Bates H William - Naturalne Samoleczenie Wzroku-1

8/2/2019 Bates H William - Naturalne Samoleczenie Wzroku-1

1/165

DR WILLIAM H.BATES


2/165

Naturalne leczenie wzroku

bez okularw(Beter eyesight without glasses)(Tum. Robert Palusiski)

OD TUMACZA

Doktor William Horatio Bates by bez najmniejszych wtpliwoci geniuszem na

miar XX wieku. W wieku przyspieszonego postpu naukowo-technicznego wyprzedzi

swoj epok o cae stulecie, co w czasach wczeniejszych oznaczaoby minimum kilkasetlat. To jeden z aspektw znamionujcych cechy geniuszu. Kolejne cechy to tytaniczna

praca i zdolno do wysunicia cakowicie nowej teorii, ktrej zaoenia diametralnie

rniy si od wspczesnych mu naukowych ustale, nota bene niewiele rnicych si

od aktualnych pogldw oficjalnie lansowanych przez okulistyk w zakresie oglnej

fizjologii, mechaniki i optyki funkcjonowania oka. Miar jego geniuszu i tytanicznej

pracy byy dziesitki tysicy wyleczonych pacjentw, a niejako skutkiem ubocznym,

gboki ostracyzm rodowiska medycznego. Chocia teoria Bates'a jest czsto

kwestionowana w czci teoretycznej, jako oparta na bdnych zaoeniach, to jednak

nikt nie kwestionuje setek tysicy udokumentowanych przypadkw osb, ktre dziki

jego metodzie odzyskay prawidowy wzrok. Warto w tym miejscu doda, e jak zwykle

w takich sytuacjach do Bates'a trafiay najtrudniejsze przypadki, osoby najbardziej

zdesperowane, ktrym nikt nie potrafi pomc. To co jest rwnie znamienne dla

genialnych odkry, to fakt e posta i sama metoda Bates'a jest stosunkowo mao znana i

chocia dziki niemu na caym wiecie yj miliony dobrze widzcych osb, to na

naszym rodzimym gruncie mao ktry okulista w ogle sysza o takiej postaci i tej

metodzie leczenia wzroku. Dr William H. Bates urodzi si w Newark w Stanie New

Jersey w 1860 r. Ukoczy Cornell University w 1881, stopie medyczny uzyska w 1885

w College of Physi-cians and Surgeons. Rozpocz praktyk w Nowym Jorku,

rwnoczenie pracujc w Manhattan Eye and Ear Hospital, Bellevue Hospital (1886-


3/165

1888) i w New York Eye Infirmary (1886-1896). Otrzyma tytu profesora w wieku 26

lat, prowadzi prace badawcze odkrywajc wraz z zespoem midzy innymi adrenalin,

wykada w New York Postgraduate Medical School and Hospital w latach 1886-1891. W

1886 zrezygnowa z pracy w szpitalach zajmujc si przez szereg lat pracami

badawczymi. Po powrocie do praktyki pracowa w Harlem Hospital (1907-1922).

Ksik Better Eyesight Without Glasses" opublikowa po raz pierwszy w 1919 r., a

wic niemal po trzydziestu latach leczenia pacjentw, pracy badawczej i naukowej w

wieku 59 lat.

Metoda Bates'a zostaa rozwinita i udoskonalona (o ile byo to w ogle moliwe)

przez szereg jego nastpcw i obecnie jest powszechnie uznawana, stosowana i nauczana

w instytutach naturoterapii na caym wiecie. Bates prezentujc wyniki swoich bada i

rewelacyjne rezultaty stosowania swojej metody by w ostrej opozycji do naukowegoestablishmentu swoich czasw. Jak mona zauway, ta ksika jest w duej

mierze'polemik z powszechnie wwczas akceptowanymi teoriami i praktyk leczenia

wad i chorb oczu. Co wicej ta ksika i zawarte w niej treci nie przystaj rwnie do

wspczesnych nam pogldw okulistw koca XX wieku. Posu si tutaj cytatami z

pozycji wydanej w 1993 r. przez wydawnictwo W.A.B. Autorstwa okulisty dr Guy

Lefebvre pt. Zaburzenia wzroku" (wyd. oryg. 1991 r.). Przedstawione w niej opinie i

pogldy jako ywo przypominaj teorie z koca XIX w. cytowane przez Bates'a:

(...) To pierwsze oznaki starczej nadwzrocznoci. Nie denerwuj si jednak, bo to

nie adna choroba. To efekt stwardnienia soczewki, ktra traci elastyczno i nie moe

odpowiednio si przeksztaci, by umoliwi widzenie z bliska.

Jedynym lekarstwem s okulary (sic!). Wtpliwe pocieszenie, e nikogo to nie

ominie".(str. 101)

C za defetystyczna i pesymistyczna postawa. Przecie to tak jakby powiedzie

choremu pacjentowi: wkrtce pan umrze, nie ma dla pana lekarstwa, moemy da panu

tylko rodki przeciwblowe. Ale niech si pan nie martwi, przecie kady umiera".

W zestawieniu z faktami, z tysicami udokumentowanych przypadkw

wyleczenia starczowzrocznoci, wreszcie po zapoznaniu si z rozdziaem 16 ksiki

Bates'a traktujcym o tej wadzie, czytelnik zyska moliwo wyrobienia sobie pogldu na

to, jak mona okreli stanowisko francuskiego okulisty.


4/165

Inne nie mniej ponuro brzmice wersy zaczerpnite z tej aktualnej publikacji

wyraaj opinie o beznadziejnie zych rokowaniach w przypadkach innych wad wzroku:

(...) krtkowzroczno zwyka czsto zaczyna si w wieku szkolnym i czasami

rozwija si bardzo gwatownie. Na Boe Narodzenie dziecko czytao jeszcze 10/10, a

podczas letnich wakacji nie widziao statku w dali i mruyo oczy. Ju przy

krtkowzrocznoci l dioptria widoczno zmniejsza si o 2/10. Co roku bdzie si

zwiksza i nie ma na to rady. (sic!) w kocu sama si ustabilizuje (...). Czy mona

powstrzyma jej rozwj? Niestety nie, i nie ma znaczenia, czy nosi si okulary stale czy

nie, czy zaczo si je nosi wczenie czy pno. I tak si rozwija. Nawet gdy pozornie

si ustabilizuje, zawsze moliwy jest jej rozwj (...). Jedno jest pewne.

Krtkowzroczno nie maleje z wiekiem", (str. 91)

Po zapoznaniu si z treci ksiki Bates'a, czytelnik zdobdzie wiadomo tego,e rzeczywicie jedno jest pewne: czas zmieni ustalone przed z gr stu laty pogldy

dotyczce funkcjonowania i wad wzroku.

O ile same zaoenia i teoretyczne podstawy metody Bates'a byway przyczyn

sporw, o tyle nikt nie kwestionowa jego rzeczywistych, nieraz graniczcych z

cudotwrstwem udokumentowanych w pracach naukowych i archiwach dokona.

Przypadki wylecze pozornie beznadziejnych przypadkw, byy przedmiotem bada i

docieka wielu wspczesnych Bates'owi okulistw podejrzewajcych oszustwo

naukowe, a nawet szarlataneri. Jednake sam Bates by zarwno lekarzem jak i

naukowcem i jego praca speniaa wszelkie wymogi metodologii jak i weryfikacji

przeprowadzonych bada i eksperymentw. Na koniec sami wyleczeni z przernych

chorb i wad wzroku stanowili naoczne wiadectwo skutecznoci metody.

Najbardziej chyba znanym przykadem jest historia wybitnego pisarza A.

Huxley'a, ktry w wyniku dugotrwaej i cigle pogarszajcej si wady wzroku, pomimo

stosowania coraz mocniejszych szkie, doszed do stanu, gdy jego podstawowe zajcie

czytanie, w wieku 46 lat stao si niemoliwe. Jego jedno oko byo w stanie rozrni

jedynie wiato i ciemno, drugie za przy pomocy bardzo silnych okularw i cigym

zakrapianiu atropiny pozwalao rozrnia znaki wielkoci 25 centymetrw z odlegoci

niecaych trzech metrw. Przy czym widzenie powodowao bezustanne zmczenie i

napicie. W 1939 r. Huxley po kilku miesicach intensywnych wicze reedukacji


5/165

wizualnej, mg czyta bez okularw, za niemal niewidzce uprzednio oko,

rozpoznawao na tablicy Snella liter wielkoci 3 centymetrw z odlegoci 30 cm.

To co wydaje si najbardziej znamienne u Bates'a to podejcie do pacjenta i jego

choroby. Bates nie zastanawia si, tak jak to czyni niemal wszyscy okulici w jaki

sposb dobra pacjentowi najlepsze szka. On myla o tym jak mona naprawd pomc

danemu pacjentowi, czyli jak go wyleczy z dolegliwoci tak aby by w stanie zdrowia,

czyli rwnowagi organizmu, aby mg normalnie widzie. Powiedzmy sobie jasno, e

przepisanie okularw przez okulist pacjentowi z wad wzroku, absolutnie nie przyblia

go do zdrowia! Czsto bywa nawet zupenie odwrotnie. To tak jakby do chirurga

przyszed pacjent ze zaman nog, a ten patrzc na niego, nie skadajc i nie gipsujc mu

nogi obdarowaby pacjenta wzkiem inwalidzkim i proszkami umierzajcymi bl,

mwic: no o co chodzi, przecie moe si pan porusza."Bates nie dawa wzka, on jak prawdziwy lekarz po prostu leczy ludzi z ich

dolegliwoci.

Ciekawym i jake nowatorskim wtkiem w pracach Bates'a byo odkrycie

wzajemnych powiza ciaa, umysu, pamici i wyobrani. Funkcjonowanie i sposb

dziaania zastosowanych przez Bates'a technik stao si tak naprawd zrozumiae na

gruncie wspczesnej psychologii, dopiero w ostatnich dwudziestu latach. Techniki pracy

z wyobrani, ruchy i ustawienie pozycji ciaa, oglna koncepcja relaksacji, paradoksalna

technika gorszego widzenia", nakadanie obrazu wyobraonego na rzeczywisty, technika

punktu, nacisk na stresogenne podstawy chorb oczu i ich nierozczny zwizek z

umysem, to wszystko s przecie odkrycia psychologii koca lat 70. i 80. naszego

stulecia! Odkrycie efektu sprzenia zwrotnego, przy ktrym wyleczenie wady wzroku, a

czsto samo dojcie pacjenta do stanu centralnej fiksacji" pozwala na uwolnienie

chorego od stresu stricte psychologicznego, to rzecz tak doniosa, e psychologowie i

psychiatrzy powinni chyli czoa, gdy daje im to narzdzie do obejcia metody i drogi

analizy danego przypadku, na rzecz dziaania bezporedniego poprzez skoncentrowanie

si na (w tym przypadku) zmyle wzroku i ewentualne pniejsze pogbienie efektu

terapeutycznego tradycyjnymi technikami.

Bates z icie amerykaskim pragmatyzmem, bynajmniej nie pomijajc kwestii

etiologii choroby, skoncentrowa si gwnie na pytaniu jak j wyleczy. Std te


6/165

niektre z proponowanych przez niego wicze mog si wyda paradoksalne i

absurdalne, lecz one gwnie i to w skuteczny sposb odpowiadaj na pytanie: jak?

Pragn w tym miejscu zwrci uwag na fakt, e jedna z bardzo skutecznych

psychologicznych technik terapeutycznych rozwinita pod koniec lat osiemdziesitych

naszego stulecia, NLP (programowanie neurolingwistyczne) jest jakby ywym odbiciem

praktycznych idei Bates'a. Na bazie NLP mona wyjani tak wysok skuteczno

metody Bates'a. Zakadajc, e w cigu naszego ycia uksztatowalimy w naszej

psychice i w naszym ciele zesp programw odpowiadajcych na sytuacje powtarzalne i

podobne, i e mamy niemal stuprocentow tendencj do powtarzania i stosowania tych

programw (w dosy ubogiej i niewielkiej wbrew pozorom wariacji), moemy

stwierdzi, e posiadamy (w przypadku wady wzroku) program" niewaciwego

uywania zmysu wzroku. Tak, tak, caego zmysu, a nie tylko oka. Jedynym moliwymrozwizaniem jest przeprogramowanie" tej niepodanej tendencji, czy te sytuacji. Te

programy na poziomie fizjologicznym to tendencja do przebiegu informacji w mzgu po

stale tych samych sieciach neuronowych, kodujcych metod cigych powtrze wci

ten sam ukad. Czy ten ukad jest oglnie korzystny czy nie z punktu widzenia naszych

interesw, dla naszego superkomputera mzgu nie ma najmniejszego znaczenia.

