GREEN SPACE OF BANGKOK ARE LOSINGพระประแดง จ งหว ดสม ทรปราการ ม สาเหต มาจากป จจ ยด งน 1)การขยายต

II ปอดกรงเทพฯ กำ�ลงห�ยไป II

327

ปอดกรงเทพฯ กำ�ลงห�ยไป

ชลาทพย ไชยสาล* และ ศรกร กาญจนสนทร**

* นสตปรญญาโท สาขาการบรหารและการพฒนาสงคม คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

Email: [email protected]

** อาจารยทปรกษา และประธานสาขาการบรหารและการพฒนาสงคม คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

16SOC&ANT

thเอกสารประกอบการประชมวชาการ (Proceedings)

การสมมนาเครอขายนกศกษาระดบบณฑตศกษา สาขาสงคมวทยาและมานษยวทยา

ครงท 16 ประจำาปการศกษา 2559 ระหวางวนท 29-30 มถนายน พ.ศ.2560

GREEN SPACE OF BANGKOK ARE LOSING

Copyright © 2017 by Princess Maha Chakri Sirindhorn Anthropology Centre [Public Organisation] and Naresuan University.

All rights reserved

328

ชลาทพย ไชยสาล I ศรกร กาญจนสนทร

บทคดยอ

บทความนเปนสวนหนงของงานวจย มวตถประสงคเพอศกษาสาเหตของการเปลยนแปลง

การใชประโยชนทดนในบางกะเจา อำาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ กบเจาหนาทรฐ ผนำาชมชน

และผอยอาศยในพนทใชวธการศกษาเชงคณภาพ เกบรวบรวมขอมลโดยวธการสงเกตแบบไมมสวนรวม

และการสมภาษณเชงลก

ผลการศกษา พบวา สาเหตการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในบางกะเจา อำาเภอ

พระประแดง จงหวดสมทรปราการ มสาเหตมาจากปจจยดงน 1)การขยายตวหรอการพฒนาของตวเมอง

2)การเพมขนของประชากร ทำาใหเกดความตองการในดานตางๆ เพมขนและตองมการเปลยนแปลง

การใชประโยชนทดน เพอรองรบกบจำานวนประชากรทเพมขน ไมวาจะเปนทอยอาศย หรอแหลงอาหาร

3)ลกษณะทางกายภาพ ทลอมรอบดวยแมนำาเจาพระยา และอยใกลกรงเทพมหานคร รวมถงวกฤตทาง

นำาจากการเกดอทกภยรนแรงในอดต และปญหานำาเคม เนองจากการเปนพนทราบลมนำาทวมถง และได

รบอทธพลจากนำาทะเลเปนประจำา 4)กฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมสมทรปราการ พ.ศ.๒๕๕๖

ในการควบคมสงปลกสรางในพนท 5)การถอครองทดน ถกเปลยนมอจากคนในสคนนอก 6)ผบรหารทอง

ถน/นกการเมอง ขาดการดแลเอาใจใสอยางแขงขน ไมปฏบตตามขอบงคบทกฎหมายกำาหนดเอาไวอยาง

เขมงวดและ 7)การทองเทยว ทมชอเสยงอยางรวดเรว เปนทสนใจนกทองเทยวทงชาวไทยและตางชาต

คำ�สำ�คญ: บางกะเจา, พระประแดง


329

Abstract

This article aims to study the causes of land use change in Bangkachao, Phra

Pradaeng District Samut Prakarn Province. The method of study used qualitative research.

The information was gathered by observation with no participation and Interviews.

The result of study was found that the causes of changing usage of land in

Bangkajao, Pharpradaeng district, Samut Prakarn were from following factors 1) Urban

expansion 2) Increasing of population; therefor there are more requirements and the usage

of land needs to be changed to serve with the increasing number of population such as

shelters or food supplies 3) Physical characteristics of the blackish water as it is low land

which can be flooded and it is often influenced by water 4) Ministerial regulation which

applied to use city planning of Samut Prakarn in 2013 about controlling buildings in land

5) the ownership of land has been changes to outside people 6) Local executives or Politician

lack of taking care strictly and ignore to operate follow strict law and 7) Travel is famous

rapidly and is interested by many tourists of both Thai foreigners.

Keywords: Bangkajao, Pharpradaeng

330


บทนำ�

พนทสเขยวมบทบาทสำาคญกบการดำารงชวตของมนษย โดยเฉพาะชมชนเมอง นบวาเปนพนทท

เปน “ปอด” คอยดดซบมลพษตางๆ เชน กาซคารบอนไดออกไซด ชวยบรรเทาปญหาภาวะโลกรอนใหบรการทางสงแวดลอม รกษาสมดลทางสงแวดลอม เปนถนทอยอาศยของสตวนานาชนด จนได

รบการขนานนามวาเปน “ปอดของคนกรงเทพฯ” หรอทเรยกวา “บางกะเจา” หรอ “คงบางกะเจา”

ตงอยในอำาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ ใกลกบกรงเทพมหานคร ซงเปนมรดกทางธรรมชาต

ทมความสำาคญอยางยงและยงเปนแหลงทองเทยวเชงนเวศนทโดดเดนในความงดงามทางธรรมชาตรมฝง

คงนำาและความรมรนจากตนไมนอยใหญในพนท รวมทงยงมศลปวฒนธรรมทมความเปนมายาวนาน

สมควรแกการอนรกษไวเปนเอกลกษณ เปนอกหนงสถานททไดรบความนยม และเปนทสนใจของนกทอง

เทยวและหนวยงานตางๆเปนอยางมาก ซงปจจบนมความหลากหลายของยคสมยใหมหลงไหลเขามาใน

พนทรวมถงสาเหตตางๆทกอใหเกดการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน ทำาใหพนทสเขยวในบางกะเจา

อำาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ ลดจำานวนลงและอาจหายไปในทสด

บทความนเปนการศกษาสาเหตของการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในบางกะเจา อำาเภอ

พระประแดง จงหวดสมทรปราการ ซงแบงเนอหาออกเปน 6 สวนสำาคญ ไดแก วธการศกษา การเปน

พนทสเขยวและปอดกรงเทพฯ การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน สาเหตการเปลยนแปลงการใช

ประโยชนทดน สรปผลการศกษา และขอเสนอแนะ

วธก�รศกษ� การศกษาเรอง สาเหตการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในบางกะเจา อำาเภอพระประแดง

จงหวดสมทรปราการ เปนการวจยเชงคณภาพ(Qualitative Research) โดยวธการศกษาจากเอกสาร งาน

วจยทเกยวของการสมภาษณเชงลก (In-depth Interview) และการสงเกตการณแบบไมมสวนรวม

(Non-Participant Observation) โดยผวจยใชแบบสมภาษณ ควบคไปกบการสงเกตแบบไมมสวนรวม

เปนเครองมอสำาคญทใชสำาหรบการเกบรวบรวมขอมลกบกลมประชากรตวอยาง 3 สวน คอ เจาหนาทรฐ

จากสำานกโยธาธการและผงเมองจงหวดสมทรปราการ ผนำาชมชน และผอยอาศยในพนท (ตารางท 1)


331

ตารางท 1 รหสผใหสมภาษณ

ผใหสมภ�ษณคนท รหสผใหสมภ�ษณ ชอ-สกลผใหสมภ�ษณ

1 เจาหนาทรฐ นางสาวดารณ คงกลน (นกวเคราะห

นโยบายและแผนชำานาญการพเศษ

สำานกโยธาธการและผงเมองจงหวด

สมทรปราการ

2 ผนำาชมชน คนท 1 นายไพศาล เตมวรรธภทร ตำาบลทรง

คนอง

3 ผนำาชมชน คนท 2 นายสมปอง รศมทต ตำาบลบางยอ

4 ผนำาชมชน คนท 3 นายชาญชย จลเมตต ตำาบลบางกะเจา

5 ผนำาชมชน คนท 4 นายเกรยงศกด ชตเจรญ ตำาบลบางนำาผง

6 ผนำาชมชน คนท 5 นายชำานาญ เกตวลย ตำาบลบางกอบว

7 ผนำาชมชน คนท 6 นายมนส รศมทต (สมาชกสภาองคการ

บรหารสวน

จงหวดสมทรปราการ)

8 ผอยอาศยคนท 1 นางเปรมปรย ไตรรตน (ผดแลโครงการ

สวนปาชมชนปาเกดนอมเกลาฯ ทรง

คนอง)

9 ผอยอาศยคนท 2 กล สาธตานรกษ (เจาของศนยบรการ

นกทองเทยวดวยจกรยาน)

10 ผอยอาศยคนท 3 นางณชชา ศโรดม (เจาของธรกจราน

กาแฟในบาน)

11 ผอยอาศยคนท 4 นายสกจ พลบจาง (หวหนากลมอนรกษ

ลำาพบางกระสอบ)

12 ผอยอาศยคนท 5 นายศกดชย มลทรพย (ผดแลและ

พนกงานของผงนาง โฮมสเตย)

13 ผอยอาศยคนท 6 นางนฤมล พทธวงศ (เจาของธรกจราน

อาหาร และ โฮมสเตย พบรก

ณ บางนำาผง)

ก�รเปนพนทสเขยวและปอดกรงเทพฯ ปจจบนกรงเทพมหานครมความตองการพนทสเขยวอยางมาก โดยภาครฐและภาคเอกชนม

