การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา

อสมาด ไซบลเลาะ

ศลปนพนธฉบบน เปนสวนหนงของการศกษาหลกสตรศกษาศาสตรบณฑต

สาขาวชาศลปศกษา ภาควชาการศกษา คณะศกษาศาสตร

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ปการศกษา 2555

ก

หวขอศลปนพนธ : การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา

ผทาการศกษา : อสมาด ไซบลเลาะ

สาขาวชา : ศลปศกษา

อาจารยทปรกษา : รองศาสตราจารยวฒ วฒนสน

ปการศกษา : 2558

คณะกรรมการทปรกษาประจาตวนกศกษาและคณะกรรมการไดพจารณาศลปนพนธเลมน แลว

เหนสมควรเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศกษาศาสตร บณฑต สาขาศลปศกษา คณะ

ศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

คณะกรรมการตรวจสอบศลปนพนธ ............................................................ประธานกรรมการ

( ผชวยศาสตราจารย ดร .อมพร ศลปะเมธากล)

.........................................................................กรรมการ

( รองศาสตราจารยวฒ วฒนสน )

.........................................................................กรรมการ

( ผชวยศาสตราจารย ดร .อศวน ศลปเมธากล )

.........................................................................กรรมการ

( ผชวยศาสตราจารยชยวฒน ผดงพงษ )

.........................................................................กรรมการ

( อาจารยประทป สวรรณโร )

.........................................................................กรรมการ

( อาจารยรซณ ซสารอ )

อนมตเมอวนท.......... .เดอน ……….. ................พ.ศ . ……...........

ข

บทคดยอ

การศกษาศลปนพนธเรอง การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา มวตถประสงคเพอ ศกษา

ความรทวไปเกยวกบความตายในทศนะคตของอสลาม ศกษาความรทวไปเกยวกบงานศลปะสอผสม

สรางสรรคผลงานศลปะสอผสม เรอง การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา ผลการศกษาสรปไดวา

ผลจากการศกษาขอมลเกยวกบความตายในทศนะคตของศาสนาอสลาม สรปไดวา ความสาคญ

ของการตาย ไมไดอยทวาความตายมลกษณะเปนอยางไร หรอมรปรางเปนอยางไร หากแตภาวะกอน

นาไปสความตายตางหากทสาคญ เพราะสงนนจะเปนตวกาหนดในการเปนอยของชวตหลงคว ามตาย

สาหรบคนทาด กจะปลอดภยในชวตหลงความตาย และสาหรบคนททาไมด กจะโดนลงโทษอยางแสน

สาหสจนถงวนแหงฟนคนชพ ฉะนนหากเราใชชวตใหคมคา เปรยบเสมอนพรงนเปนวนสดทายของ

ชวต เรากจะปลอดภยทงโลกหลงความตายและโลกหนา

ผลการศกษาขอมลเกยวกบศลปะสอผสม สรปไดวา สอผสมเปนการสรางสรรคผลงานศลปะท

เนนวสดและเทคนคในการสรางสรรคมาเสรม ซงวสดในการสรางสรรคจะตองมความหมาย และ

สมพนธกนกบเรองราวทถายทอดออกมาอกดวย การสรางสรรคผลงานศลปะสอผสมจะออกมาใน

รปแบบ 2 มต หรอ 3 มตกได ทงนขนอยกบเจตนารมของผสรางสรรคผลงาน

จากการทผวจยไดศกษาและสรางสรรคผลงานศลปะสอผสมการกลบไปสออมกอดของพระผ

เปนเจา บนเฟรมผาใบมาสรางเปนงานสรางสรรคโดยนาเอาสญลกษณแหงความตายของศาสนาอสลาม

คอ เสาก โบรมาผนวกกบเทคนคเสรม ซงเปนการสรางสรรคทแตกตางและนาสนใจดวยเทคนคท

หลากหลาย นาตนตาตนใจ แปลกใหมมากขน ซงผวจยไดสรางสรรคผลงานดวยเทคนคสอผสมทงหมด

จานวน 3 ชน ทม ขนาด 100 x120 เซนตเมตร ประกอบดวย ชนท 1 ชอภาพ “เสากโบร 1” เทคนค

สอผสม ขนาด 100x120 เซนตเมตร แนวความคด มาจากดนกลบไปสดน ขาพเจาจงเลอกใชน าดนแทน

การใชส โดยแทรกความรสกความปวดราวใหกลายเปนพนผวรอยแตก โดยนาเอารปทรงสสาน )กโบร(

สญลกษณแหงความสญเสยของศาสนาอสลามมาใช เพอใหตระหนกอย เสมอวาความตายเปนสงทใกล

ตวเพอการดาเนนชวตอยางคมคาใหเหมอนกบวาเราจะจากโลกไปในพรงน ชนท 2 ชอภาพ “เสากโบร

2” เทคนค สอผสม ขนาด 100 x 120 เซนตเมตร แนวความคด ทกชวตตองลมรสความตาย เพอการ

ดาเนนชวตอยางคมคา ขาพเจาจงเ กดความนกคดและแรงบลดาลใจในการสรางสรรคผลงาน โดยนาเอา

รปทรงสสาน )กโบร( สญลกษณแหงความสญเสยของศาสนาอสลามมาใชบวกกบเทคนคสอผสมในกา

สรางสรรคผลงานชนนขน เพอใหตระหนกอยเสมอวาความตายเปนสงทใกลตวเพอการดาเนนชวตอยาง

คมคาใหเหมอนกบวาเราจะจากโลกไปในพรงน ชนท 3 ชอภาพ “เสากโบร 3” เทคนค สอผสม ขนาด

100 x 120 เซนตเมตร แนวความคด ทกชวตตองลมรสความตาย เพอการดาเนนชวตอยางคมคา ขาพเจา

ค

จงเกดความนกคดและแรงบลดาลใจในการสรางสรรคผลงาน โดยนาเอารปทรงสสานข องคนทมฐานะ

ในอดต มาใชบวกกบเทคนคสอผสมในกาสรางสรรคผลงานชนนขน โดยการเลอกใชโทนสผวคน โดย

เปรยบเสมอนความเปนมนษยและเพอใหสอดคลองกบรปทรงของคนทมฐานะ

ง

กตตกรรมประกาศ

ศลปนพนธเรอง จตกรรมเทคนคผสม : การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา จะสาเรจลลวง

ไมไดถาไมไดรบการชวยเหลอจากรองศาสตราจารยวฒ วฒนสน เปนอาจารยทชวยใหคาปรกษา ชวย

แกไขปญหาตาง ๆ เกยวกบโครงงาน ตลอดจนเออเฟอสถานท วสดอปกรณและออกแบบผลงานและ

อาจารยทสอนในรายวชาอก 5 ทาน คอ 1. ผชวยศาสตราจารย ดร .อมพร ศลปะเมธากล 2. ผชวยศาตรา

จารย ดร .อศวน ศลปเมธากล 3. ผชวยศาสตราจารยชยวฒน ผดงพงษ 4. อาจารยประทป สวรรณโร 5.

อาจารยรซณ ซสารอ ขอขอบคณอาจารยทกทานทสอนใหความรเกยวกบการทาศลปนพนธและทา

ใหผลงานสาเรจและสมบรณ

ขอบคณผปกครองทสนบสนน เปนกาลงใจใหและคาใชจายในการทาศลปะนพนธครงน และ

ขอบคณนา พๆนองๆ ทใหกาลงใจและสนบสนนคาใชจาย

และขอบคณเพอนๆทชวยเหลอ ใหคาแนะนา ผจดทาขอขอบคณทานทมสวนเกยวของไว ณ

โอกาสน

อสมาด ไซบลเลาะ

ผจดทา

จ

สารบญ

เรอง หนา

หนาอนมต................................................................................................................................... ก

บทคดยอ..................................................................................................................................... ข

กตตกรรมประกาศ...................................................................................................................... ง

สารบญ....................................................................................................................................... จ

สารบญภาพ................................................................................................................................ ช

บทท 1 บทนา............................................................................................................................. 1

หลกการและเหตผล....................................................................................................... 1

วตถประสงค.................................................................................................................. 2

ขอบเขตของการศกษา................................................................................................... 2

นยามศพทเฉพาะ........................................................................................................... 3

วธการดาเนนงาน........................................................................................................... 3

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ............................................................................................ 3

บทท 2 เอกสารทเกยวของ........................................................................................................ 4

ทศนะเกยวกบความตาย............................................................................................... 4

ความหมายโดยทวไปเกยวกบความตายในอสลาม........................................................ 11

ประวตความเปนมาเกยวกบความตายในอสลาม ………………………...................... 15

วธคดเรองความตาย การเปลยนแปลง และการใหความสาคญดานจตวญญาณ........... 18

พธกรรม แบบแผน การปฏบต และความหมาย ……..……………..……………… 20

ศลปะสอผสม .......... ....................................................................................................... 37

ความรดานศลปะ ........................................................................................................... 44

บทท 3 วธดาเนนการวจย… ………………………………………………………………….. 56

แนวความคดและแรงบนดาลใจ............…… ……………………………………….. 56

รปแบบการสรางสรรคผลงาน.....……………………………… …………………… 56

ฉ

สารบญ )ตอ(

เรอง หนา

ขนตอนการดาเนนงาน.............………………………………………………......... 56

แผนการดาเนนงาน.......................….…………………………………………… 57

วสดอปกรณ………………………………………………………………………….. 57

ขนตอนในการสรางสรรคผลงาน………………………….………………………… 60

การวเคราะหผลงานสรางสรรค……………………………………..……………….. 65

บทท 4 การสรางและพฒนาแผนการจดการเรยนร…………………………………………… 68

บทท 5 สรปผล ปญหาและขอเสนอแนะ………………………………………………............ 82

บรรณานกรม…………………………………………...……………………………………. 84

ประวตผเขยน …………………………..……………………………………………………. 86

ภาคผนวก

ช

สารบญภาพ

ภาพประกอบ หนา

ภาพประกอบท 2.1 อธบายเรองการปกปดรางกายศพ ขณะอาบนาศพ 23

ภาพประกอบท 2.2 อธบายเรองการลางสงสกปรกทอยขางใน 24

ภาพประกอบท 2.3 เปนการลางทวารของผตาย 24

ภาพประกอบท 2.4 อธบายเรองการอาบนาละหมาดของผตาย 24

ภาพประกอบท 2.5 อธบายเรองการอาบนาละหมาดของผตาย 24

ภาพประกอบท 2.6 อธบายเรองการรดนาดานขวาเบองหนาของศพ 25

ภาพประกอบท 2.7 อธบายการรดนาดานขวาขางหลงศพ 25

ภาพประกอบท 2.8 วตถทใชในการอาบนาศพ 26

ภาพประกอบท 2.9 เปนการวางผาและวตถทใชเพอหอศพ 27

ภาพประกอบท 2.10 ลกษณะวางศพ 28

ภาพประกอบท 2.11 เปนการพนผาชนทหนง 28

ภาพประกอบท 2.12 อธบายเรองการพบผา 29

ภาพประกอบท 2.13 อธบายเรองการพนผาชนทสอง การมด และการมวนผา 29

ภาพประกอบท 2.14 อธบายเรองการพนผาชนทสอง การมด และการมวนผา 29

ภาพประกอบท 2.15 อธบายเรองการพนผาชนทสอง การมด และการมวนผา 29

ภาพประกอบท 2.16 เปนการอธบายการยนละหมาดใหกบศพชาย 30

ภาพประกอบท 2.17 การอธบายการยนละหมาดใหกบศพหญง 31

ภาพประกอบท 2.18 อธบายการยนละหมาดบนกโบร(สสาน) 32

ภาพประกอบท 2.19 วธการหามศพ 33

ภาพประกอบท 2.20 วธการสงศพลงหลม 33

ภาพประกอบท 2.21 การสงศพลงหลมวธทสอง 34

ภาพประกอบท 2.22 วธการทาหลม 2 แบบ 34

ภาพประกอบท 2.23 วธการทาหลม 2 แบบ 34

ภาพประกอบท 2.24 วธการวางศพในหลม 35

ภาพประกอบท 2.25 วธการถมดนกลบหลม 35

ภาพประกอบท 2.26 เปนการพนดนบนหลม 36

ซ

สารบญภาพ )ตอ(

ภาพประกอบ หนา

ภาพประกอบท 2.27 ตวอยางผลงาน "สสนแหงความรก" ประตมากรรมสอประสม 38

ภาพประกอบท 2.28 ตวอยางผลงาน“อนสตอลเลชน”สอประสม ของ โรเซนบค 39

ภาพประกอบท 2.29 ตวอยางผลงาน "แกวเหลา" ผลงานสอประสมของ ปคสโซ 40

ภาพประกอบท 2.30 ตวอยางผลงาน โครงสรางสอประสม 40

ภาพประกอบท 2.31ตวอยางผลงานจตรกรรมสอประสม ของ โรเบรต เราเชนเบอรก 41

ภาพประกอบท 2.32 ตวอยางผลงานประตมากรรม จาก คองโกตอนใต 42

ภาพประกอบท 2.33 ตวอยางผลงาน"มนษยอวกาศ" ประตมากรรมสอประสม 43

ภาพประกอบท 2.34 โบสถแหง ซากาดา ฟามเลย ผลงาน แอนโทน กาวด 43

ภาพประกอบท 2.35 ตวอยางผลงาน ปกสโซ เกอรนกา ค .ศ. 1937 46

ภาพประกอบท 3.1 อปกรณในการสรางสรรคผลงาน ก-ค 59

ภาพประกอบท 3.2 ภาพราง ก-ช 60

ภาพประกอบท 3.3 ขงผาใบ 61

ภาพประกอบท 3.4 รองพนดวยสนาพลาสตก 61

ภาพประกอบท 3.5 ทาพนผว 62

ภาพประกอบท 3.6 ทาสพนดวยสอะครลค 62

ภาพประกอบท 3.7 รางภาพ 63

ภาพประกอบท 3.8 ลงสภาพ 63

ภาพประกอบท 3.9 เกบรายละเอยด 64

ภาพประกอบท 3.10 เสรจสมบรณ 64

ภาพประกอบท 3.11 ผลงานชนท 1 65

ภาพประกอบท 3.12 ผลงานชนท 2 66

ภาพประกอบท 3.21 ผลงานชนท 3 67

1

บทท 1

บทนา

หลกการและเหตผล

ศาสนาอสลามใหความศรทธาตอพระผเปนเจาในทกมตของชวตตามหลกการอสลามถอวา

ความตายของมนษยมใชการดบสญหรอการสญและสมบรณกวาความตายคอการเคลอนยายสถานทจาก

โลกหนงไปสอกโลกหนง โดยถอวาเนอแทของมนษยมใชเรอนรางอนเปนวตถแตเนอแทของมนษยคอ

“วญญาณ” (รห) เมอเรอนรางผสลายไปพรอมความตายวญญาณยงคงสภาพอย และเตรยมพรอมสาหรบ

การเคลอนยายไปสชวตในโลกใหมซงระหวางทงสองโลกดงกลาวมความเชอวายงมอกโลกหนงขน

กลางอยนนคอบารซคกลาวคอหลงจากทตายไปเชอวากอนทวญญาณจะไปยงโลกใหมจะอยในโลกบาร

ซคกอนบารซคเปนภาษาอาหรบซงประกอบดวยศพท คาวาบารา (Barra) และซากะห (Zakha) ซง

หมายถงเวลาทเหมาะสมไดเคลอนไปและอยในสภาพทไมสามารถจะเดาไดบารซคเปนสภาวะท

วญญาณไดละทงรางกายทตายแลวจตวญญาณและรางกายจะถกแยกออกจากกนรางกายจะถกฝงอยใน

หลมและจตวญญาณจะตกลงไปสหลมซงมลกษณะ คลายกนเชนเดยวกบคาวาซากะหซงแนะใหเหนวา

จตวญญาณไมสามารถทาความดหรอความชวตอไปไดอกโดยในบารซคจตวญญาณทกดวงจะไดรบ

รางกายใหมชวคราวเพอทจะไดรบความรสกในใจในโทษหรอรางวลเปนสงตอบแทนขนอยกบการ

กระทาตางๆทผานมาในชวตรางกาย นนจะไมเหมอนกบรางกายแบบกายภาพรางกายบางรางจะสวาง

และบางรางจะมดซงไดตระเตรยมมาจากแสงสวางแหงการทาความดและความมดมดแหงการทาสงทชว

รายของมนษยนนๆกลาวคอในเวลาระหวางบารซคจะเปนวถทางสรางวลสาหรบการกระทาของแตละ

คน (ฮซรท มรซา กลาม อะรมด 2539: 156-159)

แตละชวตนนจะไดลมรสแหงความตาย และแทจรง พวกเจาจะไดรบรางวลของพวกเจา โดย

ครบถวนนน คออาคเราะฮ )วนปรโลก (แลวผใดทถกใหหางไกลจากไฟนรก และ ถกใหเขาสวรรคแลว

ไซร◌ แนนอนเขากชนะแลว และชวตความเปนอยแหงโลกนนน มใชอะไร นอกจากสงอานวย

ประโยชนแหงการหลอกลวงเทานน (อาลอมรอน 3:185)

คนสวนใหญมองความตายในมตแงลบ ทงความเศรา ความทกข และการสญเสย ทงๆทศาสนา

อสลามสอนใหตระหนกถงความตายตลอดเวลา เพรา ะเราไมรวาจะกลบไปสความเมตตาของพระองค

เมอใด ดงนน จงตองทาความดตลอดเวลา

ทกชวตตองไดลมรสความตาย ภาวะความจรงทมนษยหวาดกลวและคดวาหางไกลจากตนทสด

ทงทความจรงแลว มนใกลชดและตามตดกระชนชวตยงกวาสงอนใดเสยอก เมอทกชวตตองมความตาย

2

และสงสาคญไมไดอยทวาความตายเปนอยางไร หรอมรปรางเปนอย างไร หากแตภาวะกอนไปสความ

ตายตางหากทสาคญ เพอการดาเนนชวตอยางคมคา ขาพเจาจงเกดความนกคดและแรงบลดาลใจในการ

สรางสรรคผลงาน โดยนาเอารปทรงสสาน )กโบร(สญล กษณแหงความสญเสยของศาสนาอสลามมาใช

บวกกบเทคนคสอผสมในกาสรางสรรคผลงานชนนข น เพอใหตระหนกอยเสมอวาความตายเปนสงท

ใกลตว เพอการดาเนนชวตอยางคมคาใหเหมอนกบวาเราจะจากโลกไปในพรงน

วตถประสงคของการวจย

1. เพอศกษาความรทวไปเกยวกบความตายในทศนะคตของอสลาม

2. เพอศกษาความรทวไปเกยวกบงานศลปะสอผสม

3. เพอสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม เรอง การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา

ขอบเขตของการวจย

1. ขอบเขตดานพนท

ศกษาคนควาขอมลใน อาเภอเมอง จงหวดปตตาน

2. ขอบเขตดานเนอหา

ศกษาความรทวไปเกยวกบความตายในทศนะคตของอสลาม โดยมงเนนดานคณคาเพอโลกน

และโลกหนาคอ อาคเราะห(วนปนโลก) เพอประยกตใชในการดารงชวตใหดยงขน

3. ขอบเขตดานการปฏบต

เปนผลงานชด การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา เทคนคศลปะสอผสม โดยการนาเอานา

ดนผสมกาว กลายเปนสทไดจากธรรมชาต แลวใชรปทรงเสากโบร ซงเปนสญลกษณแหงความตายของ

ศาสนาอสลาม เพอเปลยนแปลงจากหวขอทเปนนามธรรมเปนรปธรรม

3

นยามศพทเฉพาะ

การกลบไป คอ การตายจากไปจากโลกหนงไปสอกโลกหนง เปนการกลบไปสความจรง เพราะ

ในทศนะคตของอสลามมองวาโลกนเปนโลกแหงการทดสอบสาหรบมนษย เพอซกวนมนษยจะตอง

กลบไปสโลกแหงความเปนจรง

ออมกอด คอ โลกแหงความเปนจรงทมนษยทกคนตองเผชญ คอการกลบไปสความเมตตาของ

พระผเปนเจา เพราะทจรงแลวเราเปนของพระผเปนเจ า และแทจรงเราเปนผกลบไปหาพระองค

พระผเปนเจา คอ พระเจาองคเดยวทมสลมนบถอ และพระองคเดยวทมสลมจะกลบไปหาเมอ

จากโลกนไป

วธการดาเนนงาน

กาหนดขอบเขตการวจย

1. รวบรวมขอมล เอกสาร เนอหาทเกยวของจากแหลงความรตางๆ

2. ศกษาขอมล

3. เรยบเรยงขอมล

4. สรางสรรคผลงาน

5. นาเสนอผลงาน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดศกษาความรทวไปเกยวกบความตายในทศนะคตของอสลาม

2. ไดศกษาความรทวไปเกยวกบงานศลปะสอผสม

3. ไดสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม เรอง การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา

4

บทท 2

เอกสารทเกยวของ

การศกษาคนควา เรองการกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา ผวจยไดคนควาและลาดบ

รวบรวมขอมลจากเอกสารทเกยวของดงน

1. ทศนะเกยวกบความตาย

2. ความหมายโดยทวไปเกยวกบความตายในอสลาม

3. ประวตความเปนมาเกยวกบความตายในอสลาม

4. วธคดเรองความตาย การเปลยนแปลง และการใหความสาคญดานจตวญญาณ

5. พธกรรม แบบแผนการปฏบต และความหมาย

6. ศลปะสอประสม

7.ความรดานศลปะ

1. ทศนะเกยวกบความตาย

ความตายหรอการเสยชวตเปนการสนสดการทาหนาททางชวภาพอนคงไวซงสงมชวต

ปรากฏการณสามญทนามาซงความตายไดแกโรคชราการถกลาทพโภชนาการโรคภยอตวนบาตกรรม

(การฆาตวตาย) ฆาตกรรมความอดอยากการขาดนาและอบตเหตหรอการบาดเจบภายในรางกาย รางกาย

หรอศพของสงมชวตจะเรมเนาสลายไมนานหลงเสยชวตความตายถอวาเปนโอกาสทเศราหรอไม

นายนดโอกาสหนงสาเหตมาจากความผกพนหรอความรกทมตอบคคลผเสยชวตนนหรอการกลวความ

ตายโรคกลวศพความกงวลใจความเศราโศกความเจบปวดทางจตภาวะซมเศราความเหน อกเหนใจความ

สงสารหรอความโดดเดยว

(http://th.wikipedia.org/wiki/ความตาย)

