องค์ประกอบการบริหาร ...€¦ · ปีที่ 13 ฉบับที่ 1 พฤษภาคม – สิงหาคม 2561 JRBAC Vol. 13

วารสารวชาการมหาวทยาลยรตนบณฑต ISSN 1906-2192 ปท 13 ฉบบท 1 พฤษภาคม – สงหาคม 2561 JRBAC Vol. 13 No. 1 May - August 2018

71

องคประกอบการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศ Configuration management information technology

ธวช รวมทรพย1* และ รตนพรรษ ประภาศรลกษณ2

Tavat Ruamsub1* and Ratbhasa Prapasirilax2

*1คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยรตนบณฑต 2คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยรตนบณฑต

*ผรบผดชอบบทความ: [email protected]

บทคดยอ

ระบบเทคโนโลยสารสนเทศถอวาเปนระบบททกหนวยงานทงภาครฐ และภาคเอกชนม ความจ าเปนทจะตองน าระบบเทคโนโลยสารสนเทศมาใชในหนวยงาน จากระบบดงกลาวเปนการอ านวยความสะดวกใหกบหนวยงานไดอยางมประสทธภาพ และองคประกอบของการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศกเปนสวนส าคญและจ าเปนมองคประกอบทส าคญ 5 ประการจากประกาศกระทรวงศกษาธการ (2550) วาดวยเรองนโยบายและมาตรฐานการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษา ณ วนท 1 พฤษภาคม พ.ศ.2550 ไวนน ประการทหนงดานการบรหารจดการภายในสถาบนการศกษา ประการทสองดานโครงสรางพนฐาน ประการทสามดานกระบวนการเรยนร ประการทสดานทรพยากรการเรยนรและประการทหาดานความรวมมอภาครฐเอกชนและชมชน

ค าส าคญ: การจดการเทคโนโลยสารสนเทศ Abstract

Information technology is considered to be a system in which all public and private sectors are required to adopt information technology systems. The system is convenient for agencies to efficiently. The elements of information technology management are important and necessary. Ministry of Education (2007) on Policies and Standards for the Development of Information and Communication Technology for Education as of May 1, 2007. First, the internal management of the institution. Second, infrastructure Third, the learning process. Fourth, learning resources and fifthly, cooperation in public and private sectors.

Keyword: information technology management


72

บทน า

ปจจบนทกประเทศมความตระหนกในการวางแผนเตรยมความพรอมกบสถานการณตาง ๆ ทประเทศของตนอาจจะตองเผชญในอนาคต จากสภาพการเปลยนแปลงทางธรรมชาต การเพมขนของประชากร การลดลงของทรพยากร ความกาวหนาทางเทคโนโลย ฯลฯ เพอการพฒนาประเทศอยางมเสถยรภาพ มงคงและอยางยงยนจงท าใหเกดการรวมกลมจดตงองคการระหวางประเทศมากมาย ซงมวตถประสงคในการจดตงแตกตางกน ไมวาจะเปนเพอเพมอ านาจการตอรอง ยกระดบคณภาพชวต ลดปญหาความขดแยงคอยชวยเหลอและแกไขปญหาตาง ๆ ฯลฯ ใหกบประเทศสมาชก ประเทศไทยกเชนกนไดเขารวมกลมเปนสมาชกหลายองคการ แตองคการหนงทสงผลใหประเทศไทยตองปรบเปลยนเปนอยางมากคอการเขารวมกบประชาคมอาเซยน (ASEAN Community) ในป พ.ศ. 2558 โดยประชาคมอาเซยนใหความส าคญกบ การพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร (information and communication technology: ICT) เปนอยางมาก เหนไดจากการท าแผนแมบทไอซทของอาเซยน 2015 (ASEAN ICT Master Plan 2015) ทก าหนดยทธศาสตรไว 6 ยทธศาสตร ไดแก 1) การปรบเปลยนทางเศรษฐกจ 2) การสรางพลงและการมสวนรวมของประชาชน 3) การสรางนวตกรรม 4) การพฒนาโครงสรางพนฐาน 5) การพฒนาทนมนษย และ 6) การลดความเหลอมล าทางดจทล (ส านกงานปลดกระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร, 2556, น. 38-39) เพอใหไอซทเปนรากฐานของการพฒนาเศรษฐกจและเปนสวนชวยเสรมการรวมตวกนของอาเซยน ผลกดนใหประเทศสมาชกเกดการเตบโตทางเศรษฐกจจนเปนทยอมรบในฐานะศนยกลางดานไอซทแหงหนงของโลก ท าใหประชาชนมคณภาพชวตทดขน ส าหรบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษานน ไดมการก าหนดใหมการสงเสรม พฒนามาอยางตอเนอง เหนไดจากการจดสรรโครงสรางพนฐาน การพฒนาบคลากร ดานผผลตและผใช การวจยและพฒนา รวมทงการจดตงกองทนเพอพฒนาเทคโนโลยเพอการศกษาตามพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 การก าหนดนโยบายและมาตรฐานการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษาตามประกาศกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2550 และการจดท าแผนพฒนาการศกษา ฉบบท 11 (พ.ศ. 2555-2559) ทมการสงเสรมใหจดตงศนยกลางการจดเกบและพฒนาระบบฐานขอมลกลางใหเปนเอกภาพ เผยแพรขอมลและรณรงคสงเสรมใหเดกและเยาวชนไดเขาถงแหลงเรยนรสอการเรยนการสอนทมคณภาพผานทางเทคโนโลยสารสนเทศอยางสรางสรรค โดยจดใหมระบบเครอขายททนสมยอยางทวถง มการสงเสรม การพฒนาประสทธภาพ การบรหารจดการและการเรยนรอยางมระบบ เชน การปรบปรงหองปฏบตการ การจดหาเครองคอมพวเตอรใหกบผเรยนอยางเพยงพอ (ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ [สป.ศธ.], 2554, น. 26) นอกจากน ยงก าหนดนโยบายเฉพาะในเรองของการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการศกษาใหทนสมย มเปาหมายใหสามารถใชระบบเทคโนโลยสารสนเทศเพอการบรหารจดการและบรณาการเครอขายคอมพวเตอร และเครอขายอน ๆ เชอมโยงกบสถตขอมลทางการศกษาและประมวลผลขอมล ซงเปนสงจ าเปนและส าคญมาก เนองจากผบรหารสถาบนการศกษาตองน าไปประกอบการตดสนใจ เปนการลดความเสยงในการบรหารงานผดพลาดระดบหนง การทจะพฒนาการศกษาโดยใชเทคโนโลยตามความคดเหนของผเขยน ผเขยนขอกลาวถงเฉพาะองคประกอบการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศจากประกาศกระทรวงศกษาธการ


