25
Carlo Penati, Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit. në: La Public Governance in Europa, Vol.1 – Alcune chiavi di lettura, 2004, fq. 41-83 Për realitetin italian rezulton i nevojshëm ballafaqimi me kërkimet rreth governance të realizuara në disa vende evropiane. Nën dritën e këtij ballafaqimi, governance tregohet si një lloj amplifikatori të politikave publike. Me këtë rol ajo lehtëson realizimin e objektivave të vendosura nga këto politika, dhe me anë të bashkëndarjes së synimeve finale dhe të modaliteteve për të arritur këto synime, arrin të shtojë burimet dhe kopetencat disponibël. Marco Puglisi, vlerësimi nga ana e Enteve Publike të impaktit të ndërmarrjeve. Një qëndrim i bazuar në krijimin e vlerës. në: Enti Pubblici e Competitività, 2001, fq. 199-216 Duhet treguar kujdes për metodologjitë e ndërhyrjes së enteve publike lokale, me synim përcaktimin e instrumentave në dispozicion të enteve territoriale për vlerësimin e ndërmarrjeve që veprojnë në brendësi të territorit nën kopetencat e tyre. Për të arritur këtë është i nevojshëm një sondazh për të përcaktuar vlerën ekonomike të kapitaleve të ndërmarrjeve. Giorgio Brosio, Proçesi i governance në Evropë: tendencat në akt. në: La Public Governance in Europa, Vol.1 – Alcune chiavi di lettura, 2004, fq. 85-105 Këtu analizohen, me shumë kujdes për detajet, pavarësisht nga forma e ekspozimit, rinovimet e kryera gjatë viteve të fundit në proçesin e governance në territore të ndryshme evropiane. Rezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet dhe instrumentat e studimeve, me synim verifikimin në nivel të sektorit publik, të impaktit të novacioneve të governance. Giovanni Di Domenico, Biblioteka nënkupton: cilësi organizative e cilësi e shërbimit në shoqëri. në: La Qualità nel sistema biblioteca, 2001, fq. 32-48 Premtime për një drejtim të management në bibliotekë. Duhen rinovuar funksionet për t’u konfrontuar me novacionet e organizimit në rrjet, e duhet kaluar në strategji drejtuese (për t’ju besuar grupeve dhe projekteve) orientimi, investimi, klime. Giovanni Pitruzzella, drita dhe hije të paradigmës së governance. në: La Public Governance in Europa, Vol.1 – Alcune chiavi di lettura, 2004,fq. 107-125 Në këtë shkrim report të ndryshëm ndërkombëtar me temë governance lexohen nën këndvështrimin juridik, me synim studimin e institucioneve publike politike dhe administrative. Këto analiza propozohen si sygjerime për t’u përshtatur me governance komplekse italiane, derisa ajo të arrijë novacione dhe stabilitet.

Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Carlo Penati, Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit. në: La Public Governance in Europa, Vol.1 – Alcune chiavi di lettura, 2004, fq. 41-83 Për realitetin italian rezulton i nevojshëm ballafaqimi me kërkimet rreth governance të realizuara në disa vende evropiane. Nën dritën e këtij ballafaqimi, governance tregohet si një lloj amplifikatori të politikave publike. Me këtë rol ajo lehtëson realizimin e objektivave të vendosura nga këto politika, dhe me anë të bashkëndarjes së synimeve finale dhe të modaliteteve për të arritur këto synime, arrin të shtojë burimet dhe kopetencat disponibël. Marco Puglisi, vlerësimi nga ana e Enteve Publike të impaktit të ndërmarrjeve. Një qëndrim i bazuar në krijimin e vlerës. në: Enti Pubblici e Competitività, 2001, fq. 199-216 Duhet treguar kujdes për metodologjitë e ndërhyrjes së enteve publike lokale, me synim përcaktimin e instrumentave në dispozicion të enteve territoriale për vlerësimin e ndërmarrjeve që veprojnë në brendësi të territorit nën kopetencat e tyre. Për të arritur këtë është i nevojshëm një sondazh për të përcaktuar vlerën ekonomike të kapitaleve të ndërmarrjeve. Giorgio Brosio, Proçesi i governance në Evropë: tendencat në akt. në: La Public Governance in Europa, Vol.1 – Alcune chiavi di lettura, 2004, fq. 85-105 Këtu analizohen, me shumë kujdes për detajet, pavarësisht nga forma e ekspozimit, rinovimet e kryera gjatë viteve të fundit në proçesin e governance në territore të ndryshme evropiane. Rezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet dhe instrumentat e studimeve, me synim verifikimin në nivel të sektorit publik, të impaktit të novacioneve të governance. Giovanni Di Domenico, Biblioteka nënkupton: cilësi organizative e cilësi e shërbimit në shoqëri. në: La Qualità nel sistema biblioteca, 2001, fq. 32-48 Premtime për një drejtim të management në bibliotekë. Duhen rinovuar funksionet për t’u konfrontuar me novacionet e organizimit në rrjet, e duhet kaluar në strategji drejtuese (për t’ju besuar grupeve dhe projekteve) orientimi, investimi, klime. Giovanni Pitruzzella, drita dhe hije të paradigmës së governance. në: La Public Governance in Europa, Vol.1 – Alcune chiavi di lettura, 2004,fq. 107-125 Në këtë shkrim report të ndryshëm ndërkombëtar me temë governance lexohen nën këndvështrimin juridik, me synim studimin e institucioneve publike politike dhe administrative. Këto analiza propozohen si sygjerime për t’u përshtatur me governance komplekse italiane, derisa ajo të arrijë novacione dhe stabilitet.

Page 2: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Mauro Pecchenino, Lucia Fenti, Customer satisfaction and people satisfaction në realitetin komunal të mesëm e të vogël. në: Rivista italiana di comunicazione pubblica, Anno IV, n.14/2002, fq. 144-150 Ky sondazh i vogël vendos objektiv të dyfishtë të njohjes së perceptimit që përdoruesit kanë për sportelin si vend i shpërndarjes së shërbimeve publike, dhe në vazhdim të aplikimit të këtyre njohurive edhe në shërbime të tjera komunale. E rëndësishme është metoda e intervistës face to face e integruar nga një pyetsor që i jep intervistuesit një bazë të vet intervistës. AA.VV., La Public Governance in Europa – Vol. 7: Zhvillimi lokal i krahasueshëm, Roma : Formez, 2004. – 184 p. TREGUESI: *Hyrje *Kapitulli 1: Franca * Kapitulli 2: Gjermania * Kapitulli 3: Anglia * Kapitulli 4: Italia * Kapitulli 5: Polonia * Kapitulli 6: Spanja * Kapitulli 7: Suedia *Përfundimet *Bibliografia Teksti sjell Programet institucionale të disa vendeve evropiane, përfshirë dhe Italinë, rreth praktikave pozitive të governance në zhvillimin lokal, të zonave urbane, në bazë të planifikimit të pakteve territoriale evropiane. Kuadri i përfituar konfirmon një prani dhe vullnet të fortë të shoqërive lokale, si në sfera “të larta (institucione të ndryshme) ashtu edhe në ato më “të ulta”. Alessandro Sardelli, Çertifikimi i bibliotekës: ndër ISO 9000 e Sistemi Cilësi. në: La Qualità nel sistema biblioteca, 2001, fq. 90-104 Sistemi Bibliotekë që shkon drejt standard të përsosmërisë, ka nevojë për katër elementë thelbësorë që mund t’i përshkruajmë si tërësi cilësie: çertifikim, besueshmëri, sistemi Cilësi, karta e shërbimeve. Realizimi i një Sistemi Cilësi është një impenjim kolektiv që përfshin njëkohësisht si operatorët e bibliotekës ashtu dhe përdorues e qytetarë. Marco Meneguzzo, New Public Management dhe modelet novative të programimit dhe kontrollit ndërinstitucional të shpenzimit publik. në: Il controllo della spesa pubblica – Aspetti istituzionali di politica economica e di sistemi contabili, 1995, fq. 243-267 Shpenzimi publik ka nevojë për programim dhe kontroll ndërinstitucional të papraktikuar më parë në sektorin publik në Itali. Ky programim vjen në një moment kur sistemi administrativ publik shihet si një “sistem i ndërmarrjeve publike” me autonomi organizative e drejtuese, e gjithnjë përgjegjës për arritjen e një ekuilibri financiar e ekonomik.

