:ı:· ,

r >· •'

' ' . '•

·~ .

. . \ rJ 1 .

. ONDOKUZ MAYIS ÜNiVERSiTESi

iLAHiYAT FAKÜL TESİ

DERGiSi·

SAYI4

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 49 (1, 2)

f(J

SUÇLULARDA · DiNi DAVRANIŞLAR

Doç. Dr. Hüseyin PEKER O.M.Ü. iHihiyat Fak.

111 f!.- Suçun Tanımı

1 Suç (Atm. : Verbrechen, ing. ve Fr. Orime) hukuk, sosyoloji, psikoloji,

[ .;

lll

ı

ahlak, teoloji ve kriminoloji gibi değişik alanlarla ilgili, çok boyutlu ve ge­nel bir kavramdır.

Suç kavramı ilk olarak ahlakta yer almış1 ve suç olayı , tarihin en eski devir'lerinden beri her toplumda görülmüştür. Sayısı ne olursa olsun, bütün kültürlerde suçluluktan .. ve suçtan bahsedilmiş2 , ancak her zaman ve her toplumda aynı şey suç olarak kabu l edilmemiştirl. Kuşkusuz bu durum, toplumlar arasındaki ve aynı toplumun değişik zamanlardaki değer ölçme­rinin az çok farklı olmasından kaynaklanmaktadır.

işte sosyolojik, psi,kolojik hukuki, kriminolojik, dini ve ahlaki niteliği olan bir .kavram durumunda_bulunduğu için, suçu bütün bu açı lardan ta­nımlamak imkanı vardır. Bu nedenledir ki, ·konuyu bu yönlerden ele alan ıbilim adamları da suçu bu alanlarla ilgisi açısından tanımlamış lar ve böy­lece ·hukuki tantınlar yanında diğer alanlarla ilgili tanımlar da ortaya çık-mıştır;

Biz araştırmamıza, siyasi olanların dışında, Tür.k Ceza Kanunlarının suç· saydıgı_ fiiJleri dahil etmiş bulunduğumuzdan, burada suçun sadece hukuki tanımını yapmakla yetineceğiz.

Sulhi Dönemezer, Sahiır Erman ve Uğur Alacakaptan'a göre, hukuki yönden .bir f iilin suç sayılabilmesi için o fiilde dört kurucu unsurun bu­lunması ·gerekir. :

(' .!L

Ş3

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 50 (1, 1)

i - Kanuni unsur (Fiilin .kanundaki tarife uygunluğu).

2 - Hukuka aykırılık unsuru (Fiilin yapılmasına . hukuk düzenince ce- .t vaz olmaması).

3 -- Maddi unsur (.Bir fiilin bulunması).

4 - Manevi unsur (Fiilin kusurlu olarak işlenmiş oll!'ası4).

Buna göre suçun tammı da şöyle olmaktadır : uSuç isnad yeteneğiı:ıe sahip ·bir' kişinin kusurlu kadesinin yarattığı icrai veya ihmali .bir hareke.­tin meydana getirdiği, kanunda yazılı tipe uygun, hukuka aykırı ve müey­yide olarak bir cezanın uygulanmasını gerektiren bir eylemdir ... 5

B - Problem ve Amaç

Suç insanları eski zamanlardan beri meşgul eden ve 'ğünümüzde 'de problem olma özelliğini •koruyn bir davranıştır. Gerek dünyada ger•ekse ül­k~mizde şu(;. or~nları gittikçe artış göstermektedir. Bu artış:, diğer ·bir çok mer.nlekeflerde. olduğu ,gibi Türkiye'de de · yıllık nüfu·s artıŞ oranından dahiı­hızlıdır.6 aBugün'kü bilanço, tarihin bir başka dönemindeifı ·daha· Çal< suÇ;; · daha ç,ok .cezaevi ve daha çok toplumsal suçlu -bulunduğunu göstermekte­ci'ır,;7 . . ·. . .. · .. · i

... : insan y·aşayışının byütün ·belirtilerinde olduğu gibi suç ·işlemen.ih ve . suçlardaki ' artışın da -nedenler.ı şüphesiz 'çeşitlı'dir. u GEmelde . suç~ 'failin: geıietfk, ··kişilik ·ve çevre faktörlerinin sonuci.ıdur.»8• Su.çh.iluk sebeplerinin ... çevredeki sosyal ve siyasat' değişimler kadar .kişfde araiıması'ıi'ııi ' ger'ekliligi"! konusunda kriminologlar arasında geniş bir görüş birliği vardır.9 .Bu· ne­denle oilk planda, suç işleyen kişilell'i bütün özellikleriyi e tanımak gerekir . . Qnlarır bilinmesi gereken özelliklerinden biri de dini · in~nç ·ve davra·n·~ş . yonlerldl'r.'.Çüıikü dini inanç (iman), insanın ·sosyal davranıs ı. riz'erinde . ta~ · yi n edici .bir role sahiptir.10 . • . · • • · . : •• : •• • · · ·· •

• . · .. ! :::-. ·. ... : =· ·• • .• .. .. •• • • : • • .._. ; • ~ : •• i.·-- ·~

aDin, hem ıbi·reyi hem de toplumları etkileyen sosyo-:kültür'el bir .. kü:.:~ rumıı11 ,. insanın günlük hayatındaki davranışiarına yön veren bir faktör-· dü'r12 • . Belirli . dini' inan.çlar ve tutumlar, ferdi n diğer kiı:nselerle olan ilişki­lerini~ ahlaki davranış ve hükümlerini ·bir dereceye kadar · şekillen.dirİr~ · lerU. Çünkü din, insanın düşünce, duygu, :irade, vicdan ve davranrş gibi bütün -kabiliyet ve eğilimlerine hitabetmektedir. . . ' . . .

. . işt~ . bu nedenledk ki, . dine hağlılık derec.esi lle ·:stii;ı:J,!uk . ara~ında~l : .iJişkl üzerıinde durulmuş ve bukonuda araştırmalar yapılmiş'tir:· .. ' .... ·

94 '

··~

'·· ...

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 50 (1, 2)

Amerika'da Glueck'ler' SOO s'uçlu üzerin·de· yaptıkları .araş·tırnia sonun-da bunlardan ancak % a·,s ·ının, mahkum olmadan önce düzenli olarak· ki-

~ liseye gittiklerini ·beli.rlemişlerdir.14 -i• i ı · Ferri , tetkik ettiği :katillerin pek çoğunun din · duygusuna veya hiç ol-

.r mazsa Allah inancına sahip olduklarını , fakat bu duygunun sapık bir şekil . .aldığın ı müşahede etmiş~ir1S.

Lombroso. bu konuda şöyle düşünür: _ .. çok kimse sı,ıçluların dinsiz olduklarına ·inanrnaktadır. Çünkü din, suçu önleyici en büyPk enge_ldir .. .. Fakat bWikis suçluların pek çoğu dindardır, ancak onlarda · din duygusu·: daha ziyade suçun manevi ortağı giıbidirn 16•

Garafalo'ya göre -ise, .. ·suç temayüller-i taşıyan kimselerin ahlakı üze- · rinde 'din hakimiyet -kurumaz. Suçlular iiEtriyi görmezle~. sadece halde ya­şarlar~ ihtiras larını tatmin etmek söz konusu olduğu zaman ertesi gününü bile . düşün'meyen birinin, öbür dünyadaki . hayatı hesaplaması mümkün .

i:~ müdür?n17•

Ülkemizde ·bu konuda yapılm ış geni·ş kapsamlı bir arraştırr.pa yoktur. Sadece suçlularla ilgili yapı lan ·kriminoloj ik istatistik v~ . anket çalışmaları18

Içerisinde, onların dini yönlerine ait genel bazı bilgirer de öğrenilmeye çalışılmıştır. f.akat bunlar ,suçluların dini davranışlarını tam olarak akset-tirmekten uzaktır. - - ·

işte ·biz bu araştırmayla, suçlu l arın (siyasi olanla-rın dışında) dini dav­ranışlarını bel-irlemeyi am"açlamış bulunuyoruz. Normalde, din suç i ş lerneyi . aynı zamanda günah telakki ettiği için, Allah'a ve öldü-kten sonra C"eza· veya mükafat göreceğine inanan, ibadetlerini yapan bir insanın ·suç i şle­

me's(gerekir. Acaba gerçekten böyle midiri-Suç işleyenlerde Allah inancı, ; Cennet ve Cehennem inanc ı zayıf mıdır? Suç işleyenler, dini n yapınız -diye emrettiğ i ibadetleri yapmıyor, dinin yapmayınız dediği birtakım davranış­lar ı yapıyorlar mıydı? i·şte -bu konular araştı•rmamızın problemini oluştur­maktadır.

1 ·~ c - Kapsam ı

1 L_,

Araştırmamızın -kapsam ı , Türkiye'de siyasi olanların dışında, ceza kanun­larının suç sayd ığı f i ilieri işleyenieri n dini davranışlarıdır. Bunun için ceza­evlerinde tutuklu bulunan siyasi suçlular dışındaki mahkumlar esas alınmış-

. ; .. .

i ·p

/ )

95

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 51 (1, 1)

tır. Fakat bütün ce~aevlerirıde anket uygulamak oldukça zor ve im.kanları ­mız üstünde. olduğundan araştırmamız, Ordu Yarı . AÇık ve· Giresun Yarı Açık . · .ve Kapalı Cezaevleri ile sınırlandı:rılmıştır.

Böylece anketimiz Ordu Yarı Açık Cezaevlerinde · 16S, Giresun Yarı Açı k ve Kapalı Cezaevinde 298 olmak üzere . toplam 463 mahküma. uygu-; lanmıştır. Ancak dağıtı lan anket formlarından 24'ü :boş olarak doldurulma­dan, 17'si ise eksik veya yanlış doldurularak iade edildiği, 15 mahküm. da suç işlemedi'kierini ifade' ettikleri için değerlendirmeye alınmamıştır .. Bu . nedenle değerlendiırmeye' alınan anket sayısı toplam 407'dir. ·' . .

Anket 5 Aralık 1986 tarihinde Ordu Yarıaçık Cezaevinde ve 6 Aralık 1986 tarihinde de Giresun Kapalı ve Yarı Açı k Cezaevlerinde uygulanmıştır.

Özellikle cezaevleri arasında önemli ölçüde tutuklu nakli olduğu için19•

cezaevlerinde Tür.kiye'nin her bölgesinden mahkümlaır bulunmaktadır. Bu nedenle anketimizin diğer suçluları da belirli ölçüde temsjl edebileceğini söyleyebiliriz.

D- Varsayımlar

Araştırmamızın varsayımları şunlardır :

1. Suçlularda ibadet etme ve kendi lerini dini yönden değerlendirme, eleştiriye tabi tutma oranının düşük, dinin yasakladıği davranışları (içki içme, ·kumar oynama_ gibi) yapma oranının yüksek olacağı.

2. Hı rsızlık ve ırza geçme gibi yüz kızartıcı suç işleyenlerde Allah inancı ve ~badet durumunun, adam öldürme ve yaralama suçu işleyeniere

oranla daha zayıf o lacağı varsayıl mı ştır.

