HARUN JAHJA``Hz Musa``

8/12/2019 HARUN JAHJA``Hz Musa``

1/68


2/68

HZ. MUSA(s.a.v)

HARUN YAHYA


3/68

HYRJE

Historia e njerzimit do t mund t konsiderohej si histori e profetve. Zoti iu ka kumtuar Shpalljet

e Tij Hyjnore njerzve prmes t drguarve t Tij gjat historis. Kta t drguar ju treguan njerzve pr

Zotin dhe ua komunikuan atyre fjalt e Zotit ton.

Lufta me t ciln nj numr prej t drguarve u prballn n prhapjen e porosis sht prshkruar

hollsisht n Kuran. Vshtirsit q ndeshn, zgjidhjet q bn dhe sjellja shembullore jan t

prshkruara t gjitha n mnyr t qart. Zoti na njofton me far sfida u desht t prballen ata si nj

shembull pr njerz, sepse lufta e tyre dhe karakteri i mir i tyre jan gjithashtu t zbatueshme pr njerzit

sot.N Kuran, tregimet dhe prvojat e profetve t ndryshm, prve Profetit Muhamed (saas), sikur

ato pr Profetin Isa (Jezus), Sulejman (Solomon), Jusuf (Jozef), Nuh (Nou), Ibrahim (Abraham), dhe

shum t tjer (paqja qoft mbi t gjith ata), jan t prcjellura si shembuj. Pr shembull, ka msime t

shumta pr ne n sjelljen e drejt t Profetit Jusuf, si edhe n njohjen e thell t psikologjis njerzore dhe

shoqrore n marrdhenien e Jusufit me vllezrit e tij, hudhja e tij n pus nga ata, shitja e tij si rob, rrnia

e tij n burg gjersa ishte rob n pallatin mbretror pr shkak t akuzave t rrejshme dhe emrimi i tij si

autoritet i arks shtetrore.

Ekziston me t vrtet nj shembull i rndsishm pr ne tek Profeti Ibrahim, i cili prmendet nga

Zoti n Kuran si nj shembull i shklqyeshm pr ju, pr shkak t ndrgjegjshmris dhe butsis

s tij, pr mbshtjetjen e tij n Zotin dhe pr kthimin e tij kah Zoti kur po e hudhnin n zjarr.Profeti i cili m s shpeshti prmendet n Kuran si shembull sht Profeti Musa (Mojsiu) (as).

Emri i Musait prmendet n 34 sure (kapituj) t ndryshme. Mund t gjejm informacion t gjer pr jetn

e Musait n tri prej sureve m t mdha (al-Araf, Ta Ha dhe al-Qasas). Gjith kto sure dhe vargje

ofrojn shpjegime t hollsishme pr vshtirsit e tij me Faraonin, duke filluar nga fmijria e tij, sjellja

e lig e njerzve t tij dhe lufta e tij pr tua prcjellur atyre porosin. Guximi i tij i palkundur n

rrethanat m t vshtira paraqitet me qllim q t jet shembull pr njerzit.

N kt libr do ta hulumtojm jetn e Profetit Musa si sht prshkruar n Kuran. Do ti

hulumtojm ndodhit q ai ka prjetuar ashtu si jan prshkruar. N thelb, ndodhit n jetn e Profetit

Musa nuk duhet t merren thjesht si ndodhi t s kaluars s lasht, por m shum si ndodhi dhe shembuj

pr t ndriuar vet jetrat tona sot.


4/68

SOVRANITETI I FARAONIT N EGJIPTdhe

GJENDJA E BIJVE T IZRAELIT

Prve qyteteve shtete t themeluara n Mesopotami, qytetrimi Egjiptian ishte nj prej

qytetrimeve m t lashta n histori. Egjipti i vjetr dihet t ket pasur rregullimin m t organizuar

shoqror dhe politik t kohs. Zbulimi i tyre i shkrimit, 3000 vite para ers s re, prdorimi i lumit Nil,

shkrettirat q rrethonin vendin dhe q shrbenin si nj mbrojtje e fort ndaj krcnimeve t jashtme ishin

faktort kryesor pr prparimin e suksesshm t Qytetrimit Egjiptian.

Megjithat, ky qytetrim madhshtor sundohej nga Faraoni, sundimi i t cilit prshkruhet n

mnyr t qart n Kuran si nj shembull i kokfortsis (kryeneqsis). Ky popull vepronte me

mendjemadhsi kundr Zotit, duke kmbngulur n mnyr t vazhdueshme n mohimin e s vrtets.

Si pasoj, madje edhe qytetrimi i tyre i prparuar, rregullimi shoqror dhe politik dhe t arrituratushtarake, sarritn ti mbrojn ata nga shkatrrimi.

Ndodhit m t rndsishme t historis s Egjiptit patn lidhje me pranin e bijve t Izraelit n

kt vend.

Izrael sht emri tjetr i Profetit Jakub (Jakobi) (as). T bijt e Jakubit formuan fisin e t bijve t

Izraelit, fisin i cili me koh u b i njohur si ifutt (Jahudit apo Hebrenjt). T bijt e Izraelit s pari

erdhn n Egjipt gjat kohs s Profetit Jusuf, djalit m t ri t Jakubit. N Kuran, n Suren Jusuf, sht

dhn nj prshkrim i hollsishm i jets s Jusufit. Duke filluar q nga vitet e para t jets s tij, Jusufi

ishte prballur me vshtirsi t shumta dhe i ishte nnshtruar sulmeve dhe shpifjeve t shumta. N

periudhn e mvonshme t jets, pas lirimit nga burgu ku e kishin futur pr shkak t nj akuze t

rrejshme, Jusufi u emrua prgjegjs pr arkn shtetrore t Egjiptit. Emrimi i tij u prcoll me dyndjen e

bijve t Izraelit n Egjipt. Kjo n Kuran prshkruhet kshtu:

Pastaj kur ata hyn te Jusufi, ai i mori prindrit e tij pran vetes dhe u tha: Hyni n Egjipt

t sigurt, nse dshiron Zoti. (Kuran, 12:99)

Si shpjegohet n Kuran, t bijt e Izraelit, q banuan n paqe dhe siguri n Egjipt, prfundimisht

humbn pozitn e tyre n shoqri dhe me koh u robruan. Nga vargjet e cekura n Kuran msojm se

bijt e Izraelit ishin n at gjendje kur Musai u paraqit n sken. Si prshkruhet n Kuran, Musai shkoi

te Faraoni si pjestar i nj fisi t robruar. Prgjigja arrogante q pasoi, q Faraoni dhe paria e tij ia bnMusait (as) dhe Harunit (as), na e bn t ditur kt fakt:

Ata than: A t besojm ne n dy njerz si vet ne dhe duke qen populli i tyre nn robrin

ton? (Kuran, 23:47)


5/68

Si prshkruhet n kto vargje, Egjiptiant i kishin robruar t bijt e Izraelit dhe i kishin br ata

shrbtor t vet. Pr t mbajtur dhe imponuar kt sistem t robris, Egjiptiant prdorn metoda t

shtypjes. Kjo shtypje u ushtrua gjer n shkalln e vnies nn kontroll t tr popullats Izraelite. Shtimi i

popullats mashkullore i konsideruar si nj sfid e mbijetess s vet Egjiptianve, u pengua, gjersa

popullata femrore u shfrytzua pr tu shrbyer atyre. Kjo gjendje prshkruhet n vargjet n t cilat Zoti

iu drejtohet bijve t Izraelit:

Prkujtoni kur Ne ju shptuam nga populli i Faraonit. Ata po ju sprovonin me dnimin m t

rnd duke ju vrar bijt tuaj dhe duke ln gjall grat tuaja. Ktu pati nj sprov t madhe pr

ju nga Zoti juaj. (Kuran, 2:49)

Prkujtoni kur Ne ju shptuam nga populli i Faraonit, i cili po ju sprovonte me dnimin m t

rnd, duke vrar bijt tuaj dhe duke ln gjall grat tuaja. Ktu pati nj sprov t madhe pr ju

nga Zoti juaj. (Kuran, 7:141)

Religjioni mbizotrues n tokn Egjiptiane ishte trashgimia e zakoneve t adhurimit t idhujve t

paraardhsve t Faraonit. Ky religjion i padrejt besonte n ekzistencn e zotrave t shumt. Faraoni n

ann tjetr besohej t ishte nj zot i gjall. Ishte pikrisht ky besim q iu dha faraonve nj fuqi t till

mbi njerzit q ishin nn sundimin e tyre. Faraoni dhe paria sunduese e tij e pan Musain si nj krcnim

pr mnyrn e jets s tyre t diktuar nga religjioni i paraardhsve t tyre, pasiq sipas ktij religjioni,

ishte Faraoni ai q zotronte gjith fuqin dhe madhshtin. Arroganca e Faraonit, prpjekja e tij pr t

ruajtur kontrollin dhe konsiderimi i Musait dhe Harunit si rival t tij dshmohen me kto fjal t Faraonit

dhe paris s tij, me t cilat ata i drejtohen Musait dhe Harunit:

Ata i than: A ke ardhur te ne q tna largosh nga ai besim t cilin i gjetm baballart ton

ta ndjekin dhe q ju t dy t mund t fitoni madhshti n tok? Ne nuk do tju besojm ju t dyve.

(Kuran, 10:78)

N pajtim me religjionin e paraardhsve t tij, Faraoni pohonte se ishte zot. Ai shkoi aq larg sa t

pohonte se ishte zoti i tyre m i lartsuar:

(Faraoni) duke thn: Un jam zoti juaj m i lart! (Kuran, 79:24)

Pr shkak t bestytnis s tyre, Faraoni dhe paria e tij e konsideronin veten si qenie hyjnore.Arroganca e tyre buronte nga fakti se ata ishin shum larg dashuris, prkujdesjes dhe mshirs, q jan

norma t urdhruara nga religjioni i ri. Si rrjedhoj e arrogancs s tyre, ata besonin se kishin t drejt ti

japen mizoris. Zoti i referohet mendsis s tyre n vargun vijues:

tek Faraoni dhe krert e tij. Por ata u solln me paturpsi dhe qen popull arrogant e

mburravec. (Kuran, 23:46)


6/68

Faraoni kishte ndikim aq t madh tek njerzit e Egjiptit sa q t gjith i nnshtroheshin plotsisht

atij. Ata besonin se Faraoni ishte i vetmi zotrues i tr toks s Egjiptit dhe lumit Nil:

Faraoni iu drejtua njerzve t tij duke thn: O populli im! A nuk m takon mua sundimi i

Egjiptit dhe i ktyre lumenjve q rrjedhin posht meje? A nuk shihni pra? (Kuran, 43:51)

Me t drejt thuhet se Nili don t thot jet pr Egjiptin. I tr Egjipti mvarej nga Nili pr bujqsi.

Nili ujiste t lashtat, furnizonte me uj t pijshm si kafsht ashtu edhe njerzit. Sipas Faraonit dhe paris

s tij, i vetmi pronar i ujrave t Nilit dhe i vet toks ishte Faraoni. Secili n Egjipt pranonte n heshtje

fuqin e tij dhe i bindej sundimit t tij.

Pr t siguruar pushtetin e tij dhe pr ti nnshtruar njerzit e tij, Faraoni i kishte prar ata n

grupe t veuara dhe me ndihmn e kshilltarve t besuar t tij nga mesi i tyre, i sundonte kto grupe t

dobsuara. N nj varg, Zoti na trheq vmendjen pr kt gjendje:

Faraoni ngriti veten shum lart n tok dhe i ndau njerzit n t n sekte, duke dobsuar(shtypur) nj grup prej tyre duke vrar bijt e tyre dhe duke ln gjall grat. Vrtet q ai qe prej

shtypsve (tiran). (Kuran, 28:4)

Para lindjes s Musait, Egjipti ishte nj vend i mkatshmris dhe oroditjes. Duke u bazuar

krejtsisht n dallime racore njerzit robroheshin dhe torturoheshin. Pa ndonj arsyetim t qart, Faraoni

urdhroi t vriteshin q t gjith fmijt e gjinis mashkullore t Izraelitve q ishin nn sundimin e tij.

Pr m tepr, i zhytur n mendjemadhsi dhe mizori, ai e konsideronte veten zot n tok. Me an t

vendosjes s nj sistemi t sundimit, Faraoni mbante do gj nn kontrollin e tij dhe i bnte njerzit ti

nnshtroheshin atij.

N kto rrethana Musai u drgua atje si i drguar i Zotit pr ti dhn fund shtypjes dhe mizoris,

pr tju prkujtuar njerzve se Zoti yn sht Allahu, pr tju msuar atyre fen e re dhe pr ti shptuar t

bijt e Izraelit nga robria.

LINDJA E MUSAIT (AS)

Si u tha n kapitullin e mparshm, Musai lindi n nj koh fatkeqe. Madje edhe n momentin e

lindjes s tij, jeta e tij ishte n rrezik. Faraoni urdhroi q t gjith femijt e gjinis mashkullore t vriten

dhe femrat t kursehen pr tu robruar. I zn n grack nn rrethana t tilla, Musai ishte i shtyer tjetonte nj jet t vshtir n mesin e robrve nn krcnimin e vazhdueshm me vdekje. Nna e tij ishte

shum e brengosur pr t deri n momentin kur u frymzua nga Zoti:

Dhe Ne e frymzuam nnn e Musait (duke i thn): Jepi gji atij por kur t kesh frik pr t,

ather hidhe n lum (det) dhe mos ke frik dhe as mos u pikllo. Sigurisht q Ne do ta sjellim at

prsri tek ti dhe do ta bjm at prej t Drguarve Ton. (Kuran, 28:7)


7/68

Zoti e udhzoi nnn e Musait dhe i tha asaj q ta vendoste at n nj ark dhe ta lshonte t

lundroj n lumin Nil, poqese ushtart e Faraonit kurdoher do t msonin pr lindjen e tij. Pasiq

friksohej pr jetn e djalit t saj, ajo veproi sipas asaj q iu frymzua. Duke mos ditur se ku dhe si do ta

kishin bartur ujrat djalin e saj, ajo e vendosi Musain n nj ark dhe e lshoi n ujrat e Lumit Nil.

