39
ระบบสตาร์ทเครื่องยนต์เป็นระบบที่ทาให้เริ่มต้นกระบวนการทางานของเครื่องยนต์ตาม กลวัตรของเครื่องยนต์ นั ้นหมายความว่า เครื่องยนต์จะทางานได้ก็ต้องเริ่มต้นด้วยการทาให้เพลา ข้อเหวี่ยงหมุน ซึ ่งการทาให้เพลาข้อเหวี่ยงหมุนสามารถทาได้หลายวิธี เช่น ในรถจักรยานยนต์ใช้ เท้าสตาร์ท เครื่องยนต์เล็กใช้เชือกดึงสตาร์ท แต่ในรถยนต์เป็นเครื่องยนต์ที่มีจานวนลูกสูบมากจึงไมสามารถใช้วิธีดังกล่าวได้ จาเป็นต้องมีอุปกรณ์ช่วยในการสตาร์ท ซึ ่งได้แก่ มอเตอร์สตาร์ท 1. อุปกรณ์ในวงจรระบบสตาร์ทเครื่องยนต์ 2. การบริการมอเตอร์สตาร์ท 3. วงจรไฟระบบสตาร์ทเครื่องยนต์ 1. นักเรียนสามารถบอกชื่อและหน้าที่ของอุปกรณ์ในวงจรระบบสตาร์ทเครื่องยนต์ได้ 2. นักเรียนสามารถทดสอบการทางานและตรวจสอบชิ้นส่วนของมอเตอร์สตาร์ทได3. นักเรียนสามารถต่อวงจรไฟระบบสตาร์ทเครื่องยนต์ได้ สาระสาคัญ หน่วยที่ 7 เรื่อง ระบบสตาร์ทเครื่องยนต์ จุดประสงค์การเรียนรู สาระการเรียนรู

หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

  • Upload
    others

  • View
    7

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

ระบบสตารทเครองยนตเปนระบบทท าใหเรมตนกระบวนการท างานของเครองยนตตาม กลวตรของเครองยนต นนหมายความวา เครองยนตจะท างานไดกตองเรมตนดวยการท าใหเพลา ขอเหวยงหมน ซงการท าใหเพลาขอเหวยงหมนสามารถท าไดหลายวธ เชน ในรถจกรยานยนตใชเทาสตารท เครองยนตเลกใชเชอกดงสตารท แตในรถยนตเปนเครองยนตทมจ านวนลกสบมากจงไมสามารถใชวธดงกลาวได จ าเปนตองมอปกรณชวยในการสตารท ซงไดแก มอเตอรสตารท

1. อปกรณในวงจรระบบสตารทเครองยนต 2. การบรการมอเตอรสตารท 3. วงจรไฟระบบสตารทเครองยนต

1. นกเรยนสามารถบอกชอและหนาทของอปกรณในวงจรระบบสตารทเครองยนตได 2. นกเรยนสามารถทดสอบการท างานและตรวจสอบชนสวนของมอเตอรสตารทได 3. นกเรยนสามารถตอวงจรไฟระบบสตารทเครองยนตได

สาระส าคญ

หนวยท 7 เรอง ระบบสตารทเครองยนต

จดประสงคการเรยนร

สาระการเรยนร

Page 2: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

ค าสง : ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว โดยท าเครองหมาย (X) ลงใน กระดาษค าตอบ 1. ขดลวดในโซลนอยดของมอเตอรสตารททตออยระหวางขว 50 กบโครงของโซลนอยดมชอเรยก ตามขอใด

ก. ขดลวดฟลคอยล ข. ขดลวดอารเมเจอร ค. ขดลวดยด ง. ขดลวดดง

2. อปกรณในขอใดทไมมในมอเตอรสตารทแบบทดรอบ ก. เฟองขบ ข. พลนเจอร ค. กามป ง. อารเมเจอร

3. การตรวจสอบมอเตอรสตารทโดยใชมลตมเตอรวดความตานทานระหวางซคอมมวเตเตอรเปน การตรวจสอบของขอใด

ก. การขาดของขดลวดฟลคอยล ข. การขาดของขดลวดอารเมเจอร ค. การขาดของขดลวดยด ง. การขาดของขดลวดดง

4. ชดคลตชของมอเตอรสตารทแบบ one way clutch (ดานหนงลอก ดานหนงหมนฟร) เปนชดคลตชทมชอเรยกตามขอใด

ก. คลตชแบบแผน ข. คลตชแบบโอเวอรนนง ค. คลตชแบบเปยก ง. คลตชแบบเบนดกซ

5. การทดสอบการท างานของโซลนอยลจะตองตอขวบวกแบตเตอรเขาขว 50 ขวลบของแบตเตอร เขาขว C และกราวด หากตองการทดสอบขดลวดยดวาท างานหรอไมตองทดสอบตามขอใด

ก. ถอดสายบวกแบตเตอรออกจากขว 50 ข. ถอดสายลบแบตเตอรออกจากขว C ค. ถอดสายลบแบตเตอรออกจากกราวดโครงมอเตอร ง. ไมสามารถทดสอบได

6. เครองมอทใชวดความบดเบยวของคอมมวเตเตอรคอเครองมอตามขอใด ก. เวอรเนยรคารเปอร ข. ไดอลเกจ ค. ฟลเลอรเกจ ง. ไมโครมเตอร

แบบทดสอบกอนเรยน หนวยท 7 เรอง ระบบสตารทเครองยนต

Page 3: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

7. ทดสอบมอเตอรสตารท (แบบไมมภาระงาน) ปรากฏวาโซลนอยดท างานแตมอเตอรไมหมน ควรท าการทดสอบตามขอใดกอนท าการถอดชนสวนมอเตอรสตารท

ก. ขดลวดยด ข. ขดลวดดง ค. สะพานไฟ ง. ขดลวดฟลคอยล

8. ขว St ของสวตชจดระเบดตอเขากบขวใดของมอเตอรสตารท ก. ขว 30 ข. ขว 50 ค. ขว C ง. ขว B

9. โดยทวไปรถ เกยรธรรมดา ( M/T) จะตดตงสวตชปองกนการสตารทเครองยนตในขณะเกยร ไมอยในต าแหนงเกยรวางไวกบอปกรณใด

ก. เบรกเทา ข. เบรกมอ ค. กระปกเกยร ง. คลตช

10. เวลาในการทดสอบมอเตอรสตารทหรอการสตารทเครองยนตควรใชระยะเวลาเทาใด ก. 1 – 3 วนาท ข. 3 – 5 วนาท ค. 5 – 7 วนาท ง. 7 – 10 วนาท

Page 4: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

หนวยท 7 ระบบสตารทเครองยนต

ระบบสตารท ท าหนาท ท าใหเกดการเรมตนหมนของเพลาขอเหวยง เพอใหเกดวฏจกรการท างานของเครองยนต คอ ดด อด ระเบดและคาย จากนนเครองยนตกจะหมนตอไปไดเองโดยการท างานของเครองยนต 1. อปกรณในวงจรระบบสตารทเครองยนต