73

(2550) วาดวยเรองนโยบายและมาตรฐานการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษา ณ วนท 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2550 ไวนนสามารถสรปองคประกอบเกยวกบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษาไดดงตอไปน

1. ดานการบรหารจดการภายในสถาบนการศกษา

การบรหารจดการภายในสถาบนการศกษา หมายถง สถาบนการศกษามกระบวนการในการจดท าแผนปฏบตการประจ าป เพอสนบสนนงบประมาณและสงเสรมประสานงานใหหนวยงานตางๆ น าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชในการด าเนนงานในสถาบนการศกษา เชน มระบบก ากบ ตดตาม ประเมนและรายงานผลขอมลสารสนเทศทเปนปจจบน รวมทงมการก าหนดผรบผดชอบงานดานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารโดยตรง สถาบนการศกษาน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษามาประยกตใชงานดานการบรหารจดการทง 4 กลมงาน ตามโครงสรางการบรหารของสถาบนการศกษา ดงน (กระทรวงศกษาธการ, 2554) 1.1 การบรหารงานวชาการเปนการบรหารเกยวกบการพฒนาคณภาพดานการเรยนการสอนใหมประสทธภาพเพอประโยชนสงสดแกผเรยน ซงตองอาศยขอมลส าคญโดยการจดเกบเขาระบบสารสนเทศ ไดแก แผนงาน/โครงการ หลกสตรของสถาบนการศกษา การวจยในชนเรยน การนเทศการสอน ระบบประกนคณภาพ สอเทคโนโลย ขอมลผเรยนทกดาน เปนตน ซงขอมลเหลานตองใชไอซทเปนเครองมอในการสราง จดเกบ สบคนขอมล จดท ารายงานโดยผานโปรแกรม เชน Students 2551, Semester’2551, Bookmark 2551 เปนตน 1.2 การบรหารงบประมาณคอ กระบวนการวางแผนสรรหา จดสรรงบประมาณ ครภณฑ การจดซอจดจาง การเบกจายพสด การท าบญช รายงานประจ าปของสถาบนการศกษา โดยน าไอซทมาใชในการด าเนนงานดงกลาว เพอความสะดวกและรวดเรว เปนระบบ ส าหรบการจดเกบขอมลพนฐานงานดานงบประมาณและพสดครภณฑของกระทรวงศกษาธการไดใชระบบ E-Office EMIS ในการจดเกบ นอกจากนสถาบนการศกษาทมสถานภาพทางการเงนเขมแขงมกมโปรแกรมในการบรหารงานงบประมาณของสถาบนการศกษาตนเอง เชน โปรแกรม ESIS, SMART Office เปนตน 1.3 การบรหารงานบคคลคอ การด าเนนงานเกยวกบการวางแผนนโยบายในการสรรหา คดเลอกบคลากรทมคณสมบตเหมาะสมในการเขาปฏบตงาน พรอมทงด าเนนการพฒนาศกยภาพและสงเสรมคณภาพชวตของบคลากรใหดยงขน มการน าไอซทมาใชในการจดเกบขอมลบคลากร เชน ชอ อายราชการ วฒการศกษา การพฒนาวชาชพ การฝกอบรม เปนตน ในระบบ EMIS, E-Office เปนตน นอกจากนยงพฒนาบคลากรใหมทกษะ ความสามารถดานไอซทเพอเสรมสรางการสรางสอนวตกรรมทางการศกษา 1.4 การบรหารงานทวไปเปนการด าเนนงานเกยวกบระบบสารสนเทศและเครอขาย ขอมลอาคารสถานท สงอ านวยความสะดวกและสภาพแวดลอม ระบบดแลชวยเหลอนกเรยน ขอมลระบบสารบรรณ งานประชาสมพนธ ฯลฯ โดยการจดเกบและเผยแพรประชาสมพนธขอมลของทกกลมงานผานระบบเครอขายอนเทอรเนต เชน GIS EMIS E-Office Website เปนตน


74

2. ดานโครงสรางพนฐาน

โครงสรางพนฐาน หมายถง สถาบนการศกษาจดหาวสดอปกรณ ครภณฑเพออ านวยความสะดวกในการเรยนการสอน คนควาเพมเตมไดอยางเพยงพอและทนสมย เชน ระบบเครอขายอนเทอรเนตภายในหองเรยน หองปฏบตการและจดบรการเครอขายอนเทอรเนตไรสายทวถงภายในสถาบนการศกษา มอปกรณคอมพวเตอร ซอฟตแวรทจ าเปนและไมละเมดลขสทธ รวมทงมการดแลบ ารงรกษาอยางเปนระบบ สามารถแบงโครงสรางพนฐานไดดงน (ฝายต าราวชาการคอมพวเตอร, 2557; พรรณ สวนเพลง, 2552; วโรจน ชยมล และ สพรรษา ยวงทอง , 2557; สขม เฉลยทรพยและคณะ, 2555; สพฐ. , 2557, น .14-19; สพล พรหมมาพนธ, 2554)

