3/21/2011

1

75

Chương 3 Nôi dung cua hoat đông nghiên cưu

1

75

Nôi dung chinh

3.1 Giơi thiêu chung

3.2 Cac bƣơc nghiên cưu khoa hoc thưc nghiêm

3.3 Chi tiêt nôi dung hoat đông

2

75

“Tôi đa tham quan song bac Las Vegas, nơi co 40 triêu

ngƣơi đên chơi môi năm, đê chiêm ngƣơng môt điêu la toan

bô khu giai tri nay đƣơc xây dưng trên cat.”

Tôi đa đăt câu hoi la: Lam thê nao ho lam đƣơc nhƣ vây ?

[Ly Hiêu Long, 21.08.2005]

3

75

“Dấu hiệu thực sự của trí thông

minh không phải là kiến thức

mà là sự tưởng tượng”

4

75

• Điêm quan trong trong nghiêm cưu chinh la sư dung

phƣơng phap nghiên cưu

• Môt nghiên cưu tôt phai đam bao cac yêu tô:

• Hê thông

• Hơp ly (Tim ra nhưng điêm chƣa biêt; Va tim nhƣ thê nao)

• Chinh xac

• Kiêm tra thƣơng xuyên

• Cac nguyên nhân + cac điêu kiên => kêt qua chinh xac

• Nghiên cưu cân phai phat hiên ra :

• Khoang trông kiên thưc

• Xac đinh điêu gi đa biêt va đâu la lôi đa măc phai hoăc bi han

chê trong qua khư 5

75

3.1 Giơi thiêu chung

1. Hinh thanh y tƣơng nghiên cưu

2. Hinh thanh khung khai niêm

3. Xây dưng quy trinh thu thâp thông tin

4. Viêt đê cƣơng

5. Lâp dan y

6. Chon mâu

7. Thu thâp thông tin

8. Xư ly thông tin

9. Viêt bao cao

6

1. Hinh thanh cac vân đê

2. Xây dưng công cu thu thâp dư liêu

3. Viêt đê xuât

4. Thu thâp dư liêu

5. Viêt bao cao α

3/21/2011

2

75

Hinh thanh y tương nghiên cưu

• Y tưởng là bươc đâu tiên rất quan trong trong

qua trinh nghiên cứu

• Y tưởng nghiên cứu hay phải là:

• Mang tính khoa hoc, kham pha mơi

• Dựa trên nguôn tài chính co được

• Thơi gian cho phep

• Kiến thức chuyên môn của Thây hương dân

• Thấy được nhưng thiếu sot của bản thân

7

75

Hinh thanh khung khai niêm

• Hinh thanh khung khai niêm la: giai thich đƣơc câu tra lơi cho cac câu hoi đăt ra nhƣ thê nao?

• Khung khai niêm giup chung ta xac đinh môt trinh tư cac yêu câu:

• Nôi dung nghiên cưu

• Trinh tư

• Cac bƣơc thưc hiên

• Kê hoach chon mâu

• Khi xac đinh khung khai niêm phai đam bao:

• Tinh hơp ly

• Tinh kha thi

• Co nhiêu mô hinh khung khai niêm

8

75

Xây dưng quy trinh thu thâp thông tin

• Co nhiêu phƣơng phap thu thâp thông tin:

• Quan sat (trưc tiêp; gian tiêp)

• Phong vân

• Điêu tra

• Đoc tai liêu

• Xac đinh công cu:

• Chon lưa công cu phu hơp

• Thư nghiêm vơi công cu

9

75

Viêt đê cương nghiên cưu

• Đê cƣơng nghiên cưu thê hiên chi tiêt kê hoach

nghiên cưu

• Đê cƣơng nghiên cưu phai bao gôm cac thông

tin:

• Ban đinh đƣa ra cac vân đê gi?

• Ban thưc hiên nhƣ thê nao?

• Tai sao ban lai chon đê cƣơng nay?

10

75

• Xac đinh muc tiêu nghiên cưu

• Liêt kê cac giai thiêt

• Lâp khung khai niêm

• Thưc hiên nghiên cưu

• Cac công cu nghiên cưu ban đinh sư dung

• Thông tin vê mâu (kich thƣơc, thiêt kê …)

• Thông tin vê dư liêu

• Quy trinh xư ly thông tin, sô liêu

• Cac vân đê cân nghiên cưu; giơi han

• Kê hoach thơi gian, tai chinh

11

75

Lâp dan y

1. Mơ đâu

2. Tông quan nghiên cưu trong va ngoai nƣơc

3. Kêt qua nghiên cưu

4. Kêt luân va đê nghi

5. Tai liêu tham khao

6. Phu luc

12

3/21/2011

3

75

Chon mâu

• Ap dung cho nghiên cưu điêu tra hay nghiên cưu thưc nghiêm

• Tiêu chuân chon mâu la: (Nếu đô đông đêu giưa cac ca thê)

