëpia’ jonë e madhe. Dotë dëshironte që të bëhej promovimii kulturës sonë kombëtare në insti-

tutet kulturore në disa qendra të Eu-ropës.

Një institucion i tillë do t’ibashkonte më tepër si artistët ashtudhe komunitetet shqiptare. ‘Mendojse çdo ‘qindarkë’ që shteti shqiptarmund investojë tani për kulturën kom-bëtare, antike dhe moderne, do tësillte të ardhura të majme përShqipërinë Evropiane në një tëardhme jo të largët!

Historia e muzikës na kamësuar një gjë të ‘thjeshtë’, që rrugae suksesit ka qenë gjithmonë evështire; aq më tepër në këto kohë të‘acarta’, kur konkurrenca është tepëre ashpër. Ka shumë kompozitorë, singa Lindja ashtu dhe nga Perëndimi,por besimi që kam patur dhe bindja qëkam në fuqinë shprehëse të muzikësmbeten për mua ‘çelësi i artë’ nërrugën që kam zgjedhur. Siç thoshteKonica, 'muzika nuk është qejf, porështë një fe!'’ thekson Simaku.

Nga veprat që ka kom-pozuar këtu në Angli, veçon pjesën‘Fluturimi i Shqiponjës’, e cila lindinga proverba e lashtë shqiptare‘Shqiponja fluturon në qiell, porfolenë e ndërton në tokë’. Kjo vepërështë luajtur disa herë nga instrumen-tistë të nivelit ndërkombëtar, si nëAngli, Amerikë, Itali dhe kohët e fun-dit edhe në Kinë.

Gjithashtu, vepra më e fun-dit, premiera botërore e së cilës u dhamë 26 nëntor 2014 (në të njëjtën ditëkur ‘Fluturimi i Shqiponjës’ e uekzekutua në Pekin) në koncertinNotes on Albania, në Londër. Kjovepër, e ekzekutuar nga violinisti ifamshëm anglez Peter SheppardSkaerved, është frymëzuar pikërishtnga tingujt e çiftelisë. Vihet re qartë,se kompozitori kulturën dhe traditatshqiptare, përpiqet t’i tejçojë e përc-jellë anë e mbanë botës nëpërmjet artittë tij. Ja se çfarë është për ThomaSimakun, Shqipëria: “Atdheu është emër i përveçshëm,dhe si i tillë nuk zëvendësohet measgjë tjetër! Është vendi ku u lindadhe u rrita, ku mësova të flas dhe tëkëndoj, janë deti dhe lumenjtë,këngët dhe vallet, përrallat dheproverbat, isoja dhe çiftelia – dhekjo listë mund të shkonte gjatë! Portë gjitha këto, veç e veç, apo sëbashku, kanë zënë vendin e tyre nëndërgjegjen time krijuese, dhe janë‘përkthyer’ në rezonanca të veçantamuzikore. Si kompozitor,‘mesazhi’më i përshtatshëm që mund të jepjapër shqiptarët nëpër botë, do tëishte me nota muzikore, dhedëshira ime këtu është që t’i për-shëndes lexuesit pikërisht mekëngën ‘Moj e Bukura Moré’, tëcilën e kam punuar më shumëdëshirë dhe emocion.”

THOMA SIMAKU “SHQIPONJA FLUTURON NË QIELL, POR FOLENË E NDËRTON NË TOKË”

Atdheu është emër i përveçshëm, dhe si i tillë nukzëvendësohet me asgjë tjetër! Është vendi ku u linda dhe u

rrita, ku mësova të flas dhe të këndoj, janë deti dhe lumenjtë, këngët dhe vallet, përrallat dhe proverbat,

isoja dhe çiftelia...

histori www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 17

NGA ILIR SECI

Jemi mesuar qe cdo qershor te shohimritualin e perkujtimit qe serbet i bejneBetejes se Fushe-Kosoves,betejes

famekeqe te vitit 1389,nje ritual perkujti-mor qe ata e kane kthyer ne traditetashme…Edhe kjo tradite si e kemi thenene shkrime tjera eshte ne vazhden e prak-tikes serbe te perkujtimit plot krenari tenje Humbje!Jo thjesht nje humbje ne faktpor njeres nga humbjet me te shkater-rimtare pikerisht te asaj dite Qershori tevitit 1389 kur forcat Osmane shkaterruankoalicionin ballkanas te prire nga cariserb Llazari…

Si gjithmone serbetedhe ne perkujtimin e kesaj date vene nelevizje mekanizmin e tyre te njohur tefallsifikimit te historise.Pa pike turpi atarreken qe nje humbje shkaterrimtare taparaqesin si nje fitore dhe per me teper takthejne ne nje soj frymezimi te krenarisekombetare!?Po te degjohen vetemburimet serbe krijohet bindja se betejen ekane fituar serbet athua se nuk u shpartal-luan nga forcat osmane!?Mirepo per ser-bet fallsifikimi nuk perben problem sepsenuk eshte hera e vetme qe humbjen taparaqesin si fitore!

Ate gje e kane bêre shpeshgjate shkrimit te historise se tyre!Re-tushojne historine,krijojne mite dhe fab-rikojne te paverteta!… Kur njeriu vendoste studioje libra te mirefillte historie,teqemtoje tekste serioze botime univer-sitetesh te njohura ne bote e gjen teverteten!Pas leximit njeriu sheh se

Beteja e Fushe-Kosoves nukishte ne fakt disfata e pare e serbeveshkaktuar nga Osmanet ne Ballkan.Parakesaj beteje serbet kishin pasur edhebeteja tjera me Osmanet dhe kishin pe-suar disfata edhe me pare.Mund te per-menden disa beteja,nga beteja e pare mestyre qe ishte beteja e Galipolit e vitit1312,te beteja e Stefanianes ne vitin 1344dhe veçanërisht ne dy beteja qe kanembetur ne histori si Betejat eMarices;Beteja e Pare e Lumit te Maricesu zhvillua ne vitin 1364 dhe Beteja e Dytee Lumit te Marices ne vitin 1371.Maricaqe permendet ne tekstet historike si vend-beteje njihet si Ormenio ne Greqine esotme…

Ne keto dy beteja Osmanetdolen fitimtare dhe zgjeruan kufinjte ePerandorise se tyre ne Ballkan.Beteja eDyte erdhi si pasoje e betejes se pare…Beteja e dyte e Marices me vitin 1371ishte perpjekje e koalicionit ballkanik perte rimarre territoret qe kishin rene nensundimin Osman ne betejen e pare.Poredhe beteja e dyte e Marices perfundoime disfate.Per te vazhduar pastaj mebetejen e Savres te vitit 1385 qe po ashtuperfundoi fitoren e osmaneve.Pikerishtper shkak te ketyre disfatave te renda for-cat ballkanike kerkuan edhe nje tjeterbeteje qe u zhvillua ne qershor 1389 neFushe-Kosove…

Me te drejte njeriumendon:”Po perse valle ne vargun egjithe atyre disfatave te njepasnjeshmeserbet perqendrohen kaq shume pikerishtne betejen e Fushe Kosoves!?…Betejaeshte zhvilluar ne token e Kosoves dhefushebeteja u ka ardhur per shtat miteveserbe per te “drejten historike” mbiKosoven!Interesante eshte se serbet kanepasur edhe fitore ndaj osmaneve ne atekohe e normalisht para humbjeve do

duhej te perkujtonin fitoret por “cuditer-isht” perkujtojne kete beteje te hum-bur?!…

E quajne “beteja ku u vendosfati i Ballkanit” kur ne fakt nuk eshte evertete sepse kjo beteje eshte e njembed-hjeta ne rradhe mes betejave qe ishinzhvilluar mes osmaneve dhe serbeve derine ate kohe dhe mbas kesaj beteje janezhvilluar edhe dhjete beteja tjera deri nepushtimin e plote te Serbise nga Osmanetne vitin 1459…

Pushtimi i Serbise ne vitin1459 si rregull duhet kujtuar si ngjarje erende nga serbet sepses ka me te rende sepushtimi!Por jo,serbet nuk merren fareme kete “detaj” pa rendesi si pushtimi iSerbise nga osmanet pot krejt “emo-cionet” dhe “vajtimet” i shkarkojne tebeteja e Fushe Kosoves…Vetekuptohet egjithe kjo behet ngaqe kjo u vjen per shtatne pretendimet e tyre shoviniste! Betejaeshte pershkruar shume here ndaj theksii ketij shkrimi nuk eshte pershkrimi ibetejes,si u zhvillua e tjera detaje sepsedihet gjithshka.