Zmiana programu wymaga wytworzenia nowej neuronowej cieki" informacyjnej i nie

jest to takie proste. Ot w wietle ostatnich odkry, techniki zaproponowane przez

Bates'a dziki zastosowaniu paradoksu, wizualizacji, nakadania obrazw wyobraonych

na faktycznie widziane, lub prawie widziane, poprzez widzenie gorsze" tam gdzie

dotychczas widziao si lepiej, oraz dziki rewelacyjnej, niemal mistycznej (o czym za

chwil) technice czarnej kropki, okazuj si by ogromnie skuteczne w owym

przeprogramo-wywaniu" cieek neuronowych, ktrymi poday dotychczas impulsy z

bitami informacji.

Warto w tym miejscu zwrci uwag psychologw na to, jak niezmiernie wane i

doniose w znaczeniu s implikacje wynikajce z odkrytych przez Bates'a korelacji

pomidzy popraw stanu zdrowia oczu i zdrowia psychosomatycznego, a co za tym idzie,

zadziwiajcych postpw w nauce dzieci w klasach (szkoach) specjalnych (rozdz. 22),

jak rwnie na wpyw wielomiesicznego procesu leczenia wzroku na wyleczenie

chorych na cik nerwic (rozdz. 23). Rzecz, ktra teraz u progu XXI w zaczyna


7/165

dociera do naszej wiadomoci, zostaa nastpujco zdiagnozowana przez Bates'a:

napicia wzroku i wynikajca z niego wada refrakcji, jest tylko zewntrznym przejawem

napicia umysowego".

Bates oczywicie nie rozpatrywa zagadnie wad wzroku z powyej

zaprezentowanego punktu widzenia. Z prostot geniuszu swojego rodaka Edisona

doszed do wniosku, e jeeli zaszed proces powiedzmy niekorzystny, to naley go

odwrci. Zatem jeeli przy bliskowzrocznoci o gaki ocznej jest zbytnio wyduona, to

dlaczego nie miaaby z powrotem ulec spaszczeniu. Jeeli za przy dalekowzrocznoci

ulega spaszczeniu, to te nie ma przeszkd, eby j wyduy. Odpowied na pytanie

jak, zaja mu ponad dwadziecia lat naukowych bada i docieka, lecz na szczcie dla

nas ta odpowied zawarta jest w tej oto ksice.

Niektrzy mog twierdzi, e Bates nie by tak bardzo odkrywczy i nowatorski,jako e metody leczenia wzroku podobne w zaoeniach, a nawet sposobach obecne byy

we wschodnich systemach leczniczych i medytacyjnych od tysicy lat. Technika

relaksacji to pierwszy z licznych przykadw, inny to centralna fksacja, ktrej dokadny

odpowiednik nazywa si tratak w medycynie ajurwedycznej, a liczne sylaby, mandae

lecznicze, jantry i specjalne leczce wzrok obrazki z sylabami (zobacz ty okadki) wraz z

odpowiadajcymi im technikami patrzenia na nie, mog stanowi odpowiedniki

dynamicznej relaksacji wzroku osiganej w Ba-tes'owskich wiczeniach przesuwania i

koysania. Lecz wielko Bates'a polega na samodzielnym dojciu do tych rozwiza i

spjnoci caego systemu, wobec braku jakiegokolwiek odpowiednika w systemie nauki

zachodniej czy wschodniej.

Te nasuwajce si zbienoci ze wschodnimi systemami leczenia i medytacji

wskazuj na fakt jak wielk ilo wiedzy i informacji czerpa Bates z wasnego

dowiadczenia i wasnej intuicji. Jest co fascynujcego nawet w tak prostym wiczeniu

jak palming. Osobicie cierpi na niewielk wad bliskowzrocznoci i tumaczc t

ksik zaczem wyprbowywa niektre spord podanych wicze. Dowiadczenie z

palmingiem okazao si niespodziewanym przeyciem. Polegao to po pierwsze na tym,

i okazao si e zobaczenie czarnego koloru wcale nie jest takie atwe jak si to na pozr

wydaje! Pocztkowo wykonujc to wiczenie od razu zobaczyem do intensywny

czarny kolor, ale szybko zorientowaem si, e sam siebie po prostu oszukuj, e


8/165


9/165


10/165

wyrostek robaczkowy. Ale o najwiksz nieudolno podejrzewa si j przy konstrukcji

oka. Okulici jednomylnie twierdz, e organ wzroku nigdy nie zosta przystosowany do

takiego sposobu uywania jaki mamy obecnie.

Ewolucja oka bya zakoczona tysice lat przed wynalezieniem druku, sztucznego

owietlenia, czy kina. W czasach prehistorycznych oko doskonale suyo pierwotnemu

czowiekowi. By on myliwym, pasterzem, rolnikiem, wojownikiem. Potrzebowa

przewanie dalekowzroczno-ci, std oko w stanie wypoczynku (braku napicia) jest

przystosowane do dalekowzrocznoci. W normalnym stanie wraenia wzrokowe powinny

by odbierane w sposb rwnie pasywny jak to ma miejsce w przypadku zmysu suchu,

nie wymagajc jakiegokolwiek napicia mini. Krtkowzroczno, jako stan

przejciowy, bya wyjtkiem wymagajcym dostosowania napicia mini na tak krtki

okres, e stawao si to osigalne bez jakiegokolwiek dostrzegalnego obcieniamechanizmu akomodacji (dostosowania widzenia oka z rnych odlegoci).

Nowe wymagania wobec oka pojawiy si w sposb niezaprzeczalny, gdy

czowiek nauczy si porozumiewa z innymi za pomoc sowa pisanego i drukowanego.

Obejmoway one pocztkowo pewn grup osb, lecz stopniowo rozszerzay si na coraz

to wiksz populacj, a do czasw wspczesnych, gdy dotyczy to wszystkich

mieszkacw cywilizowanych krajw. Kilkaset lat temu, nawet ksita nie uczyli si

czyta i pisa. Teraz zmuszamy kadego do chodzenia do szkoy, bez wzgldu na to, czy

sobie tego yczy, czy nie. Nawet malutkie dzieci s wysyane do przedszkoli. Kilka

pokole temu ksiki byy drogie i nie tak rozpowszechnione, jak obecnie. Dzisiaj, dziki

wszelkiego rodzaju stacjonarnym i obwonym bibliotekom stay si dostpne dla

kadego. Nowoczesne gazety, z nie koczcymi si kolumnami le wydrukowanej papki

do czytania, s oglnie dostpne dziki opracowaniu technologii pozyskiwania papieru z

drewna, co jest zaledwie wczorajszym odkryciem. Take stosunkowo niedawno wiece

zostay zastpione przez rne formy sztucznego owietlenia, co skania nas do

przeduania naszych zaj i rozrywek na te godziny, podczas ktrych czowiek

prymitywny zmuszony by wypoczywa. Wynalazek kina staje si dopenieniem tego

destrukcyjnego procesu.

Czy byoby rozsdne oczekiwa, e Natura winna przewidzie cay ten rozwj i

stworzy organ, ktry mgby podoa wszystkim nowym wymaganiom? Powszechnie


11/165

akceptowane przewiadczenie dzisiejszej okulistyki mwi nam, e Natura nie mogaby

tego dokona i e tego nie zrobia, jak rwnie powiada si, e chocia proces cywilizacji

zaley bardziej od zmysu wzroku, ni od ktregokolwiek z innych zmysw, organ

wzroku zosta niedostatecznie przystosowany do stojcych przed nim zada.

Wiele faktw wydaje si potwierdza taki wniosek. Podczas gdy prymitywny

czowiek, jak si okazuje, niewiele cierpia z powodu wad wzroku, mona miao

stwierdzi, e z pord dziesiciu osb w wieku powyej 21 lat, yjcych w

cywilizowanych warunkach, dziewicioro z kadej dziesitki cechowa bdzie wada

wzroku. Wraz z wiekiem proporcje wzrastaj tak, e staje si niemal niemoliwe

znalezienie osoby w wieku 40 lat pozbawionej wad wzroku. Wikszo statystyk

udowadnia takie zestawienie.

Od ponad stu lat lekarze poszukuj sposobw, aby naprawi szkody wyrzdzoneludzkiemu oku przez cywilizacj. Niemcy, dla ktrych ta sprawa ma znaczenie militarne

wydali miliony dolarw na rne badania, jednake bez adnego poytku. Wikszo

metod, ktre w sposb tajny byy stosowane w celu leczniczym lub profilaktycznym

pomagao niewiele, albo wcale. Niektre przedstawiay peen nadziei obraz sytuacji, ale

ich wnioski kocowe byy pozbawione cakowicie faktw.

Niewiele powiedziano o tryumfujcej metodzie postpowania, czyli uywaniu

sztucznych soczewek, ktre kompensuj bd refrakcji oka, oprcz tego, e wynalazek

ten neutralizuje efekty dziaania wielu czynnikw, podobnie jak kule umoliwiaj

kulawemu spacer. Panuje take przekonanie, e okulary pomagaj czasem powstrzyma

proces pogarszania si wzroku, lecz kady okulista wie, e ich przydatno do tego celu

jest znikoma. W przypadku myopii (krtkowzrocznoci), poczwszy od roku 1916

niektrzy okulici stwierdzili, e okulary i dotychczasowe metody leczenia niestety nie

przynosz poytku" zarwno w profilaktyce, jak i w zapobieganiu powikszania si

bdu refrakcji lub rozwoju bardzo powanych komplikacji, z ktrymi jest to czsto

zwizane.

Moje obserwacje zgromadzone w trakcie ponad trzydziestu lat bada procesu

refrakcji ludzkiego oka w peni potwierdziy wnioski co do nieprzydatnoci wszystkich

wymienianych metod profilaktyki i leczenia bdw refrakcji. Bardzo wczenie

wysnuem przypuszczenie, e nie istniej dostpne rodki suce rozwizaniu tego


12/165

problemu.

Kady okulista wie z dowiadczenia, e teoria o nieuleczalnoci bdw refrakcji

nie odpowiada zaobserwowanym faktom. Wcale nierzadkie s przypadki spontanicznego

ozdrowienia lub zmiany jednej formy wady na inn. Mocno zakorzenione

przyzwyczajenie kae raczej ignorowa te kopotliwe fakty, ni je wyjania. Na

szczcie dla tych, ktrzy uwaaj za konieczne podtrzymywanie starych teorii za

wszelk cen, rola jak przypisuje si soczewce oka w akomodacji oferuje w wikszoci

przypadkw wiarygodny sposb wytumaczenia.

Zgodnie z t wykadan na uczelniach teori, oko by widzie na rne odlegoci

zmienia swoj ogniskow poprzez zmian krzywizny soczewek. Zatem aby wyjani

zmienno w teoretycznie trwaym bdzie refrakcji, teoretycy opracowali bardzo

pomysow ide, zgodnie z ktr soczewki maj moliwo zmiany swojej krzywizny nietylko dla celw prawidowej akomodacji, lecz rwnie w celu wyrwnania lub

wytworzenia bdw akomodacji. W przypadku hipermetropii (wspczenie, aczkolwiek

nie cakiem prawidowo nazywanej dalekowzrocznoci, poniewa pacjent z wad tego

typu nie moe widzie ostro ani z daleka, ani z bliska) gaka oczna jest za bardzo cofnita

i wszystkie promienie wiata zarwno te pochodzce z odbicia od przedmiotw

znajdujcych si blisko, jak i te pochodzce od przedmiotw oddalonych, ogniskuj si

poza siatkwk, zamiast na niej. W przypadku miopii (krtkowzrocznoci) odlego do

siatkwki jest zbyt dua i podczas gdy rozbiene promienie z blisko pooonych

obiektw dochodz do punktu na siatkwce, to promienie biegnce rwnolegle

pochodzce z odbicia od przedmiotw odlegych, nie osigaj siatkwki.

Przypuszcza si, e obie te wady s trwae, jedne nabyte, drugie wrodzone. Zatem

osoby, ktre raz wykazuj hipermetropi lub krtkowzroczno, za innym razem s

wolne od tych wad lub ich stopie si zmniejsza wykluczaj wysunicie przypuszczenia,

e nastpia u nich zmiana w uksztatowaniu gaki ocznej. Z tego powodu w przypadku

zmniejszenia lub zaniku hipermetropii proponuje si nam wiar w to, e oko w procesie

widzenia zarwno z bliska, jak i z daleka, powoduje wzrost krzywizny soczewki

wystarczajcy do tego, aby skompensowa w caoci lub czciowo spaszczenie gaki

ocznej. W krtkowzrocznoci przeciwnie powiada si, e oko dziaa na odwrt w

celu wytworzenia odmiennych, gorszych warunkw. Zgodnie z teori naley wierzy, e


13/165

tzw. misie rzskowy" (obwdka rzskowa) kontroluje ksztat soczewek poprzez

moliwo wikszego lub nieco mniejszego trwaego skurczu, przez co utrzymuje

soczewki w stanie wypukym.