E- Bulgular

1. Anket Uyguladığımız Kişilerin Bazı ·Genel Nitelikleri:

96

r. ··:)

~-

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 51 (1, 2)

, .

1, · a). Suç Türü Yönünden Durumları :

.( ÇIZELGE 1. Suç Tü.rlerine Göre Dağılım

.ı(~

,,

Suç Türü Say1. Yüzde Aduw öldürme 216 53,0? Öldürmeye teşebbüs 8 . 1,96 Yuraluuıu. 33 8 110 Cinayete teşvik 2 0 ,49 H1.rsı.zlı.k 65 15,9? Gasp 30 .? , 3? Doı·andı.rl.cı.lı.k 3 0,?3 Irza geçme 21 5,15 Fiililivata 4 0,98 Kız kaç1.rma ve al1.koyma 15 . 3 .68 Silah yakalatma 9 1 ,4? Uyuşturucu kullanma ve satma 3 0,?3 Kaçakçı.lık 1 0,24

Toplam 40? 100.0 ·-··

Ankete katılan suçluların % 53,07'si adam öldürme, % 23,34'ü hırsız· lık ve gasp suçu işlemişlerdir.

Adam öldürme, öldü•rmeye teşebbüs, yaralama ve cinayete teşvik şah· sa ilişkin suç; hırs ızlık, gasp ve dolandırıcılık, mala ilişkin suç; ırza geçme, fiililivata, kız kaçırma ve alıkoyma Ise cinsel suç kategorisinde ele alı na· bilir. Buna göre şahsa ilişkin suçların oranı % 63,62; mala llfş .kin suçların oranı % 24,07; cinsel suç oranı ise % 9,81'dir.

b) Yaş Durumları :

Anket uyguladığımız suçlular, suç işledikleri zamanki yaşları yönün· den 18 yaşından üüçük, 18·25 arası, 25·35 arası, 35·50 arası ve 50'den yu· karı olmak üzere beş devreye ayrılmıştı r. Bunun nedeni, kişi 18 yaşına ka· dar ergenlik dönemini tamamlamakta ve gençlik dönemine girmektedir. Gençlik dönemi ise 25 yaşına kadar uzatılabilmekte ve bundan sonra ye· tişkinlik dönemi başlamaktadır.

97 ;j

/ E . ...__ __,.....

- LiQW

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 52 (1, 1)

ÇIZELGE 2. Işledikleri Zamanki Devrelerine Göre Dağılım

SUÇ İŞLEME YASI -. 18 don 18-25 2~5 . 3~50 50 den kU çUk arası arası arası yukarı

TCPLAM

SJÇ TURU Say YUz. Sa, YUzde Şa. .YUz. Sayı lvuı. lsavı .. Y.ul Sav YU:z

Adam Öld. 8 3,70 65 30, oı; 93 43,0! 44 2q;n 6 ı---:-

2,77 216 1oo, o

Old,Teşebb. 6 75 o 2 25 o 8 lıoo.o

Yaralama 4 2 12 ı3 39. 39 12 36 31 3 9,09 ı 309 33 b.oo.o

Cina. Teşvik 2 ıoo . < 2 oo, o ._..._ Hırsızı ık ı5 b3 07 26 40 o 20 30,71 4 6,15 6~ oo, o

Gasp 4 3,33 16 53,33 9 27,2 ı 3, 33 30 _oo,o

Dolandırıc. ı 33,·3~ ı 33,3 ı ~3,33 3 oo,o

Irza Geçme 7 b3, 33 "6 28, 57 5 23,8( 3 14,21 21 oo,o

F11l111vata 3 175,0 ı 25, 0 4 oo, o

Kız Kaçııına ı 6,66 a 53,33 3 20,0 2 13, ·3 ı 6,66 15 oo, o .

Silah Vaka , ı 16, bt 4 66, 61 1 16,6 6 oo,o

lJyuşt.Kull, 3 100,( 3 000

Kaçakçılık ı 100,( ı 000

TC»> LAM 42 0,31 ı42 34,88 152 37,3< 62 15,2; 9 2,2ı 407 oo, o

Görüldüğü gibi anket uyguladığımız kişilerde genel olarak suç i ş leme oranı en çok 25-35 yaşlar.ı arasındadır. Bunu 18-25 yaş arası izlemekte­dir.20

Hırsizlık, gasp, kız kaçırma ve alıkoyma en çok 18-25 yaş arası dö­nemde yoğuniAşmakta, ırza geÇme ve flililivata suçunda ise 18 ya~ından küçüklerde daha fazla .birikim görülm~ted ~r.

{Jj

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 52 (1, 2)

ı'

'·

cl Öğrenim Durumları :

ÇiZELGE 3. Öğrenim Durumuna Göre Dağılım ·

OORENiM 0011Jl4lARI '

Ok una-yaz - İ lkokul Ortaokul Lise rakUlte TQllL. l!lf( _bU~ yor ı.ı_el(unu .. t.ıq~I,II'!.\L ___ . ı.:·..:zunıı u.nunu

St.Ç TlllliJ Sayı Ytlzda :--~~'). Y~ıdıı Sayı \'Uzdo Sayı YUzda Sayı Yuıde sayı . .

AdJJn ·Öld . 22 ıo,ıa 161 74,53 23 ~0,64 10 4 ,62. 216

Öld .Teşebo. 6 75,0 ı ~2,50 ı 12,!>0 '

8

Yııraliıllıa 3 9,09 27 cı,aı 2 6,06 ı 3,03 33

Ci na. Teşvik ı 50,0 ı pO,O 2 ·---- 1-·

t!ırsız lık ~ 3 .07 ~ 75 ,30 14 '1_!?~ 6~ - ··

uasp ı -~·~ ~2 73 ,~ .ı 1:! ,33 3 10,0 30 ·-··- ı--

Do l.ıodı rı c . 3 100,0 ::ı .:. ,____ --~- --·- . - ·--- - f-· 2i Irza u.:ıçın.:ı 2 9 ,5~ ll :):.!,3(; 7 ·n , 33 1 4 , 7u

F iilillvat~ :.: :lo,u ~ 50,0 4 -----· -~. -co-:o '3 ı 6,66 ıs Kız KaçınnJ 2 13,33 9 '0,0

Silah Yak. 2 33,3:l 2 ~3 ,J3 ~ı ~3,33 o Uyuşt .Kul . ~ 66 ,66 ı J3 , 33 3

Kaçakçılık ı ıoo ,o 1 - -··-.. ----ı - -----P=-· - ·-- . - .....

'OOP .L/J.t S4 6,35, 296 72,72 59 . 14 ,49 17 4 , ı7 407 -

. Çizelgeden de anlaşılabile«?eği gibi suçluların % 72,72'si ilkokul me­zunudur. Anket uyguladığımız 407 suçlu arasında Fakütle mezunu yoktur ve lise mezunlarının oranı da % 4,1i'dir.

lise ·mezunlarının oranı adam öldürenlerde % 4,62, öldürmeye teşeb­büs edenlerde % 12,50, yaralarncı suçu işleyenlerde % 3,03 •. gasp suçu Iş­leyenlerde % 1 O, ırza geçme .suçu işleyenlerde % 4,76, kız - kaçıranlarda % 6,66'dır. CinaytHe teşvik, hırsızlık, doland ırı cı lık, fiil i livata, silah yaka­latma ve uyuşturucu suçu işleyenler arasında lise mezunu da yoktur.

Ancak burcıdan, öğrenim ve kültür -düzeyi yüksek olanların suç işl~­mediği sonucu çıkarılmamalıdır. lombroso'ya göre, aydınların suçluluğu daha ziyada hile tipinin vasıflarını taşır. Ona göre okuma-yazma bilmeyen­lerde çocuk öldünn.e ve düşürme, hırsızlık, soygunculuk; kundakçılık ço- _ :

: ğunluktadır. Az okumuşlarda zorlama, t ehdit mektubu, mala ziyan ve yara-

99 '

:s~ ;·· ... ···- - ..... . ..ı~· ...... .:, : ~:::.._::;;;:··. ·~· --,...., ·- ____ .i. __

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 53 (1, 1)

larria Çoktur. Orta okumuşlarda rüşvet verme. kalpazanl ık v~ yüksek tah­siililerde sahtekarl ı k, vaıifeyi suistimal ve siyasi suçlar çoktur. Tahsil, suç t.r iŞlemenin Ince şekillerini buldurmaktadı rl1 • ·

Öğrettmin suç sayısı ve suç niteliği üzerinde~; etkileri birçok tartış­malara konu olmuşsa da bugün artık öğretimin mülkiyet_e karşı . işlenen suçlarda artırıc ı bir etki yapmasına karşılık, şahıslar aleyhine işlenen

suçlarda azaltıcı b.ir fonksiyon icra ettiği ve bir önem tcışıdığı genellikle kabul edilmektedir.ıı

d} Ekonomik Durumları :

ÇIZELGE 4. Ekonomik Durumlarına · Göre Dağılım

EKooa..ıtKDUIIUMLARI Urlanın Ortanın

Zon!J ln Us tU Orta altı Faklr TCllL.

suç TIJfiU ---..--- --,---r----- -·---1-

sayı YUzdu Sayı YU ı de Say YU ı de Say YUztle ::uıy YUzdE Sayı -

Adam Öld. 12 5, 55 60 27, 77 57 26, 30 07 40 27 216 1-:: -- -- - -· · --Old.Te~ebl.ı. 1 _12,50 3 ~7 ~ ı ~~o 3 ~lL_~ 8 ·-- --· r----· __ ::___

Yaralama 2 6,06 lO ~0,30 --- -- ll 33 33 ı o ~, 30 ı.::.::. i _lL_ Cln.Tf.IŞVlk ı ~_ıL _ı__ ~_._o 2 -· Hırsızlık ' 2 .~Q!. _ 12 ~-~~ IJ.L ?~6!_ _3~ ~3 84 65 Gasp 6 lw.o 13 43~. _ _ll_ ~f;.o6 __]Q_

Dolandırıc. ı ~_3 , 33 1 ~3,33 . 1 P3J2~. 3 ı---· - ·-- t---

Irza Geçme 2 9,52 5 ~3,80 6 ~8,57 o ~~tE2- 21 · f--- --··

HUiUvat a ı 25,0 . 2 po,o 1 ~5,0 4 ·----__ .. ~ö:o---- ~J,3J ·- ·-·-- --

Kıı Kaçınııa 2 13, 33 3 8 2 3,33 15 Silah Yaka. 2 ~3 , 33 l 1_6, 66 3 )0, 0 6

~tu.Kul l - 1---- .. l_ 33,Jı _.2_ rm# 'l

Kaçakçılık -- _ _,_,_ . - . .. . ·-- ·- ·-· _ı_ OQ, Q ..... l Ta> LAM 22 5, 40 105 25,79 116

1--· -·--· ·--:--· 20, 50 104 ~0,29 407'

Suçlulaıın büyük bir çoğunluğunun fakir (% 40.29) ve ort~nın altın­

daki (% 28,50) kişilerden oluştuğu görülmektedir. Ortanın üstünde bir ge­lire sahip olduğunu .belit1enlerin oranı % !>.40 olup, zengin olduğunu işa­ıretleyen çıkmamıştır. Orta ve ortanın üstünde .bir gel ire sahip olan iann oranı toplam % 31 ,19'dur.

