ในระหวางป พ.ศ. 2554 -2557 มหองปฏบตการวจยจ านวนหนงในจฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดเขารวมด าเนนงานภายใต “โครงการยกระดบมาตรฐานความปลอดภยของหองปฏบตการวจยในประเทศไทย” (Enhancement of Safety Practice of Research Laboratory in Thailand; ESPReL) โดยการสนบสนนของส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) ซงไดตระหนกถงความส าคญของการสงเสรมใหมมาตรฐานการวจย รวมถงมาตรฐานความปลอดภยดานตางๆ และจรยธรรมในการด าเนนงานวจย โดยเฉพาะการด าเนนงานของหองปฏบตการทมปจจยเสยงตอสขภาพและสงแวดลอมเปนอยางมาก

ผลการด าเนนงานของหองปฏบตการกอใหเกดการพฒนาความปลอดภยของหองปฏบตการทส าคญโดยน าเอาเครองมอเพอการยกระดบความปลอดภยหองปฏบตการ หรอทเรยกวา ESPReL Checklist1 ซงเปนรายการส ารวจส าหรบประเมนสถานภาพความปลอดภยของหองปฏบตการดวยตนเอง ประกอบดวย 7 องคประกอบทท าใหเกดความปลอดภยของหองปฏบตการ เครองมอนแสดงจดแขง จดออนของการจดการดานตางๆ ทสามารถน าไปใชเ พอการแกไขปรบปรงอยางเปนระบบได

เมอ วช. ด าเนนงานจนมความพรอมของเครองมอระดบหนง จงไดรวมมอกบส านกงานมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม โดยการพฒนา ESPReLChecklist ไปเปนมาตรฐานระดบชาต คอ “มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมระบบการจดการดานความปลอดภยของหองปฏบตการทเกยวกบสารเคม” (มอก. 2677–2558) เลม 1 : ขอก าหนด และ เลม 2 ขอแนะน าทวไปเกยวกบหลกการ ระบบ และเทคนคในทางปฏบต (ประกาศในราชกจจานเบกษาเลมท 132 ตอนพเศษ 229 ง 23 กนยายน 2558 ) ตามกรอบการบรหารจดการดานความปลอดภย (รปท 1) รวมทง วช. ไดด าเนนงานเพอสรางความพรอมใหกบมหาวทยาลยและหนวยงาน โดยในป พ.ศ. 2559 วช. รวมกบ สถาบนรบรองมาตรฐานไอเอสโอ (MASCI) จดท าโครงการตรวจประเมนและรบรองตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมระบบการจดการดานความปลอดภยของหองปฏบตการทเกยวกบสารเคม (มอก.2677-2558) ในรปแบบ Certification ซงมหองปฏบตการทงจากหนวยงานของรฐและเอกชนเขารวมโครงการมากกวา 20 หอง

มอก. 2677-2558 กบหองปฏบตการทเกยวกบสารเคม ในจฬาลงกรณมหาวทยาลย

รปท 1 หลกการทวไปในการจดการดานความปลอดภยของหองปฏบตการ ตาม มอก. 2677-25582

หองปฏบตการทเกยวกบสารเคมในจฬาลงกรณมหาวทยาลย จ านวน 3 หอง ไดสมครเขารวมโครงการตรวจประเมนฯ และไดผานการรบรอง มอก. 2677-2558 ครบทง 3 หอง ดงน

o หองวจยดานการสกด (Extraction) ภาควชาเคมเทคนค คณะวทยาศาสตร

o หนวยวจยเคมอนทรยสงเคราะห ภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร

o หองปฏบตการ Research Laboratory 1 หอง 1003/1 ศนยความเปนเลศดานการจดการสารและของเสยอนตราย(ศสอ.)