Mirpo, me frymzimin nga Zoti, ajo e dinte se ai n fund do ti kthehej asaj dhe do t bhej i drguar i

Zotit. Zoti, Krijuesi dhe Gjithprfshirsi, krijoi Musain dhe nnn e tij dhe i lejoi t din pr fatin e tyre.

M von, Zoti prkujtoi Musain pr faktet e fmijris s tij t hershme n kt mnyr:

Kur Ne e frymzuam nnn tnde (duke i thn): Vendose n ark dhe hidhe n lum (det),

pastaj lumi (deti) do ta nxjerr n breg dhe atje, ai q sht armik i Imi dhe i tij do ta marr

(Kuran, 20:38-39)

N kt pik, do t duhej t shtjellonim n hollsi temn e fatit. Zoti, si tregohet n vargun m

lart, i tha nns s Musait ta lshonte djalin n uj dhe e bri me dije at se Faraoni m von do ta gjente

dhe se Musai n fund do ti kthehej asaj si nj i drguar i Zotit. Me fjal t tjera, se Musai do t vendosejn ark dhe do t lshohej n lum, se at do ta gjente dhe pr t do t prkujdesej Faraoni dhe se ai

prfundimisht do t bhej njri prej profetve, t gjitha ishin t ditura q m par. Kjo pr arsye se t

gjitha kto ngjarje ishin paraprcaktuar nga Zoti, n pajtueshmri me vullnetin e Tij dhe q Ai i lejoi

nns s Musait t msoj pr kt para se kjo t kishte ndodhur.

Ktu duhet t prmendim se t gjitha hollsit q kan t bjn me jetn e Musait ishin t

paracaktuara n syt e Zotit dhe se t gjitha ishin jetsuar sikurse ishte paracaktuar. Prmbushja e

frymzimit hyjnor q iu shfaq nns s Musait ishte e mundur me an t zhvillimit t kushteve t

panumrta t paracaktuara nga fati.

Shmangja e ushtarve t Faraonit dhe arritja e Musait n pallatin e Faraonit pa u fundosur

mvareshin nga prmbushja e disa kushteve. Kto jan ato kushte:

1. Arka n t ciln ishte vendosur Musai foshnje duhej t ishte e paprshkueshme nga uji.Prandaj, ai q e konstruktoi arkn duhej ta punonte n at mnyr q ajo t mund t lundronte. Pr m

tepr, forma e arks ishte nj faktor i rndsishm sa i prket shpejtsis s lundrimit n uj, sduhej as t

lundronte shum shpejt dhe ta kalonte pallatin e Faraonit, e as shum ngadal, duke u ndalur kshtu para

se t arrinte tek Pallati. Arka duhej t ishte punuar pikrisht n formn e duhur q t mund t lundronte

me shpejtsin e duhur. Gjith kta faktor prbnin hollsit e shumta t paracaktuara si pjes e fatit t

zdrukthtarit, i cili e punoi arkn tamam ashtu si duhej.

2. Rryma e ujit q e kishte bartur arkn sduhej t ishte as shum e shpejt e as shum engadalshme, por t kishte shpejtsin e duhur. Kjo do t ishte e mundshme vetm me llogaritjen e sakt tsasis s rreshjeve t shiut q formuan sasin e ujrave t Nilit pr minut. Kjo sasi e ujit bn gjithashtu

pjes n hollsit e ndrlikuara t fatit t paracaktuar nga Zoti.

3. Errat gjithashtu duhet t ken ndikuar n mnyr t prshtatshme n lvizjen e arks.Domethn, errat gjithashtu fryn n prputhje me nj fat t paracaktuar. Ato duhet t ken fryer as

shum shpejt q ta largonin arkn, as n drejtim t kundrt q tia ndrronin drejtimin dhe as shum

ngadal q tja ngadalsonin shpejtsin.


8/68

4. Gjersa arka ishte n lum, askush sdo t mund ta gjente. Domethn, askush prve atij qduhej t haste n t apo ta vrente at. Rrjedhimisht, n pajtim me nj fat t prcaktuar, secili q jetonte

prgjat lumit Nil nuk kishte qen afr apo se kishte vn re arkn. N fakt, kto rrethana ishin t gjitha

pjes e fatit t paraprcaktuar nga Zoti.

5. Sikurse jeta e Musait, jetrat e Faraonit dhe t familjes s tij gjithashtu u rregulluan npajtim me nj fat t paracaktuar. Ata duhej t ishin pikrisht n vendin e duhur dhe n kohn e duhur n

mnyr q t gjenin Musain. Familja e Faraonit do t mund t kishte planifikuar t vinte te bregu i lumit

m heret. Ajo q i kishte shtyer ata t shkojn atje pikrisht n at koh ishte fati i tyre.

Kto jan vetm disa prej rrethanave q lejuan Faraonin t gjej Musain. T gjitha kishin ndodhur

pikrisht ashtu si i ishte frymzuar nns s Musait. N t vrtet, premtimi q Zoti i dha nns s

Musait dhe t gjitha ngjarjet tjera q kishin ndodhur, kishin ndodhur t gjitha dhe ishin prmbushur

pikrisht si ishin paracaktuar tashm nga Zoti.

Ngjarjet q kishin t bjn me fatin e Musait nuk ishin t kufizuara vetm me ato ngjarje q i

rrfyem gjer m tani. Secili moment i jets s tij ishte me kujdes i paracaktuar n pajtim me nj fat t

veant. As vendi as viti i lindjes s tij, as njerzit me t cilt ishte i rrethuar ai, as nna apo babai i tij nukishin prcaktuar sipas zgjidhjes s tij. Ishte Zoti q paracaktoi gjithka dhe krijoi secilin prej tyre. Ky fakt

u shpall gjithashtu nga Profeti Muhamed (saas) i cili tha: Gjithka bhet me urdhr madje edhe

paaftsia dhe aftsia (Muslim)

Nj vlersim m i thell i ktyre ngjarjeve do tna mundsoj q t kuptojm m mir se si secili

moment i jetrave tona sht i lidhur ngusht me fatin ton. Prmes shembujve t shumt, tregimi pr

Musain na mundson t mendojm pr kuptimin dhe thurrjen e fatit t tij. Me hollsit e llojllojshme t

tregimit pr Musain, Zoti na prkujton se jeta e nj individi, sikurse edhe jetrat e gjith njerzimit dhe e

tr gjithsia, jan t lidhura ngusht me fatin q Ai ka paracaktuar.

Poashtu sikur q Musai lundroi n Nil n pajtim me fatin e tij, ashtu edhe Faraoni dhe familja e tij u

shtyn t arrijn tek vendi ku do t takonin Musain. Nga vargjet q kan t bjn me kt tem, msojm

se familja e Faraonit ishte sjellur pikrisht sikurse i ishte frymzuar m par nns s Musait, domethn,

ata e kishin marr Musain nn prkujdesjen e tyre pa qen t vetdijshm se far bartte e ardhmja pr ta:

Pastaj at e mori familja e Faraonit, q ai t mund t bhej pr ta nj armik dhe burim I

pikllimit t tyre. Me t vrtet q Faraoni dhe Hamani dhe pasuesit (trupat) e tyre ishin mkatar.

Dhe gruaja e Faraonit tha: Nj burim knaqsie pr mua dhe pr ty. Mos e vrisni at, mbase

mund t jet i dobishm pr n ose mund ta birsojm at si djalin ton. Dhe ata nuk e kuptonin

dot (prfundimin e ksaj pune). (Kuran, 28:8-9)

Dhe kshtu Faraoni dhe familja e tij, plotsisht t pavetdijshm se far do tju sjellte fati, gjetn

Musain dhe e birsuan si djalin e tyre. N t vrtet, ata kishin vendosur ta mbajn at me shpres se

fmija nj dit do tju sjellte prfitim.

N ndrkoh, nna e Musait ishte e brengosur pr djalin e saj sepse nuk e dinte se far i kishte

ndodhur atij. Pr ta prballuar kt situat, Zoti ia forcoj zemrn asaj:


9/68

Dhe zemra e nns s Musait mbeti e zbrazt. Ajo qe gati ta zbulonte (t vrtetn) po tmos e

kishim forcuar Ne zemrn e saj q ajo tmund t mbetej prej besimtareve. Dhe ajo i tha motrs s

tij (Musait): Ndiqe at. Kshtu ajo e prcjellte at nga larg fshehtas, ndrsa ata nuk e shihnin dot.

Dhe Ne s pari e bm at (Musain) ti refuzoj t gjitha mndeshat, derisa erdhi ajo (motra e

Musait) dhe tha: A tju tregoj un pr nj familje q do ta ushqej at dhe do ta rrit at pr ju dhe

q do t kujdeset mir pr t?

Ksisoj Ne e kthyem at te nna e tij q asaj t mund ti qetsoheshin syt e tmos pikllohej

dhe q t mund t kuptonte se premtimi i Zotit sht i vrtet. Por shumica e tyre nuk e din kt.

(Kuran, 28:10-13)

Musai foshnje refuzoi t gjitha mndeshat, domethn, nuk piu qumshtin e tyre, sepse sipas fatit t

prcaktuar pr t, Zoti kishte urdhruar q ai t pinte vetm qumshtin e nns s tij. Kjo ndrion faktin se

gjithcka njerzit dshirojn sht gjithashtu n pajtim me fatin e paracaktuar nga Zoti. Si i ishte

frymzuar nns s tij, Profeti Musa m n fund u kthye tek familja e tij.

N tregimin pr Musain, Zoti sqaron se Ai shpesh krijon situata q duken t jen t vshira dhe parrugdalje t dukshme dhe se ngjarjet q perceptohen si fatkeqsi shum leht mund t ndodh t jen

bekime t mrekullueshme. Nj nn e friksuar nga krcnimi q foshnja e saj mund t vritet nga ushtart

mizor, pr ta shptuar at, e lshon foshnjn t lundroj n ujrat e nj lumi. E njjta foshnje mandej

birsohet nga familja m e fuqishme e vendit, e cila n fund e kthen foshnjn tek familja e saj, sepse

foshnja refuzon t gjitha mndeshat tjeraSecila nga kto ngjarje sht nj mrekulli n vetvete q

demonstron prsosmrin e skajshme t fatit t urdhruar nga Zoti. Pr besimtart, secili detal i fatit t

njeriut n fund rezulton t jet nj bekim. Si mund t shihet n shembullin m lart, nganjher Zoti

prgatit aso t mira pr ne prmes rrethanave m t papritura.

MUSAI (AS) IK NGA EGJIPTI

N Kuran rrfehet ngjarja n vazhdim nga jeta e Musait:

Dhe ai (Musa) hyri n qytet kur banort e tij qen t pavmendshm dhe gjeti atje dy burra

q po ziheshin, njri nga pala e tij, ndrsa tjetri nga armiqt e tij. Njeriu i pals s tij i krkoi atij

ndihm kundr armikut t tij, kshtuq Musai e qlloi at me grusht dhe e mbyti at. Ai tha: Kjo

sht pun prej punve t Shejtanit. Ai me t vrtet sht armik orientues dhe humbs i qart.

(Kuran, 28:15)

Ngjarja e sipr prmendur na shfaq nj situat n t ciln Musai ishte dshmitar i nj znke n t

ciln merrte pjes nj njeri nga fisi i tij, pas s cils, pa vlersuar se kush kishte t drejt, ai muar an duke

goditur tjetrin. Edhepse qllimi i tij sishte ta mbyste at, ai vdiq nga goditja. Profeti Musa e pa se bri

mkat. Parimi moral i ksaj ngjarjeje sht se kur nj person sht n gabim, sht e padrejt t prkrahet


10/68

vetm pse i takon ans (pals) s njjt. Musai e quan veprimin e tij t gabuar, domethn pandehjen e tij

t eprsis s njeriut nga vet fisi i tij si pun prej punve t Shejtanit.

Me t vrtet, shtja e prfolur ktu sht nj shtje q i ka sjell urrejtje dhe luftra njerzimit

gjat historis dhe kshtu vazhdon t jet gjer n ditt tona. Obsesioni patriotik i njeriut ndaj familjes s

tij, fisit, shokve apo racs dhe refuzimi i asaj q sht e drejt pr kt qllim kan qen shkaktart

kryesor t shumics s konflikteve dhe mizorive t kryera n histori.

I alarmuar nga ndrgjegja e tij, Musai prnjher kuptoj se kjo ndjenj ishte nj e keqe q vinte nga

ndikimi i Shejtanit, dhe prandaj krkoi strehim (mbrojtje) nga kjo tek Zoti dhe u pendua. N vargjet

vijuese, lexojm pr qasjen shembullore dhe t ndrgjegjshme t prvetsuar nga Musai:

Ai tha: Zoti im! I bra keq vetes sime. M fal.Pastaj Zoti e fali at. Vrtet q Ai sht

gjithnj Fals i Madh, i Gjithmshirshm. Ai tha: Zoti im! Pr at q ti m ke nderuar, un kurr

m sdo t jem ndihms i keqbrsve. (Kuran, 28:16-17)

Musai pranoi gabimin e tij, at t mbrojtjes s nj njeriu, n kundrshtim me drejtsin, vetm pseai ishte nga fisi i tij. Megjithat, ky lloj qndrimi paragjykues ishte i zakonshm pr njerzit e Egjiptit. Me

t dgjuar pr vrasjen e paqllimt t Musait, njerzit e fisit tjetr t shtyr nga ndenja raciste mund t

ishin hakmarr duke vrar Musain. Ishte frika q kjo mund t ndodhte ajo q e shqetsoi Musain:

Mngjezi e gjeti at n qytet, t friksuar dhe n pritje t asaj q do t ndodhte (i friksuar

pr pasojat e vrasjes), kur t shoh! Njeriu q i kish krkuar atij ndihm nj dit m par, krkoi

prsri ndihm nga ai. Musai i tha atij: Me t vrtet q ti je humbs dhe ngatrrestar i qart.