• Thâp: sô mâu cân lây > 30

• Cao: 12 < sô mâu cân lây <= 25

• Ly thuyêt chon mâu gôm:

• Tranh đƣơc nhưng phê binh

• Đat đƣơc đô chinh xac tôi đa cho diên rông

• Hinh thưc chon mâu:

• Ngâu nhiên

• Không ngâu nhiên

• Hôn hơp

13

75

Thu thâp thông tin

• La nhiêm vu ngay sau khi đa chon mâu

• Cân lam chinh xac

• Co nhiêu phƣơng phap:

• Phong vân

• Điêu tra

• Quan sat

• Thưc nghiêm

• Thao luân nhom

14

75

Xư ly thông tin

• La phân tich thông tin va mâu nghiên cưu đa thu

thâp đƣơc

• Viêc xư ly thông tin tuy thuôc:

• Loai thông tin (mô ta; đinh lƣơng; đinh tinh)

• Hinh thưc viêt bao cao (đinh tinh; đinh lƣơng)

15

75

Viêt bao cao

• La bƣơc cuôi

• Kho nhât

• Y nghia cua bao cao:

• Công bô cho moi ngƣơi biêt ban đa lam gi?

• Ban đa kham pha ra điêu gi?

• Ban co đƣơc nhưng kêt qua gi?

• Văn phong: Khoa hoc

• Hinh thưc: Quy đinh cu thê theo tưng thê loai 16

75

3.2 Cac bươc nghiên cưu khoa hoc thưc nghiêm

17

1. Hinh thanh y tƣơng nghiên cưu

2. Hinh thanh khung khai niêm

3. Xây dưng quy trinh thu thâp thông tin

4. Viêt đê cƣơng

5. Lâp dan y

6. Chon mâu

7. Thu thâp thông tin

8. Xư ly thông tin

9. Nghiên cưu thưc nghiêm

10. Ƣng dung

11. Viêt bao cao

• Thi nghiêm hay thăm do (cơ ban)

• Thi nghiêm chinh tăc • Thưc nghiêm

Đưa kêt qua nghiên cưu thanh tiên bô khoa hoc vao san xuât, vao thưc tê đơi sông

75

18

Nghiên cưu cơ

ban

• Chưa cân quy pham chăt che

• Sô lân lăp lai tôi đa la 2

Nghiên cưu

chinh tăc

• Thi nghiêm in vitro; trong châu; trong nha kinh; thưc đia

• Quy trinh, quy pham chăt che

• Sô lân lăp lai tư 4 - 6

Nghiên cưu thưc nghiêm

• Thưc nghiêm phai bô tri gân san xuât

• Diên tich thi nghiêm phai đu lơn

Đưa kêt qua vao

thưc tiên

• Hêt sưc quan trong

• Nêu không lam đươc điêu nay thi thanh tưu nghiên cưu vân chi năm lai trong hôc tu

3/21/2011

4

75

Câu hoi

1. Trinh bay sơ lƣơc cac bƣơc NCKH?

2. Trong NCKH thi bƣơc nao quan trong nhât? Vi

sao?

19

75

3.3. Chi tiêt nôi dung hoat đông NCKH

a. Xây dưng y tƣơng

b. Hinh thanh đê cƣơng nghiên cưu khoa hoc

c. Thu thâp thông tin

20

75

a. Xây dưng y tương

• Tai liêu

• Hinh thanh đê tai

21

75

Tai liêu

• Ly do thu thâp va đoc tai liêu: • Hiêu ro hơn vê muc tiêu

• Cai thiên phƣơng phap

• Mơ rông pham vi kiên thưc

• Cac bƣơc đoc tai liêu: • Đoc thât nhiêu => thu nho pham vi => tim ra đê tai

• Cac bƣơc:

• Tim đoc nhưng tai liêu liên quan

• Đoc nhưng tai liêu đa đƣơc chon loc

• Hinh thanh khung ly thuyêt

• Hinh thanh khung khai niêm

• Cac nguôn tai liêu: • Sach

• Tap chi

• Internet

22 Trang: 85-92 GS.TSKH Lê Huy Ba, Phương phap NCKH

Ban đoc môt cuôn sach như thê nao?

75

Hinh thanh đê tai

• Khai niêm

• Cac dang đê tai

• Cac nguôn đê tai

• Đăt gia thiêt

• Hinh thanh cac muc tiêu

• Xac đinh pham vi, đôi tƣơng

• Cac bƣơc hinh thanh đê tai

23

75

Hinh thanh đê tai Khai niêm

• Đê tai nghiên cưu đƣơc hinh thanh khi co nhu

câu tra lơi cac câu hoi:

• Tai sao (why)

• Giai quyêt cac vân đê đo nhƣ thê nao (how do we you)

• Đê tai co thê do môt tac gia hoăc môt nhom tac

gia đam nhiêm

• Môi đê tai co môt chu nhiêm đê tai

• Cơ quan quan ly đê tai

• Cơ quan thưc hiên đê tai 24

3/21/2011

5

75

• Đề tài: đƣơc thưc hiên đê tra lơi nhưng câu hoi mang tinh hoc thuât,

co thê chƣa đê y đên viêc ưng dung trong hoat đông thưc tê.

