ค ำน ำ ปญหาผลประโยชนทบซอน ถอเปนการคอรรปชนประเภทหนง ซงเปนการแสวงหาผลประโยชนสวนบคคลโดยการละเมดกฎหมายและจรยธรรม เมอผลประโยชนสวนตนเขามาเกยวของสงผลใหมการใชอ านาจไปแทรกแซงการใชดลพนจในกระบวนการตดสนใจ และท าใหละทงคณธรรมในการปฏบตหนาท ขาดความเปนอสระ ความเปนกลางและความเปนธรรม สงผลกระทบตอประโยชนทประชาชนจะไดรบ ท าใหผลประโยชนหลกขององคกร หนวยงาน โดยเฉพาะผลประโยชนของประชาชนในชมชนตองเสยหาย การแกไขปญหาดงกลาวไดแก การใชมาตรการทางกฎหมาย โดยการก าหนดหลกการไว ในรฐธรรมนญ และมาตรการไวในพระราชบญญตตางๆ ดงนน ขาราชการ พนกงาน และเจาหนาทผปฏบตราชการ ของสวนราชการ ในสงกดกระทรวงมหาดไทย จงตองมความร ความเขาใจ เกยวกบการปองกนผลประโยชนทบซอน เพอใหรเทาทนและไมตกเปนเครองมอใหบคคลอนแสวงหาผลประโยชน กระทรวงมหาดไทย หวงเปนอยางยงวา “คมอการปองกนผลประโยชนทบซอน” ฉบบน จะเปนประโยชนแก ขาราชการ พนกงาน และเจาหนาทผปฏบตราชการ ในสงกดกระทรวงมหาดไทย ตอไป

กระทรวงมหาดไทย

สำรบญ หนา

บทท 1 นยามศพทผลประโยชนทบซอน บทท 2 กฎหมายเกยวกบการปองกนผลประโยชนทบซอน บทท 3 แนวทางปฏบตเพอปองกน “ผลประโยชนทบซอน บทท 4 กรณศกษาผลประโยชนทบซอนของกระทรวงมหาดไทย บรรณานกรม ทปรกษา/คณะผจดท า

บทท 1 นยำมศพทผลประโยชนทบซอน

............................. ควำมหมำยของผลประโยชนทบซอน (Conflict of Interests) ผลประโยชนทบซอน หรอความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวมหรอผลประโยชนขดกน หมายถง การทเจาหนาทรฐปฏบตหนาทโดยค านงถงประโยชนสวนตนหรอพวกพองเปนหลก ซงถอเปนความผดเชงจรยธรรมและเปนความผดขนแรกทจะน าไปสการทจรต

ผลประโยชนสวนตว Private Interest เปนผลตอบแทนทบคคลไดรบโดยเหนวามคณคาทจะสนองตอบความตองการของตนเองหรอของกลมทตนเองเกยวของ ผลประโยชนเปนสงจงใจใหคนเรามพฤตกรรมตางๆ เพอสนองความตองการทงหลาย ผลประโยชนสวนตน ม ๒ ประเภท คอ ทเกยวกบเงน (pecuniary) และทไมเกยวกบเงน (non-pecuniary) ๑. ผลประโยชนสวนตนทเกยวกบเงน ไมไดเกยวกบการไดมาซงเงนทองเทานน แตยงเกยวกบการเพมพนประโยชนหรอปกปองการสญเสยของสงทมอยแลว เชน ทดน หน ต าแหนงในบรษททรบงานจากหนวยงาน รวมถง การไดมาซงผลประโยชนอนๆ ทไมไดอยในรปตวเงน เชน สมปทาน สวนลดของขวญ หรอของทแสดงน าใจไมตรอนๆ ๒. ผลประโยชนทไมเกยวกบเงน เกดจากความสมพนธระหวางบคคล ครอบครว หรอกจกรรมทางสงคม วฒนธรรมอน ๆ เชน สถาบนการศกษา สมาคม ลทธแนวคด มกอยในรปความล าเอยง/อคต/เลอกทรกมกทชง และมขอสงเกตวาแมแตความเชอ/ ความคดเหนสวนตวกจดอยในประเภทน

ผลประโยชนสวนรวมหรอผลประโยชนสำธำรณะ Public Interest สงใด กตามทใหประโยชนสขแกกลมบคคลทงหลายในสงคม ผลประโยชนสาธารณะยงหมายถง

หลกประโยชนตอมวลสมาชก การระบผลประโยชนสาธารณะไมใชเรองงาย แตในเบองตนเจาหนาทภาครฐสามารถใหความส าคญอนดบตนแกสงนโดย

ท างานตามหนาทอยางเตมทและมประสทธภาพ ท างานตามหนาทตามกรอบและมาตรฐานทางจรยธรรม ระบผลประโยชนทบซอนทตนเองมหรออาจจะมและจดการอยางม

ประสทธภาพ ใหความส าคญอนดบตนแกผลประโยชนสาธารณะ มความคาดหวงวา

เจาหนาทตองจ ากดขอบเขตทประโยชนสวนตนจะมามผลตอความเปนกลางในการท าหนาท

หลกเลยงการตดสนใจหรอการท าหนาททมผลประโยชนทบซอน หลกเลยงการกระท า/กจกรรมสวนตนทอาจท าใหคนเหนวาไดประโยชนจากขอมลภายใน

หลกเลยงการใชต าแหนงหนาทหรอทรพยากรของหนวยงานเพอประโยชน สวนตน

ปองกนขอครหาวาไดรบผลประโยชนทไมสมควรจากการใชอ านาจหนาท ไมใชประโยชนจากต าแหนงหรอขอมลภายในทไดขณะอยในต าแหนง ขณะท