การสงเสรมและมนโยบายโครงการตางๆ เพอชกชวนใหมการรณรงคปลกปา ปลกตนไม เพอเพมพนทส

เขยวใหมปรมาณมากขน ทำาใหเหนวาพนทสเขยวนนมความสำาคญอยางยง และสามารถเปรยบพนทส

เขยวเปนเสมอน “ปอด” ททำาหนาทคอยดดซบมลพษตางๆ เชน กาซคารบอนไดออกไซด เพมออกซเจน

332


ใหกบชมชนเมองมากขน ชวยบรรเทาปญหาภาวะโลกรอน ใหบรการทางสงแวดลอม รกษาสมดลทางสง

แวดลอม เปนถนทอยอาศยของสตวนานาชนด รวมถงเปนแนวแถบสเขยวเชอมโยงแหลงทอยอาศย

เขาดวยกน ชวยปองกนการกรอนของดน ปรบปรงระบบการระบายนำา รวมไปถงประโยชนดาน

นนทนาการและการพกผอนหยอนใจ เปนสงเชอมโยงผคนใหไดสมผสกบธรรมชาตอยางใกลชดและ

เปนแหลงเรยนร ทำาใหเปนชมชนนาอยอยางยงยน (สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม, 2558)

บางกะเจา หรอ คงบางกะเจา เปนพนทสเขยวขนาดใหญ ตงอยทางทศใตของกรงเทพมหานคร

เปนสวนหนงของจงหวดสมทรปราการ ในเขตอำาเภอพระประแดง ลอมรอบดวยแมนำาเจาพระยามรปราง

คลายกระเพาะหม ประกอบดวย 6 ตำาบล ไดแก บางนำาผง บางกอบว บางกระสอบ บางยอ ทรงคนอง

และบางกะเจา ทง 6 ตำาบลมอาณาเขตตดตอกน และไดชอวาเปน “ปอดของกรงเทพฯ” (สำานกงานเกษตร

อำาเภอพระประแดง, 2558) สภาพการตงบานเรอนของคนในชมชนจะอยบรเวณรมนำาและสวนของตนเอง

สวนใหญประกอบอาชพรบจาง รบราชการ คาขาย และทำาสวนผลไมเปนอาชพเสรม

ความเปนพนทสเขยวและเสนหของบางกะเจา มาจากวถชาวสวนดงเดมของชาวพระประแดงท

ผสมผสานกบปาชายเลนตามธรรมชาตของพนทสามนำา คอ นำาจด นำาเคมและนำากรอย เปนมรดก

ธรรมชาตมความสำาคญอยางยงในแงของการเปนพนทอนรกษ การเกษตรกรรมดงเดมของพนทราบลม

แมนำาเจาพระยา ยงเมองรอบๆ โตมากขน บางกะเจากยงเปนสวรรคทคนเมองและชาวตางชาตอยาก

จะมาทองเทยว ดวยความโดดเดนดานธรรมชาต ความเปนเอกลกษณดานวฒนธรรมและวถชวตและม

สถานททองเทยวทนาสนใจหลายท เชน เสนทางศกษาธรรมชาตทสวนศรนครเขอนขนธ ตลาดบางนำาผง

บานธปหอมสมนไพร พพธภณฑปลากดไทย บานลกคบธญพช จดชมหงหอย โบราณสถานในวดวาอาราม

รวมถงสวนปา และสวนผลไมทมใหเหนอยทวพนทของทง 6 ตำาบล(เวบไซต EDT guide, 2558) นอกจาก

จะตงอยใกลกบกรงเทพมหานครมากทสดและในแตละปลมตะวนออกเฉยงใตจะพดเอาออกซเจนจากคง

บางกะเจาเขาสกรงเทพฯ เปนระยะเวลา 9 เดอน จงไดชอวาเปน “ปอดของกรงเทพ” และยงเปนพนทท

มความหลากหลายทางชวภาพ

ดวยการเปนปอดของกรงเทพฯ ซงเปนบทบาทสำาคญ จงไดมการกำาหนดใหบางกะเจาเปนพนท

สเขยว ททำาหนาทเปนปอดผลตอากาศบรสทธใหกบกรงเทพมหานครและพนทใกลเคยง เมอวนท14

กนยายน พ.ศ.2520 โดยอยภายใตการดแลของคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต และยงไดรบเลอกให

เปนสดยอดโอเอซสแหงเอเชย The Best Urban Oasis of Asia ทหลบความวนวายแออดในเมองกรง

ไดด จากนตยสารไทมและเวบไซต Trip advisor เมอป พ.ศ.2549 จนกลายเปนสถานททนยมและนา

สนใจของกรงเทพมหานคร นอกจากนนยงไดเขาสโครงการเพราะราชดำาร “สวนกลางมหานคร” ใน

พระบาทสมเดจพระเจาอยหวรชกาลท 9 ซงทรงมสมเดจพระเทพฯ เปนผดแล เสดจลงเยยมเยยนพนท

เปนประจำา และทรงมพระราชดำารใหกรมปาไม ใชเปนแนวทางในการดำาเนนงานเกยวกบการอนรกษ

ทรพยากรปาไม หรอพนทสเขยวบรเวณบางกะเจา ใหเกดประโยชนตอสวนรวมอยางยงยนตอไป


333

สวนท 2 ก�รเปลยนแปลงก�รใชประโยชนทดน จากการศกษาวจยของ ภททรา ครณารกษ (2554) ไดมการจำาแนกการใชประโยชนทดนในบาง

กะเจา ออกเปน 7 ประเภท คอ พนทอยอาศย พนทเกษตรกรรม พนทปาชายเลน พนทราง พนทเปด

โลง พนทโรงงานอตสาหกรรมและพนทสเขยวเพอการนนทนาการ (ภาพท1) ซงพนทสวนใหญในบางกะ

เจายงคงเปนพนทเกษตรกรรม พนทบางกะเจาเปนพนททมแมนำาเจาพระยาลอมรอบ มลกษณะคลาย

เกาะและไดชอวาเปนพนทสเขยวซงเปนปอดทชวยฟอกอากาศบรสทธใหกบจงหวดสมทรปราการ

กรงเทพมหานคร และบรเวณใกลเคยง เปนทราบลมนำาทวมถง ไดรบอทธพลจากนำาทะเลอยสมำาเสมอ

มการสะสมของดนตะกอนทำาใหมแรธาตตางๆในดนมาก เหมาะสำาหรบการทำาการเกษตร

...ในพนทบางกะเจา มความอสมดมสมบรณของดนจากการสะของตะกอน ซงเปนแหลงแรธาต

ตางๆ เหมาะแกการทำาเกษตรกรรม พนทในอดตสวนใหญจงยงคงเปนพนทเกษตรกรรม…

(ผนำาชมชนคนท 1, 2560: สมภาษณ)

...ทดนทนเมอกอนจะทำาสวนกน แทบจะทกตำาบลเลย เพราะดนมความอสมดมสมบรณ สวน

ใหญจะเปนสวนไมผลผสม...


ในป พ.ศ.2516-พ.ศ.2554 จากการศกษาของภททรา ครณารกษ (2554) ไดเกดการ

เปลยนแปลงการใชประโยชนทดน โดยเฉพาะพนทเกษตรกรรมซงมแนวโนมลดลงอยางตอเนองจาก

แนวคดของดรรชน เอมพนธ (2531) กลาววา การใชประโยชนทดนจากอดตจนถงปจจบนการทสภาพ

ของทดนถกเปลยนแปลงไปจากเดม เชน การนำาไปใชประโยชนดานตางๆ อาท จากพนทปาเปนพนท

เกษตรกรรม จากพนทเกษตรกรรมเปนทอยอาศย เปนตน และในปจจบนของพนทบางกะเจายงคงพบ

วามการลดลงของพนทเกษตรกรรม ซงกลายมาเปนพนทอยอาศย พนทรกราง หรอใชพนทในทำากจกรรม

อยางอนมากขน จากการสมภาษณกลมผใหขอมล

…เมอกอนบางกะเจาเปนพนทเกษตรกรรมเสยสวนใหญ แตปจจบนเกดการเปลยนแปลงไปมาก

พนทการเกษตรลดลง กลายมาเปนทอยอาศย ทรกราง หรอทำากจกรรมอยางอนเสยมากกวา…

(ผอยอาศยคนท 1, 2560: สมภาษณ)

…แตเดมเลยบางกะเจาเปนพนทการเกษตร และการเกษตรกถอเปนอาชพหลกของคนทนดวย

แตปจจบนไดมการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนไปในดานอนๆ เสยมากกวา เชน จากพนทการเกษตร

มาเปนพนทอยอาศย หรอสงปลกสรางอนๆแทน…


334


พ.ศ.2516 พ.ศ.2554

ถนน ขอบเขตตำาบล พนทอยอาศย ปาชายเลน พนทราง พนทเปดโลง แมนำาเจาพระยา

พนทเกษตรกรรม พนทสเขยวเพอการนนทนาการ โรงงานอตสาหกรรม

ภาพท 1 การใชประโยชนทดนในพนทบางกะเจา ป พ.ศ.2516-พ.ศ.2554

ทมา: ภททรา ครณารกษ (2555)

ในขณะทพนทการเกษตรลดลง การประโยชนทดนประเภทอนๆ เพมมากขน โดยเฉพาะพนท

ราง ซงมอตราการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนเพมขนเฉลยรอยละ 177.09 ในป พ.ศ.2516-

พ.ศ. 2554 จากการศกษาของภททรา ครณารกษ (2554) และปจจบนกยงคงมการเปลยนแปลงการใช

ประโยชนทดนเพมขน ซงสวนใหญเปลยนแปลงมาจากพนทเกษตรกรรม โดยเฉพาะพนทรางสวนใหญ

เปนพนททรฐและเอกชนไดจดซอไว เพอการอนรกษพนทสเขยว แตไมมการใชประโยชนหรอนำาไปใช

ประกอบกจกรรมอยางอน จงกลายเปนพนทรกราง

…รฐและเอกชนไดจดซอทดนไวหลายแหง แตไมมการเขามาทำาประโยชนใดๆในพนท ปลอยให

เปนทรกราง และชาวบานในชมชนเองกไมสามารถเขาไปยง หรอทำากจกรรมใดๆได…


ผลจากการศกษาการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน พบวา มการเปลยนแปลงการใช

