Embed Size (px)
DESCRIPTION
استاندارد شماره 8 حسابداریحسابداري موجودي مواد و کالا
Citation preview
8 شماره حسابداري استانداردكاال و مواد موجودي حسابداري
مندرجات فهرست
بنـد شماره1مـقدمـه. 2كاربرد دامنه. 3 تعاريف. 4ـ5كاال و مواد موجودي اندازه‌گيري. 6ـ20كاال و مواد موجودي شده تمام بهاي. 7ـ8 خريد مخارج ـ 9ـ16 تبديل مخارج ـ 17ـ20 مخارج ساير ـ 21خدماتي واحدهاي در موجوديها شده تمام بهاي. 22ـ35شده تمام بهاي محاسبه روشهاي. 36ـ40 فروش ارزش خالص. 41ـ44 فروش ارزش خالص تعيين به مربوط مالحظات. 45 فروش ارزش خالص كاربرد موارد. 46ـ47 هزينه عنوان به كاال و مواد موجودي شناخت. 48ـ52 افشا. 53 اجرا تاريخ. 54 حسابداري بين‌المللي استانداردهاي با مطابقت.
8 شماره حسابداري استانداردكاال و مواد موجودي حسابداري
بكــار و حسابداري"مطالعه استانداردهاي بر "مقدمه‌اي به توجه با بايد استاندارد اين شود. گرفته
مـقدمـه
تشــكيل را تجــاري واحــدهاي از بسياري داراييهاي از عمده‌اي بخش كاال، و مواد .موجودي1ارائـــه و تعــيين در اهميــتي بــا اثــر كاال و مواد موجودي انعكاس و ارزشيابي مي‌دهد.بنابراين،
دارد. تجاري واحدهاي مالي عملكرد و مالي وضعيت
كاربرد دامنه2 . را مــالي صــورتهاي در كــاال و مــواد موجــودي انعكــاس و ارزشيابي نحوه استاندارد، اين
: نمي‌گيرد دربر را زير موارد و مي‌كند تشريح‌‌شماره حسابداري استاندارد به شود )رجوع بلندمدت پيمانهاي پيشرفت جريان در الف.كار
بلندمدت"(. پيمانهاي "حسابداري عنوان با9. پيچيده مالي .ابزارهاي ب‌ــواردي در معدني و جنگلي ، كشاورزي محصوالت ، دام گله‌هاي .موجودي ج اقالم اين كه ممي‌شود. اندازه‌گيري فروش ارزش خالص به ، مربوط صنايع در
تعاريف: است رفته بكار زير مشخص معاني با استاندارد اين در ذيل اصطالحات.3موجودي. مواد كاال و : كه مي‌شود اطالق داراييهايي به ، مي‌شود نگهداري تجاري واحد عمليات عادي روال در فروش الف.براي ، دارد قرار توليد فرايند در خدمات ارائـه يا محصول ساخت منظور .به ب و ، مي‌شود نگهداري و شده خريداري ، خدمات ارائـه يا محصول ساخت منظور .به ج مصــرف تجــاري واحــد فعــاليت جهت در غيرمســتقيم به‌طــور و دارد مصــرفي .مــاهيت د
. مي‌شود‌خالص. ارزش فروش قبل ولي تجاري تخفيفات كسر از )بعد فروش بهاي از است عبارت : كسر از حساب(پس تسويه به مربوط تخفيفات از
و ، تكميل براوردي مخارج ـ الف . توزيع و فروش ، بازاريابي براوردي مخارج ـ ب بهاي. جايگزيني موجـودي قلم يك سـاخت يـا خريد براي بايد كه مخارجي از است عبارت
i . شود تحمل مشابه كامال
كاال و مواد موجودي اندازه‌گيري4 . تك فــروش"تك ارزش خــالص و شده تمام بهاي "اقل برمبناي بايد كاال و مواد موجودي
. شود اندازه‌گيري ، مشابه اقالم گروههاي يا اقالم
معقول به‌طور نتوان مي‌شود.چنانچه اندازه‌گيري تمام‌شده بهاي به كاال، و مواد .موجودي5i باشــد داشــته وجــود كــافي آتي درآمدهاي دارايي، اين بازيافت براي كه داشت انتظار در )مثالــزينه عنوان به بازيافت قابل غير مبالغ تقاضا(، ميزان در كاهش يا نابابي شدن، خراب نتيجه ه‌و مــواد موجــودي اينرو، مي‌شود.از منظور زيان و سود به كاال و مواد موجودي ارزش كاهش
