Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
บทท 1
ความเขาใจเบองตนเกยวกบการบรหารทรพยากรมนษย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 1
ความหมายของการบรหารทรพยากรมนษย
1. การบรหาร ( Management )
2. ทรพยากรมนษย ( Human Resource )
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 2
ค ว า ม เ ป น ม า ข อ ง ก า ร บ ร ห า ร ท พ ย า ก ร ม น ษ ย
การทบคคลลดความเปนอสรเสรของตนเองมาสงกดอยในองคการ ยอมรบปฏบตตามระเบยบแบบแผนแนวทางประพฤตปฏบตตลอดจนปรบตนใหเขากบวฒนธรรมขององคการ เปนสงทตองเขาใจธรรมชาตและความรสกนกคดของคนวาคนแตละคนตองการสงทดแทนอยางไรซงไมจาเปนตองมเหตผลและแรงจงใจอยางเดยวกน แมจะอยบพนฐานเพอสนองความตองการของตนเอง
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 3
การบรหารงานทรพยากรบคคลอาจพจารณาแบงเปน 3 ยคไดแก
ยคคลาสสก
ยคนโอคลาสสก
ยคสมยใหม
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 4
ภารกจของการบรหารทรพยากรมนษย 1. งานหาทรพยากรมนษย คอ หนาทของการจดหาบคลากร2. งานใชทรพยากรมนษย คอหนาทของการใชบคลากร3. งานดแลรกษาทรพยากรมนษย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 5
หนาทของการบรหารทรพยากรมนษย 1. การออกแบบงาน
2. การวเคราะหงาน
3. การวางแผนกาลงคน
4. การสรรหาและคดเสอก
5. การบรรจแตงตง ปฐมนเทศ และทดลองงาน
6. การสรางแรงจงใจ
7. มนษยสมพนธและการตดตอสอสารในองคกร
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ
6
หนาทของการบรหารทรพยากรมนษย 8. การสรางทมงาน
9. การประเมนผลการ
10. การฝกอบรมและพฒนา
11. การพจารณาความดความชอบ การโยกยายและการใหพนจากงาน
12. การจายคาตอบแทน
13. การบารงรกษาสขภาพอนามยและความปลอดภย
14. การควบคมดานวนยและการลงโทษ
15. กฎหมายเกยวกบแรงงานและแรงงานสมพนธ อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ
7
ระบบการบรหารทรพยากรมนษย1. ระบบคณธรรม 2. ระบบอปถมภ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 8
การบรหารทรพยากรมนษยเชงกลยทธ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 9
บทท 2ววฒนาการและทฤษฎการบรหารทรพยากรมนษย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 10
ววฒนาการทางการบรหารทรพยากรมนษย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 11
ยคทฤษฎการบรหารทรพยากรมนษย
1. การบรหารตามแนวคดกลมคลาสสก
2.การบรหารตามวธการทางพฤตกรรม
3. การบรหารทนาเอาวธการเชงปรมาณมาใช
4. การบรหารยคปจจบน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 12
1. แนวคดการบรหารคณภาพของประเทศญปน1.1 การจางงานตลอดชพ
1.2 การประเมนและการเลอนตาแหนงชาเงนเดอนและการเลอนตาแหนง
1.3 สายงานอาชพมลกษณะทวไป
1.4 การควบคมไม
1.5 การตดสนใจแบบเหนพองตองกน
1.6 ความรบผดชอบรวมกน
1.7 ความผกพนทงหมด อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ
13
2. แนวคดการบรหารคณภาพของประเทศสหรฐอเมรกา
3. แนวคดการบรหารคณภาพของกลมประเทศแบบยโรป
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 14
ววฒนาการของการบรหารทรพยากรมนษยของธรกจเอกชน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 15
บทท 3 การวางแผนทรพยากรมนษยทรพยากรมนษย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 16
Henry Fayolหนาททางการจดการไว 5 หนาท “POCCC”
• การวางแผน (Planning)
• การจดองคการ (Organizing)
• การสงงาน (Commanding)
• การประสานงาน (Coordinating)
• การควบคม (Controlling) อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ
17
การวางแผนทรพยากรมนษย
1. กระบวนการ
2. การคาดการณ
3. วธปฏบต
4. องคการและบคลากร
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ
18
ความส าคญของการวางแผนทรพยากรมนษย
1. เพอรองรบการเปลยนแปลง 2. เพอใหองคการมความพรอม 3. เพอใหองคการมแนวทางในการปฏบตงาน 4. เพอใหไดบคลากรทมคณภาพ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 19
กระบวนการในการวางแผนทรพยากรมนษย
1. จะท าอะไร (What to do?)
