1

Nghin cu v p dng phng php dy hc hp tc

theo nhm thng qua dng bi luyn tp v n tp mn ha hc THPT gp phn i mi phng php dy hc :Lun vn ThS. Gio dc hc: 60 14 10 / Th Thy

Chi ; Nghd. : PGS.TS. ng Th Oanh M U

1. L do chn ti Ngh quyt Trung ng ng Cng sn Vit Nam ln th IV ch r: " Hn bao gi ht, bc vo giai on ny nh trng phi o to nhng con ngi nng ng, sng to, tip thu nhng kin thc hin i, t tm gii php cho cc vn do cuc sng cng nghip hin i t ra." Lut Gio dc, iu 24.2, ghi: "Phng php gio dc ph thng phi pht huy tnh tch cc, t gic, ch ng, sng to ca hc sinh; ph hp vi c im ca tng lp hc, mn hc; bi dng phng php t hc, rn luyn k nng vn dng kin thc vo thc tin; tc ng n tnh cm, em li nim vui, hng th hc tp cho hc sinh". Nh vy trng tm ca vic i mi phng php dy hc hin nay l hng vo ngi hc, pht huy tnh tch cc v kh nng sng to ca h. Ngi hc ch c th hc tp tht s v pht trin tt nu h c c hi hot ng. T chc hot ng nhm c tc dng to ln trong vic tng cng hot ng ca hc sinh, kch thch n lc ca mi c nhn. Nh vy s gp phn quan trng trong vic hnh thnh nhng con ngi sng to, c kh nng thch ng cao vi cuc sng. iu cng c ngha l i mi phng php dy hc ng ngha vi vic chuyn i t cch dy thy truyn th, tr tip thu sang vic thy t chc cc hot ng dy hc tr t dnh ly kin thc, t xy dng kin thc cho mnh, bi dng nng lc t hc. Mn Ho hc l mn khoa hc t nhin, n cung cp cho hc sinh nhng tri thc khoa hc ph thng c bn v cc cht, s bin i cc cht, mi lin h qua li gia cng ngh ho hc, mi trng v con ngi. Trong b mn Ho hc c rt nhiu vn cn khai thc lm tch cc ho hot ng nhn thc ca hc sinh c bit l phn luyn tp v n tp chng. Vi cch dy hc truyn thng (Tm tt kin thc l thuyt bi gii mu bi tp trn lp bi tp v nh sa bi v rt kinh nghim) ca gio vin t trc

2

n nay ch p t hc sinh m cha pht huy ht c t duy ca hc sinh bi hc sinh thng ch lm theo cc khun mu .Vy pht huy c kh nng t duy ca hc sinh cng nh pht huy c nhiu k nng ca hc sinh (giao tip, trnh by mt vn , pht trin k nng nghe, ni, tho lun, c vit ) th phi t hc sinh vo trong tnh hung , mi trng, ti chnh hc sinh l ngi ch ng nu ra nhng kin ca mnh .Khng ch c vy, qua cc em c c hi bc l nhng kh nng, kin thc, cc em hc hi khng ch thy, c m cn bn b. T nhng lp lun trn ti i n chn ti: "Nghin cu v p dng phng php dy hc hp tc theo nhm thng qua dng bi luyn tp v n tp mn ho hc THPT gp phn i mi phng php dy hc" vi mong mun s gp mt phn nh b vo cng cuc i mi v nng cao cht lng gio dc THPT. 2. Mc ch nghin cu

Nghin cu phng php t chc hot ng nhm kt hp vi vic s dng bn t duy v s mng Grap qua bi luyn tp - n tp chng trnh Ha hc lp 10 nng cao nhm php huy tnh tch cc, sng to trong hc tp ca HS, t nng cao cht lng dy hc ni chung v dy hc Ha hc ni ring trng THPT. 3. Nhim v ngin cu. 3.1. Nghin cu c s l lun ca ti

- Qu trnh dy hc. - Phng php t chc hot ng nhm trong dy hc. - u, nhc im ca phng php t chc hot ng nhm trong

dy hc. - L thuyt v phng php bn t duy v s mng Grap trong

dy hc Ho hc trng ph thng. 3.2. Nghin cu c s thc tin ca ti

- Thc trng vic dy hc bng phng php t chc hot ng nhm cc trng THPT Hng Yn hin nay.

- Yu cu i vi GV ph thng t chc hot ng nhm trong ging dy ni chung v ging dy ha hc ni ring c hiu qu.

- ra mt s bin php pht trin nng lc hot ng nhm cho HS. 3.3. Nghin cu thit k ni dung cc phiu hc tp t chc hot ng nhm trong dy hc kt hp vi vic s dng bn t duy v s mng Grap thit k mt s chng n tp tng kt kin thc dng bi luyn tp- n tp chng trnh Ho hc 10- nng cao

3

3.4. Thc nghim s phm nh gi tnh kh thi ca phng php dy hc theo nhm 4.Phng php nghin cu S dng cc phng php nghin cu sau: - Nhm cc phng php nghin cu l thuyt: phng php nghin cu l thuyt, phng php nghin cu cc ngun ti liu. - Nhm cc phng php nghin cu thc tin: phng php quan st khoa hc, phng php chuyn gia, phng php thc nghim s phm - Phng php thng k ton hc trong khoa hc gio dc. 5. Khch th nghin cu. Qu trnh dy hc Ha hc trng ph thng. 6. i tng nghin cu. - C s l lun v thc tin ca phng php dy hc t chc hot ng nhm. - Chng trnh Ha hc lp 10 nng cao, c th qua cc bi luyn tp n tp. 7. Gi thuyt khoa hc.

