ค ำน ำ · 2016-01-11 · เล่มที่ 1 รู้จักกัน ทักทายชื่อ หน้า 1 ค ำน ำ บทเรียนสำเร็จรูปชุดน้ีมีท้ังหมด

เลมท 1 รจกกน ทกทายชอ หนา 1

ค ำน ำ

บทเรยนส ำเรจรปชดน มทงหมด 5 เลม เลมนเปนเลมท 1 รจก ทกทำยชอ สรำงขนตำม

รปแบบเสนตรง เพอเปนสอกำรเรยนกำรสอนในกำรพฒนำผลสมฤทธทำงกำรเรยน เรองพนธะเคม ในรำยวชำเคมเพมเตม ของนกเรยนชนมธยมศกษำปท 4 โดยใหนกเรยนศกษำบทเรยนดวยตนเอง ทละหนำ ซงมเนอหำเรยงล ำดบจำกงำยไปยำก แตละเลมมเนอหำสอดคลองและตอเนองกน มค ำถำมกระตนควำมคดของนกเรยน เพอฝกกระบวนกำรคดของนกเรยนใหมควำมตอเนองและเปนล ำดบ ทงยงเปนกำรตรวจสอบควำมเขำใจกอนเรยนขนตอไป นกเรยนจงสำมำรถสรำงองคควำมรไดดวยตนเอง นอกจำกนยงมแบบฝกหดใหนกเรยนฝกคด ฝกท ำเพอควำมแมนย ำในเนอหำ ไดรบขอมลยอนกลบจำกกำรท ำทนทโดยกำรตรวจเฉลยดวยตนเอง ซงจะท ำใหนกเรยนเขำใจเนอหำสำระไดอยำงถกตอง และสำมำรถประเมนผลกำรเรยนดวยตนเองทนทจำกกำรท ำแบบทดสอบหลงเรยน

ผจดท ำหวงเปนอยำงยงวำบทเรยนส ำเรจรปชดนจะเปนประโยชนตอกำรจดกจกรรมกำรเรยนรทสำมำรถพฒนำผลสมฤทธทำงกำรเรยน สงเสรมใหนกเรยนศกษำหำควำมรดวยตนเอง และเปนสวนส ำคญในกำรพฒนำกระบวนกำรเรยนรของนกเรยนแตละคนอยำงเตมควำมสำมำรถ ผจ ดท ำขอขอบพระคณผบรหำร คณะครอำจำรย โรงเรยนฤทธยะวรรณำลย และผเชยวชำญทกทำนทใหค ำแนะน ำชวยเหลอในกำรจดท ำบทเรยนส ำเรจรป เรอง พนธะเคม วชำเคมเพมเตม ชนมธยมศกษำปท 4 จนส ำเรจลลวงดวยด ไว ณ โอกำสน

มนสนนท มำกสวำสด


สำรบญ

หนำ ค ำน ำ............................................................................................................................ 1 สำรบญ........................................................................................................................ 2 ค ำชแจงส ำหรบคร....................................................................................................... 3 ค ำชแจงส ำหรบนกเรยน.............................................................................................. 4 ผลกำรเรยนร และ จดประสงคกำรเรยนร.................................................................... 5 แบบทดสอบกอนเรยน................................................................................................ 6 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน........................................................................................ 8 กรอบท 1…………………………………………..................................................... 9 กรอบท 2…………………………………………..................................................... 9 กรอบแบบฝกหดท 1…………………………………………................................... 11 กรอบเฉลยแบบฝกหดท 1……………………………………................................... 12 กรอบท 3…………………………………………..................................................... 13 กรอบท 4…………………………………………..................................................... 15 กรอบท 5…………………………………………..................................................... 16 กรอบท 6…………………………………………..................................................... 17 กรอบแบบฝกหดท 2………………………………………………………………... 18 กรอบเฉลยแบบฝกหดท 2…………………………………………………………... 18 กรอบท 7…………………………………………..................................................... 19 กรอบแบบฝกหดท 3………………………………………………………………... 20 กรอบเฉลยแบบฝกหดท 3…………………………………………………………... 21 กรอบแบบฝกหดท 4………………………………………………………………... 22 กรอบเฉลยแบบฝกหดท 4…………………………………………………………... 23 แบบทดสอบหลงเรยน…………………………………………………..................... 24 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน........................................................................................ 26 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยนอยำงละเอยด................................................................... 27 เอกสำรอำงอง.............................................................................................................. 29


ค ำชแจงส ำหรบคร

1. บทเรยนส ำเรจรป เลมท 1 รจก ทกทำยชอ เลมนเปนบทเรยนส ำเรจรปทใชประกอบกำรเรยนใน

วชำเคมเพมเตม ชนมธยมศกษำปท 4 โดยครใชประกอบกำรจดกจกรรมกำรเรยนตำมแผนจดกจกรรมกำรเรยนร เรอง ชนดของพนธะเคม กำรเขยนสตรและกำรอำนชอสำรประกอบ โควำเลนต จ ำนวน 3 ชวโมง

2. ครควรศกษำรำยละเอยดเกยวกบแผนกำรจดกจกรรมกำรเรยนร บทเรยนส ำเรจรปและค ำชแจงตำง ๆ ใหเขำใจกอนด ำเนนกจกรรมกำรเรยนร

3. ครควรชแจงขนตอนกำรเรยนและบทบำทของนกเรยนในกำรเรยนรโดยใชบทเรยนส ำเรจรปอยำงละเอยด

4. ครใหนกเรยนอำนค ำชแจงส ำหรบนกเรยนในกำรเรยนรโดยใชบทเรยนส ำเรจรปอยำงละเอยดและปฏบตตำมกจกรรมในกรอบตำง ๆ จนครบทกกรอบ

