2 ve 3 Hafta - Gelisim

Havaalanları Tehlikeli Kimyasal ve Müdahale Yöntemleri

Dr. Tamer SARAÇYAKUPOĞLU

2 ve 3 Hafta

Havayolu Taşımacılığı Nedir?


Hava yolu taşımacılığında kullanılan araçların oldukçahızlı olması dolayısıyla kargo taşımacılığının da en kısasürede yapılması sağlanmaktadır.Bununla birlikte hava yolu taşımacılığı, birim ağırlıkbaşına taşımacılığın en yüksek maliyetle yapıldığıtürdür.Fakat günümüzde yaşanan uluslararası rekabet butürün gelişmesini hızlandırmakta; modernhavaalanları, son teknoloji ürünü araçlar, geliştirilmişkapasiteler, ileri depolama sistemlerinin varlığı havayolu kargo taşımacılığının yaygın bir biçimdeyapılmasına imkân tanımaktadır.

Uçak Kapasiteleri


Antonov AN-225

Maksimum Kargo Taşıma Kapasitesi : 250 Ton



Hava yolu kargo taşımacılığında birçok gönderici,süreçlerin karmaşıklığı ve bürokratik işlemlerinfazlalığı nedeniyle hava taşıyıcıları ile doğrudanbağlantı kurma yerine, alanında uzman bir işletme ileiletişime geçmeyi tercih etmektedir.



Müşterilerin hava yolu kargo taşımacılığında kapıdankapıya kargo teslimi ile ilgili lojistik hizmet talebi,lojistik firmaların faaliyet alanlarının daha dagelişmesini sağlamaktadır.



Lojistik firmalar, farklı göndericilerden teslim aldıklarıkargoları bir araya getirerek konsolide kargo şeklinde,hacim ve ağırlık bakımından en hesaplı ambalajlamayıyapabilmektedir. Lojistik firmalar, uluslararası standartve kalitedeki hizmetleri ile müşteri açısındanmaliyetleri düşürebilmektedir.

Antonov AN-225

Antonov AN-225

Antonov AN-225

EĞİTİMİN AMACI

Eğitimin temel amacı, tehlikeli maddelerin taşınmasının bütün süreçlerinde yer alan personelin görevive sorumluluğu ölçüsünde tehlikeli madde güvenliği konusunda bilgilendirilmesidir.

Tehlikeli maddeler eğitimi ulusal ve uluslararası havacılık kurallarına uygun olarak, güncel emniyetkonularını ve gelişmeleri içerecek şekilde yirmi dört ayda bir olmak üzere tekrarlanır ve tehlikelimaddelerin taşınmasında görev alan personelin tehlikeli madde kuralları konusunda bilgili ve bilinçliolması sağlanır.

Tarihçeİlk tehlikeli maddeler listesi 1952 yılında IATA tarafındanyayınlandı.

Bunun hemen ardından, 1953 yılında IATA’nın alt çalışma gruplarından biri olan IATA Dangerous Goods Boardtarafından IATA DGR’ın ilk baskısı yayımlandı.

1962 yılında yine IATA tarafından yük ve kargo uçakları içinfarklı kurallar uygulanmaya başlandı.

Tehlikeli maddelerin taşınması sırasında paketlemelerdenkaynaklanan olay ve kazaların artmasının ardından 1982 yılında ICAO tarafından yapılan ve laboratuvar testlerini de içeren uzun çalışmalar sonucunda tehlikeli maddelerin havayolu ile daha emniyetli taşınmasını amaçlayan yenikuralları içeren Technical Instructions for the The SafeTransport of Dangerous Goods by Air yayımlandı.

ICAO tarafından yayımlanan ve bu kuralları içeren Teknik Talimatlar

olarak anılan Technical Instructionsfor the The Safe Transport of

Dangerous Goods by Air isimlidoküman IATA DGR ile birlikte

tehlikeli madde taşımacılığının en temel iki dokümanından biri halinde

gelmiştir.

Tanım ve Gelişim

TEHLİKELİ MADDELER

İnsan sağlığına, emniyete, çevreye ve diğer varlıklara zarar verme riski taşıyan, “IATA Dangerous Goods” adlı kitaptatanımlanmış ve sınıflandırılarak listelenmiş madde ve nesnelerdir.

IATA ve ICAO Dokümanları

Radyoaktif maddeler dışındaki bütün tehlikeli maddelerin taşınması hakkında tavsiye edilen prosedürler Recommendations on the Transport of Dangerous Goods - Model Regulations (17th revised edition) adlı kitapta yer alır.

Radyoaktif maddelerin emniyetli taşınması ile ilgili tavsiye edilen prosedürler ise International Atomic Energy Agency (Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu) tarafından geliştirilir. Bu prosedürler Regulations for the Safe Transport of Radioactive Material (IAEA TS-R-1) adlı kitapta yayınlanmıştır.

IATA ve ICAO Dokümanları

• Tehlikeli maddelerin taşıması hakkındaki kurallar ICAO tarafından Annex 18’te toplanmış ve “Technical Instructions for The Safe Transport of Dangerous Goods by Air (Doc 9284) (Technical Instructions)” adıyla yayınlamıştır. Bu kitap Teknik Talimatlar kitabı olarak anılır.

• IATA Dangerous Goods Regulations (DGR) kitabı Technical Instructions’da yer alan kuralları içermekle birlikte daha kısıtlayıcıdır ve endüstriyel standart uygulamaları ve operasyonel faktörleri ifade eder. Bu kurallar IATA kitabında “ ” sembölü ile gösterilmiştir.

Tehlikeli Maddelerin TanımlanmasıTehlikeli maddeler, risk sınıflarına ve içeriklerine uygun olarak Proper Shipping Name (uygun gönderi adı) ve UN numarası ile tanımlanır.

Her madde ya da nesne için Proper Shipping Name (uygun gönderi adı) Tehlikeli Maddeler Listesi’nde kalın harflerle gösterilmiştir.

IATA DGR kitabında yer alan Tehlikeli Maddeler Listesi’nde (List of Dangerous Goods) yaklaşık 3000 madde yer almaktadır.

Tehlikeli Maddelerin Tanımlanması

Tehlikeli Maddeler Listesi bütün maddeleri kapsamamakta, bu nedenle genel özellikleri olan veya n.o.s (not otherwisespecificied) olarak ifade edilen ve hava yolu ile taşınabilen bir dizi isim ya da girdi içermektedir.