مي‌يابد. انعكاس فروش ارزش خالص و شده تمام بهاي اقل به كاال
كاال و مواد موجودي شده تمام بهاي6 . ســاير و تبديل مخارج خريد، مخارج دربرگيرنده بايد كاال و مواد موجودي شده تمام بهاي
به خدمات يا كاال رساندن براي خود، معمول فعاليت جريان در تجاري واحد كه باشد مخارجي‌است. شده متحمل آن فعلي شرايط و مكان
خريد مخارج‌‌عــوارض و حقــوق قــبيل از ديگــري مخــارج گــونه هــر و خريـد بهـاي شامل خريـد .مخـارج7
i كه است حمل و گمركي ــد بهاي از تجـاري مي‌گردد.تخفيفـات مربوط خريد به مستقيما خريـمي‌شود. كسـر
مخــارج در احتســاب قــابل مربــوط، شــرايط احــراز صورت در زير شرح به مخارج .برخي8است: خريد
شــرط به يــوزانس نــوع از اعتبــاري صــورت به كاال و مواد واردات مالي تأمين مخارج. الف‌نباشد. مجاز نقدي صورت به مزبور واردات موضوعه، مقررات موجب به آنكه تسعيرعنوان بـــا16 شماره حسابداري استاندارد الزامات طبق استثنايي شرايط در. ب
i ارز رسمي نرخ مالحظه قابل افزايش از ناشي مطالبه مورد ريالي مابه‌التفاوتهاي ، ارز )مثال‌مربــوط كــاالي و مــواد خريــد بهــاي آحاد به آن تخصيص اينكه شرط به صادراتي(، به شناور از
باشد. امكانپذير
تبديل مخارجi كه اسـت مخـارجي شـامل تبـديل .مخارج9 مي‌گـردد مربـوط توليدشـده اقالم به مسـتقيما
كه متغير(است و ثابت از )اعم توليد سربار شامل همچنين تبديل مستقيم(.مخارج )مانندكارمي‌شود. واقع خدمات ارائه يا محصول به اوليه مواد تبديل براي
سربار.10 تخصيص محصوالت به سيستماتيك روشي با متغير و ثابت از اعم توليد در تغيــير علــيرغم كه اســت توليــد غيرمستقيم مخارج از بخش آن توليد، ثابت مي‌يابد.سربار
i توليــد حجم تجهــيزات و ســاختمان نگهــداري مخــارج و اســتهالك ماننــد مي‌مانــد، ثــابت نســبتا‌توليــد غيرمســتقيم مخــارج از بخش آن توليد متغير كارخانه.سربار مديريت مخارج و كارخانه‌غيرمستقيم. دستمزد و مواد مانند مي‌يابد، تغيير توليد حجم تغيير با متناسب كه است
سربار.11 مي‌يابد. تخصيص تجاري واحد فعاليت معمول ظرفيت برمبناي توليد ثابت نظر در )با عادي شرايط در مي‌رود انتظار كه است محصولي متوسط بيانگر معمول ظرفيت‌‌فصــل، يــا دوره چند برنامه‌ريزي‌شده(طي نگهداري و تعميرات از ناشي توليد توقفات گرفتن‌‌استفاده توليد واقعي سطح از مي‌توان توليد ثابت سربار هزينه‌هاي تخصيص شود.براي توليدi مزبور سطح آنكه شرط به كرد باشد.بايــد تجاري واحد فعاليت معمول سطح به نزديك تقريبا‌فعــاليت، معمــول سطح برمبناي توليد ثابت سربار تخصيص در تعيين‌كننده عامل داشت توجه‌‌عملياتي هزينه عنوان به وقوع دوره در بايد بالاستفاده ظرفيت به مربوط مخارج كه است اين‌شود. منعكس زيان و سود صورت در ناخالص سود از پس و
داشت: درنظر بايد را زير عوامل تجاري واحد فعاليت معمول سطح تعيين جهت.12تحت تجــاري، واحــد مــديريت و توليــدي دســتگاههاي طراحــان نظر مورد توليد ميزان‌الف.