ประโยชนทดน ตงแตป พ.ศ.2516-พ.ศ.2554 ซงสวนใหญพนทในบางกะเจายงคงเปนพนทเกษตรกรรม

และทอยอาศย เกดการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนโดยเฉพาะพนทเกษตรกรรมซงมแนวโนมลดลง

อยางตอเนอง และปจจบนพบวายงมการลดลงของพนทเกษตรกรรม มการประโยชนทดนประเภทอนๆ

เพมมากขน โดยเฉพาะพนทราง


335

ส�เหตก�รเปลยนแปลงก�รใชประโยชนทดน 1.คว�มเจรญของเมองแผขย�ย

จากการศกษาแนวคดของ Tran Hung (1996) ทกลาววา ปจจยสำาคญทกอใหเกด

การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน มาจากสภาพเศรษฐกจและสงคมทเปลยนแปลงไป พนทบางกะ

เจา เปนพนททไดรบอทธพลจากความเจรญของเมอง หรอกรงเทพมหานคร ทมการเปลยนแปลงทาง

สงคมและสภาพเศรษฐกจ เนองจากพนทบางกะเจาตงอยใกลกบกรงเทพมหานคร มการพฒนาทางดาน

เศรษฐกจ ทำาใหสงคมเกดการเปลยนแปลง เกดความเจรญทางดานวตถหรอสงปลกสรางเพมขน และตาม

แนวคดของศนสนย ศรสกร (2553) ทกลาววา เนองจากเมองเปนแหลงรวมกจกรรมทางเศรษฐกจ

การบรการ แหลงอตสาหกรรม เพอรองรบประชากรและกจกรรมตางๆ ความเปนเมองไดแผขยายมายง

จงหวดสมทรปราการ ซงเปนจงหวดหนงทรองรบการขยายตวของกรงเทพมหานคร เปนเมองอตสาหกรรม

ทมความเจรญเตบโตทางเศรษฐกจทมลคาสงเปนอนดบสองรองจากกรงเทพมหานครโดยเฉพาะพนท

บรเวณบางกะเจา ซงมความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต

…สมทรปราการ เปนจงหวดทรองรบการขยายตวของกรงเทพฯ โดยเฉพาะพนทบางกะเจา

ซงมความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาต ความเจรญของเมองทแผขยายเขามา ทำาใหบางกะเจาเกด

การเปลยนแปลงอยางรวดเรว…

(เจาหนาทรฐ, 2560: สมภาษณ)

จากการขยายตวของเมอง เกดการพฒนาทางดานคมนาคมในพนท ซงเปนปจจยหนงทสงผล

ใหชมชนเกดการขยายตว และมผลตอการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน เนองจากถนนสามารถทำาให

เขาถงพนทตางๆไดดขน และมากขน บรเวณทมถนนเขาถงจะมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว เชนเดยว

กบแนวคดของ Tran Hung (1996) ทมองวา การขยายเสนทางการคมนาคม เปนสงสำาคญททำาใหเกด

การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนอยางรวดเรว

…สมยอดตตอนลงยงเดก ทนยงไมมถนนเลย มแตคลอง ไปไหนมาไหนกใชเรอพายไป แตปจจบน

น ความเจรญมนเขามา มถนน พนทจงมการเปลยนแปลงไป…


บางกะเจามถนนสายหลกเพยงสายเดยวทสามารถผานเขาออกในพนท คอ ถนนเพชรหงษ

มสภาพเปนถนนคอนกรต 2 ชองจราจร และทงสองฝงของถนนมการใชประโยชนทดนเพอเปนทอยอาศย

สลบกบอาคารพาณชย มบานพกกระจดกระจาย โดยบรเวณทเปนอาคารพาณชยจะอยชวงบรเวณตำาบล

ทรงคะนองและตำาบลบางยอ เนองจากอยตดกบตวอำาเภอพระประแดง

336


…ทงสองขางของถนนจะมบาน หรออาคารพาณชยสลบกนไป โดยบรเวณทเปนอาคารพาณชย

จะอยตรงตำาบลทรงคนอง และบางยอ เนองจากอยตดกบตวอำาเภอพระประแดง…


2. ประช�กรเพมขน จากการไดรบอทธพลของเมองทความเจรญแผขยาย เนองมาจากประชากรเพมจำานวนมากขน

ในป พ.ศ.2554 จากฐานขอมลของกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย พนทบางกะเจามจำานวน

ประชากรรวม 39,682 คน ตอมาในป พ.ศ.2558-พ.ศ.2559 จากการศกษาขอมลจากองคการบรหาร

สวนตำาบลทง 6 ตำาบลในพนทบางกะเจา พบวา พนทบางกะเจามจำานวนประชากรเพมขนจากเดมรวม

เปน 50,336 คน และปจจบนยงคงมประชากรเพมขน จากการใหขอมลของผใหสมภาษณในพนท

เนองจากเกดการพฒนาโครงสรางพนฐานทมประสทธภาพ โดยเฉพาะเสนทางการคมนาคม สงผลตอ

การขยายตวของชมชนในบางกะเจา เนองจากการพฒนาเสนทางการคมนาคมเปนแรงจงใจหนงททำาให

ประชาชนยายจากพนทกรงเทพมหานคร และสมทรปราการเขามาอยอาศยยงบรเวณทมการคมนาคมท

สะดวก และมการพฒนาโครงสรางพนฐานอนๆ ควบคไปดวย เชน ไฟฟา นำาประปา การสาธารณสข

ระบบการจดการของเสย เปนตน ทำาใหจำานวนประชากรในพนทเพมมากขน เมอ ประชากรเพมมากขน

ทำาใหเกดความตองการในดานตางๆ เพมขนและตองมการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน เพอรองรบ

กบจำานวนประชากรทเพมขน ไมวาจะเปนทอยอาศย หรอแหลงอาหาร

…ทไหนทมความเจรญ และมความสะดวกสบายในการเดนทาง กจะมคนเขามาอยมากขน พอ

มคนเขามาอยมากขน เขากตองการทอยอาศย ตองการทดนทำากน จงเกดการเปลยนแปลงการใชประโยชน

ทดนในพนท…


…การเพมขนของประชากร เปนสาเหตหนงททำาใหการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในพนท

บางกะเจาเปลยนแปลงไป เมอบานหนงมลกมหลาน เขากตองการทจะขยายหรอสรางทอยอาศยเพม

เพอรองรบจำานวนคนในครอบครวทเพมมากขน…


ผลการศกษาสาเหตการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในบางกะเจา ดานประชากรทเพม

จำานวนมากขน พบวา การทประชากรในพนททเพมมากขน การใชทรพยากรกเพมมากขนเชนกนเพอตอบ

สนองความตองการทเพมขน เชน มความตองการทดนเพอปลกพชหรอเปนททำามาหากน สรางทอย

อาศย เปนตน


337

3. ลกษณะท�งก�ยภ�พ จากการศกษาแนวคดของ สรศกด ธนวเชยร (2543) ทกลาววา ลกษณะทางกายภาพ ทงความ

สง ตำาของพนท ความชน แสงแดด ลม รวมถงความแตกตางของเนอดน ลกษณะตางๆเหลาน มผลตอ

การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในพนทนนๆ ซงบรเวณบางกะเจามลกษณะเปนทลมปากแมนำา อย

