รายงานการวจย

เรอง

การใชประโยชนและการจดการขยะมลฝอยของครวเรอนประชาชน ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

The Study of Waste Utility and Household Management at Suanluang Sub-Distriet, Amphawa Disstrict , Samut Songkram Province.

โดย

ผชวยศาสตราจารย ดร.ไพบลย แจมพงษ

ไดรบทนอดหนนจากมหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา

ปงบประมาณ 2555

บทคดยอ ชอรายงานการวจย : การใชประโยชนและการจดการขยะมลฝอยของครวเรอนประชาชน ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ชอผวจย : ผชวยศาสตราจารย ดร. ไพบลย แจมพงษ

ปทท าการวจย : 2555

---------------------------------------------------------------

องคการบรหารสวนต าบล สวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม มนโยบายใหชมชนมจตส านกในการดแลรกษาความสะอาดในแตละครวเรอน การศกษา การใชประโยชนและการจดการขยะมลฝอยของครวเรอนประชาชน ครงนใชแบบสอบถาม เปนเครองมอในการรวบรวมขอมล จากกลมตวอยางครวเรอน จ านวน 375 ครวเรอน โดยผตอบแบบสอบถามของครวเรอน เปนหญง มากกวาชายเลกนอย มอายโดยเฉลย 48.76 ป สวนมากมวฒการศกษาในระดบประถมศกษา ทงหมดนบถอศาสนาพทธ ผลการศกษาทส าคญพบวา ในแตละครวเรอนมกจกรรมท าใหเกดขยะทกชนดมน าหนกรวมกนโดยเฉลย 1.98 ก.ก./ครวเรอน/วน ขยะเปยกทพบมากทสด ไดแก เศษอาหาร เศษขาว เศษขนม ขยะรไซเคลทพบมากทสด ไดแก ขวดพลาสตก ขวดแกว กลอง/ลง กระดาษ ขยะทวไปพบมากทสด ไดแก ถงพลาสตก ถงกอบแกบ ส าหรบขยะอนตรายทพบมากทสด ไดแก บรรจภณฑน ายาท าความสะอาดสขภณฑตางๆ ในสวนของกจกรรมทท าใหเกดน าเสยหรอน าทงของครวเรอนนน พบวาเปนกจกรรม การหงตมประกอบอาหาร การซกลางท าความสะอาดเสอผา การลางถวยชามและใชในหองน าหองสวม มจ านวนใกลเคยงกนทกกจกรรม ในดานการจดการขยะของครวเรอนนน พบวา ครวเรอนรอยละ 92.8 ไดด าเนนการลดปรมาณขยะในครวเรอน เชน ใชวสดหลายๆครงกอนทง ใชถงผาแทนถงพลาสตก ใชปยคอกแทนปยเคม ครวเรอนรอยละ 81.6 มถงขยะประจ าบานและรอยละ 85.3 ท าการคดแยกขยะ น าขยะไปใชประโยชน เชน น าขยะรไซเคลไปขาย น าขยะเปยกไปท าปยหมก ส าหรบขยะอนๆทเหลอนน ครวเรอนรอยละ 45.6 น าไปก าจดโดยการเผาไฟ รอยละ 41.3 น าไปทงถงขยะของ อบต.ทอยใกลบานและรอยละ 5.6 น าไปฝงกลบตามล าดบ ส าหรบน าเสยหรอน าทงนนครวเรอน ประมาณรอยละ 38.4 ทงลงในทอระบายน าทงของครวเรอนและอกประมาณรอยละ 27.2 ทงลงใตถนบานของตนเอง ส าหรบปญหาจากขยะของครวเรอนนน พบปญหาการแพรระบาดของสตวทเปนพาหะน าโรค เชน แมลงวน แมลงสาบและหน มากทสด รองลงมาเปนปญหา กลนเหมนรบกวนและสกปรก เลอะเทอะ ตามล าดบ สวนปญหาทเกดจาก น าทงของครวเรอน พบปญหาการแพรระบาดของยงมากทสด รองลงมาเปนปญหากลนเหมนรบกวนและปญหาน าขงแฉะ สกปรก เลอะเทอะ ตามล าดบ ค าส าคญ : ขยะชมชน/การจดการขยะในครวเรอน/การจดการน าเสยในครวเรอน

www.ssru.ac.th

Abstract

Research Title : The Study of Solid Waste Utility and Household Management at Suanluang Sub-Distriet, Amphawa Disstrict , Samut Songkram Province.

Researcher : Assistant Professor Dr.Paiboon Jeamponk Year : 2012

------------------------------------------------------------------------------------------

The Suanluang Sub-District Administrative Office, Amphawa District, Samut Songkram Province, had initiated a policy encouraging household waste management in order to promote civil responsibility for domestic hygienic. This study of the household behavior on solid waste and wastewater management in Suanluang sub-district. A sample population of 375 families answered a questionnaires. There were female more than a little men , being 48.76 years old on average. Most of them have completed elementary education. All families are Buddhist. The study showed that, on average, domestic activities had produced 1.98 kgs. of waste per house per day. Most of garbage was found to be food leftovers, rice and snacks. Most of recyclable waste was found to be plastic bottles, glass bottles, cardboard boxes and paper. Overall plastic bags were the top type of households waste. As for hazardous waste, packages of detergent were mostly found. In terms of the activities causing wastewater from households, the study showed that they consisted of cooking, laundry, washing and sanitary. It has also been found that 92.8 % of the households made several attempts to reduce their own amount of waste, such as reusing products before disposal, using fabric bags instead of plastic ones and replacing chemical fertilizer with organic fertilizer. 81.6 % of the households stationed their own garbage bins. 85.3 % managed and utilized their waste by selling recyclable products, or turning their garbage into organic fertilizer. As for the rest of the waste, 45.6 % burned them, while 41.3 % disposed their waste in the nearby public trashcans and other 5.6 % have them buried. As for wastewater, 38.4 % of the households disposed it into the sewage or their own wastewater tanks, whereas 27.2% disposed them right from their elevated house.

www.ssru.ac.th

(5)

The study also revealed that of all the problems caused by waste, people were most disturbed by the reproduction of animals with contagious diseases e.g. flies, cockroaches and rats. Other than that, there are also problems of unpleasant smell and dirty scenario. As for the problems cause by wastewater, most are disturbed by the spread of mosquitoes, bad smells and water clogging in the area. Keyword: community waste, household waste management, household wastewater management

www.ssru.ac.th

กตตกรรมประกาศ

การวจยเรอง “ การใชประโยชนและการจดการขยะมลฝอยของครวเรอน ประชาชน ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม” นขอคนพบจากการศกษาสะทอนวา การ ลดปรมาณขยะของครวเรอน การคดแยกขยะ และการใชประโยชนจากขยะมลฝอยของประชาชน เปนปจจยส าคญท าใหปรมาณขยะในชมชนลดนอยลง เหลอจ านวนไมมากนกทจะน าไปก าจดซงจะเปนการชวยท าใหประหยดงบประมาณขององคกรปกคลองสวนทองถนทจะใชในการรกษาความสะอาดในชมชน อกทงยงเปนการสรางความตระหนก ตอปญหาขยะมลฝอยของประชาชนอยางยงยนอกดวย ซงองคกรปกครองทองถนอนๆ สามารถน าแนวทางทไดจากการศกษานไปประยกตใชบรหารจดการขยะชมชนได ผลส าเรจ จากการศกษาครงนไดรบความรวมมอจากหนวยงานและบคคลตางๆ ทเกยวของ ซงผวจยตองขอบคณดงน ขอขอบคณสถาบนวจยและพฒนา มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ทไดใหทนสนบสนน โครงการวจย ขอขอบคณก านน ผใหญบานและกลมครวเรอนประชาชนตวอยางในต าบล สวนหลวง ทไดกรณาตอบแบบสอบถามและแบบสมภาษณ ใหขอมลอนเปนประโยชนยงตอการศกษาวจยครงน ขอขอบคณ นาย ไพฑรย นยมเวช นายกองคการบรหารสวนต าบล สวนหลวง น.ส.ภควด แพนชยสง พฒนากรชมชน อบต.สวนหลวง และคณประสทธ เผยพจน สมาชกสภา อบต.สวนหลวง ทอ านวยความสะดวกอยางดยงในการลงพนทเกบขอมล ทายทสด ขอขอบคณ น.ส.ทศนย พลกลา นกศกษา สาขาวทยาศาสตรสงแวดลอม มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ทชวยจดพมพเอกสารรายงานการวจยน จนส าเรจดวยด

ผศ.ดร.ไพบลย แจมพงษ สงหาคม 2555

www.ssru.ac.th

สารบญ

หนา

กตตกรรมประกาศ (1) บทคดยอ (2) Abstract (4) สารบญ (6) สารบญตาราง (8) บทท 1 บทน า 1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา 1 ปญหาการวจย 2 วตถประสงคของการวจย 2 ขอบเขตการวจย 2 นยามศพท 2 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย 3 บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 4

ต าบลสวนหลวง 4 ภารกจการพฒนาของ อบต.สวนหลวง 5

แนวคดเกยวกบขยะมลฝอย 8 แนวคดเกยวกบการจดการขยะมลฝอย 16 เอกสารและงานวจยทเกยวของ 20 บทท 3 วธการด าเนนงานวจย 24 การศกษาเชงปรมาณ 24 การศกษาเชงคณภาพ 28 บทท 4 ผลการวจย 30 คณลกษณะของผตอบแบบสอบถามจากครวเรอน 30 คณลกษณะของครวเรอน 31 ขอมลเกยวกบขยะของครวเรอน 33 ขอมลน าเสย/น าท งของครวเรอน 41 การใชประโยชนจากขยะและน าท งของครวเรอน 42 การจดการขยะของครวเรอน 44 การจดการน าเสย/น าท งของครวเรอน 46 ปญหาจากขยะและน าเสยในครวเรอน 47 ปญหาจากขยะและน าเสยในชมชน 48 ความปรารถนาตอการจดการขยะในชมชนบางนางล 50

www.ssru.ac.th

(7)

บทท 5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ 53 สรปผลการศกษา 53 อภปรายผล 54 ขอเสนอแนะ 55 บรรณานกรม ภาคผนวก

www.ssru.ac.th

(8)

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1 อตราการเกดขยะมลฝอยตามแหลงก าเนด 13 2 คณลกษณะของผตอบแบบสอบถาม 30 3 ลกษณะของครวเรอน 32 4 ขอมลเกยวกบขยะของครวเรอน 34 5 ขอมลน าเสย/น าท งของครวเรอน 41 6 การใชประโยชนจากขยะของครวเรอน 43 7 การใชประโยชนจากน าท ง/น าเสยของครวเรอน 43 8 ขอมลการลดขยะของครวเรอน 44 9 การจดการขยะของครวเรอน 45 10 ภาพรวมการท งขยะของสมาชกในครวเรอน 46 11 การจดการน าเสย/น าท งของครวเรอน 47 12 ปญหาจากขยะและน าเสยในครวเรอน 47 13 ปญหาจากขยะและน าเสยในชมชน 49 14 ความปรารถนาตอการจดการขยะในชมชนสวนหลวง 51

www.ssru.ac.th

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ขยะมลฝอยเปนปญหาสงแวดลอมทส าคญปญหาหนงในชมชนตาง ๆ จากการส ารวจขอมลเกยวกบปรมาณขยะมลฝอยทเกดขนทวประเทศในป พ.ศ. 2554 พบวามจ านวนประมาณ 15.16 ลานตน หรอวนละ 41,532ตน เปนขยะในเขต กทม. วนละประมาณ 8,766ตน เปนขยะในเขตเทศบาลวนละ 16,620ตน และเปนขยะในเขตองคการบรหารสวนต าบล ทวประเทศ วนละ 16,146ตน และมแนวโนมวาจะมปรมาณเพมขนทก ๆ ปเนองจากจ านวนประชากรทมากขน รวมทงสภาพทางสงคมและเศรษฐกจทเออใหเกดการบรโภคในรปแบบตาง ๆ เพมมากขน โดยเฉพาะพนททเปนแหลงทองเทยวตาง ๆ จะมปรมาณขยะมลฝอยมากกวาชมชนทวไปเปนเทาตว กลาวคอ ปรมาณการเกดขยะมลฝอยในชมชนทวไปจะมอตราเฉลยเทากบ 0.6 – 0.8 กโลกรมตอคนตอวน ในขณะทพนททเปนแหลงทองเทยวทส าคญ เชน เมองพทยา เมองภเกต พบวามอตราการเกดขยะเฉลยเพมขนเปน 1.5 เทาตอคนตอวน (อาณต ตะปนตา ,2553) จากขอมลดงกลาวขางตนจงเปนความจ าเปนเรงดวนทผมสวนเกยวของในภาคสวนตาง ๆ ตองหนมาใหความรวมมอแกไขปญหาทเกดขนใหเปนรปธรรม และก าหนดแนวทางหรอรปแบบการแกปญหาทจะสามารถน าไปใชประโยชนไดจรงในทางปฏบตตอไป

องคการบรหารสวนต าบลสวนหลวง ตงอยในพนทต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม มพนทประมาณ 6.5 ตารางกโลเมตร เปนพนทราบลม มแมน าล าคลองกระจายทวพนท ประชากรทงหมด 5,359 คน จาก 1,258 ครวเรอน สวนมากประกอบอาชพเกษตรกรรมเชน ท าสวนมะพราว สมโอ ลนจ กลวย และมอตสาหกรรมในครวเรอน เชน ท าน าตาลมะพราว ประชาชนบางสวนประกอบอาชพรบจางทวไป และท างานในโรงงานตาง ๆ จากการส ารวจบรเวณพนททวไปของต าบลสวนหลวง พบวามถงขยะจ านวนมาก ซงเปนทงถงขยะของครวเรอน และถงขยะของ อบต.สวนหลวง ทน าไปจดตงไวตามหมบานตาง ๆ ประกอบกบพนทต าบลสวนหลวงมโฮมสเตยและรสอรทเกดขนจ านวนมาก ท าใหปรมาณขยะมลฝอยของครวเรอนมมากดวย ซงอบต .สวนหลวงตองเสยคาใชจายในการจางบรษทเอกชนขนยายขยะไปทงนอกพนทเดอนละประมาณ 30,000 บาท จากสภาพปญหาขยะมลฝอยดงกลาวน ผวจยจงเหนความส าคญทจะตองศกษาถงการใชประโยชนและการจดการขยะของครวเรอน ประชาชนในต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ซงจะเปนประโยชนอยางยงในการน าขอมลไปวางแผนด าเนนงานบรหารจดการขยะของ อบต.สวนหลวงใหเปนชมชนท สะอาด และนาอยอยางยงยน

www.ssru.ac.th

2

1.2 ปญหาการวจย 1.2.1 ครวเรอนของประชาชน ต าบล สวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม น า

ขยะมลฝอยไปใชประโยชนอยางไรบาง 1.2.2 ครวเรอนของประชาชน ต าบล สวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ม

พฤตกรรมการจดการขยะและน าเสยอยางไร 1.2.3 ครวเรอนของประชาชน ต าบล สวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

พบปญหาทเกดจากการจดการขยะมลฝอยและน าเสยอยางไรบาง

1.3 วตถประสงคของการวจย 1.3.1 ศกษารปแบบการใชประโยชนจากขยะมลฝอยในครวเรอนของประชาชนต าบล สวน

หลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 1.3.2 ศกษาพฤตกรรมการจดการขยะและน าเสยในครวเรอนของประชาชนในต าบล สวน

หลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 1.3.3 ศกษาสภาพปญหาทเกดจากการจดการขยะและน าเสยในครวเรอนของประชาชน

ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

1.4 ขอบเขตการวจย การวจยครงนมขอบเขตการวจยในประเดนตางๆ ดงน 1.4.1 ขอบเขตดานเนอหา

การวจยครงนมเนอหาการศกษาครอบคลม 1.) การใชประโยชนจากขยะมลฝอยของครวเรอน 2.) พฤตกรรมการจดการขยะและน าเสยของครวเรอน 3.) ปญหาทเกดจากการจดการขยะและน าเสยของครวเรอน 1.4.2 ขอบเขตดานพนท การวจยครงนมงท าการศกษาครวเรอนของประชาชนในต าบล สวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 1.4.3 ขอบเขตดานเวลา การวจยครงนด าเนนการระหวางเดอน ตลาคม 2554 - กนยายน 2555 1.5 นยามศพท การใชประโยชนจากขยะมลฝอย หมายถงการน าขยะมลฝอยชนดตางๆไปใชประโยชนในรปแบบตางๆของประชาชน ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม การจดการขยะ หมายถง การด าเนนการเกบกวาด รวบรวม ขนยาย และก าจดมใหขยะมลฝอยเหลอตกคาง ณ บรเวณครวเรอนของประชาชน ต าบล สวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม การจดการน าเสย หมายถง การจดการน าทงดวยวธการตางๆของครวเรอนประชาชน ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

www.ssru.ac.th

3

ครวเรอน หมายถง ครวเรอนของประชาชนทอาศยอยใน ต าบลบาง สวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม 1.6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการวจย

การวจยครงนจะมประโยชนตอหนวยงานตางๆทเกยวของ ดงน 1.6.1 มหาวทยาลยราชภฏสวนสนนทา ไดรปแบบการบรหารจดการขยะและน าเสยของครวเรอน (best practice) ดวยการลงพนทปฏบตจรง และยงเปนการสรางโอกาสใหนกศกษา และอาจารยซงเปนนกวจยรนใหมของมหาวทยาลยไดเรยนรกระบวนการวจยจากประสบการณตรงในพนทท าการวจย นอกจากนนยงเปนโอกาสทมหาวทยาลยจะไดท าหนาทบรการวชาการใหสงคม ชมชน และยงเปนการสรางเครอขายแหลงการเรยนรเพอพฒนาคณภาพการวจยและการเรยนการสอนของมหาวทยาลยในโอกาสตอไปอกดวย

1.6.2 องคการบรหารสวนต าบลสวนหลวง องคการบรหารสวนต าบล สวนหลวงซงเปนหนวยงานองคกรปกครองสวนทองถน ใน

เขตพนทท าการวจย จะรบทราบปญหาและความตองการของครวเรอนในการบรหารจดการขยะและน าเสยอนจะเปนการด าเนนงาน ตรงความตองการของชมชนจะท าใหพนท หรอ อบต. สวนหลวง เปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษทางล าคลองบรรลตามยทธศาสตร และเปาหมายการพฒนาของจงหวดสมทรสงคราม 1.6.3 จงหวดสมทรสงคราม

จงหวดสมทรสงครามจะไดรปแบบการบรหารจดการขยะและน าทงของครวเรอนตนแบบ (best practice) ซงสามารถน ารปแบบการบรหารจดการขยะและน าเสยดงกลาวไปเผยแพรในพนทอน ๆ ไดอยางมประสทธภาพ

1.6.4 ประชาชนในเขตพนทต าบลสวนหลวง ชมชนในต าบล สวนหลวงนอกจากจะเปนชมชนทมการบรหารจดการขยะและน าเสยชมชนทเหมาะสมแลวยงจะเปนชมชนทไดรบการพฒนาเสรมสรางศกยภาพของชมชนใหเขมแขง ดวยกระบวนการมสวนรวมจากประชาชน มการรวมตว รวมคดรวมท ากจกรรมตาง ๆ อยางหลากหลาย ตอเนองตามความพรอมของชมชน มกระบวนการจดการองคความรและระบบการเรยนรของชมชนอยางเปนขนตอน ซงกจกรรมและวธการดงกลาวสามารถพฒนาตอยอดใหเกดประโยชนแกชมชนในการพงตนเอง รวมทงเปนการสรางภมคมกนใหชมชน พรอมเผชญการเปลยนแปลงตอเหตการณตางๆ ในอนาคต

www.ssru.ac.th

บทท 2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การศกษาพฤตกรรมการใชประโยชนและการจดการขยะมลฝอยของครวเรอนประชาชน ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ผวจยไดศกษาเอกสาร แนวความคดทฤษฎทเกยวของ ดงน

1. ต าบลสวนหลวง 2. ภารกจการพฒนาของ อบต.สวนหลวง 3. แนวคดเกยวกบขยะมลฝอย 4. แนวคดเกยวกบการจดการขยะมลฝอย 5. เอกสารและงานวจยทเกยวของ

2.1 ต าบลสวนหลวง สภาพทวไป ต าบลสวนหลวง มเนอทประมาณ 6.5 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 4,026.5 ไร อยหางจากอ าเภออมพวา 3 กโลเมตร หางจากตวจงหวดสมทรสงคราม 8 กโลเมตร ใชเวลาเดนทางดวยรถยนตจากต าบลสวนหลวงถงจงหวดสมทรสงคราม ประมาณ 15 นาท มอาณาเขตดงน ทศเหนอ ตดตอ ต าบลบางแค และต าบลบางแควออม ทศตะวนตก ตดตอ ต าบลบางนางล ทศตะวนออก ตดตอ แมน าแมกลอง ทศใต ตดตอ ต าบลบางโพงพาง และต าบลบางขนแตก ภมประเทศของต าบลสวนหลวง เปนพนทราบลม มแมน าล าคลอง กระจายทวพนทท าใหเหมาะแกการเกษตร เนองจากมความชมชนอยเสมอ ไดรบอทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใตจากอาวไทยและทะเลจนใต ท าใหอากาศเยนสบายด ฤดหนาวไมหนาว ในฤดรอนกไมรอนมาก

www.ssru.ac.th

5

ภาพ แผนทบรเวณต าบลสวนหลวง ทมา : google earth.com ต าบลสวนหลวง มประชากร 5,359 คน จาก 1,258 ครวเรอน แบงการปกครองเปน 15 หมบาน ประชากรทงหมดนบถอศาสนาพทธ สวนมากประกอบอาชพดานเกษตรกรรมซงเปนสวนผลไมทงหมด เชน ลนจ สมโอ มะพราว กลวย เปนตน 2.2 ภารกจการพฒนาของ อบต.สวนหลวง องคการบรหารสวนต าบลสวนหลวง ไดจดตงตามพระราชบญญตสภาต าบล พ.ศ. 2537 เมอวนท 19 มกราคม พ.ศ. 2539 ซงประกาศในราชกจจานเบกษา ฉบบทวไป เลมท 113 ตอนท 9 ง วนท 30 มกราคม พ.ศ. 2539 เปนหนวยบรหารราชการสวนทองถนและมฐานะเปนนตบคคลมภารกจทส าคญคอ การสรางความเขมแขงของชมชนในการรวมคด รวมแกปญหา รวมสราง รวมจดท าสงเสรมความเขมแขงของชมชน ในเขตพนทขององคการบรหารสวนต าบลสวนหลวง ใหมสวนรวมในการพฒนาทองถนในทกดาน การพฒนาขององคการบรหารสวนต าบลสวนหลวงจะสมบรณได จ าเปนตองอาศยความรวมมอของชมชน ในพนทใหเกดความตระหนกรวมแกไขปญหาและความเขาใจแนวทางแกไขปญหากนอยางจรงจง องคการบรหารต าบลสวนหลวง ยงไดเนนใหคนเปนศนยกลางของการพฒนาในทกกลมทกวยของประชากร นอกจากนยงไดเนนการสงเสรมและสนบสนนใหการศกษาเดกกอนวยเรยน และพฒนาเยาวชนใหพรอมทจะเปนบคลากรทมคณภาพ สวนดานการพฒนาอาชพ นน จะเนนการพฒนาเศรษฐกจชมชนพงตนเองในทองถน และองคการบรหารสวน

www.ssru.ac.th

6

ต าบลสวนหลวงยงมงเนนใหเปนต าบลศนยกลางแหงการทองเทยว ซงสามารถสรปภารกจทส าคญของ อบต.สวนหลวงไดดงน

2.2.1.ดานโครงสรางพนฐาน มภารกจทเกยวของดงน 1) จดใหมการบ ารงทางน าและทางบก (มาตรา 67 (1)) 2) ใหมน าเพอการอปโภค บรโภค และการเกษตร (มาตรา 68 (1)) 3) ใหมการบ ารงรกษาการไฟฟาหรอแสงสวางโดยวธอน (มาตรา 68 (2)) 4) การสาธารณปโภคและการกอสรางอน ๆ (มาตรา 16 (4)) 5) การสาธารณปการ (มาตรา 16 (5))