Tehlikeli Maddeler Listesi’nde 4 tip girdi bulunmaktadır:

1. İyi tanımlanmış madde ya da nesneler için tekgirdiler: Kerosene UN 1223

2. Grubu iyi tanımlanmış madde ya da nesneler için genel girdiler:Adhesives UN 1133

3. Kimyasal ya da teknik yapısına göre bir grup maddeyi kapsayan özel n.o.sgirdileri: Refrigerant gas, n.o.s. UN 1078

4.Bir ya da daha fazla sayıda class veya division kriterlerini karşılayan bir grup maddeyi kapsayan genel n.o.s.girdileri:

Corrosive solid, n.o.s. UN 1759

Tehlikeli Maddelerin Tanımlanması

Tehlikeli Maddeler Listesi B sütununda ★ ile işaretlenmiş maddelerin gönderimi için özel ya da genel n.o.s. uygun gönderi adının yanına parantez içerisinde maddenin teknik adı ve kimyasal grup adı belirtilmelidir.

Tehlikeli maddeyi tanımlamak için yapılan isim aramasında maddenin ticari ismi değil bilinen kimyasal adı kullanılır.

Örneğin, zirai ilaç olarak kullanılan katı pestisit, karbofüran (carbofuran) içermektedir. Bu madde Carbamate pesticide, solid, toxic (Carbofuran), UN2757 olarak belirtilmelidir.

Tehlikeli Maddeler Listesi’nde bulunan önemli sembol ve kısaltmalar

UN / ID no Birleşmiş Milletler sınıflandırma sistemine göre her madde ya da nesne için belirlenen seri numarası.

Proper Shipping Name (PSN) Uygun Gönderi Adı. DGR Tehlikeli Maddeler Listesi B sütununda kalın harflerle belirtilmiştir.

n.o.s Not othterwise specified. Başka türlü tanımlanmadıkça.

PG Packing Group (Paket Grubu). Risk seviyesine göre I, II ve III ile gösterilmiştir. Packing Group I yüksek tehlikeyi belirtir.

EQ Excepted Quantity. E0, E1, E2, E3, E4 ve E5 ile gösterilir.

Ltd Qty Limited Quantity. Sınırlandırılmış miktarda taşınabilecek madde miktarını gösterir.

Pkg Inst Packing Instructions (Paketleme Talimatları)

Max Net Qty/Pkg Her bir pakette taşınabilecek net miktarı gösterir.

S.P. see 4.4 Special Provision. Madde ile özel koşulların IATA DGR 4.4’de bulunduğunu gösterir.

ERG Code Emergency Response Guidebook (ICAO Doc.9841 AN/928) kodu (Drill Code)

∆ İlave edilen yeni maddeleri gösterir.

□ Bu maddede değişiklik yapıldığını gösterir.

ꝉ Bu madde hakkında DGR Appendix A’da kısa bir açıklama bulunduğunu gösterir.

Daha önce bu alanda bulunan öğenin iptal edildiğini gösterir.

★ Uygun gönderi adından sonra parantez içerisinde maddenin teknik adının ya da kimyasal grup adının belirtilmesi gerektiğinigösterir.

ICAO’dan daha kısıtlayıcı gerekliliklerin bulunduğunu gösterir.

Maddenin tamamen radyoaktif gönderilerle ilgili olduğunu gösterir.

IATA Tehlikeli Maddeler Listesi'nden bir bölüm

Tehlikeli maddelerle ilgili kuralların uygulanmadığı bazı özel

durumlar aşağıdaki gibidir:

Uçuş boyunca hastaya tıbbi yardım sağlayan tehlikeli

maddeler.

Uçuş boyunca hayvanlara tıbbi yardım sağlanması ve

hayvanın öldürülebilmesi için kullanılan tehlikeli maddeler.

Ziraat, bahçecilik, ormancılık, cığ kontrolü, kirlilik kontrolü

amacıyla uçuş sırasında havadan püskürtülen ya da bırakılan

tehlikeli maddeler

Arama ve kurtarma faaliyetleriyle bağlantılı yardım

sağlanması

Bununla birlikte bir uçağın uçabilmesi ya da operasyonunu

tamamlayabilmesi için uçak yakıtı, pil, yangın söndürücüler,

cankurtaran salları vb. tehlikeli maddelere ihtiyaç duyulmaktadır.

Kargo olarak gönderilen fazla bagajlarla ilgili aşağıdaki koşullar

sağlanmalıdır:

• Yolcu tarafından ya da yolcu adına gönderiliyor olmalıdır.

• Kayıtlı bagajda sadece DGR Tablo 2.3.A’da belirtilen tehlikeli

maddeler bulunmalıdır.

• Fazla bagaj “Excess baggage consigned as cargo” olarak

işaretlenmelidir.

Yukarıda belirtilen tehlikeli maddelerin iniş, kalkış ve kaptan

tarafından gerekli görülen zamanlarda; istiflenmesi ve emniyete

alınması için gerekli önlemler alınmalıdır.

Tehlikeli maddelerin uçakta kullanımı eğitimli personelin kontrolü

altında olmalıdır.

Tehlikeli madde kurallarının uygulanmadığı belirtilen özel durumlarda aynı uçakta uçuştan önce ve

sonra aşağıdaki koşulların sağlandığı durumda bu tehlikeli maddeler taşınabilir:

• Tehlikeli maddeler hava taşımacılığının olağan koşullarına dayanabilecek kapasitede olmalıdır.

• Tehlikeli maddeler uygun şekilde tanımlanmış olmalıdır. (Etiket, işaret vb.)

• Tehlikeli maddeler yalnızca taşıyıcının onayı ile taşınabilir.

• Yüklemeden önce hasar ve akmaya karşı kontrol edilmiş olmalıdır.

• Yükleme taşıyıcının denetiminde yapılmalıdır.

• Hareket etmesi engellenecek şekilde yüklenmeli ve emniyete alınmalıdır.

• Yüklenen tehlikeli madde ve konumu hakkında kaptan pilota bilgi verilmeli, ekip değişikliği durumunda yeni

ekip bilgilendirilmelidir.

• Tüm personel sorumluluklarına uygun biçimde eğitilmiş olmalıdır.

• Taşıyıcı, tehlikeli maddelerin taşınması süreçlerinde yer alan personeli için sorumluluklarına uygun olarak

manueller sağlamalıdır.

TEHLİKELİ MADDELERİN

SINIFLANDIRILMASI

Class 1 – Patlayıcılar (Explosives)

Havai fişek, işaret fişeği, ateşleme fitili, RDX, TNT, PETN (pentaeritrol tetranitrat), hava yastığı

şişiricileri vb.

Division 1.1 – Kütle halinde patlama özelliğine sahip maddelerdir.

Cargo IMP Code: REX, RCX, RGX

Division 1.2 – Parça tesir tehlikesi bulunan fakat kütle halinde patlama özelliğine sahip

olmayan maddelerdir.