Page 3: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Aurelio Iori, Karta e shërbimeve: një instrument për cilësinë (pjesa e parë). në: Comunicare, Anno V, n. 19, Tetor 2001, fq. 35-37 Direktiva e Presidentit të Këshillit të Ministrave më 27 Janar 1994 (“Principe rreth ofrimit të shërbimeve publike”), e ndjekur nga vendimi 163/95, nga ligji 281/98, nga vendimi 286/99, vendos që të gjitha administratat që ofrojnë shërbime duhet të pajisen me karta shërbimesh të përshtatshme. Artikulli studion mundësitë reale të përdoruesve për të testuar standartet cilësore të deklaruara nga enti. Aurelio Iori, Karta e shërbimeve: një instrument për cilësinë (pjesa e dytë). në: Comunicare, Anno V, n. , Nëntor 2001, fq. 36-39 Aty ku “Karta e shërbimeve” mund të paraqesë një instrument të vlefshëm për zhvillimin e cilësisë së shërbimeve, është e nevojshme të krijohen kushtet për realizimin e kontributit të përdoruesve/klientë në krijimin dhe ofrimin e shërbimit. Në artikull propozohet një metodologji pune, e përqëndruar në shërbimet komunale, me synim projektimin, fillimin dhe drejtimin e Kartës. Michele Ghislieri Marazzi, Modernizimi dhe rikualifikimi drejtues në sistemet administrative publike: New Public Management. në: Azienda Pubblica, Anno IX, Numero 2, Agosto 1996, fq. 387-406 Në rikualifikimin dhe modernizimin e sistemeve administrative publike, pikat kardine të NPM duhet të jenë: 1) proçedura të reja; 2) drejtimi me orientim rezultatet; 3) struktura të reja administrative; 4) nuomodalitete të reja të drejtimit të personelit. NPM, edhe pse i përshtatur dhe i përhapur në kontekste të shumta, nuk paraqet një standart të management publik. Kjo për të nënvijëzuar faktin që nuk egziston një rrugë e vetme dhe universale për të rikualifikuar të gjitha sistemet administrative. Paolo Bellini, Matja e performance në mbështetje të marketing të bibliotekës. në: Convegno “Comunicare la biblioteca”, Milano, 15-16 marzo 2001, 14 fq. ISO 11620 është një instrument i vlefshëm për të mbështetur organizimin e burimeve dhe funksionet e bibliotekës, drejt objektivit të sadisfaksionimit të përdoruesit/klient. Lejon matjen e performance të bibliotekës duke u integruar me efikasitet në një strategji marketingu, që përmban aktivitete planifikimi, kontrolli e komunikimi.

Page 4: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Giovanni Salinas, Cilësia dhe Knowledge Management në bibliotekë. në: Biblioteche oggi, Luglio-Agosto 2001, fq. 62-70 Cilësia është një modalitet i drejtimit të proçeseve të kuptimit dhe të evolimit të gjithë organizimit. Biblioteka nuk mund të vlerësojë nivelin e cilësisë së saj duke u bazuar në kapacitetin për t’u ofruar përdoruesve instrumenta kërkimi ose në sasinë e huave të realizuara. Ajo duhet të bëhet interpretuese e nevojave reale të përdoruesit/klient. Kjo ndodh kur biblioteka është në gjendje të transformojë në vlerë “cilësore” kapitalin intelektual që disponon. Giovanni Di Domenico, Customer Relationship Management i bibliotekës: nga sadisfaksionimi i klientit/përdorues në besnikërinë e tij. në: Comunicare la biblioteca, 2002, fq. 60-69 Çështja e besnikërisë së klientit/përdorues është një nyjë e dinamikave të reja të marketingut të bibliotekës. Natyrisht në këto dinamika rol shumë të rëndësishëm ka faktori njerëzor, kjo marrëdhënie nuk humbet vlerë në brendësi të ambientit të ri digjital. Bibliotekari duhet të shprehë gjithë inteligjencën e tij emotive për të konsideruar çdo përdorues si një rast i veçantë, i cili ka nevojë për një trajtim të veçantë nga çdo përdorues tjetër. Alfred Kyrer, New Public Management: 10 pikë për një reengineering të Administratës Publike. në: La Pubblica Amministrazione di fronte all’Europa, 1998, fq. 38-41 Ballafaqimi i studimeve rreth New Public Management në Evropë shfaq një seri teza diskutimesh që pasqyruara në 10 pikë: 1) NPM dhe kontrolli rreth Core Business; 2) blerja e instrumentëve të rinj menaxherialë; 3) kujdesi i output/outcome i rezultateve konkrete të drejtimit publik; 4) reforma strukturale për të kursyer burimet; 5) vetëdija e vlerës efektive të investimit; 6) ristrukturimi/rindërtimi i drejtimit publik; 7) përdorimi i Benchmarking; 8) kërkimi i formave të reja të financimit; 9) decentralizimi dhe autodrejtimi i administratës publike; 10) krijimi i rrjete/sinergji/partnership publiko-privat. Riccardo Mussari, New Public Management dhe orientimi ndaj vlerave ekonomike. në: La Pubblica Amministrazione di fronte all’Europa, 1998, fq. 42-51 NPM për vet përcaktimin e tij duhet të kuptojë që administratat publike të jenë të orientuara drejt një modeli të një matrice menaxheriale, në kundërpozicion me modelet e mëparshme që duhet të përcaktohen. Kush aktualisht ka një rol përgjegjësie e management në brendësi të administratave publike duhet të kuptojë nevojën e demostrimit të efiçencës dhe të rezultateve të arritura. E kundërta mund të çojë në një ridimensionim drastik në prodhimin dhe shpërndarjen e shërbimeve publike, nga pasoja sociale akoma jo të qarta.

Page 5: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Paul J. Andrisani, Simon Hakim, E.S. Savas, The New Public Management: Lessons from Innovating Governors and Mayors, Kluwer Academic Publishers, Boston, 2002, 234 fq. TREGUESI: *Editors. Section I *Introduction and Overview. Foreword: The New Public Management: Lessons from America's Governors and Mayors *Section II: *Governors Speak Out. *Results-Based Accountability: The Basis of Education Reform in Texas *Education Reform in Minnesota *Smart Growth and Neighborhood Conservation: Addressing Both Sides of the Coin *Welfare reform: The Wisconsin Experience *Investing in Human Infrastructure: Technology Priorities in Texas *Wyoming's Frontier Spirit Pioneers Innovation in Government through Technology *Government at the Speed of Business *Government as a Catalyst: Industry-led Initiatives in Colorado *Section III: Mayors Speak Out. * From In Line to On-Line: The E-government Revolution in New York City * Chicago's Energy Plan: Building for the Future in a Changing Marketplace *Restructuring the Bureaucracy in City Government: Systemic Reform of Work and Community Outreach *A Community Revitalization *Boston: Main Streets and Back Streets *Charlotte: Service Delivery and Citizen Feedback in a High Growth City. * A Recipe for Rightsizing Government - The Charlotte Story *Innovative Government in Jersey City *Innovations in a Military Base Community Redevelopment Project *Joint Economic Development Districts *Cheaper, Better, Faster: Bringing Private Sector Principles to County Government * Contracting Out the Management of the City Garage *Cultural Assimilation and Trade Development: A Restructuring of Irvine's Sister Cities Program Në këtë tekst gjenden dëshmitë e 21 qeveritarëve dhe kryetarë bashkie amerikanë administratat e të cilëve janë dalluar në vitet e fundit për karakterin novativ. Këto eksperienca janë prova konkrete të përdorimit, nga ana e sipërpërmendurve, të instrumentave konceptualë të New Public Management, të karakterizuar nga principe si decentralizimi i fuqive, kërkimi i një drejtimi optimal të administratës publike, adoptimi i kritereve drejtuese tipike të management privat, cilësia e shërbimeve, përdorimi i teknologjive të reja në administratat publike (e-government). Adam Purg, Studimi i kushteve dhe nevojave të kualifikimit të Administratës Publike në Slloveni. në: La Pubblica Amministrazione di fronte all’Europa, 1998, fq. 81-91 Rëndësia e modernizimit të Administrats Publike në Slloveni, pas pavarësisë së Republikës, ka shtyrë sferat e larta organizative të qeverisë për një Master Project. Ky projekt vendos objektiva, si studimi i situatës së Administratës Publike në Vend, studimin e nevojave, i revizionit krahasues të situatave të huaja, të përgatitjes së programeve të formimit, të krijimit të një uniteti special në kontroll të zonës. Luca Brusati, Nadeja Prianikova, Reforma e Administratës Publike dhe formimi menaxherial në ekonomitë në tranzicion. në: La Pubblica Amministrazione di fronte all’Europa, 1998, fq. 304-315