หางจากบรเวณปากนำาอาวไทยเพยง 20 กโลเมตร จงไดรบอทธพลจากนำาทะเลเปนประจำา หนาแลงนำา

ในแมนำาเจาพระยาจะมปรมาณนอย สวนฤดนำาหลากจะมนำาปรมาณมาก เมอนำาทะเลหนนทำาใหนำาใน

แมนำาลนฝง นำาในบรเวณนจงมสภาพเปนนำากรอย

…บางกะเจาเปนทราบลมนำาทวมถง อยตดแมนำาเจาพระยา และใกลทะเลอาวไทย จงไดรบอทธ

จากนำาทะเลโดยตรง คอเกดนำาทะเลหนน สภาพนำาทนจงเปนนำากรอย…


พนทของบางกะเจามความลาดชนไมเกน 1 เปอรเซนต ระดบพนทโดยเฉลยจะมความสงอยท

40-50 เซนตเมตร นำาทะเลจะเขามาทวมพนทขณะนำาขน โดยผานเขาคลองตางๆในชมชน (สถาบนวจย

สภาวะแวดลอม, 2533) เพราะแมนำาเจาพระยาตอนบนตองปลอยนำาลงมาเพอตานกบนำาเคมไมใหไป

ถงตอนบนของแมนำามากนก และทดนสวนใหญใชทำาการเกษตรกรรม ซงจะกอใหเกดความเสยหายกบ

พนทสวน ไร นา ในพนทได หากเขามาในปรมาณมากเกนไป และระบายไมทน กสงผลเสยหายตอพนท

เกษตรกรรม และยากตอการฟนฟใหกลบสสภาพเดม จงปลอยรางหรอขายใหกบคนนอกหรอนายทน

…นำาเคม นำาทะเลหนนเขามาในปรมาณมากๆ ทำาใหพชผลทางการเกษตรเสยหาย หรอตายหมด

จะฟนฟใหเปนเหมอนเดมยาก…


…เมอกอนทนเปนพนททางเกษตรเปนสวนใหญ มทงผลไม ไมดอก ไมประดบ แตปจจบนเหลอ

นอยลง เนองจากวามปญหานำาเคมรกเขามาทำาใหตนไมตาย เชน มะพราวยนตนตาย กเลยทำาใหภาค

เกษตรลดนอยลงไป…


การเกดอทกภยทรนแรงใน พ.ศ.2526 ,2531 และ 2538 กอใหเกดความเสยหายและ

การเปลยนแปลงตอพนทเกษตรกรรมคอนขางมาก นอกจากอทกภยแลว ยงมปญหานำากรอยในชวงเดอน

กมภาพนธ ถงเดอนพฤษภาคม และนำาทวมขงในพนท ซงกอใหเกดความเสยหายและฟนฟไดยาก ไมคม

คากบการลงทนการฟนฟใหมสภาพดงเดม พนทเกษตรกรรมจงกลายเปนพนทราง แมปจจบนจะม

338


การสรางประตระบายนำาคลองลดโพธ (ภาคผนวก ข) เพอแกปญหาอทกภยในพนทบางกะเจาพนท

การเกษตรหรอพนทสเขยวกยงคงมแนวโนมลดลง และเปนพนททตำาทสด สวนลางสดของประเทศไทย

กอนทจะลงสทะเลกตองผานจงหวดสมทรปราการกอน คอ บรเวณตำาบลทรงคนอง และเปนททนำา

จากทางเหนอทงหมดจะตองมาผานเพอจะออมพนทบางกะเจาไปลงปากอาวไทยทจงหวดสมทรปราการ

เปนแหลงรบนำาทงหมดของประเทศไทยมาลงทปากนำา จงหวดสมทรปราการ จงทำาใหนำาทวม

…ทนคอทรบนำากอนลงสทะเลในทกป ในฤดของนำา หนานำากคอปลายฝนตนหนาว ชวงนนเปน

ชวงเกดวกฤตทนำาทวมทนตลอดซำาซาก เปน10 ป 20 ปขนมา ตงแตมาอยทนกทวมมาตลอด…


4. กฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมสมทรปร�ก�ร เปนกฎกระทรวงทอยในผงเมองรวมสมทรปราการ มกฎหมายควบคมการกอสรางอาคาร

โดยแบงออกเปนสองโซนหลก ไดแก โซนสเขยว ซงเปนพนทชนบทและเกษตรกรรม และโซนสขาวทแยง

เขยวเปนโซนอนรกษชนบท เกษตรกรรม และไมอนญาตใหกอสรางอาคาร ในป พ.ศ.2548 ไดมการปรบ

ใหสรางบานเดยวไดขนาดไมเกน 200 ตารางเมตร แตตองไมกนพนทเกน 5% ในแตละบรเวณทกำาหนด

ไวในผงเมอง สวนในพนทสเขยวทบใหกอสรางได 10% ในแตละบรเวณ แตไมใหนำาทดนไปจดสรร

ตอมาในป พ.ศ.2556 ไดปรบใหสรางไดไมเกน 15% ในแตละบรเวณ และลาสดไดมผงเมองฉบบใหม

ซงประกาศใชเมอวนท 5 กมภาพนธ พ.ศ.2557 โดยกฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมสมทรปราการ

ใหสามารถสรางบานจดสรรและบานเดยวในพนทสเขยวได (ผจดการออนไลน, 2557) แตการออก

ประกาศผงเมองใหมนไมมการทำาประชาพจารณ ชาวบานสวนใหญไมทราบเรองผงเมองใหมน มารอกท

กเมอประกาศใช ทงทตามกฎหมายแลวจะตองมการทำาประชาพจารณในพนทเสยกอน (ภาพ 2)

ภาพท 2 แผนผงกำาหนดการใชประโยชนทดนบรเวณบางกะเจา จำาแนกตามประเภททายกฎกระทรวงใหบงคบผงเมอง

รวมสมทรปราการ พ.ศ.2556 ทมา: กฎกระทรวงผงเมองรวมสมทรปราการ (2556)


339

…การควบคมกอสรางอาคารบางชนด ทำาใหราคาทดนในบางกะเจามราคาตำากวาพนทอนๆ

โดยรอบทอยฝงตรงขามกบแมนำาเจาพระยา ลกจางและผใชแรงงานในโรงงานอตสาหกรรมและสถาน

ประกอบการตางๆทอยฝงตรงขามแมนำาเจาพระยา จงเดนทางขามฝากมาเชาบานหรอเชาทดน เพอปลก

สรางบานพกอาศยในพนทบางกะเจา มการบกรกทดนสาธารณะชายฝงแมนำาหรอทดนของทางราชการ

ทำาใหเกดสภาพชมชนแออดบรเวณทาเรอขามฝาก สงผลใหพนทบางกะเจาเสอมโทรม ทางสำานกผงเมองฯ

เองไมไดทำาประชาพจารณในพนทโดยตรง แตมการทำาประชาคมโดยมตวแทนของประชาชนในพนท

และ อสม.ของแตละตำาบลไดเขามารบทราบถงกฏกระทรวงตวนแลว แมคนในพนททกคนจะไมได

มาเขารวมดวยทงหมด…

(เจาหนาทรฐ ,2560: สมภาษณ)

1. กฎกระทรวงฉบบท 37 (พ.ศ.2535 ) ออกตามความในพระราชบญญตควบคมอาคาร

พ.ศ. 2522 ทกำาหนดใหการกอสรางอาคารในพนทตองมพนทวางรอยละ 75 ของแปลงทดน ฯลฯ

2. กฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมสมทรปราการ ตามพระราชบญญตการผงเมอง

พ.ศ. 2518 ซงมการวางผงเมองครอบคลมพนทดงกลาวมาแลว 3 ฉบบตงแตป 2537 โดยกำาหนด

การใชประโยชนทดนสองประเภท ไดแก 1.ทดนประเภทชนบทและเกษตรกรรม (สเขยว) ในพนทชมชน

2.ทดนประเภทอนรกษชนบทและเกษตรกรรม (สขาวมกรอบและเสนทแยงสเขยว)

ถาพจารณาจากขอกำาหนดในกฎกระทรวงทง 3 ฉบบ (1.กฎกระทวงฉบบท 37 (พ.ศ. 2537),

2.กฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมองรวมสมทรปราการ พ.ศ. 2544 และ 3. กฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมอง

รวมสมทรปราการ พ.ศ. 2556 )

ประเดนทหนงเรองการจดสรรในทดนประเภทชนบทและเกษตรกรรม (สเขยว ก.1) ในบรเวณ

บางกะเจานน ในผงฉบบป 2537 และผงป 2544 นนกำาหนดใหจดสรรทดนประเภทบานเดยวและบาน

แฝดไดในกจกรรมรองรอยละ 10 สวนผงฉบบป 2556 ใหจดสรรทดนไดเฉพาะบานเดยวเทานน

ในกจกรรมรองรอยละ 10 ดงนนในผงป 2556 จงมไดเปดโอกาสใหนกลงทนมาทำาการจดสรรในพนท

แตอยางใด แตไดปรบขอกำาหนดใหเขมงวดมากขน

ประเดนทสอง การเพมเปอรเซนตของกจกรรมรองในทดนประเภทชนบทและเกษตรกรรม

(ก.3) จากรอยละ 5 เปนรอยละ 15 นน ถาพจารณาจากขอกำาหนดในพนท ก.3 ในผงป 2556 นน

ในกจกรรมรองรอยละ 15 ใหดำาเนนการไดเฉพาะ

เหตผลทเพมเปอรเซนตนนเพราะตองการใหชาวบานในพนททแบงทดนใหลกหลานสามารถ

สรางบานอยอาศยขนาดเลกๆ ของตนเองได และสามารถคาขายขนาดเลกๆ ชวยเหลอตนเองไดไมตอง

ขายทดนใหนายทนและเปนการใหบรการในชมชนดวย และอกเหตผลคอในพนท ก.3 ทกบลอกมการใช

ประโยชนทดนเพอกจการอนเกน 10% แลวทกบลอกหากไมเพมเปอรเซนตจะทำาใหชาวบานในพนทไม

สามารถสรางบานอยอาศยได

340


1. การอยอาศยประเภทบานเดยวพนทอาคารรวมไมเกน 200 ตารางเมตร

2. การประกอบพาณชยกรรมทไมใชหองแถว ตกแถวพนทประกอบการไมเกน 50 ตารางเมตร

ทางสำานกโยธาธการและผงเมองเหนวากฎกระทรวงฉบบนมประโยชนกบคนในพนทบางกะเจา

เพราะเปนการทำาเพออนรกษหรอรกษาไวซงพนทสเขยวในพนท ไมไดเปนการเอออำานวยใหกบฝายใด

ฝายหนง และตองการชแจงและทำาความเขาใจกบชาวบานและผมสวนเกยวของทกฝายใหเขาใจกนและ

อยรวมกนไดอยางมความสข

…พนทบางกะเจาถกกำาหนดเปนพนทอนรกษและพนทสเขยว ตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท 14

ก.ย. 2520 ในปจจบนมการบงคบใชกฎหมายควบคมพนทอยหลายฉบบ โดยภาพรวมแลวผงป 2556

เปนไปตามเจตนารมณของการกำาหนดเปนพนทอนรกษและไมไดเพมเตมขอกำาหนดเพอเออประโยชนให

กบนายทนแตอยางใด เพยงแตวาเปนการประสานความตองการของชาวบานทกฝายใหอยรวมกนไดอยาง

มความสข…

(เจาหนาทรฐ, 2560: สมภาษณ)