Division 1.3 – Yangın çıkarma ve küçük çapta parça tesiri tehlikesi bulunduran fakat kütle

halinde patlama özelliğine sahip olmayan maddelerdir.

Bu bölümdeki patlayıcılardan sadece C ve G grup kodlu olanlar kargo uçakları ile taşınabilir.



Division 1.4 – Önemli bir tehlike içermeyen maddelerdir.

Bu bölümdeki patlayıcılardan sadece B, C, D, E, G ve S grup kodluların kargo uçaklar ı

ile taşınmasına izin verilir.

Bu bölümdeki patlayıcılardan sadece S grup kodluların yolcu uçaklar ında taşınmasına

izin verilir.

Cargo IMP Code: RXB, RXC, RXD, RXE, RXG, RXS

Division 1.5 – Kütle halinde patlama özelliğine sahip çok duyarsız maddelerdir.

Cargo IMP Code: REX

Division 1.6 – Kütle halinde patlama özelliği olmayan çok duyarsız maddelerdir.

Cargo IMP Code: REX


Division 1.4 – Önemli bir tehlike içermeyen maddelerdir.

Bu bölümdeki patlayıcılardan sadece B, C, D, E, G ve S grup kodluların kargo uçaklar ı

ile taşınmasına izin verilir.

Bu bölümdeki patlayıcılardan sadece S grup kodluların yolcu uçaklar ında taşınmasına

izin verilir.

Cargo IMP Code: RXB, RXC, RXD, RXE, RXG, RXS

Division 1.5 – Kütle halinde patlama özelliğine sahip çok duyarsız maddelerdir.

Cargo IMP Code: REX

Division 1.6 – Kütle halinde patlama özelliği olmayan çok duyarsız maddelerdir.

Cargo IMP Code: REX

Class 2 – Gazlar (Gases)

Division 2.1 – Yanıcı gazlar

Hacimsel olarak %13 ya da daha az oranda hava ile karışım meydana getirdiklerinde yanıcı hale gelirler.

Cargo IMP Code: RFG

Division 2.2 – Yanıcı ve zehirli olmayan gazlar

Division 2.3 – Zehirli gazlar

İnsan sağlığı için tehlike oluşturan zehirli ve aşındırıcı gazlardır.

Cargo IMP Code: RPG

Class 3 – Yanıcı Sıvılar (Flammable Liquids)

Parlama noktası 60 ˚C ve altında olan sıvı, sıvı karışımları ya da solüsyon veya süspansiyon halde katı içeren sıvı maddelerdir.

Diğer bölümlerde belirtilen tehlikeli maddeleri içermedikleri sürece boyalar, vernikle ve cilalar bu bölümde değerlendirilir.

Aseton/aseton yağları, tutkallar, boylar/vernikler/lakeler, alkoller, gazolin, parfümler, dizel yakıt, gaz yağı, sıvı biyoyakıt, kömür katranı, reçine, katran (zift), esterler, eterler, etanol, benzen, metil alkol, oktan vb.

Cargo IMP Code: RFL

Class 4 – Yanıcı Katılar (Flammable Solid)

Kolayca tutuşabilen ya da sürtünme sonucu yangın tehlikesi yaratabilenmaddelerdir.

Division 4.1 – Yanıcı katılar, kendiliğinden tepki veren maddeler ve duyarsızlaştırılmış katı patlayıcılar.

Cargo IMP Code: RFS

Division 4.2 – Kendiliğinden tutuşma eğilimine sahip maddelerdir.

Cargo IMP Code: RSC

Division 4.3 – Su ile tepkimeye girdiklerinde yanıcı gaz yayan maddelerdir.

Cargo IMP Code: RFW

Su ve normal yangın söndürme tüpleri ile söndürmek zor olduğu vetehlikeyi artırdığı için metal tozları özellikle tehlikelidir.

Class 5 – Oksitleyici Maddeler ve Organik Perokistler

Division 5.1 – Oksitleyiciler

Kendilerinin yanıcı olması gerekmeksizin içerdikleri oksijen sebebiyle yangına neden olan ya da yangını artıran katı veya sıvı maddelerdir.

Cargo IMP Code: ROX

Division 5.2 – Organik peroksitler

Organik peroksitler; ısı, sürtünme, darbe ve çeşitli maddelerle (asit, ağır metal bileşikleri vb.) temas sonucunda ısı yaymaya eğilimli maddelerdir.

Bu maddeler taşınmaları esnasında sıcaklık kontrol altına alınmalı, güneş ışığından ve diğer ısı kaynaklarından korunmalı ve yeterince havalandırılan bölgelerde tutulmalıdır.

Cargo IMP Code: ROP

Class 6 – Zehirli ve Bulaşıcı Maddeler (Infectious Substances)

Division 6.1 – Zehirli maddeler

Yutulmaları, solunmaları ya da cilt ile temasları insan sağlığına zarar veren ya da ölüme neden olan maddelerdir.

Cargo IMP Code: RPB

Division 6.2 – Bulaşıcı maddeler

Patojen içeren maddelerdir. Patojenler insan ve hayvanlarda hastalığa neden olan bakteri, virüs, riketsita, parazit, mantar vb. mikroorganizmalar içeren maddelerdir.

Cargo IMP Code: RIS

Class 7 – Radyoaktif Maddeler (Radioactive Material)

7.1 – Category I – White (Kategori I – Beyaz)

Paket yüzeyindeki radyasyon seviyesi sıfır kabul edilecek kadar azdır.

Taşıma indisi sıfırdır (TI = 0).

Cargo IMP Kodu: RRW

7.2 – Category II – Yellow (Kategori II – Sarı)

Paket yüzeyindeki orta şiddette radyasyon yayılır.

TI = 0 - 1,0 değerleri arasındadır.

Cargo IMP Kodu: RRY

Class 7 – Radyoaktif Maddeler (Radioactive Material)

7.3 – Category III – Yellow (Kategori III – Sarı)

Paket yüzeyindeki radyasyon seviyesi ortanın üzerindedir. TI = 1,1 - 10,0 arasındadır.

Cargo IMP Kodu: RRY

7.4 – Fissile / Fisil

Bölünebilir radyoaktif maddelerdir.

(Uranyum – 233, Uranyum – 235, Plutonyum – 239, Plutonyum – 241)

Class 8 – Aşındırıcılar (Corrosives)

Kimyasal etki ile, canlı dokuya temas ettiklerinde ya da sızıntı durumunda maddi zarar veren veya diğer maddeleri ya da ulaşım araçlarını tahrip eden maddelerdir.

Asitler/asit solüsyonları, aküler, akü sıvıları, yakıt hücre kartuşları, boyalar, yangın söndürme tüpleri, aminler, poliaminler, sülfürler/polisülfürler, kloridler, bromür, karbolik asit, hidroflorik asit, hidroklorik asit (tuz ruhu), sülfürik asit, nitrik asit, asit çamuru, iyot, morfolin vb.