Ne kete shkrim duam tendalemi ne disa aspekte qe verejme senuk permenden shpesh ne analizat e kesajbeteje.Per shembull nuk theksohet fareroli intrigant i djalit te dyte te Sulltan Mu-ratit I,pikerisht Bajazitit i cili pas vdekjesse babait ne Betejen e Fushe Kosovestrashegon edhe fronin!Pikerisht djali idyte Bajaziti i cili ka qene i dyti nelinje!?Ne rast vrasjeje te babait osevdekje te babait per shkaqe natyrale djaliI dyte nuk mund te behej Sulltan?!…Sipas te drejtes Mbreterore froni i takontedjalit te madh Jakupit,vellai te madh teBajazitit.Sipas shume historianeve atedite shume nga ngjarjet e ndodhura ne atebeteje jane fryt i intrigave teBajazidit,ketij biri gjakatar te Sulltan Mu-ratit I,djale i cili kishte vendosur te behejSulltan me cdo kusht!…

Ja se cfare na mesojne kro-nikat Osmane te kohes per te cilat flet his-toriani Colin Imber ne Librin “PerandoriaOsmane/Struktura e pushtetit”,edicioni idyte,New York…(“The Ottoman Empire:The Structure of Power, 2nd ed. NewYork: Palgrave Macmillan, 2009, p. 85.ISBN 0-230-57451-3″)…

”I biri i Muratit,Bajazitiishte informuar per vdekjen e te Atitperpara vellait te madh Jakupit.Bajaz-iti i dergoi te vellait nje mesazh terreme duke i thene se babai u kishtedhene disa urdhezime te reja.Kur

Jakupi mberriti,ate e mbyten duke jambajtur frymen dhe keshtu qe Bajazitimbeti trashgimtari i vetem i FronitOsman.”…(Faqja 85 e Librit)…(“Murad’s son, Bayezid, was informedof the sultan’s death before his olderbrother Yakub. Bayezid sent Yakub afalse message, stating that their fatherhad some new orders for them. WhenYakub arrived, he was strangled todeath, leaving Bayezid as the sole heirto the Ottoman throne.”)…

Por edhe perpara vrasjes se vellaitJakubit,krimineli gjakatar meemrin Bajazit sipas shume histori-

ane ka dore edhe ne vrasjen e babait te vetSulltan Muratit te Pare,te cilin sipas disalibrave e ka eleminuar me tradheti piker-isht Bajaziti, i biri!…”Milos Obilici i cilivdiq me 1389 ishte një kalorës mesjetar,injohur here si vartes i Car Llazarit e heresi një vasal i Sulltan Muratit te Pare.

Ai nuk është i për-mendur në burimet e bashkëkohore, porpërmendet me vone në tekstet e historisembi disfaten serbe në Betejën e Kosovëssi vrasësi legjendar i Sulltan Muratit tePare.Edhe pse ai mbetet anonim nëburimet ekzistuese deri në shekullin e 18-të,permendja e historisë së vrasjes së Mu-ratit në kronikat fiorentine,serbe,osmanedhe burimet greke verehet gjerësisht nëshkrimet per Ballkanin një gjysmëshekulli pas ngjarjes. Milosh Obilicit iështë dhënë,Kodi,”Fjale-kalimi” për tekaluar permes rojave deri te tenda e Sull-tan Muratit pikerisht nga njerezit e Bajaz-itit,fjale-kalimi ishte fjala osmane“Kobile” qe do te thotë “Pele e re…Mëze”…

Në këtë mënyrë aiu lejua te shkojë deri te cadra e Sulltanitdhe e vrau atë” …”Milos Obilici whodied 1389 was a medieval knight well-known sometimes in Order of Knight-hood of Car Lazar and sometimes as avassal of Sultan Murad I. He is not men-tioned in contemporary sources, but hefeatures prominently in later accounts ofthe Serbian defeat at the Battle of Kosovoas the legendary assassin of the Ottomansultan Murad I. Although he remainsanonymous in the extant sources until the18th century, the dissemination of thestory of Murad’s assassination in Floren-tine, Serbian, Ottoman and Greek sourcessuggests that versions of it circulatedwidely across the Balkans within half acentury after the event.Milos Obilic’s wasgiven the pass-code to get through Sul-tans guards straight to Sultan’s tent byBayezid men.The pass code was the ot-toman word “Kobile’ for “Mare”…Thatway he gained access to Sultans tent and

finished him” …(page 112)…

Pra ky pinjoll intrigant, Bajaz-iti gjithe kohes kishte pasur planet eveta,plane qe ate dite i realizoi nje nganje!Ne fund te asaj beteje ai e gjeti vetenSulltan ashtu sic kishte enderruar!BabaiMurati I dhe vellai Jakub kishin vajtur mete shumtet tani atij i mbetej froni…Fillmbas humbjes se betejes serbet humbesdorezohen vasale te Sulltan te ri Bajaziditmes vasaleve edhe Stefani,djali i CarLlazarit te vrare ne beteje…#

Trimi Stefan lazari nuk matetdy here por me te paren ben krushqi meSulltan e ri Bajazitin te cilin i jep per gruamotren e vet Despinen…Ende pa varro-sur babane e vrare ne beteje Stefani i birii Lazarit u be krushk me vrasesin e babaitte vet!…“Për më tepër, në përgjigje tëpresionit turk, disa fisnikë serbe martuanvajzat e tyre, duke përfshirë edhe vajzene princit Llazar, me Bajazitin.

Në vazhdën e këtyre marte-save, Stefan Llazareviqi u bë një aleatbesnik i Bajzitit, i cili në vazhdim e sipërdo të kontribonte me forca ne shumë prejangazhimeve të ardhshme ushtarake teSulltan Bajzitit duke përfshirë edhe bete-jën e Nikopolit…

”Furthermore, in response toTurkish pressure, some Serbian noblemenwed their daughters, including the daugh-ter of Prince Lazar, to Bayezid. In thewake of these marriages, StefanLazarević became a loyal ally of Bayezid,going on to contribute significant forcesto many of Bayezid’s future military en-gagements, including the Battle ofNicopolis.”,( The Ottoman Empire,1700–1922 By Donald Quataert, p. 26)…Te Beteja e Nikopolit duhet te ndalojmesepse eshte nje moment me shume ren-desi ne Historine e Ballkanit!Kjo beteje ezhvilluar me 25 Shtator 1396 pati per-balle forcat e koalicionit Evropian me njeushtri aleate te trupave Hungareze, Bull-gare, Wallachian, Franceze, Burgundiane,Gjermane si dhe të vullnetareve tendryshem nga mbare Evropa te ndih-muara nga flota e Venedikut…

Perballe koalicionit Evropianne anen tjeter jane aleate Sulltan Bajazitidhe vasali i tij,Stefan Lazari!?Ishte luftae tyre vendimtare rezultoi me shpartallime koalicionit evropian!Ky shpartallim çonnë fundin e Perandorisë së Dytë Bullgare.

Ajo është përmendur shpesh sikryqëzata e Nikopolit dhe ishte kryqëzatae fundit në shkallë të gjerë ne Mesjetë…Per Stefan Lazarin kronikat osmane tekohes kane fjalet me te mira,flasin meshume vleresim ngaqe dallohet ne atebeteje per nje vendosmeri te rralle kunderEvropes!…Dhe serbet sot akuzojneshqiptaret se kane bashkepunuar meturqit!?…

Nese e kundrojme rrjedhen engjarje nga ky prizmi i daljes se Ballkanitnga shtrati i natyrshem evropian atehereduhet thene se Beteja qe duhet pari sibeteja me e rendesishme ehste pikerishtkjo e Nikopolit te vitit 1396 sepse aty pe-suan disfate jo vetem ballkanasit pormbare Evropa!

Fitorja e osmanevendaj koalicioinit evropian,fitore ne tecilen ka rol me rendesi Serbia e prire ngaStefa Llazari i inkurajoi shume osmanette cilet mbas asaj fitoreje ne Nikopol per-vec 25 viteve te qendreses historike te Sk-

enderbeut nuk njohen te ndalur!Dokalonin vite qe osmanet te njihnin nje dis-fate nga Evropa,pikerisht ne disfaten os-mane te rrethimit te Maltes te vitit 1565nuk njohen te ndalur!…

Me forcimin e Rusise caristeserbet nisen te rrisin orekset e tyreshoviniste sepse tashme kishin mbeshtet-jen nga Rusia ndaj dhe kerkuan te sajojnenje pike iniciale te pretendimeve!Me tepershtatshme se beteja e fushe Kosovesnuk kishte!Pikerisht ne shekullin e 18-te…Pikerisht ne kete kohe thone edhekronikat se “nis te permendet miti i Mil-losh Kopilicit” si heroi qe vrau Sulltanin.