ไปหาต าแหนงงานใหม

หนำทสำธำรณะ (public duty) หนาทสาธารณะของผทท างานใหภาครฐคอ การใหความส าคญอนดบตนแก ประโยชนสาธารณะ (public interest) คนเหลานไมจ ากดเฉพาะเจาหนาทของรฐทงระดบทองถนและระดบประเทศ เทานน แตยงรวมถงคนอน ๆ ท างานใหภาครฐ เชน ทปรกษา อาสาสมคร ส านกงาน ก.พ. ไดนยามความขดแยงกนระหวางผลประโยชนทบซอนและผลประโยชนสวนรวม หรอ Conflict of Interests หมายถง สถานการณหรอการกระท าทบคคลไมวาจะเปนนกการเมองขาราชการ พนกงาน บรษท หรอผบรการมผลประโยชนสวนตวมากจนมผลตอการตดสนใจ หรอการปฏบตหนาทในต าแหนงหนาททบคคลนนรบผดชอบอย และสงผลกระทบตอประโยชนของสวนรวม กลาวคอ การทเจาหนาทของรฐตดสนใจหรอปฏบตหนาทในต าแหนงของตนอนกอใหเกดประโยชนตอตนเองหรอพวกพองมากกวาประโยชนสวนรวม ซงการกระท าดงกลาวจะเกดขนอยางรตวหรอไมรตว ทงเจตนาและไมเจตนาในรปแบบทหลากหลาย จนกระทงกลายเปนธรรมเนยมปฏบตทไมเหนวา

เปนความผด ตวอยางการกระท าดงกลาวมใหพบเหนไดมากในสงคม สงผลใหบคคลนนขาดการตดสนใจทเทยงธรรม เนองจากการยดผลประโยชนสวนตนเปนหลกไดสงผลเสยหายใหเกดขนกบประเทศชาต กอใหเกดการกระท าทผดจรยธรรมและจรรยาบรรณของเจาหนาทของรฐทตองค านงถงประโยชนสาธารณะ แตกลบตดสนใจหรอปฏบตหนาทโดยค านงถงประโยชนสวนตนหรอพวกพองเปนหลก

ควำมขดแยง Conflict สถานการณทขดกน ไมลงรอยเปนเหตการณอนเกดขน เมอบคคลไมสามารถตดสนใจกระท าอยางใดอยางหนง ความขดแยงอาจเกดขนไดจากความไมลงรอยกนในเรองความคดแนวทางปฏบตหรอผลประโยชน

ผลประโยชนทบซอนกบกำรทจรตคอรรปชน การคอรรปชน คอการทจรตในระดบทสงสด สวนความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตนกบผลประโยชนสวนรวม (ผลประโยชนทบซอน) ถอวาเปนความผดระดบตน บางกรณยงไมใชการ “คอรรปชน” แตเปนพฤตการณอาจเปนตนเหตของการคอรรปชนได

รปแบบของผลประโยชนทบซอน 1. การรบผลประโยชนตาง ๆ (Acceptance of Benefit) เชน รบของขวญ เงนสนบสนน เงนทลกคาของหนวยงานบรจาคให

2. การท าธรกจกบตนเอง (Self-Dealing) หรอเปนคสญญากบหนวยงานตนเอง เชน มสวนไดสวนเสยในสญญาทท ากบหนวยงานตนสงกด 3. การท างานหลงออกจากต าแหนงหนาทสาธารณะหรอหลงเกษยณไปแลว (Post-Employment) เชน ลาออกจากหนวยงานไปท างานในหนวยงานทด าเนนธรกจประเภททตนเองเคยมอ านาจควบคมก ากบดแล 4. การท างานพเศษ (Outside Employment or Moonlighting) เชน ตงบรษทด าเนนการธรกจทแขงขนหรอรบงานจากตนสงกด 5. การใชสมบตของหนวยงานเพอประโยชนสวนตว (Using Employer’s Property for Private Usage) เชน การน าทรพยสนของหนวยงานไปใชสวนตว 6. การรบรขอมลภายใน (Inside Information) เชน ใชประโยชนจากขอมลภายในเพอประโยชนตนเอง 7. การน าโครงการสาธารณะลงในเขตเลอกตง เพอประโยชนทางการเมอง (Pork Barreling)

บทท 2 กฎหมำยเกยวกบกำรปองกนผลประโยชนทบซอน

................................ กฎหมำยทเกยวของ ๑. พระรำชบญญตประกอบรฐธรรมนญวำดวยกำรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรต พ.ศ. 2561 หมวด 6 กำรขดกนระหวำงประโยชนสวนบคคลกบประโยชนสวนรวม มาตรา 126 นอกจากเจาพนกงานของรฐทรฐธรรมนญก าหนดไวเปนการเฉพาะแลว หามมใหกรรมการ ผด ารงต าแหนงในองคกรอสระ และเจาพนกงานของรฐทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ประกาศก าหนด ด าเนนกจกรรมดงตอไปน (1) เปนคสญญาหรอมสวนไดเสยในสญญาทท ากบหนวยงานของรฐท เจาพนกงานของรฐผนนปฏบตหนาทในฐานะทเปนเจาพนกงานของรฐซงมอ านาจไมวาโดยตรงหรอโดยออมในการก ากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบหรอด าเนนคด (๒) เปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททเขาเปนคสญญากบหนวยงานของรฐ ทเจาพนกงานของรฐผนนปฏบตหนาทในฐานะทเปนเจาพนกงานของรฐซงมอ านาจไมวาโดยตรงหรอโดยออมในการก ากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบหรอด าเนนคด เวนแตจะเปนผถอหนในบรษทจ ากด หรอบรษทมหาชนจ ากด ไม เกนจ านวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ก าหนด (๓) รบสมปทานหรอคงถอไวซงสมปทานจากรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน หรอเขาเปนคสญญากบรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอ ราชการสวนทองถน อนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน หรอเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอ บรษททรบสมปทานหรอเขาเปนคสญญาในลกษณะดงกลาว ในฐานะทเปนเจาพนกงานของรฐซงมอ านาจ ไมวาโดยตรงหรอโดยออมในการก ากบ ดแล ควบคม ตรวจสอบหรอด าเนนคด เวนแตจะเปนผถอหน ในบรษทจ ากดหรอบรษทมหาชนจ ากด ไมเกนจ านวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ก าหนด (๔) เขาไปมสวนไดเสยในฐานะเปนกรรมการ ทปรกษา ตวแทน พนกงานหรอลกจางในธรกจ ของเอกชนซงอยภายใตการก ากบ ดแล ควบคม หรอตรวจสอบของหนวยงานของรฐท เจาพนกงานของรฐผนนสงกดอยหรอปฏบตหนาทในฐานะเป น เจาพนกงานของรฐ ซงโดยสภาพของผลประโยชนของธรกจของเอกชนนนอาจขดหรอแยง

