Grupi 1 Sterjo Karanxha Arta Kodra Elton Rogozi Jula ... · Identifikimi i aktoreve kryesore për Zonat e punës të listuara në tabelën A të Planit Global të Veprimit SAICM

Worksheet 1

Anex III

Permbledhje e punes ne grupe

Perberja e grupeve te punes.

Grupi 1 Grupi 2 Grupi 3 1 Sterjo Karanxha Arta Kodra Elton Rogozi 2 Jula Selmani Merita Kucuku Zahide Sulejmani 3 Anni Koci Zamira Rada Enkelejda Dikolli 4 Magdalena Cara Aspri Kapo Alma Tola 5 Julia Preka Katerina Muka Iris Kruja 6 Agime Xhahysa Anila Shehu Erinda Prifti 7 Ilir Pecnikaj Fatbardha Sina Zhuljeta Hoxha 8 Donika Bocari Hajdar Luka 9 Lindita Tafaj 10 Elvita Kabashi 11 Lindita Kuci 12 Fadil Vucaj

Pune 1: Identifikimi i aktoreve kryesore për Zonat e punës të listuara në tabelën A të Planit Global të Veprimit SAICM

Zona e punes Aktivitet Te renditura / palët e interesuara

Agjenci të tjera pjesëmarrëse / palë të

interesuara

1

Worksheet 1

2



interesuara

1.Vlerësimi i menaxhimit të kimikateve kombëtare për të identifikuar boshllëqet dhe prioritizimin e veprimeve

1, 165, 207 Ministria e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit të Ujërave (MMPAU) Instituti i Shëndetit Publik (ISHP) Ministria e Shëndetësisë Ministria e Bujqësisë Ministria e Ekonomisë Ministria e Mbrojtjes

MMPAU

Agjencia e Mjedisit dhe Pyjeve Agjencitë Rajonale e Mjedisit, Drejtoritë e Shëndetit Publik Komunat M e Mbrojtjes, MBMUK, METE

2. Mbrojtja e shëndetit të njeriut 2–6 Ministria e Shëndetësisë Ministria e Mjedisit

ISHP, Fakulteti i Mjekësisë, Drejtoritë e Shëndetit Publik

3. Fëmijët dhe siguria kimike 7–10, 150–153,

245-246

Ministria e Shëndetësisë Ministria e Arsimit Ministria e Mjedisit Ministria e Punës

OJQ-te (REC,UNICEF ISHP) Universiteti Bujqësor i Tiranës, Autoriteti Kombëtar i Ushqimit

Worksheet 1

3



interesuara

4. Shëndeti dhe siguria 11–21, 138–149,

255

Ministria e Punës Instituti i Shëndetit Publik (Ministria e Bujqësisë)

Drejtoritë e Shëndetit Publik Organizata Botërore e Shëndetësisë, Dhoma e Tregtisë METE M e Mjedisit,M e Shëndetësisë, OJQ, Shoqatat e konsumatorëve

5.Zbatimi i Sistemit të Harmonizuar të Klasifikimit Global dhe Etiketimi i Kimikateve(GHS)

22, 99–101,

168, 248–250

M e Mjedisit, M e Bujqësisë,M e Drejtesise, METE, M e Shëndetësisë Ministria e Punës Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta

Inspektorati i Mbrojtjes se Bimeve, Shërbimi i Kontrollit të ushqimeve, DSHP-te

6. Rreziku i pesticideve shumë toksike - menaxhimi dhe reduktimi

23–30, 114–117 MBUMK, M. Shëndetësisë; M e mjedisit

Inspektorati i Mbrojtjes se Bimeve, ISHP, ISUV, FAO, Agjencitë Rajonale të Mjedisit (ARM)

Worksheet 1

4



interesuara

7. Programet Pesticide 31 MBUMK Tregtarët, Fermerët (Fermerët Association), M Shendetesise, M.Mjedisit, ISHP, Agjencia Kombëtare e Ushqimit

8. Reduktimin e rrezikut të shëndetit dhe të mjedisit nga pesticidet

32–42 M e Shëndetësisë; M e Mjedisit, MBUMK, Qendra Kombëtare e Licensimit

ARM, DPHs ISHP

9. Produktet pastruese 43–46, 118,

238–242

MMPAU, Ministria e Punëve Publike dhe Transportit MBUMK, MSH M e mjedisit

ARM, Industria, Universiteti METE, MSH, MBUMK, M. Financave, MPCSSHB; OJQ

10.Rehabilitimi i vendeve të ndotura 47–48, 243 MMPAU, Ministria e Punëve Publike dhe Transportit, M e Mjedisit

METE, Qeverisja Vendore MBUMK, MSH, ISHP, Biznese

Worksheet 1

5



interesuara

11.Udhëheqës në benzinë 49, 156, 244

METE (Inspektoriati i naftës)

Ministria e Punëve Publike dhe Transportit, MMPAU Fakulteti i Shkencave, M e Mjedisit; Qendra e Transferimit te Teknologjive Bujqësore.

12.Praktika bujqesore te mira 50–53, 158–160 MBUMK Universiteti Bujqësor i Tiranës, të pushtetit vendor MSH, ISHP, Ministria e Punës Çështjeve Sociale dhe Shanseve të Barabarta, UBT,OJQ, Org Nderkombetare. Shoqata e Fermereve.