i سال طول در حاكم كار شرايط دونوبت‌كاري(، يا نوبت‌كاري يك )مثالو آن، از بعد سال و بررسي تحت سال فعاليت سطح بودجه. ب i گذشته سالهاي در نيز و بررسي تحت سال در تجاري واحد كه توليد از سطحي. ج عمال
است. يافته دست آن به‌‌مــداوم تغييرات بااين‌حال گرفت، ناديده مي‌توان را فعاليت سطح در موقت تغييرات چه اگر
i آنچه در نظر تجديد به بايد شود. منجر شده شناخته معمول قبال
يكي.13 تمام بهاي در خاصي سربار مخارج شمول عدم با رابطه در گاه كه داليلي از كــاال و مــواد موجــودي ارزشــيابي در كارانه محافظه برخورد اتخاذ لزوم مي‌شود، عنوان شده
ــاط اعمال مستلزم تجاري واحد شرايط در كاال و مواد موجودي مبلغ تعيين است.چنانچه احتي‌از خاصي سربار مخارج حذف طريق از نه و فروش ارزش خالص تعيين در الزم احتياط باشد،مي‌شود. اعمال شده تمام بهاي
اين مثال، شود.براي توليد محصول يك از بيش همزمان است ممكن توليد فرايند در.14محصول يك با همراه اصلي محصول يك يا مشترك محصوالت كه دارد مصداق زماني وضعيت‌‌نباشــد، تشخيص قابل جداگانه محصول هر تبديل مخارج كه مواردي مي‌شود.در توليد فرعي
ممكن مثــال، مي‌يابــد.بــراي تخصــيص محصوالت به يكنواخت و منطقي برمبنايي مخارج اين‌‌طــور به محصــوالت كه توليد فرايند از مرحله‌اي در محصول هر فروش نسبي ارزش از است
اســتفاده تخصــيص مبنــاي عنــوان به توليــد، تكميل زمــان در يــا و باشد تشخيص قابل جداگانهi فرعي محصوالت موارد، اغلب شود.در به محصــوالت اين اينرو از اســت، اهميت كم ماهيتــا
كســر اصــلي محصــول تمام‌شده بهاي از حاصل‌شده مبلغ و اندازه‌گيري فروش ارزش خالص‌ندارد. بااهميتي تفاوت آن، تمام‌شده بهاي با اصلي محصول دفتري مبلغ نتيجه مي‌شود.در
i هزينه‌يابي روشهاي.15 كليه شود حاصل اطمينان تا مي‌گردد طراحي چنان معموال‌مناسب، نحوي به مستقيم مخارج ساير و كارمستقيم مستقيم، مواد به مربوط مخارج
سربار، مخارج تخصيص در شود.اما گرفته حساب به يكنواخت و منطقي برمبنايي و مشخصi كه مي‌كند بروز مسائلي قاعده يك انتخاب در شخصي قضاوتهاي اعمال مستلزم معموالاست. مناسب
كند. بروز مسائلي است ممكن مركزي، خدماتي دواير مخارج تخصيص در همچنين.16ارائه مختلف عمليــات بــا رابطه در كه باشد خدماتي ميزان بايد مخارجي چنين تخصيص مبناي
i حسابداري دايره مثال، مي‌شود.براي : است زير عمليات خدمت در معموال‌خريــد كنترل توليدي، غيرمستقيم و مستقيم دستمزد و حقوق پرداخت طريق )از الف.توليد توليدي(، واحدهاي براي ادواري مالي صورتهاي تهيه و‌معين كارتهــاي يــا دفــتر كنــترل و فــروش تحليل و تجــزيه طــريق )از تــوزيع و .بازاريــابي ب
فروش(،و‌و مالي صورتهاي مديريت، خاص داخلي گزارشهاي تهيه طريق )از عمومي مديريت. ج
سرمايه‌گذاريها(. برنامه‌ريزي و نقدي منابع كنترل ساالنه، بودجه‌هاي‌‌كه شــود منظور تبديل مخارج محاسبه در بايد بخش آن تنها حسابداري، دايره مخارج كل از
داد. تخصيص توليد عمليات به منطقي گونه‌اي به را آن بتوان
مخارج ساير‌و مكان به كاال و مواد موجودي رساندن به آشكارا كه ميزاني تا تنها مخارج ساير.17
مي‌شود. منظور موجوديها تمام‌شده بهاي از بخشي عنوان به است مربوط آن فعلي شرايط
موارد.18 منظور موجوديها تمام‌شده بهاي در كه است مخارجي از نمونه‌هايي زير، مي‌گردد: شناسايي هزينه عنوان به وقوع دوره در و نمي‌شود
قــابل )ضايعات توليد مخارج ساير و دستمزد مواد، ضايعات به مربوط غيرعادي مبالغ. الف‌كنترل(.
