หน่วยที่ 5 - Pattayatech · คุณสมบัติของการบัดกรีแข็ง 1. รอยต่อที่ได้จากการบัดกรีไม่ฉีกหรือหลุดออกมาได้โดยง่าย

1

หนวยท 5 งานบดกรแขง

1

แผนการสอน/การเรยนรภาคทฤษฎ หนวยท 6

ชอวชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน สอนสปดาหท 14

ชอหนวย งานบดกรแขง คาบรวม 4

ชอเรอง. งานบดกรแขง จ านวนคาบ 4

หวขอเรอง 1. งานบดกรแขง 2. คณสมบตของการบดกรแขง 3. ตวชวยประสาน 4. ลวดบดกรหรอโลหะประสาน 5. การใหความรอนในการบดกร

สาระส าคญ การบดกร คอ การตอประสานใหชนงานทงสองชนทยงอยในสภาพแขงแตโลหะประสานจะหลอม

ละลายแทรกอยในรอยตอระหวางชนงานทงสอง เมอเยนตวลงจะยดใหชนงานทงสองชนตดกนงานบดกรยงอาศยองคประกอบเชน ตวชวยประสาน ลวดบดกรหรอโลหะประสาน และการใหความรอน ดงนนผปฏบตงานควรมการศกษากอนเพอความเขาใจในการปฏบตงาน

สมรรถนะอาชพประจ าหนวย (สงทตองการใหเกดการประยกตใชความร ทกษะ คณธรรม เขาดวยกน) 1. อธบายหลกการงานบดกรแขงไดอยางถกตองและไดประสทธภาพของทกขนตอนการปฏบตงานเ

จดประสงคการสอน/การเรยนร จดประสงคทวไป / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง

(ดานความร) 1. เพอใหมความรความเขาใจในหลกการบดกรแขง (ดานทกษะ) 2. เพอใหมทกษะในการปฏบตงานบดกร (ดานคณธรรม จรยธรรม) 3. เพอใหมเจตคตทดตอการปฏบตงานบดกรดวยความปลอดภยลดคาใชจายและคมคากบการท างานในระยะยาวตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D

2





จดประสงคเชงพฤตกรรม / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง (ดานความร)

1. อธบายลกษณะงานบดกรแขงไดอยางถกตอง (ดานทกษะ) 2. จ าแนกประเภทของการบดกรไดอยางถกตอง 3. เลอกใชฟลกซทเหมาะสมกบลวดบดกรและชนงานไดอยางถกตอง 4. เลอกใชลวดบดกรไดอยางถกตอง 5. ปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดอยางถกตอง (ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D) 6. ใชวธปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดถกตองดวยความปลอดภยลดคาใชจายและคมคากบการท างานในระยะยาวตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D การบรณาการกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และคณลกษณะ 3D

• หลกความพอประมาณ 1. ก าหนดวธและขนตอนการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดอยางถกตอง 2. ก าหนดเครองมอและอปกรณทใชในการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรใหเหมาะสมกบลกษณะงาน

• หลกความมเหตผล 1. ใชวธการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรถกตองเหมาะสมกบลกษณะงาน 2. มหลกการเลอกเทคนคการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรเหมาะสมกบลกษณะงาน 3. สามารถเลอกใชวธการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรถกตองตามล าดบขนตอนการปฏบตงานเชอม 4. กลาแสดงความคดอยางมเหตผลในการตอบค าถาม

• หลกความมภมคมกน 1. มทกษะในการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรตรงตามต าแหนงทาเชอมอยางถกตองและมประสทธภาพ

2. ไดรบความรทถกตองในการเลอกเทคนคการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกร

3. สามารถน าไปใชในการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรในการประกอบอาชพ

4. มความรอบคอบในการเลอกใชเทคนคการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรในการน าไปใชงานเชอมตาง ๆไดเปนอยางด 5. แกปญหาเฉพาะหนาไดดวยตนเอง





การตดสนใจและการด าเนนกจกรรมตางๆใหอยในระดบพอเพยงหรอตามปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงนน ตองอาศยทงความรและคณธรรมเปนพนฐาน ดงน

• เงอนไขความร 1. มความรความเขาใจในการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรดวยความรอบครอบและปลอดภย

(ความสนใจใฝร ความรอบร รอบคอบ ระมดระวง) 2. มความร ความเขาใจในหลกการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกร 3. เลอกใชวธการปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรดวยความละเอยดรอบคอบและปลอดภย

• เงอนไขคณธรรม 1. ใชวธปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรทถกตองและปลอดภยเหมาะสมกบงาน 2. เลอกใชชนดของอปกรณปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรดวยความปลอดภยงายตอการปฏบตงานอยางคมคา ประหยดเวลา (ความประหยด) 3. ใชหลกความปลอดภยตรงตามมาตรฐานสากล (ความซอสตย สจรต)

แผนการสอน/การเรยนรภาคทฤษฎ หนวยท 6 ชอวชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน สอนสปดาหท 14 ชอหนวย งานบดกรแขง คาบรวม 4

เนอหาเนอหาสาระการสอน/การเรยนร

• ดานความร / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง

1. งานบดกรแขง

1.1 งานบดกรแขง(จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1)

งานบดกรแขง (Brazing) หมายถง กรรมวธตอโลหะสองชนใหตดกน โดยใชความรอนเกน

กวา 840 ๐F (450 ๐ C) ความรอนทใหนเพยงพอตอการหลอมละลายโลหะประสาน (โลหะบดกร) โลหะประสานนจะประสานใหโลหะสองชนตดกนโดยทชนโลหะทงสองชนไมไดหลอมละลายรวมตวกบโลหะประสาน ซงเหมาะส าหรบงานดงน