Worksheet 1

6



interesuara

13.Vazhdueshmeria bioakumulative e substancave toksike (PBTs); substanca shumë të vazhdueshme dhe shumë bioakumulative,substanca kimike që janë kancerogjene apo mutogjene apo që mund të ndikojnë negativisht, ndër të tjera, sistemet riprodhuese,endokrine, imunitetit apo nervor; ndotësit organikë të qëndrueshëm

54–56

MMPAU, Industrisë, MSH M e mjedisit

REC, METE, ISHP, MBUMK; OJQ MSH, UBT, Fakulteti i Shkencave te Natyres

14.Merkuri dhe kimikate të tjera me interes global; kimikate të prodhuara ose të përdorennë vëllime të larta; kimikatet i nënshtrohen përdorimit të gjerë te shpërndarjes, dhe kimikateve të tjera me interes në nivel kombëtar.

57–60, 157

MMPAU, MSH M e mjedisit;

ARM, Agjencia e Mjedisit dhe Pyjeve OJQ, METE MBUMK, ISHP, Fakulteti i Shkencave te Natyres.

15.Vlerësimi i rrezikut, menaxhimi dhe komunikimi 61–67, 127–137, 247

M e Mjedisit, MSH, MBUMK

ISHP, MPÇSSHB OJQ, DSHP, M eMjedisit, Fakulteti i Shkencave

Worksheet 1

7



interesuara

16 Menaxhimi i mbeturinave (dhe minimizimi) 68–73, 161–162, 258-262, 272–273

M e Mjedisit, Ministria e Punëve Publike dhe Transportit

Qeveria lokale METE, MSH, M. Mbrojtjes, OJQ

17. Formulimi i masave të parandalimit dhe reagimit për të zbutur ndikimet në mjedis dhe shëndetin e emergjencave që përfshijnë kimikate

74–79, 237

MSH, M e Mjedisit, Ministria e Punëve Publike dhe Transportit

Qeveria lokale

METE, MBUMK, ISHP, DSHP

18.Hulumtim, monitorim dhe të dhëna

80–87 AKTI, Agjencia Kombëtare për Teknologji dhe inovacione, Universiteti (FSHN,Universiteti Bujqësor i Tiranës), ISHP, Agjencia e Mjedisit dhe Pyjeve

M e Mjedisit

MSH, Ministria e Punëve Publike dhe Transportit Sindikatat, OJQ, METE, Ministria e Arsimit, UT

19.Rreziku i prodhimit të të dhënave dhe disponueshmëria

88–97 M e Mjedisit;, Pushteti Lokal ISHP, MSH, MPCSSHB, METE, MBUMK,Sindikatat, OJQ, M. Financave, Industritë

Worksheet 1

8



interesuara

20.Promovimi i pjesëmarrjes së industrisë dhe përgjegjësia

98, 189–192 METE M MJEDISIT, MPCSSHB, MBUMK Industritë,Donatorët

21. Menaxhimi i informacionit dhe shpërndarjes 102–113, 256 M e Mjedisit,

Ministria e teknologjisë se informacionit.

METE, MSH, ISHP, MBUMK; OJQ

22.Cikli jetesor 119–123 M e Mjedisit, Organizata te

Ndryshme. MSH, ISHP, M. Financave, Sindikatat, OJQ, MPCSSHB

23. Lirimi i ndotësve dhe transferimi i regjistrimit (PRTRs) - krijimin e regjistravekombetare dhe nderkombetare

124–126, 177–180

M e Mjedisit MSH, ISHP, M., FINANCAVE Sindikatat, OJQ, MPCSSHB

24. Arsimi dhe trajnimi (ndërgjegjësimi i publikut) 154–155 M e Mjedisit; Ministria e Arsimit

MSH, ISHP, M e Financave Sindikatat, OJQ, MPÇSSHB, UT

25. Pjesëmarrja e palëve të interesuara 163–164 M e Mjedisit, OJQ MSH, ISHP, M e Financave Sindikatat, OJQ, MPCSSHB, Media

Worksheet 1

9



interesuara

26. Zbatimi i programeve të integruara kombëtare për menaxhimin e kimikateve tëshëndoshë në nivel kombëtar në një mënyrë fleksibile

166–167

M e Mjedisit MSH, ISHP, M. FINANCAVE, Sindikatat, OJQ, Ministria e Punës, Çështjeve Socialedhe Shanseve të Barabarta, Media, UNDP

27. Marrëveshjet ndërkombëtare

169–176 M e Mjedisit, Keshilli i Ministrave

MSH, ISHP, M., FINANCAVE Sindikatat, OJQ Ministria e Punës, Çështjeve Socialedhe Shanseve të Barabarta, Sekretariati ndërkombëtar

28. Gjykime sociale dhe ekonomike 181–188, 257 MPCSSHB, Këshilli i Ministrave

MSH, ISHP, M e Financave, Sindikatat, OJQ, METE, MPCSSHB

29Aspektet ligjore, politike dhe institucionale 193–198 M e Mjedisit; Keshilli i Ministrave

MSH, ISHP, M. FINANCAVE, Sindikatat, OJQ, MPCSSHB, MBUMK, Departamentet ligjore te cdo Ministrie

30. Përgjegjësia dhe kompensimi

199 M e Mjedisit; Keshilli i Ministrave

MSH, ISHP, M., Financave Sindikatat, OJQ, MPCSSHB

Worksheet 1

10



interesuara

31.Marrja e aksioneve mbi progresin 200–201 M e Mjedisit MSH, ISHP, M., FIinancave Sindikatat, OJQ, MPCSSHB