5. ครแนะน ำใหนกเรยนท ำแบบทดสอบกอนเรยนเพอทดสอบควำมรพนฐำน 6. บทเรยนส ำเรจรปในแตละเลมจะมกจกรรมตำง ๆ ใหนกเรยนไดปฏบตเมอปฏบตในแตละ

กจกรรมเสรจแลวใหตรวจสอบควำมถกตองจำกเฉลยทนท ซงในแตละกจกรรมนกเรยนควรไดคะแนนไมต ำกวำ 50% จงจะผำนไปเรยนกรอบถดไปได แตถำไดต ำกวำ 50% นกเรยนควรกลบไปศกษำอกครง

7. เมอนกเรยนศกษำบทเรยนส ำเรจรปจบในแตละเลม นกเรยนสำมำรถประเมนผลกำรเรยนโดยใชแบบทดสอบหลงเรยน

8. บทเรยนส ำเรจรปชดน ครสำมำรถน ำไปสอนซอมเสรมใหกบนกเรยนทเรยนรชำ นกเรยนทหยดเรยนในเนอหำน น ๆ หรอนกเรยนทตองกำรศกษำเพมเตมซงสำมำรถศกษำไดดวยตนเอง

9. เวลำทใชในกำรท ำกจกรรมสำมำรถยดหยนไดตำมควำมสำมำรถในกำรเรยนรของนกเรยน


ค ำชแจงส ำหรบนกเรยน บทเรยนส ำเรจรปเลมท 1 รจก ทกทำยชอ เลมนเปนบทเรยนส ำเรจรปทใชประกอบ

กำรเรยน เรอง พนธะเคม ในวชำเคมเพมเตม ชนมธยมศกษำปท 4 จดท ำขนเพอสงเสรมใหนกเรยนมผลสมฤทธทำงกำรเรยนสงขน โดยมงใหนกเรยนไดคดและสรำงองคควำมรดวยตนเอง นกเรยนจงตองปฏบตดงน 1. นกเรยนศกษำค ำชแจงกำรใชบทเรยนส ำเรจรปอยำงละเอยด 2. นกเรยนศกษำผลกำรเรยนรทคำดหวงและจดประสงคกำรเรยนร ใหเขำใจ 3. ท ำแบบทดสอบกอนเรยนตำมควำมเขำใจเพอทดสอบควำมรพนฐำน 4. นกเรยนควรศกษำและปฏบตกจกรรมตำง ๆ ในบทเรยนส ำเรจรปในแตละกรอบตำมล ำดบ

ไมควรขำมกรอบ 5. เมอปฏบตในแตละกจกรรมเสรจแลวใหตรวจสอบควำมถกตองจำกเฉลยทนท (นกเรยนควรม

ควำมซอสตยไมดเฉลยกอน) ซงในแตละกจกรรมนกเรยนควรไดคะแนนไมต ำกวำ 50% จงจะผำนไปเรยนกรอบถดไปได แตถำไดต ำกวำ 50% นกเรยนควรกลบไปศกษำเนอหำสำระเรองเดมอกครง

6. เมอนกเรยนศกษำบทเรยนส ำเรจรปจบในแตละเลม นกเรยนสำมำรถประเมนผลกำรเรยนโดยใชแบบทดสอบหลงเรยน

7. นกเรยนควรศกษำบทเรยนอยำงตงใจ พยำยำมท ำควำมเขำใจ ไมตองรบรอนถำนกเรยนใชเวลำในกำรศกษำนำนสำมำรถศกษำนอกเวลำเรยนได

8. ถำมปญหำหรอขอสงสยใหปรกษำครผสอนทนท


ผลกำรเรยนร

- ศกษำคนควำ อธบำยเกยวกบกำรเกดและชนดของพนธะเคม กำรเขยนสตร กำรเรยกชอสำรโควำเลนต ควำมยำวพนธะ พลงงำนพนธะ แนวคดเกยวกบเรโซแนนซ รปรำงโมเลกล ทศทำง สภำพขวแรงยดเหนยวระหวำงโมเลกลโควำเลนต และสำรโครงผลกรำงตำขำย

จดประสงคกำรเรยนร

1. บอกลกษณะกำรเกดพนธะเคมประเภทตำง ๆ ได 2. จ ำแนกสำรทมพนธะเคมแตละประเภทได 3. บอกสมบตของสำรประกอบโควำเลนตได 4. เขยนสตรโมเลกลและเรยกชอสำรโควำเลนตได 5. ระบชนดของพนธะโควำเลนตในโมเลกลได