• Dự án: đƣơc thưc hiên nhằm vao muc đich ưng dung, co xac đinh cu

thê hiêu qua vê kinh tê va xa hôi. Dư an co tinh ưng dung cao, co

rang buôc thơi gian va nguôn lưc.

• Đề án: la loai văn kiên, đƣơc xây dưng đê trinh câp quan ly cao hơn,

hoăc gơi cho môt cơ quan tai trơ đê xin thưc hiên môt công viêc nao

đo nhƣ: thanh lâp môt tô chưc; tai trơ cho môt hoat đông xa hôi, ...

Sau khi đê an đƣơc phê chuân, sẽ hinh thành nhưng dư an, chƣơng

trinh, đê tai theo yêu câu cua đê an.

• Chương trình: la môt nhom đê tai hoăc dư an đƣơc tâp hơp theo môt

muc đich xác đinh. Giưa chung co tinh đôc lâp tƣơng đôi cao. Tiên

đô thưc hiên đê tai, dư an trong chƣơng trinh không nhât thiêt phai

giông nhau, nhƣng nôi dung cua chƣơng trình thi phai đông bô. 25

75

Hinh thanh đê tai Cac dang đê tai

Theo hê thông Bô

Giao duc va Đao tao

Câp bô môn

Câp khoa

Câp trƣơng

Câp bô

Câp nha nƣơc

Câp quôc tê 26

Theo hê thông Bô khac

Câp đia phƣơng

Câp bô

Câp quôc gia

Câp quôc tê

75

Hinh thanh đê tai Cac nguôn đê tai

• Con ngƣơi va môi trƣơng

• Cac vân đê nan giai cua môi trƣơng hay cua sinh

hoc hoăc nông nghiêp

• Cac chƣơng trinh dai han theo chu đê cu thê

• Hiên tƣơng va sư cô môi trƣơng

27

75

Hinh thanh đê tai Đăt gia thiêt

• Gia thuyêt la câu tra lơi ƣơm thư hoăc la sư tiên đoan đê tra lơi cho câu hoi hay “vân đê” nghiên cưu

• Gia thuyêt không phai la sư quan sat, mô ta hiên tƣơng sư vât, ma phai đƣơc kiêm chưng bằng cac cơ sơ ly luân hoăc thưc nghiêm

• Gia thuyêt phai theo môt nguyên ly chung va không thay trong suôt qua trinh nghiên cưu

• Gia thuyêt phai phu hơp vơi điêu kiên thưc tê va cơ sơ ly thuyêt

• Gia thuyêt cang đơn gian cang tôt

• Gia thuyêt co thê đƣơc kiêm nghiêm va mang tinh kha thi

28

75

Hinh thanh đê tai Đăt gia thiêt

• Khi quan sat thây hiên tƣơng xoai rung trái Cat Hoa Lôc,

môt câu hoi đƣơc đăt ra là lam thê nao đê giam hiên

tƣơng rung trai nay (vân đê nghiên cưu).

• Ngƣơi nghiên cưu sẽ xây dưng gia thuyêt dưa trên cơ sơ

các hiêu biêt, nghiên cưu tai liêu … :

• Giai thiêt ?

• Vi sao ?

• Vây thi ?

29

• Nếu giả thuyết cho rằng NAA làm tăng sự đậu trái xoài Cát Hòa Lộc.

• Bởi vì NAA giống như kích thích tố Auxin nội sinh,

là chất có vai trò sinh lý trong cây giúp tăng sự đậu

trái, làm giảm hàm lượng ABA hay giảm sự tạo

tầng rời. NAA đã làm tăng đậu trái trên một số loài cây ăn trái như xoài Châu Hạng Võ, nhãn …

• Vậy thì việc phun NAA sẽ giúp cây xoài Cát

Hòa Lộc đậu trái nhiều hơn so với cây không

phun NAA

75

Hinh thanh đê tai Đăt gia thiêt

• Câu truc co môi quan hê “Nhân-Qua”

• Thi du: “Phân bon co thê lam gia tăng sư sinh trƣơng

hay năng suât cây trông”

• Câu truc “Nêu-Vây thì”

• Thi du: “Nêu vo hat đâu co liên quan tơi sư nây mâm,

vây thi hat đâu co vo nhăn co thê không nây mâm” 30

Môi quan hê trong

gia thuyêt la gi ? Nguyên nhân la gi ? Kêt qua la gi ?

