สารบัญ - Bank of Thailand · 5.1 การมุ่งเน้นการก ากับดูแลในประเด็นปัญหาหลักที่มีการร้องเรียนมากที่สุดและเป็นเรื่อง

| รายงานการก ากบดแลสถาบนการเงน 2560

สารบญ บทสรปผบรหาร

บทท 1 ผลการด าเนนงานของสถาบนการเงน ................................................................................... 1

บทท 2 บทบาทของ ธปท. ในการพฒนาและเสรมสรางเสถยรภาพระบบสถาบนการเงน .................. 3

2.1 บทบาทของ ธปท. ในการพฒนาระบบสถาบนการเงน

2.2 บทบาทของ ธปท. ในการเสรมสรางเสถยรภาพระบบสถาบนการเงน

บทท 3 พฒนาการดานเทคโนโลยและบทบาทของ ธปท. ในการเตรยมความพรอมในการก ากบดแล 7

3.1 เทคโนโลยทางการเงน (Financial Technology: FinTech)

3.2 การสงเสรมและพฒนาการช าระเงนทางอเลกทรอนกส

3.3 การอนญาตใหธนาคารพาณชยและบรษทในกลมธรกจทางการเงนของธนาคารพาณชย ใหบรการแพลตฟอรมอเลกทรอนกส (e-Marketplace platform) เปนการทวไป

3.4 ชองทางการใหบรการของธนาคารพาณชย (Banking channel)

3.5 การก ากบดแลการบรหารความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศของสถาบนการเงน

บทท 4 บทบาทของ ธปท. ในการสนบสนนและสงเสรมศกยภาพธรกจ SMEs & การดแลหน ภาคครวเรอนส าหรบลกหนรายยอย ................................................................................... 13

4.1 หลกเกณฑเพอรองรบมาตรการบญชเลมเดยวของภาครฐ

4.2 การสนบสนนและสงเสรมศกยภาพธรกจ SMEs

4.3 การปรบปรงหลกเกณฑการก ากบดแลสนเชอบตรเครดตและสนเชอสวนบคคลภายใต การก ากบ

4.4 การจดตงโครงการแกไขปญหาหนสวนบคคลทไมมหลกประกน (คลนกแกหน)

บทท 5 การก ากบดแลดาน Market conduct .............................................................................. 15

5.1 การมงเนนการก ากบดแลในประเดนปญหาหลกทมการรองเรยนมากทสดและเปนเรอง ทตองเรงแกไข ไดแก การขายผลตภณฑประกนภย และความเปนสวนตวของลกคา (Customer privacy)

5.2 การก าหนดหลกเกณฑใหผใหบรการยกระดบระบบงานทเกยวของกบการใหบรการลกคาตงแตตนจนจบ (End-to-end process) ใน 9 ระบบส าคญ

5.3 การพฒนาโครงสรางพนฐานในการเผยแพรขอมลเพอใหประชาชนมขอมลประกอบ การตดสนใจอยางเพยงพอ รวมทงสนบสนนใหเกดการแขงขนกนอยางเปนธรรมในระบบสถาบนการเงนไทย

5.4 การประสานความรวมมอในการก ากบดแลดาน Market conduct กบหนวยงานอน


บทท 6 การตรวจสอบสถาบนการเงนในป 2560 ........................................................................... 17

บทท 7 ความคบหนาการออกหลกเกณฑ นโยบาย และการปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบการก ากบดแลเสถยรภาพสถาบนการเงน ........................................................................................... 20

7.1 หลกเกณฑการก ากบดแลกลมธรกจทางการเงน (Consolidated Supervision)

7.2 แนวทางการระบและการก ากบดแลธนาคารพาณชยทมความส าคญตอระบบในประเทศ (Domestic systemically important banks: D-SIBs)

7.3 แนวนโยบายการใหสนเชอเพอผสงอายโดยมทอยอาศยเปนหลกประกน (Reverse Mortgage: RM) ของสถาบนการเงน

7.4 หลกเกณฑการด ารงแหลงทมาของเงนใหสอดคลองกบการใชไปของเงน (Net Stable Funding Ratio: NSFR)

7.5 หลกเกณฑธรรมาภบาลของสถาบนการเงนและกลมธรกจสถาบนการเงน

7.6 การจดท าโครงการน ารองในการจดท าแผนลวงหนารองรบการเสรมสรางความมนคง และแกไขปญหา (Recovery plan pilot program)

7.7 การปรบปรงพระราชบญญตธนาคารแหงประเทศไทยเพอเตรยมกลไกดแลระบบ สถาบนการเงน

7.8 พระราชก าหนดบรษทบรหารสนทรพย พ.ศ. 2541

7.9 การเตรยมการรองรบการใชมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบท 9 เรอง เครองมอทางการเงน (IFRS 9)

บทท 8 การก ากบดแลสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFIs) ................................................................... 24

8.1 ความคบหนาการน าเสนอแกไขกฎหมายส าคญ : พ.ร.บ. ธรกจสถาบนการเงน เพอให ธปท. มอ านาจในการก ากบดแล SFIs (มาตรา 120)

8.2 การออกหลกเกณฑการก ากบดแล

8.3 การจดท าคมอปฏบตงานเกยวกบการรบค าขออนญาตและผอนผนหลกเกณฑการก ากบดแล

บทท 9 การเตรยมความพรอมเขารบการประเมนภาคการเงนตามโครงการ Financial Sector Assessment Program (FSAP) ....................................................................................... 26

บทท 10 การด าเนนงานและประสานงานกบหนวยงานภายนอก ....................................................... 28

10.1 การประชมและชแจงทส าคญ

10.2 การประสานความรวมมอกบหนวยงานก ากบดแล SFIs อน

10.3 การแลกเปลยนขอมลการก ากบดแลสถาบนการเงนระหวางธนาคารกลางในภมภาค

10.4 การสนบสนนและใหความรวมมอในการก ากบดแลสหกรณออมทรพย


บทท 11 แนวทางการด าเนนการในการก ากบดแลในป 2561 และระยะตอไป ................................... 30

11.1 การเตรยมความพรอมเขารบการประเมนภาคการเงนโครงการ Financial Sector Assessment Program (FSAP)


11.3 หลกเกณฑและแนวปฏบตเพอใหธนาคารพาณชยเตรยมแผนรองรบการแกไขปญหา และเสรมสรางความมนคง (Recovery plan)

11.4 หลกเกณฑรองรบการใชมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบท 9 เรอง เครองมอ ทางการเงน (IFRS 9)


11.6 การทบทวนหลกเกณฑการก ากบดแลของ ธปท. (Regulatory Impact Assessment : RIA)


รปภาพ

รปท 1.1 การขยายตวของการระดมทนผานสนเชอ และตราสารหนภาคเอกชน รปท 1.2 ผลการด าเนนงานระบบธนาคารพาณชย รปท 1.3 อตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง และอตราสวนเงนส ารอง รปท 2.1 แผนพฒนาฯ ระยะท 1 (ป 2547 - 2551) รปท 2.2 แผนพฒนาฯ ระยะท 2 (ป 2553 - 2557) รปท 2.3 แผนพฒนาฯ ระยะท 3 (ป 2559 - 2563) รปท 3.1 แนวทางใหธนาคารพาณชย และบรษทในกลมทางการเงน ใหบรการแพลตฟอรม

อเลกทรอนกส รปท 3.2 ภาพรวมรปแบบชองทางใหบรการของธนาคารพาณชย รปท 5.1 ขอหามปฏบตส าหรบผใหบรการทางการเงน รปท 5.2 การบรหารจดการระบบงานทเกยวของกบการใหบรการลกคา

ตาราง

ตารางท 1.1 การขยายตวของสนเชอและคณภาพสนเชอของระบบธนาคารพาณชย ตารางท 6.1 จ านวนสถาบนการเงนทธนาคารแหงประเทศไทยตรวจสอบในป 2560


ค ายอ

กกบ. คณะกรรมการก ากบดแลการประกอบวชาชพบญช ก.ล.ต. ส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย กสทช. ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศนและกจการโทรคมนาคม แหงชาต คปภ. ส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย ครม. คณะรฐมนตร บบส. บรษทบรหารสนทรพย บสส. บรษทบรหารสนทรพยสขมวท จ ากด ธปท. ธนาคารแหงประเทศไทย ศคง. ศนยคมครองผใชบรการทางการเงน สคบ. ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค สคร. ส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ สศค. ส านกงานเศรษฐกจการคลง สพธอ. ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ร.บ. พระราชบญญต ATM Automated Teller Machine BCP Basel Core Principle for Effective Banking Supervision 2012 BIS Bank for International Settlements B&C Organizational Behavior and Risk Culture D-SIBs Domestic Systemically Important Banks: EEC Eastern Economic Corridor EMV Europay, MasterCard and Visa ERM Enterprise Risk Management e-Application Electronic Application e-Marketplace Electronic Marketplace e-Money Electronic Money e-Wallet Electronic Wallet FinTech Financial Technology FSAP Financial Sector Assessment Program IASB International Accounting Standards Board IFRS 9 International Financial Reporting Standard No.9 : Financial instrument IMF International Monetary Fund IOD Institution of Directors IT Information Technology


KYC Know Your Customer LCR Liquidity Coverage Ratio NPL Non-Performing Loan NSFR Net Stable Funding Ratio P2P Peer-to-Peer PFMI Principle of Financial Market Infrastructures QABs Qualified ASEAN Banks QR Code Quick Response Code RAM Risk Assessment Matrix RIA Regulatory Impact Assessment RM Reverse Mortgage ROA Return on Asset SA Significant Activities SFIs Specialized Financial Institutions SMEs Small and Medium-sized Enterprises TB-CERT Thailand Banking Sector Computer Emergency Respone VC Venture Capital


บทสรปผบรหาร ในป 2560 สถาบนการเงนยงคงมเสถยรภาพและมฐานะการเงนทแขงแกรง โดยมเงนส ารอง เงนกองทน และสภาพคลองอยในระดบสง สามารถรองรบการขยายตวของสนเชอในระยะตอไปได สอดรบกบภาวะเศรษฐกจทขยายตวดสอดคลองกบการขยายตวของการสงออกและการทองเทยว สงผลใหปรมาณสนเชอขยายตวเพมขน ขณะทคณภาพสนเชอเรมทรงตว แมวาคณภาพสนเชอของลกหนบางกลมยงดอยลง เนองจากยงไมไดรบผลบวกจากการขยายตวของเศรษฐกจอยางเตมท

ธปท. ไดด าเนนนโยบายภายใตแผนพฒนาระบบสถาบนการเงนระยะท 3 (ป 2559 – 2563) เพอพฒนาและสรางเสรมเสถยรภาพระบบสถาบนการเงนตามกรอบนโยบายหลก 4 ดาน ไดแก แขงได เขาถง เชอมโยง และยงยน โดยมเปาหมายใหระบบสถาบนการเงนไทยสามารถแขงขนได และสามารถตอบสนองความตองการ ทหลากหลายขนดวยราคาทเปนธรรม รวมทงสนบสนนการเชอมโยงการคาการลงทนในภมภาค ภายใตการก ากบดแลเพอรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจและการเงน นอกจากน ธปท. ไดมการด าเนนการรวมกบหนวยงานก ากบดแลอน ในการยกระดบการดแลเสถยรภาพระบบการเงนในหลายมต ทงในสวนทเกยวของกบภาคครวเรอน ภาคสถาบนการเงน และระบบสหกรณ เพอกอใหเกดการจดการหรอการรบมอกบความเสยงทอาจจะเกดขนไดอยางทนทวงทจากภาวะปจจบนทระบบการเงนมความเชอมโยงระหวางกนสงขน ประกอบกบปจจยเสยง ทมความซบซอนและหลากหลายมากขน และเพอเสรมสรางประสทธภาพการก ากบดแล และยกระดบมาตรฐานการก ากบดแลใหดยงขน ธปท. ในฐานะผก ากบดแลสถาบนการเงน และสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFIs) ไดด าเนนการในดานตางๆ เพอใหบรรลเปาหมายตามแผนพฒนาระบบสถาบนการเงนระยะท 3 ดงน

พฒนาการดานเทคโนโลยและบทบาทของ ธปท. ในการเตรยมความพรอมในการก ากบดแล

เทคโนโลยเขามามบทบาทในการด าเนนธรกจของสถาบนการเงนมากขน ไมวาจะน ามาใชเปนเครองมอเพอเพมประสทธภาพบรการทางการเงน รวมถงสงเสรมการพฒนาผลตภณฑทางการเงนทมความหลากหลายและเขาถงผใชบรการไดอยางทวถง ธปท. จงมเปาหมายในการสงเสรมการใชเทคโนโลยทางการเงนและสนบสนนการพฒนานวตกรรมทางการเงน ควบคไปกบการดแลความเสยงทเกยวของและการคมครองผใชบรการทางการเงนอยางเหมาะสม เชน การสนบสนน FinTech และนวตกรรมทไดมการทดสอบใน Regulatory Sandbox การพฒนาและสงเสรมการใชมาตรฐาน Quick Response Code (QR Code) การก ากบดแล Peer-to-Peer Lending (P2P Lending) รวมถงม การอนญาตใหธนาคารพาณชยและบรษทในกลมธรกจทางการเงนของธนาคารพาณชย ใหบรการแพลตฟอรมอเลกทรอนกส (e-Marketplace Platform) ชองทางการใหบรการของธนาคารพาณชย (Banking Channel) พรอมทงยกระดบการก ากบดแลความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศของสถาบนการเงน ความพรอมการรบมอภยไซเบอรของสถาบนการเงนทสอดคลองตามมาตรฐานสากล รวมทง ผลกดนและสนบสนนใหเกดความรวมมอในการรบมอกบภยไซเบอรของภาคการเงนอยางเปนรปธรรม ทงในระดบสถาบนการเงน ระดบผก ากบดแล ภาครฐ ภาคการศกษา ผเชยวชาญดาน Cybersecurity และองคกรในตางประเทศ

อกทง ธปท. รวมกบกระทรวงการคลงผลกดนการออกพระราชบญญตระบบการช าระเงน พ.ศ. 2560 (พ.ร.บ. ระบบการช าระเงน) เพอบรณาการกฎหมายดานการช าระเงนใหเปนเอกภาพ ลดความซ าซอนของกฎหมายเดม และยกระดบการก ากบดแลระบบการช าระเงนของประเทศใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล รวมทง ผลกดนใหมการพฒนาบรการช าระเงนทางอเลกทรอนกสทตอยอดจากโครงสรางพนฐานของระบบพรอมเพยซงจะเออประโยชนตอภาคธรกจ และเปดโอกาสใหผใหบรการอน ๆ ทมใชสถาบนการเงน สามารถใชงานระบบพรอมเพยได


เชน บรการเชอมโยง e-Wallet (e-Money) กบระบบพรอมเพย บรการช าระเงนตามใบแจงหนขามธนาคาร บรการเตอนเพอจาย (PayAlert)

บทบาทของ ธปท. ในการสนบสนนและสงเสรมศกยภาพธรกจ SMEs และการดแลหนภาคครวเรอนส าหรบลกหนรายยอย

เพอสนบสนนธรกจ SMEs ใหสามารถเขาถงแหลงเงนทนของสถาบนการเงน ธปท. ไดพฒนาฐานขอมลสนเชอ SMEs เพอใหธนาคารพาณชยและ SFIs ใชประโยชนในการวางแผนบรหารความเสยงในการใหสนเชอแกธรกจ SMEs ซงจะชวยเพมโอกาส SMEs ในการเขาถงแหลงเงนทนไดมากขน รวมทง ไดปรบปรงแนวนโยบายเพอรองรบมาตรการบญชเลมเดยวของภาครฐ ซงจะชวยใหสถาบนการเงนมแนวปฏบตในการใหสนเชอทเหมาะสมสอดคลองกบศกยภาพของกจการ

นอกจากน ธปท. ไดเหนความส าคญของปญหาหนภาคครวเรอนทสงขน โดยเฉพาะผมรายไดนอย และภาระตนทนดอกเบย จงปรบปรงหลกเกณฑก ากบดแลสนเชอบตรเครดตและสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ เพอลดโอกาสการกอหนสนลนพนตวดวยการจ ากดปรมาณวงเงนสนเชอบตรเครดตและสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบตามระดบรายไดของผขอสนเชอและปรบลดเพดานอตราดอกเบยบตรเครดตเหลอรอยละ 18 และ การสนบสนนโครงการแกไขปญหาหนสวนบคคลทไมมหลกประกน หรอทรจกกนในชอ “คลนกแกหน” ทธนาคารพาณชย 16 แหง และบรษทบรหารสนทรพยสขมวท จ ากด (บสส.) ไดรวมกนจดตงขนเพอเปนโครงการน ารองในการใหลกหนแกไขปญหาหนสนกบเจาหนหลายรายไดอยางครบวงจรและเปนมาตรฐานเดยวกน