Nu GV ph thng p dng phng php t chc hot ng nhm vo qu trnh dy hc kt hp vi vic s dng bn d t duy v s d mng Grap ( c th l qua cc bi luyn tp n tp chng trnh lp 10 nng cao) mt cch hp l v c hiu qu th s pht huy c tnh tch cc, t gic, ch ng, sng to ca HS trong hc tp, t c th nng cao cht lng dy hc Ha hc ni ring v dy hc ni chung. 8. Phm vi nghin cu.

- Trong thi gian v kh nng cho php, trong ti ny chng ti ch nghin cu vic p dng phng php t chc hot ng nhm vo bi luyn tp , n tp- Ha hc lp 10 nng cao. 9 . ng gp ca ti

p dng phng php t chc hot ng nhm vo qu trnh dy hc thng qua bi luyn tp n tp chng trnh lp 10 nng cao nhm pht huy tnh tch cc ,c lp, sng to v tinh thn tp th ca HS trong hc tp. 10.Cu trc lun vn Ngoi phn m u, kt lun v kin ngh, mc lc, ti liu tham kho, lun vn c trnh by trong 3 chng: Chng 1: C s l lun v thc tin

4

Chng 2: Mt s bin php t chc hot ng nhm kt hp vi bn t duy v s mng Grap cho cc bi luyn tp v n tp ( Ho lp 10 nng cao) Chng 3: Thc nghim s phm

CHNG 1: C S L LUN V THC TIN

1.1. C s l lun 1.1.1. Qu trnh dy hc

Qu trnh dy hc ni chung, qu trnh dy hc ho hc ni ring l i tng nghin cu ca nhiu nh gio dcl lun dy hc. Gio s Nguyn Ngc Quang xc nh: Hc l qu trnh t gic, tch cc, t lc chim lnh khi nim khoa hc di s iu khin s phm ca GV, l mc ch ca hot ng hc. Nh vy qu trnh chim lnh khi nim thnh cng s t c 3 mc ch dy hc: tr dc, pht trin t duy, gio dc.

Hot ng dy v hc l hot ng cng ng hp tc gia cc ch th trong qu trnh dy hc - yu t duy tr v pht trin cht lng dy hc.

Nh vy, qu trnh dy hc ti u phi xut pht t lgc ca khi nim khoa hc v lgc lnh hi ca HS, thit k cng ngh dy hc hp l, t chc ti u hot ng dy hc cng ng hp tc, bo m lin h nghch cui cng lm cho HS t gic tch cc, t lc chim lnh khi nim khoa hc, pht trin nng lc t duy sng to v cng vi nt c th ca mn hc s gip cho vic nng cao cht lng dy v hc cc mn hc trong nh trng ph thng. 1.1.2 .Tm hiu v bi luyn tp, n tp trong chng trnh . Bi luyn tp , n tp l dng bi dy hon thin kin thc v c thc hin sau mt s bi dy nghin cu kin thc mi hoc kt thc mt chng , mt phn ca chng trnh. y l dng bi hc khng th thiu c trong chng trnh ca mn hc. Bi luyn tp , n tp c gi tr nhn thc to ln v c ngha quan trng trong vic hnh thnh phng php nhn thc v pht trin t duy cho hc sinh . Nh vy bi luyn tp, n tp l dng bi hc khng th thiu c trong cc mn hc vi cc gi tr nhn thc v ngha to ln ca n trong

5

vic hnh thnh phng php nhn thc, pht trin t duy c lp, sng to v hnh thnh th gii quan khoa hc cho hc sinh.

Chnh v l , mt trong nhng phng php dy hc hiu qu p ng c iu ny l phng php dy hc hp tc theo nhm nh kt hp vi s mng Grap v bn t duy. Di y chng ti s cp n nhng c s l lun v phng php dy hc ny. 1.1.3. Phng php t chc hot ng nhm trong dy hc 1.1.3.1. Nhm 1.1.3.1.1. Khi nim nhm

Nhm l tp hp nhng con ngi c hnh vi tng tc ln nhau, thc hin cc mc tiu (chung v ring) v tha mn cc nhu cu c nhn. 1.1.3.1.2. Phn loi nhm

C hai loi nhm c bn: - Nhm c nh - Nhm khng c nh

Trong loi hnh nhm khng c nh, GV c th s dng nhiu cch chia nhm khc nhau ty theo ni dung bi hc v thi lng ca tit hc

1. Lm vic theo cp hai HS 2. Lm vic theo nhm 4 - 5 HS hoc 6 - 7 HS 3. Nhm chuyn gia hay ghp nhm 4. Nhm kim t thp 5. Hot ng tr trn

1.1.3.1.3. Cc nhn t hnh thnh nhm 1. Tng tc 2. Chia s mc tiu 3. Tun th cc quy tc ca nhm 4. Vai tr: l khun mu cc hnh vi quen thuc m c nhn pht trin

phc v nhm. Mt ngi c th ng nhiu vai tr. 5. Hnh vi trong nhm: khi nhm thc hin nhim v thng c 3 lai

hnh vi: hnh vi hng v cng tc, hnh vi cng c nhm, hnh vi c nhn 1.1.3.2. Hot ng nhm trong dy hc

PPDH nhm mt mt va ch trng pht huy tnh tch cc cao, tnh ch th ca ngi hc; mt khc li ch trng s phi hp, hp tc cao gia cc ch th trong qu trnh hc tp.