IMP Kodu: RCM

Class 9 – Çeşitli Tehlikeli Maddeler

Taşıma esnasında tehlike barındıran ve diğer bölümlerin (class) kapsamına girmeyen madde ve cisimlerdir.

IMP kodu: RMD ya da ICE, RLI, RLM, RSB

Manyetik malzemeler

Yüksek sıcaklıklı maddeler

Çevreye zararlı maddeler

Genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar (GMMOs) ya dagenetiği değiştirilmiş organizmalar (GMOs)

Lityum piller/bataryalar

Asbest

Katı karbondioksit (Kuru buz)

Kimyasal ve ilk yardım kitleri

Can kurtarma araçları

İçten yanmalı motorlar

Yanıcı gaz ya da yanıcı sıvı ile çalışan taşıtlar

Polimerik parçalar (polimerik küreler)

Batarya ile çalışan ekipmanlar ya da taşıtlar

Çinko ditiyonit

Ref. Ali Haydar Güneş

Aksi belirtilmediği takdirde:

• Hiç kimse uygun şekilde tanımı yapılmamış, dokümantasyonu doğru olmayan, paketlenmemiş,sınıflandırılmamış, etiketlenmemiş, işaretlenmemiş ve taşıma kurallarına uygun olmayan tehlikelimaddelerin hava yolu ile taşınmasını teklif ve kabul edemez.

• Taşıyıcı ya da gönderici adına hava yolu ile tehlikeli madde taşıması yapacak kişiler, kurallarıngerekliliklerini yerine getirmelidir.

• Tehlikeli maddeler bu kurallara uygun olarak kabul edilmiş ve taşınmış değilse hiç kimse tarafından havayolu ile taşınamaz.

• Kurallara uygun olmayan biçimde üretilmiş, işaretlenmiş, bakım görmüş, yenilenmiş ya da tamir edilmişpaketler hiç kimse tarafından etiketlenip, işaretlenip ve sertifikalandırıp taşınmaya sunulamaz.

• DGR Tablo 2.3’te belirtilenler dışındaki hiçbir tehlikeli madde yolcunun el/kabin bagajında, kayıtlı bagajında veya yolcunun üzerinde uçağa getirilemez.

STANDARTLARIN UYGULANMASIStandartların uygulanmasının gerekli olduğu yerde standartlar ile IATA DGR arasında çelişki var ise IATA DGR

kuralları geçerlidir.

SINIRLAMALARve

TAHDİTLER

SINIRLAMA

• Bazı tehlikeli maddelerin hava aracı ile taşınması çok tehlikelidir.

• Bazı tehlikeli maddeler sadece kargo uçakları ile taşınabilirken bazıları ise hem kargo hem de yolcu uçakları ile taşınabilir.

• Hava yolu ile taşınmasına izin verilen tehlikeli maddelerle ilgili bir dizi sınırlamaya yer verilmiştir. Bu sınırlamalar IATA DGR kitabında yer alır.

• Bununla birlikte ülkeler ve işleticiler daha kısıtlayıcı kurallar uygulayabilir.

SINIRLAMA

HAVA YOLU İLE TAŞINMASI YASAK OLAN MADDELER

Hava taşımacılığının olağan şartları altında;

• Patlamaya eğilimli,

• Tehlikeli bir şekilde reaksiyona girebilecek,

• Alev üreten ya da tehlikeli biçimde ısı üreten ya da tehlikeli biçimde zehirli gaz yayan,

• Zehirli ya da aşındırıcı gaz ya da duman yayan maddelerin hava yolu ile taşınmasına izin verilmez.

Yukarıda nitelikleri belirtilen ve her koşul altında taşınması kesinlikle yasal olan bu maddeler IATA DGR kitabında ilgili bölümde UN numarasız olarak G/H, I/J ve K/L sütunlarında “FORBIDDEN” olarak listelenmiştir.

SINIRLAMA

HAVA YOLU İLE TAŞINMASI YASAK OLAN MADDELER İÇİN MUAFİYETLER

Hava yolu ile taşınması yasak olan maddeler ile ilgili istisnai durumlar söz konusu olabilir.

İlgili ülkenin onayı altında ve konu olan şartların eksiksiz yerine getirilmesiyle bu tür maddelerin hava yolu ile taşınması mümkün olabilir.

Buna ek olarak ayrıca taşıyıcının da onayının alınması gerekmektedir.

SINIRLAMA

GİZLİ TEHLİKELİ MADDELER

Kargo kabul, yolcu check-in, kargo/yolcu rezervasyon ve satış personeli aşağıdaki konular hakkında bilgilendirilmeli ve bu personelin bu bilgilere kolay ulaşabilmesi sağlanmalıdır.

• Kargo veya yolcu bagajında sıklıkla kullanılan ve tehlikeli madde içerebilecek nesnelerin genel tanımı,

• Tehlikeli maddelerin mevcut olabileceğine dair diğer göstergeler (etiket, işaret vb.),

• Yolcuların ve ekibin yanında bulundurabileceği IATA DGR 2.3’de belirtilen tehlikeli maddeler.

GİZLİ TEHLİKELİ MADDE ÖRNEKLERİ

Araçlar, araç parçaları

Aşılar

Cihazlar

Comat (companymaterıal)

Dalış ekipmanları

Deney numuneleri

Dişçilik malzemeleri

Dondurulmuş embriyo

Dondurulmuş meyve,sebze vb.

Elektrikli aletlerin ya da

cihazların açma kapama

düğmesi

Elektrikli ekipmanlar

Elektrik ile çalışanaletler

Ev eşyaları

Film ve medya malzemeleri

Fotoğrafçılık malzemeleri

Gemi yedek parçaları

Gösteri, sinema, sahneve özel efektekipmanları

Isı tabancaları

Kamp ekipmanları

Kimyasallar

Kriyojenik (sıvı)

Keşif ekipmanları

Laboratuvar/testekipmanları

Makine parçaları

Mıknatıs ve benzerimalzemeler

Metal yapı malzemeleri, metal çitler, metalborular

Onarım kitleri

Promosyon malzemesi

Refakatsiz yolcu bagajı

Sıcak hava balonları

Silindir tüpler

Solunum cihazı

Soğutucular

Sondaj ve madencilikekipmanları

Spermler

Takım çantaları

Teşhis numuneleri

Tıbbi malzemeler

Tıbbi ürünler

Uçak yedekparçaları/uçak ekipmanları yakıtlar

Yakıt kontrol üniteleri

Yarış otomobili ya da yarış motorsikleti takım ekipmanları yolcu bagajı

Yüzme havuzukimyasalları

SINIRLAMA

Bu kurallar çerçevesinde tehlikeli madde olarak değerlendirilmeyen

fakat sızıntı sonucunda ciddi temizlik sorunu yaratabilecek ya da alüminyum

üzerinde uzun dönemde aşındırıcı etkiye sahip maddeler bulunmaktadır.