كه محصــوالتي انبارداري براي توليد فرايند در كه مخارجي باستثناي انبارداري مخارج. ب‌مي‌شود. انجام دارند، بيشتر پردازش به نيازندارد. نقشي فعلي شرايط و مكان به موجوديها رساندن در كه اداري سربار. ج‌فروش. مخارج. د
i عملياتي، مديريت برخالف عمومي، مديريت مخارج.19 مربوط جاري توليد به مستقيما‌كــاال( و مــواد موجــودي تمام‌شــده بهــاي در درنــتيجه، )و تبــديل مخارج در نبايد لذا و نمي‌شودi مــديريت كه كوچك‌تر تجاري واحدهاي مورد گردد.در منظور يك هــر روزانه اداره در معمــوال
مســايل عمومي، مديريت سربار مخارج تفكيك در است ممكن دارد، نقش مختلف عمليات از‌مبــاني از استفاده با مي‌توان را مديريت مخارج واحدهايي، چنين كند.در بروز عمل در خاصي
داد. تخصيص اداري و فروش بازاريابي، توليد، عمليات به منصفانه به‌گونه‌اي مناسب،
موجوديها تمام‌شده بهاي در مي‌توان را مالي تأمين مخارج خاص، شرايطي در.20مخارج حسابداري عنوان با13 شماره حسابداري استاندارد در شرايط كرد.اين منظوراست. شده مشخص مالي تأمين
خدماتي واحدهاي در موجوديها تمام‌شده بهاي‌بهاي.21 i خدماتي واحدهاي در موجوديها تمام‌شده مخارج ساير و دستمزد اساسا
i كه كاركناني تخصــيص قابل سربار نيز و داشته‌اند مشاركت مربوط خدمات ارائه در مستقيما‌تمام‌شده بهاي در فروش و اداري كاركنان به مربوط مخارج ساير و دربرمي‌گيرد.دستمزد را
مي‌گردد. شناسايي هزينه عنوان به وقوع دوره در بلكه نمي‌شود منظور ارائه‌شده خدمات
شده تمام بهاي محاسبه روشهاي‌‌متفاوت آثار با مختلفي روشهاي كاال و مواد موجودي شده تمام بهاي محاسبه براي.22
: است زير موارد شامل جمله از روشها مي‌شود.اين گرفته به‌كاروارده، اولين از صادره اولين‌الف. موزون، ميانگين. ب ويژه، شناسايي. ج وارده، آخرين از صادره اولين. د و پايه، موجودي. ه فروشي. خرده. و
و مواد موجودي تمام‌شده بهاي محاسبه از است عبارت وارده اولين از صادره اولين.23است. توليدات آخرين يا خريدها آخرين بيانگر موجود، تعداد كه اساس براين كاال
ميانگين.24 براساس كاال و مواد موجودي تمام‌شده بهاي محاسبه عبارت‌از موزون بهــاي مجمــوع تقســيم از مــوزون است.ميانگين موجودي واحد مورد در متوسط بهاي اعمال
و مي‌گــردد محاســبه موجــودي آن واحــدهاي تعــداد مجمــوع به موجــودي واحــدهاي تمام‌شده)ميــانگين ادواري محاسـبه متحــرك(يــا مــوزون )ميــانگين دايمي محاسـبه طـريق از مي‌توان‌يافت. دست آن ...(به و ماهه شش ساالنه، موزون
آن به موجودي اقالم از يك هر مختص مخارج آن در كه است روشي ويژه شناسايي.25يــا خريــد فراينــد از صــرفنظر كه است مناسب اقالمي براي روش مي‌يابد.اين اختصاص قلم‌‌موجــودي از متعــددي اقالم كه مــواردي در روش اين كــاربرد هستند.امــا تشخيص قابل توليدنيست. مناسب نباشند، تفكيك قابل يكديگر از كاال و مواد