6

1.1.3.3. Cc yu t cu thnh hot ng hc tp mang tnh hp tc 1. S ph thuc vo nhau mt cch tch cc 2. S tng tc, h tr gia cc c nhn trong nhm

3. Trch nhim c nhn 4. K nng giao tip v k nng hot ng nhm 5. Phn hi v iu chnh 1.1.3.4. Chun b t chc hot ng nhm trong dy hc

1. Xc nh mc tiu 2. Chn ni dung 3. Thit k tnh hung

1.1.3.5. Tin trnh dy hc theo nhm C th chia lm 3 giai on: - Nhp giao nhim v - Lm vic nhm. - Trnh by v nh gi kt qu Do s hn hp v thi gian ca mt tit hc l 45, trn thc t sau khi

nhm nhn nhim v, cc HS trong nhm cng tho lun v a ra kt lun v trnh by kt qu. 1.1.3.6. Yu cu i vi GV ph thng t chc hot ng nhm c hiu qu

1. To hng th i vi cc hot ng hc tp mang tnh hp tc cho HS

2. Phn nhm mt cch hp l 3. Thit k v iu khin tt cc hot ng nhm 4. a ra nhim v ph hp

1.1.3.7. u im ca phng php 1.1.2.7.1. i vi ngi hc

1. To tm l thoi mi cho ngi hc 2. Pht trin k nng giao tip 3. Pht trin t duy sng to, kh nng phn tch, tng hp v kh

nng gii quyt vn 4. HS thc c kh nng ca mnh 5. Nng cao nim tin ca HS vo vic hc tp

7

6. Nng cao kh nng ng dng khi nim, nguyn l, thng tin v s vic vo gii quyt cc tnh hung khc nhau

7. Ngoi nhng tc ng v mt nhn thc, mt s tc gi cn cho rng phng php ny cn c tc ng c v quan im x hi 1.1.2.7.2. i vi cng vic C rt nhiu tng v li gii gip cho vic gim thi gian cng nh c nhiu cch la chn trong gii quyt vn . 1.1.3.8. Nhc im ca phng php

- Ch p dng cho lp khng qu ng HS. - Nu GV iu khin lp khng tt rt d dn n mt trt t. - HS ch quan tm ti ni dung c giao ch khng quan tm n

ni dung ca cc nhm khc khin kin thc khng trn vn. - C s vt cht nh trng ph thng ca ta cha p ng c

yu cu ca vic t chc hot ng nhm. - Thi gian chun b nhiu nn khng th p dng thng xuyn cho mi

tit hc. - Thi gian ca mi tit hc ch hn ch trong 45 nn khi t chc hc

bng t chc hot ng nhm cho HS GV khng th im ht cc ni dung ca bi hc m ch ch trng vo ni dung trng tm. 1.1.4 L thuyt v Grap v bn t duy. 1.1.4.1 Phng php Grap dy hc. 1.1.4.1.1 Khi nim Grap trong ton hc. - Grap bao gm mt tp hp khng rng E nhng yu t gi l nh v mt tp hp A nhng yu t gi l cnh . Mi yu t ca A l mt cp (khng xp th t) nhng yu t r rt ca E. Trong trng hp mt grap nh hng nhng yu t ca A u l nhng cp c hng v gi l cung . Mt i hay cp c th la chn hn mt ln Trong s grap s sp xp trt t trc sau ca cc nh v cung (cnh) c ngha quyt nh , cn kch thc hnh dng khng c ngha (chng hn : cnh hoc cung c th l ng thng hay cong , di hay ngn cng c , nh c th l im , vng trn hay hnh t gic) 1.1.4.1.2 Khi nim grap ni dung Ni mt cch chnh xc grap ni dung l tp hp nhng yu t thnh phn ca mt ni dung tr dc v mi lin h bn trong gia chng vi

8

nhau v din t cu trc logic ca ni dung dy hc bng mt ngn ng trc quan , khi qut ng thi rt sc tch. 1.1.4.1.3.Lp grap ni dung ca bi ln lp. Khi chun b bi luyn tp, n tp c s dng phng php Grap gio vin cn tin hnh cc bc sau :

+ Xc nh nh ca grap : Tm kim kin thc cht ca bi ln lp. + M ho cht kin thc. + Xp nh.

+ Lp cung : tc l xc nh cc mi lin h nh hng gia cc nh. 1) Xc nh nh ca Grap 2) M ho cht kin thc 3) Xp nh Grap 4) Lp cung

1.1.41.4. Cc gi tr ca grap ni dung. 1) Tnh khi qut 2) Tnh trc quan 3) Tnh h thng 4) Tnh sc tch 5) V tm l ca s lnh hi 1.1.4.2. S dng bn t duy trong dy hc ho hc . Vic pht trin t duy cho hc sinh v ging dy kin thc v th gii xung quanh lun l mt trong nhng u tin hng u ca nhng ngi lm cng tc gio dc. Nhm hng cc em n mt phng cch hc tp tch cc v t ch, chng ta khng ch gip cc em khm ph cc kin thc mi m cn phi gip cc em h thng c nhng kin thc . Vic xy dng c mt hnh nh th hin mi lin h gia cc kin thc s mang li nhng li ch ng quan tm v cc mt: ghi nh, pht trin nhn thc, t duy, c tng tng v kh nng sng toMt trong nhng cng c ht sc hu hiu to nn cc hnh nh lin kt l Bn T duy. 1.1.4.2.1 . Nguyn l ca Bn t duy . Bn T duy (Mind Map) l mt hnh thc ghi chp s dng mu sc v hnh nh, m rng v o su cc tng