ตอประโยชนสวนรวม หรอประโยชนทางราชการ หรอกระทบตอความมอสระ ในการปฏบตหนาทของเจาพนกงานของรฐผนน ใหน าความในวรรคหนง มาใชบงคบกบคสมรสของเจาพนกงานของรฐตามวรรคหนงดวย โดยใหถอวาการด าเนนกจการของคสมรสเปนการด าเนนกจการของเจาพนกงานของรฐ เวนแตเปนกรณทคสมรสนนด าเนนการอยกอนทเจาพนกงานของรฐจะเขาด ารงต าแหนง คสมรสตามวรรคสองใหหมายความรวมถงผซงอยกนกนฉนสามภรยาโดยมไดจดทะเบยนสมรสดวย ทงน ตามหลกเกณฑทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ก าหนด เจาพนกงานของรฐทมลกษณะตาม (๒) หรอ (๓) ตองด าเนนการไมใหมลกษณะดงกลาว ภายในสามสบวนนบแตวนทเขาด ารงต าแหนง มาตรา ๑๒๗ หามมใหกรรมการ ผด ารงต าแหนงในองคกรอสระ ผด ารงต าแหนงระดบสงและ ผด ารงต าแหนงทางการเมองทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ก าหนด ด าเนนการใดตามมาตรา ๑๒๖ (๔) ภายในสองปนบแตวนทพนจากต าแหนง มาตรา ๑๒๘ หามมใหเจาพนกงานของรฐผใดรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดอนอาจค านวณเปนเงนไดจากผใด นอกเหนอจากทรพยสนหรอประโยชนอนควรไดตามกฎหมาย กฎ หรอขอบงคบ ทออกโดยอาศยอ านาจตามบทบญญตแหงกฎหมาย เวนแตการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใด โดยธรรมจรรยาตามหลกเกณฑและจ านวนทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ก าหนด ความในวรรคหนงมใหใชบงคบกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดจากบพการ ผสบสนดาน หรอญาตทใหตามประเพณหรอตามธรรมจรรยาตามฐานานรป บทบญญตในวรรคหนงใหใชบงคบกบการรบทรพยสนหรอประโยชนอนใดของ ผซงพนจาก การเปนเจาพนกงานของรฐมาแลวยงไมถงสองปดวยโดยอนโลม มาตรา ๑๒๙ การกระท าอนเปนการฝาฝนบทบญญตในหมวดนใหถอวาเปนการกระท าความผดตอต าแหนงหนาทราชการหรอความผดตอต าแหนงหนาทในการยตธรรม

2. ประมวลจรยธรรมขำรำชกำรพลเรอน

2.๑ สวนค าปรารภไดกลาวถงคานยมหลกของมาตรฐานจรยธรรมส าหรบ ผด ารงต าแหนงทางการเมองและเจาหนาทของรฐ ๙ ประการของส านกงานผตรวจการแผนดน ๙ ขอ ดงน (๑) การยดมนในคณธรรมและจรยธรรม (๒) การมจตส านกทด ซอสตย สจรต และรบผดชอบ (๓) การยดถอประโยชนของประเทศชาตเหนอกวาประโยชนสวนตน และไมมผลประโยชนทบซอน (๔) การยนหยดท าในสงทถกตอง เปนธรรมและถกกฎหมาย (๕) การใหบรการแกประชาชนดวยความรวดเรว มอธยาศย และไมเลอกปฏบต (๖) การใหขอมลขาวสารแกประชาชนอยางครบถวน ถกตอง ไมบดเบอนขอเทจจรง (๗) การมงผลสมฤทธของงาน รกษามาตรฐานมคณภาพ โปรงใส และตรวจสอบได

(๘) การยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (๙) การยดมนในหลกจรรยาวชาชพขององคกร 2.๒ หมวด ๒ ขอ ๕ ใหขาราชการตองแยกเรองสวนตวออกจากต าแหนงหนาทและยดถอประโยชนสวนรวมของประเทศชาตเหนอกวาประโยชนสวนตน โดยอยางนอยตองวางตน ดงน (๑) ไมน าความสมพนธสวนตวทตนมตอบคคลอน ไมวาจะเปนญาต พนอง พรรคพวกเพอนฝงหรอผมบญคณสวนตวมาประกอบการใชดลยพนจใหเปนคณหรอเปนโทษแกบคคลนน หรอปฏบตตอบคคลนนตางจากบคคลอน เพราะความชอบหรอชง (๒) ไมใชเวลาราชการ เงน ทรพยสน บคลากร บรการหรอสงอ านวย ความสะดวกของทางราชการไปเพอประโยชนสวนตวของตนเองหรอผอน เวนแตไดรบอนญาต โดยชอบดวยกฎหมาย