จากกฎกรทรวงใหบงคบผงเมองรวมสมทรปราการ พ.ศ.2556 เปนการจำากดสทธ และทำาให

คนในพนทเสยโอกาสทตนเองควรจะไดไปจากกฎหมายฉบบน เพราะรฐผซงเปนคนออกกฎ ไมไดทำา

ประชาพจารณหรอถามความคดเหนและความตองการทแทจรงของชาวบานในพนทโดยตรง รวมถงชาว

บานบางสวนในพนทยงไมทราบเกยวกบขอกฎหมายฉบบน

…กฎกระทรวงหรอกฎผงเมองตวน ทำาใหชาวบานเขาเสยโอกาสในเรองของราคาทดนและเปน

การจำากดสทธ เขามครอบครว เขากอยากจะมบานหลายๆหลงใหลก เขากถกจำากดการสรางใหเพยงพอ

แคอยอาศย ทำาใหเขากไมไดรบความหรหราความสะดวกสบายเทาทสมควร นคอสทธเสรภาพทเขาควร

ไดรบ เขากหมดไปจากขอกฎหมาย…


…กฎกระทรวงทออกมาเมอกอนกยงไมไดมการอนญาตใหสรางอะไรไดมากมาย แตปจจบนม

การปรบเปลยนขยายการสรางบานจาก 5% เปน 15% ซงชาวบานบางสวนมองวานนมนเปนประโยชน

ของผประกอบการหรอพวกนายทนหรอเปลาทจะมาทำาพนทเหลานนใหเปนสงปลกสรางเพมมากขน

ทำาใหเมองของเขากลายเปนตกรามบานชองมากขน พอมตกมากขนพนทสเขยวมนกลดลง…



341

5. ก�รถอครองทดน กรรมสทธในการถอครองทดนถกเปลยนมอไป เนองจากทดนในพนทบางกะเจาถกปลอยใหเปน

ทรกราง หรอใหเชา และในทสดจงตองขายใหกบนายทนนน หรออกดานหนงคอเกดจากความขดสนของ

ประชาชนในพนท จากการทำาการเกษตรแลวไดผลผลตตำาไมคมทน ประกอบกบในพนทมการพฒนามาก

ขน ภาระคาใชจายสงขน ประชาชนทไมมเงนทนในทำาการเกษตร จงตองแบงพนทขายไป เพอนำาเงนมา

เปนเงนทนในการทำากจกรรมอยางอนแทน ผถอครองทดนบางสวนจงไมใชคนในพนทดงเดม แตเปน

นายทนหรอคนนอกพนทแทน จงเกดการเปลยนแปลงทดนจากพนทเกษตรกรรมมาเปนทอยอาศยหรอ

กจกรรมทางเศรษฐกจอนๆ

…เมอกอนพนทนยงทำาเกษตรกรรมกนเยอะ ตอนนลดนอยลงเพราะปจจยหลายอยาง ไดผลผลต

ออกมาไมคมกบทลงทนบางอะไรบาง อกอยางกขายทใหคนนอกใหนายทนไป ดกวาปลอยใหรกราง

แถมไดเงนอกตางหาก…


นายทนทมาซอทดนของชาวบานในพนทสวนใหญเปนคนนอก หรอคนกรงเทพฯ และในปจจบน

พนทสเขยวกำาลงไดรบความนยม จงเปนทสนใจของผคนทมเงน หรอนกลงทนทงหลาย ใหเขามาซอท

จากชาวบาน

…พนทรมแมนำาในกระเพาะหมทงหมด สวนมากเปนของนายทนหมดแลว คนพนทเหลออย

ไมถง 20% และอก 80% ทเหลอเปนทคนอนหมด…


…การขายพนทสเขยวทนเรมขายหลงจากทมประกาศปพ.ศ. 2534 และชวงนนพนทสเขยวกำาลง

ไดรบความนยมขนมา ผคนเลยใหความสนใจตรงนมาก ดร.สเมธ ทานเคยบอกวา “ไปบงคบหามเขาไม

ได ถาเขาจะขายใหคนขางนอก” เมอคนขางนอกมาซอกมาทำาลายพนทสเขยว หามเขาไมไดอก หามอยา

ถมอะไรไมไดอก มนตองอยทจตสำานก…


ในอดตพนทบางกะเจายงไมมความเจรญเหมอนในปจจบนทมถนนหนทางเขาถงทกซอกซอย

สะดวกสบาย โครงสรางพนฐานตางๆทไดรบการพฒนาใหมประสทธภาพยงขน คนในพนทจงขายทขาย

ทางเพอใหไดเงนมา และออกไปหาความเจรญความสะดวกสบายในเมองใหญๆ นายทนทมาซอทกคด

การณไกล หากในอนาคตกฎกระทรวงเกยวกบขอบงคบผงเมองบางกะเจาถกยกเลก หรอมการปรบเปลยน

342


เนอหาใหเอออำานวยตอการสรางสงปลกสรางไดมากขน ราคาทดนในพนทจะเพมขนเทาตว ซงเสยงตอ

การทนายทนจะซอทดนไวและถมทเพอเกงกำาไร

…เมอกอนทนยงไมคอยเจรญ คนเขากอยากจะไปอยในเมองหรอทมนเจรญๆ กเลยขายทขาย

ทาง เพอเอาเงนไปซอหาทอยใหม ขายใหพวกนายทนทงหลายทมเงนมาซอ ซอแลวไมคอยไดทำาอะไร

ซอไวรอกฎกระทรวงเลก ถากฎกระทรวงเลก ราคาฝงโนนเทาไหร ไรละกลาน ฝงนราคาตองดกวาอยแลว

ซอไวเกงกำาไรสบายๆ…


การทดนไดเงนเยอะและรวดเรวกวาการทำาเกษตรกรรม เมอไดเงนเยอะและเรวกวา การเกษตร

ทไดผลผลตตำาและประสบกบปญหานำาเคมเขาทวมในพนท การจะฟนฟใหสภาพพนทกลบมาเหมอนเดม

กใชระยะเวลานาน จงเปนเหตจงใจอยางหนงใหคนในพนทขายทดนใหกบนายทนหรอคนนอก

6. ผบรห�รทองถน/นกก�รเมอง ผบรหารทองถนหรอนกการเมอง เปนผมอำานาจในการบรหารจดการพนทบางกะเจา เมอมผล

ประโยชนเขามาในพนทบางกะเจา กเกดสภาวะผลประโยชนสวนตวเขามาแทรกแซงในการตดสนใจหรอ

การใชดลยพนจ อาศยชองโหวของกฎหมายในการทำาสงทผด เชน การอนญาตใหมสงปลกสรางทผด

ระเบยบเขามาในพนทได แมจะขดกบกฎหมายการหามสรางสงปลกสรางตามทกำาหนดไว

…สวนใหญชาวบานจะไมคอยเขาใจเรองขอกฎหมายทง 3 ฉบบทเกยวกบผงเมอง ซงอาจจะม

ผนำาทองทบางคณะไปใหความรผดๆ เนองจากเลงเหนประโยชนสวนตวและพวกพองมากจนเกนไป

ไปปลกระดมชาวบาน ทำาใหชาวบานไมเขาใจถงขอกฎหมายทบงคบใชวาเพอประโยชนของราษฎรเอง…

(ผนำาชมชนคนท 4, 2560)

…ผบรหารทองถนหรอนกการเมองกมสวนทำาใหชมชนเกดการเปลยนแปลงนะ พอชาวบานหรอ

คนในพนทมความเหนไมตรงกบตวเอง กไปคนละขวเลย มนกเกดปญหา ไปคนละแนวทาง ขดขากน

อยเรอย…

(ผนำาชมชนคนท 5, 2560)

…กฎบงคบเหมอนเปนกฎหมาย ท 6 ตำาบลน ตองปฏบต มการหามสรางอะไรบาง หนงสอกฎ

ขอบงคบฉบบนด แตผปฏบตไมยดถอกฎขอบงคบตรงน เพราะมเรองของผลประโยชนในทองถนม

การคอรปชนกนเขามามากทสด คอตอนแรกผนสเขยวนดอยแลว แตผนำาทองถนผบรหารกเขามาทจรต


343

มาก นำาเงนไป เอาไปปลกสงปลกสราง พอปลกเสรจ ทนมนกเรมมของผดๆ เขามา พนทสเขยวกคอยๆ

จางหายไป ตวอยางทเหนไดชดเจนเลยนะ คอ ทปารคแถวๆบางนำาผง เขาจะสรางบานจดสรร ตระกล

มาลนนทมาซอทไว ขนโครงการแลว แตตอนนคงถกยกเลกไปแลว เหนเงยบๆไป กสมควรแหละ มนผด

ทงนน คนมนจะทำาไดไง ถาทองถนไมเปนคนอนญาต การทผบรหารเหนแกผลประโยชนนแหละทำาให

พนทเปลยนแปลงอยางเหนไดชด ปากพดวาตองการใหสเขยวตองคงอย แตการกระทำามนตรงกนขามกน

เพราะผลประโยชนไงละ…


7. ก�รทองเทยว จากการศกษางานวจยของ สไบทอง กนนะ (2556) พบวา สาเหตของการเปลยนแปลงการใช