1. ใชยดประกอบชนงานทไมตองการความแขงแรงมากนก เชน งานบดกรเครองประดบตาง ๆ

2. ไมเกดแนวนนเหมอนแนวเชอม งานบางประเภทไมเปนทตองการ เพราะแนวนนทเกดจากการเชอมอาจจะไปขวางทางเดนในการท างานของเครองมอ-เครองจกรได 3. ชนงานไมเกดการเปลยนแปลงโครงสรางภายใน โลหะบางประเภทเมอเชอมแลวความแขงแรงกลบลดลง แตการบดกรแขง ชนงานทตองการไมหลอมละลาย 4. ไมเกดการบดตว เนองจากใชความรอนนอย 5. เสยคาใชจายนอยกวา เพราะประหยดเวลาและคาใชจายในการเตรยมงานกอนการเชอมและหลงการเชอม

การบดกรนน โลหะบดกรจะท าหนาทฉาบ เยมไหลซมเขาไปในชองวางระหวางชนงานทงสองชนนน ดงนน การบดกรแขง (Brazing) รอยตอจะตองมชองวางทเลก หรอแคบมากประมาณ 0.025 นว ถง 0.003 นว ชองวางเลก ๆ นน จะมลกษณะเปนรหรอหลอดขนาดเลกทจะท าปฏกรยาใหน าโลหะประสานซมเขาไปในรอยตอ เมอไดรบความรอนเพยงพอ ดงแสดงในรปท 6.1

รปท 6.1 แสดงการบดกรแขงในการตอเกย




• ดานทกษะ / บรณาการเศรษฐกจพอเพยง

2. หลกการแลนประสานของโลหะประกอบ(จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 2)

เมอน าหลอดขนาดเลกจมลงในโหลน าจะเกดแรงดงน าทอยในหลอดสงขน หรอดงของเหลวขนสงกวาระดบปกต ดงแสดงในรปท 6.2 ซงการบดกรแงกใชหลกการนชวยในการซมแลนเขาไปภายในชองวางระหวางชนงาน ดงแสดงในรปท 6.3

รปท 6.2 แสดงกรยาของหลอดทดงน าภายในหลอดขนสงกวาระดบน าภายในโหล

รปท 6.3 แสดงลกษณะของรอยตอ และการซมแลนของโลหะประสานในกรบดกรแขง




คณสมบตของการบดกรแขง

1. รอยตอทไดจากการบดกรไมฉกหรอหลดออกมาไดโดยงาย มอายการใชงานเพยงพอกบความตองการ แตจะหลดออกไดงายเมอไดรบความรอน จนกระทงถงจดหลอดละลายของโลหะบดกร และชนสวนนนกยงสามารถน ามาใชงานไดอก ดงแสดงในรปท 6.4

รปท 6.4 แสดงตวอยางรอยตอทถาวรแตกสามารถแยกออกไดงายเมอไดความรอน

และสามาถน ากลบมาใชใหมไดอก

2. วสดทไมเหมอนกนสามารถตอกนได เปนเรองงายกรณทจะตอโลหะทไมเหมอนกนใหตดกน เชน ทองแดงกบเหลก อะลมเนยมกบทองเหลอง และเหลกหลอกบเหลกไรสนม เปนไปไดทเราจะประสานวสดทไมใชโลหะเขาดวยกน หรอโลหะประสานกบวสดทไมใชโลหะ เชน เซรามก (Ceramic) สามารถประสานกบโลหะไดดวยการบดกรแขง ดงแสดงในรปท 6.5

รปท 6.5 แสดงการตอโลหะตางชนดกน และการตอโลหะกบวสดทไมใชโลหะ



ชอหนวย งานบดกรแขง คาบรวม 4 3. ความเรวในการบดกร การบดกรแขง เราสามารถรวบรวมชนสวนทจะบดกรน าไปเผาหรออบใหรอนดวยเตาไฟฟา (Furnace) แลวจงน ามาบดกรแขง ซงจะชวยใหสามารถบดกรแขงไดจ านวนมาก เพราะประหยดเวลาในการเผาใหความรอน

4. กรณอณหภมต า อาจเปนเพราะวา เวลาในการใหความรอนนอยเกนไป นบวาเปนองคประกอบอยางหนงทผปฏบตงานบดกรแขงจะตองควบคมใหไดกอนทจะเตมลวดประสานลงไป 5. การแตกราวของแนวบดกรเนองมาจากอณหภม ความรอนทเผาบนชนงาน ถามอณหภมสงอาจเปนสาเหตใหแนวบดกรเสยหายหรอแตกราวได ซงจะตองมการควบคมอณหภมใหต าแตเพยงพอกบการบดกร ปญหาการแตกราวนผปฏบตงานไมควรใหเกดขนในการบดกร 6. การใหความรอนและการเยนตว การใหความรอนในการบดกร ควรใหความรอนเพมขนอยางชา ๆ เพราะใชความรอนนอย โดยทชนงานไมหลอมละลาย เพยงแตโลหะบดกรซงมขนาดเลกหลอมละลายไดเรวกวา ซงจะหลอมละลายและแทรกซมไปเกาะยดในรอยตอเมอเยนตวลง แตการเยนตวอนญาตใหเยนตวลงไดอยางรวดเรว การเกดความรอนเคนภายในเนอโลหะมสาเหตมาจากการเปลยนแปลงอณหภมอยางกะทนหน ซงสามารถแกไขใหลดลงไดโดยการใหความรอนทรอยตออกครงหนง แลวปลอยใหเยนตวลงอยางชา ๆ

