ชดท 2

ในงานชบเหลกดวยนามนสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทใหญคอ ชบเหลกแขง และ ชบเหลกออน ชบเหลกแขง ยงสามารถแบงปลกยอยออกเปน ชบเหลกแขงธรรมดา (Quenching) และเทคนคการชบแขงอกแบบหนงเรยกวา Marquenching งานชบเหลกแขงธรรมดา คอการนาเอาชนเหลกเผาใหไดอณหภมวกฤตของเหลก (ราว 780 - 950 C) แลวทาใหเยนลงอยางรวดเรวเกนอตราเยนตววกฤตของเหลกในนามน ผวเหลกกจะมความแขงเกดขน ผลเสยทเกดจากการชบแขงของเหลกคอจะเกดความเครยดขนในเนอเหลก เนองจากการเยนตวอยางรวดเรว ชนเหลกทชบแลวมโอกาสทจะเกดการบดเบยวหรอราวได เทคนคการชบแขง Marquenching คอวธการชบทจะลดการเกดความเครยดและการบดเบยวในชนเหลกทชบได สาหรบเทคนคนโดยทวไปเหลกซงถกเผาใหรอนกวาอณหภมวกฤตจะถกทาใหเยนลงอยางรวดเรว ถงอณหภมหนงซงยงสงกวาอณหภมท โครงสรางเนอเหลกเรมจะเปลยนเปน Martensite (ราว 200 C - 370 C) เลกนอยแลวรกษาอณหภมใหคงทสกพกเพอใหชนเหลกมอณหภมสมาเสมอตลอดชน แลวจงปลอยใหเยนในอากาศ วธนชนเหลกจะไมเกดความเครยดและการราว เน อ ง จ า กคว ามแตกต า ง ร ะหว า ง อณหภ มวกฤตและอณหภม Marquenching (สงกวา 200 C - 370 C เลกนอย) นนอย อตราการเยนตวของเนอเหลกในนามนจงนอยตามไปดวย ทาใหเนอเหลกบางสวนแปรสภาพเปนโครงสรางทมคณสมบตเนอเหลกออน ดงนน เทคนคนจงไดมการปรบปรงดดแปลงใหเหมาะสมกบงาน โดยเฉพาะงานทตองการใหเหลกมความแขงมากๆ เชน ในงานชบแขงเกยรรถยนต เปนตน Marquenching เกยรรถยนตนประกอบดวยการเผาเกยรใหเกนอณหภมวกฤตแลวทาใหเยนลงในนามนทรอนทมอณหภมราว 150 C - 180 C อณหภม Marquenching ของเนอเหลก

จะถกควบคมใหตากวาอณหภมทโครงสรางจะเปลยนเปน Martensite รกษาอณหภมนไวระยะหนงแลวคอยปลอยใหเยนในอากาศ ความแตกตางระหวางอณหภมวกฤตและอณหภม Marquenching มมากขน ดงนน อตราการเยนตวของเนอเหลกกมากเปนเงาตามตว ขณะทยงรกษาอณหภม Marquening อยนนเนอเหลกบางสวนไดแปรสภาพเปน Martensite แตกยงมเนอเหลกอกจานวนมากทยงอยในโครงสราง Austenite คอยปองกนไมใหชนเหลกนบดเบยวหรอราวได ชบเหลกออน (Tempering) เหลกทชบแขงแลวจะเกดความเครยดเปราะและราวงาย ในบางครงความแขงทไดอาจจะสงเกนความตองการ ปญหาเหลานอาจทาใหเบาบางลงโดยเอามาทาชบเหลกออนหลงจากชบแขงแลว ในขบวนการนเหลกจะถกทาใหรอนขน อาจจะตองดวยวธเผาในเตาหรออนดวยนามนทรอน แตตองไมสงกวาอณหภมวกฤตของเหลก โดยทวไปจะมชวงตงแต 180 C - 650 C คงอณหภมไวสกพกเพอใหชนเหลกมอณหภมสมาเสมอ แลวปลอยใหเยนลงอยางชาๆ ในการนความแขงของเหลกจะลดลงบาง แตความเครยดภายในเนอเหลกจะถกกาจดออกไป เหลกจะเหนยวขน การชบตวออนควรจะทาแตเนนๆ หลงจากการชบแขงเพอปองกนการราวของเหลกทชบแลว ถาเปนการชบออนดวยนามนทรอน อณหภมของนามนไมควรเกน 320 C ประโยชนของการชบออนดวยนามนคอสามารถใหความรอนเรวและอณหภมของเหลกสมาเสมอ เหมาะสาหรบชนงานเลกๆ จานวนมากๆ