100

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 53 (1, 2)

\f

1, J

. . Ortanın- üstünde bir gelire sahip olduğunu belirtenlerde oranlar şöyle · sıraianmaktad.ır: Fiililivata % 25,0: kız kaçırma ve alıkoyma % 13,33; öl· düı;meye teşebbüs % 12,50; ırza geçme % 9,52: yaralama ~% 6,06; adam öldürme % 5,55; hırsızlık suçu işleyenlerde % 3,07'dlr.

2. Dini Inanç' ve o·avranış Durumlari : . .

a) Allah'ın Varılğı lle .Ilgili Inanç Durumları

ÇIZELGE 5. Suç Işlemeden Önce Allah'ın Varlığına Inanç Yönünden Dağılım

ALLAH'IN. VARLİGINA

Ooland. 3

Irza Ge. 12 p7,14 2 9,~2 ı 4,7 3 4,21 3 14.2 21 FU1111v 3 75,0 4

Kıı Kaç. 15 00,0 1~

Silah Y. 6 00,0 6

unut.K. 3 Kaçakçı. 1 100,0 1

Çlzelgeden de anlaşılabileceği gibi suçluların genelde % 83,53'ünün suç Işlemeden önce Allah'ın varlığına kesin ·olarak Inanmakta, '% 2,45'1nln ise kesin olarak inanmakta olduğu g_örülmüştür. Bu konuda· şüphe Içinde olanların oranı % 5,15, bu konuyla ilgilenmeyenlerln oranı 0(o 5~89'dur.

.· ..

m·· -- ·

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 54 (1, 1)

:.

. ·, .· ...

Inanan, fakat bu konuda kafasıııa takı lan çözarnediği hususlar olanları ·re: da dahil edersek, suçluların % 86,23'ünün suç işlemeden önce . AIIah'ın

varlığına inandığı anlaşılmaktadır.

Allah inancının gasp, ırza geçme ve hırsızlık suçu işleyenlerde en dü-şük oranda olJuğu görülmektedi·r. ·

b) Cennet ve Cehennemle ilgi li Inanç Durumları

Anketimizdeki Cennet ve Cehennem inanciyla ilgili 23 üncü sorumuz ve düzenlenen alternatifler şöyledir:

- Cenneı ve Cehennem inancınız aşağıdakilerden hangisine uygundur?

( a- Öldükten sonr'a, bu dünyada Allah'ın enirini t utup iyi işler ya-. panlar Cennet'e, Allah'ı n emrinl tutmayıp kötü işler yapanlar Celıennem'e gidecektir. '-i

) b- Öldükten sonra Cennet' e veya Cehennem'e gi~me diye bir şey yoktur; i nsanları iyilik yapmaya teşvik ve kötülükten uzaklaştır-mak için insanlar tarafından uydurulmuştur.

c- Bence Cennet ve Cehennem bu dünyadadır. Yani dünya iyi ve rahat yaşayarılar için Cennet, fakider için Ceherınem'd ir. ·

( d- Başka inançta iseniz yazırıız: .... .................... . ............... : .. .

Bu sorulı.ıra '":ırilen cevaplar şu şekilde dağı lım göstc::rmektedlr:

. 102

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 54 (1, 2)

·.l

··: : -ı

ÇIZELG~· 6. Cennet ve ·cehenne.me InanÇ Yönünden. Da.ğı l.ım ..

. · CENNEt vı:. CfHENNa.t 1 E İNANÇ DJRl.MLARI :

a ıııadde&1 b ıııadde& · ~ınaı.fııe5~ D ve c aıa i ııaoka gllrll~. . n\ u•r At _ni 1=~,.. iS; ret Ji! isa·•etJi! ' btı {Un' ·y~

9JÇ TURU Sav ı YU:zd• . .

..say ..)'la. Si.. - ~Uzde- Sayı .YU~cu s. . . YUul& ~ Adam Ö 1 diJ.rıııe 185 85,64 5 ~ 18 8, 33 4 ı,e:ı 4 1, 85 216

Öld. Te ~ebbil5 7 !17, 50 ı ı2,50 a ·

Yaralama 30 90,90 ı 3,03 2 6,06 33

Cltıa.Te~viic 2 ıoo,o . ' . . . 2 ..

Hır&ızlık 45 69,-2~ 4 6,15 ll 6,92 2 3, 07 3 4,61 65

Gasp 21 70,0 2 6,66 5 ~-6, 66 2 6, 66 30

Dolandirıcı ı 3 ıoo, c ' 3

Irıa . Geçme 15 71 , 4 ı . 4, 76 4 19,04 ı 4, 76 21

F11lll1vata 3 75 o . . ı 25 o 4 .. _Kız Kacinna 15 LOO.O ı5

Sllııh V;ılta 6 ıooo 6 '

u\ru~t.-Kuııa·. .ı ~3,33ı ı 33,J:s ı 33,33 3 '

· Kaçakçı-lık ı 00, 0 ı ' ... ..

.·, TCPUM ·334 ~2 , 06 ı4 3,43 43 10,56 6 ı,47 10 2,45 . 407

-

. •· Çizelgedeı:ı de anlaşı labileceği gibi suçluların .% 82,06'sı Cennet ve . ·cetıennem·e inanmaktadır.' Uyuşturucu · kulla'nma, hırsızlık, gasp ve ırza

geçme suçu ·işleyenlerde Cennet ce Cehenneme i nann:ıama oranı diğerle­. ' r i n~ ·göre .daha yüksektir. ·

C~nnet ve Cehenneme inanma·yanların oranı uyuşturucu :kullananlarda .. % 66,66; .fiililivata su,çu Jşleyenlerde % 25,0.; ır.za geçme suÇu Işleyenlerde ı% 23,8; gasp suçu işleyenlerde % 23,32; h ırsızlık. suçu işleyenlerde

. . . % 23,07; öldürmeye Jeşebbüs edenlerde % .12,5.0; adam öldüren lerde !>lo 1 0,64; yaralama suçu işleyenlerd~ % 9,09'dur. ·

< • ·.· ·, .

. ...

103 1

i z -----···· - - ?'?i - . ... ll -·'-· __..,..,.

ıaew

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 55 (1, 1)

.au konuda başka görüş bildiren 10 kişiden biri (hırsız1tk) ·hiç birine inanmadığınt•, üçü {adam öldürme 2. :hırsızlık 1) ·bu konuda kesin bir ınan· r;. ct olmadığım•. dördü (adam öldürme 1. gasp 2, hırsizlık .1) •ŞOpheli oldu-· ğunu.• belirtirken. bir ıki şi (ırza geçme) • bir bakıma dünyada rahat· yaşa­mak da bir cennettlr• şeklinde, bir kişi de (adam öldürme) ~kötülük yapan-

·.; lar·:Ceh.enneme gidecekler ve tabilki çatır çatır. yanacaklar• şeklin_d~ gö-rüş bildirmişlerdir. · · ·

-c) Namaz KıJma Durumları :

ÇIZELGE 7. Suç Işlearieden Önceki Namaz . Kılma Durumuna Göre Dağdım

NAMAZ KlU.\A . DURUMU ..

beş vakit Beş vakU Cuma ve . Sade c~ Ar a-a ıra Hiç bayram na nanıaz n~ı ve nallle kılan ~~n~m na l ına:nı ı ın kıl ın kı 1. ,,;., .... opı.

&JÇ TliRll Sayı "Uz de Say YUz Sa. Y.Uz. Sayı YUzdt Sa. YUz. . sa. YUzd Sayı - -

· Adaııı öıd. ı4· 6,4a 27 ı2,!) 64 29,6 43 ı9,9C 19 . 8,79 49 22,6l 216.

Ö1doTeş. ı 12,50 ı 12,5 ı 12,5 2 2!:> o .. ı 2,5 2 25,0 8

cın.Teşv • . 2 00 o. 2

Yaralama 2 6,06 3 9,09 7 21,21 8 ~4,24 4 ~2,ı2 9 7,27 33

lfll'suhk ı ı 53 6 9 23 16 ~4 61 3 4,61 39 60,0 65

~so·'· ı 3 33 4 3,33 7 ~3,33 ı 3,33 ı7 1,51 30

Ooland. ı 33,3 2 ~6,66 3

lrza Geçını 2 9_,52 ı 4,76 !) ô!3;'80 2 9,52 .u 2,38 2ı

F1111Uva 2 ~.o 2 ;;o, o 4

Kız Kaçır 2 ı3,3: . 3 20,0 4 26,66 2 13,3~ 4 6,66 15

Silah Ya. 1 16 61 3 .5() o 2 . 33 33 . 6

-ll'tl.l~t. gı,a, ı :i3 33 2 6,66 3

- ~~_!tçılı~ ı oö,o - ı

. T<JlLAM ı e 4,42 38 9,33 91 22,3 93 j22,85 32 7,"86 '13!) 33,16 407

Suçluların suç Işlemeden önce % 13;75'lnln beş vakit namaz kılmakt~. % 22,35'1nln cuma ve bay.-am namazlarını kılmakta, % 30,71'lnin sadece bayram namazı veya ara sıra namaz .kılmakta, % 33,16'sının Ise hiç namaz kılrnamakta olduğu görülmüştür. Sadece bayram namaza kılaritarla hiç na­maz kılmayanlarm oranı toplam % 56,01'dlr.

104

(

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 55 (1, 2)

ı o'l

0 0 HiÇ na~az kılmayanların oranı uyuşturucu kullananlarda % 66, hırsız- .. lı k suçu Işleyenlerde % 60, ırza geçme suçu lşleyenlt:rde % 52,38; gasQ suçu işleyenlerde % 51,51 ile diğer suçlulardan oldukça yüksek sayıdad~A

o o

d) Oruç Tutma Durumları : o o

ÇIZELGE 8. Suç Işlemeden Önceki Oruç Tutma Durumuna Göre Dağılım

OllUC TilTMA NJRtMJ Ramazanda v~ namazanda Oamözanda Hiç oruç d1i:)er bazı • devamlı ara lUL-ı->t...wıi..ı..ıt~,,Jif~·LJ.'.aJ"o' 'n"---l--T-CR-,UJr-!ıl--1

SUÇ TURU .savı.!YUzde. Sav: YUzde_ savi YUz d& .Si!Y.l. .YUıda. . Savı. 'illula. .