Orekseve patologjike serbe uduhej nje frymezim dhe ai frymezim ugjet duke fallsifikuar historine…Histori-ani dhe studiuesi amerikan Albert Lord iUniversitetit të Harvardit I cili e verenkete falklsifikim…”Albert Lordi kadeklaruar në vitin 1982 se këngët epikeshqiptare mbi Betejën e Kosovës nukishin përkthimet e këngëve epike serbe,siç ishte menduar më parë. Lordi argu-menton se të dy traditat u shfaqen pak ashumë të pavarura nga njëra tjetra. Sipastij, elementet kryesore të përrallaveshqiptare të vrasjes së Sulltan Muratit nukmund të gjenden në llogaritë përkatëseserbe, ndërsa këto elemente mund të gjur-mohen në folklorin shqiptar. Traditatshqiptare dhe ato serbe hyjne në kontaktnë rajonin e Sanxhak, ku ata ishin teperziera.”…“Albert Lord of HarvardUniversity stated in 1982 that Albanianepic songs about the Battle of Kosovowere not translations of the Serbian epicsongs, as was previously thought. Lordargues that the two traditions emergedmore or less independent of each other.According to him, major elements of theAlbanian tale of the assassination of Sul-tan Murad cannot be found in the corre-sponding Serbian accounts, while theseelements can be traced to Albanian folk-lore. The Serbian and the Albanian tradi-tions came into contact in the region ofSandžak, where they were fused.”…(Lord, Albert (1984). “The Battle ofKosovo in Albanian and SerbocroatianOral Epic Songs”. Studies on Kosova.East European Monographs 155. ISBN9780880330473)…

Ketu edhe njehere nis funk-sionimin mekanizmi fallsifikues dhemito-krijues serb mbi kete beteje sishume tjera…Serbet ne Fushe Kosovengrene skenen tragjike te nje drameshekullore ne kurriz te shqiptareve mbi“Kosovo-Poljen” kurse shqiptaret naïvebien ne kete grace e ende sot e kesaj diteshkojne nderojne varrin e Sulltan Muratitte vrare nga I biri Bajaziti…

Referenca: – Imber, Colin. The Ottoman

Empire: The Structure of Power, 2nd ed.New York: Palgrave Macmillan, 2009, p.85. ISBN 0-230-57451-3. – Lord, Albert(1984). “The Battle of Kosovo in Alban-ian and Serbocroatian Oral EpicSongs”. Studies on Kosova. East Euro-pean Monographs 155. ISBN9780880330473 – The Ottoman Empire,1700–1922 By Donald Quataert, -Mili-tary history of Hungary (Magyarországhadtörténete), Ed.: Ervin Liptai, ZrínyiMilitary Publisher, 1985 Budapest ISBN963-05-0929-6

MITET SERBE DHE E VERTETA MBI BETEJEN E FUSHE-KOSOVES

Immigration and Asylum We specialize in immigration and Asylum Law andJudicial Review Applications in the High Court. Aspects of the immigration and asylum work we

undertake are shown below:Applications for Judicial Review in the Administrativeon immigration, asylum and human rights applications

refused, Asylum and human rights applications and appeals,

Marriage applications/unmarried partner applicationsExtension of Leave and variation of leave applications

Settlement applications/indefinite leave to remain in the UK,

Entry clearance for family members, Visit visas / Student visas/ Family reunionEuropean Economic Area (EEA) applications

by Non – EEA nationals for EEA residence permits/ residence documents including appeals,

if the application is refused, Points based System Applications

Business investorsBritish nationality and citizenship applications

Applications based on UK ancestryApplications which fall outside the immigration rules

In country appealsEntry clearance applications and appeals

British nationality deprivation matters, includingappeals, Appeals against Deportation Order, following

criminal conviction of foreign nationals Divorce

We will help you throughout the process, so it causes aslittle distress as possible. We are committed to give you

pragmatic advice and a fast and efficient service, delivered in a friendly and sensitive manner. We only undertake divorce work for privately funded clients.We can help you with:Divorce, judicial separation and

nullity applicationsPersonal Injury

If you have had an accident in last three years, or havebeen the victim of an assault, you may be entitled to

compensation. If we win your case, you receive 100% ofyour compensation and the other party pays your legalcosts. If you do not win, there are no hidden charges. We would be happy to enter into Conditional Fee

Agreements (no win no fee), provided that we believethat there are merits to pursue your claim for

compensation. You may also be eligible for other

methods of funding such as Before the Event Legalxpenses Insurance, other insurance, union funding.

We aim to settle many cases, without court proceedingsand we if necessary, we would argue your case at court.

Contact us for a free initial consultation. Where appropriate, we offer home and hospital visits.

We can help you with:Work place accidents / Accidents in public places.

Slips, trips and falls / Road traffic accidents.Work place illnesses / Criminal Injuries Compensation

LitigationExamples of our areas of expertise include:

• Breach of contract• Negligence - including professionals such as solic-itors, accountants, surveyors, architects, and dentists.• Debt recovery for individuals and businesses.• Fraud related litigation including confiscations andProceeds of Crime issues.• Property related claims.• Claims against Local Authorities and public bodies.Intellectual property disputes.• Trust claims.• Inheritance claims.• Insurance claim/Fraud

AVOKATI SHQIPTAR NAIM HASANI NË SHËRBIM TË SHQIPTARËVE NË BRITANI

TEL: 0207 998 0035 F. 0207 998 48 10 M. 07792 097132 (EMERGENCIES ONLY)E: INFO@OLIVERANDHASANI.CO.UK W: WWW.OLIVERANDHASANI.CO.UK

KOMPANIA AVOKATORE SHQIPTARE

opinion www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 19Meditime për monografinë e KristoFrashërit “Ahmet Zogu: VështrimHistorik”*

DR GËZIM ALPION

Në leksionin me temën “PërseShqipërisë i duhen ‘intelektualë pub-likë’”, që zhvillova në “Qendrën eStudimit të Politikave Europiane përZhvillimin Rajonal dhe Lokal” nëTiranë këtë vit, me 16 prill, një pjesë-marrës shprehu shqetësimin se nëShqipëri botimet shkencore nuk propa-gandohen sa duhet. Nuk mund të ko-mentoj se sa bëhet në Tiranë në këtëdrejtim. Ajo që di është se, ndërsaprezantimi i librave të prodhuar nëmasë dhe me cilësi të diskutueshme nëShqipëri është bërë diçka e modës, përmonografinë e Kristo Frashërit “AhmetZogu: Vështrim Historik”, që u vu nëqarkullim nga “Botimet M&B” nëTiranë vitin që kaloi, deri tani, nukështë bërë ndonjë prezantim.

Duke parë zallahinë mediatike që bëhetnë Tiranë për libra me tema tëndryshme, përfshirë botimet sensa-cionaliste për ndonjë figurë historike,nga autorë me kredenciale akademikedhe integritet profesional tëdiskutueshëm, Frashëri nuk e përmbajtidot habinë të përzier me një dozë pez-matimi të ligjshëm për heshtjen e plotëtë mediave dhe Tiranës zyrtare ndaj lib-rit të tij për Zogun. Dhe kjo, në një kohëkur, jo rrallë, mediat shqiptare, të poli-tizuara deri në palcë, turren pas poli-tikanëve që i financojnë kur këta tëfundit duket se janë në konkurrencë sekush e kush të arrijë më parë në prezan-time librash që kanë për autorë sej-menxhinj, busulla morale e të cilëveanon gjithmonë në kahun e pushtetm-bajtësit të radhës.

Përse injorohen veprat e një studioziskrupuloz si Frashëri dhe trumbetohenme të madhe botime që nuk kontribuo-jnë në zgjerimin e njohurive apo rritjene shijeve estetike të lexuesve? Mosvallë në Shqipëri nuk ka auditor të eturpër të kremtuar botime serioze që nuk ibëjnë fllad askujt dhe i qëndrojnëbesnik vetëm paanësisë? Apo ndoshtashkalla e izolimit (më shumë e vetim-ponuar sesa e diktuar), zemërngushtësiadhe xhelozia akademike kanë arritur nënjë shkallë edhe më të frikshme dhe tëdënueshme se ç’mendohet në këtë kohëkur Shqipëria po vuan një ngërç tëstërzgjatur intelektual?

Nuk them që botimet e autorëve tëkalibrit të Frashërit t’u nënshtrohen pro-movimeve bajate, qëllimi i të cilaveështë mbulimi me lëvdatë sa hipokrite,aq edhe të pamerituara, i autorëve dhelibrave që trumbetohen si kanonike,megjithëse të gjithë e dinë, përfshirë au-torët, se janë të destinuara për harresë.Po kështu, nuk po rekomandoj që tëshkruhen recensa për vepra të dijetarëvecilësore si Frashëri, thjesht meqëpaçavure të tjera të botuara lartësohenpa asnjë arsye. Unë do të preferoja qëpër një vepër cilësore më mirë të mosshkruhej gjë sesa të shkruhej pa cilësidhe jo për motivin kryesor: pra, propa-gandimin e dijes pa asnjë kusht.

Pavarësisht pezmatimit të justi-fikueshëm të Frashërit për harresën dheinjorimin e veprës së tij, ky studiues,ashtu si disa autorë cilësorë në Shqipëri,

nuk shkruajnë për t’u vënë re apo për tëmbledhur lëvdata. Për këtë kategoristudiuesish, vlerësimet e tepruara rez-ervuar për liliputët letrarë dhe studiuestë paskrupujt janë ofendim për intelek-tin.

Ajo që më ka bërë përshtypje në lidhjeme indiferencën ndaj studimit tëFrashërit për Zogun është heshtja e his-torianëve. Historia, si disiplinë shken-core, dhe historianët, si studiues, nuk ekanë pasur asnjëherë të lehtë gjatëgjithë historisë së ekzistencës së shtetitshqiptar. Kjo për shumë arsye, të cilatnuk mund të përmenden të gjitha apotrajtohen në thellësi në këtë shkrim.Fatkeqësisht, historia e Shqipërisë sifushë studimi ka një traditë të palak-mueshme; ajo vazhdon të përjetojë njëkaos endemik si rezultat i trysnive di-rekte apo të tërthortë nga politikanë memendësi ‘monarkësh absolute’. Kjo nukdo të thotë se Shqipëria nuk ka pasurapo nuk ka historianë të mirëfilltë.Frashëri dhe veprat e tij dëshmojnë mësë miri se në një situatë të tillë anor-male, zëri i arsyes, logjika e ftohtë dhepërkushtimi i paanshëm akademik ndajsë vërtetës, gjithmonë mbijetojnë. Prob-lemi është se historianët e llojit tëFrashërit nuk u vijnë për shtat satrapëveshqiptarë, gjë që shpjegon më së fundiedhe ‘preferencën’ që disa politikanëkanë manifestuar kohët e fundit për his-torianë të huaj.