จากรป (ซายไปขวา) ศ.ดร.สมเกยรต งามประเสรฐสทธ (หวหนาหองวจยดานการสกด ภาควชาเคมเทคนค) รศ.ดร. ประเสรฐ เรยบรอยเจรญ (หวหนาภาควชาเคมเทคนค) ศ.ดร.ธรยทธ วไลวลย (หวหนาหนวยวจยเคมอนทรยสงเคราะห ภาควชาเคม) รศ.ดร.สธา ขาวเธยร (ผอ านวยการ ศสอ.) และ รศ.ดร.พลกฤษณ แสงวณช (คณบดคณะวทยาศาสตร จฬาฯ)

ศปอส. ขอแสดงความยนดกบหองปฏบตการทง 3 หอง และไดจดท าบทสมภาษณหวหนาหองปฏบตการและผเกยวของ โดยมจดมงหมายเพอการแลกเปลยนเรยนร และ น าประสบการณการด าเนนงานของแตละแหง เพอถายทอดใหกบผสนใจในการน าไปใชเปนแนวทางในการปฏบตและพฒนากระบวนการและวธการท างานเพอใหเกดหองปฏบตการปลอดภยทมการจดการความเสยงทเหมาะสมและสามารถจดการกบขอจ ากดไดอยางถกตอง และมงเนนการด าเนนงานใหครบวงจร ตงแตการวางแผน (Plan) การน าไปปฏบต (Do) การตดตามและประเมนผล (Check) และการทบทวนการจดการ (Act) ตอเนองกนจนเปนระบบและเปนสวนหนงของงานทปฏบตเปนประจ าอยางตอเนองและยงยน

พธมอบโลและใบรบรอง ระบบการจดการดานความปลอดภยของหองปฏบตการทเกยวกบสารเคม

(มอก.2677-2558) โดย พลอากาศเอกประจน จนตอง รองนายกรฐมนตร ในงานมหกรรมวจยแหงชาต 2560 (Thailand Research Expo 2017)

วนท 23 สงหาคม 2560 ณ หอง World Ballroom ชน 23 โรงแรมเซนทาราแกรนดและบางกอกคอนเวนชนเซนเตอร เซนทรลเวลด กรงเทพฯ

หนวยวจยเคมอนทรยสงเคราะห ภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หองวจยดานการสกด (Extraction) ภาควชาเคมเทคนค คณะวทยาศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หองปฏบตการ Research Laboratory 1 หอง 1003/1 ศนยความเปนเลศดานการจดการสารและของเสยอนตราย (ศสอ.) จฬาลงกรณมหาวทยาลย

หวหนาหองปฏบตการ: ศาสตราจารย ดร.สมเกยรต งามประเสรฐสทธ

หองวจยดานการสกด (Extraction) ตงอย ชน 18 อาคารมหามกฏ เปนหองวจยทมขนาดใหญทสด ของภาควชาเคมเทคนค มคณาจารย นสตปรญญาโท ปรญญาเอก และ Senior project งานวจยศกษาดานการสกดดวย CO2 ภาวะเหนอวกฤต การผลตไบโอดเซลดวยวธการตางๆ และศกษาเรองอนๆ มผลงานตพมพระดบนานาชาตทกป

กระบวนการยกระดบความปลอดภยของหองปฏบตการ

ภาควชาเคมเทคนคใชระบบประกนคณภาพ (QA) เปนกลไกในการสรางความปลอดภยของหองปฏบตการ มการตรวจสอบ การประเมนความเสยงในการท าวจย จดท าคมอเอกสารแผนสขอนามยสารเคม

เพอใหมมาตรฐานรบรองการปฏบตงาน และเขาสกระบวนการยกระดบความปลอดภยของหองปฏบตการอยางเปนรปธรรม ในป 2554 ภาควชาเขารวมเปนภาคสมาช กร น ท 1 ของโครงการ ESPReL โดยม การใช ESPReL Checklist ส ารวจหองปฏบตการดวยตนเอง จากผลการประเมน พบวายงมชองวางทสามารถยกระดบไดพอสมควร และ วช. มงบสนบสนนปรบปรงหองปฏบตการ ทางทมงานจงน างบมาปรบปรงหองและจดซอวสดอปกรณความปลอดภย เชน รถเขนสารเคม รถเขนทอแกส ทงนหองปฏบตการมการส ารวจ ESPReL Checklist อยางสม าเสมอ ท าใหมการพฒนาความปลอดภยอยางตอเนอง