3/21/2011

6

75

Ơ nga ba đƣơng co 2 ngƣơi, ngƣơi A luôn noi thât,

ngƣơi B luôn noi dôi. Ban đƣơc phep hoi 1 ngƣơi

va chi đƣơc hoi 1 câu. Ban sẽ hoi câu nhƣ thê nao

đê biêt đƣơng đi.

31

Nêu tôi hoi ngươi kia đương nao không đên Z thi anh ta se tra lơi như thê nao?

75

Hinh thanh đê tai Đăt gia thiêt

Khi đăt gia thuyêt cân tra lơi cac câu hoi sau:

1. Gia thuyêt nây co thê tiên hanh thưc nghiêm đƣơc không?

2. Cac biên hay cac yêu tô nao cân đƣơc nghiên cưu?

3. Phƣơng phap thi nghiêm nao (trong phong, khao sat, điêu tra, bang câu hoi, phong vân, …) đƣơc sư dung trong nghiên cưu?

4. Cac chi tiêu nao cân đo đat trong suôt thi nghiêm?

5. Phƣơng phap xư ly sô liêu nao ma ngƣơi nghiên cưu dung đê bac bo hay châp nhân gia thuyêt?

32

75

Hinh thanh đê tai Hinh thanh cac muc đich, muc tiêu

33

Muc đich tra lơi câu hoi “nhằm vao viêc gì?”, hoăc “đê

phuc vu cho điêu gi?” Mục tiêu trả lời câu hỏi “làm cái gì?”, “lam như thê nao ”

75

Hinh thanh đê tai Xac đinh đôi tương, pham vi

• Môi đê tai đêu co:

• Pham vi α

• Đôi tƣơng α • Thông sô thi nghiêm, thƣơc đo, cac chi sô va cac tiêu

chuân đê đo lƣơng mưc đô chinh xac

• Viêc xac đinh chinh xac pham vi, đôi tƣơng hay

thông sô thi nghiêm la rât quan trong ?

34

75

Hinh thanh đê tai Cac bươc

35

Hương đê tai (Subject)

Chuyên đê (Topic)

Đê tai (Thema)

1. Xac đinh nôi dung

2. Chia nho nôi dung

3. Lưa chon đê tai

4. Cac câu hoi đăt ra

5. Cac muc tiêu NC

6. Kha năng thưc hiên

7. Kiêm tra

75

Vi du vê hinh thanh đê tai

1. Xac đinh nôi dung

2. Chia nho nôi dung

3. Lưa chon đê tai

4. Cac câu hoi đăt ra

5. Cac muc tiêu NC

6. Kha năng thưc hiên

7. Kiêm tra 36

Gia sư ban muôn nghiên cưu vê đê tai nghiên rƣơu.

Nghiên rƣơu

1. Hô sơ vê chưng nghiên

rƣơu

2. Nguyên nhân gây nghiên

rƣơu

3. Qua trinh

4. Trong gia đinh

5. Thai đô cua công đông

6. Hiêu qua điêu tri

Anh hƣơng cua viêc nghiên

rƣơu lên gia đinh

1. Chưng nghiên rƣơu anh

hƣơng nhƣ thê nao đên

quan hê VC?

2. No anh hƣơng đên măt

nao lên cuôc sông cua tre

con?

3. Nhưng anh hƣơng cua no

lên tai chinh?

1. Muc tiêu chung: Tim ra anh

hƣơng cua nghiên rƣơu đên gia

đinh.

2. Muc tiêu cu thê: • Xac đinh mưc đô anh hƣơng

cua nghiên rƣơu đên quan hê

VC

• Xac đinh mưc đô anh hƣơng

cua nghiên rƣơu đên cuôc

sông tre con

• Xac đinh mưc đô anh hƣơng

cua nghiên rƣơu đên tai

chinh

1. Công viêc liên quan

2. Thơi gian

3. Nguôn tai chinh

4. Ky thuât chuyên môn

5. Hƣơng dân cua Thây giao

1. Mưc đô quan tâm cua ban

2. Muc tiêu

3. Kha năng

4. Sư hô trơ:

• Tai chinh

• Ky thuât chuyên môn

• Thây giao

3/21/2011

7

75

Câu hoi

• Thê nao la môt gia thiêt?

• Co mây loai gia thiêt? Vi du minh hoa cho tưng

loai?

• Trinh bay 7 bươc hinh thanh đề tai nghiên cưu:

1. Nghiên cưu vê môi quan hê sinh va tư.

2. Nghiên cưu vê linh vưc sưc khoe công

đông va môi trƣơng.