แบบทดสอบกอนเรยน

จงเลอกขอทถกทสด

1. ขอใดตอไปนกลาวถกตอง

ก. พนธะโควาเลนตจะเกดเมอโมเลกลนนอยในระยะหางทมพลงงานตาสด

ข. ระยะหางระหวางอะตอมทเกดพนธะโควาเลนตแตละคจะมคาเทากน

ค. พนธะโควาเลนตจะเกดขนเมออะตอมอยใกลกนแลวมแรงทางไฟฟาในการยดเหนยว

ง. การสรางพนธะโควาเลนตจะมการใชอเลกตรอนรวมกนไมเกนสองค

2. จงพจารณาขอความตอไปน ขอใดถกตอง

ก. พนธะโลหะเปนพนธะทเกดจากธาตทมคาพลงงานไอออไนเซชนสง

ข. พนธะโควาเลนตเปนพนธะทเกดจากธาตทมคาอเลกโตรเนกาตวตตา

ค. พนธะโควาเลนตเปนพนธะทเกดจากอะตอมใชเวเลนตอเลกตรอนรวมกนเปนค ๆ

ง. พนธะไอออนกมการยดเหนยวกนระหวางไอออนบวกกบอเลกตรอนอสระ

3. อะตอมของสารคใดสามารถสรางพนธะโควาเลนต

ก. Mg กบ Cl ข. P กบ Ca ค. K กบ O ง. N กบ Br

4. ชอสารประกอบระหวางธาตออกซเจนกบฟลออรนขอใดถกตอง

ก. ออกซเจนไดฟลออไรด คอ OF2 ข. ออกซเจนฟลออไรด คอ OF2

ค. ฟลออรนออกไซด คอ FO2 ง. ไดฟลออรนโมโนออกไซด คอ F2O

5. การอานชอขอใดผด

ก. PCl5 ฟอสฟอรสเฮกซะคลอไรด ข. SiS2 ซลคอนไดซลไฟด

ค. BF3 โบรอนไตรฟลออไรด ง. N2O3 ไดไนโตรเจนไตรออกไซด

6. ขอใดระบจ านวนพนธะแตละชนดในโมเลกลของ N2 ไดถกตอง

ก. พนธะเดยว 2 พนธะ ข. พนธะค 2 พนธะ

ค. พนธะค 3 พนธะ ง. พนธะสาม 1 พนธะ


7. สารในขอใดใชเวเลนซอเลกตรอนรวมกน

ก. Na2O ข. MgF2 ค. SF4 ง. CaO

8. ขอใดเปนสารโควาเลนตทงหมด

ก. MgO , H2S , HF ข. CO2 , NCl3 , PCl3

ค. SO3 , CaCl2 , PH3 ง. MgO , CaCl2 , PCl3

9. ขอใดเขยนสตรโมเลกลทเกดจาก C กบ Se ไดถกตอง

ก. Se2C ข. Se4C2 ค. C2Se4 ง. CSe2

10. ธาต Y มสญลกษณเปน 𝐘𝟏𝟒𝟐𝟖 ท าปฏกรยากบ Br2 สารประกอบทไดควรมสตรอยางไร

ถาการรวมตวเปนไปตามกฏออกเตต

ก. YBr2 ข. Y2Br ค. YBr4 ง. Y4Br


เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

1. ก.

2. ค.

3. ง.

4. ก.

5. ก.

6. ง.

7. ค.

8. ข.

9. ง.

10. ค.


พนธะเคม

ในการสรางบานนนบางครงกนาแผนไมหลาย ๆ แผนประกบกน โดยชางจะทา

การตอกตะปเพอยดแผนไมแตละแผนเขาดวยกนเฉกเชนเดยวกบโมเลกลซงเกดจากหลาย ๆ

อะตอมมารวมกน ซงแรงทยดเหนยวอะตอมเขาดวยกนเปนโมเลกลกคอ พนธะเคม (bond)