ระบบสตารทเครองยนตมอปกรณประกอบวงจรขนอยกบลกษณะของระบบสงก าลง เชน เครองยนตทใชเกยรอตโนมตหรอเกยรธรรมดา แตมอปกรณพนฐานในวงจร ดงน

1.1 อปกรณพนฐาน 1.1.1 แบตเตอร 1.1.2 สวตชจดระเบด

1.2 อปกรณเฉพาะวงจร 1.2.1 มอเตอรสตารท (Motor Start) มอเตอรสตารท ท าหนาทเปลยนพลงงานไฟฟาใหเปนพลงงานกลเพอสงก าลงใหเครองยนต

เรมตนหมนตดตงอยกบตวเครองยนต มอเตอรสตารทจะมแกนหมนชดฟนเฟองเพอขบกบเฟองของลอชวยแรง (Fly wheel) และลอชวยแรงจะพาใหเพลาขอเหวยงหมนไปดวย จงเปนการเรมตนการท างานของเครองยนต มอเตอรสตารททพบเหนทวไป จะมสวนประกอบหลกทส าคญอย 2 สวนใหญ ๆ ไดแก ตวมอเตอร และโซลนอยด

1.2.1.1 มอเตอร (Motor) เปนมอเตอรไฟฟากระแสตรง หลกการของมอเตอรไฟฟากระแสตรง เมอปอนแรงดนไฟฟา

กระแสตรงเขาไปในมอเตอรโดยผานขดลวดฟลคอยล (Field coil) แปรงถานผานคอมมวเตเตอรเขาไปขดลวดอารเมเจอรลงกราวด ท าใหเกดเปนสนามแมเหลกขวเหนอ - ใตขนตามคณสมบตของแมเหลก ขวเหมอนกนจะผลกกนขวตางกนจะดดกนท าใหเกดแรงบดในตวอารเมเจอร ซงแกนเพลาน สวมอยกบตลบลกปนของมอเตอร ท าใหอารเมเจอรหมนได เรยกตวอารเมเจอร วา “โรเตอร (Rotor) ” ซงหมายความวา ตวหมน การทอ านาจเสนแรงแมเหลก ทงสองมปฏกรยาตอกน ท าใหขดลวดอารเมเจอร เปนไปตามกฎมอซายของเฟลมมง (Fleming’left hand rule)

Page 5: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

1.2.1.2 โซลนอยด (Solenoid) ในมอเตอรสตารทโซลนอยด ท าหนาท อย 2 อยางไดแก ดนใหสะพานไฟตอทางใหไฟจาก

แบตเตอรไหลผานไปทมอเตอรและดนใหเฟองของมอเตอรสตารทไปขบกบลอชวยแรง 1.2.2 ชนดของมอเตอรสตารท มอเตอรสตารทในรถยนตปจจบนม 2 ชนด ไดแก มอเตอรสตารทแบบขบตรงและมอเตอร

สตารทแบบเฟองทด โดยมรายละเอยดดงน

รปท 7.1 หลกการท างานของมอเตอร ทมา : http://www.rmutphysics.com/charud

รปท 7.2 มอเตอรสตารทแบบขบตรงและแบบเฟองทด

ก. แบบขบตรง ข. แบบเฟองทด

Page 6: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

1.2.2.1 มอเตอรสตารทแบบขบตรง มอเตอรสตารทแบบขบตรง เปนมอเตอรสตารทแบบดงเดม ใชก าลงจากเพลาของมอเตอร

หนนขบทลอชวยแรงโดยตรง ตวมอเตอรมขนาดใหญน าหนกมาก กนกระแสไฟฟามากกวาจะมใชในรถยนตรนเกา

ตารางท 7.1 ชนสวนภายในมอเตอรสตารทแบบขบตรง หมายเลข ชอ หมายเลข ชอ

1 โครงมอเตอรสตารท 7 โซลนอยด 2 ฟลดคอลย 8 กามปหรอขาเขย 3 อารเมเจอร 9 เฟองขบ 4 สปรงแปรงถาน 10 สปรงดนกลบ 5 แปรงถาน 11 คอมมวเตเตอร 6 พลนเจอร

1.2.2.2 มอเตอรสตารทแบบเฟองทด

มอเตอรสตารทแบบเฟองทด ออกแบบมาใหมแรงบดสงเพอตองการใหสตารทเครองยนตทอณหภมต าได เมอเทยบขนาดก าลงขบของมอเตอรทเทากน มอเตอรสตารทแบบเฟองทดจะมขนาดเลกและมน าหนกนอยกวา ตดตงในรถยนตรนปจจบน

รปท 7.3 โครงสรางภายในมอเตอรสตารทแบบขบตรง

Page 7: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

ตารางท 7.2 ชนสวนภายในมอเตอรสตารทแบบเฟองทด หมายเลข ชอ หมายเลข ชอ

1 โครงมอเตอรสตารท 7 โซลนอยด 2 ฟลดคอลย 8 คลตชสตารท 3 อารเมเจอร 9 เฟองขบ 4 สปรงแปรงถาน 10 เฟองสะพาน 5 แปรงถาน 11 เฟองมอเตอร 6 พลนเจอร

1.2.2.3 หนาทของอปกรณในมอเตอรสตารท

1) โครงมอเตอรสตารท (Yoke) ท าหนาท ยดอปกรณของมอเตอรสตารท 2) ฟลดคอลย (Field coil) ท าหนาท เปลยนพลงงานไฟฟาใหเปนแมเหลกไฟฟา

(เปนสวนทอยกบท) 3) อารเมเจอร (Armature) ท าหนาท เปลยนพลงงานไฟฟาใหเปนแมเหลกไฟฟา (เปน

สวนทเคลอนท)อารเมเจอร ประกอบดวยแกนเหลกซงมเพลาสวมอยระหวางแกนเหลกเจาะเปนรองส าหรบบรรจขดลวดอารเมเจอรอยรอบแกน ปลายขดลวดทงสองขางตอเขากบตวคอมมวเตเตอร

4) สปรงแปรงถาน (Brush spring) ท าหนาท กดแปรงถานใหแนบตดกบ คอมมวเตเตอรตลอดเวลา

5) แปรงถาน (Brush) ท าหนาท น าไฟฟาจากจดทอยกบทไปยงจดทเคลอนท

รปท 7.4 โครงสรางภายในมอเตอรสตารทแบบเฟองทด

Page 8: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

6) พลนเจอร (Plunger) เปนแทงเหลกสวมอยในโซลนอยด ท าหนาท เคลอนทไปมาเมอเกดอ านาจแมเหลกทโซลนอยด เพอใหสะพานไฟเกดการตดหรอตอขวหลก (ขว 30) ของวงจร กบขวทตอเขากบมอเตอรสตารท (ขว C) นอกจากนยงท าหนาทเปนตวเลอนชดคลตชและเฟองขบ มอเตอรใหเขาไปขบกบลอชวยแรง