โดยท ว ไป เหล ก

สามารถจาแนกออกเปน 2

ประเภทใหญๆ คอ เหลก

ทประกอบดวยเนอเหลก

ลวนๆ ทมสวนผสมของ

คารบอน และสารประกอบเหลกทมสวนผสมของนกเกล

โมลบดนม ทงสเทน วานาเดยม และคารบอน เหลกทง 2

ประเภทน จะมคารบอนราว 2 - 3 % โดยนาหนก

เหลกแขงขนไดอยางไร

ทอณหภมราว 720 C คารบอนในเหลกจะรวมตวกบ

เนอเหลกเปนเหลกคารไบด ใหโครงสรางทเรยกวา Pearlite

เหลกจะมความเหนยวแตไมแขงเปราะ ทอณหภมสงกวา

ราว 725 C คารบอนในเหลกคารไบดจะแยกตวออกมาแขวน

ตวอสระในเนอเหลก เปนโครงสรางอกแบบหนงทเรยกวา

Austenite ขดอณหภมทเปนเสนขดแบงระหวางโครงสราง

ทงสองแบบนเรยกวา อณหภมวกฤตของเหลก เมอเราเผา

เหลกใหมอณหภมสงเกนจดวกฤต (สงราว 780 - 950 C)

แลวทาใหเยนลงอยางรวดเรวเกนอตราหนงเรยกวา อตรา

การเยนตววกฤต Austenite จะไมมเวลาพอทจะเปลยนกลบ

มาเปน Pearlite โครงสรางของเนอเหลกในสวนผวนอกซง

เยนลงอยางรวดเรวจะเปลยนสภาพไปเปน Martensite ซง

มลกษณะเปนคารบอนอสระฝงตวอยในเนอเหลก โครงสราง

Martensite ซงเปนโครงสรางทมความแขงสงคอคณสมบต

ทตองการในงานชบแขงเหลก Martensite จะเรมเกดท

อณหภมราว 200 - 370 C ถาอตราการเยนตวของเนอเหลก

ตากวาจดวกฤตแลว บางสวนของ Austenite เทานนจะแปร

สภาพไปเปนโครงสรางของ Martensite

การทเหลกจะสามารถชบใหแขงไดขนอยกบประเภท

ของเนอเหลก ปรมาณคารบอนของเนอเหลกและอตรา

การทาใหเยนตวในขณะชบแขง (การถายเทความรอนของ

ของเหลวตองด) เหลกทม % คารบอนสงจะสามารถชบได

แขงกวาและลกกวา และในการชบแขงของเหลกแตละชนด

นน อตราการเยนของชนเหลกจะมความสาคญมากตอความ

แขงทได

สวนผสมของโลหะ เชน นกเกล โมลบดนม ใน

สารประกอบเหลกจะทาหนาทลดอตราการเยนตววกฤตของ

เหลกนนๆ ทาใหสามารถชบแขงเหลกในของเหลวทสามารถ

ถายเทความรอนไดไมดเทานา เชน ในนามนหรอในอากาศ

เปนตน แตกยงสามารถใหความแขงตามทตองการได หนาท

อกอนหนงคอ สามารถกาหนดความลกตนของความแขงท

เกดขนบนผวเนอเหลกได สวนเหลกประเภททเปนเนอเหลก

ลวนๆ สวนใหญชบแขงไดในนาเทานน

ดงไดกลาวแลววาอายการใชงานของนามนสาหรบถายเทความรอนจะขนกบลกษณะการออกแบบระบบอปกรณและการเอาใจใสบารงรกษาในขณะใชงานเปนอนมาก ดงนนผใชจงควรคานงถงปจจยตางๆ ดงตอไปน 1. ขนาดของปมจะตองใหญพอทจะสามารถถายเทนามนผานทอในอปกรณใหความรอนกบนามนในอตราความเรวผานผวทอระหวาง 2 ถง 3.5 เมตรตอวนาทในลกษณะเชยวพลาน (Turbulent) 2. เนอทของผวทอควรจะมากพอทจะทาใหปรมาณความรอนทสงผานผวทอตอหนงหนวยพนทผวไมสงเกนไป และสามารถรกษาอณหภมของผวทอดานสมผสนามนไมใหเกน 320 C 3. ผนงฉนวนความรอนของเตาอปกรณควรใชอฐทนไฟจานวนนอยทสดเพอหลกเลยงการคายความรอนกลบจากอฐทนไฟสนามนในทอในขณะดบไฟและหยดปมหรอปมเสย ซงจะทาใหนามนในสวนทคางอยในทอในเตารอนจดจนแตกตวเปนเขมาจบผวทอได หากใชวสดฉนวนความรอนประเภทไมอมความรอนจะดทสด หากใชเชอเพลงเผาใหความรอนตองระวงอยาใหเปลวไฟชนผนงทอนามนเพอปองกนผวทอมใหรอนจดจนเกดอณหภมทนามนจะคงตวอยได 4. อางพกนามนสาหรบรบการขยายตวของนามนเมอนามนรอนขนตองใหญพอทจะรบอตราการขยายตวของนามน 20 %เมอเทยบกบปรมาตร ณ อณหภมบรรยากาศปกต อางพกนควรตงอยระดบสงกวาอปกรณอนๆ ทงหมดในระบบถายเทความรอน และควรตอเขากบระบบ ณ จดทางดดเขาของปมนามนเพอเสรมแรงอดนามนเขาสปม ปองกนการเกดโพรงไอในเรอนปม (Cavitation) อนอาจทาใหปมเสยหายเรวได 5. ควรออกแบบระบบทอในลกษณะทปองกนมใหนามนรอนไหลผานอางพก โดยเฉพาะอยางยงหากชองวางเหนอระดบนามนในอางพกเปนอากาศ เพอปองกนมใหนามนรอนๆ สมผสกบออคซเจนในอากาศตลอดเวลา ซงจะทาใหนามนเสอมสภาพเรวขน ในบางระบบทพถพถนชองวางเหนออางพกจะบรรจดวยกาซเฉอย เชน ไนโตรเจน เพอยดอายของนามนถายเทความรอน ทอทตอเชอมระหวางอางพกนามนกบระบบควรมขนาดเลกและเปลอย เพอใหนามนรอนทขยายตวผานทอนเขาสอางพกสามารถคายความรอนสบรรยากาศ เปนการลดอณหภมของนามนในอางพก ซงจะทาใหอายการใชงานของนามนยาวนานขน 6. ตามจดหกโคงและจดสงบางจดในระบบทอสงนามนหมนเวยน ควรตดตงวาวลและทอสาหรบระบายไอหรออากาศเพอหลก