9

v tr trung tm bn l mt hnh nh hay mt t kha th hin mt tng hay khi nim ch o. trung tm s c ni vi cc hnh nh hay t kha cp 1 bng cc nhnh chnh, t cc nhnh chnh li c s phn nhnh n cc t kha cp 2 nghin cu su hn. C th, s phn nhnh c tip tc v cc khi nim hay hnh nh lun c ni kt vi nhau. Chnh s lin kt ny s to ra mt bc tranh tng th m t v trung tm mt cch y v r rng.. 1.1.4.2.2 ng dng Bn T duy l mt cng c hu ch trong ging dy v hc tp trng ph thng cng nh cc bc hc cao hn v chng gip gio vin v hc sinh trong vic trnh by cc tng mt cch r rng, suy ngh sng to, hc tp thng qua biu , tm tt thng tin ca mt bi hc hay mt cun sch, bi bo, h thng li kin thc hc, tng cng kh nng ghi nh, a ra tng mi, v.v Vic s dng bn t duy l rt cn thit cho vic i mi phng php dy hc. 1.2. Thc trng s dng hot ng nhm trong dy hc ho hc hin nay 1.2.1. Thc trng vic dy hc bng phng php t chc hot ng nhm nc ta hin nay ni chung v ha hc ni ring 1.2.1.1. Mc ch iu tra Tm hiu thc trng t chc hot ng nhm trong dy hc ho hc trng THPT. 1.2.1.2. i tng iu tra. Tin hnh thm d kin ca 50 GV ti 2 trng THPT trong tnh Hng Yn t thng 8 nm 2008 n thng 8 nm 2009 1.2.1.3. Kt qu iu tra * Mc s dng cc PPDH PPDH theo nhm c GV quan tm s dng phi hp cng cc PPDH khc nhng mc cha thng xuyn. * kin ca GV v PPDH theo nhm a s GV khng nh: y l phng php to ra nhiu c hi cho HS rn luyn k nng hp tc (83,33%) - mt trong nhng k nng quan

10

trng, cn thit ca cng dn th k 21. HS rn luyn kh nng trnh by trc m ng (82,46%). Ngoi ra, cn c thm mt s kin: - PPDH theo nhm to iu kin cho HS t nghin cu, gy hng th hc tp v lm cho HS t tin hn. - To mi quan h gn kt gia thy v tr * kin ca GV v t chc hot ng nhm

- Thi lng tit hc ngn l iu kh khn nht cho vic t chc hot ng nhm (89,47%)

- Mt lp hc ng khin GV kh thit k v iu khin hot ng nhm (82,46%)

- Vic nh gi chnh xc kt qu hot ng ca tng HS gp nhiu kh khn do hin tng n theo v tch nhm (72,81%)

- Cc thnh vin phi kt hp khng nhp nhng, thiu ch ng (71,05%) - Khi tho lun nhm, HS thng phi di chuyn v ngi trc din.

Vi cch b tr bn hc cc trng hin nay (bn 2-4 HS) c nh lm cho vic tho lun nhm din ra khng thun li (58,77%). Ngoi ra cn thm mt s kin khc:

- Hnh thc kim tra nh gi cha ph hp - Mt nhiu thi gian xy dng hot ng, theo div nh gi - Kh n nh v iu khin lp hc; i hi s kin nhn v kho

lo ca GV. - Kh trin khai hot ng nhm n i tng HS yu - HS cha c thi quen t nghin cu SGK, ti liu tham kho - HS hc nhiu mn, nu mn no cng hot ng nhm v xy dng

d n th s dn n qu ti. - Chng trnh cc mn hc cn nng, HS khng thi gian chun

b thu o mt vn . - C s vt cht vn cn thiu

* kin GV v cch thc hot ng nhm Tc gi nhn thy GV s dng nhiu cch thc hot ng nhm

cho bi ln lp mn ho hc. a s GV s dng dng hot ng n gin, t cn n cc thit b, my mc c bit.

11

Mt s dng hot ng nhm, cn n s h tr ca my chiu, my tnh, cc thit b nghe nhn th c dng t hn. Do trnh tin hc v thi gian cn hn ch, HS cha th u t cho mt bi bo co y v su sc. iu ny i hi GV phi kin nhn, tn thi gian gp , trao i vi HS v vn s trnh by.

Cc dng tm hiu, bo co chuyn ho hc lin quan n mi trng, i sng, kinh t, x hi; thc hin d n mn hc c dng rt t.

Kt lun: T kt qu iu tra tc gi nhn thy vic t chc hot ng nhm

c p dng cc trng THPT. Hu ht GV u cng nhn nhng u im ca phng php dy hc theo nhm. Nhng thc trng cho thy vn v s s, trnh HS; c s vt cht; ni dung v chng trnh dy hc... cn gy nhiu kh khn cho vic t chc hot ng nhm nn vic p dng cn cha thng xuyn, cch thc hot ng cha a dng v phong ph. 1.2.2. Nhn xt chung v bi n tp tng kt ho hc hin nay trng trung hc ph thng Qua phn thc trng ca bi ln lp ho hc hin nay ta nhn thy rng trong cc gi n tp, luyn tp, tng kt cc thy c gio c nhng n lc ng k trong vic nng cao cht lng dy hc. Tuy nhin nhiu gi n tp cn mang tnh cht nhc li bi c theo mt trnh t nht nh, ch mi n m cha tp, cha luyn. Trong gi n tp thy c gio cha ch rn luyn cch suy ngh logic, cch t duy bin chng. Vi gi n luyn, t duy so snh ni ln hng u, so snh l c s cho mi t duy. Phn bi tp th cha phn loi c, cha tm ra ng li tng qut gii quyt mt s dng bi tp. Gi n tp tng kt nu ch thuc bi ri lit k li l cha m phi rn luyn cho hc sinh tm thy s lin h, b sung cho nhau cc kin thc hc, hnh thnh cho hc sinh cch nh h thng, bit suy lun h thng, trnh c hin tng hng kin thc ch ny hay ch khc. Nh vy, bi ln lp n tp tng kt cn nhiu vn cn cng nhau tm bin php nng cao cht lng.