(Kuran, 28:18)

Pra, Musai smund t mbante m vendin e tij n shoqrin e Faraonit. I brengosur pr sigurin e tij,

Musai kaloi natn duke u ruajtur nga fardo e keqe e mundshme nga Faraoni dhe njerzit e tij. T

nesrmen, ngjarja e cila rrfehet n vargun e msiprm ndodhi; njeriu i cili krkoi ndihmn e Musait nj

dit m par erdh tek ai me nj krkes t ngjashme, kt her kundr nj njeriu tjetr. Si bhet e ditur n

kt varg, ai shpresonte q Musai ti ndihmonte edhe njher tjetr, duke u bazuar n faktin se ishte

pjestar i fisit t tij. Megjithat, Musai iu shmang prsritjes s gabimit t njjt. I vetdijshm se

shoqruesi i tij nuk kishte t drejt, ai refuzoi ti ndihmonte. Ather shoqruesi i Musait prnjher u

kthye kundr tij dhe filloi ta kritikonte. Ai prmendi kundr Musait vrasjen e paqllimt q Musai kryejti

nj dit m par:

Por kur po mundohej ta kapte njeriun q ishte armiku i atyre t dyve, burri tha: O Musa! A

don tm vrassh edhe mua sikur e mbyte nj njeri dje? Ti vetm dshiron t bhesh tiran n tok

dhe nuk don t jesh prej atyre q bjn mirsi e drejtsi. (Kuran, 28:19)

Sidoqoft, edhepse vrasja u krye pa qllim, Musai merrej si nj njeri q kishte vrar nj Egjiptian.

Ndrkoh, Faraoni dhe krert e tij diskutuan dnimin e Musait, madje edhe mundsin e ekzekutimit t tij.


11/68

Dikush q dgjoi bisedn erdh t paralajmroj Musain. I brengosur pr thurrje t komplotit ndaj tij, Musai

u largua nga Egjipti:

Nj njeri erdh duke vrapuar nga skaji m i largt i qytetit, duke thn: O Musa! E vrtet se

krert jan mbledhur t kshillohen s bashku pr ty, pr t vrar ty, prandaj largohu! Vrtet q

jam prej atyre q t kshillojn pr t mir. Kshtu ai u largua prej aty i friksuar dhe duke u

ruajtur, duke thn: Zoti im! M shpto prej popullit keqbrs! (Kuran, 28:20-21)

Kto fakte pr jetn e Musait na japin njohuri pr personalitetin e Musait gjithashtu. Duket q ai t

ket qen nj njeri mjaft gjaknxeht. Gjat prleshjes ai menjher muar ann e njeriut nga fisi i tij dhe

pastaj goditi dhe paqllim mbyti kundrshtarin. N fund, duke u friksuar pr jetn e tij, ai iku nga

Egjipti. Mund t fitohet prshtypja se Musai duhet t ket qen gjithnj gjaknxeht gjat gjith kohs n

t ciln ndodhn kto ngjarje. Sidoqoft, pas biseds me Zotin, Musai msoi t ket frik vetm nga Zoti

dhe t krkoj mbrojtje (strehim) vetm tek Ai. Ky sht nj shembull shum i mir pr mnyrn se si

Zoti forcon karakterin e njeriut.

IKJA PR N MEDJEN dhe VENDOSJA E TIJ ATJE

Musai la pas vetes Faraonin, njeriun i cili e kishte rritur, sikurse edhe popullin e Faraonit dhe shkoi

n Medjen (Medjeni sht nj rajon prtej shkrettirs s Sinait n lindje t Egjiptit, q korrespondon me

skajin jugor t Jordanit t sotm.)

Tek ujrat e Medjenit, Musai takoi dy gra q nuk mund tu japnin pr t pir uj tufs s tyre t

deleve duke dashur tju shmangeshin barinjve t tjer. Por si rrfejn vargjet e Kuranit, nga pamja e

jashtme, Musai dukej si nj njeri tejet i edukuar dhe i besueshm. Pra, grat nuk ngurruan ti afrohen atij.

Ato i shpjeguan se ato duhej t kullotnin tufn e deleve t babait t tyre ngase ai ishte nj njeri i thyer n

mosh, por skishin mundur ta bjn kt pr shkak t barinjve. Ather Musai ju ndihmoi atyre duke

quar tufn e tyre t deleve pr tu dhn uj:

Dhe kur arriti te ujrat e Medjenit, gjeti aty disa burra q po u japnin uj bagtive dhe aty

pran pa dy gra q po e ndalonin prapa tufn e tyre. Ai u tha: Si sht puna me ju? Ato than:

Ne nuk mund ti japim uj tufs son, derisa barinjt ti ken larguar tufat e tyre. Dhe babai yn

sht burr tepr i thyer n mosh. Kshtu ai u dha pr to uj tufs s tyre (Kuran, 28:23-24)

Vargjet ofrojn nj shembull t karakterit t sjellshm dhe mirdashs t Musait; ai iu afrohet dy t

huajave, i ndihmoi ato dhe fitoi respektin e tyre. N ann tjetr, duhet t nnkuptohet se njerzit, t

prmendur si barinj, japnin prshtypjen e nj qndrimi krejtsisht t kundrt me at t Musait. Kjo

sht e qart nga fakti se femrat me sa duket iu shmangeshin atyre ndonse zgjodhn t bisedojn me

Musain. Kta njerz mund t jen dukur t dyshimt pr nga pamja e tyre (Zoti di m s miri.)


12/68

Mund t arrijm n prfundimin se nj Musliman duhet me kujdes ti shmanget sjelljes

karakteristike pr njerzit e prmendur ktu si barinj. Muslimant duhet t jen shembull si Musai, i

cili u soll me mirsi, modesti dhe iltrsi. Si sugjeron shembulli i Musait, nj Musliman duhet t

zhvilloj sjellje tejet t kultivuar dhe t jet i besueshm, cilsi kto q duhet t jen menjher t

dallueshme n t.

Gjithashtu duhet t prmendim faktin se Musai gjithnj shfaq nj temperament q shrben si

shembull i nnshtrimit t sinqert ndaj Zotit. Duke ln gjithka t dashur n tokn e Egjiptit ku ishte

rritur, ai nuk e kishte fare iden se far i sillte e ardhmja. E vetmja gj e sigurt ishte se asgj n jetn e tij

m sdo tishte si m par. Megjithat, edhepse ai nuk e dinte, Zoti tashm kishte paracaktuar se far do

ti ndodhte. Musai u lut ksisoji:

dhe pastaj u ktheu shpinn dhe shkoi nn nj hije dhe tha: Zoti im! Sigurisht q un kam

nevoj pr fardo mirsie q Ti mund tm dhurosh. (Kuran, 28:24)

Sinqeriteti i njeriut n lutje sht dshmi e t kuptuarit t tij t faktit se Zoti ka fuqi t bj do gj,se t gjitha t mirat dhe fatkeqsit vijn vetm prej Tij dhe se njeriu ska tjetr ndihmues a mbrojts

prve Zotit. Lutja e Musait e cituar n vargjet e msiprme sht nj lutje e br n nnshtrim t plot

ndaj Zotit, nga dikush q ka vetdije t plot pr kt t vrtet. Me t vrtet, Zoti iu prgjigj lutjes s

sinqert t Musait dhe derdhi prej mshirs s Tij mbi t.

Mirsia q tregoi Musai ndaj dy grave rezultoi me nj fillim t nj jete plotsisht t re pr t. Gjersa

Musai ishte duke pushuar, njra prej dy grave iu afrua dhe e njoftoi pr ftesn e babait t saj n shenj

falnderimi pr ndihmn e tij:

Pastaj atij iu afrua njra nga dy grat duke ecur e turpruar dhe tha: Babai im t fton q t

mund t t shprblej pr at q u dhe uj pr ne tufs son. Kshtu kur shkoi tek ai dhe i tregoi

gjithka i kishte ndodhur, ai tha: Mos u frikso. Ti ke shptuar prej nj populli keqbrs.

(Kuran, 28:25)

Musai iu lut Zotit ton me sinqeritet, duke iu lutur pr fardo mirsie q Ai do ti dhuronte. Zoti iu

prgjigj lutjes s tij dhe pas krcnimit q iu kanos pr jet e udhzoi at tek njerzit q do ti ndihmonin

dhe ofronin siguri. Musai kishte karakter t fort dhe ishte njeri i besueshm pr shkak t sjelljeve t tij.

Me t vrtet, femrat, pavarsisht nga ajo q ishin t kujdesshme ndaj barinjve, i besuan Musait dhe i

foln atij. Pr m tepr njra nga femrat e luti babain e saj q t punsonte Musain duke e par se ishte i

fort dhe i besueshm:

Dhe njra prej tyre tha: Punso at, baba! Vrtet q njeriu m i mir pr tu punsuar sht

dikush q sht i fort dhe mund ti besosh. (Kuran, 28:26)

Me kto fjal, vajza n mnyr t qart i shprehi babait t saj se ajo e konsideronte Musain si nj

njeri t besueshm. I bindur pr besueshmrin e tij, plaku vendosi q t martoj vajzn e tij me Musain.


13/68

Mirsjellja e dallueshme e Musait ishte faktori kryesor q ndikoi n vendimin e plakut, i cili ia bri kt

propozim atij:

Ai i tha: Vrtet q un dshiroj q ti t marrsh pr grua njrn prej ktyre dy bijave t

mia me kusht q ti tm shrbesh mua pr tet vjet t plota, por nse i mbush dhjet vjet, do t jet

nj mirsi prej teje. Por nuk kam pr qllim q t v n vshtirsi. Nse do Allahu, ti do tm gjesh

mua prej t drejtve. Ai (Musai) tha: Kjo u vendos mes meje dhe teje. Cilindo prej afateve q un

i prmbush, nuk prbn padrejtsi pr mua. Allahu sht dshmitar pr far po themi. (Kuran,

28:27-28)

Musai pranoi propozimin e plakut, i cili si kuptojm nga Kurani duhet t ket qen prej

besimtarve t vrtet dhe filloi jetn e tij n Medjen. Kshtu Zoti s pari e siguroi Musain duke br q

ujrat e Nilit ta bartin at tek Pallati i Faraonit pa u fundosur. Mandej, gjersa kishte jetn n rrezik n

Egjipt, Ai e shptoi at pr t dytn her dhe e udhhoqi n nj jet t qet n Medjen.

Ata q bjn vepra t mira do t shprblehen me mirsi m t mdha dhe sdo t ken pse t

friksohen n at Dit. (Kuran, 27:89)

ARRITJA E TIJ N LUGINN TUVAdheFRYMZIMI I PAR

Musai respektoj marrveshjen q bri me plakun dhe qndroi n Medjen pr shum vite. N fund tkohs s prcaktuar, domethn, kur marrveshjes i erdh fundi, Musai dhe familja e tij u larguan nga

Medjeni. Gjat udhtimit, Musai pa nj zjarr n largsi, n njrn an t Malit Sinai, kah i cili po kalonte

me familjen e tij. Musai mendoi se do t mund t sjellte nj deg t ndezur nga zjarri pr tu ngrohur ose t

merrte ndonj lajm q andej:

Pasiq Musai e kishte prmbushur afatin e prcaktuar dhe po udhtonte me familjen e vet,

vrejti nj zjarr n njrn an t Malit Tur. Ai i tha familjes s vet: Qndroni ktu, kam par nj

zjarr. Mbase mund tju sjell q andej ndonj lajm ose ndonj deg t ndezur nga zjarri q t mund

t ngroheni. (Kuran, 28:29)

(Kujto) kur Musai i tha familjes s vet: Vrtet q pash nj zjarr. Un do tju sjell q andej

ndonj lajm ose s paku nj deg t ndezur q t mund t ngroheni. (Kuran, 27:7)

Kujto) kur ai pa nj zjarr dhe i tha familjes s tij: Pritni ktu! Vrtet q shoh nj zjarr.

Mbase mund tju sjell nj deg q andej ose mbase gjej ndonj udhzim atje. (Kuran, 20:10)


14/68

Kjo ngjarje sht treguese e edhe nj tipari tjetr t karakterit shembullor t Musait. Musai sht nj

person shum i vmendshm, i cili me kujdes vlerson do gj q ndodh rreth tij. Ai e din q Zoti

paracakton t gjitha ndodhit n pajtim me nj fat t caktuar dhe me urtsin hyjnore. Pr kt arsye,

Musai gjithmon i mirpret ngjarjet apo rrethanat e ndryshme duke shpresuar t nxjerr ndonj prfitim

prej tyre. Vrejtja e zjarrit n mal dhe vlersimi i situats nga ai sht mnyr e t menduarit t veant t

nj besimtari vigjilent. Vendimi i tij q t shkoj vetm duke ln familjen prapa pr tu siguruar pr

sigurin e tyre sht gjithashtu nj urtsi shembullore q iu dhurua nga Zoti.

BISEDA E ZOTIT ME MUSAIN (AS)

Kur Musa shkoi te zjarri n mal ai u mirprit nga nj ngjarje e mrekullueshme. Atij iu drejtua Zoti

nga nj shkurre. Aty, Zoti rrfen pr kt frymzim t par n Kuran si vijon:

Por kur arriti aty nj z e thirri at nga ana e djatht e lugins s bekuar, nga nj shkurre:O Musa! Un jam Zoti yt, Zoti i gjith botrave. (Kuran, 28:30)

Dhe kur arriti aty, nj z e thirri n emr: O Musa! Un jam Zoti yt. Zbathi kpuct

(sandalet), se ti me t vrtet q ndodhesh n luginn e shenjt Tuva. Dhe Un t kam zgjedhur ty,

kshtuq dgjo mir se far t frymzohet ty. Sigurisht q Un, vrtet Un jam Allahu. Nuk ka

zot tjetr pos Meje, kshtuq M adhuro dhe plotso rregullisht faljen e namazit pr Prkujtimin

Tim. (Kuran, 20:11-14)

Ky ishte frymzimi i par q Musai pranoi, q e nderonte at si t drguar t Zotit, rangu m i lart

q nj qenie njerzore mund t arrij n kt bot.