หลงจากนนประมาณ 2 ป วช. มโครงการยกระดบหองปฏบตการตนแบบ โดยคดเลอกจากภาคสมาชกทมศกยภาพในการบรหารจดการความปลอดภยในแบบองครวม ซงหองปฏบตการของคณะวทยาศาสตร จฬาฯ ไดรบคดเลอก จ านวน 2 หองปฏบตการ คอ หองวจยดาน การสกด ภาควชาเคมเทคนค และหนวยวจยเคมอนทรยสงเคราะห ภาควชาเคม การเปนหองปฏบตการตนแบบจะไดรบเงนสนบสนนจากวช. สมทบกบเงนสนบสนนจากตนส งกด ได แก คณ ะวทยาศาสตร เพ อน ามาปรบปร งหองปฏบตการใหเปนหองปฏบตการตนแบบทครบถวนสมบรณมากทสด ทางหองปฏบตการไดน างบประมาณ

ด งกล าว มาใช ป รบป ร งล กษณ ะทางกายภาพของหองปฏบตการ เชน รอถอนฝา แกไขระบบระบายอากาศ ระบบแสงสวาง เปลยนวสดพนหองทมมาตรฐาน และตดตงอปกรณตอบโตเหตฉกเฉน

หองวจยดานการสกด ด าเนนการยกระดบตงแตขนท 1 ระดบพนฐาน3 และขนท 2 ระดบตนแบบ3 เพอใหกาวสขนสงสดในระดบมาตรฐาน3 ทางหองวจยดานการสกด และภาควชาเคมเทคนค เหนวาหนวยงานมความพรอมทงทมงานในการด าเนนการ คณาจารย เจาหนาทวทยาศาสตร และนสต จงเขารวมโครงการตรวจประเมนและรบรองตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมระบบการจดการดานความปลอดภยของหองปฏบตการทเกยวกบสารเคม (มอก. 2677-2558)

การรบรอง มอก. 2677-2558

การด าเนนการตามแนวปฏบต มอก. 2677 -2558 แตกตางจากการส ารวจ ESPReL Checklist และการเปนห องปฏ บ ต การตนแบบอย พอสมควร แต เน องจากหองปฏบตการมพนฐานทด เพยงศกษาเพมเตมในบางสวนทเกนจาก ESPReL Checklist เชน กฎหมายเกยวกบความปลอดภยตางๆ กจะท าใหหองปฏบตการผานเกณฑรบรองมาตรฐาน ส าคญท สดคอ ขน พนฐาน พยายามท าใหครบถวน ปดชองวางแกไขจดบกพรองเทาทท าได กจะสามารถกาวขามไปยงบนไดขนสงสดไดอยางไมยาก

หองวจยดานการสกด (Extraction) ภาควชาเคมเทคนค คณะวทยาศาสตร จฬาฯ

หวหนาหองปฏบตการ: ศาสตราจารย ดร.ธรยทธ วไลวลย เจาหนาทความปลอดภยหองปฏบตการ และ ผชวยนกวจย: นายฐตพงษ ค าเคนทรงพานช หนวยวจยเคมอนทรยสงเคราะห ศกษาวจยเกยวกบเคมอนทรยสงเคราะห เพอสรางสารชนดใหม ๆ ทมสมบตทนาสนใจ เชน สารเลยนแบบสารพนธกรรม ยาตานมาลาเรย เปนตน ลกษณะหองปฏบตการมขนาดเลก กอนมการจดการบรหารดานความปลอดภย แมหวหนาหองปฏบตการเลงเหนถงความส าคญของความปลอดภยของผปฏบตงาน แตสภาพการท างานยงไมเปนระบบทชดเจน เมอเขารวมโครงการแลวจงไดสรางระบบการจดการความปลอดภยในหองปฏบตการ ใหนสต (ปรญญาโท/ ปรญญาเอก) มสวนรวมในงานแบงหนาทผรบผดชอบ มการจดการสารเคมอยางเปนระบบ จดเกบสารเคมตามมาตรฐานสากล มการจดการของเสยอนตรายอยางถกตอง และจดท าคมอการปฏบตงานใหนสตปฏบตตามได

