Madde Ve Özlli̇kleri̇

8/16/2019 Madde Ve Özllık̇lerı ̇

1/6

MADDE VE ÖZLLİKLERİMadde: Kütlesi, hacmi ve eylemsizliği olan, duyularımızla algılayabildiğimiz her seye maddedenir.Cisim: Maddenin sekil almış haline cisim denir. Altın bir madde iken, altın yüzük bir cisimdir.

Maddenin HalleriKatı: Katı maddeleri incelersek belirli şekillerinin olduğunu görürüz. ışarıdan herhangi bir kuvvetle müdahale olmadığı sürece şekillerini korurlar. !u da katı maddelerin moleküllerinibirbirine sıkı bağlandığını gösterir. Katı maddelerin moleküllerinin birbirine sıkı bağlanması , katımaddelerin hareket etmedikleri anlamına gelmez. Katı maddeler öteleme hareketi ya"mazlar #akat bulundukları yerde titreşim hareketi ya"arlar. Katı maddelere taş,cam,tahtayı örnek olarakverebiliriz.Katı maddelerin özelliklerini kısaca özetlersek.

• Katı maddeler sert yapılıdır, belirli şekilleri ve hacimleri vardır.• Katı maddeleri meydana getiren tanecikler arası mesafe çok azdır. Bunun bir

sonucu olarak da moleküller arası çekim kuvveti fazladır.• Katı maddeler kuvvet ve basınç altında sıkıştırılamazlar.Sıvı: $ıvı maddelerin katı maddeler gibi belli şekilleri yoktur.!unun nedeni sıvı maddelerinmolekülleri birbirinden daha uzak ve akışkan halde olmasındandır, %akat bunun bize günlükhayatta bir&ok #aydası vardır. 'rneğin i&me suyunu borularla akışkan olması sayesindeevlerimize kadar ulaştırabiliyoruz.$ıvı maddelere $u, yağ,alkol,sirkeyi örnek olarak verebiliriz.

$ıvı maddelerin özelliklerini kısaca özetlersek

• Belirli bir hacme sahip olan ve belirli bir sekli olmayıp bulundukları kabın

seklini alan maddelere denir.• ıvı moleküller arası çekim kuvveti katılara g!re daha düsük oldu"undan

birbirinden fazla ayrılmayacak sekilde birbirlerinin üzerinden kayarak yerde"istirirler.

• ıvılar ısıtıldıklarında, sıvı bu ener#iyi kimyasal ba"lara aktarır ve ba"lar arasımesafe arttı"ından sıvının hacmi artar.

• ıvıların hacmi kuvvetle artırılamaz.Gaz: !elirli bir sekli ve belirli bir hacmi olamayan maddelere denir. (az halindeki maddelerehava,oksi)en,azot örnek verilebilir.

• $anecikler arası mesafe çok fazla oldu"undan gazlar bulundukları kabı tamamendoldurur.

• %az molekülleri serbestçe hareket edebildiklerinden kabı çeperine çarparakkuvvet uygularlar.

• ıcaklık arttı"ında moleküllerin hızı artar.• %azların hacmi sıkıştırılarak azaltılabilir.•

Basınç ve sıcaklı"a ba"lı olarak gazların hacmi de"iştirilebilir.


2/6

• %azların belirli hacimleri olmamasına ra"men işlem yapılırken gazın hacmi kabın

hacmi olarak alınır.

Plazma: Katı haldeki maddeyi ısıtmaya devam edersek önce erir , daha sonra gaz halinege&er. (az halindeki maddeyi ısıtırsak maddenin atom ve moleküllerinden elektron ko"arırız. !udurumda maddenin atom ve molekülleri iyonlaşır ve iyonlar *+ ve *- yükler şeklinde sistemdebulunur. $ıcaklık o kadar yüksektir ki madde kararlı hale ge&emez. şte bu kararsız haldebulunan *+ ve *- yüklü "ar&acıkların oluşturduğu durum maddenin /. hali olarak bilinen"lazma dır. 0lazma haline güneş,yıldızlar,yıldırım ve mum alevi örnek verilebilir.

Maddelerin ortak özellikleri:!ütün maddelerde bulunan özelliklerdir. Madde hakkında bilgi vermeyen madde miktarına bağlıolan temel özelliklerdir.