37

75

3.3. Chi tiêt nôi dung hoat đông NCKH

a. Xây dưng y tƣơng

b. Hinh thanh đề cương nghiên cưu khoa hoc

c. Thu thâp thông tin

38

75

b. Đê cương nghiên cưu khoa hoc

• Đê cƣơng nghiên cưu thê hiên chi tiêt kê hoach

nghiên cưu

• Đê cƣơng nghiên cưu phai bao gôm cac thông

tin:

• Ban đinh đƣa ra cac vân đê gi?

• Ban thưc hiên nhƣ thê nao?

• Tai sao ban lai chon đê cƣơng nay?

39

75

• Xac đinh muc tiêu nghiên cưu

• Liêt kê cac gia thiêt

• Lâp khung khai niêm

• Thưc hiên nghiên cưu

• Cac công cu nghiên cưu ban đinh sư dung

• Thông tin vê mâu (kich thƣơc, thiêt kê …)

• Thông tin vê dư liêu

• Quy trinh xư ly thông tin, sô liêu

• Cac vân đê cân nghiên cưu; giơi han

• Kê hoach thơi gian, tai chinh

40

75

• Môt sô đê cƣơng thông dung nhât:

• Chi sô liên kêt vơi nghiên cưu

• Thơi gian tham khao cua nghiên cưu

• Ban chât cua cuôc điêu tra (tham khao)

• Đôi vơi nghiên cưu vê dân sô hay môi trƣơng, ta

co 2 loai:

• Nghiên cưu bô phân tiêu biêu

• Nghiên cưu trƣơc - sau

41

75

Nghiên cưu bô phân tiêu biêu

• Thông dung nhât đôi vơi NC quan ly môi trƣơng

va NC KHXH

• Phu hơp vơi viêc tim ra sư tôn tai cua môt hiên

tƣơng, môt trang thai, môt vân đê, môt quan điêm

• No giup ta co đƣơc “bưc tranh toan canh” tai

thơi điêm nghiên cưu

• Môt nghiên cưu tiêu biêu rât đơn gian:

• Ban chi cân quyêt đinh cai gi cân tim kiêm

• Liên hê vơi ngƣơi tham gia nghiên cưu đê tim thông tin

cân thiêt

42

3/21/2011

8

75

Môt sô đê cương hay

• Quan điêm nghiên cưu môi trƣơng-dân sô vơi chât đôc hoa hoc (dioxin) trong chiên tranh ơ Viêt Nam

• Cac quan điêm dân sô – kinh tê va môi trƣơng xa hôi cua dân cƣ ơ Miên Trung

• Tac đông cua vê sinh môi trƣơng lên sưc khoe dân sông bên khu công nghiêp …

• Tac đông cua môi trƣơng xa hôi – nhân văn dân đên tinh trang vô gia cƣ cua giơi tre

• Sư hai long cua ngƣơi tiêu dung vơi môt san phâm

• Thai đô cua sinh viên đôi vơi môi trƣơng trƣơng hoc

• Nhu câu sưc khoe công đông

• Môi quan hê giưa gia đinh va thanh qua hoc tâp cua sinh viên

43

75

Nghiên cưu trươc - sau

• Đo lƣơng đƣơc sư thay đôi trong môt tinh huông,

môt hiên tƣơng vân đê, môt quan điêm

• Đê cƣơng đƣơc đanh gia cao nhât trong viêc:

• Đo lƣơng sư tac đông cua chƣơng trinh

• Hiêu qua cua chƣơng trinh

• So vơi NC bô phân tiêu biêu :

• Đƣơc tiên hanh giông nhau

• Khac ơ chô:

• Co quan sat

• Co thê co hoăc không co thưc nghiêm

44

75

Môt sô đê cương hay

• Hiêu qua cua viêc kiêm tra hơi thơ cua lai xe (uông rƣơu) trong viêc ngăn chăn tai nan giao thông

• Hiêu qua cua dich vu môi trƣơng lên chât lƣơng không khi đô thi

• Tac đông cua viêc nâng cao hiêu qua lao đông

• Tac đông cua viêc bao vê sưc khoe ba me va tre em đôi vơi ty lê tư vong ơ tre sơ sinh

• Tac đông cua giao duc môi trƣơng vơi hanh đông xa rac cua sinh viên hoc đƣơng

• Tac đông cua viêc tăng khi nƣơc thai đôi vơi sư dung nguôn nƣơc va vê sinh khu dân cƣ 45

75

Câu hoi

• Cơ sơ đê chon môt đê cƣơng NCKH?

• Hay viêt môt đê cƣơng cho đê tai ma ban chon?