2. จะท าอยางไร (How to do?)
3. จะใหใครท า (who will do?) 4. จะท าเมอไร (When to do?)
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 20
การคาดการณความตองการดานทรพยากรมนษยขององคการ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 21
เทคนคในการพยากรณดงตอไปน 1.ระยะเวลา (Time Horizon) 2. ลกษณะของขอมล (Pattern of Data)
3. คาใชจาย (Cost)
4. ความแมนยา (Accuracy)
5. ความงายในการนาไปใช (Ease of Application)
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ22
บทท 4 การก าหนดงานและต าแหนงงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 23
การเปลยนต าแหนงงาน - การเลอนต าแหนง (Promotion)
- การลดขน (Demotion)
- การโยกยาย (Transfer)
- การใหออกจากงาน (Termination)
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 24
การเลอนต าแหนงงาน
การมอบหมายงานในต าแหนงทสงขนใหแกบคลากร โดยทวไป ต าแหนงทสงขนจะมความหมายครอบคลมถงอานาจ หนาท และความรบผดชอบ ตลอดจนเงนเดอนและ ผลประโยชนทเพมขน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ25
การเลอนต าแหนง
1. การเลอนต าแหนงในสายอาชพเดม
2. การเลอนต าแหนงขามสายอาชพ
3. การเลอนสต าแหนงบรหาร 4. การเลอนต าแหนงดวยการปรบเงนเดอน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 26
การวางแผนการเลอนต าแหนงงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 27
หลกเกณฑในการเลอนต าแหนง
1. หลกความสามารถ จะยดถอความรความสามารถของบคลากร เปนหลก เพอสรางความเปนกลางและความเสมอภาคใหแกบคลากรภายในองคการ “ระบบคณธรรม (Merit System)” 2. หลกอปถมภ อาศยปจจยทางดานการเมองภายในองคการ หรอความสมพนธสวนตวระหวางผมอานาจในการเลอนตาแหนงกบบคลากรบางคนในองคการเปนหลก
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ28
คาตอบแทน หมายถง การใหผลประโยชนทางเศรษฐกจในรปแบบตางๆ เชน คาจาง เงนเดอน เงนชดเชย หรอผลประโยชนอยางอนทองคการไดใหกบบคลากรเพอเปนการตอบแทนการทางาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 29
เงนเดอน หมายถง คาตอบแทนทเปนรายไดประจาทบคลากรจะไดรบในอตราคงทภายในชวง ระยะเวลาทกาหนด โดยรายไดนจะไมเปลยนแปลงตามชวโมงทางาน หรอปรมาณของผลผลตของบคลากร
คาจาง หมายถง คาตอบแทนทบคลากรไดรบโดยถอจากเกณฑระยะเวลาในการปฏบตงานเปน หลกเชน คาจางรายวน คาจางรายชงโมง
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 30
นโยบายทเกยวของกบคาตอบแทน
1. การก าหนดคาตอบแทนใหตากวาอตราทวไป
2. การก าหนดคาตอบแทนในระดบเดยวกบอตราทวไป
3. การก าหนดคาตอบแทนใหสงกวาอตราทวไป
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 31
การก าหนดคาตอบแทน
* การประเมนคางานเชงคณภาพ
* การประเมนคางานเชงปรมาณ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 32
การก าหนดคาตอบแทนสามารถท าได 2 วธ ดงตอไปน
1. การพจารณาลกษณะงาน
วธการจดล าดบความสาคญ
วธการก าหนดราคาตลาด
วธการอาศยราคาตลาดเปนแนวทาง
วธการก าหนดตาแหนง
2. การพจารณาปจจยในการปฏบตงาน
วธก าหนดคะแนนเปนตวเลข
วธใชปจจยอนแทนปจจยการปฏบตงาน อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ
33
การส ารวจคาตอบแทน
เพอปรบปรงโครงสรางการจายคาตอบแทนใหเหมาะสม
เพอธ ารงรกษาพนกงานทมความสามารถใหอยกบองคการ
เพอจงใจใหพนกงานปฏบตอยางมประสทธภาพ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 34
บทท 5 การสรรหาและการคดเลอกบคลากร
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 35