กระบวนการยกระดบความปลอดภยของหองปฏบตการ

เมอมโครงการ ESPReL ของ วช. หนวยวจยไดเขารวมเปนภาคสมาชกรนท 1 มการใช ESPReL Checklist ในการส ารวจสภาพหองปฏบตการดวยตนเอง ท าใหมองเหนจดบกพรองหรอชองวางทสามารถพฒนาได นอกจากน การท า ESPReL Checklist อ ย า ง ส ม า เ ส ม อ ช ว ย ใ หหองปฏบตการแกไข หรอเตมเตมสวนทขาดเพอใหทง 7 องคประกอบของ ESPReL มความครบถวนมากทสดเทาทจะท าได ถอเปนกาวแรกของการยกระดบความปลอดภยของหองปฏบตการในระดบพนฐานทยงยน

หนวยวจยด าเนนการท า ESPReL Checklist อยางตอเน อง สรางรปธรรมของผลผลตให สอดคลองกบองคประกอบความปลอดภยของหองปฏบตการ จากการทมการพฒนาและยกระดบความปลอดภยของหองปฏบตการมาไดระดบหนง ทมงานเหนพองกนวาหนวยวจยมความเปนไปไดทจะยกระดบความปลอดภยของหองปฏบตการ จงเขารวมโครงการยกระดบหองปฏบตการตนแบบ และด าเนนการปรบปรงมาตรฐานความปลอดภยจนผานเกณฑทไดรบคดเลอกใหเปนหองปฏบตการตนแบบ เชนเดยวกบหองวจยดานการสกด ของภาควชาเคมเทคนค การเปนหองปฏบตการตนแบบท าใหหนวยวจยไดงบประมาณสนบสนนจาก วช. และคณะวทยาศาสตร เพอน ามาใชในการแกไขและพฒนางานดานความปลอดภย หนวยวจยได

น างบประมาณดงกลาวมาปรบปรงหองปฏบตการในเชงกายภาพ เชน การรอฝาเพดาน ตดตงระบบรองรบเหตฉกเฉน จดซอวสดอปกรณทางกายภาพ เชน ตดดควนทมประสทธภาพ และตเกบสารเคมทไดมาตรฐาน

การรบรอง มอก. 2677-2558

ด ว ย ค ว าม ม ง ม น ข อ งท ม ง าน ใน ก า รย ก ร ะด บหองปฏบตการใหมความปลอดภย และเพอใหมมาตรฐานรบรองอยางเปนรปธรรม หนวยวจยจงไดสมครเขารวมโครงการตรวจประ เม น และรบ รองตามมา ตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมระบบการจดการดานความปลอดภยของหองปฏบตการทเกยวกบสารเคม (มอก. 2677-2558) ขนตอนการด าเนนการเพอใหไดการรบรอง โดยการปฏบตตามขอก าหนดของมอก. และแกไขตามค าแนะน าของผตรวจประเมน เนองจากหนวยวจยมการท า ESPReL Checklist อยางตอเนองและสม าเสมอทกป จงไมยากในการด าเนนการ เพราะเปนสงทท าอยแลว แตตองท างานดานเอกสารเพมเตมพอสมควร สงส าคญทสดคอ การปรบทศนคต และการสรางจตส านกในการท างานอยางปลอดภยของผรวมงาน น าไปสความรวมมออยางตงใจ จงท าใหการด าเนนงานประสบความส าเรจ

หนวยวจยเคมอนทรยสงเคราะห ภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร จฬาฯ

ผอ านวยการศนยฯ: รองศาสตราจารย ดร.สธา ขาวเธยร หวหนาคณะท างานดานความปลอดภยฯ : ดร.วชราภรณ สนสน หวหนาหองปฏบตการ: นางสาวชนญญา เพมชาต ผจดการโครงการการจดการสารเคมและของเสยอนตราย: นางสาวนภาพร กลสข ศสอ. มคณาจารย ผ เชยวชาญ และเครอขายมหาวทยาลยในการพฒนางานวจยหลากหลายดาน เชน การจดการสารอนตราย การจดการสงแวดลอม นอกจากน ศสอ. ยงมหนาทดแลระบบโปรแกรมการจดการสารเคม (ChemTrack) และการจดการของเสยอนตราย (WasteTrack) ของจฬาฯ มทมงานบรรยายใหความรเกยวกบการจดการสารเคมและของเสยอนตรายอยางถกตองใหกบนสต และบคลากรในจฬาฯ ทเกยวของกบสารเคม และการตรวจประเมนความปลอดภยในหองปฏบตการดานเคม