2.1 เทคโนโลยคอมพวเตอร คอมพวเตอร หมายถงเครองอเลกทรอนกสแบบอตโนมตท าหนาทเหมอนสมองกลใชแกปญหาทงทงายและซบซอนโดยวธทางคณตศาสตร (ราชบณฑตยสถาน, 2542) คอมพวเตอรประกอบดวย 5 สวน จงจะสามารถท างานไดดงน 2.1.1 ฮารดแวร (hardware) เปนอปกรณทสามารถจบตองไดอยางเปนรปธรรม มทงทตดตงอยภายในคอมพวเตอรและภายนอกเครองคอมพวเตอร ซงสามารถแบงฮารดแวรออกเปน 4 ประเภท ตามหนาทในการท างานของอปกรณนน ดงน

1) หนวยรบขอมล (input unit) ท าหนาทรบขอมลจากภายนอกคอมพวเตอร เปนอปกรณการอานอเลกทรอนกสทแปลงขอมลจากการปอนเขาโดยตรงและเชอมโยงเขาสระบบคอมพวเตอร อปกรณทท าหนาทเปนหนวยรบขอมล เชน คยบอรด (keyboard) เมาส (mouse) ไมโครโฟน (microphone) เครองสแกนเนอร (scanner) กลองถายรป (camera) เปนตน

2) หนวยประมวลผลกลาง (CPU: central processing unit) เปนศนยกลางใน การประมวลผลและควบคมระบบคอมพวเตอรประกอบไปดวย 1) หนวยควบคม (control unit) ท าหนาท ควบคมการท างานอปกรณในหนวยประมวลผลกลางและอปกรณตอพวง และ 2) หนวยค านวณและตรรกะ (ALU: arithmetic and logical unit) ท าการค านวณคณตศาสตร (arithmetic operations) เชน การบวก การลบ การคณ การหาร เปนตน และค านวณทางตรรกศาสตร (logical operations) เชน การเปรยบเทยบคาจรงหรอเทจโดยมเงอนไข มากกวา นอยกวาหรอเทากบ

แผนภมท 1 สวนประกอบของหนวยประมวลผลกลาง

หนวยประมวลผลกลาง

หนวยควบคม

หนวยค านวณ

และตรรกะ

BUS

หนวยความจ าหลก


75

3) หนวยแสดงผลลพธ (output unit) ท าหนาทรบขอมลจากหนวยความจ า ซงผานการประมวลผลแลวมาแสดงผลลพธโดยอาศยอปกรณ เชน จอภาพ (monitor) เครองพมพ (printer) ล าโพง (speaker) เปนตน

4) หนวยความจ า (memory unit) ท าหนาทในการจดเกบขอมลหรอค าสงทไดรบจากหนวยรบขอมล แบงเปน 2 สวน ไดแก 1) หนวยความจ าหลก (primary storage, main memory, internal storage unit) เปนหนวยความจ าทเกบขอมลและค า สงโปรแกรมทใชในการประมวลผลของเครองคอมพวเตอร หนวยความจ าหลกแบงไดเปน 2 ประเภท คอ ROM (read only memory) เปนหนวยความจ าส าหรบเกบค าสงทใชบอย เชน ค าสงเรมตนการท างานของคอมพวเตอร โดยค าสงนจะอยภายในคอมพวเตอรตลอดแมวาจะปดเครอง หนวยความจ านมการเปลยนแปลงขอมลนอยมาก และ RAM (random access memory) หนวยความจ าส าหรบเกบขอมลและค าสงจากหนวยรบขอมล ขอมลและค าสงนนจะหายไปเมอมการรบขอมลใหมหรอในกรณทกระแสไฟฟาขดของหรอปดเครอง ถาคอมพวเตอรมความเรวในการประมวลผลสงและหนวยความจ าแรมมความจสง กจะชวยเพมประสทธภาพการประมวลใหเรวมากยงขน และ 2) หนวยความจ าส ารอง (secondary memory unit) มหนาทในเกบขอมลและโปรแกรมค า สง ท ผ านกระบวนการประมวลผลแลว เปนการเกบอยางถาวรถงแมวาจะปดเครองคอมพวเตอร ขอมลกยงคงอยเพอใชงานในอนาคต หนวยความจ าส ารองมหลายชนดเชน hard disk, CD, DVD, memory card เปนตน

2.1.2 ซอฟตแวร (software) คอชดค าสงหรอโปรแกรม (program) ทสงและควบคมใหฮารดแวรท างานใหไดผลลพธตามทตองการ แบงได 2 ประเภทใหญ ๆ คอ

1) ซอฟตแวรระบบ (system software) ท าหนาทจดการและควบคมการท างานภายในคอมพวเตอร และเปนตวกลางระหวางผใชกบคอมพวเตอร ซอฟตแวรระบบแบงเปน 3 ชนดหลก คอ 1) โปรแกรมระบบปฏบตการ (operation system program) ใชควบคมการท างานของคอมพวเตอรและอปกรณตอพวง มทงส าหรบตดตงในเครองคอมพวเตอรสวนบคคล เชน Microsoft Windows, MaciOS, Linux เปนตน เครองใหบรการขอมล (server) เชน Unix, Windows server เปนตน และส าหรบคอมพวเตอรพกพา เชน iOS iPad Android เปนตน 2) โปรแกรมอรรถประโยชน (utility program) ชวยอ านวยความสะดวกแกผใชคอมพวเตอรเพอเพมประสทธภาพการท างานและ 3) โปรแกรมแปลภาษา (translation program) ใชแปลความหมายค าสงทเปนภาษาคอมพวเตอร 2) ซอฟตแวรประยกต (application software) เปนซอฟตแวรทใชงานเฉพาะดานตามทผใชตองการม 2 ประเภท ไดแก 1) ซอฟตแวรส าเรจรป (package software) หาซอใชงานไดสะดวก ตดตงงาย สามารถท างานไดทนท เชน Word Processing, Presentation, Adobe Photoshop, Power DVD เปนตนและ 2) ซอฟตแวรประยกตเฉพาะงาน สรางขนใชในธรกจเฉพาะ ตามแตวตถประสงคของการน าไปใชเขยนขนโดยโปรแกรมเมอร เชน ซอฟตแวรส า หรบงานบญช งานในโรงพยาบาล งานในสถาบนการศกษา เปนตน