Bu maddelerin taşınma esnasında oluşabilecek sızıntıyı önlemeye uygun ve yeterli şekilde paketlendiği kontrol

edilmelidir.Bunlar tuzlu su, toz ya da sıvı boya, salamura gıda maddeleri içerebilir.

SINIRLAMA

YOLCU VE EKİP BERABERİNDEKİ TEHLİKELİ MADDELER

Yolcular ve ekip tarafından tehlikeli maddelerin:

•Kayıtlı bagaj olarak ya da bu bagajın içinde;

• El bagajı olarak ya da bu bagajın içinde; veya

•Kişilerin üzerlerinde

taşınması yasaktır.

IATA DGR 2.3.A tablosunda belirtilen düzenlemeler buyasağın dışında tutulmuştur.

SINIRLAMA

YASAK MADDELER

• Ataşe çantaları, nakit para kutuları/çantaları gibi güvenlik tip ekipmanlar lityum pil ve/veya piroteknik vb. tehlikeli maddeler içerebilecek ekipmanlar, IATA DGR 2.3.2.6’da belirtilenler dışında kesinlikle yasaktır.

• Biber gazı, sersemletici sprey vb. tahriş eden veya kişiyi etkisiz hale getiren maddeler içeren araçlarınkişinin üzerinde, el bagajında ya da kontrol edilmiş bagajında taşınması kesinlikle yasaktır.

• Kişisel kullanım için üretilmiş, sıvı oksijen üreten oksijen ünitelerinin kişinin üzerinde, el bagajında ya da kontrol edilmiş bagajında taşınması kesinlikle yasaktır.

• Patlayıcı, sıkıştırılmış gaz, lityum batarya vb. içeren elektroşok cihazlarının kişinin üzerinde, el bagajında ya da kontrol edilmiş bagajında taşınması kesinlikle yasaktır.

SINIRLAMA

OPERATÖR ONAYI İLE YALNIZCA KONTROL EDİLMİŞ BAGAJ OLARAK TAŞINABİLECEK MADDELER

• Mühimmat

o UN 0012 ya da sadece UN 0014 belirtilen mühimmatlar (mermi ve hafif silahlar)

o Emniyetli paketlenmiş olarak kişisel kullanım amacıyla, her bir kişi için 5 kilogramı aşmamak şartı ile taşınabilir.

• Akma yapmayan sıvı akülü ya da special provision a123 veya a199 ile uyumlu batarya içerentekerlekli sandalye/diğer yardımcı araçlar

• Akma yapan akülü tekerlekli sandalye/diğer yardımcı araçlar

• Lityum akülü tekerlekli sandalye/diğer yardımcı araçlar

• Kamp ocakları ve yanıcı sıvı yakıt içeren yakıt tankları

• Güvenlik tip ekipmanlar

Akma Yapan Akülü Tekerlekli Sandalye/Diğer Yardımcı Araçlar

Bu paketler mutlaka “BATTERY, WET, WITH WHEELCHAIR” veya “BATTERY, WET, WITH MOBILITY AID” olarak işaretlenmeli ve “Corrosive” ve “Package Orientation” olarak etiketlenmelidir.

SINIRLAMA

OPERATÖR ONAYI İLE YALNIZCA EL BAGAJI OLARAK TAŞINABİLECEK MADDELER

Aşağıdaki tehlikeli maddeler sadece kabin bagajı olarak operatör onayı ile taşınabilir.

• Cıvalı barometre ya da termometre

• Lityum iyon bataryalar

SINIRLAMA

OPERATÖR ONAYI İLE TAŞINABİLECEK MADDELER

Aşağıdaki tehlikeli maddeler operatör onayı ile kabin bagajı ya da kontrol edilmiş bagaj olarak taşınabilir:

Tıbbi oksijen tüpleri

Cihazlarda bulunan yanıcı olmayan gaz içeren küçük kartuşlar

Çığ kurtarma sırt çantası

Kimyasal madde görüntüleme cihazları

Katı karbondioksit (kuru buz)

Isı üreten cihazlar

Taşınabilir tıbbi elektronik cihazlar

Kuru buz içeren her bir bagaj “Carbon dioxide, solid” veya “Dry ice” olarak ve kuru buzun net ağırlığının 2,5 kilogram ve altında olduğunu gösterecek şekilde işaretlenmelidir.

SINIRLAMALAR

OPERATÖR ONAYI OLMADAN BAGAJ OLARAK TAŞINABİLEN MADDELER

Tıbbi ilaçlar ve kozmetik malzemeler

Division 2.2’de belirtilen aerosoller

Mekanik uzuv tüpleri

Radyofarmasötik kalp pili

Tıbbi / klinik termometre

Emniyetli kibrit (safety matches) ya da çakmak

Alkollü içecekler

Saç kıvrıklaştırıcılar

Batarya içeren taşınabilir elektronik cihazlar

Yakıt hücre sistemi içeren taşınabilir elektronik cihazlar

Enerji tasarruflu elektrik ampulleri

Soğutularak sıvılaştırılmış nitrojen içeren yalıtılmış paketler

Akma yapmayan akü içeren taşınabilir elektronik ekipmanlar

Az miktardaki yanıcı sıvı ile paketlenmiş bulaşıcıolmayan numuneler

İçten yanmalı ya da yakıt hücre motorları

Kalibrasyon cihazları (permeation devices)

IATA DGR TABLO 2.3.A(YOLCULAR VE EKİP İÇİN TEHLİKELİ MADDELER LİSTESİ)

IATA DGR Tablo 2.3.A Yolcular ve Ekip İçin Tehlikeli Maddeler Listesi’nden bir bölüm

Sorumlu kaptan pilot yeri hakkında bilgilendirilmelidir

Kabin bagajı olarak ya da kabin bagajı içinde H

Kontrol edilmiş bagaj olarak ya da kontrol edilmiş bagaj içinde H

Taşıyıcı onayı gereklidir E

Aerosoller: Division 2.2'de belirtilen, spor ya da evde kullanım amaçlı olan ve başka bir yan risk

içermeyenler.

Her yolcu ve ekip üyesi için toplam taşınabilir toplam net madde miktarının 2 kg ya da 2 lt ve her bir

maddenin net miktarının 0,5 kg ya da 0,5 lt’nin üzerinde olmaması gerekir. Aerosol üzerinde bulunan

tahliye vanasının, içeriğin kazara boşalmasını engellemek için kapak veya buna benzer uygun bir

yöntemle korunması gerekir.