ประโยชนทดนมาจากการเพมขนของสถานประกอบการทพกตากอากาศ เนองมาจากการทองเทยวทเพม

มากขน และความอดมสมบรณทางธรรมชาต รวมถงทำาเลทตงอยใกลกรงเทพมหานคร เชนเดยวกบพนท

บางกะเจา ซงใน 2-3 ปทผานมาน คงบางกะเจาเปนพนททมชอเสยงอยางรวดเรว ไมวาจะสำาหรบคน

ไทยหรอตางชาต เพราะธรรมชาตคอสงททกคนใฝหา เพยงแคไดสมผสสกวนกมความสข เปนแหลงทอง

เทยวเชงนเวศวทยาทไดรบความสนใจจากคนกรงเทพ และยงไดรบการยกยองวาเปน The Best Urban

Oasis of Asia ในป 2006 จากนตยสาร Time Asia วาเปนแหลงผลตโอโซนทดสด สงผลใหบางกระเจา

กลายเปนเปาหมายของนกทองเทยวในปจจบน แตแนวโนมของคงบางกะเจาดเหมอนจะไมใชการเกบ

รกษาพนทสเขยวนไวเพอนกทองเทยว แตกลบเปนการสรางความเจรญเพอตอบรบการทองเทยวเสย

มากกวา มการเปลยนแปลงเกดขนมากมายทงทพก รานอาหาร รานกาแฟ รานเชาจกรยาน ฯลฯ

…พนทธรรมชาตบางสวน ถกทำาลาย เพอการสรางทพก เชนโฮมสเตย บานพก เพอรองรบนก

ทองเทยวทเขามาเทยวในพนท หรอเสนทางจกรยาน ซงกจกรรมปนจกรยานกำาลงเปนทนยมในหมทก

ทองเทยวอยในปจจบน…


ดนแดนกระเพาะหมแหงน อดแนนไปดวยธรรมชาตทหลากหลาย และการใชชวตของผคนทยง

ไมวนวายเหมอนกบในเมองหลวง แตหากปลอยใหธรกจทองเทยวรกคบเขาไปโดยไรทศทาง กอาจจะเสย

พนทสเขยวไปอยางนาเสยดายเหมอนกบแหลงทองเทยวหลายๆ แหงทนกทองเทยวเมนหนาหน

เพราะสงทดงดดใจใหไปเทยวหมดไปและไมหลงเหลอซงความเปนเอกลกษณของพนท บางกะเจากเชน

เดยวกน หากสเขยวหรอความเปนธรรมชาตในพนทหมดไป มแตสงปลกสรางมความเจรญเหมอนเมอง

กไมตางอะไรกบเมองใหญๆทเตมไปดวยตกรามบานชอง เชนกรงเทพมหานคร

344


…กไดชอวาเปนปอดของคนกรงเทพฯ เปนพนทสเขยว นกทองเทยวกอยากจะเขามาสมผสถง

ความเปนสเขยวในพนท นกลงทนทมาซอทไวกคดการณไกล ถมทสรางบานพก หรอโฮมสเตย

ทำาเปนธรกจไวเพอรองรบนกทองเทยวทมาเทยว ปจจบนนผดขนเตมเหมอนดอกเหด ตอไปพนทสเขยว

กคงไมเหลอ ไมเหลออะไรไวใหนกทองเทยวเขามาเทยวชมเชนกน…


สรปผลก�รศกษ� จากการศกษาสาเหตการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในบางกะเจา อำาเภอพระประแดง

จงหวดสมทรปราการ มสาเหตมาจาก 1) ความเจรญของเมองหรอกรงเทพมหานครทแผขยายมาสบรเวณ

รอบนอก โดยเฉพาะพนทบางกะเจา ซงเปนสวนหนงของจงหวดสมทรปราการ ไดมการพฒนาในเรอง

ของเสนทางการคมนาคม การเขาออกภายในพนทจงสะดวกสบายขน เปนผลทำาใหมจำานวนประชากร

และสงปลกสรางเพมขนดวย 2) เมอประชากรเพมขน ทำาใหเกดการใชทรพยากรเพมมากขนดวย

เพอตอบสนองความตองการ 3) ลกษณะทางกายภาพ ทลอมรอบดวยแมนำาเจาพระยา เปนลมนำาทวม

ถง และไดรบอทธพลจากนำาทะเลโดยตรง ทำาใหสภาพนำามลกษณะเปนนำากรอย และนำาเคม เมอฤดนำา

หลากหรอฝนตกชก ทำาใหนำาทะเลหนนและเขาทวมพนทบางกะเจา กอใหเกดความเสยหายตอพนท

การเกษตรคอนขางมาก และยากตอการฟนฟใหกลบมามสภาพเดม 4) กฎกระทรวงใหใชบงคบผงเมอง

รวมสมทรปราการ พ.ศ.2556 เปนกฎขอบงคบเกยวกบการใชประโยชนทดน และการควบคมสงปลกสราง

ในพนทบางกะเจา แตกฎหมายฉบบนไมมการทำาประชาพจารณกบชาวบานในพนทโดยตรง ทำาใหชาว

บานยงขาดความรความเขาใจในกฎขอบงคบดงกลาว จนเกดความเขาใจผดวาเปนการจำากดสทธและเออ

ผลประโยชนใหกบคนนอกหรอนายทนมากกวา นอกจากนนยงทำาใหคนทมทดนนอย มลกหลานมากเสย

โอกาสในการทจะไดรบผลประโยชนจากทดนทมอยในพนท 5) การถอครองทดน ในอดตยงคงเปนเจาของ

เดมคอคนในพนท หลงจากมการประกาศใชกฎกระทวงเกยวกบผงเมองบางกะเจาใหเปนพนทสเขยว

จงไดรบความสนใจและเปนสงดงดดใหนายทนหรอคนนอกทมเงนเขามาซอทดนในบางกะเจาเพอสราง

เปนทอยอาศย หรอประกอบกจกรรมทางเศรษฐกจอนๆ 6)ผบรหารทองถน/นกการเมอง เหนแกประโยชน

สวนตนมากกวาสวนรวม ขาดการดแลเอาใจใสอยางแขงขน ยอหยอนตอการปฏบตตามขอบงคบท

กฎหมายกำาหนดเอาไวอยางเขมงวด และ 7) การทองเทยว เหตดวยพนทบางกะเจาเตมไปดวยทรพยากร

ทอดสมสมบรณ ทงทรพยากรทางธรรมชาต และทรพยากรทมนษยสรางขน การใชชวตของผคนทเรยบ

งายยงไมวนวายเหมอนกบในเมองหลวง ยงคงไวซงเอกลกษณของความเปนชนบท จงเปนสงดงดดใหนก

ทองเทยว เขามาเทยวในพนทมากขน เมอนกทองเทยวเพมมากขน สงปลกสรางตางๆ เชน ทอยอาศย

บานพกโฮมสเตย รานคา รานอาหาร กเพมมากขน เพอรองรบการทองเทยว และเพอตอบสนองนกทอง

เทยว สาเหตดงกลาวเหลานลวนมผลทำาใหพนทสเขยวของบางกะเจาลดลง


345

อภปร�ยผลก�รศกษ� ก�รเปลยนแปลงก�รใชประโยชนทดน

การใชประโยชนทดน เปนการนำาทดนมาใชประโยชนในการทำากจกรรมดานตางๆ เพอสนอง

ความการของมนษย ปจจบนประเทศชาตบานเมองเกดการพฒนาและมความเจรญมากขนจงม

การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน คอ มการแปรสภาพหรอเปลยนแปลงสภาพของทดนไปจากเดม

ไมวาจะเปนการใชประโยชน ดานการเกษตรกรรม อตสาหกรรม พาณชยกรรม การทองเทยว และทอย

อาศย เชนเดยวกบพนทบางกะเจา ทมการใชประโยชนทดนในการทำากจกรรมดานตางๆ โดยเฉพาะดาน

การเกษตรกรรม เนองมาจากพนทบางกะเจาลอมรอบดวยแมนำาเจาพระยาเปนทราบลมนำาทวมถง

ไดรบอทธพลจากนำาทะเล มการสะสมของดนตะกอนทำาใหมแรธาตตางๆในดนมากจงเหมาะสำาหรบ

การทำาการเกษตร หรอการเพาะปลก ภททรา ครณารกษ (2554) ไดมการจำาแนกการใชประโยชนทดน

ทดนในบางกะเจา ออกเปน 7 ประเภท คอ พนทอยอาศย เกษตรกรรม พนทปาชายเลน พนทราง พนท

เปดโลง พนทโรงงานอตสาหกรรม และพนทสเขยวเพอการนนทนาการ ซงพนทสวนใหญของบางกะเจา

ยงคงเปนพนทเกษตรกรรม และทอยอาศย ใน พ.ศ.2516-พ.ศ.2554 เกดการเปลยนแปลงการใชประโยชน

ทดน โดยเฉพาะพนทเกษตรกรรม พบวามแนวโนมลดลงอยางตอเนอง เฉลยรอยละ 17.59 และการใช

ประโยชนทดนประเภทอนๆยงคงเพมมากขน ซงสวนใหญเปลยนแปลงมาจากพนทเกษตรกรรม ซงปจจบน

พนทการเกษตรในบางกะเจายงคงลดลง และมการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนมาเปนพนทอยอาศย

มากขน สอดคลองกบแนวคดของดรรชน เอมพนธ (2531)ทกลาววา การใชประโยชนทดนจากอดตจนถง

ปจจบน มการเปลยนแปลงรปแบบการใชพนทมาเปนลำาดบ จากพนทปาไมมาเปนพนทเกษตรกรรมและ

จากพนทเกษตรกรรมเปนพนทชมชนเมอง และอตสาหกรรม และยงสอดคลองกบงานวจยของ เอกราช

ปรชาชน (2547) ทพบวา การใชประโยชนทดนของ บางกะเจาสวนใหญยงเปนพนทเกษตรกรรม

คอ ไมผลผสม ซงยงคงรกษาความเปนพนทสเขยวไวได เมอนำาการใชประโยชนทดนแตละปมาทำา

การซอนทบกนเพอหาการเปลยนแปลง พบวา มการเพมขนของทอยอาศย โดยการขยายออกไปเรอยๆ

จากถนนสายหลก เขาไปแทนทไมผลผสม ทำาใหพนทของไมผลผสมลดลง ซงสงผลกระทบตอพนทสเขยว

ของบางกะเจา

ส�เหตก�รเปลยนแปลงก�รใชประโยชนทดน การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน มหลากหลายสาเหต เชน การเพมขนของประชากร