เลยงปญหาเรอง Vapour Lock หรอ Air Lock ในขณะเรมเดนระบบ 7. ในระบบควรตดตงอปกรณทจะทาการตดเชอเพลงหรอไฟฟาทปอนสเตาทนทหากปมนามนเกดหยดเดนอนจะเนองจากสาเหตใดกตาม และเมออณหภมของนามนเกนระดบทตงไว 8. ระบบตองออกแบบในลกษณะทวาเมอขบวนการผลตไมตองการความรอนหรอหยดเดนถงแมเชอเพลงหรอไฟฟาทปอนสเตาของอปกรณใหความรอนกบนามนถกตดไปแลวกตาม นามนกยงถกปมหมนเวยนผานทอในเตาจนกระทงอณหภมในระบบเตาเยนลงจนเทาอณหภมของนามนกอนเขาเตา ลกษณะนสามารถทาไดโดยไมรบกวนขบวนการผลต โดยตดตงทอลดวงจรมใหนามนไหลผานเขาขดทอไสไกหรอแผงถายเทความรอนในขบวนการผลต ในลกษณะนเปนการปองกนมใหนามนคางนงอยในทอในเตาซงรอนจด ซงจะทาใหนามนแตกตวเสอมสภาพไดงาย 9. ควรตดตงอปกรณเครองวดอณหภมเครองวดอตราการไหล อยางนอย 1 ชด ตรงอปกรณใหความรอนกบนามน เพอจะไดทราบถงสภาวะการทางานของระบบ สาหรบระบบทตดตงใหม กอนลองเดนเครองหากจะทดสอบการรวซมของระบบทอ ควรใชนามนสาหรบถายเทความรอนเปนของเหลวสาหรบอดแรงดนควรหลกเลยงการใชนาในการอดทดสอบระบบทอเพราะจะเปนการยงยากและเสยเวลามากทจะกาจดนาออกจากระบบจนหมด หากมความชนอยในระบบเมอเรมเดนเครองควรปอนความรอนอนนามนใหรอนขนอยางชาๆ จนถงราว 110 C และทาการระบายไอนาและอากาศตามจดตางๆ เปนระยะๆในขณะอนนามน เมอหมดไอนาแลวจงเรมเพมความรอนใหนามนอยางชาๆ จนถงอณหภมใชงานทตองการโดยตองเปดทอระบายไอเปนครงคราวเพอไลไอนาและอากาสทเหลอคางจนหมดจงเดนเครองตามปกตได การมนาในระบบจะทาใหเกดสนมในทอ และจะชวยเรงปฏกรยาเสอมสภาพของนามนใหเรวขนได ดงนนจงควรพถพถนในชวงเรมเดนเครอง หากระบบไมไดเดนตลอด 24 ชม. มการหยดเดนกลางคนกอนเรมเดนเครอง ตอนเชาควรไขกอกตรงจดตาของระบบและตรงจดตาในอางพกนามนเพอไลนาทอาจเขาสอางพกเนองจากการควบแนนของไอนาในอากาศเหนอระดบนามนอางพก หากระดบนามนในอางพกพรองเรวผดปกต ใหตรวจสอบการรวซมตามจดตอตางๆ ในระบบเพอปองกนการสญเสยและความเสยงดานอคคภยดวย

ในขณะทเราเบรค ความรอนทเกดจากการเสยดสระหวางผาเบรคกบจานหรอดมลอจะถายเทผานกานดนผาเบรคเขาสลกสบและนามนเบรค เมอเราตองเหยยบเบรคอยางแรงกระทนหนหรอเหยยบเบรคอยบอยๆ ภายใตความเรวสง ความรอนทถายเทสนามนเบรคจะมปรมาณมากและอาจระบายสสวนอนไมทน ทาใหนามนรอนขนมาก หากนามนเบรครอนจนถงจดเดอดของมน มนกจะระเหยกลายเปนไอในกระบอกสบเบรคทลอทนท และเมอระบายความรอนออกไปได ไอกจะยบตวเปนของเหลว ในชวงนจะไมมแรงดนทจะไปกระทาตอลกสบเบรคใหไปดนผาเบรค ทาใหเกดอาการเหมอนไมมเบรคและเบรคไมอยได ดงนนจดเดอดของนามนเบรคจงมความสาคญตอประสทธภาพการเบรคมากดงกลาว โดยปกตนามนเบรคเปนสารทดดซบความชนจากอากาศได และสามารถผสมตวเขากบนามนเนอเดยวกน เมอมความชนปะปนอยจดเดอดของนามนเบรคจะลดตาลง นามนเบรคใดทมคณสมบตดดซบความชนไดนอย และเมอดดซบความชนแลวจดเดอดลดตาลงไมมาก จะเปนนามนเบรคทมคณภาพสงเพราะในการใชงานโอกาสทความชนจะเลดลอด