و مواد موجودي تمام‌شده بهاي محاسبه از است عبارت وارده آخرين از صادره اولين.26است. توليدات اولين يا خريدها اولين بيانگر موجود تعداد كه اساس براين كاال
يك كه اساس براين كاال و مواد موجودي تمام‌شده بهاي از است عبارت پايه موجودي.27داده نســبت اســت شــده تعــيين پيش از آن تعــداد كه موجوديها از بخشي به ثابت واحد ارزش
تعـداد مي‌گـردد.اگــر ارزشـيابي ديگــري روش به تعـداد بــراين اضـافه موجوديهاي و مي‌شود‌كل مـورد در ثـابت واحـد ارزش باشـد، شـده تعـيين پيش از حداقل از كمتر موجود، واحدهاي
شد. خواهد اعمال موجودي تعداد
بايد كاال و مواد موجودي به شده تمام بهاي تخصيص جهت استفاده مورد روشهاي.28 شــرايط و مكــان به كــاال رســاندن بــراي تجــاري واحد كه مخارجي براي كه شود انتخاب چنانi آن فعلي آورد. فراهم را ممكن تقريب منصفانه‌ترين است، شده متحمل واقعا
بهاي.29 ويژه"، "شناسايي روشهاي از استفاده با بايد كاال و مواد موجودي شده تمام شود. موزون"محاسبه "ميانگين وارده"يا اولين از "اولين‌صادره
i آخرين از صادره "اولين پايه"و "موجودي قبيل از روشهايي.30 جهت وارده"معموال‌بــابت مبــالغي به منجــر اغلب آنهــا كاربرد نيست.زيرا مناسب كاال و مواد موجودي ارزشيابي‌‌ندارد.در مخارج اخير سطح با رابطه‌اي هيچ كه گرديد خواهد ترازنامه در كاال و مواد موجودي‌‌گمــراه جــاري داراييهــاي بابت منعكس‌شده مبالغ تنها نه مذكور، روشهاي از استفاده صورت‌‌يابــد، راه زيــان و ســود به قــديمي‌تر قيمتهــاي و كاهش موجوديها سطح اگر بلكه است كننده‌شد. خواهد مخدوش بالقوه به‌طور نيز بعدي نتايج
محصوالت شده تمام بهاي محاسبه براي استاندارد هزينه‌يابي روش مانند تكنيكهايي.31اســتفاده مــورد كــار ســهولت خــاطر به مي‌توانــد هنگامي كاالها، براي فروشي خرده روش يا
ــد، به‌دست29 بند طبق كه نتايجي با همواره آن بكارگيري از حاصل نتايج كه گيرد قرار مي‌آيi باشد. يكسان تقريبا
هزينه‌يابي.32 كاال و مواد موجودي تمام‌شده بهاي محاسبه از است عبارت استاندارد مــديريت تخمين‌هــاي برمبنــاي كه دوره هــر بــراي شــده تعــيين پيش از هزينه‌هــاي براســاس‌‌محاســبه مربوط مخارج و عملياتي كارآيي عمليات، و هزينه‌ها انتظار مورد سطوح درخصوص‌مي‌گردد.
i و متفاوت كاالهاي زيادي تعداد كه فروشي خرده واحدهاي مورد در.33 حال در سريعا‌كســر به فروش قيمت برحسب اغلب مزبور واحدهاي محوطه در موجود كاالهاي دارند، تغيير)كه را روش اين خاصي، شرايط چنين مي‌شود.در منعكس ناخالص سود براي معمول درصد
به رســيدن بــراي عملي روش تنهــا عنــوان به است(مي‌توان موسوم فروشي خرده روش به‌دانست. قبول قابل شده، تمام بهاي تقريبي رقم
و مواد موجودي مشخص واحدهاي از هريك به را مخارج نمي‌توان موارد، اغلب در.34مســئله دو بــا تجــاري واحد شده، تمام بهاي براي تقريب نزديك‌ترين تعيين داد.در نسبت كاال
مي‌گردد: مواجه‌‌روشــهاي )ماننــد كــاال و موجودي‌مواد به هزينه‌ها تخصيص براي مناسب روش انتخاب‌الف.