การก ากบดแลดาน Market conduct

นอกจากบทบาทในการก ากบดแลเสถยรภาพของสถาบนการเงนแลว ธปท. ยงมหนาทก ากบดแลใหสถาบนการเงนและผประกอบธรกจภายใตการก ากบดแลของ ธปท. ใหบรการทางการเงนเปนมาตรฐานเดยวกนและเปนธรรมตอผบรโภค โดยมผลลพธทมงหวงคอการใหบรการตอง “ไมหลอก ไมบงคบ ไมรบกวน ไมเอาเปรยบ” ทงน ในป 2560 ธปท. มงเนนการก ากบดแลในประเดนปญหาหลกทมการรองเรยนมากทสดและเปนเรองทตองเรงแกไข ไดแก การขายผลตภณฑประกนภย และความเปนสวนตวของลกคา (Customer privacy) และก าหนดหลกเกณฑการบรหารจดการดานการใหบรการแกลกคาอยางเปนธรรม (Market Conduct) โดยยกระดบระบบงานทเกยวของกบการใหบรการลกคาตงแตตนจนจบ (End-to-end process) นอกจากน ธปท. ไดพฒนาโครงสรางพนฐานในการเผยแพรขอมลทแสดงถงคณภาพของการใหบรการของสถาบนการเงน เพอใหประชาชนมขอมลประกอบการตดสนใจในการใชบรการอยางเพยงพอ รวมทงสนบสนนใหเกดการแขงขนกนอยางเปนธรรมในระบบสถาบนการเงนไทย โดยผลกดนใหผใหบรการเปดเผยขอมลผลตภณฑรายยอยพนฐาน 6 ผลตภณฑ ไดแก เงนฝาก บตรเดบต บตรเครดต สนเชอสวนบคคล สนเชอทอยอาศย และสนเชอเชาซอ ใหแกลกคา

การตรวจสอบสถาบนการเงนในป 2560

ในป 2560 การตรวจสอบของ ธปท. นอกจากจะมงเนนในเรองการตรวจสอบฐานะการด าเนนงานและการบรหารความเสยงของสถาบนการเงน รวมทงสถาบนการเงนเฉพาะกจ (Specialized Financial Institutions: SFIs) ยงมการตรวจสอบเฉพาะกจ (Target Examination) เพอประเมนมาตรฐานการปฏบตงานทเกยวของกบการท าธรกรรมในหองคาเงน (Code of Conduct) และดานการคมครองผใชบรการทางการเงน (Market Conduct) เรองการขายประกนและการรกษาขอมลลกคา นอกจากน ธปท. ไดประเมนผลการจดท า Supervisory Stress Test ของธนาคารพาณชยไทย ซงธนาคารพาณชยไทยโดยรวมมเงนกองทนเพยงพอรองรบภาวะวกฤตดงกลาวได และ


มอตราสวนการด ารงสนทรพยสภาพคลองเพอรองรบกระแสเงนสดทอาจไหลออกในภาวะวกฤต (Liquidity Coverage Ratio : LCR) สงกวาเกณฑขนต าท ธปท. ก าหนด อกทง อยระหวางการปรบปรงฐานขอมลเพอประกอบ การตรวจสอบในลกษณะ Ongoing Supervision ยกระดบการวเคราะหความเสยงสถาบนการเงนในลกษณะ Forward Looking เชน การพฒนา Risk Indicator ส าหรบ Default Risk และวเคราะหผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจตาง ๆ เชน สนเชอธรกจยางพารา สนเชอธรกจอสงหารมทรพย และโครงการรถไฟฟาในกรงเทพมหานครและปรมณฑล รวมทงตดตามสถานการณส าคญในตางประเทศซงอาจมผลกระทบตอระบบธนาคารพาณชย

ธปท. ไดท าการศกษากรอบและแนวทางการประเมนพฤตกรรมและวฒนธรรมองคกร (Organizational Behavior and Risk Culture : B&C) ซงถอเปนหนงในมาตรการก ากบดแลสถาบนการเงน นอกจากนยงมการตรวจสอบ ดานเทคโนโลยสารสนเทศ เพอประเมนความพรอมในการรกษาความมนคงปลอดภยเทคโนโลยสารสนเทศของสถาบนการเงนในการรบมอกบภยคกคามทางไซเบอรตามระดบความเสยงดานไซเบอรทสถาบนการเงนมตาม Cyber Resilience Assessment Framework

นอกจากการตรวจสอบสถาบนการเงน ธปท. ยงไดมการก าหนดและปรบปรงหลกเกณฑการก ากบดแล ซงมงเนนใหสถาบนการเงนมความมนคงและมเสถยรภาพและมการบรหารความเสยงทดสอดคลองกบมาตรฐานสากล รวมถงเหมาะสมกบสภาพแวดลอมและการด าเนนธรกจทเปลยนไป เชน ปรบปรงหลกเกณฑก ากบดแลกลมธรกจทางการเงน (Consolidated Supervision) เพอใหสอดคลองกบกฎหมายและพฒนาการดานเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป ออกหลกเกณฑเพอระบและก ากบดแลธนาคารพาณชยทมความส าคญตอระบบในประเทศ (Domestic systemically important banks: D-SIBs) ใหมความมนคงแขงแกรง ลดโอกาสทจะประสบปญหา ออกหลกเกณฑการก ากบดแลธรกรรมสนเชอเพอผสงอายโดยมทอยอาศยเปนหลกประกน (Reverse Mortgage: RM) เพอสนบสนนใหระบบการเงนมผลตภณฑทางการเงนทหลากหลายรองรบการเขาสสงคมผสงอายของประเทศ ออกหลกเกณฑการด ารงแหลงทมาของเงนใหสอดคลองกบการใชไปของเงน (Net Stable Funding Ratio: NSFR) เพอใหธนาคารพาณชยสามารถรองรบสถานการณทสภาพคลองมความตงตวเปนระยะเวลานานไดดขนและสามารถสนบสนนกจกรรมทางเศรษฐกจไดอยางยงยน การปรบปรงพระราชบญญตธนาคารแหงประเทศไทยเพอเตรยมกลไกดแลระบบสถาบนการเงน และการปรบปรงพระราชก าหนดบรษทบรหารสนทรพย พ.ศ. 2541 เพอขยายขอบเขตการประกอบธรกจของบรษทบรหารสนทรพย (บบส.) รวมทง ธปท. ไดด าเนนการโครงการน ารองโดยขอความรวมมอจากธนาคารพาณชย 6 แหง ทดลองจดท าแผนลวงหนารองรบการเสรมสรางความมนคงและแกไขปญหา (Recovery plan pilot program) และรวมกบสถาบนการเงนก าหนดกรอบการด าเนนงานเพอสนบสนนการเตรยมความพรอมในการปฏบตตาม IFRS 9 ในป 2562

ส าหรบการด าเนนการในบทบาทการก ากบดแลสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFIs) นน ธปท. ไดออกหลกเกณฑก ากบดแล SFIs เพมเตม ประกอบดวย ประกาศ ธปท. เรอง การสงรายงานขอมลของสถาบนการเงนเฉพาะกจ เพอใหกระทรวงการคลงและ ธปท. มขอมลเพยงพอส าหรบการก ากบและตดตามผลการด าเนนงานของ SFIs แนวทางการก ากบดแลผลตภณฑสนเชอทอยอาศยส าหรบผสงอาย (Reverse mortgage) หลกเกณฑการก ากบดแลธรกรรมบตรเครดต และอยระหวางพจารณาออกหลกเกณฑก ากบดแล SFIs ระยะท 2 ซงเกยวของกบชองทางการใหบรการทางการเงน ตามทไดรบมอบหมายจากกระทรวงการคลง ซงครอบคลมหลกเกณฑ 4 เรอง ไดแก การประกอบกจการสาขา การแตงตงตวแทน การรบเงนฝากจากประชาชน (Know Your Customer : KYC) และการใชบรการจากผใหบรการภายนอก (Outsourcing) และมการประสานกบกระทรวงการคลงอยางตอเนอง เพอเตรยมความพรอมส าหรบการรองรบ IFRS 9


การเตรยมความพรอมเขารบการประเมนภาคการเงนตามโครงการ Financial Sector Assessment Program (FSAP)

ธปท. ไดเตรยมความพรอมและประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ เพอเขารบการประเมนภาคการเงนตามโครงการ Financial Sector Assessment Program (FSAP) ในป 2561 โดยไดด าเนนการจดท า Common stress scenario รวมทงก าหนด Parameter ส าหรบการท า Stress test ในป 2561 ด าเนนการแกไข พ.ร.บ. ธปท. และออก พ.ร.บ. ระบบการช าระเงน รวมทงจดเตรยมรายงานผลการประเมนตนเอง (Self-assessment Report) นอกจากน ธปท. ไดเชญผเชยวชาญจากธนาคารกลางตางประเทศมาใหค าแนะน าและแลกเปลยนประสบการณในการเขารบการประเมนในดาน Financial Market Infrastructures (Payment System) และดาน Banking Supervision ดวย ทงน IMF และ World Bank ไดมหนงสอตอบรบการเขารบการประเมนภาคการเงนไทยในชวงไตรมาส 4 ป 2561 แลว

การด าเนนงานและประสานงานกบหนวยงานภายนอก

ธปท. ไดด าเนนการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของในการแลกเปลยนความคดเหนและขอมลดานการก ากบตรวจสอบระหวาง ธปท. กบสถาบนการเงนและหนวยงานอน ๆ ผานการจดประชมชแจงภาพรวมระบบธนาคารพาณชย และผลการตรวจสอบในป 2559 รวมทงแนวทางการตรวจสอบในป 2560 แกผบรหารสถาบนการเงน และไดจดหลกสตร SEACEN เพอแลกเปลยนความคดเหนแกเจาหนาทจากธนาคารกลางและหนวยงานก ากบดแลในตางประเทศ รวมถงแลกเปลยนขอมลและความรวมมอกบหนวยงานก ากบดแล SFIs อน ไดแก ส านกงานเศรษฐกจการคลง (สศค.) และส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (สคร.) และใหการสนบสนนและใหความรวมมอในการก ากบดแลสหกรณออมทรพย เพอสรางความเขาใจในหลกการก ากบดแลของ ธปท. และเสรมสรางความแขงแกรงในการก ากบดแลระบบการเงนโดยรวม

แนวทางการด าเนนการในการก ากบดแลในป 2561 และระยะตอไป

ความทาทายจากการเปลยนแปลงของระบบการเงนไทยและนวตกรรมทางการเงนใหม ๆ รวมทงการเปลยนแปลงพฤตกรรมของผบรโภคหรอลกคาผใชบรการทางการเงน ท าใหธนาคารพาณชยตองปรบเปลยนกลยทธในการด าเนนธรกจเพอมงสการเปน Digital banking โดยใหความส าคญในการพฒนาผลตภณฑทางการเงนและชองทางการใหบรการทเนนการตอบสนองความตองการของลกคาและยดลกคาเปนศนยกลาง (Customer Centric) ในระยะตอไป ธปท. จงใหความส าคญกบการยกระดบธรรมาภบาลของสถาบนการเงนและกลมธรกจสถาบนการเงน การก าหนดใหธนาคารพาณชยเตรยมแผนลวงหนารองรบการเสรมสรางความมนคงและแกไขปญหา (Recovery plan) รวมทง การก ากบดแลธรกรรมของสถาบนการเงนทเกยวของกบครปโตเคอเรนซ (Cryptocurrency)

นอกจากน เพอเพมความเชอมนในเสถยรภาพของระบบการเงนไทยและยกระดบการก ากบดแลภาคการเงนใหเปนไปตามมาตรฐานสากล ธปท. จงมแผนทจะเขารบการประเมนภาคการเงนตามโครงการ Financial Sector Assessment Program (FSAP) ในป 2561 โดยจะด าเนนการหารอกบ IMF และ World Bank เพอก าหนดขอบเขตและชวงเวลาการเขารบการประเมน รวมทงจดเตรยมขอมลเกยวกบภาคการเงนไทยส าหรบการเขารบการประเมนในชวงปลายป 2561 และ ธปท. อยระหวางเตรยมการรองรบการใชมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบท 9 เรอง เครองมอทางการเงน ( IFRS 9) ในป 2562 โดยมแผนด าเนนการปรบปรงหลกเกณฑทเกยวของ เพอรองรบการใช IFRS9 และตดตามความคบหนาในการเตรยมความพรอมของสถาบนการเงน รวมทงมแผนใหสถาบนการเงนจดท า Parallel run ตงแตชวงครงหลงของป 2561 ดวย อกทง ธปท. มแผน


ทจะน าหลกการ Regulatory Impact Assessment (RIA) ซงเปนแนวทางทเปนทยอมรบและถอปฏบตกนในระดบสากลในการออกกฎหมายหรอหลกเกณฑการก ากบดแลของหนวยงานภาครฐรวมถงธนาคารกลางในตางประเทศมาปรบใช เพอยกระดบกระบวนการออกหลกเกณฑของ ธปท. ใหสอดคลองกบแนวปฏบตของสากล

1 | รายงานการก ากบดแลสถาบนการเ งน 2560

ขอมลสนเชอและคณภาพสนเชอของระบบธนาคารพาณชย ป 2559 ป 2560อตราการขยายตวของสนเชอ (% การเปลยนแปลงจากระยะเดยวกนปกอน)สนเชอรวม 2.0 4.4

สนเชอธรกจ 0.6 3.6- สนเชอธรกจขนาดใหญ (ไมรวมธรกจการเงน) -1.0 0.0- สนเชอธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (ไมรวมธรกจการเงน) 1.8 5.7

สนเชออปโภคบรโภค 4.9 6.1- สนเชอเพอทอยอาศย 6.9 5.5- สนเชอรถยนต 1.4 8.4- สนเชอบตรเครดต 5.9 3.4- สนเชอสวนบคคล 3.8 5.7

สนเชอทไมกอใหเกดรายได (NPLs) ยอดคงคาง (พนลานบาท) 385.7 429.0% NPL ตอสนเชอรวม 2.83 2.91

บทท 1 ผลการด าเนนงานของสถาบนการเงน

ภาวะเศรษฐกจไทยป 2560 มการขยายตวทด สงผลใหปรมาณสนเชอของระบบธนาคารพาณชยปรบตว ดขน ขณะทคณภาพสนเชอเรมทรงตว มผลประกอบการอยในเกณฑด นอกจากน ระบบธนาคารพาณชย ยงมเสถยรภาพทด มฐานะการเงนทแขงแกรง ทงเงนส ารอง เงนกองทน และสภาพคลองในระดบทสง สามารถรองรบการขยายตวของเศรษฐกจในระยะตอไปได

เศรษฐกจไทยป 2560 ขยายตวดตามการสงออกสนคาทดขนทงในมตของประเภทสนคาและตลาด และการทองเทยวทขยายตวตามจ านวนนกทองเทยวทเพมขนในเกอบทกสญชาต สงผลใหปรมาณสนเชอขยายตวเพมขน ขณะทคณภาพสนเชอเรมทรงตว แมวาคณภาพสนเชอของลกหนบางกลมยงดอยลง เนองจากยงไมไดรบผลบวกจากการขยายตวของเศรษฐกจอยางเตมท อยางไรกด ธนาคารพาณชยยงมเสถยรภาพ มผลประกอบการอยในเกณฑด และยงคงมบทบาทส าคญในการสนบสนนสนเชอใหกบภาคธรกจและครวเรอน สามารถสนบสนน การขยายตวของเศรษฐกจในระยะตอไปได รปท 1.1 การขยายตวของการระดมทนผานสนเชอ และตราสารหนภาคเอกชน ตารางท 1.1 การขยายตวของสนเชอและคณภาพสนเชอของ

ระบบธนาคารพาณชย

*ขอมลตราสารหนทออกโดยภาคเอกชน (ไมรวมสถาบนการเงน)

ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย

ในป 2560 สนเชอของระบบธนาคารพาณชยขยายตวเพมขนจากสนปกอนทรอยละ 2 มาอยทรอยละ 4.4 สอดคลองกบทศทางการเตบโตของเศรษฐกจ โดยสนเชอขยายตวไดดในธรกจทเกยวของกบการสงออกและการทองเทยว อาท การผลตคอมพวเตอรและอเลกทรอนกส และทพกแรม รวมถงสนเชอธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (Small and Medium-sized Enterprises: SMEs) ซงขยายตวเพมขนจากหลายธรกจในภาคพาณชย ธรกจในอตสาหกรรมบางประเภท และธรกจอสงหารมทรพยตามการฟนตวของตลาดอสงหารมทรพยในระดบกลางและบน ขณะทธรกจขนาดใหญพงพาทางเลอกในการระดมทนผานหนและตราสารหนอยางตอเนอง ส าหรบสนเชออปโภคบรโภคขยายตวเพมขน โดยเรงขนจากสนเชอรถยนตสอดคลองกบปรมาณการจ าหนายรถยนตทขยายตวดหลงสนสดระยะเวลา 5 ปในการถอครองรถยนตของมาตรการรถคนแรก


ระบบธนาคารพาณชยในป 2560 มผลประกอบการในเกณฑด โดยมก าไรจากการด าเนนงานเพมขนจากการบรหารดานหนสนเพอลดตนทนดอกเบยเปนส าคญ ขณะทคาใชจายการกนส ารองเพมขน ซงสวนหนงเพอเตรยมรองรบมาตรฐาน การรายงานทางการเงนฉบบใหม (IFRS 9) สงผลใหก าไรสทธลดลงและอตราผลตอบแทนตอสนทรพยเฉลย (Return on Asset : ROA) ลดลงมาอยท รอยละ 1.0