Page 6: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Vendet e bllokut ish sovjetik paraqesin nje laborator për të studiuar proçeset e krijimit dhe zhvillimit të një sistemi të administratës publike. Në këto ekonomi në tranzicion, Administrata Publike merr rolin e zëvendësimit të sistemit drejtues e politik “monolitik”, i kudopranishëm e në dispozicion të sadisfaksionimit të çdo lloj nevoje të qytetarit. Administratat Publike të këtyre Vendeve paraqesin të njëjtat problematika me ato të vendeve perëndimore, vetëm që paraqiten në mënyrë makroskopike e lejojnë një studim më të lehtë. Miha Brejc, Politika e administrata publike. në: La Pubblica Amministrazione di fronte all’Europa, 1998, fq. 420-438 Në artikull përballohen disa pikëpamje në lidhje me marrëdhëniet midis politikës dhe administratës. Prespektiva e nisjes së studimit është që të dyja i shërbejnë popullit. Ato duhet të vendosin bazat për një vend demokratik të zhvilluar. Elio Borgonovi, Administrata publike dhe nevoja për rregulla. në: Azienda Pubblica, Anno XIX, N. 1, 2006, fq. 5-11 Në këtë artikull të shkurtër synohet të evidentohet që: a) debati rreth “rregullave” shfqet shumë i thjeshtëzuar; b) funksioni i rregullimitnga ana e administratave publike është më kompleks në krahasim me funksionet direkte të fuqive institucionale dhe të drejtimit të drejtëpërdrejtë të shërbimeve. Francesco Longo, Governance e rrjetit me interes publik: cilat instrumenta menaxheriale për t’ju përgjigjur problemeve aktuale? në: Azienda Pubblica, Anno XIX, N. 1, 2006, fq. 13-35 Governance e rrjeteve me interes publik përcaktohet qartë për të theksuar implikimet që ajo sjell në brendësi të administratave publike të përfshira. Vështirësitë janë të shumta në marrjen e modelit të governance nga ana e administratave publike, por gjithashtu të shumta janë dhe instrumentat menaxherialë disponibël për të realizuar governance me sukses. Denita Cepiku, Governance dhe institucionet ndërkombëtare: nga përcaktimi në matje. në: Azienda Pubblica, Anno XIX, N. 1, 2006, fq. 37-53 Governance publike po bëhet bërthama me interes të institucioneve ndërkombëtare, si në Vendet në zhvillim ashtu edhe në Vendet e industrializuara. Sforcimet e këtyre institucioneve janë thelbësore për të bërë “operativ” konceptin e governance e matjen e saj.

Page 7: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Pierangelo Martinelli, Governance dhe kontrolli i entit lokal në shoqëritë pjesëmarrëse në shërbimet publike. në: Azienda Pubblica, Anno XIX, N. 1, 2006, fq. 147-159 Nevojat e koordinimit dhe kontrollit të shoqërive pjesëmarrëse, janë të rëndësishme për orientimin shoqëritë e shumta në brendësi të sektorit publik lokal në arritjen e qëllimeve të përbashkëta institucionale publike. Elio Borgonovi, Evolucioni i funksioneve të administratave publike dhe kultura e management. në: Azienda Pubblica, Anno XIX, N. 2, 2006, fq. 189-195 Është e rëndësishme që vet shoqëria civile të impenjohet për të ndihmuar administratat, duke mos u kufizuar vetëm në kritika për mosfunksionim, por duke krijuar kushte pozitive për të bërë të mundur impenjimin në një proçes evolutiv konstant. Për të arritur këtë është gjithashtu e rëndësishme të realizohen investime më të mëdha në studimin dhe trajnimin e administratave publike. Maria Teresa Nardo, Matja e performance drejtuese në entet lokale. Eksperienca e Komunës së Venecias. në: Azienda Pubblica, Anno XIX, N. 2, 2006, fq. 301-323 Nëpërmjet studimit të eksperiencës së Komunës së Venecias demostrohet sesi për një drejtim korrekt të sektorit publik, është e nevojshme krijimi i sistemeve të planifikimit, programimit dhe kontrollit të enteve lokale, përpara se këto të “vlerësohen”. Kjo gjithmonë në kuadër të autonomisë së tyre normative dhe organizative. Elio Borgonovi, Ndryshimi dhe reformat në rajonet italiane. në: Azienda Pubblica, Anno XVIII, N. 1, 2005, fq. 5-9 Artikulli analizon proçeset e ndryshimit në rajonet italiane, e të vështirësive që mund ta pengojnë. Kjo analizë thekson tendencat e rajoneve italiane: a) reformat, nga vitet ’90 në vitet e para të shekullit XXI, kanë përshpejtuar proçeset e ndryshimit në rajone; b) modifikimet e sjella nga reformat, edhe nëse rezultojnë radikalë ose strukturalë, sojanë domethënës, edhe pse shpesh përmirësimet esjella prej tyre nuk janë akoma të dukshme; c) në logjikën e decentralizimit dhe të federalizmit përcaktohen format e reja të “qëndrimit ndaj reformave të administratës” sipas modelit të governance e jo të government. Paola Adinolfi, Proçesi i ndërmarrjes në administratat publike: teoria e praktika në ballafaqim.

Page 8: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

në: Azienda Pubblica, Anno XVIII, N. 1, 2005, fq. 11-31 Ndërmarrjet publike italiane po realizojnë proçese të dukshme në 25 vitet e fundit, proçese radikale të modernizimit drejtues. Studimi i këtij artikulli çon në përcaktimin e disa orientimeve bazë që influencojnë novacionin drejtues (New Public Governance e New Public Management). Laura Maria Caccia, Orientimi strategjik i sistemeve të kontrollit në ndërmarrjet publike. në: Azienda Pubblica, Anno XVIII, N. 1, 2005, fq. 33-57 Ne bazë të studimeve të sistemeve aktuale të kontrollit drejtues të ndërmarrjeve publike, Autori vendos si objektiv tregimin e një itinerari të ardhshëm të sistemeve të kontrollit. Artikulli shërben ad hoc për të pasuruar kriteret e matjes dhe vlerësimit të suksesit të reformave të sjella nga New Public Management. Elio Borgonovi, Teoria e stakeholder dhe administrata publike. në: Azienda Pubblica, Anno XVIII, N. 2, 2005, fq. 201-205 Teoria e stakeholder në kuadrin menaxherial, në bazë të modelit amerikan, ka si synim kalimin e limiteve “unidimensionale” të ndërmarrjes, duke përcaktuar, e më pas duke përdorur, subjekte të ndryshme që kanë “interes” në mirëfunksionimin e administratave publike. Francesco Boccia, Roli i ndërmarrjes publike në sistemin e ri evropian të programimit të politikave të zhvillimit. në: Azienda Pubblica, Anno XVIII, N. 2, 2005, fq. 207-230 Eksperienca e governance tregon që administratat publike kanë një rol strategjik në brendësi të shoqërisë, nisur nga roli i tyre në vlerësimin dhe programimin e politikave të zhvillimit. Falë një seri treguesish, kush është i përfshirë në proçesin e programimit është ne gjendje të vendosë si të realizojë më së miri ndërhyrjen publike dhe investimet në territor. Corrado Cuccurullo, Roli i administratave publike në politikat e zhvillimit të zonave me probleme: një studim system dynamics. në: Azienda Pubblica, Anno XVIII, N. 2, 2005, fq. 231-250 System Dynamics është një instrument, siç e përshkruan autori, për të përmirësuar performance të sistemeve lokale nëpërmjet simulimit të dinamikave të zhvillimit. Ky instrument lejon programimin e përdorimit të politikave më të përshtatshme, për shembull, në rastet e zhvillimit të zonave me probleme.