2.2.2 ดานการวางแผน การสงเสรมการลงทน พาณชยกรรมและการทองเทยว มภารกจทเกยวของดงน 1) ใหมและสงเสรมกลมเกษตร และกจกรรมออมทรพย (มาตรา 68 (5)) 2) บ ารงและการประกอบอาชพของราษฎร (มาตรา 68 (7)) 3) การทองเทยว (มาตรา 68 (12) 2) 4) กจการเกยวกบการพาณช (มาตรา 68 (11)) 5) การสงเสรม การฝกฝนและการประกอบอาชพ (มาตรา 16 (6)) 6) การพาณชยกรรมและการสงเสรมการลงทน (มาตรา 16 (7))

2.2.3 ดานการจดระเบยบชมชน สงคม และรกษาความสงบเรยบรอย มภารกจทเกยวของดงน 1) การปองกนและบรรเทาสาธารณภย (มาตรา 67 (4)) 2) การคมครองและดแลรกษาทรพยสนอนเปนสาธารณสมบตของแผนดน (มาตรา 68 (8)) 3) การผงเมอง (มาตรา 68 (13)) 4) การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง (มาตรา 126 (17)) 5) การควบคมอาคาร (มาตรา 16 (28))

2.2.4 นโยบายดานการศกษา ศลปวฒนธรรม จารตประเพณ และภมปญญา 1) บ ารงรกษา จารตประเพณ ภมปญญาทองถน และวฒนธรรมอนดของทองถน

(มาตรา 67 (8)) 2) สงเสรมการศกษา ศาสนา และวฒนธรรม (มาตรา 67 (5)) 3) การจดการศกษา (มาตรา 16 (9)) 4) การสงเสรมการกฬา และวฒนธรรมอนดของทองถน (มาตรา 17 (18))

2.2.5 ดานบรหารจดการและอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมมภารกจ ทเกยวของดงน 1) คมครอง ดแล และบ ารงรกษาทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (มาตรา 67 (7))

www.ssru.ac.th

7

2) รกษาความสะอาดของถนน ทางน า ทางเดน และทสาธารณะ รวมทงก าจดขยะมลฝอย และสงปฏกล (มาตรา 67 (2))

3) การจดการสงแวดลอมและมลพษตางๆ (มาตรา 17 (12)) 2.2.6 ดานการบรหารจดการและสนบสนนการปฏบตภารกจของสวนราชการ และองคกร

ปกครองสวนทองถน มภารกจทเกยวของดงน 1) สนบสนนสภาต าบลและองคกรปกครองสวนทองถนอนในการพฒนาทองถน

(มาตรา 45 (3)) 2) ปฏบตหนาทอนตามททางราชการมอบหมายโดยจดสรรงบประมาณหรอบคลากร

ให ตามความจ าเปนและสมควร (มาตรา 67 (9)) 3) สงเสรมการมสวนรวมของราษฎร ในการมมาตรการปองกน (มาตรา 16 (16)) 4) การประสารและใหความรวมมอในการปฏบตหนาทขององคกรปกครองสวน

ทองถน (มาตรา 45 (3)) 5) การสรางบ ารงรกษาทางบกและทางน าทเชอมตอระหวางองคการปกครองสวน

ทองถ (มาตรา 17 (16)) 2.2.7 ดานสงเสรมคณภาพชวต มภารกจทเกยวของดงน 1) สงเสรมการพฒนาสตร เดก เยาวชน ผสงอาย และผพการ (มาตรา 67 (6)) 2) ปองกนโรคและระงบโรคตดตอ (มาตรา 67 (3))

3) การสงคมสงเคราะห และการพฒนาคณภาพชวตเดก สตร คนชรา และผดอยโอกาส (มาตรา 16 (10))

4) ใหมบ ารงสถานทประชม การกฬา (มาตรา 16 (10)) 5) การปรบปรงแหลงชมชนแออดและการจดการเกยวกบทอยอาศย (มาตรา 67 (4)) 6) การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาค และสทธเสรภาพของประชาชน

(มาตรา 16 (2)) 7) การสาธารณสข การอนามยครอบครวและการรกษาพยาบาล (มาตรา 68 (8))

2.2.8 ภารกจหลกและภารกจรองท องคการบรหารสวนต าบลจะด าเนนการ 1) ภารกจหลก

ดานการปรบปรงโครงสรางพนฐาน ดานการสงเสรมคณภาพชวต ดานการจดระเบยบชมชน สงคม และการรกษาความสงบเรยบรอย ดานการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ดานการเมองและการบรหาร ดานการสงเสรมการศกษา ดานการปองกนและบรรเทาสาธารณภย ดานการทองเทยว

www.ssru.ac.th

8

2) ภารกจรอง การฟนฟวฒนธรรมและสงเสรมประเพณ การสนบสนนและสงเสรมศกยภาพกลมอาชพ การสงเสรมการเกษตรและการประกอบอาชพทางการเกษตร ดานการวางแผน การสงเสรมการลงทน

2.3 แนวคดเกยวกบขยะมลฝอย

2.3.1 ความหมายของขยะมลฝอย ขยะหรอขยะมลฝอย เปนค าทมกจะใชในความหมายเดยวกน ซงมนกวชาการไดใหความหมายทใกลเคยงกน ดงเชน Shah ( 2000 ) ไดใหความหมายของค าวา “ ขยะมลฝอย ( Solid Waste ) ” หมายถงสงตางๆทใชในกจกรรมการด าเนนชวตของมนษยแลวถกทงขวางเนองจากไมสามารถใชงานไดอกตอไปหรออาจไมเปนทพงประสงคของผใชหรออาจดวยเหตผลอนๆทท าใหสงเหลานนกลายสภาพเปนสงทหมดคณคาหรอไมเปนประโยชนตอการด าเนนชวต ในท านองเดยวกน ยพด เสตพรรณ (2544) ไดกลาวถงขยะมลฝอยวาหมายถงเศษสงของทไมตองการแลว สงของทช ารดเสยหายใชไมไดหรอเสอมคณภาพ ตองก าจดท าลายหรอสงของทตองทงหรอแจกจายใหแกผอน เชน เศษกระดาษ เศษอาหาร ขวดแกว พลาสตก ซากสตว ซากรถยนต เปนตน ส าหรบ สธรา ตลยะเสถยร และคณะ( 2544 ) ไดใหความหมายของขยะมลฝอยไววาหมายถง สงของทไมใชแลว ซงสวนใหญจะเปนของแขง อาจเนาเปอยไดหรอไมกตาม รวมไปถง เถา ซากสตว มลสตว เศษวสดททงแลวจากอาคารบานเรอนหรอสถานทอนๆเชนตลาดสด โรงงานและฟารมเลยงสตวในขณะทกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม( 2545 ) ไดใหความหมายของ “ขยะ” วา เปนของเหลอทงจากกระบวนการผลตและการใชสอยของมนษยอนงส าหรบพระราชบญญตการสาธารณสข พ.ศ. 2535 ไดใหนยามของค าวา “ มลฝอย ’ หมายถง เศษกระดาษ เศษผา เศษอาหาร เศษสนคา เศษวสด ถงพลาสตก ภาชนะทใสอาหาร เถา มลสตวหรอซากสตวรวมตลอดถงสงอนใดทเกบกวาดจากถนน ตลาด ทเลยงสตวหรอทอนๆ จากความหมายดงกลาวจงอาจสรปไดวา “ขยะ” หรอ “ขยะมลฝอย” หมายถงสงตางๆทใชในกจกรรมการด าเนนชวตของมนษยรวมทง เถา ซากสตว มลสตว เศษวสดททงแลวจากอาคารบานเรอนหรอ สถานทอนๆและไมเปนทพงประสงคของผใชท าใหสงเหลานนหมดคณคาหรอไมเปนประโยชนตอการด าเนนชวต 2.3.2 ประเภทของขยะมลฝอย ขยะมลฝอยจ าแนกไดหลายประเภท เชน ส านกคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ( 2533 )ไดจ าแนก ขยะออกเปน 2 ประเภท คอ

1. ขยะมลฝอย ( General Waste ) เกดจากกจกรรมตางๆในการด ารงชพ และกจกรรมบางสวนของการด าเนนธรกจของมนษย มลฝอยเหลานเกดจากบานเรอนทพกอาศย รานอาหาร ตลาด อาคารพาณชย โรงพยาบาล โรงแรม สถานทท างาน สถานทสาธารณะ เชน สถานทพกผอนหยอนใจ ถนน ตรอก ซอย และอนๆประกอบดวยมลฝอยทเหลอจากการบรโภค

www.ssru.ac.th

9

เชน เศษอาหาร ผลไมผก และจากการอปโภค เชน กระดาษ พลาสตก ผา โลหะ แกว ไม หนง ยาง หนกรวดทราย เปนตน

2. มลฝอยจากโรงงานอตสาหกรรม ( Industril Waste ) มลฝอยเหลานจะมลกษณะทแตกตางกนออกไปตามแตละประเภทของอตสาหกรรม องคประกอบส าคญทเปนตวก าหนดลกษณะ และองคประกอบของมลฝอยประเภทน ไดแก วตถดบ กรรมวธการผลต ผลผลต และผลพลอยไดจากการผลต โดยทวไปแลวมลฝอยประเภทนมกจะมสารทเปนอนตราย

ส านกรกษาความสะอาดกรงเทพมหานคร ( 2533 ) ไดจ าแนกของมลฝอยไวดงน 1.ขยะมลฝอยทเนาเปอยงาย ( Garbage ) ไดแก พวกเศษอาหาร เศษเนอ เศษผกทไดจาก

การเตรยมและการปรงอาหาร ขยะมลฝอยชนดนจะเปนพวกทยอยสลาย และเนาเปอยงาย มความชนสง

2.ขยะมลฝอยทไมเนาเปอย หรอเนาเปอยไดยาก ( Rubbish ) ไดแก พวกเศษอาหาร เศษผา เศษไม กงไม หญา ฟางขาว แกว กระเบอง ยาง เศษโลหะตางๆ ฯลฯ ขยะมลฝอยชนดนจะมทงชนดทเผาไหมได และเผาไหมไมได

3.ขเถา ( Ashes ) เปนมลฝอยทเกดจากการเผาไหม เชน เถาทเกดจากเตาไฟทใชหงอาหาร หรอเถาทเกดจากการเผาไหมถาน ถานหน หรอวตถตดไฟอนๆ

4.ขยะมลฝอยจากถนน ( Street Refuse ) ไดแก สงตางๆทกวาดจากถนน ตรอก ซอย และทอนๆ เชน เศษผลไม ใบไม เศษอฐ กรวด ทราย กระดาษ ถงพลาสตก

5.ซากสตว ( Dead Animal ) ซากสตวทตายแลวทกชนด เชน สนข แมว หน ขยะมลฝอยชนดนเนาเปอยเรว และมกลนเหมน

6.ซากยานพาหนะ ( Abandoned Vehicles ) ไดแก ยานพาหนะทกชนดทหมดสภาพการใชงาน หรอใชงานไมไดแลว รวมตลอดทงชนสวนประกอบยานพาหนะดวย เชน ยางแบตเตอร และอนๆ

7.มลฝอยจากโรงงานอตสาหกรรม ( Industril Refuse ) ไดแก เศษวสดทเกดจากการผลต หรอขนตอนการผลตของโรงงานอตสาหกรรม ซงเปนเศษวสดชนดใดกไดแลวแตชนดของโรงงานนนๆและวสดจะมมากหรอนอยขนอยกบขนาดของโรงงาน

8.ขยะมลฝอยจากการกอสราง ( Construction Refuse ) ไดแก เศษวสดกอสราง เชน เศษไม เศษปน อฐหก หน ทราย เปนตน

9.ขยะมลฝอยจากการรอถอนสงกอสราง ( Demolition Refuse ) ไดแก เศษทเกดจากการรอถอน หรอท าลายสงปรกหกพง เชน การรอถอนตกเกา อาคารเกา บานเรอน เปนตน

10.มลฝอยทท าลายยาก ( Hazardous Refuse ) ขยะมลฝอยทตองใชกรรมวธในการท าลายเปนพเศษจงท าลายได เชน พลาสตก ฟลมถายรป กากแรตางๆ

อาณต ตะปนตา ( 2553 ) ไดจ าแนกประเภทของขยะตามคณลกษณะและองคประกอบ ดงน

1. การจ าแนกตามลกษณะทางกายภาพ เปนการจ าแนกขยะมลฝอยตามลกษณะทปรากฏและมองเหนจากภายนอก ซงสามารถจ าแนกออกไดดงน

www.ssru.ac.th

10

1.1 ขยะเปยก ( garbage ) หมายถง ขยะมลฝอยทเปนสารอนทรยชนดตางๆและมความชนสงสามารถยอยสลายไดงายโดยกระบวนการทางชวภาพ เชน เศษอาหาร เศษพชผกและผลไม เศษหญา เปนตน ดงนนจงจ าเปนตองท าการเกบขนและน าไปก าจดท าลายหลายอยางรวดเรวเพอปองกนกลนเหมนจากการเนาเสยของขยะประเภทน

1.2 ขยะแหง( rubbish and trash ) หมายถงขยะมลฝอยทเกดขนในรปของสารอนทรยและสารอนนทรย ซงมความชนต ายอยสลายดวยกระบวนการทางชวภาพไดยาก เชน กระดาษ กลองกระดาษ เศษกงไมใบไม เศษยาง เศษผา เศษแกวหรอขวดแกว เศษหนงหรอผลตภณฑหนง เศษกระปองโลหะ เศษพลาสตก เปนตน

1.3 เถา ( ash ) หมายถง ซากของแขงทเหลอจากการเผาไหมของเชอเพลงประเภทฟนหรอถานหนทใหพลงงานความรอนทงในบานพกอาศย ในอาคาร หรอในโรงงานตางๆ ฯลฯ

1.4 เศษสงกอสราง ( demolition and construction waste ) หมายถง ขยะมลฝอยทเกดจากการกอสรางหรอการรอถอน อาคาร เชน เศษเหลก เศษอฐ เศษปนซเมนต เศษกระเบองเซรามก เศษทอพวซ เศษสายไฟ เศษหนและเศษไม เปนตน

1.5 ซากสตวตางๆ ( dead animal) หมายถงซากสตวตางๆทงทเกดขนในชมชน เชน สตวเลยงตามบานเรอนทตายลงจากภาคเกษตรกรรม เชน ซากสตวในฟารมปศสตวตางๆ ทอาจตายลงจากการเกดโรคระบาดและจากภาคอตสาหกรรม เชน เศษชนสวนของสตวทเหลอจากโรงงานผลตอาหารส าเรจรปหรออาหารกระปอง เปนตน

1.6 ตะกอนจากระบบบ าบดน าเสย ( sludge ) หมายถงกากตะกอนทเกดจากการบ าบดน าเสยในระบบบ าบดน าเสยของชมชนหรอภายในโรงงานทงหลาย โดยอาจมลกษณะเปนของแขงหรอกงของแขงมทงสวนทสามารถยอยสลายไดและยอยสลายไมไดดวยขบวนการทางชวภาพ กากตะกอนเหลานหากปลอยทงไวโดยไมก าจดอาจถกชะลางลงสแหลงน าหรอไหลซมลงสชนน าใตดนได

1.7 ซากผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกส ( Waste from Electronic Equipment, WFEE ) หมายถงขยะทเกดขนจากภาคธรกจซงผลตสนคาประเภทผลตภณฑเครองใชไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกสออกมาจ าหนายในตลาด และเมอสนคาเหลานนเสอมสภาพหรอหมดอายการใชงานลงกกลายเปนขยะทตองน าไปก าจดท าลาย ซงสวนใหญมกจะมขนาดใหญละมน าหนกมากขยะประเภทนไดแก ซากตเยน เครองรบโทรทศน เครองเสยง เครองซกผา เครองปรบอากาศ เครองคอมพวเตอรและอปกรณคอมพวเตอรเปนตน

2 . การจ าแนกตามองคประกอบ เปนการจ าแนกตามลกษณะของขยะมลฝอยวาประกอบไปดวยวตถใดบาง และวตถนนมประโยชนทจ าน ากลบมาใชใหมไดอกหรอไมโดยอาจจ าแนกออกเปนประเภทตางๆไดดงนคอ

2.1 ขยะอนทรย( Organic Waste ) ไดแก ขยะมลฝอยทสามารถยอยสลายไดดวยขบวนการทางชวภาพโดยมจลนทรยท าหนาทยอยสลาย เชน เศษอาหาร เศษพชผกและผลไม เศษหญา เศษใบไมและกงไม รวมทงซากสตวและมลสตวตางๆเปนตน ขยะประเภทนสามารถน ากลบมาใชประโยชนไดในรปของการน ามาท าปยหมก

www.ssru.ac.th

11

2.2 ขยะทน ากลบมาใชประโยชนได ( recycle waste) ไดแก ขยะมลฝอยทมศกยภาพในการน ามาแปรรปเพอใชประโยชนไดอก เชน แกว กระดาษ โลหะ เหลก พลาสตก อะลมเนยม หนงและยาง เปนตน ขยะประเภทนเมอน ามาท าการคดแยกผานกระบวนการแปรรปแลวสามารถน ามาเปนวตถดบเพอใชในการผลตสนคา หรออาจน าไปเปนสวนผสมกบวตถดบใหมเพอลดปรมาณการใชทรพยากรธรรมชาตลงได

2.3 ขยะทน ากลบมาใชประโยชนไมได ( non recycle waste ) ไดแก ขยะมลฝอยทไมสามารถน ากลบมาใชประโยชนไดอก เชน เศษผา เศษอฐและเศษปนจากการกอสราง เศษวสดตางๆจากการรอถอนอาคาร เถาจากการเผาไหมเชอเพลงตลอดจนเศษชนสวนของผลตภณฑไฟฟาและอปกรณอเลกทรอนกสบางชนด เปนตน ขยะเหลานไมมศกยภาพในการน ากลบมาใชไดอกจงตองน าไปฝงกลบท าลายยงสถานทฝงกลบเทานน

2.4 ขยะตดเชอ ( infectious waste) ไดแกขยะมลฝอยทมเชอโรคปนเปอนอยซงจะท าใหเกดอนตรายตอสขภาพอนามยของมนษยได เชน เนอเยอหรอชนสวนอวยวะตางๆรวมทงวสดทสมผสกบผปวย เชน ส าล ผาพนแผล เขมฉดยา มดผาตด และเสอผาผปวย เปนตน

2.3.3 แหลงก าเนดของขยะมลฝอย

ส านกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ( 2533 ) ไดจ าแนกแหลงก าเนดขยะโดยทวไป แบงออกเปน

1.แหลงชมชน เปนแหลงก าเนดขยะทใหญทสด โดยเฉพาะอาคารบานเรอนทพกอาศยจะมปรมาณขยะมากกวาแหลงอนๆ

2.แหลงอตสาหกรรม ขยะจากโรงงานมกจะกอใหเกดปญหาสงแวดลอมเฉพาะจดเทานน เมอไดรบการจดการแลวปญหาจะหมดไป จงเปนแหลงทสรางปญหาตอสงแวดลอมนอยกวาแหลงชมชน

3.แหลงเกษตรกรรม เปนแหลงทไมสรางปญหามากนก เนองจากเกษตรกร มกจะก าจดไดเอง ซงถอไดวาสรางปญหาสงแวดลอมนอยกวาแหลงอนๆมาก

อาณต ตะปนตา ( 2553 ) ไดจ าแนกแหลงก าเนดของขยะมลฝอย เปน 4 ประเภท ดงน 1. ขยะจากชมชน ( municipal waste ) ไดแกขยะมลฝอยทเกดจากกจวตร

ประจ าวนของประชากรทอาศยอยภายในชมชนเมองและชนบทประกอบดวยขยะจากบานเรอน อาคารส านกงาน โรงเรยน สถาบนการศกษา อาคารพาณชย โรงแรม คอนโดมเนยม ตลาดสด ตลาดนดและแหลงชมชนอนๆเชน สวนสาธารณะและชายหาด เปนตน

2. ขยะจากโรงงานอตสาหกรรม ( industrial waste ) ไดแก ขยะมลฝอยทเกดขนจากภาคการผลตสนคาโรงงานอตสาหกรรมและสถานประกอบการตางๆซงโดยปกตแลวขยะทเกดขนจากภาคอตสาหกรรมนจะประกอบไปดวย 2 สวน คอ ขยะทวไปทเกดจากกจกรรมซงไมเกยวของกบกระบวนการผลตสนคาโดยตรง เชน ขยะทเกดจากส านกงานและโรงอาหารภายในโรงงาน เปนตน ขยะสวนนจะถอวาเปนขยะจากชมชน( municipal waste ) ประเภทหนงเชนกน ส าหรบอกสวนหนงกคอขยะทเกดขนในขนตอนของกระบวนการผลตสนคา( process waste ) ซงในขยะสวนนจะมทงในสวนทไมเปนอนตราย( industrial non-hazardous waste ) เชน วตถดบจ าพวกเศษผา เศษ

www.ssru.ac.th

12

ไม เศษหนง และเศษพลาสตกฯลฯ กบขยะทเปนอนตราย( industrial hazardous waste ) เชน ตะกอน โลหะหนก กากตะกอนน ามน กรด ดาง ตวท าละลาย และกากส เปนตน โดยขยะในสวนหลงนกคอของเสยอนตรายประเภทหนงนนเอง

3. ขยะจากภาคเกษตรกรรม ( agricultural waste ) ไดแก ขยะมลฝอยทเกดจากกจกรรมตางๆในภาคการเกษตรทงจากการเพาะปลกในเรอกสวนไรนาและจากการเลยงสตว ประกอบดวย ซากพช ซากสตว มลสตว ตอซง ชานออย เศษหญาและเศษใบไม รวมไปถงภาชนะบรรจสารเคมภณฑทเสอมสภาพแลว เปนตน ซงในสวนของภาชนะบรรจสารเคมและเคมภณฑทเสอมสภาพกจะจดอยในจ าพวกของเสยอนตรายเชนเดยวกน

4. ขยะจากสถานพยาบาล ( hospital waste ) ไดแก ขยะทมแหลงก าเนดจากโรงพยาบาล สถานอนามย คลนกรกษาโรคคนและสตว ซงจะเปนขยะทมเชอโรคปะปนอยในปรมาณทจะกอใหเกดอนตรายตอผทสมผสได เชน ผาพนแผล เขมฉดยา ชนสวนของอวยวะตางๆ เปนตน นอกจากนยงหมายถงขยะทเกดจากหองปฏบตการทางวทยาศาสตรอกดวย

สถาบนวจยสภาวะแวดลอม( 2534 ) ไดระบแหลงทท าใหเกดขยะมลฝอยจากสถานททองเทยวหางไกลชมชนไว ดงน

1.นกทองเทยว ซงจดวาเปนแหลงก าเนดขยะมลฝอยทส าคญทสดในแหลงทองเทยวทกประเภท ปรมาณ และลกษณะของขยะมลฝอยในแตละแหงจะแปรผนตามจ านวนและลกษณะของกจกรรมของนกทองเทยวในแหลงทองเทยวนนๆ

2.ประชากรทองถนในแหลงทองเทยว จะมความส าคญของตอปรมาณและลกษณะของขยะมลฝอยมากหรอนอยขนอยกบสดสวนของจ านวนประชากรทองถนมมาก ปรมาณและลกษณะของขยะมลฝอยกจะมสภาพทคลายคลงกบแหลงชมชนทวไป แตถาจ านวนประชากรทองถนมนอยขยะมลฝอยกจะมสภาพเปนขยะมลฝอยทเกดจากแหลงทองเทยวโดยตรง

3.โรงแรมหรอทพก ซงจ านวนและขนาดของโรงแรมหรอทพกแรมประเภทตางๆเปนตวแปรทส าคญตอการเกดขยะมลฝอยอยางหนง ถาแหลงทองเทยวมจ านวนโรงแรมหรอทพกแรมมาก และเปนโรงแรมหรอทพกขนาดใหญ แสดงใหเหนวามนกทองเทยวใหความนยมในการพกคางคนในแหลงทองเทยวนนมาก ซงขยะมลฝอยทเกดจากกจกรรมพกแรมนจะมผลโดยตรงตอปรมาณและลกษณะของขยะมลฝอยทเกดขนในแหลงทองเทยวนน