พนธะเคม ม 3 ประเภท คอ 1. พนธะโลหะ (Metallic Bond) คอ แรงดงดดระหวาง

ไอออนบวกซงเรยงชดกนกบอเลกตรอนทอยโดยรอบหรอ

เปนแรงยดเหนยวทเกดจากอะตอมในกอนโลหะใชเวเลนซ

อเลกตรอนทงหมดรวมกน อเลกตรอนอสระเกดขนได

เพราะโลหะมวาเลนซอเลกตรอนนอยและมพลงงาน

ไอออไนเซชนตา(IE) จงทาใหเกดกลมของอเลกตรอนและ

ไอออนบวกไดงาย

กรอบท 1

อนภาคเลกทสดทแสดงสมบตของธาตได คอ อะตอม ซงมเพยงธาตในหม

8A เทานนทอยเปนอะตอมเดยวไดเนองจากมเวเลนซอเลกตรอนครบ 8 ทาใหเสถยร แต

อะตอมสวนใหญมการจดเรยงอเลกตรอนแบบไมเสถยร (เวเลนซอเลกตรอนไมครบ 8) ทา

ใหอยเปนอะตอมเดยว ๆ ไมได ดงนนจงนาเวเลนซอเลกตรอนมาสรางพนธะเคมรวมกน เกด

เปนโมเลกลหรอผลกของสารทเสถยร

พนธะเคมคออะไร แรงยดเหนยวระหวางอะตอมกบ

อะตอม ไอออนกบไอออนใน

โมเลกลหรอสารประกอบ ถาเอาของแขงพวกนมาให

ความรอน จนกลายเปน

ของเหลวจะใชความรอน

เทากนมยนา

ไมเทาแนนอน เพราะสารแตละชนดมแรงยดเหนยวระหวางอนภาคภายในโมเลกล

หรอสารประกอบตางกน กลาวคอมพนธะเคมตางกนนนเอง

ภาพท 1 แสดงการเกดพนธะโลหะ

ทมา : http://www.bbc.co.uk/

กรอบท 2


2. พนธะไอออนก (Ionic bond) หมายถงแรงยด

เหนยวในสารประกอบทเกดระหวาง 2 อะตอมทม

คาอเลกโตรเนกาตวต (EN) ตางกนมาก อะตอมท

มคาอเลกโตรเนกาตวตนอย (โลหะ) จะให

อเลกตรอนแกอะตอมทมคาอเลกโตรเนกาตวต

มาก (อโลหะ) และทาใหเวเลนซอเลกตรอนทอย

รอบ ๆ อะตอมครบ 8 (octat rule) กลายเปน

ไอออนบวก และไอออนลบตามลาดบ เกดแรง

ดงดดทางไฟฟาระหวางไอออนบวกและ

ไอออนลบ แลวจงเกดเปนโมเลกลขน

3. พนธะโควาเลนต (Covalent bond) หมายถง พนธะในสารประกอบทเกดขนระหวางอะตอม

2 อะตอมทมคาอเลกโตรเนกาตวต (EN) ใกลเคยงกนหรอเทากน และทงสองอะตอมม

คาอเลกโตรเนกาตวตสง (อโลหะรวมถงธาต B, Be, Al) แตละอะตอมตางมความสามารถทจะ

ดงอเลกตรอนไวกบตว อเลกตรอนครวมพนธะจงไมไดอย ณ อะตอมใดอะตอมหนงแลวเกด

เปนประจเหมอนพนธะไอออนก แตมการใชอเลกตรอนรวมกนระหวางอะตอมคทสรางพนธะ

นน ๆ เพอใหเวเลนซอเลกตรอนของแตละอะตอมทสรางพนธะครบ 8 ตามกฎออกเตต

Na+ Cl-

ภาพท 2 แสดงการเกดพนธะไอออนก

ในสารประกอบ NaCl

ทมา: http://www.atom.rmutphysics.com/

ภาพท 3 แสดงการเกดพนธะโควาเลนต ในสารประกอบ CO2

ทมา: http://www.uic.edu/classes/bios/bios100/lectures/02_08b_double_bonds-L.jpg

เชญชวนใหคด???จงเขยนหมายเลข 1, 2, 3 หนาค าส าคญของพนธะโลหะ ไอออนกและโควาเลนตตามล าดบ

___ใหอเลกตรอน ___ใชอเลกตรอนรวมกน ___พลงงานไอออไนเซชนต า _____ไอออนลบ

___คาอเลกโตรเนกาตวตสง ___แรงดงดดทางไฟฟา ___รบอเลกตรอน ___อเลกตรอนครวมพนธะ

เฉลยเชญชวนใหคด???จงเขยนหมายเลข 1, 2, 3 หนาค าส าคญของพนธะโลหะ ไอออนกและโควาเลนตตามล าดบ

2 ใหอเลกตรอน 3 ใชอเลกตรอนรวมกน 1 พลงงานไอออไนเซชนต า 2 ไอออนลบ

3 คาอเลกโตรเนกาตวตสง 2 แรงดงดดทางไฟฟา 2 รบอเลกตรอน 3 อเลกตรอนครวมพนธะ


สาร พนธะโลหะ พนธะไอออนก พนธะโควาเลนต

1. MgCl2

2. I2

3. H2O

4. Al

5. CaO

6. NH3

7. P4

8. Cu

9. O3

10. K

11. SiO2

12. CO

13. HCl

14. Ag

15. H2S

16. N2O

17. SO2

18. NaF

19. K2O

20. Zn

จงท าเครองหมาย √ ลงในชองแสดงพนธะโลหะ พนธะไอออนก

และพนธะโควาเลนต

กรอบแบบฝกหดท 1


สาร พนธะโลหะ พนธะไอออนก พนธะโควาเลนต

1. MgCl2 √

2. I2 √

3. H2O √

4. Al √

5. CaO √

6. NH3 √

7. P4 √

8. Cu √

9. O3 √

10. K √

11. SiO2 √

12. CO √

13. HCl √

14. Ag √

15. H2S √

16. N2O √

17. SO2 √

18. NaF √

19. K2O √

20. Zn √

กรอบเฉลยแบบฝกหดท 1

จงท าเครองหมาย √ ลงในชองแสดงพนธะโลหะ พนธะไอออนก

และพนธะโควาเลนต


กำรเกดพนธะโควำเลนต

การเกดพนธะโควาเลนต จะเกยวของกบแรง 2 ประเภท ไดแก แรงผลกและแรงดด

ระหวางอะตอมทงสองทมความสมดลกน กลาวคอ เกดแรงผลกระหวางอเลกตรอน -

อเลกตรอนของแตละอะตอม และแรงผลกระหวางนวเคลยส - นวเคลยสของแตละอะตอม

รวมทงแรงดงดดระหวางนวเคลยสกบอเลกตรอนของอะตอมทงสอง ดงภาพ

ภาพท 4 แสดงแรงดงดดและแรงผลกระหวาง 2 อะตอมกอนเกดพนธะโควาเลนต

ทมา : http://wps.prenhall.com/wps/media/objects/602/616516/Chapter_07.html

ภาพท 5 แสดงความสมดลของแรงดงดดและแรงผลกระหวาง 2 อะตอมขณะเกดพนธะโควาเลนต

ทมา : http://2012books.lardbucket.org/books/principles-of-general-chemistry-v1.0/s12-ionic-

versus-covalent-bonding.html

จากภาพท 4 เมออะตอมสองอะตอมพยายามเขาใกลกนเพอสรางพนธะโควาเลนต แต

แรงดงดดและแรงผลกยงไมสมดลกนพลงงานของอะตอมยงมคาสง อะตอมจงยงไมเสถยร เมอ

อะตอมทงสองเขามาใกลกนในระยะทเหมาะสม ตามภาพท 5 อะตอมทงสองจะมพลงงานตาสด

และอยรวมกนเปนโมเลกลโดยใชอเลกตรอนรวมกนแรงดงดดททาใหอะตอมอยรวมกนไดใน

ลกษณะนเรยกวา พนธะโควาเลนต โมเลกลของสารทอะตอมยดเหนยวกนดวยพนธะโควาเลนต

เรยกวา โมเลกลโควาเลนต และสารทประกอบดวยอะตอมทสรางพนธะโควาเลนตเรยกวา

สารโควาเลนต

กรอบท 3

http://wps.prenhall.com/wps/media/objects/602/616516/Chapter_07.html


ภาพท 6 แสดงการเปลยนแปลงพลงงานในการเกดโมเลกลไฮโดรเจน (H2)