Te kuriozalne stwierdzenia dotyczce dokona oka wydaj si nienaturalne nawet

laikowi, ale okulici wykazuj tendencj do pobaliwego traktowania tych zjawisk jako

wrodzonych dla organu wzroku, tak e podczas dopasowywania okularw stao si

zwyczajem zakrapianie atropiny kropli znanych kademu, kto odwiedza okulist, aby

sparaliowa misie rzskowy i tym samym zapobiec zmianom krzywizny w

soczewkach, a wic doprowadzi do uwydatnienia ukrytej hipermetropii" i pozbycia si

oczywistej bliskowzrocznoci".

Uwaa si, e interferencja soczewek ma wpyw jedynie na zmniejszanie stopnia

wady refrakcji i to tylko podczas pierwszych lat ycia czowieka. Dla osb w starszymwieku, a zwaszcza po przekroczeniu czterdziestego pitego roku ycia, nigdy nie

znaleziono wiarygodnego wytumaczenia.

Zaniknicie astygmatyzmu lub zmiany w jego postaci powoduj jeszcze wiksze

zakopotanie wrd teoretykw. Ta wada wzroku jest z reguy spowodowana

niesymetrycznymi zmianami w zakrzywieniu rogwki objawiajcymi si niemonoci

zerodkowania promieni wiata w jakimkolwiek punkcie. Co powoduje, e oko ma

jedynie ograniczone moliwoci przezwycienia tego stanu. Dodatkowo astygmatyzm

moe pojawia si i znika z rwn atwoci jak inne wady refrakcji. Jest dobrze

znanym faktem, e niektre osoby mog same wytwarza ten stan. Niektrzy potrafi

wytworzy wad trzech dioptrii (dioptria jest si zerodkowania (focusing) potrzebn do

zogniskowania rwnolegych promieni wiata w jeden punkt na odlego jednego

metra). Osobicie potrafi wytworzy wad o wielkoci 1,5 dioptrii.

Badajc tysice par oczu w New York Eye and Ear Infirmary, jak rwnie w

innych lecznicach, obserwowaem wiele przypadkw w ktrych bdy refrakcji

spontanicznie cofay si lub zmieniay swoj form i nie byem w stanie tych faktw ani

zignorowa, ani przekonujco wyjani z pomoc ortodoksyjnych teorii, nawet jeli

takowe byy dostpne. Jeeli bdy refrakcji s nieuleczalne, nie mog tym samym

spontanicznie si cofa, ani zmienia swojej formy.

Z biegiem lat odkryem, e krtkowzroczno i hipermetropia, podobnie jak


14/165

astygmatyzm mog by wywoywane na yczenie, e krtkowzroczno nie jest, jak

sdzono przez dugi czas, zwizana z uywaniem wzroku do ogldania blisko pooonych

obiektw, ale jest zwizana z napiciem oka obserwujcego obiekty dalekie. Napicie

przy patrzeniu blisko jest zwizane z hipermetropia, ponadto aden bd refrakcji nie by

trwaym uwarunkowaniem. Odkryem take, e niewielkie wady wzroku mog by

wyeliminowane, za wady powaniejsze mog by znacznie zmniejszone.

Prbujc rozwiza te problemy przebadaem dziesitki tysicy par oczu i im

wicej gromadziem faktw, tym trudniejsze stawao si pogodzenie ich z panujcymi

teoriami. Na koniec przeprowadziem seri bada oczu czowieka i niszych zwierzt

rezultaty, ktre przekonay zarwno mnie jak i innych badaczy wykazay, e to nie

soczewki speniaj zasadnicz rol w procesie akomodacji, ale e proces dostosowania

oka potrzebny do ostrego widzenia na rne odlegoci jest taki sam jak w aparaciefotograficznym i odbywa si poprzez zmian dugoci tego organu dziki pracy mini

znajdujcych si na zewntrz gaki ocznej. Rwnie przekonujce byy dowody, e bdy

refrakcji, wczajc w to starczowzroczno (presbjopia zesztywnienie soczewek,

powodujce trudnoci akomodacji i utrudniajce bliskie widzenie) nie s spowodowane

zmianami organicznymi polegajcymi na zmianie ksztatu gaki ocznej lub na

organicznych zmianach w soczewkach, ale na funkcjonalnych przeszkodach w pracy

mini na zewntrz gaki ocznej i z tego powodu s moliwe do wyeliminowania.

Przedstawiajc te wyniki bada jestem w peni wiadomy, e podwaani

bezdyskusyjny od blisko stulecia stan wiedzy o oftalmologii (okulistyce), ale do moich

wnioskw doszedem dziki faktom w sposb na tyle przemylany, i sam jestem teraz

zdziwiony swoimi niegdysiejszymi wahaniami. W tym czasie znacznie zmniejszyem

moj wad krtkowzrocznoci, jednake chciabym pozosta na tyle konserwatywny,

eby rozrnia krtkowzroczno czynnociow, ktr jestem w stanie wyeliminowa

albo zmniejszy, od krtkowzrocznoci organicznej, ktr zgodnie z ortodoksyjn

tradycj chwilowo zgadzam si traktowa jako nie poddajc si poprawie.

ROZDZIA 2

SYMULTANICZNA RETINOSKOPIA

Wikszo moich informacji dotyczcych sposobu dziaania oka zdobyem dziki

retinoskopii symultanicznej, czyli klinicznym badaniom siatkwki. Retinoskop jest


15/165

urzdzeniem uywanym do badania i pomiarw refrakcji oka. (Pozwala skierowa

strumie wiata poprzez odbicie od lustra.) Elektryczne lub naturalne wiato za pomoc

lustra jest kierowane wskim strumieniem do oka poprzez renic. Patrzc poprzez

przyrzd mona zaobserwowa cz renicy wypenionej wiatem, ktra w normalnym

ludzkim oku, z uwagi na zabarwienie siatkwki ma czerwonawo-ty kolor. Jeeli oko

jest dokadnie skierowane na punkt z ktrego czynimy obserwacje, moemy take

zauway cie na krawdzi renicy i wanie zachowanie si tego zaciemnienia w trakcie

ruchw lustra w rnych kierunkach pozwala na zdiagnozowanie stanu refrakcji oka.

Jeeli aparat jest uywany z odlegoci szeciu stp1 od badanego oka, a cie

porusza si w kierunku przeciwnym do ruchw zwierciada, oko wykazuje

krtkowzroczno. Jeeli cie porusza si w tym samym kierunku co zwierciado, oko

jest w stanie normalnego, prawidowego widzenia lub wykazuje hipermetropi. Wprzypadku hipermetropii ruch jest bardziej wyrany ni w stanie normalnym i fachowiec

moe zazwyczaj okreli rnic pomidzy tymi dwoma stanami na podstawie charakteru

tego ruchu. W przypadku astygmatyzmu ruch jest zupenie inny w rnych poudnikach.

(Poudnik jest pionow lini przeprowadzon patrzc od przodu pomidzy biegunami

gaki ocznej.) Aby wyznaczy stopie bdu lub prawidowo dokona rozrnienia

pomidzy hiperme-tropi a stanem normalnym lub te pomidzy rnymi rodzajami

astygmatyzmu, z reguy stosuje si prby z soczewkami umieszczonymi przed

11 stopa to 30,48 centymetra.

okiem badanego. Jeeli lustro jest wklse zamiast paskiego, powyej opisane

ruchy bd odwrcone, jednake paskie lustra s wspczenie najczciej uywane.

Tablica Snella2, oraz prbne soczewki mog by uywane jedynie w szczeglnie

sprzyjajcych warunkach, ale retinoskop moe by uywany wszdzie. Jest nieco atwiej

stosowa go w zaciemnionym pomieszczeniu, ni przy penym wietle, ale moe by

uywany w kadych warunkach, nawet przy ostrym wietle soca wieccym wprost do

oka. Moe by take stosowany w bardzo niesprzyjajcych warunkach.Aby zmierzy refrakcj za pomoc testu Snella lub prbnych soczewek potrzeba

sporo czasu, nawet do kilku godzin. Z pomoc retinoskopu mona ten czas ograniczy do

kilku sekund. Za pomoc wczeniejszych metod nie byoby moliwe otrzymanie

jakichkolwiek informacji o refrakcji oka np. baseballisty w momencie obrotu, uderzenia


16/165

piki i w chwili po uderzeniu. Ale przy pomocy retinoskopu staje si cakiem atwe

okrelenie czy jego wzrok jest prawidowy, czy te jest krtkowidzem, daleko-widzem,

astygmatykiem w czasie gdy wykonuje wymienione czynnoci. Jeeli zaobserwujemy

jakie bdy refrakcji, moemy dokadnie okreli ich stopie poprzez szybko

poruszania si zaciemnienia.

Przy uyciu tablicy z testem (np. Snella) oraz prbnych soczewek wyniki bada

s okrelone poprzez relacje pacjenta z tego co on widzi. Jednake podczas bada pacjent

czstokro bywa na tyle podenerwowany, e nawet nie wie co widzi lub nie potrafi

rozrni, ktre okulary poprawiaj jego widzenie, a ktre pogarszaj. Ponadto ostro

wzroku nie jest wiarygodnym dowodem dotyczcym refrakcji. Pacjent z dwiema

dioptriami krtkowzrocznoci moe widzie dwa razy lepiej od innego pacjenta z takim

samym bdem refrakcji. Wyniki bada uzyskane za pomoc tablic testowych s wrzeczywistoci cakowicie subiektywne, podczas gdy badania za pomoc retinoskopu s

w caoci obiektywne, niezalene w najmniejszym stopniu od wypowiedzi pacjenta.

Reasumujc: o ile badanie refrakcji poprzez uycie tablic oraz prbnych

soczewek wymaga sporej iloci czasu i moe by wykonane jedynie w specjalnie

stworzonych sztucznych warunkach, za rezultaty nie zawsze s wiarygodne, o tyle

retinoskop moe by uywany we wszystkich

2 Herman Snellen (1835-1908) synny holenderski oftalmolog, profesoroftalmologii na uniwersytecie w Ultrechcie, dyrektor Netherlandic Eye Hospital.

Wspczenie uywane standarty ostroci wzroku zostay opracowane i zaproponowane

przez niego, podobnie jak sposb badania ostroci wzroku. Tablica sprawdzajca(Snella) suy do mierzenia ostroci wzroku.

normalnych i nienaturalnych warunkach w zastosowaniu zarwno do oka

czowieka, jak i zwierzt, za na rezultatach jego prawidowego zastosowania mona w

peni polega. Retinoskop nie moe znajdowa si bliej ni sze stp od oka, w

przeciwnym wypadku badany moe sta si podenerwowany, za refrakcja, z powodw,

ktre bd omwione pniej, ulegnie zmianie i tym samym wyniki bada nie bd

wiarygodne. Przy badaniu zwierzt staje si czsto konieczne badanie z jeszcze wikszej

odlegoci.

Od trzydziestu lat uywam retinoskopu do badania refrakcji oka. Przebadaem

oczy dziesitkom tysicy dzieci szkolnych, setkom niemowlt, tysicom zwierzt takich

jak koty, psy, krliki, konie, krowy, ptaki, wie i ryby. Uywaem retinoskopu gdy


17/165

badani byli zrelaksowani oraz gdy byli podekscytowani, rwnie gdy ja sam byem

zdenerwowany, gdy byli przebudzeni i podczas snu, a nawet gdy byli pod wpywem

chloroformu. Badania prowadziem w cigu dnia i w nocy, gdy badani byli wypoczci

oraz gdy byli zdenerwowani, gdy usiowali widzie i gdy nie robili wysikw, wwczas

gdy kamali i gdy mwili prawd, gdy powieki byy czciowo przymknite przysaniajc

cz renicy, gdy renica bya rozszerzona, a take gdy bya zwona, gdy oko

poruszao si ze strony na stron, z gry na d i w innych kierunkach.

W ten sposb odkryem wiele faktw, ktre nie byy wczeniej znane i ktrych

nie byem w stanie pogodzi z dotychczasow wiedz w tej dziedzinie. Doprowadzio to

do przeprowadzenia eksperymentw, o ktrych ju wspomniaem. Wyniki zgodne byy z

moimi wczeniejszymi ustaleniami i spowodoway odrzucenie w caoci wiedzy

prezentowanej przez ortodoksyjn oftalmologi na temat akomodacji i bdw refrakcji.

ROZDZIA 3

PRAWDA O AKOMODACJI

Wyniki moich eksperymentw udowodniy, e soczewka nie odgrywa roli w

procesie akomodacji. Ten fakt jest potwierdzony przez liczne badania oczu dorosych i

dzieci o normalnym wzroku, z wadami refrakcji, a take z ambliopi (niedowidzeniem o

nieokrelonej przyczynie) oraz u dorosych po usuniciu soczewek z powodu katarakty.