สนามนเบรคในระบบมไดมากมายหลายทาง เชน ความชนเขาโดยการหายใจเขาออกของระบบนามนเบรคตรงฝากระปกเบรค นาจากการอดฉดลางเครองรถสามารถเขาสกระปก นามนเบรคไดหากไมระมดระวงเมอขบรถลยนา และยางกนฝนสกหรอไมรดแนน นากสามารถเขาสนามนเบรคไดตรงลกสบเบรคทลอ ดงนนเมอใชงานไปนามนเบรคกจะชนมากขนเรอยๆ และนามนเบรคใดทขนชากวาและจดเดอดเมอชนสงกวากจะยงคงรกษาสมรรถนะการเบรคไวได ผลตอยางและสวนโลหะอนในระบบเบรคกเปนสงทสาคญทจะบงถงคณภาพนามนเบรค เพราะจะมผลโดยตรงตออายการใชงานของลกยางแมปม/ลกปมเบรค ซงกจะมผลถงประสทธภาพการเบรคเชนกนนามนเบรคทมคณภาพสงตองไมทาใหลกยางแมปมเบรคคลทซเสยเรว และตองไมกดกรอนสวนโลหะอาจทาใหมเศษสนมโลหะหลดรอนออกมาอยในนามนเบรค และจะทาใหลกยางปมเบรคเปนรอยขดขวนเกดการรวและเสยแรงดน เบรคไมอย หรอหากรวขางเดยวกจะเบรคแลวปดได ในมาตรฐานเกยวกบนามนเบรคกไดมการกาหนดผลตอยางและการกดกรอนตอชนสวนโลหะไวดวย

นามนหลอลนเครองยนตแกซโซลนผลตขนจาก นามนพนฐานและสารเพมคณภาพในปรมาณทพอเหมาะหลายชนดพอสรปไดดงน

• สารเพมดชนความหนด (Viscosity Index Improv-ers) • สารชะลางและกระจายคราบเขมา (Detergency and Dispersancy Additives) • สารปองกนปฏกรยาออคซเดชน (Oxidation Inhibi-tors) • สารปองกนการกดกรอน (Corrosion Inhibitors) • สารเพมความเปนดาง (Alkaline Additives) • สารปองกนการสกหรอ (Anti-wear Additives) • สารรบแรงกดสง (Extreme Pressure Additives) • สารปองกนฟอง (Anti-foam Additives) • สารลดจดไหลเท (Pour Point Depressants) นามนพนฐานและสารเพมคณภาพบางตวขางบนจะถกใชหมดสภาพไปเรอยๆ เพอรกษาและปกปองเครองยนตใหอยในสภาพปกต ดงนนนามนหลอลนเมอถกใชงานไประยะหนง นามนพนฐานจะเรมเสอมสภาพลงเปนผลใหความหนด

เปลยนแปลงไป และเกดสารเคมจาพวกกรดทมอานาจการกดกรอน พรอมทงสารเพมคณภาพจะเรมหมดไป เปนสาเหตใหเราตองเปลยนถายนามนเครองใหมทมความหนดถกตองและมสารเพมคณภาพเตมจานวน เพอชวนใหเครองยนตทางานไดอยางเตมประสทธภาพตอไป สงเจอปนในนามนหลอลนอนๆ เชน เศษโลหะจากการสกหรอ เขมา นา และตวเนอนามนพนฐานทเสอมคณภาพแลว จะเพมปรมาณขนอยตลอดเวลาถงแมวาจะมหมอกรองนามนชวยกรองสารเหลานแลว แตยงมสงเจอปนขนาดเลกแขวนลอยอยในนามนได เนองจากผลของสารเพมคณภาพประเภทกระจายเขมา แตอยางไรกตามเมอใชนามนหลอลนไประยะหนงสารเจอปนเหลานจะมเกนกาหนดทสารกระจายคราบเขมาสามารถกระจายได คราบเขมาเหลานจะจบตวเปนกอนกอใหเกดโคลน (Sludge)ในนามน ทาใหนามนเสอมสภาพและตองเปลยนถายนามนเครองในทสด จากการเสอมสภาพของนามนขางตนเปนการยากทผใชนามนจะสงเกตไดวานามนหลอลนทใชอยไดเสอมสภาพไปมากนอยเทาไรแลว ผใชจงควรเปลยนถายนามนหลอลนตามระยะเวลาทผผลตเครองยนตไดกาหนดไว ซงระยะเวลาดงกลาวไดมาจากประสบการณของผผลตเครองยนต และคณภาพของนามนหลอลนตามทผผลตเครองยนตไดแนะนาไว