ทมา : http://www.vcharkarn.com/lesson/1171

จากภาพท 6 ระยะหางทเหมาะสมในการเกดพนธะโควาเลนตในโมเลกล

ไฮโดรเจน คอ 74 พโกเมตร ซงระยะหางนทาใหแรงดงดดและแรงผลกมคาสมดลกนพลงงานของ

อะตอมจง มคานอยกวาพลงงานเรมตน 436 กโลจลตอโมล ไฮโดรเจนทงสองอะตอมจะใช

อเลกตรอนรวมกนเกดเปนโมเลกลทเสถยรมาก ถาอะตอมทงสองเขาใกลกนมากกวาน แรงผลก

ระหวางนวเคลยสและระหวางอเลกตรอนจะเพมขนทาใหพลงงานศกยของโมเลกลสงขนอยาง

รวดเรวจนอะตอมทงสองอยรวมกนเปนโมเลกลไมได

เชญชวนใหคด???จงเลอกขอความดานขวามอใสหลงตวอกษรใหมความสมพนธกบภาพใหถกตอง

A______________________

_

C_______________ D_____________

_

B_____________

_

1. โปรตอน

2. นวเคลยส

3. อเลกตรอน

4. พนธะไอออนก

5. พนธะโควาเลนต

6. ระดบพลงงานชนนอกสด

7. แรงผลกระหวางนวเคลยส

8. แรงดงดดระหวางโปรตอน

9. แรงดงดดระหวางนวเคลยส

http://www.vcharkarn.com/lesson/1171


ชนดของพนธะโควำเลนต

1.

กรอบท 4

เฉลยเชญชวนใหคด???จงเลอกขอความดานขวามอใสหลงตวอกษรใหมความสมพนธกบภาพใหถกตอง

A พนธะโควาเลนต B นวเคลยส C แรงผลกระหวางนวเคลยส D ระดบพลงงานชนนอกสด

พนธะโควาเลนตมการใชอเลกตรอนรวมกนเปนค ๆ

จงแบงชนดตามจานวนคอเลกตรอนทใชรวมกน ดงน

1. พนธะเดยว (single bond) อะตอมมการใชอเลกตรอนรวมกน 1 ค

ใชสญลกษณ – แทนพนธะเดยว

2. พนธะค (double bond) อะตอมมการใชอเลกตรอนรวมกน 2 ค ใช

สญลกษณ = แทนพนธะค

3. พนธะสาม (triple bond) อะตอมมการใชอเลกตรอนรวมกน 3 ค

ใชสญลกษณ ≡ แทนพนธะสาม

เชญชวนใหคด???จงระบจ านวนพนธะเดยว พนธะค และ พนธะสามในโมเลกลตอไปน

ภาพท แสดงตวอยางพนธะเดยว พนธะคและพนธะสามระหวาง C-C ในโมเลกลโควาเลนต

ทมา: http://cyberbridge.mcb.harvard.edu/bonding_3.html

1.___________________ 2.___________________ 3.___________________

เฉลยเชญชวนใหคด???จงระบจ านวนพนธะเดยว พนธะค และ พนธะสามในโมเลกลตอไปน

1. 2 พนธะเดยว, 1 พนธะค 2. 2 พนธะค 3. 8 พนธะเดยว, 1 พนธะค, 1 พนธะ

สาม

2.

3.

4.

5.


สมบตของสำรประกอบโควำเลนต

สารประกอบทเกดจากพนธะโควาเลนตมสมบตตางจากพนธะอน

สามารถสรปไดดงน

1. หนวยทเลกทสดเรยกวาโมเลกล

2. จดเดอดจดหลอมเหลวตากวาสารประกอบทเกดจากพนธะโลหะและ

พนธะไอออนก เพราะสารประกอบประเภทนการเดอดตองทาลายแรงยดเหนยว

ระหวางโมเลกลซงเปนแรงออนๆ สวนพนธะโลหะและพนธะไอออนกเปนการ

ทาลายแรงภายในโมเลกล ซงทาลายยาก จงตองใชพลงงานในการทาลายมาก

จดเดอดจงสง ยกเวนสารโควาเลนตโครงผลกรางตาขายจะมจดเดอด

จดหลอมเหลวสง (จดเดอดของแรงดงดดระหวางโมเลกลเปน ดงน

พนธะไฮโดรเจน > แรงแวนเดอวาลส > แรงลอนดอน)

3. สวนใหญจะไมนาไฟฟาแตจะนาได ถาเปนโมเลกลทมขวและสามารถแตกตวเปน

ไอออนได

กรอบท 5

เชญชวนใหคด???จงใสเครองหมาย / หนาสมบตของสารประกอบโควาเลนต

___จดเดอดต ากวาสารประกอบไอออนก

___หนวยทเลกทสดเรยกวาไอออน

___สวนใหญไมน าไฟฟา

___มแรงยดเหนยวระหวางโมเลกล

___ใชพลงงานในการท าลายแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลมาก

เฉลยเชญชวนใหคด???จงใสเครองหมาย / หนาสมบตของ

สารประกอบโควาเลนต

/ จดเดอดต ากวาสารประกอบไอออนก

___หนวยทเลกทสดเรยกวาไอออน

/ สวนใหญไมน าไฟฟา

/ มแรงยดเหนยวระหวางโมเลกล

___ใชพลงงานในการท าลายแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลมาก


สารประกอบของธาต C และ O

C O

จานวนเวเลนซอเลกตรอน 4 6

ตามกฎออกเตตตองการอก 4 2

ตดเปนอยางตาได 2 1

ไดสตรโมเลกลเปน CO2

กำรเขยนสตรโมเลกลของสำรประกอบโควำเลนต

หลกการเขยนสตรโมเลกลของสารประกอบโควาเลนต

1. การเขยนสตรโมเลกลโควาเลนต โดยทวไปเขยนสญลกษณของธาตองคประกอบเรยง

ตามลาดบดงน B Si C P N H S I Br Cl O F (ลาดบตามคา EN จากนอยไปหามาก)