Page 9: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Alessandra Storlazzi, Citizen Relationship Marketing në entet lokale. në: Azienda Pubblica, Anno XVIII, N. 2, 2005, fq. 251-268 Artikulli sjell eksperiencat e Komunave të Romës e Modenës që kanë realizuar projekte te avancuara të Citizen Relationship Marketing. CRM prezantohet jo vetëm si një formulë e re sjelljeje ndaj përdoruesit, por si një instrument për një njohuri më të mirë e për pjesëmarrje aktive. Francesco Favotto, Silvia Pilonato, Proçesi strategjik në entet lokale: network si skemë e re konceptuale. në: Azienda Pubblica, Anno XVIII, N. 3, 2005, fq. 363-380 Dy skma të reja New Public Management dhe Network Approach, shërbejnë, e para si instrument teorik që ka përpunuar konceptet dhe instrumentat e proçeseve menaxheriale “tradicionale”, e dyta si skemë teorike alternative që ri-interpreton dimensionet politike dhe administrative të entit lokal. Rebecca Levy Orelli, Franco Visani, Activity-based cost management në administratën publike: një sfidë e mundshme. në: Azienda Pubblica, Anno XVIII, N. 3, 2005, fq. 381-400 Administratat publike italiane kanë nevojë për teknika e instrumenta që i lejojnë mbështetjen e veprimeve menaxheriale për të maksimizuar raportin midis vlerës së krijuar për përdoruesit dhe burimeve të asorbuara nga drejtimi. Activity-based cost management është një model analizash e përqëndrohet në faktorët që përcaktojnëkostot e aktivitetit, dhe në kapacitetet e aktiviteteve për sadisfaksionimin e nevojave t përdoruesve. Daniela Preite, Fabio De Matteis, Entet Lokale dhe shoqëritë pjesëmarrëse: cili kontroll për shërbimet publike? në: Economia & Management, Luglio-Agosto 2006, fq. 95-111 Në brendësi të këtij artikulli tregohen rezultatet e një analize empirike me synim sondazhin e sistemeve të qeverisjes së grupit publik lokal. Ky i detyruar të punojë në një kontekst të ri të karakterizuar nga një novacion konstant të kërkesës së shërbimeve publike, shtyn të mendohet një model i governance i përqëndruar në zgjedhjet drejtuese novative dhe në instrumentat dinamikë. Alfio Cariola, Maurizio La Rocca, Tiziana la Rocca, Struktura financiare dhe zgjedhjet strategjike të ndryshme.

Page 10: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

në: Economia & Management, Luglio-Agosto 2006, fq. 59-78 Studim interesant që integron prespektivat menaxheriale me ato financiare, synojnë të studiojnë hollesisht marrëdhënien midis strukturës financiare dhe zgjedhjeve strategjike të diversifikuara. Në artikull përshkruhen qëndrimet teorike në gjendje të shpjegojnë influencën reciproke të aspekteve të cituara, duke siguruara vlefshmërinë në kontekstin administrativ italian. Ombretta Pettinato, Claudia Tamarowski, Corporate governance është një value driver? në: Economia & Management, Luglio-Agosto 2006, fq. 52-54 përmirësimet e sistemit të governance u lejon ndërmarrjeve të ruajnë vlerën e prodhuar nga shërbimet e veta, nëpërmjet zgjedhjeve të drejtimit. Bëhen transparente, të besueshme dhe bashkëndara zgjedhjet e bëra nga management, vetëm nëse filtrohen nga një strukturë e qëndrueshme e governance. AA.VV., New Public Management – Cikle seminaresh rreth tendencave të reja të reformës së administratave, Roma : Istat, 2000. – 86 fq. TREGUESI: *Prezantimi (Claudio Franchini) *Efficiency in United Kingdom central government (John Oughton) *Kontrolli i kostove (Alberto Zuliani) *Head of the United Kingdom treasury’s private finance policy team (Peter Wanless) *Value for money: doing more with less (Fiorella Padoa Schioppa) *Role, function and new directions of the United Kingdom, national audit office (Michael Whitehouse) *The relationship between the Treasury, Nao and public Accounts Committee (Jamie Mortimer) *Performance audit: promise and practice (Christopher Pollit) *The main problems of the charter programme (Gloria Graig) *Provatisation in the United Kingdom. Lessons and prospects (Adam Sharples) *Kontributi i privatizimit në zhvillimin e tregut italian (Marco Onado) Përmbledhje kumtesash në seminare rreth tendencave të reja të reformës së administratës publike (New Public Management). Synimi i seminareve është ballafaqimi i eksperiencave italiane dhe angleze si dhe përcaktimi se cilat praktika të administratës publike angleze mund të merren si shembuj edhe në atë italiane. Marco Ferrari, (New) Public Management për entet lokale. në: Corriere del Ticino, 20-09-2001, fq.3 Në këtë artikull autori synon t’i ofrojë lexuesit fjalët kyç të leximit të fenomeneve të New Public Management, metodë për të cilën flitet shpesh, por që jo shumë persona jashtë administratave publike e njohin. Teksti i referohet specifikisht realitetit të komunave zviceriane, enteve publike që janë të nivelit të ulët.

Page 11: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Luciano Hinna, Marco Meneguzzo, Riccardo Mussari, Maurizio Decastri, Ekonomia e ndërmarrjeve publike, Milano : McGraw-Hill, 2006. – 380 fq. TREGUESI: *Kapitulli 1 – Strategjia dhe governance e administratave publike (Marco Meneguzzo) *Kapitulli 2 – Nxerrja në pah në administratat publike (Riccardo Mussari) *Kapitulli 3 – Kontrollet e brendshme në ndërmarrjet publike (Luciano Hinna *Kapitulli 4 - Administrata publike dhe stereotipe: në kërkim të burokracisë së humbur (Maurizio Decastri) Volum i rëndësishëm që merr në analizë manovrat më domethënëse të ndryshimit të administratës publike: strategjia e governance të administratës publike, sistemi i kontrolleve të brendshme; organizimi i public governance. Robert N. Anthony, David D. Young, Non Profit – Kontrolli i drejtimit , Milano : McGraw-Hill, 2002. – 640 fq. TREGUESI: Kapitulli 1 – Funksionimi i kontrollit drejtues * Kapitulli 2 – Karakteristikat e ndërmarrjeve pa synim fitimi * Kapitulli 3 – Matjet ekonomike në entet publike * Kapitulli 4 – Sistemet nxjerrjes në dukje dhe skemat e bilancit të ndërmarrjeve non profit * Kapitulli 5 – Kontabiliteti me kosto të plotë * Kapitulli 6 –Përcaktimi dhe përdorimi i kostove të diferencuara * Kapitulli 7 – Vendimet e pricing * Kapitulli 8 – Ambienti i kontrollit drejtues * Kapitulli 9 – Planifikimi strategjik * Kapitulli 10 – Studimi i programeve * Kapitulli 11 –Budget operativ * Kapitulli 12 – Kontrolli i modalitetit të drejtimit * Kapitulli 13 – Matja e output * Kapitulli 14 – Sistemi i reporting: aspekte teknike * Kapitulli 15 – Report i kontrollit drejtues * Kapitulli 16 – Vlerësimi * Kapitulli 17 – Sistemet e kontrollit drejtues në një kontekst më të gjerë Nëpërmjet eksperiencës së ndërmarrjeve non profit, autorët tentojnë të kuptojnë strategjitë dhe rezultatet e arritura, te interpretojnë kriteret vendimmarrëse të përdorur, të vlerësojnë sistemet e kontrollit të aplikuar. Pas kësaj tentohet të kuptohen cilat prej këtyre metodologjive, e mbi të gjitha në cilën mënyrë, mund të aplikohen edhe në brendësi të enteve publike. Riccardo Silvi, Studimi i bilancit: prespektiva menaxheriale, Milano : McGraw-Hill, 2006. – 300 fq. TREGUESI: *Treguesi i Shtojcave *Treguesi i Tavolinave *Parathënia dhe falenderime *Hyrja – Studimi i bilancit: prespektiva menaxheriale * Kapitulli 1 – Burimet informative për studimin ekonomiko-financiar: bilanci dhe skemat e riklasifikimit * Kapitulli 2 – Burimet informative për studimin ekonomiko-financiar: bilanci i riklasifikuar * Kapitulli 3 – Të ardhurat e ndërmarrjes: të ardhurat e prodhuara dhe të ardhurat e pritura *Kapitulli 4 – Përcaktuesit e të ardhurave * Kapitulli 5 – Mbështetja financiare e ndërmarrjes * Kapitulli 6 – Ekuilibri ekonomik e sostenibiliteti financiar * Kapitulli 7 – Mbështetja strategjike e performance ekonomiko-financiare e ndërmarrjes * Kapitulli 8 – Studimi ekonomiko-financiarballafaqimi me sektorin dhe me konkurrencën * Kapitulli 9 – Studimi ekonomiko-financiar për drejtimin e marrëdhënieve me furnizuesit dhe klientët * Kapitulli 10 – Modele e teknika të simulacionit ekonomiko-financiar *Shtojca 11 – Treguesit e bilancit *Bibliografia Ky studim është i përqëndruar në një aparat konceptual e metodologjik në përdorim e mbeshtetje si të studiuesit të brendshëm ashtu dhe të atij të jashtëm në një seri strukturash, në të përfshirë edhe administrata publike.