32. Zonat e mbrojtura

202–203, 253–254 M e Mjedisit MSH, ISHP, M., Finanacave Sindikatat, OJQ, MPCSSHB

33. Parandalimi i trafikut të paligjshëm i mallrave të rrezikshme toksike

204, 263–271 M e Finances, DPD MSH, ISHP, M.Financave Sindikatat, OJQ-te, MPCSSHB

34.Tregtia dhe mjedisi 205, 251–252 M e Mjedisit, METE MSH; MBUMK

35. Pjesemarrja e Shoqërise Civile dhe organizatave të interesit publik, jo-qeveritare (OJQ)

206

OJQ Sindikatat

36. Ndërtimi i kapaciteteve për të mbështetur veprimet kombëtare

208–236 M e Mjedisit MBUMK; MSH, ISHP

Worksheet 2

Pune 2: Vleresimi i Qeverisjes

Ju lutemi referojuni seksionit 3 te guides kur te kompletoni kete faqe pune.

A.1 Integrimi i menaxhimit te kimikateve për Zhvillimin e Prioriteteve Kombëtare

Kategoritë

(dhe Zonat e ngjashme te punes SAICM)

Niveli i kapaciteteve ekzistues

I Lartë / i

mesem / i ulët

Përmbledhje e pikave te forta dhe Mangësive Veprime të mundshme Ngutshmëria dhe rëndësia e

marrjes se veprimeve:

I Lartë / i mesem / i ulët

11

Worksheet 2

1.1 Mekanizmat për Integrimin e zhvillimit te prioriteteve per menaxhimin e kimikateve.1 (vlerësimin e menaxhimit të kimikateve kombëtare për të identifikuar boshllëqet dhe prioritizimin e veprimeve), 2 (mbrojtja e shëndetit të njeriut), 3 (fëmijët dhe të siguria kimike), 28 (konsiderata socio- ekonomike), 20. (nxitja e pjesëmarrjes së industrisë dhe përgjegjësitë), 34 (tregtia dhe ambienti),35 (shoqëria civile dhe pjesëmarrja e OJQ-ve)

I ulet

Rishikimi i legjislacionit, identifikimi i kimikateve, probleme lidhur me shëndetin e njeriut, mbrojtja e mjedisit, ekspozimi ne vendin e punes, problemet lidhur me tregtinë.

Ndërgjegjësimi i OJQ-ve.

-duhet të marrin mbështetje më shumë, -regjistrimin e kimikateve, programeve, rregulloreve, trajnime dhe informacion -ndërtimi i kapaciteteve.

I larte

12

Worksheet 2

A.2 Kuadri Kombetar Institucional dhe Programatik

Kategoritë

(dhe zonat e

ngjashme te

punes SAICM )

Niveli i kapaciteteve ekzistuese

: I Lartë / i mesem / i

ulët

Përmbledhje e pikave te forta dhe mangësive Veprime të mundshme Ngutshmëria dhe rëndësia e ma

rrjes se veprimeve:

I Lartë / i

mesem / i ulët

2.1 Krijimi i një mekanizmi ndër-institucional Koordinimi 20 (nxitjen e pjesëmarrjes së industrisë dhe përgjegjësitë), 21 (menaxhimi i informacionit dhe shpërndarja), 22 (cikli i jetës), 25 (pjesëmarrja) 26 (zbatimi i programeve të integruara për menaxhimin e

I ulet

Zbatimi i ligjeve ekzistuese dhe qendra koordinimi. Ato qendra që ekzistojnë janë informale

.

Krijimi i nje strategjie

kombetare, plane veprimi

institucionale.

Koordinimi duhet bërë në nivel

lokal qe janë të

përfshirë në menaxhimin ne

fushen e kimikateve.

Krijimin e një

qendre te referencës,

koordinimi, informacione,

trajnime, bashkëpunim.

I larte

13

Worksheet 2

kimikateve të sigurta), 27 (marrëveshjet ndërkombëtare), 28 (konsideratat sociale dhe ekonomike), 29 (juridike aspektet e politikave dhe institucionale) 2.2 Mekanizmat e shkembimit te informacionit 15 (vlerësimit të rrezikut, menaxhimi dhe komunikimi), 18 ( kërkime dhe të dhënat e monitorimit), 21 (menaxhimit të informacionit dhe shpërndarje), 23(RTSHN), 24(të arsimit dhe trajnimit), 25 (pjesëmarrjes) 26 (zbatimin e programeve të integruara),

I mesem

Ekzistojne faqet e internetit të institucionit që shërbejne për të shkëmbyer informacion, por duhen përditësuar.

Punë të organizuar, por nuk ka përfshirja e institucioneve.

Seminare, trajnime dhe

Konferenca me përfshirjen

e institucioneve

që lidhen

me fushën e menaxhimit

të kimikateve.

E mesme

14

Worksheet 2

27 (marrëveshjet ndërkombëtare), 31( veprimet e marra ne vazhdimesi), 35(pjesëmarrja eOJQ-ve) 2.3 Vendosja e prioriteteve kombëtare 1 (vlerësimin e menaxhimit të kimikateve kombëtare për të identifikuar boshllëqet dhe prioritizimin e veprimeve), 26 (zbatimin e programeve të integruar kombëtar), 31 (veprimet e marra ne vazhdhimesi),

I ulet

Ka një bazë ligjore.

Hapat e parë të organizimit të punës për

përcaktimin e prioriteteve.

Identifikimi i porblemeve dhe të metat në këtë fushë. Përcaktimin e prioriteteve. Në bazë të legjislacionit, përgatitjen e programeve.