5

อภปรชญากบปรากฏการณวทยาของความตาย

อภปรชญาเปนแขนงหนงของวชาปรชญาทวาดวยธรรมชาตเนอแทของความเปนจรงตวอยาง

ของประเดนทางอภปรชญากมเชนความเปนจรงทเราสมผสจบตองไดทประกอบดวยแมนาภเขาตางๆน

แทจรงแลวเปนอะไรกนแนทรรศนะกระแสหลกในปจจบนไดแก วทยาศาสตรซงบอกเราวา ภเขา แมนา

โตะ เกาอ ตางกประกอบดวยธาตมลฐานมอยรอยกวาธาต ตวอยางกเชน ออกซเจนกเปนธาตหนง เหลก

กเปนอกธาตหนง ยงไปกวานนธาตเหลานกยงประกอบไปดวยอนภาคทเลกมากๆไดแก อะตอมกบ

โมเลกล ซงกแยกยอยออกไปไดเปนประจไฟฟ าและฟสกส ในปจจบนกมทฤษฎวาอนภาคเหลานกยง

ประกอบดวยอนภาคทเลกลงไปอกฯลฯประเดนกคอวาอนภาคเหลานไมวาจะเปนอะไรตางกเปนสสาร

(หรอพลงงาน) ทงสนอยางไรกตามมอกทรรศนะหนงทบอกวาความเปนจรงภายนอกนนไมใชสสารแต

เปนจตการทเร าเหนโตะตวหนงวามคณสมบตอยางนนอยางน เปนเพราะสายตาเราเปนอยางนและ

มมมองทโตะปรากฏแกเราเปนเชนน และหากวเคราะหใหตลอด (ตามทรรศนะน) กจะพบวาสสารวตถ

นน แทจรงไมใชอะไรอนนอกจากภาพปรากฏของจตเองดงนนอภปรชญาของความตายกไดแก

การศกษาความตายในฐานะเปนสวนหนงของความเปนจรงหรอธรรมชาตทมอยเปนอยปญหากคอวา

ความเปนจรงทวานเปนอยางไร

แนวทางหนงในการยนยนเรองความตอเนองของบคคลผานการเกดการตายอาจจะอยในรปของ

การอางเหตผลตอไปน

•ทกสงทกอยางในจกรวาลไมมอะไรทเปนบงเอญ (คอทกสงทเกดขนเกดจากเหตปจจยสามารถ

อธบายไดทงสน)

•มขอเทจจรงอยวาคน (หรอสตว) ทเกดมามความไมเทาเทยมกนเชนบางคนรวยบางคนจนบาง

คนปญญาดบางคนปญญาไมคอยดฯลฯ

•ดงนนสภาพความไมเทาเทยมกนนตองมคาอธบาย

6

•คาอธบายทเปนเรองของสสารนยมลวนๆไมสามารถอธบายปรากฏการณนไดเนองจากอธบาย

ไมไดวาเหตใดคนๆนจงเกดมารวยหรอปญญาดและเหตใดจงไมใชคนๆนนทเกดมาไมคอยรวยหรอ

ปญญาไมคอยด

•ดงนนคาอธบายทเปนไปไดจงตองกาวขามสสารนยมและอางองถงสภ าพของบคคลกอนท

บคคลคนนนจะเกดมามสถานะทเปนอยในปจจบน

•นนคอคนแตละคนมอดตทยาวนานไปกวาการถอกาเนดมาในชาตปจจบนเพยงชาตเดยวแสดง

วามอดตชาตและในเมอชาตปจจบนนไมไดแตกตางกบชาตกอนๆจงตองมอนาคตชาตดวยซงกแสดงวา

การตายไมใชการสนสดของชวต

อกตวอยางหนงทนาจะวาดภาพเรองนไดชดเจนคอสมมตวาคณกบผมซอลอตเตอรมาคนละใบ

เมอมาตรวจผลปรากฏวาของคณถกรางวลทหนงแตของผมไมถกอะไรเลยตามการอางเหตผลนไมม

อะไรเปนเรองบงเอญดงนนการทคณถกรางวลทหนงต องมคาอธบายหากคดแบบวทยาศาสตรสมยใหม

ซงเปนสสารนยมแลวคาอธบายทวานจะหาไมไดเลยถาหากการออกลอตเตอรเปนไปอยางถกกตกาไมม

การโกงเหตทคณถกแตผมไมถกนนเปนเรองของโอกาสหรอ chance ลวนๆนนคอไมมคาอธบายนนเอง

เพราะการอางโอกาสเชนนกเทากบยอมรบวาไมมคาอธบายอะไรทอธบายไดวาเหตใดจงเปนคณทถกลอ

ตเตอรไมใชผมอาจมคาตอบวากเพราะคณไปซอเอาใบทถกเขาแตผมไมไดซอแตคาตอบนกไมนาจะ

ใชไดเพราะถาผมรวาเบอรไหนถกผมกยอมซอเบอรนนและคณกไมไดรมากอนวาเบอรใด จะถกแตถา

หากคดเรองผลกรรมทไดทามากอนแลวกจะสามารถอธบายได

คนทเชอฝายสสารนยมกอาจเถยงวาการอางเหตผลของผมนตงอยบนการยอมรบวาไมมสง

ทงหลายทเกดขนโดยบงเอญแตกแนนอนวาเขาทาทายประเดนนเขาจะถามวาผมมเหตผลอะไรทมา

สนบสนนขอความนวทยาศาสตรศกษาเรองความบงเอญมาชานานผลกคอมวชาสถตทเปนการทาความ

บงเอญใหเปนระบบผมกจะตอบวาเราไมสามารถหาบทพสจนทยนยนตายตวไดวาไมมความบงเอญอย

แตกเปนไปไดเชนเดยวกนวาโลกนไมมความบงเอญเรองความบงเอญหรอไมบงเ อญนเปนทรรศนะทาง

อภปรชญาไมใชวทยาศาสตร (เพราะเราไมสามารถออกแบบการทดลองเพอตรวจสอบเรองนได ) ดงนน

วทยาศาสตรทเปนอยจงไดแตยอมรบไววาความบงเอญเกดขนไดโดยไมตองพสจนในเมอวทยาศาสตร

7

ยงไมพสจนวาเหตใดจงมความบงเอญจะมาให ผมพสจนบางไดอยางไรบางคนอาจคดดวยซาวาการทม

ความบงเอญในเรองใดเรองหนงแปลวาวทยาศาสตรยงอธบายเรองนนไมไดถาเปนอยางนกอาจจะแสดง

วาไมมความบงเอญอยจรง ( https://soraj.wordpress.com/2013/07/08/ความตายคออะไร/ )

ความตายในความหมายของพทธศาสนา

ชาวพทธ มความเชอวาความตายเปนการดบของขนธ 5 ประกอบดวย รป วญญาณ สญญา

เวทนา และสงขาร เมอขนธ 5 ดบ คอกายกบจตดบลง จดนนเรยกวาความตาย ในทางการแพทยให

ความหมายของความตายวา “หวใจหยดเตน” หรอ “สมองหยดทางาน” จงจากดอยเฉพาะทางกาย หรอ

รป เทานน ทาใหการดแลผปวยระยะสดทายทมงเนนเฉพาะมตทางกาย แตในทางพทธศาสนา

ความหมายของความตาย ไมใชเฉพาะทางกาย แตยงรวมถงการดบลงของจตดวย ดงนน แนวทางการ

ดแลผปวยระยะสดทายในทางพทธ จงตองดแลครอบคลมทงมตทางกาย ใจ และจตวญญาณ

ถาเขาใจชวตในทศนะของพทธศาสนาดงทกลาวมาขางตน เรองความตายกเปนสงทเขาใจไดไม

ยาก โดยเฉพาะความตายในความหมายทเกยวโดยตรงกบชวต แตกมความหมายอนของความตายทควร

ทราบดวยเหมอนกน ดงนน ในทนจะพดถงความตาย ๒ ประเภท คอ ความตายของชวต หรอตายทาง

รางกาย กบความตายโดยทยงไมสนลมหายใจ อาจเรยกวาเปนความตายทางจตใจ ทานพทธทาสภกข มก

เรยกวาเปน การตายกอนตาย

พทธศาสนาเช อวา ชวตมอย เปนอย เพราะมปจจยตางๆ มาประกอบกนอยางเหมาะสม และ

ปจจยสาคญกคอ ขนธ ๕ ดงทไดแสดงมาแลว ตามความเชอน ความตายกเปนอะไรอนไปไมไดนอกจาก

คอความสนไปแหงปจจยเหลานน หรอมฉะนนกเปนการประกอบสวนทผดเพยนไป อนเกดจ ากความ

ไมเทยงและความไมมตวตน ของปจจยเหลานน นเปนหลกกวางๆ ทองอยกบหลกธรรมเรอง ไตรลกษณ

และหลกธรรมเรอง ปฏจจสมปบาท หรอ อทปปจจยตา ทวาดวยความเปนเหตเปนผลแบบ องอาศยกน

ของสงทงหลาย ทานองวา เมอสงนม สงนจงเกดขน เมอสงนไมม สงนจงดบไป

8

ความสนไปแหงเหตปจจยนน อาจมองวาเปนเพยงมตหนงของความเปลยนแปลงทเกดขนอย

ตลอดเวลา แมในขณะทชวตยงมอย ความเปลยนแปลงน คอกระบวนการททงความเกดและความดบ

เกดตอเนองสลบกนไป มองในแงน ใน ชวตกมทงการเกดการดบอยตลอดเวลา การเกดและการดบ ใน

ลกษณะเชนนไมไดทาใหชวตหมดไป คอ ไมตาย ในความหมายทเขาใจกนทวไป แตกแนนอนวายอม

ทาใหชวตเปลยนแปลงไปไดทงในดานรปธรรมและนามธรรม ดงจะเหนไดจากการทหนาตาและ

รางกายของเราเปลยนไปตามกาลเวลา ถาถอวาเปนการตาย นกคอการตายจากสภาวะหนงแลวไปเกดใน

อกสภาวะหนง เชน จากเดกเลกเปนวยรน เปนผใหญ และเปนคนชรา เปนตน ในความตายแบบนเหต

ปจจยแหงชวตไมไดหมด และชวตกไมไดสนไปจรงๆ เพยงแตเปลยนแปลงสภาวะไปเทานน

(http://www.elearning.ns.mahidol.ac.th/Patients-with-end-stage/__4.html)

ความตายในความหมายของครสตศาสนา

ชาวคาทอลก เชอวา “ความตาย” คอภาวะทรางกายและวญญาณแยกออกจากกน มนษยเกดมา

ครงเดยว และตายครงเดยว เมอตาย รางกายซงเปนสสารจะสลายกลายเปนธลตามเดม ขณะทวญญาณซง

แยกออกจากรางกายจะถกนาไปพพากษาทนทตามบาปบญของตน ชาวคาทอลกยงมความเชอเรองการ

กลบฟนคนชพภายหลงความตาย คอ มนษยจะถกตดสนโทษบาปของตนครงแรก เมอตายภาวะวญญาณ

ทแยกออกจากรางกาย และถกนาไปยงสวรรค หรอสถานไฟชาระ (นรก) ตามบาปบญของตนเอง

(http://www.elearning.ns.mahidol.ac.th/Patients-with-end-stage/__4.html)

ในสมยกอนเมอคนเหนปรากฎการณสรยปราคา กตกใจ และมความหวาดกลวมาก บางคนนก

วามยกษมาอม หรอกลนดวงอาทตย แตพอมาถงปจจบนน เมอคนเราไดเรยนรความจรง กไมกลว

ปรากฎการณนอกตอไป แตเหนเปนเรอง "ธรรมดา" เพราะฉะนน เราสามารถทจะพดไดวา ถาเราไดร

วาความจรงคออะไร แลวเรากจะไมกลวมน และจะมองเหนวามนเปนเรองธรรมดา

เชนเดยวกน คนทเปนครสเตยนนน เขาไดเรยนรความจรงเกยวกบความตาย และไดม

ประสบการณกบผนนทมชยชนะเหนอความตาย คอ พระเยซครสตผสถตอยในใจของเขา

9

(หลงจากพระเยซถกตรงตายบนไมกางเขนแลว วนทสาม พระองคกไดทรงฟนขนจากความ

ตาย และยงมชวตอยจนถงทกวนน การฟนจากความตายของพระเยซครสตเปนรากฐานทสาคญทสดใน

ความเชอของครสเตยน เพราะถาพระเยซครสตไมไดฟนขนจากค วามตาย และมชวตอยจนถงทกวนน

จรง ๆ แลว ศาสนาครสเตยน กเปนศาสนาทโกหกหลอกลวงมนษย และนาสมเพชทสด แตความจรง

แลว พระเยซครสตทรงฟนจากความตาย และยงมชวตอยจนถงทกวนนจรง ๆ)

ในเมอพระเยซครสตทรงฟนจากตายและมชวตอย ดงนน พวกเราทเปนครสเตยนจงไมกลว

ความตายอกตอไป ประวตศาสตรของโลก หรอประวตศาสตรของครสเตยนกได บนทกคา

พยาน คาพดของครสเตยนหลายลานคนทวโลกทมสนตสขและความหวงใจอยางเหลอลน เมอขณะท

เขากาลงเผชญหนาอยกบความตายฝายรางกาย ทาไมคนเหลานจงไมกลวกบความตายทอยเบองหนา

ของเขา นนเปนเพราะเขารวาอะไรอยเบองหลงความตาย และเขากพรอมทจะเผชญกบมนดวยความ

มนใจ เพราะเขามนใจวาบาปทพวกเขาเคยมและเคยทานน ไดรบการชาระ โดยพระโลหตของพระเยซ

ครสตแลว ในความคดของครสเตยนนน เรามองเหนความตายวาเปนดงน

1. การนอนหลบ

"ดกอนพนองทงหลาย เราไมอยากใหทานไมทราบความจรงเรองคนทลวงหลบไปแลว เพอ

ทานจะไมเปนทกขโศกเศราอยางคนอน ๆ ทไมมความหวง เพราะในเมอเราเชอวาพระเยซครสตทรง

สนพระชนมและทรงคนพระชนมแลว โดยพระเยซนน พระเจาจะทรงนาบรรดาคนทลวงหลบไปแลว

นนมากบพระองค"

เมอมการตาย กโศกเศรา ไมวาเปนครสเตยน หรอไมเปนครสเตยนตางกเหมอนกน แตความ

โศกเศราของครสเตยนน น ไมใชเหมอนกบคนอนทไมมหวง แนนอนเราโศกเศรากเพราะตองจากกน

ไป แตเรากมความหวงวาวนหนงในอนาคตเราจะพบกนอกในสวรรค เพราะพระเจาทรงสญญากบพวก

เราอยางชดเจนวา ทกคนทเชอในพระเยซครสตเจานน เมอเขาตายไปแลว จะมวนหนงทเขาจ ะฟนตาย

เหมอนกบพระเยซครสต และจะไมมวนตายอกเลย ดงนนพระคมภรจงบอกวา "การตาย" ของครส

เตยนนน เปน "การนอนหลบ" และวนหนงเขากจะตนขน มใครบางทกลวการนอนหลบ ดงนน พวก

เราทเปนครสเตยนไมกลวตาย

10

2. การถงวาระพก (สนสดงานในโลก)

" และขาพเจาไดยนเสยงจากสวรรคกลาววา ” จงเขยนไวเถดวา ตงแตนไป คนทงหลายทตายใน

องคพระผเปนเจากเปนสข ” และพระวญญาณตรสวา “จรงอยางนน พวกเขาจะไดหยดพกจากการ

ตรากตราของเขา เพราะการงานทพวกเขาไดทานนจะตดตามเขาไป” "

หลายคนในโลกคดวา "ความตาย" เปนการสนสดของชวต (คอสงบแลว ไมตองดนรนอกตอไป

แลว) แตพระคมภรไดบอกแกเราวาไมใชเชนนน เพราะความตายเปนการเดนทางเขาสการทกขทรมาน

เปนนจนรนดร (เพราะมนษยทกคนจะตองรบผลการกระทาของเขา ทเขาทาในขณะทยงอยบนโลก)

แตสาหรบคนเหลานนทสานกผด และยอมรบการใชหนบาปแทนของพระเยซครสต (คอ พวกค

รสเตยน) จะถอวา "การตาย" เปน "การถงวาระพกผอน" นนกคอเราไดสนสดงานทไดรบมอบหมาย

จากพระเจาใหทาในโลกนแลว พวกเรามความเชอวา การทเรามชวตอยบนโลกน กเพอทางานทไดรบ

มอบหมายจากพระเจาใหสาเรจ (นนคอการประกาศขาวประเสรฐ ) เมอเสรจงานแลว พระองคกจะทรง

เรยกเรากลบคนไป ดงนน วนนพวกเราทเปนครสเตยน ทยงมชวตอยได กเพราะพระเจายงทรงมงาน

ใหเราทา ถาวนใดพระองคเหนวาเราหมดภาระหนาทในโลกนแลว พระองคกจะทรงรบเรากลบบาน

บนสวรรค และจะทรงประทานบาเหนจรางวลใหแกเราตามทเรากระทาในโลกน ดงนน พวกเราท

เปนครสเตยนแลว จงไมกลว "ความตาย"

3. เปนการออกจากโลก (ยายบาน)

"ขาพเจาลงเลใจอยระหวางสองฝายน คอวา ขาพเจามความปรารถนาทจะจากไปอยกบพระ

ครสต ซงประเสรฐกวามากนก"

พวกเราทเปนครสเตยน มองวาการตายเปนเหมอนการยายบาน ยายจากดนแดนทไม

แนนอน ไปสดนแดนทมนคง ยายจากดนแดนทสบสนวนวาย มแตความทกขไปสสถานทงดงาม และ

เตมไปดวยสนตสข ยายจากการอยรวมกบมนษยในโลกน ไปสการอยรวมกบพระเจาในดนแดน

สวรรค

11

ในโลกนเตมไปดวยการคราครวญ การรองไห การเจบปวด การทกขทรมาน แตททพวกเราท

เปนครสเตยนจะไดไปอยนน จะไมมการคราครวญ ไมมการรองไห ไมมการเจบปวด ไมมการทกข

ทรมาน และไมมการตายอกตอไป (ววรณ 21:1-4) ทนน เราจะไดเหน สมผส พดคยกบองคพระเยซ

ครสต ผทเรารก รอคอย และอยากจะพบ พระองคจะโอบกอดเรา และเชดนาตาทกหยดออกจากตาของ

เรา และเราจะอยกบพระองคเปนนจนรนดร ดงนน พวกเราทเปนครสเตยนจงไม "กลวความตาย"

(http://followhissteps.com/web_christianstories/death6.html)

จากขอมลขางตนจะเหนไดวาทศนะเกยวกบความตายทงทวาดวยในเรองของปรชญา พทธ

ศาสนา และศาสนาครสต กไดใหทศนะเกยวกบความตายทแตกตางกนออกไป ทงในเรองของความเชอ

ความคด แตกไมสาคญวาแตละกลมจะมความแตกตางอยางไร หากแตภาวะกอนนาไปส ความตายและ

หลงความตายตางหากทสาคญ ซงเปนองคประกอบหลกทจะนาไปสวธคด และความเชอ ไปตามแบบ

แผนของแตละกลม โดยการศกษาทศนะเกยวกบความตายครงน จะมอกกลมหนงทนาสนใจ และจะให

ความสาคญกบกลมนเปนเฉพาะ นนกคอ ศาสนาอสลาม

2. ความหมายโดยทวไปเกยวกบความตายในอสลาม

มวลการสรรเสรญเปนของพระผเปนเจา ผทรงปลดชวตมนษยและสรรพสงทงปวง และผทรง

ทาใหทกสงตองสลายตวลง โดยเหตนจงเปนจงเปนการสมควรอยางยง สาหรบผทมสตปญญาทงหลาย

จะตองพนจพจารณาด ความตายซงเปนบนปลายของมนษยในการมชวตอยในโลกน และชวตหลงความ

ตาย เพอจะไดเตรยมตวในการทจะรบสถานการณดงกลาว

แทจรงความตายนนเปนสงทมนษยจะตองประสบ แผนดนคอสถานทฝงราง กบร คอ สถาน

พานกของทกคน และสงทถกสญญาไวกคอ การไดรบความผาสกในสวรรค หรอตองไดรบความ

ทรมานในกบรและในนรก ดงนน ผมสตปญญาทงหลายจงใครครวญใหด และจงปฏบตงานเพอทจะได

เปนเสบยงสาหรบเขาหลงจากทเขาไดตายไป แตทวามนษยสวนมากไดละเลยเหมอนกบทพวกเขาไมร

วา ชะตาชวตของเขาจะลงเอยในรปใด(บน อบดลเลาะฮ,ม.ป.ป.)