Jak ju zostao powiedziane dooczne zakropienie atropiny powoduje (jak si przypuszcza) zablokowanie procesu akomodacji poprzez sparaliowanie minia

kontrolujcego ksztat soczewek. Ten model dziaania jest generalnie akceptowany przez

kad ksik o tej tematyce, tak wic w celu wyeliminowania przypuszczalnego wpywu

soczewek na stan refrakcji stosuje si to lekarstwo podczas dopasowywania okularw do

oczu pacjenta.

W dziewiciu przypadkach na dziesi otrzymywane wyniki zastosowania

atropiny podtrzymuj teori zgodnie z ktr uywa si tych kropli, ale w dziesitym

przypadku tak si nie dzieje i kady okulista z jakimkolwiek dowiadczeniem odnotowa

ten co dziesity przypadek. Wiele spord nich zostao odnotowanych w fachowej

literaturze i wiele z nich mogem zaobserwowa w toku mojej praktyki. Zgodnie z teori

atropina powinna ujawnia ukryt dalekowzroczno w przypadkach widzenia

normalnego lub dalekowzrocznego, oczywicie pod warunkiem, e pacjent jest w wieku,


18/165

w ktrym soczewki zachowuj swoj elastyczno. Jednake faktyczny stan jest taki, e

atropina czasami wywouje krtkowzroczno albo zmienia dalekowzroczno w

krtkowzroczno, a u osb powyej siedemdziesitego roku ycia spowoduje zarwno

kttko- jak i dalekowzroczno, gdy przypuszcza si, e ich soczewki s twarde jak

kamienie, jak rwnie w wielu przypadkach s zajte przez katarakt. Pacjenci z pozornie

normalnym wzrokiem po uyciu atropiny rozwin daleko- lub krtkowzroczny

astygmatyzm albo astygmatyzm mieszany. W pozostaych przypadkach lekarstwo nie

przeszkadza w akomodacji, ani nie zmienia refrakcji w aden sposb. Ponadto badani po

zastosowaniu atropiny dziki rozlunieniu oczu byli zdolni do odczytania czcionek o

rozmiarze 5 pt (najmniejszy typ czcionki uywany obecnie zobacz ilustracj

przykad w rozdz. 14) z odlegoci pitnastu centymetrw. Ponadto przypuszczalnie

atropina daje odpoczynek oczom przynoszc ulg przepracowanym miniom.W leczeniu zeza i niedowidzenia czsto stosowaem atropin w lepszym oku

przez okres ponad roku w celu zachcenia do uywania niedowidzcego oka. Pod koniec

tego czasu, wci pod wpywem atropiny, oczy staway si zdolne przez okres kilku

(czasem mniej) godzin do czytania czcionek o rozmiarze 5 pt z odlegoci pitnastu

centymetrw. Poniszy przykad jest jednym z wielu przypadkw, ktre mgbym

zacytowa.

Chopiec w wieku dziesiciu lat cierpia na dalekowzroczno, lewe lepsze oko

miao wad trzech dioptrii. Po zakropieniu atropiny dalekowzroczno wzrastaa do

czterech i p dioptrii, za widzialno obniya si do poziomu 20/200 (200/200 to stan

normalny, gdzie licznik wskazuje na odlego w stopach z jakiej pacjent moe widzie

liter na tablicy testowej np. Snella, za mianownik wskazuje na odlego z jakiej ta

litera winna by rozpoznawana). Przy pomocy wypukych szkie o mocy czterech i p

dioptrii pacjent mg widzie na odlego, za po dodaniu nastpnego wypukego szka

czterech dioptrii, by zdolny czyta czcionki 5 pt z odlegoci dwunastu i p centymetra.

Atropina bya stosowana przez okres jednego roku, za renica bya rozszerzona

maksymalnie. W midzyczasie prawe oko byo leczone moj wasn metod, ktra

zostanie tutaj opisana. Z reguy oko, ktre jest w ten sposb leczone przenosi popraw

swego stanu na drugie, jednak w tym przypadku tak si nie stao. Po upywie roku ostro

wzroku prawego oka staa si normalna (tzn. bez wady), ale stan lewego oka by bez


19/165

zmian, dokadnie taki sam jak przed rokiem, czyli 20/200 ostro na odlego przy

niemonoci czytania bez okularw. Stopie dalekowzrocznoci nie zmieni si. Wci

pod wpywem atropiny, przy rozszerzonych do maksimum renicach poddaem to oko

osobno leczeniu i po upywie p godziny ostro widzenia staa si normalna zarwno z

daleka jak i z bliska, tekst zoony 5 pt czcionk zosta odczytany z odlegoci pitnastu

centymetrw, wszystko to bez okularw. Zgodnie z teori, obwdka rzskowa powinna

by cakowicie sparaliowana nie tylko chwilowo, ale trwale przez cay rok. Oko nie

tylko pokonao cztery i p dioptrii dalekowzrocznoci, ale jeszcze dodatkowe sze

dioptrii akomodacji, czynic czn popraw dziesiciu i p dioptrii. Osobom

przywizanym do powszechnie akceptowanych teorii pozostaje teraz wyjani jak takie

fakty pogodzi z nie przystajc do nich teori.

Rwnie godny uwagi by przypadek szecioletniej dziewczynki, ktra miaa

dwie i p dioptrii w prawym/lepszym oku i sze dioptrii w drugim w poczeniu z jedn

dioptri astygmatyzmu. Z lepszym okiem pod wpywem atropiny, przy maksymalnie

rozszerzonej renicy, oboje oczu byo leczone przez ponad rok, pod koniec tego czasu,

przy uyciu atropiny w prawym oku, prawe i lewe oko byo zdolne do czytania

piciopunk-towego pisma z odlegoci pitnastu centymetrw, prawe oko radzio sobie

nieco lepiej ni lewe. W ten sposb, pomimo atropiny, prawe oko nie tylko poprawio


20/165

dwie i p dioptrii dalekowzrocznoci, ale dodatkowe sze dioptrii akomodacji,

uzyskujc cznie osiem i p dioptrii poprawy. Aby wyeliminowa ewentualno ukrytej

dalekowzrocznoci w lewym oku ktre pocztkowo miao sze dioptrii

zastosowaem atropin w tym oku, zaprzestajc podawania w prawym i prowadziem

wiczenia oczu jak poprzednio. Pod wpywem lekarstwa nastpi nieznaczny nawrt

dalekowzrocznoci, ale wzrok szybko wrci do normy i chocia atropina bya stosowana

codziennie, co dawao maksymalne rozszerzenie renicy, piciopunktowe pismo byo

odczytywane z pitnastu centymetrw bez okularw przez cay ten okres. Wobec tego

trudno jest zrozumie jaki mgby by zwizek minia rzskowego z moliwociami

akomodacji u tej pacjentki podczas stosowania przez ponad rok atropiny w kadym oku.

Rys. 2. Minie zewntrzne oka.

Jak ju powiedziaem, zgodnie z biecymi teoriami atropina paraliuje misie

rzskowy przez co zapobiega si zmianie krzywizny w soczewkach i ustaje akomodacja.

Jeeli pomimo dugotrwaego stosowania atropiny pojawia si zjawisko akomodacji, staje

si oczywiste, e musi by ono spowodowane innym czynnikiem lub czynnikami, ni

soczewki i misie rzskowy. Oczywista sprzeczno takich przypadkw z powszechnie

akceptowan teori jest przytaczajca i zgodnie z tymi teoriami inne fakty i zjawiskacytowane w tym rozdziale s rwnie niewytumaczalne. Z drugiej strony wszystkie

wspomniane fakty s cakowicie zgodne z rezultatami moich eksperymentw

przeprowadzonych na miniach oczu zwierzt oraz z moimi obserwacjami obrazw

odbitych od rnych czci gaki ocznej. W sposb uderzajcy potwierdzone zostay

take wyniki eksperymentw z atropin, ktre wykazay, e atropina nie moe cakowicie


21/165

i trwale sparaliowa procesu akomodacji, o ile nie zostaa wstrzyknita gboko do

oczodou dosigajc mini ukonych (ob-liquus) (zob. rys. 2), ktre s naprawd

odpowiedzialne za akomodacj, nie mona natomiast zapobiec dalekowzrocznoci

podczas elektrycznej stymulacji gaki ocznej, ktra podobnie jak uycie atropiny

paraliuje minie proste (rectus).

Jak ju to zostao odnotowane, dobrze znany jest fakt, e po usuniciu soczewek z

powodu katarakty oko czsto przejawia rwnie ostry wzrok jak przed operacj.

Widziaem wiele takich przypadkw. Pacjenci potrafili czyta w okularach do dali pismo

5 pt z odlegoci 12-18 cm (to wielkie utrudnienie czyta z tak maej odlegoci), a jeden

mczyzna potrafi czyta w ogle bez okularw. We wszystkich wypadkach retino-skop

wykazywa, e pojawiajcy si proces akomodacji by rzeczywisty i prawidowy nie z

powodu stosowania ktrej z opracowanych metod, ale z powodu waciwego dostrojeniaogniskowej do podanej odlegoci.

Wyeliminowanie starczowzrocznoci (zob. rozdz. 16) musi stanowi kolejny

dodatek do klinicznych wiadectw negujcych aktualn teori akomodacji. Zgodnie z

teori, w ktrej soczewki s czynnikiem dokonujcym akomodacji, takie zmiany s

wyranie niemoliwe. Fakt, e wypoczynek usprawnia wzrok w presbiopii by

odnotowany przez innych badaczy i by wyjaniany przypuszczeniem, e wypoczty

misie rzskowy jest zdolny przez krtki okres czasu wywrze wpyw na stwardniae

soczewki. O ile takie wyjanienie moe by stosowane do wczesnych stadiw tej

przypadoci zdarzajcych si chwilami, nie moe mie zastosowania przy trwaej

poprawie wzroku osignitej w ten sposb, gdzie soczewki jak to si powiada twarde

jak kamie" mog by naprawione" w kadej chwili.

Prawda nabiera mocy wraz z nagromadzeniem faktw. Robocza hipoteza nie

moe zosta uznana za prawdziw, jeeli cho jeden fakt do niej nie przystaje.

Dotychczasowym teoriom wyjaniajcym bdy refrakcji i akomodacji zaprzecza wielka

ilo nieprzystajcych faktw. Przez ponad trzydzieci lat mojej klinicznej praktyki nie

zaobserwowaem ani jednego przypadku, ktry nie potwierdzaby mojego

przewiadczenia, e soczewki i misie rzskowy nie maj nic wsplnego z akomodacj,

za zmiany w uksztatowaniu gaki ocznej od ktrych zale bdy refrakcji nie s

trwaymi stanami. Przeprowadzone przeze mnie kliniczne obserwacje s wystarczajce


22/165

do udowodnienia prawdziwoci moich twierdze. S take wystarczajce do wykazania

jak bdy refrakcji mog by wytwarzane na yczenie" oraz jak mog by

wyeliminowane chwilowo w cigu kilku minut, jak rwnie trwale poprzez przeduone

leczenie.

ROZDZIA 4

ZMIENNO REFRAKCJI

Teoria goszca, e bdy refrakcji s spowodowane trwaym znieksztaceniem

gaki ocznej, prowadzi w sposb naturalny do wniosku, e bdy refrakcji s stanem

nieprzemijajcym oraz e normalny wzrok jest rwnie niezmienny. Poniewa jest to

powszechnie akceptowana teoria, nie budzi zdziwienia pogld, e oko jest maszyneri

zawsze doskonale pracujc. Nie ma zatem znaczenia, czy ogldany obiekt jest znany,

czy zupenie obcy, czy owietlenie jest dobre, czy otoczenie jest przyjemne, czy

odraajce. Nawet w warunkach napicia nerwowego, czy choroby oczekuje si od oka

normalnej refrakcji i prawidowego wzroku przez cay czas. Rzeczywisto nie bardzo

pasuje do tego punktu widzenia, ale jest to z reguy tumaczone bdami w pracy minia

rzskowego lub pomijane milczeniem.

Jednake gdy uda nam si zrozumie w jaki sposb gaka oczna jest zawiadywana

przez otaczajce j minie, jak momentalnie reaguje na ich dziaanie, moemy z

atwoci spostrzec, e nie ma takiego stanu refrakcji, czy to z wad, czy bez, ktry bybynieprzemijajcy. Taki wniosek mona potwierdzi za pomoc retinoskopu i tego typu

fakty zauwayem na dugo przed eksperymentami wspomnianymi w poprzednim

rozdziale. Podczas trzydziestu lat powiconych badaniom refrakcji znalazem kilka

osb, ktre mogy utrzyma doskonay wzrok, to znaczy bez bdw refrakcji tylko

kilka minut za jednym razem, nawet w najbardziej sprzyjajcych warunkach. Czsto

widziaem refrakcj zmieniajc si sze i wicej razy na sekund we wszystkich

moliwych zakresach, od dwudziestu dioptrii bliskowzrocznoci do stanu normalnego.