การสรรหาบคลากร คอกระบวนการ คนหา หรอชกจง บคคลทมความรความสามารถและม คณสมบตตรงตามความตองการในตาแหนงงานนน ๆ ใหเขามาปฏบตงานกบองคกร
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 36
ความส าคญการสรรหาบคลากร
1. เกดจากการทมการขยายกจการ
2. เกดจากมการลาออก โอนยาย เกษยณอาย หรออน ๆ
3. เกดจากการมการเลอนบคลากรไปจากต าแหนงเดม
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 37
แหลงการสรรหาบคลากร
1. การสรรหาบคลากรภายในหนวยงาน 2. การสรรหาจากภายนอกหนวยงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ38
บคลากรทมคณภาพจะประกอบดวย
1. ดานเจตคต (Attitude) คอ รกและเหนคณคาของอาชพ เหนคณคาของเวลา ขยนและอดทน มความซอสตยมความเมตตา มความรกหนวยงาน เปนตน2. ดานความร (Knowledge) ความสามารถของสตปญญาทจะเรยนรและรบรสงตาง ๆ คนทมสตปญญาดคอคนทเรยนรไดเรว 3. ดานการปฏบตหรอทกษะ (Psychomotor) ความสามารถในการใชอวยวะของรางกาย ปฏบตงานไดอยางดตามจดประสงค 4. ดานบคลกภาพ (Personality) ประกอบดวยรปรางหนาตากรยา อาการ และวาจา บคลากรทมคณภาพมกจะระมดระวงบคลกภาพของตนและหมนปรบปรงใหดขน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 39
สภาพแวดลอมภายนอก (External Environment)
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 40
สภาพแวดลอมภายใน (Internal Environment)
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 41
การคดเลอกบคคลากร
กระบวนการบรหารงานบคคลทตอเนองจากการสรรหาโดยท าการคดเลอก ผสมครจานวนมากใหเหลอเพยงผทเหมาะสมทสดทมคณสมบตตรงตามทองคกรกาหนดไว
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 42
กระบวนการและวธการคดเลอกบคลากร
1. การรบสมคร 6. การสมภาษณ
2. การสมภาษณเบองตน 7. การคดเลอกเพอบรรจโดยฝายการพนกงาน
3. การใหกรอกใบสมคร 8. การตดสนใจโดยเจาหนาทในจดของสายงานทจะรบพนกงาน
4. การตรวจคณสมบตพนฐาน 9. การตรวจรางกาย
5. การทดสอบ 10. การบรรจ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 43
การทดสอบเพอคดเลอกบคลากรเขาท างาน
1. การทดสอบสตปญญา 2. การวดความถนด3. การทดสอบความสมฤทธผล4. การทดสอบความสนใจ 5. การทดสอบบคลกภาพ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 44
บทท 6การประเมนผลการปฏบตงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 45
ความหมายและความเปนมาของการประเมนผลการปฏบตงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 46
ความหมายของการประเมนผลการปฏบตงาน
การเทยบผลงานระดบบคคลทปรากฏกบมาตรฐานท วางไวสาหรบต าแหนงหนาทนน ๆ โดยอาศยความยอมรบซงกนระหวางผบงคบบญชาในฐานะผวาง มาตรฐานกบผใตบงคบบญชาในฐานะผปฏบต ทงนเพอประโยชนในการควบคมและการตรวจสอบ ปรมาณงาน และคณภาพของบคคลใหสอดคลองกบวตถประสงคขององคการ รวมทงเพอประโยชนใน การใหรางวล หรอลงทณฑตลอดจนในการพฒนาบคคลตอไปในอนาคต” อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 47
ความส าคญของการประเมนผลการปฏบตงาน
1. ความส าคญตอพนกงาน
2. ความส าคญตอผบงคบบญชา
3. ความส าคญตอองคกร
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 48
หลกการประเมนผลการปฏบตงาน1. การประเมนผลการปฏบตงานเปนกระบวนการประเมนคาผลการปฏบตงาน มใชประเมน บคคล (Weigh the Work – Not the Worker)
2. การประเมนผลการปฏบตงานเปนสวนหนงของหนาทความรบผดชอบของ ผบงคบบญชา
3. การประเมนผลการปฏบตงานจะตองมความแมนย าในการประเมน
4. การประเมนผลการปฏบตงานจะตองมเครองมอหลกชวยในการประเมน
5. การประเมนผลการปฏบตงานจะตองมการแจงผลการประเมนและหารอผลการประเมนผล การปฏบตงาน ภายหลงจากเสรจสนการประเมนแลว