คอมเพรสเซอรเปนอปกรณทใชในการเพมความดนใหกบกาซหรอสวนผสมของกาซ เชน อากาศ แลวสามารถสงผานกาซหรออากาศทถกอดนไปยงสถานททจะใชงาน เชน เครองมอทขบดวยกาลงลม เครองมอฉดพนของเหลว เครองสบลม หรอเครองอดจารบ การอดกาซเพอใหสามารถเกบในถงเกบกาซไดเปนปรมาณมากไมวาจะอยในรปของกาซหรอของเหลว เครองคอมเพรสเซอรขนาดใหญถกใชในการอดและสงกาซธรรมชาต ใชในโรงงานเหลกและเคมภณฑ เปนตน เมอกาซถกอด อณหภมจะสงขนเปนสดสวนกบแรงอด ดงนนการอดกาซความดนสงอณหภมของกาซจะสงมาก เครองคอมเพรสเซอรอดกาซบางชนดจงถกออกแบบใหสามารถอดกาซไดหลายขนตอน และในแตละขนตอนกาซทถกอดจะถกชวยระบายความรอนออกไป คอมเพรสเซอรสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภทใหญๆ คอ 1.แบบลกสบ (Reciprocating) 2.แบบโรตาร (Rotary Positive Displacement) 3.แบบใชแรงเหวยงและไหลตามแกน (Centrifugal & Axial Flow) คอมเพรสเซอรแบบลกสบ ใชวธการอดกาซโดยการเคลอนทกลบไปกลบมาของตวลกสบในกระบอกสบ มนาแบบอดกาซดานเดยว (Single-Acting) และอดกาซไดสองดาน (Double-Acting) นอกจากนยงแบงเปนแบบลกสบเดยวหรอลกสบหลายลก จดเรยงลาดบเปนแนวเดยวกน หรอเปนแบบรปตววหรอดบเบลย เปนตน คอมเพรสเซอรแบบโรตาร กาซจะถกดดเขามาในระบบแลวจงถกอดผานใบพดหรอสกรกอนทจะถกสงออกไปใชงาน คอมเพรสเซอรแบบนยงสามารถแบงออกไดเปนแบบใบพดเลขแปด (Straight Lobe), แบบสกร (Screw) และแบบแผนเลอน (Sliding Vane) คอมเพรสเซอรแบบใชแรงเหวยงและไหลตามแกน ใชวธการเพมพลงงานจลนกบกาซในรปของความเรว แลวเปลยนพลงงานจลนไปเปนพลงงานศกยททางออกในรปของความรอน

การหลอลนในเครอง คอมเพรสเซอร

วธการหลอลนในเครอง คอมเพรสเซอร แตกตางกนไปแลวแตชนดหรอลกษณะการออกแบบของ คอมเพรสเซอร นนการหลอลนใน คอมเพรสเซอรแบบลกสบ

แบงออกเปน 2 สวนคอ การหลอลน ในกระบอกสบและในอาง นามน ซงโดยทวไปคณสมบตของ นามน ทจะใชใกลเคยงกน เวนเสยแตวา นามนหลอลน ทใชในกระบอกสบจะตองไมทาปฏกรยากบกาซทจะอด

คณสมบตทสาคญของ นามน ทใชกบ เครองคอมเพรสเชอรแบบลกสบ นนจะตองมโอกาสเกดเขมาตาเพราะการรวมตวของเขมาไปเกาะอยตามระบบทางจายอากาศหรอกาซทถกอด จะเปนสาเหตทาใหเกดไฟลกไหมหรอ คอมเพรสเซอร ระเบดได ดงนน นามนหลอลน คอมเพรสเซอรแบบลกสบมกทาดวย นามนพนฐาน ทไดรบการคดเลอกอยางดผสมดวยสารเพมคณภาพ ปองกนปฏกรยาออคชเดชน ปองกนการสกหรอและการกดกรอน เปนตนการหลอลนในคอมเพรสเซอรแบบโรตาร

มวธการหลอลนได 2 แบบ คอ 1. การหลอลนแบบนามนหยด (Drip Feed Lubricated) วธน นามนหลอลน จานวนทเหมาะสมจะถกฉดหรอหยดลงไปหลอลนตามชนสวนทเคลอนท เชน บรเวณแผนเลอน นอกจากนยงทาหนาทเปนชลชองวางระหวางแผนเลอน กบผนงภายในหองอด หลงจากหลอลนแลว นามน จะถกขบออกไปพรอมกบ กาซหรออากาศทถกอด 2. การหลอลนแบบนามนทวม (Flood Lubricated) นามนหลอลน จานวนหนงจะถกฉกเขาไปในหองอดเพอทาหนาทหลอลน และเปนซลระหวางชนสวนทเคลอนท นอกจากนยงชวยระบายความรอนของกาซหรออากาศทถกอด นามน ดงกลาวจะถกแยกออกจากกาซทปลายทางทอ ทาใหเยนลงผานไสกรองแลวถกหมนเวยนกลบไปใชอก การหลอลนในคอมเพรสเซอรทง 2 แบบนซงสวนใหญประกอบดวย แบรงกาบ ตว นามนหลอลน ไมไดสมผสกบอากาศหรอกาซทถกอด และมกใชวธ การหลอลน และฉดหมนเวยน ดงนนคณสมบตของ นามนทตองการจงไมคอยรนแรงมากนก