2.1.3 บคลากร (people ware) หมายถง บคลากรทมความเกยวของในการท างานของระบบคอมพวเตอร โดยมหนาทแตกตางกนไปตามระดบการใชงาน ไดแก กลมผบรหาร (administrator) กลม


76

ผเชยวชาญทเกยวของกบระบบ และกลมผใชคอมพวเตอรเชน นกวเคราะหและออกแบบระบบ (system analyst and design) โปรแกรมเมอร (programmer) ผปฏบตการ (operator) ผใช (user) เปนตน

2.1.4 ขอมล (data) เปนองคประกอบทส าคญทตองมการเกบขอมล จากแหลงก าเนด ขอมลท เ ร าน ามาท าการประมวลผลค านวณ หร อ โดยคอมพว เตอร จะ ตองม ความถก ตองแมนย าม การกลนกรองตรวจสอบแลวจงจะมประโยชน ขอมลจ าเปนตองมมาตรฐาน โดยเฉพาะอยางยงเมอใชงานในระดบกลมหรอระดบองคการ ขอมลจะตองมโครงสรางการจดเกบทเปนระเบยบเพอการสบคนทรวดเรว มประสทธภาพ ตวอยางขอมล เชน ขอมลบคลากรเกยวกบรายละเอยดซงอาจเปนไดทงตวเลข ตวอกษร ภาพ เสยง เปนตน

2.1.5 กระบวนการท างาน (procedure) คอ ขนตอนการท างานเพอใหได ผลลพธหรอสารสนเทศจากคอมพวเตอรตามความตองการของผใช จ าเปนตองมคมอผใช หรอคมอระบบเพอใหใชงานคอมพวเตอรไดอยางมประสทธภาพทสด

2.2 เทคโนโลยการสอสารโทรคมนาคม เทคโนโลยการสอสารโทรคมนาคมมการพฒนามาอยางตอเนอง รวดเรวและมความส าคญตอ

การด ารงชวตในประจ าวน เนองจากมปรมาณการตดตอสอสารเพอตอบสนองความตองการแตละคนเปนจ านวนมาก ซงการสอสารนเกดขนไดดวย “ระบบเครอขาย” ซงปกตเครอขายไมจ าเปนตองใชเทคโนโลยคอมพวเตอรเสมอไป แตในปจจบนนยมน าคอมพวเตอรมาเชอมโยงกนเปนเครอขาย เรยกวา “เครอขายคอมพวเตอร” หมายถง การน าเครองคอมพวเตอรมากกวาหนงเครองขนไปมาเชอมโยงเขาดวยกน โดยผานสอกลาง มจดประสงคเพอถายโอนและใชทรพยากรรวมกน

2.2.1 องคประกอบการสอสารขอมล การสอสารขอมลนนจ าเปนตองพงพาสวนประกอบอนทเกยวของหลายสวน ประกอบไปดวย 5 สวน ดงน 1) ขอมล (data) คอ สงทเราตองการสงไปยงปลายทางหรอฝายรบขอมล ทเปนขาวสารหรอสารสนเทศตาง ๆ ซงขอมลทสงไปจะถกเขารหส และสงผานสอกลางทอาจจะเปนแบบมสายและแบบไมมสายกได เมอขอมลไปถงปลายทางแลว กจะท าการถอดรหสใหขอมลขาวสารทสงมานนกลบมาอยในรปแบบขอมลเดมทสงมาจากตนทาง 2) ฝายสงขอมล (sender) คอ แหลงก าเนดขาวสาร (source) หรออปกรณทน ามาใชส าหรบสงขาวสาร ตวอยางอปกรณ เชน คอมพวเตอร โทรศพท เปนตน 3) ฝายรบขอมล (receiver) คอ จดหมายปลายทางของขาวสาร (destination) หรออปกรณทน ามาใชส าหรบรบขาวสารทสงมาจากฝายสงขอมล 4) สอกลาง (channel) คอ ชองทางการตดตอสอสารทจะน าขอมลจากฝายสงขอมลไปยงฝายรบขอมล ซงเปนเสมอนเสนทางทล าเลยงขอมลจากตนทางไปยงปลายทาง 5) โพรโตคอล (protocol) คอ มาตรฐานหรอขอตกลงทจะใชในการตดตอสอสารรวมกนระหวางฝายสงขอมลกบฝายรบขอมล โพรโตคอลเปรยบเสมอนภาษาทใชเปนภาษากลาง เพอใหฝายสงและฝายรบไดเขาใจตรงกน


77

2.3 รปแบบการเชอมโยงครอขายคอมพวเตอร

การเชอมโยงเครอขายคอมพวเตอรมหลายรปแบบขนอยกบประเภทของเครอขายคอมพวเตอร จากการศกษาสามารถสรปไดวารปแบบการเชอมโยงเครอขายคอมพวเตอรม 3 รปแบบ ดงน 1) แบบบสและตนไม (bus/tree topology) มโครงสรางไมยงยาก ตดตงงาย คาใชจายนอย ไมตองใชเครองขยายสญญาณ การเพมสถานสามารถเพมตอเขากบสายแกนหลกไดทนท การจดสงขอมลลงบนบสจงสามารถท าใหการสงขอมลไปถงทกสถาน ซงตองมการก าหนดชวงเวลา หรอความถสญญาณทแตกตางกนเพอทขอมลจะไมชนกน ในกรณททกสถานสงขอมลพรอมกน กรณเครอขายหยดท างานจะสามารถตรวจสอบจดเสยไดคอนขางยาก

แผนภมท 2 เครอขายแบบบส (bus topology)

แผนภมท 3 เครอขายแบบตนไม (tree topology)