รปท 1.2 ผลการด าเนนงานระบบธนาคารพาณชย

ภาพรวมระบบธนาคารพาณชยม เสถยรภาพ มเงนส ารอง เงนกองทน และสภาพคลอง อยในระดบสง สามารถรองรบการขยายตวของสนเชอในระยะตอไปได โดย ณ สนป 2560 อตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง (BIS ratio) และอตราสวนเงนกองทนชนท 1 ตอสนทรพยเสยง (Tier 1 ratio) เพมขนมาอยทรอยละ 18.2 และ รอยละ 15.6 ตามล าดบ นอกจากน ระบบธนาคารพาณชยยงมเงนส ารองเพยงพอรองรบการดอยลงของคณภาพสนเชอ โดยสดสวนเงนส ารองทม ตอเงนส ารองพงกนอยในระดบสงทรอยละ 171.9 แมวาสดสวนสนเชอทไมกอใหเกดรายได (Non-Performing Loan: NPL) ตอสนเชอรวม จะเพมขนตอเนองจากรอยละ 2.83 ในป 2559 มาอยทรอยละ 2.91 ส าหรบฐานะสภาพคลองของระบบธนาคารพาณชยอยในเกณฑด เหนไดจากอตราสวนสนทรพยสภาพคลองเพอรองรบสถานการณดานสภาพคลองทมความรนแรง (Liquidity Coverage Ratio: LCR) ณ สนป 2560 โดยเฉลยอยทรอยละ 180 สงกวาเกณฑขนต าท ธปท. ก าหนดทตองด ารงในป 2561 ทรอยละ 80

ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย

รปท 1.3 อตราสวนเงนกองทนตอสนทรพยเสยง และอตราสวนเงนส ารอง

ทมตอส ารองพงกน



บทท 2 บทบาทของ ธปท. ในการพฒนาและเสรมสรางเสถยรภาพระบบสถาบนการเงน

ภายใตแผนพฒนาระบบสถาบนการเงนระยะท 3 (ป 2559 – 2563) ธปท. ไดด าเนนนโยบาย เพอพฒนาเสถยรภาพระบบสถาบนการเงนภายใตกรอบ 4 ดาน ไดแก 1. การสงเสรมการใชบรการทางการเงนและการช าระเงนทางอเลกทรอนกส และการเพมประสทธภาพของระบบ (แขงได) 2. การสงเสรมการเขาถงบรการทางการเงนของทกภาคสวน (เขาถง) 3. การสนบสนนการเชอมตอการคาการลงทนในภมภาค (เชอมโยง) 4. การพฒนาโครงสรางพนฐานทางการเงน (ยงยน)

นอกจากน ระบบการเงนในปจจบนมความเชอมโยงระหวางกนสง ประกอบกบปจจยเสยงทมความซบซอนและหลากหลายมากขน ธปท. จงไดด าเนนการรวมกบหนวยงานก ากบดแลอน ๆ ในหลายดาน เพอกอใหเกดการจดการหรอการรบมอกบความเสยงทอาจจะเกดขนไดอยางทนทวงท อกทงเปนการเสรมสรางเสถยรภาพระบบสถาบนการเงนใหมประสทธภาพยงขน

2.1 บทบาทของ ธปท. ในการพฒนาระบบสถาบนการเงน

ธปท. ไดจดท าแผนพฒนาระบบสถาบนการเงน (แผนพฒนาฯ) ระยะท 3 ขน ตอเนองจากแผนพฒนาฯ ระยะท 1 (ป 2547 - 2551) ทมงเนนการปรบปรงโครงสรางและจดรปแบบระบบสถาบนการเงน และแผนพฒนาฯ ระยะท 2 (ป 2553 - 2557) ทมงเนนการสงเสรมประสทธภาพของระบบสถาบนการเงน โดยแผนพฒนาฯ ระยะท 3 (ป 2559-2563) เปนการก าหนดเปาหมายและทศทางการพฒนาระบบสถาบนการเงนในระยะ 5 ปขางหนา ทมเปาหมายใหระบบสถาบนการเงนไทยแขงขนได สามารถตอบสนองความตองการทหลากหลายขนดวยราคาทเปนธรรมและไมบดเบอน และสนบสนนการเชอมโยงการคาการลงทนในภมภาค ภายใตการก ากบดแลเพอรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจและการเงน หรอ ตามแนวคด “แขงได เขาถง เชอมโยง ยงยน” โดยด าเนนการผานกรอบนโยบายหลก 4 ดาน ไดแก 1. สงเสรมการใชบรการทางการเงนและการช าระเงนทางอเลกทรอนกส และเพมประสทธภาพของระบบ (แขงได) 2. สงเสรมการเขาถงบรการทางการเงนของทกภาคสวน (เขาถง) 3. สนบสนนการเชอมตอการคาการลงทนในภมภาค (เชอมโยง) และ 4. พฒนาโครงสรางพนฐานทางการเงน (ยงยน)

รปท 2.1 แผนพฒนาฯ ระยะท 1 (ป 2547 - 2551)


ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย ทมา : ธนาคารแหงประเทศไทย


ทงน ธปท. ไดมการด าเนนการตามแผนพฒนาฯ ระยะท 3 ทส าคญในป 2560 สรปไดดงน

(1) สงเสรมการใชบรการทางการเงนและการช าระเงนทางอเลกทรอนกส และเพมประสทธภาพของระบบ (แขงได) เพออ านวยความสะดวกในการประกอบธรกจ และยกระดบการก ากบดแล ผใหบรการและระบบการช าระเงนใหมนคง ปลอดภย และมเสถยรภาพยงขน ธปท. รวมกบกระทรวงการคลงบรณาการกฎหมายทเกยวกบระบบการช าระเงน โดยผลกดนการบงคบใชพระราชบญญตระบบการช าระเงน พ.ศ. 2560 ซงประกาศลงในราชกจจานเบกษาแลว ส าหรบการด าเนนการภายใตแผนยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานระบบการช าระเงนแบบอเลกทรอนกสแหงชาต (National e-Payment Master Plan) ซง ธปท. เขารวมเปนคณะท างานนน ปจจบนระบบพรอมเพยไดเปดใหบรการแกทกภาคสวน ทงภาครฐ ภาคธรกจ และภาคประชาชนแลว นอกจากน ธปท. ไดรวมกบผใหบรการเครอขายบตรระดบสากล และผใหบรการช าระเงนในไทย ผลกดนใหมการใชมาตรฐาน QR Code เปนมาตรฐานกลางในการช าระเงนทางอเลกทรอนกส โดยในป 2560 ธปท. อนญาตสถาบนการเงนทผานการทดสอบโครงการ QR Code Payment ภายใต Regulatory Sandbox จ านวน 8 ราย ใหสามารถใหบรการแกประชาชนเปนการทวไป




(2) สงเสรมการเขาถงบรการทางการเงนของทกภาคสวน (เขาถง) ธปท. รวมกบส านกงานสถตแหงชาตส ารวจการเขาถงบรการทางการเงนและความรความเขาใจทางการเงนของภาคครวเรอนป 2559 และน าผลส ารวจมาใชในการก าหนดนโยบายผลตภณฑบญชเงนฝากพนฐานส าหรบผมรายไดนอยและผสงอาย ซง ธปท. และสมาคมธนาคารไทยอยระหวางผลกดนการน าเสนอผลตภณฑดงกลาวแกประชาชน เพอสงเสรมการเขาถงบรการทางการเงนในราคาทเหมาะสม นอกจากน ธปท. ออกแนวนโยบายการใหสนเชอเพอผสงอาย โดยมทอยอาศยเปนหลกประกน (Reverse Mortgage) เพอสนบสนนใหระบบการเงนมผลตภณฑทางการเงน ทหลากหลายรองรบการเขาสสงคมผสงอายของประเทศ ส าหรบการสงเสรมการเขาถงแหลงเงนทนของวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) ธปท. พฒนาฐานขอมลลกหน SMEs ใหมขอมลหลากหลายและครอบคลมสถาบนการเงนอนทนอกเหนอจากขอมลจากธนาคารพาณชย พรอมทงใหขอมลภาพรวมสนเชอยอนกลบแกสถาบนการเงน เพอใหสถาบนการเงนมขอมลประกอบการวเคราะหสนเชอและบรหารความเสยงไดดขน

(3) สนบสนนการเชอมตอการคาการลงทนในภมภาค (เชอมโยง) ธปท. ไดขอสรปการเจรจาทวภาค เพอจดตง Qualified ASEAN Banks (QABs) กบมาเลเซยแลว โดยปจจบนกระทรวงการคลงอยระหวางจดท าตารางขอผกพนการเปดเสรการคาบรการดานการเงน ฉบบท 8 (ซงรวมขอผกพน QABs) เพอเสนอคณะรฐมนตรใหความเหนชอบและอนมตการลงนามในพธสารอนวตขอผกพนการเปดเสรการคาบรการดานการเงน ฉบบท 8 ตอไป และอยระหวางเจรจาเพอหาขอสรปตอขอเรยกรองและขอเสนอการจดตง QABs กบประเทศอนโดนเซยและเมยนมา นอกจากน ธปท. ปรบปรงหลกเกณฑก ากบดแลผใหบรการช าระเงนทางอเลกทรอนกสใหยดหยนมากขน โดยเพมวงเงนการโอนเงนออกนอกประเทศใหลกคาของตวแทนโอนเงนระหวางประเทศ รวมถงสงเสรมการใชสกลเงนทองถนเพออ านวยความสะดวกการท าธรกรรมการคาระหวางประเทศ

(4) พฒนาโครงสรางพนฐานทางการเงน (ยงยน) ธปท. ปรบปรงหลกเกณฑดาน Market conduct ใหชดเจนและเขมขน เพอใหผใชบรการไดรบการคมครองและเลอกใชบรการไดตรงกบความตองการและเหมาะสมกบตนเอง รวมทงผลกดนใหธนาคารพาณชยยกระดบการบรหารจดการโดยปฏบตตามมาตรฐาน การปฏบตงานของระบบธนาคารพาณชย (Banking Industry Code of Conduct) ทธนาคารพาณชยไดลงนามรวมกนแลว นอกจากน ธปท. อยระหวางเตรยมความพรอมเพอเขารบการประเมน Financial Sector Assessment Program (FSAP) ตามทไดแจงความประสงคเขารบการประเมนตอ IMF เมอวนท 27 ธนวาคม 2559 และด าเนนการออกหลกเกณฑการก ากบดแล SFIs ระยะท 1 จ านวน 24 ฉบบ ซงมผลบงคบใชแลว

2.2 บทบาทของ ธปท. ในการเสรมสรางเสถยรภาพระบบสถาบนการเงน

ภาพรวมระบบการเงนไทยมเสถยรภาพ การขยายตวของเศรษฐกจไทยและเศรษฐกจโลกทชดเจนขนในชวงปทผานมาสงผลดตอฐานะการเงนของภาคธรกจ โดยเฉพาะกลมธรกจขนาดใหญและธรกจทมรายรบจากการสงออกสนคาและบรการ ขณะทภาคสถาบนการเงนมเงนส ารองและเงนกองทนในระดบสง สามารถรองรบความเสยงจากคณภาพสนเชอของลกหนบางกลมทดอยลงได โดยเฉพาะธรกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) และครวเรอนกลมรายไดนอย ซงยงไมไดรบผลบวกจากการขยายตวของเศรษฐกจอยางเตมท ส าหรบเสถยรภาพดานตางประเทศมความเขมแขงสะทอนจากฐานะเงนส ารองระหวางประเทศทอยในระดบสง หนตางประเทศทอยในระดบต า และดลบญชเดนสะพดทเกนดลตอเนอง ซงจะชวยรองรบผลกระทบจากปจจยเสยงจากตางประเทศไดในระยะตอไป


ในภาวะปจจบนทระบบการเงนมความเชอมโยงระหวางกนสง ประกอบกบปจจยเสยงทมความซบซอนและหลากหลายมากขน ธปท. จงรวมมอกบส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.) และส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปภ.) ในการประเมนและตดตามความเสยงของระบบการเงนไทยอยางตอเนองรวมถงปรบปรงเกณฑการก ากบดแลใหเหมาะสมกบความเสยงทเกดขนในแตละชวงเวลา รวมทงไดพฒนาการประเมนความเสยงในระบบการเงนผานเครองมอ risk assessment matrix (RAM) ตอเนองจากปกอน เพอยกระดบการทดสอบภาวะวกฤตของระบบสถาบนการเงนใหมความสอดคลองกบบรบททางเศรษฐกจและระบบการเงนทมความซบซอนและทาทายมากขน

นอกจากน ในป 2560 ธปท. และหนวยงานก ากบดแลทเกยวของไดรวมด าเนนการเพอยกระดบการดแลเสถยรภาพระบบการเงนในหลายมต ทงในสวนทเกยวของกบภาคครวเรอน ภาคสถาบนการเงน และระบบสหกรณ พฒนาการทส าคญ เชน (1) การออกมาตรการดแลสนเชอบตรเครดตและสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ เพอดแลปญหาหนครวเรอนและลดความเสยงทประชาชนกลมทมฐานะการเงนเปราะบางจะกอหนจนเกนความสามารถในการช าระหนของตนเอง (2) การออกเกณฑการก ากบดแลธนาคารพาณชยทมความส าคญตอระบบ (domestic systemically important banks: D-SIBs) เพอดแลใหธนาคารพาณชยทมความส าคญตอระบบมความมนคงและสามารถใหบรการทางการเงนไดอยางตอเนอง (3) การปรบปรงกฎหมายการก ากบดแลดานระบบการช าระเงน โดย ธปท. และกระทรวงการคลงไดผลกดนการออกพระราชบญญตระบบการช าระเงน พ.ศ. 2560 เพอก ากบดแลระบบการช าระเงนใหมประสทธภาพ ครอบคลมระบบการช าระเงนอยางทวถง และสงเสรมการพฒนาระบบ การช าระเงนของไทยใหทดเทยมมาตรฐานสากล (4) การยกระดบการก ากบดแลระบบสหกรณ โดยกรมสงเสรมสหกรณ กรมตรวจบญชสหกรณ ส านกงานเศรษฐกจการคลง และ ธปท. ไดรวมมอกนปฏรปการบรหารจดการและก ากบดแลกจการสหกรณออมทรพยและสหกรณเครดตยเนยน โดยมพฒนาการทส าคญในชวงทผานมา เชน การออกเกณฑก ากบดแลดานการก าหนดเพดานการกยมของสหกรณ และการพฒนาฐานขอมลเพอการก ากบดแลสหกรณ


บทท 3 พฒนาการดานเทคโนโลยและบทบาทของ ธปท. ในการเตรยมความพรอมในการก ากบดแล

ปจจบนสถาบนการเงนไดน าเทคโนโลยสารสนเทศมาใชเปนเครองมอเพอชวยเพมประสทธภาพบรการทางการเงน ปรบปรงการบรหารความเสยง รวมถงสงเสรมการพฒนาผลตภณฑทางการเงนทมความหลากหลายและเขาถงผใชบรการไดอยางทวถง โดยท ธปท. มเปาหมายในการสงเสรมการใชเทคโนโลยทางการเงนและสนบสนนการพฒนานวตกรรมทางการเงน ควบคไปกบการดแลความเสยงทเกยวของและการคมครองผใชบรการทางการเงนอยางเหมาะสม

3.1 เทคโนโลยทางการเงน (Financial Technology: FinTech)

3.1.1 นโยบายของ ธปท. ในการสนบสนน FinTech และนวตกรรมทไดมการทดสอบใน Regulatory Sandbox

ธปท. มนโยบายผลกดนและสงเสรมการพฒนานวตกรรมทางการเงน ดวยการน าเทคโนโลยมาประยกตใช ซงเปนแรงขบเคลอนส าคญในการเพมประสทธภาพ และพฒนาศกยภาพของระบบการเงนของประเทศ รวมทงเพมโอกาสการเขาถงบรการทางการเงนของทกภาคสวน (Financial Inclusion) โดยไดเปดใหผใหบรการ FinTech ทงสถาบนการเงน และผประกอบธรกจทไมใชสถาบนการเงน เขารวมทดสอบนวตกรรมทางการเงนภายใต Regulatory Sandbox พรอมทง ธปท. ไดจดใหมชองทางส าหรบการใหค าปรกษาเกยวกบกฎเกณฑการก ากบดแล ความเหมาะสมของแผนธรกจ การปฏบตตามหลกเกณฑ และความเสยงทเกยวของ ไดแก FinTech Clinic/ Incubator ซงในป 2560 ธปท. ไดเหนชอบโครงการเขารวมทดสอบใน Regulatory Sandbox แลวทงสน 16 ราย ใน 3 เทคโนโลย คอ Blockchain (3 ราย), Biometrics (1 ราย) และ QR Code Payment (12 ราย) ทงน ณ สนป 2560 ธปท. ไดอนญาตใหสถาบนการเงนทเขารวมทดสอบโครงการ QR Code Payment ส าหรบการใหบรการผานพรอมเพย ออกจาก Regulatory Sandbox และใหบรการเปนการทวไปแลว 8 ราย

3.1.2 การพฒนาและสงเสรมการใชมาตรฐาน Quick Response Code (QR Code) เพอการช าระเงนและการโอนเงน