6. การประเมนผลการปฏบตงานจะตองมการดาเนนการเปนไปอยางตอเนองอาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 49
วธการประเมนผลการปฏบตงาน 1. วธการประเมนผลการปฏบตงานทยดคณลกษณะบคคลเปนหลก
2. วธการประเมนผลการปฏบตงานทยดพฤตกรรมการปฏบตงานเปนหลก
3. วธการประเมนผลการปฏบตงานทยดผลสาเรจของงาน หรอวตถประสงคเปนหลก
4. วธการประเมนผลการปฏบตงานแบบผสมผสาน
5. วธการประเมนผลการปฏบตงานแบบ 360 องศา
6. วธการประเมนผลการปฏบตงานโดยใชดชนวดผลงานหลก
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 50
แหลงของขอมลการประเมน
1. แบบ 1 องศา คอ การประเมนจากผบรหาร หรอการประเมนตนเอง ซงจะแสดงใหเหนถง
2. แบบ 90 องศา คอ การประเมนจากดานขาง (ระดบเดยวกน) จากเพอนรวมงาน
3. แบบ 180 องศา คอ การประเมนจากลางขนบน (จากผใตบงคบบญชา)
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 51
ขอควรค านงในการประเมนผลการปฏบตงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 52
การน าผลลพธจากการประเมนผลการปฏบตงานไปใช1. การแจงและหารอผลการปฏบตงาน
1.1 มความชดเจน ไมก ากวม (Unambiguous)
1.2 ระบระดบผลการปฏบตงานทคาดหวงไวอยางชดเจน
1.3 กาหนดรายละเอยดของพฤตกรรมการปฏบตงาน
1.4 ตงเปาหมายดานพฤตกรรมการปฏบตงานแกพนกงานทไดรบการประเมน
1.5 ใชวธการแกไขปญหาในการกาหนดแผนเพอด าเนนการปรบปรงพฤตกรรมการปฏบตงานของพนกงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 53
การน าผลลพธจากการประเมนผลการปฏบตงานไปใช
2. การฝกอบรมและพฒนาการประเมน
3. การขนคาจางเงนเดอนประจาป
4. การเลอนตาแหนงหนาท
5. การโยกยาย
6. การลดต าแหนงและการเลกจาง
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 54
การแจงและการหารอผลการปฏบตงาน
1. เพอใหพนกงานทราบจดออนและจดเดนในการปฏบตงาน
2. เพอใหพนกงานทราบขอควรปรบปรงในการทางาน
3. เพอใหพนกงานทราบโอกาสในการไดรบรางวลในการปฏบตงาน
4. เพอเปนการใหและรบขอมลขาวสารระหวางผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชา
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 55
บทท 7 ระบบการเลอนชนตาแหนง
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 56
การเลอนชนต าแหนงงาน หมายถง การเปลยนแปลงต าแหนงในทางสงขน ซงโดยปกตมกจะม ความรบผดชอบมากขน และมหนาทงานทแตกตางไปจากเดม โดยเฉพาะแตกตางไปจากตาแหนงงานใน ปจจบน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 57
การโยกยาย (Transfer)หมายถง การเปลยนแปลงจากต าแหนงหนงไปปฏบตหนาทการงานยง อก
ต าแหนงหนง การโยกยายตาแหนงตางกบการเลอนต าแหนงทวา การเลอนต าแหนงเปนการ เปลยนแปลงตามแนวดง (Vertical move) ซงมลกษณะเปนการเปลยนแปลงทมความรบผดชอบมาก ขน มสถานภาพสงขน และไดรบคาจางเงนเดอนสงขนดวย สวนการโยกยายตาแหนงเปนการ เปลยนแปลงตามแนวนอน (Horizontal move) กลาวคอจะตองมอตราเงนเดอนเทาเดมและมปรมาณ งานและความรบผดชอบใกลเคยงกบต าแหนงเดม
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 58
สาเหตส าคญของการโยกยายต าแหนง
1. สาเหตจากองคการ
2. สาเหตจากผปฏบตงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 59
การหมนเวยนงาน (Job Rotation)
JOB ROTATION “การหมนเวยนงาน” หมายถง การสบเปลยน หมนเวยนใหบคคลากร ปฏบตงานทแตกตางกนในแตละชวงเวลา
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 60
แนวทางวธการปฏบตในการหมนเวยนงาน
1. ก าหนดนโยบาย หรอแนวทางในการหมนเวยนงาน ไดแก ลกษณะ ระยะเวลาในการ หมนเวยนงาน เปนตน