4.รานอาหารในแหลงทองเทยว มอทธพลโดยตรงตอปรมาณและลกษณะของขยะมลฝอยถาแหลงทองเทยวใดมรานอาหารจ านวนมาก ขยะมลฝอยประเภทเศษอาหารและภาชนะบรรจอาหารกจะมมากขนตามไปดวย

5.จากธรรมชาตของแหลงทองเทยวแตละแหง จะมปรมาณและลกษณะของขยะมลฝอยจากธรรมชาตแตกตางกนไป ซงไดแกขยะมลฝอยจากธรรมชาตทเกดจากกงไม ใบไมแหงรวงหลน การตดแตงกงไม ใบไม ขยะมลฝอยทถกพดจากทะเลทตดอยบรเวณหาดทราย เปนตน

ส านกงานนโยบายและแผนสงแวดลอม ( 2539) ไดรายงานอตราการเกดมลฝอย จ าแนกตามแหลงก าเนดทส าคญ ดงน

www.ssru.ac.th

13

ตารางท 1 อตราการเกดขยะมลฝอยตามแหลงก าเนด

แหลงก าเนด อตราการเกดขยะมลฝอย ชมชนทพกอาศย(รวมทกกจกรรม)

- ชมชนระดบเทศบาล -ชมชนระดบสขาภบาล -นอกเขตเทศบาลและสขาภบาล

บานพกอาศย สถานพยาบาล 1/ โรงงานอตสาหกรรม แหลงทองเทยว

-กลมทไมมทพกอาศย2/ -กลมทมทพกคางคน3/

0.8 กก./คน/วน 0.6 กก./คน/วน 0.4 กก./คน/วน 0.20-3.0 กก./คน/วน 0.24-0.46 กก./คน/วน 18 กก./พนทประกอบการ 1 ไร 0.02-0.66 กก./คน/วน 0.06-0.45 กก./คน/วน

หมายเหต 1/ ขยะมลฝอยจากสถานพยาบาลทน หมายถง ขยะมลฝอยตดเชอ ไดแก

สงของ เครองใชตางๆ ทสมผสกบผลตผลของไขโรคตดเชออนตราย ไดแก เลอด น าเหลอง หนอง เสมหะ น าลาย ปสสาวะ อจจาระ และอนๆ (น าอสจ น าในขอเขา ) ทงทเปนของเหลวและแหง

2/ ไมมทพกคางคน หมายถง แหลงทองเทยวประเภท วด โบราณ อทยานประวตศาสตร 3/ มทพกคางคน หมายถง สถานททองเทยวประเภท ถ า น าตก อทยานแหงชาต หาดทราย เกาะ เปนตน

ทมา: ส านกงานนโยบายและแผนสงแวดลอม ( 2539 ) 2.3.4 ปจจยทเกยวของกบขยะมลฝอย ปจจยทมความเกยวของกบการเปลยนแปลงปรมาณขยะมลฝอย มหลายปจจยซง ศรกลยาและคณะ ( 2541 ) ไดระบไวดงน 1. ลกษณะอปนสยของประชาชนในทองถน ( characteristic of population ) โดยหากประชาชนในทองถนมความรกสะอาด มความเปนระเบยบเรยบรอยกมกจะมการเกบรวบรวมขยะมลฝอยใหเปนทเปนทางไมทงเกลอนกาลาด ซงอาจท าใหปรมาณขยะมลฝอยมมากขน รวมถงการรจกประหยดมธยสถ การไดรบการอบรมใหมการรจกแยกประเภทของขยะมลฝอย เพอน ากลบมาใชประโยชน จะท าใหปรมาณของขยะมลฝอยลดนอยลง เชน การน ากระดาษขวดแกวทใชแลว มาลางใหสะอาดเพอบรรจน าดมไวใชภายในบาน เปนตน ซงลกษณะอปนสยดงกลาวจะท าใหปรมาณของขยะมลฝอยนอยลงและองคประกอบของขยะมลฝอยกเปลยนแปลง สงผลถงการก าจดทลดลงดวย

www.ssru.ac.th

14

2. ลกษณะการด ารงชพของประชาชน ( standard of living ) เปนปจจยทส าคญตอการเกดขยะมลฝอยทงในดานปรมาณและองคประกอบ เนองจากถากลมประชาชนทมก าลงทรพยมากพอทจะจบจายสงของไดมากกยอมเปนผลท าใหปรมาณขยะมลฝอยมาก องคประกอบของมลฝอยกมความแตกตางกนไดมากมาย อาจมทงมลฝอยทเปนชนใหญ เชน เฟอรนเจอร เครองเสยง อปกรณ เครองใชตางๆซงสงเหลานในบางชมชนทมรายไดต าอาจน ากลบไปซอมแซมแลวน ามาใชประโยชนได 3. ความถของการบรการเกบรวบรวมขยะมลฝอย ( frequency of collection ) มสวนท าใหเกดปรมาณขยะมลฝอยมากหรอนอยไดอยางมากทเดยว เพราะถาหากมการบรการเกบขยะมลฝอยถกยอมท าใหปรมาณขยะมลฝอยมาก เพราะภาชนะเกบกกมกมทเหลอมากพอทจะใหทงขยะมลฝอยไดโดยไมตองกลงลนภาชนะ แตถามการบรการเกบรวบรวมไมบอยท าใหปรมาณขยะมลฝอยทเกบรวบรวมไวตกคางอยมากท าใหมความพยายามทจะน าขยะมลฝอยทเกดขนยงไมมท เกบกกพอเพยง กลบไปใชประโยชนอน เชน การน าเศษอาหารไปเลยงสตว 4. กฎหมายหรอระเบยบขอบงคบ ( legislation ) ทรฐหรองคกรทองถนก าหนดขนเพอบงคบใชกบชมชนในเรองการจดการขยะมลฝอย มบทบาทส าคญตอทงปรมาณและองคประกอบของขยะมลฝอย เชน ไมใหประชาชนทงขยะมลฝอยในทสาธารณะ โดยเฉพาะอยางยงในแหลงน าสาระส าคญกจะท าใหขยะมลฝอยทเกบรวบรวมไดมปรมาณมากขน 2.3.5 ผลกระทบจากขยะมลฝอย ปญหาทเกดขนจากการมปรมาณขยะมลฝอยและของเสยอนตรายมากขนในชมชนและไมสามารถเกบรวบรวมและน าไปก าจดอยางมประสทธภาพไดกอใหเกดผลกระทบตอสภาพแวดลอมในดานตางๆตามมามากมายดงตอไปน 1. ผลกระทบตอแหลงน า 1.1 ท าใหน าในแหลงน าตางๆเกดการเนาเสยจากการยอยสลายของขยะอนทรยอนไดแก เศษอาหาร เศษหญาและใบไม ซากสตวและมลสตวตางๆ เปนตน 1.2 ท าใหแมน าล าคลองตางๆเปนแหลงสะสมของขยะทไมสามารถยอยสลายได เชน ถงพลาสตก โฟม เศษแกว และกระปองบรรจอาหารและเครองดมตางๆเปนตน 1.3 ท าใหแหลงน ากลายเปนแหลงเพาะพนธของเชอโรคอนเนองมาจากการสะสมและการเนาเสยของขยะมลฝอยและอาจเกดเปนสาเหตของการเกดโรคระบาดทางน าได 1.4 ท าใหแหลงน าเกดการสะสมของสารพษทปะปนมากบขยะมลฝอยหรอของเสยอนตรายจากชมชนหรอจากการเกษตร เชน กระปองฉดยากนยง มด แมลงสาป และกระปองบรรจสารเคมก าจดศตรพช เปนตน 1.5 ท าใหแหลงน ามคาสกปรกและสารเจอปนสงจนไมปลอดภยในการน ามาใชเพอการอปโภคและบรโภค 1.6 ท าใหรางระบายน าหรอทอระบายน าในเขตชมชนเมองเกดการอดตนและเปนสาเหตของการเกดน าทวมได เนองจากมเศษขยะไปขวางกนการไหลของน า

www.ssru.ac.th

15

1.7 ท าใหสภาพภมทศนของแหลงน าขาดความสวยงามและสรางความเสยหายตอธรกจการทองเทยว 2. ผลกระทบตอคณภาพอากาศ 2.1 ท าใหเกดควนเสยอนเนองมาจากการเผาขยะทกองทงไวในทโลง หรอเกดจากการเผาขยะทเปนวสดเหลอใชตางๆทางการเกษตร( Open burning ) 2.2 ท าใหเกดกลนเหมนรบกวนจากกองขยะทเททงไวบนพนหรอสถานทฝงกลบขยะทไมไดมาตรฐานซงสงผลเสยตอสขภาพของคนทอาศยอยในชมชนใกลเคยง 2.3 ท าใหเกดกาซตางๆจากการเผาขยะซงจะเปนอนตรายตอคนและสงแวดลอมหากขาดการจดการทเหมาะสม เชน CO2 , CH4 และ H2S เปนตน 2.4 ท าใหเกดขเถา ( Ash ) ทเกดจากเตาเผาในสถานทก าจดของเสยอนตรายซงขเถาทฟงกระจายไปในอากาศอาจจะมสารพษจ าพวกโลหะหนก( Heavy metal ) และไดออกซน( Dioxin) เจอปนอยดวย 2.5 ฝนละอองทฟงกระจายจากกองขยะท าใหเกดปญหาตอระบบทางเดนหายใจของประชาชนทอาศยอยในบรเวณใกลเคยง 3. ผลกระทบตอดน 3.1 ท าใหพนทดนทเปนสถานทฝงกลบขยะมลฝอยไมสามารถน าไปใชประโยชนดานอนๆไดโดยเฉพาะทางดานการเกษตร 3.2 ท าใหเกดการปนเปอนของน าชะมลฝอยลงสพนดน ซงอาจมสารพษตางๆจากกองขยะเจอปนไปดวย หรออาจท าใหสภาพความเปนกรดดางของดนเปลยนแปลงไป 3.3 ขยะทมของเสยอนตราย เชน ถานไฟฉาย ซากแบตเตอร ซากหลอดฟลออเรสเซนต ฯลฯ เมอน าไปฝงกลบในดนกจะท าใหมโลหะหนกในดนมากขน ซงเปนผลเสยตอระบบนเวศในดน 4. ผลกระทบตอคณภาพน าใตดน 4.1 เกดการปนเปอนของน าชะมลฝอยลงสชนใตดน ท าใหน าใตดนในบรเวณทมกองขยะหรอสถานทฝงกลบตงอยมคณภาพดอยลงและเสยงตอการน ามาเปนแหลงน าเพอการอปโภค บรโภค 4.2 ขยะทมของเสยอนตรายปะปนอย เชน ถานไฟฉาย ซากแบตเตอร ซากหลอดฟลออเรสเซนต ฯลฯ อาจเปนแหลงของโลหะหนกทปนเปอนสน าใตดนได นอกจากน สกาญจน รตนเลศนสรณ (2546 ) ยงไดระบถงผลกระทบของขยะมลฝอยทมตอมนษยและสงแวดลอมดงน

1. ผลกระทบตอสขภาพอนามย ขยะมลฝอยทขาดการจดการทเหมาะสม ยอมกอใหเกดผลกระทบตอสขภาพของประชนไดงาย เชน โรคทางเดนอาหารทเกดจากเชอแบคทเรยทมแมลงวนเปนพาหะหรอไดรบสารพษทมากบของเสยอนตรายหรอขยะมลฝอยโดยตรง รวมถงการเปนแหลงเพาะพนธของแลงและพาหะน าโรค เนองจากขยะพวกอนทรยสารททงไวเกดการเนาเปอยกลายเปนแหลงอาหารและทหลบซอนของสตวตางๆทเปนพาหะน าโรคมาสคน

2. ผลกระทบตอสงแวดลอม ขยะมลฝอยเปนสาเหตส าคญทท าใหเกดมลพษทางน า มลพษทางดน และมลพษทางอากาศ เนองจากขยะมลฝอยทขาดการเกบรวบรวมหรอไมน ามาก าจดใหถกวธ และปลอยทงคางไวในพนทในชมชน เมอมฝนตกลงมาชะเอาความสกปรก เชอโรค และสารพษจากขยะมลฝอยไหลลงสแหลงน า ท าใหแหลงน าเกดการเนาเสยและสงผลกระทบตอสขภาพดนจะท าให

www.ssru.ac.th

16

เกดสภาพความเปนกรดในดนท าใหเกดมลพษได การปนเปอนของดนยงเกดจากการน าขยะมลฝอยไปฝงกลบหรอการน าไปทงดวย และถามการเผาขยะมลฝอยกลางแจงกจะท าใหเกดควนและสารพษ ท าใหคณภาพอากาศเสย ซงมลพษทางอากาศจากขยะมลฝอยนน อาจเกดขนไดทงมลสารทมอยในขยะและพวกกาซหรอไอระเหย ทส าคญ คอ กลนเหมนทเกดจากการเนาเปอยและการสลายตวของอนทรยสารเปนสวนใหญ

3. ผลกระทบดานเศรษฐกจและสงคม การเพมขนของปรมาณขยะมลฝอยและไมสามารถก าจดไดทนกลายเปนขยะมลฝอยตกคางทตองหาสถานททงขยะมลฝอยมารองรบซงตองเปนพนทขนาดใหญ ถาเปนพนททอยใกลชมชนมกมราคาสง และไดรบการตอตานจากชาวบานทอาศยอยในบรเวณใกลเคยง สวนทดนทหางไกลชมชนออกไปกตองเสยลบประมาณคาขนสง ท าใหเกดปญหาดานงบประมาณ อกทงยงสงผลเสยแกสภาพแวดลอม ท าใหบานเมองขาดความสะอาดและความสวยงาม จนอาจเปนการเสอมเสยตอชอเสยงในดานการรกษาความสะอาดของประเทศชาต สงผลกระทบตออตสาหกรรมการทองเทยวอกดวย

2.4 แนวคดเกยวกบการจดการขยะมลฝอย การจดการขยะมลฝอยเปนกจกรรมทเกยวของกบการจดการ โดยเรมตงแตแหลงก าเนดจนกระทงถงกระบวนการก าจดขนสดทาย ซงไดแก การควบคมการทงขยะมลฝอย การเกบรวบรวมคดแยก แปรรป การขนสงและการขนถาย รวมถงการก าจดดวยวธการทถกหลกสขาภบาลและการน ากลบมาใชประโยชน ซงตองเปนการด าเนนการภายใตเงอนไขของกฎ ระเบยบทางกฎหมายทางสงคม โดยค านงถงประโยชนสงสดในทางสขภาพอนามยของมนษย ทศนยภาพ และสงแวดลอม มความเหมาะสมเชงเศรษฐศาสตร การก าจดขยะมลฝอย การอนรกษสงแวดลอม และการยอมรบของสงคม ( พฒนา,2539) ดงนนการจดการขยะมลฝอยทมประสทธภาพจงตองไดรบความรวมมอจากบคคลหลายสวน ทมสวนรบผดชอบในการจดการ ทงจากประชาชนทมหนาทในการคดแยกขยะมลฝอยกอนทงและเกบรวบรวมขยะมลฝอยทเกดขนจากทพกของตนไวในสถานททหนวยงานไดจดเตรยมไว เพอลดภาระหนาทการจดเกบของเจาหนาท รวมถงการด าเนนงานของหนวยงานทเกยวของในการก าจดใหถกตองตามหลกวชาการ การจดการขยะมลฝอยมนกวชาการหลายทานไดเสนอแนวคดทส าคญ ดงน พชร หอวจตร(2529: 13) ไดจ าแนกระบบการจดการขยะมลฝอยส าหรบชมชนทวๆไปออกเปน 4 สวน ดงน 1. การทงขยะมลฝอย เปนกจกรรมทเกดขนจากการทผทงเหนวาวสดนนๆ ไมสามารถน ามาใชประโยชนไดอกแลวจงทงหรอรวบรวมไวเพอก าจดตอไป การทงขยะเปนกจกรรมทจะเกดขนหรอไม ขนอยกบบคคลผใชวสดนนๆวาจะยงใชประโยชนจากวสดนนหรอไม ซงกจกรรมนนบวาเปนสวนส าคญยงของระบบการจดการขยะมลฝอย เพราะปรมาณของขยะมลฝอยทตองการก าจดอนรวมหมายถงคาใชจายเพอการจดการขยะมลฝอยนน จะมากหรอนอยขนอยกบความสามารถในการควบคมกจกรรมนน 2.การจดการขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนด ในสวนนมงสนใจขยะมลฝอยทมาจากชมชนมากกวาแหลงอนๆเพราะขยะชมชนมสวนประกอบหลากหลาย และเกดขนในแหลงทอยอาศยของ

www.ssru.ac.th

17

คน โดยเฉพาะอยางยงในเขตทผคนอยกนอยางแออด ไมมพนทเพยงพอทจะเกบขยะทเกดขนไดและถงจะมพนทเพยงพอจะเกบ กตองมการเกบขนยาย หรอก าจดไปในเวลาอนควรมฉะนนจะเกดการเนาเหมนทไมนาด และอาจมผลตอสขภาพอนามยของประชาชนได ดงนนตองการมออกแบบถงขยะใหมขนาดและรปทเหมาะสมในการด าเนนงานจะเชอมโยงตอสวนอนๆของการจดการขยะมลฝอย 3.การรวบรวม หมายถง กจกรรมตงแตการขนถายขยะมลฝอยจากถงขยะไปจนถงการขนขยะไปถายไวทจดหมายปลายทาง การจดระบบการรวบรวมขนสงทเหมาะสมส าหรบเมองใหญจะมความยงยาก เชน การเลอกชนดของรถขยะ การจดเสนทางเดนรถ การพจารณาความเหมาะสมในการจดตงสถานขนถายมลฝอย ฯลฯ 4.การก าจดขนสดทาย ทนยมมากทสดเพราะมราคาตนทนในการด าเนนการนอยทสด ไดแก วธฝงกลบอยางถกสขลกษณะ วธนสามารถก าจดขยะมลฝอยได 100% และสามารถรองรบของเหลอจากการก าจดดวยวธอนได แตวธนมขอเสยคอ ใชเนอทในการด าเนนการมาก อาจถกตอตานจากประชาชนทอาศยอยใกลเคยงกบบรเวณหลมฝงกลบ และถาด าเนนการไมดอาจสงผลกระทบตอมลพษทางดน ทางน า จากการรวซมของน าชะขยะ และถากลบทบดวยดนไมดอาจกอใหเกดปญหากลนเหมนและเปนแหลงเพาะพนธของสตวน าโรคได ธเรศ ศรสถตย (2553 ) และอาณต ตะปนตา (2553 ) ไดเสนอแนวคดทางการจดการขยะมลฝอยประกอบดวยกจกรรมตางๆทส าคญหลายขนตอน ดงน 1. การลดและการคดแยกขยะ ณ แหลงก าเนด เปนการด าเนนการกบขยะมลฝอยทเกดขนจากแหลงก าเนดตางๆอนไดแก บานเรอน อาคารส านกงาน สถานศกษา ตลอดจนสถานทสาธารณะทวไปเพอรอการเกบขน การรวบรวมและน าไปก าจดท าลายซงการด าเนนการกบขยะมลฝอย ณ แหลงก าเนดนเปนหนาทความรบผดชอบโดยตรงของบคคลหรอเจาของบานเรอนอาคารสถานทตางๆทจะตองด าเนนการแกไขใน 2 ลกษณะ คอการลดขยะ ณ แหลงก าเนดและการคดแยกขยะ ณ แหลงก าเนด 1.1 การลดขยะ ณ แหลงก าเนด ซงด าเนนการไดหลายลกษณะ เชน 1.1.1 การปฏเสธหรอหลกเลยงสนคาหรอบรรจภณฑทจะสรางปญหาขยะ(refuse)แนวทางนสามารถด าเนนการไดหลายรปแบบไดแก 1. หลกเลยงการซอสนคาหรอผลตภณฑทใชบรรจภณฑหอหลายชน 2. หลกเลยงการซอสนคาชนดใชครงเดยวหรอผลตภณฑทมอายการใชงานต า 3. ในการเลอกสนคาตางๆทใชในชวตประจ าวน เชน สบ ยาสฟน น ายาท าความสะอาด ผงซกฟอก ฯลฯ ใหเลอกซอเฉพาะผลตภณฑทมขนาดบรรจใหญกวา เนองจากบรรจภณฑนอยกวาเมอเปรยบเทยบกบหนวยน าหนกของผลตภณฑ 4. หลกเลยงการซอสนคาหรอผลตภณฑซงมสวนประกอบของขยะทเปนมลพษตอสงแวดลอม เชน กลองโฟม ถงพลาสตก เปนตน 1.1.2 การเลอกใชสนคาทสามารถสงบรรจภณฑคนแกผผลตได( return) แนวทางนสามารถด าเนนการไดดงน 1.เลอกซอสนคาหรอผลตภณฑทผผลตมการเรยกคนซากบรรจภณฑหลงการบรโภคของประชาชน

www.ssru.ac.th

18

2. เลอกซอสนคาหรอผลตภณฑทมระบบมดจ าและคนเงน( deposit refund system) เชน สนคาประเภทขวดน าอดลมหรอน าดมบรรจขวด เปนตน 3. เลอกซอสนคาหรอผลตภณฑทสามารถน ากลบมาใชประโยชนหรอรไซเคลได หรอมสวนประกอบวสดรไซเคลตางๆ 1.1.3 การใชซ า( reuse ) หมายถง การน าสนคาหรอผลตภณฑทมการใชงานแลวกลบมาใชงานอก โดยไมตองผานกระบวนการเปลยนแปลงหรอรปแบบใดๆ เชน 1. เลอกซอหรอใชผลตภณฑทมการออกแบบมาใหใชไดมากกวาหนงครง เชน แบตเตอรชนดเตมประจไฟฟาใหมได( rechargeable battery ) เปนตน 2. เลอกสนคาชนดเตม( refill ) เชนผงซกฟอก น ายาลางจาน น ายาท าความสะอาด เปนตน 3. ซอมแซมเครองใชและอปกรณตางๆ( repair ) ใหสามารถใชงานไดตอไปอก หรอบ ารงรกษาใหมอายการใชงานนานขน 4. น าบรรจภณฑหรอวสดเหลอใชอนๆกลบมาใชประโยชนอก เชน การใชซ าถงผา ถงกระดาษ ถงพลาสตก กลองกระดาษ และขวดแกวตางๆ ฯลฯ 5. ยมหรอเชาหรอใชสงของหรอผลตภณฑทใชบอยครงรวมกน เชน เครองดดฝน อปกรณท าความสะอาดบานตางๆ เปนตน 1.2 การคดแยกขยะ ณ แหลงก าเนด เปนขนตอนการด าเนนงานภายหลงจากทมขยะมลฝอยเกดขนแลวซงถอไดวาเปนกจกรรมเรมตนทความส าคญอยางยงตอการน าขยะกลบมาใชทมศกยภาพในการน ามาใชใหมไมถกปนเปอนดวยขยะอนๆทมความสกปรกหรอขยะปยกตางๆจนท าใหคณภาพตางๆจนท าใหคณภาพของขยะทจะน ากลบมาใชประโยชนดอยลงไปหรออาจท าใหเสยคาใชจายในการลางความสะอาดหรอท าการคดแยกเพมเตมกอนทจะสงเขาสโรงงานแปรรปตอไป ขอดอกประการหนงของการคดแยกขยะ ณ แหลงก าเนดกคอ เปนการชวยลดปรมาณขยะมลฝอยทจะตองน าไปก าจดขนสดทายยงสถานทฝงกลบขยะใหเหลอนอยลง อนเปนการสงผลทางออมตออายการใชงานของสถานทฝงกลบใหสามารถใชงานไดนานมากกวาเดมและยงเปนการประหยดงบประมาณจ านวนมหาศาลของรฐทจะตองลงทนเพอก าจดขยะอกดวย 2. การเกบรวบรวมและเกบกก เปนการเกบขนขยะมลฝอยทถกทงไวในภาชนะรองรบขยะซงวางไวตามสถานทตางๆ อนไดแก บรเวณทพกอาศย สถาบนการศกษา ตลาดสด ปายรถโดยสารประจ าทาง และสวนสาธารณะ ฯลฯเพอน ามารวบรวมไวยงจดพกขยะกอน แลวจงท าการขนถายใสรถเกบขยะ เพอทจะไดขนสงตอไปยงสถานทฝงกลบส าหรบขยะทไมสามารถน ากลบมาใชใหมไดอก แตหากเปนขยะรไซเคลทไดมการคดแยกไวในภาชนะรองรบขยะตามทกลาวมาแลว ขยะเหลานกจะถกรวบรวมและสงไปแปรรปเพอน ากลบมาใชใหมตอไป อนง ขยะมลฝอยเมอถกเกบรวบรวมจากภาชนะรองรบขยะทอยตามแหลงก าเนดตางๆแลวจะถกขนถายโดยรถเกบขนขยะเพอน าไปก าจดท าลายยงสถานทฝงกลบใหเรวทสด ทงน เพอปองกนการเนาเหมนของขยะรวมทงเพอใหมขยะตกคางยงสถานทตางๆใหนอยทสดดวย ดงนนขยะมลฝอยเหลานจงไมจ าเปนตองมการเกบกก( storage) ณ จดใดจดหนงกอนน าไปก าจดหรอท าลาย ยกเวนใน