12

ความตาย เปนเนยะมต (ความโปรดปรานทไดรบจากพระผเปนเจา )ทสาคญ และยงใหญ อกทง

ถาหากมนษยร หรอเขาใจ มนษยกจะทาการขอบคณตอพระผเปนเจาเปนอยางมากทไดพระองคทรง

สรางความตายขนมา ดงนนเราจะมาทาความเขาใจกบเปาหมายปรชญาของความตายวา หมายความวา

อะไร และอะไรคอปรชญาแหงความตาย ทาไมสงนนนจงเหมอนกบจะขดแยงกบชวต และขดแยงกบ

ความตองการของมนษยสวนมาก ทาไมมนษยเกดมาแลวจงกลวความตาย ทาไมมนษยเกดมาแลวเมอ

พดถงความตายแลว บางคนจะรสกโกรธ บางคนจะไมพอใจ บางคนจะรสกทอใจ และอะไรตอมอะไร

อยางมากมาย สรปอยางงายๆ กคอวา คนสวนมากมองความตายไปในทางดานลบ ทงๆทคาสงสอนใน

ศาสนา ทงจากพระมหาคมภรกรอาน ทงจากอลฮะดษ (แบบแผนการดาเนนชวตของทานนบ ) ความตาย

นนเปนสงทเปนบวกเปนอยางมาก และถอวาเปนเนยะมตทยงใหญทสาคญอนหนง ถาไมมความตาย

แลวไซรมนษยนน นาสงสารเปนอยางมาก ฉะนนผศรทธาทงหลายทกทาน จะตองปรบแนวคด และ

ความเขาใจ จะตองมามองความตายในรปแบบใหม ทงน ทงนนไมไดหมาย ถงทงหมดทกคน คดแบ

เดยวกน แตคนสวนมากจะเปนแบบน โดยทความรสกของเราเองเกอบทงหมดทกๆคน เมอนกถงความ

ตายเราจะรสกหดห และจะทอใจ เราจะหมดกาลงใจ และมอะไรตออะไรอกมากตามมา บางคนถงขน

อาจจะแอบโกรธพระผเปนเจาอยในใจของเขากวาได วาเมอทรงสรางเราแลว ใหเกดมาในโลกน แลวทา

ใหมความตายมาทาไม

นคอเรองจรงอนหนงทเราจะตองยอมรบ จนขนาดไหนกไมอยากตาย หรอไมเพยงแตจนหรอ

รวย คนแขงแรงมพลานามยสขภาพทสมบรณกยงไมอยากตาย คนทเจบจะตายแลวกยงไมอยากตาย

หมายความวาอะไร บางค นอยถงขนทวา ปอนขาวใหกบตวเองไมไดแลวกไมอยากตาย บางคนถงขน

ทวาเคยวอาหารเองไมไดแลวกไมอยากตาย ใหอาหารทางสายยางไดกตองใหไดตลอดไป ทาไมบางคน

ถาเราจะพดใหละเอยดบางคนไมสามารถทจะชาระลางตวเองแลวกไมอยากตาย มชวตอยมคนปอน

อาหาร และมคนทคอยเชดลางและพาไปอาบนา อกทงทาทกสงทกอยางให โดยทตวเองไมสามารถขยบ

ไดสกสวนหนงสวนใดของรางกาย แลวเขากยงไมอยากทจะตาย

เราจงตองหาคาตอบวาทาไมถงเปนเชนน แนนอนกลไกในการสรางมนษยมความสข ไมวาจะ

เปนคนทอยในสถานภ าพใดกมความสข คอ พระผเปนเจาสรางโลกนนนใหนาหลงใหลสาหรบทกคน

คนทยากจนทสดกหลงใหลในโลกนแบบคนยากจน คนทรารวยกหลงใหลในโลกนแบบคนทรารวย ซง

13

ในกรณยกเวนทนามาเปนหลกฐานกมบาง เชน การฆาตวตาย คนฆาตวตายนนคอ ความผด เปนสงท

ผดปกตกมบางเมอสต เสยสต คอ เปนกรณทผดปกตทฆาตวตาย เหตผลทฆาตวตายจรงๆแลวเปนเพราะ

ผดหวงในโลกน เขาจงฆาตวตาย คอ เกยวพนธกบเรองตางๆในโลกน เกยวกบความรสกอนน ความจรง

แลวในพระมหาคมภรอลกรอานนนมมากมายหลายคาต อบ มมากมายหลายรปแบบ ดงนน เรามาทา

ความเขาใจเลกนอย เพอเราจะไดปรบทศนะคตเกยวกบเรองความตายกนใหม ถาเราเขาใจความตาย

อยางถกตองแลว วถชวตของมนษยจะเปลยนแปลงอยางมากมาย มการเปลยนแปลงในทางทด

เปลยนแปลงในทางทเปนประโยชนกบตวขอ งมนษยเอง เบองตน ทาไมมนษยจงมทศนะคตแบบน

เกยวกบความตาย คาตอบ อาจจะเปนคาตอบทมาทมแทงหวใจของพวกเราทกๆคน เปน คาตอบใน

ภาพรวมๆ วาทาไมมนษยสวนมากจงมทศนะคตแบบน ทงๆทความตายในมมมองของอสลามทงในพระ

มหาคมภรอลก รอาน ทงในฮะดษ นนเลศหรเปนอยางมาก เปนสงทมนษยควรถวลหา เปนสงทมนษย

ควรจะเรยกหา คาตอบนอาจจะยงไมตรงประเดนในการทจะอธบายความตาย คาตอบอนทหนงมาเปน

ปญหาความรสกนกคด การมทศนะคตทไมถกตอง การมทศนะคตทเปนแงลบตอความตายนน

คาตอบแรก เปนคาตอบทสาคญคอ เพราะมนษยสวนมากนนไมร

สวนมากของมนษยนน คอ ผทไมร

สวนมากของมนษยนน คอ ผทไมใชสตปญญา

สวนมากของมนษยนน คอ ผทไมรจกขอบคณ

สงทผด คอ สงทไมถกตองทเกดมาจากมนษยมาจากเหตผลน นคอเหตผลเบองตน

มนษยคอผไมร หมายถง ไมรวาจรงๆแลวความตายนนคออะไร เมอไมรความจรง เมอไมรสจ

ธรรมความตาย จงทาใหเกดอาการกลว มการรงเกยจ และเกดการมทศนะคตทผด อกทงไมถกตอง

ผทไมมสต หมายถง ผทไมมสมองและป ญญา เพราะฉะนน คนทกลวความตาย คอ คนโงเขลา

ในทศนะของอสลาม

14

ผทไมรจกการขอบคณ หมายถง เราจะตองทาการขอบคณทมความตาย และเราจะตองขอบคณ

ทพระองค ไดสรางความตายขนมาเราจะขอบคณไดกตอเมอเรารถงความจรงของความตายนนแทจรง

ความตายคออะไร ซงปญหาแรกคอตวของเราเอง

ปญหากคอ เพราะวาเราไมมการพฒนาความเขาใจ ไมพฒนาจตวญญาณไมพฒนาสมองของ

ตวเองและไมพฒนาใหตวเองนนไดเขาใจเรองราวตางในศาสนาใหลกซง ทศนะคตทผดจงเกดขน และ

ทกคนกยอมรบยกตวอยาง มญาตบางคนทแกๆ อาย 90-80 พอพดเรองความตายแลวโกรธกม มนษยม

ความรสกวาอยากจะอยตลอดไป ไมอยากจะจากไป ถาเขารสจธรรมของความตายเขาจะตองขอบคณ

พระผเปนเจาทสรางความตาย และความตายคอสงทพระองคสราง

ดงนนถาเราถามวาทาไมตองสรางชวตแลวตองสรางความตายดวย พระ องคจะเปนผตอบ

คาถามนเองในโองการน และคาตอบยงมอกมาก หนงในคาตอบทมอยในพระมหาคมภรอกรอานกคอ

เพอทจะทาการทดสอบ เพอทจะไดร เพอมชวตและมความตาย นแหละ เปนเครองมอในการทดสอบ

มนษยวาใคร ทดทสด ฉะนน หนงในปรชญาทกาหนด หรอสรางความตายขนมานน เพอท จะไดรวา

ใครคอคนดใครดกวาและใครดทสดดงนน พระองคกปดโองการน ดวยถอยคาทนาสนใจตอการ

อรรถาธบายเปนอยางยงวา พระองค คอ ผทรงอานาจ อกทงทรงอภยยง พระองคคอผมทรงอานาจ และ

ทรงพลานภาพทจะทาสงนได แตวา “พระองคทรงเปนผทรงอภยยง” ไมตองกลว พระองคนนทรงอภย

ในสงทมนษยกระทา ถาเราจะถามวาเพออะไรใหตายเพอทจะรวา ใครดทสด ใครมอามลทดทสด

พระองคทรงประสงคทจะใหรวาใครในหมมนษยทจะถกสรางขนมานน ใครคอบค คลทมอามลทดทสด

ถามวา พระองคทรงตองการจะรไปเพออะไรคาตอบ กคอ พระองคจะทรงตอบแทนดวยความดทพวก

เขาไดกระทาไปหรอ เพอตอบแทนความด

ศาสนาอสลามและทศนะตอความตาย

สจธรรมขอหนงททกคนรด คอ “ทกชวตตองลมรสความตาย ” แตในศาสนาอสลามนน ความ

ตายมไดเปนการสนสดหรอจดสดทายของชวต หากเปนจดเรมตนทจะกาวไปสชวตทแทจรงและเปนน

รนดร อสลามถอวาชวตในโลกนคอการเตรยมตวสาหรบชวตในโลกหนาอนถาวร

15

ชาวมสลมเชอวา เมอมนษยเสยชวตลง วญญาณของทกคน จะไปรวมตวกนอยในโลกหนงท

เรยกวา “บรซค” อนเปนโลกทคนกลางระหวางโลกนกบโลกหนา ไมวาพวกเขาจะไดรบการฝงอยาง

ถกตองหรอไมกตาม จนกระทงวนแหงการสนสดมาถง ทกชวตจะถกทาใหฟนขนเพอรอรบการตดสน

การกระทาตางๆ ทเขากระทาไวขณะมชวตอยในโลกน

เมอมนษยถกฝงอยในสสานหรออยในโลกของบรซค จะมมาลาอกะฮ (เทวฑต ) 2 ทาน มา

สอบสวนพฤตกรรมของผตาย หากผตายเปนคนด ปฏบตตามบทบญญตของพระผเปนเจาอยางเครงครด

เขากจะตอบคาถามของมาลาอกะฮเกยวกบศรทธาและบทบญญตตางๆ ขอ งศาสนาไดอยางงายดาย หาก

ผตายเปนคนชว กจะหลงลมคาตอบเสยสน แมจะเคยรคาตอบดกตาม สาหรบผทตอบคาถามได ระหวาง

ทอยในโลกบรซค เขากจะไดความสขสบายดจอยในสรวงสวรรค สวนผทตอบคาถามไมได กจะถก

มาลาอกะฮลงทณฑอยางเจบปวดทรมาน

(http://www.masjidsamin.com/main/content.php?page=sub&category=15&id=66)

3. ประวตความเปนมาเกยวกบความตายในอสลาม

ถาพจารณา ตามความหมายของความตายในทศนะคตของอสลามทไดกลาวมาแลววา การตาย

ไมใชการดบสญหรอการสญสน แตเปนเพยงแคจดเรมของชวตอนเปนนรนดรเทานนเอง ศาสนาอสลาม

จะมความเชอและวธคดเฉพาะ ซงจะนาพาไปถงเรองการศรทธาทจะกลาวตออก ดงน

3.1. หลกศรธา(รกนอมาน)ม 6 ประการ

1. ศรทธาในพระเจาองคเดยว

อสลามถอวา ในสากลจกรวาลทงหลายม พระเจาทเทยงแท เพยงองคเดยว เปนผสรางสากล

จกรวาลและ เปนผบรหารควบคม โลกนมใชเกดมาดวยความบงเอญ ถาเกดมาโดยบงเอญ มนจะม

ระบบระเบยบแบบแผน ในการโคจรไมได โลก ดวงอาทตย และ ดวง จนทร ไดหมนโคจรอยางม

ระบบ รกษาตาแหนงหนาทของมน อยางคงเสน คงวา นบเปนเวลานานไมรกลานป โดยทมนไมเคยชน

กนเลย นตองแสดงวามผบรหาร และ ตองมผควบคมมน

16

2. ศรทธาในบรรดามลาอกะฮ

มลาอกะฮ คอ ผทาหนาทเปนสอกลางระหวาง พระผเปนเจา กบ ศาสดา ทงหลาย เพอจะไดให

ศาสดาดงกลาวไดรบ ววรณจากอลลอฮ มนษยเราแมจะมปญญาสกปานใดกตาม กตองอาศยสอ

ภายนอกดวยเหมอนกน เชน มนษยนน แมจะมสายตาดสกเพยงใดกตาม เขากไมสามารถมองเหนวตถ

ใดๆ ไดเลย ถาหากไมมแสงสวางเปนสอ

คาวา มลาอกะฮ หาคาศพทแปลเปนภาษาไทยไมได มลาอกะฮ เปนนามธรรม ไมใช เทว

ฑต เทวดา หรอ ฑตสวรรค แตในศาสนาอสลาม ถอวา มลาอกะฮ ไม มเพศ ไมขดขนคาสง ไมกน ไม

ดม ไมหลบ ไมนอน มลาอกะฮ คอ อานาจแหงความด สวนอานาจแหงความชวนน คอ ชยฎอน หรอ

ซาตาน หรอ มารนนเอง ดงนน มลาอกะฮ จงไมใช เทวดา และ นางฟา

3. ศรทธาในบรรดาคมภรทงหลายของพระองค

มสลม ตองเชอถอ ตนฉบบดงเดมของ ค มภรทงหลายทกๆเลมในอดตรวมทงอลกรอานดวย

ทงนโดยมเงอนไขวา คมภรเหลานนตองเปน วะหย (ไดรบการดลใจ) มาพระผเปนเจา และ ตองมเนอหา

สาระตรงกบอลกรอาน มสลมตองเชอถอ ในสวนบรสทธของคมภรเทานน อสลามถอวา คมภรท

สมบรณทสด และ เปนคมภรสดทายคอ อลกรอาน ซงไดถกประกาศใชตอมวลมนษยชาต

ทงหลาย เพอใหเกดความเปนธรรม และความสนตสข แกมวลมนษยทกคน

4. ศรทธาในบรรดานบ (ศาสดา) ทงหลาย

มสลมทกคน ตองยอมรบนบถอศาสดาทงหลายทมาเทศนากอน นบมหม ไมวาศาสดาเหลานน

จะปรากฎชออยใน คมภรอลกรอานหรอไมกตาม ไมวาศาสดาเหลานนจะเปนชนชาตใด อยทไหน พด

ภาษาอะไร กตาม

มสลม ตองใหเกยรต ยกยอง ศาสดาเหลานน อยางเทาเทยมกนหมด นบมหมมด เปนศาสดา

สดทายของโลก ทมารบภารกจตอจาก ศาสดากอนๆ ทเชญชวนมนษยใหรจกพระเจา และดาเนนชวต

ตามคาสอนของพระองค ทานนบมหม มด ไดกลาววา หลงจากทานแลวจะไมมศาสดาเกดขนมา

อก เพราะถอวา ทานไดนาคาสอน หรอแนวทางแหงการดาเนนชวตทสมบรณมาสมนษยชาตแลว

17

5. ศรทธาในวนสดทายและการเกดใหมในวนปรโลก

อสลาม ถอ วา โลกทเราอาศยอยน เปนเพยงวตถธาตชนหนง ซงตองมการแตกสลาย

เหมอนๆกบวตถหรอสงอนๆ แนนอนโลกของเรา ตองถงจดจบไมวนใดกวนหนง เมอโลกแตกสลาย

แลว ทกสงทกอยางกดบสน เวนแต พระผเปนเจาเทานน ทยงดารงอย และมนษยทงหลายกจะไปฟนคน

ชพใหมอกครงในโลกหนา แตจะไปเกดในสภาพใดนนไมมมนษยผใดรได

การฟนขนใหมอกในครงน กเพอทจะใหมนษยรบผลตอบแทนตามทเขาไดกระทาไว เมอครงท

เขายงมชวตอย ผลงานของเขาในโลกน จะเปนตวกาหนด วา เขาจะเปนผไดรบสวรรคหรอนรก ไมมใคร

ชวยใครได ไมมการกลบชาตมาเกด

ถาเราไมเชอในเรองการฟนขนใหมแลว สงคมของเรากจะสบสนปนปวนวนวาย หาความสงบ

สขไมได ดงเชน พวกอาหรบในยค ญาฮลยะฮ (ยคแหงอวชาและปาเถอน ) ซงเชอวาเมอพวกเขาเกด

มาแลวกตายไป คอตายแลวศนย เหมอนดงสตวอนๆ ความด ความชว ทเขาไดกระทามานน ไมมการ

ตอบแทนใดๆทงสน ดงนน พวกเขาจงใชชวตความเปนอย ไปในทางชวชาทกรปแบบ จนสรางความ

เสยหายปนปวนใหแกสงคมเปนอยางยง

6.ศรทธาในกฎกาหนดสภาวะของพระองค

ตองศรทธา วา สรรพสงทงหลายในส ากลจกรวาลนลวนเกดขนมา และดาเนนไปตามกฎเกณฑ

ของพระผเปนเจาทงสน เชน ไฟ มคณสมบตรอน นาไหลจากทสง ลงสทต า แพะ แกะ วว ควาย สนข

ออกลกเปนตว นก เปด ไก ออกลกเปนไข ตนมะมวงตองออกลกเปนมะมวง ตนกลวยจะออกลกเปน

ตนแอปเปลไมได ทกๆชวตตองตาย นคอ กฎกาหนดสภาวะขององค

หมายความวา กฎ ธรรมชาตทงหลายนน พระผเปนเจา เปน ผทรงสราง และควบคมมน สวน

การกาหนดสภาวะในหลกจรยธรรม ความด ความชวนน พระองคจะเปนผบอกเราเองวาอะไรคอ ด และ

อะไรคอ ชว แต สงทใชวดความดความชวนนในอสลามถอวามนไมไดมาจาก มตบคคล หรอ มตของ

มหาชน มไดอาศย ขนบธรรมเนยมประเพณ หรอความนยม หรอสงแวดลอม เปนเครองกาหนด เพราะ

ถามนษยเปนผกาหนดความด ความชวแลว มาตรฐานความดของมนษยกจะแตกตางกน

18

การทมนษย ไดกระทาความด ความชวนน พระผเปนเจา ไมไดเปนผลขต ชะตาชวตของเขา ไว

ลวงหนามากอน สงเหลานมนขนอยกบการกระทา หรอการตดสนใจของมนษยเอง เพราะพระองคไดให

ความคด อสระเสรแกเขาในการทเขาจะเลอกทางเดนของเขาเอง

ดงนนเหตการณตางๆทสบสน วนวาย อยในบานเมอง หรอ สงคมนน มนเกดขนจากนามอของ

มนษยดวยกนเองทงสน มใชเกดขนจาก การกาหนด หรอการ ลขตของพระผเปนเจา ความจน ความ

รวย ความทกขทรมาน ความทกขยาก ความขมขน ทเกดแกมนษยนน กเนองมาจากผปกครอง ขาดความ

รบผดชอบนนเอง การทพระองคไมได เปนผ ขดชะตากรรมของผใดไวลวงหนา มานนกเพอทจะให

มนษยไดมความรบผดชอบในการงานของตนเองทไดกระทาไว

(http://islamhouse.muslimthaipost.com/main/index.php?page =sub&category=7&id=19134)

4. วธคดเรองความตาย การเปลยนแปลง และการใหความสาคญดานจตวญญาณ

วธคดเรองความตายและการเปลยนแปลง

ศาสนาอสลามใหความศรทธาตอพระผเปนเจาในทกมตของชวตตามหลกการอสลามถอวา

ความตายของมนษยมใชการดบสญหรอการสญและสมบรณกวาความตายคอการเคลอนยา ยสถานทจาก

โลกหนงไปสอกโลกหนง โดยถอวาเนอแทของมนษยมใชเรอนรางอนเปนวตถแตเนอแทของมนษยคอ

“วญญาณ” (รห) เมอเรอนรางผสลายไปพรอมความตายวญญาณยงคงสภาพอยและเตรยมพรอมสาหรบ

การเคลอนยายไปสชวตในโลกใหมซงระหวางทงสองโลกดงกลาวมความเชอวายงมอกโลกหน งขน

กลางอยนนคอบารซคกลาวคอหลงจากทตายไปเชอวากอนทวญญาณจะไปยงโลกใหมจะอยในโลกบาร

ซคกอนบารซคเปนภาษาอาหรบซงประกอบดวยศพทคาวาบารา (Barra) และซากะห (Zakha) ซง

หมายถงเวลาทเหมาะสมไดเคลอนไปและอยในสภาพทไมสามารถจะเดาไดบารซค เปนสภาวะท

วญญาณไดละทงรางกายทตายแลวจตวญญาณและรางกายจะถกแยกออกจากกนรางกายจะถกฝงอยใน

หลมและจตวญญาณจะตกลงไปสหลมซงมลกษณะคลายกนเชนเดยวกบคาวา ซากะหซงแนะใหเหนวา

จตวญญาณไมสามารถทาความดหรอความชวตอไปไดอกโดยในบารซคจต วญญาณทกดวงจะไดรบ

รางกายใหมชวคราวเพอทจะไดรบความรสกในใจในโทษหรอรางวลเปนสงตอบแทนขนอยกบการ

กระทาตางๆทผานมาในชวตรางกายนนจะไมเหมอนกบรางกายแบบกายภาพรางกายบางรางจะสวาง

19

และบางรางจะมดซงไดตระเตรยมมาจากแสงสวางแหงการทาความดและความมดมดแหงการทาสงทชว

รายของมนษยนนๆกลาวคอในเวลาระหวางบารซคจะเปนวถทางสรางวลสาหรบการกระทาของแตละ

คน (ฮซรทมรซากลามอะรมด 2539: 156-159)

ในแงวถชวตจรงๆบางพนทเชนจากงานวจยเกยวกบคนมสลมทเกาะปนหยจงหวดพงงาพบ วา

ชาวชมชนเกาะปนหยมความเชอวาเมอคนตายลงวญญาณจะออกไปจากรางบางครงอาจจะไปในททไม

เหมาะสมหรอไปโดยหลงวาเปนการไปตามปกตจงตองมการสวด (สวนหนงคอการอานคมภรอนก

รอาน) เพอเรยกวญญาณใหกลบมารบรวาตนไดตายไปแลวการสวดจะทาโดยผรทางศ าสนาเปนการ

สวดเพอบอกกลาวตกเตอนวญญาณผตายและสวดเพอปองกนวญญาณชวรายทเรยกวา “ชน” ไมใหเขา

มาแทรกแซงรบกวนผตาย (พทยาบษรารตนและคณะ 2544: 100) ซงตามหลกคาสอนของศาสนา

อสลามจะไมมความเชอเรองผกตามแตในวถชวตจรงของชาวมสลมเกาะป นหยกลบพบในลกษณะ

ตรงกนขามจากคาบอกเลาของผสงอายในพนทพบวาแมหลกการของ ศาสนาอสลามจะใหยดมน เพยง

พระองคเดยวเทานนแตในระยะแรกเรมชาวบานในชมชนกมความเชอหลายอยางทไมแตกตางไปจาก

ชมชนชาวพทธเพราะการขจดความเชอทผดหรอขดกบหลกศาส นายงไมอาจทาไดหมดจดสนเชงความ

เชอเกยวกบสงศกดสทธผสางนางไมและการยดถอฤกษยามจงยงปรากฏอยคกบวถการผลตและการอย

รวมกนของคนในชมชนตลอดมาเชนเดยวกบชาวมสลมทอาเภอเกาะลนตาจงหวดกระบทมความเชอ

เรองผอยในชวตประจาวนและเ กยวของกบพธกรรมเพอการรกษาความเจบปวยดวย (โกมาตร,วรญญา

และชาตชาย 2547)