Adam /;)Jçt, _ _n_ ...1.J!1_ ...L1!L ..6.0.,lfL .-2:L ~.64.. 46 2L29 1 216 100. 0

P1d. Te ~ebb. 112, 50 4~9.ı_o 2 250 ı 12. 5ll Alıoon varaıama 2 6,06 22 66.ı.~~ 3 9 09 6 ~18 33 1 ıoo.o ... ina.Te~vik .. - - 2 100,0 2 100 o flırsızlık .. 16 24,61 7 10,76 42 64 61 65 100 o ~asp ı 3,33 9 30, 0 3 10,0 17 56, 66 30 ıoo.o r-----~··---r~-;---r~-;---r~-;~-r-L~~~~~ }

Dolandırıc. ı 133 .. 33 ı 33 33 ı 33._33 3 ' ı oo. n_ . rza Geçme B 38, 09 3 14,.28 10 47,61 21 iOO Q

. i illlivcıta --+--,;-...._ 11""2_.,5· . o~ 0-t-_l~-+,:,.;25~0-+·---"2"-+'50~ ., o~,ı-A.:t....· ı...ı.! l.!AttOO .. .lol.;_ 0 .. 1 ız Kaçırma 9 60 O 2 13,33 < 4 26 66 15 100 O

~ilah Ya ka . 5 83, ~-3-;-_ı--i_l_,6,._6_6+-+--J-6=-J.=.l00~··.::.0~ yu~t . Kull. ı 33,33 2 6~1 66 . 3 ıoo,o '~·çakçıl ı k ı 100 O "'"' ' ı 100 o ~~~~+---+----+=-~~~~~~--~--~-~~--1---·~

T!llLAM 21 5,15 208 51 ,10 47 11,54 i3i . 32, 18 407 lQO~O

Suç işlemeden önce suçluların % 56,25'inin Ramazanda devamlı oruç ; '? tutmakta, % 11,54'ünün bazan oruç tutm.akta,% 32,18'inin Ise hiç oruç tut- i<

mamakta olduğu ~örülmüştür. o '

Hiç oruç tutmayanların oranı , uyuşturucu kullananlarda % 66,66; hır­

sı ı;lık suçu işleyenlerde % 64,61: gasp suçu işleyenlerde % 56,66; ırza

geçme suçu işi eyetıleide % 47,61 iken, adam ölodürenlerde % 21,29; öldür- (' meye teşebbüs edenlerde% 12,50 ve yaralama suçu işleyenlerde% 18,16' .o dir. · · o - -=- ·

"'1:-..

105 -1

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 56 (1, 1)

Görüldüğü gibi hiç oruç tubnayanların sayıs ı , uyuşturucu, h ırs ız lı k, gasp ve ırza geçme suçu i şlı!ytmlerde di{Jt:r lt.ı rine oranla oldukça yüksektir.

3. Suç işlerneden Önce içki-ve Kiırnar Oynama Ourumlarr:

al Içki içme Durtımları :

ÇIZELGE 9. Içki içme Durumlarına Göre Uağılım

. . İÇKt tçMı: cuııu.ıu

Sık sı k . Ara aı ra Hi ç Tcı>.LAM --.---- - - .---

&IÇ TURU Sayı Yüzde Sayı YUzde Sayı YU ı de Sayı 'r'U:zde . . -·- ·-·-.. --- . -- ...

Adaın Öld. 23 10,64 139 b-1 • 3~ 54 25 ,0 216 100 ,0 ----Ö1d~ Teşebb 1 ~-50 5 62,50 2 25 ,0 8 ıoo,o

--· - ---Yaral9ıııa 3 9 ,09 25 75 , 75 5 ıs , ı5 33 ı oo ,o

cin .Tılşvik 1 50,0 1 50 ,0 2 100,0

Hırsızlık 12 18,46 49 ·r:ı,JO 4 6 , 15 65 · ıoo,o

Gasp 5 16,66 22 73 , 33 3 10,0 30 100,0 . --Oolandırı c . 2 66 ,66 1 33, 33 3 ıoo,o

Irza Geçme 4 _19 ,04 15 71 42 2 9 ,52 21 ıoo ,o

Fiililiv.ıt<ı ıı 100,0 4 ıoo ,o

Kı zl<açınııa 12- BO ,O 3 20 ,0 15 100 ,0

Silah Vaka . 4 66 ,66 2 33 ,33 6 ıoo,o

Uyuş tu . Kull ı 33,33 2 66 ,66 3 100,0

Kaçc1kçı lık ı 1oo:o 1 - TcxY;o-. ··- ··· · - -===-. .. -.

TOPlAM 49 12,03 281 69,04 77 16 ,91 407 100,0

Çizelgeden de anlaş ı labileceği gibi suçlutari n sadece .% 18,91 ~ i hiç" içki içmediğini belirtirken, ara-sıra içki içenterin oranı .% 69,04; sık sı k içkr içenleri n oranı ise % 12,03'tür. Bu da suçlularda · Içki Içme oranının yüksek olduğunu ı:ıöstermektedir.13

: Hiç içki Içmeyenierin oranı , silah yakalatma ve doland ırıtılık suçu Iş­Ieyenierde % 33,33; adam öldürme ve öldürmeye teŞebbüs SUÇU işleyen­lerde ,% 25, yaralama suçu Işleyenlerde .% 15,15; gasp suçu I şleyenlerde

106

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 56 (1, 2)

: J

% 10, ırza geçme suçu i.şleyenlerde % 9,52 ve hırsızlık suçu işleyenlerde %· 6,15'tlr: Böylece hiç· içki lçmey.:nlerin oranının lıı~sızlık suçu . işleyen-

~ii {erde en az d.üzeyde. olduğu görülmekt~dir. · ·

Bu konuda açıklamada bulunan bir kişi şunları yazmıştıı : ·Sık sık lçerdim. Ama haşa Allah tokatı vurunca soluğu dört duvar arasında bul­dum. Zaten kötülüğün ana temeli içkidir. Şahsen Içki kurbanıyım. • (Adam öldürme). ·

b) Kumar Oynama Durumları :

ÇfZELGE 10. Kumar Oynama Durumlarına Göre Dağılım

.---· ··-· KU.!All UYIJAJ,!JI ıx.ıı ıu.ru ·

Sık sık Ara ı; ı r..ı c!J ıvncusinu Uiç TüPLAM ---- --suç lÜHU

S.il'fl Yi.!:::..t :: ::X."' "(ü:?-h.: :::..ıyı Yilzd.l Sayı. Yü ıd~ Sayı Yuzde . ·""'*· . .. ~ .. _ ......... ----Aı.l<llıl Öld. 6 2, 77 :.3 24 1 ')3 119 ')!) ,09 30 17, ~') 216 ıoo,o

·- >--- --- ~ -·---Old .Toı;el..ı . 1 ~~~.~o 2 :!S , O J 37, 5 ~.o 8 100,0

-- - --y;,ıra lanıa ~ · 6,06 8 :.!.4 ·, ~4 17 ~ı ,51 5 15,15 33 ıoo,o

.. ---Hırsızlık 4 6 ,15 16 . ~J~ 4~ ~1t..~ 3 ~.J61 _ 65 1-~QQıQ.. l.iasp 3 ~~-q 7 ~3 1 ]'1 1•) ö3 , 3J 1 3 , 3:.1 30 ıoo ,o·

·- - ---Ool..ınd, ı 33 ,::u ı :..ı:.l , 3J ı 3J , 3:J 3 __ ıoo!~

.. ·--· --· ·-·- --lrza Geçme 2 9,52 7 33 ,31 ll 5:t ,'J8 . ı 4,7o ~1 ıoo,o

--- --· ···-- ---=--fU l illva. 4 ıoo,o -----_L . .lQO...ı.Q. -Kız Kaç . ı 6,66 4 26 ,66 o 53 ,33 2 13, 33 .15 ıoo,o

f-· ı-Sı"lah ya. 2 33,33 J !>0 ,0 ı ıo,öo 6 ıoo,o

f---·· ---ıoo,o Uyu~.Kul. 2 66,66 ı 33 , 3:ı 3

.. -- --------f- --- --· Kaça k'i!..lı.!.: _ı_ ıoo,o ı 100 ,0 - -- -Gl ıJ~I~~vH ·1 ?0 10 ı 50 o 2 . )~,o .. - ·- ..--.L. .. .. -

TOPLAM ' 19 4,66 lll 27,27 230 56 ,51 56 13, 7j 407 ıoo,o

Görüldüğü gibi suçluların çoğunluğu (% 56,61) sadct:e eğlencesine oyun oynadıklarını belirtmişlerdir. Ara sıra kumar oyııuyaıılaı ııı oranı % 27,27; sık sık kunıar oynayanların oranı % 4,66; hiç kumt~r oyııamayan­lann oranı Ise .% 13,75'tir.

107

-=:a~~ı

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 57 (1, 1)

1 • ı 1 . ! •

i

·.

-·

J<umar oynama yönürıden suç türleri ara~ınçfa önemli bi~ fark görül- rı memiştir. · '

4. Suç Işlemeden Önce Dini Yönden Kendilerini Değerlendirip Değerlendirme.m.e Durumları :

Suçluların, suç işlemeden önce ·kendilerini dini yönden de~er'lendirme­ye, eleştiriye tabi tütup tutmadt·klarıyla ·ilgili olarak sorduğumuz soruya verilen cevapları ·bir çizel_gede göstermeye çalışalım.

· ÇIZELGE 11. Dini Yönden Kendilerini Değerlendirme, Durumuna Göre Dağı lım

DINİ YÖN D !:N I~J~Di st 1~1 . . .. '

·-

Sık sık Zama~ zaman Çok a% Hiç TCPLNil du\.illrlend . Duucrlendir Dot)erland. duijerlond.

..

SlÇ TURU Sayı Yilzdc ,Sayı YU ı de Sayı Yuzde sayı YU ı de Sayı Yu ı de

Adaın Öld. 34 15,74 71 32,87 64 29,62 47 . 21,75 :.!16 ıoo',o

Öld.Teşeb. ' 2 .2?•0 3 37,50 ı 12,5 2 25 ,0 . 8 ~oo ,o

Yara lama . ' 4 12,12 .12 33.36 10 30~30 7 21 21 33 ıoq_._o

Cin. Taşvi ~ . ı 50,0 ı 50 o 2 lOQıO

Hırsıılı k 7 10, 76 25 38,46 33 50,76 .'65 100~0 '

Gasp · .1 3,33 5 16,66 10 33,33 14 46,66· 30 100,9

Dolan.:Jırı. 2 66 66 ı 33.33 3 ' l-100~0 · '

Irıa Geçll\G : 3 14 ,28 9 42,85 9 42, 85 21 ~oo.o . Fiil1Üva. 2 5u,o 2 50,0 4 ıoo,o •

: . !aa ..... o Ku K::ıc. o :)3,33 3 20...ı0 4 26_,__66 15

Silah Yak. -ı 16,66 3 50 ,0 2 33,33 6 100..1_0

Uyuşt.Kul. ., ı 33,33. 2 66,66 3 100,0

Kaçakçılık - ı 100,0 .. ı ıoô,o

TOP~.i 42 10,31 116 20,50 · 1:.cl . 31,69- 1~0 29 ,4_8. 40? 100,0 . .