(๓) ไมกระท าการใด หรอด ารงต าแหนง หรอปฏบตการใดในฐานะสวนตวซงกอใหเกดความเคลอบแคลงหรอสงสยวาจะขดกบประโยชนสวนรวมทอยในความรบผดชอบ ของเจาหนาท ทงน ในกรณมความเคลอบแคลงหรอสงสยใหขาราชการผนน ยตการกระท าดงกลาวไวกอนแลวแจงใหผบงคบบญชา หวหนาสวนราชการและคณะ- กรรมการจรยธรรมพจารณาเมอคณะกรรมการจรยธรรมวนจฉยเปนประการใดแลวจงปฏบตตามนน

(๔) ในการปฏบตหนาททรบผดชอบในหนวยงานโดยตรงหรอหนาทอน ในราชการรฐวสาหกจ องคการมหาชน หรอหนวยงานของรฐขาราชการตองยดถอประโยชนของทางราชการเปนหลกในกรณทมความขดแยงระหวางประโยชนของทางราชการหรอประโยชนสวนรวมกบประโยชนสวนตนหรอสวนกลม อนจ าเปนตองวนจฉยหรอชขาด ตองยดประโยชนของทางราชการและประโยชนสวนรวมเปนส าคญ 2.3 หมวด ๒ ขอ ๖ ใหขาราชการตองละเวนจากการแสวงหาประโยชน ทมชอบโดยอาศยต าแหนงหนาทและไมกระท าการอนเปนการขดกนระหวางประโยชน สวนตน และประโยชนสวนรวมโดยอยางนอยตองวางตน ดงน (๑) ไมเรยกรบหรอยอมจะรบ หรอยอมใหผอนเรยกรบหรอยอมจะรบของขวญแทนตนหรอญาตของตน ไมวากอนหรอหลงด ารงต าแหนงหรอปฏบตหนาทไมวาจะเกยวของหรอไมเกยวของกบการปฏบตหนาทหรอไมกตาม เวนแตเปนการให โดยธรรมจรรยา หรอการใหตามประเพณหรอใหแกบคคลทวไป (๒) ไมใชต าแหนงหรอการกระท าการทเปนคณหรอเปนโทษแกบคคลใดเพราะมอคต (๓) ไมเสนอหรออนมตโครงการด าเนนการ หรอการท านตกรรมหรอสญญาซงตนเองหรอบคคลอน จะไดประโยชนอนมควรไดโดยชอบดวยกฎหมายหรอประมวลจรยธรรมน

บทท 3 แนวทำงปฏบตเพอปองกน “ผลประโยชนทบซอน”

................................

แนวทำงปฏบตเพอปองกนมใหมกำรฝำฝนบทบญญตแหงกฎหมำยประกอบรฐธรรมนญวำดวยกำรปองกนและปรำบปรำมกำรทจรต

กำรขนบญชทรพยสนและหนสน เพอปองกนผลประโยชนทบซอนในกำรปฏบตงำน เรองต ำแหนงทตองยนบญช

ก าหนดใหคณะกรรมการ ป.ป.ช. ตองประกาศใหต าแหนงทมความส าคญ มหนาทยนบญชทรพยสนและหนสนอกทงคณะกรรมการ ป.ป.ช. อาจก าหนดต าแหนงเพมเตมได นอกจากน มการก าหนดใหเจาหนาทของรฐท ไมตองยนบญชฯ ยนบญชทรพยสนและหนสนตอตนสงกด (มาตรา 102 มาตรา 103 และมาตรา 130) (ตามกฎหมายใหมจะตองมการประกาศต าแหนงทจะใหยนบญชกอน ซงจะแตกตางจากกฎหมายเดมซงเปนกรณทกฎหมายก าหนดใหตองยนบญช)

กรรมการและผบรหารสงสดของหนวยงานของรฐตองยนบญชทกต าแหนง

เรองคสมรส ผมหนาทยนบญชตองยนบญชทรพยสนและหนสนของตน คสมรส และบตรทยงไมบรรลนตภาวะ โดยคสมรสใหหมายความรวมถงผซงอยกนกนฉนสามภรยาโดยมได จดทะเบยนสมรสดวย ทงน ตามหลกเกณฑทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ก าหนด (มาตรา 102 วรรคทาย) เรองกำรด ำเนนกำรกรณทรพยสนเพมขนผดปกต ก าหนดวาเมอมการเปรยบเทยบบญชแลว หากมทรพยสนเพมขนผดปกตจะเปนเหตเขาลกษณะร ารวยผดปกต ตามบทนยามค าวา “ร ารวยผดปกต” ซงตามมาตรา 113 ก าหนดใหตองไปไตสวนเพอรองขอใหทรพยสนตกเปนของแผนดนตอไป เรองกำรยนบญช (มำตรำ 105)

ก าหนดระยะเวลาในการยนบญชทรพยสนและหนสนตองไมนอยกวา 60 วน ไมไดก าหนดการยนบญชทรพยสนและหนสนกรณพนจากต าแหนงครบ 1 ป ไมไดใหทายาทยนบญชทรพยสนและหนสนกรณเจาพนกงานของรฐตาย ผด ารงต าแหนงทางการเมองระดบชาตและระดบทองถน ตลาการศาล

รฐธรรมนญ ผด ารงต าแหนงในองคกรอสระยนเมอเขาและพนจากต าแหนง เจาหนาทของรฐนอกเหนอจากต าแหนงดงกลาวขางตนทมหนาทยนบญชตอ

คณะกรรมการ ป.ป.ช. ตามมาตรา 102 นอกจากตองยนเมอเขาและพนจากต าแหนงแลว ตองยนทกสามปตลอดระยะเวลาทยงด ารงต าแหนงเจาหนาทของรฐดวย