เมอสมยสสบปกอน นามนหลอลนเครองยนตเกอบจะเปนเพยงนามนแรธรรมดาไมไดผสมสารเพมคณภาพ หรออาจผสมเพยงสารปองกนปฏกรยาออคซเดชนเพอชวยยดอายการใชงานของนามนหลอลนเทานน เครองยนตในสมยนนตองยกเครองใหมเพอเปลยนแปลงชนสวนทสกหรอเนองจากคราบเขมาสะสมหลงจากการใชงานเพยงประมาณ 45,000 กโลเมตร ในขณะทผใชรถยนตเปลยนถายนามนเครองทกๆ 1,600 กโลเมตรหรอนอยกวานน ในปจจบนเครองยนตสวนใหญจะมอายประมาณ 150,000 กโลเมตรกอนยกเครองเพอเปลยนชนสวนทสกหรอ ในขณะทระยะเวลาการเปลยนถายนามนเครองยดออกไปถง 5,000 - 8,000 กโลเมตร เหตการณนเกดขนเปนผลจากการพฒนารวมระหวางผผลตเครองยนตและผผลตนามน หลอลน นามนหลอลนในปจจบนไดถกพฒนาขนโดยผสมสารเพมคณภาพซงไดจากสารสงเคราะหหลายชนดเพอใหเหมาะสมกบการใชงานในสภาพปจจบน นามนหลอลนเครองยนตแกซโซลนในปจจบนตองทาหนาทหลอลนชนสวนเคลอนไหวทกชนเพอปองกนการสกหรอ ลดแรงเสยดทาน และเพมประสทธภาพของเครองยนต นอกจากนนามนหลอลนยงตองทาหนาทเปนซลเพอรกษากาลงอดในกระบอกสบและระบายความรอนอกดวย หนาทหลกทสาคญอกประการหนงของนามนเครองคอ ตองรกษาและปองกนเครองยนตจากของเสยทไดจากการเผาไหม เชน เขมา

และกรดกามะถน นามนเครองทดจะตองชวย ชะลางและกระจายคราบเขมาในเครองยนตและจะตองมคณสมบตเปนดางเพอทาปฏกรยากบกรดกามะถนทไดจากการเผาไหม เพอปองกนการกดกรอนและสนม คณสมบตทสำาคญเพอทจะทำาหนาทขางตนคอ

1. นามนเครองจะตองมความหนดถกตอง2. นามนเครองจะตองไมเสอมสภาพเรวเกนไป3. นามนเครองตองสามารถปกปองเครองยนตไดในทกสภาวะการทางาน

เครองยนตดเซลในปจจบนสามารถแบงออกไดเปน 3 ประเภทใหญๆ ตามรอบการทางานของเครองยนต คอ เครองยนตดเซลรอบสง รอบปานกลาง และรอบชา โดยทวไปขนาดของเครองยนตจะเปนสดสวนผกผนกบรอบของเครอง กลาวคอ เครองยนตดเซลหมนชาจะมขนาดใหญ และเครองยนตดเซลหมนเรวจะมขนาดเลก เปนตน

เครองยนตดเซลหมนชา รอบเครองตากวา 350 รอบ/นาทเครองยนตดเซลหมนปานกลาง รอบเครองประมาณ 350-1,000 รอบ/นาทเครองยนตดเซลหมนเรว รอบเครองสงกวา 1,000 รอบ/นาท เครองยนตดเซลหมนชา เครองยนตดเซลชนดนนยมใชในการขนสงทางทะเล เชน เรอเดนสมทรขนาดใหญ สวนใหญจะเปนเครองยนต 2 จงหวะแบบแบงการหลอลนลกสบ และแบรงขอเหวยงออกจากกน เนองจากเครองยนตประเภทนใชนามนเตาซงมปรมาณกามะถนสงเปนเชอเพลงในระหวางเครองยตทางานจะเกดกรด

กามะถนซงเกดจากการเผาไหมเชอเพลงขนสงมากมายในหองเผาไหมบรเวณผนงลกสบและแหวนลกสบจะมคาความเปนดางสงกวานามนหลอลนแบรงขอเหวยงมาก ซงนามนในสวนของลกสบจะถกเผาไหมไปพรอมกบเชอเพลง สวนนามนหลอลนแบรงขอเหวยงจะเปนระบบหมนเวยน เครองยนตดเซลรอบปานกลาง เครองยนตรอบปานกลางจะพบไดในการขนสงทางรถไฟ เชน เปนตวจกรตนกาลงของรถไฟ เปนตน เครองยนตประเภทนใชเชอเพลงทมกามะถนไมสงมากนก จงมระบบหลอลนเปนแบบหมนเวยน ระบบนามนหลอลนลกสบและแบรงขอเหวยงใชรวมกน สาหรบเครองยนตทใชเชอเพลงมกามะถนคอนขางสงควรใชนามนเครองทมคาความเปนดาง (TBN) คอนขางสงหรอตามทผผลตแนะนาไว เครองยนตดเซลหมนเรว เครองยนตชนดนนยมใชในการขนสงทางรถยนตทวไป เชน รถกะบะหรอรถบรรทก ระบบหลอลนจะเปนระบบหมนเวยน นามนหลอลนทใชจะมคาความเปนดางไมสงมากนก เนองจากเครองยนตชนดนใชนามนโซลา (Diesoline) ทมกามะถนตากวาเชอเพลงดเซลประเภทอน แตอยางไรกตาม ควรเลอกใชนามนเครองทมมาตรฐานตามทผผลตเครองยนตไดแนะนาไว