و استاندارد(، يابي هزينه و مرحله‌اي يابي هزينه كار، سفارش هزينه‌يابي‌‌اقالم تعدادي كه مواردي در مربوط شده تمام بهاي محاسبه براي مناسب روش انتخاب. ب
يــا مــوزون ميــانگين روش )ماننــد اســت شــده ســاخته يا خريداري مختلف زمانهاي در مشابه‌وارده(. اولين از صادره اولين
بايد مديريت شد، ذكر34 )ب(بند )الف(و رديفهاي در كه روشهايي انتخاب در.35ــريب منصفانه‌ترين شده، انتخاب روشهاي كه كند حاصل اطمينان قضاوت، بااعمال ممكن تق
يــابي هــزينه روش از اســتفاده صــورت در عالوه، مي‌آورد.به فــراهم شده تمام بهاي براي را‌معقــول رابطه‌اي وجود از اطمينان حصول منظور به بايد روش اين از حاصل مبالغ استاندارد،
i مربوط، مالي دوره در واقعي شده تمام بهاي و مبالغ اين بين شود. نظر تجديد مكررا
فروش ارزش خالص‌‌تمام بهاي "اقل به بايد كاال و مواد موجودي است، شده ذكر4 بند در كه همان‌گونه.36
ارزش شـود."خــالص منعكس مــالي صـورتهاي در و فروش"ارزشيابي ارزش خالص و شده‌‌مخــارج تمــام كســر از پس كــاال و مــواد موجــودي اقالم فروش بهاي از است فروش"عبارت
و فروش بازاريابي، با رابطه در تجاري واحد كه مخارجي كليه و تكميل مرحله تا بعدي مربوطi و شد خواهد متحمل كاال توزيع مي‌شود. مربوط نظر مورد اقالم به مستقيما
شده تمام بهاي كل جمع با موجوديها فروش ارزش خالص كل جمع مقايسه كه آنجا از.37منجــر نيــافته تحقق ســود و پيش‌بيــني قــابل زيانهاي بين تهاتر قبول غيرقابل عمل به مي‌تواند
هــريك مورد در جداگانه به‌طور بايد فروش ارزش خالص و شده تمام بهاي بين مقايسه شود،كـاالي يـا و كـاال گروههـاي بايـد نباشـد، عملي كـار اين شود.چنـانچه انجام موجودي اقالم از
i را مشابه توليــد خط به مربــوط كه موجــودي از اقالمي مثــال، گــرفت.به‌طــور درنظــر جمعا‌و توليـد واحـدي جغرافيـايي نـاحيه در باشـد، داشته مشابه كاربردي يا اهداف و بوده يكسانيi را آن نتــوان و شــود فــروخته از نمــونه‌اي كــرد، ارزيــابي توليــد خط اقالم ســاير از جــدا عمال‌گــروهي ارزيــابي مي‌گــيرد.بنــابراين، قــرار ارزيــابي مــورد گــروهي به‌طـور كه اســت اقالميi موجوديها طبقه‌بندي مبتني‌بر يك موجوديهــاي كل يــا شــده ساخته كاالي موجودي ارزيابي مثالبود. نخواهد مناسب جغرافيايي، ناحيه يك موجوديهاي كل يا صنعت
هرگاه.38 i كه شرايطي بهاي از كمتر مبلغي به موجوديها ارزش انعكاس به منجر قبال‌خالص مبلغ تا بايد قبل دوره از انتقالي موجودي ارزش نباشد، برقرار ديگر گرديده، شده تمام
شود. داده قبلي(افزايش كاهش ميزان حد تا )حداكثر جديد فروش ارزش
در.39 داليل به موجوديها فروش ارزش خالص تعيين كه هنگامي استثنايي، شرايط احتمــال و نباشــد پذير امكان اتكا قابل به‌گونه‌اي فروش، قيمتهاي در نوسان قبيل از مختلف
جـايگزيني بهـاي باشـد، فـروش ارزش خـالص از كمتر متعارفي حد در جايگزيني بهاي كه رودشود. تلقي فروش ارزش خالص براي قبول قابل تقريبي مي‌تواند
آن تمام‌شده بهاي از كمتر اوليه مواد موجودي فروش ارزش خالص كه مواردي در.40قيمت منظــوركردن از )بعــد مي‌شــود ساخته مزبور مواد از كه كاالهايي كه شرطي به است،اوليه مــواد دفتري مبلغ رسد، فروش به سود با بتواند كاال(هنوز شده تمام بهاي در مواد خريد
نمي‌يابد. كاهش
فروش ارزش خالص تعيين به مربوط مالحظات‌‌به شده تمام "بهاي از كاال و مواد موجودي ارزش كاهش ذخيره اوليه محاسبه براي.41