Për sqarim, nga arsimimi for-mal, unë nuk jam historian dhe, për pa-sojë, i ‘pakualifikuar’ të gjykoj njëmonografi të karakterit historik. Justi-fikimi im më i mirë se përse po shkel paleje në një fushë si historia është se, sisociolog, gjithmonë i kam qëndruarkonsekuent parimit veberian se historiazë vend primar në çdo studim të shken-cave sociale apo humane, veçanërishtato sociologjike.

Figura historike kontroversale si Zogushpjegojnë edhe interesin e vazh-dueshëm që ata ngjallin, veçanërishtndër historianë, po edhe autorë tëfushave të tjera. Megjithatë, vetëm njëhistorian i paanshëm është në gjendje tëjapë një panoramë objektive, pa poli-tizuar çështjet, por në të njëjtën kohë panguruar t’i thotë gjërat troç, pavarësishtse kujt i pëlqen apo i djeg troçësia. Në

këtë drejtim, monografia e Frashërit,megjithëse e shkurtër, është një tekst qëdo t’ju shërbejë si historianëve dhe stu-dentëve të historisë, ashtu edhe lexuesittë zakonshëm. Frashëri shkruan me njëstil joshës dhe gjuhë koncize, ndërsaanaliza dhe konkluzionet mbështetenvetëm në dokumente historike të inter-pretuara me objektivitet.

Frashëri, me të drejtë, e vë theksin qënë fillim në sajesat që vihen re në liter-aturën për Zogun. Në këtë drejtim,është e rëndësishme të theksohet se, siçdo politikan me ego të fryrë, edheZogu, nëpërmjet historianëve të oborrit,filloi të arnojë pretendime donk-ishoteskë për gjenealogjinë e tij ‘pe-jgamberiane’ si pinjoll i vonë iSkënderbeut.

Një ndër meritat e Frashëritnë këtë vepër është se ka arritur të traj-tojë në mënyrë koncize, pa tendencë,dhe hapur shumë çështje të ndërlikuaradhe sensitive në lidhje me Zogun sinjeri dhe politikan, ashtu si edhe pasojatnegative afatshkurtra dhe afatgjata tëregjimit të tij. Ajo që e bën lexuesin tëmendojë dhe reflektojë nga ky libërështë se sa të përbashkëta negative kapolitika shqiptare në metodat që përdorpër të uzurpuar pushtetin dhe për tëqëndruar në fuqi me çdo kusht. Kjo,fatkeqësisht, është e vetmja‘vazhdimësi’ e dukshme në historinë efragmentuar të shtetit shqiptar gjatëmonarkisë absolute, komunizmit total-itar dhe aktualisht demokracisë plu-tokratike.

Me të drejtë, Frashëri i kush-ton vëmendje në këtë libër veçanërishtdy momenteve kulmore të regjimit tëZogut që cënuan drejtpërdrejtë dherëndë integritetin kombëtar të shtetitshqiptar, sovranitetin territorial, dhepavarësinë e vendit. Bëhet fjalë për sh-përblimin që Zogu i bëri Pashiçit, dukei dhuruar territore nga trungu i atdheutpër ndihmën vendimtare të Serbisë nëkthimin e tij në pushtet pas Revolu-cionit të Qershorit, si dhe kapitullimine regjimit zogist ndaj Musolinit.Largimit i Zogut nga Shqipëria një ditëpara pushtimit, çështja e arit që mori mevete në mërgim, si dhe shpërndarja eqeverisë dhe mosorganizimi i saj nëmërgim, e bënë Zogun përfundimishtnjë figurë që nuk mund të gëzonte kred-

ibilitet në planin kombëtar dhendërkombëtar për të marrë përsipërdrejtimin e rezistencën së Shqipërisëndaj pushtuesve fashistë dhe nazistë.Konkluzioni që lexuesi nxjerr nga nar-racioni i Frashërit për këto aspekte tërëndësishme të regjimit zogist, si dhepër tendencën e Zogut për të mos debat-uar me kundërshtarët e tij politikë, eli-minimi fizik që Zogu u bëri disa prejtyre, përdorimi nga ana e tij e ryshfetinpër të siguruar besnikërinë e sejmenëvenë parlament dhe krahina anembanëShqipërisë për të konsoliduar dhe për-jetësuar pushtetin e tij absolut është seata përkojnë me karakterin e një njeriuqë nuk ka asnjë skrupull për të kënaquregon e tij.

Ahmet Zogu në librin e Kristo Frashëritnuk është vetëm një figurë kontrover-sale apo thjesht negative. Ndër mono-grafitë për Zogun që kam lexuar, kjoështë një vepër që merr përsipër dhearrin të realizojë me sukses identi-fikimin njëkohësisht jo vetëm të anëvetë errëta të kësaj figure komplekse, poredhe aspektet pozitive të regjimit zo-gist. Frashëri thekson veçanërisht pro-gresivitetin e reformave që u trashëguannga qeveria e Lushjes si dhe të refor-mave që u inicuan dhe përpjekjet elavdërueshme për aplikimin e tyre gjatësundimit të Zogut në fushën administra-tive, juridike dhe arsimore. Përpjekjapër të paraqitur me objektivitet figurënkomplekse të Zogut dhe regjimin e tijbënë që monografia e Frashërit tëveçojë nga shumë vepra të tjera përZogun të karakterit fund e kryepanegjirik, tërësisht demaskues apothjesht grotesk.

Si çdo historian i mirë,Frashëri e zbulon figurën e komplikuartë Zogut nëpërmjet materialevearkivorë, dhe një numër botimesh qëkanë për autorë vetë Zogun, sejmenë qëi thurrën lavde si shpërblim për për-fitimet personale, një numër kundër-shtarësh (si ata që u pezmatuan meZogun, pasi ai ua drodhi, ashtu edheopozitarin-bashkëpunues Konicën, vit-rioli i të cilit nuk motivohej thjesht ngahatërmbetje personale), dhe autorë tëhuaj, veçanërisht studiuesin amerikanBernd Fischer.

Mënyra se si Frashëri e traj-ton në librin e tij kontributin e Fischer-it për sa i përket studimit të Zogut dheregjimit të tij përbën një shembull tëshkëlqyer se si studiuesit shqiptar duhettë angazhohen me veprat e kolegëve tëhuaj. Frashëri e vlerëson objektivitetine Fischer-it, por edhe ofron kritikë kon-struktive në lidhje me ndonjë mangësinë veprën e tij, gjë të cilën e bën jo nëmënyrë tendencioze dhe me qëlllimdenigrues, por gjithmonë brenda etikësakademike, duke u përpjekur të shpje-gojë se çfarë mund ta ketë kufizuar per-ceptimin e Fischer-it në kohën kurshkroi librin e tij për Zogun, të botuarpër herë të parë në gjuhën angleze nëvitin 1984. Me qëndrimin e tij ndajveprës së Fischer-it, Frashëri përcjellmesazhin në kohën e duhur se ndajstudiuesve të huaj nuk duhet të sillemisi inferiorë patologjikë, se studiuesit ehuaj kanë po aq të drejtë sa studiuesitshqiptarë të merren me studimin e his-torisë dhe figurave historike shqiptare,

dhe se të gjithë së bashku si studiuesmund të përfitojmë nga arritjet dhemangësitë e botimeve të njëri-tjetrit.

Përfundimisht, mund të them se unë eshijova leximin e monografisë sëFrashërit për Zogun. Uroj që ky libër tëtërheqë vëmendjen e lexuesve, veçanër-isht të brezit të ri, që nuk di shumë përkëtë figurë kontraversale, enigmatikedhe ekzotike si për ne shqiptarët, ashtuedhe për të huajt, një personalitet qëështë nxirë krejtësisht dhe padrejtësishtnga kundërshtarët e tij, si dhe lartuarkohët e fundit në një piedestal tëdiskutueshëm.