Nj pik e rndsishme meriton vmendje ktu; Zoti i drejtohet MusaitZoti e thrret Musain nga

nj dru. Zoti ishte mjaft afr Musait sa ti drejtohej atij drejtprdrejt. E vrteta megjithat sht, Zoti sht

gjithnj aq afr sa pr tju drejtuar kujtdo. Pr shembull, gjat leximit t ktyre rreshtave, Zoti sht afr

teje. sht aq afr sa t flas me ty, t dgjoj zrin tnd dhe tju bj t dgjoni zrin e Tij. Ai mund tna

dgjoj edhe nse ne pshprisim. Zoti rrfen kt fakt n Kuran me kt varg Zoti sht m afr

njeriut se sa vet vena e qafs s tij.(Kuran, 50:16)

Pasiq i tha Musait se zri q dgjon i takon Zotit t tij, Zoti e pyeti at pr shkopin e tij:

Dhe sht ajo q ke n dorn tnde t djatht, o Musa? Ai u prgjigj: Ky sht shkopi immbi t cilin un mbshtetem, me t cilin shkund gjethe nga pemt pr delet e mia dhe m shrben

edhe pr pun t tjera. (Kuran, 20:17-18)

Ska dyshim se Zoti e dinte far Musai mbante n dor. Megjithat pr ta udhzuar Musain dhe

pr tia njoftuar atij urtsin e Tij, Zoti i tha q ta hudh shkopin:


15/68

Hidhe shkopin tnd! Por kur ai e pa at t prdridhej si t ishte gjarpr u kthye dhe iku

dhe nuk shiqoi prapa(Kuran, 27:10)

Kur Musai pa shkopin e tij t shndrrohej n gjarpr e pushtoi frika. Megjithat, kjo ngarje ishte

parapar t jet nj msim me an t cilit Zoti msoi Musain t mos friksohej ndaj askujt prve Tij dhe

t mos i nnshtrohej askujt tjetr pos Tij:

Mos ke frik Musa! Vrtet q t Drguarit nuk friksohen para Meje. (Kuran, 27:10)

Ai tha: Kape at dhe mos ke frik, Ne do ta kthejm n gjendjen e mparshme. (Kuran,

20:21)

N pajtim me urdhrin, Musai muar shkopin e tij. Ky shkop m von do t bhet nj mrekulli q do

t prdoret kundr Faraonit. Pas ksaj, Zoti i dha Musait mrekullin e dyt:

Fute dorn tnde n gji, do t dal plotsisht e bardh dhe e padmtuar fare(Kuran, 28:32)

Si na njoftojn vargjet e msiprme, dora e Musait u shfaq plotsisht e bardh, si nj mrekulli nga

Zoti. Musai u shqetsua dhe u ndje i friksuar nga kto gjra. Megjithat, Zoti e urdhroi t merrte veten

dhe t shkonte me kto mrekulli te Faraoni:

Dhe vri duart n ije q t lirohesh nga frika. Kto jan dy dshmi nga Zoti yt pr

Faraonin dhe krert e tij. Vrtet q ata jan nj popull n rrug t gabuar. (Kuran, 28:32)

MUSAI (AS) KRKON HARUNIN (AS)SI SHOQRUES T TIJ

Prgjigjet e Musait ndaj frymzimeve t Zotit jan prplot me shembuj t shumt t sinqeritetit t

tij. Musai i tha Zotit sinqerisht se kishte frik, se ngurronte dhe ndjente pasiguri dhe krkoi udhzimin e

Zotit. Pr shembull, ai shprehi brengn e tij se do t mund t vritej nga ndonj Egjiptian q krkon

hakmarrje, pr shkak se kishte vrar nj Egjiptian tjetr. Ai gjithashtu tha se ishte i brengosur pr

paaftsin e tij q t shprehej rrjedhshm, duke u friksuar se sdo t mund ti drejtohej Faraonit ashtu si i

takonte nj t drguari. Pr kt arsye krkoi q vllau i tij Haruni, q fliste m rrjedhshm se ai, ta

shoqronte:

Ai tha: Zoti im! Un kam vrar nj njeri prej tyre dhe kam frik se do tm vrasin. Dhe

vllaun tim Harunin q sht m i aft n t shprehur se un, drgoje pra edhe at me mua si

ndihmues pr tm vrtetuar mua. Vrtet se kam frik se do tm quajn gnjeshtar. (Kuran,

28:33-34)


16/68

Harunin, vllaun tim. Ma shto fuqin me t dhe bje t ket pjes n detyrn time, q ne t

lavdrojm Ty shum dhe t prkujtojm Ty shum. (Kuran, 20:30-34)

Prandaj, duhet t kuptojm se arsyeja tjetr pse Musai krkoi q Haruni t ishte shoqruesi i tij ishte

q ti ndihmonte q m mir t prkujtonte Zotin. Ai mendoi se shoqrimi nga nj person tjetr do ta

shtynte at q ta lavdronte dhe ta lartsonte At m shum. Me t vrtet, shoqrimi me besimtar tjer

dhe inkurajimi shpirtror reciprok i tyre jan thelbsore n shmangjen e pavmendshmris, pr t ciln

arsye, n shum vargje t Kuranit, Zoti i kshillon besimtart t jen t bashkuar. Ky sht nj msim

tjetr q besimtart duhet ta nxjerrin nga tregimi pr Musain.

Krkesat e Musait u pranuan nga Zoti. Zoti shpalli se Harunit i ishte lejuar ta shoqronte Musain n

mnyr q ta mbshteste at n misionin e tij te Faraoni si edhe pr ti dhn forc atij:

Ai (Zoti) tha: Padyshim q Ne do ta forcojm krahun me vllaun tnd dhe me an t

Shenjave Tona do tju japim t dyve fuqi, q ata t mos jen n gjendje tju dmtojn ju. Ju t dy

dhe ata q do tju ndjekin pas, do t jeni fitimtar. (Kuran, 28:35)

Edhe nj varg tjetr na rrfen t njjtn ngjarje si vijon:

Ai i tha: O Zoti im! Ma hap mua gjoksin dhe lehtsoma detyrn time. Dhe zgjidhma nyjen

nga gjuha (ma largo mangsin e t shprehurit), q ata t kuptojn fjaln time. M cakto nj

ndihms nga familja ime.(Kuran, 20:25-29)

(Musai i tha): Vrtet q Ti je pr ne gjithnj Gjithvzhgues . Ai (Zoti) i tha: T sht

pranuar tashm krkesa, o Musa! (Kuran, 20:35-36)

Me vlersimin e krkesave t Musait, shohim se ai i shfaqi t gjitha dobsit e tij vetjake me iltrsi

para Zotit dhe se u lut dhe krkoj udhzim nga Zoti. iltrsia e lutjes s tij sht shembull pr gjith

njerzit. Njeriu duhet ti lutet Zotit me prulje dhe me sinqeritet duke qen i vetdijshm se sht i dobt

dhe i kufizuar n pranin e Zotit, i Cili prmban gjithka nn kontrollin e Tij t prgjithshm. Zoti din

gjithka dhe dshmon pr seciln vepr n t ciln prfshihet njeriu. Pr m tepr, Ai din edhe mendimet

e njeriut. Duke qen kshtu, ska nevoj q t mbahet fshehur kadoqoft nga Zoti.

Si prfundim, secili duhet ti drejtohet Zotit me sinqeritetin dhe zemrdlirsin q ai prndryshe

sdo tia shfaqte njerzve t tjer.


17/68

HISTORIA E MUSAIT (AS)dheFSHEHTSIA E FATIT

N Malin Sinai, Zoti i dha Musait lajmin e mir se Ai do ta lejonte vllaun e tij Harunin tashoqronte. Pastaj, Zoti ia prkujtoi Musait mirsit q Ai m par ia kishte dhuruar atij:

Dhe sigurisht q Ne t dham mirsi ty edhe nj her tjetr m par, kur Ne frymzuam

nnn tnde, duke i thn: Vendose at n ark dhe hidhe n lum (det), pastaj lumi (deti) do ta

nxjerr n breg, ku nj armik i Imi dhe i tij do ta marr at. Dhe Un t brumosa ty me dashuri

prej meje me qllim q ti t rritesh nn mbikqyrjen (syrin) Time. Kujto kur motra jote shkoi dhe

tha: A tju tregoj un nj grua q do t kujdeset pr t? Kshtu Ne t rikthyem te nna jote, q

asaj ti qetsoheshin syt dhe tmos pikllohej. Pastaj ishe ti qe e mbyte nj njeri dhe Ne t

shptuam nga nj fatkeqsi e madhe dhe t sprovuam me shum sprova. Pastaj ti qndrove disa vite

n mesin e popullit t Medjenit. Pastaj ti erdhe n kohn e prcaktuar q Un urdhrova pr ty, o

Musa! Dhe Un t zgjodha ty pr Veten Time. (Kuran, 20:37- 41)

Kto vargje shfaqin fshehtsin e fatit, pr t cilin mjaft njerz jan t pavetdijshm ose mezi e

kuptojn. Q nga koha kur ishte foshnje gjer n kohn kur ai ishte zgjedhur si i drguar, Musai kaloi do

moment t jets s tij n pajtim me at q Zoti paracaktoi pr t n t kaluarn e prjetshme. Prbrenda

ktij fati nuk ka asgj tjetr prve prmbushjes s vullnetit t Zotit. Pr shembull, si e tham edhe m

heret, me mijra hollsi t astit t paracaktuara nga Zoti pr fatin e Musait bn t mundshme arritjen e

arks tek familja e Faraonit.

sht gjithashtu e mundshme pr t par shtrirjen n t ciln fazat e mvonshme t jets s Musaitishin prbrenda kufinjve t fatit t tij. Musai prfshihet n nj znk dhe ik nga qyteti pr n Medjen, ku

ai takon dy gra. Kto gra smund tu japnin deleve t pijn uj sepse iu shmangeshin barinjve. N kt

situat, Musai iu ofroi ndihm. Musai fitoi besimin e ktyre grave dhe si shprblim pr mirsin e treguar,

filloi nj jet t re n Medjen pas propozimit t babait t tyre plak. Kur erdh koha e prcaktuar, Musai

lshoi Medjenin me familjen e tij. Duke u kthyer, pa nj zjarr ku atij iu drejtua Zoti dhe u zgjodh si i

Drguar i Zotit.

Arka q bartte Musain foshnje duke lundruar me hamendje npr lumin Nil, marrja e tij nga familja

e Faraonit, rritja e tij n pallat, vrasja e paqllimt q ai kryejti, ikja e tij nga Egjipti, takimi i tij me dy

vajzat, shum vite t kaluara me plakun, mnyra se si krijoi familje, kthimi n Egjipt, drejtimi i Zotit atij

dhe hollsi tjera t panumrta t cilat nuk prmenden n Kuran, t gjitha ndodhn n pajtueshmri me

fatin e Musait, q Zoti vese kishte paracaktuar para lindjes s tij. As edhe nj ngjarje e vetme nga kto

ngjarje ska mundur t mos ndodhte apo t ndodhte ndryshe. Sepse jetrat tona jan t ngjashme me nj

film t xhiruar n nj video kaset; sht e pamundshme t largohet edhe nj tablo e vetme nga fati i nj

njeriu, sikur q smund t bhet kjo me nj tablo nga shiriti filmik. Fati i nj njeriu, me secilin moment t

veant n t, sht nj trsi e pacenueshme.


18/68

Gjithashtu n vargjet e cituara m lart, prmendet fakti se udhtimi i Musait n luginn e shenjt t

Tuvas ishte n pajtueshmri t plot me fatin e tij:

Pastaj ti erdhe ktu n kohn e prcaktuar q Un urdhrova pr ty, o Musa! (Kuran,

20:40)

Kjo shtje krkon ti dhurohet vmendje e posame. Fati pr t cilin bhet fjal ktu nuk sht nj

gj e veant vetm pr Musain. Lindja e Musait ishte pjes e fatit t nns s Musait. Q ajo do t lindte

Musain n nj dit t caktuar dhe bile edhe n nj or t caktuar, ishte gjithashtu pjes e fatit t saj. Por

nna e Musait kishte prindr gjithashtu. Ishte fati i nns s nns s Musait ta lindte at. Kjo mnyr e t

menduarit gjithashtu vlen edhe pr babain e Musait dhe pr antart e tjer t familjes s tij.

Zdrukthtari i cili punoi arkn q barti Musain teposht lumit gjithashtu konstruktoi at sepse n

fatin e tij ishte paracaktuar q ai ta bnte kt. Punimi i arks nga ai ishte paracaktuar pr t para se ai t

lindte. Prindrit e ktij zdrukthtari gjithashtu jetuan jett e tyre n harmoni me nj fat t caktuar.

Le t marrim parasysh znkn n t ciln u prfshi Musai. Kjo znk ndodhi po n at moment kurMusai ndodhi t ishte aty. Nga nj pikpamje m e thjeshtsuar, njeriu do t mund t thoshte, po t

kishte ndodhur kjo n nj koh tjetr, Musai sdo t kishte qen atje dhe ngjarjet do t kishin marr nj

rrjedh krejt tjetr. Megjithat ky do t ishte nj vlersim i gabueshm. Znka ndodhi po n at moment

q duhej t ndodhte dhe u zhvillua n at mnyr si duhej t zhvillohej. Arsyeja pr kt sht se edhe

znka ishte e paracaktuar nga Zoti. E njjta rregull e fatit gjithashtu vlen edhe pr pjesmarrsit e tjer n

znk, arsyet q shkaktuan znkn, si edhe njeriu q e kshilloi Musain t ik nga qyteti, duke i treguar se

po bhej konspiracion kundr tij. N fund t fundit, edhe barinjt afr lumit t Medjenit, si edhe dy femrat

q Musai i takoi, t gjitha kto prbnin pjest e domosdoshme t ktij fati.

Jan profett e Zotit ata q m s miri kuptuan faktin se gjithka ndodh sipas urdhrave t

paracaktuara nga Zoti. Profeti Muhamed (saas), i cili sht nj shembull i shklqyeshm pr t gjith

besimtart ka thn:

Nse t ndodh ndonj fatkeqsi, mos thuaj: Vetm po t kisha vepruar n kt apo n at mnyr,

do t kishte qen kshtu apo ashtu; por m mir thuaj: Zoti e ka urdhruar (kt) dhe ka br far Ai

ka dashur, sepse vrtet, (fjala) (nse) i hap udhn t brave t Shejtanit. (Muslim)

Kur t vlersohen t gjitha kto s bashku, bhet e qart se jo vetm Musai, por gjithashtu edhe

gjithka q kishte t bj me jetn e tij e krijoi nj pjes t fatit t tij. Nj vlersim m i thell dhe m i

detajuar do tna ndihmonte t kuptojm se ne t gjith jemi pjes t t njjtit fat. N jetrat tona, ne

gjithashtu i ekspozohemi ngjarjeve t paracaktuara n t kaluarn e prjetshme nga Zoti i gjithfuqishm.