Podobnie nie spotkaem oczu o staym lub niezmiennym bdzie refrakcji.

Wszystkie osoby z bdami refrakcji miay czste przerwy podczas dnia i nocy chwile

normalnego widzenia, gdy ich krtko-, dalekowzroczno, czy astygmatyzm cakowicie

zanikay. Rodzaje wad rwnie ulegay zmianie, krtkowzroczno zmieniaa si w

dalekowzroczno, jedne formy astygmatyzmu w inne.


23/165

Spord tysicy przebadanych dzieci w wieku szkolnym w cigu jednego roku,

ponad poowa miaa normalny wzrok, ale ani jedno z nich nie miao ostrego wzroku w

kadym oku w cigu caego dnia. Ich wzrok mg by dobry rano i niedoskonay po

poudniu lub niezbyt ostry rankiem, ale doskonay popoudniem. Wiele dzieci mogo

czyta litery na tablicy prawidowo, lecz nie byy do tego zdolne przy innym rodzaju

tablicy. Wiele mogo doskonale odczytywa litery alfabetu, ale nie mogo rozrni

innych liter tej samej wielkoci w podobnych warunkach. Stopie niedoskonaego

widzenia by do szeroko rozdzielony od jednej trzeciej do jednej dziesitej badanych

lub mniej. Czas trwania obserwowanych wad by rwnie zrnicowany.

Podobny stan odnotowuje si wrd niemowlt. Wikszo badaczy uwaa

niemowlta za dalekowzroczne, niektrzy sdz i s krtkowzroczne. Moje wasne

badania wykazay, e refrakcja u niemowlt podlega cigym zmianom. Uywajcatropiny poddaem obserwacji dziecko przez cztery kolejne dni, poczwszy od drugiej

godziny ycia. Do obu oczu zakropiono 3% roztwr atropiny, renice ulegy rozszerzeniu

do maksimum co zostao odnotowane podobnie jak inne fizjologiczne objawy uycia

atropiny. Pierwsze badanie wykazao mieszany astygmatyzm. Na drugi dzie

stwierdzono dalekowzroczny astygmatyzm, a na trzeci dzie astygmatyzm

krtkowzroczny. Czwartego dnia jedno oko byo normalne, bez wad, a drugie

wykazywao prost krtkowzroczno. Podobne, zmienne wyniki byy odnotowywane w

szeregu innych przypadkw.

To, co jest prawd u dzieci i niemowlt, jest rwnie prawdziwe w odniesieniu do

osb dorosych w kadym wieku. Wrd osb w wieku siedemdziesiciu lat, ktre

skaryy si na czciow utrat wzroku o rnym stopniu i nasileniu retinoskop zawsze

wykazywa bd refrakcji. Mczyzna w wieku osiemdziesiciu lat, o oczach w normie i

zwykej ostroci wzroku, skary si na okresy zaburze w widzeniu, ktre trway od

kilku minut do godziny. W okresach gorszego widzenia retinoskop wykazywa

krtkowzroczno o mocy czterech i wicej dioptrii.

Podczas snu warunki refrakcji w oku s rzadko, o ile w ogle normalne. Osoby z

normalnym wzrokiem na jawie, w trakcie snu wykazuj krtko-, dalekowzroczno i

astygmatyzm. Jeeli za maj jak wad wzroku na jawie, to w czasie snu ta wada ulega

powikszeniu. Z tego powodu ludzie budzsi rano ze zmczeniem oczu wikszym ni o


24/165

innych porach dnia, a nawet z powanym blem gowy. Jeli badany jest pod wpywem

eteru, chloroformu lub jest z innych przyczyn nieprzytomny, bdy refrakcji take s

wytwarzane lub wzrastaj.

Bd refrakcji jest zawsze zauwaany, gdy oko oglda nieznany obiekt. Std

bierze si przysowiowe zmczenie spowodowane ogldaniem obrazw, czy innych

przedmiotw w muzeum. Dzieci o normalnym (ostrym) wzroku, ktre nie maj

problemw z odczytaniem literek o wysokoci 0,8 cm z odlegoci dziesiciu stp,

zawsze maj kopoty z odczytaniem nieznanego pisma na szkolnej tablicy pomimo, e

litery mog mie 5 cm wysokoci. Nieznane lubwidziane po raz pierwszy mapy

wywouj taki sam efekt. Nigdy nie widziaem dziecka, ani nauczyciela, ktrzy mogliby

spoglda na map, bez zblienia si do niej. Ksztat niemieckiej czcionki posdza si o

oglnie sab ostro wzroku wrd Niemcw, ale jeli niemieckie dziecko prbujeczyta aciskie litery, natychmiast wykazuje czasow dalekowzroczno. Niemieckie,

greckie, czy chiskie pismo, zawsze bdzie wywoywao taki sam efekt u dziecka, czy

osoby przyzwyczajonej do aciskich liter. Profesor Herman Cohn z Wrocawia1 odrzuca

myl, wedle ktrej niemieckie liternictwo (gotyk) jest mczce dla oczu. Przeciwnie,

uwaa e po monotonnym, dugim czytaniu aciskiego druku prawdziw przyjemnoci

jest powrt do naszego ukochanego niemieckiego. Poniewa niemiecki ksztat liter jest

mu bliszy ni jakikolwiek inny, uwaa e te litery pozwalaj wypoczywa jego oczom.

Uyteczno, jak to susznie zauway, ma wielkie znaczenie w tej sprawie. Dzieci

uczce si czyta, pisa, rysowa, czy szy zawsze cierpi na defekt widzenia z powodu

nieprzyjaznego charakteru nieznanych linii lub obiektw nad ktrymi pracuj.

Nage wystawienie si na ostre wiato lub szybkie, czy gwatowne zmiany

owietlenia, moe spowodowa zaburzenia wzroku trwajce w niektrych przypadkach

tygodniami, a nawet miesicami (zob. rozdz. 16).

Haas bywa take przyczyn defektw widzenia przy dotychczas normalnym

wzroku. Wszyscy mamy zaburzenia w widzeniu gdy nage usyszymy niespodziewany

gony haas. Znane dwiki nie obniaj jakoci widzenia, podczas gdy nieznane zawsze

tak czyni. Dzieci z cichej wiejskiej szkoy mog cierpie przez dugie miesice po

przeprowadzce do haaliwego miasta. W szkole mog nie podoa swoim obowizkom,

poniewa ich wzrok jest upoledzony. Jest to zatem wielka niesprawiedliwo i krzywda


25/165

dla takich dzieci, gdy nauczyciele krzycz na nie, karz je i w ten czy inny sposb

poniaj.

Pod wpywem psychicznych i cielesnych niedomaga, takich jak: bl, kaszel,

gorczka, przegrzanie, przezibienie, depresja, gniew, czy lk, wytwarzane s bdy

refrakcji, za w oku ktre ju na nie cierpi, wady ulegaj pogbieniu.

Niestao refrakcji oka jest odpowiedzialna za wiele innych niepoliczalnych

wypadkw. Czsto tylko z powodu chwilowej utraty zdolnoci widzenia ludzie gin pod

koami samochodw przy przechodzeniu przez ulic. Wypadki na skrzyowaniach, na

morzu, katastrofy podczas wojskowych operacji, wypadki samolotw itd., czsto s

spowodowane tym, e osoby za nie odpowiedzialne cierpiay na chwilow utrat wzroku.

Do tego wszystkiego naley dopisa trudnoci przez jakie musi przebrn kady

badacz tematu wynikajce z zebranych statystyk dotyczcych bdw refrakcji.Wikszo przeprowadzonych w tej tematyce bada trudno porwnywa z szeregiem

innych z uwagi na rne warunki w jakich byy przeprowadzane. Istnieje moliwo

przeprowadzenia bada najlepszej pary oczu na wiecie w taki sposb, e badany okae

si niezdolny do suby wojskowej. Z drugiej strony test moe by tak skonstruowany, e

oczy o poziomie ostroci widzenia wyranie poniej przecitnej, mog w przecigu kilku

minut osign stopie widzenia wymagany do odczytania tablicy testu w sposb

bezbdny.

ROZDZIA 5

CZYM S DLA NAS OKULARY

Prawdopodobnie Florentyczycy mylili si uwaajc swojego ziomka Sa-lvino

degli Armati za wynalazc soczewek wspczenie uywanych do korygowania wad

refrakcji. Istnieje wiele rnych opinii co do rde pochodzenia tego przyrzdu, ale

oglnie uwaa si, e takie urzdzenia byy znane na dugo przed czasami Salvino degli

Armati. Ju Rzymianie musieli zna sztuk wspomagania mocy oka, poniewa Pliniusz

pisze, e Neron uywa do ogldania igrzysk w Colosseum wklsego klejnotu

osadzonego w piercieniu". Jeeli to rzeczywicie Salvino degli Armati pierwszy

wyprodukowa t wzrokow pomoc", wspczeni mu winni si modli o odpuszczenie

jego grzechw. Jakkolwiek jest prawd, e niektrym osobom okulary poprawiy komfort

i ostro widzenia, oraz zmniejszyy bl, to innym zwikszyy tortury, zawsze czynic


26/165

wiksze lub mniejsze szkody, za w najlepszym przypadku nigdy nie usprawniy

widzenia doprowadzajc do stanu normalnego.

Fakt, e okulary nie mog nigdy doprowadzi wzroku do stanu normalnego

widzenia, moe by w prosty sposb udowodniony przez przykad patrzenia na

jakikolwiek kolor poprzez mocno wypuke lub wklse szko. Zauwaymy, e kolory

ogldane goym okiem s o wiele bardziej intensywne, a poniewa percepcja form jest

uzaleniona od percepcji koloru, taki stan rzeczy powoduje gorsz widzialno zarwno

form jak i koloru przy patrzeniu przez szka. Patrzc przez okno, moemy zaobserwowa,

e nawet paskie szko powoduje obnienie jakoci postrzegania formy i koloru. Kobiety

noszce okulary przy maych wadach wzroku, mog dostrzec swoje upoledzenie

postrzegania kolorw poprzez to, e przy porwnywaniu kupowanych w sklepie

przedmiotw po prostu zdejmuj okulary. Trzeba jednake doda, e przy powanienadwyronym wzroku, kolory mog by widziane wyraniej w okularach ni bez nich.

Zprzytoczonych w poprzednim rozdziale faktw, wynika w sposb oczywisty, e

okulary musz szkodzi oczom. Czasem nie jest moliwe widzenie przez okulary a do

momentu gdy oko nie wyksztaci takiego bdu refrakcji, do korekty ktrego zostay

przepisane zaoone szka. Bdy refrakcji w oku pozostawionym samemu sobie nigdy

nie s niezmienne. Jeeli kto moe dobrze widzie przy pomocy wklsych, wypukych,

czy astygmatycznych szkie oznacza to jedynie, e zosta osignity trway poziom bdu

refrakcji, ktry w przeciwnym wypadku nie musiaby by stay. Z ostatnich bada

wynika, e przypuszczenie, i wady samoistnie ulegaj stopniowemu pogorszeniu, ley

wycznie w sferze naszych oczekiwa.

Gdy ludzie raz zao okulary, ich moc musi by stopniowo powikszana, aby

osign poziom ostroci wzroku zapewniony przez poprzedzajc par szkie. Osoby ze

starczowzrocznoci, ktre z powodu niemonoci odczytania maego druku zaoyy

okulary, zbyt czsto po pewnym czasie stwierdzaj, e nie s w stanie odczyta

wikszych liter, ktrych widoczno do tej pory nie sprawiaa im kopotu. Osoby

krtkowzroczne o ostroci wzroku 20/70 po zaoeniu okularw dajcych im ostro

20/20, stwierdziy po kilku tygodniach, e ostro ich wzroku bez wspomagania obniya

si do 20/200. Ludzie, ktrzy w wyniku rozbicia swoich okularw poruszaj si bez nich

przez tydzie, albo dwa czsto obserwuj u siebie popraw wzroku. Nie zawsze


27/165

odnotowywanym faktem jest kadorazowa poprawa wzroku w przypadkach zarzucenia

zwyczaju noszenia okularw.