7. คณสมบตทางฟสกสของรอยตอ เชน ความเคนแรงดง (Tensile Strength) ซงรอยตอทเกดจากการบดกรจะสามารถตานทานตอแรงดงไดด โดยทนตอแรงดงไดสงกวาลวดบดกร 4-5 เทา ซงเปรยบเทยบไดกบน าซงไมมคาความเคนแรงดงเลย แตเมอหยดน าลงบนวตถทมผวเรยบ เชน กระจก 2 ชนประกบกนอยจะเกดฟลมบาง ๆ บนผวกระจก ซงเกดความตานทานตอแรงดงสง ในหลกการเดยวกนดงทกลาวมาขางตน การบดกรแขง (Brazing) รอยตอทมชองวางทพอเหมาะทผวหนาจะมความตานทานตอแรงดงเพมขน ดงแสดงในรปท 6.6

รปท 6.6 ความเคนแรงดงของรอยตอบดกรแขงเพมขน ถาชองวางระหวางของรอยตอเพมขน

แตเมอหางมากเกนไปความเคนแรงดงกเรมลดลง




3. ตวชวยประสาน (Flux) (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 3) ตวชวยประสานทใชในการบดกรมทงชนดเหลว และเปนผง เพอเปนตวท าความสะอาดรอยบดกร ขจดออกไซดขณะบดกร และเปนตวชวยประสานท าใหโลหะบดกรแลนซมเขาไปในชองวางระหวางรอยตอไดงาย การบดกรแขงสวนใหญแลวฟลกซจะเปนชนดผง ในการฟลกซผงควรเผาลวดบดกรใหรอน มความยาวประมาณ 60 มม. แลวจมลวดทเผาใหรอนนนลงในภาชนะทบรรจผงฟลกซ ซงผงฟลกซจะเกาะตดลวดเชอม เมอเผาชนงานจนกระทงไดอณหภมเหมาะสมแลว จงเตมลวดพรอมฟลกซลงไปในรอยตอ หรอเผาชนงานใหรอนแลวใชวธโรยฟลกซบาง ๆ ลงบรเวณรอยตอทจะท าการบดกร ฟลกซทโรยลงไปจะหลอมละลายเกาะตดกบชนงาน เมอเตมลวดบดกรลงไป จะชวยใหโลหะบดกรซมแลนเขาไปในรอยตอไดงาย ดงแสดงใน รปท 6.7 และรปท 6.8

รปท 4.7 แสดงการบดกรแขงดวยการเผาลวดบดกรใหรอน แลวจมในภาชนะบรรจฟลกซ

ท าใหฟลกซเกาะตดทลวด

จากรป ก. เผาชนงานใหไดอณหภมประมาณ 850 ๐F แลวจงโรยฟลกซลงไปในรอยตอทจะบดกร ฟลกซจะละลายและซมเขาไปในรอยตอท าหนาทท าความสะอาดผวหนาบรเวณรอยตอ




จากรป ข. เตมลวดบดกรลงบนรอยตอ ฟลกซจะชวยลดออกซเจนบนรอยตอ และชวยใหลวดบดกรทละลายสามารถซมแลนเขาไปในรอยตอไดงาย

จากรป ค. ลวดบดกรซมแลนเขาไปในชองวางระหวางรอยตอ

รปท 4.8 แสดงการใชชวยในการขจดออกไซด ท าความสะอาดผวหนารอยบดกร และชวยใหลวดบดกรไหลเขาไปในรอยตอ

การเลอกใชตวประสาน (Flux) ขนอยกบชนดของลวดบดกร เชน

ลวดบดกร ชนงานบดกร ตวประสาน (FLUX)

ทองเหลอง, บรอนซ เหลกกลาละมน (Mild Steel) เหลกหลอ (Cast Steel)

บอแรกซ (Borax)

เงน, เงนเจอ, ทงสเตน ทองแดง เงน โซเดยมไซยาไนต กรดโบรก กรอโบเรต

เงนเจอ เหลกไรสนม ซลคอนบรอนซ ทองเหลองเจออะลมเนยม เบรลเลยม

อลคาไลนไบฟลออไรด (Alkaline Bifluoride)

จากตารางจะเหนวา อลคาไลนไบฟลออไรด (Alkaline Bifluoride) เปนฟลกซอกชนดหนงทใชในการบดกรแขง ซงเหมาะส าหรบชนงานทเปนโลหะประเภทเหลกไรสนม (Stainless) ซลคอนบรอนซ ทองเหลองเจอ อะลมเนยม และเบรลเลยม แตกลนของแกสทเกดจากฟลกซชนดนจะเปนอนตรายตอสขภาพ ดงนน ในการท างาน ผปฏบตงานบดกรแขงโลหะดวยฟลกซชนดนตองบดกรในสถานททมอากาศถายเทไดด



ชอหนวย งานบดกรแขง คาบรวม 4 ในการใชฟลกซทท าจากเกลอโซเดยมไซยาไนดกเชนกน แกสทเกดจากการใชฟลกซชนดน จะมอนตราย

มากตอระบบการหายใจ ดงนน ขณะบดกรชนงานตองพยายามหลกเลยงการสดกลนระเหยของฟลกซชนดน และไมควร

ถกสวนใดสวนหนงของรางกาย ฟลกซชนดนจงเหมาะส าหรบผทเคยไดรบการฝกหดมาเปนอยางด ลวดบดกรบางชนด เพอความสะดวกในการใชงาน บรษทผผลตจะออกแบบใหฟลกซหมลวดบดกร หรอใสฟลกซไวแกนกลาง ซงลวดประเภทนชวยใหบดกรไดสะอาดและยงยากในการท างาน ดงแสดงในรปท 6.9

รปท 6.9 แสดงลวดบดกรและฟลกซแบบตาง ๆ ในการบดกร

ฟลกซทเหมาะส าหรบลวดบดกรทองเหลอง การเลอกใชฟลกซขนอยกบชนดของลวดบดกรและชนงานทจะบดกร แตฟลกซทเหมาะส าหรบลวดทองเหลองทนยมใชกนนน คอ ผงบอแรกซ (Borax) หรอ