پيش از معيارهــاي بــر كه كــرد اســتفاده فرمولهــايي از مي‌توان اغلب فروش"، ارزش خالصi فرمولها اين است.در متكي شده تعيين گــردش گذشــته، در كــاال گــردش كاال، عمر معموالــا شده منظور مورد، اقتضاي بنابه كاال، تخميني اسقاط ارزش و انتظار مورد آتي اســت.ب
مي‌توانــد كه مي‌آورد فراهم ذخيره ايجاد براي مبنايي فرمولهايي، چنين از استفاده كه وجودي‌‌شــرايط پرتو در حاصل‌شده نتايج كه است الزم هم باز بااين‌حال گردد، اعمال مستمر به‌طور‌سفارشــات(مــورد مــيزان تغيــير قــبيل )از كــرد بيــني پيش فرمــول در نمي‌تــوان كه خاصــي‌گيرد. قرار نظر تجديد و بررسي
نياز شده تمام بهاي از كمتر به شده تكميل كاالهاي ارزش كاهش براي كه مواردي در.42چــنين ســاخت منظــور به كه ســاخته‌اي نيمه و منفصــله قطعــات موجــودي باشــد، ذخــيره به
ــا بررســي خريــد سفارش تحت قطعات موجودي با همراه بايد مي‌شود نگهداري محصوالتي تشود. تصميم‌گيري نيز اقالم اين براي ذخيره ايجاد لزوم به نسبت
را سال پايان موجودي از بخشي فروش، براي شده نگهداري يدكي قطعات چنانچه.43،41 بند در مذكور عوامل كه بود خواهد الزم دهد، تشكيل به‌طــور زيــر موارد چارچوب در گيرد: قرار مالحظه مورد اخص
است، رسيده فروش به تاكنون كه مربوط محصوالت تعدادالف. و تخميني، به‌طور يدكي، قطعه تعويض زماني فاصله. ب آن با رابطه در يدكي قطعه كه محصولي )يعني مربوط محصول انتظار مورد مفيد عمر. ج
مي‌رسد(. فروش به"الف"تا موارد انتظار"از مورد آتي "گردش مفيد"و "عمر تنها ،41 بند در مذكور عوامل از
مـورد گـرفتن درنظـر بـا بايـد يدكي قطعه مفيد عمر كه ترتيب مي‌پذيرد.بدين تأثير "ج"فوق"ج" "ب"و "الف"و مــورد سـه هــر گــرفتن درنظــر بــا بايــد انتظــار مــورد آتي گردش "ب"وشود. زده تخمين
بلكه شــود، بــراورد فــروش قيمت موقــتي نوسانات براساس نبايد فروش ارزش خالص.44موجوديهــا فــروش ارزش خــالص مبلغ بــراورد زمــان در موجــود شواهد ترين اتكا قابل بر بايد
باشد. مبتني
فروش ارزش خالص كاربرد موارد‌باشد، شده تمام بهاي از كمتر فروش ارزش خالص مي‌رود احتمال كه اصلي موارد.45
حكمفرماست: آن در زير شرايط كه است مواردي، فروش قيمت كاهش يا هزينه‌ها افزايش‌الف. ، موجودي شدن خراب. ب ، محصوالت شدن ناباب. ج تصميم. د از بخشي عنوان )به زيان به محصوالت فروش و ساخت بر مبني شركت
و (، شركت بازاريابي استراتژي
خريد. يا توليد در اشتباهاتي وقوع. ه كــاالي گــردش معمــول دوره ظــرف آن فــروش كه موجوديهايي نگهداري صورت در به‌عالوه،وقـوع خطـر موجوديهـا، فـروش در تـأخير اضافي(، موجودي )يعني است محتمل غير شركت‌‌نظــر در فــروش ارزش خــالص ارزيــابي در بايــد لذا و مي‌دهد افزايش "ج"را "الف"تا مواردشود. گرفته
هزينه به‌عنوان كاال و مواد موجودي شناخت‌‌مربوط درآمد كه دوره‌اي در بايد شده فروخته كاالي و مواد موجودي دفتري مبلغ.46
كــاال و مواد موجودي ارزش كاهش شود.مبلغ شناسايي هزينه به‌عنوان مي‌گردد، شناسايي‌‌بــا مرتبط زيانهاي كليه فروش"و ارزش خالص و شده تمام بهاي "اقل قاعده اعمال از ناشي
هــزينه به‌عنــوان مربــوط زيانهــاي وقــوع يــا ارزش كاهش دوره در بايد را كاال و مواد موجودي‌‌شــده تمــام بهــاي از كمــتر مبلغي به قبل دوره در كه موجوديهــايي مــورد كــرد.در شناســايي