7) โซลนอยด (Solenoid) ท าหนาท สรางแมเหลกไฟฟาประกอบดวยขดลวดชดดงและ ขดลวดชดยด

8) คลตชสตารท (Starter clutch) ท าหนาท เปนคลตชทางเดยวใหมอเตอรสตารท 9) เฟองขบ (Pinion gear) ท าหนาท รบแรงจากเพลามอเตอรสตารทไปขบเฟองลอชวย

แรงใหหมน จ านวนฟนเฟองขบของมอเตอรสตารทจะนอยกวาจ านวนฟนเฟองลอชวยแรง จงท าใหมก าลงสงขนในขณะขบเครองยนต อตราการทดของเฟองทงสองประมาณ 12 : 1 ในมอเตอรสตารทแบบขบตรง จะมชดคลตชชวยใหการเขาขบและออกจากเฟองของลอชวยแรง 2 แบบ คอ

(1) คลตชแบบโอเวอรรนนง ใชคนโยกในการเลอนเฟองขบของมอเตอรสตารทเขาขบกบเฟองลอชวยแรง อาศยการควบคมการท างานโดยชดของสวตชโซลนอยด

(2) คลตชเบนดกซ (Bendix Clutch) ท างานโดยอาศยเฟองแบบเกลยว และใชแรงเฉอยเพอเขาขบกบเฟองของลอชวยแรง ซงมเฟองสวมอยกบชดสกร เมอมอเตอรสตารทเรมหมน กจะเหวยง ตวเองโดยการเคลอนทไปตามสกร เขาขบกบเฟองของลอชวยแรงแลวพาใหเครองยนตหมน เมอเครองยนต ท างานเองไดแลวเครองยนตจะหมนเรวกวาเฟองขบของมอเตอรสตารทเลอนออกจาก เฟองของลอชวยแรง

10) เฟองสะพาน (Idle gear) ท าหนาท เปลยนทศทางการหมนของเฟองขบและทดรอบของเฟอง 2. การบรการมอเตอรสตารท

เมอเกดปญหาขนกบระบบสตารทเครองยนต เราสามารถท าการทดสอบเพอหาสาเหตขอขด ของของปญหาและท าการถอดเปลยนชนสวนของมอเตอร มรายละเอยด ดงน

2.1 การทดสอบมอเตอรสตารท (Starting Circuit Testing) การทดสอบและวเคราะหวงจรตองปฏบตกบวงจรทสมบรณกอนการถอดแยกสวนประกอบ

หรอชนสวนใดๆ ซงถอวาเปนการทดสอบสมรรถนะของมอเตอรสตารท โดยจะท าการทดสอบใน ขณะทมอเตอรสตารทไมมภาระงาน หรอเรยกวา การทดสอบตวเปลา เมอทดสอบสมรรถนะของมอเตอรสตารทแลวปรากฏวาผลทไดไมเปนไปตามคาทก าหนด จงจ าเปนทจะตองไดรบการบรการ รวมไปถงการถอดชนสวนออกมาเพอตรวจสภาพและเปลยนชนสวน หลงจากนนจงประกอบชน สวนกลบคน แลวทดสอบการท างานใหเปนไปตามคาทก าหนดอกครง โดยมการทดสอบ ดงน

Page 9: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.1.1 การทดสอบขดลวดดง (Pull - In) 2.1.1.1 ถอดสายไฟขว C ออกจากสวตชแมเหลก 2.1.1.2 ใชสายไฟตอขวลบของแบตเตอรลงกราวดทโครงมอเตอรและขว C สวนขวบวก

ของแบตเตอรตอเขากบสวตชแมเหลก (โซลนอยด) ขว 50 ดงรปท 7.5 2.1.1.3 สงเกตวาเฟองพเนยนของคลตชเลอนออกมาหรอไม (หากออกมาแสดงวาขดลวด

ดงใชงานได)

2.1.2 ทดสอบขดลวดยด (Hold - In) 2.1.2.1 ถอดสายขวลบ (-) ออกจากขว C ดงรปท 7.6 2.1.2.2 สงเกตวาเฟองพเนยนยงคงคางอยในต าแหนงเลอนออกมาสดหรอไม

ขว C ขว 50

แบตเตอร

รปท 7.5 แสดงการทดสอบการท างานของขดลวดดง

ขว 50 ขว C

แบตเตอร

รปท 7.6 แสดงการทดสอบการท างานของขดลวดยด ทมา : คมอการซอมเครองยนต HILUX-TIGER 2KD-FTV บรษทโตโยตามอเตอร

Page 10: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.1.2.3 ถอดสายขวลบ (-) ออกจากโครงของมอเตอร ดงรปท 7.7 2.1.2.4 สงเกตวาเฟองพเนยนของคลตชเลอนกลบเขาหรอไม

2.1.3 ทดสอบการท างานของมอเตอรแบบไมมภาระ 2.1.3.1 ตอสายไฟของมอเตอรเขากบขว C ตามเดม 2.1.3.2 ตอแบตเตอรขวลบเขากบโครงของมอเตอรสตารท ขวบวกของแบตเตอรตอผาน แอมปมเตอรเขาขว 30 และขว 50 ดงรปท 7.8 2.1.3.3 อานคากระแสทไดขณะมอเตอรหมน

รปท 7.7 แสดงการทดสอบการคลายตวของขดลวดยด ทมา : คมอการซอมเครองยนต HILUX-TIGER 2KD-FTV บรษทโตโยตามอเตอร

ขว 50

แอมปมเตอร ขว 30

แบตเตอร

รปท 7.8 การทดสอบการท างานของมอเตอรแบบไมมภาระ ทมา : คมอการซอมเครองยนต HILUX-TIGER 2KD-FTV บรษทโตโยตามอเตอร

Page 11: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

หมายเหต - มอเตอรสตารทขนาด 2 KW จะมคาของกระแสไฟ ประมาณ 100 A หรอนอยกวา - มอเตอรสตารทขนาด 2.7KW จะมคาของกระแสไฟ ประมาณ 180 A หรอนอยกวา ขอควรระวง

การทดสอบตองท าในเวลาไมเกน 3 วนาท เพอปองกนการขาดของขดลวด 2.2 การถอดชนสวนมอเตอรสตารท

การถอดประกอบและตรวจสอบชนสวนของมอเตอรสตารท ปกตแลวจะท าการถอดมอเตอรสตารทกตอเมอมอเตอรสตารทมปญหา ในหนวยนจะอธบายขนตอนการถอดและประกอบมอเตอรสตารทแบบทดรอบเพราะเปนมอเตอรสตารททใชกนมากในรถยนตปจจบน โดยมขนตอนดงน

ตารางท 7.3 ขนตอนการถอดมอเตอรสตารท

2.2.1 ท าความสะอาดภายนอกของมอเตอร สตารท กอนท าการถอดแยกชนสวน

2.2.2 ถอดสายไฟขว C ออกจากสวตชแมเหลก

ท าความสะอาดภายนอก

ถอดสายไฟขว C

Page 12: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.2.3 ถอดโบลท ยดมอเตอรสตารทพรอม ทนอารเมเจอร