ฟลกซเหลวทเกดจากการใชผงบอแรกซจ านวน 75% ผสมกบกรดโบรกจ านวน 25% - ในการบดกรมใชวาฟลกซจะเปนตวชวยท าความสะอาดไดทงหมด ดงนน ผปฏบตงานควรพจารณาชวยท าความสะอาดตามความเหมาะสมในเบองตน เชน ลางไขมน หรอคราบน ามนออกจากผวหนาของชนงาน หรอใชกระดาษทรายขดคราบสนมทไมตองการออกเสยกอน เพอคณภาพของรอยบดกร - ถาใชฟลกซมากเกนไปในการบดกรออนหรอแขงกตาม นอกจากจะตองเสยคาใชจายมากขนโดยเปลาประโยชนแลว ยงท าใหมฟลกซเหลอตกคางจ านวนมากบนรอยตอ ซงจะท าใหรอยตอไมแขงแรง หรอ เปนสาเหตใหรอยตอแตกราวไดในอนาคต



ชอหนวย งานบดกรแขง คาบรวม 4 4. ลวดบดกรหรอโลหะประสาน(จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 4) เปนตวยดหรอประสานใหโลหะ 2 ชนตางชนดกนหรอกบอโลหะใหตดกน ขณะทเผาจนกระท งลวดบดกร

หลอมละลาย ลวดประสานจะท าจากโลหะผสมกน เพอทจะใชอณหภมต าในการบดกร ลวดบดกรแขงตองเลอกใหเหมาะสมกบ

ชนงานทจะบดกร เพราะการบดกรแขงชนงานไมหลอมละลาย จะหลอมละลายเฉพาะลวดลวดบดกรเทานน นนคอ ลวดบดกร

จะตองมจดหลอมละลายต ากวาชนงาน เชน การบดกรควรเลอกใชลวดบดกรทองเหลองได แตชนงานทเปนทองเหลองควรใช

ลวดบดกรหรอลวดประสานทเปนเงน ตารางท 6-1 แสดงการเลอกใชลวดบดกรใหเหมาะสมกบโลหะงาน

Base Metal Brazing Filler Metal

Aluminum BAISi, aluminun silicon Carbon steel BCuZn, beass (copper-zinc)

BAg, silver alloy Alloy Steel BNi, nickel alloy Stainless Steel BAu, gold base alloy

BNi, nickel alloy Cast lron BCuZn, brass (copper-zinc) Galvanized lron BCuZn, brass (copper-zinc) Nickel BAu, gold base alloy

BAg, silver alloy BNi, nickel alloy

Nickel-cipper Alloy BNi, nickel alloy BAg, silver alloy BCuZn, brass (copper-zinc)

Copper BCuZn, brass (copper-zinc) BAg, silver alloy BCuP, copper-phosphorus

Silicon Bronze BCuZn, brass (copper-zinc) BAg, silver alloy

Tungsten BCuP, copper-phosphorus




ตารางท 6-2 ตารางแสดงการเวนชองวางของรอยตอทเหมาะส าหรบโลหะบดกรในการบดกรแขง

Filler Metal Joint Spacing

In. mm BAISi .006-.025 (0.15-0.61) BAg .002-.005 (0.05-0.12) BAu .002-.005 (0.05-0.12)

BCuP .001-.005 (0.03-0.12) BCuZn .002-.005 (0.05-0.12)

BNi 002-.005 (0.05-0.12) จากตารางเปนการเวนชองวางบดกรแขงใหเหมาะสมกบชนดของลวดบดกร เชน BAg หมายถง ลวดบดกรแขงทเปนเงน ควรเวนชองวางระหวางชนงาน 0.002-0.005 นว หรอ 0.05-0.12 มม. เปนตน

5. การใหความรอนในการบดกร(จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 5)

การใหความรอนกบชนงานบดกร อาจใชเปลวไฟทเกดจากการเผาไฟไหมระหวางแกสเชอเพลงกบ

ออกซเจน หรอใหความรอนโดยการอบในเตาไฟฟา (Electric Furnace) 5.1. การใหความรอนหรอดวยเปลวไฟ

1.1 การบดกรดวยแกสอะเซทลน (Acetylene) กบออกซเจน (Oxygen) เปนแกสทนยมใชกนมาก แตวาแกสอะเซทลนใหความรอนสงมาก อาจจะท าใหเกดการไหมทแนวบดกร นนคอ ชนงานทบดกรเกดการหลอมละลายนนเอง และฟลกซไดรบความรอนสงเกนไป ดงนน การบดกรแขงดวยแกสอะเซทลนน ผปฏบตงานตองมความช านาญสง 1.2 มเปลวไฟจากแกสบางชนดทใหความรอนนอยและบดกรไดนมนวลกวา นนคอ แกสโพรเพน (Propane) แกสบวเทน (Butane) แกสธรรมชาต (Natural) และแกส MAPP ซงแกสดงกลาวนจะใหความรอนนอยกวาแกสอะเซทลนเลกนอย แตเปลวไฟจะกอตวเปนรปรางทใหญกวา ดงแสดงในรปท 6.10




รปท 6.10 เปรยบเทยบเปลวของแกสอะเซทลนกบแกส MAPP

จากรปท 6.11 จะเหนไดวาเปลวไปมขนาดกวางและใหญกวา สามารถใหความรอนกบชนงานไดพนทมากกวา ท าใหเหมาะกบลกษณะของการบดกรเปนอยางมาก ท าใหสามารถบดกรไดเรว เชน ในการบดกรทอขนาดเลก เปลวไฟจะหอหมทอโดยรอบ ท าใหลวดบดกรสามารถจะแลนประสานไดโดยรอบโดยไมตองหมนชนงาน หรอเรมตนเผาใหมในดานตรงขาม ดงแสดงในรปท 4.11