Ne t gjith ishim t lidhur me fatin e paracaktuar pr ne. Momenti i vdekjes son do t jet gjithashtupjes e t njjtit fat. Fati sht n realitet nj dituri hyjnore q rrethon gjithka ekziston. Sikurse t gjitha

hollsit e jets s Musait, duke prfshir edhe brjen e tij t drguar, ishin t paracaktuara pr t, t gjitha

hollsit q lidhen me jetrat e gjith njerzimit, sikur edhe vet jetrat tuaja, t gjitha jan t paracaktuara.

Pr m tepr, fakti q ju do ta lexonit kt libr dhe t informoheshit pr jetn e Musait ishin t gjitha t

paracaktuara pr ju shum koh para se t lindte Musai. Fati sht nj trsi n vetvete dhe mbulon

gjithka. I lir nga vullneti i fardo qenieje tjetr prve Allahut, fati prcaktohet vetm nga Ai. (Pr m


19/68

shum informacion ju lutemi ti referoheni librit Prjetshmria dhe Realiteti i Fatit dhe Prjetshmria

tashm ka filluar t t njjtit autor).

PRCJELLJA E POROSIS FARAONITdhe MNYRA E DUHURN T CILN KJO DUHET T BHEJ

Zoti paralajmroi Musain dhe Harunin para se t vizitonin Faraonin dhe ju trhoqi vmendjen q

gjithnj ta prkujtonin At dhe q tmos prajn s prkujtuari At:

Shko, ti dhe vllau yt, me Shenjat e Mia dhe mos u bni t plogsht e t dobt n t

prmendurit Mua. (Kuran, 20:42)

Zoti urdhroi Musain dhe Harunin q t shkonin te Faraoni, sunduesi i Egjiptit. Zoti ju shpjegoi

atyre se Faraoni ishte i pacip dhe grindavec, por megjithat, Ai i urdhroi ata t prdornin nj mnyr t

but t komunikimit t porosis s Tij tek ai:

Shkoni t dy te Faraoni, se vrtet ai i ka tejkaluar gjith kufijt (n mosbesim). Dhe i flisni

atij but e shtruar, mbase mund t marr qortim ose t friksohet (prej Meje). (Kuran, 20:43-44)

Si u theksua n vargjet m lart, prdorimi i nj gjuhe t kndshme sht nj qasje tejet e

dobishme q do t duhej gjithnj t prdorej gjat komunikimit t fes. N shum vargje t Kuranit,

rndsia e zgjidhjes s fjalve t buta theksohet si nj rregull i prgjithshm. N t vrtet, Zoti eurdhron njeriun t flas me butsi bile edhe kur ai me t cilin flet sht mendjemadh, duke e br t qart

rndsin e prdorimit t sjelljes s till n komunikimin e porosis s Zotit.

N kt urdhr t Zotit, Musai edhe njher hapur shprehi frikn q ndjente n zemr. Ai i tha Zotit

pr brengosjen e tij, domethn, pr frikn se mund t vritej nga Faraoni:

Ata i than: Zoti yn. N t vrtet ne kemi frik mos ai shpejton tna ndshkoj ose se mos i

tejkalon kufijt (n mosbesim apo kundr nesh). (Kuran, 20:45)

Ai (Musai) tha: Zoti im! Un kam vrar nj njeri prej tyre dhe kam frik se do tm vrasin.

(Kuran, 28:33)

Ktu Zoti edhe njher e prkujtoi Musain se Ai ishte me t, duke shikuar dhe dgjuar gjithka q

ai bnte. Pr m tepr, Zoti i urdhroi Musait dhe Harunit t shkojn te Faraoni dhe t krkojn prej tij q

ti lejoj bijt e Izraelit t largohen:


20/68

Shkoni pra te ai dhe thuani: Me t vrtet q ne jemi t Drguarit e Zotit tnd, kshtuq lre

fisin e Izraelit t vij me ne dhe mos i ndshko ata. Ne t kemi sjellur ty nj Shenj nga Zoti yt. Paqja

qoft mbi ata q ndjekin udhzimin. (Kuran, 20:47)

Vlen t prmendim se nuk sprovohej ktu vetm Faraoni. Kjo gjithashtu ishte edhe sprov pr

Profetin Musa. Musai i friksohej mundsis s vrasjes nga Faraoni. Megjithat, far krkonte Zoti nga

Musai ishte m shum se thjesht nj vizit te Faraoni; Musai do t shkonte t krkonte nga Faraoni q t

gjith Izraelitt t largoheshin me t. T shkosh para sunduesit t padiskutueshm t Egjiptit, t cilit i

gjith kombi i nnshtrohej si nj hyjnie, ishte me t vrtet nj detyr shum e rrezikshme. Edhe m e

rrezikshme ishte ti thuhej Faraonit n mnyr t qart se ai ishte n rrug t gabuar dhe pastaj ti krkohej

ti japte lirin nj kombi t robruar, domethn t bijve t Izraelit. Sidoqoft, t vetdijshm se ishin nn

mbrojtjen e plot t Zotit, Musai dhe Haruni vazhduan detyrn e tyre me sigurin dhe lehtsin q Zoti

yn ua dhuroi atyre. Zoti i prkujtoi ata pr kt t vrtet, duke i urdhruar q tmos friksoheshin:

Ai (Allahu) u tha: Mos u friksoni. Padyshim q Un jam me ju duke dgjuar dhe shikuardo gj. (Kuran, 20:46)

Ftoji n Udhne Zotit tnd me urtsi dhe me thirrje t ndershme dhe t bukur dhe bisedo me

ta n mnyrn m t mir. Nuk ka dyshim se Zoti yt e di m s miri se kush sht larguar e ka

humbur nga Rruga e Tij dhe Ai sht me i Dituri pr ata q jan udhzuar. (Kuran, 16:125)

GJYKIMI I SHTREMBRUAR I FARAONIT

N Malin Sinai, s bashku me frymzimin, Musait iu dhurua nj urtsi e madhe nga Zoti yn. Atje

Zoti ia ndrioi mendjen Musait n veanti n lidhje me dy shtje: fatin dhe mbshtetjen e njeriut n

Zotin. Musai kishte kuptuar se e gjith jeta e tij kishte qen prbrenda kufijve t nj fati t prcaktuar dhe

kishte ndjekur rrugtimin e tij n pajtim me at fat. Gjithashtu, ai kishte kuptuar se sduhej t kishte frik

nga Faraoni, por duhej t kishte besim n Zotin sepse Zoti sht me t, e sheh at dhe i ndihmon atij. Me

kt bindje, Musai dhe Haruni kishin shkuar te Faraoni dhe paria e tij e ngusht, t cilve Kurani iu

referohet si nj popull keqbrs:

M von pas tyre Ne drguam Musain dhe Harunin me Shenjat Tona te Faraoni dhe prijsit e

tij, por ata u solln me arroganc dhe qen njerz keqbrs (mosbesimtar, mkatar). (Kuran,10:75)

Dialogu mes Musait dhe Faraonit rrfehet n Kuran. Nj vlersim i hollsishm i prgjigjeve q

Faraoni i dha Musait zbulon mnyrn e tij tejet t paarsyeshme dhe joracionale t t menduarit. Nga ajo

q ai tha ne kuptojm se n vend q t merrte parasysh fjalt e Musait ai krkonte rrug pr ta mposhtur


21/68

at dhe pr ta akuzuar. Pr kt qllim, Faraoni u prpoq q t bindte njerzit rreth tij ose t impononte

arsyen e tij t shtrembruar tek t tjert. Dialogu mes Musait dhe Faraonit ishte si vijon:

Faraoni tha: Kush sht pra Zoti juaj, o Musa?

Ai (Musai) tha: Zoti yn sht Ai i Cili i dha do gjje q krijoi formn dhe llojin e vet (me

krijim t prsosur) dhe pastaj e udhzoi drejt.

Ai (Faraoni) tha: Po pr brezat e par, thoni ather?

Ai (Musai) tha: Dija pr ta sht me Zotin tim n shkresn e duhur. Zoti im as nuk sht i

pavetdijshm dhe Ai as nuk harron.

Ai sht i Cili e ka br tokn pr ju si shtrat (t shtrir) dhe ka hapur n t pr ju rrug e

lidhje, ka zbritur edhe uj nga qielli me an t t cilit Ne kemi nxjerr lloj-lloj bimsie (secila n

llojin e vet). Hani ju dhe kullotni bagtin tuaj n t. Vrtet q ktu ka Shenja e prova pr njerzit

e brumosur me arsye. Prej saj (toks) Ne ju kemi krijuar dhe atje Ne do tju kthejm ju, dhe prej

saj Ne do tju nxjerrim prsri edhe njher tjetr. (Kuran, 20:49-55)

N vend se t vlersonte kt porosi me mendje t shndosh dhe ndrgjegje t pastr, Faraoni dhe

paria e tij e vlersuan duke u mbshtetur n mnyrn e tyre t zakonshme t t menduarit, t bazuar n

religjionin e t parve t tyre. Sipas besimeve t tyre t kota, Faraoni ishte hyjni, larg prej pranimit t

ides s ekzistencs s Zotit:

Por kur Musai ua solli atyre Shenjat Tona t Qarta, ata than: Kjo nuk sht asgj tjetr

vese magji e trilluar. Ne kurr skemi dgjuar pr di t till nga baballart ton t par.

(Kuran, 28:36)

Si bhet e qart n vargun e msiprm, populli i Faraonit mendonin se qllimi i Musait me

shpalljen e ekzistencs dhe njsis s Zotit, ishte pr t fituar fuqi n tok, duke shfuqizuar sistemin e

trashguar nga t part e tyre. Religjioni i vjetr i japte t drejt Faraonit dhe paris s tij pr prparsi t

qarta dhe ndryshimi i ktij religjioni nnkuptonte humbjen e fuqis s Faraonit dhe zhvendosjen e

autoritetit tek Musai. Prandaj, ata besuan se Musai thjesht kishte ardhur q t shtypte popullin, n t

njjtn mnyr si Faraoni. Kjo form e kufizuar e t kuptuarit t tyre m s miri shprehet n prgjigjen q

Musai dhe Haruni morn nga Faraoni dhe paria e tij:

Ata than: A ke ardhur te ne tna largosh nga ai besim t cilin i gjetm baballart ton ta

ndjekin dhe q ju t dy t mund t keni madhshti n tok? Ne nuk do tju besojm ju t dyve.(Kuran, 10:78)

Megjithat, akuza e shprehur n fjalt A keni ardhur te ne pr t prfituar madhshti (pushtet) n

tok nga Faraoni dhe pasuesit e tij ishte thjesht nj tentim shpifjeje pa ndonj arsyetim t sinqert.

Qllimi i Musait ishte larg dshirs s tij pr t sunduar Egjiptin; ai vetm kishte krkuar nga Faraoni q


22/68

t lejonte fisin Izraelit t largohej nga Egjipti me t. Krkesa e Musait ishte lirimi i bijve t Izraelit, nj

kombi t robruar q ishin duke jetuar n kushte t mjerueshme:

Musai tha: O Faraon! Vrtet un jam i Drguar nga Zoti i gjith botrave, i detyruar t

them pr Allahun vetm t vrtetn e asgj tjetr. Padyshim q un kam ardhur tek ju nga Zoti juaj

me Shenj t Qart, kshtuq lre fisin e Israilit t largohet bashk me mua. (Kuran, 7:104-105)

Megjithat, Faraoni duke refuzuar krkesn e tij, provoj mnyra tjera t ndryshme kundr Musait.

Nj nga kto hile ishte shprdorimi emocional. Duke ia prkujtuar Musait se si ishte rritur n pallat, u

prpoq ta prkujtonte at pr besnikrin q ai ia kishte borxh atij dhe paris s tij. Pr m tepr, ai u

prpoq ta detyronte at duke ia prmendur burrin Egjiptian q ai kishte vrar paqllim. Reagimi i Musait

ndaj gjith ktij keqtrajtimi ishte nj reagim i veant pr nj besimtar t vrtet i cili pa kushte i

nnshtrohet fatit t tij dhe sht plotsisht i vetdijshm pr pasojat:

Ai (Faraoni) tha: A nuk t rritem ne ty n mesin ton si fmij dhe a nuk kalove shum vitet jets tnde me ne? Prapseprap ti bre at q bre (krim duke vrar nj njeri) dhe ishe

mosmirnjohs.

Ai (Musai) tha: At e bra ather kur isha n padije (pr Zotin tim dhe Mesazhin e Tij),

kshtuq ika prej jush kur kisha frik nga ju, por Zoti im m dha mua gjykimin e drejt (urtsin,

pejgamberin) dhe m bri prej t Drguarve t Tij. (Kuran, 26:18-21)

Musai i shpjegoi Faraonit se rritja e tij n pallat nuk ishte nj mirsi por pasoj e shtypjes s tij t

egr:

Dhe kjo sht mirsi e kaluar me t ciln ti m qortove mua, ti q ke skllavruar fisin e

Israilit! (Kuran, 26:22)

Prkundr fardo ngurrimi q mund t kishte ndier m par, Musai ia prcolli porosin pa u

trembur dhe haptazi Faraonit dhe paris s tij sunduese, i vetdijshm se Zoti e kishte prkujtuar at pr

shoqrimin e Tij. Faraoni s pari pyeti Musain pr Zotin ton:

Faraoni tha: E far sht Zoti i gjith botrave?

Ai (Musai) tha: Zoti i qiejve dhe toks dhe i gjithkaje q ndodhet ndrmjet tyre, nse doni

t bindeni plotsisht.Ai (Faraoni) u tha njerzve prreth tij: A nuk e dgjoni se far thot?