To, e oko ludzkie jest niedostosowane do noszenia okularw jest

niezaprzeczalnym faktem. Kady okulista zdaje sobie z tego spraw, e pacjent musi

przyzwyczai si do noszenia okularw, co w niektrych przypadkach nigdy si nie

udaje. Pacjenci o wysokim stopniu krtkowzrocznoci lub dalekowzrocznoci, maj

wielkie trudnoci z przyzwyczajaniem si do penej korekcji i czasami nigdy im si to nie

udaje. Mocno wklse szka wymagane przy wysokim stopniu krtkowzrocznoci

sprawiaj wraenie, e obserwowane obiekty wydaj si znacznie mniejsze ni jest to w

rzeczywistoci, podczas gdy wypuke szka pozornie powikszaj przedmioty. S to

nieprzekraczalne utrudnienia. Pacjenci z duym astygmatyzmem cierpi na tak bardzo

nieprzyjemne doznania, i s przestrzegani o koniecznym zaoeniu okularw na dugoprzed planowanym wyjciem z domu. Z reguy takie trudnoci s przezwyciane, ale

czsto tak si nie zdarza, s take osoby, ktre przyzwyczaiy si do uywania okularw

za dnia, ale nigdy nie udao si im uywa ich w wygodny sposb noc. Wszystkie

okulary w wikszym lub mniejszym stopniu ograniczaj pole widzenia. Nawet przy

bardzo sabych szkach pacjenci s niezdolni do wyranego widzenia, o ile nie spogldaj

poprzez centrum soczewek. Konieczno ustawienia ram obrazu pod waciwym ktem

do pola widzenia powoduje nie tylko wynikajce z tego ograniczenia, ale take

nadmiern nerwowo skutkujc zawrotami i blem gowy. Z tego powodu nie

posiadaj take moliwoci dowolnego spogldania okiem w rnych kierunkach. Trzeba

przyzna, e wspczenie wykonywane okulary teoretycznie pozwalaj widzie pod

kadym ktem, ale w praktyce rzadko udaje si uzyska podany efekt.

Trudnoci z utrzymaniem czystoci szkie to jedno z wikszych utrudnie w

noszeniu okularw, na nieszczcie nie jedyne. W wilgotne i deszczowe dni ulegaj

zaparowaniu. W trakcie upaw pocenie si moe wywoa podobny efekt. W zimie

ulegaj zaparowaniu z powodu oddechu. Kadego dnia ulegaj zabrudzeniu z powodu

kurzu, wilgoci, dotyku palcw, dlatego bardzo rzadko mona uzyska wyrany widok

ogldanych obiektw.

Podobnie ostre wiato odbite od szkie jest bardzo irytujce i moe by np. na

ulicy niebezpieczne.


28/165

Z powodu aktywnego stylu ycia okulary mog sprawi sporo kopotw

onierzom, marynarzom, sportowcom, pracownikom fizycznym i dzieciom nie tylko

dlatego, e mog ulec rozbiciu, ale take dlatego, e czsto zmieniaj ogniskow,

szczeglnie w przypadku okularw noszonych z powodu astygmatyzmu. To, e okulary

nie poprawiaj wygldu mogoby si wydawa nie warte poruszenia, gdyby nie fakt, e

ze samopoczucie nie poprawia oglnego stanu zdrowia, ani wzroku. W chwili gdy

zaszlimy ju tak daleko w kierunku nakrelenia obrazu tego co uwaamy za niezbdne,

trzeba zauway osoby, ktre niedawno w swojej niewiadomoci zaoyy okulary, co

stanowi dla nich psychiczn tortur, za widok w lustrze daleki jest od przyjemnoci.

Zaoenie okularw dziecku mona porwna z chorob serca u dorosego...

Jeszcze pokolenie temu okulary byy uywane wycznie jako pomoc w

pokonywaniu powanych wad wzroku, lecz obecnie okulary s przepisywane wielkiejliczbie osb, ktre chc po prostu widzie lepiej ni dotychczas. Jak to zostao

wyjanione w rozdz. l, uwaa si, e oko dalekowidzce jest zdolne do samodzielnej

poprawy swych niedomogw poprzez zmian krzywizny soczewki na skutek aktywnoci

minia rzskowego. Ta zdolno nie jest przypisywana oku krtkowzrocznemu,

poniewa wzrost wypukoci soczewek, ktry jak si przypuszcza powoduje zjawisko

akomodacji, moe jedynie powikszy trudnoci. Poniewa astygmatyzm z reguy

towarzyszy krtkowzrocznoci, panuje przekonanie, e moe-przyczyni si do zmian

zakrzywienia soczewek. Teoria prowadzi do jednoznacznych wnioskw, zgodnie z

ktrymi oko z jakimkolwiek bdem refrakcji, o ile jest otwarte, nie jest w praktyce nigdy

wolne od nieprawidowych aktw akomodacji.

Innymi sowy zakada si, e ten przypuszczalny misie akomodacji dwiga na

sobie nie tylko normalny wysiek zwizany z ogniskowaniem oka na rne odlegoci,

ale take dodatkowy ciar kompensowania bdw refrakcji. Takie wyjanienia mog

naturalnie tumaczy powane napicia w systemie nerwowym i usunicie tych napi

ktre jak si zakada, powoduj funkcjonalne upoledzenie systemu nerwowego jest

rwnoczesne z popraw widzenia uzyskan po zaoeniu przepisanych okularw.

Jednake, jak to zostao wykazane, soczewki nie maj znaczenia, ani w procesie

akomodacji, ani w korekcie wad refrakcji. Zatem na obnienie napicia wpywaj inne

ni wyej wymienione okolicznoci. Wyjanione zostao take, e przy normalnym


29/165

wzroku nie wystpuje bd refrakcji, za zewntrzne minie gaki ocznej pozostaj

rozlunione. Zatem napicie tych mini, ktre winno ulec zmniejszeniu nie wystpuje.

Gdy wystpuje napicie tych mini, okulary mog skorygowa ich wpyw na refrakcj,

ale stopie napicia nie moe wskutek tego ulec zmniejszeniu, a nawet jak to byo

wykazane musi ulec pogorszeniu.

Jednake osoby o normalnym wzroku, ktre zaoyy okulary w celu

zmniejszenia przypuszczalnego naprenia mini, czsto odczuwaj wskutek tego

popraw. Jest to imponujcy efekt sugestii, oraz paskich szkie wiara czyni cuda.

Wielu pacjentw mwio mi o poprawie licznych dolegliwoci dziki okularom, ktre

jak odkryem miay paskie szka. Jednym z tych pacjentw by optyk, ktry sam

wykonywa swoje okulary, nie mia wic co do nich adnych zudze, tym niemniej

zapewnia mnie, e bez ich zaoenia cierpi na ble gowy.Niektrzy pacjenci s tak bardzo podatni na sugesti, e mona obniy ich

dyskomfort lub poprawi wzrok za pomoc prawie kadego rodzaju zaoonych szkie.

Widziaem osoby z dalekowzrocznoci noszce szka dla krtkowidzw z uczuciem

wielkiego komfortu, oraz ludzi bez astygmatyzmu zadowolonych ze szkie

przeznaczonych do korekty tej wady wzroku.

Wiele osb potrafi sobie wyobrazi, e widz lepiej przez okulary, ktre tak

naprawd obniaj ich moliwoci widzenia. Par lat temu pacjent, ktremu przepisaem

okulary, konsultowa si z oftalmologiem o znacznie wikszej reputacji ode mnie.

Wyraajc si lekcewaco o szkach, przepisanych przeze mnie, da mu now par

okularw. Pacjent powrci do mnie, aby powiedzie, o ile lepiej widzi przez now par

okularw. Przebadaem jego wzrok w nowych szkach i stwierdziem, e o ile moje

daway w tym przypadku ostro 20/20, o tyle te drugie umoliwiay widzenie z ostroci

jedynie 20/40. Ten prosty przykad wyjania, e pacjent by tak bardzo zahipnotyzowany

dobr reputacj lekarza, i by przekonany o poprawie wzroku, pomimo gorszego

widzenia w rzeczywistoci. To przekonanie byo na tyle mocne, e pomimo oczywistych

wynikw na tablicy Snella, ktre wykazyway, e w nowych okularach moe .widzie

jedynie poow tego co w poprzednio przepisanych, pacjent nie da si przekona, e jest

w bdzie.

Jeeli okulary nie zmniejszaj blu gowy i innych nerwowych objaww, zakada


30/165

si, e jest to spowodowane niedostatecznym dopasowaniem okularw, a niektrzy

lekarze wraz ze swoimi pacjentami wykazuj zdumiewajcy poziom cierpliwoci i

wytrwaoci w poczonych staraniach majcych na celu dopasowanie idealnych szkie.

Pacjent, ktry cierpia z powodu blu gowy u podstawy czaszki, tylko u jednego

fachowca przymierza szka szedziesit razy, a oprcz tego odwiedzi wielu innych

specjalistw od chorb oka i nerwobli zarwno w Stanach, jak i w Europie. Przy

pomocy metod prezentowanych w tej ksice, zosta uwolniony od blu w cigu piciu

minut i w tym samym czasie chwilowo odzyska normalne (ostre) widzenie.

Na szczcie wiele osb, ktrym przepisano okulary nie ubiera ich, dziki czemu

unikaj nie tylko wraenia dyskomfortu, ale take szkodliwego wpywu na ich oczy. Inni

o mniejszej niezalenoci mylenia, wikszym stopniu masochizmu lub po prostu

nastawieni przez okulistw, poddaj si wielkiej iloci zbytecznych tortur, ktre trudnosobie nawet wyobrazi. Jedna z takich pacjentek nosia okulary przez dwadziecia pi

lat, pomimo e nie chroniy jej od cigych cierpie i obniay moliwo widzenia do

takiego stopnia, e musiaa patrze ponad oprawkami okularw, jeli musiaa co

zobaczy z daleka. Jej okulista zapewnia j, e moe spodziewa si najgorszych

konsekwencji w wypadku nie uywania okularw. Strofowa j take za praktykowanie

patrzenia ponad okularami zamiast przez nie. Poniewa refrakcja oka jest w stanie cigej

zmiany i nawet pod wpywem atropiny zmienia si z minuty na minut, precyzyjne

dopasowanie szkie jest oczywicie niemoliwe. W niektrych przypadkach fluktuacja

zmian jest na tyle dua lub pacjent jest na tyle niepodatny na sugesti, e nie uzyskuje si

adnej poprawy, za korekcyjne szka powoduj dodatkowy dyskomfort. Mona

stwierdzi, e okulary s w najlepszym przypadku niezbyt zadowalajcym substytutem

normalnego widzenia.

ROZDZIA 6

PRZYCZYNY I LECZENIE BDW REFRAKCJI

W tysicach przypadkw zostao wykazane, e kade nieprawidowe dziaanie

mini zewntrznych gaki ocznej jest powizane z napiciem i wysikiem oka, oraz e

kade zmniejszenie stanu napicia powoduje prawidow prac mini, przy czym w tym

drugim przypadku wszystkie bdy refrakcji znikaj. Oko moe by lepe, moe cierpie

na zanik nerwu optycznego, na katarakt, na choroby siatkwki, ale dopki nie usiuje


31/165

widzie, dopty zewntrzne minie pracuj normalnie i nie powstaj bdy refrakcji. Ten

fakt dostarcza nam rodkw do tego, aby wszystkie te przypadoci, tak dugo uwaane

za nieuleczalne, uzna za zdolne do poprawy.

Wykazane zostao ponadto, e za kadym bdem refrakcji kryje si inny rodzaj

napicia. Badania nad obrazami odbitymi od rnych czci gaki ocznej potwierdziy

wczeniejsze obserwacje. Krtkowzroczno (lub zmniejszanie si dalekowzrocznoci)

jest zawsze zwizana z napiciem przy patrzeniu w dal na odlego, podczas gdy

dalekowzroczno (albo zmniejszanie si krtkowzrocznoci) zawsze wie si z

napiciem przy patrzeniu na bliskie obiekty. Te fakty mog by zweryfikowane w cigu

kilku minut przez kadego, kto umie posugiwa si retinoskopem, przy zaoeniu, e

instrument nie zostanie przysunity do badanego na odlego blisz ni sze stp.

Dla oka, ktre uprzednio miao normalny wzrok, napicie zwizane z bliskimwidzeniem jest wywoane przez chwilow dalekowzroczno w jednym lub we

wszystkich meridianach. Co oznacza, e oko jest, albo w caoci dalekowzroczne, albo

wytworzona zostaje jaka forma astygmatyzmu, a dalekowzroczno stanowi jej cz.

W oku dalekowzrocznym wada ulega powikszeniu we wszystkich lub w jednym

meridianie. Gdy krtkowzroczne oko ulega napiciu przy prbie ujrzenia bliskiego

obiektu, wada ta ulega zmniejszeniu i moe si wytworzy emmetropia (okolicznoci, w

ktrych oko jest zogniskowane dla promieni rwnolegych, co jest normalne dla widzenia

dalekiego, lecz staje si bdem refrakcji przy bliskim ogldzie), gdzie oko ogniskuje si

jak dla widzenia dalekiego i usiuje zobaczy bliskie obiekty. W niektrych przypadkach

emmetropia moe przerodzi si w dalekowzroczno w jednym lub we wszystkich

meridianach. Wszystkim zmianom tego typu towarzyszy wzrost napicia i pogorszenie

si ostroci wzroku, chocia bl i zmczenie z reguy zatrzymuj si na pewnym

okrelonym poziomie.