2.2.4 ถอดโบลทยดสวตชแมเหลก

2.2.5 ถอดเสอมอเตอรสตารทเฟองพเนยน 2อน ประกบลกปน ลกปนคลตช 5 อน สปรง ดงกลบและสวตชแมเหลกออก

2.2.6 ถอดลกปนกลม ใชไขควงปลายแมเหลกดดออกเพลาคลตช

ถอดโบลทมอเตอรสตารท

โบลทยดสวตชแมเหลก

ชดเฟองมอเตอรสตารท

ถอดลกปนกลม

ปากกาแมเหลก

Page 13: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.2.7 ถอดสกร 2 ตวทยดฝาครอบทายของ มอเตอรออก 2.2.8 ถอดโอ-รงออกจากแกนมอเตอร

2.2.9 ถอดชดแปรงถานออกจากทนอารเมเจอร โดยใชไขควงแบนถางสปรงดนแปลงถาน แลวคอยๆเลอนชดแปรงถานออก 2.2.10 ถอดทนอารเมเจอรออกจากชดฟลคอยล

2.3 การตรวจสอบอปกรณของมอเตอรสตารท

การตรวจสอบชนสวนอปกรณของมอเตอรสตารท ทงแบบขบตรงและแบบเฟองทดมขนตอนและวธตรวจสอบเหมอนกนดงน

ตารางท 7.4 วธตรวจสอบอปกรณมอเตอรสตารท

2.3.1 ตรวจสอบทนอารเมเจอร 2.3.1.1 ตรวจสอบสภาพผวของคอมมวเตเตอร ความสกปรก หรอรอยไหม หากมใหแกไขโดยใชกระดาษทรายละเอยดขดท าความสะอาด 2.3.1.2 ตรวจสอบการขาดของขดลวด อารเมเจอร โดยใชมลตมเตอรปรบยานการวด ไปท R×1 ใชสายวดของมลตมเตอรทงสองจมวดทซของ คอมมวเตเตอร ทละคจนครบ หากเขมมเตอรไมขนแสดงวามขดลวดอารเมเจอรขาด เขมมเตอรขนทกคแสดงวาลวดอารเมเจอรไมขาด

สกรฝาครอบทายของมอเตอร

ใชไขควงแบนดนแปรงถานออก

คอมมวเตเตอร

ตรวจสอบทนอารเมเจอร

Page 14: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.3.1.3 ตรวจเชคการลงกราวดขดลวด อารเมเจอร โดยใชมลตมเตอรปรบยานการวด ไปท R×1 ใชสายวดของมลตมเตอรจมวดทซ ของคอมมวเตเตอรและอกดานหนงจมทโคลง อารเมเจอร เขมมเตอรขนแสดงวา รวลงกราวด (ใชงานไมได) แตหากเขมมเตอรไมขนแสดงวาขดลวดอารเมเจอรไมลงกราวด (ใชงานได)

2.3.1.4 ตรวจเชคความบดเบยว ของคอมมว เตเตอร วางทนอารเมเจอรลงบนบลอกรปตว V ใชไดอลเกจวดความบดเบยวของคอมมวเตเตอร ระยะเยองศนยสงสดไมเกน 0.05มม.

2.3.1.5 วดขนาดความโตของคอมมวเตเตอร โดยใชเวอรเนยรคาลปเปอรวดเสนผาศนยกลางของคอมวเตเตอร (ขนาดตามพกดการซอมของมอเตอรแตละรน)

ตรวจการลงกราวด

การตรวจเชคความบดเบยว ของคอมมวเตเตอร

คอมมวเตเตอร

ขดลวดอารเมเจอร

การวดขนาดความโตของคอมมวเตเตอร

Page 15: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.3.1.6 วดความลกของรองคอมมวเตเตอร ใชเวอรเนยรคาลปเปอรวดลก (ขนาดตามพกดการซอมของมอเตอรแตละรน)

2.3.2 ตรวจสอบขดลวดฟลคอยล 2.3.2.1 ตรวจสอบการขาดของขดลวดฟลคอยล โดยใชมลตมเตอรปรบยานการวดไปท R×1 ใชสายวดของมลตมเตอรทงสองจมวดปลายสายแปรงถานลบ( – ) และแปรงถานบวก ( +) ของขดลวดฟลคอยล ทละคจนครบ หากเขมมเตอร วงขนแสดงวาไมขาด หากเขมมเตอรไมขนแสดงวาขดลวดอารเมเจอรขาด

2.3.2.2 ตรวจเชคการลงกราวดของขดลวด ฟลคอยล โดยใชมลตมเตอรปรบยานการวดไปท R×1 ใชสายวดของมลตมเตอรจมวดทปลายสายแปรงถานและอกดานหนงจมทโคลงของฟลคอยล หากเขมมเตอรวงขนแสดงวารวลงกราวด (ใชงานไมได) หากเขมมเตอรไมขนแสดงวาขดลวดฟลคอยลไมลงกราวด (ใชงานได)

แสดงการตรวจสอบการขาดของ ขดลวดฟลคอยล

แสดงการตรวจเชคการลงกราวด ของขดลวดฟลคอยล

แสดงความลกของรองคอมมวเตเตอร

ความลก

Page 16: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.3.3 ตรวจสอบแปรงถาน

2.3.3.1 ตรวจสอบสภาพผวของแปรงถาน 2.3.3.2 วดขนาดความยาวของแปรงถาน

โดยใชเวอรเนยรคาลปเปอรวดความยาวของ แปรงถาน (พกดการซอมตามขนาดของมอเตอรแตละรน)

2.3.3.3 ใชโอหมมเตอร ตรวจเชค ระหวางซองแปรงถานบวกและซองแปรงถานลบ หากเขมของมเตอรขนใหเปลยนซองแปรงถานใหม

2.3.4 ตรวจสอบสปรงดนแปรงถาน ใชเครองชงสปรงวดความแขงของสปรง หากความแขงของสปรงนอยใหท าการเปลยนสปรงใหม (พกดการซอมตามขนาดของมอเตอรแตละรน)

2.3.5 ตรวจสอบเฟองและชดคลตช ใชมอหมนเฟองเพอตรวจสอบการท างานของชดคลตช หากชดคลตชไมท างาน ใหเปลยนใหม

แสดงการวดขนาดความยาวของแปรงถาน

แสดงการใชเครองชงสปรง วดความ แขงของสปรงดนแปรงถาน

แสดงการตรวจสอบเฟองและชดคลตช

ขนาดของแปรงถาน

Page 17: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.3.6 ตรวจสอบสวตชแมเหลก 2.3.6.1 ตรวจสอบการขาดของขดลวดดง (Pull – in coil) ใชโอหมมเตอรตรวจเชคความตอเนอง ระหวางขว 50 กบขว C หากไมมความตอเนองแสดงวาขดลวดดงขาด ใหเปลยนชดสวตชแมเหลกใหม