I mesem

2.4 Programi dhe Planifikimi i projektit 1 (vlerësimin

I ulet

Marrja e informacionit për të vlerësuar gjendjen i kimikateve

I larte

15

Worksheet 2

e menaxhimit të kimikateve kombëtare për të identifikuar boshllëqet dhe prioritizimin e veprimeve), 26 (zbatimin e programeve të integruara kombëtare), 31 (veprimet e marra ne vazhdimesi

.

2.5 Monitorimi dhe Vlerësimi 26 (zbatimin e programeve të integruara kombëtare), 31 (veprimet e marra në vazhdimesi)

I ulet Grupet e munguara te vleresimit dhe programet e

monitorimit.

Krijimin e tyre. Të ketë udhëzime për mënyrën se si këto organe do të veprojë në vlerësimin dhe monitorimin.

I larte

2.6 Krijimi i mekanizmave efektive Financimi 20 (Promovimi i pjesëmarrjes së industrisë dhe p

16

Worksheet 2

ërgjegjësinë), 26 (zbatimi iprogrameve të integruara kombëtare), 27 (marrëveshjet ndërkombëtare), 28(konsideratat sociale dhe ekonomike), 30 (përgjegjësia dhe kompensim)

2.7 Promovimi i pjesëmarrjes i Autoriteteve Rajonale 20 (Promovimi I pjesëmarrjes së industrisë dhe përgjegjësitë), 25 (pjesëmarrja), 26 (zbatimi i programeve të integruara kombëtare), 35 (pjesëmarrja e OJQ-ve)

I Mesem

Mungesa e kapaciteteve në nivel kombëtar, nga ministritë për qeverisjen vendore. Mungesa e programeve kombëtare dhe lokale.

Duhet të punojnë

për rregullat, normat,

standardet dhe zbatimin.

Koordinimin, ndërtimin e

kapaciteteve.

Niveli duhet të forcojë OJQ-

të dhe

media.

I larte

17

Worksheet 2

A.3 Legjislacioni dhe zbatimi

Kategoritë (dhe zonat e

ngjashme te

punes SAICM )

Niveli i kapaciteteve ekzistue

se: I Lartë / i

mesem / i ulët

Përmbledhje e pikave te forta dhe mangësitë Veprime të mundshme

Ngutshmëria dhe rëndësia e marrjes se veprimeve:

I Lartë / i mesem / i ulët

3.1 Legjislacioni Rregulloret, Politikat, dhe Kapacitetet e Zbatimit -Përgjithshësisht 1 (vlerësimin e menaxhimit të kimikateve kombëtar për të identifikuar boshllëqet dhe prioritizimin e veprimeve),26 (zbatimi i programeve të integruara kombëtar), 27

I mesem Mungesa e një plani kombëtar të veprimit, ekziston një profil i vjetër kombëtar Koordinimi i veprimeve në kuadër të ministrive dhe të palëve të interesuara.

Përditësim i profilit kombëtar krijimi i një plan veprimi kombëtar

I lartë. se nuk ekziston ndonjë plan kombëtar veprimi

18

Worksheet 2

(marrëveshjet ndërkombëtare), 29 ( aspektet ligjore, politike dhe institucionale)

3.2 Legjislacioni për politikat dhe pesticidet 6 (menaxhimi dhe reduktimi i rrezikut te pesticideve shume helmuese) 7 (programe per pesticidet) 8 (reduktimi i rreziqeve shëndetësoredhe mjedisore i pesticideve) 12 (praktikat e shëndosha

I mesem Mungesa e vlerësimit të riskut dhe planit të

menaxhimit; programi per pesticidet;

Praktikat bujqësore te sigurta.

Krijimi i një programi kombëtar te mbetjeve të pesticideve në ushqim dhe mjedisprojektet e partneritetit të pesticideve programet dhe praktikat e shëndosha bujqësore

i mesem. ka

nevojë për kohë

19

Worksheet 2

bujqësore) 13 OJQ 28 ( konsiderata social-ekonomike) 34 (tregti dhe env.)

3.3 Politikat për parandalimin e ndotjes 9 (prodhimit të pastër), 13 (OJQ) 14 (Merkurit dhe kimikateve të tjera me interesglobal), 16 (menaxhimi i mbeturinave), 20 (nxitjen e pjesëmarrjes së industris dhe përgjegjësinë), 22 (cikli i jetës), 28 (konsiderata socio-ekonomike), 34 (tregtia dhe

I mesem Planet ekzistojne por mungon monitorimi i mjedisit. Forcimi monitorimi politikave në

përputhje me ligjin.

Palët e interesuara dhe

pjesëmarrja

e publikut në krijimin e

strategjive të reja.