,

Bu soruyla_ ilgili olarak dört kişi ayrıca şu açıklamalarda bulunmuş-lardır: '~ :

•Suç lşledfkt~n sonra pişman oldum ve çok üzgünüm.• (Adam öldürme)

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 57 (1, 2)

. ~ .

j •Gördüm ki lmamları. hacı ları, hocaları , tamamen eğri yolda. ilgilen-miyorum. • (Adam ödlürme)

.. ·Yaşım küçük olduğu için bu tip duygulardan uzakkalıyordwm.• (Arlam ·

öldürme, yaş: 16)

•Maddi sıkıntılarım gereği, değil k~ndimi değerlendirmek, yaşamdan habersizdim.• (Hırsızl ık)

Çizelgeden de görülebilece§ı gibi suÇluların çoğunluğunun (% 61,11) suç işlemeden ön:ce kendilerini dini yönden çok .az veya hiç değerfen.dk­meye tabi tu.tmadildarı anlaşılmakta-dır. Dini yönden· kendileriili zaman za­man değerlendiren ve hatalı hareketlerinden pişmanlık duyanların oranı

% 28,50; sık . sık değerlendiren lerin oranı ise % 10,31'dir. . . .

Dini yönden ·kendiler-ini çok az değerlendiren veya hiç değerlendirme-!·.1 yenl~rin oranı, uyuşturucu madde· kullananlar'da ve fiililivata suçu Işleyen­

lerde % 100, hırsızlık suçu iş leyenlerde . % 89,22; ırza geçme suçu iş leyen­lerde % 85,7; gasp suçu işleyenlerde % 79,99; y_ar~lama· suçu iş l~yenlerde % 51,51; adam öldü;enlerd~ % 51 ,37ı öldürmeye t~Şebbüs ed.enlerde ise % 37,50'dk.

. . 5. lşledikle.ri Suçun Günah Old'uğuna lnaıvna ·ve Suçu işleme Ne~enleri

... . . ' Bu konuya geç.meden önce günah kavrar'ni hakkında kısaca açıldamada

buh.Jı1may ı yararlı görüyoruz. · . . · · '

Aslen farça .olan24 gürı::ıh kelimesi (Aim.Sünde) Türkçe şu anlamlara gelmektedir : 1. Dince suç sayılan iş ya ·da dav·ranış . · İçki içmek islam di­nince günahtır · cümlesinde günah b4 anlamdadır; 2. Herkesiı:t. vicdanını In­citen iş ... vazık, bu adama bu kadar eziyet'·etm·ek günahtır:• . cümlesi q~ bu anlamdadıl'. ·3. Sorumluluk, vebal. ·Ben. sö,yleyi!Tl ae günah benden gitsin• cOmlesinde' de günah sorumluluk anlammda · kullanılmıştir~~ · · ' . . . . . ~ . .

• g Teri m olara~ ... dini bi; P.mrin ihlali •,26 ··di ıli kurallara muhalefet•27 gü-nah olarak nitelendirilmektedir. · . . ·

Böylece günah. insanın dini değerlerine aykırı olan2R ve dinen suç ola­rak kabul edilen29 da'V'ranışıdır.

Araştırmamızın kapsamı içine ' giren suçlar, aynı zamanda Islam dinin­ce de suç ·kabul edilmekte ve günah olarak nitelendirilmektedir. Bu ne­di:mle suçluların , iş ledikleri suçun günah olduğuna Inanıp inanmadıklarını ve eğer günah olduğuna inanıyorlarsa bu suçu neden lşlediklerini , inan-

. mıyorlarsa bu SUÇIJ neden kabul etmP.diklerini Öğrenmeye çalıştık. f· .

109

/' ii!mniiiii···- iiiiiiiiıiiiıi:iiliıiilliailiiillil•-•iiilllliil!lllliliialll•lilii•liiiii ./ .... :~ ·~ - -· '. . -·-

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 58 (1, 1)

,.

ı 1.

;.,

a) Günah Olduğuna inanıp inanmama Durumları :

. ÇiZELGE 12. Iş ledikleri Suçun Günah Olduğuna Inanma Durumuna Göre Dağılım

·i :.. ı.:;oi K Lı: i lİ SI ÇUN ~UUhlf OWl \itJI-11\

inaman ! narınayan 1\csl n l n.ıncı · TOPliiM suç TUiiU Sayı· Yüzdc.ı . - sayi - · yuide-- olıııc.ya ll·---

Sayı _. r~.~de ., ~~~ Yüzde .. -- · · Adam ö ldümıe 164 75 ,9~ 31 ı,ı,:ıs :d 9,72 216 lOO,IJ

l.ild.Teşcbbüs 6 75,0 2 2;, , o ~ ıoo ,o

Yaralama '

28 fii , IJ.l . :J . 9 ,09 :.! 6 ,06 J J ıoo,o --Cinayet~ Toşv 2 ıoo ,o 2 ıoo,o ·- -- ---- - - - -- ·---- -·- ·-ııır:azlık · 46 ·to , 7u 16 :.:-'1 ,c:. ı :.ı .ı, 6 ı 65 100 ,0

Gasp 2:.! . . 73 ,33 7 23 33 ı . 3 33 JO 100 o

Dolandırıcı h i ı 13,33 2 66 66 3 100 o

Irza -Geçmo 16 76 , 19 5 2J ,00 21 ıoo,o

Fillilivata 3 7:) ,o ı 2:) ,0 4 ıoo,o

Kız Kaçırına 9 60 ,0 6 40,0 ıs ıoo,o

Silah Vakatat ı 16,66 5 U3 133 6 100 ,0

Uyu~turucu k. ı J3,33 2 66,66 3 ıoo,o

Kaçakçılık ı ıoo,o 1 100 ,0

TOPUII•l JOO 73,71 80 19,65 'L7 6 ,63 407 100,0

Görüldüğü gibi suçluların büyük çoğunluğu (% 73,71) suç iş ledkleri sı· rada bu suçun günah olduğuna Inandı klarını be l ktmlşlerdir. ·Işledikleri su· çun günah olduğuna Inanmayanların oranı ise ,% 6,63'tür.

Günah olduğuna inanmayanlarda en yüksek oran silah yakalatma suçu iş leyenlerdedir (% 83,33). Bu oran dolandırıcı l ık ve· uyuşturucu suçu i şle­yenlerde % 40, öldürmeye teşebbüs edenlerde o,~ 25, hırsızlık suçu Iş le· yenlerde :% 24,61; gasp suçu iş leyenlerde % ?3,33; adam öldürenlerdP. % 14,35'tlr .

11:6-·

.(

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 58 (1, 2)

·.'

.i

J~

L

, ·.b} GÜnah Olduğuna Inamıniarın Bu Suçu Neden· I şledikleri :

ÇIZELGE 13. Günalı Olduğuna Innnanların Suçu l şl.eme Nedenine -Göre Dağılım.

-GlJNAH OLMuNA İNANDIÖI HALDE SUÇU NEDEN İSLEDİÖİ

! şlemeQe Haksız ben Suçun kendi ı- Çevremin mecbur kal- olıocıdıQını si gilnah anı etkisinde dım, başka için gUnah lıon gilnah kaldım, faz çararn yoktu alacac)ııııı da~ll sevap la dUşUna- Ta> LAM sa~nıyorum aldıQınıa med im

1

suç TUnU ~ı YUzde Sav ı IYUutL l!';:ıv ı IVIl u! n !';;ıvı lvıı .. ti .. le:,. vıı .. rı ..

Adam Öld. 105 56,75 39 21,08 17 9 18. 24 ı2. 97 185 ıoo o öıd.Toşeb, 2 33, 33 3 50 o ı ı6,66 6 100 o Yaralarna 18 60, 0 10 33 33 ı 3 33 ı 3 33 ~o ı ()(LO

ç_i.ı:t.!Te~vi ,. ı lc;n n ı 000 2 100 o Hırsızlık 13 26, 53 8 6, 32 6 12, 24 22 44.89 49 100 o - -Gasp 8 ·34 , 78 6 26, 08 9 39 13 23 100 o Dolandırı . ı ıoo,o ı 100,0

Irza Goçroo ı i-6.L~ 4 ~~.~ ı o 66 .66 15 100.0 r11111 1vat 3 . 100 o 3 ıoo,o

Kız Kaçırm 5 55,55 2 22,22 2 22,22 9 100,0 Silah Yak, ı ıoo,o ı 1oo,o Uyuşt.Kuı , ı ıoo, o 1 ıoo,o

Kaçakçılık - - - - --· ·~· .. - . - ........

TCPLAM 153 .47 , 07 71 21 84 28 8 61 73 22 46 325 100.0

Daha önce, işledikiP.ri suçun gqnah olup olmadığı konusunda ·kesin bir inanca sahip olmadıklarını belirten 27 kişi de bu soruyu cev~plandırmış, ırza geçme suçu işleyen bir kişi i le kaçakçılık suçu işleyim bir kişi ce­vapland ırmamıştır.

Çlzelgeden de görülebileceği gibi işled ikleri suçun günah Qlduğuna Inanan suçluların genel olarak :% 47,07'si •bu suçu işlerneğe mecbur kal­dıklarını, başka çareleri olmadığını • b~lirtmişlerdir. Haks ız olmadıkları için günah da alacaklarını sanmadıkları inancında olanların oranı % 21,84; çe~reslnin etkisinde l<alıp fazla düşünmediğinden bu suçu işledi~leririi be-

111

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 59 (1, 1)

. ,

Iirtenierin oranı ise % 22,4G'dır. Suçun ·kendisinin güncıh olduğuna; ancak .t. bu suçu Işlemekle günalı değil , aksine sevap aldığına inananların oraı:ıı ise · % 8,61'dlr .

. . a·öylece, suçun kendisini günah. kabul etmekle. beraber, yaptıkları har'e­ketin günah olmadığına inananların oranı toplam ·% 30,45 olmaktadır. Bu oran adam öldürenlerde % 21,26; öldürmeye teşebbüs edenlerde % 66,66; yiiralama suçu işleyenlerde % 36,66; cinayete · teşvik edenlerde % 100, hırsızlık yapanlarda % 28,56; gasp suçu i.şleyenlerde. % 26,08; kız kaçırma suçu Işleyenlerde % 22,22'dir.

Ayrıca, ·lşlemeğe mecbur kaldım, başka çarem yoktu .. diyenler, adam öldürenlerde % 56,75; yaralama suçu işleyenlerde % 60, kız kaçırma suçu işleyenlerde % 55,55 ile en yüksek oranda olmasına karşılık, •Çevresinin etkisinde kaldığı ve fazla düşünemediÇ!i için bu suçu· jşlediğini • belirten­ler, fiililivata suçlularında % 100, ırza geçme suçu işleyenlerde % 66,66, hırsızlık suçu işleyenlerde % 44,89 ve gasp suçu işleyenlerde % 39,13 ile en yüksek orandadır .