2.3.7 ตรวจสอบการขาดของขดลวดยด (Hold – in coil) ใชโอหมมเตอร ตรวจเชคความตอเนอง ระหวางขว 50 กบตวเรอนของสวตชแมเหลก หากไมมความตอเนองแสดงวาขดลวดยดขาด ใหเปลยนชดสวตชแมเหลกใหม

2.3.8 ตรวจชนสวนสวตชขวแมเหลก

2.3.8.1 ถอดโบลท ทฝาทายของสวตชแมเหลก ถอดฝาทาย ประเกนและพลนเจอรออก

2.3.9 สงเกตผวสมผสและใชเวอรเนยรคาลปเปอรวดความลกของรอยสกทแผนคอนแทก หากสกมากใหเปลยนใหม

แสดงการตรวจสอบขดลวดดง

แสดงการตรวจสอบขดลวดยด

ต าแหนงโบลทฝาทายของสวตชแมเหลก

แสดงการใชเวอรเนยรคาลปเปอร วดความลกของรอยทแผนคอนแทก

Page 18: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.4 การถอดเปลยนชนสวนมอเตอรสตารท หลงจากทไดท าการตรวจสอบอปกรณของมอเตอรสตารทแลวบางครงจ าเปนตองมการถอด

อปกรณบางตวของมอเตอรสตารทเพอเปลยน โดยมวธการถอดดงน

ตารางท 7.5 วธถอดเปลยนชนสวนของมอเตอรสตารท

2.4.1 เปลยนลกปนตวหลง 2.4.1.1 ใชเครองมอดดลกปนออก

2.4.1.2 ใชเครองมอพเศษและเครองอด อดลกปน ตวใหมเขาไป

2.4.2 เปลยนลกปนตวหนา 2.4.2.1 ใชเครองมอดด ลกปนตวหนาออก

แสดงการใชเครองมอดดลกปนหลง

แสดงการใชเครองมอพเศษและเครองอด อดลกปนตวใหมเขา

แสดงการใชเครองมอดดลกปนหนา

Page 19: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.4.2.2 ใชเครองมอพเศษและเครองอด อดลกปนตวใหมเขาไป

2.4.3 เปลยนชดขวสวตชแมเหลก 2.4.3.1 ถอดนต 3 ตวทฝาครอบทาย

ประเกนและพลนเจอรออก 2.4.3.2 ใชเครองมอพเศษคลายนตยดขว

ออก 2.4.3.3 ถอดชนสวนของชดขว C ออก 2.4.3.4 ถอดชนสวนของชดขว 30 ออก 2.4.3.4 ตดตงชนสวนของชดขว 30 และ

ขว C ชดใหม 1) ฉนวนขว (ตวใน)

ขอควรระวง : ระวงอยาตดตงฉนวนขว (ตวใน) ผดดาน

2) แผนคอนแทก 3) โบลทยดขว 4) โอ – รง 5) แหวนอดและฉนวนขว (ตวนอก) 6) แหวนรองรปคลน 7) นตยดขว

แสดงการใชเครองมออดลกปนหนา

แสดงการใชเครองมอถอดชด ขวสวตชแมเหลก

แสดงชนสวนของชดขว 30

Page 20: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.4.3.5 วางแทนไมลงบนแผนคอนแทกแลว

อดลงไปใหขวแมเหลกเสมอกน 2.4.3.6 ใชเครองมอพเศษขนนตใหแนน

2.4.3.7 ใชผาแหงท าความสะอาดหนาสมผสแผนคอนแทกทเหลอกบพลนเจอร

2.4.3.8 ตดตงพลงเยอร ประเกนตวใหม และฝาครอบทายเขาดวยโบลท 3 ตว

2.5 การประกอบมอเตอรสตารท

เมอท าการตรวจสอบและเปลยนชนสวนของมอเตอรสตารทขนตอนสดทายคอการประกอบใหสามารถใชงานได โดยมขนตอนดงน

ตารางท 7.6 วธประกอบมอเตอรสตารท

2.5.1 ประกอบซองแปรงถาน 2.5.1.1 วางซองแปรงถานลงบนทนอารเมเจอร 2.5.1.2 ใชไขควงประกอบแปรงถานทง 4 อน

แสดงการวางแทนไมลงบนแผนคอนแทก

แสดงต าแหนงการตดตงพลนเจอร

แสดงการใสแปรงถานลงบน ทนอารเมเจอร

Page 21: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.5.2 ประกอบฝาครอบทาย ประกอบฝาครอบทายดวยสกร 2 ตว

2.5.3 ประกอบสวตชแมเหลก 2.5.3.1 ทาจารบทนอณหภมสงทลกปนกลม สปรงดงกลบ ลกปนคลตช 5 อน และเฟองพเนยน 2 อน 2.5.3.2 ประกอบสปรงดงกลบ 2.5.3.3 ประกอบคลตชมอเตอรสตารท 2.5.3.4 ประกอบลกปนคลตช ประกบลกปนและเฟองพเนยน 2 อน 2.5.3.5 ประกอบสกร 2 ตว

2.5.4 ประกอบแกนมอเตอรสตารทกบ ทนอารเมเจอร 2.5.4.1 ประกอบโอ-รงตวใหมเขากบแกนมอเตอรสตารท 2.5.4.2 จดสวนทยนของแกนมอเตอรสตารทใหตรงกบรองบากของสวตชแมเหลก

แสดงต าแหนงสกรยดฝาครอบ ทายมอเตอรสตารท

แสดงต าแหนงชดคลตชและเฟอง ของมอเตอรสตารท

แสดงต าแหนงสกรยดมอเตอรสตารท

แสดงการประกอบแกนมอเตอรสตารท

Page 22: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

2.5.4.3 ประกอบแกนมอเตอรสตารทดวยโบลท 2 ตว 2.5.4.4 ขนนตตอสายไฟขว C กลบเขาท

แสดงต าแหนงโบลทยดแกน มอเตอรสตารท

แสดงต าแหนงสายไฟขว C

Page 23: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

3. วงจรไฟระบบสตารทเครองยนต วงจรไฟระบบสตารทเครองยนต โดยทวไปแลวในคมอซอมรถยนตจะแยกออกเปน 2 วงจร

คอวงจรไฟสตารทส าหรบเครองยนตทใชเกยรแบบธรรมดา ( Manual Transmission M/T) และวงจรไฟสตารทส าหรบเครองยนตทใชเกยรอตโนมต (Auto Transmission A/T)

3.1 วงจรสตารทเกยรธรรมดาแบบไมมรเลย

3.2 วงจรสตารทเกยรธรรมดาแบบมรเลย

รปท 7.9 วงจรไฟสตารทเกยรแบบธรรมดา (แบบไมมรเลยและไมมสวตชทคลตช)