Page 12: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Prespektiva e sondazhit, nuk është vetëm e tipit administrativo-financiar, por edhe e tipit “menaxherial”, sipas të dhënave të new management. Francesca Chiffi, Vlera e strategjive në administratën publike. në: http://www.miranet.it/dossier/strategia1.html, 2006, 38 fq. TREGUESI: *Vlera e strategjive në administratën publike *Strategjitë e ndërhyrjes *Cilesia e shërbimeve publike *Strategjitë e marketing *Strategjia organizative *Roli strategjik i burimeve njerëzore *E-government për një sistem publik lidhjeje *Strategjia e marrëdhënieve *Strategjitë financiare Një dossier preçise dhe efikase, për të analizuar proçesin e reformës së Administratës Publike italiane që nga vitet e para të ’90. Studimi shpreh të gjitha lëvizjet e realizuara, në fusha të ndryshme nga doktrina të New Public Management, duke arritur në studimin edhe të strategjive të marketing të A.P., dhe adoptimet e reja të vendosura nga e-government. Domenico Cersosimo, Sebastiano Fadda, Gioaccino Garofoli, Dolores Dedda, Governance e zhvillimi territorial , Roma : Formez, 2003. – 131 fq. TREGUESI: *Hyrje (Dolore Dedda) * Kapitulli 1 – nga Paktet në PIT. Leksione nga eksperienca (Domenico Cerosimo) * Kapitulli 2 – Governance territoriale e Projektim i Integruar (Sebastiano Fadda) * Kapitulli 3 – Zhvillimi lokal e governance (Gioaccino Garofoli) Përmbledhje e kontributeve të ekspertëve Formez rreth tematikave të governance. Këto kontribute synojnë të ofrojnë, duke filluar nga studimi i proçeseve në akt, një studim kritik të skemave të ndryshme dhe modeleve organizative dhe relacionale. Governance është një temë kyçe për t’u analizuar për rritjen e efikasitetit të politikave publike. Denita Cepiku, Governance: referim konceptual ose dyshim terminologjik në proçeset e novacionit të AP? në: Azienda Pubblica, Anno XVII, N. 1, 2005, fq. 85-110 Në studimet e fundit të Administratave Publike, governance është një term shumë i përdorur, fatkeqësisht, në mënyrë jo të saktë. Aktualisht verifikohet një ndryshim i thellë midis konsiderimit të governance si instrument i kërkimit dhe novacionit të AP, dhe një koncepti efektiv. Daniela Taglieri, Kontrolli i drejtimit në Administratën Publike. në: LiberaScuola, Anno I, N.2, Marzo 2002, fq. 9-10

Page 13: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Ndryshimi i politikave ekonomike e sociale në akt gjatë pesëmbedhjetë viteve të fundit, çon në modifikimin radikal të konceptit dhe strukturës së Administratave Publike. Kjo ka sjellë në sektorin publik nevojën për përdorim të teknikave menaxheriale dhe sistemeve drejtuese të ardhura nga sektori privat (New Public Management). Artikulli ka në qendër rëndësinë e Kontrollit të Drejtiomit në entin publik. Marc Holzer, Seang-Tae Kim, Digital Governance in Municipalities worldwide, Division for Public Administration of United Nations & ASPA, 2003. – 107 p. TREGUESI: *Executive summary *introduction *Methodology *Overall results of the Evaluation *privacy and Security Policy *Usability *Content *Services *Citizen participation *Best Practices *Conclusion: lessons learned and limitations of the study *Bibliography *Appendix A: Privacy statement in New York City *Appendix B: Instructions Appendix C: Criteria for evaluation Studim i realizuar nga E-Governance Institute of Rutgers (Newark) e nga Global e-Policy e-Government Institute of the Korean University, që kanë studiuar sitet institucioanle të 84 qyteteve të mëdha të botës duke vlerësuar mundësinë, nga ana e qytetarit, të përdorë shërbimet on-line e të pjesëmarrjes në proçeset vendimmarrëse të administratave. Gioacchino Alessandro, Gjetja e burimeve me anë të Project Financing: aplikimet për Entin Lokal. në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/articoli/, Korrik 2003 Në artikull shprehen avantazhet e project Financing për Entin Lokal, me studim të hollësishëm në sektorët dhe sferat e aplikimit, në aspektet ekonomiko-drejtuese , të aktorëve të përfshirë, të kuadrit të rreziqeve. Antonio Pavone, Reforma e sistemit të kontrolleve në Administratën Publike. në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/articoli/pavone2.htm, 16-01-2002 Ky artikull merr lëvizjet nga disa evolucione moderne të teorisë ekonomike të drejtimit të burimeve, mund të merren si parametra për të vlerësuar konkretisht efiçencën e strukturave publike. Paolo Subioli, Teknologji, nis stina e thjeshtëzimit. në: Guida agli Enti Locali – Il Sole-24 Ore, n. 38, 30-09-2006, fq. 13-21 Artikull i përqëndruar në shpjegimin e roleve të front-office e back-office me temë novacionin e strategjive, edhe teknologjike të përshtatura në sektorin publik.

Page 14: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Drejtimet e reja të e-government synojnë të përcaktojnë tërë proçedimentin administrativ. Paolo Subioli, Një “cruscotto” për verifikimin e e-government. në: Guida agli Enti Locali – Il Sole-24 Ore, n. 21, 27-05-2006, fq. 18-23 Duket që Entet Lokale tentojnë të nënvlerësojnë përfundimet e proçesit të informatizimit të zyrave të veta. Duhet te sigurohen të gjithë elementët e fenomenit për të mundur të përballojë të gjitha ndryshimet. Giampio Bracchi, Stefano Mainetti (nën kujdesin e), e-Government: evolimi i Administratave Publike, Milano : Il Sole 24 Ore, 2005. – 224 fq. TREGUESI: *e-Government: evolimi i Administratave Publike E-government është një mundësi shumë e rëndësishme për Italinë, në gjendje të sjellë novacione në Administratën Publike, sipas tendencave të reja të management. Paolo Subioli, Italia digjitale, guida drejt projekteve fituese. në: http://www.cronache-egovernment.it/index.php?p=54, 09-03-2002 Artikull-guidë në dispozitat e Rajoneve dhe të enteve lokale për modernizimin e mjeteve të veta informative dhe teknologjike. Vademecum i proçedurave, i kritereve teknike, i realizimeve, i synimit të iniciativave në rang kombëtar. Paolo Subioli, Open Source, pluralizmi informatik hyn në zyrë. në: Guida agli Enti Locali – Il Sole-24 Ore, n. 40, 21-10-2006, fq. 7-14 Në shembujt e Rajonit të Umbria-s, që promovon një ligj ad hoc, edhe nëadministratën publike fillon te hyjë software libero. Me këtë mund të garantohet aksesi dhe liria e zgjedhjes në realizimin e piataformave të reja informatike. Paolo Subioli, New Economy tund edhe Entin lokal: një bast për novacionin. në: Guida agli Enti Locali – Il Sole-24 Ore, n. 14, 08-04-2000, fq. 3-5 Italia duhet të pershpejtojë proçeset e modernizimit të strukturave të veta publike, për t’u përshtatur me evolucionit të shoqërisë ndërkombëtare.

Page 15: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Kjo përshtatje në strategjitë e management, sjell rritje ekonomike dhe mirëqënie, si pasojë e përmirësimit të ofrimit të shërbimeve. E-learning: direktiva e administratave për trajnimi n në distancë të punonjësve. në: Guida agli Enti Locali – Il Sole-24 Ore, n. 47, 04-12-2004, fq.56-70 Interpretimi i direktivës drejtuar administratave të Shtetit përfshirë institute e shkolla, ndërmarrje e administrata shtetërore me statut autonom, ente publike jo ekonomike, agjensi të administratave publike. Ndër ndërhyrjet e programuara është perfshirë i ashtuquajturi e-learning, finalizuar për të zgjidhur problemet organizative të lidhura me arimimin e punonjësve. Luigi Di Pietro, Project Management: një mbështetje drejtuese për entet lokale. në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/, 02-02-2006 Teknika e Project Management studion konceptin e drejtimit “për projekt” të ndërmarrjes ose të entit publik, nëpërmjet një qëndrimi të quajtur management by project. Objektivat e këtij tipi të management janë optimizimi i burimeve ekonomike të entit, dhe të rritjes së nivelit cilësor të shërbimeve të prodhuara. Luca Mazzara, Proçeset dhe instrumentat e matjes së rezultateve në entet lokale. Profile e skema analizash, Torino : Giappichelli, 2003. – 454 fq. Autori analizon proçeset e matjes së rezultateve të enteve lokale me synim përcaktimin e oportuniteteve të aplikimit të principeve të Ekonomisë së ndërnarrjeve në sferën publike. Paolo Subioli, Komunikimi që ndihmon shërbimet. në: Guida agli Enti Locali – Il Sole-24 Ore, n. 19, 13-05-2006, fq. 24-26 Ndër të dhënat e management të ri publik është dhe përdorimi i mjeteve të reja informatike me synim përmirësimin e shërbimeve të ofruara dhe shpejtësinë e tyre. Megjithatë, për shembull, shërbimet on-line të administratave publike nuk kanë suksesin që meritojnë. Arkitektura të reja dhe modele të reja drejtimi të Sistemeve Informatike në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/articoli/, Korrik 2002