46

75

3.3. Chi tiêt nôi dung hoat đông NCKH

a. Xây dưng y tƣơng

b. Hinh thanh đê cƣơng nghiên cưu khoa hoc

c. Thu thâp thông tin

47

75

c. Thu thâp thông tin

• Giơi thiêu

• Cac phƣơng phap thu thâp thông tin

• Thưc nghiêm

• Phi thưc nghiêm

48

3/21/2011

9

75

Giơi thiêu

• Thu thâp thông tin la: môt công viêc quan trong

trong NCKH

• Muc đich cua thu thâp thông tin là : đê lam cơ sơ

ly luân khoa hoc hay luân cư chưng minh gia

thuyêt hay tim ra vân đê cân nghiên cưu

• Có 2 nguôn thông tin cơ ban:

• Nguôn thông tin sơ câp

• Nguôn thông tin thư câp

49

75

c. Thu thâp thông tin

• Giơi thiêu

• Cac phương phap thu thâp thông tin

• Thực nghiêm

• Phi thưc nghiêm

50

75

Thu thâp sô liêu tư thưc nghiêm

• Trong phƣơng phap nây, sô liêu đƣơc thưc hiên bơi :

• Quan sát, theo dõi

• Đo đac qua các thí nghiêm

• Các thi nghiêm thƣơng đƣơc thưc hiên trong :

• Phong thi nghiêm

• Nha lƣơi

• Ngoai đông va công đông xa hôi

• Đê thu thâp sô liêu, cac nha NCKH thƣơng đăt ra cac

biến sô đê quan sat va đo đac (thu thâp sô liêu)

51

75

Biên sô

• Môt sô câu thƣơng nghe:

• Canh quan thiên nhiên nay thât ân tƣơng

• Tôi nay tôi thây không khi thât tuyêt vơi

• Theo ban nhân đinh hay đanh gia ơ trên dưa vao:

• Chu quan

• Sơ thich

• Khoa hoc

52

75

Biên sô

• Y niêm:

• La nhưng y tƣơng mơ hô chu quan vê nhân thưc

• Co thê dung đê đanh gia theo quan niêm

• Biên sô:

• Co thê dung đê đanh gia theo đơn vi đanh gia đa co

chon loc, chu quan hay khach quan

• 2 loai chinh: Đôc lâp, phu thuôc

• Xac đinh biên sô dưa vao:

• Môi quan hê NHÂN – QUA

• Đôi tƣơng nghiên cưu

• Đơn vi đanh gia

53

75

Vi du

Hiêu qua

54

Y niêm (anh hương

chu quan)

Biên sô (co thê đanh

gia đươc)

Sư thoa man

Giơi tinh

Sư tac đông

Tuôi

Thu nhâp

Thanh tưu cao

Cân năng

Chiêu cao

Tư trong

Bao lưc

3/21/2011

10

75

Biên độc lâp (còn goi la nghiêm thưc)

• Là các yêu tô, điêu kiên khi bi thay đôi trên đôi

tƣơng nghiên cưu sẽ anh hƣơng đên kêt qua

thi nghiêm.

• Nhƣ vây, đôi tƣơng nghiên cưu chưa môt hoăc

nhiêu yêu tô, điêu kiên thay đôi. Nói cách khác

kêt qua sô liêu cua biên phu thuôc thu thâp đƣơc

thay đôi theo biên đôc lâp.

• Thí dụ: Biên đôc lâp co thê la liêu lƣơng phân bon, loai

phân bon, lƣơng nƣơc tƣơi, thơi gian chiêu sang khác

nhau,… (hay con goi la cac nghiêm thưc khac nhau).

55

75

Biên phụ thuộc (còn goi la chỉ tiêu thu thâp)

• La nhưng chi tiêu đo đac va bi anh hƣơng trong

suôt qua trinh thi nghiêm, hay co thê noi kêt qua

đo đac phu thuôc vao sư thay đôi cua biên đôc

lâp.

• Thi dụ: Khi nghiên cưu sư sinh trƣơng cua cây mía. Các

biên phu thuôc ơ đây co thê bao gôm: chiêu cao cây, sô

la, trong lƣơng cây,… va kêt qua đo đac cua biên phu

thuôc ơ cac nghiêm thưc khac nhau co thê khac nhau

56

75

Thi du

Đê tai: “Anh hƣơng cua liêu lƣơng phân N lên năng suât lua Hè Thu” co cac biên sô nhƣ sau:

• Biên đôc lâp: • Liêu lƣơng phân N bon cho lua khac nhau.