www.ssru.ac.th

19

สวนของขยะอนตรายหรอของเสยอนตรายตางๆเทานนทจะตองท าการเกบกบใหมจ านวนมากพอกอนทจะสงไปก าจดอยางถกวธและปลอดภย ส าหรบการเกบรวบรวมขยะเปนหนาทตามบทบญญตของกฎหมายซงก าหนดใหองคกรปกครองสวนทองถนและองคการบรหารสวนต าบล(อบต.)เปนผรบผดชอบ ดงนนหนวยงานดงกลาวจะตองมการวางระบบและแบบแผนในการเกบรวบรวมขยะทเกดขนในแตละวนอยางเหมาะสมทงนเพอมใหมขยะตกคางอยตามสถานทตางๆในปรมาณมากและนานเกนไป 3. การขนสง เปนการน าขยะมลฝอยทเกบรวบรวมจากแหลงก าเนดตางๆภายในชมชนขนถายไปยงสถานทฝงกลบซงตงหางออกไปไกลจากชมชนหรออาจเปนการขนถายขยะไปสกระบวนการแปรสภาพเพอน ากลบมาใชประโยชนใหมอก ในการขนสงขยะมลฝอยไปยงสถานทฝงกลบนนจะเกดขนภายหลงจากทไดท าการเกบรวบรวมขยะภายในชมชนเสรจสนแลว 4. การแปรสภาพ เปนวธการทจะท าใหขยะมลฝอยทเกบรวบรวมจากชมชนอยในสภาพทเกดความสะดวกตอการเกบขนไปก าจดหรอท าลายหรอน ากลบมาใชประโยชนใหมได ซงวตถประสงคของการแปรสภาพขยะจะมอยดวยกน 3 ประการ ดงนคอ 1 ). เพอเพมประสทธภาพของระบบจดการขยะโดยการอดขยะใหเปนฟอนหรอเปนกอนๆซงจะชวยลดพพนทการเกบขนขยะและลดคาใชจายในการขนสงไปยงสถานทฝงกลบใหนอยลง นอกจากนการอดขยะกอนท าการฝงกลบจะชวยท าใหสถานทฝงกลบมอายการใชงานไดนานขน กลาวคอ ขยะทอดแนนโดยการมดเปนฟอนหรอเปนกอนจะมปรมาตรลดลงเมอเทยบกบขยะทเปนขยะธรรมดา ดวยเหตนเมอน าไปฝงกลบสามารรองรบปรมาณขยะไดมากขนและนานขนนนเอง 2 ). เพอน าวสดทใชแลวน ากลบมาใชประโยชนใหม กลาวคอ ในกระบวนการแปรสภาพจะมการแยกสวนประกอบหรอคดแยกขยะออกเปนประเภทตางๆ ไดแก แกว กระดาษ พลาสตก โลหะ เหลก ฯลฯซงขยะเหลานสามารถน าสงไปยงโรงงานแปรรปเพอใชเปนวตถดบส าหรบผลตสนคาใหมได สวนขยะทใชประโยชนไมไดเมอถกคดแยกออกมาแลวกจะท าการขนสงไปก าจดหรอท าลายยงสถานทฝงกลบตอไป 3 ). เพอน าผลผลตทเกดจากขบวนการแปรสภาพมาใชประโยชนในดานตางๆตวอยางเชน เมอท าการแปนสภาพขยะดวยการยอยสลายทางชวภาพแลวกจะไดปยหมกหรอปยอนทรยมาใชในการเพาะปลก หรอท าการยอยสลายขยะทางชวภาพเพอใหไดกาซมเทนมาใชเปนเชอเพลงในดานตางๆ เชน การหงตม การปนกระแสไฟฟา เปนตน การแปรสภาพขยะมลฝอยสามารถกระท าไดหลายวธดวยกน คอ การแปรสภาพดวยการบด (grinding) การอดใหแนน(compaction) การแยกสวนประกอบ( separation) และการยอยสลายทางชวภาพ ( biodegradation) 5. การก าจดหรอท าลาย ถอเปนขนตอนสดทายของการจดการเกยวกบขยะมลฝอย ซงเมอมการด าเนนงานในขนตอนตางๆตามทไดกลาวมาปนล าดบแลว ในทสดขยะทไมสามารถน ากลบมาใชประโยชนไดอกกจะถกขนสงไปยงสถานทฝงกลบเพอน าไปก าจดตอไป อยางไรกตาม การก าจดขยะมลฝอยทเปนอยในปจจบนนมไดมการฝงกลบเพยงวธเดยวแตยงมวธการอนๆทสามารถกระท าไดโดยขนอยกบปจจยหลายประการทงในเรองคณสมบตของตวขยะเองวาเปนขยะอนตรายหรอไม รวมไปถงขอก าจดในเรองของการจดหาพนทกอสรางสถานทฝงกลบและงบประมาณทจะใชในการบรหาร

www.ssru.ac.th

20

จดการดวย ในปจจบนวธก าจดหรอท าลายขยะมหลายวธทงเปนวธทถกตองตามหลกสขาภบาลหรอไมกตาม วธการเหลานประกอบไปดวย การเทกองบนพน ( open dumping) การฝงกลบอยางถกหลกสขาภบาล(sanitary landfill ) การฝงกลบโดยวธพเศษ ( secure landfill ) และการเผาในเตาเผา (incineration)เปนตน 2.5 เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ปารชาต ทองบวรวง( 2546) ไดท าการศกษา “ การจดการขยะ:ของทพกโรงแรมในแหลงทองเทยว กรณศกษา หมบานรมฟาไทย ต าบลตบเตา อ าเภอเทง จงหวดเชยงราย ” พบวาในฤดทองเทยวแตละวนจะมนกทองเทยวจ านวน 2000-3000 คนขนไปเทยวบนวนอทยานภชฟา โดยทพกแรมและรานอาหารมอตราการเกดขยะเฉลย 0.6 , 0.4 กก./คน/วน ตามล าดบและตลอดทงปจะมปรมาณขยะถง 7537.21 กก.โดย 1)เปนขยะทสามารถน าไปใชประโยชนใหมไดรอยละ 44.7 คดเปน 3371.36 กก./ป 2) เปนเศษอาหารรอยละ 39.53 คดเปน 2979.22กก./ป 3) เปนเศษไมใบไมตางๆรอยละ 2.22 คดเปน 1670.40 กก./ป และ 4) เปนขยะอนๆทไมสามารถยอยสลายได รอยละ 13.51 คดเปน 1018.62 กก./ป

รายงานของธนาคารโลก( 1994) เรอง “ Solid Waste Management at Community Level” ระบวาปรมาณขยะในเขตเทศบาล ขนอยกบความเปนเมองอตสาหกรรมและระดบของรายไดเทศบาล โดยขยะในเทศบาลหรอเขตเมองจะประกอบดวยวสดตางๆหลากหลายทง กระดาษ พลาสตก เศษผา โลหะ แกว และอนทรยวตถตางๆซงเกดจากครวเรอน รานคา ตลาดและจะมความแตกตางกนไปตามฤดกาล สถานท วถชวตของชมชน อาหารการกน คณภาพชวตของประชาชน กจกรรมการคาขาย ทงนขยะทเกดจากวสดภณฑหอสงของกนของใชตางๆซงมแนวโนมจะเพมปรมาณสงขนในชมชนทพฒนาแลว ซงขยะดงกลาวมประมาณ 30% ในประเทศสหรฐอเมรกา

Thaniya Kaosol (2009) ไดท าการศกษาเรอง “Sustainable Solutions for Municipal Solid Waste Management in Thailand” รายงานวา ปรมาณขยะในเขตเทศบาลของไทยซงเปนประเทศก าลงพฒนามอตราขยะอยระหวาง 0.3-1.44 กก./คน/วน ซงปรมาณขยะในเขตเทศบาลนนจะแตกตางกนไปขนอยกบภาคภมศาสตร ฤดกาล รายได ขนาดของครวเรอน รปแบบการด ารงชวต รปแบบของสนคาทบรโภค ทศนในการด ารงชพและกฎระเบยบขอบงคบตางๆ ซงอตราสวนของขยะในเขตเทศบาลนนเปนขยะอนทรย 48% กระดาษตางๆ 15% พลาสตก 14% แกว 5% โลหะตางๆ 4% และอนๆ 14% โดยขยะในเขตเมองและขยะนอกเขตเมองจะแตกตางกนขนอยกบความแตกตางของรายได วถชวตและจ านวนประชากร

Jagdish C.Kuniyal ,Arun P. Jain and Ardhendu S. Shannigrahi (2003) ไดท าการศกษา “Solid Waste Management in Indian Himalayan Tourists Treks: a case study in and around Valley of Flowers and Hemkund Sahib” พบวาขยะทเกดจากนกทองเทยวนน 96.3%เปนขยะทสามารถน ากลบมาใชใหมไดหรอรไซเคลไดซงประกอบไปดวย ขวดน าดม 68% พลาสตก 26% และโลหะ 2% ซงการปฐมนเทศหรอใหค าแนะน าตอนกทองเทยวกอนเขาสถานททองเทยวนนเปนปจจยส าคญในการบรหารจดการขยะอยางมประสทธภาพ

www.ssru.ac.th

21

ปราณ( 2546) ไดท าการศกษาชนด ปรมาณขยะ และพฤตกรรมการทงของนกทองเทยวและผประกอบการในอทยานแหงชาตเขาใหญ ผลการศกษาพบวา ชนดของขยะทนกทองเทยวมมากทสด คอ เศษอาหาร รองลงมา คอ ขวดแกว/เศษแกว และถงพลาสตก/เศษพลาสตก ส าหรบปรมาณขยะในพนทเกดขนมากทสดในวนหยดนกขตฤกษของฤดฝน 2,103.13 กก./วน และพนทใชประโยชนชวงกลางคน พนทกางเตนท ของฤดหนาวมขยะมากทสด 1,415 กก./วน และมอตราการเกดขยะสงสดในพนทใชประโยชนกลางคน ส าหรบผประกอบการท าการแยกชนดเฉพาะฤดฝน ชนดขยะทมมากทสดคอ เศษอาหาร รองลงมาคอ ขวดแกว/เศษแกว และถงพลาสตก/เศษพลาสตก

บณฑร อทยวฒน( 2536) ศกษาการคดแยกมลฝอยกอนก าจดครงสดทายเพอน าไปใชประโยชน ณ โรงงานก าจดมลฝอยออนนช พบวา การคดแยกมลฝอยกอนก าจดครงสดทาย เพอน ากลบไปใชประโยชนเปนหาทางหนงทชวยลดปญหาในการก าจดครงสดทายและลดปญหามลภาวะดานมลฝอยใหเบาบางลง แตการคดแยกประเภทมลฝอย ณ แหลงก าเนดของมลฝอยนนๆหรอการคดแยกประเภทมลฝอยกอนน าทง วภาเพญ เจยสกล( 2536) ศกษาพฤตกรรมการจดการมลฝอยของประชนในเขตพนทชนกลางของกรงเทพมหานคร พบวา พฤตกรรมของกลมตวอยางในเขตพนทชนกลางของกรงเทพมหานคร มการจดการมลฝอยแบบแยกประเภท คอ มลฝอยแหงและมลฝอยเปยกสงถงรอยละ 39.5 ของทงหมด และรอยละ 78 ของกลมตวอยางจะมการแยกประเภทกระดาษออกจากมลฝอยอนๆเพอไวจ าหนายและน ากลบมาใชอก

รฐกานต สขสวาง(2537) ศกษาความคดเหนของนายกเทศมนตร และปลดเทศบาลตอการจดการขยะมลฝอยในเขตเทศบาล พบวา การรณรงคใหประชาชนคดแยกและลดปรมาณมลฝอยนนในความคดเหนของนายกเทศมนตร และปลดเทศบาลมการปฏบตการนอย สวนการแนะน าประชาชนใหทงมลฝอยในภาชนะทเตรยมไวมการปฏบตในระดบปานกลาง

สมชาย สหนบตร( 2537) ไดศกษาทดลองใชระบบถงขยะ 2 ใบ เพอแยกประเภทมลฝอยจากบานเรอน พบวา ครวเรอนตวอยางทไดรบสอโฆษณา เอกสารเยบเลม และครวเรอนตวอยางทไดรบสอภาพโฆษณา เอกสารเยบเลม และถงมลฝอย มการเปลยนแปลงและองคประกอบมลฝอยลดลง ท าใหสามารถสรปไดวา สอทใชในการศกษาครงนสามารถเปลยนแปลงพฤตกรรมการทงมลฝอยของครวเรอนได

ธนพร พนาคปต( 2538) ศกษาพฤตกรรมการจดการมลฝอยในครวเรอนของประชาชนทอาศยในเขตเทศบาลเมองปตตาน พบวา เพศหญงมพฤตกรรมการคดแยกมลฝอยและก าจดมลฝอยถกตองมากกวาเพศชาย นอกจากนอาย ทอยอาศย และระดบการศกษายงมผลตอพฤตกรรมการคดแยกมลฝอยและการก าจดมลฝอย โดยผทมอายนอย ผทอาศยในบานเดยวและระดบการศกษาสงจะมพฤตกรรมการคดแยกและการก าจดทถกตองมากกวา สวนอาชพทมพฤตกรรมการคดแยกและก าจดมลฝอยถกตองมากทสด ไดแก อาชพคาขาย

นวลพรรณ ปตธรรม( 2538) ไดศกษาเปรยบเทยบตนทนการจดการมลฝอยของกรงเทพมหานครระหวางกรณทมการคดแยกกบกรณทไมมการคดแยก พบวา หมบานทมการคดแยกมลฝอยกอนทงมปรมาณมลฝอยตกคางนอยกวาหมบานทไมมการคดแยก และผลเปรยบเทยบคาใชจายในเกบขนและท าลายมลฝอยเฉลยตอกโลกรม โดยใชหลกตนทนและประสทธภาพระหวาง

www.ssru.ac.th

22

หมบานทคดแยกกบไมคดแยก พบวา หมบานทมการคดแยกมลฝอยกอนน าทงมคาใชจายในการเกบขนและท าลายมลฝอยเฉลยตอกโลกรมนอยกวา

ปว จ าปาทอง( 2538) ไดท าการศกษาปจจยทางสงคมและจตวทยาทมผลตอพฤตกรรมการแยกทงมลฝอยของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร พบวา ประชาชนสวนใหญมการแยกทงมลฝอยไมถกตอง ทงนเพราะเหนบคคลอนหรอเจาหนาทกรงเทพมหานครไมแยกทงมลฝอย รวมทงการทงมลฝอยในถงรองรบผดประเภท ท าใหการน าถงรองรบมลฝอยแยกประเภทมาใชไมเกดประสทธภาพ นอกจากนยงพบวาอปนสยในการซอสนคา และการรบรขาวสารทางโทรทศนเปนปจจยทมผลตอพฤตกรรมการแยกมลฝอย

เทวญ พฒนาพงศศกด(2540) ศกษาการแยกมลฝอย และการจดการมลฝอยทแยกแลวในแหลงก าเนดตางๆของเขตเทศบาลนครเชยงใหม พบวา ประชาชนยงไมใหความรวมมอในการแยกมลฝอย ทงนเพราะมลฝอยในถงรองรบแบบแยกประเภทมลฝอยเปยกและมลฝอยแหงไมมความแตกตางกน และจากการประเมนความเปนไปไดในการแยกมลฝอยและรปแบบการแยกมลฝอยทเหมาะสม พบวา โรงเรยนควรมการแยกมลฝอย ออกเปน 3 ประเภท คอ กระดาษ แกว พลาสตก โลหะ และมลฝอยทวไป สวนตลาด และชมชนควรแยกมลฝอยออกเปน 2 ประเภท คอ มลฝอยเปยกและมลฝอยแหง

พตสร พรหมทอง(2540) ศกษาศกยภาพของการคดแยกมลฝอยเพอน ากลบมาใชประโยชน พบวา องคประกอยของมลฝอยในเขตเทศบาลนครราชสมาประกอบดวยสารอนทรยรอยละ 44 พลาสตกรอยละ 21 กระดาษรอยละ 20 แกวรอยละ 6 โลหะรอยละ 2.6 และยงมวสดทสามารถคดแยกและน ากลบมาใชประโยชนไดอกรอยละ 27.3 ประกอบดวยกระดาษ แกว โลหะ อลมเนยม และพลาสตก โดยมปรมาณมลฝอยทงสนวนละ 248 ตน เทศบาลก าจดไดวนละ 150 ตน และมการคดแยกมลฝอยเอน ากลบมาใชประโยชนวนละ 36 ตน คดเปนรอยละ 14.4 ของปรมาณมลฝอยทเกดขนทงหมด สวนการศกษาระบบคดแยกทสถานทก าจดเลอกวธการแยกวสดแบบงาย ปรมาณวสดทคดแยกเพอน ากลบไปใชประโยชนไดรวม 294,950 ตน คดเปนการประหยดพลงงานเทากบน ามนดบ 596,900 บาเรล

อชร เอกโทชน( 2540 ) ไดท าการศกษาพฤตกรรมการทงมลฝอยของประชาชนในเขตเทศบาลเมองเพชรบร พบวา ประชาชนทมอายและเพศแตกตางกนมพฤตกรรมการทงมลฝอยทไมแตกตางกน นอกจากนระดบการศกษาและความรความเขาใจเกยวกบอนตรายจากมลฝอยทแตกตางกนไมมผลตอพฤตกรรมการทงมลฝอย สวนเรองอาชพและความรเรองกฎระเบยบทางสงคมมผลตอพฤตกรรมการทงมลฝอย

www.ssru.ac.th

23

จากการศกษาเอกสาร แนวความคดและงานวจยทเกยวของทงหมดผวจยน ามาประมวลและก าหนด กรอบแนวความคดของการวจยตามวตถประสงค ดงน

กรอบแนวความคดของการวจย

การใชประโยชนจากขยะ

การจดการขยะและน าเสย

สภาพปญหาจากขยะและน าเสย

แนวทางการจดการขยะและน าเสย

คณลกษณะและ

องคประกอบของ

สมาชกในครวเรอน

www.ssru.ac.th

บทท 3 วธการด าเนนงานวจย

การศกษาครงนเปนการวจยพนฐาน เพอศกษาการ ใชประโยชนและการ จดการขยะมลฝอยของครวเรอนประชาชนในต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม เพอใหไดค าตอบตามวตถประสงคของการวจยจงใชวธการศกษาทงเชงปรมาณและเชงคณภาพ ดงน 3.1 การศกษาเชงปรมาณ การศกษาเชงปรมาณนเปนวธการหลกทใชในการศกษาการ ใชประโยชนและการ จดการขยะมลฝอยของครวเรอนประชาชน รวมทงศกษาสภาพปญหาทเกดจากการจดการขยะและน าเสยของครวเรอนประชาชน ต าบล สวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม โดยมรายละเอยดการด าเนนงานทส าคญดงน

3.1.1 ประชากร ประชากรเปาหมายในการศกษาครงนประกอบดวยครวเรอนประชาชน ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ซงมทงหมด 1258 ครวเรอน จาก 15 หมบาน ประกอบดวย หมท 1 บานแหลมสวนหลวง 1 หมท 2 บานแหลมสวนหลวง 2 หมท 3 บานโรงหมอ หมท 4 บานเตาปน หมท 5 บานคลองชมปก หมท 6 บานปากคลองสวนหลวง หมท 7 บานคลองโพงพางลาง หมท 8 บานวดทองคง 1 หมท 9 บานคลองชมพ หมท 10 บานวดทองคง 2 หมท 11 บานคลองประชาชมชน 1 หมท 12 บานคลองประชาชมชน 2 หมท 13 บานคงจ าป หมท 14 บานวดวรภม หมท 15 บานสามแยกคลองบางนางล

www.ssru.ac.th

25

3.1.2 กลมตวอยาง การศกษาครงนท าการศกษาจากกลมตวอยาง ครวเรอนประชาชน ต าบล สวนหลวง

ซงผวจยค านวณขนาดของกลมตวอยางใหเปนตวแทนของประชากร ตามแนวทางของ ยามาเน (Taro Yamane,1976 อางถงในสชาต ประสทธรฐสนธ,2545:141) ดงน

n = N 1+Ne2 เมอ n = ขนาดของกลมตวอยาง N = ขนาดของประชากร 1258 ครวเรอน e = ความคลาดเคลอนของการสมตวอยางทยอมรบได ซงก าหนดใหมคา = 0.05 การค านวณขนาดของกลมตวอยาง n = N 1+Ne2 n = 1258 1+1258(0.05)2 n = 1258 4.145 = 303.498 ขนาดกลมตวอยางครวเรอนนอยทสดในการเปนตวแทน ของประชากรทใชในการศกษาครง

น คอ 303.498 ครวเรอน แตในการศกษาจรงผวจยท าการศกษาครวเรอนทงหมด จ านวน 375 ครวเรอน ซงมากกวาจ านวนกลมตวอยางครวเรอนทค านวณได 71 ครวเรอน

3.1.3 การสมตวอยาง การสมตวอยางครวเรอนจาก 15 หมบานครงนเพอใหกลมตวอยางกระจายครอบคลม

ทง 15 หมบาน ผวจยจงก าหนดสดสวน กลมตวอยางของ แตละหมบาน ใหมกลมตวอยางครวเรอนหมบานละ 25 ครวเรอน ดงน

www.ssru.ac.th

26

หมบาน จ านวนครวเรอน

(ครวเรอน) จ านวนกลมตวอยาง

(ครวเรอน) หม 1บานแหลมสวนหลวง 1 หม 2 บานแหลมสวนหลวง 2 หม 3 บานโรงหมอ หม 4 บานเตาปน หม 5 บานคลองชมปก หม 6 บานปากคลองสวนหลวง หม 7 บานคลองโพงพางลาง หม 8 บานวดทองคง 1 หม 9 บานคลองชมพ หม 10 บานวดทองคง 2 หม 11 บานคลองประชาชมชน 1 หม 12 บานคลองประชาชมชน 2 หม 13 บานคงจ าป หม 14 บานวดวรภม หม 15 บานสามแยกคลองบางนางล

79 59 72 62 52 58 65 133 78 123 50 81 134 93 119

25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25 25

รวม 1,258 375

การสมตวอยางครวเรอนในแตละหมบาน ใชวธการสมอยางงาย( Simple random sampling) โดยการท าสลากชอครวเรอนแตละหลงแลวสมครวเรอนมาตามจ านวนทก าหนด จากนนจงไปเกบขอมลจากครวเรอนทถกสมได 3.1.4 เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล

การรวบรวมขอมลจากครวเรอนกลมตวอยางครงน ใชแบบสอบถามเปนเครองมอ หลกในการรวบรวมขอมล โดยมวธการสรางและการหาคณภาพแบบสอบถามดงน

3.1.4.1 ศกษาเอกสารตางๆทเกยวของ ไดแก แผนพฒนาขององคการบรหารสวนต าบลสวนหลวง (2554-2556) เอกสารต าราและรายงานการวจยเกยวกบการจดการขยะมลฝอยและน าเสยในครวเรอน เปนตน