กรณพนจากต าแหนงและไดรบแตงตงใหด ารงต าแหนงเดมหรอต าแหนงภายในหนงเดอน ผนนไมตองยนบญชทรพยสนและหนสนกรณพนจากต าแหนงและกรณเขาด ารงต าแหนงใหม

กรณเจาพนกงานของรฐผใดไดรบแตงตงใหด ารงต าแหนงทมหนาทตองยนบญชทรพยสนและหนสนดวย เจาพนกงานของรฐผนนไมตองยนบญชทรพยสนและหนสนใหม

เรองกำรเปดเผยบญช นอกเหนอจากต าแหนงตามกฎหมายเดมแลว เพมต าแหนงทตองเปดเผย

มากขน โดยระบใหเปดเผยบญชของตลาการศาลรฐธรรมนญ ผด ารงต าแหนงในองคกรอสระ ผด ารงต าแหนงระดบสง และผบรหารทองถน รองผบรหารทองถน ผชวยผบรหารทองถน และสมาชกสภาทองถน ตามทคณะกรรมการ ป.ป.ช. ก าหนด (มาตรา 106)

ก าหนดใหตองเปดเผยทตงของอสงหารมทรพย การเปดเผยบญชตองไมระบถงรายละเอยดทางทะเบยนของทรพยสน และ

ภาพถายทรพยสนหรอขอมลสวนบคคลโดยไมจ าเปนหรอทอาจกอใหเกดอนตรายตอเจาของขอมลได

เรองกำรแจงเตอนใหยนบญชฯ และเอกสำรประกอบ กรณไมยนบญชหรอกรณยนมำแลวแตไมครบถวน

ก าหนดใหส านกงานแจงเตอนเปนหนงสอไปยงผยนบญชกอน เมอหนวยงานแตงตงหรอสงใหเจาหนาทพนจากต าแหนงกรณต าแหนงท

ตองยนบญชตอ ป.ป.ช. ตองแจง ป.ป.ช. ภายใน 30 วน เรองกำรตรวจสอบทรพยสน

ยงคงหลกการตรวจสอบความถกตองและความมอยจรงของทรพยสนและหนสนตามบญชทรพยสนและหนสน

พนกงานเจาหนาท/พนกงานไตสวนมอ านาจตามมาตรา 34 (1) (2) (3) เรองกำรเปดเผยผลกำรตรวจสอบทรพยสน (มำตรำ 111)

เปดเผยผลวาบญชทรพยสนมความผดปกตหรอไม การเปดเผยใหประชาชนทราบใหเปนไปตามหลกเกณฑทคณะกรรมการ

ป.ป.ช. ก าหนด

เรองกำรขอขอมลจำกหนวยงำนภำยนอก คณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจขอขอมลจากส านกงานปองกนและ

ปราบปรามการฟอกเงนไดตามทจ าเปน คณะกรรมการ ป.ป.ช. มอ านาจสงใหหนวยงานของรฐ สถาบนการเงน หรอ

บคคลใดทเกยวของ ตรวจสอบความถกตองหรอความมอยจรงตามทปรากฏในรายการทรพยสนและหนสนทยนไวตอคณะกรรมการ ป.ป.ช. หรอทรพยสนหรอหนสนอนใดทมไดแจงไวในบญชทรพยสนและหนสน

เรองกำรด ำเนนคดกรณจงใจไมยน/ปกปด/ยนเทจ การวนจฉยวาผมหนาทยนบญชฯ จงใจไมยน/ปกปด/ยนเทจ ตอง

ประกอบดวยพฤตการณอนควรเชอไดวามเจตนาไมแสดงทมาแหงทรพยสนหรอหนสนดวย (มาตรา 114)

มการก าหนดเรองการแจงขอกลาวหาและระยะเวลาชแจงขอกลาวหาใหมความชดเจน

เขตอ านาจศาลไดก าหนดใหมการยนตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผด ารงต าแหนงทางการเมอง และศาลอาญาคดทจรตและประพฤตมชอบ

บทท 4 กรณศกษำผลประโยชนทบซอนของกระทรวงมหำดไทย

................................

กรณทภรรยา และญาตเปนผรบเหมา จากการรวบรวมขอมลพบวา หลายกรณผบรหารและสมาชกสภาทองถนไมไดเปนเจาของกจการเอง แตเปนกจการของคสมรส มทงจดทะเบยน ไมจดทะเบยน หรอเดมจดทะเบยนแลวมาหยาขาดกนกอนมาเปนคสญญากบองคการปกครองสวนทองถน หรอเปนของญาตสนท บดา มารดาและพนอง บตร บางกรณดเหมอนเปนความจงใจเลยงกฎหมาย ตวอยางเชนกรณของเทศบาลต าบลเนนมะปราง จ.พษณโลกทไดรบความสนใจจากสาธารณชนมาก เพราะเกดการลอบวางเพลงทวาการอ าเภอเนนมะปราง ซงต ารวจเผยวามาจากความขดแยงในเทศบาล นอกจากนยงรายงานวาจงหวดก าลงสอบสวนหาขอเทจจรงการกลาวหาวาสมาชกสภาเทศบาลฝายคานรองวาฝายบรหารมสวนไดสวนเสยในสญญาจาง กอสรางถนน คสญญาเปนพนองกน สวนฝายบรหารกรองวาภรรยาสมาชกเทศบาลฝายคานท าสญญาซอขายน ามนกบเทศบาลต าบลเนนมะปราง ซงกรณนอยระหวางการสอบสวนของคณะกรรมการปองกนและปราบปราบการทจรตแหงชาต