2) แบบวงแหวน (ring topology) เปนการเชอมตอสถานทกสถานกบเครองขยายสญญาณเขาดวยกน เครองขยายสญญาณนมหนาทในการรบและสงขอมลตอไปยงเครองขยายสญญาณตวถดไปเรอย ๆ เปนวง หาขอมลทสงเปนของสถานใด เครองขยายสญญาณของสถานนนกรบและสงใหกบสถานนน โดยเครองขยายสญญาณจะตองมการตรวจสอบกอนวา เปนขอมลของสถานตนหรอไมถาใชกรบขอมลไวถาไมใชกสง


78

ตอไปสถานอน มการตดตงทไมยงยาก การเพมสถานท าไดงาย ประหยดสายเคเบล แตการเชอมตอเชนนหากมสถานใดทมเครองขยายสญญาณเสยกจะท าใหระบบการสงขอมลลมเหลวไปดวยรวมทงยากตอการตรวจสอบและคนหาเพอแกไขปรบปรง

แผนภมท 4 เครอขายแบบวงแหวน (ring topology)

3) เชอมตอแบบดาว (star topology) เปนการน าสถานตาง ๆ มาตอผานวงจรของหนวยกลาง ทกสถานตองท าการเชอมตอสงขอมลไปทหนวยกลางกอนทจะสงหรอขอมลระหวางสถาน การเชอมตอลกษณะนท าใหขอมลในการสงเวลาเดยวกนไมชนกน เพราะหนวยกลางจะท าการควบคมและก าหนดการตดตอรบสงขอมลระหวางสถาน การเชอมโยงนถาหากสายเคเบลบางสถานเสยจะไมกระทบกบสถานอน และสามารถหาจดเสยไดงาย แตจะมคาใชจายสงเพราะทกสถานตองใชสายเคเบล และถาหนวยกลางเสยหาย เครอขายจะหยดท างานทนท

แผนภมท 5 เครอขายแบบดาว (star topology)


79

2.4 ประเภทเครอขายภายในองคการ ในยคแหงการเตบโตของเทคโนโลยอยางรวดเรว ไดพฒนาระบบเครอขายใหสามารถเขาถงและใช

ทรพยากรรวมกน โดยน ามาชวยสราง สบคนขอมล เผยแพรความร ขององคการทางการศกษา โดยสามารถแบงประเภทเครอขายภายในองคการเปน 3 ประเภท ไดแก 2.4.1 อนทราเนต ( intranet) คอ ระบบเครอขายคอมพวเตอรแบบภายในองคการ การใชงานอนทราเนตจะตองใชโพรโทคอล IP เหมอนกบอนเทอรเนต สามารถมเวบไซตและใชเวบเบราวเซอรไดเชนกน รวมถงอเมล ถาเราเชอมตออนทราเนตของเรากบอนเทอรเนต เรากสามารถใชไดทง อนเทอรเนต และ อนทราเนต ไปพรอม ๆ กน แตในการใชงานนนจะแตกตางกนดานความเรว ในการโหลดไฟลใหญ ๆ จากเวบไซตในอนทราเนต จะรวดเรวกวาการโหลดจากอนเทอรเนตมาก ดงนนประโยชนทจะไดรบจากอนทราเนต ส าหรบองคการหนงคอ สามารถใชความสามารถตาง ๆ ทมอยในอนเทอรเนตไดอยางเตมประสทธภาพ อนทราเนตในปจจบนไดรบการออกแบบมาเพอรองรบการท างานทหลากหลาย เชน การตพมพและกระจายขาวสาร การจองหองและอปกรณ หองสนทนาออนไลน (chat room) เวบบอรด (web board) อลบมรป เปนตน นอกจากนยงมการดงเอาเครอขายสงคม (social network) มาใชเพอเชอมตอและชวยประสานการท างานของบคลากรภายในองคการ ซงไดรบความนยมเพมมากขนเรอย ๆ เนองจากเทคโนโลยในปจจบนสนบสนนใหการท างานของอนทราเนตเปนมากกวาเครอขายเฉพาะภายในองคการทใชจดเกบเอกสารเพยงอยางเดยวเทานน แตยงสามารถดงเอาแอปพลเคชนตาง ๆ เขามาใชงานรวมกบอนทราเนตไดเปนอยางด เวลาทมการเชอมตออนทราเนตเขากบอนเทอรเนต มกมการตดตงไฟรวอลลส าหรบควบคมการผานเขาออกของขอมล ผดแลดานความปลอดภยในองคการ สามารถควบคมและจ ากดการใชงานอนเทอรเนตบางประเภท เชน ไมใหเขาไปยงเวบไซตลามก หรอตรวจสอบวาผใชรายไหนพยายามเขาไปเวบดงกลาว เปนตน นอกเหนอจากน ไฟรวอลลยงปองกนไมใหบคคลภายนอกจากอนเทอรเนตเชอมตอกบเครองคอมพวเตอร ภายในองคการ นอกเหนอไปจากเซรฟเวอรส าหรบใหบรการซงผบรหารเครอขายไดก าหนดไว 2.4.2 อนเทอรเนต (internet) คอ เครอขายคอมพวเตอรขนาดใหญ ทมการเชอมตอระหวางเ คร อ ข า ยหลาย เคร อ ข า ย ท ว โ ลก ใ ชภ าษา ท ใ ช ส อ สารก น ร ะหว า ง คอมพ ว เ ตอร ท เ ร ย ก ว า โพรโทคอล (protocol) ผใชเครอขายนสามารถสอสาร แลกเปลยน และใชงานขอมลอน ๆ รวมกนไดโดยผานสญญาณในระบบ ซงองคการตาง ๆ ไดน าหลกการของระบบเครอขายน ไปตดตง ใชงานเพอเชอมโยงขอมลภายในองคการ ลกษณะเครอขายทใชรปแบบนเรยกวา ระบบแลน (LAN: local area network) เมอหลายอ ง คก าร เ ร ม ม ร ะบบ เคร อ ข า ยของตน บา งอ ง คก าร ทม ส าขาก อ าจม มากกว าหน ง เ ค ร อข าย ความจ าเปนในการเชอมโยงเครอขายทอยหางไกลกนจงเกดข น เรยกวา ระบบแวน (Wan: wide area network) ซงสามารถเชอมโยงกนขามจงหวดหรอขามประเทศได โดยผานทางสายโทรศพทหรอดาวเทยม การเชอมตออนเทอรเนตสามารถท าไดหลายวธ คอ 1) ระบบ ISDN (integrated service digital network) เปนการเชอมตออนเทอรเนตผานสายโทรศพทแบบใหมทรบสงสญญาณเปนดจทล 2) ADSL (asymmetric digital subscriber loop) เปนการเชอมตออนเทอรเนตผานสายโทรศพทแบบเดม แตใชการสงดวยความถสงกวาผใชบรการจะตองม ADSL modem ทเชอมตอกบคอมพวเตอร 3) เคเบลโมเดม (cable modem) เปนการ