การใหความสาคญดานจตวญญาณ

การนบถอศาสนาของชาวอสลามนนศาสนาเปนเสมอนวถทางของจตวญญาณทชนาการ ดาเนน

ชวตของมสลมทกคนดงนนมสลมจงมศรทธาตอวถทางของอสลามและศรทธาตอพระผเปนเจาในทก

มตของชวตการตายในทศนะของอสลามถอวาไมไดเปนความทกขเปนการพนทกขหรอเปนการเพม

ทกขในอสลามถอวาการตายคอการกลบสความเมตตาข องพระผเปนเจาหรอซงเรยกวา “อายล” ฉะนน

เมอมสลมทราบขาวการตายของมสลมไมวาจะรจกหรอไมกตามเขาจะกลาวประโยคจากคมภรอลก

รอานทมใจความวา“แทจรงเราเปนของพระองคและแทจรงเราเปนผกลบไปหาพระองค”

สวนในเรองความเจบปวยอสลามไมไดถอวาความเจบปวยเปนเคราะหกรรมหรอความโชคไมด

ฯลฯ หากแตเปนความศรทธาและเชอวาความเจบปวยนนเปนไปตามพระประสงคของพระผเปนเจาดวย

ความเมตตาจากพระองคทงการเจบปวยหรอปรากฏการณตางๆทมนษยไดรบลวนแตเปนสงทเสมอนขอ

ทดสอบความศรทธาความยาเกรงความหนกแนนอดทนของเขาเหลานนหากแตเขาผนนไดรบการตอบ

แทนจากพระองคอยางมหาศาลทงในโลกปจจบนและโลกหนาทเรยกวามะอาด(เสาวนย 2535: 329)

20

5. พธกรรม แบบแผนการปฏบต และความหมาย

อสลามจะเชอและศรทธาในสงทตองศรทธา ดงทกลาวมาในหลกศรทธาของศาสนาอสลาม

โดยมผนาพรอมกบหลกฐานทเชอถอได และปฏบตตามผนาของตน ซงแตละผนาจะมพธกรรม วธคด

หลกปฏบตทแตกตางกนออกไป ในทนจะขอนาเสนอเฉพาะของผนา อหมามซาฟอ เพราะเปนผนาทนบ

ถอกนสวนมากในจงหวดปตตาน โดยจะมพธกรรม แบบแผนการปฏบต และความหมาย ดงน

ในทศนะอสลาม ชวตหลงความตาย เปนชวงของการรอคอย คอ รอคอยการสอบสวนการ

กระทาความด-ความชวอกครง กอนจะไปสนรนดร ฉะนนหลมฝงศพคอ สถานทพกกอนการฟนขนมา

อกครงเพอชาระบาป เราสามารถทจะเลอกไดวาจะตายแบบไหน (ผปฏเสธ , ผศรทธา ) แตเราไมรวา

จะตองตายเมอใด

มนษยมอยดวยกน 4 โลก

1. อรฮาม โลกในครรภ

2. ดนยา (โลกแหงการคดบญช )

3. บรซค (โลกหลงความตาย)

4. กยามะฮ (อาคเราะฮหรอวนปรโลก)

ลกษณะของมยยต (คนตาย)

ตายด

1. จะมเหงอออกทหนาผาก

2. หนาตาสดใสมรอยยมบนใบหนากบขาวทไดยนจากมลาอกะฮมาพรอมกบผากะฝนทจะใช

หอวญญาณทมาพรอมกบ เครองหอมจากสวนสวรรค

3. กลาวปฏญาณกอนตาย กลาววา “ไมมพระเจาอนใดสมควรแกการเคารพสกการะอยางแทจรง

เวนแตพระองคเพยงองคเดยวเทานน เขาผนนจะไดเขาสวรรค”

4. ตายวนศกร หรอคนวนศกร

21

5. ตายขณะประกอบคณงามความด เชอฟง และภกดตออลลอฮ เชนทาฮจย ละหมาด ถอศลอด

หรอญฮาดในหนทาง ของพระองค

ตายไมด

1. สหนาเจบปวดหวาดกลวตกใจสดขด ดวงตาเบกกวาง เนองจากการถกกระชากวญญาณ และ

ไดเหนมละกลเมาต ผเกบวญญาณในสภาพทนาหวาดกลว มาพรอมกบผากระฝนทจะใชหอวญญาณ

ทมาจากขมนรก

2. หนาตาและทวรางกายจะหมองคลา

3. ตายในขณะตงภาค

4. ปฏบต สงทฝาฝนตอพระเจา เชน เจตนาฆาผอน ละทงการละหมาด และ ละเลยตอหนาท ท

พระองค และ ศาสดาของพระองคไดใชใหปฏบตตาม และไ มยอมละทงสงทพระองค และทศาสดาของ

พระองคไดหามไว

5.1. การศพ (ญะนาซะห)

1.1. ศพ “ซาเฮด”

ซาเฮด คอการตายทดทสดสาหรบมสลม เปนสงทประเสรฐสดในโลกดนยา เพราะหลงจากตาย

จะไมมการทดสอบสาหรบหมคนทตายซาเฮด

1) ซาเฮดใหญ คอ ศพตายเพราะการตอสเพอศาสนา หรอในทางของพระผเปนเจา จะหาม

อาบนาศพและละหมาด ใหนาศพไปฝงไดเลย เพราะถอวาเปนศพทตายในทางทดทสด

2) ซาเฮดเลก คอ ศพทตายแบบไมทนตงตว เชน อบตเหต ทารกทแทงกอนกาหนด เปนตน ให

ทาพธกรรมทางศาสนาเหมอนศพปกตทวไป

22

1.2. ศพทตายปกต (รวมทงตายดวยโรคภยไขเจบ ) ใหทาพธกรรมทางศาสนาปกต (ขอมลจาก

การสมภาษณ)

5.2. การจดการศพ

เมอกาหนดความตายมาถงมสลมคนหนง มารยาททมสลมคนอนจะตองปฏบตมหลายประการ

ดงตอไปน

1 - ชวยปดเปลอกตาผตายใหหลบตาลง

2 - ชวยยดเสนสายและขอตอตางๆ บนรางกายผตายใหเขาท เพอมใหแขงงอ และหาของทม

น าหนกพอควรวางตงบนหนาทองของผตายเพอมใหทองพองขนมา

3 - ชวยเอาผามาคลมปกปดรางกายของผตายทวทงราง ทงน มรายงานจากทานหญงอาอชะฮ

เราะฎยลลอฮอนฮา วา “แทจรงเมอครงททานนบ ตายจากไปนน รางของทานไดถกปดดวยผาลายชน

ใหญชนดหนง” )อล-บคอรย 5814)

4 - รบดาเนนการและจดการกบศพ ตลอดจนการละหมาด และฝงศพของผตาย ใหรวดเรว

5 - ควรฝงศพในเมองทผตายเสยชวต เพราะในเหตการณสงครามอหดทานนบ ไดสงไวใหฝง

ผตายในสมรภม ณ ททเขาตาย โดยไมใหยาย

5.2.1. การอาบนาญะนาซะฮ(ศพ)

• การอาบนาใหศพ การหอศพ การละหมาดญะนาซะฮ และการฝงศพถอเปนฟรฎ กฟายะฮ ซง

หากมกลมใดกลมหนงจากชาวมสลมไดทาหนาทแลว กลมอนๆ กจะพนจากบาปไปดวย แตหากทกคน

ละเลยไมมใครกระทา กจะรบบาปกนทกคน

• ถาผตายเปนผชาย ผทควรเปนผอาบนาใหกบศพมากทสดกคอผทไดรบการสงเสยจากผตาย

เองใหเปนผอาบนาให หากไมมการสงเสยจากผตาย ผอาบนาควรเปนญาตสนท เชน บดาของผตาย

เพราะเปนผทมความผกพนกบผตายมากทสดและมประสบการณหรอมความรความชานาญเกยวกบการ

จดการศพมากกวาลก รองลงมากคอลกชาย และลาดบตอมากคอญาตผใกลชดตามลาดบความใกลชด

23

• ถาผตายเปนหญง ผทควรเปนผอาบนาใหกบศพผตายมากทสดคอผทไดรบการสงเสยจาก

ผตายเอง)ในหมผหญงดวยกน (ใหเปนผอาบนา ให หากไมมการสงเสยจากผตาย ผอาบนาควรเปนญาต

สนท เชน มารดาของผตาย รองลงมากคอลกสาว ลาดบตอมากคอญาตผหญงทใกลชดตามลาดบ

สาหรบสามนนอนญาตใหเปนผอาบนาญะนาซะฮภรรยาได สาหรบภรรยากเชนกน อนญาตให

เปนผอาบนาญะนาซะฮสามได

• สาหรบศพผตายทมอายไมเกนเจดปนน ไมวาจะเปนชายหรอหญง ผอาบนาอาจเปนหญงหรอ

ชายกได เพราะอวยวะรางกายของผตายในวยนยงไมถอวาเปนเอาเราะฮ (สวนของรางกายทไมสามารถ

เปดเผยได)

• หากวาผตายเปนชาย ตายในหมผหญงไมมผชายจะชวยอาบนา ให หรอผตายเปนหญง ตายใน

หมผชายไมมผหญงจะชวยอาบนาให กไมจาเปนตองอาบนา แตใหทาตะยมมม (การอาบนาละหมาดท

ไมใชน า)แทน โดยใหคนหนงคนใดทอยในกลมตบมอทงสองลงบนดน แลวนาไปลบใบหนาและมอทง

สองของผตาย

• หามมใหทาการอาบนาญะนาซะฮหรอฝงใหกบผตายทมใชมสลม

ภาพประกอบท 2.1 อธบายเรองการปกปดรางกายศพ ขณะอาบนาศพ

ในขณะทอาบนาใหผตายควรปกปดสวนทเปนเอาราะฮของผตาย จากนนใหถอดเสอผาของ

ผตายออกใหหมด และใหอาบนาในทปกปดลบตาคน เพราะบางครงอาจมสงทไมชอบใหคนอนเหนจาก

ผตาย (ดงในรปภาพท 2.1)

24

ภาพประกอบท 2.2 อธบายเรองการลางสงสกปรกทอยขางใน

จากนนใหยกสวนบนของรางผตายขนมาใหเกอบอยในทานงแลวกดทองนอยเพอรดอจจาระ

หรอสงสกปรกออก โดยรดนาพรอมๆ ไปดวยใหมากๆ เพอใหสงทออกมานนชะลางไปพรอมกบนา

(ดงในรปภาพท 2.2)

ภาพประกอบท 2.3 เปนการลางทวารของผตาย

แลวใหผอาบนาทาความสะอาดลางทวารทงสองของผตายโดยใชผาพนทมอหรอใชถงมอถจน

สะอาด ทงน ผอาบนาใหตองไมมองอวยวะเพศและทวารของผตาย (ดงในรปภาพท 2.3)

ภาพประกอบท 2.4 และ 2.5 อธบายเรองการอาบนาละหมาดของผตาย

25

หลงจากนน อาบนาละหมาดใหแกผตายกอน

แตไมจาเปนตองใสนาเขาไปในจมกและปากของผตาย ทงน ผอาบนาเพยงใชนวทพนผาหรอ

แปรงนมๆ สอดเขาไปในชองปากแลวทาความสะอาดฟนและรจมกของผตาย หลงจากนน ควรใชฟอง

จากนาใบพทราสระผมหรอเคราใหแกผตาย (ดงในรปภาพท 2.4-2.5) สวนนาพทราทเหลอนนใหใชรด

อาบศพของผตายทงราง

ภาพประกอบท 2.6 อธบายเรองการรดนาดานขวาเบองหนาของศพ

ภาพประกอบท 2.7 อธบายการรดนาดานขวาขางหลงศพ

แลวรดนาดานขวาเบองหนาของศพ(ดงในรปภาพท 2.6) และรดนาดานขวาขางหลงศพ (ดงใน

รปภาพท 2.7) แลวตอไปดานซายใหทาเชนเดยวกบดานขวา

และเมออาบเสรจแตละครงใหผอาบเอามอนวดหนาทองศพเบาๆ เพอใหสงสกปรกทคางอยใน

ทองของศพออก ถามออกมากใหลางออกจนสะอาด ทงน ผอาบอาจเพมจานวนครงในการอาบนาญะนา

ซะฮเปนหาครงหรอเจดครงกไดแลวแตจะเหนควร

หลงจากนนแลว ควรอาบดวยนาพมเสนหรอนาการบรเปนครงสดทาย

26

ภาพประกอบท 2.8 วตถทใชในการอาบนาศพ

วตถชนดหนง เปนเมดขาวใสๆ เยนๆ มกลนฉน ใชไลแมลงได (ดงในรปภาพท 2.8)

ผอาบควรใชน าเยนอาบนาใหศพ เวนแตในกรณทผอาบนาเหนวาตองใชน ารอนในการขจดสง

โสโครกออกจากตวศพจงใชน ารอน และผอาบนาอาจฟอกสบในการทาความสะอาดดวยกได แตตอง

ลางถตวศพเพยงเบาๆอยาทาแรงๆ ไมเกา ไมขวนเพราะจะทาใหผวศพเปนรอย เปนแผล ตองกระทาให

เหมอนกบททาใหแกคนทมชวตและผอาบนาใหศพสามารถใชไมสฟนทาความสะอาดฟนของศพได

ควรขลบหนวดและตดเลบของศพหากมความยาวเกนไป สวนขนรกแรหรอขนอวยวะเพศนน

จะตดไมได

ไมควรหวผมใหศพเพราะจะทาใหผมศพรวงและขาด หากผตายเปนหญงใหถกเปยเปนสามเปย

แลวปลอยไปดานหลง

ควรซบตวศพใหแหงหลงอาบนาใหศพเสรจแลว

หากมสงสกปรกออกจากตวศพหลงจากอาบนาเสรจสมบรณแลว )อาจเปนปสสาวะอจจาระ

หรอเลอดฯลฯ (ใหเชดและอดไวดวยสาล หลงจากนนใหลางสวนทถกสงสกปรกใหออก แลวอาบนา

ละหมาดใหศพใหม แตหากมสงสกปรกออกจากตวศพหลงจากกะฝนหรอหอศพแลว ไมจาเปนตองถอด

ผาออกและลางใหมอก เพราะจะทาใหยงยาก

หากศพเปนของผทตายไปในสภาพทกาลงอยในชดอหรอมอย ไมวาจะเปนการทาหจญหรออม

เราะฮกตามอนญาตใหอาบดวยนาและใบพทราดงทกลาวไวแลว แตไมอนญาตใหใชเครองหอมและไม

อนญาตใหคลมศรษะศพหากผตายเปนชาย

สาหรบคนทตายในสมรภมรบเพอหนทางของพระผเปนเจานนไมตองอาบนาศพ

สาหรบทารกทแทงออกมานน หากวามอายครบสเดอนแลว ตองละหมาดญะนาซะฮใหและตง

ชอใหดวย

แตสาหรบทารกทแท งออกมากอนถงสเดอนนน เปนกอนเนอทไมมวญญาณ จะฝงไวทใดกได

ไมจาเปนตองอาบนาและไมจาเปนละหมาดญะนาซะฮให

27

ศพผใดทไมสามารถอาบนาญะนาซะฮใหได เนองจากไมมน า หรอรางกายเนาเปอยหรอแตก

กระจดกระจายเปนชนๆ หรอรางกายถกไฟไหม ใหทาตะยมมมแทน โดยใหคนหนงคนใดทอยในกลมผ

อาบนาศพตบมอทงสองของเขาลงบนดน แลวนาไปลบใบหนาและมอทงสองของผตาย

ผอาบนาญะนาซะฮควรปกปดไมนาไปบอกเลาใหใครฟง หากเหนตาหนหรอสงทไมดของ

ผตายขณะทอาบนาญะนาซะฮให เชนเหนหนาผตายหมองคลาห รอดา รองรอยทนารงเกยจบนรางกาย

ศพ เปนตน

5.2.2. การกะฝน(หอศพผตาย)

วาญบใหมการหอญะนาซะฮผตายดวยผา โดยคาใชจายในการหอรวมทงคาวสดทกอยางใหเอา

มาจากทรพยสนของผตายเอง

และจาเปนตองชาระคาหอญะนาซะฮกอนสงอนใดไมวาจะเปนหนสน พนยกรรมและการแบง

มรดก

หากผตายไมมทรพยสนหรอไมมเงนเพยงพอทจะใชจายคาหอญะนาซะฮได กวาญบสาหรบผท

รบผดชอบเลยงดเขาใหรบผดชอบคาใชจายแทน คนเหลานไดแกบพการและผสบสายตระกลของเขา

เชนบดา ป หรอลก และหลานของเขา

สาหรบการหอญะนาซะฮนน ทวาญบกคอใหใชผาเพยงชนเดยวหอรางญะนาซะฮใหมด สวนท

เปนสนนะฮ(สงทไมควรละทง แตไมไดบงคบ)กคอ ใหใชผาขาวสามชนสาหรบผตายทเปนชาย

ภาพประกอบท 2.9 เปนการวางผาและวตถทใชเพอหอศพ

ใหอบผาทจะใชหอดวยกายาน หลงจากนนนาผามาปซอนกนโดยใหโรยเครองหอมทใช

สาหรบผตายโดยเฉพาะในระหวางผาแตละชน (ดงในรปภาพท 2.9)

28

ภาพประกอบท 2.10 ลกษณะวางศพ

หลงจากนนใหวางผตายตรงกลางผาหอทปไวในสภาพนอนหงาย (ดงในรปภาพท 2.10)

จากนนใหนาสาลทใสน าหอมไวสอดเขาไปใตรกแรของผตายเพอดบกลนตว

สนบสนนใหเตรยมผาชนหนงททาบไวดวยสาลกอนหนงคลายกระจบ (ดงในรปภาพท 2.9)

พนรอบบรเวณอวยวะเพศและทวารของผตายเพอใหปกปดเอาเราะฮ

ควรใสเครองหอมตามซอกหนาของผตายเชนตรงตาทงสอง รจมกทงสอง รฝปากทงสอง รหทง

สองและตามอวยวะทใชส�ด (กราบ)ในละหมาดหรอจะใสเครองหอมใหทวทงรางกได เพราะมเศาะ

หาบะฮ(ผใกลชดนบ)บางสวนไดกระทาเชนนน

ภาพประกอบท 2.11 เปนการพนผาชนทหนง

หลงจากนน ใหใชผาชนทหนงพนญะนาซะฮครงแรกโดยพบขอบผาพนดานขวาของญะนาซะฮ

(ดงในรปภาพท 2.11)

29

ภาพประกอบท 2.12 อธบายเรองการพบผา

แลวพบขอบผาอกดานหนงพนดานซายของญะนาซะฮพรอมๆ กบดงผาขาวมาทใชปดเอาเราะฮ

ของผตายออก (ดงในรปภาพท 2.12)

ภาพประกอบท 2.13-2.15 อธบายเรองการพนผาชนทสอง การมด และการมวนผา

30

หลงจากนนใหใชผาชนทสองพนญะนาซะฮครงทสองและครงทสามตามลาดบโดยกระทา

เชนเดยวกบครงแรก

เสรจแลวใหใชเชอกททาจากผาผกไวเปนมดๆ ทงหมดเจดมด (ดงในรปภาพท 2.15) ซงหากผก

ไมถงเจดมดกไดเพราะจดประสงคสาคญคอใหผาหอญะนาซะฮแนนเทานน

เพอปองกนมใหผาพนหลด ใหมวนปลายผาใหแนน (ดงในรปภาพท 2.13) หลงจากนน พบ

ปลายผาแลวผกใหเรยบรอย ใหทาเชนเดยวกนนกบสวนศรษะและสวนเทา (ดงในรปภาพท 2.14)

จากนนใหคลเชอกทผกเมอวางญะนาซะฮลงในหลมกโบรแลว

หมายเหตผแปล สาหรบวธการวางสายผกกอนทจะวางผาหอญะนาซะฮและวธการวางผา

หอญะนาซะฮและผากระจบรวมทงเครองหอมและวธวางญะ นาซะฮบนผาหอ และญะนาซะฮหลงจาก

หอเสรจแลวนนใหดรปตามลาดบทหนงถงส (ดงในรปขางบน)

อนญาตใหหอญะนาซะดวยผาสองชนกลาวคอชนหนงใชปกปดสวนบนและอกชนใชปกปด

สวนลาง แตทดทสดใหใชผาสามชนคลมรางทงหมดดงทกลาวมาแลว

สาหรบญะนาซะฮหญงใหหอดวยผาหาชน กลาวคอชนแรกคออซารใชปกปดสวนลางของราง

และชนทสองคอคมารใชคลมศรษะลงมา และชนทสามคอเกาะมศ )เปนผาผนหนงทเจาะตรงกลางเพอ

สวมสวนศรษะและเปดทงไวทงสองขางเพอสวมสวนแขนทงสอง (และผาชนใหญ อกสองชนเพอใช

หอญะนาซะฮใหครอบคลมทงรางดงทไดกลาวมาแลว

5.2.3. การละหมาดญะนาซะฮ(ละหมาดศพ)

การละหมาดญะนาซะฮนนเปนฟรฎกฟายะฮ กลาวคอหากมคนหนงคนใดในกลมไดปฏบตแลว

คนอนๆ กจะพนผดดวย

ภาพประกอบท 2.16 เปนการอธบายการยนละหมาดใหกบศพชาย

31

ถามยยต(ศพ)เปนชาย มสนนะฮใหอมามยนคอนไปทางศรษะของมยยต (ดงในรปภาพท 2.16)

ภาพประกอบท 2.17 การอธบายการยนละหมาดใหกบศพหญง

ถามยยตเปนหญงมสนนะฮใหอมามยนคอนไปทางกลางลาตวของมยยต (ดงในรปภาพท 2.17)