รปท 6.11 แสดงการใหความรอนของเปลวไฟ Oxy MAPP กบ Oxy Acetylene

แกส MAPP จะมเสถยรภาพมากเมออยในสภาพของเหลวเมอบรรจอยในถง มสวนผสมของเมทลอะเซทลน (Methylacetylene, CH : C : CH) และโพรพาดน (Propadiene,CH2 : C : CH2) เมอเผาไหมจะใหความรอนและอณหภมสง เปลวไฟทไดสามารถน าไปใชตด บดกร และเผาใหความรอนเพอน าไปชบแขงไดด




แกสผสมทใชในการผลตแกส MAPP มโครงสรางของอะตอมคอ มคารบอน 3 อะตอม และมไฮโดรเจน 4 อะตอม ซงเปนโมเลกลของแกส โมเลกลของแกสนจะมน าหนก ขนาด เหมอนกบแกสชนดอน แตมรปรางทแตกตางจากแกสอน ดงน

รปท 6.12 แสดงโมเลกล MAPP ทเกดจากโมเลกลของเมทลอะเซทลนรวมกบโมเลกลของโพรพาดน

เนองจากแกสเมทลอะเซทลนและโพรพาดน มน าหนกและขนาดทเหมอนกน โมเลกลของแกส จงสามารถผสมกนไดและมเสถยรภาพอยในทอได การผสมกนตองถกตองและอยในปรมาณทควบคมได ดงแสดงในรปท 6.13 เปลวไฟทเกดจากการเผาไหมระหวางแกสออกซเจนกบแกส MAPP ทเปลวนวทรล (Neutral Flame) จะมอณหภมประมาณ 5,301๐F (2,927 ๐C) ใหปรมาณความรอน 517 Btu/ft3 (19kg-Cal/m3) ในปฏกรยาเผาไหมครงแรก (Primary Flame) และใหปรมาณความรอน 1,889 Btu/ft3 (70 kg-Cal/m3) ปฏกรยาเผาไหมครงทสอง (Secondary Flame) รวมปรมาณความรอนทงหมดเปน 2,406 Btu/ft3 (90 kg-Cal/m3)

รปท 6.13 แสดงถงบรรจแกส MAPP




รปท 6.14 แสดงกรวยกลาง (Inner Cone) และลกษณะของเปลวไฟของแกสออกซเจนอะเซทลน

และออกซเจน - MAPP จะเหนวาเปลวไฟของแกส MAPP จะยาวกวาแกสอะเซทลน เพราะวาอตราการเผาไหมชากวา เปลวไฟทไดจากการเผาไหมระหวางแกสออกซเจนกบแกส MAPP

รปท 6.15 เปลวอะเซทลนมอณหภมสงอยในวงแคบ ซงเปนสาเหตใหบรเวณทเผาไดรบความรอนเกนไป

2. การใหความรอนดวยเตาไฟ (Furnace and Brazing) การใหความรอนดวยวธ ชนงานจะถกน าไปวางไวในเตา ซงอาจใหความรอนโดยใชไฟฟา น ามน แกสธรรมชาต หรอแกสเชอเพลงอน ๆ ขอดของการใหความรอนดวยเตาไฟฟา 1) สามารถควบคมอณหภมได ชวยไมใหเกดความรอนเกนหรอมากเกนไป (Overheat) 2) สามารถควบคมการรวมตวของออกซเจนได เตาไฟฟาสามารถใสแกสเฉอย (Inert Gas) ปองกนออกไซดกอตวขนบนชนงานได




3) มการใหความรอนอยางมรปแบบ ความรอนทใหจะเพมอยางชา ๆ และมอณหภมเทากนทกจด สามารถลดการเกดความเคนและการบดตวในเนองานได 4) สามารถท าเปนกระบวนการผลตได (Mass Product) การใหความรอนดวยเตาไฟฟาสามารถจะใหความรอนกบชนงานครงละจ านวนมาก ๆ ได ซงเปนผลใหสามารถบดกรไดรวดเรว เนองจากมการใหความรอนกบชนงานไวแลว เปนการเพมผลผลตในขบวนการนน ๆ ขอเสยของการใหความรอนดวยเตาไฟฟา 1) ชนงานทจะใหความรอนในเตาไฟฟาจะมขนาดเลก ชนงานทใหญจะไมสามารถเผาในเตาได 2) เกดการแตกราวเนองจากความรอน การใหความรอนดวยเตาไฟฟา ชนงานจะรอนมอณหภมสงทงชน กรณชนงานบางชนทสวนอนประกอบอย การใหความรอนทงชนอาจท าใหสวนประกอบอนเสยหายได ควรใหความรอนเฉพาะจดเทานน

(ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D) 6. ใชวธปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดถกตองดวยความปลอดภยลดคาใชจายและคมคากบการท างานในระยะยาวตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D (จดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 6)

ใบรายละเอยดการสอน

วชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน รหสวชา 2103 – 1005 หนวยท 6 ชอหนวย งานบดกรแขง ผสอน นายมนญ วนทะไชย ============================================================================================

1. จดประสงคเชงพฤตกรรม (นกศกษาสามารถ....) (ดานความร)

1. อธบายลกษณะงานบดกรแขงไดอยางถกตอง (ดานทกษะ) 2. จ าแนกประเภทของการบดกรไดอยางถกตอง 3. เลอกใชฟลกซทเหมาะสมกบลวดบดกรและชนงานไดอยางถกตอง 4. เลอกใชลวดบดกรไดอยางถกตอง 5. ปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดอยางถกตอง (ดานคณธรรม จรยธรรม/บรณาการเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D) 6. ใชวธปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดถกตองดวยความปลอดภยลดคาใชจายและคมคากบการท างานในระยะยาวตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D 2. การน าเขาสบทเรยน (อปกรณชวยสอน) - สอ powerpoint , เครองฉายโปรเจทเตอร , หนงสอเรยน วชางานเชอมและโลหะแผนเบองตน 3. ปฏบตการ