2. ก าหนดกลมเปาหมาย ทจะหมนเวยนงาน
3. ด าเนนตามแนวทางทเปนระบบ
4. ด าเนนการประเมนผลจากการหมนเวยนงาน เพอทน ามาสการปรบปรงงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 61
บทท 8 การบ ารงรกษาและการพฒนาทรพยากรมนษย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 62
การจงใจมความสาคญตอองคการในฐานะทเปนสงเราทท าใหบคลากรขององคการสง มอบผลผลตของแตละบคคลในรปของผลการปฏบตงานทมประสทธภาพการจงใจจงสามารถกอใหเกด ผลกระทบอยางมากในการปฏบตงานในภาพรวมขององคการ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 63
แรงจงใจกบความตองการของบคคล
1. ความตองการทางกายภาพ
2. ความตองการทางจตใจและสงคม
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 64
ทฤษฎแรงจงใจในการท างาน
1.ทฤษฎแรงจงใจทอธบายเนอหาของงาน ไดแก ความส าคญของงาน ความทาทายของงาน ความเจรญกาวหนาในงาน ความรบผดชอบในงาน
2.ทฤษฎแรงจงใจทอธบายกระบวนการในการทางาน ไดแก กระบวนการทางจตวทยา การ ตดสนใจและการเลอกงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 65
ทฤษฎความตองการตามลาดบขนของมาสโลว (Maslow Hierarchy of Need)
ขอสมมตฐานเกยวกบความตองการของบคคลไวดงน
1.1บคคลยอมมความตองการอยเสมอและไมสนสด ขณะทความตองการใดไดรบการตอบสนองแลว ความตองการอยางอนกจะเกดขนอกไมมวนจบสน
1.2 ความตองการทจะไดรบการตอบสนองแลวจะไมเปนสงจงใจของพฤตกรรมอนๆตอไป ความตองการทยงไมไดรบการตอบสนองจงเปนสงจงใจในพฤตกรรมของคนนน
1.3 ความตองการของบคคล จะเรยงเปนลาดบขนตอนตามความส าคญ เมอความตองการต า ไดรบการตอบสนองแลวบคคลกจะใหความสนใจกบความตองการระดบสงตอไป
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 66
ล าดบขนความตองการของบคคลม 5 ขนคอ1. ความตองการทางกายภาพ เปนความตองการขนพนฐานทสด เพอความมชวตอยรอด ไดแก ความตองการอาหาร เพศ เครองนงหม
2. ความตองกาความปลอดภย เปนความตองการแสวงหาความปลอดภยจากสงแวดลอมและ ความคม ครองจากผอน
3. ความตองการความรก ความรสกวาตนมสวนรวมและการเขาหมเขาพวก
4. ความตองการทไดรบการยกยองนบถอ เปนความตองการใหคนอนยกยองใหเกยรตและเหน ความ สาคญของตน
5. ความตองการความสาเรจในชวต เปนความตองการสงสดในชวตคน เปนความตองการท เกยวกบการทางานทตนเองชอบหรอตองการจะเปนมากกวาทเปนอยอาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 67
การพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ
1. มนษยทกคนมศกยภาพทสามารถพฒนาใหเพมพนขนไดทงดานความร ดานทกษะ และเจตคตถาหากมแรงจงใจทดพอ
2. การพฒนาศกยภาพของมนษยควรเปนกระบวนการตอเนอง ตงแตการสรรหา การคดเลอกนามาสการพฒนาในระบบขององคการ
3. วธการในการพฒนาทรพยากรมหลายวธ จะตองเลอกใชใหเหมาะสมกบลกษณะ ขององคการและบคลากร
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 68
การพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ
4. จดใหมระบบการประเมนการพฒนาความสามารถของบคลากรเปนระยะๆเพอชวย แกไขบคลากรบางกลม ใหพฒนาความสามารถเพมขน และในขณะเดยวกนกสนบสนน ใหผมขด ความสามารถสงไดกาวหนาไปสตาแหนงใหมทตองใชความสามารถสงขน
5. องคการจะตองจดระบบทะเบยนบคลากรใหเปนปจจบน ทสามารถตรวจสอบความกาวหนาไดเปนรายบคคล
6. การพฒนาทรพยากรมนษยจะตองทาทกดานคอ ดานสขภาพอนามย ดานความร ความสามารถ ดานจตใจ หรอดานคณธรรมใหมควบคกนไป
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 69
บทท 9 การออกจากงาน
การทพนกงานเจาหนาทพนจากงานนน อาจเกดไดจากเหตหลายประการ เชน การลาออก การลดจานวนพนกงานเ จาหนาทท ลนงาน การพนจากงานเพราะม เหตเสยหาย เกษยณอาย หรอ ทพพล ภาพ และการตาย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 70