ธปท. มแนวนโยบายในการผลกดนใหเกด open infrastructure และ interoperability แกระบบการเงนของไทย เพอเพมประสทธภาพการเชอมโยงระหวางกนและการเขาถงบรการทางการเงน รวมทงเพอเปนพนฐานทดส าหรบการตอยอดนวตกรรมทางการเงนในอนาคต ทผานมาจงไดผลกดนใหเกดความรวมมอระหวางผใหบรการเครอขายบตรระดบสากล ไดแก American Express, JCB, MasterCard, UnionPay International และ Visa พรอมทงสถาบนการเงน ผใหบรการเครอขายบตรและบรการช าระเงนในไทย ในการพฒนาและสงเสรมการใชมาตรฐาน Thai QR Code Payment ทสอดคลองกบมาตรฐานสากล Europay, MasterCard and Visa (EMV) เพอใชในการช าระเงนและการโอนเงนในไทย สามารถรองรบการช าระเงนไดจากหลากหลายชองทาง เชน บญชเงนฝากธนาคาร บตรเครดต บตรเดบต และบญช e-Money โดยเปดใหสถาบนการเงนและผใหบรการช าระเงนเขารวมทดสอบการน ามาตรฐานดงกลาวมาใชในการใหบรการช าระเงนรวมกนผาน mobile application ของผใหบรการใน regulatory sandbox ของ ธปท. ตลอดจนการรวมกนก าหนด business rules การดแลแกไขปญหาใหลกคา และการใช Thai QR Code Logo Guideline โดยในป 2560 มผใหบรการทเขารวมทดสอบ


โครงการ QR Code Payment ทงสน 12 ราย ประกอบดวย สถาบนการเงน 9 ราย และผใหบรการช าระเงนทมใชสถาบนการเงน 3 ราย โดย ณ สนป 2560 ธปท. ไดอนญาตใหสถาบนการเงนทเขารวมทดสอบโครงการ QR Code Payment ส าหรบการใหบรการผานระบบพรอมเพย ซงมความพรอมและผานการทดสอบตามหลกเกณฑทก าหนด ออกจาก regulatory sandbox และสามารถใหบรการเปนการทวไปไดแลวจ านวน 8 ราย คอ ธนาคารกสกรไทย ธนาคารไทยพาณชย ธนาคารกรงไทย ธนาคารกรงเทพ ธนาคารออมสน ธนาคารกรงศรอยธยา ธนาคารทหารไทย และธนาคารธนชาต โดยลกคาสามารถใช mobile application ของธนาคารดงกลาว สแกน QR Code มาตรฐานของทกธนาคารเพอช าระเงนไดทนท ซงเหมาะกบการช าระเงนพนฐานทไมซบซอน เชน รานอาหาร รานคาขนาดกลางและขนาดเลก ตลาดสด รถแทกซ มอเตอรไซดรบจาง ทงน ในระยะตอไป ธนาคารและผใหบรการช าระเงนทมใชสถาบนการเงนจะมการทดสอบบรการเพมเตมใหสามารถรองรบชองทางการช าระเงนอน เชน บตรเครดตและบตรเดบตของในและตางประเทศ

3.1.3 แนวทางการก ากบดแล Peer-to-Peer Lending (P2P Lending)

ธปท. อยระหวางพจารณาแนวทางการก ากบดแลธรกจ P2P Lending โดยลกษณะธรกรรมของ P2P Lending ภายใตแนวทางการก ากบดแลน คอ การใหบรการสนเชอระหวางบคคลกบบคคล (รวมนตบคคล) ผานระบบหรอเครอขายอเลกทรอนกส โดยผประกอบธรกจ P2P lending platform ท าหนาทเปนเพยงตวกลางในการจบคระหวางผใหกและผก ซงปจจบน ธปท. ไดเสนอรางประกาศหลกเกณฑการก ากบดแลผประกอบธรกจ P2P lending platform ตอกระทรวงการคลงเพอพจารณาใหความเหนชอบ โดยมเปาหมาย ในการก ากบดแลเพอสงเสรมการน าเทคโนโลยมาพฒนาภาคการเงน เพมชองทางเขาถงบรการทางการเงน มการดแลความเสยงของธรกจ และการดแลผบรโภคทเหมาะสมทงดานผกและผใหก

3.2 การสงเสรมและพฒนาการช าระเงนทางอเลกทรอนกส

3.2.1 พระราชบญญตระบบการช าระเงนและหลกเกณฑทเกยวของ

ธปท. รวมกบกระทรวงการคลงผลกดนการออกพระราชบญญตระบบการช าระเงน พ.ศ. 2560 (พ.ร.บ. ระบบการช าระเงน) เพอบรณาการกฎหมายดานการช าระเงนใหเปนเอกภาพ ลดความซ าซอนของกฎหมายเดม และยกระดบการก ากบดแลระบบการช าระเงนของประเทศใหสอดคลองกบมาตรฐานสากล โดย พ.ร.บ. ระบบการช าระเงนไดประกาศลงราชกจจานเบกษาแลวเมอวนท 18 ตลาคม 2560 และมผลบงคบใชในวนท 16 เมษายน 2561

เมอ พ.ร.บ. ระบบการช าระเงนมผลบงคบใชแลว จะมการยกเลกกฎหมายเพอการก ากบดแลระบบการช าระเงนฉบบเดมทใชกอนหนาน ไดแก (1) ประกาศกระทรวงการคลง เรอง กจการทตองขออนญาตตามขอ 5 แหงประกาศของคณะปฏวต ฉบบท 58 (การประกอบธรกจบตรเงนอเลกทรอนกส) ลงวนท 4 ตลาคม 2547 (2) พระราชกฤษฎกาวาดวยการควบคมดแลธรกจบรการการช าระเงนทางอเลกทรอนกส พ.ศ. 2551 และ (3) พระราชกฤษฎกาวาดวยการควบคมดแลธรกจบรการการช าระเงนทางอเลกทรอนกสของสถาบนการเงนเฉพาะกจ พ.ศ. 2559 และผใหบรการภายใตกฎหมายเดมซงตองอยภายใตการก ากบของ พ.ร.บ. ฉบบใหมน สามารถใหบรการตอไปไดโดยตองยนขอรบใบอนญาตจากรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงหรอขอขนทะเบยนตอ ธปท. ภายในวนท 14 สงหาคม 2561 หรอภายใน 120 วน นบแตวนท พ.ร.บ. มผลบงคบใช และเมอไดยนค าขออนญาตหรอ ขนทะเบยนแลว ใหด าเนนกจการตอไปไดจนกวารฐมนตรหรอ ธปท. จะมค าสงเปนอยางอน


รจกกบ พ.ร.บ. ระบบการช าระเงน

พ.ร.บ. ระบบการช าระเงน เปนกฎหมายในการก ากบดแลระบบการช าระเงนและบรการการช าระเงนอยางเปนระบบ เพอใหระบบการช าระเงนของประเทศมเสถยรภาพ ปลอดภย สามารถใหบรการไดอยางตอเนอง พฒนาไดรวดเรว ทนตอความเปลยนแปลงของเทคโนโลย ชวยสนบสนนการใชบรการการช าระเงนดวยระบบอเลกทรอนกสและการใชนวตกรรมในระบบการช าระเงนทอาจเกดขนในอนาคต

พ.ร.บ. ฉบบน เปนการบรณาการกฎหมายทเกยวของกบระบบการช าระเงนหลายฉบบในปจจบนใหเปน ฉบบเดยว ชวยลดความซ าซอนแกภาคธรกจในการปฏบตตามกฎหมาย ยกระดบการก ากบดแลใหเปนไปตามมาตรฐานสากล เชนเดยวกบหลายประเทศทวโลกทมกฎหมายดานระบบการช าระเงนโดยเฉพาะ อาท ฮองกง มาเลเซย สงคโปร และออสเตรเลย และยงชวยสงเสรมใหผใหบรการทเปนสถาบนการเงนและมใชสถาบนการเงน ทมนวตกรรมและบรการรปแบบใหม ๆ สามารถด าเนนการได ภายใตการก ากบดแลทเหมาะสม อกทงมการคมครองผใชบรการทชดเจนมากยงขน

กรอบการก ากบดแลทส าคญภายใต พ.ร.บ. ระบบการช าระเงน

พ.ร.บ. ระบบการช าระเงน ก าหนดใหกระทรวงการคลงและ ธปท. เปนผมหนาทก ากบดแล และก าหนดหลกเกณฑก ากบดแลการประกอบธรกจระบบการช าระเงนและบรการการช าระเงนทอยภายใตการก ากบดแล ตงแตการเรมขออนญาตเพอประกอบธรกจ การก ากบดแลตรวจสอบ ตลอดจนการด าเนนการเพอแกไขฐานะหรอ การด าเนนงาน โดยมกรอบการก ากบดแลทส าคญ ดงน

1) การบรหารความเสยงและความปลอดภย เพอใหการบรหารจดการความเสยงดานตาง ๆ อาท ความเสยงเชงระบบ (Systemic risk) ความเสยงดานการช าระดล (Settlement risk) และความเสยงดานปฏบตการ (Operational risk) เหมาะสมกบธรกจระบบการช าระเงนและบรการการช าระเงน เชน การก าหนดใหมการคมครอง ผลสมบรณของการช าระเงน (payment finality) รวมถงการรกษาความมนคงปลอดภยของระบบสารสนเทศ

2) ความมนคงทางการเงน เพอดแลผใหบรการใหมฐานะทางการเงนทมนคงและสามารถใหบรการไดอยางตอเนอง เชน การก าหนดทนจดทะเบยนซงช าระแลว

3) ธรรมาภบาล เพอใหมการบรหารจดการภายใน และโครงสรางองคกรทมการตรวจสอบและถวงดลอ านาจ รวมถงมกรรมการและผบรหารทมคณสมบตเหมาะสม

4) การคมครองผใชบรการ เพอใหผใชบรการไดรบการคมครองอยางเปนธรรม โดยมหลกการทส าคญ ไดแก การคมครองเงนรบลวงหนา การเปดเผยขอมลการใหบรการทครบถวนและถกตอง การดแลและจดการขอรองเรยน รวมถงการก าหนดโครงสรางคาธรรมเนยมทคดกบผใชบรการ

5) ประสทธภาพและความสามารถในการแขงขน เพอใหเกดการก ากบดแลทเทาเทยมกน สงเสรมใหเกด การแขงขน และสนบสนนนวตกรรมใหม ๆ อนจะชวยเพมประสทธภาพและยกระดบการช าระเงนของไทย

“พ.ร.บ. ระบบการช าระเงน”


ทงน จะมกฎหมายระดบรองภายใต พ.ร.บ. ระบบการช าระเงน ไดแก ประกาศกระทรวงการคลง ในเรองการก าหนดลกษณะและประเภทธรกจทตองอยภายใตการก ากบ และประกาศ ธปท. ก าหนดหลกเกณฑก ากบดแลธรกจ โดยครอบคลมหลกการก ากบดแลทส าคญ 5 ดาน ไดแก การบรหารความเสยงและความปลอดภย ความมนคงทางการเงน ธรรมาภบาล การคมครองผใชบรการ และประสทธภาพและความสามารถในการแขงขน

3.2.2 การช าระเงนทางอเลกทรอนกส

ธปท. รบผดชอบด าเนนการโครงการพรอมเพยและโครงการการขยายจดรบช าระบตรภายใตนโยบาย National e-Payment ของรฐบาล ตดตามความพรอมในการใหบรการพรอมเพย ทงดานการด าเนนธรกจและการเตรยมระบบทรองรบ สถาบนการเงนเปดใหบรการพรอมเพยโดยใชหมายเลขโทรศพทเคลอนทและเลขบตรประชาชนส าหรบรองรบการโอนเงนทงระหวางบคคลและนตบคคล ในป 2560 ธปท. ไดผลกดนใหมการพฒนาบรการช าระเงนทางอเลกทรอนกสทตอยอดจากโครงสรางพนฐานของระบบพรอมเพย ซงถกออกแบบไวเพอใหใชงานไดหลากหลายรปแบบ บรการตอยอดอน ๆ บนโครงสรางพนฐานระบบพรอมเพยนจะเออประโยชนตอภาคธรกจ และเปดโอกาสใหผใหบรการอน ๆ ทมใชสถาบนการเงน สามารถใชงานระบบพรอมเพยได โดยมรายละเอยดดงน

(1) บรการเชอมโยง e-Wallet (e-Money) กบระบบพรอมเพย

เปนบรการทชวยใหประชาชนสามารถโอนเงนหรอเตมเงนระหวางบญชเงนฝากธนาคารกบ e-Wallet1 ของผใหบรการทมใชสถาบนการเงน (non-bank) โดยเปนการผกกบหมายเลข e-Wallet ID2 ซงชวยเพมทางเลอกใหประชาชนมชองทางการใชจายในชวตประจ าวนทสะดวก รวดเรวมากขน และคาธรรมเนยมทถกลง โดยเปดใหบรการตงแตวนท 15 กนยายน 2560

(2) บรการช าระเงนตามใบแจงหนขามธนาคาร

เปนบรการทชวยใหประชาชนสามารถช าระเงนไดหลากหลายธนาคารมากขน และภาคธรกจไมจ าเปนตองเปดบญชหลายธนาคารเพอรองรบการช าระเงนของลกคา ซงจะท าใหมความคลองตวในการกระทบยอดรายการช าระเงน และท าใหโอกาสในการท าบญชผดพลาดนอยลง โดยเปดใหบรการตงแตวนท 18 พฤศจกายน 2560

(3) บรการเตอนเพอจาย (PayAlert)

เปนบรการทชวยใหรานคาและภาคธรกจสามารถสงขอความแจงไปยงผซอ เพอขอใหช าระเงน ชวยอ านวยความสะดวกแกผประกอบธรกจ รานคารายยอย รวมถงรานคาออนไลน ใหมชองทางเรยกเกบเงนและรบช าระเงนทสะดวกรวดเรวมากขน ขณะทประชาชนจะไดรบความสะดวกในการช าระเงน ผานชองทางอเลกทรอนกสทหลากหลายมากขน โดยคาดวาจะเปดใหบรการภายในไตรมาส 1 ป 2561

ธปท. ก ากบดแลบรการพรอมเพยใหมความรดกม ปลอดภย เชอถอได โดยไดออก แนวปฏบตการลงทะเบยนพรอมเพยส าหรบลกคาบคคล นตบคคล และการใหบรการพรอมเพย e-wallet

1 e-Wallet คอ กระเปาเงนอเลกทรอนกส ซงมลคาของเงนจะถกบนทกอยบนบตรหรอเครอขายคอมพวเตอรกได 2 หมายเลข e-Wallet ID คอ หมายเลขประจ ากระเปาเงนอเลกทรอนกส 15 หลก โดยผสมครใชบรการจะไดรบเมอผานกระบวนการ KYC จาก Non-bank ส าเรจแลว


นอกจากน ไดรวมมอกบส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศนและกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.) สมาคมโทรคมนาคม และสมาคมธนาคารไทย ในการยกระดบความปลอดภยการใชหมายเลขโทรศพทเคลอนทในการท าธรกรรมทางการเงน โดยจดใหการพสจนตวตนของผใชบรการโทรคมนาคมมความรดกมยงขน รวมถง ใหสถาบนการเงนและผใหบรการโทรคมนาคมมความรวมมอในการดแลความปลอดภยในการใชโทรศพทเคลอนทท าธรกรรมทางการเงน

3.3 การอนญาตใหธนาคารพาณชยและบรษทในกลมธรกจทางการเงนของธนาคารพาณชย ใหบรการแพลตฟอรมอเลกทรอนกส (e-Marketplace Platform) เปนการทวไป

3.4 ชองทางการใหบรการของธนาคารพาณชย (Banking Channel)

ในป 2560 ธปท. ไดศกษา วเคราะห และเสนอแนวทางการอนญาตใหบรการแพลตฟอรมอเลกทรอนกสของธนาคารพาณชยและบรษทในกลมธรกจทางการเงนของธนาคารพาณชย (e-Marketplace Platform) เพอใหธนาคารพาณชยและบรษทในกลมธรกจทางการเงน ทมความพรอมทงดานระบบงาน บคลากร และมการบรหารความเสยงทเกยวของอยางเหมาะสมตามท ธปท. ก าหนด ไดแก ดานกลยทธ ดานเทคโนโลยสารสนเทศ ดานปฏบตการ และดานการคมครองผบรโภค สามารถใหบรการแพลตฟอรมอเลกทรอนกสแกลกคาไดอยางทวถง โดยเฉพาะผประกอบธรกจรายยอย และกจการวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) เพอเปนชองทาง การซอขายสนคาหรอบรการ ช าระเงนออนไลนแบบครบวงจร รวมทงสรางเครอขายระหวางผซอและผขาย ตลอดจนสนบสนนใหผประกอบธรกจไดน าเทคโนโลยมาเสรมสรางความเตบโตทางธรกจ สอดคลองกบกบการเปลยนแปลงพฤตกรรมการซอสนคาหรอบรการของผบรโภคยคใหมมากยงขน โดย ธปท. มแผนจะออกแนวทางการอนญาตดงกลาวในชวงตนป 2561