หมายเหตผแปล หากวา มมยยตหลายคน ทงผชายและผหญงจะละหมาดพวกเขารวมกนทเดยว

กได โดยวางมยยตชายไวหนาอมามในแถวเดยวกน มยยตหญงใหวางขางหนาถดจากผชายไปทางกบ

ละฮ และวางมยยตเดกไวหนามยยตหญง (ดงในรปขางบนน)ตามสนนะฮใหละหมาดญะนาซะฮเปนญะ

มาอะฮ(รวม) โดยตงเปน 3 แถว ซงจะเรยกวาแถวไดนนจะตองมผยนอยในแถวอยางนอย 2 คนขนไป

ถาหากวามะอมม(ผละหมาดตาม)มเพยงคนเดยวกใหยนขางขวาของอมามเชนเดยวกบละหมาดทวไป

ตามซนนะฮ หากมมะอมมหลายคนใหแถวมะอมมอยหลงอมาม (ผนาละหมาด ) แตถาสถาน

ละหมาดทไมอานวยแลว มะอมมจะไปตงแถวทางขวาและทางซายมอของอมามกได

การละหมาดญะนาซะฮมทงหมดสตกบร

เรมละหมาดโดยใหผละหมาดยนหนหนาไปทางกบละฮ โดยตงเจตนาละหมาดญะนาซะฮบน

มยยตนน กลาวตกบร(กลาวสรรเสรญพระผเปนเจา )ครงแรก แลวอานฟาตฮะฮ (บทแรกของอลกรอาน )

กลาวตกบรครงท 2 แลวอานเศาะละวาตตอทานนบ(กลาวสรรเสรญนบ)

กลาวตกบรครงท 3 แลวอานดอาอใหมยยต

หากผตายเปนทารกทมอายครบสเดอนขนไปนนใหอานดอาอเพอใหพระผเปนเจาอภยโทษและ

ใหความโปรดปรานแกบดามารดาของผตาย

กลาวตกบรครงท 4 หยดนงสกครหนง

32

แลวหนทางขวากลาวสลามเพยงครงเดยวกใชได เพราะทานนบเคยปฏบต หรอจะหนทางซาย

แลวกลาวสลามครงท 2 เชนเดยวกบการกลาวสลามในละหมาดทวไป เพราะทานนบเคยปฏบตเชนนน

มสนนะฮใหยกมอทงสองขนในทกๆ ครงทกลาวตกบร

มะอมมคนใดละหมาดญะนาซะฮไมทนอมามตงแตตกบรแรก ใหเขาปฏบตละหมาดตามทอ

มามปฎบตอยในขณะนน เชนหากอมามกาลงอยในตกบรครงทสาม ใหมะอมมอานดอาอใหแกผตาย

หลงจากทอมามตกบรครงทสใหมะอมมตกบรแลวอานฟาตหะฮ หลงจากนนตกบรอกครงแลวอานเศาะ

ละวาตตอทานนบ แลวจงใหสลาม ทงนหากมะอมมมเวลาในการกระทาเชนนนกอนทญะนาซะฮจะถก

ยกไป แตหากไมมเวลาอนญาตใหมะอมมกลาวสลามพรอมๆ กบอมามได

ภาพประกอบท 2.18 อธบายการยนละหมาดบนกโบร(สสาน)

ผใดไมทนละหมาดญะนาซะฮพรอมคนอน อนญาตใหเขาละหมาดบนกโบรได โดยใหกโบร

ผตายอยระหวางผละหมาดกบกบละฮ (ดงในรปภาพท 2.18) แลวใหละหมาดตามขนตอนการละหมาด

ญะนาซะฮทวไป

สนนะฮใหละหมาดฆออบ ซงหมายถงผทตายในตางแดนหรอสถานทหางไกล เมอไมมผใด

ละหมาดญะนาซะฮใหผตายในสถานทนนๆ

อนญาตใหมสลม ทวไปละหมาดญะนาซะฮใหกบผทฆาตวตายและผทปลนสะดมคนอน แต

ทวามสนนะฮวาสาหรบผนาหรอแกนนาในเมองนนไมตองละหมาดใหแกคนดงกลาว เพอสงสอนคน

อนๆ มใหนาคนดงกลาวมาเปนเยยงอยาง

33

อนญาตใหละหมาดญะนาซะฮในมสญดได เพราะทานนบ แตทางทดตามสนนะฮนนควรเตรยม

สถานทเฉพาะนอกมสญดเพอใชละหมาดญะนาซะฮ ทงนเพอปองกนไมใหเกดบรรยากาศและมลภาวะ

ทไมดในมสญด และควรจดใหสถานทเฉพาะทวานอยใกลกบกโบร ทงนเพอความสะดวกของผคน

5.2.4. การหามญะนาซะฮและการฝง

ภาพประกอบท 2.19 วธการหามศพ

ควรนาญะนาซะฮไปฝงโดยใชคนหามบนบาทงสดาน (ดงในรปภาพท 2.19)

ควรรบนาญะนาซะฮไปฝงหลงจากทไดละหมาดแลวแตไมใชวารบรอนจนเลยเถดเกนขอบเขต

ไป

อนญาตใหฝงญะนาซะฮไดทงกลางวนและกลางคนตามแตความเหมาะสม

ควรกนหรอปกปดหลมกโบรสาหรบญะนาซะฮหญงขณะทาการนามยยตลงหลม เพราะเปน

การมดชดกวาสาหรบเธอ

ภาพประกอบท 2.20 วธการสงศพลงหลม

ควรสงญะนาซะฮลงหลมทางดานขาของหลมกโบร (ดงในรปภาพท 2.20 )

34

ภาพประกอบท 2.21 การสงศพลงหลมวธทสอง

แลวคอยๆ วางลงไป แตถาไมสามารถทาเชนนนไดใหสงลงจากทางดานกบละฮ (ดงในรปภาพ

ท 2.21)

ภาพประกอบท 2.22 และ 2.23 วธการทาหลม 2 แบบ

การทาหลมแบบละหดนนดกวาการทาหลมแบบชก

การทาหลมแบบละหดหมายถงการทารองเวาเขาไปดานขางของหลมฝงทางดานกบละฮเพอ

วางญะนาซะฮ (ดงในรปภาพท 2.22) และการทาหลมแบบชกหมายถงการทารองวางญะนาซะฮตรง

กลางของหลมฝงญะนาซะฮ (ดงในรปภาพท 2.23)

ควรขดหลมใหลกเพอปองกนญะนาซะฮจากสตวรายตางๆ และหลกเลยงจากกลนทอาจมา

จากญะนาซะฮ

ผทควรเปนผสงญะนาซะฮลงหลมมากทสดคอผทไดรบการสงเสยจากผตาย รองลงมาคอญาต

ใกลชดและรองลงมาอกคอใครกไดทเปนมสลม

35

ภาพประกอบท 2.24 วธการวางศพในหลม

ควรวางญะนาซะฮลงหลมในทานอนตะแคงขวาหนหนาไปทางกบละฮ (ดงในรปภาพท 2.24)

และศรษะของญะนาซะฮนนใหตงบนดนโดยไมตองใชหมอนดนหรอหนรองไวแตอยางใด

เพราะไมมรายงานจากหะดษใหกระทาอยางนน และอยาเปดหนาญะนาซะฮนอกจากในกรณยกเวนเมอ

ผตายเสยชวตในชดอหรอม

หลงจากนนใหใชกอนอฐ กอนดน หรอไมปดรองวางญะนาซะฮไว (ดงในรปภาพท 2.24)

ภาพประกอบท 2.25 วธการถมดนกลบหลม

36

แลวตามดวยการถมดนกลบหลมโดยมสนนะฮใหทกคนทอยในทฝงชวยกนเอาดนกลบหลมคน

ละสามกามอ (ดงในรปภาพท 2.25)

ภาพประกอบท 2.26 เปนการพนดนบนหลม

ควรพนดนบนหลมกโบรใหสงประมาณหนงคบ ใหเปนเหมอนกบรปของโหนกอฐ เพอใหเปน

เครองหมายวาทตรงนเปนกโบร ใหระวงรกษาเกยรตไว (ดงในรปภาพท 2.26)

ควรเทกอนกรวดลงบนหลมกโบรพอประมาณ อาจเปนเพราะตองการทาเปนเครองหมายวาตรง

นเปนกโบรจะไดระวงรกษาเกยรตไว

และควรทจะวางหรอปกเครองไวโดยใชหน ไม หรออฐกได ดานศรษะของหลมกโบรหรอจะ

ปกทงสองดานทงดานศรษะและดานขากได

เมอฝงเรยบรอยแลวใหคนทอย ณ สถานทนนขอดอาอตษบต (ขอใหผตายยนหยดมนคงในการ

เผชญบททดสอบตางๆ ในกโบร)ใหแกผตาย (ดงในรปภาพท 2.26)

ไมควรฝงญะนาซะฮสองคนหรอมากกวาในหลมเดยว เวนแตวามเหตจาเปน เชนมคนตายหลาย

คนแตมคนฝงจากด ดงททานนบ ไดทากบผตายในสมรภมอหดซงฝงในหลมเดยวกน แตใหกนระหวาง

ญะนาซะฮสองคนโดยใชดน

การเยยมกโบรเปนสงทควรกระทาสาหรบผชาย ทงนเพอไปขอดอาอใหกบชาวกโบร และ

เพอใหผเยยมนกคดและไตรตรองถงวนอาคเราะฮทจะถงตว (ดงในรปภาพท 2.26)

ขอควรระวงอยางหนงสาหรบมสลมคออยาไปเทดทนบชากโบร ดวยการหาความเปนสรมงคล

จากกโบร หรอดวยการลบคลาและขอดอาอจากกโ บร เพราะการกระทาเหลานเปนสง ทนามาซงการตง

ภาคตอพระองค(ดานยา เจะสน,2555)

37

ผลจากการศกษาขอมลเกยวกบความตายในทศนะคตของศาสนาอสลาม สรปไดวา ความสาคญ

ของการตาย ไมไดอยทวาความตายมลกษณะเปนอยางไร หรอมรปรางเปนอยางไร หากแตภาวะกอน

นาไปสความตายตางหากทสาคญ เพราะสงนนจะเปนตวกาหนดในการเปนอยของชวตหลงความตาย

สาหรบคนทาด กจะปลอดภยในชวตหลงความตาย และสาหรบคนททาไมด กจะโดนลงโทษอยางแสน

สาหสจนถงวนแหงฟนคนชพ ฉะนนหากเราใชชวตใหคมคา เปรยบเส มอนพรงนเปนวนสดทายของ

ชวต เรากจะปลอดภยทงโลกหลงความตายและโลกหนา

6. ศลปะสอประสม

ศลปะสอผสม (MixedMediaArt)

ศลปะสอผสม (MixedMediaArt)คาวา ศลปะสอประสม หรอ ศลปะสอผสม หมายถง ผลงานท

มนษยสรางสรรคขนโดยใชเทคนคและวธการของศลปะทางดานทศนศลปหลาย ๆ แขวงมาผสมผสาน

ทาใหเกดผลงานทอยในชนเดยวกน เนนหลกการจดองคประกอบศลป แสดงออกถงอารมณสะเทอนใจ

ของผสราง ซงวสดทใชในการสรางผลงานสอผสมสามารถหาไดจากวสดธรร มชาต เชน วสดจากพช

สตว และแร วสดสงเคราะห เชน กระดาษ โลหะ เปนตน

ซงนยามของคาวาศลปะนนเปนการนาสงทมอยมาประยกตผสมผสานกนเพอใหเกดเปนผลงาน

ทางดานศลปะทมรปแบบออกมาเปนรปเปนรางเพอใหคนดไดสามารถรบรถงความหมายของผลงาน

ศลปะทเราสรางขนมานนเองครบ ซงการถายทอดเรองราวหรอวาการเลาเรองเ หตการณตางๆนน ถาเรา

สามารถถายทอดเรองราวเปนแบบสามมตได กจะทาใหผทชมผลงานนนสามารถทจะซมซบขอมลได

เรวขนและไดเหนถงความแตกตางระหวางเรองเลากบเหตการณทเปนจรง ซงดวยเหตนจงไดมการนา

ความรทางดานศลปะแขนงตางๆมาผสมกนจนเ รยกวา ศลปะสอผสม ซง สอผสม เปนผลงานศลปะใน

ดานวจตรศลป ในการนาสอมากกวาสองสอ หรอศลปะมากกวาสองแขนงมารวมกนขนไปมาสรางเปน

งานชนเดยวกน โดยนยมใชสอทแตกตางกน มานาจดเดนของแตละสอมาใชรวมกน เชนการสรางภาพ

ชดชวตของนกบญฟรานซสแหงอาซซในชาเปลตางๆ ทภเขาศกดสทธแหงพดมอนตและลอมบารดทาง

ตอนเหนอของประเทศอตาลทใชทงประตมากรรมและจตรกรรมมาผสมผสานเขาเปนการงานชน

เดยวกน ททาใหเปนงานทมลกษณะเปนสามมต ซงในภาพสามมตนเองทสามารถมองไดหลายมมมอง

ทงไดเหนสวนลกสวนเวานนเองครบ ซงนกออกแบบหลายๆทานไดพยายามศกษาขอมลเกยวกบศลปะ

สอผสมเพอทจะนามาออกแบบผลงานของตวเองใหมจดเดนและดงดดคนดใหมความนาสนใจใน

38

ผลงานของเขาใหมากทสด ปจจบนนศลปะทางดานสอผสมมการนาแนวความคดทางดานน มาใชกน

มากในดานธรกจ เพราะสามารถทจะผลตผลงานสามมตออกมาดงดดคนดนนเอง ซงทเราเหนการโดย

สวนใหญทกวนนกอยางเชน ภาพยนตร 3 มต

ปจจบนน คาวา "MIXEDMEDIA " หรอสอประสม ไดนามาใชกนอยางกวางขวางในวงการ

ศลป ะรวมสมยของไทยความจาเปนในกา รทาความเขาใจกบความหมายของศลปะในแนวน จงม

ความสาคญเปนอยางยง

ในพจนานกรมภาษาองกฤษ ไดใหคาจากดความของคาวา "MEDIA " ในแงของศลปะซง

สามารถจาแนกไดเปนสองความหมาย คอ วสดทใชเปนสอในการแสดงออกในงานศลปะ และกรรมวธ

หรอวธการในการสรางสรรคดงนน ความหมายของคาวา "MIXEDMEDIA" ในงานศลปนน คอ การใช

วสดหลากชนดผสมกน หรอการใชกรรมวธหรอวธการในการสรางสรรคในลกษณะผสม เชน กรรมวธ

ของจตรกรรมผสมผสานกบกรรมวธทางประตมากรรม เปนตน

ภาพประกอบท 2.27 ตวอยางผลงาน "สสนแหงความรก" ประตมากรรมสอประสม

39

ภาพประกอบท 2.28 ตวอยางผลงาน“อนสตอลเลชน”สอประสม ของ โรเซนบค

อนทจรงแลว หากเราไดศกษาววฒนาการของความคด รปแบบ และเทคนควธการตางๆ ในงาน

ศลปะนบตงแตอดต จนปจจบน จะพบวา "MIXEDMEDIA " มใชเปนของใหมแตประการใด การใช

"MIXEDMEDIA" ในงานศลปะนนมมาชานานแลว เพยงแตวาผผลตผลงานหรอศลปนในอดตมไดนา

คานมาใชอยางเปนทางการเชนปจจบน ในงานศลปะของพวกอนารยะชน (PRIMITIVEART) เชน การ

สรางรปบชาไวเปนเครองลาง หรอสรางไวเพอเปนทเคารพสกการะของคนเหล านนมกจะใชวสดตางๆ

เทาทอานวยให เชน เปลอกไม กระดกสตว เปลอกหอย หนงสตว และวสดอนๆมาประกอบกนขนเปน

รปทรงในลกษณะสามมต นอกจากนยงมการนากรรมวธทางจตรกรรมมาผสมผสานกบกรรมวธทาง

ประตมากรรมดวย ดงจะเหนไดจากหนากากสาหรบพธกรรมขอ งชาวแอฟรกน ซงมการระบายส และ

หนากากของชาวอนคาในเปร ซงใชทงวสดผสมและกรรมวธผสม คอ การนา ดนเผา เชอก วสดคลายผา

กระสอบมาประกอบกนเปนรปทรงและมการระบายสลงบนหนากากเชนกน นอกจากศลปะของ

อนารยะชนแลว ศลปะของชาวอยปตกยงมการใชกรรมวธผ สม คอ การระบายสลงบนงาน

ประตมากรรม สวนประตมากรรมของกรกมการใช งาชาง ทอง หน และวสดอนๆ ประกอบอกดวย

หรอแมแตศลปะของไทยเรากมทงการใชวสดผสมและกรรมวธผสม ดงจะเหนไดจากการแกะสลกไม

บนหนาบน หรอธรรมาสน ซงมการลงรก ปดทอง ลองชาด หรอมการประดบตกแตงดวยกระจกสตางๆ

เปนตน ตวอยางของการใช "MIXEDMEDIA" ทเหนไดชดอกตวอยางหนง คอ ศลปะยคบารอก ระหวาง

ศตวรรษทสบเจดและสบแปด การตกแตงประดบประดาสถาปตยกรรมของยคนน มการใชกรรมวธผสม

คอ การนางานประตมากรรมและงานจตรกรรมม าประกอบไวดวยกน ซงทาใหเกดลกษณะการลวงตา

ขน ผทไดพบเหนงานเหลานนยากทจะแยกไดวาสวนไหน คอ งานจตรกรรมและสวนไหนคองาน

ประตมากรรม

40

ภาพประกอบท 2.29 ตวอยางผลงาน "แกวเหลา" ผลงานสอประสมของ ปคสโซ

ภาพประกอบท 2.30 ตวอยางผลงาน โครงสรางสอประสม (MIXEDMEDIUMCONSTRUCTION)

ของ โรเบรต เราเชนเบอรก

ในศตวรรษทยสบ การใชวสดผสมปรากฏอยในงานของศลปนหลายทาน อาท พาโบลปคสโซ

(PABLOPICASSO )ศลปนชาวสเปน นาวสดเหลอใช เชน เกรยงปาดส มาประกอบกบรปทรง

ประตมากรรมสามมตและมการระบายจดสลงบนรปทรงประตมากรรมดวย สวนศลปนในกลม ดาดา

เชน มาแซล ดซองพ (MARCELDUCHAMP ) นาวสดเหลอใช (FOUNDOBJECT ) หรอวสดสาเรจรป

41

(READYMADEOBJECT) เชน วงลอรถจกรยานมาตรงอยกบสวนบนของเกาอนงทรงสง เพอสอความ

หมายถงการสญสนซงอสรภาพ อนเปนความคดทเสยดสประชดประชนการเมองและสงครามครสโต

(CHRISTO) ศลปนเชอชาตบลแกเรยน นาผาใบมาชบสใหแลดเกาคราคราแลวนามาหอหมขวด ซงม

รปทรงและขนาดแตกตางกน และใชเชอกมดโดยรอบขวดเหลานน แลวผกเปนปมอกทหนง ศลปนผน

ตองการแปรสภาพของวตถทเราคนเคยใหเปนวตถทอยในอกสภาพหนง และม ความหมายแตกตางไป

จากเดม ศลปนรวมสมยบางทานไดรบความบนดาลใจในการใชวสดผสมจากศลปะของอนารยะชน แต

จดมงหมายในการแสดงออกอาจจะแตกตางกนโดยสนเชง ศลปะของอนารยะชนเนนในเรองของจต

วญญาณและไสยศาสตร แตศลปนรวมสมยอาจเนนในเรองของวทยาศาสตรและ เทคโนโลยสมยใหม

รปแบบหรอโครงสรางโดยสวนรวมของงานทงสองยคอาจใกลเคยงกน แตการใชวสดนนไมเหมอนกน

ดงจะเหนไดจากงานประตมากรรมจากบาคองโก (BAKONGO ) แถบคองโกตอนใตซงเปนรปบชา

ประกอบดวยวสดตางๆ เชน เหลกแหลมคลายตาป ไมและวสดอนๆ และใ นงานประตมากรรมของพอล

ฟาน ฮอยดองค (PAULVANHOEYDONCK ) ศลปนชาวเบลเยยมซงทาเปนรปทรงของมนษย อวกาศ

โดยใชวสดตางๆ ทบงบอกถงความเจรญทางเทคโนโลยมาประกอบเขาดวยกน

ภาพประกอบท 2.31ตวอยางผลงานจตรกรรมสอประสม (COMBINEPAINTING)

ของ โรเบรต เราเชนเบอรก ทาขนในป ค.ศ.1954

ความจรงแลว "MIXEDMEDIA" มไดมความหมายอะไรทพสดารหรอลกซงนอกเหนอไปจาก

การระบใหทราบวาในงานของศลปนนนๆ ใชวสดผสมหรอกรรมวธในการสรางสรรคในลกษณะผสม

ศลปนบางทานอาจจะไมใชคาวา "MIXEDMEDIA " กบงานของเขา แต จะระบใหแนนอนลงไปเลย

42

ทเดยววา เขาใชวสด หรอกรรมวธอะไรบางศลปนบางทานยงใชคาอนๆ ซงมความหมายในทานอง

เดยวกนกบ "MIXEDMEDIA " เชน ASSORTEDMATERIALS ,COMBINEMATERIALS ,

COMBINEPAINTING และศลปนบางทานกใช MIXEDMEDIUMS บางครงศลปนบางทานใช คาวา

MIXEDMEDIAENVIRONMENT เพอแสดงใหเหนวา เขาใชวสดผสมหรอกรรมวธผสมตางๆประกอบ

กนขนเปนรปทรง และสรางสภาพแวดลอมและบรรยากาศของบรเวณทตดตงผลงานใหมความเปน

เอกภาพ เชนผลงานของจอรจซกาล (GEORGESEGAL) เปนตน นอกเหนอจากการใช MIXEDMEDIA

ในการระบประเภทของศลปะแลว ในปจจบนมศลปนบางทานใชคานบอกประเภทของเทคนคใน

ผลงานดวย สวนคาทนยมใชเปนทางการเพอระบลกษณะของประเภทศลปะทเปนสอประสม หรอ

สาขาวชาทใชในสถาบนศลปะแทน MIXEDMEDIA นนคอคาวา "MULTIMEDIA " หรอ

"INTERMEDIA"