H

Alkollü İçecekler: Hacimsel olarak %24'ten fazla fakat %74'ü aşmayan oranda alkol içeren alkollü içecekler

perakende paketinde ve bir kişi için toplanda 5 litreyi geçmemek şartı ile kabin bagajında ya da kontrol

edilmiş bagajda taşınabilir.

H E E H

Ampuller (Enerji Tasarruflu Elektrik Ampulleri): Kişisel ya da ev kullanımı için tasarlanan ampuller orijinal

paketinde taşınabilir.

H E E H

Edilginleştirici Cihazlar: Biber gazı, sersemletici sprey gibi tahriş edici veya edilginleştirici madde içeren

araçların kişinin üzerinde, el bagajında ya da kontrol edilmiş bagajında taşınması kesinlikle yasaktır.

YASAK

(FORBIDDEN)

IATA DGR Tablo 2.3.A Yolcular ve Ekip İçin Tehlikeli Maddeler Listesi’nden bir bölüm

Sorumlu kaptan pilot yeri hakkında bilgilendirilmelidir

Kabin bagajı olarak ya da kabin bagajı içinde H

Kontrol edilmiş bagaj olarak ya da kontrol edilmiş bagaj içinde H

Taşıyıcı onayı gereklidir E

Aerosoller: Division 2.2'de belirtilen, spor ya da evde kullanım amaçlı olan ve başka bir yan risk

içermeyenler.

Her yolcu ve ekip üyesi için toplam taşınabilir toplam net madde miktarının 2 kg ya da 2 lt ve her bir

maddenin net miktarının 0,5 kg ya da 0,5 lt’nin üzerinde olmaması gerekir. Aerosol üzerinde bulunan

tahliye vanasının, içeriğin kazara boşalmasını engellemek için kapak veya buna benzer uygun bir

yöntemle korunması gerekir.

H

Alkollü İçecekler: Hacimsel olarak %24'ten fazla fakat %74'ü aşmayan oranda alkol içeren alkollü içecekler

perakende paketinde ve bir kişi için toplanda 5 litreyi geçmemek şartı ile kabin bagajında ya da kontrol

edilmiş bagajda taşınabilir.

H E E H

Ampuller (Enerji Tasarruflu Elektrik Ampulleri): Kişisel ya da ev kullanımı için tasarlanan ampuller orijinal

paketinde taşınabilir.

H E E H

Edilginleştirici Cihazlar: Biber gazı, sersemletici sprey gibi tahriş edici veya edilginleştirici madde içeren

araçların kişinin üzerinde, el bagajında ya da kontrol edilmiş bagajında taşınması kesinlikle yasaktır.

YASAK

(FORBIDDEN)

ÜLKE VE TAŞIYICI VARYASYONLARI

ÜLKE VE TAŞIYICI VARYASYONLARI

• Bazı ülke veya taşıyıcılar tehlikeli maddelerin hava yolu ile taşınması ile ilgili olarak IATA DGR’a göre daha kısıtlayıcı koşullar uygulayabilirler.

• Bazı ülkeler kendi topraklarına belirli maddelerin giriş çıkışını ya da bu maddelerin transit geçişini kendi iznine tabi tutmuş ya da yasaklamıştır.

• IATA DGR’da 2.8.2 List of State Variation bölümündeülkelerin ve taşıyıcıların belirlediği ilave koşullar ülkeisimlerinin kısaltmalarına göre belirtilmiştir.

• Türkiye Cumhuriyeti bu listede TRG kodu ile yer alır ve ilave şartlar TRG-01 ve TRG-02 ile gösterilir.

TEHLİKELİ MADDELERİN POSTA

İLE TAŞINMASI

TEHLİKELİ MADDELERİN POSTA İLE TAŞINMASI

Tehlikeli maddelerin posta ile taşınması Dünya Posta Birliği (The Universal Postal Union Convention, UPU)tarafından yasaklanmıştır.

IATA DGR kitabına göre yalnızca aşağıda belirtilen tehlikeli maddeler belirli koşulların sağlanması durumunda posta olarak kabul edilerek taşınabilir:

• Bulaşıcı Maddeler: Biyolojik Maddeler, Kategori B (UN 3373)

• Teşhis Numuneleri: IATA DGR 3.6.2.1.4’te tanımlanan teşhis numuneleri.

• Radyoaktif Materyaller

• Lityum İyon Batarya İçeren Ekipmanlar (UN 3841)

• Lityum Metal Batarya İçeren Ekipmanlar (UN 3091)

TAŞIYICI SORUMLULUĞUNDAKİTEHLİKELİ MADDELER

TAŞIYICI SORUMLULUĞUNDAKİ TEHLİKELİ MADDELER

Tehlikeli madde kuralları aşağıdaki madde ve nesneler için uygulanmaz:

Uçak Ekipmanları: Yangın söndürücüler, işaret fişekleri, oksijen tüpleri vb. madde ve nesneler belirli periyotlarla kontrolleri yapılmak şartı ile uçakta bulundurulabilir.

Tüketim Maddeleri: Aerosoller, alkollü içecekler, parfümler, kolonyalar, sıvılaştırılmış gaz içeren çakmaklar, IATA DGR 2.3.5.9’da belirtilen lityum iyon ya da lityum metal pil veya akü içeren taşınabilir elektronik cihazlar uçuş sırasında taşıyıcı tarafından kullanım ya da satış amacı ile uçakta bulundurulabilir.

TAŞIYICI SORUMLULUĞUNDAKİ TEHLİKELİ MADDELER

Tehlikeli madde kuralları aşağıdaki madde ve nesneler için uygulanmaz:

Katı Karbondioksit (Kuru Buz): Katı karbondioksit (kuru buz) uçakta yiyecek ve içecek servisi için kullanılabilir.

Bataryalı / Pilli Elektronik Cihazlar: IATA DGR 2.3.5.9.1’de belirtilen şartları sağlayan lityum iyon ya da lityum metal pil veya batarya içeren cihazlar uçuş boyunca taşıyıcının kullanımı için uçakta bulundurulabilir.

Uçak Yedek Parçaları: IATA DGR 2.5.1.1’de belirtilen cisim ya da maddelerdeğişim amacıyla, IATA DGR kurallarına tabi olarak taşınmalıdır.

GÖNDERİCİSORUMLULUĞU

SORUMLULUKLAR

GÖNDERİCİNİN SORUMLULUĞU

Gönderici, taşıyıcıya tehlikeli madde gönderisi teslim ederken DGR kurallarını yerine getirmelidir.