รปท 7.10 วงจรไฟสตารทส าหรบเครองยนตทใชเกยรแบบธรรมดา (แบบมรเลยและมสวตชทคลตช)

สวตชจดระเบด

มอเตอรสตารท

โซลนอยด

สวตชจดระเบด

รเลยสตารท

สวตชคลตช มอเตอรสตารท

โซลนอยด

แบตเตอร

แบตเตอร

Page 24: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

3.3 วงจรสตารทเกยรอตโนมต

4. การท างานของวงจรสตารท ระบบสตารทเครองยนตมขนตอนการท างาน เปน 3 ขนตอน ไดแก

4.1 เมอบดสวตชจดระเบดไปในต าแหนงสตารท (ST) กระแสไฟฟาทมาจากแบตเตอรผานฟวสมารอทขว B (AM1) จะสามารถผานไปทขว ST ของ

สวตชจดระเบดและตอไปยงโซลนอยของมอเตอรสตารททขว 50 จากนนผานขดลวดชดดงออกไปยงขว C ของโซลนอยด จากนนกระแสไฟฟาไหลตอไปเขาขดลวดฟลคอยลของมอเตอรสตารทผานแปรงถานบวก (+) เขาขดลวด อารเมเจอรผานแปรงถานลบ (-) ของมอเตอรลงกราวดครบวงจร ท าใหเกดสนามแมเหลกทขดลวดฟลคอยลและทนอารเมเจอร ท าใหทนมาเมเจอรเคลอนทแบบชาๆ เนองจากในจงหวะน จะมกระแสไฟฟาเขาไปเลยงฟลคอยลและทนอารเมเจอรนอย ขณะเดยวกนขดลวดชดดงกเกดสนามแมเหลกขน ดงพลนเจอรเขาเปนผลใหกามปดนชดเฟองขบเขาไปขบกบลอชวยแรงในลกษณะหมนเขาดวยรองสไปลด ทปลายแกนของอารเมเจอร ท าใหชดเฟองขบเขาขบลอชวยแรง ไดอยางนมนวล และขณะเดยวกนกระแสไฟฟาทเขาขว 50 สวนหนงกจะไหลไปยงขดลวดชดยดของโซลนอยด ลงกราวดทโครงของโซลนอยด ท าใหเฟองขบขบกบลอชวยแรงดยงขน

รปท 7.11 วงจรไฟสตารทส าหรบเครองยนตทใชเกยรอตโนมต (Auto Transmission A/T)

สวตชจดระเบด รเลยสตารท

มอเตอรสตารท

โซลนอยด

สวตชเกยรอตโนมต

ไป ECU แบตเตอร

Page 25: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

4.2 เมอพลนเจอรถกดงเขาจนสด

ต าแหนงนสะพานไฟทอยดานหลงพลนเจอรกจะท าใหขว 30 และ ขว C ตอกน ท าใหกระแส ไฟจากแบตเตอรทมารอยทขว 30 ไหลไปยงขว C เนองจากเปนสายไฟเสนใหญจงท าใหกระแส ไฟฟาเขาไปในขดลวดฟลคอยลและทนอารเมเจอรมากขนท าใหมอเตอรสตารทหมนดวยแรงบดทสงขนสามารถท าใหเครองยนตท างานไดขณะเดยวกนขดลวดชดดงกจะถกตดวงจรแตขดลวดชดยดยงคงมกระแสไฟฟาไหลผานพลนเจอรจงยงคงถกยดอยเชนเดม ท าใหเฟองขบทขบลอชวยแรงอยไมถกดนกลบดวยแรงของสปรง

ขวแมเหลก แปรงถาน

ลกปน

อารเมเจอร เฟองทด

เฟองสตารท

พลนเจอร

สะพานไฟ

สวตช จดระเบด

เฟองคลตช คลตช

ลอชวยแรง

รปท 7.12 แสดงการท างานเมอบดสวตชจดระเบดไปในต าแหนงสตารท ทมา : เดนชย ดานวรรณกจ ,งานไฟฟารถยนต ศนยสงเสรมอาชวะ

Page 26: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

4.2 เมอปลอยมอออกจากสวตชจดระเบด

สวตชจะถกดนกลบมาในต าแหนง ON (Ig) ดวยสปรงทอยในสวตชจดระเบด ท าใหไมมกระแสไฟฟาไปทขว ST และขว 50 ของ โซลนอยดมอเตอรสตารท แตสะพานไฟทปลายของพลนเจอรยงไมแยกจากขว 30 และขว C ท าใหกระแสไฟไหลจากขว C ไหลยอนกลบไปทขดลวดชดยดและชดดง ท าใหเกดการหกลางของอ านาจแมเหลก สปรงทอยในโซลนอยดจงดนใหพลนเจอรเลอนกลบและพลนเจอรกจะดงใหเฟองขบเลอนออกจากลอชวยแรงกลบสต าแหนงเดมและขณะเดยวกนสะพานไฟทเคยถกพลนเจอรของโซลนอยดดนใหตอระหวางขว 30 และขว C กจะแยกออกจากกนดวยเปนการสนสดการท างานของระบบสตารท

ขวแมเหลก แปรงถาน

อารเมเจอร

สะพานไฟ

สวตช จดระเบด

เฟองคลตช คลตช

เฟองสตารท

ลอชวยแรง

รปท 7.13 แสดงการท างานของวงจรระบบสตารทขณะมอเตอรสตารทหมน ทมา : เดนชย ดานวรรณกจ ,งานไฟฟารถยนต ศนยสงเสรมอาชวะ

Page 27: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

ระบบสตารทเครองยนต ท าหนาท ท าใหเกดการเรมตนหมนของเพลาขอเหวยง เพอใหเกดการท างานของเครองยนตตามกลวตร คอ ดด อด ระเบด คาย มอเตอรสตารท ม 2 ชนด ไดแก

1. ชนดแบบขบตรง 2. ชนดแบบเฟองทด

มอเตอรสตารทประกอบดวย 2 สวนหลกๆ ไดแก 1. สวนของมอเตอร 2. สวนของสวตชแมเหลกหรอโซลนอยด

วงจรสตารทของเครองยนต ม 2 แบบ ไดแก 1. วงจรสตารทแบบใชกบเกยรธรรมดา 2. วงจรสตารทแบบใชกบเกยรอตโนมต

มอเตอรสตารท ควบคมการท างาน โดยใชสญญาณไฟจากขว ST ของสวตชจดระเบด

สรป

Page 28: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถเตรยมเครองมอในการตรวจสอบการท างานของมอเตอรสตารทกอน การถอดแยกชนสวนอปกรณได 2. นกเรยนสามารถตรวจสอบชนสวนอปกรณทงทางกลและทางไฟฟาได 3. นกเรยนสามารถเขยนวงจรสตารทในใบงานและตอวงจรสตารทในเครองยนตฝกได 4. นกเรยนสามารถเกบเครองมออปกรณไดถกตอง เครองมอ / อปกรณ 1. มอเตอรสตารทแบบเฟองทด 2. สวตชจดระเบด 3. สายไฟตอวงจร 2. มลตมเตอร 4. แบตเตอร 12 V ล าดบขนการปฏบต 1. ศกษาวงจรการท างานของระบบสตารทจากใบความร หนวยท 7 2. ท าความสะอาดและตรวจสอบสภาพภายนอกของมอเตอรสตารท