การจดซอทดนของตวเอง เนองจากทผานมาองคกรปกครองทองถนเขาไปเกยวของกบโครงการกอสรางขนาดใหญ จ าเปนตองมการจดซอทดนเพอท าโครงการ เชน สถานทท าการขององคกรปกครองทองถน โรงบ าบดน าเสย ทดนส าหรบการก าจดขยะ หรอสถานน าประปา และพบวาหลายครงไมสามารถซอทดนตามราคาทไดรบงบประมาณ หรอรฐเสยเงนมากขนเพราะราคาทดนแพงเกนความเปนจรง และมขาวการทจรต ควบคไปกบการจดซอทดนเสมอ ซงสาเหตหนงของปญหานมตนตอจากการทผบรหารมความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม โดยหาประโยชนสวนตว เกงก าไรจากราคาทดน ทงในรปใชขอมลภายในเปนประโยชน ไปซอทดนไวกอน หรออาจเปนในรปแบบทก าหนดทตงโครงการในพนททตนเองมทดนอย เพอขายทดนของตนเองในราคาทสง ทงทตนเองเปนบคคลทตองรกษาประโยชนของสาธารณะ

กรณนายก อบจ.พษณโลกเชารถบรษทตนเอง กรณนไดรบความสนใจมาก เนองดวยความขดแยงในองคการบรหารสวนจงหวดพษณโลกมสง ขอเทจจรงคอจาก นายก อบจ.พษณโลกไดท าสญญาเชารถกบบรษทพษณโลกยานยนต จ ากด ซงนายก อบจ.พษณโลก เปนกรรมการของบรษทและเปนผ ถอหนของบรษท เพอไปทศนศกษาตามโครงการสมมนาและทศนศกษาดงานของคณะผบรหารและขาราชการ อบจ.พษณโลก ในกรณเดมจงหวดพษณโลกวนจฉยวานายก อบจ.เปนผมสวนไดสวนเสยในสญญา แตตอมาส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาชวานายก อบจ. ไมตองใหพนจากต าแหนงเพราะใน พ.ร.บ.องคการบรหารสวนจงหวด พ.ศ. 2540 การเขาเปนคสญญากบ อบจ. ทตองพนจากต าแหนงตองเปนสญญาสมปทานเทานน สญญานายก อบจ.พษณโลก ท ากบบรษทเปนเพยงสญญาธรรมดา แตในทสดนายก อบจ. ตองพนจากต าแหนงดวยเหตความขดแยงใน อบจ. ซงประเดน “สญญาสมปทาน” ใน พ.ร.บ.องคการบรหารสวนจงหวดแสดงความลกลนในกฎหมายทก าหนดลกษณะหามเรองการมสวนไดสวนเสยทแตกตางกนระหวางประเภทองคกรปกครองทองถน

กรณการซอขายนามนของเทศบาลตาบลแจหม จว.ลาปาง เรองของเทศบาลต าบลแจหมเปนกรณทท าใหมการตนตวเกยวกบปญหาความขดแยงกนระหวางผลประโยชนสวนตวและผลประโยชนสวนรวม เพราะจากกรณน มนายกเทศมนตร และสมาชกสภาเทศบาล 2 คนพนจากสมาชกภาพตามค าวนจฉย ของส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา เหตเพราะมสวนไดสวนเสยทงทางตรงและออม ในหางหนสวนจ ากดชยประสทธกอสราง ซงมสญญาขายน ามนเชอเพลงใหกบเทศบาลต าบลแจหม โดยสมาชกคนหนงเปนหนสวน สมาชกอกคนหนงเปนสามโดยชอบดวยกฎหมายของหนสวนอกคนของหางฯ สวนนายกเทศมนตรเปนพสาวรวมบดามารดาของหนสวนของหางฯ ทงทในระยะบรเวณรศม 10 กโลเมตรของส านกงานเทศบาลต าบล แจหม สถานบรการแหงนใกลกบส านกงานฯ มากทสด สถานอนๆ อยหางไปถง 8-15 ก.ม. ซงส านกคณะกรรมการกฤษฎกากวนจฉยวาเปนผมสวนไดสวนเสยและใหพนสมาชกภาพ ในกรณนสมาชกสภาทงสองคนไดลาออกกอนการวนจฉย สวนนายกเทศมนตร จงหวดพษณโลกมขอเทจจรงวานายกเทศมนตรไมไดเปนหนสวน ซงแมเปนพนองกบหนสวนของหางฯ กไมไดรบผลประโยชนในกจการของหางฯ แตอยางไร ผวาราชการจงหวดจงวนจฉยวามไดเปนผมสวนไดเสยในสญญาซอขายน ามน

การใหเชาทดนของสมาชกเทศบาล เทศบาลตาบลประชาธปตย ส าหรบในกรณของเทศบาลต าบลประชาธปตย จ.ปทมธาน ไมใชการทสมาชกสภาเทศบาลขายสนคาและบรการของบรษทตนใหเทศบาล หากเปนเรองของสมาชกสภาใหเทศบาลเชาทดนเพอเกบพสดและทพกคนงาน ในระยะแรกประมาณป พ.ศ. 2537 เนองจากเทศบาลไมมท สมาชกสภาทานนอนญาตใหเทศบาลใชโดยไมคดมลคา แตในป 2541 สมาชกสภาไดแจงตอทางเทศบาลวาตองการใชทดน แตหากเทศบาลตองการใช กใหเชาเดอนละ 6,000 บาท ซงเทศบาลกท าสญญาเชาทดนกบสมาชกทานนระยะเวลา 3 ป จาก 2541-2543 และไดตอสญญาอก 3 ปคอ 2544-2547 แตนายกเทศมนตรคนใหมทเพงเขาด ารงต าแหนงไดรองเรยนเรองนขนวาสมาชกสภามสวนไดเสยในสญญา ทท ากบเทศบาล สมาชกสภาดงกลาวจงบอกเลกสญญาและคนเงนคาเชา พรอมทงลาออกจากการเปนสมาชกสภาเทศบาล และลงสมครเลอกตง ซงกไดรบเลอกกลบมาอก