80

เชอมตออนเทอรเนตความเรวสงโดยอาศยเครอขายใหบรการเคเบลทว 4) อนเทอรเนตผานดาวเทยม (satellite internet) 5) WiMAX (worldwide interoperability for microwave access) คอ เทคโนโลย บรอดแบนดไรสาย ถาตองการใชงานตองท าการเชอมตอกบสายเคเบล โดยใช T1, DSL หรอโมเดมเคเบล และ 6) ระบบ 3G/4G ยคของอนเทอรเนตความเรวสงบนโทรศพทเคลอนท

2.4.3 เอกซทราเนต (extranet) เปนระบบเชอมตอเครอขายภายในองคการหรออนทราเนตเขากบระบบคอมพวเตอรทอยภายนอกองคการ โดยการเชอมตอเครอขาย อาจเปนไดระหวางระบบอนทราเนตหลาย ๆ เครอขายผานอนเทอรเนตกได โดยปกตระบบเครอขายนจะอนญาตใหใชงานเฉพาะสมาชกขององคการ หรอผทไดรบสทธในการเขาใชงานเทานน โดยผใชจากภายนอกท เชอมตอเขามาผานเครอขายภายนอกองคกรหรอเอกซทราเนต อาจถกแบงเปน ผดแลระบบ สมาชก บคคลทวไป ซงผใชงานแตละกลมจะไดรบสทธในการใชงานเครอขายแตกตางกน

3. ดานการเรยนการสอน การเรยนการสอน หมายถง สถาบนการศกษามการจดท าหลกสตร การพฒนาหลกสตร

สถาบนการศกษา แผนการจดการเรยนรทใชเทคโนโลยสารสนเทศและการ สอสาร เปนสอการเรยนรของผเรยนทมความหลากหลาย โดยค านงถงกฎหมาย คณธรรมและจรยธรรม รวมทงมระบบแนะแนวใหค าปรกษาแกผเรยนและผรบบรการ

แนวคดการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในการเรยนการสอน สามารถสรปไดดงน (ไพฑรย ปลอดออน, 2552, น. 1-3; ศธ., 2554, น. 4-16) 1) มการวางแผนพฒนาทกษะดานไอซทใหครทกคนเพอชวยลดภาระงานและเพมประสทธภาพการจดการเรยนรใหสงขนเชน พฒนาการสรางสอดวยโปรแกรมตาง ๆ 2) การจดหาคอมพวเตอรและอปกรณของสถาบนการศกษาให เพยงพอ เพอใชส าหรบหองปฏบตการศนยขอมล Data Center และสถานโทรทศนผานดาวเทยมเพอการศกษา 3) การปรบเปลยนวธจดการเรยนการสอนโดยใชไอซทเนนความร เบองตนเกยวกบการใชคอมพวเตอรในการหาความรทางอนเทอรเนตอยางถกตองเหมาะสม 4) จดใหมการเรยนการสอนวธแสวงหาความรจากระบบอนเทอรเนตอยางรเทาทน เพอปองกนการกระท าผดหรอความไมเหมาะสมจากความรเหลานน 5) ปรบปรงสอการเรยนการสอนในรปแบบของหนงสอ แปลงใหเปนสอการเรยนการสอนหรอสาระความรแบบอเลกทรอนกส หรอจดท าเปน E-book ซงสามารถประยกตใชกบอปกรณอเลกทรอนกสทไดรบความนยมทวไป 6) ผทพฒนาสอและเนอหา ควรมาจากทงภาครฐ ภาคเอกชน และผใชสอ เชน คร นกเรยน ในสดสวนทเทากน และควรจะสงเสรมใหเกดอตสาหกรรมการผลตเนอหาส าหรบใชกบเทคโนโลยสารสนเทศในประเทศ เพอจะท าใหเกดการพฒนาทยงยนตอไป

เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารดานการเรยนการสอนมความส าคญเกยวกบการเรยนร ของผเรยนทสามารถเรยนรไดดวยตนเองโดยไมจ ากดเวลาและสถานท ตรงกบวตถประสงคการจดการเรยนการ


81

สอนทเนนผเรยนเปนส าคญ แตกตองค านงถงความเหมาะสมของสภาพแวดลอมและความพรอมของผเรยนดวย ซงสรปความส าคญไดดงน

4. ดานกระบวนการเรยนร กระบวนการเรยนร หมายถง สถาบนการศกษามการสงเสรม สนบสนนการจดกจกรรมสงเสรม

การเรยนรทหลากหลาย เพอใหผเรยนมความร ทกษะ คณลกษณะทพงประสงคและสรางสรรคผลงานจากการใชเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารอยางมคณธรรม และจรยธรรม (วรพจน นวลสกล, 2550) รปแบบการจดกจกรรมสงเสรมการเรยนรโดยสถาบนการศกษา โดยจดกจกรรมสงเสรมการเรยนรตามแหลงเรยนร ทงภายในและภายนอกสถาบนการศกษาโดยมรปแบบตาง ๆ ดงน