2. ถาอะตอมของธาตมจานวนอะตอมมากกวาหนงใหเขยนจานวนอะตอมดวยตวเลขแสดงไว

มมลางทางขวา ในกรณทธาตในสารประกอบนนมเพยงอะตอมเดยวไมตองเขยนตวเลขแสดงจานวน

อะตอม

3. หลกการเขยนสตรโมเลกลของสารประกอบโควาเลนตทมอะตอมของธาตจดเวเลนซ

อเลกตรอนเปนไปตามกฎออกเตต (มเวเลนซอเลกตรอนครบแปดเพอใหเสถยรเหมอนธาตหม 8A)

ใชจานวนอเลกตรอนครวมพนธะของแตละอะตอมคณไขว

ตวอยาง

สารประกอบของธาต H และ S

H S


ตามกฎออกเตตตองการอก 1 2

ไดสตรโมเลกลเปน H2S

กรอบท 6

เชญชวนใหคด???จงระบจ านวนอเลกตรอนทอะตอมตอไปนตองการเพอท าใหเสถยร

P____ Cl____ Si____ Te___ As___

F____ N____ S____ O____ I___

เฉลยเชญชวนใหคด???จงระบจ านวนอเลกตรอนทอะตอมตอไปนตองการเพอท าใหเสถยร

P 3 Cl 1 Si 4 Te 2 As 3

F 1 N 3 S 2 O 2 I 1


จงเขยนสตรโมเลกลของสารประกอบโควาเลนตทเกดจากการรวมตวระหวางอะตอม

ของธาตตอไปน โดยพจารณาจากตารางคา EN ตอไปน

1. P กบ Cl _____________________

2. O กบ Cl _____________________

3. O กบ F ______________________

4. N กบ F _____________________

5. F กบ C ______________________

6. Cl กบ S _____________________

7. Se กบ H __________________

8. Si กบ C ___________________

9. O กบ Si ___________________

10. P กบ Br ___________________

11. As กบ F ___________________

12. Si กบ F ____________________

จงเขยนสตรโมเลกลของสารประกอบโควาเลนตทเกดจากการรวมตว

ระหวางอะตอมของธาตตอไปน

1. P กบ Cl PCl3

2. O กบ Cl Cl2O

3. O กบ F OF2

4. N กบ F NF3

5. F กบ C CF4

6. Cl กบ S SCl2

7. Se กบ H H2Se

8. Si กบ C SiC

9. O กบ Si SiO2

10. P กบ Br PBr3

11. As กบ F AsF3

12. Si กบ F SiF4




กำรอำนชอสำรประกอบโควำเลนต

1. ระบจ านวนอะตอมของธาตทอยขางหนา ดวยตวเลขในภาษากรก

แตถามเพยงอะตอมเดยวไมตองระบจ านวนอะตอม

2. อานชอธาตขางหนา

3. ระบจ านวนอะตอมของธาตทอยขางหลง ดวยตวเลขในภาษากรก

แมมเพยงอะตอมเดยว

4. อานชอธาตทอยขางหลง โดยเปลยนพยางคทายเปน-ide (ไ_ด)

จ านวนอะตอมของธาตดวยตวเลขในภาษากรก ดงน

1 = mono (มอนอ) 2 = di (ได) 3 = tri (ไตร) 4 = tetra (เตตระ)

5 = penta (เพนตะ) 6 = hexa (เฮกซะ) 7 = hepta (เฮปตะ)

8 = octa (ออกตะ) 9 = nona (โนนะ) 10 = deca (เดคะ)

BF3 _________trifluoride N2O5 _____nitrogen _____oxide

CO2 carbon _______________ SF6 sulphur ______________

PCl3 phosphorus _______chloride S2F2 di_______difluoride

CCl4 carbon ________chloride NI3 nitrogen tri_______

กรอบท 7

ตวอยางท 1 AsF5

1. mono 2. arsenic 3. penta 4. fluorine เปลยนพยางคทายเปน Fluoride

AsF5 อานวา arsenic pentafluoride

ตวอยางท 2 Se2O3

1. di

2. selenium 3. tri 4. oxygen เปลยนพยางคทายเปน

oxide Se2O3 อานวา diselenium trioxide pentafluoride

เชญชวนใหคด???

ลองอานดนะคราบ พ ๆ คนเกง

เฉลยเชญชวนใหคด???