بيشتري به‌مبلغ فروش، ارزش خالص در افزايش به‌دليل جاري دوره در و است شده ارزيابي‌‌كــاهش يــا درآمــد به‌عنــوان بايــد جــاري دوره در بابت اين از افزايشي هرگونه گردد، ارزيابي‌شود. قبلي(شناسايي كاهش جبران حد تا )حداكثر جاري دوره هزينه
درآمد تطابق فرآيند تابع هزينه، به‌عنوان رفته فروش موجوديهاي دفتري مبلغ شناخت.47يابــد.بــراي تخصــيص دارايي حســابهاي ساير به است ممكن موجوديها است.برخي هزينه و
واحــد توسط مشهود ثابت دارايي ساخت در رفته بكار كاالي و مواد موجودي از مي‌توان مثال‌‌مفيــد عمــر طي مي‌يابــد، تخصــيص دارايي حسابهاي ساير به كه برد.موجوديهايي نام تجاري‌مي‌شود. شناسايي هزينه به‌عنوان مربوط دارايي
افشا‌استاندارد الزامات به توجه با بايد كاال و مواد موجودي به مربوط حسابداري رويه‌هاي.48
توضــيحي يادداشــتهاي در "، مــالي صــورتهاي ارائه "نحــوه عنــوان بــا1 شــماره حســابداري. شود تشريح
و مواد موجودي بابت مالي صورتهاي در مندرج مبالغ به مربوط حسابداري رويه‌هاي.49بــراي شــود.چنــانچه داده شــرح يادداشتي طي شده(بايد تمام بهاي تعيين روش )شامل كاال
از هــريك مبلغ ارائه باشــد، شــده اتخــاذ متفاوتي حسابداري رويه‌هاي موجوديها، مختلف انواع‌است. ضروري موجودي، انواع
به توضيحي يادداشتهاي در بايد كاال و مواد موجودي بابت ترازنامه در مندرج مبلغ.50طبقه‌بنـدي، اين و باشـد تجـاري واحـد فعـاليت مـاهيت با متناسب كه شود طبقه‌بندي گونه‌اي
. دهد نشان را موجوديها عمده گروههاي از يك هر مبلغ
به دوره يك از آن تغيــيرات مــيزان و موجوديهــا مختلف طبقــات به مربــوط مبالغ .ارائـه51اين مي‌دهــد.از قــرار مــالي صورتهاي استفاده‌كنندگان دراختيار مفيدي اطالعات ديگر دوره‌‌طبقه به‌گــونه‌اي توضــيحي يادداشــتهاي در بايــد ترازنــامه در منــدرج كاالي و مواد موجودي رو
ــود داده نشان زير شرح به موجوديها عمده طبقات از يك هر به مربوط مبالغ كه شود بندي ش:اوليه، موادالف. جريان در خدماتي كارهاي و ساخت جريـان در كـاالي )شامل پيشرفت جريـان در كار. ب
تكميل(،، فروش براي شده خريداري كاالي و شده ساخته كاالي. ج زماني مقطع موجوديها، اين شناخت در كه است يادآوري به )الزم راه در كاالي و مواد. د
گيرد(، قرار عمل مالك بايد آن مالكيت انتقال‌‌غير مواد و ملزومات ، ماشين‌آالت يدكي ولوازم قطعات قبيل )از مصرفي اقالم ساير. ه
و مستقيم(،
نگهداري فروش منظور به شده ايجاد شرايط به توجه با و معمول به‌طور كه اقالمي. و اسقاطي(. اقالم و شده بركنار ثابت داراييهاي توليد، ضايعات قبيل )از مي‌شود
: شود افشا بايد نيز زير موارد.52مبلغ‌الف‌ـ و شده تمام بهاي اقل قاعده اعمال از ناشي موجوديها ارزش كاهش هزينه
مــورد در فــوق قاعــده اعمــال از ناشــي افــزايش هرگونه كسر از پس فروش ارزش خالص، قبل دوره از انتقالي موجوديهاي
و ، دوره طي رفته فروش موجوديهاي شده تمام بهاي‌ـ ب . است تجاري واحد بدهيهاي وثيقه در كه كاال و مواد موجوديهاي مبلغ‌ـ ج
اجـرا تاريخ‌‌تاريخ از آنها مالي دوره كه مالي صورتهاي كليه مورد در استاندارد اين الزامات.53
. الزم‌االجراست مي‌شود، شروع آن از بعد و1/1/1380
حسابداري بين‌المللي استانداردهاي با مطابقت‌با.54 با2 شماره حسابداري بين‌المللي استاندارد مفاد استاندارد، اين الزامات اجراي
مي‌شود. رعايت نيز موجوديها عنوان