Bu soruyla ilgili olarak 79 kişi (adam öldürme 55, hırsızlık 7, kız ka-çırma 5, yarala~a 3, gasp 3, öldürmeye teşebbüs 2, ırza geçme 2, uyuş­

turucu kullanma ve satma 1, silah yakalatma 1) -günah olduğuna inandığı halde suçu neden işledikleri hakkında -ayrıca açıklamalarda bulunmuşlar­

dı!'. l<onuya açıklık getirmek ve objektif bir yorum yapabilmek için bu açık­lamaları aynen vermeyi uygun görüyoruz :

.. Kardeşi~! vurdukları için ben de mecburen işiemek durumunda kal-dım." (Adam öldürme) ~-

•Suçum, .bir toplumda sohbet esnaşında anında olduğundan, o an için bir şey düşüneriıedim. Işlemiş olduğum suç günahtır. Bunun bedelini karşı tarafa maddi yönden ödedim. Fakat yine de ·günahkarım. Madurun çocuk-!arını yet_lm bıraktım.• (Adam öldürme) ·

•Küfür Için öldürdüm. O anda kendimi tutamadım .. Cezayı filan gözüm görmedi. Suç anında Insan günahı hatırlayamıyor.• (Adam öldürme) -

·Arazi yü~ünden oldu ... (Adam öldürme)

.. eaşta bütünüyle cahillik ve toplumun başıboş bir Türkiye olmasından kaynaklanmıştır.D (Adam öldürme) ·

.. tştemeğe mecbur olduğum için Işledim.• (Adam lödürme)

•Annemi babamı kandırıp bana karşı koz olarak kullandılar. Ben de öl· -dQrdüm.• (Adam öldürme)

112

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 59 (1, 2)

. .

._Gidürdi.i~iiın atiarn pezevenı<li, karısım satıyordu.•

•Bir anlık öfke sonucu.• (Adam öldürme)

•"Kendim ölüyordum, mecbur kaldım.• (Adam öl~ürmeJ

•Bunalım ve stres. Jstemiyerek oldu. Anı slnirden.• (Adarri öldürme)

·Öidürdüm. Adam ırz düşmana idi. Öldürmek amacım yoktu.•

·Bilmlyere'k kaza ile oldu.• (Adam lödürme)

• Volum kesildi.• (Ada n) öldürme)

•Hakarete uğradım ve devamlı olarak tahrik edildim.• (Adam öldürme). ' .. .

~Aniden çıkan tartışma yüzünden ·of~yı-mız meydana- geldi;• _(Adam · öldürme). ·

•O maktül beni öldür'Üyordu. ben öldürdOm.•

• Kişisel sürtüşmeden kaynaklanan özel bir nedendendi.• (Adam öl· dürme).

· ·afçkili ldim:• (Adam öldürme) · '· · · .. · · ' '

•Kaza sonucu qldu ... (Adam öldürme).-··· .

·Aniden oldu.• (Adam öldürme)

•Namus meselesi olduğu için irademe sahip olamadım. •. (Adam öl-dürme).

•Bana .saldırdılar ... (Adam ·öldürme)

nKendi canımı kurtarmak için öldürdüm.•

«Anında gelişti. Adam öldürmeye karşı.yım; Sebebi dedikodu.• (Adam öldürme).

«Yaramaz adamdı . Kendinden b!3şkası onun Için yoktu dünyada.• !. IJ (Adam öldürme) .

m ·

.. çaresiz kaldım ... (Adam öldürme)

aÇok büyük haksızlı ğa uğradım ... (Adam öldürm.e)

«Ekonomik ve diğer nedenlerle çok gerektiği için. zorunluluktu.-• (Adöm öldürme).

113

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 60 (1, 1)

n··

1'

•,;

·Günah olduğunu tilii'~~rduri1, ... ~ma· ça~esiicii.m.;· pişman.ım ... (Adam öl- . dürme). .. .·.

• Adam öldürmek günahtır. Fakat tahrik .edildiJ11. Namussu~ •. yşramaz bir · ~da md ı .. •

,• · .. . ·.

•Asla öldürmek niyetim y~ktu, _şadeç~ tedbirsizlik-, Allah'ın emri, ka-derim.•

· •· • . . ı . . . ,: .· · • ' . . •• . .•••

·Kaza ile işledim.• (Adam. öldürme)

• iradem dışında kazaen meydarı~· geldi. Ancak ·adalet niekaniiması. .. Bazı·· sÜ~·ıa·r adaletin · yanliş tece'llisidi r. işte bu anda Allah' tan, Yi:i~dım bek: iedim', sonuç. sıfır.~ _(Adaryı öld(}rme) .. ..

·Cahil olduğum için bu olayı yapmam gerektiğine inandırd ılar .. ~~nim öldürdüğüm insan ın bizim toplurnda yeri ·yoktu. _Yç:ıni kötü bir insandı .. " . ·. . ·. .·

. •Co!< ani oldu ... Babamla komşumuz aı'~zi yüzünden kavga ederken, ba­bamın «Öldürüyor beni yetiş .. demesiyle bir' el ateş e~im · ve öldürdüm . . Çok pişmanım.•

·Oğlu babamı öldürmü'ştü . Bir gün yolda k·arş ı karşıya gel inc~ ben de . onu öldürdüm.. Babamın kanı yerde kalmadı. A.da.m öldürmek günah ı:ıma

dinde de kısas da var.•

. ·Benim Allah'ıma ve. peygamberime karşı da ·.ıakaret edince suÇu i ş-ledim. • (Adam öldürme)

·Sarhoşlukla .kaza ile işlemiş bull!nuyorum.• . (Adam öldürme)

• Kazara oldu ... (Adam öldürme)

•Adamın karısı· başkalarıy_la dost hayatı yaşıyordu. Karıy ı öldürüp ba­şını belaya soktu. Dolmuş etti. Bana sebep oldu. Karşı tarafın Allah kor­kU,~!.! olmayışı ·bu durumu yarattı. Evleri fuhuş yuvasıydı.• (Adam öldürme)

. . •Bir canlının ölümüne neden oiduğumdan dolayı bence günah işledim .•

(Adam öldürme)

·Başkalarının teşvikiyle mahalle ve arazi yolumu ·dava lı kişi kapattı. • (Adam öldürme) ·

· '· · · .fŞiediğ}m ·suç ın utlaka günahtır. Ama mecbur kalınca işler değişir'. Şu dünyada .insanlar arasında haklı hı:ıksız ayrılıy'or. işlediğilll suçun güna-

114

,(

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 60 (1, 2)

, tıır1ı ancak Allah bilir. Bu suçu iŞleyen benim, işleten ölen. Bütün güna­hını Allah, bende Ise bana, ölende ise ölene mutlaka öbi,ir dünyada vere­cek.•

.(şledlğlm suçun günah olduğuna Inanıyorum: Yalnız mecbur kalarak Işledim. Yani Istemeyerek. Yoksa o beni öldürecekti.• (Adam öldünne).

·Suç Işlerken günahı sevabı düşünemezdim.• (Ad. öl.)

·Suç Işledim, günah işle~lm.• (Adam öldürme)

·Mecbur kaldığımdan Işiediğim suç için günahını sevabını Allah bilir.• (Adam öldürme).

•Suç toplumundu. Be'nde de vardı.• (Adam öldürme)

•Haklı olsam bile günah, ama mecbur kaldım,• (Ad. öl.)

•MP.cbur kaldım, hiç günahım yok. Yolumu kestiler.• (Adam öldürme).

·Suç günah oma Allaiı insanın bir yönden kaderini çizmiş. Takdiri ilahi böyleydi. J<ader ve irade diye bir yönden kendimizi böyle avutuyoruz.• (Adam öldürme). ·

·Adam öldürmek dinimizde günahtır:. Fakat insanlar üzerinde zulüm edenin katli vaciptlr. Allah günahımızı ·affetsin.• (Adam öldürme)

·Suçum kasti değil, tedbirsizlik. Suç işiemek istemiyor~um .• Ad. öl.)

•Kendimin haksız olmadığım kanaatindeyim. En iyisini Allah bilir.• · · (Öldürmeye teşebbüs).

•Suç sebebi alkoldür.• (Öldürmeye teşebbüs)

•Ailevl huzurumu ·kaçırdılar. Benim yuvamı yıktılar. Karşımdakilerin

durumuna göre ben onlar kadar günah işlemedim.• (Yaralama)

·Suç denilen şey gün:ıhtı·r: Haklı da olsan haksız da olsan günahtır ... (Yaralama).

cıAdam yaralama veya öldürme günahtır. Fakat mecburi hallerde oldu-ğunda, Allah huzurunda onu O bilir .• (Yaralama)

•Iş bulamadım.• (Hırsızlık)

•Arkadaşlarımın etkisi çoktur. • (Hırsızlık)

.. Arkadaşım ın kurbanıyrm.• (Hırsızlık)

-r -· . . _ .. .. ( 1

·' .-- - ı

115

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 61 (1, 1)

; ı !

ı '

, ~Yaptığım · Sl!~ günahtır .ve ~ahilliğimin yüzü~den yaptim. Macera ol­sun diye işledim bu suçu.• (Hırsızlık) . .

•Maddiyatın rolü vardır. Fakat en önemlisi manevi bunalımlar sonııcu ... (Hırsızi ı k) . . ,.

· ·· •Fakirlikten, b'aşka hiÇbir gelirim .olmadığından. • (Hırsızlık)

• Tek toplümun ve talihsizliğin nedeni: (Hırsızlık) . ...

• Ekonomik sebepler yüzü.nden: Ekonomik durumum kötü ·o ıd uğu için· bu SUÇU. Işledim .• (Gasp).

•Maddi yönden_ s ıkıntı çektiğim için suç işledim.• (Gasp)

.. Aim~m gerekti. Yaşantimın · kuralı böyleydi.· (Gasp)

•Suç olarak görmüyorum.• (Kız · kaçırma)

··Evlenmek için ' kaçırdım. Kızı bana vermeyince bu yola · başvurdum ... (Kız kaçırma)

·Sevdiğim kızı bana vermiyorlardı. · Alıp kaçırmaktan başka çarem yoktu. Çünkü birbrimizi seviyorduk. • (Kız kaçı·rma)

' !• ·· ·Kızla birbirimizi seviyorduk, evlenecektik. Ancak ba.bası karşı çıkınca

:' . ~~ kaçırmak zorunda kaldim.• (i<ız kaçı'rma)

·Günahlık bir "suçum yok.• (Kız kaçırma)

· · • Ben bu suçu tehdit ile yaptım,' ama yine de pişmanım ... (lrza geçme)

.Jşledığ im suçta her hangi bir günah durumu. ·yo~.'.. 'nrı~ geç~ej · Bulunmuş o'ld~ğum çevre suça teşvik etmiŞtir. • {Uyuşturucu kul.)

. . · Cahllliğimi~ kurb.anıy.ım.• . (Si·l~h Y!3kalatnia) , ·

• • . ı

c) 'Günah Olduğuna lnanıiıayanların; Bu Suçu Neden · · · · Günah Kabul Etmedikleri : . . .

Işledikleri ·suçu günali ·kabul etmeyenlerin . yarıdan fazlas ının (% 55~0) kendilarini haksız bulma·dıkları Için böyle bir inanca sahip oldukları .'görül­mektedll'. Yapılan bir haksızlığın intikamını aldığı için işlediği suçu gürıah kabul etmeyenlerin oranı % 17,50; Işlediği suÇla ' adaf·eti ' yerine getfrdiğini ve bu nedenle günah almayacağını befi.rtenleri.n . 9ranı ise , 019. J.S~d.i r ...

• • • • .. t • • ı · · .