Ai (Musai) u tha: Zoti juaj dhe Zoti i t parve tuaj, i popujve t mparshm. (Kuran,

26:23-26)


23/68

N prgjigjen e tij, Musai ishte duke shpjeguar se religjioni i t parve t Faraonit ishte i

pavlefshm ngase edhe ata ishin gjithashtu mkatar. Allahu ishte Zot i atyre gjithashtu. Duke mos pasur

t thoshte n kt, Faraoni iu kthye shpifjeve dhe krcnimeve ndaj Musait:

Ai (Faraoni) tha: Vrtet q i Drguari q sht sjell tek ju sht i mendur.

Ai (Musai) u tha: Zoti i Lindjes dhe i Perndimit dhe i gjithkaje q ndodhet ndrmjet tyre,

ve sikur ta kuptonit (t mendonit).

Ai (Faraoni) i tha: Nse ti zgjedh zot tjetr prve meje, sigurisht q do t fus n burg.

(Kuran, 26:27-29)

Si shihet, shpjegimet e ngjeshura t Musait dhe shenjat e qarta e vun Faraonin n pozit t

vshtir, gj q e shtyri at t akuzonte Musain pr mendi. Brenga parsore e Faraonit ktu ishte q ti

kundrprgjigjej ndikimit t fuqishm q Musai po ushtronte n njerz. Mnyra e iltr dhe bindse e

fjalimit t Musait e xhindosi Faraonin. N fund ai iu krcnua Musait me burgim poqese do t vazhdonte

t mohonte hyjnin e tij. Ky veprim ishte thjesht nj shfaqje tjetr e karakterit t egr t Faraonit.N kt pik, Musai deklaroi se kishte ardhur me shenja q dshmonin pejgamberin (profecin) e

tij dhe i demonstroi dy mrekullit q Zoti ia dhuroi:

Ai (Musai) i tha: Edhe sikur t sjell ndonj gj t qart dhe t pamohueshme?

Ai (Faraoni) tha: Sille pra at nse vrtet flet t drejtn.

Kshtu ai (Musai) hodhi shkopin, kur t shohsh, ai u shndrrua n nj gjarpr t vrtet.

Dhe nxori dorn e tij, kur t shohsh, ajo ishte plotsisht e bardh n sy t t gjith shikuesve.

(Kuran, 26:30-33)

Faraoni dhe paria e tij q po shihnin me syt e tyre dy mrekullit e mdha t Zotit t demonstruara

nga dora e Musait, menduan se ato mund t realizoheshin vetm me an t magjis. Pr tmos pranuar se

ishin magjepsur nga kto mrekulli, e bindn njri tjetrin t mendojn n kt mnyr:

Ai (Faraoni) u tha krerve rreth tij: Vrtet q ky sht nj magjistar tepr i ditur i cili

dshiron tju largoj nga toka juaj me magjin e tij. Ather far kshille jepni dhe far

urdhroni? (Kuran, 26:34-35)

Mendsia e ilustruar ktu sht tipike pr ata t cilt e mohojn t vrtetn. N shum rrfime q

rrfehen n Kuran, ekzistojn shembuj t shumt t njerzve t ngjashm dhe t prgjigjeve t tyre qdshmojn nj prsiatje t mangt. Kjo gjendje mendore, e nnshtruar verbrisht n ndjekjen e besimit t

t parve t tyre dhe n mohimin e t vrtets prkundr shenjave t qarta, nuk ishte e veant vetm pr

Faraonin dhe parin e tij. Gjat historis, mohuesit gjithnj krkonin rrug t ngjashme shptimi. Bindjet

e nj personi mendjemadh rrfehen kshtu n Kuran:


24/68

Un do ti largoj nga Shenjat e Mia t gjith ata q do t sillen me kryelartsi dhe me

kundrshti n tok pa asnj t drejt. Por edhe sikur ata ti shohin t gjitha Shenjat, ata sdo ti

besojn ato. Edhe sikur ta shohin rrugn e udhzimit t drejt, ata prsri nuk do ta bjn pr vete

at (si udhe t tyre). Por nse ata shohin udhn e gabuar, kjo sht udha q ata do t

prqafojn(Kuran, 7:146)

Faraoni dhe paria e tij paraplqenin n mnyr t qart t ndjeknin udhn e mohimit dhe t keqes n

vend se t zgjidhnin t jen t udhzuar drejt. Prkundr ktyre mrekullive, ata vendosn q ti

kundrvihen Musait. Pr kt qllim, ata krkuan t ashtuquajturit kundrshtar t Musait, pr t cilin

besuan se ishte nj magjistar:

Ata than: Ndaloni at dhe vllaun e tij dhe drgoni lajmetar n gjith qytetet t sjellin

magjistart m t ditur. (Kuran, 7:111-112)

Faraoni pohonte se mrekullit e Musait ishin iluzione magjistari dhe besonte se mund t bheshinnga magjistart e tij. Prandaj, planifikoi t mposhtte Musain pr t rifituar eprsine e tij. Ai mund t kishte

vrar Musain dhe Harunin. Megjithat, duke shpresuar pr nj fitore m madhshtore dhe m jetgjat, ai

pranoi kshilln e atyre rreth tij. Kjo i dukej e logjikshme atij. N t vrtet, ata megjithat ishin t dnuar

q t prjetonin nj disfat t plot nga Zoti. Pr m tepr, disfata e tyre pasoi ashtu sikur askush nuk e

priste.

T sigurt n fitoren e tyre prfundimtare, ata lejuan Musain t prcaktonte kohn dhe vendin pr

ballafaqim:

Ai (Faraoni) tha: A ke ardhur tna largosh ne nga toka jon me magjin tnde, o Musa?

Ather sigurisht q ne mund t sjellim t njjtn magji si e jotja. Na cakto nj takim mes nesh dhe

teje q as ne as ti tmos dshtojm ti prmbahemi n nj vend t hapur ku t dy palt do t ken

mundsi e rast t barabart (dhe ku shikuesit do t dshmojn garn).

Ai (Musai) tha: Takimi juaj sht dita e fests. Dhe njerzit do t duhej t mblidhen

paradite. (Kuran, 20:57-59)

Musai zgjodhi ditn e fests n mnyr q t gjith njerzit t mund tishin dshmitar t

ballafaqimit. Kjo ishte me t vrtet nj zgjidhje e menur; n kt mnyr, t gjith njerzit do t

dgjonin porosin e Musait dhe do t ishin dshmitar t disfats s Faraonit dhe t magjistarve t tij.

Faraoni pranoj kohn e caktuar:

Kshtu Faraoni u trhoq, thurri grackn e tij dhe pastaj u kthye prap.

Musai u tha atyre: T mjeret ju! Mos trilloni gnjeshtra kundr Zotit, q Ai tmos ju

shkatrroj plotsisht me ndshkimin e Tij. Dhe vrtet q trilluesit e gnjeshtrave do t dshtojn

sa ska m keq.


25/68

Pastaj ata e rrahn mir shtjen mes tyre pr at q duhej t bnin, por e mbajtn t fsheht

fjaln e tyre.

Ata than: Vrtet q kta t dy jan magjistar dhe dshirojn q tju dbojn nga toka

juaj me magji dhe t zhvlersojn mnyrn tuaj t shklqyer t jetess, kshtuq bashkrendoni

prbetimin tuaj dhe pastaj vihuni n rradh dhe do t jet vrtet triumfues ai q fiton eprsi kt

dit. (Kuran, 20:60- 64)

TITUJT E SUNDUESVE EGJIPTIAN N KURAN

Musai nuk ishte profeti i vetm q kishte jetuar n Egjiptin e lasht. Profeti Jusuf gjithashtu kishte

jetuar n Egjipt shum koh para Musait.

N rrfimet pr Musain dhe Jusufin n Kuran ndeshemi me nj element q vlen t prmendet.

Pr tju referuar sunduesit t Egjiptit n kohn e Jusufit, fjala malik (Mbreti) prdoret n Kuran:

E mbreti (Malik) tha: Ma sjellni at (Jusufin) menjher q ta mbaj pran meje. Kur i foli

atij (Jusufit) i tha: Vrtet q kt dit ti qndron lart n radht tona dhe plotsisht i besuar.

(Kuran, 12:54)

N kohn e Musait, megjithat, sunduesit t Egjiptit i referohet me emrin Faraon:

Vrtet q Ne i dham Musait m par nnt Shenja t qarta. Pyetni ather Bijt e Izraelit

kur ai shkoi tek ata dhe Faraoni i tha: O Musa! M duket se ti me t vrtet je i magjepsur.

(Kuran, 17:101)

T dhnat historike t disponueshme tani japin shpjegime pr emrtimet e ndryshme t prdorura

pr t emruar kta dy sundues t Egjiptit. N Egjiptin e lasht, emrimi Faraon fillimisht i referohej

pallatit mbretror. Gjat sundimit t mbretrive t lashta, sunduesit nuk kishin nj titull t till. Emri

Faraon filloi t prdorej si nj sinonim pr mbretin Egjiptian nn Mbretrin e Re (duke filluar me

dinastin e 18t, 1539-1292 p.e.r.), dhe q nga dinastia e 22-t prdorej si nj epitet i respektit.1

Prap ktu, edhe njher dshmohen cilsit e mrekullueshme t Kuranit. Pasiq Profeti Jusuf

jetoi shum koh para Mbretris s Re, Kurani i referohet mbretit Egjiptian q ishte bashkkohs i

Jusufit me emrin malik e jo me emrin faraon. N ann tjetr, Musai jetoi n kohn e Mbretris s Re

dhe prandaj, sunduesit t Egjiptit q ishte bashkkohs i Musait i referohet n Kuran me emrin faraon.N mnyr t qart, nj dallim i till nnkupton nj njohje t historis s Egjiptit t lasht.

Megjithat, si u prmend m heret, historia e Egjiptit t Vjetr u harrua plotsisht n shekullin e 4t,

pasiq shkrimi me hieroglife nuk u deshifrua gjer n shekullin e 19t. Prandaj, gjat periudhs kohore n

t ciln u shpall Kurani, nuk ishte e disponueshme nj njohuri e thell e historis s Egjiptit. Ky fakt

sht edhe nj pjes tjetr e dshmis, n mesin e dshmive t panumrta, q vrtetojn faktin se Kurani

sht Fjala e Zotit.


26/68

LUFTA E MUSAIT (AS) KUNDR MAGJISTARVE

Magjistart erdhn tek Faraoni nga t gjitha ant e Egjiptit pr t shfaqur magjin e tyre kundr

Musait. Faraoni ishte i sigurt pr fitoren e tij prfundimtare. Me nj ballafaqim t suksesshm, do t

sigurohej autoriteti i Faraonit dhe paris s tij. N ann tjetr, magjistart ishin kurreshtar t dininshprblimin q do t merrnin pr disfatn q do ti shkaktonin Musait:

(Ata than) T sjellin para teje t gjith magjistart m t ditur.

Dhe kshtu erdhn magjistart te Faraoni dhe pyetn: A do t ket pr ne nj shprblim t

mir nse dalim fitimtar?

Ai (Faraoni) ju tha: Po, dhe pr m tepr, ju do t jeni pas ksaj m t afrmit tek un.

(Kuran, 7:112-114)

Faraoni po e shfrytzonte rastin q t konsolidonte autoritetin e tij, gjersa magjistart menduan se

duke qen t nderuar me t qenit t afrt me Faraonin, do t kishin prfitime t caktuara. Magjistart mt ditur t Egjiptit u solln kundr Musait dhe Harunit. Nga Musai u krkua q t vendoste se kush do t

fillonte i pari:

Ata than: O Musa! A do t hedhsh ti i pari apo t jemi ne t part q do t hedhim?

Ai (Musai) tha: Jo, hidhni ju m par!

Dhe befas, litart dhe shkopinjt e tyre, prej magjis s tyre, iu dukn atij sikur

rrshqitnin me shpejtsi. (Kuran, 20:65-66)

Kur magjistart shfaqn magjin e tyre, dukej se litart dhe shkopinjt e tyre rrshqitnin. Si merret

vesh nga ky varg, t gjith ishin t mashtruar duke par litart dhe shkopinjt sikur lviznin vetvetiu.

Nj gj meriton vmendje ktu: n vargun e msiprm, ndeshim shprehjen iu dukn sikur

rrshqitnin me shpejtsi. Ky formulim tregon se ato n t vrtet nuk lviznin, por kshtu i parafytyrohej

publikut. N nj varg tjetr, natyra iluzore e ksaj ngjarje shpjegohet n kt mnyr:

Ai (Musai) ju tha: Hidhni ju t part. Kshtu kur ata hodhn (magjin e tyre), ata i

magjepsn syt e tyre duke u futur tmerrin atyre. Ata vrtet paraqitn nj magji marramendse.

(Kuran, 7:116)

Me iluzionet e tyre, magjistart e Faraonit prfituan publikun. Ata ngritn pushtetin e tij me magjitq i shfaqn, gj q ata e bn kinse me fuqin e Faraonit. Faraoni, nga ana e tij, ju ofroj prfitime

financiare. Shkurtimisht, marrdhnia e tyre ishte e dobishme pr t dyja ant.

N prballjen e tyre me Musain, magjistart ishin plotsisht t vetdijshm se Faraoni nuk

posedonte kurrfar fuqie hyjnore. Megjithat, vetm nga dshira q t jen pran pr ti gzuar

prfitimet q do t delnin nga kjo, ata hudhn shkopinjt e tyre. Kshtu vepruan shum t sigurt pr

eprsin e tyre mbi Musain, gj q edhe e shprehn:


27/68

Kshtu ata hodhn litart dhe shkopinjt e tyre dhe than: Me fuqin e Faraonit, vrtet q

ne do t jemi fitimtar. (Kuran, 26:44)

Edhepse mashtruese, shfaqja e magjistarve impresionoi masn. Si shkruan n Kuran, njerzit u

tmerruan. Musai u impresionua gjithashtu; iu fut tmerri n zemr pasiq litart dhe shkopinjt e

magjistarve iu dukn edhe atij sikur rrshqitnin me shpejtsi. Megjithat, Zoti prkujtoi Musain q tmos

friksohej:

Musai prjetoi nj ndjenj frike n vetvete. Ne i tham: Mos u frikso! Sigurisht q ti do t

kesh eprsi. Hidhe at q ke n dorn tnde t djatht! Ai do t prpij t brat e tyre. Ajo q ata

kan br sht vese nj mashtrim magjistari dhe magjistari sdo t jet kurr fitimtar, sado aftsi

q mund t arrij.

