1

หนวยการเรยนรท 4 เรอง เครองมอและอปกรณงานเขยนแบบ

จดประสงคการเรยนร เมอศกษาหนวยการเรยนนแลวใหนกเรยนมความรความสามารถตอไปน

1. บอกชอเครองมอและอปกรณงานเขยนแบบได 2. อธบายหนาทการใชงานและวธการใชเครองมองานเขยนแบบได 3. ปฏบตงานโดยใชเครองมองานเขยนแบบไดอยางมประสทธภาพ

สาระการเรยนร

1. ชนดของเครองมอและอปกรณงานเขยนแบบ 2. หนาทและวธการใชเครองมอและอปกรณงานเขยนแบบ

เครองมอและอปกรณงานเขยนแบบ ในการท างานเขยนแบบผ เรยนจ าเปนตองรจกเครองมอและอปกรณทใชในงานเขยนแบบทจ าเปน รจกหลกการใชอยางถกวธ เพอใหการท างานเกดประสทธภาพ สามารถท างานไดอยางรวดเรว ถกตองและสวยงาม ตลอดจนวธการดแลรกษา เพอใหเครองมออยในสภาพด สมบรณในระยะเวลายาวนาน 1. โตะเขยนแบบ(Drawing Table) โตะเขยนแบบโดยทว ๆ ไป จะมขนาดมาตรฐานจาก 600X900 มม. ถง 1,050 X 2,100 มม. คณลกษณะทดของโตะเขยนแบบ คอ 1.1 พนโตะตองราบเรยบสนทใชวสดแขงเรยบ ท าความสะอาดงาย 1.2 มขอบดานหนงเรยบและไดฉากกบพนผว 1.3 ปรบพนโตะใหสง ต า หรอเอยงไดเพอความสะดวกในการเขยนแบบ ดงรปท 4.1

ภาพ : www.hhkint.com รปท 4.1

2

การบ ารงรกษา 1. ท าความสะอาดพนโตะทกครงกอนและหลงจากการใชงาน 2. รกษาพนผวไมใหมรอยแตก หรอรอยบม

2. กระดานเขยนแบบ(Drawing Board) ในกรณทไมสามารถจดหาโตะเขยนแบบได กอาจใชกระดานเขยนแบบแทน กระดานเขยนแบบท าจากแผนกระดานไมเนอออนพนเรยบ ปพนโตะดวยวสดแผนเรยบ เชน ฟอรไมกา และมขอบตงไดฉากกบพน เมอตดกระดาษลงบนแผน กระดานแลว วางกระดานบนโตะอกครงหนง แลวใชปฏบตงานเขยนแบบได ดงรปท 4.2

รปท 4.2

ภาพ : www.hhkint.com การบ ารงรกษา

1. ท าความสะอาดพนกระดานทกครงกอนและหลงจากการใชงาน 2. รกษาผวกระดานอยาใหมรอยแตกหรอบม 3. การจดเกบควรจดเกบในแนวตง

3. ไมท (T-Square) ใชเปนแนวในการลากเสนตรงในแนวนอน (180 องศา) และใชเปนฐานรองรบฉากสามเหลยม เพอเขยนเสนในแนวตงหรอในแนวดง (90 องศา) ซงจะตองใชรวมกบ โตะเขยนแบบหรอกระดานเขยนแบบ ฉากตวทประกอบดวยสวนหว(Head) และสวนใบ (Blade) ตดกนเปนรปตวทท ามมฉากตอกน ดงรปท 4.3

ภาพ : www.hhkint.com รปท 4.3

3

ขอบบนของสวนใบซงเปนทใชเพอเขยนเสนในแนวนอนมกหมดวยพลาสตก เพอรกษาขอบใหตรง และสามารถมองเหนเสนขณะเขยนได ความยาวของไมทมตงแต 45 ซม. จนถง 180 ซม. การเลอกใชไมทขนาดยาวเทาใดขนอยกบระดบงานของผ ใช และขนอย กบขนาดของโตะและกระดาษเขยนแบบ ปกตขนาดของไมททเลอกใช ควรมขนาดความยาวเกอบเทาหรอเทากบความยาวของโตะเขยนแบบ เวลาทใชไมทจะตองใหสวนหวของไมทเกาะแนนขนานกบขอบของโตะหรอกระดานเขยนแบบ และสวนใบแบนราบทบบนพนโตะบนกระดาษเขยนแบบ เวลาเขยนเสนในแนวนอนเพยงใชแรงกดเลกนอย ใหสวนใบแบนราบกบพนโตะ และใหสวนหวเกาะแนนกบขอบโตะเขยนแบบ แลวลากเสนไปตามขอบบนสวนใบของไมท เลอนไมทขนลงตามวธทกลาว เมอตองการเขยนเสนในต าแหนงตาง ๆ ดงรปท 4.4,4.5 และ 4.6