ภาพประกอบท 2.32 ตวอยางผลงานประตมากรรม จาก คองโกตอนใต ศลปะของอนารยะชน

เปนทนาสงเกตวา เมอใดกตามทศลปนรวมสมยในยโรปและอเมรกาใชคาวา

"MIXEDMEDIA" ประกอบการอธบายผลงานของเขา จะเหนไดวาในงานนนๆ ไมวาจะมรปแบบหรอ

กรรมวธเชนไรกตาม มกจะนยมการนาวสดเหลอใชและวสดสาเรจรปมาประกอบกนขนในงานของเขา

ไมวางานเหลานน จะมความเปนสองมต ซงเปนลกษณะปดปะ(COLLAGE) หรอการกอรปขนเปนแบบ

สามมต (ASSEMBLAGE ) หรอการผสมผสานกนระหวางสองมตและสามมต งานศลปะในลกษณะ

ดงกลาวจะเหน ไดจากผลงานของ โรเบรต เราเซน- เบอรก (ROBERTRAUSCHENBERG ) ทมความ

หลากหลายนาสนใจ

43

ภาพประกอบท 2.33 ตวอยางผลงาน"มนษยอวกาศ" ประตมากรรมสอประสม

ในงานศลปะประเภทตางๆสามารถมลกษณะเปนสอประสม เชน งานจตรกรรมสอประสม ซง

เรยกวา MIXEDMEDIA PAINTING งานประตมากรรมสอประสม เรยกวา

MIXEDMEDIASCULPTURE ภาพพมพสอประสม เรยกวา MIXED MEDIAPRINTS และในงาน

ศลปะประเภทอนสตอลเลชน (ศลปะจดวาง ) ศลปนจานวนไมนอยใชวสดและกรรมวธทางศลปะ

ผสมผสานกนเรยกวา MIXEDMEDIAINSTALLATION ศลปะในแนวนมไดเจาะจงเฉพาะผลงานทใช

เพยงวสดนานาชนดผสมผสานกนเทานน ในปจจบนมการสรางสรรคศลปทเปนการขามศาสตร เชน

การนาผลงานทศนศลปผสมผสานกบดนตร วรรณกรรม หรอการใชภาษาในลกษณะตางๆ ดวย ซงใน

วงการศลปะรวมสมยสากลจะใชคาวา MULTIMEDIA แทนคาวา MIXEDMEDIA ในกรณน ขอบเขต

ของงานศลปทนามาผสมหรอประกอบดวยกนนนรวมศลปะประเภท MEDIAART เชน ดจทล อารต ,

วดโอ อารต ภาพถาย และสอใหม (NEWMEDIA) ซงเปนไฮเทคในลกษณะตางๆ

ภาพประกอบท 2.34 โบสถแหง ซากาดา ฟามเลย ผลงาน แอนโทน กาวด ทเมอง บาเซโลนา

44

ในงานสถาปตยกรรม กยงมการใชวสดผสม เชน ผลงานของ แอนโทน กาวด

(ANTONIGAUDI ) คอ โบสถชอ CHURCH OFTHESAGADAFAMILIA ทเมองบาเซโลนา ใน

ประเทศสเปนและผลงานของ ไซมอน โรเดย (SIMONRODIA ) คอ WATTSTOWERS ในนคร

ลอสแองเจลส รปทรงของสถาป ตยกรรมทงสองแหงดงกลาว โดยสวนรวมมลกษณะเหมอนงาน

ประตมากรรมซงประกอบดวยวสดหลายประเภทนามาประดบประดาตกแตงใหเปนลวดลาย และม

สสนแปลกตาคลายงานจตรกรรม สถาปตยกรรมทงสองนนนอกจากจะใหคณคาทางดานการแสดงออก

ซงความคดของสถาปนกแลวยงสะทอนใหเหนถงคณคาทางดานความงามอกดวย

การกาหนดหรอตงกฎเกณฑวา งานจตรกรรม ประตมากรรม ภาพพมพ หรอศลปะแขนงอนๆ

จะตองมรปแบบ หรอกรรมวธทแนนอนตายตวเชนในอดตนนไดมการเปลยนแปลงไปจากเดม ตราบใด

ทศลปนยงมการสรางผลงานอยางไมหยดย ง การคดคน รปแบบการใชสอ เทคนคและกรรมวธทแปลก

ใหมนน ยอมทาใหงานศลปะมการพฒนาไปตามยคสมยและสภาพแวดลอมทเจรญกาวหนาอยาง

หลกเลยงไมได ดงนนศลปะในรปแบบของ MIXEDMEDIA หรอสอประสม จงเปดโอกาสใหศลปน

สามารถสรางสรรคผลงานศลปะไดอยางมอสระไรขอบเขตจากด

(http://www1.finearts.cmu.ac.th/FOFAnew/artarticle/article50010.html)

7. ความรดานศลปะ

7.1. องคประกอบศลป

ศลปะนนมองคประกอบทสาคญอย 2 สวน คอ สวนทมนษยสรางขน ซงไดแกโครงสรางทาง

วตถทมองเหนไดหรอรบรดวยประสาทสมผสสวนหนง กบสวนทเปนกานแสดงออกอนเปนผลทเกด

จากโครงสรางทางวตถนนอกสวนหนง

ถาพจารณา ตามความหมายของศลปะโดยทวไป ศลปะคอสงทมนษยสรางขน เพอแดงอ อกซง

อารมณ ความรสก ความคด หรอความงาม กจะเหนไดวาศลปะนนมองคประกอบทสาคญอยสองสวน

คอ สวนทมนษยสรางขน กบสวนทเปนการแสดงออก อนเปนผลทเกดจากโครงสรางทางวตถนนอก

สวนหนง เราเรยกองคประกอบสวนแรกวารปทรง)Form( หรอองคประกอบทางรปธรรม และเรยกสวน

หลงวาเนอหา )Content (หรอองคประกอบทางนามธรรม ดงนน องคประกอบทเปนโครงสรางหลก ก

คอ รปทรงกบเนอหา

45

รปทรง

รปทรง คอ สงทมองเหนไดในทศนศลป เปนสวนทศลปนสรางขนดวยการประสานกนอยางม

เอกภาพของทศนธาต )Visual Element (ซงไดแก เสน น าหนกออนแกของขาว -ดา ทวาง ส และลกษณะ

พนผว รปทรงใหความพอใจตอความรสกสมผส เปนความสขทางตา พรอมกนนนกสรางเนอหาใหกบ

ตวรปทรงเอง และเปนสญลกษณใหแก อารมณ ความรสก หรอปญญาความคดทเกดขนในจตดวย ถาจะ

เปรยบกบชวต รปทรงคอสวนทเปนกาย เนอหาคอสวนทเปนใจ รปทรงกบเนอหากไมอาจแยกออกจาก

กนได ในงานศลปะทดทงสองสวนนจะรวมเปนสงเดยวกน ถาแยกกน ความเปนเอกภาพกถกทาลาย

ชวตของศลปะกไมอาจอบตขนได

รปทรงมองคประกอบสาคญ 2 สวน คอสวนทเปนโครงสรางทางรป และสวนทเปนโครงสราง

ทางวตถ สวนทเปนโครงสรางทางรป ไดแก ทศนธาตทรวมตวกนอยางมเอกภาพ สวนทเปนโครงสราง

ทางวตถ ไดแก วสดทใชในการสรางรป เชน ส ดนเหนยว หน ไม กระดาษ ผา โลหะ ฯลฯ และเทคนค ท

ใชกบวสดเหลานน เชน การระบาย การปน การสลก การแกะ การตดปะ การทอ การเชอมตอ ฯลฯ เปน

สวนทเกยวของกบความคงทนถาวรของผลงาน และความแนบเนยนของฝมอ

องคประกอบทเปนโครงสรางของรปทรง ซงไดแก การประสานกนอยางมเอกภาพของทศน

ธาตนเปนสวนสาคญทสด เพราะเทากบเปนกายของงานศลปะ ถาศลปนสรางรปทรงใหมเอกภาพไมได

หรอไมสมบรณ รปทรงนนกขาดชวต ขาดเนอหา ไมสามารถจะแปลหรอสอความหมายใดๆได

เนอหา

เนอหา คอ องคประกอบทเปนนามธรรม หรอโครงสรางทางจต ตรงกนขามกบสวนทเปน

รปทรง หมายถง ผลทไดรบจากงานศลปะ สวนทเปนนามธรรมนนอกจากเนอหาแลวยงมเรอง)Subject (

และแนวเรอง ) Theme (รวมอยดวย ทงสามสวนนตางกมความเชอมโยงและซอนทบกนอย เร องกบ

เนอหาในงานบางประเภทเกอบแยกจากกนไมออก แตในงานบางประเภทเกอบไ มเกยวของกนเลย แนว

เรอง คอ แนวทางของเรอง และเปนตนทางทจะนาไปสเนอหาซงเปนผลขนสดทาย เรองกบแนวเรอง

บางแหงมความหมายตางกนไมมากนก โดยทวไปอาจใชแทนกนได แตในทนขอแยกออกจากกนมา

อธบายตางหาก

46

เรอง

เรอง หมายถง สงทศลปนสรรหามาเปนจดเรมตนของการสรางงานศลปะแบบรปธรรม เชน คน

สตว ทวทศน สงของ ศาสนา สงคราม ฯลฯ หรอหมายถง “ภาพนเกยวกบอะไร“ ”ศลปนตองการเขยน

หรอปนอะไร”

ศลปะบางแบบไมมเรอง เราเรยกศลปะแบบนวา ศลปะแบบนอนออบ เจคทฟ )Non-objective

Art (หมายถง งานศลปะทไมแสดง หรอเปนตวแทนของสงใด ไมอางถงหรอเกยวของกบสงใดใน

ธรรมชาต ดนตร สถาปตยกรรม และทศนศลปบางประเภท เชน ศลปะแบบนามธรรม ไมมเรอง แต

วรรณกรรมเปนศลปะทจาเปนตองมเรอง และเรองจะเปนเนอหาของงานวรรณกรรมโดยตรงดวย

ภาพประกอบท 2.35 ตวอยางผลงาน ปกสโซ เกอรนกา ค .ศ. 1937

งานจตรกรรม ประตมากรรม แบบรปธรรม ตามปกตจะมเรอง เราดรวางานชนนนเปนมา เปน

คน เปนทวทศน นอกจากนนเรายงแบงประเภทของงานจตรกรรม ประตมากรรม ออกตามเรองดวย เชน

จตรกรรมทวทศน จตรกรรมหนนง จตรกรรมรปคน ประตมากรรมรปเหมอน ประตมากรรมกลมคน

ฯลฯ

แตกมจตรกรรม ประตมากรรมจานวนมากทไมมเรอง ซงสวนมากจะเปนแบบนามธรรม ท

ศลปนแสดงออกโดยใชการประสานกนของรปทรงทมไดอางองความจรงในธรรมชาตเปนสาคญ

บางครงศลปนอาจตงชองานของเขาเหมอนกบวางานชนนนมเรอง แตเรองเปนเพยงจดเรมตนของการ

ทางานทไดคลคลายเปลยนแปรจนไมมเคาเดมเหลออยเลย

47

ชอของงานศลปะแบบนามธรรม ซงสวนมากจะไมมเรอง จงอาจเปนลาดบหมายเลข หรอ

ขอความทไมมความหมายเกยวของกบงานเลย หรอเปนชอทบอกถงวธการสรางสรรคกได

แนวเรอง

แนวเรองเปนสวนหนงขององคประกอบทางนามธรรมของงานศลปะทเนนแนวความคด

)Concept (ของศลปนทมตอเรองหรอรปทรง เปนสาระหรอแนวทางของการสรางสรรคมา กกวาเรอง

แนวเรองในงานแบบรปธรรม มกจะเกยวกบความคด ความรสก หรอความหมายทศลปน

ตองการแสดงออกในรปของสญลกษณหรอนามธรรม เชน แนวเรองเกยวกบมนษยธรรม ความงาม

ความหนกแนนมอานาจของธรรมชาต ความเปนอนตตา ความประสานกนของส สวนเรองจะเปน

ลกษณะภายนอก เกยวกบวตถ เหตการณ เชน หญงเปลอย ทวทศน สงคราม ศาสนา และมลพษ เปนตน

แนวเรองในงานแบบนามธรรมกคอ สวนทเกยวกบแนวความคดของเรองทศลปนหยบยกขนมาเปน

จดเรมตนในการทางาน เชนเดยวกบในงานแบบรปธรรม แตศลปนไดพฒนารปทร งหางจากความจรง

ในธรรมชาตไปมาก จนในทสดเมองานสาเรจจะไมเหลอเคาของเรองนนอยเลย

แนวเรองทจะเปนประโยชนตอการสรางสรรคน สวนมากจะเปนความคดหรอรปทรงทม

โครงสรางไมสมบรณ เปลยนแปลงได เปดไวใหพฒนาตอไปอก เปนสงทไมสจะมความหมายตอ

จตสานกเทาไหรนก แตจะมความหมายโตตอบกบจตไรสานกของศลปนทจะคลคลายตอไปจนถงทสด

แนวเรองจงเปรยบเสมอนจดหมายทเลอนรางในการเดนทางผจญภยของศลปน โดยมเรองเปนจดเรมตน

และมจตไรสานกเปนผนาทาง เขาไมรแนชดหรอบางครงก ไมรเลยวา ทางทไปนนจะพบกบอะไรบาง

และจะไปถงปลายทางทไหน เขาจะตองผจญกบสงทนาตนเตนและอปสรรคตางๆมากมาย เขาอาจตอง

เปลยนทศทาง และอาจพบจดหมายปลายทางทเขาไมเคยคาดคดมากอนเลยกได

แนวเรองเปนองคประกอบทางดานนามธรรมทสาคญทสดของงานศลปะเมอมองจากดานการ

สรางสรรคหรอผสรางสรรค เพราะเปนแนวความคดทเปนโครงสรางเบองตนของงาน ถาแนวความคด

หรอโครงสรางของความคดไมดเสยแลว จะพฒนาอยางไร จะเพมเตมตกแตงอยางไรกไมมทางทจะ

ไดผลหรอเนอหาทดได

48

เนอหา

เนอหา คอควา มหมายของงานศลปะทแสดงผานรปทรงทางศลปะ )Artistic Form (เนอหาของ

งานศลปะแบบรปธรรม เกดจากการประสานกนอยางมเอกภาพของเรอง แนวเรอง และรปทรง เนอหา

ของงานแบบนามธรรม เกดจากการประสานกนอยางมเอกภาพของรปทรง เนอหาเปนคณลกษณะฝาย

นามธรรมของงานศลปะ ทมองจากการชอชมหรอจากผด

รปทรงทแสดงเนอหาหรอความหมายของงานศลปะได จะตองเปนรปทรงทเปนศลปะเทานน

หมายถง เปนรปทรงทศลปนไดสรางขนจากทศนธาตตางๆอยางมเอกภาพ รปทรงทมคณลกษณะเชนน

จะใหเนอหาทประกอบดวยอารมณความรสกทางสนทรยภาพ และอารมณอนๆตามเรองทศลปนไดรบ

ความบนดาลใจมา รปทรงธรรมดาจากธรรมชาตหรอรปถาย ถงแมจะมเรองหรอเนอเรอง กเปนเพยง

ขอมลหรอขาวสารธรรมดาทอาจทาใหผดสรางจนตนาการขนเองตามเนอเรองนน แตไมมเนอหา เนอหา

จะมอยในงานศลปะเทานน

เนอหาอาจแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ เนอหาภายใน หรอเนอหาทางรปทรง กบเนอหา

ภายนอกหรอเนอหาทางเรองราวหรอทางสญลกษณ เนอหาภายในเปนเนอหาทเกดจากการประสา นกน

อยางมเอกภาพของทศนธาตในรปทรง เปนเนอหาของรปทรงโดยตรง เนอหาประเภทนจะใหอารมณ

ทางสนทรยภาพแกผด เปนอารมณทางศลปะทบรสทธ ไมมอารมณอนๆในประสบการณของมนษยมา

เกยวของดวย เปนลกษณะจตวสยของศลปน เปนพลง เปนความรสกสวนตว เปนบคลกภาพหรอแบบ

รปของการแสดงออกของศลปน

สวนเนอหาภายนอกซงมอยเฉพาะในศลปะแบบรปธรรมทมเรอง เชน คน สตว วตถ สงของ

หรอเหตการณนน เปนเนอหาทเปนสบ เนองจากเนอหาภายใน เปนความหมายของเรองและแนวเรอง ท

แปลออกมาโดยรปทรง เมอเราดงานศลปะแบบรปธรรมชนหนง สงแรกทเราไดรบรกคอ เนอหาภายใน

ของงาน เนอหาภายในนจะใหความรสกทางสนทรยภาพหรอทางศลปะแกเรา ทาใหเกดอารมณสะเทอน

ใจและพรอมทจะรบอารมณความรสกอนๆทจะตามมา ซงจะเปนอารมณสะเทอนใจทเปนไปตาม

แนวทางของเรองและแนวเรอง เชน ความรก ความเศรา ความเหนเพอนมนษย ความรกชาตมาตภม เปน

ตน ดงนนในงานแบบรปธรรมจะมเนอหาภายในและภายนอก ใหอารมณทงทางศลปะและอารมณอนๆ

ควบคกนไป แตในงานแบบนามธรรมจะมเนอหาภายในเพยงอยางเดยว ใหอารมณทางศ ลปะทบรสทธ

โดยไมมอารมณทมนษยรจกมากอนเจอปน มแตความเอบอาบ ปต บรสทธ และสงสง

49

7.2. ทศนธาต

ทศนธาตเปนสอสนทรยภาพทศลปนจะนามาประกอบกนเขาใหเปนรปทรง เพอสอความหมาย

ตามแนวเรองหรอแนวความคดทเปนจหมายนน(ณฏฐพล สวรรณกศลสง,2536)

จด(Point)

ในธรรมชาตเราจะเหนจดกระจายอยซ าๆอยท วไปในทวาง เชน จดทสกใสของกลมดาวในทอง

ลายจดในสตวและพชบางชนด เมอเราอยบนทสงมองลงมายงกลมคน จะเหนเปนจดกระจายเคลอนไหว

ไปมา มตกไมม หรอรวมกลมกน จดท เราเหนซาๆเหลานทาใหเกดตาแหนงของรปทรงในทวางขน ซง

เปนการเรมแรกทสดขององคประกอบศลป ตวจดเองนนเกอบไมมความสาคญอะไรเลย รปรางกไมม

มตกไมม แตเมอปรากฏตวในทวางนนมความหมายขนมาทนท

เสน(Line)