3.1.4.2 ยกรางแบบสอบถามใหครอบคลมประเดนตามวตถประสงคของการวจยซงเปนแบบสอบถามชนดผสมทง มขอค าถามทก าหนดตวเลอกใหตอบและค าถามปลายเปดใหผตอบมอสระในการตอบ ซงแบบสอบถามมทงหมด 6 ตอน คอ ตอนท 1 ขอมลของผตอบแบบสอบถามและครวเรอน ตอนท 2 ขอมลเกยวกบขยะและน าเสยของครวเรอนในแตละวน ตอนท 3 ขอมลการจดการขยะและน าเสยของครวเรอน ตอนท 4 ขอมลการใชประโยชนจากขยะและน าเสยของครวเรอน ตอนท 5 ปญหาทเกดจากขยะและน าเสยของครวเรอน

www.ssru.ac.th

27

ตอนท 6 ความปรารถนาในการก าจดขยะชมชนในเขตอบต.บางนางล 3.1.4.3 น ารางแบบสอบถามไปใหผทรงคณวฒจ านวน 3 ทาน พจารณาความ

เหมาะสมและความเทยงตรงเชงเนอหา( Content Validity ) และประเมนคาดชนความสอดคลอง ( Index of Congruence : IOC ) โดยมหลกสตรการค านวณดงน IOC = Σ R/N เมอ IOC หมายถง คาดชนความสอดคลอง R หมายถง คาความคดเหนของผทรงคณวฒโดยทคา +1 หมายถง ขอค าถามทสามารถน าไปวดไดอยางแนนอน

คา o หมายถง ขอค าถามนนไมแนใจวาจะน าไปวดไดและคา - 1 หมายถง ขอค าถามทไมสามารถน าไปวดไดอยางแนนอน

N หมายถง จ านวนผทรงคณวฒ ทงน ผวจยเลอกค าถามทมคา IOC มากกวา 0.5 มาใชเปนขอค าถามของเครองมอในการวจยน ส าหรบขอค าถามทผทรงคณวฒมความคดเหนเพมเตมนน ผวจยกน ามาปรบปรงตามขอคดเหนและขอเสนอแนะของผทรงคณวฒ

3.1.4.4 น าแบบสอบถามไปทดลองใชเกบขอมลจากครวเรอนประชาชน ต าบลสวนหลวง จ านวน 50 ครวเรอน เพอตรวจสอบความเหมาะสมของภาษาและน ามาทดสอบคาความเชอมน ( Reliability) ในขอค าถามทสรางมาตรวดเปนระดบ โดยวธการหาคาสมประสทธครอนบาค -อลฟา ( Cronbach’s alpha Coefficient ) ไดคาสมประสทธอลฟา = 0.89 ซงเปนคาทแสดงวาแบบสอบถามนมความเชอถอไดในระดบสง สามารถน าไปใชเกบขอมลได

3.1.5 การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลกลมตวอยางครวเรอนซงใหหวหนาครวเรอนหรอสมาชกในครวเรอนเปนผตอบแบบสอบถามครวเรอนละ 1 ฉบบ ผวจยไดประสานงานกบเจาหนาทสาธารณสขชมชนขององคการบรหารสวนต าบล สวนหลวง พรอมทงประสานงานกบผใหญบานทง 15 หมบาน เพอขอความอนเคราะหใหเกบขอมลจากครวเรอนกลมตวอยางตามจ านวนทไดก าหนดไว ซงไดรบความรวมมออยางดยง ท าใหไดขอมลกลมตวอยางครวเรอนมาท าการศกษาครบถวนตามจ านวนทก าหนด

3.1.6 การวเคราะหขอมล ขอมลเชงปรมาณจากแบบสอบถามทงหมด ผวจยน ามาวเคราะหโดยใชคอมพวเตอร

โปรแกรมส าเรจรป ทงนสถตทใชในการประมวลผล ประกอบดวย จ านวน รอยละ คาเฉลยและคาเบยงเบนมาตรฐาน ในสวนของแบบสอบถามปลายเปดน าขอมลมาวเคราะหเนอหา

www.ssru.ac.th

28

3.2 การศกษาเชงคณภาพ การศกษาเชงคณภาพนใชวธการสมภาษณเชงลกหวหนาครวเรอน รวมทงใช วธสงเกตสภาพจรงการบรหารจดการขยะและน าเสยของครวเรอนตางๆเพอน าขอมลมาใชอธบายเสรมการศกษาเชงปรมาณใหมความละเอยดชดเจนยงขน มวธการศกษาทส าคญดงน 3.2.1 กลมเปาหมาย กลมเปาหมายในการศกษาเชงคณภาพซงใชวธการสมภาษณเชงลกและการสงเกตสภาพจรงของครวเรอน ไดแก หวหนาครวเรอนกลมตวอยาง หมบานละ 2 ครวเรอน 3.2.2 การสมตวอยาง การสมตวอยางครวเรอนเพอการสมภาษณเชงลกและสงเกตสภาพการจดการขยะและน าเสยของครวเรอนนน ผวจยใชวธการสมแบบเจาะจง( purposive sampling) หมบานละ 2 ครวเรอน โดยเลอกครวเรอนทหวหนาครวเรอนหรอสมาชกในครวเรอน อยบานในวนทไปสมภาษณและยนดใหขอมลพาไปสงเกตสภาพจรงการจดการขยะและน าเสยของครวเรอน 3.2.3 เครองมอการศกษาเชงคณภาพ การศกษาเชงคณภาพนใชแบบสมภาษณและกลองบนทกภาพเปนเครองมอในการรวบรวมขอมล ส าหรบแบบสมภาษณมแนวทางการสรางเครองมอ ดงน

3.2.3.1 ก าหนดประเดนค าถามหลกเพอการสสมภาษณ ซงประกอบดวยค าถามเกยวกบพฤตกรรมการจดการขยะและน าเสยของครวเรอน การใชประโยชนจากขยะมลฝอยและสภาพปญหาขยะและน าเสยทพบของครวเรอน

3.2.3.2 การหาคณภาพเครองมอดานความเทยงตรงเชงเนอหาของขอค าถาม โดยใชวธการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของกบการจดการขยะและน าเสยของครวเรอนตางๆ

3.2.3.3 น าค าถามไปทดลองสมภาษณ หวหนาครวเรอนในต าบลสวนหลวง จ านวน 5 ครวเรอนและน ามาปรบปรงขอค าถามใหมความเหมาะสม ชดเจน เพอการสมภาษณเชงลก หวหนาครวเรอนกลมตวอยางในการศกษาน

3.2.4 การเกบรวบรวมขอมล

การสมภาษณเชงลก หวหนาครวเรอนหมบานละ 2 ครวเรอนน ผวจยด าเนนการดงน 1) ผวจยท าหนาทเปนผสมภาษณ บนทกขอมลและสงเกตสภาพจรงการจดการขยะและน าเสยของครวเรอนดวยตนเอง 2) นดหมายหวหนาครวเรอนลวงหนาและเลอกเวลาทเหมาะสม ทหวหนาครวเรอนสะดวกและพรอมทจะใหสมภาษณโดยนดหมายทบานของหวหนาครวเรอนนน 3) เตรยมผชวยนกวจยท าหนาท จดบนทกและบนทกภาพ 4) การด าเนนงานสมภาษณนน ผวจยแนะน าตนเองและผชวยนกวจยพรอมทงสรางบรรยากาศใหความรสกเปนกนเองและบอกวตถประสงคในการมาสมภาษณ พรอมทงใหค ามนวาจะเกบขอมลทไดเปนความลบ รวมทงขออนญาตจดบนทกขอมลและบนทกภาพ จากนนไดด าเนนการ

www.ssru.ac.th

29

สมภาษณตามประเดนค าถามทเตรยมไว เมอเสรจสนการสมภาษณไดกลาวขอบคณและมอบของทระลก

3.2.5 การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลเชงคณภาพน ผวจยใชเทคนคการวเคราะหเนอหา ( Content

validity ) โดยน าขอมลจากการบนทกขณะสมภาษณ ( Field notes) มาวเคราะห โดยการจดกลมขอมลเชอมโยงแนวคด หาความหมายและหาขอสรปและน าไปอธบายเสรมขอมลเชงปรมาณใหมความละเอยดลกซงชดเจนยงขน

www.ssru.ac.th

บทท 4 ผลการวเคราะหขอมล

การศกษาครงน มวตถประสงค ส าคญเพอศกษาถงการใชประโยชนจากขยะมลฝอย รวมทงศกษาวธการจดการขยะและน าเสยของครวเรอนประชาชน ในพนท ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ซงผวจยของน าเสนอผลการศกษา ตามวตถประสงคการวจย ดงน 4.1 คณลกษณะของผตอบแบบสอบถามจากครวเรอน ผใหขอมลในการตอบแบบสอบถามครงน เปนผหญง รอยละ 58.9 เปนชาย รอยละ 41 มอายระหวาง 16-85 ป โดยเฉลย 48.76 ป มการศกษาสงสดในระดบประถมศกษา (รอยละ 45.3) รองลงมา ผใหขอมลมการศกษาในระดบมธยมศกษาตอนปลาย มธยมศกษาตอนตน และปรญญาตรตามล าดบ (รอยละ 18.4 , 15.2 และ 13.1) ทงหมดนบถอศาสนาพทธ ผตอบแบบสอบถามเปนหวหนาครอบครวมากทสด (รอยละ 48.8) รองลงมาเปนสมาชกของครวเรอน และเปนผอาศยตามล าดบ (รอยละ 28.5 และ 22.7) ทงนผตอบแบบสอบถาม ประกอบอาชพรบจางมากทสด (รอยละ 46.4) รองลงมาประกอบอาชพเกษตรกรรม-ท าสวน คาขาย-ท าธรกจสวนตว และรบราชการ ตามล าดบ (รอยละ 21.1 , 15.7 และ 6.4) โดยผตอบแบบสอบถามกวารอยละ 92 อยอาศยในพนท ต าบลสวนหลวง นานเกนกวา 10 ป (ตารางท 2) ตารางท 2 คณลกษณะของผตอบแบบสอบถาม คณลกษณะ จ านวน รอยละ เพศ ชาย

หญง รวม อาย (ป)

คาต าสด คาสงสด คาเฉลย

คาเบยงเบนมาตรฐาน ระดบการศกษาสงสด ประถมศกษา

มธยมศกษาตอนตน มธยมศกษาตอนปลาย/เทยบเทา

อนปรญญา/เทยบเทา

154 221 375 16 85 48.76 14.89 170 57 69 21

41.0 58.9 100.0 45.3 15.2 18.4 5.6

www.ssru.ac.th

31

ตารางท 2 (ตอ) คณลกษณะ จ านวน รอยละ

ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร รวม ศาสนา พทธ สถานภาพในครวเรอน หวหนาครวเรอน สมาชกครวเรอน (บตร/หลาน) ผอาศย รวม อาชพหลก

รบราชการ/รฐวสาหกจ รบจาง เกษตรกรรม/ท าสวน คาขาย/ท าธรกจสวนตว พอบาน/แมบาน/ไมไดประกอบอาชพใดๆนกเรยน/นกศกษา รวม ระยะเวลาทอยอาศยใน ต.สวนหลวง ไมเกน 5 ป 6-10 ป เกนกวา 10 ป

รวม

49 9 375 375 183 107 85 375 24 174 79 59 24 15 375 13 15 347 375

13.1 2.4 100.0 100.0 48.8 28.5 22.7 100.0 6.4 46.4 21.1 15.7 6.4 4.0 100.0 3.5 4.0 92.5 100.0

4.2 คณลกษณะของครวเรอน ครวเรอนประชาชนต าบลสวนหลวงน อาชพหลกของหวหนาครวเรอนรอยละ 48.8 ประกอบอาชพรบจาง รองลงมาประกอบอาชพเกษตรกรรมท าสวนผลไมและคาขายหรอท าธรกจสวนตวตามล าดบ (รอยละ 24.3 และ 14.9 ) โดยครวเรอนประชาชนมระยะเวลาตงถนฐานอยใน ต าบลสวนหลวงนโดยเฉลย 44.74 ป มสมาชกในครวเรอนโดยเฉลย 5.24 คน/ครวเรอน แตละครวเรอน มจ านวนบคคลทท างานมรายไดโดยเฉลย 3.22 คน/ครวเรอน และมจ านวนบคคลทยงไมมงานท าโดยเฉลย 2.01 คน/ครวเรอน

www.ssru.ac.th

32

เมอสอบถามถง คาใชจายส าหรบคาน าประปาและคาไฟฟา ของแตละครวเรอน พบวา โดยเฉลยแตละครวเรอนเสยคาใชจาย เดอนละ 584.73 บาท/ครวเรอน ทงนแตละครวเรอนประกอบอาหารรบประทานโดยเฉลยวนละ 2.04 ครง (ตารางท 3) ตารางท 3 ลกษณะของครวเรอน คณลกษณะ จ านวน รอยละ อาชพหลกของหวหนาครวเรอน รบราชการ /รฐวสาหกจ รบจาง เกษตรกรรม/ท าสวน คาขาย/ท าธรกจสวนตว พอบาน/แมบาน/ไมไดประกอบอาชพใดๆ รวม ระยะเวลาทครวเรอนอาศยอยใน ต.บางนางล (ป)

คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

จ านวนบคคลทอาศยอยในครวเรอน (คน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน จ านวนบคคลในครวเรอนทยงไมมงานท า (คน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน จ านวนบคคลในครวเรอนทท างานแลว (คน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

21 183 91 56 21 375 2 100 44.74 23.71 1 18 5.24 2.69 0 15 2.01 1.84 0 10 3.22 1.79

5.6 48.8 24.3 14.9 5.6 100.0

www.ssru.ac.th

33

ตารางท 3 (ตอ) คณลกษณะ จ านวน รอยละ ครวเรอนเสยคาไฟฟาและคาน าประปา/เดอน (บาท) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน จ านวนครงทครวเรอนประกอบอาหารรบประทาน/วน คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

0 2,000 584.73 367.31 1 3 2.04 0.54

4.3 ขอมลเกยวกบขยะของครวเรอน จากขอมลการศกษาเกยวกบสภาพขยะมลฝอยของครวเรอนประชาชน ต าบลสวนหลวง พบวา แตละครวเรอนมขยะมลฝอยทกชนดรวมกนโดยเฉลย 1.98 ก.ก/ครวเรอน/วน โดยขยะแตละประเภททพบในครวเรอนนน มดงน (ตารางท 4)

ขยะเปยกหรอขยะอนทรยทส าคญพบมากทสด ตามล าดบดงน 1) เศษอาหาร เศษขาว เศษขนม คาเฉลย 0.23 ก.ก/ครวเรอน/วน 2) เศษเนอสตว/หม/ปลา/กง/หอย/ป/ไข คาเฉลย 0.15 ก.ก/ครวเรอน/วน 3) เศษพช ผก ผลไม คาเฉลย 0.14 ก.ก/ครวเรอน/วน 4) เศษใบไม ใบตองหออาหาร คาเฉลย 0.08 ก.ก/ครวเรอน/วน

ขยะรไซเคลหรอขยะแหงทสามารถน ากลบมาใชประโยชนใหมหรอน าไปขายไดทเกดขนในแตละครวเรอนทส าคญพบมากทสด ตามล าดบดงน

1) ขวดพลาสตกตางๆ คาเฉลย 0.17 ก.ก/ครวเรอน/วน 2) ขวดแกวตางๆ คาเฉลย 0.14 ก.ก/ครวเรอน/วน 3) กลอง/ลงกระดาษ คาเฉลย 0.11 ก.ก/ครวเรอน/วน 4) กระดาษหนงสอพมพ/กระดาษตางๆ คาเฉลย 0.084 ก.ก/ครวเรอน/วน 5) กระปองใสเครองดมตางๆ คาเฉลย 0.07 ก.ก/ครวเรอน/วน 6) กลองนม/กลองบรรจน าผลไมตางๆ คาเฉลย 0.05 ก.ก/ครวเรอน/วน 7) เศษโลหะตางๆ คาเฉลย 0.01 ก.ก/ครวเรอน/วน ขยะทวไปหรอขยะแหงทไมสามารถน ากลบมาใชประโยชนใหมหรอเปนขยะทยอยสลายยาก

ไมคมคากบการน าไปรไซเคลใชประโยชนใหม ทเกดขนในแตละครวเรอนทส าคญ พบมากทสดตามล าดบดงน

1) ถงพลาสตก/ถงกอบแกบ คาเฉลย 0.15 ก.ก/ครวเรอน/วน

www.ssru.ac.th

34

2) กลองโฟมบรรจอาหาร คาเฉลย 0.07 ก.ก/ครวเรอน/วน 3) กระปองสงกะสเคลอบ คาเฉลย 0.04 ก.ก/ครวเรอน/วน 4) กระดาษเคลอบมน/กระดาษสกปรก คาเฉลย 0.039 ก.ก/ครวเรอน/วน 5) ไมเสยบอาหารตางๆ คาเฉลย 0.01 ก.ก/ครวเรอน/วน ขยะอนตรายหรอขยะพษซงเปนขยะหากทงไมระมดระวงจะเปนอนตรายตอคน สตวและ

สงแวดลอม ซงขยะเหลานเกดขนในครวเรอนทส าคญ พบมากทสดตามล าดบ ดงน 1) น ายาท าความสะอาดสขภณฑในครวเรอน คาเฉลย 0.06 ก.ก/ครวเรอน/วน 2) หลอดไฟ/หลอดฟลออเรสเซนส คาเฉลย 0.04 ก.ก/ครวเรอน/วน 3) น ามนเครอง/น ามนหลอลน คาเฉลย 0.04 ก.ก/ครวเรอน/วน 4) กระปองสเปรยยาฆาแมลง/ยง คาเฉลย 0.03 ก.ก/ครวเรอน/วน 5) เครองส าอาง/น ายายอมผม/น ายาลางเลบ คาเฉลย 0.02 ก.ก/ครวเรอน/วน 6) บรรจภณฑสารเคมตางๆ คาเฉลย 0.01 ก.ก/ครวเรอน/วน 7) แบตเตอรเกา คาเฉลย 0.01 ก.ก/ครวเรอน/วน 8) ยาตางๆทหมดอาย คาเฉลย 0.007 ก.ก/ครวเรอน/วน ขยะอนๆทส าคญพบในครวเรอนมากทสดตามล าดบ ดงน 1) เศษผา คาเฉลย 0.03 ก.ก/ครวเรอน/วน 2) เศษวสดกอสรางตางๆ คาเฉลย 0.01 ก.ก/ครวเรอน/วน

ตารางท 4 ขอมลเกยวกบขยะของครวเรอน ชนดและปรมาณขยะ จ านวน รอยละ ปรมาณขยะทกชนดรวมกนในแตละวน (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ขยะเปยกทพบ เศษอาหาร /เศษขาว/ขนม เศษพชผก ผลไม เศษใบไม/ใบตองหออาหาร ซากสตว/เนอ/หม/ปลา/กง/ไก/หอย/ไข อนทรยวตถอนๆ ปรมาณ เศษอาหาร/เศษขาว/ขนม (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย

1.00 5.00 1.984 0.125 369 286 230 329 97 0 1.00 0.23

28.1 21.8 17.5 25.1 7.4

www.ssru.ac.th

35

ตารางท 4 (ตอ) ชนดและปรมาณขยะ จ านวน รอยละ

คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณเศษ พช ผก ผลไม (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณเศษใบไม/ใบตองหออาหาร (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณซากสตว/เนอ/หม/ปลา/กง/ไก/หอย/ไข (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ขยะรไซเคลทพบ กลอง /ลงกระดาษ กระดาษ/หนงสอพมพ ขวดแกวตางๆ กลองนม /กลองน าผลไมตางๆ ขวดพลาสตกตางๆ กระปองใสเครองดมตางๆ

เศษโลหะชนดตางๆ เศษวสดอเลกทรอนกสตางๆ ยางตางๆ ปรมาณ กลอง/ลงกระดาษ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

174.71 0 1.00 0.14 153.18 0 0.50 0.083 111.10 0 0.70 0.15 127.31 257 249 300 170 338 161 63 12 6 0 1.00 0.11 147.62

16.5 16.0 19.3 10.9 21.7 10.3 4.0 0.8 0.4

www.ssru.ac.th

36

ตารางท 4 (ตอ) ชนดและปรมาณขยะ จ านวน รอยละ ปรมาณ กระดาษ/หนงสอพมพ (ก.ก/วน)

คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณขวดแกวตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณกลองนม/กลองบรรจน าผลไมตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณขวดพลาสตกตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณกระปองใสเครองดมตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณเศษโลหะตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

0 0.50 0.08 78.60 0 1.00 0.14 172.35 0 0.50 0.05 107.92 0 1.00 0.17 133.23 0 0.80 0.07 135.56 0 0.30 0.01 43.70

www.ssru.ac.th

37

ตารางท 4 (ตอ) ชนดและปรมาณขยะ จ านวน รอยละ ปรมาณเศษวสดอเลกทรอนกสตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณยางตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ขยะทวไป กลองโฟม /ฟอยลบรรจอาหาร ถงพลาสตก/ถงกอบแกบ กระดาษเคลอบมน /กระดาษสกปรก โลหะกระปองสงกะสเคลอบ เศษเซรามก /เศษกระเบอง ไมเสยบอาหารตางๆ ปรมาณกลองโฟม/ฟอยลบรรจอาหาร (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณถงพลาสตก/ถงกอบแกบ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณกระดาษเคลอบมน/กระดาษสกปรก (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

0 0.20 0.01 17.88 0 0.20 0.002 1.83 252 346 134 151 15 87 0 0.50 0.07 87.27 0 2.50 0.15 227.22 0 0.50 0.039 79.68

25.6 35.1 13.6 15.3 1.5 8.8

www.ssru.ac.th

38

ตารางท 4 (ตอ) ชนดและปรมาณขยะ จ านวน รอยละ ปรมาณโลหะกระปองสงกะสเคลอบ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณเศษเซรามก/เศษกระเบอง (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณไมเสยบอาหารประเภทตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ขยะอนตราย หลอดไฟ /หลอดฟลออเรสเซนส กระปองสเปรยฉดผม/ยาฆาแมลง แบตเตอรตางๆ ยาหมดอาย เครองส าอาง /ยาลางเลบ/ยายอมผม น ายาขดเงาไม /ขดโลหะ/ทนเนอร น ายาท าความสะอาดสขภณฑ

สารก าจดศตรพช/ปยเคม น ามนหลอรนตางๆ บรรจภณฑสารเคม สารพษตางๆ ปรมาณหลอดไฟ/หลอดฟลออเรสเซนส (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

0 0.20 0.04 54.71 0 0.15 0.02 16.06 0 0.20 0.01 27.06 151 101 35 60 92 20 232 69 102 83 0 0.30 0.04 67.39

15.3 10.2 3.5 6.1 9.3 2.0 23.5 7.0 10.3 8.4

www.ssru.ac.th

39

ตารางท 4 (ตอ) ชนดและปรมาณขยะ จ านวน รอยละ ปรมาณกระปองสเปรย/ยาฆาแมลง (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณแบตเตอรตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณยาตางๆทหมดอาย (ก.ก/วน)

คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณเครองส าอาง/ยาลางเลบ/ยายอมผม (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณน ายาขดเงาไม/ขดเงาโลหะ/แลกเกอร/ทนเนอร (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณน ายาท าความสะอาดเครองสขภณฑ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

0 0.50 0.03 81.25 0 0.50 0.01 53.21 0 0.10 0.007 23.68 0 0.20 0.02 43.82 0 0.20 0.004 22.87 0 0.50 0.06 72.09

www.ssru.ac.th

40

ตารางท 4 (ตอ) ชนดและปรมาณขยะ จ านวน รอยละ ปรมาณสารฆาแมลง/สารก าจดศตรพช/ปยเคม (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณน ามนเครอง/น ามนหลอลนตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณบรรจภณฑสารเคม/สารพษตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ขยะอนๆ เศษผา เศษวสดกอสรางตางๆ ไมพบขยะอนๆ ปรมาณเศษผา (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณเศษวสดกอสรางตางๆ (ก.ก/วน) คาต าสด คาสงสด

คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

0 0.50 0.01 54.25 0 0.80 0.04 98.67 0 0.10 0.01 39.27 94 36 245 0 0.50 0.03 80.66 0 0.30 0.01 56.32

25.1 9.6 63.5

www.ssru.ac.th

41

4.4 ขอมลน าเสย/น าท งของครวเรอน จากการศกษากจกรรมทท าใหเกดน าเสยหรอน าทงของครวเรอนพบวา ในแตละ

ครวเรอน มกจกรรมตางๆทท าใหเกดน าเสย/น าทงมากทสดตามล าดบ ดงน (ตารางท 4) 1) อาบน า คาเฉลย 26.47 ลตร/ครวเรอน/วน 2) ซกลางท าความสะอาดเสอผา คาเฉลย 19.73 ลตร/ครวเรอน/วน 3) หองน า/หองสวม คาเฉลย 15.85 ลตร/ครวเรอน/วน 4) ลางถวยชาม คาเฉลย 10.39 ลตร/ครวเรอน/วน 5) รดน าตนไม คาเฉลย 7.53 ลตร/ครวเรอน/วน 6) หงตมประกอบอาหาร คาเฉลย 7.36 ลตร/ครวเรอน/วน

ตารางท 5 ขอมลน าเสย/น าทงของครวเรอน กจกรรมทท าใหเกดน าเสย/น าทง จ านวน รอยละ การหงตม/ประกอบอาหาร ‘ การซกลางท าความสะอาดเสอผา การอาบน า การลางถวย/ชาม หองน า/หองสวม รดน าตนไม ปรมาณน าใชเพอหงตม/ประกอบอาหาร (ลตร/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณน าใชเพอซกลางท าความสะอาดเสอผา (ลตร/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณน าใชเพออาบน า (ลตร/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

375 375 390 375 369 232 1 50 7.36 8.46 2 60 19.73 14.37 0 80 26.47 16.93

18.0 18.0 18.43 18.0 17.7 11.1

www.ssru.ac.th

42

ตารางท 5 (ตอ) กจกรรมทท าใหเกดน าเสย/น าทง จ านวน รอยละ ปรมาณน าใชเพอลางถวย/ชามในครวเรอน (ลตร/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณน าใชเพอหองน า/หองสวม (ลตร/วน) คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน ปรมาณน าใชเพอรดน าตนไม คาต าสด คาสงสด คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน

1 50 10.39 9.73 0 60.0 15.85 11.35 0 50 7.53 11.13

4.5 การใชประโยชนจากขยะและน าท งของครวเรอน เมอศกษาถงการใชประโยชนจากขยะของครวเรอน (ตารางท 6) ขอมลไดแสดงให

เหนวา ครวเรอนรอยละ 85.3 ไดด าเนนการคดแยกขยะแตละประเภทเพอน าขยะมาใชประโยชน โดยในสวนของขยะเปยกหรขยะอนทรย พบวาครวเรอนรอยละ 58.4 เคยน ามาใชประโยชนส าหรบการใชประโยชนจากขยะเปยกหรอขยะอนทรยนพบวา ครวเรอนรอยละ 55.4 น าไปใชท าปยหมก รองลงมารอยละ 42.6 น าไปขายและครวเรอนรอยละ 2.0 น าขยะเปยกไปท าแกสชวภาพ ในสวนของขยะรไซเคลนน พบวาครวเรอนรอยละ 89.1 เคยน าขยะรไซเคลไปใชประโยชน ซงเมอศกษาถงการใชประโยชนจากขยะรไซเคลของครวเรอน พบวารอยละ 48.4 น าขยะรไซเคลไปขาย รองลงมาครวเรอนรอยละ 28.8 และ 22.9 น าขยะรไซเคลไปประยกตใชประโยชนอนๆและน ามาซอมแซมใชใหมตามล าดบ

www.ssru.ac.th

43

ตารางท 6 การใชประโยชนจากขยะของครวเรอน

การใชประโยชน จ านวน รอยละ การคดแยกขยะ ไมเคย เคย รวม การน าขยะเปยกมาใชประโยชน ไมเคย เคย รวม วธการใชประโยชนจากขยะเปยก น าปยหมก น าไปขาย น าแกสชวภาพ การน าขยะรไซเคลมาใชประโยชน ไมเคย เคย รวม วธการใชประโยชนขากขยะรไซเคล น าไปขาย น ามาซอมแซมใชใหม น ามาประยกตใชประโยชนอนๆ

55 320 375 156 219 375 168 129 6 41 334 375 279 132 166

14.7 85.3 100.0 41.6 58.4 100.0 55.4 42.6 2.0 10.9 89.1 100.0 48.4 22.9 28.8

ในดานการใชประโยชนจากน าทงหรอน าเสยของครวเรอนนน (ตารางท 7) ขอมลจากการศกษาพบวา ครวเรอนรอยละ 75.2 เคยใชประโยชนจากน าทงของครวเรอน โดยครวเรอนรอยละ 92.6 น าน าทงมารดน าตนไม

ตารางท 7 การใชประโยชนจากน าทง/น าเสยของครวเรอน

การใชประโยชน จ านวน รอยละ การใชประโยชนจากน าทง/น าเสย ไมเคย เคย รวม วธการใชประโยชน น ามารดน าตนไม น ามาเลยงสตว

93 282 375 275 22

24.8 75.2 100.0 92.6 7.4

www.ssru.ac.th

44

4.6 การจดการขยะของครวเรอน ในการศกษาพฤตกรรมการจดการขยะของครวเรอนประชาชน ต าบลสวนหลวง จากขอมลทศกษาพบวา (ตารางท 8) พบวา ครวเรอนรอยละ 92.8 ไดด าเนนการลดปรมาณขยะในครวเรอนของตนเอง ซงวธการลดปรมาณขยะของครวเรอนประชาชน พบมากทสดตามล าดบ ดงน 1) ใชถงผาแทนถงพลาสตกในการซอสนคา รอยละ 11.2 2) ใชวสดหลายๆครงกอนทง รอยละ 10.0 3) น าวสดทช ารดเสยหายมาซอมแซมใชใหม รอยละ 10.0 4) เลอกใชผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม เชน ใชปยคอกแทนปยเคม รอยละ 9.0 5) เลอกใชสนคาชนดเตมใหม (Refill) รอยละ 9.0 6) เลอกใชสนคาทใชประจ าวนทมขนาดบรรจใหญกวา รอยละ 7.8 7) หลกเลยงการซอสนคาทมบรรจภณฑหอหลายชน รอยละ 6.9 8) เลอกซอสนคาทสามารถน ามารไซเคลได รอยละ 6.6 9) เลอกใชสนคาทมการเรยกคนซากบรรจภณฑ รอยละ 6.3 10) หลกเลยงการใชสนคาทมอายการใชงานต า รอยละ 5.3 ตารางท 8 ขอมลการลดขยะของครวเรอน กจกรรมการลดขยะ จ านวน รอยละ การลดปรมาณขยะในครวเรอน ด าเนนการ ไมไดด าเนนการ รวม กรรมวธการลดปรมาณขยะของครวเรอน ใชถงผาแทนถงพลาสตก /ถงกอบแกบ เลอกใชผลตภณฑทเปนมตรตอสงแวดลอม เชน ปยหมก,ปยคอก ใชวสดหลายๆครงกอนทง น าวสดทช ารดเสยหายมาซอมแซมใชใหม

น าขยะมาแปรรปตามกระบวนการเพอใชใหม หลกเลยงการซอสนคาทมบรรจภณฑหอหลายชน หลกเลยงการใชสนคาทมอายการใชงานต า เลอกใชสนคาประจ าวนทมขนาดบรรจใหญกวา เลอกซอสนคาทมการเรยกคนซากบรรจภณฑ เลอกใชสนคาทมระบบมดจ าและคนเงนเมอน า

บรรจภณฑมาคน

384 27 375 273 220 244 244 144 168 128 190 154 134

92.8 7.2 100.0 11.2 9.0 10.0 10.0 5.9 6.9 5.3 7.8 6.3 5.5

www.ssru.ac.th

45

ตารางท 8 (ตอ) กจกรรมการลดขยะ จ านวน รอยละ

เลอกซอสนคาทมารถน ามารไซเคลได เลอกซอสนคาทสามารถใชไดมากกวา 1 คร ง

เลอกใชสนคาชนดเตมใหม ( Refill) ยมหรอใชสงของรวมกน เชน อปกรณท า-

ความสะอาดบาน

160 90 219 69

6.6 3.7 9.0 2.8

ในดานการจดการขยะของครวเรอนนน (ตารางท 9) จากขอมลพบวาครวเรอนรอยละ 81.6 มภาชนะรองรบขยะประจ าครวเรอน และครวเรอนรอยละ 61.3 มถงขยะหลายใบเพอแยกทงขยะแตละประเภท ส าหรบวธการก าจดขยะของแตละครวเรอนนน จากขอมลพบวา ครวเรอนจ านวนมากทสด (รอยละ 45.6) น าขยะไปก าจดดวยวธการเผาไฟ รองลงมาน าขยะไปทงในถงขยะของ อบต .ทอยใกลๆบาน และ น าไปฝงกลบ(รอยละ 41.3 และ 5.6 ตามล าดบ) ทงนขอมลพบวามครวเรอนรอยละ 3.5 น าขยะไปก าจดโดยการทงลงในแมน า ล าคลองในบรเวณใกลๆบานของตนเอง ตารางท 9 การจดการขยะของครวเรอน กจกรรมการลดขยะ จ านวน รอยละ ภาชนะเกบรวบรวมขยะของครวเรอน

มภาชนะรองรบถงขยะ(ถงขยะ) ไมมถงขยะแตมสถานททงขยะทชดเจน

รวม วธการเกบรวบรวมขยะของครวเรอน มถงขยะหลายใบแยกใสขยะแตละประเภท มถงขยะใบเดยวทงขยะทกประเภทรวมๆกน รวม การก าจด/ทาลายขยะของครวเรอน ทงในถงขยะใกลๆบาน ฝงกลบ เผาไฟ ทงแมน า/ลำคลอง รวม

306 69 375 230 145 375 155 21 171 13 375

81.6 18.4 100.0 61.3 38.7 100.0 41.3 5.6 45.6 3.5 100.0

www.ssru.ac.th

46

อนงเมอสอบถามถงพฤตกรรมการทงขยะของสมาชกในครวเรอนเมออาศยอยในบรเวณบานพก (ตารางท 10) ขอมลพบวาสมาชกในครวเรอน รอยละ 90.1 ทงขยะลงในภาชนะรองรบของครวเรอนทจดไว รองลงมารอยละ 7.7 และ 2.1 ทงขยะเลอะเทอะทวไปและทงขยะรมรวบานหรอใตถนบาน ตามล าดบ ทงนเมอสมาชกของครวเรอนอยนอกบานพก ขอมลพบวาสมาชกครวเรอนรอยละ 78.7 ทงขยะลงในภาชนะรองรบขยะทตงอยแตเมอในบรเวณนนไมมภาชนะรองรบขยะสมาชกของครวเรอนรอยละ 12.8 จะเกบขยะไวกบตนเองกอนจะรอทงเมอพบถงขยะและทนาสงเกตคอ พบวาสมาชกครวเรอนรอยละ 8.5 จะทงขยะเลอะเทอะทวไปตามความสะดวกทจะทงในบรเวณนนๆ ตารางท 10 ภาพรวมการทงขยะของสมาชกในครวเรอน พฤตกรรมการทงขยะ จ านวน รอยละ เมออาศยอยในบรเวณบานพก ทงขยะในภาชนะรองรบทจดไว ทงเลอะเทอะทวไป ทงขยะรมรวบาน /ใตถนบาน

รวม เมออยนอกบานพก ทงขยะลงในภาชนะรองรบ(ถาม) ทงขยะตามความสะดวกในบรเวณนนๆ เกบขยะไวกบตวเองกอน รอทงเมอพบถงขยะ รวม

338 29 8 375 295 32 48 375

90.1 7.7 2.1 100.0 78.7 8.5 12.8 100.0

4.7 การจดการน าเสย/หรอน าท งของครวเรอน

จากการศกษาการจดการน าเสยหรอน าทงของครวเรอนประชาชนในต าบลสวนหลวง (ตารางท 11) พบวา ครวเรอนรอยละ 47.7 ไดด าเนนการลดปรมาณน าเสยหรอน าทงของครวเรอนและเมอศกษาถงวธการก าจดน าเสยหรอน าทงของครวเรอน พบวา ครวเรอนรอยละ 38.4 ก าจดน าทงของครวเรอนโดยการทงลงในทอระบายน าทงของครวเรอน รองลงมาครวเรอนรอยละ 27.5 และ 27.2 ก าจดน าทงโดยทงลงในถงพกน าทงและทงลงใตถนบานของตนเอง ตามล าดบ

www.ssru.ac.th

47

ตารางท 11 การจดการน าเสย/น าทงของครวเรอน กจกรรมการจดการ จ านวน รอยละ การลดปรมาณน าเสย/น าท งของครวเรอน ด าเนนการ ไมไดด าเนนการ รวม วธการก าจดน าเสย/น าทงของครวเรอน ทงลงใตถนบานทวๆไป ทงลงในทอระบายน าทงของครวเรอน ทงลงในบอน าทงครวเรอน ทงลงในถงพกน าทง รวม

179 196 375 102 144 26 103 375

47.7 52.3 100.0 27.2 38.4 6.9 27.5 100.0

4.8 ปญหาจากขยะและน าเสยในครวเรอน ขอมลดานปญหาจากขยะของครวเรอนน (ตารางท 12) พบวาครวเรอนพบปญหาดานตางๆมากสดตามล าดบ ดงน 1) ปญหาแมลงวน/แมลงสาบรบกวน รอยละ 24.1 2) ปญหาหนรบกวน รอยละ 19.1 3) ปญหากลนเหมน รอยละ 17.1 4) สกปรกเลอะเทอะ รอยละ 10.2 ทงนครวเรอนรอยละ 13.3 สะทอนขอมลวาไมมปญหาใดๆจากขยะมลฝอยของครวเรอน ตารางท 12 ปญหาจากขยะและน าเสยในครวเรอน สภาพปญหา จ านวน รอยละ ปญหาทเกดจากขยะ กลนเหมนรบกวน แมลงวน/แมลงสาบรบกวน หนรบกวน สกปรก/เลอะเทอะ ทอระบายน าอดตน ควน/ฝน/จากการเผาขยะ ไมมปญหาใดๆ

144 203 161 86 35 101 112

17.1 24.1 19.1 10.2 4.2 12.0 13.3

www.ssru.ac.th

48

ตารางท 12 (ตอ) กจกรรมการลดขยะ จ านวน รอยละ ปญหาทเกดจากน าทง/น าเสย กลนเหมนรบกวน

แหลงเพาะพนธยง น าขงแฉะ สกปรก/เลอะเทอะ ไมมปญหาใดๆ

207 219 120 89 127

27.2 28.7 15.7 11.7 16.7

ในดานปญหาทเกดจากน าทงในครวเรอน พบปญหาตางๆ มากทสดตามล าดบดงน 1) เปนแหลงเพาะพนธยง 2) กลนเหมนรบกวน 3) น าขงแฉะ 4) สกปรกเละเทอะ ทงนครวเรอนรอยละ 16.7 สะทอนวาไมพบวาปญหาจากน าทงของครวเรอน 4.9 ปญหาจากขยะและน าเสยในชมชน ในการศกษาถงปญหาจากขยะและน าเสยของครวเรอนทมผลกระทบตอชมชน ต าบลสวนหลวงน (ตารางท 13) ขอมลจากครวเรอนไดสะทอนปญหาตางๆทพบ ดงน ปญหาขยะลนเมอง ครวเรอนรอยละ 14.4 สะทอนวามปญหาเปนประจ า ครวเรอนรอยละ 56.0 แจงวามปญหาบางเปนบางครงและครวเรอนรอยละ 29.6 แจงวาไมเคยมปญหาขยะลนเมองเลยในดานปญหาการก าจดหรอท าลายขยะของชมชนนน ขอมลจากครวเรอนรอยละ 30.4 แจงวาไมเคยมปญหาเลย แตครวเรอนรอยละ 14.4 แจงวามปญหาเปนประจ า ในดานปญหากลนเหมนจากขยะนน ครวเรอนรอยละ 37.6 สะทอนวาไมเคยมปญหาเลยแตครวเรอนรอยละ 54.1 แจงวามปญหากลนเหมนจากขยะบางเปนบางครง ส าหรบปญหาน าในค /คลอง/ล าปะโดงเนาเสยอนเกดจากขยะนน ครวเรอนรอยละ 59.7 สะทอนวาไมเคยมปญหาเลย แตกมครวเรอนอกรอยละ 38.7 สะทอนวามปญหาบางเปนบางครง สวนปญหาการอดตนของทอระบายน าอนเนองจากขยะนน ครวเรอนรอยละ 74.9 แจงวาไมเคยมปญหาเลย โดยครวเรอนรอยละ 23.5 แจงวามปญหาบางเปนบางครง ทงนในดานปญหาสภาพภมทศนของแหลงน า/คคลองไมสวยงามนน ครวเรอนรอยละ 60.0 สะทอนวามปญหาบางเปนบางครง สวนปญหาหมอกควนและฝนอนเนองจากการเผาขยะนน ครวเรอนรอยละ 49.9 สะทอนวาไมเคยมปญหาเลย ประการสดทายปญหาสถานทฝงกลบขยะไมสามารถน ามาใชประโยชนดานการเกษตร ขอมลจากครวเรอนรอยละ 82.9 สะทอนวาไมเคยมปญหาแตอยางใด

www.ssru.ac.th

49

ตารางท 13 ปญหาจากขยะและน าเสยในชมชน สภาพปญหา จ านวน รอยละ ปญหาขยะลนเมอง ไมเคยม มบางเปนบางครง มเปนประจ า รวม ปญหาการก าจด/ทำลายขยะ ไมเคยม มบางเปนบางครง มเปนประจ า รวม ปญหากลนเหมนจากขยะ ไมเคยม มบางเปนบางครง มเปนประจ า รวม ปญหาน าในค/คลอง/ล าปะโดงเนาเสยจากขยะ ไมเคยม มบางเปนบางครง มเปนประจ า

รวม ปญหาการอดตนของทอระบายน าอนเนองจากขยะ ไมเคยม มบางเปนบางครง มเปนประจ า รวม ปญหาสภาพภมทศน แหลงน า/ค/คลองไมสวยงาม ไมเคยม มบางเปนบางครง มเปนประจ า รวม

111 210 54 375 114 207 54 375 141 203 31 375 224 145 6 375 281 88 6 375 109 225 41 375

29.6 56.0 14.4 100.0 30.4 55.2 14.4 100.0 37.6 54.1 8.3 100.0 59.7 38.7 1.6 100.0 74.9 23.5 1.6 100.0 29.1 60.0 10.9 100.0

www.ssru.ac.th

50

ตารางท 13 (ตอ) สภาพปญหา จ านวน รอยละ ปญหาหมอกควน อนเนองจากการเผาขยะ ไมเคยม มบางเปนบางครง มเปนประจ า รวม ปญหาฝนละอองทเกดจากการเผาขยะ ไมเคยม มบางเปนบางครง มเปนประจ า รวม ปญหาสถานทฝงกลบขยะไมสามารถใชประโยชนดานการเกษตร ไมเคยม มบางเปนบางครง มเปนประจ า รวม

187 175 13 375 207 151 17 375 311 45 19 375

49.9 46.7 3.5 100.0 55.2 40.3 4.5 100.0 82.9 12.0 5.1 100.0

4.10 ความปรารถนาตอการจดการขยะในชมชนสวนหลวง ในการศกษาความปรารถนาตอการจดการขยะมลฝอยในชมชน ต าบลสวนหลวง พบความปรารถนาของครวเรอนในประเดนตางๆ ดงน (ตารางท 14) วธการรวบรวมขยะของแตละครวเรอน พบวา ครวเรอนรอยละ 67.2 ปรารถนาใหแตละครวเรอนมถงขยะประจ าบาน ในดานการก าจดหรอท าลายขยะของครวเรอน ขอมลจากครวเรอนรอยละ 56.8 ปรารถนาใหแตละครวเรอนน าขยะไปใสถงขยะท อบต.จ ดเตรยมไวเพอรอการขนยายไปก าจด สวนวธก าจดขยะใน ชมชนสวนหลวงนน พบวาครวเรอนรอยละ 56.3 ปรารถนาใหก าจดขยะโดยการเผาในเตาเผาขยะ รองลงมารอยละ 20.3 และ 13.9 ปรารถนาใหก าจดขยะโดยการน าไปท าเปนปยหมก และน าขยะไปก าจดโดยการฝงกลบตามล าดบ ส าหรบหนวยงานท ควรรบผดชอบในการก าจดขยะในชมชนสวนหลวงนน ขอมลจากครวเรอนรอยละ 50.1 ปรารถนาใหชมชนรวมกบ อบต .สวนหลวง รบผดชอบการจดการขยะในชมชน ทงนเมอสอบถามถงการมสวนรวมของชมชนในการบรหารจดการขยะในต าบลสวนหลวง ซงขอมลจากครวเรอนสะทอนล าดบความส าคญของกระบวนการมสวนรวม ซงชมชนสามารถเขาไปมสวนรวมได ตามล าดบดงน

1) รวมลดปรมาณขยะในครวเรอน รอยละ 18.7 2) รวมทงขยะในภาชนะรองรบทชมชนจดไว รอยละ 16.5 3) รวมปฏบตการจดการขยะตามแผนของชมชน รอยละ 13.0

www.ssru.ac.th

51

4) รวมแสดงความคดเหนตอสภาพปญหาและความตองการแกไขปญหา รอยละ 10.4 5) รวมแสดงความคดเหนตอการปรบปรงระบบการบรหารจดการขยะชมชนใหม

ประสทธภาพ รอยละ 10.0 6) รวมตดสนใจใชทรพยากรในชมชนเพอแกไขปญหาขยะมลฝอย รอยละ 9.3 7) รวมแสดงความคดเหนในการก าหนดแผนหรอกจกรรมการจดการขยะของชมชน

รอยละ 8.5 8) รวมไดรบประโยชนจากการแกปญหาขยะมลฝอยของชมชนอยางเทาเทยมกน

รอยละ 6.9 9) รวมวางแผนประเมนผลการด าเนนงานจดการขยะตามแผนของชมชน รอยละ 5.7

ตารางท 14 ความปรารถนาตอการจดการขยะในชมชนสวนหลวง ความปรารถนา จ านวน รอยละ วธการรวบรวมของแตละครวเรอน มถงขยะประจ าบาน ใชถงด าใสขยะแลวมดรอให อบต.มาจดเกบ ก าหนดใหมสถานททงขยะชดเจน ทกคนรบรรวมกน

รวม การก าจด/ท าลายขยะของครวเรอน แตละครวเรอนน าขยะไปใส ถงขยะท อบต . จดเตรยมไว รอการขนยาย แตละครวเรอนน าถงขยะไปตงไวทรวบาน รอให อบต .มาเกบขน แตละครวเรอน ก าจด/ท าลายขยะภายในบาน รวม วธการก าจด/ท าลายขยะในชมชนสวนหลวง ฝงกลบ เผาในเตาเผา กองบนพนแลวเผาไฟ ท าปยหมก

รวม หนวยทรบผดชอบการจดการขยะในชมชน อบต .สวนหลวง บรษทเอกชน ชมชนรวมกบ อบต.