รปท 3.2 ภาพรวมรปแบบชองทางใหบรการของธนาคารพาณชย

รปท 3.1 แนวทางใหธนาคารพาณชย และบรษทในกลมทางการเงน ใหบรการแพลตฟอรมอเลกทรอนกส

ธปท. อยระหวางปรบปรงหลกเกณฑชองทางใหบรการของธนาคารพาณชยใหยดหยนและคลองตวในการปรบเปลยนรปแบบและชองทางให บรการ เพอใหเทาทนการเปลยนแปลงของเทคโนโลยและพฤตกรรมของลกคาทเปลยนแปลงไป เชน ปรบเพมความยดหยนของขอบเขตการใหบรการและการขอ อนญาตเพอรองรบการเปด-ปดสาขา การปรบเปลยนรปแบบสาขาและวนเวลาท าการใหสามารถตอบสนอง


3.5 การก ากบดแลการบรหารความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศของสถาบนการเงน

กลยทธธรกจสถาบนการเงนในปจจบนตางมงส Digital Banking เพอตอบสนองตอความตองการลกคาและเสรมสรางประสทธภาพในการท าธรกจใหรวดเรวมากขน ระบบเทคโนโลยสารสนเทศจงเปนกลไกส าคญทขบเคลอนธรกจสถาบนการเงน ขณะเดยวกน สถาบนการเงนตองมการบรหารจดการความเสยงทเกดจากการใชเทคโนโลยอยางเพยงพอและทนกาล ทงความเสยงในระดบกลยทธทตองปรบตวในการท าธรกจใหทนตอการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของเทคโนโลย ความเสยงระดบปฏบตการจากการใชเทคโนโลยรองรบกระบวนการท างาน และความเสยงจากภยคกคามไซเบอรทนบวนจะมความรนแรงซบซอน และสงผลกระทบตอความเสยหายทงดานตวเงนและความนาเชอถอของสถาบนการเงนมากขน

ธปท. ไดออกประกาศและแนวปฏบตการก ากบดแลความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศของสถาบนการเงนเมอวนท 20 ธนวาคม 2560 เพอยกระดบการก ากบดแลความเสยงดานเทคโนโลยสารสนเทศ ใหเปนสวนหนงของการบรหารความเสยงในภาพรวมของสถาบนการเงน (Enterprise Risk Management : ERM) โดยเนนใหสถาบนการเงนมธรรมาภบาลดาน IT (IT governance) ทด มการก ากบดแลการใช IT ในการด าเนนธรกจของสถาบนการเงนใหมความมนคงปลอดภย สอดคลองกบกลยทธในการด าเนนธรกจ และพรอมรบกบ การเปลยนแปลงในอนาคตทงดานการด าเนนธรกจและการพฒนาดานเทคโนโลย โดยหลก เกณฑดงกลาว มผลบงคบใชตงแตวนท 1 เมษายน 2561 เปนตนไป

นอกจากน ธปท. ไดยกระดบความพรอมการรบมอภยไซเบอร โดยพฒนากรอบการประเมน ความพรอมดาน Cyber Resilience ของสถาบนการเงน ทสอดคลองตามมาตรฐานสากล ใชเปนแนวทางในการประเมนความพรอมของสถาบนการเงนในการรบมอภยไซเบอร รวมทง ผลกดนและสนบสนนใหเกดความรวมมอในการรบมอกบภยไซเบอรของภาคการเงนอยางเปนรปธรรม ทงในระดบสถาบนการเงน ระดบผก ากบดแล ภาครฐ ภาคการศกษา ผเชยวชาญดาน Cybersecurity และองคกรในตางประเทศ โดยสนบสนนใหสมาคมธนาคารไทยจดตงศนยประสานงานดานความมนคงปลอดภยเทคโนโลยสารสนเทศภาคการธนาคาร (TB-CERT) ผลกดนใหมการแลกเปลยนขอมลระหวางกนอยางตอเนอง มการพฒนาความร ความพรอมและศกยภาพดาน Cybersecurity ใหกบบคลากรในภาคการเงนทงในระดบคณะกรรมการ ผบรหารระดบสง ผปฏบตงาน โดยไดจดสมมนาสรางความตระหนกดาน Cyber Resilience แกคณะกรรมการของสถาบนการเงน และรวมมอกบสมาคมสงเสรมสถาบนกรรมการบรษทไทย (Institution of Directors: IOD) จดใหมหลกสตร IT Governance and Cyber Resilience ส าหรบกรรมการ นอกจากน รวมกบ ก.ล.ต. คปภ. สมาคมธนาคารไทย ส านกงานพฒนาธรกรรมทางอเลกทรอนกส (สพธอ.) และภาคการศกษาจด Boot Camp เพอสรางเครอขายระหวางภาคการเงนกบนกศกษาเพอสรางบคลากรดาน Cybersecurity เขาสภาคการเงน รวมทง สรางความรดาน Financial Technology ใหกบประชาชน โดยจด ใหมการสอสารความร แจงเตอน ชแนะและชวยเหลอใหกบประชาชนในเรองภยคกคามไซเบอรและแนวทางการท าธรกรรมทางการเงนอยางปลอดภยในหลายชองทาง

ความตองการของลกคาเฉพาะกลม การใหธนาคารพาณชยน าเทคโนโลยมาใชในการใหบรการ การขยายประเภทตวแทน (banking agent) และขอบเขตการใหบรการ เปนตน โดยธนาคารพาณชยตองมแนวทางการบรหารความเสยงทรดกมเหมาะสม และการดแลผใชบรการอยางเปนธรรม ภายใตนโยบายและการตดตามดแลการด าเนนงาน โดยคณะกรรมการของธนาคารพาณชย ทงน คาดวาจะออกหลกเกณฑดงกลาวใหมผลบงคบใชภายในไตรมาส 1 ป 2561


บทท 4 บทบาทของ ธปท. ในการสนบสนนและสงเสรมศกยภาพธรกจ SMEs และการดแลหนภาคครวเรอนส าหรบลกหนรายยอย

ธปท. ใหความส าคญในการสนบสนนธรกจ SMEs และการดแลประชาชนรายยอย เพอชวยใหภาคธรกจสามารถเขาถงแหลงเงนทนไดดขนและชวยสงเสรมความรและวนยทางการเงนแกประชาชนรายยอย ซงทผานมา ธปท. ไดมการด าเนนการในสวนทเกยวของ ไดแก (1) การปรบปรงนโยบายเพอรองรบมาตรฐานบญชเลมเดยวของภาครฐ (2) การพฒนาฐานขอมลสนเชอ SMEs เพอชวยสถาบนการเงนบรหารความเสยงและเพมโอกาสแก SMEs ในการเขาถงแหลงเงนทนไดมากขน (3) การปรบปรงหลกเกณฑก ากบดแลสนเชอบตรเครดตและสนเชอสวนบคคลเพอสรางวนยทางการเงนแกประชาชน (4) การจดตงโครงการแกไขปญหาหนสวนบคคลทไมมหลกประกน เพอชวยใหลกหนแกไขปญหาหนสนกบเจาหนหลายรายไดอยางครบวงจรและเปนมาตรฐานเดยวกน

4.1 หลกเกณฑเพอรองรบมาตรการบญชเลมเดยวของภาครฐ

ธปท. ไดปรบปรงแนวนโยบายเพอรองรบมาตรการบญชเลมเดยวของภาครฐ เพอบงคบใชกบ ทงสถาบนการเงนและสถาบนการเงนเฉพาะกจ (Specialized Financial Institution: SFIs) โดยจะก าหนดใหมการน าปจจยดานคณภาพงบการเงนซงสามารถสะทอนสภาพกจการและการด าเนนงานของธรกจอยางแทจรง เปนปจจยหนงในการจดระดบความเสยงของลกคา ปรบลดอตราดอกเบยหรอเพมวงเงน เพอเปนแรงจงใจใหธรกจมการจดท างบการเงนทมความนาเชอถอมากขน โดยจะน ามาใชกบกรณทบทวนสนเชอเดมและกรณพจารณาสนเชอใหมตงแตวนท 1 มกราคม 2562 เปนตนไป

นอกจากน ธปท. ไดหารอกระทรวงการคลงเกยวกบแผนการด าเนนงานของสถาบนการเงนและหนวยงานภาครฐทเกยวของ เพอสงเสรมใหการถอปฏบตตามมาตรการบญชเลมเดยวเปนไปตามเจตนารมณของภาครฐ โดยไมกระทบตอระบบเศรษฐกจโดยรวมและความสามารถในการเขาถงสนเชอของผประกอบธรกจ ส าหรบ SFIs ธปท. อยระหวางรวบรวมขอมลผลกระทบจากมาตรการดงกลาวเพอหารอแนวทางด าเนนการทเหมาะสมกบกรมสรรพากรและกระทรวงการคลงตอไป

4.2 การสนบสนนและสงเสรมศกยภาพธรกจ SMEs

ธปท. ไดพฒนาฐานขอมลสนเชอ SMEs เพอใหธนาคารพาณชยและ SFIs ใชประโยชนในการวางแผนบรหารความเสยงในการใหสนเชอแกธรกจ SMEs ซงจะชวยเพมโอกาส SMEs ในการเขาถงแหลงเงนทนไดมากขน ซง ธปท. ไดประมวลผลขอมลสนเชอ SMEs ในภาพรวมของระบบสงใหธนาคารพาณชยไทยและ SFIs ไดใชประโยชนแลว

4.3 การปรบปรงหลกเกณฑการก ากบดแลสนเชอบตรเครดตและสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ

ธปท. ไดปรบปรงหลกเกณฑก ากบดแลสนเชอบตรเครดตและสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบ เพอลดโอกาสการกอหนสนลนพนตวและสรางวนยทางการเงนแกประชาชน โดยจ ากดปรมาณวงเงนสนเชอบตรเครดตและสนเชอสวนบคคลภายใตการก ากบตามระดบรายไดของผขอสนเชอเพอมใหเกนความสามารถในการช าระหน โดยเฉพาะในกลมผมอายนอยและรายไดต า และปรบลดเพดานอตราดอกเบยบตรเครดตเหลอรอยละ 18 (จากเดมรอยละ 20) เพอใหสอดคลองกบภาวะเศรษฐกจและการเงนในปจจบนทมตนทนทางการเงนลดลง และเพอใหผประกอบการใหความส าคญกบการบรหารความเสยงดานเครดตและการบรหารจดการภายในหนวยงาน


4.4 การจดตงโครงการแกไขปญหาหนสวนบคคลทไมมหลกประกน (คลนกแกหน)

โครงการแกไขปญหาหนสวนบคคลทไมมหลกประกนหรอคลนกแกหน เปนโครงการทธนาคารพาณชย 16 แหง และบรษทบรหารสนทรพยสขมวท จ ากด (บสส.) โดยการสนบสนนของ ธปท. ไดรวมกนจดตงขนเพอเปนโครงการน ารองในการใหลกหนแกไขปญหาหนสนกบเจาหนหลายรายไดอยางครบวงจรและเปนมาตรฐานเดยวกน รวมทงใหความรทางการเงนและเสรมสรางวนยทางการเงนทดใหกบลกหน ทงน ตงแตเรมด าเนนการเมอวนท 1 มถนายน 2560 จนถงวนท 31 ธนวาคม 2560 ระยะเวลา 6 เดอน มลกหนสนใจเขารวมโครงการจ านวน 30,849 ราย แตบางสวนไมเขาคณสมบตเบองตนทก าหนด ดงนน จงมการพจารณาปรบคณสมบตและเงอนไขการเขารวมโครงการเพอใหครอบคลมกลมลกหนมากขน โดยตงแตวนท 1 มกราคม 2561 มการขยายความชวยเหลอไปส กลมลกหนบคคลธรรมดาทมรายไดไมประจ า รวมทงเพมความยดหยนในการพจารณาความสามารถในการช าระหนและตงแตวนท 1 พฤษภาคม 2561 จะเปดรบลกหนทมปญหาคางช าระหนเกนกวา 3 เดอน กอนวนท 1 เมษายน 2561 จากเดมทตองเปนลกหนคางช าระกอนวนท 1 พฤษภาคม 2560 ทงนจะรวมถงกลมลกหนทถกด าเนนคดแลว แตยงไมมค าพพากษา โดยคาดวาจะมลกหนเพมขน ประมาณ 50,000 ราย


บทท 5 การก ากบดแลดาน Market conduct

ธปท. ใหความส าคญกบการก ากบดแลใหผใหบรการทางการเงนมการใหบรการอยางเปนธรรมและคมครองประโยชนของลกคา โดยด าเนนการดานการก ากบตรวจสอบ การก าหนดหลกเกณฑเพอการใหบรการ ทเปนธรรม และการพฒนาโครงสรางพนฐานในการเผยแพรขอมลคณภาพการใหบรการและรายละเอยดผลตภณฑทางการเงนเพอใหประชาชนมขอมลเพยงพอประกอบการตดสนใจเลอกใชบรการและเพยงพอในการใชบรการอยางตอเนอง

ธปท. มหนาทก ากบดแลใหผใหบรการทางการเงนมการใหบรการอยางเปนธรรมและคมครองประโยชนของลกคา ซง ธปท. ตระหนกถงความส าคญของการดแลภาคประชาชนในการคมครองผบรโภค (consumer protection) จากการใชบรการทางการเงน โดยในป 2560 ธปท. ไดด าเนนงานดาน Market Conduct และการคมครองผบรโภค ดงน

5.1 การมงเนนการก ากบดแลในประเดนปญหาหลกทมการรองเรยนมากทสดและเปนเรองทตองเรงแกไข ไดแก การขายผลตภณฑประกนภย และความเปนสวนตวของลกคา (Customer privacy)

ธปท. ไดด าเนนการสอสารใหผใหบรการตระหนกถงความส าคญของการใหบรการอยางเปนธรรม และเสนอแนะแนวทางในการพฒนาหรอปรบปรงการให บรการเพอใหเปนธรรมตอลกคายงขน พรอมทงใหตวอยางขอปฏบตเพอความชดเจนในการน าไปปรบใช รวมทงตรวจสอบการใหบรการและการบรหารจดการระบบงานทเกยวของกบการใหบรการแกลกคาตงแตตนจนจบกระบวนการ เพอใหมนใจวาผใหบรการจะใหบรการลกคาอยางเปนธรรมอยางยงยน โดยมผลลพธทมงหวงคอการให บรการตอง “ไมหลอก ไมบงคบ ไมรบกวน ไมเอาเปรยบ”

5.2 การก าหนดหลกเกณฑใหผใหบรการยกระดบระบบงานทเกยวของกบการใหบรการลกคาตงแตตนจนจบ (End-to-end process) ใน 9 ระบบส าคญ ธปท. ก าหนดหลกเกณฑการบรหารจดการดาน

การใหบรการแกลกคาอยางเปนธรรม (Market Conduct) โดยด าเนนการรวมกบหนวยงานก ากบดแลภาคการเงน ของไทยและผใหบรการ ผานคณะท างาน Market Conduct ในการก าหนดหลกเกณฑดงกลาวเพอใหหลกเกณฑสอดคลองกบหนวยงานก ากบดแลอนและไมเปนภาระในทางปฏบตมากจนเกนไปแกผใหบรการ ซงเปนไปตามหลกการ Regulatory Impact Analysis (RIA) ทงน หากผใหบรการมการปฏบต ทขดตอหลกเกณฑ ธปท. จะเปรยบเทยบปรบหรอกลาวโทษ และ/หรอจะจ ากดธรกจกรณทผใหบรการไมสามารถปฏบตตามหลกเกณฑจนเกดผลเสยตอลกคาอยางมนยส าคญ



รปท 5.1 ขอหามปฏบตส าหรบผใหบรการทางการเงน

รปท 5.2 การบรหารจดการระบบงานทเกยวของกบ การใหบรการลกคา


5.3 การพฒนาโครงสรางพนฐานในการเผยแพรขอมลเพอใหประชาชนมขอมลประกอบการตดสนใจอยางเพยงพอ รวมทงสนบสนนใหเกดการแขงขนกนอยางเปนธรรมในระบบสถาบนการเงนไทย

ธปท. ผลกดนใหผใหบรการเปดเผยขอมลผลตภณฑรายยอยพนฐาน 6 ผลตภณฑ ไดแก เงนฝาก บตรเดบต บตรเครดต สนเชอสวนบคคล สนเชอทอยอาศย และสนเชอเชาซอ ใหแกลกคา ดงน (1) เปดเผยขอมลเปรยบเทยบผลตภณฑ โดยผใหบรการตองรายงานขอมลผลตภณฑมายง ธปท. ในรปแบบทเปนมาตรฐานตามท ธปท. ก าหนดเพอน าไปเผยแพรตอไป ปจจบน ธปท. ไดเผยแพรขอมลเปรยบเทยบผลตภณฑเงนฝากของสถาบนการเงน ทางเวบไซต ศคง. (www.1213.or.th) และเวบไซต ธปท. (www.bot.or.th) แลว และจะทยอยเปดเผยขอมลผลตภณฑอนทเหลอภายในกลางป 2561 รวมถงการเปดเผยขอมลเรองรองเรยนและการปรบหรอกลาวโทษผให บรการแตละแหง เพอใหประชาชนไดทราบถงคณภาพการใหบรการดวย และ (2) จดท าเอกสารประกอบการขายผลตภณฑใหอยในรปแบบทเขาใจงาย มขอมลส าคญทลกคาตองทราบอยางครบถวน รวมทงเงอนไขการใชบรการตองมความเปนธรรม