รปท 4.5

ภาพ : www.krusommai.com

รปท 4.4

4

การใชไมทส าหรบลากเสนในแนวนอน รปท 4.6

ภาพ : www.krusommai.com การบ ารงรกษา การรกษาไมทใหใชไดนาน และมประสทธภาพ คอ

1. อยาท าหลน ระวงใหสวนหวยดแนนกบใบ ถาโยกจะท าใหเสนไมตรง 2. ไมใชสวนใบตสงของอน ๆ แทนคอน จะท าใหขอบใบเสยหายเปนรอย 3. การเกบใหใชวธการแขวนปลายสวนใบซงมรกลมเจาะไวแลว 4. กอนและหลงจากการใชงานทกครงควรใชผาเชดท าความสะอาด

ทสไลด เปนเครองมอทใชท างาน ในลกษณะเดยวกบไมทธรรมดา สามารถน ามาประกอบกบโตะเขยนแบบหรอกระดานเขยนแบบได ใชหลกการท างานของเชอกและรอก มความสะดวก รวดเรว และมความขนานเทยงตรงกวาไมท ดงรปท 4.7

รปท 4.7

ภาพ : www.hhkint.com

5

4. ฉากสามเหลยม หรอ เซตสแควร(Triangle Set-Square) ชดหนงมอย 2 แบบ โดย มมมตางกนดงน อนแรกท ามม 30,60 และ 90 องศา สวนอนทสองท ามม 45,45 และ 90 องศา การเขยนมมของฉากสามเหลยมทง 2 อนน จะตองใหดานใดดานหนงของฉากสามเหลยมวางบนขอบไมทเพอเขยนเสนในแนวดงหรอเสนในแนวตง(90 องศา) นอกจากนนยงใชเขยนเสนท ามม 30 45 , 60 องศา ฉากเหลานท าดวยเซลลลอยด หรอพลาสตก มขนาดตาง ๆ กน ทนยมใชกนมากเปนขนาด 8”,10” และ 12” ดงรปท 4.8 และ 4.9

รปท 4.8 ภาพ : www.hhkint.com

การใชฉากสามเหลยมในการลากเสนตงฉาก รปท 4.9

ภาพ : www.krusommai.com

6

ยงมฉากอกชนดหนงทปรบองศาได (Adjustable Triangle) แทนทจะใชฉากสามเหลยมสองอนดงกลาวขางตน เราสามารถใชฉากปรบองศาแทนได เพราะสะดวกกวา ฉากทปรบองศานจะม โปรแทรกเตอรรวมอยดวยในตว ระบองศาใหปรบ ดงรปท 4.10 องศาดงกลาวมตงแต 0 ถง 90 องศา

รปท 4.10

ภาพ : www.hhkint.com การบ ารงรกษา

1. ไมใหฉากสามเหลยมบดงอ 2. ตองเกบโดยการวางในแนวราบเสมอ 3. ควรใชผาเชดท าความสะอาดทกครงทงกอนและหลงการใชงาน 4. ไมควรท าฉากตกหลน โดยเฉพาะฉากปรบองศา เพราะอาจท าใหตวยดหลวม

ไมแนน เสนทไดจะไมเทยงตรง 5. บรรทดสเกล (Scale) มหนาทส าหรบวดระยะและชวยในการเขยนแบบใหไดขนาด

ตามทตองการ โดยใชมาตราสวนทเหมาะสม บรรทดสเกลมทงแบบแบน ดงรปท 4.11 และ แบบหนาตดเปนสามเหลยม ดงรปท 4.12 ซงจะมผวหนาส าหรบวดมากขนในบรรทดเพยงอนเดยว เวลาใชบรรทดสเกลแบบนมกจะมตวหนบหนบไว เพอใหผวหนาทตองการจะใชหนขนดานบน ส าหรบใชงานไดทนท ดงรปท 4.13

รปท 4.11

ภาพ : เจ.ดบบลว เกยไชชนและคณะ. เขยนแบบเทคนค. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน, 2531

7

รปท 4.12 ภาพ : www.hhkint.com

รปท 4.13

ภาพ : เจ.ดบบลว เกยไชชนและคณะ. เขยนแบบเทคนค. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน, 2531 6. วงเวยน (Compass) เปนอปกรณส าหรบเขยนวงกลมและเสนโคง ดงรปท 4.14 ตางจากดไวเดอรตรงทมขาแหลมเพยงขางเดยวสวนอกขางหนงเปนทใสไสดนสอ ในกรณท ตองการเขยนวงกลมทมขนาดใหญ จะมชดตอขาวงเวยน(Lengthening bar) ใหยาวออกเพอเขยนวงกลมใหโตขนได ดงรปท 4.15