Edhe ndonjë mangësi e vogël e këtijstudimi si, për shembull, përsëritjet qëvihen re aty këtu, veçanërisht në lidhjeme dy veprimet antikombëtare të Zogutapo të tre reformave progresive të për-mendura më lart, mund të evitohenlehtë në një ribotim të edituar. Këtopërsëritje nuk janë gabime stilistikore;ata dëshmojnë dëshirën e Frashërit përtë bindur ata që e glorifikojnë plotësishtapo e përçmojnë në ekstrem Zogun seai nuk është as kundër, as në favor të tij.Si historian me integritet dhe respektpër historinë si shkencë, qëllimi i parëdhe i fundit i Frashërit është të shikojënëpërmjet mikroskopit të objektivitetitnjë figurë që luajti rol të rëndësishëm nëfatet e vendit në një kohë kur përpjekjete intelektualëve në diasporë për tësendërtuar ndërgjegjen kombëtar, përfat të keq nuk infektuan sa duhetdrejtuesit e shtetit shqiptar që doli ngarrënojat e një kombi që kishte jetuar tëshumtën e kohës ose i pushtuar, ose nënrrezikun konstant të pushtimit për afro20 shekuj. Duke lexuar veprën eFrashërit, mendja nuk ka se si të mos tëtë shkojë në pazarllëkun e viteve të fun-dit të Tiranës me Greqinë në lidhje mekufirin detar, ryshfetin, që mbetet tipardallues i kohës tone po aq se edhe gjatëregjimit zogist, dhe parlamentin shqip-tar, dikur nje instrument oborri, ndersasot nje kuvend kunatash grindavece tediplomuara ne vulgaritet. Monografia eFrashërit duhet tju shërbej si parala-jmërim drejtuesve të Kosovës që të mossillen si sekserë prostitutash në kurriz tëvendit tani kur po diskutohen kufijtë.Asnjë kompromis me serbët dhemalazezët nuk vlen po qe se për çmimka tkurrjen e mëtejshme të trojeve. Çdokompromis i tillë ka vetëm një emër:tradhëti kombëtare.Thuhet se Çërçilli dikur ka thënë seBallkani gjeneron më shumë histori seç’mund të përtypë. Ndoshta. Eshte mevend të kujtojmë këtu edhe klishenë sehistoria përsëritet ngaqë njerëzimi nuknxjerr mësime nga gabimet. Kjo ështëe vërtetë, veçanërisht për gadishullinBallkanik. Por gjërat duhet dhe mund tëndryshojnë, veçanërisht në Shqipëri.Një mënyrë për të sjellë këtë ndryshimështë tua besosh historinë historianëve.Të kuptohemi drejt: historianëve që nukkanë çmim. Libri i Frashërit për Zoguntregon se ka të tillë.

*Kristo Frashëri, “Ahmet Zogu:Vështrim Historik”, Tiranë: BotimetM&B, 2014, ISBN: 978-9928-172-22-8, Çmimi 1000 lekë.

Kur historinë e shkruajnë historianët

KËSHILLA PËR KREMIN1-Kremi i plazhit duhet të për-doret 20 minuta para se tëshkojmë në det2-Solari duhet të përdoret saherë të dilni nga deti3-Kremi dhe solari i plazhitduhet të jetë me karotaSi ta ruajmë ngjyrën e plazhit1-Evitoni të laheni me ujë tëngrohtë që e zbut shtresënsipërfaqësore të lëkurës, duke elarguar atë2- Mos përdorni për pak kohëpastrues shumë të fuqishëm.Më pas mund të kërkoni ta ri-forconi ngjyrën3-Aplikoni në fytyrë një maskëtë realizuar me çaj të errët (dypaketa për gjysmë litri ujë).Aplikojeni me anë të një pam-buku dhe mos e shplani4-Aplikoni në trup një masë tëpërberë nga 4 karota

3 këshilla

japin specialistët dermatologë përtë gjithë njerëzit që e kanë tëvështirë të zgjedhin kremin e plazhit,sipas tyre duhet treguar kujdes përpërmbajtjen e filtrave dhe vitaminave.4 rekomandimeduhen patur parasysh , pas kthimitnga plazhi, për të ruajtur ngjyrën eçokollatës. Një kujdes I veçantë duhettreguar me ujin e ngrohtë, I cili duhettë përdoret sa më pak.4 karrotajanë të domosdoshme për të ruajturngjyrën e plazhit. Specialistët reko-mandojnë përdorimin e një maske me4 karrota, me të cilat duhet të lyhetlëkura.4 orëgjatë paradites dhe katër të tjera gjatëpasdites, duhet të qëndrojë një njerinë plazh. Piku i vapës nuk është aspaki rekomandueshëm, ndërkohë qëmëngjesi është koha më e mirë përrreze.20 minutapara se të shkoni në plazh duhet të ap-likoni kremin kundradiellit. Kur trupijuaj ta ketë përthithur të gjithë kreminmund të futeni në det, dhe pasi të dilnilyejeni me solar.2 orëpasi të keni lyer trupin dhe fytyrën mekrem kundra diellit, nëse lëkura juajdjersin dhe e përthith në mënyrë tëplotë kremin, atëherë ju duhet ta lyenifytyrën përsëri mas dy orësh.Nxehtësia dhe uji i detit kuronveshkat dhe tiroidet

SI TA MBROJMËLËKURËN NGA DIELLI

Këshilla nga dermatologët për tëgjitha grupmoshat

Lëkura mbulon gati plotësisht tëgjithë trupin tonë. E si e tillë nambron nga traumat, goditjet, rreza-timet etj. Ajo ka funksion termorreg-

ullues e frymëmarrës, deri diku.Gjithashtu, lëkura depoziton yndyr-nat, vitaminat (vit. D) e ujin. Diellindihmon trupin për të prodhuar vita-minën D, e cila nevojitet për të ndër-tuar skeletin. Vitamina D ndihmontrupin të marrë kalcium nga zorra.

Djegiet e diellit

Parandaloni kancerin e lëkurës, dukepërdorur vajra që përmbajnë faktormbrojtës ndaj rrezeve UVA dhe UVB.Vëreni produktin me kujdes dhe mosharroni hundën, buzët, veshët dhekëmbët. Përdoreni atë të paktën 30minuta përpara se të dilni. Përsëritenipas dy orësh, në rast se bëheni medjersë ose pas notit, si të nevojitet.Përdorni kapele që t’i bëni hije kokës,fytyrës dhe qafës. Mbroni sytë që tëparandaloni kataraktet e mundshëmnë jetë, duke përdorur syze 99-100%mbrojtje nga rrezet UVA dhe UVB.

Fëmijët poshtë moshës njëvjeç duhen mbajtur sa më larg diellit,sepse lëkura e tyre është shumë sen-sitive. Risku për fëmijët e kësajmoshe që të dehidratoken ose raste tëgoditjeve nga dielli është shumë ilartë. Mbajini fëmijët në hije të veshurlehtë me rroba që mbulojnë krahëtdhe këmbët. Një kapele me vrimaështë e domosdoshme. Vajratpër të vegjlit nën gjashtë muaj nukrekomandohen. Disa këshilla të tjeraqë mund të ndiqen janë: rrezet mëdëmtuese janë nga ora 11-16. Mundo-huni të qëndroni brenda ose në hijegjatë këtyre orëve. Lëkura dëmtohetnë më pak se 15 minuta nga dielli, dhekjo vihet re plotësisht pas dymbëd-hjetë orëve. Retë nuk ju mbrojnë ngaefektet e dëmshme të diellit. Kini ku-jdes nga rëra dhe uji, sepse ato reflek-tojnë deri në 50% të rrezeve në

lëkuren tuaj. Edhe pse mund të jeni nëçadër ose në hije, ju duhet të merrnimasa të mëtejshme.

EKSPOZIMI

Dermatologët këshillojnë që nukduhet të ekspozohemi në diell nga ora11.00 e deri në orën 16.00, për shkakse në këtë orar rrezet e diellit janë mëtë dëmshme. Megjithatë, nga son-dazhet e bluzave të bardha rezulton sejanë shumë pak ata plazhistë që e ku-fizojnë ekspozimin në diell në këtoorare. Po ashtu, gjatë gjithë kohës sëbanjës së diellit, është i rekoman-dueshëm përdorimi i kremit sa herëqë të futeni në det e të dilni që andej.Specialistët thonë se çdo një orë duhetpërsëritur mbulimi me krem solar.

Gjithashtu sipas derma-tologëve, nuk duhet tepruar mengjyrën çokollatë të trupit. Plazhi shi-het si një mënyrë për të larguarstresin. Të gjithë, sapo hyn stina everës, mendojmë pushimet nëbregdet. Synojmë që nën rrezet e diel-lit të marrim ngjyrën çokollatë tëdëshiruar, edhe pse e dimë që ajos’është gjë tjetër veçse teprim me qën-drimin në diell. Por, ngjyra çokollatëe trupit është teprim edhe me një pig-ment kanceroz.

Njerëzit që jetojnë dhepunojnë në mjedise të mbyllura gjatëgjithë vitit në verë, në mënyrë të par-regullt dhe jograduale, marrin rrezet eforta të një dielli nën temperatura tëlarta, pa u mbrojtur prej tij. Këtanjerëz nuk i bind as fakti shkencor senxirja është shfaqje e dukshme nëlëkurë e një mbidoze rrezesh ultravi-oletë

DetiTerapia e detit kuron me sukses mjaftsëmundje dhe lehtëson përparimin eshumë të tjerave. Por nuk duhetabuzuar me dëshirën për banjë dielli,pasi rekomandimi i saj ose jo, mëso-het vetëm në kontaktet me mjekun.Dihet që një numër sëmundjeshpërkeqësohen dhe për disa të tjera,dielli mund të jetë me pasoja përjetën. E mira është që të bëhen banjaajri në hije dhe në orët e mëngjesit.Banjat e mëngjesit janë tëkëshillueshme për sëmundjet e kock-ave dhe muskujve. Banjat e detit kanëveprim pozitiv në shërimin e reuma-tizmës që ka kaluar fazën e acarimitpara 6 – 7 muajsh. Për të tillë të së-murë këshillohen banja ajri dhe pasnjë jave banjat e diellit në orët emëngjesit. Bëhen 15 – 20 seanca tëpërgjithshme. Mund të bëhen edhebanja dielli të pjesshme, duke zbuluarvetëm kyçet e sëmura në 2 – 3 seanca.Nëse nuk ka prirje për t’u përsëritursëmundja, përdoren edhe banjat e ujit,por për këtë, i sëmuri duhet ambien-tuar mirë, duke u lagur me ujë detidisa herë. Temperatura e ujit në fillimduhet të jetë 34 gradë Celsius, pastajmund të zhytesh në ujë që zbret në 22gradë.