12

CHNG 2

MT S BIN PHP T CHC HOT NG NHM KT HP VI BN T DUY V S MNG GRAP CHO CC BI

LUYN TP V N TP ( PHN HO LP 10 NNG CAO )

2.1. H thng bi luyn tp , n tp trong chng trnh ho hc ph thng. - Trong chng trnh ho hc ph thng, cc bi luyn tp, n tp c phn b ng u, hp l theo cc chng

- S tit hc dnh cho luyn tp, thc hnh c tng cng so vi chng trnh c.Cc bi luyn tp c b tr theo cc chng, thng th mi chng c mt bi luyn tp nhng vi cc chng ln, s tit hc

nhiu c th c hai bi luyn tp.

2.2 c im bi luyn tp n tp trong chng trnh ho hc ph thng Vit Nam. Trong chng trnh ho hc ph thng Vit Nam cc bi luyn tp u c cu trc chung, gm hai phn chnh. - Phn cc kin thc cn nm vng.

- Phn bi tp . Trong chng trnh ngoi cc bi luyn tp sau mi chng cn c cc bi n tp c thc hin vo u nm, cui hc k v cui nm hc

vi mc ch h thng qu cc kin thc c bn nht trong mt k, mt nm hc v chun b cho hc sinh tip thu kin thc ca hc k hoc nm hc tip theo. 2.3. Thit k dy hc theo phng php hot ng nhm kt hp vi bn t duy v s mng Grap vo cc chng c th. 2.3.1 .Thit k dy hc theo phng php hot ng nhm kt hp vi

bn t duy cho chng : cu to nguyn t . A. H thng kin thc chng : Cu to nguyn t bng bn t duy.

Bng 2.1: H thng kin thc chng cu to nguyn t bng bn

t duy.

13

B.Xy dng cc phiu hc tp cho chng : Cu to nguyn t - GV s s dng cc phiu hc tp hng dn HS hnh thnh cc nh ni dung kin thc chun b trong bn t duy. - hnh thnh c h thng kin thc trong bn t duy GV s

chia lp thnh 6 - 8 nhm nh (khong t 6 n 8 HS mi nhm ) ri pht phiu hc tp chun b v yu cu hc sinh thc hin cc phiu hc tp ny .Cc nh kin thc s dn dn hin ra sau khi HS hon thnh ln lt

cc phiu hc tp Sau y tc gi xin c trch ra 1 s phiu hc tp trong tng s 9 phiu hc tp ca chng : Cu to v thnh phn nguyn t.

n li kin thc v cu to nguyn t GV dng phiu hc tp sau:

PHIU HC TP S. Hy tr li cc cu hi sau:

a) Nguyn t c cu to bi my phn ? b) Nguyn t bao gm my loi ht ? Hy cho bit in tch v khi lng ca cc loi ht ?

Cc nhm trao i 1 pht ri GV ch nh mt HS bt k ca mt nhm tr li. Bi tp phc v cho vic nm vng kin thc v ht nhn nguyn

t , nguyn t ho hc, ng v .

PHIU HC TP S. Hy tr li cc cu hi sau:

14

1) Nu nh ngha nguyn t ho hc , k hiu nguyn t ho hc, cho

bit ngha cc k hiu? 2) Nu khi nim ng v cng thc tnh khi lng nguyn t trung bnh ? Cc nhm trao i khong 1 pht sau GV gi bt k mt thnh

vin trong nhm ln tr li. GV c th cho im khuyn khch i vi nhm lm nhanh v chnh xc nht tng hng th hc tp cho cc em.

GV tip tc a thm phiu hc tp sau v yu cu cc nhm lm ng phn bi tp m nhm c giao.

PHIU HC TP S. Hy xc nh in tch ht nhn , s proton , s ntron, s eletron , khi lng nguyn t ca cc nguyn t c k hiu sau: Nhm 1,2: 199 F Nhm 3,4 : 2311 Na

Nhm 5,6: 2412 Mg Nhm 7,8: 4020 Ca

Nhm no hon thnh phn tr li nhanh nht v chnh xc nht s c thng im nhm tng hng th hc tp cho cc em.

Nhm gip cc em rn luyn k nng vn dng l thuyt vo lm bi tp GV dng phiu hc tp c ni dung sau: luyn tp v cu trc lp v eletron ca nguyn t GV cho HS

lm phiu hc tp c ni dung sau:

PHIU HC TP S. Hy tr li cc cu hi sau: 1) Nu khi nim lp v phn lp electron ? K hiu lp v phn lp electron ? S electron ti a trong mt lp v phn lp electron ?

2) Nu khi nim obitan nguyn t ? Nu quy tc sp xp electron vo lp v nguyn t ? Cc nhm s tho lun , nhm no c tn hiu tr li trc s c

quyn tr li v c khuyn khch im nu cu tr li l ng.

2.3.2 .Thit k dy hc theo phng php hot ng nhm kt hp vi bn t duy cho chng : Lin kt ho hc.