การเลกจางชวคราว หมายถง การใหบคลากรออกจากงานเปนระยะเวลาชวคราวแตไมม กาหนดเวลาทแนนอน มกเกดขนจากสภาวการณเศรษฐกจทตกตา และมผลตอการดาเนนงานของ องคการ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 71
การลาออก หมายถง การทบคลากรตดสนใจเลกการท างานกบองคการ โดยทบคลากร สามารถทจะลาออกจากงานไดตามความตองการของตน การออกจากงานอาจเกดขนจากสาเหตท แตกตางกน เชน ความขดแยงภายในททางาน ความไมเทาเทยมกนในการเลอนขน เลอนต าแหนง ความ เบอหนาย ความกาวหนาในททางานใหม
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 72
การตาย ของบคลากรเปนเหตการณทองคการไมไดวางแผนรองรบ ซงสงผลกระทบ ตอองคการทงโดยทางตรงและทางออม เนองจากองคการจะตองดาเนนการสรรหา คดเลอกและอบรม บคลากรใหมเพอเขาปฏบตงานแทนทตาแหนงงานทวางลง ตลอดจนตองปรบแผนทรพยากรมนษยให เกดความเหมาะ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 73
การปลดเกษยณ หมายถง การออกจากงานของบคลากรเมอมอายถงระดบหนง เชน 55ป, 60ป หรอ 65 ป การออกจากงานในลกษณะนองคการสามารถคาดการณและวางแผนรองรบไวลวงหนา ได โดยหนวยงานทรพยากรมนษยตองจดเตรยมแผนการจายบาเหนจ บานาญหรอเงนทดแทนแก บคลากรทเกษยณ ขณะเดยวกนกตองเตรยมการสาหรบตาแหนงงานทวางลงวาจะแตงตงบคลากรเพม หรอยกเลกตาแหนงงานนน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 74
การเลกจาง หมายถง การทบคลากรตองออกจากงานเนองจากหมดสญญาจาง หรอกระทา ความผดอยางรายแรงการเลกจางนบเปนวธการทาโทษทรนแรงทสดขององคการทถกนามาใชกบ บคลากร เพอความมนคงขององคการและปองกนความประพฤตอนมชอบของบคลากร แตเนองจาก วธการนเปนวธการลงโทษทรนแรง จงตองมการกาหนดหลกเกณฑไวอยางชดเจน เพอมใหเกดปญหาใน การปฏบตและปญหาทางดานกฎหมาย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 75
การพนจากงาน (an employee separation) หมายถง การสนสดความเปนสมาชกในองคการ ของพนกงาน พนกงานอาจออกจากงานดวยความไมพอใจลกษณะของการปลดออกจากงา(layoff) หรอ การไลออก (discharge) และพนกงานอาจออกจากงานดวยความไมพอใจลกษณะของการลาออก (resignation) หรอ การเกษยณอาย (retirement)
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 76
การปลดออกจากงาน หมายถง การใหออกจากงาน เปนการใหผปฏบตงานออกจากงานดวย การงดจางชวคราว หรอ งดจางถาวร เนองมาจากภาวะทางเศรษฐกจทเปลยนแปลงไปทาใหองคการนน ตองยบโครงการของหนวยงาน การครบสญญาจาง การเลกจางตามระเบยบการหมดงานทจะทาตอไป รวมถงการใหออกจากงาน เพราะผปฏบตงานขาดระเบยบวนยไมมสมรรถภาพในการปฏบตงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 77
บทท 10 ระบบสารสนเทศเพอการบรหารทรพยากรมนษย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 78
ก าเนดระบบสารสนเทศทรพยากรมนษย (HRIS)
พ.ศ.2513 ในประเทศองกฤษ จากการทองคการเปลยนแปลงไปอยางรวดเรว แตสารสนเทศ ดานกาลงคนไมพรอมทจะสนบสนนการเปลยนแปลงเหลานน ทาใหเกดการสบสน ไรประสทธภาพ และ ซาซอน ฝายทรพยากรมนษยจงตองหาวธในการไลตามสารสนเทศ ทาใหเกดระบบอตโนมตขน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 79
ความส าคญของระบบสารสนเทศทรพยากรมนษย (HRIS) ชวยใหประหยดในระยะยาว และชวยแกปญหาและเพมผลผลตและก าไร (Ranieri 1993: 5) ซงผลทไดจาก HRISตอผบรหาร ฝายทรพยากรมนษย และพนกงานเปนไปตามตาราง 2.3 ซง ตวอยางการลดเวลาของผบรหารคอการวเคราะหเรองทจะฝกอบรม ซงจะมบนทกหลกสตรทสาเรจของ พนกงานแตละคนใหสามารถดได โดยใชรวมกบกบขอมลการประเมนการปฏบตงาน เพอก าหนด แผนการฝกอบรม นอกจากนยงสามารถสรางรายงานเตอนผบรหารเมอถงเวลาประเมนการปฏบตงาน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ80