Të gjitha këshillat e spe-cialistëve sipas kategorive

Si përcaktohet tipi i lëkurës dhefaktorët

Brunet, biondet dhe kuqet, çfarëkremi të përdorni

Brune mesdhetare, mjafton faktori 20Një tregues shumë i ulët i kremitmbrojtës, nuk shërben, dhe këtu an-glezët nuk është se kanë shpikurndonjë gjë të re. Në fakt prej vitesh

dermatologët kudo në botë kanëkëshilluar faktorët e lartë, anglezetvetëm sa e kanë bërë këtë të de-tyrueshme. Praktikisht, për fëmijëtështë e domosdoshme që kremi mbro-jtës të këtë tregues mbi 50. Kjo jovetëm për fëmijët por edhe përnjerëzit me lëkurë dhe flokë mengjyrë të zbardhur.

Ndërsa për tipat mesd-hetare, me ngjyrë lëkurë të errëtmjafton një krem me faktor 20. Dhekjo sepse edhe ata që nuk digjenkurrë, duhet të mbrohen gjithsesi ngaefektet e rrezeve Uva. Motiviështë i thjeshtë: nëse dëmet e rrezeveultravjollce b (Uvb), janë lehtësisht tëdallueshme (janë pikërisht këtopërgjegjëse për rrjepjet dhe skuqjet elëkurës, efektet e rrezeve ultravjollcë.A janë më të pakapshme me sy tëthjeshtë? Ato depërtojnë në thellësidhe bëjnë që lëkura të plaket, por mbitë gjitha dëmtojnë qelizat që mekalimin e kohës mund të zhvillohen etë shkaktojnë deri edhe tumore.

Dhe duke parë se rrezetUva që mbërrijnë në tokë janë dhjetëherë më të dendura sesa ato Uvb,duhet t’i marrim mirë parasysh kurvendosim të zgjedhim kremin.

Por mos kujtoni se mundt’ia dilni mbanë kaq thjeshtë: kremisolar që të jetë i efektshëm duhet tëpërdoret mbi të gjitha në mënyrën eduhur. Por edhe për ata që preferojnëtë marrin ngjyrën e bronztë në mënyrëartificiale, në sallonet e bukurisë, nukjanë të sigurtë. Nxirjaartificiale e lëkurës nuk të mbron ngadjegiet e diellit pasi mekanizimi qëjep këtë ngjyre është i ndryshëm, nëfakt edhe ngjyrosja e pigmentit nukështë e njëjtë me atë që bëhet ngarrezet e diellit.

Plazhi

plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 20

plus www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 21

Pjesë e jetës së çifteve janë pat-jetër edhe zënkat apo grindjet endryshme. Por cilat janë mo-

tivet? Në fakt janë të shumta, por jotë paevitueshme dhe të pandreqshme.Ju ftojmë të reflektoni…

Problemet e çifteve janë normale dhejanë pjesë e jetës së çdo dite. Mënyramë e mirë për t’i përballuar përcaktonrezultatin e marrëdhënies. Mund t’itejkaloni ose të provoni t’i zgjidhni qëtani. “Ndryshe” ju sjell disa këshillapër të përmirësuar mospërputhjet ezakonshme te çiftet.

1-Mungesa e intimitetit

Puna, shtëpia, fëmijët, familja, përta-cia… të gjitha këto i lënë pak kohëcilësore çiftit. Ditë pas dite momentete intimitetit reduktohen derisa zh-duken. Mos e lejo këtë! Bëj një sforcopër të gjetur kohë për veten, për ju,duke i bërë gjërat që ju pëlqejnë sëbashku, ato që i kishit harruar…

2-Punët e shtëpisë

Ditë pas dite diskutimet mbi çështjense “kush i bën gjërat në shtëpi?” janëgjithnjë e më shumë të zakonshme.Është e kuptueshme që ky problempërkeqësohet, sepse ne nuk shohim tevetja përpjekje të shtuara për tëpunuar. Nganjëherë keni nevojë përnjë ndarje të qartë të detyrave, sepsekjo është një e drejtë…

3-Vështirësia në komunikim

Është e rëndësishme të reflektojmëmbi mënyrën tonë të të komunikuaritme partnerin. Nëse dëshirojmë diçkanuk mund të shpresojmë që personitjetër ta gjejë atë, është përgjegjësiajonë të flasim në mënyrë të qartë,koncize dhe të respektueshme. Çelësiështë që të dëgjojmë dhe t’u përgjig-jemi kërkesave të të tjerëve.

4-Objektiva të ndryshme për jetën

Kur fillojmë një marrëdhënie, nëmënyrë të pandërgjegjshme, kërko-jmë të “shitemi” dhe tentojmë të afro-jmë opinionet dhe pasionet tona meato të personit tjetër. Vit pas viti kthe-hemi të pretendojmë mënyrën tonë tëvërtetë të të qenët, dhe të menduarit ekësaj mund të shkaktojë kriza në njëmarrëdhënie. Të kesh vlera dhe ob-jektiva të njëjta me partnerin në jetëështë diçka shumë e rëndësishme përnjë jetë të kënaqshme në çift, por ku-jdes: objektiva të ngjashme nuk do tëthotë domosdoshmërish objektivaidentike.

5-Pakënaqësia seksuale

Pothuajse 30% e çifteve shprehinpakënaqësi ndaj jetës së tyre seksuale.Disa nga këta persona presin ose sh-presojnë që gjërat mund të zgjidhenvetë. Nëse ky është rasti yt dhe për tyështë e rëndësishme që seksi duhet tëfunksionojë, sepse marrëdhënia kon-solidohet, flit me partnerin për dëshi-rat dhe për pritshmëritë e tua, dukepasur parasysh mundësinë për tëkërkuar ndihmë te një specialist nësedo të kesh vështirësi.

6-Mungesa e besimit

Mungesa e besimit te çiftet minonshumë marrëdhënie. Gjithçka lind ngavetëvlerësimi i ulët ndaj partnerit, përshkak të eksperiencave të kaluara, osesepse në marrëdhënien aktuale kashenja të tjera të mosbesimit. Komu-nikimi, ndjenja dhe respekti për lirinëe tjetrit janë mjaft esenciale për të për-mirësuar problemin, edhe pse shumëherë është e nevojshme ndihma ob-jektive nga jashtë.

7-Marrëdhëniet familjare

Shumë diskutime midis çifteve kanëtë bëjnë me marrëdhëniet meprindërit. Nëse nuk ekziston një ra-port i bukur me familjen do të jetë ob-jektivisht e nevojshme të analizohenkonfliktet, duke u përpjekur t’i

zgjidhni me ta. Nëse problemi vjennga larg ose nga një mungesë e për-puthshmërisë, shumë herë opsioni mëi mençur është përpjekja për të ruajturnjë marrëdhënie civile, ku secili ngapjesëtarët e çiftit të menaxhojë mar-rëdhëniet e tij me familjen.8-Menaxhimi i kohës së lirë

Ajo që çdo njëri mund të bëjë jashtëmureve të shtëpisë mund të krijojëdisa tensione në marrëdhënie. Ndon-jëherë njëri prej të dyve mund të ndi-het i braktisur ose i mbingarkuar ngapunët e shtëpisë, ndërkohë që tjetrishfrytëzon në mënyrën më të mirëkohën e lirë. Kthehemi te truku ikalendarit: ndarja në mënyrë korrektee detyrave të punëve të shtëpisë dot’ju ndihmojë të dyve që të gjenikohën e lirë dhe të çlodheni.

9-Edukimi i fëmijëve

Një nga temat kyçe të mospërputhjesështë mënyra e edukimit të fëmijëve.Çdonjëri nga prindërit ka edukatën etij dhe po me atë edukatë do të tentojëtë edukojë edhe fëmijët, duke u përp-jekur të kuptojë se mund të ekzistojnëdallime mendimesh në çift. Mbi tëgjitha është e rëndësishme që këtodiskutime mos t’i bëni përballë fëmi-jëve. Arrini fillimisht të bini dakordmes jush përpara se të kaloni nëveprim, apo të edukoni fëmijët nëmënyrën më të mirë të mundshme.