Flllitlvata, ırza geçme ve ~r.~ştu~4cu kullanma .S!Jç.u . .ı~t~Y~r!e.r dışın-~ · . daki tQm suçlularda •haksız ben değil.ım · kı işiediğim suç güriafı ·olsun• dü-' . ··.~· .'·•:.-c:""···~'Şönce'si en yüksek orandadır. .. ; ··- ..•.. , ..

116

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 61 (1, 2)

' '

:

ÇIZELGE 14. işled.ikle'ri Suçu Neden Günalı Kabul Etmedikleri ~ . · Yönünden Dağılım.

~--------I-------~-----~G~UN~AH KABUL ET~rS~~~NE~D~E~N~İr-------~~~

Uan, t oP-l vrlltın ı; uç Yapılan bir" s~ydıyı bu haks ızlı­harck~t i ~ın inti-

Haksız ben yapmakla karnını al- GUnah se­de01llm ki gUn;ıh l şlel-dım, bu vap cilye işlediOlm mi ş deQll, gUnah de- blr şeye suç gUnah adaleti ğ ildlr. inanmıyo-olsun. yer ine ge- rum.

t irmiş ol-duın.

Ba şka gö­rüş bildi-renler TOPL

SUÇ TUTlU Say . YU?. de Say: Yüzde Say Yüzeltı Sa~; _ YUzcir _Sii.YJ Yüzde _SaYı Adam Öld. 16 5l_L61 5 16 1? 7 22.a..:5:.:B:._r...:::2:_+...::!6•45 1 J 22 J l

Öld. Tesebb, ı bo. o ı 50 o 2

1 ...!Y'-!c!a~ra!!Jlf-2a!!!ma!!---J-~2'-fl'ı~l6~l'ıl'ılöo!...-l--l----lf---l--~·-L JJ,.JJ-ı----ı---1--~~ Cina.Teşvik - - - _ _ _

1--------+ -+--- - ·- - -1--- 1-----ı----ı-----t---4 Hırsız lık 7 43,75 4 25, 0 4 25, 0 ı 6.25 16

Gasp 4 p7, 14 1 14, ~'!.__ ı · ~'!ı._~O- ı 1_4.~28'-+---4---·ı--.....:7~ Dolandırcı. 2 00,~ 2 I rza Ge çmo 2 t:~7o,-=o~+-l-+'2-0-,-o--t-2-t-4-0-, o-t--l!--,.--l---+-----~..!5:.._ı

-- r--~--- ı---1----~---~----+-~~ r i11111vata 1 100 o ı

Kıt Kaçırma. 4 >6, 66 ~ ~ . .!!6~6-t--·l-----·-t----"'"""'··f-·......:·~·'·+-..,Jı,...,.ı~ıw..,6:· f.ı:ıo_f.~_....ı6~ . ·,-"!"~~ ... -

Silah Vaka. 5 00 O 5

FU~vıus~·t<.!.·~Ku:!.:!l~l.:..;· ı~l-1...=50~0y.. __ ,__-!--l---- _ı_ 5Q.JJ-t----t---+-.... 2<--ı Ka_ç.ak~ç_ılık -

TlPLAM 44 55, O 12 151 O 14 17,50 7 8,75 3 3,75 eo

. . Bu konuda başka görüş beyan eden üç suçlunun açıklamaları şöyledir:

· Her iş l ene!') suç günah değ ild i r . • (Adam öldürme).

•Dini yönden yaptığım suçtan pişmanlık duymadım . Çünkü amacım yuva kurmaktı. Bu c@_ günah. değildi·r.• (Kız kaçırma).

•Ben suç işlemedim ki. Kimseyi öldürme ve yaralama yapmadım. Sa­dece silah attım, o kadar.• (Öldürmeye teşebbüs) -

117

,i .. . ---· ~-- --· ..... -~.~

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 62 (1, 1)

i' j•l

i 1

.. ..

.,

. ' ·,.

'·. •, .

\' . ·i Ayrıca 13 suçlu, işaretledikleri alternatiflerin yanında başka açı·klama- :

larda da bulunmuşlardır. Bu açıklamalar da şöyledir: .

• Benim işiediğim suça Allah günah yazmayacağına inanarak. haklı ol­duğumu bilerek suç işledim.• (Adam öldürme) ·

•Namus yüzünden işledim, öldürmem şarttı ve öyle b~risini öldürdü-ğüm için günah alacağı-mı sanmıyorum... ·

.(şle.tfiğim suçun .güna~ olduguna inan·mıyorum. Öldürmem şarttı. Çünkü islam'da kısas vardır. Kısas · insanları suçlardan caydırır. Şimdiki kanunlar gibi d~ğil.•

·Bir kişi · kendini büyültüp karşısındakini hakir görüp onurunu kırarsa

·siz dOşünün. • (Adam öldürme)

·Muzurluk yapanı öldürmek caizdir diye inanıyor'um·. Yapana yapmak Hz. Ali'den ka~mıştır:. (Adam öldÜrme)

· Allah indinde de günah değil olduğuna inanıyorum . ·Büyük günahlar · diye bir kitapta okumuştum. Büyük günah .iş leyen bir kiş iyi öldürdüm.~

•Çünk9 o benim canımi almaya uğraşıyordu .• (Adam öldürme)

·Ben haksız olarak cinayet işlemiş değilim. Bizi ve aile efradımızı . ra­

hatsız eden ve zulüm edenlerin öldür'i.il'!lesinin günah olduğuna inanmıyo­rum. Doğrusunu Allah bilir.• (Adam öldürme)

·Babam vurulmuş, üç tane kardeşim vurulmuş. Buna sebep mecbu­ren bu işi yapmak zorunda ·kaldım.; (Adam öldürme)

Işlemiş olduğum belirli bi•r suç yok. Dosyamda da bellidir. Öldürme olayı yok. Yaralama dahi yok. Sadece iki el ~teş açma havaya. Onurı için işiediğim suçun günahı · yok, bana cezayı verenler'in günahı var. D (Öldür­meye teşebbüs).

·işlediğim suçta herhangi bir günah yok.• (lrza geçme)

·Suç olarak görmüyorum.• . (Kız kaçırma).

Suçluların bu . açıklamalarından da, öz_elli.kle kan davası ve i~~ikam ne· deniyle adam öldürenlerin. yapılan . bf.r haksızlığın .intikamını alituş qlma­ları. büyük günah i~leyen birisini öldürmüş olmaları nedeniyle : ... günah al-mayacakları ·inancında oldukları anlaşılmaktadır. . :;

~!( _;. · .. ·.·.

118

' • ~~ . . .; '::~.:._ .. :

,i:tı:.· ··;: ·. ;}~;.. l

....... ,:

'

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 62 (1, 2)

·f - Bulgular v.e Varsayımlada Ilişkiler

1. Araştırmamızda, suçlularda ibadet etme ve· kendilerini dini yönden değerlendirme, eleştiriye tabi tutma oranının düşük •. dinin yasakladığı dav­ranışları yapma oranının is·e yüksek olacağı varsayılmıştı.

Elde ettiğimiz bulgular bu varsayımım.ızı kısmen destekler doğrultuda· -dır . .Şöyle ki;

Suçlulardan hiç namaz kılmayanlarta. sadece bayram namazı ·kılanların toplam oranı % 56,01 iken, beş vakit ve nafile, beş vakit, cuma ve bayram namazı ve .. ara sıra namaz kı lanların toplam oranı % 43,96'dır. Beş vakit namaz kılanların oranı ise .% 13,75'tir.

. . Buna karşılık, suç işlemeden önce suçluların yarıdan fazlasının

(% 56,25) Ramaian'da devamlı oruç tuttukları belirlenmiştir. Hiç oruç· tÜt-t . . Q mayanların oranı % 32,18'dir. ,.

. . Suçlularda kendilerini dini yönden değerlendirme oranının düşük ol ·

duğu görülmüştü r. Kendilerini sık sık veya zaman zaman ·değe~lendi.rmeye tabi tutanların oranı % 38,81, çok az veya hiç değerlendirmeye tabi tutma· yanların oranı ise % 6t,17'dk.

Buna karşılık suçlulardan sık sık veya ara-sıra içki içenlerin topl;:ım · oranı % 81 ,07; hiç Içki ıçmeyenierin oran ı % 18,91 'dir. Hiç kumar oynama­yanların oranı % 13,75; sık sık ve ara-sır~ kumar oynayanların oranı ise % 31 ,93'tür. Çoğunluğu (% 56,51) eğlencesine oyun oymidıklarını belirt· mlşlerdir. · ·

Görüldüğü gibi suçlularda genel olarak oruç tutma oranı ortanın üs­tünde, ancak namaz kı lma oran ı düşüktür. Buna karşılık dinin yasakladığı

davranışları yapma oranı ise oldukça yüksektir.

2 • Hırsızlık ve ·ırza ,geçme .gibi yüz. -kızartıcı suç işleyenlerde Allah Inancı ve Ibadet durumunun, adam öldürme ve yaralama suçu işleyeniere

, ? oranla daha zayıf olacağı • varsayımım.ız doğrulanmış bulunmaktadır.

Allah'ın varlığına · kesin olarak ·inanma or'anı adam . öldürenlerde % 91 ,66'; öldürmeye teşebbüs edenler<fe % 87,50; yaralama suçu işleyen­lerde % 84,84. Iken, hırs ız lı k suçu ,lşleyenlerde % 69,23; Gasp suçu Işle­yenlerde %· 56,6; ırza geçme suÇu işleyenlerde ise ~/o 57,14'dür.

Hiç namaz kılmayanların oranı. adam öldürenlerde % 22, 68; öldürme­ye teşebbüs edenlerde % ·25, yaralama si.ıçu Işleyenlerde .% 27,27'dir. Bu oran hırsızlık suçu işleyenlerde Ise % 52,38'dir.

r · i

119

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 63 (1, 1)

·';·· ;·'!· 1 ,,

. ı

,. 1

..... ,

1 .

'·

Aynı şekilde hiç oruç tutmayan ların oranı adam öldürenlerde % 21.29;· öldürmeye teşebbüs edenlerde % 12,50; yaralama Sl.IÇU i şleyenlerde · % 18,18 Iken, hırsızlık suçu I şleyenlerde % 64,61; g'asp suçu işleyenler­de % 56,66; ırza geçme suçu i şleyenlerde % 47,61 'dir .

Görüldüğü gibi Allah'a in.anmayan ve .ibadet etmeyenlerin oranları, hır­sızlık, gasp ve ırza geçme suçu işleyenlerde. adam öld.ürme, öldürmeye te­şebbüs ve yaralama suçu işleyeni ere oranla oldukça yüksek sayıdadır.

G- Sonuç :

Suç I ş leyenler , büyük bir çoğunlukla kendilerini suçlu görmemekte­dtrler. Kendilerinin .haksız olmadıkianna inanmakta, yapılan .bir haks ız lığa karşı bu · suçu Işlediklerini veya böyle. bir suçu işlem.eğe mecbur kald.ık­larını söylemektedirler.