ขอมลในระบบสารสนเทศเพอการบรหารทรพยากรมนษย
1). ขอมลบคลากร เปนขอมลของสมาชกแตละคนขององคการ ซงประกอบดวยประวต เงนเดอนและสวสดการเปนตน
2). ผงองคการ แสดงโครงสรางองคการ การจดหนวยงานและแผนกาลงคน ซงแสดงทง ปรมาณและการจดสรรทรพยากรบคคล
3). ขอมลจากภายนอก ระบบบรหารทรพยากรบคคลมใชระบบปดทควบคมและดแล สมาชกภายในองคการเทานน แตจะเกยวของกบสภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม และการเมอง ซง ตองการขอมลจากภายนอกองคการ เชน การสารวจเงนเดอน อตราการวางงาน อตราเงนเฟอ เปนตน
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ81
การพฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหารทรพยากรมนษย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 82
บทท 11 การบรหารทรพยากรมนษยทมผลตอ
สภาพแวดลอม ทางเศรษฐกจ สงคม และการเมอง
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 83
สงแวดลอมภายนอก หมายถง สงทมอทธผลและมผลกระทบตอองคกร ทเกดจาก ภาวการณตางๆ ทอยรอบนอกองคกร ประกอบดวยดงน
1) สงแวดลอมทางการเมอง (Political Environments)
2) สงแวดลอมทางเศรษฐกจ (Economic Environments)
3) สงแวดลอมทางสงคมและวฒนธรรม (Social and Cultural Environments)
4) สงแวดลอมเทคโนโลย (Technological Environments)
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 84
การบรหารทรพยากรมนษยจะเกยวของกบสภาพแวดลอมภายในเพอพจารณาวามกาลงคน เพยงพอมคณสมบตเหมาะสมกบงานหรอไมและจะวางแผนความตองการทรพยากรมนษยในอนาคต อยางไรสวนสภาพแวดลอมภายนอก เพอพยากรณการเปลยนแปลงทจะเกดจากสภาวะของปจจย ภายนอกบรษท ในการทจะปรบการบรหารทรพยากรมนษยใหเขากบสภาวะแวดลอมทเปลยนแปลงไป
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 85
วฒนธรรมองคการ เปนระบบคานยม ความเชอ อนมสวนตอการกาหนดบรรทดฐานของพฤตกรรมของคนใน องคกร มสวนตอการกาหนดโครงสราง ระบบทจะนามาใชในการบรหาร การตดสนทจะจางบคคล ความ เหมาะสมของงานและพนกงาน การใหรางวล การแกปญหา และการใหโอกาส ปจจยทมอทธพลตอ วฒนธรรมขององคกร
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 86
การบรหารทรพยากรมนษยในสภาพแวดลอมโลก
สภาพแวดลอมทเกดการเปลยนแปลง ท าใหนกบรหารตองมการปรบตวใหทน ตอสภาวะ แวดลอม เนองจากผลของการเปลยนแปลงกอใหเกดการสญเสยไดไมวาจะเปนเงนทน สนคา ทกษะ เวลากาลงคนและทรพยากรอนๆ ซงนกบรหารจะตองตดสนใจวาเวลาใดควรจะมการปรบเปลยนกลยทธ หรอเวลาใดจะตองทาการเปลยนแปลงกลยทธโดยนกบรหารจะตองมการเรยนรและมความคด สรางสรรค องคการจาเปนจะตองมความยดหยน มรปแบบองคการททนสมย และมการพฒนา เตรยมพรอมเพอรองรบการเปลยนแปลง ดงนนการบรหารความเปลยนแปลงจงเปนสงจาเปนตอนก บรหารอยางยง โดยเฉพาะเมอโลกไดกาวเขาสยคของขอมลขาวสารและเทคโนโลย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 87
ปจจยภายนอกองคการ ไดแก1. สภาวะเศรษฐกจ มผลกระทบตอการบรหารทรพยากรมนษยในองคการคอ ถาเศรษฐกจไมด ทาใหองคการตองลดจานวนบคลากร ลดจานวนการผลต ในทางกลบกนถาเศรษฐกจดทาใหองคการเพม การผลตสนคาและบรการทาใหมภารกจเพมขนและมการเพมจานวนบคลากร
2. คแขงขน มผลกระทบตอการเปลยนแปลงดานกลยทธการตลาด ในการหาลกคาใหมเพอเพม สวนแบงการตลาดและการเตบโตทางการตลาด และอาจทาใหเกดการควบรวบกจการ