1) การจดนทรรศการ หมายถง รปแบบหรอวธการถายทอดความรโดยน าวสดอปกรณหรอสอมาผสมผสานกนและน าเสนออยางเปนระบบ เชน ภาพ หนจ าลอง เอกสาร สไลด คอมพวเตอร เปนตน เพอกระตนความสนใจและท าให ผดเกดความสนใจและเขาใจในเนอหาของนทรรศการไดรวดเรวขน อาจกลาวไดวาเปนการเรยนรทใกลเคยงกบประสบการณตรง ผชมสามารถรบรไดจากประสาทสมผสทงหา ปจจบนเกอบทกสถาบนการศกษามการจดกจกรรมในรปแบบนทรรศการ เพอใหความรแกผเรยน สามารถแบงการจดนทรรศการได 3 ประเภท ตามลกษณะของวธการจด ดงน ประเภททหนงนทรรศการถาวร หมายถง นทรรศการทจดแสดงเรองราวเดมไมมการเปลยนแปลง ประเภททสองนทรรศการชวคราว คอการจดนทรรศการเปนครงคราวในโอกาสหรอเทศกาลพเศษเพอแสดงความรใหม ๆ ประเภททสาม นทรรศการเคลอนท หมายถง นทรรศการทจดขนเปนชดส าเรจเพอแสดงในหลายสถานทหมนเวยนกนไป รปแบบและสอหลกทน ามาแสดง

2) การจดกจกรรมเขาคาย (camp) เปนกจกรรมการเรยนรนอกหองเรยนโดยทกลมบคคลไปใชชวตรวมกนในทใดทหนง ในระยะเวลาหนง มวตถประสงคเพอพฒนา สนบสนน สงเสรม ปองกนหรอแกไขปญหา การจดกจกรรมคายเออตอการออกแบบและการเรยนร ทแตกตางจากในหองเรยน กลาวคอ การเปลยนแหลงความร วธการรบร สถานทเรยนร เปลยนบรบทการเรยนร ชวยสรางเจตคตทดตอการอยคายและฝกคณลกษณะอนพงประสงคทดของผเรยน โดยทวไปการบรหารคายจะประกอบดวย 5 ลกษณะ ไดแก 1) มการอยรวมกนเปนคณะหรอกลม 2) การนนทนาการ 3) การศกษา 4) การปรบตวทางสงคม และ 5) การบรหารงานคาย ตวอยางเชน กจกรรมเขาคาย ไดแก กจกรรมอยคายพกแรม กจกรรม English camp กจกรรมคายวทยาศาสตร

3) รเพอเพมพนประสบการณใหแกผเรยน ซงตองอาศยการวางแผนและการด าเนนการอยางมขนตอน การไปทศนศกษาเปนกจกรรมทเดกไดไปพกผอนหยอนใจพรอมกบการเรยนรในสถานททางธรรมชาต เชน ชายทะเล สวนสาธารณะ และยงเปนการสรางความภาคภมใจในความเปนไทย ปลกฝงใหเดกและเยาวชนไดตระหนกในความส าคญของความเปนชาต การเขาใจหนาทของตนในการพฒนาชาต เชน การพาเดกไปศกษาโบราณสถาน เปนตน


82

5. ดานทรพยากรการเรยนร ทรพยากรการเรยนร หมายถง สถาบนการศกษาจดหาทรพยากรการเรยนรทางเทคโนโลยสารสนเทศ

และการสอสาร เชน การจดท าเวบไซต แหลงการเรยนร คลงสอและนวตกรรม และหองสมดอเลกทรอนกส เปนตน การพฒนาแหลงเรยนรเพอจดกจกรรมสงเสรมการเรยนรในสถาบนการศกษา

แหลงเรยนรทสถาบนการศกษาสามารถพฒนาใหใชในการสงเสรมการเรยนรของผเรยนได คอ แหลงเรยนรภายใน สถาบนการศกษาสามารถน าเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารมาใชในการจดกจกรรมสงเสรมการเรยนรภายในสถาบนการศกษาดงน ( ไพฑรย ปลอดออน, 2552, น. 3; สรศกด ปาเฮ, 2557, น. 2-4)

1) หองสมด นอกจากหนงสอแลวควรจะตองมสอประเภท digital content ซงบรรจเนอหาสาระความรตาง ๆ ลงในสอบนทก เชน CD-ROM, DVD-ROM หรอบรรจลงในเครองคอมพวเตอรประจ าหองสมดทตอเขากบระบบอนทราเนต และมคอมพวเตอรทสามารถเชอมตออนเทอรเนตไดเพยงพอตอผเรยนใน การสบคนขอมล ปจจบนไดพฒนาระบบหองสมดอเลกทรอนกสขนมาโดยพฒนาระบบวดทศนตามค าขอ (video on demand) เพมเขาไปในระบบการจดการหองสมด ซงเปนระบบทอาศยเครอขายคอมพวเตอรความเรวสงและมศนยกลางฐานขอมลขนาดใหญส าหรบเกบขอมลวดทศนจ านวนมาก ถาใชงานแบบออนไลนทอาศยอนเทอรเนต ผใชสามารถเลอกรายการทตนเองสนใจไดตลอดเวลาทกท ทกเวลา นอกจากนยงมการน า E-book, Sound on Demand, Movies ซงเปนทรพยากรทางเทคโนโลยสารสนเทศเพมเขาไปในระบบ การจดการหองสมดเพอใหมสอเพอการเรยนรทหลากหลายและนาสนใจมากยงขน

2) หองเรยน ควรมศกยภาพเพยงพอในการจดกจกรรมสงเสรมการเรยนร ควรมคอมพวเตอรประจ าหองเรยน มเครองเลน CD, DVD เพอใชเปนอปกรณเครองมอในการใชสอการเรยนร สามารถเชอมตออนเทอรเนตได และควรมเครองฉายขามศรษะ (Projector)