Page 16: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Në artikull propozohet të tërhiqet vëmendja rreth arkitekturave më të reja të Sistemeve informatike që rezultojnë të hapura ndaj komunikimit “në rrjet” dhe për të cilët parashikohen edhe modalitete organizative të reja interesante për drejtimin e tyre “in outsorcing”. Angelo Cerquiglini, Kontrolli i drejtimit në Entet Lokale. në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/articoli/, 16-01-2002 Kontrolli i drejtimit është proçedura direkte në verifikimin e situatës së realizimit të objektivave të programuara dhe funksionalitetit të entit, në bazë të cilësisë dhe sasisë së shërbimeve të ofruara dhe në bazë të nivelit të ekonomicitetit në aktivitetin e realizimit të objektivave të vendosura. Ndër treguesit e management të ri publik, ky instrument bëhet një ndër më të rëndësishmit në dispozicion të administratave publike. Paolo Subioli, Nga grumbull i madh letrash në dokument elektronik. në: Guida agli Enti Locali – Il Sole-24 Ore, n. 22, 03-06-2006, fq. 35-38 Nëse drejtimi menaxherial i administratës publike synon përmirësimin e cilësisë, përveç numrit të shërbimeve të ofruara, nuk mund të mos përdorë kriteret e reja teknologjike dhe organizative, të lidhura me trajnimin, përcjeljen dhe konservimin e akteve administrative. Rosaria Fattori, Komunikimi i Administratave Publike në epokën e teknologjive të reja. në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/articoli/, 20-12-2001 Artikulli studion ndryshimin e funksioneve të komunikimit të enteve publike në epokën e teknologjive të reja. Proçesi i komunikimit duhet të përdoret nga Administratat Publike me synim përmirësimin e shërbimeve të veta dhe të sadisfaksionimit të qytetarëve, falë shkëmbimit më të madh të informacioneve me këtë të fundit. Angelo Bellora, Balanced Scorecard në Entet Lokale: eksperienca e Komunës së Cardano al Campo. Pjesa e parë. në: http://www.balancedscorecardreview.it/c2005/c0503.htm, 2005 Autori analizon qëndrimin e marr nga administrata e komunës lombarde, që nis nga fakti që Enti qeveriset si të ishte një ndërmarrje dhe administratorët duhet të sillen si managers. Roberto Onorati, Nga kontrollet e legjitimitetit në internal auditing.

Page 17: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/articoli/, Prill 2006 Në vitet e fundit debati rreth kontrolleve të legjitimitetit/legalitetit në entet lokale është përqëndruar rreth formave të reja të kontrollit të brendshëm, të drejtimit, strategjik dhe të vlerësimit të drejtuesve. Paolo Subioli, Novacioni, efiçenca e modeli-ndëmarrje: «cilësia totale» hyn në zyra. në: Guida agli Enti Locali – Il Sole-24 Ore, n. 26, 03-07-1999, fq. 28-35 Ndër praktikat e shumta që Entet lokale marrin nga ndërmarrjet, falë proçesit të menaxhimit të drejtuesve publikë, është një impenjative dhe afashinante, Cilësia Totale, e njohur dhe si Total Quality Management (TQM). Alessandro Capocchi, Proçesi i e-government në sistemin e administratave publike, Milano : Giuffrè, 2003, XXVII/369 fq. Autori përballon tematikën e modernizimit të strukturave informative të administratave publike të Vendeve perëndimore, duke nënvijëzuar evolimin e fenomenit në Itali dhe të gjitha pasojat e tij. Antonio D’Agostino, Roli i teknologjive në informatizimin e Administrat s Publike Lokale. në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/articoli/, Shkurt 2003 Në proçesin e informatizimit të Enteve Lokale, një rol i rëndësishëm luhet nga përdorimi i mjeteve informatike për të favorizuar hapjen në drejtim të qytetarëve, nëpërmjet internetit ose mjeteve të tjera të komunikimit. Do të ishte e nevojshme të kuptohej shpejt nevoja e një standard i përdorimit dhe komunikimit të instrumentave informatikë në përdorimin e strukturave publike dhe të qytetarëve. Angelo Cerquiglini, Kontrolli i drejtimit për kërkimin e cilësisë. në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/articoli/, 03-12-2001 Në bazë të metodës së Customer Satisfaction, “Karta e Qytetarit” është instrumenti me anë të të cilit përdoruesi, duke rrëzuar murin që gjithmonë ka ndarë administratën nga qytetari, mund të vlerësojë, të këshillojë dhe të sygjerojë Administratën, me synim përmirësimin e shërbimeve. Marco Nirchio, Plani “e-government”: një okazion për të kaluar kufijtë komunalë. në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/articoli/, 20-12-2001

Page 18: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Si në nivel kombëtar ashtu dhe në nivel rajonal, skenari i ri i vendosur nga informatizimi detyron adoptimin e modeleve të reja të qeverisë lokale, në gjendje të përdorë në mënyrë korrekte burimet dispinibël. Germana Di Falco, Drejtimi i fondeve komunitare në kuadrin e autonomisë së enteve lokale. në: http://www.pubblicaamministrazionelocale.it/articoli/, Korrik, 2003 Autori nxjerr në pah se sa i rëndësishëm është të konsiderohet që nevojat e enteve lokale janë gërshetuar me evolimin e produkteve financiare disponibël për drejtimin e nevojave në hyrje (BOC, Project Financing, Securitization). Në artikull vihen në evidentim programet dhe aksionet novative ku mund të investohen fondet me prejardhje komunitare. Mario Baccini, Pikëpamja e Ministrit. në: Extranews, N. 7, Novembre-Dicembre 2005, fq. 1-4 Ministri i atëhershëm i Funksionit Publik Mario Baccini ndërhyri në marrëdhëniet midis Administratës Publike, qytetarëve dhe ndërmarrjeve në lidhje me prezantimin e shërbimeve dhe funksioneve. Administratës i kërkohet të pajiset me burime njerëzore efikase, të përshtatshme me ofrimin e shërbimeve me cilësi të lartë, ashtu si është evidencuar nga New Public Management. Governance evropiane – Një libër i bardhë, Bruxelles : Commissione delle Comunità Europee, 2001. – 37 fq. TREGUESI: *Përmbledhja *Përse duhet reformuar Governance evropiane? *Principet e Governance pozitive*Ndryshimet e propozuara *Nga Governance në të ardhmen e Evropës Dokumenti/studim i botuar nga Komisioni i Komunitetit Evropian shpreh konceptin e Governance dhe aplikimet konkrete të saj në çdo nivel administrativ. Governance përshkruan normat, proçeset, sjelljet që influencojnë në mënyrën e ushtrimit të kompetencave, mbi të gjitha me referim principet e hapjes, pjesëmarrjes, përgjegjësisë, efikasitetit dhe koherencës. Barbara Da Rin, Maria Luisa Santella, Kontrolli i Enteve Lokale në Utilities, Bologna : Nomisma, 2005. – 14 fq. TREGUESI: *Governance dhe profilet organizative të Enteve Lokale *Modelet e Corporate Governance *Kontrolli i Enteve lokale në modelin in house *Shtojca