3. เทคโนโลย การเปลยนแปลงทางเทคโนโลยมผลกระทบตอกจกรรมหลกขององคการ ทาให องคการตองเปลยนแปลงระบบการผลตเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขน และมผลกระทบตอการ บรหารทรพยากรมนษย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 88
ปจจยภายนอกองคการ ไดแก
4. การเมองและกฎหมาย การเปลยนแปลงนโยบายและกฎหมายมผลใหองคการตอง ปรบเปลยนนโยบายมผลใหองคการตองปรบเปลยนนโยบายการทางาน ระบบบรหารงาน ซงตองม วธการเปลยนแปลงใหรวดเรวและเกดความขดแยงนอยทสด
5. สงคมและประชากร การเปลยนแปลงคานยมในการบรโภคสนคาตาง ๆ ทาใหองคการตอง เปลยนแปลงระบบการผลต ลกษณะของสนคาและบรการเพอตอบสนองความตองการของลกคา
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 89
ปจจยภายในองคการ
1.โครงสราง
2. กลยทธ
3. กระบวนการตดสนใจ
4. กระบวนการทางาน
5. เทคโนโลย
6. วฒนธรรมอาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 90
บทท 12 พระราชบญญตแรงงานสมพนธ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 91
องคกรทางดานแรงงาน องคกรทางดานแรงงานแบงออกไดเปน 3 ฝายคอ
(1) องคกรฝาย นายจาง ไดแก สมาคมนายจาง สหพนธนายจาง สภาองคกรนายจาง (2) องคกรฝายลกจาง ไดแก สหภาพแรงงาน สหพนธแรงงาน สภาองคกรลกจาง คณะกรรมการลกจาง(3) องคกร ฝายกลางคอ คณะกรรมการแรงงานสมพนธ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 92
ขอพงปฏบตในพระราชบญญตแรงงานสมพนธ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 93
แรงงานสมพนธ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 94
แรงงานสมพนธ หมายถง บทบาทและความสมพนธระหวางองคการในฐานะนายจางและ บคลากรในฐานะลกจาง ทงในระดบจลภาคและระดบมหาภาค ดงตอไปน
1.ระดบจลภาค ความสมพนธระดบจลภาค หมายถง ความสมพนธระหวางนายจางและลกจาง ภายในขอบเขตขององคการ ซงจะมผลตอการบรหารและการจดการ ตลอดจนประสทธภาพในการ ดาเนนงานขององคการ
2. ระดบมหาภาค ความสมพนธระหวางนายจางและลกจางทมผลไมเพยงแตภายในองคกร แต จะมผลกระทบตอสภาพแวดลอมภายนอกทงทางเศรษฐกจและสงคม และการเมองของประเทศ ซง กว วงศพฒ (พ.ศ.2538) ไดสรปความหมายของ แรงงานสมพนธ ไววาครอบคลมตงแตการกาหนดนโยบาย บคคล การวาจางไปจนถงการเลกจาง รวมทงวธทางหรอมาตรการตางๆ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 95
กฎหมายทเกยวของกบแรงงานสมพนธ
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 96
ความสมพนธแบบทวภาค ปกตความสมพนธระหวางนายจางและลกจางจะมลกษณะเปนความสมพนธแบบสองทางคอ นายจางเปนผจางงาน ออกกฎขอบงคบในการปฏบตงานและมสทธในการใหลกจางปฏบตตนให เหมาะสมตามความตองการของการจางงานนน ขณะทลกจางกมหนาทปฏบตงานและปฏบตตนตาม องคการ ตลอดจนคาตอบแทนตามทตกลงไวกบนายจาง
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 97
ความสมพนธแบบทวภาคสามารถด าเนนการไดในหลลายลกษณะ ดงตอไปน 1. การแลกเปลยนขาวสาร การตดตอสอสารระหวางทงสองฝาย นายจางและฝายลกจางในการใหขาวสารตาง ของความเคลอนไหวทตนกระทา เพอสรางความสมพนธท ดระหวางนายจางกบลกจาง
2. การปรกษาหารอ วธนโดยใหผแทนของทงสองฝายได มโอกาสรวมประชมหรอพบประกน
3. คณะกรรมการรวม นายจางและลกจางจะจดตงคณะกรรมการรวมระหวางทงสอง ฝายเพอพจารณาหาขอสรปรวมกนในเรองตางๆ
4. การเจรจาตอรอง เมอมปญหาหรอขอเรยกรองเกดขน ทงสองฝายจะสงตวแทนเขาทาการ เจรจาตกลงหรอทางออกทเหมาะสม
5. การมสวนรวมในการบรหารงาน ฝายนายจางอาจเปดโอกาสใหตวแทนฝายลกจางเขามาม สวนรวมในการบรหารงานขององคการ เพอใหลกจางเกดความเขาใจในนโยบาย
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ98
ความสมพนธแบบไตรภาค
อาจารยกนกวรรณ แกวประเสรฐ 99