เวลา - นาท 10 40 10 150 20 10 หมายเหต จดประสงค

ขนน าเขาสบทเรยน ขนบอกกลาว บรรยาย

ถาม-ตอบ ศกษาดวยตนเอง สรป

ขนบรรยาย แบบสาธต แบบฝกหด

ขนส าเรจ ระดบกจกรรมของนกเรยนนกศกษา

สง ปานกลาง ต า

อปกรณชวยสอน

เครองฉายโปรเจทเตอร ใบความร ใบบอกกลาว ใบงาน ใบทดสอบ ต ารา ของจรง,ตวอยาง อปกรณการทดลอง เครองมอเครองจกร วสดฝก

ใบกจกรรมการเรยนการสอน

วชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน รหสวชา 2103 –1005 หนวยท 6 ชอหนวย งานบดกรแขง ระดบ ปวช

ล าดบขนการสอน การเรยนการสอน รายการสอ, อปกรณ

,เครองมอ 1. ขนสนใจ

ปญหา (Motivation)

2. ขนศกษา

ขอมล (Information)

3. ขนพยายาม

(Application) 4. ขนส าเรจผล

(Progress)

1. ท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอวดความรพนฐาน 2. แจงจดประสงคการเรยนของหนวยเรยนท 6 งานบดกรแขง และ การใหความรวมมอของนกศกษาในการท ากจกรรม 3. ครเลาถงการปฏบตงานบดกรแขง ในลกษณะงานตางๆ 4. ครถามนกเรยนถงงานบดกรแขงทนกเรยนเหนในงานตางๆ

5. ผเรยนมการตอบค าถามการอสระ(Democracy ดานประชาธปไตย:3D) 6. ใหผเรยนศกษาคนควาเนอหาในหนวยการเรยนท 6 งานบดกรแขง

7. ครผสอนอธบายเนอหาในหนวยท 6 ตามจดประสงคการการเรยนรเชงพฤตกรรม 8. ผเรยนฟงครค าบรรยายตามเนอหาในสไลดสอการเรยน 9. ผเรยนคดตามและท าความเขาใจในเนอหางานบดกรแขง 10. ครอธบายหลกการและเทคนคการบดกรแขง 11. ผเรยนมการถาม -ตอบภายในกลมอยางอสระ 12. ครผสอนอธบายเนอหาเพมเตมในหนวยท 6 งานบดกรแขง 13. ผเรยนแสดงความคดเหนมการตอบค าถามการอสระ 14. ครสรปจากทนกศกษาน าเสนอขอมลพรอมทงอธบายเพมเตม และสรปเนอหาตามจดประสงคเชงพฤตกรรม ตามหวขอสาระส าคญพรอมทงปลกฝงใหนกศกษาเอาใจใสในการเรยนร ดหนงสอและเอกสารประกอบการเรยนอยางสม าเสมอ และฝกการคดวเคราะหสงเสรมใหใชเวลาวางใหเปนประโยชน (สงผลท าใหหางไกลจากยาเสพตดอยางแทจรง Drug-Free ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด : 3D 15. ใหแตละคนท าแบบทดสอบหลงเรยน 16. ตรวจแบบทดสอบ

- เครองฉายโปรเจทเตอร - หนงสอเรยนวชา งานงานเชอมและโลหะแผนเบองตน - .ใบงาน - ใบทดสอบ

12





การบรณาการกบคณลกษณะ 3 D แกผเรยน

ดานประชาธปไตย (Democracy) 1. การท างานรวมกนโดยแลกเปลยนความคดเหนในชนเรยน 2. การใหผฟงแสดงความคดเหนภายในชนเรยน 3. การยกมอในการถาม-ตอบค าถาม

ดานคณธรรมจรยธรรมและความเปนไทย (Decency) 1. มความตรงตอเวลาในการเรยน (ความรบผดชอบ) 2. มหลกการและเทคนคการงานบดกรแขง อยางถกตองระเอยดรอบคอบ และประหยดเวลาในการใชงาน(ความประหยด) 3. มความเพยรพยายามใฝเรยนรในการเรยน (ความ ขยน ความอดทน) 4. ใหความรวมมอและความสามคคกบการท ากจกรรมของสวนรวม

ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด(Drug - Free) ปลกฝงใหนกศกษาเอาใจใสในการเรยนร ดหนงสออยางสม าเสมอ และฝกการคดวเคราะหสงเสรมใหใชเวลาวางใหเปนประโยชน (สงผลท าใหหางไกลจากยาเสพตดอยางแทจรง Drug-Free ดานภมคมกนภยจากยาเสพตด : 3D





งานทมอบหมายหรอกจกรรมการวดผลและประเมนผล

กอนเรยน

1. จดเตรยมเอกสารประกอบการเรยน สอการเรยนการสอนตามทอาจารยผสอนและบทเรยนก าหนด 2. ท าแบบทดสอบกอนเรยนเรองความรพนฐานงานบดกรแขง แลวเปลยนกนตรวจค าตอบ 3. ท าความเขาใจเกยวกบจดประสงคการเรยนของหนวยเรยนท 6

ขณะเรยน 2. จากการจดบนทกการบรรยายและตามสอการเรยนการสอน 3. จากการถาม – ตอบค าถาม 4. รวมกนสรปเนอหา งานบดกรแขง 5. การท าใบงาน