5.4 การประสานความรวมมอในการก ากบดแลดาน Market Conduct กบหนวยงานอน

เพอใหการก าหนดหลกเกณฑของแตละหนวยงานก ากบดแลมประสทธภาพ ธปท. ไดประสานความรวมมอในการก ากบดแลกบหนวยงานก ากบดแลอน ไดแก ส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย (ก.ล.ต.) ส านกงานคณะกรรมการก ากบและสงเสรมการประกอบธรกจประกนภย (คปภ.) ส านกงานคณะกรรมการคมครองผบรโภค (สคบ.) ส านกงานเศรษฐกจการคลง (สศค.) รวมถงองคกรอสระ ไดแก มลนธเพอผบรโภค ปาสาละ และตวแทนภาคเอกชนซงท าหนาทประชาสมพนธขอมลบรการทางการเงน เชน aomMONEY และ Checkraka อยางตอเนอง


บทท 6 การตรวจสอบสถาบนการเงนในป 2560

ธปท. ไดก าหนดแผนยทธศาสตร 3 ป พ.ศ. 2560 – 2562 ดานเสถยรภาพระบบสถาบนการเงน เพอใหการก ากบดแลระบบสถาบนการเงนทนตอการเปลยนแปลงภายใตสภาพแวดลอมทางการเงนทม การเชอมโยงกนและปองกนความเสยงรปแบบใหม ๆ รวมถงเทคโนโลยทเปลยนแปลงอยางรวดเรว ธปท. จงได เพมมตการก ากบดแลโดยยกระดบการตรวจสอบและตดตามสถาบนการเงนใหเปนแบบตอเนอง (ongoing) โดยเนนการตรวจสอบ offsite มากขน เพอเพมประสทธภาพการตรวจสอบในภาพรวมของแตละสถาบนการเงน รวมทงผลกดนใหสถาบนการเงนยกระดบธรรมาภบาลโดยใหมการประเมนพฤตกรรมและวฒนธรรมองคกร (Organizational Behavior and Risk Culture : B&C) ของสถาบนการเงนและการเตรยมความพรอมรบมอกบภยไซเบอร (Cyber Security) เพอใหสถาบนการเงนแตละแหง และระบบสถาบนการเงนมความมนคง สามารถปองกนปญหาทอาจจะเกดขนและก าหนดแนวทางหรอมาตรการแกไขไดทนทวงท

การตรวจสอบในป 2560

ในป 2560 นอกจากมการวเคราะห ศกษา และตดตามเปนพเศษ ธปท. ยงไดออกตรวจสอบและประเมนความเสยงธรกรรมทส าคญ (Significant Activities : SA) ซงมผลกระทบตอฐานะการเงน ผลการด าเนนงาน กลยทธและการบรหารงานของสถาบนการเงน ไดแก ธรกรรมดานสนเชอ การบรหารเงน การบรหารสนทรพยและหนสน และระบบเทคโนโลยสารสนเทศ โดยยงคงหลกการพนฐานของการตรวจสอบตามแนวความเสยง (Risk-based Supervision) อนเปนแนวทางปฏบตทเปนมาตรฐานสากล รวมทงสนบสนนการบรหารจดการดานการใหบรการลกคาอยางเปนธรรม (Market Conduct) เพอใหผบรโภคมขอมลเพยงพอตอการตดสนใจเลอกซอผลตภณฑ และการทดสอบภาวะวกฤต (Supervisory Stress Test) ภายใตสถานการณจ าลองเพอประเมนผลกระทบตอภาวะเศรษฐกจในระยะ 3 ป (ป 2560 - 2562) ซงธนาคารพาณชยไทยโดยรวมมเงนกองทนเพยงพอรองรบภาวะวกฤตดงกลาวได และมอตราสวนการด ารงสนทรพยสภาพคลองเพอรองรบกระแสเงนสดทอาจไหลออกในภาวะวกฤต (Liquidity Coverage Ratio : LCR) สงกวาเกณฑขนต าท ธปท. ก าหนด รวมทงการวเคราะหผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจตาง ๆ เชน สนเชอธรกจยางพารา สนเชอธรกจอสงหารมทรพย และโครงการรถไฟฟาในกรงเทพมหานครและปรมณฑล เปนตน

(1) การวเคราะห ตดตามฐานะและผลการด าเนนงานของสถาบนการเงน

ธปท. ไดวเคราะหฐานะ ผลการด าเนนงาน การประเมนความเสยงจากธรกรรมทส าคญและความเสยงจากการด าเนนธรกจ รวมถงบรษทในกลมธรกจทางการเงนทมผลกระทบตอความมนคงของ สถาบนการเงนแตละแหงและระบบสถาบนการเงนโดยรวม เชน ภาพรวมธรกจธนาคารพาณชยไทย ผลการด าเนนงานของบรษทบรหารสนทรพยไทย ภาพรวมธรกจ Nano Finance ในรอบป 2559 เปนตน

(2) การศกษาและวเคราะหพเศษ

ธปท. ไดตดตามสถานการณส าคญในตางประเทศซงอาจมผลกระทบตอระบบ ธนาคารพาณชย ไดแก นโยบายเศรษฐกจของสหรฐ การเลอกตงในกลมประเทศ EU ทส าคญ และสถานการณ ในคาบสมทรเกาหล รวมทงไดตดตามภาวะเศรษฐกจและสถานการณในประเทศ ไดแก สนเชอธรกจยางพารา สนเชอธรกจโรงสขาว สนเชอธรกจอสงหารมทรพย ซงเปนภาคธรกจหลกในการชวยขบเคลอนการขยายตวของ


สนเชอในภาพรวม โครงการรถไฟฟาในกรงเทพมหานครและปรมณฑลตามแผนยทธศาสตรการพฒนาโครงสรางพนฐานดานคมนาคมขนสงของไทย พ.ศ. 2558 – 2565 สนเชอสหกรณออมทรพย ซงปจจบนสหกรณออมทรพย มการขยายการด าเนนธรกรรมตาง ๆ มากขนและมแนวโนมเตบโตอยางตอเนอง และสนเชอลกหนญปนซงเปน นกลงทนทส าคญของไทย โดยในชวงทผานมารฐบาลไดสรางความมนใจใหแกนกลงทนในการพฒนาระเบยงเศรษฐกจภาคตะวนออก (EEC) ใหมโครงสรางพนฐานและโลจสตกสทดเพอชวยสนบสนนใหมการลงทนมากขน

(3) การตรวจสอบฐานะ การด าเนนงาน และการบรหารความเสยงของสถาบนการเงน

ธปท. ไดตรวจสอบสถาบนการเงน (รวม SFIs) รวมทงสน 39 แหง โดยตรวจสอบแบบเนนธรกรรมทส าคญ ไดแก ธรกรรมสนเชอ การบรหารสนทรพยและหนสน การตรวจสอบส านก งานธรกจ (HUB) และบรษทในเครอของสถาบนการเงน การด าเนนการตามพนธกจของ SFIs รวมทงการตรวจสอบเฉพาะกจ (Target Examination) เพอประเมนมาตรฐานการปฏบตงานทเกยวของกบการท าธรกรรมในหองคาเงน (Code of Conduct) และดานการคมครองผใชบรการทางการเงน (Market Conduct) เรองการขายประกนและการรกษาขอมลลกคาเพอเปนการด าเนนงานตามแผนสนบสนนยทธศาสตรทจะสงเสรมใหสถาบนการเงนใหบรการอยางรบผดชอบและเปนธรรม รวมทงผใชบรการเขาใจสทธและไดรบความคมครอง สามารถเลอกใชบรการไดตรงตามความตองการ

นอกจากน ธปท. ไดประเมนผลการจดท า Supervisory Stress Test ของธนาคารพาณชยไทย รวมทงอยระหวางการปรบปรงฐานขอมลเพอประกอบการตรวจสอบในลกษณะ Ongoing Supervision ยกระดบการวเคราะหความเสยงสถาบนการเงนในลกษณะ Forward Looking เชน การพฒนา Risk Indicator ส าหรบ Default Risk เปนตน และยงคงการตรวจสอบแบบจ าลองดานความเสยงทส าคญ โดยเฉพาะแบบจ าลองทใชประกอบการกนส ารองส าหรบ Current Loan และ Possible Impaired Loan รวมทงแบบจ าลองทใชเพอด ารงเงนกองทนรองรบความเสยงดานตลาด

ตารางท 6.1 จ านวนสถาบนการเงนท ธปท. ตรวจสอบในป 2560

สถาบนการเงน จ านวนสถาบนการเงน

(แหง)

ธนาคารพาณชยไทย / ธนาคารพาณชยเพอรายยอย 15

สาขาธนาคารพาณชยตางประเทศ 3

ธนาคารพาณชยทเปนบรษทลกของธนาคารพาณชยตางประเทศ (Subsidiary) 2

บรษทเงนทน / บรษทเครดตฟองซเอร 5

สถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFIs) 7

บรษทบรหารสนทรพย (บบส.) 3

บรษททประกอบธรกจบตรเครดตและ / หรอสนเชอสวนบคคลทไมใชสถาบนการเงน (Non-bank) 4

รวม 39



(4) แนวทางการประเมนพฤตกรรมและวฒนธรรมองคกร (Organizational Behavior and Risk Culture : B&C)

ธปท. ศกษากรอบและแนวทางการประเมน B&C ซงถอเปนหนงในมาตรการก ากบดแล สถาบนการเงน ซงจะใหความส าคญกบการประเมนบทบาทหนาทของคณะกรรมการสถาบนการเงน ในการก าหนด กรอบธรรมาภบาลดานการบรหารความเสยง (Risk Governance) ควบคไปกบการผลกดนใหมกลไกการถวงดลอ านาจ การจายผลตอบแทน รวมถงการสรางวฒนธรรมดานการบรหารจดการความเสยง (Risk Culture) ทดในการด าเนนงานและการปฏบตงานของพนกงานในทกระดบชนของสถาบนการเงน เพอใหเขาใจถงปจจยก าหนดแนวทางการด าเนนธรกจของแตละสถาบนการเงน

(5) การตรวจสอบดานเทคโนโลยสารสนเทศ

ธปท. ตรวจสอบประเมนความพรอมในการรกษาความมนคงปลอดภยเทคโนโลยสารสนเทศของสถาบนการเงนเพอรบมอกบภยคกคามทางไซเบอรตามระดบความเสยงดานไซเบอรทสถาบนการเงนมตาม Cyber Resilience Assessment Framework โดยใหสถาบนการเงนปด Gap ส าคญทตรวจพบภายในป 2561 รวมทงไดมการตดตามการเปลยนแปลงดานเทคโนโลยสารสนเทศทมนยส าคญ ความพรอมในการใหบรการพรอมเพย การขยายจดรบช าระบตร และความคบหนาการด าเนนการในการยกระดบความปลอดภยของระบบ ATM ตามแนวปฏบตของ ธปท. ทออกในป 2559


บทท 7 ความคบหนาการออกหลกเกณฑ นโยบาย และการปรบปรงกฎหมายทเกยวของกบการก ากบดแลเสถยรภาพสถาบนการเงน

ธปท. มการก าหนดและปรบปรงหลกเกณฑ แนวนโยบาย และกฎหมายทเกยวของกบการก ากบดแล มงเนนใหสถาบนการเงนมความมนคงและมเสถยรภาพ รวมทงมการบรหารความเสยงทดสอดคลองกบมาตรฐาน สากล ตลอดจนสงเสรมประสทธภาพในการด าเนนธรกจของสถาบนการเงนใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมและการด าเนนธรกจทเปลยนไป


ธปท. ไดปรบปรงหลกเกณฑก ากบดแลกลมธรกจทางการเงนเมอวนท 27 เมษายน 2560 เพอใหสอดคลองกบกฎหมาย หลกเกณฑก ากบดแลและพฒนาการดานเทคโนโลยทเปลยนแปลงไป ซงประเดนส าคญทไดปรบปรง เชน การผอนปรนหลกเกณฑการประกอบธรกจเงนรวมลงทน (Venture Capital: VC) โดยขยายระยะเวลาการรวมลงทนเกนกวา 10 % ของหนทงหมดของบรษทนนจาก 7 ป เปน 10 ป เพอสงเสรมการเขาถงแหลงเงนทนของ SMEs และ FinTech และสนบสนนการพฒนาการบรการทางการเงนของสถาบนการเงนและกลมธรกจทางการเงนใหมประสทธภาพยงขน รวมถงการปรบปรงหลกเกณฑตาง ๆ ของกลมธรกจทางการเงนใหสอดคลองกบหลกเกณฑในระดบ Solo Basis เชน หลกเกณฑเกยวกบผสอบบญชภายนอก และปรบปรงตวอยางการค านวณเงนกองทนใหสอดคลองกบหลกเกณฑการด ารงเงนกองทนตาม Basel III ซงมผลบงคบใชตงแตวนท 6 มถนายน 2560 เปนตนไป

7.2 แนวทางการระบและการก ากบดแลธนาคารพาณชยทมความส าคญตอระบบในประเทศ (Domestic systemically important banks: D-SIBs)

ธปท. ไดออกหลกเกณฑเพอระบและก ากบดแลธนาคารพาณชยทมความส าคญตอระบบในประเทศ (Domestic systemically important banks: D-SIBs) เมอวนท 31 สงหาคม 2560 ใหมความมนคงแขงแกรง ลดโอกาสทจะประสบปญหา และสามารถใหบรการทางการเงนไดอยางตอเนองไมหยดชะงกจนเกดผลกระทบทางลบ (Negative externalities) ตอระบบการเงนและระบบเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ

ทงน หลกเกณฑก าหนดแนวทางการระบธนาคารพาณชยทมความส าคญตอระบบ โดยมดชนชวดหลก 4 ดาน ไดแก (1) ขนาด (Size) (2) ความเชอมโยง (Interconnectedness) กบสถาบนการเงนอนและตอระบบโดยรวม (3) การทดแทนกนได/ การเปนโครงสรางพนฐานส าคญของระบบสถาบนการเงน (Substitutability/ Financial institution infrastructure) และ (4) ความซบซอน (Complexity) ของธรกรรม ซงธนาคารพาณชย ทถกระบเปน D-SIBs จะตองด ารงเงนกองทนสวนเพมในรปของเงนกองทนชนท 1 ทเปนสวนของเจาของเพมเตมรอยละ 1 จากอตราสวนขนต า โดยใหทยอยด ารงเปนเวลา 2 ป ในอตรารอยละ 0.5 ในป 2562 จนครบรอยละ 1 ในป 2563 และตองปฏบตตามมาตรการก ากบดแลอน ๆ เพมเตมตามความเหมาะสม เชน การน าสงรายงานฐานะความเสยงทมความละเอยดเพมขนและเรวขน


7.3 แนวนโยบายการใหสนเชอเพอผสงอายโดยมทอยอาศยเปนหลกประกน (Reverse Mortgage: RM) ของสถาบนการเงน

ธปท. ไดออกแนวนโยบายการใหสนเชอเพอผสงอายโดยมทอยอาศยเปนหลกประกนของสถาบนการเงนเมอวนท 15 ธนวาคม 2560 เพอสนบสนนใหระบบการเงนมผลตภณฑทางการเงนทหลากหลายรองรบการเขาสสงคมผสงอายของประเทศ โดยก าหนดแนวนโยบายใหสอดคลองกบความเสยงทอาจเกดขน เชน การจดท านโยบายการใหสนเชอ การวเคราะหสนเชอ การจดชนและกนเงนส ารอง การด ารงเงนกองทน และ การเรยกดอกเบยและคาบรการตาง ๆ เพอใหสถาบนการเงนมการบรหารความเสยงและการคมครองผบรโภค ทเหมาะสม ซงมผลบงคบใชตงแตวนท 1 มกราคม 2561 เปนตนไป

7.4 หลกเกณฑการด ารงแหลงทมาของเงนใหสอดคลองกบการใชไปของเงน (Net Stable Funding Ratio: NSFR)

ธปท. ไดออกหลกเกณฑการด ารงแหลงทมาของเงนใหสอดคลองกบการใชไปของเงน (Net Stable Funding Ratio: NSFR ) เมอวนท 12 มกราคม 2561 เพอใหธนาคารพาณชยสามารถรองรบสถานการณทสภาพคลองมความตงตวเปนระยะเวลานานไดดขนและสามารถสนบสนนกจกรรมทางเศรษฐกจไดอยางยงยน รวมทงมการบรหารความเสยงดานสภาพคลองเปนไปตามมาตรฐานสากล (Basel III) โดยหลกเกณฑ NSFR ก าหนดใหธนาคารพาณชยตองมแหลงเงนทนทมนคงอยางเพยงพอและสอดคลองกบความตองการใชเงนทน ซงมผลบงคบใชตงแตวนท 1 กรกฎาคม 2561 เปนตนไป