การเปนผรบเหมากอสรางในโครงการขององคกรปกครองสวนทองถน ลกษณะนอาจเหนเปนเรองปกตส าหรบแวดวงองคกรปกครองทองถน ทสมาชกสภาทองถน หรอผบรหารเปนเจาของ หรอมหนสวนในบรษทรบเหมากอสรางทงทางตรง หมายถงเปนเจาของเอง หรอทางออม หมายถงมความสมพนธเกยวของกน บางกรณด าเนนธรกจอยกอนแลว และในหลายกรณเรมมธรกจเมอเขามาเปนสมาชกหรอผบรหารองคกรปกครองทองถน จนมกจะมการพดกนวา สภาทองถน เปน “สภาผรบเหมา” จรงอยวาการเปนเจาของหรอเปนหนสวนในบรษทรบเหมากอสรางนนไมใชเรองผด หากแตสถานการณความขดแยงเกดขนเมอสมาชกสภาหรอผบรหาร ซงไดรบความไววางใจจากประชาชนเขามาดแลเพอประโยชนสาธารณะ กลบเขามารบเหมางานในองคกรปกครองทองถนเสยเอง ท าใหสมาชกสภาและผบรหารมบทบาททขดแยงกน คอในบทบาทของ ผวาจางและในบทบาทของผรบจาง และจากกรณศกษาบทบาททขดแยงนน าสความ- ไมโปรงใสในการบรหารงานและการทจรตในรปแบบตางๆ

กรณคาโงขดลอกหวยกระดกเสอขององคการบรหารสวนจงหวดขอนแกน กรณนเกดขนในชวงเดอนมกราคม 2545 โดย อบต.โนนทอง ไดรองเรยนวาอบจ.ขอนแกนอนมตโครงการซ าซอนและมการแอบอางเบกเงนโดยไมไดท าง านจรง ขอเทจจรงคอ อบต .โนนทอง ไดท าโครงการขดลอกล าหวยกระดกเสอโดยไดรบงบประมาณจากกรมการปกครอง ในการพฒนาแหลงน าธรรมชาตจ านวน 510,300 บาท ซงไดด าเนนโครงการดงกลาวตงแต 26 พฤศจกายน และเสรจสนแลวตงแตกลางเดอน

ธนวาคม 2544 พรอมกบปกปายชอโครงการ และเบกจายเรยบรอยแลว ตอมา อบจ.ขอนแกนไดอนมตโครงการขดลอกล าหวยกระดกเสอ ซงบรรจไวในขอบญญตงบประมาณรายจายประจ าป 2545 แตเจาหนาทพสดไดบนทกขออนมตด าเนนโครงการขดลอกฯ เมอวนท 3 ธนวาคม 2544 งบประมาณ 580,000 บาท ซงนายก อบจ. ไดลงนามอนมตเหนชอบใหด าเนนการในวนเดยวกน ปรากฏวา อบจ.ขอนแกนไดจดจาง หจก. ต.เจรญทรพยหนองเรอ เปนผรบจาง ใหขดลอกคลองยาว 969 เมตร และไดท าสญญาจางลงวนท 25 ธนวาคม โดย หจก.ต.เจรญทรพยหนองเรอ เขาด าเนนการวนท 27 ธนวาคมและสงมอบงานในวนท 3 มกราคม 2545 โดยน าเครองจกรไปขดลอกตอทายโครงการ ทขดลอกฯ ของ อบต.โนนทอง ทท าเสรจไปแลวอก 93 เมตร พรอมทงปกปายโครงการและถายภาพปายโครงการเปนหลกฐานประกอบการเบกจายจาก อบจ.ขอนแกน ซงคณะกรรมการตรวจรบงานเมอวนท 7 มกราคมและเบกจายงบประมาณใหผรบจางเมอวนท 8 มกราคม นอกจาก หจก.ต.เจรญทรพยหนองเรอปกปายของ อบจ. แลว และยงท าลายปายโครงการเดมของ อบต.โนนทอง ทง แตชาวบานไปพบเขาจงน ามาให อบต.เพอด าเนนการรองเรยน เรองนจงปรากฏแกสาธารณะ

กรณทสมาชกสภาและผบรหารองคกรปกครองทองถนเปนผรบเหมาเองหรอเปนหนสวน การศกษาพบวามหลากหลายลกษณะของการทสมาชกสภาเทศบาลและผบรหารเขามารบเหมางานของเทศบาล กรณทพบจะมทงทเขามาโดยตรง ในฐานะของหนสวน เชนกรณของเทศบาลต าบลบานโตนด จ.สโขทย โดยเทศบาลไดท าสญญาวาจางหางหนสวนจ ากดครมาศกอสราง ใหกอสรางสะพานขามคลองน าหก ต าบลโตนด จ.สโขทย โดยมหนสวนผจดการของหางฯเปนผลงนาม ซงการกอสรางก าหนดแลวเสรจภายในวนท 6 สงหาคม 2544 ตอมาหนสวนผจดการไดลาออกจากการเปนหนสวนของหางฯ และ ลงรบสมครเปนสมาชกสภา และไดรบเลอกเปนสมาชกสภาเมอวนท 10 กรกฎาคม 2544 และไดขอเปลยนใหบดาเปนหนสวนผจดการหางแทนตน ซงในกรณนส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาวนจฉยวาถงแมจะลาออกจากการเปนหนสวนผจดการกอนวนเลอกตง แตกยงมฐานะเปนหนสวนของหางตามประมวลกฎหมายแพงและพาณชย และการจดทะเบยนเปลยนแปลงผถอหนและหนสวนผจดการของหางไดท าหลงจากวนทไดรบเลอกตงเขามา จงถอวาเปนคสญญากบเทศบาล ซงตองถกถอดถอนสมาชกภาพแมแตเมอเปลยนใหบดาเปนหนสวนผจดการกยงถอวาสมาชกสภาผนมผลประโยชนจากบรษท