Page 19: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Reforma e shërbimeve publike lokale dhe teoria e new public management janë përqëndruar në funksionin e ndryshimit të ndërmarrjeve dhe të administratave publike me synim përmirësimin e shërbimeve të ofruara dhe ekonomizimin e shërbimeve. Në modelet organizative të grupit publik (tradicional, specialistik, novativ) rezulton i rëndësishëm sistemi informativ që paraqet instrumentin e ballafaqimit dhe shkëmbimit të informacioneve. Grazia Marcucci, Linjat guidë dhe metodologjitë për realizimin e kontrollit strategjik , Foggia : Università degli Studi, 2005. – 73 fq. Bëhet fjalë për një pjesë të project work përfundimtar të Master Interfacoltà rreth Administratave Publike gjatë vitit akademik 2004/2005 pranë Universitetit të Foggia-s. Ky dokument shumë interesant bën një analizë të hollësishme të fenomeneve të stimuluara nga new public management, si në kuadrin ndërkombëtar (Angli, Kanada, Australi, Zelanda e Re) ashtu dhe në atë lokal. Fabrizio Bocci, Një arkitekturë e re e Balanced Scorecard për organizatat e Administratës Publike italiane. në: http://www.balancedscorecardreview.it/c2004/c0403.htm, 2004 Balanced Scorecard është një instrument për drejtimin strategjik i performance realizuar për ndërmarrjet me synim fitimi. Kohët e fundit, një numër gjithnjë e më i madh organizatash publike në botë, përfshirë Italia, po adopton BS si sistem i matjes strategjike të performance. Plani i Aksionit të e_government, Roma : Presidenza del Consiglio dei Ministri – Dipartimento della Funzione Pubblica, 2000. – 30 fq. TREGUESI: *Hyrje *Vizioni i administratës elektronike të Vendit *Instrumentat organizativë dhe operativë *Aksione infrastrukturale: rrjeti kombëtar * Aksione të administratave qëndrore * Aksione të rajoneve dhe të enteve lokale *Integrimi i qëndrave civile *Sistemi i shkëmbimit Katastër-Bashki *Karta e identitetit elektronik *Promovimi i firmës digjitale *Drejtimi elektronik i flukseve dokumentuese *e_Procurement * Aksione të trajnimit *Tabela përmbledhëse e kostove Dokumenti i redaktuar nga Departimenti i Funksionit Publik të Këshillit të Ministrave. Në të manifestohet që përdorimi i teknologjive të reja të informacionit është qëndror për realizimin e reformës së sistemit të administratës publike, për rolin e rëndësishëm të ekonomisë së re digjitale. AA.VV., Linja Guidë për autovlerësimin dhe përmirësimin, Roma : Formez, 2005. – 51 p. TREGUESI: *Hyrje *Synimi dhe përdorimi i guidës *Pjesa I – Hyrje në konceptet dhe në teknikat e TQM * Total Quality Management (TQM) *Një model TQM për AP: Common Assestment Framework (CAF) *Cikli PDCA *Autovlerësimi * Pjesa II – Si të drejtosh proçesin e autovlerësimit nëpërmjetaplikimit të modelit CAF *Proçesi i autovlerësimit *Bibliografia

Page 20: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Kjo guidë nuk pretendon të ofrojë metodologji standard për aplikimin e TQM, por dëshiron të ofrojë të dhëna orientuese në lidhje me autovlerësimin dhe planifikimin e përmirësimit, të administratave publike që kanë vendosur të ndërmarrin iniciativën e cilësisë të propozuar nga Formez dhe nga Departimenti i Funksionit Publik. AA.VV., Projekti Governance i Burimeve Njerëzore – Modele Novative, Roma : Formez, 2006. – 16 fq. TREGUESI: *Konteksti *Objektivat e projektit Governance tëBNj – Modele Novative *Artikullimi i ndërhyrjeve *Kuadri i ndërhyrjes A: “Zhvillimi i një modeli të drejtimit të personelit” *Modeli * Laboratorët rajonalë të benchmark dhe aktivitetet e eksperimentimit *Eksperimentimi i modeleve *Kuadri i ndërhyrjes B: “Asistenca teknike” *Kuadri i ndërhyrjes C: “Ambienti Web” *Forma të aksesit në projekt “Modele novative të drejtimit të personelit” Nga studimet e kryera rreth drejtimit të personelit dhe rreth proçesit të ndryshimit të A. P. rezulton evidente, sidomos në jug të Italisë, vështirësia e futjes së ndryshimeve organizative jo vetëm të aspektit administrativ të drejtimit të burimeve njerëzore, por që tregojnë rreth “kulturës së vet organizative”. Renato Ruffini, Pier Luigi Mastrogiuseppe, Rregulla dhe rregullore të organizimit në administratat publike , Soneria Mannelli (CZ) : Rubettino, 2003. – 158 fq. TREGUESI: *Prezantimi *Hyrje *Rregulla në organizime *Rregulloret e organizimit (organizimi i zyrave dhe shërbimeve) *Kontratat kolektive të punës *Komunikimi i rregullave Objekti i këtij manuali është management i rregullave, me një seri rastesh konkrete, drejtuar drejtuesve publikë përgjegjës të organizimit të brendshëm të administratave publike. Drejtuesi, nuk mund të kufizohet në aplikimin e normave por duhet të dijë të drejtojë “me dinamikë”. Lorenzo Cavalli, Community System, Milano : LibriShop, 2000. – 10 fq. Ky prezantim i shkurtër përshkruan funksionimin e komunitetit, rolin e tyre në proçeset e kuptimit dhe në zhvillimin e njohurive, tipat e komunitetit, duke u bazuar në konceptet e knowledge management dhe të zhvillimit të best practices. Veronica Mobilio, Trajnimi nëpërmjet teknologjive të reja në sitet internet të Administratës Publike, Roma : CNIPA, 2005. – 29 fq. TREGUESI: *Hyrje *Trajnimi në AP *Notë metodologjike *Rezultatet komplekse * Rezultatet në detaj: AP Qëndrore * Rezultatet në detaj: AP Lokale * Rezultatet në detaj: CCIA * Rezultatet në detaj: Entet e kërkimit *Përfundime *Bibliografia

Page 21: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Ky dokument paraqet rezultatet e një kërkimi empirik të zhvilluar pranë CNIPA (Qendër kombëtare për informatikën në administratën publike) rreth modaliteteve të e-learning të përdorura në administratat publike. Lorenzo Cavalli, Çfarë është Knowledge Management, Milano : LibriShop, 2000. – 22 fq. TREGUESI: *Knowledge Management: disa përcaktime *Knowledge Management: përse është i rëndësishëm *Drejtimi i njohurive: çdo të thotë *Drejtimi i njohurive: ku të ndërhyhet *Knowledge management: avantazhet kryesore Një hyrje e shkurtër dhe skematike në temën e knowledge management që përmban disa përcaktime, përse është i rëndësishëm KM, çdo të thotë të drejtosh njohuritë, ku të ndërhyhet si dhe avantazhet e KM. Lorenzo Cavalli, Avantazhet e Knowledge Management në ndërmarrje, Milano : LibriShop, 2000. – 22 fq. TREGUESI: *Avantazhet e knowledge management: Hyrje *Avantazhet e KM në brendësi të ndërmarrjes *Avantazhet e KM jashtë ndërmarrjes *Një kërkim rreth projekteve të knowledge management Një analizë e shkurtër dhe skematike e avantazheve kryesore të drejtimit të njohurive në kuadrin e ndërmarrjes. Duke marrë shembull nga disa drejtime private, autori konsideron të vlefshëm sigurimin e knowledge management edhe në kuadrin e ndërmarrjeve publike. Riccardo Viale, a cura di, Sondazh rreth strategjive vendimmarrëse të manager: sektori publik vs. sektorit privat, Roma : SSPA, 2004. – 62 fq. TREGUESI: *Hyrje *Metoda *Rezultate *Përfundime të sondazhit *Bibliografia *Shtojca: Pyetësori Përcaktimi i manager në kuadrin e administratës publike insiston rreth fuqisë përshkruese në zgjedhjet e instrumentave dhe të drejtimit të burimeve njerëzore/finanziare për arritjen e objektivave të vendosur. Synimi i kërkimit është studimi i njohjes rreth modaliteteve me të cilat managers publikë përballojnë dhe zgjidhin problemet vendimmarrëse. Paolo Meazzini, Zotësia dhe kompetencat e manager publik. në: Per Aspera Veritatem, n. 1, gennaio-aprile 1995, fq. 45-54