3) หองคอมพวเตอร ควรมจ านวนเพยงพอตอผเรยนในการฝกทกษะการใชเทคโนโลย ซงเปนหนาทหลกของครคอมพวเตอร สวนการน าทกษะทเรยนรนนไปใชใหเปนหนาทของครผสอนในแตละกลมสาระ การเรยนร ปจจบนไดมหองเรยนอจฉรยะ หรอ SMART classroom ซงเปนหองเรยนทสรางขนเพอเนน การปฏสมพนธทางการเรยนรวมกนดวยเทคโนโลยทหลากหลายและทนสมย โดยครผสอนสามารถน าเสนอขอมลสารสนเทศในการเรยนการสอนผานสอเทคโนโลยการสอน (showing) มการบรหารจดการสอ วสดอปกรณ การจดระบบเรยนการสอนและแหลงทร พยากรและสภาพแวดลอมของการใชหองเรยน (manageable) ซงสามารถเขาถงแหลงขอมลทางการเรยนรจากสอในหองเรยน (accessible) ครผสอนและผเรยนมการโตตอบในระหวางการเรยนการสอนผานเทคโนโลย (real-time interactive) และมการทดสอบ ตรวจสอบพฤตกรรมทางการเรยนจากการใชหองเรยนอจฉรยะนอกดวย (testing)

6. ดานความรวมมอภาครฐ เอกชน และชมชน ความรวมมอภาครฐ เอกชนและชมชน หมายถงสถาบนการศกษาใหการสนบสนน ประสานกบ

องคกรภาครฐ เอกชนและชมชน ในการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารภายในสถาบนการศกษา เพอใหการบรการและรบบรการมประสทธภาพ รปแบบของการมสวนรวม การให


83

ความรวมมอหรอการมสวนรวมของภาครฐ เอกชนและชมชนมหลายรปแบบดงน (จนตวร เกษมศข, 2554, น. 1-4; อรทย กกผล, 2552, น. 15-26)

1. การรบร ข าวสาร (public information) ชมชนและอง คการ ท เก ยวของจะตองไดรบ การแจงใหทราบถงรายละเอยดของการด าเนนโครงการ หรอกจกรรมของสถาบนการศกษารวมทงผลกระทบทคาดวาจะเกดขน ซงจะตองเปนการแจงกอนทจะมการตดสนใจด าเนนการ

2) การปรกษาหารอ (public consultation) เปนรปแบบการมสวนรวมทมการจดการหารอระหวางผด าเนนการโครงการกบผทเกยวของและไดรบผลกระทบ เพอรบฟงความคดเหนและตรวจสอบขอมลเพมเตม เพอใหเกดความเขาใจในโครงการและกจกรรมมากขน

3) การประชมรบฟงความคดเหน (public meeting) มวตถประสงคเพอใหทกฝายทเกยวของกบโครงการหรอกจกรรม และผมอ านาจตดสนใจ รวมท าความเขาใจ และคนหาเหตผลในการด าเนนโครงการหรอกจกรรมในพนทนน ซงมหลายรปแบบ เอกสารอางอง กระทรวงเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. (2554). กรอบนโยบายเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารระยะ พ.ศ.

2554-2563 ของประเทศไทย (ICT 2020). กรงเทพฯ: กระทรวงฯ. กระทรวงศกษาธการ. (2554). ประกาศกระทรวงศกษาธการเรอง นโยบายและมาตรฐานการพฒนาเทคโนโลยสารสนเทศและ

การสอสารเพอการศกษา. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ สบคนจาก http://www.moe.go.th/policy/ policy_ICT.pdf

จนตวร เกษมศข. (2554). การสอสารกบการเปลยนแปลงของสงคม. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย

ปรชญนนท นลสข และจระ จตสภา. (2556). การบรหารเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารเพอการศกษา = Information

and communication technology administration for education. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ไพฑรย ปลอดออน. (2552). แนวคดเรองการใช ICT เพอจดการเรยนร. สบคนจาก http://school.obec.go.th/npt3

/ict%20for%20learning19-09-2009.pdf มารควอดต, ไมเคล เจ. (2553). การพฒนาองคกรแหงการเรยนร = Building the Learning Organization: Master the 5

Element for Corporate Learning (พมพครงท 7). กรงเทพฯ: เอกซเปอรเนท. ราชบณฑตยสถาน. (2546). พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2542. กรงเทพฯ: นานมบคส

สรศกด ปาเฮ. (2557). SMART CLASSROOM: หองเรยนอจฉรยะ. สบคนจาก http://www.addkutec3.com/wp-content/uploads/2014/07/SMART-CLASSROOM.pdf


84

ส านกงานปลดกระทรวงศกษาธการ ศนยเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร. (2557). รายงานผลการศกษาตวชวด ICT ดานการศกษา ในสถาบนการศกษาระดบการศกษาขนพนฐาน กระทรวงศกษาธการ ปการศกษา 2557. กรงเทพฯ: กระทรวงศกษาธการ.

อรทย กกผล. (2552). คคด คมอการมสวนรวมของประชาชน ส าหรบนกบรหารทองถน. กรงเทพฯ: จรญสนทวงศ การพมพ. Abbass, F. Alkhafaji. (2003). Strategic management formulation, implementation, and control in

a dynamic environment. New York: Haworth Press. Coulter, Mary K. (2010). Strategic management in action (5th ed.). Boston: Prentice Hall. Hill, Chales W. and Jones, Gareth R. (2009). Theory of strategic management with cases (8th ed.). n.p.:

South-Western International Student Edition. Khe Foon Hew and Brush, T. (2007). Integrating technology into K-12 teaching and learning current

knowledge gaps and recommendations for future research. Education Technology Research Development, 55(3), 223-252.

Documents

องค์ประกอบการบริหาร ...€¦ · ปีที่ 13 ฉบับที่ 1 พฤษภาคม – สิงหาคม 2561 JRBAC Vol. 13