A . H thng kin thc chng : Lin kt ho hc bng bn t duy

15

Bng 2.2: H thng kin thc chng :Lin kt ho hc bng bn

t duy

B. Xy dng cc phiu hc tp cho chng : Lin kt ho hc. Tc gi xy dng 7 phiu hc tp cho chng ny .

2.3.3 Thit k dy hc theo phng php hot ng nhm kt hp vi bn t duy cho chng : Tc phn ng v cn bng ho hc. A. H thng kin thc chng : Tc phn ng v cn bng ho hc

bng bn t duy .

Bng 2.3:H thng kin thc chng tc phn ng v cn bng ho hc bng bn t duy.

B.Xy dng cc phiu hc tp cho chng : Tc phn ng v cn

bng ho hc.

16

Tc gi xy dng 7 phiu hc tp cho chng ny .

2.3.4.Thit k dy hc theo phng php hot ng nhm kt hp vi

s mng (Grap) cho chng: Bng h thng tun hon.

A. Lp Grap ni dung n tp tng kt chng : Bng h thng tun hon

B.Xy dng cc phiu hc tp cho chng : Bng h thng tun hon.

Tc gi xy dng c 9 phiu hc tp cho chng ny.

2.3.5.Thit k dy hc theo phng php hot ng nhm kt hp vi

s mng Grap cho chng : Phn ng ho hc.

A. Lp Grap ni dung n tp tng kt chng : Phn ng ho hc.

17

(1) nh ngha : Phn ng oxi ho - kh l phn ng ho hc trong c s chuyn

electron gia cc cht phn ng ; hay phn ng oxi ho - kh l phn ng ho hc trong c s thay i s oxi ho

ca mt s nguyn t

(2) S oxi ho : L qu trnh nhng electron (tng s oxi ho)

(3) S kh: L qu trnh nhn electron

(gim s oxi ho)

(4) Cht oxi ho : L cht thu thm

electron

(5) Cht kh : L cht nhng electron

(6) Phng php cn bng phn ng

oxi ho - kh

(8) Phng php ion - electron .

B1: Xc nh sn phm ca phn ng. B2: Xc nh s oxi ho v vit cc bn phn ng m t cc qu trnh cht kh cho eletron v cht oxi ho nhn electron . Ch :Cn thm mi trng axit, baz, H2O. B3: Tm h s . B4:Cn bng in tch 2 v ca cc phn ng bn oxi ho - kh.

(7) Phng php electron .

B1: Xc nh s oxi ho ca cc nguyn t trong phn ng tm cht oxi ho , cht kh. B2: Vit cc phng trnh cho, nhn eletron . B3: Tm h s ng thi cho cht oxi ho v cht kh theo quy tc : s eletron cht kh cho bng s electron cht oxi ho nhn. B4:t h s vo phng trnh phn ng v kim tra li.

(9) C 2 loi P:+ P oxh - kh : C s thay i s oxh ca nguyn t . + P khng c s thay i s oxh ca cc nguyn t .

18

B.Xy dng cc phiu hc tp cho chng : Phn ng ho hc. Tc gi xin trch mt s phiu hc tp trong 10 phiu hc tp ca chng ny .

PHIU HC TP S .

Hy nu khi nim : Cht kh ; cht oxi ho; s kh ; s oxi ho; phn ng oxi ho - kh

Cc nhm trao i khong 1 pht sau GV gi bt k mt thnh vin trong nhm

ln tr li.

PHIU HC TP S .

Vit cc phng trnh biu din s sau , xc nh trong cc phn ng , phn

ng no l phn ng oxi ho - kh ; xc nh cht kh v cht oxi ho

Nhm 1,2: Zn ZnO ZnSO4

Nhm 3,4: S SO2 SO3 H2SO4

Nhm 5,6: Mg MgCl2 Mg(OH)2

Cc nhm trao i khong 3 pht sau GV gi bt k mt thnh vin trong nhm

ln hon thnh s .

Thng qua phiu hc tp ny HS bit phn bit phn ng oxi ho - kh v phn ng

khng phi l phn ng oxi ho - kh .

Sau khi cho HS thc hin xong phiu hc tp trn GV tip tc rn luyn k nng biu din

cc qu trnh bin i s oxi ho bng cc phng trnh trao i eletron vi phiu hc tp sau:

PHIU HC TP S .

Hy biu din cc qu trnh bin i s oxi ho bng cc phng trnh trao i eletron :

Nhm 1,2: S-2 S0 S+4 S+6

Nhm 3,4:N+5 N+2 N0 N-3

Nhm 5,6:N-3 N+4 N0

Cc nhm tp trung lm vic trong 3 pht , trong qu trnh HS thc hin GV s theo

di v tm ra nhm c li gii ngn gn v chnh xc nht . Mt thnh vin ca nhm ny s

c ch nh ln bng gii bi tp .Cc nhm khc theo di b sung .

2.4 Thit k dy hc theo phng php hot ng nhm kt hp vi

s dng cc dng bi tp. 2.4.1. S dng bi tp t lun Bi tp t lun bao gm : Bi tp nh tnh v bi tp nh lng.

19

Chng ti xy dng mt s bi tp nh tnh v nh lng s

dng trong tit luyn tp chng : Halogen.