3. ปฏบตงานตามใบงานท 7.1 4. บนทกผลทไดจากการทดสอบตามใบงาน

5. ตอวงจรสตารทกบเครองยนตฝก

ใบงานท 7.1 งานตรวจสอบการท างานของมอเตอรสตารแบบทดรอบ

Page 29: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

ทดสอบมอเตอรสตารทแบบไมมภาระ

ทดสอบมอเตอรสตารทแบบไมมภาระ ตอแบตเตอรและแอมปมเตอรเขากบมอเตอรสตารทดงรปท 7.1 สงเกตการหมนของเฟองมอเตอรสตารท ( ) คลองตว ( ) ไมคลองตว อานคากระแสเมอเฟองหมน กระแสทวดได………..……แอมป คามาตรฐาน ขาด 2.0 กโลวตต 100 แอมป

ทดสอบการท างานของขดลวดดงและยดดวย

แบตเตอร ขนการปฏบต 1. ถอดสายมอเตอรออกจากขว C ของ โซลนอยด 2. ตอขวลบของแบตเตอรเขากบกราวด

(โครงของมอเตอร) และขว C ของ โซลนอยด

3. ตอสายบวกของแบตเตอร เขากบขว 50 ของโซลนอยด

ทดสอบการท างานของขดลวดดงและยดดวยแบตเตอร เมอตอสายบวกของแบตเตอร เขากบขว 50 ของ โซลนอยด ผลทสงเกตได………………………………. แสดงวา…………………………... เมอถอดสายลบ(-) ของแบตเตอรออกจากขว C ผลทสงเกตได………………………….… แสดงวาขดลวดยด ( ) ใชงานได ( ) ใชงานไมได

บนทกผลใบงานท 7.1 งานตรวจสอบการท างานของมอเตอรสตารแบบทดรอบ

Page 30: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

ตรวจสอบขดลวดยด

ตรวจสอบขดลวดดง

ตรวจสอบขดลวดยด ใชมลตมเตอรวดความตอเนองระหวางขว 50 ของและตวเรอนของโซลนอยด ผลทสงเกตได……………………..……… แสดงวาขดลวดยด ( ) ใชงานได ( ) ใชงานไมได ตรวจสอบขดลวดดง ใชมลตมเตอรวดความตอเนองระหวางขว 50 และ ขว C ของโซลนอยด ผลทสงเกตได………………………….…… แสดงวา ขดลวดดง ( ) ใชงานได ( ) ใชงานไมได

ตรวจสอบการขาดของขดลวดอารเมเจอร

ตรวจสอบการลงกราวดขดลวดอารเมเจอร

ตรวจสอบการขาดขดลวดอารเมเจอร ใชมลตมเตอรวดความตอเนองระหวางซ คอมมวเตเตอร ผลทสงเกตได………………………..……. แสดงวา ขดลวดอารเมเจอร ( ) ใชงานได ( ) ใชงานไมได ตรวจสอบการลงกราวดขดลวดอารเมเจอร ใชมลตมเตอรวดความตอเนองระหวาง ซคอมมวเตเตอรกบโครงอารเมเจอร ผลทสงเกตได………………………..…… แสดงวา ขดลวดอารเมเจอร ( ) ใชงานได ( ) ใชงานไมได

คอมมวเตเตอร

Page 31: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

ตรวจสอบความเบยวของคอมมวเตเตอร

ตรวจสอบขนาดของคอมมวเตเตอร

ตรวจสอบความลกของรองคอมมวเตเตอร

ตรวจสอบความเบยวของคอมมวเตเตอร

คาทวดได(ความเบยว) …………....……มม. คาก าหนด (ความเบยว) ……..........……มม. แสดงวา คอมมวเตเตอร ( ) ใชงานได ( ) ใชงานไมได ตรวจสอบขนาดของคอมมวเตเตอร คาทวดได(เสนผาศนยกลาง) ……....…มม. คาก าหนด (ไมนอยกวา) …..............…มม. แสดงวา คอมมวเตเตอร ( ) ใชงานได ( ) ใชงานไมได ตรวจสอบความลกของรองคอมมวเตเตอร คาทวดได (ความลก) …………..…มม. คาก าหนด (ไมนอยกวา) ….........…มม. แสดงวา คอมมวเตเตอร ( ) ใชงานได ( ) ใชงานไมได

ตรวจสอบการขาดของขดลวดฟลคอยล

ตรวจสอบการขาดของขดลวดฟลคอยล ใชมลตมเตอรวดความตอเนองระหวางสายตอขว C และแปรงถานแตละตว ผลทสงเกตได……………………….……. แสดงวา ขดลวดฟลคอยล ( ) ใชงานได

( ) ใชงานไมได

Page 32: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

ตรวจสอบการลงกราวดของขดลวดฟลคอยล

ตรวจสอบความยาวของแปรงถาน

ตรวจสอบการลงกราวดของซองแปรงถาน

ตรวจสอบความแขงของสปรงดนแปรงถาน

ตรวจสอบการลงกราวดของขดลวดฟลคอยล ใชมลตมเตอรวดความตอเนองระหวางสายตอ ขว C และแปรงถานกบโครงฟลคอยล ผลทสงเกตได………………………………. แสดงวา ขดลวดฟลคอยล ( ) ใชงานได

( ) ใชงานไมได ตรวจสอบความยาวของแปรงถาน ใชเวอรเนยรวดความยาวของแปรงถาน คาทวดได (ความยาว) ………...…มม. คาก าหนด (ไมนอยกวา) ………..…มม. แสดงวา แปรงถาน ( ) ใชงานได ( ) ใชงานไมได ตรวจสอบการลงกราวดของซองแปรงถาน ใชมลตมเตอรวดความตอเนองระหวางขวบวก(+) และขวลบ(-) ของแปรงถาน ผลทสงเกตได……………………..…. แสดงวา ซองแปรงถาน ( ) ใชงานได

( ) ใชงานไมได ตรวจสอบความแขงของสปรงดนแปรงถาน ใชเครองชงสปรงดงทดสอบความแขงของสปรงดนแปรงถาน คาทวดได (ความยาว) ………...…กก.แรง คาก าหนด (ไมนอยกวา) …..........…กก.แรง แสดงวา สปรงดนแปรงถาน ( ) ใชงานได ( ) ใชงานไมได