• Các nghiêm thưc trong thi nghiêm co thê la 0, 20, 40, 60 và 80 kgN/ha

• Trong đo nghiêm thưc “đôi chưng” không bon phân N

• Biên phu thuôc: • Co thê la sô bông/m2,

• Hat chăt/bông,

• Trong lƣơng hat

• Năng suât hat (t/ha) 57

75

Chon mâu

• Ban muôn tinh chiêu cao trung binh cua cac ban

sinh viên trong lơp

• Ban muôn tinh chiêu cao trung binh cua cac nư

sinh tai cơ sơ Quang Ngai

• Ban muôn tinh thu nhâp trung binh cua cac gia

đinh trong thanh phô Quang Ngai

58

75

Chon mâu

• Chon mâu không xac suât

• Chon mâu co xac suât

• Chon mâu ngâu nhiên (SV

nghiên cứu)

• Đơn gian

• Phân lơp

• Hê thông

• Chi tiêu

• Chon mâu không gian 59

Là cách lấy mẫu

trong đó các cá thể

của mẫu được chọn

không ngẫu nhiên

hay không có xác

suất lựa chọn giống nhau

Là cách lấy mẫu

trong đó việc chọn

các cá thể của mẫu

sao cho mỗi cá thể

có cơ hội lựa chọn như nhau Nếu như có một số

cá thể có cơ hội

xuất hiện nhiều hơn

thì sự lựa chọn

không phải là ngẫu nhiên

Người nghiên cứu

có thể sử dụng cách

lấy mẫu nầy khi hiện

tượng, sự vật được

quan sát có sự phân

bố mẫu theo không

gian (các đối tượng

khảo sát trong

khung mẫu có vị trí

không gian 2 hoặc 3 chiều)

75

c. Thu thâp thông tin

• Giơi thiêu

• Cac phương phap thu thâp thông tin

• Thưc nghiêm

• Phi thực nghiêm

60

3/21/2011

11

75

Cac phương phap thu thâp thông tin

• Nguôn sơ câp la nguôn cung câp thông tin ……….

• Nguôn thư câp la nguôn cung câp thông tin ………

61

Sơ câp Thư câp

Quan sat Phong

vân Câu hoi

Trưc tiêp

Gian tiêp

Câu truc

Phi câu truc

Đong

Mơ

Văn ban

Tai liêu

Ghi chep

Trưc tiêp

Gian tiêp 75

3/2

1/2

011

6

2

Quan sát (OBSERVATION)

• Quan sat bơi vi: Co sư khac biêt giưa nhân thưc va thưc

tê; mô ta lai mang tinh chu quan, co thê bi bo qua nhiêu

chi tiêt

• Cac phƣơng phap:

• Quan sat trực tiếp:

• Dễ thưc hiên;

• Dễ lam anh huơng đên hoat đông binh thƣơng cua môt ngƣơi.

• Quan sát gian tiếp:

• Chu đông hơn, co thê sư dung cac phƣơng tiên ghi lai đê xem

nhiêu lân khi cân thiêt.

• Bi đông vê phƣơng tiên

75

3/2

1/2

011

6

3

Quan sát (OBSERVATION)

Nhân xet chung:

• Thông tin quan sat đƣơc la thông tin co tinh bô

phân, bê ngoai, không bao gôm nhưng công viêc,

nhưng hoat đông va sư kiên quan trong;

• Bi han chê vê thơi gian, va pham vi;

• Nên kêt hơp quan sat vơi phong vân ngay tai chô.

75

3/2

1/2

011

6

4

Phong vấn (Interviews)

• Phong vân la môt cuôc đôi thoai co chu đich

• Cac hinh thưc:

• Trưc tiêp

• Bằng văn ban

• Qua điên thoai …

• 2 thê loai:

• Co câu truc

• Phi câu truc

75

3/2

1/2

011

6

5

Cac bươc tiên hanh

• Chon ngƣơi đƣơc phong vân

• Thiêt kê câu hoi phong vân

• Chiên lƣơc phong vân

• Chuân bi cho phong vân

• Thưc hiên phong vân tiêp

75

3/2

1/2

011

6

6

Mâu kê hoach phong vấn Kê hoach phong vân

Ngƣơi đƣơc hoi: (ho và tên) Ngƣơi phong vân: (ho và tên)

Đia chi: (cơ quan, phòng, điên thoai) Thơi gian hen

Thơi điêm băt đâu:

Thơi điêm kêt thúc:

Đôi tƣơng:

- Đôi tƣơng đƣơc hoi là ai?

- Cân thu thâp dư liêu gì ?

- Cân thoa thuân điêu gì ?

Các yêu câu đoi hoi:

Vai trò, vi trí, trình đô,

kinh nghiêm cua ngƣơi đƣơc hoi

Chƣơng trình

- Giơi thiêu

- Tông quan vê dư án

- Tông quan vê phong vân

Chu đê sẽ đê câp

Xin phép đƣơc ghi âm

Chu đê 1: câu hoi và tra lơi

Chu đê 2” câu hoi và tra lơi

Tông hơp các nôi dung chính

ý kiên cua ngƣơi đƣơc hoi

Kêt thúc (thoa thuân)

Ƣơc lƣơng thơi gian

1 phút

2 phút

1 phút

7 phút

10 phút

2 phút

5 phút

1 phút

(dư kiên tông công: 29 phút)

3/21/2011

12

75

3/2

1/2

011

6

7

Ưu điêm – Nhươc điêm

o Ƣu điêm

• Sư dung thơi gian hiêu qua hơn.