ธปท. อยระหวางการปรบปรงหลกเกณฑดานธรรมาภบาลของสถาบนการเงนและกลมธรกจทางการเงน เพอใหคณะกรรมการและผบรหารระดบสงของสถาบนการเงนและกลมธรกจทางการเงนสามารถปฏบตหนาทไดอยางเหมาะสมภายใตภาวะแวดลอมทางการเงนทเปลยนแปลงเรว มการน าเทคโนโลยมาใชในการด าเนนธรกจมากขน ประกอบกบสาธารณชนมความคาดหวงมากขน โดยเนนบทบาทหนาทของคณะกรรมการและผบรหารระดบสงในการก ากบดแลความเสยงและธรรมาภบาลของสถาบนการเงนและกลมธรกจทางการเงน เพมเตมความคาดหวงในเรองคณสมบตและความเหมาะสมของกรรมการและผบรหารระดบสงในดานความซอสตยสจรต ตลอดจนยกระดบกลไกสงเสรมการปฏบตหนาทของคณะกรรมการของสถาบนการเงนใหสามารถปฏบต หนาทไดอยางมประสทธผลและเปนอสระ โดยในป 2560 ธปท. ไดน าประเดนทจะปรบปรงหารอกลมยอยกบผทเกยวของทงสถาบนการเงน ส านกงานคณะกรรมการก ากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย สมาคมสงเสรมสถาบนกรรมการบรษทไทย และหนวยงานอนทเกยวของ เพอใหมการพจารณาผลกระทบและทางเลอกตาง ๆ อยางรอบดาน

7.6 การจดท าโครงการน ารองในการจดท าแผนลวงหนารองรบการเสรมสรางความมนคงและแกไขปญหา (Recovery plan pilot program)

ในระหวางป 2560 ธปท. ไดด าเนนการโครงการน ารองโดยขอความรวมมอจากธนาคารพาณชย 6 แหง ทดลองจดท าแผนลวงหนารองรบการเสรมสรางความมนคงและแกไขปญหา (Recovery plan pilot program) ซง ธปท. ไดประเมนแผนทธนาคารพาณชยในโครงการน ารองจดท าและน าผลการประเมนและความเหนทไดรบจากธนาคารพาณชยมาประกอบการจดท ารางประกาศและแนวปฏบต เรอง การก าหนดใหธนาคารพาณชย


เตรยมแผนลวงหนารองรบการเสรมสรางความมนคงและแกไขปญหา (Recovery plan) เพอใชกบธนาคารพาณชยในระบบตอไป

7.7 การปรบปรงพระราชบญญตธนาคารแหงประเทศไทยเพอเตรยมกลไกดแลระบบสถาบนการเงน

ธปท. ไดด าเนนมาตรการตางๆ เพอยกระดบความแขงแกรงของสถาบนการเงนอยางตอเนอง โดยในป 2559 ธปท. ไดเสนอรางพระราชบญญต ธปท. (ฉบบท .. ) พ.ศ. .... (ราง พ.ร.บ. ธปท.) (ทดแทนบทเฉพาะกาล มาตรา 19 พ.ร.บ. ธปท. (ฉบบท 4) ทสนสดผลบงคบใชไปเมอป 2555) เพอใหมกลไกดแลเสถยรภาพของระบบเศรษฐกจและระบบการเงนของประเทศ เตรยมพรอมรองรบการเปลยนแปลงอยางรวดเรวของระบบการเงนโลก โดยคณะรฐมนตรไดเหนชอบหลกการของราง พ.ร.บ. ธปท. เมอวนท 7 ธนวาคม 2559 และในเดอนกรกฎาคม 2560 ธปท. ไดมการรบฟงความคดเหนของผเกยวของตอ ราง พ.ร.บ. ธปท. รวมถงไดเปดเผยผลการรบฟงความคดเหนผานเวบไซตของ ธปท. โดยรางกฎหมายดงกลาวไดผานการตรวจพจารณาของส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ในเดอนพฤศจกายน 2560 แลว และอยระหวางเสนอคณะรฐมนตรเพอใหมมตเสนอตอสภานตบญญตตอไป

ทงน การเสนอปรบปรง พ.ร.บ. ธปท. ในครงน ด าเนนการในชวงทระบบสถาบนการเงนมความเขมแขง โดยการเตรยมกลไกดแลระบบสถาบนการเงนนสอดคลองกบแนวทางสากลและเปนการยกระดบมาตรฐานการก ากบพรอมรบการประเมนภาคการเงนโดยกองทนการเงนระหวางประเทศและธนาคารโลก (Financial Sector Assessment Program: FSAP) ในป 2561 ดวย

7.8 พระราชก าหนดบรษทบรหารสนทรพย พ.ศ. 2541

เพอขยายขอบเขตการประกอบธรกจของบรษทบรหารสนทรพย (บบส.) ใหครอบคลมถง การรบซอ รบโอน หรอรบจางบรหารสนทรพยดอยคณภาพของผประกอบธรกจทางการเงนทไมใชสถาบนการเงนดวย และการเปนทปรกษาดานการปรบปรงโครงสรางหนและไกลเกลยหน รวมถงเพมอ านาจ ธปท. ในการก ากบดแลดานธรรมาภบาล โดยกระทรวงการคลง และ ธปท. มแผนจะรวมกนชแจงหลกการของรางกฎหมายดงกลาวตอคณะกรรมการกฤษฎกาในชวงตนป 2561

7.9 การเตรยมการรองรบการใชมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบท 9 เรอง เครองมอทางการเงน (IFRS 9)

ตามท International Accounting Standards Board (IASB) ไดออกมาตรฐานการรายงาน ทางการเงนระหวางประเทศ ฉบบท 9 เรอง เครองมอทางการเงน (IFRS 9) มาทดแทนมาตรฐานการบญชระหวางประเทศ ฉบบท 39 เรอง การรบรและการวดมลคาของเครองมอทางการเงน ( IAS 39) ซงจะมผลบงคบใชในตางประเทศในป 2561 และสภาวชาชพบญชมแผนจะน า IFRS 9 มาใชในประเทศไทย ในป 2562 โดย IFRS 9 ประกอบดวย 3 สวนหลก คอ (1) การจดประเภทและการวดมลคาของเครองมอทางการเงน (2) การรบรผลขาดทนจากการดอยคาของเครองมอทางการเงน และ (3) การบญชปองกนความเสยง โดยสวนทอาจมผลกระทบตอสถาบนการเงน อยางมนยส าคญ คอ การเปลยนแปลงหลกการรบรผลขาดทนจากการดอยคาของเครองมอทางการเงนหรอการกนเงนส ารอง จาก “การกนเงนส ารองเพอรองรบเฉพาะผลขาดทนจากการดอยคาทเกดขนแลว ( Incurred loss)” เปน “การกนเงนส ารองเพอรองรบผลขาดทนจากการดอยคาทคาดวาจะเกดขน (Expected loss)” รวมทง ขยายขอบเขตเครองมอทางการเงนทตองกนเงนส ารองใหครอบคลมถงภาระผกพนนอกงบดลทไมสามารถยกเลกได สงผลใหสถาบนการเงนอาจตองกนเงนส ารองเพมขน ตลอดจนพฒนาบคลากร ระบบงาน และฐานขอมล เพอรองรบการปฏบตตาม


IFRS 9 โดย ธปท. ไดขอความรวมมอใหสถาบนการเงนกนเงนส ารองดวยหลกการทใกลเคยงกบ IFRS 9 บางแลว ซงจะชวยลดผลกระทบจาก IFRS 9 ไดระดบหนง

ในสวนของการเตรยมความพรอม ธปท. ยงไดรวมกบสถาบนการเงนก าหนดกรอบการด าเนนงานในชวง 3 ป (ป 2559 - 2561) เพอสนบสนนการเตรยมความพรอมในการปฏบตตาม IFRS 9 ในป 2562 และเพอใหสามารถตดตามและประเมนผลกระทบจาก IFRS 9 ไดอยางตอเนองและมประสทธผล ซงกรอบการด าเนนงานดงกลาว สอดคลองกบกรอบของผก ากบดแลในตางประเทศ โดยกรอบการด าเนนงานในป 2559-2560 แบงออกเปน 2 ชวง คอ (1) การสอสารกรอบการด าเนนงานและใหความร ซงไดด าเนนการแลวเสรจตงแตตนป 2559 (2) การประเมน ความพรอมและผลกระทบในเชงคณภาพและเชงปรมาณ ซงไดด าเนนการแลวเสรจในชวงตนป 2560


บทท 8 การก ากบดแลสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFIs)

สถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFIs) มบทบาทส าคญตอระบบเศรษฐกจและระบบการเงนของไทย ทงการสงเสรมการเขาถงบรการทางการเงนของประชาชนในกลมทธนาคารพาณชยอาจจะไมเนนใหบรการ และการเปนสวนส าคญสวนหนงในการปฏรประบบรฐวสาหกจ คณะรฐมนตรจงมอบหมายให ธปท. ก ากบดแล SFIs โดยมหนาทครอบคลมใน 4 ดานทส าคญ คอ (1) การออกหลกเกณฑการก ากบดแล (2) การตรวจสอบความเหมาะสมของผบรหาร (3) การตดตามและตรวจสอบ และ (4) การสงการแกไขปญหา

ธปท. ไดรบมอบหมายจากรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงตามมตคณะรฐมนตรใหท าหนาทก ากบดแล SFIs โดยในป 2559 ธปท. ดวยความเหนชอบของรฐมนตรวาการกระทรวงการคลงไดออกหลกเกณฑการก ากบดแล SFIs ระยะท 1 จ านวน 23 ฉบบ ครอบคลมหลกเกณฑส าคญ 6 ดาน ไดแก ดานธรรมาภบาล การด ารงเงนกองทน การด ารงสนทรพยสภาพคลอง กระบวนการดานสนเชอ การก ากบลกหนรายใหญ และการบญชและการเปดเผยขอมล และในป 2560 ธปท. ไดออกหลกเกณฑก ากบดแล SFIs เพมเตม และด าเนนการในเรองตาง ๆ ดงน

8.1 ความคบหนาการน าเสนอแกไขกฎหมายส าคญ : พ.ร.บ. ธรกจสถาบนการเงน เพอให ธปท. มอ านาจในการก ากบดแล SFIs (มาตรา 120)

ธปท. และกระทรวงการคลง ไดรวมกนเสนอแกไขมาตรา 120 แหงพระราชบญญต (พ.ร.บ.)ธรกจสถาบนการเงน พ.ศ. 2551 ตอทประชมคณะรฐมนตร (ครม.) เพอรองรบบทบาทการก ากบดแลสถาบนการเงนเฉพาะกจ (SFIs) ของ ธปท. ใหสามารถด าเนนการไดดยงขน ซง ครม. มมตอนมตในหลกการของราง พ.ร.บ. ดงกลาวเมอวนท 7 ธนวาคม 2559 และสงใหส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาพจารณา โดย ธปท. และกระทรวงการคลงไดมการชแจงเกยวกบราง พ.ร.บ. ดงกลาวตอทประชมคณะกรรมการกฤษฎกา รวมถงเปดรบฟงความเหนจากผทเกยวของกบการแกไขกฎหมายดงกลาว ผานการจดประชมชแจงและเวบไซต ธปท. ตามขอก าหนดมาตรา 77 ของรฐธรรมนญแลว โดยขณะนอยระหวางขนตอนทส านกงานคณะกรรมการกฤษฎกาพจารณากอนสงกลบไปยงส านกเลขาธการ ครม. เพอเขาสการพจารณาของสภานตบญญตแหงชาตตอไป

8.2 การออกหลกเกณฑการก ากบดแล

ธปท. ไดออกหลกเกณฑการก ากบดแล SFIs เพมเตม ไดแก

(1) ประกาศ ธปท. เรอง การสงรายงานขอมลของสถาบนการเงนเฉพาะกจ ซงไดลงประกาศในราชกจจานเบกษาแลวเมอวนท 14 มนาคม 2560 และมผลบงคบใชตงแตวนท 1 กรกฎาคม 2560 โดยมวตถประสงคเพอใหกระทรวงการคลงและ ธปท. มขอมลเพยงพอส าหรบการก ากบและตดตามผลการด าเนนงานของ SFIs

(2) แนวทางการก ากบดแลผลตภณฑสนเชอทอยอาศยส าหรบผสงอาย (Reverse mortgage) ซง ธปท. ไดเสนอแนวทางการก ากบดแลดงกลาวตอกระทรวงการคลง เพอพจารณาใชเปนแนวทางก ากบดแล SFIs ทจะใหบรการผลตภณฑ Reverse mortgage ใหสามารถออกผลตภณฑดงกลาวไดภายใตแนวทาง การก ากบดแลความเสยงทเหมาะสม นบเปนการสนบสนนใหมผลตภณฑทางการเงนเพอรองรบการเขาสสงคม


ผสงอายของประเทศไทย ทงน ธปท. จะไดตดตามการด าเนนธรกรรมดงกลาวอยางใกลชด และจะน ามาพจารณาออกเปนประกาศ ธปท. ตอไป เพอให SFIs ทประกอบธรกจ Reverse mortgage สามารถใหบรการไดเปนการทวไป

(3) หลกเกณฑการก ากบดแลธรกรรมบตรเครดต ธปท. โดยความเหนชอบจากกระทรวงการคลงไดออกหลกเกณฑการก ากบดแลธรกรรมบตรเครดตทบงคบใชกบธนาคารพาณชยใหแก SFIs ทใหบรการดงกลาวเพอถอปฏบตใหเปนมาตรฐานเดยวกนเมอวนท 6 พฤศจกายน 2560

ทงน ธปท. อยระหวางพจารณาออกหลกเกณฑก ากบดแล SFIs ระยะท 2 ซงเกยวของกบชองทางการใหบรการทางการเงน ตามทไดรบมอบหมายจากกระทรวงการคลง ซงครอบคลมหลกเกณฑ 4 เรอง ไดแก การประกอบกจการสาขา การแตงตงตวแทน การรบเงนฝากจากประชาชน (Know Your Customer : KYC) และการใชบรการจากผใหบรการภายนอก (Outsourcing) เพอก าหนดแนวทางให SFIs สามารถเพมชองทาง การใหบรการแกลกคา และเพมความคลองตวในการประกอบธรกจ รวมถงสงเสรมให SFIs มการพฒนารปแบบ การประกอบธรกจและการใหบรการทางการเงนทเหมาะสมกบความตองการรวมทงลกษณะของลกคาตามพนธกจ โดยการแตงตงตวแทนของ SFIs และการใชบรการจากผใหบรการภายนอก ซง ธปท. ไดด าเนนการรบฟงความคดเหนจาก SFIs และหนวยงานทเกยวของไปแลว และขณะนอยระหวางการน าความคดเหนดงกลาวมาประกอบ การพจารณาออกหลกเกณฑทเหมาะสมตอไป

นอกจากน ธปท. มการเตรยมความพรอมส าหรบการก ากบดแล SFIs เพอรองรบ IFRS 9 โดยไดด าเนนการส ารวจการเตรยมความพรอมของ SFIs ในการปฏบตตาม IFRS 9 ซงพบวา SFIs ยงคงตองมการเตรยมความพรอมในเรองดงกลาวอกพอสมควร อยางไรกด ธปท. ไดประสานกบกระทรวงการคลงอยางตอเนอง หากมแนวทางและกรอบเวลาการน า IFRS 9 มาบงคบใชกบ SFIs ทชดเจน ธปท. จะไดปรบหลกเกณฑท เกยวของ เชน หลกเกณฑการจดชนและการกนส ารอง เปนตน ใหสอดคลองกบแนวทางของ IFRS 9 ตอไป

8.3 การจดท าคมอปฏบตงานเกยวกบการรบค าขออนญาตและผอนผนหลกเกณฑการก ากบดแล

ธปท. ไดจดท าคมอปฏบตงานเกยวกบการรบค าขออนญาตและผอนผนของหลกเกณฑการก ากบดแล SFIs ระยะท 1 และคมอประชาชน โดยคมอประชาชนไดรบความเหนชอบจากส านกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) และไดเผยแพรในเวบไซต ธปท. แลว นอกจากน ธปท. ยงไดน าคมอดงกลาวเขาสระบบงาน ก.พ.ร. แลว ส าหรบการใหบรการระบบงานการยนขออนญาต ขอผอนผน ขอหารอ และน าสงรายงานทางอเลกทรอนกส (Electronic Application : e-Application) ทไดเรมใชงานมาตงแตป 2558 นน ปจจบน SFIs ไดทยอยสงค าขออนญาตและรายงานตาง ๆ ผานระบบดงกลาว เพอให ธปท. พจารณาใหความเหนชอบแลวอยางตอเนอง


บทท 9 การเตรยมความพรอมเขารบการประเมนภาคการเงนตามโครงการ Financial Sector Assessment Program (FSAP)

ธปท. ไดมการก ากบดแลสถาบนการเงนใหมความมนคงและแขงแกรง และสอดคลองกบมาตรฐานสากล จงมแผนทจะเขารบการประเมนภาคการเงนตามโครงการ Financial Sector Assessment Program (FSAP) ในชวงปลายป 2561 โดยในป 2560 ธปท. ไดเตรยมความพรอมและประสานงานกบหนวยงานทเกยวของเพอเขารบการประเมนดงกลาว