10-Nuk ndiheni të vlerësuar

Edhe pse ne i vlerësojmë gjërat qëpartneri ynë bën për ne apo përmirëqenien e familjes, shumë herëharrojmë të bëjmë të njëjtën gjë, sepsemendojmë se ai merr për të dhënë.Nuk është kështu, të vlerësosh është erëndësishme dhe këtë mund ta bëjmëverbalisht (duke i folur qartë) ose joverbalisht (një buzëqeshje, njëpërqafim, një përkëdhelje), vetëm nëkëtë mënyrë do t’i japim partnerittonë vetëdijen e asaj që ndiejmë, dukee motivuar dhe stimuluar atë.

A po e tradhtojnë femrat e sotme

feminizmin?Operacione plastike, dëshirë përtë qenë sa më tërheqëse, objektiseksual pornografik dhe vajza qëpret për princin e kaltër, femrat etradhtuan feminizmin

Dukesha e Kembrixhit,Kate Middleton, u shfaq në paradëne ditëlindjes së mbretëreshës Eliza-beta II, me një pamje të shkëlqyer,e lulëzuar dhe e buzëqeshur.

Ajo është një ikonë per-fekte e feminizmit në ditët e sotme,e pasur dhe e matur. Qindra e mijërafemra të tjera do të donin të kishinjetën dhe fatin e saj, sepse ajo ështënjë njeri i veçantë për botën, Britan-inë dhe veçanërisht për femrat.

Kate nuk është një femërqë të mbush me ndjesi negativerreth asaj që paraqet, ajo nuk e im-ponon respektin ndaj femrave, porështë një njeri i ëmbël, njëprinceshë që, ndryshe nga Diana,përshtatet më së miri dhe duket sedo të jetojë fundin “të lumturpërgjithmonë”.

Histori të tjera janëshfaqur këtë javë rreth femrave qëbëjnë operacione plastike dhe rrethbukuroshes Kim Sears, të dashurëssë kampionit të tenisit Andry Mur-ray, që pret propozimin prej tij.

Flitet se filmi tjetër iBridget Jones është rreth grave tëpashpresa dhe të varura prej dietësdhe romancës. Po, të gjithë i kemiparë filmat e kësaj aktoreje tëfamshme dhe kemi qeshur, porpërmes tyre vijnë mesazhe që nukduhen kaluar kaq thjesht.

Gazetarja e njohur e rrë-fimeve, Liz Jones, nxori fragmenteprej biografisë së saj. Ajo shkruan:“Uroja që dikush të më thoshte seisha normale dhe e pranueshme, nëmënyrë që të mos e kaloja të gjithëjetën duke u përpjekur kaq shumë tëbëhesha më e mirë nga çfarë isha.Të mos e kaloja jetën duke gënjyer,manipuluar, bërë vrap apo të mbajadietë.

Turp për ato gra midis të 20-ave dhetë 40-ave, të cilat po shkatërrojnë paasnjë problem arritjet që feministetparaardhëse i fituan me aq mund”.

Është në modë qëadoleshentet e sotme të fajësojnë

brezat e mëparshëm të Luftës sëDytë Botërore për disa nga prapam-betjet e sotme, por apatia që ky brezpo krijon me veprimet e tij e kadëmtuar shumë më shumë femi-nizmin.

Në shoqëri, në mjedisinpolitik dhe ekonomik, ndihet mëpak përmbushje, më pak siguri dhebarazi sesa kishte në vitet ‘70-‘80kur feminizmi radikal shpërtheu.

Çfarë po i ofrojnë femrate sotme botës dhe çfarë të mirash porrisin ato për brezat në të ardhmen?Duket se dëshira për romantizëmdhe për të qenë e rëndësishme nësytë e një mashkulli, ka errësuarsytë e femrave kudo në botë, duke ibërë të harrojnë qëllimin e qenies sëtyre: respektin ndaj vetes.

Pornografia ka sh-përthyer, duke e ulur edhe mëshumë vlerën e femrës si objekt imendimit e ndjenjës dhe duke ekthyer atë në një objekt seksual tëgatshëm për gjithçka.

Feministët e përdorënpornografinë në fillim për të treguardhe ironizuar luftën e humbur tëfemrave për respekt dhe barazi.Përhapja kaq e gjerë e pornografisëtregon për humbjen e madhe tëfemrave dhe për dëmtimin eimazhit për shumë kohë.

Në planetin tonë dhunanë familje është bërë e ashpër dhe efrikshme, femrat nuk po marrin atëqë meritojnë. Përse? Sepse atohoqën dorë nga lufta dhe sepse fem-inizmi është drejt zhdukjes.

Duket e pabesueshme,por si mund të pretendojnë se po embrojnë feminizmin femrat qëshkojnë me meshkuj për para, që uservilosen atyre për disa fustane, qëmbrojnë familjen pa e ngritur zërinndaj bashkëshortit që i rreh, qëpunojnë me paga të ulëta dhe që ekanë mendjen te bukuria e trupitpërmes operacioneve plastike dheqë presin t’i propozojë mashkulli iëndrrave?

E trishtueshme, por e vërtetë, botapo e bën term të së shkuarës femi-nizmin dhe vetë femrat kanë gishtnë këtë “poshtërsi” maskiliste.

Motivet dhe zgjidhjet eproblemeve në çift

Ambasada e Republikës së Shqipërisë në Mbretërinë e Bashkuar Embassy of the Republic of Albania

33 St. George’s DriveLondon SW1V 4DG

Tel. +44 (0) 20 7828 8897Fax +44 (0) 20 7828 8869

E-mail: embassy.london@mfa.gov.alhttp://www.albanianembassy.co.uk

To contact the Albanian Embassy for emergency cases onlyplease call: 07518662630 (17.00-09:00 and during weekends)

Ambasada e Republikës së Kosovës në Mbretërinë e Bashkuar Embassy of the Republic of Kosovo

8 John StreetLondon Wc1N 2ES

Email: embassy.uk@rks-gov.net Tel: +44(0)207 405 1010

sport www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 22

Në një intervistë të dhënë përTV Klan, trajneri i Kom-bëtares, Xhani De Biazi, ka

folur për ndeshjen e radhës me Dani-marken.

“Do të luajmë që në Shtator me dykundërshtarë tepër të fortë, që do të nae vështirësojnë punën. Në atë momentkampionatet janë në fillimin e tyre dhedo të afrohen natyrisht ata lojtarë, tëcilët janë më në formë. Do të jetë njëformacion i thuajse i ngjashëm me atëqë patëm në takimin me Armeninë,duke përjashtuar të dëmtuarit e mund-shëm, natyrisht Mavrajn” – ka thënëDe Biazi.

Tekniku italian ka foluargjithashtu dhe për vendimin e ndeshjes“Serbi – Shqipëri”…

“Vendimi për ndeshjen meSerbinë është shtyrë disa herë dhe nukdi nëse kjo është diçka e mirë ose jo.Nuk dua të flas me shumë, pasi mundtë zhgënjehemi në fund, por verdikti iGjykatës së Arbitrazhit Sportiv është irëndësishëm për të ardhmen e Kom-bëtares” – ka sqaruar trajneri i Kuqez-injve.

Loja e Kuqezinjve ështërritur në nivel me kalimin e viteve dhekjo ka bërë që në shortin e kualfikue-

seve të Kupës së Botës 2018, të jetë nëvazon e tretë. De Biazi shpreson në njëgrup të favorshëm.“Tani ndodhemi në vazon e tretë dhekemi shansin që të kemi kundërshtarëmë të dobët, por nuk i dihet fatit të

goglave. Unë dua të shmang ekipet qërenditet të parat e renditjes si Gjerma-nia apo Belgjika dhe të kemi përballëskuadra që janë më të arritshme përne” – ka deklaruar De Biazi për Klan.Gianni De Biasi komenton edhe

paraqitjen e parë të ekipeve shqiptarenë Europë. Ai e ndoqi në stadiumtakimin mes Kukësit dhe TorpedoZhodino.

“Rezultati i Laçit nuk më

pëlqeu, pasi ka treguar një lojë të mirëgjatë sezonit. Kukësin e ndoqa në sta-dium. Mendoj se mund të kishte arriturnjë fitore më të thellë që do t’i sig-uronte kualifikimin. Më vjen keq përPartizanin, por ka mundësi që ta kthejërezultatin në Tiranë, megjithatë kjovaret edhe nga gjendja e futbollistëve.Skënderbeu është një garanci, pasi karreth 5 vite që fiton dhe është një re-alitet që mund të çojë një ekip shqiptarqë të shkojë në fazën e grupeve” – kavlerësuar parqitjen e skuadrave, 59-vjeçari i stolit të Shqipërisë.

Përveç skuadrave shqiptare,ai është i vëmendshëm edhe ndaj zhvil-limeve të tjera në vend, veçanërishtpasi ka marrë nënshtetësinë shqiptare.Por shpreh keqardhje që nuk patimundësi të votojë në zgjedhjet e 21qershorit.“Nuk votova, pasi nuk e kisha emrinnë listë, koha ishte e pamjaftueshmepër t’u përfshirë, pasi kisha pak kohëqë isha nënshtetas shqiptar. Herëntjetër ndoshta mund të votoj” – ka ko-mentuar me humor trajneri, i cili kagati 4 vjet që punon në Shqipëri.Ndoshta Xhani De Biazi do të jetë tra-jneri i Kombëtares edhe pas Euro2016, por e ardhmja e tij do të varetedhe nga objektivi i kualifikimit nëkëtë aktivitet.