• Hiêu đƣơc điêu ngƣơi ta không muôn noi thông qua net măt, cư chi …

o Nhƣơc điêm

• Phai săp xêp thư tư trinh bay, bô tri thơi gian thich hơp, co thê co ngƣơi e ngai khi nêu y kiên.

• Cân nhiêu thơi gian; căng thẳng va rât bi đông do phu thuôc vao điêu kiên cua ngƣơi đƣơc hoi.

• Yêu câu ngƣơi phong vân phai đƣơc đao tao va co đƣơc nhưng kinh nghiêm nhât đinh.

• Câu hoi cân tâp trung vao linh vưc nghiên cưu, ngăn gon, trưc tiêp, ơ dang mơ vơi nhiêu kha năng tra lơi. 75

3/2

1/2

011

6

8

Bang cau hoi (Questionnaires)

• Nhằm thu thâp thông tin môt cach đai chung

• Chon nhom ngƣơi tham dư

• Sư dung cac mâu phô biên

• Câu truc chung:

Phân tiêu đê: Gôm tên tiêu đê ghi ro muc đich cua bang hoi va cac

thông tin chung vê đôi tƣơng đƣơc hoi.

Phân câu hỏi: Gôm cac câu hoi khac nhau đƣơc săp xêp va bô tri

theo môt trinh tư nhât đinh. Nên co cac thông tin phân loai đôi

tƣơng đƣơc hoi theo nhom (nghê nghiêp, theo chưc danh, lưa

tuôi…)

Phân giải thích: Môt sô giai thich vê nhưng vân đê câm lam ro trong

câu hoi

Phân trả lơi: Đong – Mơ

75

3/2

1/2

011

6

9

Bang cau hoi (Questionnaires)

• Băt đâu vơi viêc không đe doa va cac câu hoi thu vi

• Nhom cac muc vao trong cac phân mach lac logic

• Đưng đăt nhưng muc quan trong vao phân cuôi cua bang câu hoi

• Đưng tâp trung trong môt trang vơi qua nhiêu muc

• Tranh tom tăt

• Tranh thanh kiên hoăc gơi y cac muc hoăc cac thuât ngư

• Sô cac câu hoi tranh sư lôn xôn

• Kiêm tra trƣơc bang câu hoi đê xac đinh cac câu hoi kho hiêu, gây bôi rôi

• Cung câp viêc giâu tên cho bên tra lơi

75

3/2

1/2

011

7

0

Bang cau hoi (Questionnaires)

• Ƣu điêm:

• It tôn thơi gian

• Ap dung đôi vơi nhiêu ngƣơi

• Đơn gian hơn phong vân

• Khuyêt điêm:

• Thiêu giao tiêp

• Đô chinh xac thâp

75

Tham khao tai liêu (văn ban; tai liêu; ghi chep)

• Bao chi cua Chinh phu

• Cac nghiên cưu trƣơc đây

• Ghi chep cua ca nhân

• Thông tin đai chung xuât ban trên cac tơ tin, bao,

tap chi …

71

75

Tham khao tai liêu (văn ban; tai liêu; ghi chep)

• Thí du, đê chưng minh gia thuyêt “không thê loai bo cây bach đan ra khoi cơ câu cây trông rưng”, ngƣơi ta đa dưa vao nhưng nghiên cưu co trƣơc nhƣ sau (Vũ Cao Đam, 2003):

• Kêt qua nghiên cưu tai Nga cho thây, chi trong 15 năm bach đan co sưc tăng trƣơng chiêu cao gâp 5 lân so vơi cây de va 10 lân so vơi cây sôi;

• San lƣơng bach đan trên 1 ha hang năm rât cao, tơi 20 đên 25 m 3 /ha/năm, trong khi cây mơ chi đat 15-20 m3/ha/năm va cây bô đê la 10-15 m3/ha/năm;

• Theo thông kê cua FAO, tư năm 1.744 đên 1.975 đa co hơn 100 nƣơc nhâp khâu bach đan, trong đo co 78 nƣơc đa trông rưng bach đan thanh rưng kinh tê co san lƣơng cao vơi qui mô lơn

72

3/21/2011

13

75

Tham khao tai liêu (văn ban; tai liêu; ghi chep)

• Ƣu điêm:

• Rât phô biên

• Co gia tri cao

• Nhƣơc điêm:

• Gia tri hay đô tin câp cua thông tin thu đƣơc thay đôi

theo nguôn

• Đinh kiên ca nhân

73

75

Câu hoi

• Co cac loai nguôn thông tin? Cho vi du cu thê?

• Vi sao trong NCKH thưc nghiêm viêc lưa chon

biên sô la quan trong?

• Chon mâu la gi?

74

75

Bai ky tơi

Chƣơng 4

Hoan thanh công trinh

nghiên cưu khoa hoc 75