Gönderici buna ek olarak çıkış, transit ve varış ülkelerinin yürürlükte bulunan tüm kurallarını yerine getirmekle de yükümlüdür.

Göndericinin tehlikeli maddelerin tanımlanması, sınıflandırılması, paketlenmesi, işaretlenmesi, etiketlenmesi ve dokümantasyonu kurallara uygun hazırlandığından emin olması gerekmektedir.

Tehlikeli maddelerin hava taşımacılığı gerekliliklerine uygunolarak paketlediğinden emin olması gerekmektedir.

Shipper's Declaration For Dangerous Goods

SORUMLULUKLAR

TAŞIYICININ SORUMLULUĞU

Kabul

Depolama

Yükleme

Kontrol

Acil durumda yerine getirilmesi gerekenprosedürler de dahil olmak üzere bilgilendirme

Raporlama

Kayıtların tutulması

Eğitim

SORUMLULUKLAR

TAŞIYICININ SORUMLULUĞU - EĞİTİM GEREKLİLİKLERİ

Tehlikeli maddelerin taşınmasında görev alan kişilerin eğitimalmaları ve eğitiminin anlaşıldığının onaylanması amacıyla eğitimin ardından bir sınavın yapılması gerekmektedir.

Bu eğitimin ardından 24 ay içerisinde bu kişilerin tazeleme eğitimine katılması sağlanmalı ve tazeleme eğitiminin ardından sınav yapılması gerekmektedir.

Eğitimler, IATA tarafından, eğitimi alması gerekli kişinin görevine göre belirlenmiş olup eğitim konuları DGR kitabında 1.5.Anumaralı tabloda belirtilmiştir.

Sample

Eğitimler, IATA tarafından, eğitimi alması gerekli kişinin görevine göre belirlenmiştir.

TAŞIYICININ SORUMLULUĞU - EĞİTİM GEREKLİLİKLERİ

Tablo 1.5.A tablosunda yer alan eğitimin kapsamı aşağıdaki gibidir:

Genel felsefe

Sınırlamalar

Taşıyıcılar için genel gereklilikler

Tehlikeli maddelerin listesi

Genel paketleme gereklilikleri

Paketleme talimatları

Etiketleme ve işaretleme

Kabul Prosedürleri

Yükleyici beyannamesi (DGD, Shipper ’s Declaration for Dangerous Goods)

Beyan edilmemiş tehlikeli maddelerin belirlenmesi

Depolama ve yükleme işlemleri

Kaptan pilotun bilgilendirilmesi

Yolcuların ve uçuş ekibinin bilgilendirilmesi

Acil durum prosedürleri

SORUMLULUKLAR

TAŞIYICININ SORUMLULUĞU - TEHLİKELİ MADDE GÜVENLİĞİ

Tehlikeli maddelerin taşınmasında görev alan tüm personel sorumluluğu ile orantılı

olarak tehlikeli madde güvenliği hususunda gereklilikleri yerine getirmek zorundadır.

Tehlikeli maddeler güvenlik bilinci eğitimi aşağıdaki konuları içermelidir:

Güvenlik risklerinin doğası

Güvenlik risklerini tanımlama

Riskleri belirleme ve azaltma

Güvenlik ihlali durumunda yapılması gerekenler

Güvenlik planı konusunda farkındalık

SORUMLULUKLAR

TAŞIYICININ SORUMLULUĞU - YOLCULARIN BİLGİLENDİRİLMESİ

Her taşıyıcı, yolcuları kontrol edilmiş bagajlarında ya da el bagajlarında

bulundurabilecekleri tehlikeli maddeler konusunda bilgilendirmelidir.

Bu bilgilendirmeyi havalimanında göze çarpacak şekilde ve yeterli sayıda:

Bilet satış noktasında,

Check-in bölgesinde,

Boarding alanında,

Yolcuların check-in yaptığı diğer herhangi bir alanda,

Bagaj teslim alanlarında yapmalıdır.

Bu bilgilendirmeler mutlaka görsel

örnekler barındırmalıdır.

SORUMLULUKLAR

TAŞIYICININ SORUMLULUĞU- YOLCU CHECK-IN PROSEDÜRLERİ

• Check-in personelinin; yolculardan, beraberlerinde taşınmasına izinverilmeyen tehlikeli madde olmadığına dair teyit alması gerekmektedir.

• İşleticinin check-in görevi yapan bütün personeli, yolcular tarafındantaşınan tehlikeli maddelerin belirlenmesi ve tespit edilmesi konusundayeterli eğitime sahip olmalıdır.

TAŞIYICININ SORUMLULUĞU - KARGO KABUL ALANLARINDAKİ BİLGİLENDİRME

• Taşıyıcı ya da taşıyıcının handling acentesi, kargo kabul noktasının görülebilir noktalarında göze çarpacak şekilde tehlikeli maddelerintaşınması ile ilgili bilgileri sağlamalıdır.

SORUMLULUK

TAŞIYICININ SORUMLULUĞU

SORUMLU KAPTAN PİLOT BİLGİLENDİRME FORMU (NOTOC)

• Uçakta taşınacak olan tehlikeli maddeler ve özel yükler hakkında sorumlu kaptana bilgi verilmesi taşıyıcının sorumluluğundadır.

• Bu bilgilendirme için kullanılan forma NOTOC (Special Load Notification to Captain) denir.

• NOTOC ’un uçağın hareketinden önce sorumlu kaptan pilota verilmesi gerekir.

• Bu bildirim uçuş boyunca kaptanın erişiminde bulunmalıdır.

NOTOC

(Special Load Notification to Captain)

Sample

Tablodaki maddelerin NOTOC'ta gösterilmesine gerek yoktur.

UN Number Madde Referans

n/a İstisnai miktardaki tehlikeli maddeler 2.6.1

UN 2807 Manyetik malzemeler Paketleme Talimatı 953

UN 2908 Radyoaktif maddeler, istisnai miktardaki paketler- boş paketler 10.5.8.2.2

UN 2909 Radyoaktif maddeler, istisnai miktardaki paketler-

seyreltilmiş uranyum, doğal toryum ya da doğal uranyumdan üretilmiş maddeler

10.5.8.2.2

UN 2910 Radyoaktif maddeler, istisnai miktardaki paketler- sınırlı miktardaki maddeler 10.5.8.2.2

UN 2911 Radyoaktif maddeler, istisnai miktardaki paketler- araçlar ya da nesneler 10.5.8.2.2

UN 3090 Lityum metal bataryalar (lityum alaşımı içeren bataryalar)

Paketleme Talimatı 968 Bölüm II gerekliliklerine uygun olarak paketlendiklerindePaketleme Talimatı 968