252 58 65 375 213 42 120 375 52 211 36 76 375 104 63 188

67.2 15.5 17.3 100.0 56.8 11.2 32.0 100.0 13.9 56.3 9.6 20.3 100.0 27.7 16.8 50.1

www.ssru.ac.th

52

ตารางท 14 (ตอ) สภาพปญหา จ านวน รอยละ

ชมชนด าเนนการเอง รวม

การมสวนรวมของประชาชนในการบรหารจดการขยะ ลดปรมาณขยะ ทงขยะในภาชนะรองรบทชมชนจดไว

รวมแสดงความคดเหนตอสภาพปญหา และความตองการแกไขปญหา รวมแสดงความคดเหนในการก าหนดแผน หรอกจกกรรมการจดการขยะชมชน รวมตดสนใจใชทรพยากรในชมชน แกไขปญหาขยะ รวมปฏบตตามแผนของชมชน รวมวางแผนประเมนผลการด าเนนงาน ตามแผนของชมชน รวมแสดงความคดเหนตอการปรบปรง ระบบการบรหารจดการขยะชมชน ใหมประสทธภาพ รวมไดรบประโยชนจากการแกไขปญหา ขยะอยางเทาเทยมกน

20 375 308 271 171 140 152 231 93 164 113

5.3 100.0 18.7 16.5 10.4 8.5 9.3 14.1 5.7 10.0 6.9

www.ssru.ac.th

บทท 5 สรป อภปรายผลและขอเสนอแนะ

องคการบรหาร สวนต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม เปนแหลง

ทองเทยวทส าคญแหงหนงของประเทศไทย มนโยบายใหชมชนมจตส านกในการดแลรกษาความสะอาดในแตละครวเรอน การศกษาครงนมวตถประสงคส าคญเพอศกษาถงการใชประโยชนจากขยะมลฝอย รวมทงศกษาวธการจดการขยะและน าเสยของครวเรอนประชาชน ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอหลกในการเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางครวเรอน ประชาชนในต าบลสวนหลวง ระหวางเดอนมนาคม -เมษายน 2555 จ านวน 375 ครวเรอน อกทงท าการสงเกตสภาพจรงและสมภาษณเชงลก หวหนาครวเรอนเพอน าขอมลปรากฏการณมาอธบายรายละเอยดเสรมขอมลเชงปรมาณใหมความชดเจนและสมบรณยงขน ทงนในสวนของการศกษาเชงปรมาณผวจยไดน าขอมลมาวเคราะหดวยเครองคอมพวเตอร โปรแกรม SPSS 5.1 สรปผลการศกษา จากผลการวเคราะหขอมล สรปไดวาผตอบแบบสอบถามของครวเรอนรอยละ 58.9 เปนหญงทเหลอเปนชาย มอายโดยเฉลย 48.76 ป สวนมากมการศกษาระดบประถมศกษา ประกอบอาชพรบจาง เกษตรกรรม ท าสวนโดยผตอบแบบสอบถามเปนหวหนาครวเรอนถงรอยละ 48.8 ผลการศกษาทส าคญสรปไดดงน 1)ในแตละครวเรอน มกจกรรมตางๆกอใหเกดขยะมลฝอยทกชนดโดยเฉลย 1.98 ก.ก/ครวเรอน /วน โดยขยะแตละประเภททเกดขนในครวเรอนนน ขยะเปยกทพบมากทสดเปน เศษอาหาร เศษขาว เศษขนมและเศษเนอสตว ปลา กง หอย ขยะรไซเคลทพบมากทสด เปนขวดพลาสตก ขวดแกว กลอง /ลง กระดาษ ขยะทวไปทพบมากทสด ไดแก ถงพลาสตก /ถงกอบแกบและ กลองโฟมบรรจอาหาร ส าหรบขยะอนตรายทพบมากทสด ไดแก กลอง /บรรจภณฑน ายาท าความสะอาดสขภณฑ หลอดไฟและน ามนหลอลนตางๆในสวนของน าเสยหรอน าทงของครวเรอนนน เปนน าทงทเกดจากกจกรรมตางๆของครวเรอน ดงน การหงตม -ประกอบอาหาร การลางถวยชาม การซกลางท าความสะอาดเสอผา หองน าหองสวมและอาบน า 2)การใชประโยชนจากขยะและน าทงของครวเรอน พบวา ครวเรอนรอยละ 85.3 ไดด าเนนการคดแยกขยะแตละประเภทเพอน าขยะมาใชประโยชน โดยครวเรอนรอยละ 58.4 น าขยะเปยกหรอขยะอนทรย มาใชประโยชน เชน ท าปยหมก น าไปขายและน าไปท าแกสชวภาพ ในสวนของขยะรไซเคล พบวา ครวเรอนรอยละ 89.1 น าขยะรไซเคลไปขายมากทสด รองลงมาน าขยะรไซเคลไปประยกตใชประโยชนอนๆและน ามาซอมแซมใชใหมตามล าดบ อนงส าหรบการใชประโยชนจากน าทงของครวเรอนนน พบวาครวเรอนเกอบทงหมดน าน าทงมาใชประโยชนในการรดน าตนไมในบรเวณบานของตนเอง

www.ssru.ac.th

54

3)พฤตกรรมการจดการขยะและน าเสยของครวเรอน พบวา ครวเรอนรอยละ 81.6 มภาชนะรองรบขยะ(ถงขยะ)ประจ าบาน โดยครวเรอนรอยละ 92.8 ไดมกจกรรมด าเนนการลดปรมาณขยะทเกดขนในครวเรอน เชน ใชวสดหลายๆครงกอนทง ใชถงผาแทนถงพลาสตก ใชปยคอกแทนปยเคม เปนตน นอกจากนนครวเรอนรอยละ 61.3 มถงขยะหลายใบเพอแยกทงขยะแตละประเภท ส าหรบวธการก าจดขยะหรอการท าลายขยะของครวเรอน พบวา ครวเรอนน าขยะไปก าจดโดยการเผาไฟมากทสด รองลงมาน าขยะไปก าจดโดยการทงในถงขยะของ อบต .ทอยใกลๆบานและ น าไปฝงกลบ ตามล าดบทงน มครวเรอนรอยละ 3.5 น าขยะไปก าจดโดยการทงลงในแมน า ล าคลองหรอล าปะโดงทอยใกลๆ บาน ในสวนของน าเสยหรอน าทงของครวเรอน พบวาครวเรอนรอยละ 47.7 ไดด าเนนการลดปรมาณน าเพอจะท าใหเกดน าทงของครวเรอนนอยลง โดยวธการก าจดน าทงของครวเรอนพบวา ครวเรอนเทน าทงในทอระบายน าของครวเรอนมากทสด รองลงมาเทน าทงลงใตถนบานและเทน าทงลงในถงพกน าทงของครวเรอน ตามล าดบ 4)ปญหาจากขยะและน าเสยของครวเรอน พบวา ในระดบครวเรอนพบปญหาทส าคญ คอ ปญหาการแพรระบาดของสตวทเปนพาหะน าโรคตางๆ เชน หน แมลงวน แมลงสาบและยง รองลงมาเปนปญหากลนเหมนรบกวนและปญหาสกปรก เลอะเทอะตามล าดบ ในสวนของปญหาการจดการขยะและน าเสยของครวเรอนทมผลกระทบตอชมชนสวนหลวงนน พบวา เกดปญหาในระดบชมชนบางในเฉพาะบางพนทแตไมมากนก เชน ปญหาขยะลนเมอง ปญหาการก าจดขยะ ปญหากลนเหมน ปญหาน าในล าปะโดงเนาเสย ปญหาสภาพภมทศนแหลงน าคคลองไมสวยงาม ปญหาหมอก ฝน ควน อนเนองจากการเผาขยะ เปนตน 5)ความปรารถนาตอการก าจดขยะในต าบลสวนหลวง ขอมลพบวา ครวเรอนรอยละ 56.8 ปรารถนาให อบต.สวนหลวง จดหาถงขยะรองรบขยะจากครวเรอนใหเพยงพอ ทงนมครวเรอนประมาณรอยละ 50.1 ตองการใหชมชนรวมกบ อบต.สวนหลวง เปนหนวยงานรบผดชอบด าเนนการ บรหารจดการขยะใหสะอาด เปนระเบยบและใหสวนหลวงเปนชมชนนาอยของจงหวดสมทรสงคราม 5.2 อภปรายผล 1) จากการศกษาพบวา ครวเรอนประชาชนกวารอยละ 85 ไดด าเนนการคดแยกขยะและน าขยะมาใชประโยชนในรปแบบตางๆ ซงเปนเรองดทจะท าใหแตละครวเรอน เหลอปรมาณขยะทจะน าไปก าจดนอยลง อนจะท าใหประหยดงบประมาณในการจดการขยะ ซงประเดนดงกลาวดงนอบต.สวนหลวงควรจะได รณรงคใหประชาชนในทกครวเรอนไดเหนความส าคญของการใชประโยชนจากขยะใหเกดประสทธภาพสงสด อนเปนการประหยดทรพยากรของชาตและยงชวยลดคาใชจายในการก าจดขยะของ อบต.สวนหลวงดวย 2) การบรหารจดการขยะและน าเสยในครวเรอนของประชาชน ต าบลสวนหลวง อ าเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม จากผลการศกษาในภาพรวมไมพบวามปญหาจากขยะมลฝอยตอชมชน อยางไรกตามในระดบครวเรอน พบปญหาทเกดจากขยะมลฝอยและน าทงของครวเรอนทส าคญคอปญหาการแพรระบาดของสตวทเปนพาหะน าโรค เชน ยง หน แมลงสาบ แมลงวน ปญหากลน

www.ssru.ac.th

55

เหมนรบกวน รวมทงปญหาความสกปรก เลอะเทอะ ซงประเดนปญหาดงกลาวน เจาหนาททเกยวของ เชน ฝายสาธารณสขและสงแวดลอม ควรจะไดวางแผนแนะน าใหความรประชาชนถงแนวทางการปองกนหรอก าจดสตวพาหะน าโรคตางๆ อนจะเปนการปองกนการแพรระบาดของโรคตดตอในชมชนดวย

3) จากผลการศกษาพฤตกรรมการก าจดขยะในครวเรอนของประชาชนต าบลสวนหลวง พบวา ครวเรอนกวารอยละ 85.3 ไดด าเนนการลดปรมาณขยะในครวเรอนและคดแยกขยะเอาไปใชประโยชน ท าใหเหลอปรมาณขยะมลฝอยทจะตองก าจดหรอท าลายไมมากนก อนเปนปจจยทส าคญทท าใหประชาชน ในเขตต าบลสวนหลวง ประสบความส าเรจในการบรหารจดการขยะในครวเรอนของตนเอง ไมท าใหเกดปญหาขยะลนเมองในชมชนสวนหลวง ซงขอคนพบดงกลาวน หนวยงานทเกยวของ ซงอาจเปน อบต .อนๆ หรอเทศบาลอนๆ จะน าไปพจารณารณรงคใหประชาชนลดขยะในครวเรอน รวมทงรณรงคใหมการคดแยกขยะไปใชประโยชน กจะท าใหหนวยงานตางๆลดภาระและประหยดงบประมาณ ในการจดการขยะมลฝอย ซงตองเสยคาใชจายปละหลายลานบาทได

4) การด าเนนงานจดการขยะและน าเสยของประชาชนในแตละครวเรอนน ความส าเรจจะเกดขนได อบต .หรอหนวยงานทเกยวของจะตองวางแผนรณรงค สรางจตส านกใหประชาชน ในพนทตระหนกถงความส าคญของปญหาขยะมลฝอยและผลกระทบทจะเกดขนตอชมชน รวมทงการรณรงคใหประชาชนไดตระหนกวา ขยะทกชนดสามารถน าไปใชประโยชนได ถามการคดแยกและ มการจดการอยางเหมาะสม

5) หนวยงานทเกยวของ เชน กรมควบคมมลพษ หรอกรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม ควรจะไดจดท าสอวดทศนเผยแพรกจกรรมการด าเนนงานจดการขยะและน าเสยของครวเรอน ประชาชนต าบลสวนหลวง ( Best Practice )ถงแนวความคดและนโยบายการด าเนนงานบรหารจดการขยะของ ครวเรอน ทไมตองใชงบประมาณและวสดอปกรณมากมายในการก าจดขยะมลฝอยในชมชน

5.3 ขอเสนอแนะ จากผลการศกษาพบวา การลดปรมาณขยะในครวเรอนและการคดแยกขยะของครวเรอนเปนปจจยส าคญทท าให การด าเนนงานจดการขยะของครวเรอนประชาชนในพนทรบผดชอบของ อบต.สวนหลวง ประสบความส าเรจ ดงนนจงควรท าการศกษาวจยในประเดนตางๆตอเนอง ดงน 1) ศกษารปแบบวธการทเหมาะสมในการใหความรเกยวกบวธการลดปรมาณขยะในครวเรอนและการคดแยกขยะในครวเรอน เพอการลดปรมาณขยะของแตละครวเรอนในชมชน 2) ศกษานวตกรรมการก าจดขยะทเหมาะสมของครวเรอน

www.ssru.ac.th

56

3) ศกษารปแบบแนวทางการสงเสรมใหชมชนมสวนรวมในการรกษาความสะอาด เปนระเบยบเพอความเปนเมองสะอาดนาอยของอมพวา 4) ศกษารปแบบวธการสรางความตระหนกตอปญหาขยะมลฝอยของประชาชน

www.ssru.ac.th

บรรณานกรม

กรมการปกครอง . 2543. คมอการจดการขยะมลฝอยเพอน ากลบมาใชประโยชน .สวนพฒนาทองถน.กรงเทพฯ.

กรมควบคมมลพษ . 2547 .โครงดารพฒนาระบบก าจดของเสยในแหลงทองเทยวเชงอนรกษ .กรงเทพฯ.

กรมควบคมมลพษ . 2548. คมอแนวทางและขอก าหนดเบองตน การลดและการใชประโยชนขยะมลฝอย.กรงเทพฯ.

กรมสงเสรมคณภาพสงแวดลอม.2545. การอนรกษสงแวดลอม พมพครงท 6.กรงเทพฯ:โรงพมพดอกเบย.

เกษม จนทรแกว .2527.การจดการทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม .โครงการสหวทยาการบณฑตศกษา สาขาวทยาศาสตรสงแวดลอม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

กองอนามยสงแวดลอม .2535. พระราชบญญตสาธารณสข พ .ศ. 2535.กรงเทพมหานคร : ส านกอนามย.

เกษม จนทรแกว .2540.วทยาศาสตรสงแวดลอม .โครงการสหวทยาการบณฑตศกษา สาขาวทยาศาสตรสงแวดลอม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เกษม จนทรแกว .2541. เทคโนโลยสงแวดลอม .โครงการสหวทยาการบณฑตศกษา สาขาวทยาศาสตรสงแวดลอม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.กรงเทพมหานคร: 669-675.

เทวญ พฒนาพงศกด.2540.การแยกมลฝอยและการจดการมลฝอยทแยกแลวในแหลงก าเนดตางๆในเขตเทศบาลเชยงใหม.กรงเทพมหานคร:วทยานพนธปรญญาโท,มหาวทยาลยเชยงใหม.

ธนพร พนาคปต.2538. พฤตกรรมการจดการขยะมลฝอยในครวเรอนของประชาชนทอาศยในเขตเทศบาลเมองปตตาน.กรงเทพมหานคร : วทยานพนธปรญญาโท มหาวทยาลยมหดล.

ธเรศ ศรสถต ย.2553. วศวกรรมการจดการมลฝอยชมชน. กรงเทพฯ:ส านกพมพแหงจฬาลงกรณ มหาวทยาลย.

นวลพรรณ ปตธรรม .2538.การศกษาเปรยบเทยบตนทนการจดการขยะมลฝอยของกรงเทพมหานครระหวางกรณทมการคดแยกกบกรณไมมการคดแยก (กรณศกษาหมบานรงเจรญ 2 และหมบานเฉลมสขฯ เขตลาดพราว) . กรงเทพมหานคร : วทยานพนธปรญญาโท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

บณฑร อทยวฒน .2536.การคดแยกประเภทขยะมลฝอยกอนก าจดครงสดทาย เพอน าไปใชประโยชน ณ โรงงานก าจดมลฝอยออนนช. กรงเทพมหานคร : วทยานพนธปรญญาโท ,สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ปว จ าปาทอง .2538. ปจจยทางสงคมและจตวทยาทมตอพฤตกรรมการแยกทงขยะในเขตกรงเทพมหานคร. กรงเทพมหานคร :วทยานพนธปรญญาโท ,มหาวทยาลยมหดล

ปราณ ไพบลยสมบต . 2546. ชนดและปรมาณขยะและพฤตกรรมการทงขยะของนกทองเทยวและผประกอบการในอทยานแหงชาตเขาใหญ .วทยานพนธปรญญาโท ,มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

www.ssru.ac.th

58

พชร หอวจตร.2529. การจดการขยะมลฝอย. คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน. พตสร พรหมทอง .2540. ศกยภาพของการคดแยกมลฝอยเพอน ากลบมาใชประโยชน .

กรงเทพมหานคร : วทยานพนธปรญญาโท ,สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา ( ลาดกระบง )

พฒนา มลพฤกษ. 2539. อนามยสงแวดลอม. ห.จ.ก. เอน เอส แอล พรนตง. กรงเทพฯ. ยพด เสตพรรณ.2544.ชวตกบสงแวดลอม.กรงเทพฯ:.พศษฐการพมพ. รฐการ สขสวาง. 2537 . ความคดเหนของนายกเทศมนตรและปลดเทศบาลตอการจดการขยะมล

ฝอยภายในเขตเทศบาล . กรงเทพมหานคร : วทยานพนธปรญญาโท , สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

วสภทร กล ากลน.(2553,มถนายน)ผอ านวยการกองสาธารณสขและสงแวดลอม.สมภาษณ. วภาเพญ เจยรสกล . 2536. พฤตกรรมการจดการมลฝอยของประชาชนในเขตพนทชนกลาง .

กรงเทพมหานคร : วทยานพนธปรญญาโท ,มหาวทยาลยมหดล. ศรกลยา สวจตตานนท . พฒนา มลพฤกษและ ธ ารงรตน มงเจรญ .2541.การปองกนและควบคม

มลพษ. พมพครงท 1. มหาวทยาลยเกษตรศาสตร,กรงเทพฯ. สมชาย สหนบตร. 2537. การทดลองใชระบบถงขยะ 2 ใบ เพอการแยกประเภทขยะมลฝอยจาก

บานเรอน. กรงเทพมหานคร :วทยานพนธปรญญาโท ,มหาวทยาลยมหดล. สถาบนวจยสภาวะแวดลอม .2534. รายงานฉบบสมบรณโครงการพฒนาคณภาพสงแวดลอมของ

เมองหลก เลมท 3 รายงานหลก การศกษาและจดท าแนวทางการจดการมลฝอยส าหรบแหลงทองเทยวทหางไกลชมชน.กรงเทพฯ.

สกาญจน รตนเลศนสรณ .2546. หลกการจดการสงแวดลอม . สมาคมสงเสรมเทคโนโลย ( ไทย-ญปน ).กรงเทพฯ.

สธรา ตลยเสถยร ,โกศล วงศสวรรค.2544. มลพษสงแวดลอม ปญหาสงคมไทย. กรงเทพฯ :บรษทรวมสาสน (1997).

ส านกงานคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต. 2533. แนวทางการจดการมลฝอยส าหรบชมชนเมองเลกและเมองศนยกลางความเจรญในภมภาค. กรงเทพมหานคร.

ส านกงานนโยบายและแผนสงแวดลอม .2539. คมอการด าเนนงานตามแผนปฏบตการเพอการจดการคณภาพสงแวดลอมระดบจงหวด. ศนยการพมพแกนจนทร,กรงเทพฯ.

ส านกรกษาความสะอาด . 2533. เอกสารประกอบการศกษาขอมลเกยวกบขยะมลฝอย กรงเทพมหานคร. (เอกสารโรเนยว )

อาณต ตะปนตา .2553.ความรเบองตนเกยวกบการจดการขยะมลฝอย .กรงเทพฯ:ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อชร เอกโทชน . 2540. การศกษาพฤตกรรมการทงขยะของประชาชนในเทศบาลเพชรบร .กรงเทพมหานคร : วทยานพนธปรญญาโท ,มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

Jagdish C. Kuniyal, Arum P. Jain and Ardhndu S. Shannigrahi.2003. “ Solid Waste Management in Indain Himalayan Tourist” Treks: a case study in and

www.ssru.ac.th

59

around the Valley of Flowers and Hemkund Sahib.” Waste Management.Volumr 23,Issue 9:807-816.

Parichat Thongburuang.2005. Solid Waste Management of Tourit Resorts Case Study : Romfa Thai Village, Tubtao Subdistrict,Changrai Province.M.S thesis,Faculty of Graduate Studies, Mahidol University.

Shah,K.L. (2000) Basic of Solid and Hazardous Waste Management Technology.New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

Thaniya Kaosol.2009. “Sustainable Solution for Municipal Solid Waste Management in Thailand.” World Academy of Science, Engineering and Technology.60:665-670.

World Bank Report. 1994. Solid Waste Management at Community Level. สบคนเมอ 27 กรกฎาคม 2553 จาก http:/ www.devalt.org/newsletter/jun04/head.htm

www.ssru.ac.th

ภาคผนวก

www.ssru.ac.th

61

แบบสอบถามการจดการขยะและน าเสยในครวเรอน โครงการศกษา เรอง “การจดการขยะและนาเสยของครวเรอนในเขต ตาบลสวนหลวง อาเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม ” คาช แจง

1. แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลเกยวกบ การใชประโยชนและการจดการขยะและนาเสยของครวเรอนประชาชนในเขตตาบลสวนหลวง เพอนาไปใชในการวางแผนบรหารจดการขยะ มใหเปนผลกระทบตอแหลงทองเทยวและคณภาพชวตของชมชน ในเขตพนท ตาบลสวนหลวง อาเภออมพวา จงหวดสมทรสงคราม

2. การเกบรวบรวมขอมลนดาเนนการโดยมหาวทยาลยราชภ ฏสวนสนนทา และ อบต.สวนหลวง

3. ขอมลเกยวกบ ชนดและปรมาณขยะทไดน จะนาไปวเคราะหในภาพรวมเพอวางแผนคดแยก และบรหารจดการขยะ ตามโครงการวจยน เทานน ไมมผลกระทบตอผใหขอมลแตอยางใด

4. แบบสอบถามมทงหมด 6 ตอน เพอความสมบรณของการวางแผนบรหารจดการขยะ โปรดตอบแบบสอบถาม ตามความเปนจรงใหครบถวน

5. ผตอบแบบสอบถามน เปนสมาชกหรอหวหนาครวเรอน โดยทาเครองหมาย √ ลงในชอง หรอตอบคาถามตามความเปนจรงเกยวกบครวเรอนของทาน

ขอขอบคณยง คณะนกวจย

www.ssru.ac.th

62

ตอนท 1 ขอมลของผตอบแบบสอบถามและครวเรอน 1 เพศ 1. ชาย 2. หญง 2 ปจจบนทานอาย (ระบ)..................................ป 3 ระดบการศกษาสงสด

1. ประถมศกษา 4. อนปรญญาหรอเทยบเทา 2. มธยมศกษาตอนตน 5. ปรญญาตร 3. มธยมศกษาตอนปลายหรอเทยบเทา 6. สงกวาปรญญาตร 7. อนๆ (ระบ)................................................... .............................................