I nxitur nga ku prkujtim i Zotit, Musai menjher iu drejtua magjistarve duke ju thn se

shfaqja e tyre ishte nj magji e kulluar q do t zhvlersohej me vullnetin e Zotit:

Kur ata shfaqn magjin e tyre, Musai u tha: Ajo q ju keni sjell sht magji. Allahupadyshim do ta asgjsoj at (do ta zhvlersoj). Vrtet q Allahu nuk e drejton punn e t

korruptuarve (keqbrsve). (Kuran, 10:81)

Pastaj Musai hodhi shkopin e tij. Prfundimi i ksaj ishte i tmerrshm pr magjistart. Shkopi I

Musait prpiu magjin e magjistarve t Faraonit:

Dhe Ne e frymzuam Musain (duke i thn): Hidhe ti shkopin tnd. Dhe t shohsh! Ai i

prpiu menjher gjith magjit mashtruese q ata trilluan. Kshtu e vrteta doli n shesh dhe

gjithka q ata punuan u asgjsua plotsisht. N kt mnyr ata u thyen atje dhe u kthyen t

turpruar (e tepr t poshtruar). (Kuran, 7:117-119)

Ndryshe nga mashtrimet iluzore t magjistarve, Musai bri nj mrekulli t vrtet me shkopin e tij.

Magjistart kishin thurur komplot kundr Musait. Megjithat, Allahu, thursi m i mir i komploteve,

ndihmoi Musain me nj plan q plotsisht zhvlersoj mashtrimet e tyre. Kshtu, komplotet e magjistarve

vese punuan n dm t tyre. I pajisur me fuqi t mbinatyrshme nga Zoti, shkopi bri nj mrekulli t

vrtet.

Si rrjedhoj, ndryshe nga se sht pritur, Musai mposhti magjistart. Kshtu, t gjith ishin

dshmitar se premtimi i Zotit ishte i vrtet. Zoti nuk e la Musain vetm dhe me an t ksaj mrekullie, e

bri at fitimtar mbi nj prej sistemeve m t fuqishme t kohs s tij.

MAGJISTART PRQAFOJN BESIMIN

Rezultati i ballafaqimit ishte krejtsisht i papritur pr Faraonin, pr magjistart si edhe pr

shikuesit. Magjistart q ishin aq t sigurt dhe kryelart pr superioritetin e tyre, ishin mundur. Pr m


28/68

tepr, kjo humbje e plot ndodhi mu para syve t popullit t Egjiptit. Efekti i humbjes ishte madje edhe

m i madh pr magjistart. Shfaqja e tyre, e cila ishte thjesht nj iluzion, ata e dinin shum mir q

sishte e vrtet. Ata kishin sajuar mashtrime pr t mashtruar njerzit pr t besuar se sistemi i tyre dhe

si rrjedhoj sistemi i Faraonit kishte fuqi hyjnore. Megjithat, mrekullit e Musait paraqitnin dika

tjeter. Ata kuptuan se shkathtsia e tij nuk ishte as iluzion, e as nj dredhi magjistari. Shkopi i Musait n

fakt kishte glltitur dredhit e tyre. Magjistart, prandaj kuptuan se kjo ishte nj mrekulli e vrtet dhe

shenj e ekzistencs s Zotit, dhe nj dshmi e prkrahjes s Musait nga Zoti. Pr kt arsye ata prqafuan

besimin:

Dhe magjistart ran n sexhde. Ata than: Ne besojm n Zotin e Gjithsis (Aleminit),

Zotin e Musait dhe t Harunit. (Kuran, 7:120-122)

N at moment, i tr sistemi u prmbys. Faraoni, i cili e sfidoi Musain botrisht, duke qen tepr i

sigurt se do t fitonte, n fakt psoi disfat dhe magjistart e tij n fund besuan Musain. Faraoni nuk mund

t pranonte vendimin e magjistarve. Sipas arsyes s tij t oroditur, ai ishte i vetmi pronar i toks madje edhe i njerzve dhe mendonte se kishte t drejtn q ti lejonte apo ndalonte njerzit q t

ktheheshin n nj besim tjetr:

Faraoni u tha: Ju i keni besuar atij (Musait) para se tju jap un leje? Vrtet ky sht nj

komplot t cilin ju e keni kurdisur n qytet q t nxirrni banort e tij prej andej. (Kuran, 7:123)

I mashtruar nga t menduarit e tij t shtrembruar, Faraoni u prpoq q t gjente rrugdalje nga kjo

situat.

Nj mrekulli e qart sapo kishte ndodhur dhe pasiq u pasua nga nj disfat e turpshme, magjistart

filluan t besojn n Zotin e Musait. Ajo q do t duhej t pritej nga Faraoni pastaj ishte q t pranonte

botrisht ndodhin e nj mrekullie dhe t pranonte q t udhzohej drejt. Megjithat, ai bri t kundrtn

duke i ofruar vetes interpretime t rrejshme, duke fabrikuar skenare q edhe ai vet e dinte se ishin t

imagjinuara. Kshtu, ai e bindi vetveten se Musai dhe magjistart kishin br konspiracion pr t marr

pushtetin mbi Egjipt. Pr m tepr, ai pandehu se ishte Musai ai q ua kishte msuar magjin atyre:

Ai (Musai) sht prijs i juaj, i cili ua msoi juve magjin (Kuran, 20:71)

Ja se si Faraoni dshmoi pr shenjat dhe mrekullit e pakundrshtueshme t Zotit, por kundrshtoi

dhe mohoi t vrtetn. N t vrtet, sjellja e tij ishte tipike pr t gjith ata q e mohojn t vrtetn. Ktanjerz, t vendosur t mos besojn, i prmbahen ksaj pa marr parasysh sa t pakundrshtueshme jan

shenjat q ju paraqiten atyre. Ata i japen fardo forme t mashtrimit pr t prligjur mohimin e tyre. N

seciln shoqri dhe n seciln koh, do t gjejm mosbesimtar t panumrt t infektuar me kryenesi t

palkundur si ajo e Faraonit, q kishin mohuar ekzistencn, njsin dhe drejtsin e religjionit t Zotit.

Sidoqoft, Faraoni ishte i vetdijshm se kryenesia e tij nuk do ta shptonte at. Humbja e

magjistarve t tij dhe pranimi i besimit n Zotin nga ana e tyre e lkundi autoritetin e tij n nj mas t


29/68

madhe. N nj mnyr apo tjetr, atij iu desht t gjente rrugdalje nga kjo situat dhe t rivendoste

pushtetin e tij. Pr kt qllim ai iu dha dhuns, duke iu krcnuar magjistarve besimtar me tortur dhe

vdekje. Megjithat, tashm t vetdijshm pr t vrtetn e porosis s Zotit, magjistart iu nnshtruan

Zotit me bindje. N disa vargje t Kuranit, msojm pr shprehjen e vendosmris s magjistarve n

besimin e tyre:

Un do tua pres duart dhe kmbt tuaja t kmbyera (dorn e djatht dhe kmbn e

majt ose e kundrta) dhe do tju kryqzoj n trungjet e hurmave dhe vrtet q do ta kuptoni se

cili prej nesh (un apo Allahu) mund t jap ndshkim m t ashpr e m t gjat.

Ata i than: Ne nuk t prfillim e nuk t vlersojm ty prmbi Shenjat e Qarta q na kan ardhur

dhe prmbi At (Allahun) i Cili na krijoi ne. Kshtu pra, vendos e urdhro far t duash, pasi ti

mund t vendossh vetm prsa i takon jets s ksaj bote! (Kuran, 20:71-72)

Ata i than: Me t vrtet q ne po kthehemi te Zoti yn. Ndrsa ti hakmerresh mbi ne

vetm pse ne besuam n Shenjat e Zotit ton, kur kto mbrritn tek ne. Zoti yn! Na dhuro durimdhe na bn t vdesim si Musliman! (Kuran, 7:125-126)

Ata (magjistart) than: Asnj dm! Sigurisht q te Zoti yn do t kthehemi. Shpresojm se

Zoti yn do t na i fal mkatet tona, pasi ne jemi t part e besimtarve. (Kuran, 26:50-51)

Si shpjegohet n vargjet e msiprme, kta njerz besimtar nuk u dorzuan para krcnimeve t

Faraonit, as nuk iu nnshtruan, sepse ata e kuptuan se nse do t vriteshin, ata do ti ktheheshin Zotit, i cili

sht Krijuesi i do gjje. Gjat gjith kohs, ata shpresonin shum se Zoti do ti falte ata pr lshimin e

tyre n mohim para se t pranonin besimin dhe qndrimin e tyre armiqsor q kishin pasur ndaj fes.

Sepse Zoti sht Gjithnj Fals i Madh dhe i Gjithmshirshm.

Q nga ai moment, sundimi i Faraonit mbi njerzit u b gjithnj e m i dhunshm. Ai krkonte t

drejtonte njerzit me an t fuqis q posedonte. Pr shkak t shtypjes q ai bri, askush prve nj grupi

t vogl t t rinjve nga populli i Musait, nuk ndoqi Musain. Vetm ky numr i vogl i t rinjve tregoi

guxim dhe sinqeritet pr t ndjekur shembullin e magjistarve. Shumica, n ann tjetr, nuk e vlersoi

fuqin e Zotit t Plotfuqishm dhe duke mos iu friksuar Atij, nuk pranuan besimin. Kjo rrfehet n

Kuran si vijon:

Por askush nuk e besoi Musain prve pasardhsve t popullit t vet duke pasur frik se

Faraoni dhe paria e tij do ti persekutonin dhe vrtet Faraoni ishte tiran arrogant n tok, ai me tvrtet ishte prej atyre q tejkalojn do kufi. (Kuran, 10:83)

Njra prej atyre q i besuan Musait ishte gruaja e Faraonit. Kjo grua bujare, q para ksaj kishte

ndar aq shum t mira t ksaj bote me Faraonin, jo vetm q muar guximin t braktis gjith kt pasuri,

por gjithashtu ta bnte veten objekt t dhuns s Faraonit. Zgjedhja e saj shte shenj e qart e nj besimi


30/68

t thell dhe t sinqert. Me t vrtet, s bashku me Merjemen (Marien) (as), Kurani prmend gruan e

Faraonit si nj grua besimtare sjellja e s cils ishte shembullore:

Dhe Allahu sjell nj shembull pr ata q besojn: bashkshorten e Faraonit kur ajo tha:

Zoti im, m ndrto mua tek Ti nj shtpi n Parajs (Xhennet) dhe m shpto mua nga Faraoni

dhe puna e tij dhe m shpto mua nga njerzit keqbrs. (Kuran, 66:11)

Prkushtimi i sinqert i gruas s Faraonit ndaj Zotit shte nj shembull i shklqyer pr t gjith

Muslimant. Kjo besimtare e vrtet braktisi pasurin e ksaj bote duke pranuar se jeta e vrtet ishte ajo

e prjetshmja. Ajo paraplqeu t mirat e jets s prjetshme mbi t mirat e ksaj jete t shkurtr edhepse

jet verbrisht mashtruese. Ajo iu lut Zotit vetm pr nj shtpi n Parajs (Xhennet). Padyshim se nj

lutje e till e sinqert, e prmbushur me nj prkushtim shpirtror ndaj jets s prjetshme, sht nj

shembull i mir pr ata q besojn.

Ata q besojn dhe bjn vepra t mira, do t jen n kopshtet e bukura t Xhennetit.(Kuran, 42:22)

NJ NJERI BESIMTAR DHE PALLATI

Pavarsisht nga ngjarjet e mbinatyrshme dhe mrekullit q prjetuan, Faraoni dhe paria e tij iu

kundrvun Musait. Ata insistuan n mohimin e s vrtets, pr shkak t arrogancs dhe kryenesis s

tyre dhe shkuan aq larg sa t pohonin se Musai ishte magjistar i cili shfaqi nj magji. Pr m tepr, ata

sajuan plane t reja q Musai dhe pasuesit e tij tiu nnshtroheshin torturave edhe m t vrazhda dhe

shtypjes:

Dhe padyshim q Ne drguam Musain me Shenjat Tona dhe me autoritet t qart te Faraoni,

Hamani dhe Karuni, por ata e quajtn dhe i than: Magjistar gnjeshtar! Pastaj, kur ai u solli

atyre t vrtetn nga Ne, than: Vrisni bijt e atyre q besojn me t dhe lini gjall grat e tyre,

por prbetimet e mosbesimtarve sjan vese t kota e n humbje! Faraoni tha: M lini mua ta

vras Musain dhe le t thrras Zotin e tij (tm ndaloj)! Kam frik se ai do tju ndrroj juve fen

tuaj ose se ai mund t bj q t prhapet n tok e keqja dhe ligsit! Musai tha: Padyshim q un

jam mbshttur tek Zoti im dhe tek Zoti juaj q t m mbroj nga do kryene q nuk beson n

Dits e Llogaris! (Kuran, 40:23-27)

Faraoni kishte pr qllim t vriste Musain. Ai ishte i prkushtuar t parandalonte vendosjen e nj

rendi t ri n tokn e Egjiptit q do t pengonte pasurimin e tij t mtejshm. Poqese Musai do t arrinte

m shum pushtet, Faraoni sdo t ishte n gjendje t sundonte popullin e Egjiptit ashtu si dshironte ai.

Pr kt arsye ai u prpoq t arsyetonte vrasjen e Musait duke sugjeruar se qllimet e Musait ishin


31/68

jashtzakonisht t liga. Megjithat, aty u paraqit nj njeri nga familja e Faraonit, i cili prkrahu Musain

dhe kundrshtoi mizorit e Faraonit:

Dhe nj njeri besimtar nga familja e Faraonit, i cili e fshihte besimin e tij, tha: A do t vrisni

nj njeri sepse thot: Zoti im sht Allahu dhe tashm ju ka ardhur me shenja e tregues t qart

nga Zoti juaj? Edhe nse ai sht gnjeshtar, mbi t do t jet gjynahi i gnjeshtrs s tij; por nse

po e thot t vrtetn, ather mbi ju do t bjer nga ai dnim t cilin ai ju premton. Vrtet q

Allahu nuk e udhzon at q sht gnjeshtar i shfrenuar e i paprmirsueshm! O njerzit e mi! I

juaji sht mbretrimi kt dit, ju jeni m t lartt n tok. Por kush do t na shptoj ne nga

Ndshkimi i Allahut nse bie mbi ne?