! K"tle: !ir cismin i&erdiği madde miktarına denir.#! Ha$im : !ir maddenin uzayda ka"ladığı yere denir. $ıcaklıkla ve basın&la değisir.%! E&lemsizli': Maddenin durumunu devam ettirme eğilimine denir. 1zerindeki net kuvvetinsı#ır olduğu bir cismin duruyorsa durmasına devam etmesine hareket halindeyse hareketine sabithızla devam etmesine eylemsizlik denir.(! )ane$i'li &a*ı: !ütün maddelerin atom ve molekül gibi taneciklerden oluşması bize

maddelerin tanecikli ya"ıda olduğunu gösterir.+! ,-.l/'l/ &a*ı: Maddeler tanecikli ya"ıda ise eğer bu tanecikler arasında &ok kü&ükteolsa boşluk olacaktır. !u da bize maddelerin boşluklu ya"ıda olduğunu gösterir.0! Ele'tri'li &a*ı: !ütün maddeler "oziti# *+ , negati# *- veya yüksüz *2 taneciklerdenoluşur.

Maddelerin a&ırt edi$i 1zelli'leri:Maddelerin türüne karar vermek i&in veya maddeleri birbirinden ayırt etmek i&in kullanılanözelliklerdir. !u özellikler madde miktarına bağlı değildirler, #akat ortam koşullarından etkilenirler.3rtam koşulları aynı olursa maddeleri bu özellikler yardımıyla karşılaştırabiliriz. Maddenin ayırtedici özellikleri maddelerin tüm halleri i&in ge&erli değildir. örneğin erime noktası sadece katılari&in ge&erli olu", kaynama noktası sadece sıvılar i&in ge&erlidir. !u özellikler aşağıda tablohalinde verilmiştir.


3/6

! Öz'"tle : Birim hacimdeki madde miktarıdır.

#! Öz2a$im : Birim kütlenin hacmine denir.

%! Özısı & 'erhangi bir maddenin ( gramının sıcaklı"ını ( o) artırmak için verilmesigereken ısı miktarıdır.

(! 31z"n"rl"': !elirli sıcaklıkta 422 cm5 &özücüde &özünen madde miktarına denir.

+! Erime n-'tası: Bir maddenin katı halden sıvı hale geçti"i sıcaklı"a denir. afmaddelerin erime noktası sabittir.

0! Ka&nama n-'tası: Bir maddenin sıvı halden gaz hale geçmeye basladı"ısıcaklı"a denir.

4! Erime 5sısı: ( gr katının tamamının sıvı hale geçmesi için verilmesi gereken ısımiktarıdır.

6! ,/2arlasma ısısı: ( gram sıvının tamamının gaz haline geçmesi için verilmesigereken ısı miktarıdır.7! Genlesme : *sıtılan bütün maddeler genlesir ve bu genlesme miktarı her maddeiçin farklıdır. %azların hepsi ısıtıldıklarında aynı anda genlestikleri için gazlar içinayırtedici bir !zellik de"ildir.

8! Esne'li': +arklı katılara esit miktarda kuvvet uygulandı"ında esnekli"in herkatı için farklı oldu"u g!rülür. sneklik sıvı ve gazlar için ayırt edici bir !zellik de"ildir.

! İlet'enli': lektik akımını iletebilme !zelli"idir.#! 5sı ilet'enli9i: 'er maddenin ısı iletkenli"i farklıd ır.


4/6

Maddenin zi'sel 1zelli'leri:Maddenin dış ya"ısı ile ilgili özelliklere denir.%iziksel 'zellikler, madde başka bir maddeye

dönüşmeden öl&ülebilen ve gözlenebilen özelliklerdir.Örne9in;• Ka"ıdın yırtılması• Kalemin kırılması• )amın kırılması• Buzun erimesi• -umun erimesi


5/6

K"tle ?irimleri: Kilogram :kg7ektogram :hg

ekagram :dag

(ram :gesigram :dg

$antigram :cgMiligram :mg

• Kütle birimleri onar onar büyür.• ( Kental 012 3 (44 kg• ( ton 0 t2 3 (444 kg

ara; Kabın kütlesi!rüt; Ka" +


6/6

• kvatordan kutuplara do"ru gidildikçe dünyanın yarıçapı azalır bundan dolayı

yer çekim ivmesi artaca"ı için a"ırlıkta artmış olur.• ünyanın merkezinde a"ırlık sıfırdır.• ünyanın yüzeyinden yukarı do"ru çıkıldıkça ve aşa"ı do"ru inildikçe a"ırlık

azalır.• Bir cismin a"ırlı"ı6 cismin bulundu"u gezegenin kütlesine, yarıçapına ve

bulundu"u yere g!re de"işir.• 7zay boşlu"unda ve cisimlerin çekim alanlarının dışında a"ırlık sıfırdırA9ırlı' ?irimleri:Kilogram kuvvet : kg.# =e>ton : =(ram kuvvet : gr.#

yne : dyn

4 kg.# ? @. 4 = ?425 gr.# ? @, 4 .428 dyn

Documents

Madde Ve Özlli̇kleri̇