เครองยนตลกสบท ใชอย ในยานพาหนะทวไปสามารถแบงออกเปน 2 ประเภทใหญๆ ไดแก เครองยนตสนดาปดวยหวเทยน(เครองยนตเบนซน) และเครองยนตสนดาปจากแรงอด (เครองยนตดเซล) เครองยนตดเซลปจจบนเปนทนยมใชแพรหลายในกจกรรมการขนสงทวไป เนองจากมความประหยดสงและงายในการบารงรกษา สวนเครองยนตเบนซนซงมขนาดเลกใหพลงงานสงกวาเปนทนยมในรถยนตสวนบคคลทวไปเครองยนตแกซโซลน เครองยนตแกซโซลนในปจจบนอาจแบงออกไดเปน 2 ประเภทคอ เครองยนต 2 จงหวะ และ 4 จงหวะ ในขณะทเครองยนตแกซโซลน 4 จงหวะเปนทนยมใชในรถยนตนงทวไป รถยนตขนสงขนาดเลกและรถมอเตอรไซดขนาดใหญบางรน เครองยนตแกซโซลน 2 จงหวะจะนยมใชในเครองยนตมอเตอรไซดขนาดกลางและขนาดเลกทวไป

ระบบหลอลนเครองยนตแกซโซลน ในเครองยนต 4 จงหวะทวไป นามนหลอลนจะพกอยในอางนามนเครองบรเวณสวนลางของเครองยนต อาท เมนแบรง แบรงกานสบ แบรงขอเหวยง แคมชารฟ และชดเปดปดวาวล ในขณะทสวนของผวกระบอกสบและแหวนลกสบจะถกหลอลนโดยนามนเครองทถกฉดผานจากเมนแบรงและแบรงกานสบ กอนทจะไหลกลบมายงอางนามนเพอไหววนตอไป ในสวนของเครองยนต 2 จงหวะในขณะทเครองยนตขนาดใหญจะนยมใชระบบหมนเวยนโดยทนามนจะถกปมไปหลอลนแบรงและผวกระบอกสบเครองยนต 2 จงหวะขนาดเลกจะนยมผสมนามนหลอลนเขากบนามนเชอเพลงเพอหลอลนและเชอเพลงทผสมตามอตราสวนทกาหนดจะไหลผานคารบเรเตอรไปพกในหองขอเหวยง ในจงหวะอดนามนหลอลนทหนกกวานามนเชอเพลงจะไปเกาะอยทผวของแบรงขอเหวยงและผนงกระบอกสบเพอหลอลน และจะไหลไปเผาไหมพรอมนามนเชอเพลงตอไป

เกยรเปนองคประกอบของเครองจกรทใชในการถายทอดกาลงโดยการเพมหรอลดความเรวของเพลา หรอใชในการขบเกยร มอยหลายชนดแลวแตประเภทของการใชงาน เกยรฟนตรงและเกยรฟนเฉยง ตวแกนหรอเพลาจะวางอยในตาแหนงขนานกน ซงจะมทงแบบเปลยนหรอไมเปลยนความเรวกได ในกรณทความเรวและแรงกดบนเกยรสง เกยรฟนตรงจะมโอกาสทาใหเกดเสยงดงมากกวาเกยรฟนเฉยง เพราะการถายทอดกาลงของเกยรฟนเฉยงจากฟนหนงไปอกฟนหนงสามารถทาไดนมนวลกวา

สวนเกยรตวหนอน เกยรดอกจอก และไฮปอยดเกยร เหมาะสาหรบใชในการเปลยนทศทางของการขบ จะเปนทงแบบเปลยนหรอไมเปลยนความเรวกได ตวอยางของเกยรตวหนอนและเกยรดอกจอกไดแก เกยรทใชในเฟองทายของรถยนตทวไป สวนไฮปอยดเกยรซงเปนรปแบบของเกยรพเศษ เกยรดอกจอกมกใชในเฟองทายรถยนตซงตองทางานในสภาวะทตองรบการเคลอนตวแบบเลอนสมผส และรบแรงกดดนบนฟนเกยรสง เกยรท ต ดต งอย ในหอง เกยร เร ยกว า เกยรปด (Enclosed Gears) สวนอกพวกหนงตดตงอยลอยๆ โดยไมมสงปกปดมดชดเรยกวา เกยรเปด (Open Gears) การหลอลนเกยรปดอาจใชวธใหฟนเกยรกวดนามนโดยทระดบนามนในหองเกยรอยทวมฟนเกยรสวนลางสดของเกยร หรออาจใชวธหลอลนแบบหมนเวยน โดยการฉดนามนเขาไปในบรเวณทฟนเกยรขบกน