Patrzc z drugiej strony, oko o pocztkowo normalnym wzroku, ulegajc

napreniu przy patrzeniu na odlego, wytwarza chwilow krtkowzroczno w jednym

lub we wszystkich meridianach, za w oku krtkowzrocznym wzrasta dotychczasowa

wada. Jeli dalekowzroczne oko napina si przy patrzeniu na odlego, moe powsta

bl i zmczenie, ale dalekowzroczno zmniejsza si, za ostro widzenia ulega

poprawie. Ten interesujcy efekt jest cakowitym przeciwiestwem okolicznoci


32/165

powstaych przy widzeniu bliskich obiektw wysilonym okiem krtkowzrocznym. W

niektrych przypadkach dalekowzroczno ulega przeksztaceniu w emmetropi przy

cakowitym zaniku wszystkich objaww napicia. Taki stan moe dalej przeksztaci si

w krtkowzroczno, gdzie stan napicia bdzie wzrasta wraz z jej wzrostem.

Innymi sowy, oko wysilajce si przy bliskim widzeniu, staje si bardziej paskie

ni miao to miejsce wczeniej, spaszczone w jednym lub we wszystkich meridianach.

Jeeli proces rozpocz si od wyduenia gaki ocznej moe przej poprzez stan

emmetropii, w ktrym oko jest kuliste, do dalekowzrocznoci, gdzie oko ulega

spaszczeniu, za w przypadku niesymetrycznoci tych zmian wraz z innymi wadami

wyksztaci si astygmatyzm. W przeciwiestwie do poprzedniej sytuacji, oko podlegajce

napiciu podczas patrzenia na odlego staje si bardziej okrge ni uprzednio i moe

przej od stanu spaszczonego, poprzez emmetropi, do wyduonej postaci typowej dlabliskowzrocznoci. Przy niesymetrycznoci tych zmian ponownie wraz z innymi wadami

wyksztaci si astygmatyzm.

To co zostao powiedziane o normalnym oku, stosuje si w rwnym stopniu do

oczu poddanych zabiegowi usunicia soczewek. W wyniku takiego zabiegu z reguy

wytwarza si dalekowzroczno, ale tam gdzie uprzednio wystpowaa wysoka

krtkowzroczno, usunicie soczewek moe by niewystarczajce do skorygowania tej

wady i oko pozostanie krtkowzroczne. W pierwszym przypadku napicie przy widzeniu

na odlego zmniejsza dalekowzroczno, a wyostrzenie wzroku na bliski dystans

wzmacnia j; w drugim wypadku patrzenie na odlego wzmacnia krtkowzroczno,

za skierowanie wzroku na bliski punkt zmniejszaj. Wiele oczu z afazj lub po usuniciu

soczewek, przez pewien czas po operacji usunicia soczewek wykazuje napicie

charakteryzujce bliskie widzenie, wytwarzajc tak du dalekowzorczno, e pacjent

nie jest w stanie czyta zwykego druku, za sia akomodacji wydaje si by cakowicie

stracona. Pniej, gdy pacjent oswaja si z now sytuacj, napicie zanika i oko staje si

zdolne do prawidowego zogniskowania na bliskich obiektach. Obserwowano take

rzadkie przypadki, w ktrych wykazano dobr widzialno zarwno z bliska jak i z

daleka bez uywania okularw gaka oczna ulegaa takiemu wydueniu, e w

znacznym stopniu kompensowaa utrat soczewek.

Zaobserwowane u czowieka zjawisko zwizane z napiciem w oku, zostao take


33/165

odnotowane podczas bada nad zmysem wzroku u zwierzt. Wiele psw uzyskiwao

krtkowzroczno po spowodowaniu u nich napicia przy widzeniu odlegych obiektw.

Pewnemu bardzo pobudliwemu psu z (jak wykazao badanie retinoskopem) normaln

refrakcj, pozwolono powcha kawaek misa. Pies sta si bardzo pobudzony, podnis

uszy oraz brwi i macha ogonem. Nastpnie miso zostao odsunite na odlego

dwudziestu stp. Pies wyglda na niezadowolonego, ale nie straci swojego

zainteresowania. W chwili gdy nadal patrzy na miso, zostao ono woone do skrzynki.

Dao si zauway jego zmartwienie. Napina wzrok prbujc zobaczy co stao si z

misem, za retinoskop wykaza, e sta si krtkowzroczny. Naley doda, e taki

eksperyment mona przeprowadzi tylko ze zwierztami posiadajcymi dwa minie

ukone (obliquus). U zwierzt, u ktrych te minie s w stanie szcztkowym, albo

wystpuje tylko jeden, w adnych warunkach nie pojawia si zdolno do wyduaniagaki ocznej.

Przede wszystkim napicie oczu wie si z napiciem umysu i we wszystkich

przypadkach gdzie wystpuje napicie umysowe, zanika mentalna kontrola wzroku. W

obrazie anatomicznym rezultaty napicia zwizanego z widzeniem na odlego, mog

przedstawia si tak samo, jak widzenie bliskiego obiektu bez napicia wzroku, ale w

jednym przypadku oko wykonuje to czego yczy sobie umys, a w drugim nie.

Te fakty wystarczajco wyjaniaj dlaczego wraz z postpem cywilizacji

nastpuje pogorszenie si wzroku spoeczestwa. W warunkach cywilizowanego ycia

umys czowieka podlega cigemu napiciu. Wspczesny czowiek ma wicej powodw

do zmartwie, ni mia ich jego niecywilizowany przodek. Gdyby czowiek pierwotny

pozwoli sobie na nerwic, zostaby po prostu wyeliminowany, ale czowiek

cywilizowany przeywa i przekazuje swj charakter potomkom. Zwierzta poddane

czynnikom cywilizacji reaguj dokadnie w ten sam sposb co ludzka istota. Badaem

wiele domowych i yjcych w niewoli zwierzt, ktre w wielu wypadkach wykazyway

krtkowzroczno, chocia nigdy nie miay okazji czyta, szy, czy pisa.

Pogorszenie si widzenia na odlego nie jest bardziej szczegln waciwoci

cywilizowanego wiata ni niedostatki w bliskim widzeniu. Bliskowzroczni, jakkolwiek

lepiej widz obiekty bliskie ni dalekie, nigdy nie widz rwnie dobrze jak oko o

normalnym wzroku, za dalekowzroczni, ktrych jest nieco wicej, po prostu widz


34/165

gorzej bliskie ni oddalone przedmioty.

Lekarstwem nie jest zatem unikanie dalekiego lub bliskiego widzenia, ale

pozbycie si umysowego napicia, ktre jest powodem niedoskonaego dziaania oka w

obu przypadkach. Tysice przypadkw wykazao, e jest to wykonalne.

Przy zachowaniu odpowiednich warunkw wszyscy potrafimy si zrelaksowa.

We wszystkich nieskomplikowanych bdach refrakcji podczas patrzenia na czyst

cian, bez usiowania widzenia, napicie oka zostaje usunite. Aby utrzyma stan trwaej

relaksacji potrzeba czasami odpowiedniej iloci czasu i wiele pomysowoci. Ta sama

metoda nie moe by stosowana u wszystkich. Ilo sposobw w jaki pacjenci napinaj

wzrok jest nieskoczona, wic ilo metod likwidujcych napicia oka powinna by

niemal rwnie liczna. Wszystkie najskuteczniejsze metody zawsze maj ten sam

kocowy efekt: relaksacj. W trakcie cigych powtrze, czstych wicze i stosowaniawszelkich moliwych sposobw naley ka nacisk na to, e dobry wzrok mona

osign wycznie poprzez relaksacj.

Osoby, ktre dowiedziay si, e wypoczynek, czy relaksacja rozwie ich

problemy ze wzrokiem, pytaj si dlaczego poprawa nie nastpuje w trakcie snu.

Odpowied na to pytanie znajduje si w rozdziale 4. Rzadko kiedy (o ile w ogle) oko

bywa zrelaksowane podczas snu i jeeli znajduje si w stanie napicia podczas czuwania,

to napicie z pewnoci w mniejszym lub wikszym stopniu trwa nadal, podobnie jak

napicie w innych partiach ciaa.

Pomys, eby da oczom wypocz poprzez nie uywanie ich jest take bdny.

Oczy zostay stworzone do patrzenia i jeeli bdc otwarte nie widz, to z tego powodu,

e s pod tak wielkim napiciem i maj tak wielki bd refrakcji, e nie mog widzie.

Bliskie widzenie, chocia jest spowodowane dziaaniem mini, nie wymaga napicia

wzroku w wikszym stopniu ni widzenie na odlego, przy ktrym minie w ogle nie

bior udziau. Uycie mini nie powoduje koniecznie zmczenia. Niektrzy mog

biega dugie godziny bez zmczenia. Wiele ptakw podczas snu opiera si tylko na

jednej nodze, ich palce mocno ciskaj koyszc si ga, za minie wydaj si nie

by zmczone pojawiajcym si napiciem.

Gdy umys jest wypoczty nic nie jest w stanie zmczy oczu, jeeli za dziaa w

stanie napicia nic nie moe da oczom wypoczynku. Prawie kady zaobserwowa, e


35/165

oczy atwiej si mcz gdy czytamy co mczcego lub trudnego do zrozumienia, ni

podczas czytania interesujcej ksiki. Ucze moe przesiedzie ca noc czytajc

powie nawet bez jednej myli o swoich oczach, lecz jeeli sprbowaby siedzie ca

noc nad podrcznikami szybko stwierdziby, e jego oczy s bardzo zmczone.

Uczennica, ktrej wzrok jest tak ostry, e mogaby widzie goym okiem ksiyce

Jowisza, z uwagi na swj wstrt do matematyki staje si krtkowzroczna podczas

wicze z arytmetyki.

Czasami warunki w jakich osigana jest relaksacja s wielce zadziwiajce. Pewna

kobieta bya zdolna do poprawy swoich bdw refrakcji gdy patrzya na tablic Snella z

ciaem pochylonym pod ktem okoo czterdziestu piciu stopni, przy czym stan relaksacji

utrzymywa si gdy pniej powracaa do postawy wyprostowanej. Chocia pozycja nie

naleaa do najbardziej naturalnych, kobieta bya przekonana, e w ten sposb poprawisobie wzrok i dlatego tak wanie czynia.

Czas jaki jest potrzebny do uzyskania trwaej poprawy wzroku jest kwesti wielce

zrnicowan i bardzo indywidualn. W niektrych przypadkach wystarczy pi do

pitnastu minut. Wierz e niedugo bdzie mona kademu pomc w poprawie wad

wzroku w krtkim czasie. Jest to wycznie kwestia zebrania wikszej iloci opisanych

przypadkw i takiego ich przedstawienia, aby mogy by szybko przyswojone. Aktualnie

czsto trzeba prowadzi leczenie tygodniami, a nawet miesicami, chocia przypadki

wad nie s ani wiksze, ani nie maj duszej historii, ni te ktre udao si wyleczy w

krtkim czasie.

W wikszoci wypadkw, w celu uniknicia powrotu wady, wiczenia musz by

kontynuowane codziennie przez kilka minut. Poniewa widok znajomych przedmiotw

powoduje zmniejszenie napicia wzroku, codzienne czytanie np. tablicy Snella jest

zazwyczaj wystarczajce dla tego celu. Przydatne jest take (szczeglnie przy sabym

bliskim widzeniu) czytanie druku tak blisko oczu jak jest to tylko wykonalne. Gdy

poprawa wzroku jest cakowita, staje si na zawsze trwaa niestety trudno jest

stwierdzi czym jest to, co zwykle nazywamy normalnym wzrokiem, z racji

nieograniczonych moliwoci oka. Rwnie w takich przypadkach wiczenia mog by z

korzyci kontynuowane: nie istnieje moliwo okrelenia granic mocy wzroku

czowieka, wzrok zawsze mona usprawni.