ครมาศกอสรางอยด ซงยงเปนคสญญากบเทศบาล กรณชใหเหนถงปญหาทางกฎหมาย โดยเฉพาะพระราชบญญตการเลอกตงเทศบาล มไดมขอหามบคคลทเปนคสญญากบเทศบาลลงสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาเทศบาล จงท าใหรฐตองสญเสยงบประมาณ ในการเลอกตงซอม

การขายบรการหรอวสดอปกรณหรอใหเชาทรพยสนกบองคกรปกครองทองถน นอกจากการเขาเปนผรบเหมาในโครงการกอสรางตางๆ ดงกลาวไปแลว ยงพบอกวาสมาชกสภาทองถนและผบรหารอยในสถานการณความขดแยงของผลประโยชนไดในกรณทด าเนนธรกจขายบรการและวสดอปกรณกบองคปกครองทองถนทตนเองเปนสมาชก เพราะอาจถกมองวาหาผลประโยชนจากเทศบาล ลกษณะเชนนพบเหนมาก

กรณคณะเทศมนตรเทศบาลเมองกาแพงเพชร สวนกรณเทศบาลเมองก าแพงเพชรพบวานายกเทศมนตรและเทศมนตรขายสนคาหรอบรการของบรษทตนเองใหกบเทศบาล เทศบาลเมองก าแพงเพชรซอรถจกรยานยนตจากบรษท ท เค ซมอเตอรไบค ซงนายกเทศมนตรเปนกรรมการบรษท โดยเทศมนตรเมองก าแพงเพชรเปนผลงนามในฐานะผซอ รวมทงการทเทศบาลน ารถเทศบาลยหอนสสนไปตรวจเชคสภาพทบรษทนสสนก าแพงเพชร ซงนายกเทศมนตรเปนกรรมการบรษท โดยกลาววาเปนศนยนสสนแหงเดยวในจงหวด นอกจากนน เทศมนตรในฐานะผจดการและเจาของโรงพมพศรลมพ ไดเปนผรบจางเทศบาลพมพหนงสอพมพเทศบาลเมองก าแพงเพชร รวมทงเทศมนตรอกทานในฐานะหนสวนของหางหนสวน กรงทอง ไฮฟาย วดโอ ซงเทศบาลเมองก าแพงเพชรไดท าการซอวสดอปกรณจากหางฯ น รวมทงคอมพวเตอร ในกรณสดทายเทศมนตรไดแจงวาไดลาออกจากการเปนหนสวนของหางฯ ส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาวนจฉยวาในกรณของเทศบาลเมองก าแพงเพชร ทงนายกเทศมนตรและเทศมนตรทง 2 คนมสวนไดเสยในสญญา ส าหรบเทศมนตรทลาออกจากเปนหนสวนนน ค าวนจฉยชวามไดลาออกจรง เนองจากหางฯ นมหนสวนอยเพยง 2 คน ถาลาออกจรงและเหลอผถอหนเพยง 1 คนซงไมอาจคงสภาพหางฯ มผลเปนการเลกหางฯโดยปรยาย หากแตเทศมนตรกยงท าการคาขายกบหางน นนแสดงวาเทศมนตรยงคงเปนหนสวนของหางฯ

บรรณำนกรม พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต พ.ศ. 2561 (2561, 21 กรกฎาคม). ราชกจจานเบกษา. เลมท 135 ตอนท 52 ก. หนา 1-80. ศนยปฏบตการตอตานการทจรต ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม แหงชาต. (2559). คมอการปองกนผลประโยชนทบซอน. กรงเทพฯ. ส านกกฎหมาย ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต. (2556), คมอการปฏบตส าหรบเจาหนาทของรฐ เพอมใหด าเนนกจการทขดกน ระหวางประโยชนสวนบคคลและประโยชนสวนรวมตามมาตรา 100 แหง กฎหมายประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต. นนทบร : ส านกงานคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต ส านกงานคณะกรรมการมาตรฐานการบรหารงานบคคลสวนทองถน สป. เอกสารเรอง ความขดแยงกน ระหวางผลประโยชนสวนตวและประโยชนสวนรวม : กรณศกษา องคกรปกครองสวนทองถน ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน. ประมวลจรยธรรมขาราชการพลเรอน.

ทปรกษำ/คณะผจดท ำ ทปรกษำ

1. นายฉตรชย พรหมเลศ ปลดกระทรวงมหาดไทย 2. นายนสต จนทรสมวงศ รองปลดกระทรวงมหาดไทย หวหนาศนยปฏบตการตอตานการทจรต

กระทรวงมหาดไทย 3. นายเชษฐา โมสกรตน ผชวยปลดกระทรวงมหาดไทย

คณะผจดท ำ 1. น.ส.รตนา สรภม ผอ านวยการศนยปฏบตการตอตานการทจรต 2. น.ส.นนทญา หงษรตน นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ 3. นายพชต สวนะปรด นกวเคราะหนโยบายและแผนช านาญการ 4. น.ส.ประกายแกว ใจเดยว นกวเคราะหนโยบายและแผนปฏบตการ 5. นายพรพฒน ขนสวสด นกวเคราะหนโยบายและแผนปฏบตการ 6. น.ส.ทศนย เอยมเอม เจาพนกงานธรการช านาญงาน 7. น.ส.ยวด กอบญ เจาหนาทสนบสนนงานมหาดไทย 8. นายพฒพงษ โชชย เจาหนาทสนบสนนงานมหาดไทย