I mesem

20

Worksheet 2

mjedisi)

A.4 Pjesëmarrja e Sektorit Privat dhe shoqërisë civile në menaxhimin e kimikateve

Kategoritë (dhe fushat e punes në lidhje SAICM)

Niveli I kapaciteteve ekzistuese

I larte / I mesem / I ulet

Përmbledhje e pikave teforta dhe mangësive

Aksionet e mundshme Urgjenca/ rendesia e marrjes se vendimit

I larte/ I mesem / I

ulet

4.1 Pjesëmarrja e palëve të interesuara 20 (nxitja e pjesëmarrjes së industrisë dhe përgjegjësitë), 25(pjesëmarrja), 35 (pjesëmarrjen e OJQ-ve)

I mesem S: Legjislacioni ekzistues

G: Ndërgjegjësimi për

përdorimin e BAT dhe RTSHN

Përdoruesit Informimi për përdorim të

sigurt të kimikateve

Nxitja e sektorit industrial

për miratimin e

metodave RTSHN të

produkteve të pastra

I larte

21

Worksheet 2

4.2 Iniciativa vullnetare në sektorin privat

20 (nxitja e pjesëmarrjes së industrisë dhe përgjegjësitë)

I ulet G: Pergjegjesia sociale per perdorimin e sigurte te produkteve

Fushata ndërgjegjësuese për të

nxitur përdorimin e produkteve

tëpastra duke perfshire OJQ-te

I larte

4.3 Kapacitetet e Shoqërisë Civile

25 (pjesëmarrja), 35 (pjesëmarrja e OJQ-ve), 36 (ngritjen e kapaciteteve në mbështetje të veprimeve nacionale)

low G: angazhimin e shoqërisë civile në vendim-

marrje dhe përdorim të sigurt të kimikateve

G: përfshirja e palëve të

interesuara në planet për ndërtimin e rritjen e

kapaciteteve

Ngritjen e vetedijes,

aktivitetet dhe masat parandalu

ese të nxisëpërdorimin e sigurt

të kimikateve

Përfshirja e OJQ-

ve në hartimin dhe implementim

in e planeve përmenaxhimin e

sigurt

të kimikateve dhe Rritja

e Kapaciteteve

High

I larte

22

Worksheet 2

A.5 Bashkëpunimi ndërkombëtar në lidhje me menaxhimin e kimikateve

Kategoritë (dhe fushat e punes në lidhje SAICM)

Niveli I kapaciteteve ekzistuese

I larte/ I mesem / I ulet

Përmbledhje e pikave te forta dhe mangësive Aksionet e mundshme Urgjenca dhe rendesia e marrjes se veprimeve

I larte/ I mesem / I ulet

5.1 Bashkëpunimi ndërkombëtar në zbatimin e masave lidhur me menaxhimin e kimikateve, 5 (GHS), 13 (

I mesem S: Marrëveshjet ndërkombëtare, PKA, veprimet

e rehabilitimit

Mangësitë: Mungesa të legjislacionit për çështje të

veçanta, si p.sh.zhive

Ndërtimi i kapaciteteve

- Shkëmbimi i informacionit -përfundimin e Legjislacionit, p.sh. merkuri - Plani i Veprimit

- I mesem

- I larte

23

Worksheet 2

NOQ), 14 (merkuri dhe Kimikatet e tjera me interes global), 27 (marrëveshje ndërkombëtare), 36 (ngritjen e kapaciteteve në mbështetje të veprimeve kombetare)

5.2 Studimi dhe zgjidhja e ceshtjes se menaxhimit te kimikateve qe ka dimension nderkufitar.

36 (ngritjen e kapaciteteve në mbështetje të veprimeve kombetare)

I mesem Përparësitë: Konventa të ratifikuara

(CLRTAP Rotherdam)

Mangësitë: Nuk ka studim të duhur për menaxhimin

e kimikateve nëdimensionin ndërkufitar

-Krijimin të një bazë të dhënash të kimikateve, duke përfshirë lëvizjetndërkufitare

- Ngritja të një laboratori

- Krijimi të një regjistri për të Kimikatet, duke përfshirë, eksport-import, shkarkimet

- Forcimi të shkëmbimit të informacionit dhe

I larte

24

Worksheet 2

25

bashkëpunimin me vendet fqinje, p.sh., rrjeti i komunikimit

- I mesem

Worksheet 2

26

Worksheet 3

Pune 3: Identifikimi i çështjeve të rëndësishme dhe urgjente per menaxhimin e kimikateve

Ju lutemi referojuni seksionit 4.3 te dokumentit udhezues kur te plotesoni kete pune.

B.1 Gjenerimi I informacionit

Inputet e paleve te interesuara

Qeveria

Grupet e paleve te interesuara

____[MSH, ,MBUMK;Min.e

Mjedisit ,Universitetet ,

Agjensite kerkimore,

technologjise dhe

innovacionit. ] __


__[OJQ, UNDP, REC,

Ekomjedisi Durres __

Vleresimi I prioriteteve

ne menaxhimin

e kimikateve

Prioritete potenciale

ne zhvillimin e

planit

Kategorite

(dhe fushat e punes lidhur me SAICM)

Prioriteti

I larte/ I mesem /

I ulet

Arsyeja e gjykimit Prioriteti

I larte/ I mesem /

I ulet

Arsyet e gjykimit

Prioriteti

I larte/ I mesem /

I ulet

Arsyeja e gjykimit

27

Worksheet 3

1.1 Vlerësimi i rrezikut te kimikateve

(përfshirë rrezikun, identifikimin dhe vlerësimin e ekspozimit) 5 (GHS), 18 (monitorimi dhe kërkimi i të dhënave), 19 (gjenerimi I të dhënave per rrezikun dhe disponueshmërinë), 2 (Mbrojtja e shëndetit te njeriut), 3 (fëmijët dhe siguria kimike), 15 (vlerësimi I riskut), 18 (monitorimi i kërkimit dhe të dhënave),23 (RTSHN)

I mesem

-Mungesa e te dhenave.