Bölüm II

UN 3091 Lityum metal batarya içeren ekipmanlar (lityum alaşımı içeren bataryalar)

Paketleme Talimatı 970 Bölüm II gerekliliklerine uygun olarak paketlendiklerinde

Paketleme Talimatı 969- 970

Bölüm II

UN 3245 Genetiği değiştirilmiş mikroorganizmalar ya da genetiği değiştirilmiş organizmalar Paketleme Talimatı 959

UN 3373 Biyolojik maddeler, Category B Paketleme Talimatı 650

UN 3480 Lityum İyon Bataryalar (lityum iyon polimer içeren bataryalar)

Paketleme Talimatı 965 Bölüm II gerekliliklerine uygun olarak paketlendiklerindePaketleme Talimatı

965 Bölüm II

UN 3481 Lityum İyon Batarya içeren ekipmanlar (lityum iyon polimer içeren bataryalar)

Paketleme Talimatı 966-967 Bölüm II gerekliliklerine uygun olarak paketlendiklerinde

Paketleme Talimatı 966-967

Bölüm II

• Konşimento numarası

• Uygun gönderi adı, uygunsa bunun teknik ya da kimyasal grup adı ile desteklemesi, UN/ID numarası,

• Sınıf ve bölümü, varsa yan risk sınıfı ve Class 1 için uyumluluk grupları,

• Shippper ’s Declaration formunda gösterilen Paket Grubu,

• Radyoaktif olmayan maddelerde paket sayısı, net madde miktarı, kurallar çerçevesinde gerekli ise brüt ağırlığı ve yüklendiği kargo bölümü,

• Radyoaktif maddeler için paket, overpack ya da konteyner sayısı, kategorisi, mümkünse taşıma indeksive yüklenme yerleri,

• Paketin yalnızca kargo uçaklarında taşınması gerekip gerekmediği,

• Paketin indirileceği istasyon bilgisi,

• Taşınan tehlikeli madde ile ilgili varsa ülke muafiyetleri.

NOTOC (Special Load Notification to Captain) aşağıdaki bilgileri içermelidir:

NOTOC (Special Load Notification to Captain)

Uluslararası Hava Yolu Kargo Taşımacılığının Yasal Çerçevesi


Hava yolu kargo taşıması; gönderici (lojistik firma) ilehava yolu kargo taşıması yapan hava yolu şirketiarasında imzalanan belge ‘Hava Yolu Kargo TaşımaSenedi’ veya diğer adıyla ‘Hava Yolu Konşimentosu’(A Waybill – AWB) çerçevesinde yerine getirilmektedir.Hava yolu taşıma senedi (AWB) bir noktadan diğerinebireysel veya kombine taşımalarda dakullanılabilmektedir.



Bu sözleşmede adı geçen “söz verilen işin yapılması”cümlesi; gönderici, taşıyıcı ve alıcının haklarını dakapsamaktadır.Alıcı sözleşme ortağı olmadığı hâlde, taşıyıcıya karşısorumluluklarını yerine getirdiği takdirde, kargo vehava yolu konşimentosunun kendisine verilmesihakkına sahiptir.Hava yolu taşıma sözleşmesi gönderici (lojistik firma)ve taşıyıcı arasında imzalandığından, alıcı bu türdenbir sözleşmede doğrudan yer almamaktadır. Ancak butaşıma sözleşmesinin yapılmasının amacı taşımanın,teslim alacak kişinin lehine başarılı bir şekildegerçekleştirilmesidir.



Diğer yandan sözleşmenin tarafları (alıcı, taşıyıcı vegönderici) birbirlerini sözleşmede belirtilensorumlulukların dışındaki herhangi bir işlegörevlendiremez.



Örneğin alıcının, taşıma sözleşmesine göre taşımabedelinin ödemesini yapması beklenemez. Alıcınıntaşıma bedelini ödemesi ancak alıcı ile göndericiarasında imzalanacak ticari sözleşmeye bağlıdır. Alıcı,gönderinin teslim alınması ile birlikte hava yolukonşimentosu kapsamındaki gönderi masraflarınıüstlenir.Taşıma sözleşmesini reddetme hakkı ise sadecetaşıyıcıya aittir.



Hava yolu kargo taşımacılığının rahat anlaşılmasıaçısından ulusal ve uluslararası hukuki düzenlemelerinirdelenmesi büyük önem taşımaktadır. Uluslararasıhava yolu taşımacılığında geçerli olan yasal altyapıoluşumunu Varşova Konvansiyonu, Lahey Protokolü,Uluslararası Hava Yolu Taşımacılığı Birliği (IATA)düzenlemeleri ve Birleşmiş Milletler’ in ilgilikonvansiyonları oluşturmaktadır.

Gönderici Hak ve Sorumlulukları


Uluslararası Hava Yolu Taşıyıcıları Birliği (IATA) Taşıma Şartnamesine göregönderici ve taşıyıcının hak ve sorumlulukları şunlardır:* Gönderici, taşıma şartlarıyla ilgili kural ve yasalara uygun olaraködenmesi gereken tüm taşıma ücret ve giderlerini taşıyıcıya ödemekzorundadır.* Gönderici; yükün paketlenmesi, taşınması ve dağıtılmasıyla ilgili tümkurallar dâhil olmak üzere kargonun çıktığı, transit geçtiği veya varışülkelerinde yürürlükte bulunan yasalara ve hükümet uygulamalarınariayet etmek, gerekli tüm bilgileri sağlamak, belirtilen yasa ve kararlarıngerektirdiği tüm bilgileri hava yolu konşimentosuna (Airway Bill) eklemekzorundadır. Aksi hâlde gönderici bu hükme uyulmaması nedeniylemeydana gelebilecek zarar ve kayıplardan sorumludur.

Gönderici Hak ve Sorumlulukları


Gönderici; kargonun kaybolması, hasar görmesi, gecikmesiveya teslim edilmemesi hâlinde taşıyıcıya aşağıdaki süreleriçinde yazılı olarak başvurmalıdır:* Kargonun görülebilir şekilde hasara uğraması hâlinde, durumun gönderici tarafından anlaşılmasından itibaren 14 gün, * Gecikmede kargonun, teslim almaya yetkili kişinin emrinde hazır duruma gelmesinden itibaren 21 gün, * Kargonun teslim edilmemesi hâlinde, konşimentonun tanzim edildiği tarihten itibaren 120 gün, * Kargonun varış yerine ulaştığı, uçağın varmış olması gerektiği veya taşımanın durmuş olduğu tarihten itibaren iki yıl içinde dava açılması gereklidir.

C-17 Globemaster

C-17 Globemaster

C-17 Globamaster’a Tank Yükleniyor

Documents

2 ve 3 Hafta - Gelisim