รปท 4.14 ภาพ : www.hhkint.com

8

รปท 4.15 ภาพ : เจ.ดบบลว เกยไชชนและคณะ. เขยนแบบเทคนค. กรงเทพฯ: ซเอดยเคชน, 2531 การบ ารงรกษา รกษาปลายแหลมของขาสวนทจะใชเปนจดศนยกลางใหแหลมคม สวนปลายดนสอตองเหลาใหแหลมคมอยเสมอ

7. วงเวยนวดระยะ (Divider) มลกษณะคลายวงเวยน แตปลายทงสองขางแหลมเหมอนกน ใชส าหรบแบงเสน แบงระยะ ถายระยะ เนองจากปลายทงสองขางของดไวเดอรแหลมคมมาก การถายระยะออกเปนสวน ๆ ท าไดแมนย ากวาเครองมอวด ดงรปท 4.16

รปท 4.16 ภาพ : อนศกด ฉนไพศาล. เขยนแบบเทคนคเบองตน. กรงเทพฯ:แมค, 2547

9

8. สวนโคงหรอเครฟ (Irregular or curves) ในกรณทจะเขยนสวนโคงซงไมปกต กลาวคอสวนโคงทไมสามารถสรางดวยวงเวยนได กจ าเปนตองใชเครฟนเขยนแทน ดงรปท 4.17 การจะใชเครฟเพอเขยนสวนโคงนน ควรจะก าหนดจดทจะใหสวนโคงผานไปไวลวงหนากอน อาจจะโดยการค านวณ โดยการทดลอง แลวรางเสนเบา ๆ ดวยมอเปลาไวกอน จงน าเอา เครฟมาทาบแลวลากเสนตามแนวเครฟ ดงรปท 4.18

รปท 4.17

ภาพ : www.hhkint.com ภาพ : สวสด อดมโภชน. เขยนแบบเทคนค 1-2. กรงเทพฯ: วฒนาพานช, 2536

รปท 4.18 ภาพ : สวสด อดมโภชน. เขยนแบบเทคนค 1-2. กรงเทพฯ: วฒนาพานช, 2536

10

8. เทมเพลท (Templates) เปนอปกรณทชวยลดเวลาในการท างานของชางเขยนแบบ เทมเพลทเปนแผนพลาสตกเจาะร รปวงกลม วงร หาเหลยม ฯ ขนาดตาง ๆ กน ดงรป 4.19 ใชทาบรปทรงทตองการเขยนจากแผนเทมเพลทบนกระดาษ แลวใชดนสอลากตามรปในเทมเพลทเหลานน ไมตองเสยเวลาในการเขยนตามหลกการ

รปท 4.19

ภาพ : สวสด อดมโภชน. เขยนแบบเทคนค 1-2. กรงเทพฯ: วฒนาพานช, 2536 9. ดนสอเขยนแบบ (Drawing pencil) งานเขยนแบบแตกตางกบงาน

เขยนอน ๆ ตรงทจะตองพจารณาเลอกชนดของไสดนสอใหเหมาะสมกบชนดของเสน และของกระดาษทใชเขยนแบบ ไสดนสออาจท าจากแกรไฟท ดนเหนยว และยางสนหรอสวนผสมของยางไม ดนสอชนดทใชแกรไฟทท าไส ใชมาแลวเปนเวลากวา 200 ป และเหมาะทจะใชกบกระดาษเขยนแบบ ปจจบนดนสอไสแกรไฟท ทมความแขงออนแตกตางกน 17 ชนด เรมจากออนทสดคอ เวลาเขยนเสนจะด ามากไปจนถงแขงทสดเสนจะเบาด านอย โดยใชอกษรยอดงน 6B,5B,4B, 3B,2B,B,HB,F,H,2H,3H,4H,5H,6H,7H,8H,9H ดนสอทไสออนทสดมความด ามาก ๆ นน ไสจะมขนาดเสนผาศนยกลางโตกวาทมไสแขงทสด เชน ดนสอ 6B ไสจะโตและเสนด ากวาไส F และ 9H เปนตน ดงรปท 4.20

รปท 4.20

ภาพ : www.krusommai.com

11

การเลอกดนสอเกรดใดใชกบงานชนดใดขนอยกบผวของวสดทใชท ากระดาษเขยนแบบ ขนอยกบชนดของเสนทตองการ เชน เวลาเขยนเสนราง (Layout) ใชดนสอไสแขงขนาด 4H และ 6H เวลาลงเสนหนก อาจใช HB หรอ 2H ถาเขยนตวหนงสอ ลกศร เสนกรอบรป อาจใชดนสอ HB, F, H และ 2H เปนตน ชางเขยนแบบในปจจบนนยมใชดนสอแบบทเรยกวา Mechanical pencil เปนดนสอทคลายปากกาเปลยนไสได ทงนเพราะดนสอประเภทนคงความยาวของดนสอเทาเ ดมตลอดเวลา และสามารถเปลยนไสไดงาย ดงรป 4.21