-Përmirësimi dhe shtimin e mënyrës dhe shpeshtësise Së monitorimit -Infrastruktura

I

mesem

Mungesa e te

dhenave

Permiresimi i

kapaciteteve

I

mesem

-Mungesa së ekspertizës dhe qëndrueshmërise se të dhënave. -Duhet t’i japin përparësi rritjes se vetëdijes

I mesem

1.2 Hulumtimet dhe kapacitetet laboratorike

18 (monitorimi i kërkimit dhe të dhënat), 19 (gjenerimi i të dhënave mbi rrezikshmerine dhe disponueshmëria)

I

mesem

Zhvillimi I kapaciteteve

laboratorike (Burimet

njerezore dhe pajisjet)

I larte

Mungese e

suportit

financiar dhe

infrastruktures

I

mesem

Themelimi i grupeve të synuara të cilat zgjidhin problemin

I mesem

B.2 Menaxhimi i riskut për Sigurinë e kimikateve


Qeveria


__[emri grupit]__


__[emri I grupit]__

Vleresimi I prioriteteve

per menaxhimin e

28

Worksheet 3

29

kimikateve

----------------------------

Prioriteti potencial per

zbatimin e planit

kategorite

(dhe zonat e puneslidhur me SAICM)

Prioritete

I larte/ I mesem /

I ulet

Arsyeja e gjykimit Prioritete

I larte/ I mesem/

I ulet

Arsyeja e gjykimit

Prioritete

I larte / I mesem /

I ulet

Arsyeja e gjykimit

2.1 Legjislacioni I

pershtatshem

29 (Aspektet ligjore,politike dhe institucionale), 22 (cikli I jestes) 30(pergjegjesia dhe kompensimi)

I larte

Mungesat e mbështetjes ligjore për menaxhimin dhe riciklimin e kimikateve.

N.A.

I larte

2.2 promovimi I alternatives se sigurte

6 (menaxhimi dhe reduktimi I riskut per pesticidet me toksicitet te larte), 7 (programet e pesticideve), 8 (Reduktimi I riskut per shendetin dhe mjedisin nga pesticidet), 12 (praktikat bujqesore te sigurta), 13 (PBTs, POPs), 14 (merkuri, dhe kimikateve

I larte

Mungesa e përdorimit të teknologjive për produkte të pastra

I larte

Worksheet 3

30

të tjera me interes global, etj

.), 28 (konsiderata socio-ekonomike), 34 (tregetia dhe mjedisi

2.3 Kimikatet me toksicitet te larte dhe me problem global, rajonal dhe kombetar

6 (reduktimi dhe menaxhimi I pesticideve me toksicitet te larte), 11 (lider ne benzine), 13 (PBTs, POPs), 14 (merkuri, dhe kimikate te tjera qe perbejne shqetesim global, etc.), 27 (Marreveshje nderkombetare)

I larte

I mesem

Eshte bere

nje plan

veprimi per

zvogelimin

e pranise

se merkurit,

plumbit.

2.4 Trajtimi I sigurt, perdorimi, deponimi dhe transporti I pesticideve

6 (reduktimi dhe menaxhimi I kimikateve me toksicitet te larte), 7 (programet e pesticideve), 8 (reduktimi I rrezikut te pesticideve per shendetin e njeriut dhe mjedisin), 12

I larte Nevojë për njohuri lidhur me efektet

e pesticideve ne shendetin e

njeriut dhe mjedis, kushtet e

magazinimit te pesticideve

-I nevojshëm trajnimi për fermerët per

metodat e sigurta te aplikimit

te pajisjeve personale të mbrojtjes

-Mungesa e nje qendre keshillimi per

Worksheet 3

31

(praktikat bujqesore te sigurta), 22 (cikli I jetes), 26 (programe kombetare te integruara), 27 (marreveshjet nderkombetare), 28 (konsiderata socio-ekonomike)

fermeret

‐Mungesa e nje programi per mbikqyrjen

e shendetit,

2.5 Perdorimi i sigurt, ruajtja dhe transporti I kimikateve industriale

4 (shendeti ne pune dhe siguria), 5 (GHS), 9 (pastrami I produkteve), 13 (POPs), 14 (merkuri dhe kimikate te tjera si shqetesime globale), 15 (vleresimi I riskut, menaxhimi dhe komunikimi), 16 (menaxhimi imbeturinave), 20 (promovimi I industries, pjesemarrja dhe pergjegjesia), 22 (cikli I jetes), 23 (PRTR), 24 (edukimi dhe trainimi 26 (programet kombetare te integrimit), 27 (marreveshjet nderkombetare

I mesem

‐ Asnjë përfaqësues nga Ministria

e Punës për sigurinë në punë

- Baza ligjore ështe

(një pjesë në procedurën

e miratimit) dhe në disa raste duhet

të plotësojnë rregulloret,

-

Regjistri shkarkimeve nuk është krijuar

akoma.