2.4.1.1. Bi tp nh tnh Bao gm 5 cu hi

2.4.1.2. Bi tp nh lng Bao gm 5 cu hi .

2.4.2. S dng bi tp trc nghim khch quan

2.4.2.1. Bi tp nh tnh i vi loi bi tp ny, GV chia lp thnh nhiu nhm, mi nhm t

5-6 HS. GV chun b trc mt s cu trc nghim nh tnh v nh lng

n gin trn powerpoint. GV s dng my chiu, chiu tng cu trc nghim vi thi gian tr li ci sn v t chc cho HS chi tr chi . Chng ti thit k 15 cu trc nghim nh tnh cho chng : Oxi -

Lu hunh.

2.4.2.2. Bi tp nh lng Bi tp trc nghim nh lng phi ngn gn, ch trng n nhng

cch gii nhanh. Chng ti thit k 10 cu trc nghim nh lng cho chng : Oxi -

Lu hunh.

Cc bi n tp k I , n tp hc k II, n tp cui nm cng c chng ti tin hnh t chc theo phng php hot ng nhm vi cc phiu hc tp l cc bi tp t lun nh tnh v nh lng; cc bi trc

nghim khch quan nh tnh v nh lng.

CHNG 3: THC NGHIM S PHM 3.1. Mc ch ca thc nghim. nh gi hiu qu ca phng php dy hc nhm i vi cc bi luyn tp, n tp PTTH c th l chng trnh Ha hc lp 10 nng cao,

qua khng nh tnh hiu qu ca vic t chc hot ng nhm trong dy hc ha hc ph thng.

3.2. Nhim v. - Son mt s bi ging thc nghim trong chng trnh lp 10 nng cao theo phng php t chc hot ng nhm.

20

- Trao i vi cc GV ph thng v phng php tin hnh thc nghim.

-Xy dng kim tra 45 pht sau mi bi luyn tp. - Kim tra nh gi hiu qu ca vic ging dy ha hc bng phng php t chc hot ng nhm.

3.3. K hoch thc hin. 3.3.1. i tng v a bn thc nghim - i tng: HS lp 10 THPT.

- a bn + Trng THPT Trng Vng tnh Hng Yn. + Trng THPT Vn Lm tnh Hng Yn.

3.3.2. Bi dy thc nghim Cc bi luyn tp , n tp trong chng trnh ho hc lp 10 nng cao. 3.3.3. GV thc nghim

3.4. Tin hnh thc hin v x l kt qu. - Bc 1: mi trng chng ti tin hnh chn hai lp: lp thc nghim (TN) v lp i chng (C) c s lng HS v hc lc tng

ng nhau - Bc 2: Ra kim tra ( 1 tit ) nh gi c mc hiu bi ca HS sau khi kt thc cc chng.

Di y l mt s kim tra 45 pht m chng ti s dng sau khi luyn tp- n tp bng phng php hc tp hp tc theo nhm : + kim tra 45 pht chng Thnh phn v cu to nguyn t

+ kim tra 45 pht chng Halogen + thi hc k I Mi thi gian lm bi l: 45 pht vi tng l : 25 cu TNKQ v

mi cu 0,4 im - Bc 3: Tin hnh chm bi kim tra theo thang im 10 v sp xp kt qu kim tra theo th t t 0 n 10 im. Sau , chng ti phn loi HS

theo nm nhm - Bc 4: Tin hnh x l v so snh kt qu lp thc nghim v lp i chng.

3.5. Kt qu thc nghim. Cc s liu c tng hp v thng k di dng t l % v biu hnh ct

21

Bng 3.1. Tng hp kt qu im kim tra 45 pht chng thnh phn v

cu to nguyn t I

TNG S

LNG

IM TRUNG BNH 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

TN 96 3 4 15 20 24 13 11 6 6.78

C 95 1 1 7 7 10 22 18 17 8 4 6.40

Bng 3.2. Thng k cht lng kim tra 45 pht chng thnh phn v cu to nguyn t

I TNG

TNG S

LNG

GII (9-10) KH (7-8) TB (5-6) YU (3-4) KM (1-2)

SL % SL % SL % SL % SL %

TN 96 17 17.70 37 38,54 35 36,45 7 7,29 0 0.00

C 95 12 12,63 35 36,84 32 33,68 14 14,73 2 2,10

Biu 3.1. Thng k cht lng kim tra 45 pht chng thnh phn v cu to nguyn t

0

10

20

30

40

YK TB K G

TN DC

3.6.X l kt qu thc nghim s phm. Tc gi tin hnh lp bng phn phi tn sut lu tch cho cc bi

kim tra nh sau :

22

Bng 3.7. Bng phn phi tn sut lu tch cc bi kim tra

im Bi kim tra 45'

Chng: Nguyn t

Bi kim tra 45' Chng: Halogen

Bi kim tra 45': hc k I

TN C TN C TN C

1 1,05

2 2,10 2,10 2,10

3 3,13 9,47 2,08 4,21 2,08 3,15

4 7,29 16,84 4,17 14,73 0,00 11,57

5 22,9 27,36 14,58 25,26 12,50 22,10

6 43,75 50,52 26,04 46,31 22,92 33,68

7 68,75 69,47 50,00 54,73 47,92 50,52

8 82,29 87,36 76,04 78,94 73,96 77,89

9 93,75 95,79 91,67 91,57 91,67 91,57

10 100 100 100 100 100 100

Trn c s bng phn phi tn sut lu tch cho cc bi kim tra tc

gi xy dng c ng lu tch cho cc bi kim tra.

Biu 3.4 :ng lu tch bi kim tra 45 pht chng : Thnh phn v cu to nguyn t

0

20

40

60

80

100

120

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

TN

DC

Tc gi cng a ra bng kt qu phn tch thng k im kim tra.