หลงเรยน

1. ท าแบบทดสอบหลงเรยน 2. ท าแบบฝกหดทายบทเรยน

ผลงาน/ชนงาน/ความส าเรจของผเรยน

1. ใบงานทไดรบมอบหมายของนกเรยน

13





สอการเรยนการสอน/การเรยนร สอสงพมพ 1. หนงสอเรยนวชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน (ใชประกอบการเรยนการสอนจดประสงคเชงพฤตกรรมขอท 1-5) 2. แบบทดสอบกอนเรยน ใชประกอบการสอนขนเตรยม ขอ 1 3. แบบทดสอบหลงเรยน ใชประกอบการสอนขนส าเรจ ขอ 4 4. แบบฝกหดทายบทเรยน ใชประกอบการสอนขนสรป ขอ 4 5. แบบเฉลยทดสอบกอนเรยน - หลงเรยน และแบบฝกหดทายบทเรยน ใชประกอบในขนเตรยมและขนสรป 6. แบบประเมนผลงานตามใบงาน ใชประกอบการสอนขนการเรยนการสอน ขอ 2 7. แบบประเมนพฤตกรรมการท างานกลม ใชประกอบการสอนขนการเรยนการสอน ขอ 2 สอโสตทศน (ถาม)

-- สอของจรง _

14





แหลงการเรยนร ในสถานศกษา

1. หองสมด ตกวทยบรการ ในหนงสอวชางานเชอมและโลหะแผนเบองตน, , งานโลหะแผนพนฐาน เปนตน

2. หองปฏบตการคอมพวเตอร ศกษาหาขอมลทาง Internet นอกสถานศกษา

1. การฝกปฏบตงานเชอมในสถานประกอบการอตสาหกรรม ในพนท

2. กรมพฒนาฝมอแรงงาน

การบรณาการ/ความสมพนธกบวชาอน

1. บรณาการกบวชางานเชอมโลหะ1 และงานเชอมโลหะ 2 2. บรณาการกบวชางานโลหะแผนพนฐาน 3. บรณาการกบวชางานประกอบชนสวนอตสาหกรรม 4. บรณาการกบวชาวถธรรมวถไทย ดานการพด การอาน การเขยน และการฝกปฏบตตน

ทางสงคมดานการเตรยมความพรอม ความรบผดชอบ และความสนใจใฝร

15





การประเมนผลการเรยนร หลกการประเมนผลการเรยนร

กอนเรยน. ตรวจแบบทดสอบกอนเรยน ขณะเรยน

1. แบบประเมนการท างานเปนกลม 2. สงเกตการท างานกลมในการท างาน

หลงเรยน

1. ตรวจแบบทดสอบหลงเรยน 2. ตรวจแบบฝกหดทายบทเรยน

ผลงาน/ชนงาน/ผลส าเรจของผเรยน -

16





รายละเอยดการประเมนผลการเรยนร (จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 1 - 5) การวดและประเมนผล 1. การวดผล วดผลโดยวธการดงน

1.1 แบบฝกหดปรนย 1 ตอน ตอนละ 5 คะแนน รวม 5 คะแนน 1.2 การท าใบงาเปนกลม 5 คะแนน (การเตรยมตว 2 คะแนน,รปแบบการน าเสนอ 3 คะแนน) 1.3 แบบวดบรณาการคณธรรม จรยธรรม รอยขด( / ) ละ 1 คะแนนสะสมปลายภาค 30 คะแนน

2. การประเมนผล การประเมนโดยถอเกณฑ เกณฑ ( คะแนนเตม 20 คะแนน) คะแนนระหวาง 0 -7 คะแนน อยระดบตองปรบปรงแกไข (1) คะแนนระหวาง 8 – 10 คะแนน อยระดบตองปรบปรงแกไข (2) คะแนนระหวาง 11 – 15 คะแนน อยระดบตองปรบปรงแกไข (3) คะแนนระหวาง 16 – 20 คะแนน อยระดบตองปรบปรงแกไข (4) เกณฑการแบงกลมจากการทดสอบกอนเรยน ( คะแนนเตม 10 คะแนน) คะแนนระหวาง 0 -2 คะแนน จดเปนกลมออน คะแนนระหวาง 3 – 4 คะแนน จดเปนกลมปานกลาง คะแนนระหวาง 5 – 10 คะแนน จดเปนกลมเกง

17





รายละเอยดการประเมนผลการเรยนร จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 1 อธบายลกษณะงานบดกรแขงไดอยางถกตอง

1. วธการประเมน : ทดสอบ

2. เครองมอ : แบบฝกหด ปรนย 3 ขอๆละ 1 คะแนน

3. เกณฑการใหคะแนน : อธบายกรรมวธการบดกรได 3 คะแนน

4. เกณฑการตดสนการผาน : ผานระดบรอยละ 80

จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 2 จ าแนกประเภทของการบดกรไดอยางถกตอง


2.เครองมอ : แบบฝกหด ปรนย 3 ขอๆละ 1 คะแนน

3. เกณฑการใหคะแนน : จ าแนกประเภทของการบดกรได 3 คะแนน


จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 3 เลอกใชฟลกซทเหมาะสมกบลวดบดกรและชนงานไดอยางถกตอง


2. เครองมอ : แบบฝกหด ปรนย 3 ขอๆละ 1 คะแนน

3. เกณฑการใหคะแนน : เลอกใชเครองมอและฟลกซถกตองเหมาะสมกบลกษณะงานได 3 คะแนน

3 คะแนน


18





รายละเอยดการประเมนผลการเรยนร จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอท 4 เลอกใชลวดบดกรไดอยางถกตอง 5. ปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดอยางถกตอง


2. เครองมอ : แบบฝกหด อตนยตอนท 3 3 ขอๆละ 1 คะแนน

3. เกณฑการใหคะแนน : ปฏบตงานบดกรแขงได 3 คะแนน 3 คะแนน


จดประสงคเชงพฤตกรรม ขอ 6. ใชวธปฏบตงานบดกรแขงและเชอบดกรไดถกตองดวยความปลอดภยลดคาใชจายและคมคากบการท างานในระยะยาวตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D

1. แบบวดบรณาการคณธรรม จรยธรรมหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยงและคณลกษณะ3D รอยขด ( / ) ละ 1 คะแนนสะสมปลายภาค 30 คะแนน

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 6



ชอเรอง. งานบดกรแขง จ านวนคาบ 4 ค าชแจง จงตอบค าถามตอไปนใหถกตองและสมบรณทสด 1. จงบอกคณสมบตของการบดกร ? 2. จงบอกเครองมอและอปกรณในการบดกร ? 3. การปฏบตงานบดกรมขนตอนปฏบตอยางไรบาง ?