-është duke u bërë një plan për

administrimin e mbeturinave

Worksheet 3

32

2.6 Siguria e kimikateve ne vendin e punes

2 (mbrojtja e shendetit te njeriut), 4 (shendeti ne pune dhe siguria), 5 (GHS), 14 (merkuri dhe kimikatet e tjera si shqetesim global), 15 (vleresimi I rrezikut, menaxhimi, komunikimi), 20 (promovimi I industrise, pjesemarrja dhe pergjegjesia), 21 (menaxhimi I informacionit dhe shperndarjes), 24 (edukimi dhe trainimi)

2.7 Produktet pastruese

2 (mbrojtja e shendetit te njeriut), 3 (children and chemical safety), 9 (cleaner production), 13 (POPs), 14 (merkuri dhe kimikatet e tjera si shqetesim global), 16 (menaxhimi I mbeturinave), 20 (Promovimi I industries, menaxhimi dhe komunikimi), 22 (cikli I

I mesem

Ekziston legjislacioni,

Zbatimi eshte problem

Worksheet 3

33

jetes), 28 (konsiderat socio-ekonomike), 34 (tregtia dhe mjedisi)

2.8 Menaxhimi I mbeturinave

6 menaxhimi dhe reduktimi I riskut te pesticideve shume toksike), 7 (programet e pesticideve), 8 (reduktimi I riskut shendetesor dhe mjedisor nga pesticidet), 9 (produktet pastruese), 13 (POPs), 14 (merkuri dhe kimikatet e tjera si shqetesim global), 16 (menaxhimi I mbeturinave), 22 (cikli I jetes), 23 (PRTR), 24 (edukim dhe trainim), 26 (implementimi I programeve kombetare te integruara), 27 (marreveshjet nderkombetare), 28 (socio-economic considerations), 33 (prevention of illegal traffic in toxic and dangerous goods),

I mesem

Se 2.6

Problemet e kimikateve duhen

perfshire ne politikat e sigurise se

ushqimit dhe sigurise ne pune

Worksheet 3

B.3 Shkëmbimi i informacionit, arsimit dhe aftësimit


Qeveria


__[ ISHP +Min. Labour

Min. e mjedisit, Min.Arsimit. MSH]__]__


__[METE +DPD + Dhoma e

tregtise ,industria bujqesore,

Universitetet ]__

Vleresimi I

prioriteteve per

menaxhimin e

kimikateve

----------------------------

Prioriteti potencial

per zhvillimi

n e planeve

Kategorite

(dhe fushat e punes lidhur me SAICM)

Prioritet

I larte / I

mesem/

I ulet

Arsyeja e gjykimit Prioritet

I larte / I

mesem/

I ulet

Arsyeja e gjykimit Prioritet

I larte / I

mesem/

I ulet

Arsyeja e gjykimit

3.1 Shkembimi I informacionit

15 (vleresimi I rrezikut, menaxhimi, komunikimi), 18 (kerkimi dhe monitorimi I te dhenave), 19 (gjenerimi i të dhënave dhe disponueshmëria), 20 (Promovimi I industries, menaxhimi dhe komunikimi), 21 (menaxhimi I informacionit dhe shperndarjes), 23

3,I larte

1.I

mese

1. Zhvillimin e planeve të menaxhimit dhe shpërndarjes së të dhënave.

Është Shume e rëndësishme për zgjidhjen

3. I

larte

1. Mungesa të dhënave për shkak mungesës bashkëpunimit interministeral, boshllëk në kuadrin ligjor

3. Për të bërë të mundur njohjen -date info. Vlerësimi i

3. I

larte

1. Përfshirja palëve të interesuara në një shkallë më të madhe.Për të nxitur pjesëmarrjen e industrisë. Ratifikimi marrëveshjeve ndërkombëtare,

3.I larte

34

Worksheet 3

(PRTR), 24 (edukim dhe trainim), 25 (pjesemarrja e paleve te interesuara), 26 (implementimi I programeve kombetare te integruara), 27 (marreveshjet nderkombetare), 31 (stock –taking on progress), 33 (parandalimi I trafikut ilegal), 35 (pjesemarrja e OJQ-ve)

m

e problemit dhe hartimin e ligjeve

rrezikut është ndër elementet kryesore të mbrojtur shëndetin e popullatës.

parandalimin e trafikut të paligjshëm. 3. Për të rritur nivelin e ndërgjegjësimit të punësuarve dhe të mëtejshëm.

3.2 Rritja e edukimit dhe vetedijes

15 (vlerësimit të rrezikut, menaxhimi dhe komunikimi), 21 (menaxhimit të informacionit dhe shpërndarje), 23 (RTSHN), 24 (të arsimit dhe trajnimit), 25 (pjesëmarrjes), 35 (shoqëria civile dhe pjesëmarrjen eOJQ-ve)

I

mese

m

1. Trajnimi duhet të jetë në vazhdim e sipër dhe të qëndrueshëm 3. Ajo është e informuar por mund të mos jenë të specializuar.

1.i

mes

em

3.i

larte

1.Forcimi info. Menaxhimit dhe shpërndarjes. 3. Është për shkak të nivelit specialistëve, të trajnuar si specialist me profesionalizmin më të lartë.

I

mes

em

1.Forcimi edukimit dhe trajnimit, palët e interesuara pjesëmarrje,shoqëria civile dhe pjesëmarrjen e OJQ-ve.

3. Sepse ata nuk kanë rol

prioritar, por

një rol mbështetës.

Sepse

nuk është akoma

përshtatshme.

1.i

mesem

3.I larte

3.3 Trainimi

4 (shëndeti i njeriut dhe siguria ne

I

1. Zhvillimin

e metodave më të

1.I

mes

1. Themelimi Qendrës për

Trajnim per te

I

1. Rritja e komunikimit dhe

1.i

35

Worksheet 3

pune),

6 (shumë toksik pesticideve të menaxhimit të rrezikut dhe reduktimin e), 8 (e shëndetit te njeriut të reduktuara dhe rreziqet e mjedisitpesticideve), 15 (vlerësimin e rrezikut, menaxhimi dhe komunikimi),21 (menaxhimit të informacionit dhe shpërndarje), 24 (të arsimit dhe trajnimit)

mes

em

mira për përcaktimin e

ndikimit në shëndetin

3.Sepse hartimi është i pa specializuar.

em

3.I

larte

certifikuar pesticidet etj mes

em

nivelin e ndërgjegjësimit.