Page 22: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Artikulli i përqëndruar në konceptin që aty ky organizata paraqet karakteristika të një dinamizmi të lartë, do të jetë thelbësore që drejtuesi publik të marrë një rol menaxherial gjithashtu dinamik. Claudia Rimoldi, Aktiviteti i contracting të Administratës Publike, Milano : Guerini, 2003. – 269 fq. TREGUESI: *Hyrje *Reforma e management publik *Drejtimi menaxherial në entet publike: normativa për zgjedhjet strategjike të manager *Modalitetet novative të drejtimit të aktivitetit kontraktues të Administratës Publike *Figura të reja menaxheriale për drejtimin e proçeseve të blerjes dhe të realizimit të veprës publike: buyer dhe përgjegjësi unik i proçedurës *Instrumenta të reja në mbështetje të management të blerjes: blerja me anë të elektronikës të të mirave dhe shërbimeve *Zgjedhjet e shfaqjes së shërbimeve dhe instrumentave të partnership midis entit publik dhe ndërmarrjes private *Shtojca *Bibliografia Në një kontekst të futjes progresive të logjikave ekonomike në drejtimin publik, manager, përgjegjës i drejtimit të burimeve njerëzore dhe ekonomike, duhet të kërkojë strategji të reja, të orientuara drejt arritjes së objektivave të efiçencës, efikasitetit dhe të ekonomisë. Marco Castellani, Carlotta del Sordo, Një sondazh empirik rreth aktivitetit të revizionit në entet lokale. në: Azienditalia, AnnoXIII, n. 10, 2006, fq. 724-736 Në dhjetëvjeçarin e fundit organi i revizionit është interpretuar si një nga më të rëndësishmit për t’u adoptuar në fazën e rinovimit të proçesit të ndërmarrjes të administratave publike. Artikulli paraqet referime juridike dhe normative përveç disa eksperiencave empirike. Roberta Iannone, Governance: një çështje domethënëse. në: Rivista trimestrale di Scienza dell’Amministrazione, Anno LI, n. 2, 2005, p. 57-85 Roberta Iannone në artikull diskuton rreth ndryshuesve të mundshëm domethënës të konceptit “governance”, si një mendim transversal në lidhje me shkencat sociale (ekonomia, sociologjia, shkenca e administrimit…). Gjithashtu, duke prezantuar objektivat e ndryshëm, arrin edhe sfera veprimi të ndryshme dhe mund të etiketohet si metropolitan, multilevel, përgjegjës, corporate… Francesca Bruno, Itinerar evolutiv i normativës rreth personelit drejtues në Entet Lokale. në: http://www.cantieripa.it/allegati/Riforma_dirigenza.pdf, 2006 Në fillim të viteve nëntëdhjetë disiplina juridike e drejtuesve lokalë ka pësuar një transformim të thellë, në proçesin e modernizimit dhe organizimit të punës së personelit, i shkaktuar nga

Page 23: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

abandonimi i “modelit hierarkik” i cili ka karakterizuar gjithmonë kuadrin e marrëdhënieve midis organit politik e atij burokratik. Roberto Sorci, Kontratat, budget globale dhe treguesit për grupet e produkteve të kancelarisë komunale, Tesi per l’ottenimento del diploma cantonale superiore di Esperto (Manager) in amministrazione degli enti locali, Canton Ticino, 2005. – 68 fq. TREGUESI: *Hyrje *New Public Management *Kontratat në nivel federal *Kontratat në nivel kamunal *Aplikimi i një kontrate *Përfundimi *Materiale të bashkangjitura Shembuj të realizimit të principeve të new public management. Asimilimi i praktikave të npm në në komunat e mëdha dhe në vështirësinë e realizimit në realitetet e vogla lokale. Franco Archibugi, nën kujdesin e, Drejtimit të administratës publike të bazuar në rezultatet dhe në implikimet e saj formative, Background paper dell’omonimo Simposio internazionale, Caserta, 1997. – 55 fq. TREGUESI: *Probleme e motivime *Nevojat e reja të menaxhimit bazuar në rezultate *Figura e re profesionale e manager të AP *Cilat principe e cilat kampe specifike të kuptimit për profesionalitetin e ri? *Kuptimi i funksionimit të sistemit publik *Kuptimi i kapacitetit të drejtimit të bazuar në rezultatet *Njohjet e reja të mbështetjes *Modifikimet institucionale dhe operative për profesionalitetin e ri *Përfundime Shkrim interesant i përqëndruar në përshkrimin, rolin, kapacitetin e nevojshëm, drejtimin e manager të ri të administratave publike. Grupi Teknik Shkencor për studimin, kërkimi e mbështetja në kuadrin e revizionimit të organikave të administratave publike, nën kujdesin e, Planifikimit të organizimit, nevojave, kulturave. Studimi i strukturave, i organikave dhe i nevojave të burimeve njerëzore të administratave publike. Itinerare e projektime, Roma : Presidenza del consiglio dei Ministri – Dipartimento della funzione pubblica, 2004. – 160 fq. TREGUESI: *Hyrje. Kuadri i referimit *Organizimi i zyrave dhe i organikës *Administratat qëndrore *Entet Lokale *Planifikimi i burimeve në administratat publike *Materiale të bashkangjitura Në këtë shkrim propozohet një model i planifikimit të burimeve njerëzore për administratat publike: një proçes novativ i bazuar në studimin e strukturës dhe të misionit të saj si dhe në racionalizimin e burimeve njerëzore dhe të budget. Mauro Bonaretti, Qeveria lokale dhe novacioni organizativ: administratat në transformim. në: RU – Risorse umane nella PA, n. 2, 2005, fq. 17-58

Page 24: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Këto skenare të ardhshme karakterizojnë qeverinë lokale nga pikëpamja strategjike? Cilat janë pasojat në administrata dhe në përdorimin e levave të ndryshme menaxheriali? Roli strategjik i burimeve njerëzore dhe të menaxherëve publikë. Alessandro Luongo, Përmirësimi i cilësisë me një axhendë: Emilia Romagna, falë Axhendës për modernizim. në: http://www.edipi.com/riviste/pubblica/articolo=744, 2003 Axhenda për modernizim është një program shumëvjetor i filluar nga fundi i 1999, akoma në realizim, novacionesh organizative e administrative, për të axhornuar dhe bërë më efikase “makinën rajonale”. Projekti lind nga nevoja për një AP që të përfaqësojë jo një pengesë por një mbështetje për mundësitë e zhvillimit të territorit. Federica Serva, Government Intelligence: informacione korrekte dhe të axhornuara për një AP të sukseshme. në: http://www.edipi.com/riviste/pubblica/articolo=411, 2002 Administrata Publike ndjen sot detyrën që t’u shërbejë më mirë qytetarëve dhe për këtë përshkohet nga një fenomen i transformimit të thellë për të përmirësuar infrastrukturat dhe shërbimet. Administrata Publike disponon sasi të mëdha të dhënash, me instrumentat e ofruara nga SAS këto të dhëna mund të konvertohen në informacione të çmuara, të esplorueshme nën një numër të pafund prespektivash nga të cilat mund të zgjidhen trend të reja ose të kaluara por që nuk u është dhënë rëndësia e duhur. Kjo arrihet me teknikat e “Intelligence”. Francesco Verbaro, Reforma e Administratës Publike: një bast i përgjithësuar. në: http://www.edipi.com/riviste/pubblica/articolo=408, 2002 Autori shpjegon rolin e një shoqate të re (AGDP – Shoqata e klasave të drejtuesve të rinj të administratave publike) si dhe synimet e saj, vendosja e bashkimit të gjeneratës së re të drejtuesve dhe funksionarëve të Administratave të ndryshme përballë detyrave të reja të kërkuara nga new public management. Liguori Mariannunziata, Accountability ndërinstitucionale dhe instrumentat e kontrollit të enteve të deleguara. Rasti i agrikulturës në Rajonin Lombardia në: Azienda Pubblica, n. 2, 2005, fq. 297-310 Me proçesin e decentralizimit është akoma më evidente nevoja e accountability. Në brendësi të lëvizjes së New Public Management janë zhvilluar interpretime të ndryshme të konceptit të rendikontit dhe të instrumentave të nevojshëm për dialog në brendësi dhe jashtë sistemit publik. Në

Page 25: Governance në Evropë: disa elementë kyç të leximit.teca.consiglio.puglia.it/pem/bibliodocinn/doc/schedeNPM-2005-shq.pdfRezulton thelbësor, thotë autori, të punohet për përfundimet

Itali, nevoja për transparencë dhe rendikont të veprimit publik është rritur me vënien në jetë të ligjit 59/1997. Artikulli propozon një analizë të zgjidhjeve të përshtatura nga sektori i Agrikulturës së Rajonit Lombardia dhe të propozimeve të avancuara nga disa provinca. Synohet kështu të studiohen më hollësisht modalitetet e realizimit të decentralizimit dhe të instrumentave të kontrollit ndërinstitucional. Kontributi përfundon me propozimin e një skeme të reporting origjinal, që kërkon të vendosë bazat për realizimin e një sistemi informativ uniform për monitorimin e funksioneve të decentralizuara dhe për dialogun ndërinstitucional.