36/165

Codzienna praktyka sztuki widzenia jest take potrzebna do uniknicia tych

wzrokowych pomyek, za ktre kade oko jest odpowiedzialne, a przy ktrych zazwyczaj

nie ma znaczenia doskonay wzrok. Oczywicie nie istnieje taki trening, ktry niezalenie

od okolicznoci zabezpieczaby nas cakowicie od takich pomyek, ale codzienne

czytanie maych oddalonych literek znacznie obniy tendencj do napi w oku, w

wypadku zaistnienia niesprzyjajcych okolicznoci. Taki trening jest zatem potrzebny

osobom, ktrym zaley na zdrowym wzroku. Generalnie, osoby ktre nigdy nie nosiy

okularw atwiej osigaj popraw od tych, ktrzy je nosz, zatem okulary powinny

zosta odrzucone na pocztku leczenia. Jeeli jest to niewykonalne z powodu zbyt

wielkiego dyskomfortu lub z innych przyczyn (praca, itp.), ich uywanie musi by

ograniczone to jednak zawsze opnia popraw. Sposb leczenia wad refrakcji

poprzez relaksacj przynosi korzyci osobom w kadym wieku, ale dzieci z powodu ichelastycznoci osigaj efekty znacznie szybciej ni doroli. Jeeli s w wieku poniej

dwunastu, a nawet szesnastu lat, wada zostaje zwykle wyeliminowana w cigu kilku dni,

tygodni lub miesicy, najdalej w cigu roku poprzez proste, codzienne wiczenia np. z

tablic Snella.

ROZDZIA 7

NAPICIE

Chwilowe warunki mog przyczyni si do napi, ktre wytworz bdyrefrakcji, ale ich podoe tkwi w bdnych nawykach mylenia. Prbujc temu zaradzi,

lekarze musz zmaga si z przekonaniem mwicym 0 tym, e kady dobrze wykonany

czyn wymaga wysiku. To przekonanie jest nam wtaczane ju od koyski. Na tym opiera

si cay system edukacji, za wychowawcy mienicy si nowoczesnymi" partycypuj w

tym, przemycajc pod rnym przebraniem t ide jako niezbdn pomoc w procesie

nauczania.

Natur oka jest zdolno widzenia, tak jak natur umysu jest zdolno

przyswajania wiedzy i wszelkie wysiki ingerujce w ten naturalny proces nie tylko s

bezuyteczne, ale udaremniaj realizacj zaoonych efektw. Stosujc rnorodne rodki

przymusu mona wtoczy do pamici dziecka wiele rnych faktw, ale nie mona w

ten sposb sprawi, by nauczyo si czegokolwiek. Fakty pozostan (o ile w ogle

pozostan) sprchnia kod w mzgu. Nie wnios niczego do zdrowego procesu


37/165

mylenia, a poniewa nie zostay przyswojone w sposb naturalny i nie zostay

zasymilowane, spowoduj zniszczenia we wrodzonych impulsach umysu nakierowanych

na zdobywanie wiedzy. Z chwil opuszczenia szkoy dziecko moe nie tylko niczego nie

wiedzie, ale w wikszoci przypadkw moe nie by ju wicej zdolne do uczenia si.

W ten sposb, poprzez wysiek mona chwilowo wyostrzy wzrok, ale nie mona

doprowadzi go do stanu normalnego. Jeeli taki wysiek staje si trwaym czynnikiem,

wzrok moe ulec silnemu pogorszeniu, a nawet moe ulec uszkodzeniu. Bardzo rzadko

pogorszenie lub niezdolno widzenia spowodowana jest wadami konstrukcyjnymi oka.

Spord dwch rwnie dobrych par oczu, jedna utrzyma doskonay wzrok do koca

ycia, za druga straci ostro widzenia ju w przedszkolu tylko z tego powodu, e jedne

bd patrze bez wysiku, za drugie przeciwnie.

Oko o wzroku normalnym nigdy nie usiuje widzie. Jeeli z jakiego powodu ciemnoci lub zbyt duej odlegoci nie moe widzie jakiego szczegu, przesuwa

si na inny punkt. Nigdy nie prbuje uwypukli tego punktu przez wpatrywanie si we,

jak czyni to przez cay czas oko o niedoskonaym wzroku.

Jeeli tylko oko usiuje widzie natychmiast zanika normalne widzenie. Osoba

moe oglda gwiazdy normalnym wzrokiem, lecz jeli sprbuje policzy poszczeglne

gwiazdy w ktrej konstelacji, prawdopodobnie wykae krtkowzroczno, poniewa

takie usiowania skutkuj z reguy wysikiem dla oka. Pewien pacjent potrafi widzie na

planszy testowej liter K normalnym wzrokiem, lecz poproszony o policzenie dwudziestu

siedmiu ktw, ktre zazwyczaj ma ta litera, traci cakowicie ostro.

Stan napicia w oku, ktre nie widzi na odlego jest oczywistoci, poniewa

jak to ju wykazaem oko w stanie spoczynku jest dostosowane do dalekiego

widzenia. Jeeli kto twierdzi, e nic nie robi chcc widzie na odlego, musi by w

bdzie. Ksztat gaki ocznej podczas patrzenia na odlego nie moe ulec zmianie bez

odpowiedniego napicia. Napicie jest take przyczyn zego widzenia z bliskiej

odlegoci, poniewa minie odpowiadajce na polecenie bliskiego widzenia pynce z

mzgu, robi to bez adnego napicia. Tylko poprzez wysiek mona zapobiec

wydueniu si oka przy patrzeniu z bliska.

Tylko w stanie cakowitego spoczynku - rozlunienia", oko widzi doskonale.

Kady ruch czy to oka, czy obserwowanego obiektu skutkuje bdem refrakcji. Przy


38/165

pomocy retinoskopu mona wykaza, e nawet konieczne ruchy gaki ocznej powoduj

drobne bdy refrakcji, natomiast kino pozwolio na udowodnienie w praktyce

niemonoci ostrego widzenia poruszajcych si obiektw. Gdy ruch widzianego obiektu

jest wystarczajco powolny, pogorszenie widzenia jest na tyle niewielkie, e staje si

niezauwaalne, lecz jeli obiekty znajduj si w szybkim ruchu, mog by postrzegane

jedynie jako rozmazane plamy. Z tego powodu trzeba byo wynale takie urzdzenie,

ktre pokazywaoby ruchome obrazy w taki sposb, e kady obraz byby widziany tylko

przez jedn szesnast cz sekundy. Ruchome kino nigdy tak naprawd nie byo w

ruchu.

Akt widzenia jest pasywny. Rzeczy s widziane, tak jak s odczuwane lub

syszane, czy smakowane bez uycia wysiku, czy aktw dziaania ze strony

dowiadczajcego odczu podmiotu. Przy doskonaym wzroku litery na tablicachtestujcych, idealnie czarne i doskonale odrniajce si od ta, oczekuj na ich

rozpoznanie. Nie musz by odszukiwane, one tam s. Wadliwy wzrok organizuje

poszukiwania i owy. Oko poda za literami. W celu ich zobaczenia wytwarza si

wysiek.

Przypuszczalnie minie czowieka nigdy nie s w stanie penego wypoczynku.

Naczynia krwionone z ich powok mini nigdy nie odpoczywaj. Nie ustaj w pracy

nawet podczas snu. Lecz normalny stan nerww zmysowych suchu, wzroku, smaku i

dotyku to stan spoczynku. Mona na nie oddziaywa, lecz same nie mog dziaa. Nerw

wzrokowy, siatkwka i centra wzroku w mzgu s tak samo pasywne jak paznokie. W

ich budowie nie ma niczego co mogoby umoliwi im dziaanie, jeli natomiast zacznie

si na nie oddziaywa siami z zewntrz, ich efektywno w kadym przypadku ulegnie

zmniejszeniu.

rdem wszystkich zewntrznych oddziaywa obciajcych oko jest umys.

Kada myl o jakimkolwiek wysiku przekazuje sygna do oka i kady tego rodzaju

impuls powoduje zmiany w ksztacie gaki ocznej, obniajc wraliwo w centrum

wzroku. Jeli kto chce unikn wad refrakcji, musi porzuci mylenie o wysikach.

Kady rodzaj umysowego napicia zawsze, w wiadomy lub niewiadomy sposb,

powoduje napicie oczu i jeli napicie przenika do procesu widzenia kadorazowo

wytwarza si bd refrakcji.


39/165

Pewien ucze, ktry by zdolny odczyta doln lini liter na tablicy Snella z

odlegoci dziesiciu stp, po reprymendzie otrzymanej od nauczyciela nie by w stanie

odczyta wielkiego C widocznego normalnie z odlegoci dwustu stp. Sporo dzieci

moe doskonale widzie dopki ich matka znajduje si w pobliu, ale jeli matka opuci

pomieszczenie, staj si natychmiast bliskowzroczne z powodu napicia o podou

lkowym. Nieznane przedmioty dlatego wytwarzaj napicie wzroku, a w konsekwencji

bd refrakcji, gdy poprzedza je napicie umysu. Kto moe mie dobry wzrok w

momencie wypowiadania prawdy, ale jeeli powie co co nie jest prawd (nawet bez

intencji wprowadzenia kogo w bd) lub wyobraa sobie co czego nie ma pojawi si

bd refrakcji, poniewa nie mona stwierdzi lub wyobrazi sobie czego

nieprawdziwego bez adnego wysiku.

Mog roci sobie prawo do odkrycia twierdzenia, e mwienie kamstw jestszkodliwe dla wzroku i jakkolwiek wiele innych okolicznoci moe mie wpyw na

defekty widzenia, ten fakt moe by atwo udowodniony. Jeeli kto potrafi czyta

wszystkie mae litery na dolnej linii tablicy testowej i rozmylnie lub przez nieuwag

pomyli ktr z nich, retinoskop wykae bd refrakcji. W wielu przypadkach prosiem

badanych o podanie ich nieprawdziwego wieku lub o wyobraenie sobie, e s starsi lub

modsi o jeden rok i zawsze w tych wypadkach retinoskop wykazywa bd refrakcji.

Dwudziestopicioletni mczyzna podczas patrzenia na czyst cian bez usiowania

widzenia nie wykazywa bdw refrakcji, ale gdy powiedzia, e ma dwadziecia sze

lat lub kto inny mu to powiedzia albo prbowa to sobie wyobrazi, stawa si

krtkowzroczny. Ten sam efekt pojawia si, gdy owiadcza, e ma dwadziecia cztery

lata, albo gdy sobie to wyobraa. Gdy stwierdza lub przypomina sobie prawd, jego

wzrok wraca do normy, ale przy bdnym wyobraeniu lub wypowiedzi, jego refrakcja

rwnie stawaa si bdna.

Napicie umysowe moe spowodowa wiele innych rodzajw napicia wzroku.

Zgodnie z owiadczeniami najwyszych autorytetw istnieje tylko jeden rodzaj napicia

wzroku, niedefiniowany stan wynikajcy z tak zwanego naduycia wzroku" lub

przemczenia powodujcego nieprawidowy ksztat gaki ocznej. Mog wykaza, e

istnieje nie tylko rny stan napicia dla kadego zrnicowanego bdu refrakcji, ale e

rny rodzaj napicia odpowiada wikszoci wad i chorb oka. Napicie, ktrego


40/165

konsekwencj jest bd refrakcji nie jest tym samym, ktre powoduje zeza, katarakt,

jaskr (choroba, w ktrej gaka oczna staje si zbyt twarda), niedowidzenie, zapalenie

spojwek, czy brzegw powiek lub chorb nerwu wzrokowego, czy siatkwki.

Wszystkie te przypadoci mog wystpowa z niewielkim bdem refrakcji i

podczas leczenia jednego rodzaju napicia ulegaj poprawie inne rejony, gdzie

wspwystpuje napicie. Czasem zdarza si, e stany napicia zwizane z takimi

chorobami jak katarakta i jaskra mijaj bez usunicia napi powodujcych bdy

refrakcji. Nawet bl, ktry tak czsto towarzyszy bdom refrakcji nie jest nigdy

spowodowany tym samym napiciem, ktre byo powodem bdw. Niektrzy

krtkowidze nie mog czyta bez blu lub poczucia dyskomfortu, lecz wikszo z nich

nie cierpi z powodu tej niedogodnoci. Gdy osoba dalekowzroczna spoglda na oddalony

obiekt dalekowzroczno ulega zmniejszeniu, lecz bl i dyskomfort moe si powikszy. Jakkolwiek istnieje wiele rnych rodzajw napi, istnieje tylko jedna

metoda leczenia ich wszystkich relaksacja.

Zdrowie oczu zaley od stopnia ukrwienia, za na krenie w wielkiej mierze

wywiera wpyw sposb mylenia. Gdy mylenie pozostaje w normie to znaczy, e nie

towarzyszy mu ekscytacja, czy napicie krenie krwi w mzgu oraz dopyw krwi do

nerwu wzrokowego oraz orodki wzroku w mzgu pozostaj w normie, podobnie jak i

sam proces widzenia. Jeeli mylenie odbiega od normy, zaburzeniu ulega krenie, za

dopyw krwi do orodkw wzroku i nerwu wzrokowego zostaje zmieniony, zdolno

widzenia ulega obnieniu. Moemy wiadomie kreowa myli, ktre

Documents

Bates H William - Naturalne Samoleczenie Wzroku-1