กระบวนการยกระดบความปลอดภยของหองปฏบตการ

หองปฏบตการของ ศสอ. เขารวมโครงการยกระดบหองปฏบตการทจดโดยส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต (วช.) มาโดยตลอด ตงแตการเขารวมภาคสมาชกร น ท 1 ข อ ง โค ร งก า ร ESPReL ก า ร ล ง ท ะ เบ ย นหองปฏบตการผานระบบ ESPReL และการท า ESPReL Checklist

ปลายป พ.ศ. 2559 วช. รวมกบ ส านกงานรบรองมาตรฐานไอเอสโอ (MASCI) เปดรบสมครหองปฏบตการเขารวมโครงการตรวจประเมนและรบรองตามมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมระบบการจดการดานความปลอดภยของหองปฏบตการทเกยวกบสารเคม (มอก. 2677-2558) ภายใตโครงการจดท ากระบวนการตรวจประเมนและรบรองหองปฏบตการทเกยวกบสารเคมในรปแบบ Certification โดยทางคณะผบรหารเลงเหนความส าคญในการพฒนาบคลากรและยกระดบหองปฏบตการใหมความปลอดภยและไดมาตรฐานเปนทยอมรบ จงมมตสงหองปฏบตการ Research Laboratory 1 หอง 1003/1 เขารวมโครงการ พรอมกบสนบสนนงบประมาณในการด าเนนการ เพอเปนการน ารองใหกบหองปฏบตการอนด าเนนการยกระดบความปลอดภยของหองปฏบตการใหมมาตรฐานตอไป

หองปฏบตการ Research Laboratory 1 หอง 1003/1 เปนหองปฏบตการส าหรบการท าวจยของนสตบณฑตศกษาหลกสตรสหสาขาวชาการจดการสารอนตรายและสงแวดลอม

ท างานวจยเกยวกบการปนเปอนโลหะหนก กอนหนาทจะไดรบรอง มอก. 2677-2558 หวหนาหองปฏบตการและทมงานไดมการส ารวจ ESPReL Checklist และแกไขจดบกพรองอยางสม าเสมออยแลว

การรบรอง มอก. 2677-2558

เมอเขาสกระบวนการยกระดบหองปฏบตการเพอใหไดการรบรอง มอก. ดร.วชราภรณ สนสน อธบายวา ถงแมหองปฏบตการนจะแตกตางจาก 2 หอง กอนหนาน คอ ไมไดเดนตามบนได 3 ขนของกระบวนการยกระดบความปลอดภยของหองปฏบตการ3 แตเปนกาวกระโดดจากขนท 1 ระดบพนฐาน ไปสขนสงสดในระดบมาตรฐาน สามารถกระท าได โดยเรมตนอาจจะตองใช เวลามาก แตถ าหนวยงานเหนความส าคญและมทมงานทพรอมทมเทท างาน และมความตงใจ กไมยากเกนไป ทงนขอดของหองปฏบตการน คอ ตงอยในอาคารทคอนขางใหม ระบบกายภาพจงไมคอยมปญหา และทมงานมประสบการณการท า ChemTrack & WasteTrack ตลอดจน ม ก าร เช ญวทยากรจากหนวยงานอน มาใหความรและขอแนะน าในการประเมนความเสยง การจดการความปลอดภยในหองปฏบตการอยางสม าเสมอ เมอน าองคความรทไดรบมาปรบปรงหองปฏบตการใหเปนไปตามแนวปฏบต มอก. 2677-2558 จงท าใหการท างานส าเรจลลวงไปไดดวยด

หองปฏบตการ Research Laboratory 1 หอง 1003/1 ศนยความเปนเลศดานการจดการสารและของเสยอนตราย (ศสอ.) จฬาฯ