เพอเสรมสรางใหระบบการเงนไทยมความแขงแกรง สามารถรองรบความผนผวนไดดตามมาตรฐานสากล และรองรบสภาพแวดลอมการด าเนนธรกจของสถาบนการเงนทเปลยนแปลงไป รวมทงเพอเตรยมความพรอมในการเขารบการประเมน FSAP ในชวงไตรมาส 4 ของป 2561 ธปท. ไดพฒนากรอบการประเมนความเสยงระบบการเงน กรอบการก ากบดแล และคมครองภาคการเงน ดงน

(1) รวมกบ ก.ล.ต. และ คปภ. ด าเนนการจดท า Common stress scenario รวมทงก าหนด Parameter ส าหรบการท า Stress test ในป 2561 เพอรายงานผลการท า Stress test ในไตรมาส 2 ป 2561 และอยระหวางพฒนา Macro Stress test ของระบบการเงนไทยเพอใชประเมนความเสยงตอทงระบบสถาบนการเงน

(2) ด าเนนการแกไข พ.ร.บ. ธปท. เพอรองรบการแกไขปญหาของสถาบนการเงนทประสบภาวะวกฤตทางการเงน และ พ.ร.บ. ธรกจสถาบนการเงน มาตรา 120 เพอใหมกฎหมายรองรบการแกไขปญหาสถาบนการเงน และเพอใหกระทรวงการคลง และ ธปท. มอ านาจในการก ากบดแลสถาบนการเงนเฉพาะกจไดอยางมประสทธภาพเทยบเคยงกบการก ากบดแลธนาคารพาณชย รวมทงไดออกเกณฑการก ากบดแลธนาคารพาณชยทมความส าคญตอระบบในประเทศ (Domestic Systemically Important Banks หรอ D-SIBs) และอยระหวางด าเนนการออกเกณฑส าคญ เพอรองรบสภาพแวดลอมการด าเนนธรกจของสถาบนการเงนทเปลยนแปลงไป และเพอยกระดบการก ากบดแลใหสอดคลองตามมาตรฐานสากล เชน หลกเกณฑการด ารงแหลงทมาของเงนใหสอดคลองกบการใชไปของเงน (Net Stable Funding Ratio: NSFR) หลกเกณฑธรรมาภบาลของสถาบนการเงนและกลมธรกจสถาบนการเงน หลกเกณฑการก าหนดใหธนาคารพาณชยเตรยมแผนลวงหนารองรบการเสรมสรางความมนคงและแกไขปญหา (Recovery plan)

(3) จดท าการประเมนตนเอง (Self Assessment) ดาน Banking Supervision ตามหลกเกณฑ Basel Core Principle for Effective Banking Supervision 2012 (BCP) ทงหมด 29 ขอ แบงออกเปน 2 หมวด ประกอบดวย (1) อ านาจหนาทของผก ากบดแล ไดแก อ านาจการก ากบดแลของผก ากบดแล เงอนไขการจดตงสถาบนการเงน กรอบการก ากบตรวจสอบสถาบนการเงน (2) มาตรการดานการก ากบดแลเสถยรภาพสถาบนการเงน ไดแก มาตรการกวางเชงภาพรวม เชน หลกเกณฑธรรมาภบาลสถาบนการเงน หลกเกณฑก ากบดแลความเพยงพอของเงนกองทน มาตรการเชงความเสยงดานตาง ๆ เชน มาตรการความเสยงดานเครดต ตลาด สภาพคลอง ปฏบตการ มาตรการดานตาง ๆ ในการตดตามควบคมและการเปดเผยขอมล รวมทงจดเตรยมรายงานผลการประเมนตนเอง (Self-assessment Report) และเอกสารทเกยวของดาน Banking Supervision และดาน Payment System รวมถงการประเมนตนเองตามกรอบการประเมนโครงสรางพนฐานในการคมครองภาคการเงน (Financial Safety Net) ส าหรบคณะผประเมน FSAP แลว


(4) ด าเนนการออก พ.ร.บ. ระบบการช าระเงน เพอรองรบผลสนสดของการช าระดล (Payment Finality) ไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว และจะมผลบงคบใชตงแตวนท 16 เมษายน 2561 และไดปรบปรงกฎหมาย ระเบยบ พธปฏบต กระบวนการ และกรอบการจดการความเสยง ใหสอดคลองตามมาตรฐาน Principle of Financial Market Infrastructures (PFMI)

นอกจากน ธปท. ไดเชญผเชยวชาญจากธนาคารกลางตางประเทศมาใหค าแนะน าและแลกเปลยนประสบการณในการเขารบการประเมนในดาน Banking Supervision ดาน Financial Market Infrastructures (Payment System) และ จะเชญผเชยวชาญจากตางประเทศ (Technical Assistance) มาใหค าแนะน าตอแนวทาง การประเมนความเสยงระบบการเงน และการประเมนโครงสรางพนฐานในการคมครองภาคการเงนของประเทศไทยในชวงตนป 2561

ทงน IMF และ World Bank ไดมหนงสอตอบรบการเขารบการประเมนภาคการเงนไทยในชวงไตรมาส 4 ป 2561 แลว


บทท 10 การด าเนนงานและประสานงานกบหนวยงานภายนอก

ธปท. ไดด าเนนการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของในการแลกเปลยนความคดเหนและขอมลดานการก ากบตรวจสอบระหวาง ธปท. กบสถาบนการเงนและหนวยงานอน ๆ แลกเปลยนขอมลและความรวมมอกบหนวยงานก ากบดแล SFIs และแลกเปลยนขอมลการก ากบดแลสถาบนการเงนระหวางธนาคารกลางในภมภาค ใหการสนบสนนและใหความรวมมอในการก ากบดแลสหกรณออมทรพย รวมทงรวมพฒนาจดท าโครงสรางพนฐานใหแกกรมสงเสรมสหกรณ และใหความรวมมอกบองคกรตาง ๆ อยางตอเนอง เพอสรางความเขาใจในหลกการก ากบดแลของ ธปท. และเสรมสรางความแขงแกรงในการก ากบดแลระบบการเงนโดยรวม

10.1 การประชมและชแจงทส าคญ

การแลกเปลยนความคดเหนและขอมลดานการก ากบตรวจสอบระหวาง ธปท. กบสถาบนการเงนและหนวยงานอน ๆ เพอสรางความเขาใจ โดยมการจดประชมชแจงภาพรวมระบบธนาคารพาณชย และผลการตรวจสอบในป 2559 รวมทงแนวทางการตรวจสอบในป 2560 แกผบรหารสถาบนการเงน และมการจดประชมเพอรบฟงแผนกลยทธ แผนการด าเนนธรกจ นอกจากน ยงไดจดหลกสตร SEACEN – FSI Regional Seminar on the Regulation and Supervision of Credit and the New Expected Loss Provisioning Framework เพอแลกเปลยนความคดเหนเกยวกบการก ากบดแลความเสยงดานเครดตแกเจาหนาทจากธนาคารกลางและหนวยงานก ากบดแลในตางประเทศ และการจดประชม Supervisory College ส าหรบกลมธรกจทางการเงนของ ธนาคารพาณชยขนาดใหญ เพอเปนชองทางการสอสารและสรางความรวมมอระหวางผก ากบดแลภาคการเงนและผบรหารธนาคารพาณชย

10.2 การประสานความรวมมอกบหนวยงานก ากบดแล SFIs อน

ธปท. จดประชมรวมกบหนวยงานก ากบดแล SFIs อน ไดแก ส านกงานเศรษฐกจการคลง (สศค.) และส านกงานคณะกรรมการนโยบายรฐวสาหกจ (สคร.) เพอสรางความรวมมอ ประสานงาน และแลกเปลยนขอมลระหวางกนอยางตอเนอง รวมทงยงมการประชมหารอกบ SFIs เพอชแจงและตอบขอหารอเกยวกบหลกเกณฑและการตรวจสอบ SFIs อยางสม าเสมอ

10.3 การแลกเปลยนขอมลการก ากบดแลสถาบนการเงนระหวางธนาคารกลางในภมภาค

ธปท. ไดด าเนนการใหมการลงนามในบนทกขอตกลงเพอความรวมมอในการก ากบดแลสถาบนการเงนกบหนวยงานก ากบดแลในตางประเทศในป 2560 รวม 6 แหง โดยมวตถประสงคเพอเสรมสรางความรวมมอในการก ากบดแลสถาบนการเงนระหวางธนาคารกลางในภมภาค มระบบการเงนทมนคงและการพฒนาทางการเงนอยางยงยน รวมทงการพฒนาระบบการก ากบดแลใหมประสทธภาพเปนไปตามมาตรฐานการก ากบดแลสถาบนการเงน (Basel Core Principles for Banking Supervision)

10.4 การสนบสนนและใหความรวมมอในการก ากบดแลสหกรณออมทรพย

ธปท. ไดสนบสนนและใหความรวมมอในการก ากบดแลสหกรณออมทรพยอยางตอเนอง เพอเพมความมนคงในระบบการเงน ไดแก (1) การเขารวมพจารณาราง พ.ร.บ. สหกรณในหมวดการก ากบดแลความมนคงทางการเงนและการบงคบใชกฎหมาย (2) การรวมจดท าแผนพฒนาสหกรณออมทรพย (3) การเปนวทยากรในเรอง


ตาง ๆ เชน การบรหารความเสยงในสถาบนการเงนและสหกรณ เกณฑและแนวทางการก ากบใหมของสหกรณออมทรพย เปนตน (4) การรวมพฒนาจดท าโครงสรางพนฐานใหแกกรมสงเสรมสหกรณ เชน การออกแบบรายงาน และการพฒนาจดการฐานขอมลทางการเงน เปนตน


บทท 11 แนวทางการด าเนนการในการก ากบดแลในป 2561 และระยะตอไป 11.1 การเตรยมความพรอมเขารบการประเมนภาคการเงนโครงการ Financial Sector Assessment Program (FSAP)

ธปท. จะด าเนนการหารอกบ IMF และ World Bank เพอก าหนดขอบเขตและชวงเวลาการเขารบการประเมนตามโครงการ FSAP รวมทงจดเตรยมขอมลเกยวกบภาคการเงนไทยส าหรบการเขารบการประเมนในชวงปลายป 2561 ตอไป


ภายหลงการหารอประเดนทจะปรบปรงกบกลมยอยในป 2560 ทผานมา ในป 2561 ธปท. มแผนเปดรบฟงความเหนเปนการทวไปจากสถาบนการเงนและหนวยงานทเกยวของเกยวกบรางหลกเกณฑดานธรรมาภบาลของสถาบนการเงนและกลมธรกจทางการเงน เพอน ามาประกอบการพจารณาปรบปรงหลกเกณฑและแนวทางการบงคบใชใหเหมาะสมกบทางปฏบต โดยมก าหนดการทจะออก (1) หลกเกณฑธรรมาภบาลของสถาบนการเงน (2) หลกเกณฑการพจารณาใหความเหนชอบการแตงตงกรรมการ ผจดการ ผมอ านาจในการจดการ หรอทปรกษาของสถาบนการเงน (3) หลกเกณฑการก ากบดแลความเสยงของกลมธรกจทางการเงน ในไตรมาส 2 ป 2561

11.3 หลกเกณฑและแนวปฏบตเพอใหธนาคารพาณชยเตรยมแผนลวงหนารองรบ การเสรมสรางความมนคงและแกไขปญหา (Recovery plan)

ภายหลงการด าเนนการโครงการน ารองซงใหธนาคารพาณชยในโครงการทดลองจดท าแผนลวงหนารองรบการเสรมสรางความมนคงและแกไขปญหาในป 2560 ทผานมา ในป 2561 ธปท. มแนวทางในการออกประกาศและแนวปฏบต เรอง การก าหนดใหธนาคารพาณชยเตรยมแผนลวงหนารองรบการเสรมสรางความมนคงและแกไขปญหา (Recovery plan) เพอใหธนาคารพาณชยในระบบมการเตรยมความพรอมไวลวงหนา เพอรองรบภาวะวกฤตทอาจเกดขนในอนาคต มกรอบการด าเนนการทเปนระบบและสามารถน ามาปรบใชไดตามความเหมาะสมกบสถานการณและสภาพแวดลอม โดยแผนลวงหนารองรบการเสรมสรางความมนคงและแกไขปญหามสาระส าคญ เชน (1) การก าหนดแนวทางการเสรมสรางความมนคง (Recovery option) ทมความเหมาะสมกบลกษณะการด าเนนธรกจและความเสยงไวลวงหนา (2) การทดสอบแนวทางการเสรมสรางความมนคง (Scenario testing) เพอทดสอบความพรอมและประสทธภาพของเครองมอแกไขปญหา และ (3) การเตรยมแนวทางการสอสารตอสาธารณชนเมอด าเนนการตามแผน เพอสรางความเขาใจทถกตองตอสถานการณทเกดขน

11.4 หลกเกณฑรองรบการใชมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบท 9 เรอง เครองมอทางการเงน (IFRS 9)

ภายหลงจากการสอสารกรอบการด าเนนงานและใหความร และประเมนความพรอมและผลกระทบรวมกบสถาบนการเงน ในชวงป 2559-2560 แลว ในป 2561 ธปท. มแผนด าเนนงานปรบปรงหลกเกณฑทเกยวของเพอรองรบ IFRS9 ซงอยระหวางด าเนนการโดยคาดวาจะแลวเสรจภายในไตรมาส 3 ป 2561 และการตดตามความคบหนาในการเตรยมความพรอม (Bank visit) ซงอยระหวางด าเนนการ นอกจากนมแผนใหสถาบนการเงนจดท า Parallel run ตงแตชวงครงหลงของป 2561 ดวย


อยางไรกด คณะกรรมการก ากบดแลการประกอบวชาชพบญช (กกบ.) อยระหวางพจารณาผลกระทบตอภาคธรกจโดยเฉพาะลกหน SMEs ในแงของความกงวลตอตนทนการขอสนเชอทอาจสงขนและการเขาถงสนเชอทอาจยากขน รวมถงอยระหวางพจารณาแนวทางทจะชวยลดผลกระทบในการปฏบตตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนดงกลาว


ธปท. จะปรบปรงหลกเกณฑการลงทนของบรษทแม เพอลดขอจ ากดของกลมธรกจทางการเงน ในการลงทนในสถาบนการเงนในตางประเทศ สงเสรมการขยายตวของธรกจไปในตางประเทศ และปรบปรงหลกเกณฑเกยวกบการด ารงเงนกองทนของกลมธรกจทางการเงน เพอลดขอจ ากดในการลงทนของบรษทประกนชวตในกลมธรกจทางการเงน ใหสามารถลงทนในตราสารทนบเปนเงนกองทนของสถาบนการเงนอนหรอกลมธรกจทางการเงนอนไดโดยไมตองน าเงนลงทนดงกลาวมาหกออกจากเงนกองทนของกลมธรกจทางการเงน ตามสดสวนรายการหนสนจากสญญาประกนภย หนสนจากสญญาลงทนตอผลรวมหนสน และสวนของเจาของจากงบการเงนของบรษทประกน

11.6 การทบทวนหลกเกณฑการก ากบดแลของ ธปท. (Regulatory Impact Assessment : RIA) ธปท. มแผนทจะน าหลกการ RIA ซงเปนแนวทางทเปนทยอมรบและถอปฏบตกนในระดบสากลในการออกกฎหมายหรอหลกเกณฑการก ากบดแลของหนวยงานภาครฐรวมถงธนาคารกลางในตางประเทศมาปรบใช เพอยกระดบกระบวนการออกหลกเกณฑของ ธปท. ใหสอดคลองกบแนวปฏบตของสากล โดยจะมการลด ละ เลกหลกเกณฑเดมทไมจ าเปนหรอไมเหมาะสมกบบรบททเปลยนแปลงไป และปรบกระบวนการออกหลกเกณฑใหมใหมการรบฟงความเหนและขอเสนอแนะทครอบคลมจากทกภาคสวนของระบบเศรษฐกจ รวมทงประเมนผลกระทบอยางเปนระบบ ซง ธปท. มแนวทางจะน าหลกการ RIA มาใชทบทวนหลกเกณฑการก ากบดแลทใชอยในปจจบน เพอเปนการสงเสรมเรอง Ease of doing business ใหธนาคารพาณชยมความคลองตวในการท าธรกจ สามารถใหบรการไดอยางรวดเรวและมประสทธภาพมากขน สามารถบรหารจดการตนทนทเหมาะสมและมประสทธภาพยงขน และสนบสนนการเขาถงบรการทางการเงนของประชาชนและภาคธรกจ รวมถง เออใหเกดการพฒนาผลตภณฑ รปแบบ การใหบรการ และนวตกรรมทางการเงนใหม ๆ เพอตอบสนองกบพฤตกรรมของผบรโภคทเปล ยนแปลงไปในโลกยคดจทล โดย ธปท. ยงคงใหความส าคญกบการดแลเสถยรภาพของระบบการเงน ความเสยงทเกยวของตอระบบการเงนหรอระบบสถาบนการเงน และการคมครองผใชบรการทางการเงนสอดคลองกบแผนยทธศาสตร 3 ปของ ธปท. (พ.ศ. 2560-2562)

Documents

สารบัญ - Bank of Thailand · 5.1 การมุ่งเน้นการก ากับดูแลในประเด็นปัญหาหลักที่มีการร้องเรียนมากที่สุดและเป็นเรื่อง