การขยายตวหรอการพฒนาตวของเมอง เปนตน การเพมขนของประชากร ทำาใหเกดความตองการในดาน

ตางๆ เพมขน เพอรองรบกบจำานวนประชากรทเพมขน ทงทอยอาศยและแหลงอาหาร การขยายตวหรอ

การพฒนาตวของเมอง ทำาใหเกดการพฒนาโครงสรางพนฐานตามมา ทงระบบการคมนาคมระบบ

สาธารณปโภค และตองมการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน บางกะเจาเปนอกพนทหนง ทตงอยใกล

กบเมอง และรองรบการขยายตวหรอการพฒนาของตวเมอง การทประชากรในพนทเพมขน เกดจาก

346


การพฒนาโครงสรางพนฐานใหมประสทธภาพ โดยเฉพาะเสนทางคมนาคม รวมทงระบบสาธารณปโภค

ตางๆ ใหมประสทธภาพมากยงขน จงเปนแรงจงใจหนงททำาใหประชาชนยายจากพนทกรงเทพมหานคร

มาอยอาศยยงบรเวณทมความเจรญทางดานการคมนาคมและระบบสาธารณปโภคพนฐาน และตองม

การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน จากพนทโลง พนทรกราง หรอพนทเกษตรกรรม ใหกลายมาเปน

แหลงทอยอาศยมากขน เนองจากมจำานวนประชากรเพมมากขน ตามแนวคดของ Tran Hung (1996)

ทกลาววา ปจจยสำาคญทกอใหเกดการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน มากจากสภาพเศรษฐกจและ

สงคมทเปลยนแปลงไป และการขยายเสนทางการคมนาคม เปนสงสำาคญททำาใหเกดการเปลยนแปลง

การใชประโยชนทดนอยางรวดเรว และแนวคดของศนสนย ศรสกร (2553) ทกลาววา เนองจากเมอง

เปนแหลงรวมกจกรรมทางเศรษฐกจ การบรการ และแหลงอตสาหกรรม บางแหงเปนศนยกลาง

การปกครอง จงมแนวโนมทเมองเกดการขยายตว เพอรองรบประชากร และกจกรรมตางๆ ขยายพนท

ออกไปในบรเวณตอเนองซงเดมเคยเปนพนทเกษตรกรรม บางกะเจากเชนเดยวกน เปนอกพนทหนงทได

รบอทธพลจากความเจรญของเมองแผขยายเขามา บางกะเจา เปนสวนหนงของจงหวดสมทรปราการ

ซงเปนจงหวดหนงทรองรบการขยายตวของกรงเทพมหานคร เปนเมองอตสาหกรรมทมความเจรญเตบโต

ทางเศรษฐกจทมลคาสงเปนอนดบสองรองจากกรงเทพมหานคร เกดการพฒนาทางดานคมนาคมในพนท

ซงเปนปจจยหนงทสงผลใหชมชนเกดการขยายตว และมผลตอการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดน

เนองจากถนนสามารถทำาใหเขาถงพนทตางๆไดดขน และมากขน บรเวณทมการคมนาคมทสะดวกหรอ

มถนนเขาถงจะมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว รวมถงสอดคลองกบแนวคดของ มานพ พงศทตและ

กงเพชร ลฬะหาชวะ (2527) ซงกลาววา การเพมขนของจำานวนประชากรทำาใหมความตองการพนท

สำาหรบทอยอาศย พกผอนหยอนใจ หรอทำางานมากขน เสมอนเงาตามตว ปจจบนกรงเทพมหานคร

มประชากรเพมขนทกป ไมวาจะเกดจากการอพยพยายถนฐาน หรออตราการเกดทเพมขน ทำาใหความ

ตองการพนทสำาหรบกจกรรมตางๆมมากขนดวย จงตองมการขยายตวเมองไปสพนทรอบนอก หรอเขต

ชานเมอง เพอรองรบกบความตองการของประชากร

ลกษณะทางกายภาพ หรอทำาเลทตง เปนสาเหตสำาคญอกสาเหตหนงททำาใหเกดการเปลยนแปลง

การใชประโยชนทดน พนทบางกะเจา เปนพนททตงอยใกลกบเมองคอกรงเทพมหานคร ซงถกจดใหเปน

พนทสเขยว ทเปรยบเสมอนปอดคอยฟอกอากาศบรสทธใหกบคนในพนท และบรเวณใกลเคยง โดยเฉพาะ

กรงเทพมหานคร ลกษณะของบางกะเจาจะเปนทลมปากแมนำา และอยใกลกบทะเลอาวไทย จงไดรบ

อทธพลจากนำาทะเลโดยตรง เนองจากพนทมความลาดชนไมเกน 1 เปอรเซนต ระดบพนทโดยเฉลยม

ความสงอยท 40-50 เซนตเมตร นำาทะเลจะเขาทวมพนทขณะนำาขน หากเขามาในปรมาณมากเกนไป

และระบายไมทน จะสงผลเสยหายตอพนทเกษตรกรรม ยากตอการฟนฟใหกลบเปนเหมอนเดม และอาจ

จะนำามาซงการเปลยนกรรมสทธในการถอครองทดน คอ ขายทดนใหกบนายทนหรอผอน เพอนำาไป

ประกอบกจกรรมอยาอนแทน จงทำาใหเกดการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในพนทบางกะเจา

สอดคลองกบแนวคดของ สรศกด ธนวเชยร (2543) ทกลาววา ลกษณะทางกายภาพ ไดแก ความสง ตำา


347

ของพนท ความชน แสงแดด ลม รวมถงความแตกตางของเนอดน ซงลกษณะเหลานจะแตกตางกนไป

ตามสวนตางๆของเมอง มผลตอการลงทนกอสรางสงปลกสรางบนพนท ทำาใหเกดการเปลยนแปลง

การใชประโยชนทดน

จากการไดรบการยกยองใหเปนปอดทคอยฟอกอากาศบรสทธ และเปนพนทสเขยวทม

ความอดมสมบรณทางทรพยากรธรรมชาต ทำาใหภาครฐเลงเหนถงความสำาคญ และตองการใหพนทบาง

กะเจาเปนพนทอนรกษ จงไดมการออกกฎหมายขอบงคบเกยวกบการใชประโยชนทดนในพนท ซงเปน

กฎกระทรวงผงเมองรวมสมทรปราการ มกฎหมายควบคมการกอสรางอาคาร โดยแบงออกเปนสองโซน

หลก คอ โซนสเขยว เปนพนทชนบทและเกษตรกรรม และโซนสขาวแทยงเขยว เปนโซนอนรกษชนบท

เกษตรกรรม ไมอนญาตใหกอสรางสงปลกสราง สอดคลองกบแนวคดของ คำารบลกข สรสวด (2543)

กลาววา นโยบายและแผนงานของรฐ มผลโดยตรงตอการเตบโตของพนทชมชน หากปราศจากการวางแผน

เพอรองรบการขยายตวของกจกรรมตางๆทเกดขน จะกอใหเกดปญหาในดานตางๆตามมา เชน ปญหา

แหลงทอยเสอมโทรม การจราจรตดขด มลภาวะเปนพษ ปญหาอาชญากรรม เปนตน จงไดมการวางแผน

การจดการใหเปนระบบ มการกำาหนดการใชประโยชนทดนออกเปนประเภท ใหสอดคลองกบระบบโครง

ขายการคมนาคม และการรกษาสภาพแวดลอมอยางเหมาะสม รวมถงการจดการและการควบคม

ดงนน นโยบายภาครฐ ไดแก นโยบายการพฒนาพนท นโยบายการใชทดนและการควบคมการใชทดน

และการจด “ผงเมองรวม” เปนปจจยหนงทสำาคญททำาใหเกดการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนใน

พนทตางๆ รวมถงการนำานโยบาย ขอกฎหมายหรอกฎขอบงคบไปใชใหเกดประโยชนกบพนทของผบรหาร

ทองถน หรอนกการเมอง หากผทมอำานาจในการบรหารจดการพนท มการเหนแกประโยชนสวนตนเขา

มาแทรกแซงในการตดสนใจหรอการใชดลยพนจ อาศยชองโหวของกฎหมายในการกระทำาผด กอาจทำาให

เกดการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในพนทได

การทองเทยว เปนอกหนงสาเหตททำาใหเกดการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในบางกะเจา

เนองจาก 2-3 ปทผานมาน บางกะเจาเปนพนททมชอเสยงอยางรวดเรว ทงคนไทยและชาวตางชาต

เพราะความอดมสมบรณของทรพยากรธรรมชาตในพนท เปนสงททกคนใฝหา และยงเปนแหลงทองเทยว

เชงน เวศวทยาท ไดรบความสนใจของคนกรงเทพฯ นอกจากนนยงไดรบการยกยองให เปน

The Best Urban Oasis of Asia แหลงผลตโอโซนทดทสด ทำาใหไดรบความสนใจจากผคนทหลากหลาย

ในเขามาทองเทยวในพนท และยงเปนพนททอยใกลกบกรงเทพมหานคร การเดนทางมความสะดวก

และงายทงทางบก และทางนำา ปจจบนไดมการสงเสรมการทองเทยวในพนทบางกะเจามากขน

ทำาใหมนกทองเทยวเขามาเทยวในพนทมากขนเชนกน สงปลกสราง เชน โฮมสเตย รานคา รานอาหาร

รานกาแฟ รานเชาจกรยาน เพมมากขน เพอรองรบนกทองเทยวและตอบสนองความตองการของนกทอง

เทยว สอดคลองกบงานวจยของ สไบทอง กนนะ (2556) ทผลการศกษาพบวา สาเหตของ

การเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนเชงทองเทยวอำาเภอสวนผง จงหวดราชบร มสาเหตมาจาก