แบบฝกหด หนวยท 6



ชอเรอง. งานบดกรแขง จ านวนคาบ 4 ค าชแจง จงเลอกค าตอบทถกตองทสด 1. งานบดกรแขงสามารถ ก. ประสานโลหะสองชนดทแตกตางกนใหตดกนได ข. ประสานโลหะสองชนทเหมอนกนใหตดกนได ค. ประสานโลหะและอโลหะใหตดกนได ง. ถกทกขอ 2. งานบดกรแขง หมายถง ก. การประสานโลหะสองชนใหตดกนโดยเนอโลหะหลอมละลายรวมกน ข. การประสานโลหะสองชนใหตดกนดวยการหลอมละลายโลหะบดกรทอณหภมเกนกวา 840 ๐F โดย ทโลหะงานทงสองชนไมหลอมละลาย ค. การประสานโลหะสองชนใหตดกนดวยการหลอมละลายโลหะบดกรทอณหภมต ากวา 840 ๐F โดย ทโลหะงานทงสองชนไมหลอมละลาย ง. ถกทงขอ ข. และ ค. 3. งานบดกรแขงแตกตางจาการเชอม คอ ก. การเชอม ชนงานหลอมละลาย แตงานบดกร ชนงานไมหลอมละลาย ข. การเชอม ลวดเชอมหลอมละลาย แตงานบดกร ลวดบดกรไมหลอมละลาย ค. งานบดกรแขงแรงกวางานเชอมเนองจากลวดบดกรเปนโลหะผสม ง. การบดกรใชอณหภมสงกวาการเชอมเลกนอย 4. งานบดกรแขงแตกตางจากงานบดกรออนอยางไร ก. งานบดกรแขงใชอณหภมมากกวา 840 ๐F แตงานบดกรออนใชอณหภมต ากวา 840 ๐F ข. งานบดกรออนชนงานมความแขงนอยกวาชนงานของงานบดกรแขง ค. งานบดกรออน แนวบดกรมขนาดเลกกวาแนวบดกรแขง ง. ถกทงขอ ก. และ ค. 5. ขอใดไมใชคณสมบตของงานบดกรแขง ก. ใชกบงานทไมตองการความแขงแรงมากนก ข. ชนงานไมหลอมละลายท าใหไมเกดการเปลยนแปลง ค. เสยคาใชจายสงเนองจากทองเหลองมราคาแพง ง. เกดการบดตวนอยเนองจากใชความรอนนอย

20

แบบฝกหด หนวยท 6

ชอวชา งานเชอมและโลหะแผนเบองตน สอนสปดาห14


ชอเรอง. งานบดกรแขง จ านวนคาบ 4 6. ขอใดไมใชชนดของโลหะประสาน (โลหะบดกร) ก. ทองเหลอง ข. เงน ค. ทองแดงผสม ง. เหลกหลอ 7. การเลอกโลหะประสาน (โลหะบดกร) ควรพจารณาจากอะไร ก. เลอกโลหะประสานตามชนดของโลหะทจะบดกร ข. พจารณาจดหลอมละลาย ซงจดหลอมละลายของโลหะบดกรตองต ากวางานทจะบดกร ค. เลอกตามชนดของฟลกซทใช ง. ถกทกขอ 8. ฟลกซทใชกบทองเหลอง ควรใชฟลกซประเภทใด ก. ผงบอแรกซ ข. โซเดยมไซยาไนด ค. อลคาไลนไบฟลออไรด ง. ถกทกขอ 9. ขอใดไมใชหนาทของฟลกซ ก. ท าความสะอาดผวหนาของงาน ข. ชวยลดออกไซดขณะบดกร ค. ชวยท าใหแนวบดกรแขงแรง ง. ชวยท าใหลวดบดกรแลนประสานไดงาย 10. งานบดกรทด ตองมคณสมบตอยางไร ก. ทนตอแรงดง ข. ตานทานตอการกดกรอน ค. ตานทานตอการลาตวได ง. ถกทกขอ

20

เฉลยแบบฝกหด หนวยท 6



ชอเรอง. งานบดกรแขง จ านวนคาบ 4 เฉลยแบบประเมนหลงเรยน 1. 1 2. ข 3. ก 4. ก 5. ข 6. ง 7. ก 8. ก 9. ก 10. ก

20

บนทกหลงการสอน หนวยท 6



ชอเรอง. งานบดกรแขง จ านวนคาบ 4 1. ผลการสอน ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 2. ปญหาทพบ ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. 3. การแกไขปญหา ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. 4. เรองทน าไปสการวจยในชนเรยน …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ………………………….. …………………................. ............................................. ( นายมนญ วนทะไชย ) ( ) ( ) ผสอน หวหนาแผนกวชาโลหะการ รองผอ านวยการฝายวชาการ

Documents

หน่วยที่ 5 - Pattayatech · คุณสมบัติของการบัดกรีแข็ง 1. รอยต่อที่ได้จากการบัดกรีไม่ฉีกหรือหลุดออกมาได้โดยง่าย