DE BIAZI: KUNDËR DANIMARKËS LUAJMËME FORMACIONIN “ANTI-ARMENI”

english www.facebook.com/thealbanian.co.uk faqe 23

And so it has begun! My crazysummer has started off. By farit will be one of serious ex-

citement and insanity. I have beenworking hard to plan out a summer inwhich I will literaly not stop once Istart. With a kickoff running the firstGirls Leading Our World Camp thissummer in Delivine (Where I taught aflash mob dance, yes, me, and I wasawesome) followed by a quick gauntto Greece with a fellow volunteer tosee some old friends passing throughon a cruise ship, and then returning totown to run not one by TWO daycamps held by my Outdoor Ambassa-dors groups, this summer has alreadybeen one of excitement and there is somuch more to come. In the comingweeks I will be running off to Serbiaand Macedonia to run two pre-depar-ture orientations for exchange studentsfrom the Balkans who will go to theUnited States next year. Followed bya 2-day return to town for a wedding,which is promised to be the weddingof the year and a reason to wear mydress with so many sparkles. Only 8hours after the wedding I need tomake it to training in the capitol city.Then finally, I am off to meet my par-ents in Turkey where we will take aboat to Italy and return together to Al-bania. A whirlwind, right?

It will have been 15 months since Ihave seen anyone in my immediatefamily and I happen to be very excitedfor my parents to be traveling here toshow them a little bit of “my world.”My town is already preparing there ar-rival, the Mayor wants to set up a timeto meet my parents and drink beerswith my father, my second AlbanianFamily is very excited to try my fam-ily’s wine, and my neighbors wantproof that I actually have parents (Ithink they secretly doubt that I do).

Due to the fact that my parents and myaunts are the only people who actuallyread my blog, I wanted to take thistime to write an open letter explainingto them some of the things that theyneed to take into consideration oncoming to visit Albania. After beinghere over a year, I think it is importantthat they know what they are gettingthemselves into but also the things thatthey need to take notice because cul-turally this will be the most eye open-ing part of their trip. However, ifanyone stumbles across my blog and isthinking about traveling to Albania,think about these things. I also amwriting this as a reminder to myselfabout the things I have learned and thethings that I need to value over the next10 months or more of my service as avolunteer here in Albania.

An Open Letter to My Parents oncoming to Albania:

Out of all of the places that I have de-cided to visit, Albania is one that I willcarry with me forever. Not within thattattoo that I jokingly snap chatted ofthe words to a traditional song (don’tworry I am still afraid of tattoos andneedles), but one that I have turnedback to. Since I was young you in-stalled me with the idea that you

should always save something for thenext time when you are traveling. Savesomething that you wanted to go backto, weather it be the Golden Temple ofAmritsar in India or the Fancy Go-Karttrack in the Wisconsin Dells. Savesomething for later so that you willhave a reason to return. When I cameto Albania for the first time, I left say-ing that I wanted to come back becauseI was taken away by the hospitalityand culture. Albania did not offer me alocation that I wanted to see but it of-fered me something different it was thepeople that I wanted to meet and un-derstand, it was the appreciation Iwanted to pay back and it was the factthat I thought it was someplace that Icould help others make a difference. Itwas a feeling unlike any other I hadever had when traveling. When my in-formation came for a chance to Volun-teer in Albania, it was like the worldhad come together. It was in that mo-ment that I truly realized that there arechances to go back to something,clearly as my mother tells me it wasjust meant to be!

Now, of all places I know it is hard tobelieve that Albania was one of theplaces that truly left me totally enam-ored with the life around me, but I hon-estly believe that I am one of theluckiest people out there. I wake upeveryday doing the job that I went toschool for and even though I makemerely pennies and I happen to bejaded in the experience to an extent it’s

still an experience that I would neverhave turned down. Sure there are dayswhen I cannot stand what is happen-ing, but it would be the same anywhereelse, my struggles are just a little bitmore of a challenge because I amdoing them in a language that I hadnever even knew existed until twoyears ago. Which I have to boast I ampretty damn good at it, comparativelyto how miserable I am at other lan-guages.

Coming to Albania is not for the fainthearted, not because of the 570 stairsthat go up to my road from the South-East Side of town, or the occasionalpungent smell in the air of burningtrash coming over the mountain fromthe makeshift landfill but because thehearts and minds of the people aroundyou are beyond anyone else on planetearth. Regardless of expectations ormoney, anyone around here would lit-erally offer you the shirt off their backif you are cold, or their only potablewater if you are thirsty. It is thisprocess in which I hope the best for Al-bania in the coming years. But in thepresent there are some things in whichI would like you to consider beingaware of before you arrive here andjoin me for a few days in my life that Ihave worked so hard to create for my-self in country that I have worked tocall a second home.

First of all, I want you to rememberthat for the majority of your life com-

ing to Albania is something that wouldhave been impossible. Before youwere born, and until after I was born,Albania was closed to the world. Toyour generation, I am literally livingthe impossible. This would have beenimpossible at my age, unless of coarseyou managed to sneak past the bunkersand the isolated state run by a cruel andunusual dictator, named Enver Hoxha.Hoxha’s regime locked off society tothe outside world aligning only for ashort time with the USSR and withChina, it was not until I was a littleover a year old that it was finallyopened. Your entire life was essentiallyskipped over in Albania, it was like itwas frozen in time. Which is why Iwould like you to remember as wecross through the countryside that forthe majority of your life this wouldhave not been possible.

From man landing on the moon, to theinvention of the calculator those areevents that Albania never saw becausethey were formerly Europe’s ownNorth Korea. You think things may bestrange or unusual, and perhaps that isjust the view of our own cultural per-ceptions but at the same time their for-mer isolation lead them to be thecountry they are today. I try to remindmyself everyday, that it’s not how farthey need to go, but it is how far theyhave come.Life is different here, there is no pointin planning ahead things will happenas they come, you will walk slow, be-cause honestly we don’t have any-where we need to be quickly. We callit a Xhiro (Gee-ro) and it’s a way oflife. You will understand if even for ashort amount of time that life is slow,and you are meant to literally stop andsmell the flowers. It’s ok for time tostop and for us to have a coffee, be-cause why not! We won’t have a plan,and for once trust me, it’s fine we don’tneed one, and this is coming from aplanner. Embrace the day and what isaround you, embrace the things thatyou have once looked poorly upon. It’sok to have a meal consisting of pastaand french fries, because potatoes aretotally a vegetable. The waiter mayeven comment on how healthy you arebeing. However, they may call you fatin the next sentence, however embraceit the literal meaning of fat in Albaniais with health anyway.

So embrace the sugar, and the realstuff, not that fake cancer-causing non-sense. Speaking of cancer, well it’s un-avoidable, and smoking is also part ofthat lifestyle. It’s legal everywhere,don’t stick you nose up at it, it will justmake it worse. You will be offered cig-arettes wherever we go, don’t take of-fence they are offering you somethingto share. It’s not necessary to takethem, just politely decline. Lecturingwill get you nowhere. Whatever Alba-nia throws your way, as one volunteer

will forever say, “embrace the chaos,because TIA this is Albania.”

Sure people may not have all theirteeth, and there is a woman who walksher donkey to collect trash down mystreet on a daily basis. Yes, I am awarethere is no air conditioning or heat. Iknow that I only have water up to 5hours a day. But look around you, hearthe laughter and the noise. Check outtheir teeth as they smile and proudlyyell things in your direction in a lan-guage that you don’t understand. Smileback, and remember you are doingsomething that was formerly impossi-ble.

The music will be loud and they won’tturn it down. The drinks will be plenty,and coffee will always be had. It maynot be right when you wake up, how-ever if you are ever overtaken by thesudden urge to have coffee every 40minutes you are coming to the rightplace. It may not be up to your stan-dards of “Europe,” but Albania is trulyalive and well as much part of Europeas any country on the continent. It isby far one of the most beautiful placeson earth, and I am living right in themiddle of it. You may see filth but it isonly on the surface, truly look into thebeauty of the nature around you andyou will be swept away into anotherworld.

At the end of the day, I know you arealways concerned that I am going to gonative. You can laugh about it all dayon skype, but I want you to realize thatyour idea of going native is my idea ofintegration, and it’s actually part of myjob. So don’t worry about me, I amgoing to be mire, in fact I will beshume mire (mire=good, okay, great,anything you really want it to mean). Iwill attempt to translate to your heartscontent, however I can never reallyshow the gratitude that everyone intown will have for you coming andvisiting not only proving I have par-ents but proving that not only do I haveloving and caring family but ones thatare willing to come all the way to Al-bania. Just knowing that fact will helpme with your fears of going native be-cause family here is everything. Yourpresence will really not only mean theworld, but it will put a leaf on the treeof my life giving my community alook into my past as they help shapemy present and my future.

Embrace it, it’s going to be quite ajourney. See you in 4 weeks.

Faithfully, Your Daughter*Please note all views expressed atthose of the blogger to her parents aremeant only as a depiction of their trav-els not to express any opinion aboutthe aforementioned subjects.http://theloneblonde.wordpress.com/

AN OPEN LETTER TO MY PARENTS ON VISITING ALBANIA