4. ศาสนา 1. พทธ 4. อสลาม 2. ครสต 5. อน ๆ (ระบ) ...................... 5 อาชพหลกของทาน 1. รบราชการ/รฐวสาหกจ 4. คาขาย/ทาธรกจสวนตว 2. รบจาง 5. พอบาน/แมบาน 3. เกษตรกรรม/ทาสวน 6. นกเรยน/นกศกษา 7. ไมไดประกอบอาชพใดๆ 8. อน ๆ(ระบ)........................ 6 ระยะเวลาทตวทานอาศยอยในชมชนตาบลสวนหลวง 1. ไมเกน 5 ป 2. 6-10 ป 3. เกนกวา 10 ป ขนไป 7 สถานภาพในครวเรอนของผตอบแบบสอบถาม 1. หวหนาครวเรอน 2. สมาชกคร วเรอน 3. ผอาศย 4. อน ๆ(ระบ)........................ 8 จานวนปทครวเรอนของทานมาอยอาศยในตาบลสวนหลวง นบถงปจจบน (ระบ).............. ป 9 จานวนบคคล รวมทงหมดทอาศยอยในครวเรอนของทาน (ระบ)..................................... คน 10 จานวนบคคลททางานแลว (ประกอบอาชพ/มรายได) ทอาศยอยในครวเรอนของทาน (ระบ) ............................... คน 11 ครวเรอนของทานมรายไดจากสมาชกทกคน ททางานแลวรวมกน โดยเฉลย/เดอน (ระบ) .............................. บาท

www.ssru.ac.th

63

12 ครวเรอนของทานมสมาชกทยงไมไดทางานและเดกเยาวชนรวมทงหมดกคน (ระบ)..................... คน 13 ครวเรอนของทานเสยคาไฟฟาและนาปะปาเดอนละกบาท (ระบ) .......................... บาท 14 โดยปกตแลวครวเรอนของทานทากบขาวประกอบอาหารวนละกครง (ระบ) ..............ครง 15 หวหนาครวเรอนนประกอบอาชพหลกอาชพใด 1. รบราชการ / รฐวสาหกจ 2. รบจางทวไป 3. คาขายหรอธรกจสวนตว 4. เกษตรกรรม / หรอท ำสวน 5. ประมง / จบสตวนา 6. ไมไดประกอบอาชพใด ๆ 7. อนๆ (ระบ)................................................................................................ 16 ครวเรอนของทานตงอยหมทเทาใด 1. หม 1 ชอหมบำน (ระบ) ..................................................................................... 2. หม 2 ชอหมบาน (ระบ) ..................................................................................... 3. หม 3 ชอหมบาน (ระบ) ..................................................................................... 4. หม 4 ชอหมบาน (ระบ) ..................................................................................... 5. หม 5 ชอหมบาน (ระบ) ..................................................................................... 6. หม 6 ชอหมบาน (ระบ) ..................................................................................... 7. หม 7 ชอหมบาน (ระบ) ..................................................................................... 8. หม 8 ชอหมบาน (ระบ) ..................................................................................... 9. หม 9 ชอหมบาน (ระบ) .....................................................................................

10. หม 10 ชอหมบาน (ระบ) .................................................................................... 11 หม 11 ชอหมบาน (ระบ) .....................................................................................

12. หม 12 ชอหมบาน (ระบ) ..................................................................................... 13. หม 13 ชอหมบาน (ระบ) ..................................................................................... 14. หม 14 ชอหมบาน (ระบ) .....................................................................................

15. หม 15 ชอหมบาน (ระบ) ....................................................................................

www.ssru.ac.th

64

ตอนท 2 ขอมลเกยวกบขยะและน าเสยของครวเรอนในแตละวน

1 กโลกรม = 1000 กรม (หรอชาวบานเรยกวา 10 ขด) 1 ขด = 100 กรม

17 โดยทวไปแลวในแตละวน ครวเรอนของทานมขยะ (ทกชนดรวมกน) มนาหนกเทาใด (ระบ) ................................................. กรม ทานระบปรมาณนาหนกขยะโดยวธใด 1. โดยการชงนาหนก 2. โดยการ กะ / ประมาณ / คาดการณ 18 โปรดระบชนดและปรมาณของ ขยะเปยก ทเกดขนในครวเรอนของทานในแตละวน ตามทพบจรง (ตอบไดหลายขอ)

1. เศษอาหาร/เศษขาว/เศษขนม นาหนกประมาณ(ระบ)...................กรม/ขด 2. เศษพชผก/ผลไม นาหนกประมาณ(ระบ).....................................กรม/ขด 3. เศษใบไม/ใบตองหออาหาร นาหนกประมาณ(ระบ)....................กรม/ขด 4. ซากสตว/เนอ/หม/ปลา/กง/กระดองป/กางปลา/ไก/เปลอกไข ฯลฯ

นาหนกประมาณ(ระบ).................................................................กรม/ขด 5. อนทรยวตถอนๆทสามารถยอยสลายเนาเปอยงาย นาหนกประมาณ

(ระบ).......................กรม/ขด 6. ไมมขยะเปยกใดๆ 7. อนๆ (ระบ).................................................................................. กรม/ขด 19 โปรดระบชนดและปรมาณของขยะแหงทสามารถนากลบมาใชประโยชนใหมรไซเคลหรอขายได ทเกดขนในครวเรอนของทานในแตละวน ตามทพบจรง (ตอบไดหลายขอ)

1. กลองกระดาษ/ลงกระดาษนาหนกประมาณ(ระบ).......................กรม/ขด 2. หนงสอพมพ/แผนพบ/รปภาพ/เอกสารตางๆ/กระดาษตางๆ นาหนก

ประมาณ(ระบ)..........................กรม/ขด 3. ขวดแกว/ภาชนะแกวใสอาหาร หรอเครองดมขวดแกวสตางๆ นาหนก

ประมาณ(ระบ)..........................กรม/ขด 4. กลองนม/กลองบรรจนาผลไมตางๆ นาหนกประมาณ(ระบ)........กรม/ขด

www.ssru.ac.th

65

5. ขวดพลาสตก/ภาชนะพลาสตก/ของเลนพลาสตก ฯลฯ นาหนกประมาณ(ระบ)..........................กรม/ขด

6. กระปองเบยร/กระปองนม/กระปองใสเครองดมชนดตางๆนาหนกประมาณ (ระบ)..........................กรม/ขด

7. เศษโลหะตางๆ เศษเหลก อลมเนยม สงกะส ทองแดง ทองเหลอง ดบก ลวด ตะป ฯลฯ นาหนกประมาณ (ระบ)..........................กรม/ขด

8. ขยะอเลกทรอนคส/จอคอมพวเตอร ฯลฯ นาหนกประมาณ (ระบ).......................กรม/ขด

9. ยาง/แผนยาง นาหนกประมาณ(ระบ)..........................กรม/ขด 10 . อนๆ(ระบ)................................................................ 11. ไมมขยะแหงทนากลบมาใชประโยชนใหมได 20 โปรดระบชนดและปรมาณของขยะแหง ทไมสามารถนากลบมาใชใหมได หรอยอยสลายยาก ไมคมคากบการรไซเคล ทเกดขนในครวเรอนของทานในแตละวน ตามทพบจรง (ตอบไดหลายขอ)

1. กลองโฟม ฟอยล บรรจภณฑใสอาหารนาหนกประมาณ (ระบ).......................กรม/ขด

2. ถงพลาสตกใสอาหาร/ถงกอบแกบ/ซองบะหมสาเรจรป/พลาสตกหอหมอาหารประเภทตางๆนาหนกประมาณ (ระบ)................................กรม/ขด

3. กระดาษชาระ/กระดาษเคลอบมน/กระดาษเปอนสงสกปรกนาหนกประมาณ (ระบ)..........................กรม/ขด

4. โลหะกระปองเหลกเคลอบดบก เชน กระปองบรรจอาหารบางชนด (ปลากระปอง)นาหนกประมาณ (ระบ).................................................กรม/ขด

5. เซรามก /กระเบองนาหนกประมาณ (ระบ)..................................กรม/ขด 6. ไมเสยบอาหารชนดตางๆ นาหนกประมาณ (ระบ).................... กรม/ขด

7. อนๆ(ระบ).................................................................................. 8. ไมมขยะแหงประเภทนเลย 21 โปรดระบชนดของขยะพษหรอขยะทมสารพษ หากท งไมระวงจะเปนอนตรายตอคน สตวและสงแวดลอม ทเกดขนในครวเรอนของทานในแตละวนตามทพบเหนจรง (ตอบไดหลายขอ)

1. หลอดไฟ หลอดฟลออเรสเซนส (หลอดนออน) นาหนกประมาณ (ระบ).................... กรม/ขด

www.ssru.ac.th

66

2. กระปองสเปรยฉดผม สเปรยยาฆาแมลง สเปรยทาความสะอาดตางๆนาหนกประมาณ (ระบ).................... กรม/ขด

3. แบตเตอรชนดตางๆ ทหมดอายแลว นาหนกประมาณ (ระบ).................... กรม/ขด

4. ยาตางๆทหมดอายแลว นาหนกประมาณ (ระบ)......................... กรม/ขด 5. เครองสาอาง นายาลางเลบ นายายอมผม นายากดสผม นาหนกประมาณ

(ระบ).................... กรม/ขด 6. นายาขดเงาไม ขดเงาโลหะ แลกเกอร ทนเนอร ชะแลก กาว สทาบาน

นาหนกประมาณ (ระบ).................... กรม/ขด 7. นายาทาความสะอาดเครองสขภณฑ นาหนกประมาณ

(ระบ).................... กรม/ขด 8. สารฆาแมลง สารกาจดวชพช ปยเคม นาหนกประมาณ

(ระบ).................... กรม/ขด 9. นามนเครอง นามนเบรค นามนหลอลนตางๆ นาหนกประมาณ

(ระบ).................... กรม/ขด 10. บรรจภณฑสารเคม สารพษตางๆ นาหนกประมาณ

(ระบ).................... กรม/ขด 11. อนๆ(ระบ)............................................................................................ 12. ไมมขยะพษเลย

22 โปรดระบ ชนดและปรมาณของขยะอนๆทเกดขนในครวเรอนของทานในแตละวน ตามทพบเหนจรง (ตอบไดหลายขอ)

1. เศษผา จานวนประมาณ (ระบ)....................กรม/ขด 2. เศษวสดกอสรางอนๆจานวนประมาณ (ระบ).................... กรม/ขด

3. อนๆ(ระบ)......................................................................................... 4. ไมพบขยะอนๆเลย

23 ในวนหนง ๆโดยรวม ครวเรอนของทาน มนาเสย / นาทง จากกจกรรมใดบาง (ตอบไดหลายขอ) 1. การหงตม / ประกอบอาหารประจาวน จานวน (ระบ) ..........................ลตร 2. การซกลางทาความสะอาดเสอผา เครองใช จานวน (ระบ) ........................ลตร

www.ssru.ac.th

67

3. การอาบนา จานวน (ระบ) ......................ลตร 4. การลางถวยชาม จานวน (ระบ) ...................ลตร 5. หองนา / หองสวม จานวน (ระบ) ....................ลตร 6. รดนาตนไม จานวน (ระบ) .......................ลตร 7. อนๆ(ระบ)............................................................................................................. ตอนท 3 ขอมลการจดการขยะและน าเสยของครวเรอน 24 ครวเรอนของทานได ดาเนนการลดปรมาณขยะในแตละวนบางหรอไม 1. ไมไดดาเนนการ (ขามไปตอบขอ 26) 2. ดาเนนการ 25 ครวเรอนของทานดาเนนการลดปรมาณขยะอยางไรบาง (ตอบไดหลายขอตามการปฏบตจรง) 1. ลดปรมาณขยะทอาจเกดขน เชน ใชถงผาใสของแทนถงพลาสตก/ถงกอบแกบ

2. เลอกใชผลตภณฑทมความเปนพษ หรอเปนอนตรายตอสงแวดลอมนอยทสด เชน ใชปยหมก ปยคอก แทนการใชปยเคม

3. นาขยะทเปนวสดมาใชใหม หรอใชซาหลายๆครง กอนทจะทง เชน ใชขวดกาแฟ ขวดนาหวาน ใสนาดม

4. นาขยะทเปนวสดอปกรณทชารด เสยหาย มาซอมแซมใชใหม เชน เกาอ,โตะ, ตใสกบขาว 5. นาขยะมาแปรรปตามกระบวนการของแตละประเภท เพอนากลบมาใช

ประโยชนใหม เชน นาขยะเปยกมาทาปยหมก เปนตน 6. หลกเลยงการซอสนคา หรอผลตภณฑทใชบรรจภณฑหอหลายชน

7. หลกเลยงการใชสนคาทมอายการใชงานตา เชน เลอกซอหลอดไฟฟาทมอายใชงาน 12000 ชวโมงแทนหลอดไฟอายการใชงาน 8000 ชวโมง

8. ในการเลอกซอสนคาทใชในชวตประจาวน เชน สบ ยาสฟน ผงซกฟอก ฯลฯ เลอกซอเฉพาะผลตภณฑทมขนาดบรรจใหญกวา เนองจากใชบรรจภณฑนอยกวา

9. เลอกซอสนคาทผผลตมการเรยกคนซากบรรจภณฑ หลงการบรโภค เชน นาอดลมบางชนดทบรรจขวดแกวเรยกคนขวด

www.ssru.ac.th

68

10. เลอกซอสนคาทมระบบมดจาและคนเงน เมอนาบรรจภณฑมาคน เชน นาปลาบางชนดเรยกคนขวด ฯลฯ

11. เลอกซอสนคาหรอผลตภณฑ ทสามารถนากลบมารไซเคลได 12. เลอกซอสนคาทมการออกแบบใหใชไดมากกวา 1 ครง เชน แบตเตอรชนด

เตมประจไฟฟาใหมได 13. เลอกใชสนคาชนดเตมใหม (refill) เชน นายาลางจาน 14. ยม หรอใชสงของ หรอผลตภณฑทใชบอยรวมกน เชน อปกรณทาความ

สะอาดบาน ฯลฯ 15. อนๆ (ระบ)……………………………………………………………………

26 ครวเรอนของทานมวธการเกบรวบรวมขยะอยางไร 1. มถงขยะหรอภาชนะรองรบขยะประจาบาน 2. ไมมถงขยะ แตมสถานทหรอบรเวณททงขยะประจาบานทชดเจน/ทกคนใน

บานรบรรวมกน 3. อนๆ (ระบ) ………………………………………………………………….

27 การเกบรวบรวมขยะในครวเรอนของทาน ไดดาเนนการอยางไร 1. แยกขยะเปยก/ขยะแหงในแตละภาชนะรองรบ 2. ไมแยกประเภทของขยะ/ทงรวมๆกนในภาชนะเดยวกน หรอสถานทเดยวกน 3. อนๆ (ระบ)………………………………………………………………….

28 โดยปกตแลว เมออาศยอยในบรเวณบานพก ทานมกจะพบวาสมาชกในครวเรอนของทาน สวนมากมพฤตกรรมการทงขยะอยางไร

1. ทงขยะในภาชนะ หรอสถานททครวเรอนจดไว 2. ทงขยะเลอะเทอะทวไปในบรเวณบาน 3. ทงขยะรมรวบาน รอการเกบไปฝงหรอทาลาย 4. อนๆ (ระบ)………………………………………………………………….

29 โดยปกตแลว เมออาศยอยนอกบานพก เชน อยทตลาด อยทวด อยทโรงเรยน ทานมกจะพบวาสมาชกในครวเรอนของทานสวนมากมพฤตกรรมการทงขยะอยางไร

1. ทงขยะในภาชนะรองรบทจดไว (ถาม) 2. ทงขยะตามความสะดวก ในบรเวณนนๆ 3. เกบขยะไวกบตวเองกอน รอทงเมอพบภาชนะรองรบ

www.ssru.ac.th

69

4. อนๆ (ระบ)........................................................................................................ 30 ครวเรอนของทานนาขยะไปทง/กาจด//ทาลายโดยวธใด

1. นาไปทงในถงขยะของอบต. ทอยใกลๆบาน 2. นาถงขยะของครวเรอนไปตงไว ณ บรเวณทกาหนดเพอรอใหเจาหนาทอบต.

มาเกบ/รวบรวมไปกาจด 3. นาขยะไปฝงกลบ 4. นาขยะไปเผาไฟ 5. นาขยะไปทงแมนา/ลาคลอง 6. นาขยะไปกองทงไวตามธรรมชาตใหยอยสลายเอง 7. อนๆ(ระบ).........................................................................................................

31 ครวเรอนของทานไดดาเนนการลดปรมาณนาเสย / นาทงในแตละวนบางหรอไม 1. ไมไดดาเนนการ

2. ดาเนนการ (ระบ) วธการลดปรมาณนาเสย....................................................... 32 ครวเรอนของทานมวธการกาจดนาเสย / นาทงของครวเรอนอยางไร 1. ทงลงใตถนบานทวๆไป 2. ทงลงในทอนาระบายนาทงของครวเรอน 3. ทงลงในบอบาบดนาเสยของครวเรอน 4. ทงลงในบอนาทงของครวเรอน 5. ทงลงในถงพกน ำทง เพอเอำไปรดน ำตนไม 6. อนๆ(ระบ)........................................................................................................ ตอนท 4 ขอมลการใชประโยชนจากขยะและน าเสยของครวเรอน 33 ครวเรอนของทาน เคยคดแยกขยะเพอการจาหนายหรอนามาใชประโยชนอนๆ อกหรอไม 1. ไมเคย 2. เคย 34 ครวเรอนของทานเคยนา ขยะเปยก มาใชประโยชนบางหรอไม 1. ไมเคย 2. เคย โปรดระบ (ตอบไดหลายขอตามความจรง)

www.ssru.ac.th

70

2.1 ทาปยหมก / ปยอนทรย 2.2 นาไปขาย

2.3 ทาแกสชวภาพ 2.4 อนๆ(ระบ)........................................................................................... 35 ครวเรอนของทานเคยนา ขยะรไซเคล มาใชประโยชนบางหรอไม 1. ไมเคย 2. เคย โปรดระบ (ตอบไดหลายขอตามความจรง) 2.1 นาไปขาย 2.2 นามาซอมแซมใชใหม 2.3 นามาประยกตใชประโยชนอน ๆ เชน นาขวดมาใสนาตาลทราย 2.4 อนๆ(ระบ)........................................................................................... 36 ครวเรอนของทานเคยนา น าเสย / น าท ง ของครวเรอนมาใชประโยชนบางหรอไม 1. ไมเคย 2. เคย โปรดระบ (ตอบไดหลายขอตามความจรง) 2.1 นามารดตนไม 2.2 นามาเลยงสตว 2.3 อนๆ(ระบ)........................................................................................... ตอนท 5 ปญหาทเกดจากขยะและน าเสยของครวเรอน 37 ในชมชนของทานมถงขยะหรอภาชนะรองรบขยะเพยงพอหรอไม 1. เพยงพอ 2. ไมเพยงพอ 38 ชมชนของทาน มปญหาขยะลนเมองหรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................ 39 ชมชนของทานมปญหาการจดวางถงขยะหรอภาชนะรองรบขยะในตาแหนงทไมเหมาะสมหรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง

www.ssru.ac.th

71

3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................40 ชมชนของทานมปญหาในการคดแยกขยะหรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................ 41 ชมชนของทานมปญหาการเกบขนยายขยะหรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................ 42 ชมชนของทานมปญหาการกาจด/ทาลายขยะหรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................ 43 ชมชนของทานมปญหากลนเหมนจากขยะหรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................ 44 ชมชนของทานมปญหานาในแหลงนา ค/คลอง เกดการเนาเสย และสงกลนเหมน อนเนองมาจากขยะหรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................ 45 ชมชนของทานเกดปญหาการอดตนของทอระบายนา อนเนองมาจากขยะ ทาใหเกด นาทวมบางหรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................ 46 ชมชนของทานเกดปญหาสภาพภมทศนแหลงนา/ค/คลอง ไมสวยงาม อนเนองมาจากปญหาขยะหรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................ 47 ชมชนของทานเกดปญหาควนพษ/หมอกควน อนเนองมาจากการเผาขยะ หรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................

www.ssru.ac.th

72

48 ชมชนของทานเกดปญหาฝนละออง ทเกดจากการเผาขยะ หรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)...........................................49 ชมชนของทานเกดปญหาพนดนทเปนสถานทฝงกลบขยะ ไมสามารถนาไปใชประโยชนดานการเกษตรหรอไม

1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)............................................ 50 ชมชนของทานเกดการปนเปอนของนาชะขยะไหลลงสชนนาใตดน เสยงตอการนามาใชบรโภคหรอไม 1. ไมเคยม 2. มบางเปนบางครง 3. มเปนประจา 4. อนๆ (ระบ)........................................... 51 ในครวเรอนของทานมปญหาทเกดจากขยะอยางไรบาง (ตอบไดหลายขอตามความจรง) 1. กลนเหมนรบกวน 2. แมลงวน / แมลงสาบ รบกวน 3. หนรบกวน 4. สกปรก / เลอะเทอะ 5. ทอระบายนาอดตนจากขยะ 6. ฝน / ควน / ละออง จากการเผาขยะ 7. ไมมปญหาใดๆ 8. อนๆ(ระบ)........................................................................................... 52 ครวเรอนของทานมปญหาทเกดจากนาเสย / นาทงของครวเรอนอยางไรบาง (ตอบไดหลายขอตามความจรง) 1. กลนเหมนรบกวน 2. แหลงเพาะพนธยง 3. นาขงแฉะ 4. สกปรก / เลอะเทอะ 5. ไมมปญหาใด ๆ 6. อนๆ(ระบ)...........................................................................................

www.ssru.ac.th

73

ตอนท 6 ความปรารถนาในการจดการขยะชมชนในเขต อบต.สวนหลวง ทานมความปรารถนาหรอมความคดเหนตอการบรหารจดการขยะของชมชนอยางไร 53 ในแตละครวเรอน ควรมวธการรวบรวมขยะอยางไร

1. มถงขยะหรอภาชนะรองรบขยะประจาบาน 2. ใชถงดาใสขยะแลวมดรอใหอบต.มาเกบ 3. กาหนดใหมสถานททงขยะทชดเจนทกคนรบรรวมกนในบรเวณบาน 4. อน(ระบ).....................................................................................................................

54 การเกบรวบรวมขยะ จากครวเรอน ไปกาจด /ทาลาย ควรทาอยางไร 1. แตละครวเรอนนาขยะไปใสถงทอบต.จดเตรยมไวเปนจดๆรอการขนยาย 2. แตละครวเรอนนาถงขยะไปตงไวทรวบานรอใหเจาหนาทอบต.มาเกบรวบรวม 3. แตละครวเรอนกาจดขยะเองภายในบาน 4. อนๆ(ระบ)................................................................................................................

55 ชวงเวลาทเหมาะสมสาหรบเจาหนาทอบต.มาเกบรวบรวมขยะ / ขนยายขยะจากครวเรอนไปกาจดควรเปนเวลาใด

1. เวลา 04.30 – 05.30 2. เวลา 05.30 – 06.30 3. เวลา 06.30 – 07.30 4. เวลา 07.30 – 08.30 5. เวลา 17.30 – 18.30 6. เวลา 18.30 - 19.30 7. เวลา 19.30 – 20.30 8. อนๆ(ระบ)............................................................................................................

56 การกาจดขยะ/ทาลายขยะของชมชนในเขต อบต.สวนหลวง ควรดาเนนการดวยวธใด 1. ฝงกลบ 2. เผาในเตาเผา 3. กองบนพนแลวเผาไฟ 4. กองบนพนใหยอยสลายเองตามธรรมชาต 5. ทาปยหมก 6. อนๆ(ระบ)………………………………………………………………………

www.ssru.ac.th

74

57 การจดการขยะของชมชนในเขต อบต.สวนหลวง ควรดาเนนการโดยหนวยงานใด 1. อบต.สวนหลวง รบผดชอบดาเนนการเอง 2. จางบรษทเอกชนรบผดชอบดาเนนการ 3. ใหประชาชน / ชมชนรวมกบอบต.ดาเนนการ 4. ใหประชาชน / ชมชนดาเนนการเอง 5. อนๆ(ระบ).....................................................................................................................

58 ประชาชน / สมาชกครวเรอน ควรมสวนรวมในการบรหารจดการขยะของชมชนอยางไร (ตอบไดหลายขอ)

1. ลดปรมาณขยะ เชนใชถงผาใสของแทนถงพลาสตก 2. ทงขยะในภาชนะรองรบทชมชน/อบต.จดไว 3. รวมแสดงความคดเหนในการวเคราะหปญหาขยะและความตองการ แกปญหาของ

ชมชน 4. รวมแสดงความคดเหนในการกาหนดแผนงาน/โครงการ/กจกรรมเพอแกปญหา

ขยะของชมชน 5. รวมแสดงความคดเหนในการตดสนใจ การใชทรพยากรของชมชน 6. รวมปฏบตตามแผนงาน/โครงการ/กจกรรมของชมชน 7. รวมแสดงความคดเหนและวางแผนประเมนผลการดาเนนงานตามแผน/กจกรรม

ของชมชน 8. รวมแสดงความคดเหนปรบปรงระบบการบรหารงานการจดการขยะของชมชน

ใหมประสทธภาพ 9. รวมไดรบประโยชนจากแผนงาน/โครงการ/กจกรรม การแกไขปญหาขยะของชมชน

อยางเทาเทยมกน

คาถามหมดแลว ขอบคณมากคะ

www.ssru.ac.th