BF3 boron trifluoride N2O5 dinitrogen pentaoxide

CO2 carbon dioxide SF6 sulphur hexafluoride

PCl3 phosphorus trichloride S2F2 disulphur difluoride

CCl4 carbon tetrachloride NI3 nitrogen triiodide


จงน ำชอสำรประกอบโควำเลนตทก ำหนดใหใสหลงสตรโมเลกล

1. BeBr2 ____________________________________________________________

2. IF5 ____________________________________________________________

3. AlCl3 ____________________________________________________________

4. B2H6 ____________________________________________________________

5. P4O10 ____________________________________________________________

6. ClF3 ____________________________________________________________

7. NBr3 ____________________________________________________________

8. XeO3 ____________________________________________________________

9. SF4 ____________________________________________________________

10. P4S5 ____________________________________________________________

11. SiS2 ____________________________________________________________

12. Si2Br6 ____________________________________________________________

13. SiCl4 ____________________________________________________________

14. XeF4 ____________________________________________________________

15. Cl2O7 ____________________________________________________________

iodine pentafluoride chlorine trifluoride silicon tetrachloride

xenon tetrafluoride tetraphosphorus pentasulfide sulphur tetrafluoride

dichlorine heptaoxide diboron hexahydride aluminium trichloride

xenon trioxide beryllium dibromide nitrogen tribromide

tetraphosphorus decaoxide silicon disulfide disilicon hexabromide


ไมยากเลยคะ


1. BeBr2 beryllium dibromide

2. IF5 iodine pentafluoride

3. AlCl3 aluminium trichloride

4. B2H6 diboron hexahydride

5. P4O10 tetraphosphorus decaoxide

6. ClF3 chlorine trifluoride

7. NBr3 nitrogen tribromide

8. XeO3 xenon trioxide

9. SF4 sulphur tetrafluoride

10. P4S5 tetraphosphorus pentasulfide

11. SiS2 silicon disulfide

12. Si2Br6 disilicon hexabromide

13. SiCl4 silicon tetrachloride

14. XeF4 xenon tetrafluoride

15. Cl2O7 dichlorine heptaoxide


ใครท าถก 7 ขอขนไป

ศกษากรอบตอไปไดเลยครบ

ถาท าถกนอยกวา 7 ขอ ให

กลบไปศกษาใหมนะครบ

จงน าชอสารประกอบโควาเลนตทก าหนดให

ใสหลงสตรโมเลกล


คอย ๆ คดนะครบ ตองตอบถกตอนละ 5 ขอ

จงจะผานไปศกษากรอบตอไปไดนะครบ

ตอนท 1 จงอานชอสารประกอบโควาเลนตตอไปนใหถกตอง

1. PF3 ____________________________________________________________

2. XeF6 ____________________________________________________________

3. KrF 4 ____________________________________________________________

4. SeI2 ____________________________________________________________

5. CBr4 ____________________________________________________________

6. S2O3 ____________________________________________________________

7. NI3 ____________________________________________________________

8. ICl3 ____________________________________________________________

9. AsF5 ____________________________________________________________

10. SeCl2 ____________________________________________________________

ตอนท 2 จงเขยนสตรโมเลกลของสารประกอบโควาเลนตตอไปนใหถกตอง

1. sulfur trioxide __________ 2. diarsenic pentaoxide __________

3. oxygen difluoride __________ 4. xenon trioxide __________

5. antimony tribromide __________ 6. chlorine monofluoride __________

7. iodine pentafluoride __________ 8. dinitrogen tetraoxide __________

9. phosphorus triiodide __________ 10. diboron tetrachloride __________



ตอนท 1 จงอานชอสารประกอบโควาเลนตตอไปนใหถกตอง

1. PF3 phosphorus trifluoride

2. XeF6 xenon hexafluoride

3. KrF 4 krypton tetrafluoride

4. SeI2 selenium diiodide

5. CBr4 carbon tetrabromide

6. S2O3 disulfur trioxide

7. NI3 nitrogen triiodide

8. ICl3 iodine trichloride

9. AsF5 arsenic pentaoxide

10. SeCl2 selenium dichloride

ตอนท 2 จงเขยนสตรโมเลกลของสารประกอบโควาเลนตตอไปนใหถกตอง

1. sulfur trioxide SO3 2. diarsenic pentaoxide As2O5

3. oxygen difluoride OF2 4. xenon trioxide XeO3

5. antimony tribromide SbBr3 6. chlorine monofluoride ClF

7. iodine pentafluoride IF5 8. dinitrogen tetraoxide N2O4

9. phosphorus triiodide PI3 10. diboron tetrachloride B2Cl4



แบบทดสอบหลงเรยน

จงเลอกขอทถกทสด

1. จงพจารณาขอความตอไปน ขอใดถกตอง

ก. พนธะโลหะเปนพนธะทเกดจากธาตทมคาพลงงานไอออไนเซชนสง

ข. พนธะโควาเลนตเปนพนธะทเกดจากธาตทมคาอเลกโตรเนกาตวตตา

ค. พนธะไอออนกมการยดเหนยวกนระหวางไอออนบวกกบอเลกตรอนอสระ

ง. พนธะโควาเลนตเปนพนธะทเกดจากอะตอมใชเวเลนตอเลกตรอนรวมกนเปนค ๆ

2. ขอใดตอไปนกลาวถกตอง

ก. พนธะโควาเลนตจะเกดเมอโมเลกลนนอยในระยะหางทมพลงงานตาสด

ข. ระยะหางระหวางอะตอมทเกดพนธะโควาเลนตแตละคจะมคาเทากน

ค. พนธะโควาเลนตจะเกดขนเมออะตอมอยใกลกนแลวมแรงทางไฟฟาในการยดเหนยว

ง. การสรางพนธะโควาเลนตจะมการใชอเลกตรอนรวมกนไมเกนสองค

3. อะตอมของสารคใดสามารถสรางพนธะโควาเลนต

ก. Mg กบ Cl ข. N กบ Br ค. K กบ O ง. P กบ Ca

4. สารในขอใดใชเวเลนซอเลกตรอนรวมกน

ก. SF4 ข. MgF2 ค. Na2O ง. CaO

5. ขอใดเปนสารโควาเลนตทงหมด

ก. MgO , H2S , HF ข. CO2 , NCl3 , PCl3

ค. SO3 , CaCl2 , PH3 ง. MgO , CaCl2 , PCl3

6. ขอใดเขยนสตรโมเลกลทเกดจาก C กบ Se ไดถกตอง

ก. Se2C ข. Se4C2 ค. CSe2 ง. C2Se4

7. ธาต Y มสญลกษณเปน 𝐘𝟏𝟒𝟐𝟖 ท าปฏกรยากบ Br2 สารประกอบทไดควรมสตรอยางไร ถาการ

รวมตวเปนไปตามกฏออกเตต ก. YBr2 ข. Y2Br ค. Y4Br ง. YBr4


8. ขอใดระบจ านวนพนธะแตละชนดในโมเลกลของ N2 ไดถกตอง

ก. พนธะเดยว 2 พนธะ

ค. พนธะค 3 พนธะ

ข. พนธะสาม 1 พนธะ

ง. พนธะค 2 พนธะ

9. ชอสารประกอบระหวางธาตออกซเจนกบฟลออรนขอใดถกตอง

ก. ออกซเจนไดฟลออไรด คอ OF2 ข. ออกซเจนฟลออไรด คอ OF2

ค. ฟลออรนออกไซด คอ FO2 ง. ไดฟลออรนโมโนออกไซด คอ F2O

10. การอานชอขอใดผด

ก. SiS2 ซลคอนไดซลไฟด ข. PCl5 ฟอสฟอรสเฮกซะคลอไรด

ค. BF3 โบรอนไตรฟลออไรด ง. N2O3 ไดไนโตรเจนไตรออกไซด


เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

1.