ความยาว

Page 33: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

ตรวจสอบชดคลตช

ตรวจสอบชดคลตช ผลทไดจากการทดสอบ…………………… แสดงวา ชดคลตช ( ) ใชงานได

( ) ใชงานไมได

Page 34: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

เกณฑประเมนผลการปฏบตงาน ใบงานท 7.1 งานตรวจสอบการท างานของมอเตอรสตารแบบทดรอบ

ผปฏบตงาน ชอ……………………………………เลขท………..กลม……………

หวขอการประเมน ระดบคะแนน

หมายเหต เตม ได

1. การเตรยมเครองมออปกรณ 2 ผล/คะแนน ดมาก = 18 - 20 ปานกลาง = 15 - 17 พอใช = 11 - 14 ปรบปรง = 0 - 10

2. การล าดบขนตอนการปฏบตงาน 4 3. ตรวจสอบไดถกตอง 4 4. อธบายวเคราะหสภาพชนสวนไดถกตอง 5 5. ความสามคคในกลม 3 6. ท าความสะอาด เกบวสดอปกรณและพนทปฏบตงาน

2

รวม 20

ครผสอน

Page 35: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

จดประสงคการเรยนร 1. นกเรยนสามารถอานและเขยนวงจรสตารทได 2. นกเรยนสามารถตอวงจรระบบสตารทกบเครองยนตฝกได 3. นกเรยนสามารถเกบเครองมออปกรณไดถกตอง เครองมอ / อปกรณ 1. มอเตอรสตารทแบบทดรอบ 2. เครองยนตฝกตงแทน 3. แบตเตอร 4. ชดสายไฟตอวงจรระบบสตารท ล าดบขนการปฏบต 1. ศกษาโครงสรางและหลกการท างานระบบสตารทเครองยนตจากใบความร หนวยท 7 2. ท าใบงานท 7.2

3. เตรยมเครองมออปกรณเพอใชส าหรบตอวงจรไฟระบบสตารทแบบเกยรธรรมดาไมม รเลย

4. ปฏบตตอวงจรไฟระบบสตารทแบบเกยรธรรมดาไมมรเลย

ใบงานท 7.2 งานตอวงจรระบบสตารท

Page 36: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

1. ค าสง จากผงวงจรไฟฟาทก าหนด ใหนกเรยนเขยนชออปกรณลงในชองวางทก าหนดใหแลวใชปากกาสแดงขดเสนเฉพาะวงจรสตารทแบบเกยรธรรมดาและ สน าเงนเฉพาะวงจรสตารทแบบเกยรอตโนมต

บนทกผลการปฏบตใบงานท 7.2 งานตอวงจรระบบสตารท

สวตชจดระเบด

รเลยสตารท

สวตชเกยรอตโนมต

มอเตอรสตารท

Page 37: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

เกณฑประเมนผลการปฏบตงาน ใบงานท 7.2 งานตอวงจรระบบสตารท

ผปฏบตงาน ชอ……………………………………เลขท………..กลม……………

หวขอการประเมน ระดบคะแนน

หมายเหต เตม ได

1. ความถกตองของวงจรสตารทแบบเกยรธรรมดา 4 ผล/คะแนน ดมาก = 18 - 20 ปานกลาง = 15 - 17 พอใช = 11 - 14 ปรบปรง = 0 - 10

2. ความถกตองของวงจรสตารทแบบเกยรอตโนมต 4 3. เขยนชออปกรณในวงจรไดถกตอง 3 4. ตอวงจรไฟระบบสตารทแบบเกยรธรรมดา 5 5. ความสามคค และการมสวนรวมของสมาชกในกลม

2

6. ท าความสะอาด ความเปนระเบยบของใบงาน 2 รวม 20

ครผสอน

Page 38: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

ค าสง : ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว โดยท าเครองหมาย (X) ลงใน กระดาษค าตอบ 1. ขดลวดในโซลนอยดของมอเตอรสตารททตออยระหวางขว 50 กบโครงของโซลนอยดมชอเรยก ตามขอใด

ก. ขดลวดยด ข. ขดลวดดง ค. ขดลวดฟลคอยล ง. ขดลวดอารเมเจอร

2. อปกรณในขอใดทไมมในมอเตอรสตารทแบบทดรอบ ก. เฟองขบ ข. พลนเจอร ค. อารเมเจอร ง. กามป

3. การตรวจสอบมอเตอรสตารทโดยใชมลตมเตอรวดความตานทานระหวางซคอมมวเตเตอรเปน การตรวจสอบของขอใด

ก. การขาดของขดลวดอารเมเจอร ข. การขาดของขดลวดฟลคอยล ค. การขาดของขดลวดยด ง. การขาดของขดลวดดง

4. ชดคลตชของมอเตอรสตารททเปนแบบ one way clutch (ดานหนงลอก ดานหนงหมนฟร) เปนชดคลตชทมชอเรยกตามขอใด

ก. คลตชแบบแผน ข. คลตชแบบเปยก ค. คลตชแบบโอเวอรนนง ง. คลตชแบบเบนดกซ

5. การทดสอบการท างานของโซลนอยลจะตองตอขวบวกแบตเตอรเขาขว 50 ขวลบของแบตเตอร เขาขว C และกราวด หากตองการทดสอบขดลวดยดวาท างานหรอไมตองทดสอบตามขอใด

ก. ถอดสายบวกแบตเตอรออกจากขว 50 ข. ถอดสายลบแบตเตอรออกจากขว C ค. ถอดสายลบแบตเตอรออกจากกราวดโครงมอเตอร ง. ไมสามารถทดสอบได

6. เครองมอทใชวดความบดเบยวของคอมมวเตเตอรคอเครองมอตามขอใด ก. เวอรเนยรคารเปอร ข. ไมโครมเตอร ค. ฟลเลอรเกจ ง. ไดอลเกจ

แบบทดสอบหลงเรยน หนวยท 7 เรอง ระบบสตารทเครองยนต

Page 39: หน่วยที่ 7 · 1.2.1.2 โซลินอยด์ (Solenoid) ในมอเตอร์สตาร์ทโซลินอยด์ทาหน้าที่อยู่2

7. ทดสอบมอเตอรสตารท (แบบไมมภาระงาน) ปรากฏวาโซลนอยดท างานแตมอเตอรไมหมน ควรท าการทดสอบตามขอใดกอนท าการถอดชนสวนมอเตอรสตารท

ก. สะพานไฟ ข. ขดลวดดง ค. ขดลวดยด ง. ขดลวดฟลคอยล

8. ขว St ของสวตชจดระเบดตอเขากบขวใดของมอเตอรสตารท ก. ขว 30 ข. ขว 50 ค. ขว B ง. ขว C

9. โดยทวไปรถ เกยรธรรมดา ( M/T) จะตดตงสวตชปองกนการสตารทเครองยนตในขณะเกยร ไมอยในต าแหนงเกยรวางไวกบอปกรณใด

ก. เบรกเทา ข. เบรกมอ ค. กระปกเกยร ง. คลตช

10. เวลาในการทดสอบมอเตอรสตารทหรอการสตารทเครองยนตควรใชระยะเวลาเทาใด ก. 1 – 3 วนาท ข. 3 – 5 วนาท ค. 5 – 7 วนาท ง. 7 – 10 วนาท