3.Duhet bere me

shume.

mesem

3.I larte

36

Worksheet 3

B.4 Kontrolli dhe parandalimi I emergjencave te kimikateve

Inputet e paleve te interesuara Qeveria


__ISHP + M Shendetesise + M

Mjedisit__


__MBUMK + METE__

Vleresimi I

prioriteteve per

menaxhimine

kimikateve

----------------------------

Prioriteti potencia

l per zbatimin e planit

Kategorite

(dhe fushat e punes lidhur me veprimtarine e SAICM)

Prioritete

I larte/ I

mesem/

I ulet

Arsyeja e gjykimit Prioritete

I larte/ I

mesem/

I ulet

Arsyeja e gjykimit

Prioritete

I larte/ I

mesem/

I ulet

Arsyeja e gjykimit

4.1 Planifikimin e emergjencës e kimikateve

15 (vlerësimit të rrezikut, menaxhimi dhe komunikimi),17 (formulimin parandalimit dhe reagimit të zbutur ndikimet në mjedis dhe e shëndetit te njeriut emergjencave që përfshijnë kimike), 20 (nxitjen pjesëmarrjes së industrisë dhe përgjegjësinë),25 (pjesëmarrjes), 35 (shoqëria civile dhe pjesëmarrja e OJQ-ve)

I

mese

m

Ne mungese te kimikateve industria, sasia e kimikateve është shumë e vogël

I

larte

Sektori i shëndetësisë është më i ndjeshëm. Mbrojtjes së shëndetit popullsisë dhe të mjedisit.

I

mese

m

Për shkak

të pamjaftueshm

erise se

kapaciteteve

financiare.

I mesem

I mesem

37

Worksheet 3

4.2 Pergjigja ndaj emergjencave kimike (përfshirë Trajtimin e Personave të helmuar)

2 (mbrojtjen e e shëndetit te njeriut ), 3 (fëmijët dhe siguria kimike), 4 (e shëndetit te njeriut dhe sigurinë në punë),

5 (GHS)

I

mese

m

Për shkak të infrastrukturës, Financave, organizimit, kapaciteteve , arsimin, informimin

I

larte

Ndikimi

i popullsisë

I

larte

Për shkak te emergjencave te shendetit.

I larte

I larte

4.3 urgjenca e kimikateve Follow-up (përfshirë rehabilitimit i vendeve të kontaminuara dhe Rehabilitimi / Mbikqyrjes të Personavehelmuar)10 (rehabilitimit të vendeve të kontaminuara), 30 (përgjegjësia dhe kompensim), 31 (aksioneve duke marrë në përparimin)

I larte

Ka disa pika te nxehta që janë përcaktuar me projektet që kanë nevojë për mbështetje nga qeveria. Aktet ligjore dhe vepron. .

I

larte

Mbrojtjen e shëndetit të popullsisë, ndikimi në mjedis, ekosistemet tokësore dhe ujore. Përgjegjësinë për identifikimin, ndjekjen dhe rehabilitimin e personave të dehur.

I

larte

Në varësi

te Ekonomisë d

he Ministria

e Bujqësisë ka

kontaminuar

objekte që kanë

nevojë të

rehabilitim dhe

identifikimin e

personave

që mund të jenë

te dehur.

Nevojë

për informacion

të

I larte

I larte

38

Worksheet 3

39

rëndësishëm për

të mbrojtur

shëndetin e

njeriut..

Worksheet 4

Pune 4: Vlerësimin e i kapaciteteve të çështjeve të rëndësishmedhe urgjente menaxhimin e kimikateve Please refer to section 4.4 of the guidance document when completing this worksheet.

Prioritet I Kimikateteve Çështje të menaxhimit

Pikat e Forta te kapaciteteve dhe Mangësitë

Veprimet e mundshme

Aktorët kryesore Ngutshmeria & Rëndësia e marrjes

së vendimeve: I lartë / I mesem / i

ulët

Shkembim informacioni

Rritja e vetedijes - Infrastrukturë të

mjaftueshme teknike

-Mungesa

e trajnimit të mësuesve,

mungesa e ndërgjegjësimit të

problemeve të ndryshme

Zhvillimi i një programi të ndryshëm për grupe të ndryshme .

OJQ-ve, universiteti, media

Dep. të Promovimit shëndetësor

I larte

Zbatimin i legjislacionit përkatës

Pjesëmarrja e palëve të interesuara

Mungesa e iniciativave vullnetare në sektorin privat

Kapacitetet e shoqerise civile

Mungesa e një plani

40

Worksheet 4

41

kombëtar veprimi per pesticidet

Mungesa e nje plani per mbetjet e

vjeteruara te pesticideve

Mungesa e objekteve të duhura teknike (laboratorë)

Trajnimi i trajnerëve

Riorganizimi e GHS dhe rritja e

ndërgjegjësimit

Mungesa e një qendre për trajnimin

dhe certifikimin e pesticideve.

Menaxhimi I mbeturinave

Zonat e nxehta mjedisore

Menaxhimi i mbeturinave të ujit

Documents

Grupi 1 Sterjo Karanxha Arta Kodra Elton Rogozi Jula ... · Identifikimi i aktoreve kryesore për Zonat e punës të listuara në tabelën A të Planit Global të Veprimit SAICM