ง.

2. ก.

3. ข.

4. ก.

5. ข.

6. ค.

7. ง.

8. ข.

9. ก.

10. ข.


เฉลยแบบทดสอบหลงเรยนอยางละเอยด

1. ง. ง. ถกตองเพราะพนธะโควาเลนตเปนพนธะทเกดจากอะตอมใชเวเลนต

อเลกตรอนรวมกนเปนค ๆ เพอใหอะตอมของธาตเสถยรตามกฎออกเตต

ก. ไมถกตองเพราะพนธะโลหะเปนพนธะทเกดจากธาตทมคาพลงงาน

ไอออไนเซชนตา

ข. ไมถกตองเพราะพนธะโควาเลนตเปนพนธะทเกดจากธาตทม

คาอเลกโตรเนกาตวตสง

ค. ไมถกตองเพราะพนธะไอออนกมการยดเหนยวกนระหวางไอออน

บวกกบไอออนลบ

2. ก. ก. ถกตองเพราะพนธะโควาเลนตจะเกดเมอโมเลกลนนอยในระยะหางทม

พลงงานตาสดซงจะเสถยรกวาการอยในระยะทไมเหมาะสม

ข. ไมถกตองเพราะระยะหางระหวางอะตอมทเกดพนธะโควาเลนต

แตละคจะมคาไมเทากน

ค. ไมถกตองเพราะพนธะทใชแรงทางไฟฟาในการยดเหนยวคอพนธะไอออนก

ง. ไมถกตองเพราะการสรางพนธะโควาเลนตจะมการใชอเลกตรอน

รวมกนไมเกนสามค

3. ข. N กบ Br สามารถสรางพนธะโควาเลนต สวน Mg กบ Cl K กบ O P กบ Ca

สามารถสรางพนธะไอออนก

4. ก. S และ F มคาอเลกโตรเนกาตวตสงทงคจงตองใชเวเลนตอเลกตรอน

รวมกน สวน MgF2 Na2O และ CaO เกดจากการใหและรบอเลกตรอน

5. ข. CO2 , NCl3 , PCl4+ เปนสารโควาเลนตทกตว เพราะเกดจากการสรางพนธะ

ระหวางธาตทมคาอเลกโตรเนกาตวตสง สวน CaCl2 MgO เปนสารไอออนก

6. ค. CSe2

C Se


จานวนอเลกตรอนทตองการ 4 2

ทาใหเปนสดสวนอยางตา 2 1


7. ง. ธาต Y มสญลกษณเปน Y1428 จงมการจดเรยงอเลกตรอนเปน 2 8 4

แสดงวา Y อยหมท 4

Y Br



8. ข.

9. ก. F มคาอเลกโตรเนกาตวตสงกวา O จงอยดานหลง

O F



ออกซเจนไดฟลออไรด คอ OF2 F ม 2 อะตอม จงอานวา ได

10. ข. PCl5 ฟอสฟอรสเฮกซะคลอไรด ทถกตอง คอ ฟอสฟอรสเพนตะคลอไรด

ใชอเลกตรอนรวมกน 3 ค เพอสรางพนธะระหวาง N-N จงเปน

พนธะสาม 1 พนธะ


เอกสารอางอง

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. 2556. หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม

เคม เลม 1. พมพครงท 5. กรงเทพมหานคร: สกสค. ลาดพราว.

สทศน ไตรสถตวร. ม.ป.ป. Modern Compact Chemistry เคม เลม 1 ม.4. กรงเทพมหานคร:

เทพเนรมตการพมพ.

Double bonds (online).

http://www.uic.edu/classes/bios/bios100/lectures/02_08b_double_bonds-L.jpg,

August 3, 2013.

COVALENT BONDS (online). http://cyberbridge.mcb.harvard.edu/bonding_3.html,

August 3, 2013.

Ions and Ionic Bonds (online). http://nutrition.jbpub.com/resources/chemistryreview4.cfm,

August 3, 2013.

Lewis Structures and Covalent Bonding (online).

http://2012books.lardbucket.org/books/principles-of-general-chemistry-v1.0/s12-

ionic-versus-covalent-bonding.html, August 3, 2013.

Metallic bonding (online).

http://www.bbc.co.uk/schools/gcsebitesize/science/add_aqa_pre_2011/atomic/differe

ntsubrev5.shtml, August 3, 2013.

The Covalent Bond (online).

http://wps.prenhall.com/wps/media/objects/602/616516/Chapter_07.html,

August 3, 2013.

http://www.uic.edu/classes/bios/bios100/lectures/02_08b_double_bonds-L.jpg

http://cyberbridge.mcb.harvard.edu/bonding_3.html

http://nutrition.jbpub.com/resources/chemistryreview4.cfm

http://wps.prenhall.com/wps/media/objects/602/616516/Chapter_07.html


Documents

ค ำน ำ · 2016-01-11 · เล่มที่ 1 รู้จักกัน ทักทายชื่อ หน้า 1 ค ำน ำ บทเรียนสำเร็จรูปชุดน้ีมีท้ังหมด