Bu nedenle büüyük çoğunluğu (% 73,71) iŞ ledikleri suçun günah ol­"duğuna Inandıkları halde., bu suçu işlerneğe mecbur kaldıklarını, başka ça-' reter i olmadığını (% ~07), haksız olmad ı kları için günah alacaklarını san­madı ktarım (% 21 ,84) veya suçun kendisi günah ama haklı olduklar ı için günah degil aksine s evap alacaklarını (% 8,61) düşünmektedirler.

' I ş ledik leri suçu günah kabu l etmeyenler de aynı şeki lde. haks ız ol-

madıklar ı (% 55). bu hareketi yapmakla günah işlemiş 'değil. adaleti y~rine getirmiş oldukları(% 15), yapılan bir haksızlığın intikamını aldıkları(% 17,5). Için Işledikleri suçun günah olduğuna inanmamaktadırlar.

. Işlediği suçun günah olduğuna inandığı halde çevresinin etkisinde kal­

dığı ve fazla düşünarnediği için suç işleme, özellikle f ii"tilivata (% 100), ırza geçme (% 66,66), hırsızlık (% 44,89) ve gasp (% 39,13) suçu işle­

yenlerde yuksek orandadır. Bunlarda bilhassa arka~aş çevresinin önemli etkisinin old.uğu· görülmüştür.

Suçluların, suç işlemeden 'önce % 8.3,53'ünün hiç bir şüphe duymadan kesin olarak Allah'a inanmakta, % 82,06!sının •öldükten sonra, ·bu dünyada Allah'ın emrint tutup Iyi Işler yapanların Cennet'e, Allah'ıı:ı emrini tutmayıp kötü Işler yapanların Cehennem'e gideceğini• kabul etmekte, % 13,75'inin beş vakit, % 22,35'inin. cuma v~ bayram namazların ı kılmakta, % 56,25'inin Ramazan'da devamlı oruÇ· tutinakta oldukları görülmüştür. . . . .

120

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 63 (1, 2)

-.,. Hı·rsızlık, gasp, ırza · geçme, f.iililivata suçu işleyen ve uyuşturucu: .~l­lananlarda diğ.er suçlulara oranla Allah inancının daha zayıf olduğu •. dine karşı ilgisizlik ·bulunduğu, ibadetler:in büyük oranda yapılmamasına .karşı­lık, dinin yasakladığı davranışların bunlarda yüksek oranda yapıldığı . be-lirlenmiştir. : :: · ... ·· .. · · · ·

Suçluların çoğunluğunun (% 61_,17), suç işlemeden -önce kendiler'ini dini yönden .çok .az veya hiç değerlendirmeye tabi -tutmadıkları; dini ·k9nu­larda az (% 52,33), çok ·az (% 24,57) ya da ·hiç denecek kadar ·(% 8,35) bilgileri .-olduğu görülmüştür'. Suçluların büyük çoğunh.ığuiıun (%' 72,721 nk:. okur mezunu olduğu düşünülecek olursa, i l-kokullard~ki Din Killtürü· ve Ah~ la k Bjlg.isi dersterinde ö-~rencilere. yeterince. bilgi. verilmeli . ve bilhassa günah-sevap, helal--haram .~onuları üzerinde detaylı olarak durulmalidır .

. , : Adaı:n öldürme, ·öldürmeye teşebbüs ve yaralama suçlarının büyük .. bir çoğunlukla planlı değil de ani olarak meydana geldiği anlaşılmaktadır. ~işi, karşısındakinin kendisini öldüreceği endişesiyle veya yapılan bir ·hak­sızlığa tahammül ederneyerek ·bu ·suçu işlemektedir. Bunda özellikle eği:. tim seviyesinin düşük oluşunun önem.li ro·lü 'Olduğu .kanaatirıdeyiz.

Kan davası ve intikam almak için suç işleyenierin bunu, kanunun· ver­diği cezaları yeterli bulmaıma ·(Kendisi için verilen cezayı fazla görüyorl ve çevresinin etkisi'nde kalma nedeniyle yaptıkları anlaşılmaktadır.

Bazı adam öldürme olaylarının dini inanÇtan . destek alınarak işlendiğ.i- . ni göxmektey.iz. Aktıabasını öldüren ıbirisini veya onun akrabasını ya da na­musuna dil uzatanı öldürmenin dinen gerektiğine ve bunu .kendisinin yap­ması halinde günah değil, aksine sevap alacağına, en azından dineri so-.rumlu olmayacağına inanmaktadır. ~ · · ·

Bazı suçlular, ceza ıkanununtarının bilinmeyişini suç işlemede etki!i olarak görmektedirler. Bu nedenle · okullarda veya radyo-televizyon prog­ramlarıyla, ·iıangi suça ne gibi cezalar verildiğinin öğretilmesinin, c~za ka­nunlarının etkinliğini sağlamak ve suçu önlemek açısından y.ararlı qlacağı kanaatindeyiz. ·

· Son olarak şunu söylemek istiyoruz: Yaptığımız bu araştırma, suçlu­ların dini inanç ve ibadet durumlarını .belirlemeye yönelikti·. Elde : ettiğimiz bulgular, özellikle yüz· rkızartıcı suç işleyenierin inanç ve ·ibadet · or'anlarının düşük, dinin yasakladığı davranışları yapma oranlarının ise yüksek 'Olduğu Şeklindedir . .Su da, dine ıbağlılıkla bilhassa yüz :kızartıcı suçlar ~f~~ı.ı:ıda ters bir ilişkinin olduğunu göstermektedir.

f -~

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 64 (1, 1)

. ı

;_ o,

··1,

ı ·:

·.:·

·.

.· _ ' ··.,; G' l : - _ . : . • • • • • • • - t ••• - .. . .. . ..... . ..... ... .. . ...

1. Jobannes . Gründel, -Scbuld und Versöbnung, · :Matthla's-:Grürie.wald . Ve!-"lag, . · Maiılz 1985, s . . 70. · · ·

2. Grüridel, a.e:,. s. · 70. 3: O.A. Germann; Das· Verbrecben im :Oeuen Strafrecht, Zürihch 1942, s. 13 .. 4. Stillif Dön..ı:ıiezer, sabir·Ennan; . Nazari :ve Tatbiki c eza Hukuku, Genel KıSım.­

. İst. U. Y., ·7. 'Baskı, . İst. 1979,.C: I, s . . 347, 348; Uğur· Alacakaptan, SuÇuıi ·un-· surlan,.:Ank: Univ. ·Hukuk Fak. Yıı,yuu; Ank. 1975, s , 8-ıo: ··

5. ~acakaptan, ~.e., s . . ıo. . . . . . . 6. Bkz.-: . Adalet Istatistikleri, Başbakanlık Devlet · Istatistik Enstitüsü, Ankara . 1985-86. 7. Birleşmiş .Milletler. Haberleri, 20 Ağustos .1980, Sayı . 121, s. 'l. 8. Wilhelm. Bemsdorf; Frledrlch Bülow, Wörterbuch de.r Soziologie, Ferdinand

. Enke VeJrlag, Stutgart 1955, s. 593. . 9. Mustafa T. Yücel, Suç ve Ceza Anatomisi, Aİık. 1973, s. 101 .

10. David Krecb; Richard S. Crutcbafield, Sosyal 3?sikoloji, Nazariye ve .Prob­. lemler, İst. Üniv. Ed. Fak. Yay., İkinci Baskı, İst., 1970, BirinCi Kitap, s. 175.

11. Neda ·Armaner, Din Psikolojisine Giriş, Ank. 1980, C. I, s 75. 12. Belm.a ÖZbaydar, Din ve Tanrı inancının Gelişmesi üzerine Bir Araştırma,

Baba Matbaası. İst. 1970, s. 5. 1i ÖZbaydar, a.e., s. 5. 14'. ·.sulhi Dönmezer, Kriminoloj!, İst. Univ. Ya:v .• 2. Baskı, İst. 1962, s. 197. 15. Faruk Erem, Adalet Psikolojisi, Ank. Üniv. Hukuk Fak .. Yay., .4. Baskı, Ank. : . . 1961, s. 237.

16. Erem, a.e., s. 326-327. 17. Baron Rafaaelle Carofalo, Criminologia, qSuç, Suçlu ve Ceza~. Çev.: Miı- ·

blttin Göklü, İst., 1977, s. 147. · ıs. Bkz .. : cTürkiye'de Adam Öldürme Cürmü Mahk1lmlan Hakkında Krimino­

lojlk ' İstatistib, İst. Üniv. Türk Kriminoloji Enstitüsü Yaymlan, No. 1, İst. 1984:; dOOO Mükerrir suÇlu Hakk:mda Kriminolojik Anket, Ank. ümv. Hukuk· Fak. Yay. No. 73, Ank. 1954, ·

19. ö~eğin 1984 yılında, diğer cezaevlerinden Ordu Cezaevine is-! Giresun Ce­zaevine de 263 tutuklu gelmiştir. (Bkz.: Adalet İstatistikler!, 1984, s. 83).

20. 'suçla ·uglli istatıst'ıkler, suç işleine oranının en çok 20-30 yaşlan · arasmda olduğunU: 'göstermektedir. (BkZ.: : Cesare · Lombroso, Suç İşlemenin Biyolojik ve Sosyal Sebepleri, Çev. Sadı Irmak, İst. 1963, s. 47). Ülkemizde 1984 yılında cezaeVine yeni giren 27.929 bükümlünün 10.301'1.22.,-29 . yaşlan arasmda olup, en yüksek orandadır. (Bkz.: Adalet İstati.Stiklerı; 1984, s; ·59t~

D00095s4y1990.pdf 19.01.2010 12:54:58 Page 64 (1, 2)

("'

: 21'. ·LOJllbroso, Suç İŞlemeiiin Biyolojik ve Sosyal Sebepleri, : s: 39-40. 22. J eon Pina tel, Suç 'Ve Tahsil, Çev.: Selahattin Atalay, Adalet Dergisi 1956,

Sayı; 5, s. 513-521 . . 23. Ferrl, yaptığı istatistikler sonucu alkol sarfiyatı lle öldürme ve ya~alaınala­

rm eşit yürüdüğünü göstermiştir. (Bkz.: Sadi Irmak. .Suç İşlemenin ı\lllllle­rine Dair, İst. 1940, s. 56).

24. Clhad TUnç, Kelam ~de Büyük Günah Meselesi, Ank. Üniv. İlAııtyat Fak. . Dergisi, C. 23, Ank. 1978, s. 325.

25: Bkz.: Türkçe Sözlük, Türk Dil Kurumu Yayını, s. 343 . .26. Altred Bertholet, Wörterbuch der Rellgion, Altred Kröner Verlag, Stuttgart.

1962, s. 534. · 27. Bovet, Der Glaube Erstarrung und Erlösüng, s. 167; Krş.: Ferit Develllotl~i

Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik lügAt, Ank. 1970, s. 357. 28. Erdoğan Fırat, Şahsiyet Gelişlminde Tevbenln Fonksiyonu, İ>oçentllk T.ezl

(Basılmam.ış), Ank. Üniv. İHihiyat Fak., ~· 1982, s . . 89. 29. Cründel, Schuld und ·versöhnung, s. 84.

.. .. . '

'. ~ . . ..

t. . • •.

: . > ··.·.;

:::· fi; • .. . '. • ı ~·

(' /

J