เสนเปนทศนธาตเบองตนทสาคญทสด เปนแกนของทศนศลปทกๆแขนง เสนเปนพนฐานของ

โครงสรางของทกสงในจกรวาล เสนแสดงความรสกไดทงตวตนของมนเอง และดวยการสรางเปน

รปทรงตางๆขน งานจตรกรรมของไทย จน และญปน ลวนมเสนเปนหวใจของการแสดงออก แมแตใน

งานประตมากรรมซงสวนมากจะแสดงดวยวสดและปรมาตร กยงตองประกอบขนดวยมวลของรปทรง

กบเสนรปนอกทสมบรณ นอกจากน การเรมตนและพฒนาจนตนาการของทศนศลปน ไมวาจะเปนจตร

กร ประตมากร หรอสถาปนก จะตองอาศยเสนเปนปจจยสาคญทงสน การใช เสนนนเราสามารถจะ

กระทาไดอยางรวดเรว ตรงใจ โดยสญชาตญาณ หรอใชอยางพนจพเคราะหดวยการใชปญญา เสนแสดง

แกนแทของทกสงไดอยางเขมแขงและยนยอทสด

คณลกษณะของเสน

เสนมมตเดยว คอ ความยาว มลกษณะตางๆ มทศทางและมขนาด

50

ลกษณะตางๆ ของเสน ไดแก ตรง โคง คด เปนคลน ฟนปลา เกลดปลา กนหอย ชด พรา ประ

ฯลฯ

ทศทางของเสน ไดแก แนวราบ แนวเฉยง แนวลก

ขนาดของเสน เสนไมมความกวาง มแตเสนหนา เสนบาง หรอเสนใหญ เสนเลก ความหนาของ

เสนจะตองพจารณาเปรยบเทยบกบความยาว ถาเสนสนแตมความหนามากจะหมดคณลกษณะของความ

เปนเสน กลายเปนรปราง สเหลยมผนผาไป

ความรสกทเกดจากลกษณะของเสน

1. เสนตรงใหความรสกแขงแรง แนนอน ตรง ขาม ไมประนประนอม หยาบ และเอาชนะ

2. เสนโคงนอยๆ หรอเสนเปนคลนนอยๆ ใหความรสกสบาย เปลยนแปลงได เลอนไหล ตอเนอง

มความกลมกลนในการเปลยนทศทาง ความเคลอนไหวชาๆ สภาพ เปนผหญง นม และอมเอบ

ถาใชเสนแบบนมากเกนไปจะใหความรสกกงวล เรอยเฉอย ขาดจดหมาย

3. เสนโคงวงแคบ เปลยนทศทางรวดเรว มพลงเคลอนไหวรนแรง

4. เสนโคงของวงกลม เปลยนทศทางทตายตว ไมมการเปลยนแปลง ใหความรสกเปนเรองซาๆ

เปนเสนโคงทมระเบยบมากทสด แตจดชดทสด ไมนาสนใจ เพราะขาดความเปลยนแปร

5. เสนโคงกนหอย ใหความรเคลอนไหว คลคลาย และเตบโตเมอมองจากภายในออกมา ถามอง

จากภา ยนอกเขาไปจะใหความรสกทไมสนสดของพลงเคลอนไหว เสนกนหอยทพบใน

ธรรมชาตมกจะวนทวนเขมนาฬกา เหนไดในกนหอย ในหมอกเพลง ในอาการเกยวพนของไม

เลอย เปนเสนโคงทขยายตวออกไมมจดจบ

6. เสนฟนปลาหรอเสนคดทหกเหโดยกะทนหน เปลยนทศทางรวดเรวม าก ทาใหประสาทกระตก

ใหจงหวะกระแทก เกรง ทาใหนกถงพลงไฟฟา ฟาผา กจกรรมทขดแยง ความรนแรง และ

สงคราม

ความรสกทเกดจากทศทางเสน

เสนทกเสนมทศทางคอ ทางนอน ทางตง หรอทางเฉยง ในแตละทศทางจะใหความรสกตอผด

ตางกน

51

1. เสนนอน กลมกลนก บแรงดงดดของโลก ใหความรสกพกผอน เงยบ เฉย สงบ ผอนคลาย

ไดแก เสนขอบ ทะเล ทงกวาง คนนอน

2. เสนตง ใหความสมดล มนคง แขงแรง พงขน จรงจง และเงยบขรม เปนสญลกษณของ

ความถกตอง ซอสตย มความสมบรณในตว เปนผด สงา ทะเยอทะยาน และรงเรอง

3. เสนเฉยง เปนเสนทอยระหวางเสน นอนกบเสนตง ใหความรสกเคลอนไหว ไมสมบรณ

ไมมนคง ตองการเสนเฉยงใชมากในจตรกรรมแบบควบสม

4. เสนทเฉยงและโคง ใหความรสกขาดระเบยบ ตามยถากรรม ใหความรสกพงเขาหรอพง

ออกจากทวาง

นาหนกออนแกของแสงและเงา

นาหนก คอ ความออนแกของบรเวณทถกแสงสวางและบรเวณทเปนเงาของวตถหรอการ

ระบายสใหมผลเปนความออนความแกของสหนง หรอหลายส หรอบรเวณทมสขาว สเทาและสดา ใน

ความเขมระดบตางๆในงานชน นาหนกทใชตามลกษณะของแ สงเงาในธรรมชาตจะทาใหเกดปรมาตร

ของรปทรง นอกจากจะใหปรมาตรและความแนนแกรปทรงแลว น าหนกยงใหความรสกและอารมณ

ดวยการประสานความออนแกในตวของมนเองอกดวย ในงานนามธรรมเราจะไดรบความรสกจาก

ความออนแกของนาหนกทประสานกนอยในภาพโดยตรง โดยไม ตองผานรปทรงทรไดเขาใจไดอยาง

ใด

คณลกษณะของนาหนก

1. ม 2 มต คอ ความกวาง กบความยาว

2. มทศทาง

3. มลกษณะตางๆ เชนเดยวกบเสน คอ ยาว สน เปนคลน ฯลฯ

4. มรปราง ไดแก กลม เหลยม อสระ ฯลฯ

5. มความออนแก

6. มลกษณะผวตางๆ

52

รปแบบของทวาง

ทวางเปนสงทมอยเองตามธรรมชาต โดยทศลปนไมตองลงทนซอหา ทวางทมอยท วไปจะมมต

กวาง ยาว ลก ทหาขอบเขตมได แตทวางในงานศลปะเปนทวางทถกกาหนดแลวใหมลกษณะและมต

ตามทศลปนตองการ ทวางเปนทศนธาตทมบทบาทสาคญมากในอง คประกอบของรปทรง ม

ความสมพนธกบรปทรงและทศนธาตอนๆ ทกชนด ดงนน จงขอยกไปอธบายอยางละเอยดในบท

ตอไปน ทกลาวในบทนจะหมายถง รปราง หรอ แบบรปของทวาง ซงเปนทศนธาตหนงทใชสราง

รปทรง

คาจากดความของแบบรปของทวาง

1. หมายถง ทวางทถกกาหนดดวยเสนใหมรปรางขน

2. แผนของนาหนก

3. แผนราบทมลกษณะ 2 มต หรอประกอบกนเปน 3 มต

4. บรเวณทวางทเปนบวกหรอเปนลบ

คณลกษณะของรปแบบรปของทวาง

มความกวาง ความยาว ความลก ทศทาง และลกษณะทวๆไป เชนเดยวกบเสนและนาหนก ม

ทศทาง เคลอนไหวไดรอบตวทงทางดง ทางราบ ทางเฉยง และทางลก

ส

สเปนปรากฏการณธรรมชาตทนามหศจรรย สมอยในแสงแดด เปนคลนแสงชนดหนง จะ

ปรากฏใหเหนเมอแสงแดดสองผานละอองไอนาในอากาศและเกดการหกเหทอเปนสรงออกมา สรงท

เราเหนบนทองฟามอย 7 ส คอ มวง น าเงน เขยว เหลอง สม และแดง

สมอย 2 ชนด สทเปนแสง ไดแก สทเกดจากการหกเหข องแสง กบสทเปนวตถ ไดแก สทมอย

ในวตถธรรมชาตทวไป เชน พช สตว แรธาต ฯลฯ

53

ในแสงนนมสตางๆ รวมกนอยแลวทกส แตไดผสมกนอยางสมดล จนกลายเปนสขาวใส เมอ

แสงกระทบวตถทมส วตถนน จะดดสทงแสงไวแลวสะทอนสทเหมอนกบวตถนน ตวอยางเชน แสง

สองมาถกลกโปรงสแดงของลกโปรงจะตอบรบกบสแดงในแสงแลวสะทอนสแดงนนเขาสสายตาของ

เรา วตถสขาวจะสะทอนออกมาทกส สวนวตถสดาไมสะทอนสใดเลย มนดดเกบไวหมด

คาจากบความของส

1. แสงทมความถของคลน ในขณะทตามนษยสามารถรบสมผสได

2. แมสทเปนวตถ ซงประกอบดวย เหลอง แดง นาเงน

3. สทเกดจากการผสมของแมส

คณลกษณะของส

สเปนธาตทสาคญและมบทบาทมากทสดในการจตรกรรมนอกจากจะมคณลกษณะของทศน

ธาตอนๆ อยครบถวนแลว ยงมลกษณะพเศษเพมขนอก 3 ประการ คอ

1. ความเปนสหมายถง เปนสอะไร เชน แดง เหลอง เขยว ฯลฯ ตามวงสธรรมชาต

2. นาหนกของส หมายถง ความสวาง หรอความม ดของส ถาเราผสมสขาวเขาไปในสสหนง

สนนจะสวางขน หรอมนาหนกออนลง ถาเราเพมสขาวเขาไปทละส นอยๆ เปนลาดบ เรา

จะไดคาของสหรอนาหนกของสทเรยงลาดบจากแกทสดไปจนออนทสด

3. ความชดของส หมายถง ความสดหรอความบรสทธของสสหนง ส ทไดผสมดวย สดา จะ

หมนลง ความชดหรอความบรสทธจะลดลง ความชดของสจะเรยงลาดบจากจดทสดไปจน

หมนทสดไดหลายลาดบดวยการคอยๆ เพมปรมาณของสดาทผสมเขาไปทละนอยๆ

จนถงลาดบทมความชดของสนอยสด คอ เกอบดา

หนาทของส

สทาหนาทเชนเดยวกบนาหนกทกประการ แตเพมหนาทพเศษทสาคญทสดขนอกประการหนง

คอ ใหอารมณความรสกดวยตนเองโดยตรง

54

คส

สทอยตรงกนขามกบวงสในธรรมชาตเปนคสกน ถานามาวางเคยงกนจะใหความสดใสใหพลง

ความชดของสซงกนและกน ทาใหเกดการตด กนหรอ ขดแยงกนอยางมาก บางทกเรยกคสนวาเปนสตด

กนอยางแทจรง คสนถานามาผสมกนจะไดเปนสกลาง แตถานาสหนงเจอลงไปในสคของมนเลกนอยจะ

ทาใหสนนหมนลง ถาเจอมากจะหมนมาก จตรกรบางกลมใชสคหรอสตรงขามนแทนสดาในการทาส

ใหหมนลง

สขางเคยง

สทอยขางเคยงกนในวงธรรมชาต เชน เหลองกบเหลองสม จะกลมกลนกนถายงหางกนออกไป

ความกลมกลนของสจะลดนอยลง ความขดแยงหรอความตดกนจะเพมมากขน การตดกนของสแบบน

เรยกวาการตดกนพรอมกน และถาสทงสองหางกนจนไปถงจดตรงข ามกนกจะกลายเปนคสหรอสตด

กนอยางแทจรง สจะตดกนพรอมกนน ถานามาเคยงกนสตรงขามของแตละส จะทอรงสไปเจออกสหนง

ทาใหสนนดเปลยนไป เชน เมอนาเหลองกบแดงมาเคยงกน สเหลองจะดเปนเขยวขนและสแดงจะด

เปนแดงมวง

ลกษณะของผว

ลกษณะของผวหมายถง ลกษณะของบรเวณของพนผว ของสงตางๆ ทเมอสมผสจบตองหรอ

เมอเหนแลวรสกไดวาหยาบ ละเอยด มน ดาน ขรขระ เปนเสน เปนจด เปนกามะหย ฯลฯ

ลกษณะพนผวม 2 ชนด คอ

1. ลกษณะพนผวทเราจาตองไดเชน กระดาษทราย ผวสม แกว ฯลฯ

2. ลกษณะผวททาเทยมขน เมอมองดจากรสกวาหยาบ หรอละเอยด แตเมอสมผสจบตองเขาจรง

กบพนผวเรยบๆ เชน วตถสงเคราะหททาผวเปนหลายไม หลายหน หรอการใชรอยพกนในงาน

จตรกรรมบางชน ลกษณะผวโดยทวไปถอวาเปนทศนธาตทมไดเปนหลกใ นการสรางรปทรง

เพราะตวมนเองมขอจากด ไมมลกษณะทวไปทสมบรณเหมอนธาตอนๆ ทกลาวมาแลว แตม

55

ศลปนรวมสมยหลายคนในลกษณะผวเปนทศนธาตทสาคญในการสรางงาน ดวยการใชพนผว

ของวตถตางๆมาประกอบเปนรปทรงทสมบรณได(ชะลด นมเสมอ,2541)

56

บทท 3

วธการดาเนนงาน

แนวความคดและแรงบลดาลใจ

ทกชวตตองไดลมรสความตาย ภาวะความจรงทมนษยหวาดกลวและคดวาหางไกลจากตนทสด

ทงทความจรงแลว มนใกลชดและตามตดกระชนชวตยงกวาสงอนใดเสยอก เมอทกชวตตองมความตาย

และสงสาคญไมไดอยทวาความตายเปนอยางไร หรอมรปรางเปนอยางไร หากแตภาวะกอนไปสความ

ตายตางหากทสาคญ เพอการดาเนนชวตอยางคมคา ขาพเจาจงเกดความนกคดและแรงบลดาลใจในการ

สรางสรรคผลงาน โดยนาเอารปทรงสสาน )กโบร(สญลกษณแหงความสญเสยของศาสนาอสลามมาใช

บวกกบเทคนคสอผสมในกาสรางสรรคผลงานชนนขน เพอใหตระหนกอยเสมอวาความตายเปนสงท

ใกลตวเพอการดาเนนชวตอยางคมคาใหเหมอนกบวาเราจะจากโลกไปในพรงน

รปแบบการสรางสรรคงาน

การสรางสรรคผลงานศลปนพนธครงน เปนการสรางสรรคผลงาน การกลบไปสออมกอดของ

พระผเปนเจาเทคนคจตรกรรมสอะครลคบนผาใบ โดยนาเอารปทรงเสากโบรมาใชในการสรางสรรค

ผลงาน ซงจะมผลงานทงหมด 3 ชน โดยมขนาดเทากน คอ 100 x 120 เซนตเมตร

ขนตอนการดาเนน

1. รวบรวมขอมลเกยวกบความตายในทศนะคตอสลาม

2. จดหาวสดอปกรณในการทางาน

3. จดทาเฟรมผาใบสาหรบสรางสรรคผลงาน

4. รางภาพ (Sketch)แสดงแนวความคดเกยวกบความตายในทศนะคตอสลาม

5. ดาเนนการสรางสรรคผลงาน

57

วธการดาเนนการสรางสรรคผลงาน

การศกษาเรอง การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา ผศกษาไดดาเนนการศกษาตามขนตอน

ดงตอไปน

3.1 ขอบเขตและลาดบขนตอน

ลวดลายของบอนสกบบ

ภาพถาย เ

หนงสอ

อนเตอรเนต

รางภาพ

ทา Texture

ผลงา

ศกษาขอมล

ขอมลทวไปของความตาย

ในทศนะคตอสลาม ความตายในทศนคต

อสลาม

รปราง รปทรงและลวดลาย

ศกษาเทคนค แบบรางชนท 1

แบบรางชนท 2

แบบรางชนท 3

รางแบบ

ความหมายจตรกรรม

ลงมอปฏบต

เทคนค

แบบรางขาวดา

รางภาพ

ชนงานสาเรจ

ลงส แบบรางส

เกบรายละเอยด

วาดเสน

สรางคานาหนก

วสดอปกรณ

แสงเงาและนาหนก

58

3.2 กาหนดแผนการดาเนนงาน

รปแบบผลงาน

ดานวสด – อปกรณ เฟรม, แคนวาส

สน ามน

ลกกลง, แปรง, พกน

ดานเทคนค

รปแบบผลงาน

ดานวสดอปกรณ แฟรม

กาว

ส

ธรรมชาต

รปราง รปทรง

ดานรปแบบ

ดานเทคนค ลงสและวสดอนๆ

แปรงและพกน

แมพมพ

59

วสดอปกรณในการสรางสรรคผลงาน

1. เฟรมผาใบ

2. สอะครลค

3. แปรงและพกน

4. สน าพลาสตก

5. จานส

6. กาว

7. แมพมดอกไม

8. คตเตอร

ภาพประกอบท 3.1อปกรณในการสรางสรรคผลงาน ก-ค

60

ขนตอนการทาและการสรางสรรคผลงาน

1. ทาการรางภาพ

ภาพประกอบท 3.2 ภาพราง ก-ช

61

2. ขงผาใบ

ภาพประกอบท 3.3 ขงผาใบ

3. รองพนดวนสนาพลาสตก

ภาพประกอบท 3.4 รองพนดวยสนาพลาสตก

62

4. ทาพนผว

ภาพประกอบท 3.5 ทาพนผว

5. ทาสพนดวยนาสอะครลค

ภาพประกอบท 3.6 ทาสพนดวยสอะครลค

63

6. รางภาพ

ภาพประกอบท 3.7 รางภาพ

7. ลงสภาพ

ภาพประกอบท 3.8 ลงสภาพ

64

8. เกบรายละเอยด

ภาพประกอบท 3.9 เกบรายละเอยด

9. เสรจสมบรณ

ภาพประกอบท 3.10 เสรจสมบรณ

65

การวเคราะหผลงานสรางสรรค

ภาพประกอบท 3.11 ผลงานชนท 1

ชอภาพ : เสากโบร 1

ขนาด : 100 x 120 เซนตเมตร

เทคนค : จตรกรรมสอะครลค

แนวความคด : ทกชวตตองลมรสความตาย เพอการดาเนนชวตอยางคมคา ขาพเจาจงเกดความนกคด

และแรงบลดาลใจในการสรางสรรคผลงาน โดยนาเอารปทรงสสาน )กโบร( สญลกษณแหงความ

สญเสยของศาสนาอสลามมาใชบวกกบเทคนคสอผสมในกาสรางสรรคผลงานชนนขน เพอใหตระหนก

อยเสมอวาความตายเปนสงทใกลตวเพอการดาเนนชวตอยางคมคาใหเหมอนกบวาเราจะจากโลกไปใน

พรงน

66

ผลงานชนท 2

ภาพประกอบท 3.12 ผลงานชนท 2

ชอภาพ : เสากโบร 2

ขนาด : 100 x 120 เซนตเมตร

เทคนค : จตรกรรมสอะครลค

แนวความคด : ทกชวตตองลมรสความตาย เพอการดาเนนชวตอยางคมคา ขาพเจาจงเกดความนกคด

และแรงบลดาลใจในการสรางสรรคผลงาน โดยนาเอารปทรงสสาน )กโบร( สญลกษณแหงความ

สญเสยของศาสนาอสลามมาใชบวกกบเทคนคสอผสมในกาสรางสรรคผลงานชนนขน เพอใหตระหนก

อยเสมอวาความตายเปนสงทใกลตวเพอการดาเนนชวตอยางคมคาใหเหมอนกบวาเราจะจากโลกไปใน

พรงน

67

ผลงานชนท 3

ภาพประกอบท 3.21 ผลงานชนท 3

ชอภาพ : เสากโบร 3

ขนาด : 100 x 120 เซนตเมตร

เทคนค : จตรกรรมสอะครลค

แนวความคด : ทกชวตตองลมรสความตาย เพอการดาเนนชวตอยางคมคา ขาพเจาจงเกดความนกคด

และแรงบลดาลใจในการสรางสรรคผลงาน โดยนาเอารปทรงสสาน )กโบร( สญลกษณแหงความ

สญเสยของศาสนาอสลามมาใชบวกกบเทคนคสอผสมในกาสรางสรรคผลงานชนนขน เพอใหตระหนก

อยเสมอวาความตายเปนสงทใกลตวเพอการดาเนนชวตอยางคมคาใหเหมอนกบวาเราจะจากโลกไปใน

พรงน

68

บทท 4

โครงการสอนและการจดการเรยนร

ตารางโครงสรางการจดการเรยนรวชาศลปะ สาระทศนศลป เรอง ความตายในทศนะคตอสลาม

แผนการจดการ

เรยนรท

เรอง สาระสาคญ กจกรรม เวลา/

ชวโมง

1 ปฐมนเทศกอนเรยน -ขอบเขตรายวชา

-ขอตกลงเบองตน

-กจกรรมการเรยนการ

สอน

-ครอภปรายเนอหาทใช

ในการเรยนการสอน

-นกเรยนรวมกนเสนอ

ขอตกลงในการเขาชน

เรยน

3

2 ความรทวไปเกยวกบ

ศลปะ

-ความหมายและ

ประเภทของศลปะ

-คณคาของศลปะ

-ครอภปรายความหมาย

ของศลปะและคณคาของ

ศลปะใหนกเรยนฟง

-ครใหนกเรยนทาใบงาน

3

3 ความรทวไปเกยวกบ

องคประกอบศลป

-ความหมาย

-หลกการจด

องคประกอบศลป

-รปแบบการจด

องคประกอบศลป

-ครอภปรายความหมาย

และหลกการจด

องคประกอบศลป

-ครแจกใบงานให

นกเรยนทาในคาบ

3

4 เทคนคสอ

ความรทวไปเกยวกบ

ศลปะสอผสม

-ความหมายของศลปะ

สอผสม

-เทคนคของศลปะ

-ครอภปรายความหมาย

ของศลปะสอผสมและนา

ตวอยางการทางานศลปะ

สอผสมมาใหนกเรยนด

3

5 เทคนคในการ

สรางสรรคงานศลปะ

-วสด อปกรณ

-วธการสรางสรรค

ผลงานโดยใชเทคนค

และวสดมาเสรม

-ครนาตวอยางวสด

อปกรณทใชเทคนคมา

สรางสรรคผลงาน

3

69

6 ความหมายโดยทวไป

ของความตาย

-ความหมายของความ

ตาย

-ประวตความเปนมาของ

ความตาย

-ความสาคญของความ

ตาย

-ครอภปรายลกษณะ

สาคญและประวตความ

เปนมาของความตาย

3

7 ความตายในทศนะคต

ของแตละศาสนา

-ความตายในทศนะคต

ของศาสนาอสลาม

-ความตายในทศนะคต

ของศาสนาครสต

-ความตายในทศนะคต

ของศาสนาพทธ

-ครอภปราย

ลกษณะเฉพาะของความ

ตายแตละศาสนา

-ครใหนกเรยนหาวสด

เกยวกบความตายของ

ศาสนาตนเอง

3

8 การสรางสรรคผลงาน

ศลปะสอผสมชนท 1

ลงมอปฏบตทาผลงาน

ชนท 1 ขนาด A4

-ครใหนกเรยนลงมอทา

ผลงานชนท 1

-ครอธบายงานชนตอไป

3

9 การสรางสรรคผลงาน

ศลปะสอผสมชนท 2

ลงมอปฏบตทาผลงาน

ชนท 2 ขนาด A4

-ครใหนกเรยนลงมอทา

ผลงานชนท 2

-ครอธบายงานชนตอไป

3

10 การสรางสรรคผลงาน

ศลปะสอผสมชนท 3

ลงมอปฏบตทาผลงาน

ชนท 3 ขนาด A4

-ครใหนกเรยนลงมอทา

ผลงานชนท 3

-ครอธบายงานชนตอไป

3

11 จดนทรรศการงาน

ศลปะ

นกเรยนไดทราบถงการ

จดการแสดงงานศลปะ

แบบชวคราว

-ครอภปรายเกยวกบการ

จดนทรรศการศลปะ

3

70

แผนการจดการเรยนรท 1

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง ปฐมนเทศกอนเรยน

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนทราบถงขอบเขตรายวชา และรวมกนตกลงกจกรรมการเรยนการสอนใหตรงกบการวด

และประเมนผล

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร อธบายเนอหารายวชาและขอตกลงเบองตนในการเรยนการสอน

2.ดานทกษะ นกเรยนรวมแสดงความคดเหนตอแนวทางการจดการเรยนการสอน

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหน

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครแนะนาตวเอง แลวใหนกเรยนซกถาม แลวใหนกเรยนแนะนาตวเอง

2.ขนสอน ครอภปรายเนอหาทใชในการเรยนการสอน และใหนกเรยนรวมกนเสนอ

ความคดเหนในการกาหนดขอตกลงในการเรยนการสอน

3.ขนสรป ครและนกเรยนกนรวมสรปขอตกลงในการเรยนการสอน

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ใบประมวลวชา

2.ใบความรเกยวกบแหลงการคนควาความรทเกยวของกบวชาเรยน

5.การวดผลและประเมนผล

1.วธการสงเกต

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

71

แผนการจดการเรยนรท 2

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง ความรทวไปเกยวกบศลปะ

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนทราบถงความหมายทงแบบโดยทวไป ประเภทงาน รวมไปถงคณคาทางศลปะ

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร อธบายความหมาย ประเภทงาน และคณคาทางศลปะ

2.ดานทกษะ นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะ

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนไดเหนคณคาของงานศลปะ

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครวดความรพนทางศลปะโดยการซกถามนกเรยน