ภาพ : www.krusommai.com 10. กระดาษเขยนแบบ (Drawing sheet) กระดาษเขยนแบบโดยทวไปมลกษณะและหนาทใชสอยตางกนออกไป ดงน กระดาษราง มลกษณะเหมอนกระดาษลอกลายทวไป มความทบนอยจนมองทะลผานถงแบบทรางไวขางใต กระดาษปอนด มลกษณะเหมอนกระดาษวาดเขยนทวไป แตมความหนาบางตางกนหลายขนาดตามน าหนกคอตงแต 80-100 ปอนด สวนขนาดกวางยาวของแผนกระดาษมขนาดมาตรฐาน

กระดาษไข กระดาษชนดนมเนอเรยบแขงและมความขนนอยกวากระดาษราง บางทกเรยกกนวากระดาษแกว และผลตออกขายเปนมวน มความยาวประมาณ 30 เมตร กวาง 1.10 ม. มความหนาบางตางกนตามเบอรตงแต 60,70,80,90 และ 100 ยงมกระดาษไขอกชนดหนงท าจากพลาสตก ซงถกน าจะไมหดตวหรอยน แมการพมพกไดผลด ไมแตกตางกบกระดาษไขธรรมดา ผวหนาทางดานหนงเปนผวดานจบดนสอและหมกไดด แตอกดานจะลน อายการใชงานสน เพราะมกกรอบแตกเรวกวากระดาษไขธรรมดามาก กระดาษอน ๆ ทใชในการเขยนแบบ เชน กระดาษส กระดาษขาว-เทา และกระดาษส าหรบพมพแบบ

รปท 4.21

12

กระดาษทใชในการเขยนแบบโดยทวไปจะใชกระดาษขนาด AO ซงมพนทเทากบ 1 ตารางเมตร ความสมพนธระหวางขนาดของกระดาษหลาย ๆ ขนาด แสดงดงรปท 4.22

รปท 4.22

ภาพ : อนศกด ฉนไพศาล. เขยนแบบเทคนคเบองตน. กรงเทพฯ:แมค, 2547

วธตดกระดาษเขยนแบบบนโตะหรอกระดานเขยนแบบ ใหใชไมทวางทบกระดาษ โดยใหหวไมทแนบขนานกบขอบโตะหรอขอบกระดาษเขยนแบบ และใหขอบบนของกระดาษเขยนแบบขนานกบขอบบนของไมท กระดาษเขยนแบบควรวางหางจากขอบโตะทง 4 ดาน เทา ๆ กน (ใหอยตรงกลางโตะ)เพอสะดวกในการท างาน เมอขอบบนของกระดาษเขยนแบบขนานกบขอบบนของไมทแลว เลอนไมทลงดานลางเลกนอยและกดทบกระดาษไว ใชสกอตเทปตดทมมทง 4 ดาน ดงรป 4.23

รปท 4.23 ภาพ : www.krusommai.com

13

11. ยางลบ (Rubber) รปรางโดยทวไปของยางลบจะเปนรปสเหลยมผนผา ยางลบทดไมควรแขงเกนไป เพราะจะท าใหผวของกระดาษเขยนแบบช า ดงรปท 4.24

รปท 4.24

ภาพ : www.hhkint.com กอนจะใชยางลบควรตรวจดใหแนใจกอนวายางลบอยในสภาพทสะอาด วธท า

ความสะอาดยางลบงาย ๆ กโดยการถกบกระดาษสะอาด ในกรณทตองการจะลบเสนทตดอยกบสวนอนซงไมตองการลบ ควรใชชลดกนลบ(Erasing shield) จะท าใหท างานไดสะดวกขน ดงรปท 4.25 ชลดกนลบมชองรปรางตาง ๆ กน ส าหรบเลอกใชใหเหมาะสมกบสวนทตองการจะลบ จบชลดกนลบใหแนนแลวลบผานชองวางดงกลาว เมอลบเสรจแลวใชแปรงปด หรอผาสะอาดปดเศษยางลบทง

รปท 4.25

ภาพ : www.hhkint.com

14

12. เทปกาว (Scotch Tape) ใชตดกระดาษเขยนแบบกบโตะเขยนแบบ หรอกระดานเขยนแบบใหแนนในขณะเขยนแบบทกครง ดงรปท 4.26 เพอปองกนกระดาษเลอน การตดกระดาษเขยนแบบทถกวธนน ตองตดขวางมมกระดาษเขยนแบบทง 4 มม

รปท 4.26 ภาพ : www.krusommai.com