Faraoni u tha: Un ju tregoj juve vetm at q un e shoh t drejt dhe un ju udhzoj

vetm n rrugn e qeverisjes s drejt! Dhe ai q besoi tha: O njerzit e mi! Me t vrtet q kam

frik pr ju nj prfundim si ajo dita e shkatrrimit t popujve t shumt (n koht e para)! Si fati

i popullit t Nuhut, dhe Aadit, dhe Themudit edhe i atyre q erdhn pas tyre. Dhe Allahu nuk

dshiron asnj padrejtsi pr robrit e Tij. O njerzit e mi! Me t vrtet q kam frik pr ju Ditnn t ciln do t jet thirrja e prbashkt (midis banorve t Xhehenemit dhe banorve t

Xhennetit). Nj Dit kur do t ktheni shpinn dhe do tia mbathni duke mos pasur asnj mbrojts

prej Allahut. Dhe cilindo q e humb Allahu, pr t nuk ka udhzues. Dhe me t vrtet q juve ju

erdhi Jusufi n kohn e shkuar me tregues t qart por ju nuk pushuat s dyshuari n at q ai ua

solli, derisa kur ai vdiq, ju that: Asnj t drguar nuk do t oj Allahu pas tij. Kshtu pra

Allahu i humbet rrugn atij i cili sht i shfrenuar dhe mosbesues (q dyshon n Njsin e Allahut).

Ata q kundrshtojn Shenjat e Allahut pa u ardhur atyre asnj dije e prov, kjo sht mjaft e

urryer dhe e neveritur tek Allahu dhe pr ata q besojn. Ksisoj pra, Allahu vulos zemrn e do

tirani kryelart (kshtuq ata nuk mund ta drejtojn veten n Udhn e Drejt). (Kuran, 40:28-35)

Paralajmrimi q iu b nga ky njeri besimtar i pallatit nuk pat ndonj ndikim tek Faraoni, zemra e

t cilit ishte mbushur prplot arroganc dhe ishte e verbruar nga mohimi. Pr ti paraqitur fjalt e tij si t

kota, ai u prpoq q t tallej me kt Musliman i cili ia kishte trhekur vrejtjen atij dhe gjith popullit t

Egjiptit. Faraoni iu drejtua ndihmsit t tij Hamanit me ironi, duke i krkuar atij q t ndrtonte nj kull:

E Faraoni tha: O Haman! Ndrto pr mua nj kull q t mund t arrij rrugt, rrugt e

qiejve dhe t mund t shoh Zotin e Musait, por un me t vrtet e quaj at gnjeshtar. Kshtu

pra, n syt e Faraonit u b joshse dhe si e drejt e liga e punve t tij dhe ai qe i ndaluar nga Udha

e Drejt. Dhe qllimi dhe betimi i Faraonit nuk oi vese n humbje e shkatrrim. (Kuran, 40:36-37)

Faraonit kishte pr qllim q t rimerrte kontrollin thjesht duke u tallur. Ai nuk e kishte kuptuar

rndsin e porosis, domethn, ekzistencn dhe njsin e Zotit, q iu prcoll nga Musai. Faraoni

mendonte se Musai po sugjeronte se Zoti ishte lart n qiell dhe mendonte se asgj nuk mund t shihej prej


32/68

atje me t hipur atje. Duke u bazuar n kt kusht (premis) ai mbshteti mohimin e asaj q Musai i

prcolli.

Duke e kuptuar mnyrn e t menduarit t gabueshm t Faraonit, besimtari nga familja e

Faraonit, i cili e kishte mbajtur t fsheht besimin e tij, filloi q tia shpjegoj ekzistencn e Zotit dhe t

jets s prjetshme Faraonit dhe njerzve t tij. Ai i paralajmroi ata pr mundimet/vuajtjet e pafund. Ai i

thirri ata n rrugn e drejt dhe iu lut atyre q ta ndjekin at:

Njeriu q besoi tha: O njerzit e mi! M ndiqni mua, un do tju udhzoj n rrugn e

drejtimit t drejt! O njerzit e mi! Nuk ka dyshim se kjo jet e ksaj bote nuk sht vese nj

knaqsi e shpejt dhe e prkohshme, dhe sigurisht se Jeta e Fundit, ajo sht banesa q do t

mbetet prgjithmon. Kushdo q bn nj vepr t keqe, nuk do t shprblehet vese me nj t till si

ajo dhe kushdo q bn vepr t mire e t drejt, qoft burr apo grua duke qen besimtar i vrtet,

t tillt do t hyjn n Xhennet n t cilin do tu shrbehet me t gjitha t mirat pa mas e pa kufi. O

njerzit e mi! Si sht kjo? Un ju ftoj n shptim, ndrsa ju m ftoni n Zjarr! Ju m ftoni t

mohoj Allahun dhe t bashkoj me T t tjer n adhurim prkrah Tij, gj pr t ciln un nuk kamasnj dije. Dhe un ju ftoj tek i Gjithfuqishmi, gjithnj Fals i Madh. Nuk ka dyshim se ju m ftoni

mua t adhuroj nj i cili smund ti prgjigjet lutjes sime n kt bot apo n Jetn e Fundit. Dhe

kthimi yn do t jet tek Allahu dhe padyshim se t larguarit prej rrugs s drejt, ata do t jen

banor t Zjarrit. Dhe ju do ta kujtoni far po ju them. Dhe shtjen time un ia l Allahut.

Vrtet q Allahu sht gjithvzhgues i robrve t Tij!

Kshtu Allahu e shptoi at (besimtarin) nga poshtrsit q ata i kurdisn (kundr tij), ndrsa

njerzit e Faraonit i rrethoi ndshkimi m i keq. (40:38-45)

Faraoni dhe shoqruesit e tij nuk ua vun veshin ktyre paralajmrimeve t ktij besimtari t

prkushtuar i cili ishte nga mesi i tyre. Sidoqoft, nj dnim i madh i priste ata si shpagim pr mohimin

dhe arrogancn e tyre.

EMRI HAMAN N KURAN PRMENDET GJITHASHTUN MBISHKRIMET E LASHTA EGJIPTIANE

Nj pjes e t dhnave q jap Kurani pr Egjiptin e lasht zbulon shum fakte historike q nuk u

zbuluan deri von. Kto t dhna gjithashtu tregojn se do fjal n Kuran sht prdorur n

pajtueshmri me arsyen hyjnore.Hamani sht nj person tjetr, emri i t cilit prmendet n Kuran prkrah Faraonit. N gjasht

vargje t veanta, Hamani prmendet si njri nga njerzit m t afrt t Faraonit.

Mirpo uditrisht, ne kurr nuk takojm emrin e Hamanit n pjesn e Tevratit n t ciln bhet

fjal pr jetn e Musait. Megjithat, Hamani prmendet n kapitujt e fundit t Bibls, si kshilltari i nj

mbreti Babilonas, i cili kishte jetuar prafrsisht 1100 vjet pas Faraonit dhe i cili njihej si nj njeri q

kishte qen shum mizor ndaj ifutve.


33/68

Disa jo-Musliman, t cilt pohojn se Kurani sht njfar riprpilimi i Bibls nga ana e Profetit

Muhamed (saas) dhe pretendojn q Profeti t ket kopjuar gabimisht nj pjes t materialit nga Bibla n

Kuran.

Megjithat, ky pohim sht vrtetuar t jet i pabaz duke iu falnderuar deshifrimit t alfabetit t

hieroglifeve Egjiptiane prafrsisht 200 vjet m par. Prmes ksaj t arriture, emri i Hamanit sht

gjetur n mbishkrimet e lashta Egjiptiane. Deri n at koh, shkrimet dhe dorshkrimet n hieroglifet e

lashta Egjiptiane kishin mbetur t palexuara. Gjuha e hieroglifeve t lashta Egjiptiane kishte mbetur n

prdorim pr shum shekuj, por me prhapjen e Krishtrimit dhe me ndikimin e tij prfundimtar n

shekullin e 2-t dhe t 3-t t ers s re, solli fundin e njohjes s saj. Shembulli i fundit i shkrimit

hieroglifik i njohur pr ne sht nj dorshkrim i vitit 394 t ers s re. Pas ksaj date, gjuha e

hieroglifeve u b nj gjuh e vdekur, duke mos ln pas askend q mund ta fliste at deri n shekullin e

19-t. 2

Fshehtsia e hieroglifeve t lashta Egjiptiane u zgjodh vetm n vitin 1799, me zbulimin e Gurit t

Rosets (Rosetta Stone) q datonte nga viti 196 para ers s re. Prdorimi i tri gjuhve t ndryshme e bri

kt gur t deshifrueshm: gjuha e hieroglifeve, gjuha popullore (nj form e thjeshtsuar e gjuhs shieroglifeve q prdorej nga shtresa e njerzve t rndomt t shkolluar) dhe greqishtja. Shkrimet e lashta

Egjiptiane u zbrthyen kryesisht me ndihmn e shkrimit Grek. Prkthimi (transkriptimi) u kompletua nga

nj Francez, Jean-Franois Champollion, dhe nj gjuh e vdekur si edhe historia e bartur prej saj,

prfundimisht u ndriua. Pra, qytetrimi i lasht Egjiptian, q prfaqsonte nj religjion dhe jet shoqrore

krejtsisht tjetr, u ringjall. 3

Duke iu falnderuar zbrthimit t shkrimit t hieroglifeve, ne gjithashtu arritm deri te nj e dhn

thelbsore q ka t bj me temn ton: emri i Hamanit me t vrtet ishte prmendur n tekstet

Egjiptiane. Ky emr ishte skalitur n nj monument q sot sht i eksponuar n Hof Muzeun e Viens.

Mbishkrimi gjithashtu thekson afrsin e Hamanit me Faraonin. 4

N Fjalorin e Emrave Personal t Mbretris s Re, nj fjalor i mbshtetur n t dhnat e

grumbulluara nga prmbledhja e plot e dorshkrimeve, Hamani prmendet si udhheqsi I puntorve

n minierat e gurit. 5

Ndryshe nga pohimet e kundrshtarve t tij, Hamani ishte nj person q kishte jetuar n Egjipt n

kohn e Musait, sikurse shkruan n Kuran. Prap, sikurse prmendet n Kuran, ai ishte nj njeri i afrt

me Faraonin q ishte prgjegjs pr projektet ndrtimore. N mnyr t ngjashme, vargu q rrfen se si

Faraoni kishte krkuar nga Hamani q ti ndrtonte nj kull sht gjithashtu n pajtueshmri me

dshmin e ktij zbulimi arkeologjik:

Faraoni tha: O pari! Un nuk di se ju keni ndonj ilah (zot) tjetr ve meje. Ndiz pra nj zjarr, o

Haman, t pjekim tulla dhe m ngri (ndrto) mua nj kull t lart (pallat madhshtor) q ta shoh (apo tkrkoj pr) Zotin e Musait, dhe n t vrtet mendoj se ai sht prej gnjeshtarve. (Kuran 28:38)

N prfundim, ekzistenca e emrit t Hamanit n dorshkrimet e lashta Egjiptiane jo vetm q i bri

kto pohime t sajuara krejtsisht t pabaza, por gjithashtu prforcoi faktin se Kurani sht fjala e

pagabueshme e Zotit. Kurani na zbulon n mnyr t mrekullueshme nj t dhn historike q

prndryshe do t ishte e pamundur t arrihet apo t zgjidhet n kohn e Profetit.


34/68

MOSMIRNJOHJA E T BIJVE T IZRAELIT

Pas ballafaqimit t tij me magjistart, Musai qndroi n Egjipt pr nj koh t gjat q u dallua nga

nj shtypje m e ashpr e ushtruar nga Faraoni ndaj Musait dhe t bijve t Izraelit. N njrn an, Musai

u ballafaqua me Faraonin dhe shtypjen e tij, ndrsa n ann tjetr, ai i ftoi t bijt e Izraelit q t jen tpalkundur. Disa nga t bijt e Izraelit e kritikuan Musain pa treguar kurrfar respekti ndaj tij, duke thn

se prezenca e tij nuk e kishte zbutur shtypjen t cils ata i ishin nnshtruar:

Musai i tha popullit t tij: Krkoni mbshtetje tek Allahu dhe jeni t duruar. Vrtet q toka

sht e Allahut. Ai ia l n trashgim at kujtdo q Ai dshiron prej robrve t Tij dhe fundi i

shklqyer sht pr t prkushtuarit ndaj Allahut, pr ata q i friksohen Allahut.

Ata i than: Ne (Bijt e Izraelit) kemi hequr shum para se t vije ti edhe prej se ke ardhur ti n

mesin ton. Ai (Musai) u tha: Mbase kjo sht se Zoti juaj do ta shkatrroj armikun tuaj

(Faraonin), duke ju br ju trashgues n tok e tju shoh si do t veproni. (Kuran, 7:128-129)

Mosrespekti i t bijve t Izraelit ndaj Musait sht tregues i dobsis s tyre shpirtrore. Zoti

kishte drguar nj profet i cili pr ti shptuar nga mizoria e Faraonit krkoi nga ata q t jen t

palkundur. Pr shkak t dobsis s besimit t tyre dhe t mungess s plot t urtsis, ata nuk ishin n

gjendje t tregohen t prmbajtur. N vend t ksaj, me mosmirnjohje, ata filluan q t ankohen dhe ti

shryhen Musait. Megjithat, pa marr parasysh se far i ndodh, nj besimtar i vrtet i sht falnderues

Zotit dhe vetveten ia nnshtron do gjje q Zoti t ket paracaktuar pr t. N koh t vshtira, t

vuajtjes, t uris ose madje t shtypjes apo torturs, nj Musliman duhet gjith

Documents

HARUN JAHJA``Hz Musa``