ความเหนของนสตทไดปฏบตงานในหองปฏบตการทไดรบการรบรอง มอก. 2677-2558

จฬาลงกรณมหาวทยาลย ไดรบอะไรจากการมหองปฏบตการทมมาตรฐานและปลอดภย

การบรหารจดการอยางเปนระบบและมการจดการความปลอดภยไดตามขอก าหนดมาตรฐาน ชวยใหนสต นกวจย และผทตองปฏบตงานในหองปฏบตการ มความปลอดภยมากขน

เปนตวอยางและเปนทศกษาเรยนรใหกบหองปฏบตการอน สรางความตนตว และเปนแรงผลกดนในการพฒนา และยกระดบหองปฏบตการใหมมาตรฐาน และความปลอดภย

ยกระดบผลงานวชาการใหเปนทยอมรบเทยบเทาระดบนานาชาต เอกสารอางอง 1 วราพรรณ ดานอตรา และคณะ. 2558. คมอการประเมนความปลอดภยในหองปฏบตการ. ฉบบแกไขเพมเตม ครงท 2. กรงเทพมหานคร: ศนยความเปนเลศดานการจดการสารและของเสยอนตราย. [ออนไลน] เขาถงไดจาก http://esprel.labsafety.nrct.go.th/files/ESPReL-Book2.pdf. สบคนเมอวนท 6 พฤศจกายน 2558 2 พระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. 2511 ประกาศกฎกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท 4699 (พ.ศ. 2558) ราชกจจานเบกษา เลม 132 ตอนพเศษ 229 ง (ลงวนท 23 กนยายน 2558) เรองก าหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมระบบการจดการดานความปลอดภยของหองปฏบตการทเกยวกบสารเคม เลม 1: ขอก าหนด มาตรฐานเลขท มอก. 2677 เลม 1 – 2558. 3 ฉตรชย วรยะไกรกล. 2558. หองปฏบตการปลอดภยตนแบบ – ตงตนไดอยางไร. กรงเทพฯ: ศนยความเปนเลศดานการจดการสารและของเสยอนตราย.

เรยบเรยงโดย: ดร.วทตตา ฤทธเจรญ ภาพ: นางสาวธมลวรรณ หรญสถตยพร ศนยความปลอดภย อาชวอนามยและสงแวดลอม จฬาลงกรณมหาวทยาลย อาคารเคม 2 ชน 1 หอง 110

ถ.พญาไท แขวงวงใหม เขตปทมวน กรงเทพมหานคร 10330 โทร 02-218-5222 (ธรการ) 02-218-5213 หรอ 02-218-5227 (วชาการและบรการ)

นายจระพงศ ญาณอมพร นกศกษาจากมหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร รวมท าวจยกบ ภาควชาเคมเทคนค คณะวทยาศาสตร จฬาฯ

ผปฏบตงานมความปลอดภยในการปฏบตงานมากขน มระบบและแนวปฏบตทสามารถปฏบตตามไดอยางเปนขนตอน

นายชญญ เจรญภกด นสตปรญญาเอก ภาควชาเคม คณะวทยาศาสตร จฬาฯ

กอนและหลงการไดรบการรบรอง มอก. มความแตกตางกนอยางเหนไดชด คอ การจดการเอกสารเปนระบบมากขน งายตอการเขาถง และ มแผนการด าเนนงานทชดเจน นสตใหมทเขามาปฏบตงาน สามารถปฏบตตามไดงาย

นางสาวพรรณวร เมฆวชย นสตปรญญาเอก หลกสตรสหสาขาการจดการสารอนตรายและสงแวดลอม จฬาฯ

หลงจากไดรบ มอก. หองปฏบตการมการเปลยนแปลงอยางเหนไดชด จากแตกอนมการสะสม หรอ เกบวสดอปกรณ ไมมการก าจดหลงจากเรยนจบหรอไมใชแลว หลงจากไดด าเนนการตามแนวปฏบต มอก. รสกมความปลอดภยกบตนเองมากขน มระบบ ตดปายบอกรายละเอยด วสดอปกรณมผรบผดชอบ และมการอบรมความปลอดภยใหกบนสตหรอผใชงานหองปฏบตการกอนเขาใชงาน