หนาทหลกของนามนหลอลนเกยรกคอ ลดการสกหรอและปองกนการสกหรอ โดยทาหนาทเปนฟลมนามนคนอยระหวางผวสมผสของฟนเกยร นอกจากนนยงทาหนาทชวยระบายความรอนอกดวย ในสภาวะทเกยรรบแรงกดดนไมสง นามนหลอลนพนฐานธรรมดาอาจไมเพยงพอ นามน

เกยรจะตองมความหนดทเหมาะสมสามารถรกษาฟลมนามนในขณะทฟนเกยรขบกน ขณะเดยวกนจะตองใสพอทจะไหลไดเพอพาความรอนจากฟนเกยรออกไป นามนเกยร มกประกอบดวยนามนพนฐานทมดชนความหนดสง (HVI) และความหนดขนอยกบความเรวรอบของเกยร สาหรบเกยรฟนตรง เกยรฟนเฉยง และเกยรดอกจอกทรบแรงกดสงมกใชนามนเกยรทประกอบดวยสารรบแรงกดอยางออน หรอ Mild EP ( Extreme Pressure) เชน พวกเลดแนฟทเนท (Lead Naphthenate) หรอซลเฟอไรซแฟตตออยล (Sulphurised Fatty Oils) สวนพวกเกยรตวหนอนมกใชนามนประเภท HVI, คอมเปานดออยล หรอนามนทผสมสารรบแรงกดอยางออน

ไฮปอยดเกยร ตองการนามนทผสมสารรบแรงกด (EP) ชนดพเศษเพอปองกนการขดถหรอขบกนอยางรนแรง นามนดงกลาวมกประกอบดวยสารเพมคณภาพพวกกามะถน (Sulphur) คลอรน (Chlorine) หรอฟอสฟอรส (Phospho-rus) ในขณะทเกยรกาลงถกใชงานและมความรอนเกดขน สารเหลานจะทาหนาทเปนฟลมเคลอบอยบนผวเพอปองกนการสมผสหรอขบกนของฟนเกยร นามนหลอลนสาหรบไฮปอยดเกยรในเฟองทายของรถยนตรนใหมจะตองมคณสมบตตามทผผลตรถยนตหรอหนวยงานมาตรฐานกาหนด ซงรวมถงการทดสอบสมรรถนะตางๆของนามนเกยรดวย

หนาทและคณสมบตของนามนหมอแปลงไฟฟา และสวทชเกยร การทเราใชนามนหมอแปลงไฟฟาและสวทชเกยรไวในประเภทเดยวกนกเพราะการใชงานเกยวกบนามนในหมอแปลงไฟฟาและสวทชเกยรทาหนาทเหมอนกน คอ • ทาหนาทเปนฉนวนไฟฟา • ทาหนาทระบายความรอน การทาหนาทเปนฉนวนไฟฟาของนามนหมอแปลงไฟฟากคอ การปองกนกระแสไฟฟาทจะโดดจากจดหนงไปยงอกจดหนงไดดกวาการใชฉนวนอยางอน พรอมทงเคลอนตวถายเทความรอนไดถาเราใชกระดาษหรอวตถอน เชน อฟอกซ จะไมสามารถเคลอนตวในการถายเทความรอนไดเลย เราจะเหนไดวาถาเราใสแรงดนไฟฟาเขาไปทโลหะสองจดหางกนประมาณ 3 มม.ในอากาศ แลวเพมแรงดนขนเพยง 2 หรอ 3 KV กระแสไฟฟาจะกระโดดระหวางจดทงสองนนได แตถาเอาโลหะดงกลาวนนจมอยในนามนหมอแปลงแลวจะสามารถเรงแรงดนสงขนไดถง 25 หรอ 30 KV แลวแตคณภาพของ น ามนหมอแปลงไฟฟ าน นๆ น แสดงให เหนว าน ามนหมอแปลงไฟฟาเปนฉนวนกนไฟฟาไดเปนอยางด การทาหนาทระบายความรอน สามารถเคลอนตวออกมาถายเทความรอนใหแกอากาศรอบๆหมอแปลงได ทาใหขดลวดและแกนเหลกของหมอแปลงระบายความรอนออกได ทาใหฉนวนหมลวดพนคอยลกด ฉนวนหมระหวางขดลวดแรงสงและแรงตากด ทนทานตอความรอนได ทาใหฉนวนนนๆไมรอนจนเกนไป หรอรอนจนถงจดไหมไฟ หมอแปลงกจะมอายการใชงานไดนาน เนองจากการใชงานเกยวกบนามนหมอแปลงไฟฟาและสวทชเกยรใชงานในทตองทนแรงดนไฟฟาสงและระบายความรอนมาก จงจาเปนอยางยงทผใชและผเกยวของควรจะใหความสาคญและเรยนรถงคณสมบตและมาตรฐานของ นามนหมอแปลงไฟฟาตลอดจนการขนยาย การเกบบารงรกษา

ผผลตหมอแปลงและสวทชเกยรมกจะบงชนดของนามนทใชในหมอแปลงหรอสวทชเกยรของตนโดยอางองตามมาตรฐานนามนหมอแปลงสวทชเกยร เชน