Bng 3.7. Kt qu phn tch thng k im kim tra

23

3.7.Phn tch kt qu thc nghim.

Bi kim tra Cc tham s c trng

X S V(%) C TN C TN C TN

Chng : Nguyn t 6,40 6,78 1,71 1,67 26,71 24,63

Chng : Halogen 6,82 7,14 1,68 1,62 24,63 22,67

Hc k I 7,07 7,47 1,62 1,54 22,91 20,62

Tng 6,76 7,13 1,67 1,61 24,75 22,64

Qua kt qu thc nghim s phm trn chng ti c mt s nhn xt sau: - Cht lng hc tp ca lp TN cao hn lp C - Trung bnh cng im kim tra ca cc lp TN lun cao hn cc lp

C tng i mt. - th ng ly tch ca cc TN thng nm bn phi v pha di

so vi cc lp C.

T kt qu thc nghim s phm c th nhn xt rng: vic s dng phng php t chc hot ng nhm kt hp vi bn t duy v s mng Grap trong dy hc l ph hp vi trnh v nng lc nhn thc

ca HS lp 10 va mi tip xc vi chng trnh ho hc nng cao mi p dng trong vi nm gn y.

KT LUN V KHUYN NGH

1. Kt lun. Sau mt thi gian tin hnh nghin cu ti: "Nghin cu v p

dng phng php dy hc hp tc theo nhm thng qua dng bi luyn tp v n tp mn ho hc THPT gp phn i mi phng php dy hc", chng ti gii quyt c nhng vn l lun v thc tin nh sau:

1.Nghin cu c s l lun v xu hng dy cc bi luyn tp , n tp trong dy hc ha hc theo phng php t chc hot ng nhm kt hp vi bn t duy v s mng Grap nhm pht huy tnh cc, kh nng t duy ha hc cho HS lp 10 nng cao.

24

2. Thit k c cc phiu hc tp cho 7 chng v 3 bi n tp trong

chng trnh ha hc 10 nng cao theo phng php t chc hot ng nhm. 3.Thit k c 3 bn t duy dng h thng kin thc cc chng :

Thnh phn v cu to nguyn t ; Tc phn ng v cn bng ho hc;

Lin kt ho hc. S dng s mng Grap xy dng c 2 s Grap ni dung n tp ca cc chng : Bng h thng tun hon; Phn ng ho hc.

4.La chn ,xy dng c 25 cu TNKQ v 10 bi tp t lun dng luyn tp-n tp cc chng : Halogen v Oxi - Lu hunh ( Ho hc 10 nng cao)

5.Tin hnh thc nghim s phm 2 trng PTTH Hng Yn v trao i vi GV bc u cho php kt lun: khi tin hnh luyn tp, n tp theo phng php t chc hot ng nhm th HS phi lm vic nhiu

hn, lun trong tnh hung c vn , phi bit hp tc vi cc thnh vin trong nhm gii quyt vn ca c nhm qua gii quyt vn ca bn thn mnh. Kin thc m HS tng hp c do thnh qu lao

ng ca tt c cc thnh vin trong nhm nn kch thch c tnh tch cc ca HS, ng thi gi c hng th cho cc em trong khi luyn tp v n tp. t bit vi ha hc l mt mn khoa hc va l thuyt va

thc nghim, nn vic t chc hot ng nhm trong dy bi luyn tp , n tp gip cc em c t mnh gii quyt vn lm tng t duy logic v s nng ng sng to ca cc em trong hc tp ng thi tng hng

th hc mn ha ca cc em. 6. Tin hnh kim tra sau luyn tp v n tp kim tra mc hiu bi

v vn dng kin thc ca HS. C th chng ti tin hnh kim tra 4 lp (2

lp thc nghim, 2 lp i chng) v chm gn 200 bi kim tra. Thng qua qu trnh nghin cu ti gip chng ti c thm t liu

ging dy, nng cao kin thc chuyn mn v c bit l phng php dy

hc. Trn c s , trong thi gian ti chng ti d kin s tip tc thit k bi hc theo phng php t chc hot ng nhm kt hp vi bn t duy v s mng Grap cho dng bi n tp tng kt ca khi lp khc.

Trn y l kt qu ca bc u nghin cu chc chn cn nhiu thiu st.. Chng ti rt mong nhn c nhng kin ng gp qu bu

25

ca qu thy gio, c gio v cc bn ng nghip gip chng ti b

sung vo cng trnh nghin cu v hon thin hn trong cc cng trnh nghin cu tip theo.

2. Khuyn ngh. gp phn nng cao hiu qu dy v hc mn ha hc trong Trng

THPT, chng ti xin c mt s kin ngh sau: 1. Trang b hon chnh v y trang thit b trng hc ni chung

v phng b mn Ha hc, phng th nghim Ha hc ni ring cc trng ph thng, phn b 30-35 HS/lp, to iu kin thun li GV i mi phng php dy hc ph hp vi sch gio khoa mi v xu

hng dy hc hin i hin nay. ng thi gip HS c iu kin hc tp tt, hot ng nhm c hiu qu nhm pht huy tnh nng ng, sng to, ch ng v hp tc ca HS trong hc tp.

2. GV cn phi thay i cc bi ging ca mnh theo hng dy hc tch cc, h tr HS t hc, t nghin cu, ch ng trong hc tp v ch rn luyn kh nng suy lun logic, pht trin dn t duy ho hc, rn luyn

tr thng minh cho HS; ng thi dy v rn luyn cho HS nhng k nng x hi v nhm gip cc em sau ny ra i hc tp, lm vic, sng tt.