2.ขนสอน ครอภปรายความหมายทงแบบโดยทวไป และความหมายอยางลกซง ประเภท

งานศลปะ รวมไปถงคณคาทางศลปะ แลวใหนกเรยนสรางสรรคผลงานศลปะตามความหมายของศลปะ

ในแบบทนกเรยนเขาใจ

3.ขนสรป ใหนกเรยนสรปความหมายของงานศลปะใหสอดคลองกบงานศลปะของ

ตวเองลงในสมดจดของตวเอง

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ผลงานศลปนตวอยาง

2.เวบไซตเกยวกบศลปะ

5.การวดผลและประเมนผล

1.ผลงานของนกเรยน

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

72

แผนการจดการเรยนรท 3

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง ความรทวไปเกยวกบองคประกอบศลป

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนไดทราบถงหลกการจดองคประกอบศลป และทศนธาต

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร อธบายความรของหลกการจดองคประกอบศลป และทศนธาต

2.ดานทกษะ นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะ โดยอาศยหลกการจดองคประกอบศลป

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะ และสามารถอธบายใน

การแสดงออกได

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครซกถามเกยวกบบทเรยนทเรยนคาบทแลว

2.ขนสอน ครอภปรายหลกการจดองคประกอบศลป และทศนธาต แลวใหนกเรยน

สรางสรรคผลงานศลปะ โดยอาศยหลกการจดองคประกอบศลป แลวใหนกเรยนนาเสนอผลงาน

3.ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบองคประกอบศลป

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ผลงานศลปนตวอยาง

2.เวบไซตเกยวกบศลปะ

5.การวดผลและประเมนผล

1.ผลงานของนกเรยน

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

73

แผนการจดการเรยนรท 4

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง ศลปะสอผสม

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนทราบถงความหมายของศลปะสอผสม และวสดในการสรางสรรคผลงาน

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร อธบายความหมายของศลปะสอผสม

2.ดานทกษะ นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะสอผสมดวยวสดกบสมพนธกน

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนสรางสรรคผลงานศลปะตามวสดทไดมา

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครวดความรทางศลปะสอผสมโดยการซกถามนกเรยนและทบทวนบทเรยน

2.ขนสอน ครอภปรายความหมายของศลปะสอผสมและวสดในการสรางสรรค แลวให

นกเรยนสรางสรรคผลงานศลปะตามวสดทนกเรยนไปหามา พรอมนาเสนอผลงานและวสดทใช

3.ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปบทเรยนศลปะสอผสม วสด และการจดวาง

องคประกอบศลป

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ผลงานศลปนตวอยาง

2.วสดในหมบาน

5.การวดผลและประเมนผล

1.ผลงานของนกเรยน

2.การนาเสนอหนาชนเรยน

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

74

แผนการจดการเรยนรท 5

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง เทคนคในการสรางสรรคงานศลปะ

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนทราบถง วสด และกระบวนการสรางสรรคงานศลปะดวยเทคนคทหลากหลาย

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร นกเรยนไดทราบถงวธการสรางสรรคงาน โดยใชเทคนคมาเสรม

2.ดานทกษะ นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะ โดยใชเทคนคทหลากหลายมาเสรม

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนไดสรางงาน โดยใชเทคนค และวสดทสมพนธกน

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครวดความรเทคนคทางศลปะ และวสด โดยการซกถามนกเรยน

2.ขนสอน ครอภปราย วธการสรางสรรคงาน โดยใชวสดและเทคนคมาเสรมใหมน

สมพนธกน แลวใหนกเรยนสรางสรรคผลงานศลปะดวยวสด ผนวกกบเทคนคใหมนสมพนธกน พรอม

ใหนกเรยนนาเสนอผลงาน

3.ขนสรป ใหนกเรยนสรปบทเรยนโดยการใหวจารณงานของเพอนในหองเรยน

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ผลงานศลปนตวอยาง

2.เวบไซตเกยวกบศลปะ

5.การวดผลและประเมนผล

1.ผลงานของนกเรยน

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………

75

แผนการจดการเรยนรท 6

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง ความรทวไปของความตาย

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนทราบถงความหมาย ประวต และความสาคญของความตาย

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร อธบายความหมาย ประวต และความสาคญของความตาย

2.ดานทกษะ นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะภายใตหวขอ สญลกษณแหงความตาย

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนไดเหนถงความสาคญของความตาย

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครวดความรนกเรยนเกยวกบความตาย โดยการทาแบบทดสอบกอนเรยน

2.ขนสอน ครอภปรายความหมาย ประวต และความสาคญของความตาย แลวใหนกเรยน

สรางสรรคผลงานศลปะสอผสม และเสรมดวยเทคนค ภายใตหวขอ สญลกษณแหงความตาย

3.ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปถงความสาคญของความตาย

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ผลงานศลปนตวอยาง

2.เวบไซตเกยวกบศลปะ

5.การวดผลและประเมนผล

1.ผลงานของนกเรยน

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………

76

แผนการจดการเรยนรท 7

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง ความตายในทศนะคตของแตละศาสนา

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนทราบถงคว ามตายในทศนะคตขอ งแตละศาสนา เชน ศาสนาอสลาม ศาสนาครสต

ศาสนาพทธ

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร อธบายความหมายความตายในทศนะคตของแตละศาสนา

2.ดานทกษะ นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะจากวสดทสมพนธกบศาสนาของตน

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนไดเขาใจวธคดของศาสนาตนเอง

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครวดความรนกเรยนเกยวกบความตาย โดยการซกถาม

2.ขนสอน ครอภปรายความหมาย ของความตายในทศนะคตของแตละศาสนา แลวให

นกเรยนสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม จากวสดทสมพนธกบศาสนาของตน และเสรมดวยเทคนคท

หลากหลาย

3.ขนสรป ครสมถามนกเรยนเกยวกบทศนะคตความตายของศาสนานกเรยน

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ผลงานศลปนตวอยาง

2.เวบไซตเกยวกบศลปะ

5.การวดผลและประเมนผล

1.ผลงานของนกเรยน

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………

77

แผนการจดการเรยนรท 8

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง การสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม ขนาด A4

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร อธบายลกษณะ รปแบบงานศลปะได

2.ดานทกษะ นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะ ขนาด A4 ได

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนไดเขาใจในงานศลปะมากขน

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครกบนกเรยนทบทวนบทเรยนพรอมกน

2.ขนสอน ครใหนกเรยนสรางสรรคผลงานศลปะขนาด A4 พรอมใหนกเรยนแลกเปลยน

ความคดโดยการใหนกเรยนวจารณงานของเพอน

3.ขนสรป ครใหนกเรยนสรปในเรองรปแบบงานศลปะ

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ผลงานศลปนตวอยาง

2.เวบไซตเกยวกบศลปะ

5.การวดผลและประเมนผล

1.ผลงานของนกเรยน

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………

78

แผนการจดการเรยนรท 9

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง การสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม ขนาด A4

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร อธบายลกษณะ รปแบบงานศลปะได

2.ดานทกษะ นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะ ขนาด A4 ได

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนไดเขาใจในงานศลปะมากขน

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครกบนกเรยนทบทวนบทเรยนพรอมกน

2.ขนสอน ครใหนกเรยนสรางสรรคผลงานศลปะขนาด A4 พรอมใหนกเรยนแลกเปลยน

ความคดโดยการใหนกเรยนวจารณงานของเพอน

3.ขนสรป ครใหนกเรยนสรปในเรองรปแบบงานศลปะ

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ผลงานศลปนตวอยาง

2.เวบไซตเกยวกบศลปะ

5.การวดผลและประเมนผล

1.ผลงานของนกเรยน

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………

79

แผนการจดการเรยนรท 10

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง การสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม ขนาด A4

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร อธบายลกษณะ รปแบบงานศลปะได

2.ดานทกษะ นกเรยนไดสรางสรรคผลงานศลปะ ขนาด A4 ได

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนไดเขาใจในงานศลปะมากขน

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครกบนกเรยนทบทวนบทเรยนพรอมกน

2.ขนสอน ครใหนกเรยนสรางสรรคผลงานศลปะขนาด A4 พรอมใหนกเรยนแลกเปลยน

ความคดโดยการใหนกเรยนวจารณงานของเพอน

3.ขนสรป ครใหนกเรยนสรปในเรองรปแบบงานศลปะ

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ผลงานศลปนตวอยาง

2.เวบไซตเกยวกบศลปะ

5.การวดผลและประเมนผล

1.ผลงานของนกเรยน

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………

80

แผนการจดการเรยนรท 11

กลมสาระการเรยนรศลปะ : สาระทศนศลป เรอง นทรรศการงานศลปะ

ผสอน อสมาด ไซบลเลาะ เวลา 3 ชวโมง

1.สาระสาคญ

นกเรยนไดทราบถงการจดการแสดงงานศลปะแบบชวคราว

2.วตถประสงคการเรยนร

1.ดานความร อธบายวธการจดการของทกฝายในการแสดงงานศลปะ

2.ดานทกษะ นกเรยนไดรวมกนจดแสดงงาน และทางานเกยวกบฝายทตวเองถนด

3.ลกษณะพงประสงค นกเรยนไดทราบถงการจดการแสดงงานศลปะแบบชวคราว

3.กจกรรมการเรยนร

1.ขนนา ครวดความรนกเรยนเกยวกบการจดนทรรศการทางศลปะ โดยการซกถาม

2.ขนสอน ครอภปรายความหมาย ลกษณะของการจดแสดงงานศลปะแบบชวคราว ของ

แตละฝาย พรอมใหนกเรยนไดรวมกนจดแสดงงานศลปะชวคราว แลวรวมกนใหคะแนน

3.ขนสรป ครใหนกเรยนสรปการทางานของแตละฝาย

4.สอและแหลงการเรยนร

1.ผลงานศลปนตวอยาง

2.เวบไซตเกยวกบศลปะ

5.การวดผลและประเมนผล

1.ผลงานของนกเรยน

6.บนทกหลงสอน ปญหา อปสรรคและขอเสนอแนะ

…………………………………………………………………………………………………………

…………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………

81

แบบประเมนผลงาน/ชนงาน

วชา........................................................................................ ชน.............................................................

หนวยการเรยนร...................................................................กจกรรม......................................................

คาชแจง : ใหผสอนประเมนจากการสงเกตพฤตกร รมของผเรยนในการปฏบตงานและตรวจผลงานท

สาเรจแลว โดยใหระดบคะแนนลงในตารางทตรงกบพฤตกรรมของผเรยน

เกณฑการใหคะแนน

ผลงานทชดเจน ถอวาด ให 3 คะแนน

ผลงานทเทยบเทาคนทวไป ถอวา ปานกลาง ให 2 คะแนน

ผลงานตากวาคนทวไป ถอวา ควรปรบปรง ให 1 คะแนน

รายการประเมน ระดบคะแนน รวมคะแนน

(20คะแนน)

สรปผลการ

ประเมน

1 2 3 ผาน ไมผาน

1.ความถกตองของ

ผลงาน

2.ความคดสรางสรรค

3.ความประณตของ

ผลงาน

4.การเลอกใชวสดและ

อปกรณ

5.ความตรงตอเวลา

6.การบรณาการความร

82

บทท 5

สรปผล ปญหา และขอเสนอแนะ

การศกษาคนควา หวขอ การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา ผสรางสรรคไดกาหนดการ

ตามวตถประสงคไวดงน

1. เพอศกษาความรทวไปเกยวกบความตายในทศนะคตของอสลาม

2. เพอศกษาความรทวไปเกยวกบงานศลปะสอผสม

3. เพอสรางสรรคผลงานศลปะสอผสม เรอง การกลบไปสออมกอดของพระผเปนเจา

สรปผลการศกษาและสรางสรรค

ผลจากการศกษาขอมลเกยวกบความตายในทศนะคตของศาสนาอสลาม สรปไดวา ความสาคญ

ของการตาย ไมไดอยท วาความตายมลกษณะเปนอยางไร หรอมรปรางเปนอยางไร หากแตภาวะกอน

นาไปสความตายตางหากทสาคญ เพราะสงนนจะเปนตวกาหนดในการเปนอยของชวตหลงความตาย

สาหรบคนทาด กจะปลอดภยในชวตหลงความตาย และสาหรบคนททาไมด กจะโดนลงโทษอยางแสน

สาหสจนถงว นแหงฟนคนชพ ฉะนนหากเราใชชวตใหคมคา เปรยบเสมอนพรงนเปนวนสดทายของ

ชวต เรากจะปลอดภยทงโลกหลงความตายและโลกหนา

ผลการศกษาขอมลเกยวกบศลปะสอผสม สรปไดวา สอผสมเปนการสรางสรรคผลงานศลปะท

เนนวสดและเทคนคในการสรางสรรคมาเสรม ซงวสดในการสรางสรรคจะตองมความหมาย และ

สมพนธกนกบเรองราวทถายทอดออกมาอกดวย การสรางสรรคผลงานศลปะสอผสมจะออกมาใน

รปแบบ 2 มต หรอ 3 มตกได ทงนขนอยกบเจตนารมของผสรางสรรคผลงาน

จากการทผวจยไดศกษาและสรางสรรคผล งานศลปะสอผสม การกลบไปสออมกอดของพระผ

เปนเจา บนเฟรมผาใบมาสรางเปนงานสรางสรรคโดยนา เอาสญลกษณแหงความตายของศาสนาอสลาม

คอ เสากโบรมาผนวกกบเทคนคเสรม ซง เปน การสรางสรรค ทแตกต างและนาสนใจดวยเทคนคท

หลากหลาย นาตนตาตนใจ แปลกใหมมากขน ซงผวจยไดสรางสรรคผลงานดวยเทคนคสอผสมทงหมด

จานวน 3 ชน ทม ขนาด 100 x120 เซนตเมตร ประกอบดวย

ชนท 1 ชอภาพ “เสากโบร 1” เทคนค สอผสม ขนาด 100x120 เซนตเมตร แนวความคด มาจาก

ดนกลบไปสดน ขาพเจาจงเลอกใชน าดนแทนการใชส โดยแทรกความรสกความปวดราวใหกลายเปน

พนผวรอยแตก โดยนาเอารปทรงสสาน )กโบร( สญลกษณแหงความสญเสยของศาสนาอสลามมาใช

83

เพอใหตระหนกอยเสมอวาความตายเปนสงทใกลตวเพอการดาเนนชวตอยางคมคาใหเหมอนกบวาเรา

จะจากโลกไปในพรงน

ชนท 2 ชอภาพ “เสากโบร 2” เทคนค สอผสม ขนาด 100 x 120 เซนตเมตร แนวความคด ทก

ชวตตองลมรสความตาย เพอการดาเนนชวตอยางคมคา ขาพเจาจงเกดความนกคดและแรงบลดาลใจใน

การสรางสรรคผลงาน โดยนาเอารปทรงสสาน )กโบร( สญลกษณแหงความสญเสยของศาสนาอสลาม

มาใชบวกกบเทคนคสอผสมในกาสรางสรรคผลงานชนนขน เพอใหตระหนกอยเสมอวาความตายเปน

สงทใกลตวเพอการดาเนนชวตอยางคมคาใหเหมอนกบวาเราจะจากโลกไปในพรงน

ชนท 3 ชอภาพ “เสากโบร 3” เทคนค สอผสม ขนาด 100 x 120 เซนตเมตร แนวความคด ทก

ชวตตองลมรสความตาย เพอการดาเนนชวตอยางคมคา ขาพเจาจงเกดความนกคดและแรงบลดาลใจใน

การสรางสรรคผลงาน โดยนาเอารปทรงสสาน ของคนทมฐานะในอดต มาใชบวกกบเทคนคสอผสมใ น

กาสรางสรรคผลงานชนนขน โดยการเลอกใชโทนสผวคน โดยเปรยบเสมอนความเปนมนษยและ

เพอใหสอดคลองกบรปทรงของคนทมฐานะ

ปญหาและขอเสนอแนะ

ปญหา

จากการสรางสรรคผลงาน วเคราะหโดยสวนใหญแลว ปญหาทพบเจอ คอ การควบคมรอยแตก

ของพนผวเปนเรองทยากมาก และอณหภมของพนทไมควรรอนเกนไป และไมควนเยนเกนไป เพราะจะ

ผลตอรอยแตก

ขอเสนอแนะ

1. การทจะควบคมรอยแตกของพนผวได ควรทดลองทาหลายๆรอบ

2. ไมควรใชสประเภทอนในการทาพนผว นอกจากสนาพลาสตก

3. ทดลองการทาพนผวรอยแตกหลากหลายรปแบบ

84

บรรณานกรม

โกมาตร จงเสถยรทรพย วรญญา เพชรคง และชาตชาย มกสง (2547). “มสลม ราชการและ

การแพทย: พลวตของอานาจ ชาตพนธและพหลกษณทางการแพทยในชมชนอสลาม”. หนงสอ

รวมบทความจากการประชมประจาปทางมานษยวทยาครงท 2 ชาตและชาตพนธวถ

ชวตและความหลากหลายทางชาตพนธในโลกปจจบน. กรงเทพฯ: ศนยมานษยวทยาสรนธร.

ชะลด นมเสมอ. (2541). องคประกอบของศลปะ. กรงเทพฯ : อมรนทร

ชะวชชย ภาตณธ . (2544). ทศนศลปวจกษณ .กรงเทพฯ :ครสภาลาดพราว

ดานยา เจะสน. (2555). การจดการศพในบทบญญตอสลาม. อล-ญะวาบ

บน อบดลเลาะฮ .(ม.ป.ป.). ตายแลวไปไหน . กรงเทพฯ : ส .วงศเสงยม

พทยา บษรารตน และคณะ. (2544). เกาะปนหย: เวทธรกรรมกลางนา การศกษาโครงสรางและ

พลวตวฒนธรรมและวฒนธรรมการบรโภคของชาวชมชนเกาะปนหย. กรงเทพฯ: สานกงาน

กองทนสนบสนนการวจย (สกว.).

วฒ วฒนสน. (2539). องคประกอบศลป. ปตตาน : มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน.

เสาวนย จตหมวด. (2535). วฒนธรรมอสลาม. กรงเทพฯ: สานกพมพทางนา.

ฮซรท มรซา กลาม อะหมด แหงคาเดยน. (2539). ปรชญาแหงคาสอนของศาสนาอสลาม. แปลโดย

สฟลา เฟลคเนอร. สงขลา: สมาคมอะหมาดยามสลม ประเทศเยอรมนน.

อางองจากเวบไซต

การจดการศพในอสลาม.(2557). [ออนไลน]. เขาถงไดจาก

http://www.masjidsamin.com/main/content.php?page=sub&category=15&id=66

( วนทคนขอมล : 30 มนาคม 2558)

ความตาย. (2559). [ออนไลน]. เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/ความตาย ( วนทคนขอมล : 25

มนาคม 2559)

85

ความตายในทศนะของแตละศาสนา. (2559). [ออนไลน]. เขาถงไดจาก

http://www.elearning.ns.mahidol.ac.th/Patients-with-end-stage/__4.html ( วนทคนขอมล : 25 มนาคม

2559)

ความตายในทศนะของอสลาม. (2559). [ออนไลน]. เขาถงไดจาก

http://www.masjidsamin.com/main/content.php?page=sub&category=15&id=66 ( วนทคนขอมล : 25

มนาคม 2559)

ความตายในศาสนาครสต. (2559). [ออนไลน]. เขาถงไดจาก

http://followhissteps.com/web_christianstories/death6.html ( วนทคนขอมล : 25 มนาคม 2559)

สอผสม .(2558). [ออนไลน]. เขาถงไดจาก

http://www1.finearts.cmu.ac.th/FOFAnew/artarticle/article50010.html ( วนทคนขอมล : 30 มนาคม

2558)

หลกศรธทา 6 ประการศาสนาอสลาม .(2558). [ ออนไลน ]. เขาถงไดจาก

http://islamhouse.muslimthaipost.com/main/index.php?page=sub&category=7&id=19134

( วนทคนขอมล : 30 มนาคม 2558)

86

ประวตผเขยน

ชอ นายอสมาด ไซบลเลาะ

วนเดอนปเกด วนศกร ท 4 เดอนธนวาคม พ.ศ.2535

ทอย 93/29 ถ.ปากนา ต.สะบารง อ.เมอง จ.ปตตาน

ทอยสามารถตดตอได 93/29 ถ.ปากนา ต.สะบารง อ.เมอง จ.ปตตาน 94000

เบอรโทรศพท 087-2919515

อเมล Cin_ultra@hotmail.com

ประวตการศกษา

ระดบประถมศกษา : จบการศกษาจากโรงเรยนเทศบาล 3 บานปากนา

ระดบมธยมศกษาตอนตน : จบการศกษาจากโรงเรยนศาสนปถมภ จ.ปตตาน

ระดบมธยมศกษาตอนปลาย : จบการศกษาจากโรงเรยนศาสนปถมภ จ.ปตตาน

ระดบปรญญาตร : ปรญญาตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขต

ปตตาน

รางวลและเกยรตประวต

ป 2545 : ไดรบรางวลท 2 การแขงขน cross word ระดบ ประถม จงหวดปตตาน

ป 2553 : ไดผานการอบรบจากโครงการ สานใจไทย สใจใต รนท 15 โดย พณ ทาน พล อ.เปรม

ตณสลานนท

ป 2554 : ไดรบรางวลคนดคนเกงศรศาสน โรงเรยนศาสนปถมภ จ.ปตตาน

ป 2555 : ไดเปนคณะกรรมการโครงการบายเฟรชช ป 2555 (ฝายศลป)

ประวตการแสดงผลงาน

ป 2557 : การแสดงนทรรศการผลงานสนามน ณ อาคาร 27 แผนกศลปศกษา

มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ป 2558 : การแสดงนทรรศการศลปะนพนธ ณ หอศลปภาคใต สถาบนวฒนธรรมศกษากลยาณ

วฒนา มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน

ภาคผนวก

ภาคผนวก

ภาพกจกรรมการแสดงนทรรศการ

รปของเจาของผลงาน

บรเวณในตดตงงาน

ภาพประธานโครงการกลาวเปดพธ

ภาพหมหลงเปดงาน

ภาพนกศกษาชนปท 4 กบประธาน

ภาพบรรยากาศในงาน