การเ พม ขนของสถานประกอบการทพกตากอากาศ จากมสภาพอากาศคลายภาคเหนอ

348


และธรรมชาตอดมสมบรณ รวมถงตงอยใกลกรงเทพมหานคร

ขอเสนอแนะ 1. การออกกฎระเบยบควรใหมประชาชนหรอผนำาชมชนเขามามสวนรวมในกฎระเบยบนนดวย

เพราะประชาชนในพนทยอมทราบถงปญหาในพนของตนเอง เพอใหทกฝายเกดความเขาใจตรงกนและ

ใหการปฏบตเปนไปในทศทางเดยวกน เพอเปนการปองกนปญหาทจะเกดขนจากการเปลยนแปลงการใช

ประโยชนทดน มการประกาศและเผยแพรกฎระเบยบ/ ขอบงคบใหประชาชนและผทเกยวของไดรบทราบ

อยางเปดเผย ทวทกพนทในชมชน

2. การดำาเนนการโครงการหรอมสงปลกสรางตางๆในพนท ควรใหประชาชนหรอชาวบานใน

พนทลงความเหน หรอทำาประชาพจารณกอนการดำาเนนการ เพอทราบถงความตองการทแทจรงของ

ผอยอาศย และความเหมาะสมกบสภาพแวดลอมในพนท

3. ควรมการตรวจสอบการดำาเนนงานหรอการปฏบตงานของหนวยงานในทองถนอยสมำาเสมอ

และใหชาวบานไดเขาไปมสวนรวมในการตรวจสอบ เพอปองกนการทจรตคอรปชน และการอาศยชอง

โหวของกฎหมายเพอทำาประโยชนสวนตน

4. ปลกจตสำานกของประชาขนโดยการ “ระเบดจากขางใน” ใหประชาชนรสกรกและอยากปกปอง

หรอดแลรกษาพนทของตน ซงเปนพนทสเขยวทเปรยบเสมอนปอดทผลตอากาศบรสทธใหคงอยอยาง

ยงยน

5. หนวยงานภาครฐ จะตองเตรยมความพรอมในการบรหารจดการทองเทยว รวมทง

การเตรยมความพรอมตอการรองรบปรมาณทเพมขนของนกทองเทยว

6. ควรจดใหมการฝกอบรมเจาหนาทและมคคเทศกในการใหการบรการ ควรมการแนะนำากอน

การทองเทยวเพอใหนกทองเทยวสามารถเตรยมตว และรจกสถานทๆนาสนใจ

7. ประชาชนในพนทควรรกและหวงแหนในพนทของตนเอง ชวยกนดแลรกษา อนรกษพนทส

เขยวไวใหคงอยอยางยงยน รวมทงประชาชนในพนทควรใหความสำาคญแกอาชพเกษตรกรรมมากขน

ทำาการเกษตรอยางยงยน เนนการพงตนเอง มการรวมกลมกนระหวางเกษตรกรเพอสรางความเขมแขง

และการแลกเปลยนความรกนในการทำาการเกษตรใหไดผลผลตตามเปาหมาย สามารถตอสกบวกฤตภย

แลงและนำาเคมได รวมถงความเขมแขงในการสรางอำานาจในการตอรองกบพอคาคนกลาง


349

บรรณ�นกรมกฎกระทรวงผงเมองรวมสมทรปราการ. 2544. การใชประโยชนทดน (Online). https://goo.gl/

RSSWKP., 20 พฤศจกายน 2559.

. 2548. ฉบบท 2 การใชประโยชนทดน. (Online). https://goo.gl/obl35f., 20 พฤศจกายน

2559.

. 2548. ฉบบท 3 การใชประโยชนทดน. (Online). https://goo.gl/FGVKAm., 20 พฤศจกายน

2559.

. 2556. การใชประโยชนทดน. (Online). https://goo.gl/QWc7Ht., 20 พฤศจกายน 2559

กล สาธตานรกษ. ศนยบรการนกทองเทยวดวยจกรยาน ตำาบลบางกระสอบ อำาเภอพระประแดง

จงหวดสมทรปราการ. สมภาษณ 8 เมษายน 2560.

เกรยงศกด ชตเจรญ. กำานนตำาบลบางนำาผง อำาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ. สมภาษณ

24 มนาคม 2560.

ชาญชย จลเมตต. กำานนตำาบลบางกะเจา อำาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ. สมภาษณ

25 มนาคม 2560

ชำานาญ เกตวลย กำานนตำาบลบางกอบว อำาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ. สมภาษณ

8 เมษายน 2560

ณชชา ศโรดม. เจาของธรกจรานกาแฟในบาน ตำาบลบางยอ อำาเภอพระประแดง จงหวด

สมทรปราการ. สมภาษณ 24 มนาคม 2560

ดรรชน เอมพนธ. 2531. หลกการใชทดนเบองตน. , มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพมหานคร.

นฤมล พทธวงศ. เจาของธรกจโฮมสเตย พบรก ณ บางนำาผง. อำาเภอพระประแดง จงหวด

สมทรปราการ. สมภาษณ 24 มนาคม 2560.

เปรมปรย ไตรรตน. ผดแลสวนปาเกดนอมเกลาฯ ตำาบลทรงคนอง อำาเภอพระประแดง จงหวด

สมทรปราการ. สมภาษณ 8 เมษายน 2560.

ผจดการ. 2557. ปอดกรงเทพฯ สะเทอน “บางกะเจา” ผงเมองใหมเพอใคร. (Online). https://goo.

gl/KDoKJB., 6 กนยายน 2559.

ไพศาล เตมวรรธภทร. กำานนตำาบลทรงคะนอง อำาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ. สมภาษณ

8 เมษายน 2560

ภททรา ครณารกษ. 2555. การวเคราะหการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนทมผลตอการอนรกษ

พนทสเขยว ในพนทบางกะเจา อำาเภอพระประแดง จงหวดสมทรปราการ. วทยานพนธวทยา

ศาสตรมหาบณฑต สาขาวทยาศาสตรสงแวดลอม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

มนส รศมทต. สมาชกสภาองคการบรหารสวนจงหวดสมทรปราการ. สมภาษณ 8 เมษายน 2560.

350


มานพ พงศทต และกงเพชร ลฬะหาชวะ. 2527. การขนสงทางนำาของกรงเทพมหานคร.

กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย, สถาบนวจยสภาวะแวดลอม.

ศกดชย มลทรพย. พนกงานดแลผงนางโฮมสเตย ตำาบลบางนำาผง อำาเภอพระประแดง

จงหวดสมทรปราการ. สมภาษณ 24 มนาคม 2560.

ศนสนย ศรศกร. 2553. “พนทสเขยวและการอนรกษสงแวดลอม: แนวความคดในการจดทำา

ผงเมอง”. วารสารกรมโยธาธการและผงเมอง. (Online). https://goo.gl/Dnjfqd., 22

พฤศจกายน 2559.

สถาบนวจยสภาวะแวดลอม. 2553. ลกษณะภมประเทศของบางกะเจา. (Online). https://goo.gl/

TVprby., 20 พฤศจกายน 2559.

สไบทอง กนนะ. 2556. ผลกระทบสงแวดลอมจากการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนเชงทองเทยว

อำาเภอสวนผง จงหวดราชบร. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาการจดการสงแวดลอม,

สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สรศกด ธนวเชยร. 2543. สภาพภมศาสตรพนทเขตบางขนเทยน: รายงานสรปผลการศกษาเบองตน

ของปญหาการกดเซาะชายฝงอาวไทยตอนบน. กรงเทพมหานคร: สำานกงานนโยบายและแผนสง

แวดลอม กระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลยและสงแวดลอม.

สำานกงานเกษตรอำาเภอพระประแดง. 2554. ขอมลพนฐานของตำาบลในบางกะเจา. (Online). https://

goo.gl/KKbZeW., 20 พฤศจกายน 2559.

สำานกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. 2557. การจดทำามาตรฐานพนทส

เขยวในเมองและชนดพรรณไมทเหมาะสมกบพนทสเขยว. โครงการพฒนาเมองและชมชนเพอมงส

สงคมคารบอนตำา. (Online). https://goo.gl/ZVYw42., 20 พฤศจกายน 2559.

เอกราช ปรชาชน. 2547. การศกษาการเปลยนแปลงการใชประโยชนทดนในพนทสเขยว บรเวณบาง

กะเจา. วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาภมศาสตร, มหาวทยาลยรามคำาแหง.

EDT. 2558. สมผสเสนห คงบางกะเจา แหลงโอโซน พนทสเขยวกลางเมองใหญ. (Online). https://

goo.gl/w3M83E., 7 กนยาน 2559.

Tran Hung. 1994. Synergism of Remote Sensing and Geo-Information System in Land-

Use Spatial and Dynamical Analysis: A Methodological Approach in Case Study of

Phatum Thani Area, Thailand. Master’s Thesis, AIT. Phatum Thani. Thailand.

Documents

GREEN SPACE OF BANGKOK ARE LOSINGพระประแดง จ งหว ดสม ทรปราการ ม สาเหต มาจากป จจ ยด งน 1)การขยายต