8
СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 1 СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд 2011-2012 оны хичээлийн жил 2.1 © 2006 by Prentice Hall Лекц 1 Дижитал байгууллагыг удирдах Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах Багш Д.Болормаа, СЭЗДС-МСМ Тэнхим [email protected] 2.2 © 2006 by Prentice Hall Хичээлийн зорилго Бизнес ба удирдлагад өнөөдөр мэдээллийн системүүд яагаад тийм чухал байгаа тухай Өнөөгийн бизнесийн өрсөлдөөнт орчинд мэдээллийн системүүдийн гүйцэтгэж байгаа үүрэг роль Интернет ба мэдээллийн технологийн бизнес ба засгийн газарт үзүүлж байгаа үр нөлөө Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах 2.3 © 2006 by Prentice Hall Мэдээллийн системийг техникийн болон бизнесийн талаас тодорхойлох, компьютерын боловсрол ба мэдээллийн системийн боловсролын хоорондох ялгаа Мэдээллийн системийг байгуулах ба хэрэглэхэд удирдлагад тулгардаг гол сорилтууд ба шийдлүүд Хичээлийн зорилго Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах 2.4 © 2006 by Prentice Hall Хаана, хэнд мэдээллийн систем хэрэгтэй байдаг вэ? Санхүү, нягтлан бодох бүртгэлийн алба: ажил гүйлгээнүүдийг нэгтгэх, өгөгдлүүдийг зохион байгуулах, санхүүгийн шинжилгээ хийх Захиргаа, хүний нөөцийн алба: Ажилтнуудтай харилцах, боловсон хүчний бүртгэлийг хөтлөх, ажил, үйл ажиллагааг зохицуулах Үйлдвэрлэл, үйлдвэрлэлийн удирдлагын алба: үйлдвэрлэл, үйлчилгээг төлөвлөх, таамаглах, мониторинг хийх Борлуулалт ба маркетингийн алба: брэнд болгох, урамшуулах, захиалга боловсруулах, хэрэглэгчдэд халамж үйлчилгээ үзүүлэх Мэдээллийн системийн алба: Бизнесийн хэрэгцээ шаардлагад үйлчлэх шинэ мэдээллийн системийг хөгжүүлж, дэмжихийн тулд удирдлага болон бизнесийн бусад мэргэжилтнүүдтэй ажиллах Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах 2.5 © 2006 by Prentice Hall DaimlerChrysler-ийн кейс Сорилт: 104 үйлдвэр, 37 улс орон, 14,000 нийлүүлэгч Шийдэл: Үйлдвэрлэлийн хэмжээг төлөвлөх нэгдсэн систем нь бизнесийн эрэлтийн талыг нийлүүлэгчидтэй холбож, нөөцийг бууруулах боломж олгох. Powerway нь 3,400 нийлүүлэгчдэд эд ангиуд болон чанарыг хянаж мөрдөх, хүчин чармайлтыг бууруулахад тусалж байна. Үйл ажиллагааны гүйцэтгэл, бүтээгдхүүний чанарыг илүү сайжруулж, овсгоотой байх буюу зах зээлд гарах цаг хугацааг бууруулахад МТ-ийн гүйцэтгэж буй үүргийг харуулж байна. Хэрэглэгчийн онцгой, дээд зэргийн ханамжийг бий болгохын тулд бизнесийн түншүүдийн хооронд мэдээлэл саадгүй урсаж байдаг дижитал пүүс үүсэн хөгжиж байгааг харуулж байна Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах 2.6 © 2006 by Prentice Hall МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ, ТЕХНОЛОГИУДЫГ УДИРДАХ ШААРДЛАГАТАЙ БОЛГОЖ БАЙГАА ГОЛ ШАЛТГААНУУД Капиталын удирдлага: МТ-хөрөнгө оруулалтын хамгийн том бүрэлдхүүн хэсэг. Ирээдүйн бизнесийн амжилт -МТ-ийн хөрөнгө оруулалтын шийдвэрүүдийг хэрхэн гаргаснаас маш их хамаарах болно Үйл ажиллагаа явуулах үндэс суурь: МТ-ийг өргөн хэрэглэхгүйгээр үйл ажиллагаагаа явуулах, оршин тогтнож чадахгүй болсон Байгууллагын бүтээмж, үр ашиг: Тэдгээрийг дээшлүүлэхэд менежерүүдэд хэрэгтэй хамгийн чухал хэрэгслүүдийн нэг. Стратегийн боломж, давуу байдал: Шинэ бизнесийн загварууд, Шинэ үйлчилгээнүүд бий болгох, Бусад өрсөлдөгчдөөсаа ялгарах МС Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

Mis lecture 1

Embed Size (px)

DESCRIPTION

 

Citation preview

Page 1: Mis lecture 1

СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 1

СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд

2011-2012 оны хичээлийн жил

2.1 © 2006 by Prentice Hall

Лекц 1

Дижитал

байгууллагыг

удирдах

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

Багш Д.Болормаа, СЭЗДС-МСМ Тэнхим

[email protected]

2.2 © 2006 by Prentice Hall

Хичээлийн зорилго

• Бизнес ба удирдлагад өнөөдөр мэдээллийн

системүүд яагаад тийм чухал байгаа тухай

• Өнөөгийн бизнесийн өрсөлдөөнт орчинд

мэдээллийн системүүдийн гүйцэтгэж байгаа

үүрэг роль

• Интернет ба мэдээллийн технологийн бизнес

ба засгийн газарт үзүүлж байгаа үр нөлөө

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.3 © 2006 by Prentice Hall

• Мэдээллийн системийг техникийн болон

бизнесийн талаас тодорхойлох, компьютерын

боловсрол ба мэдээллийн системийн

боловсролын хоорондох ялгаа

• Мэдээллийн системийг байгуулах ба

хэрэглэхэд удирдлагад тулгардаг гол

сорилтууд ба шийдлүүд

Хичээлийн зорилго

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.4 © 2006 by Prentice Hall

Хаана, хэнд мэдээллийн систем хэрэгтэй байдаг вэ?

• Санхүү, нягтлан бодох бүртгэлийн алба: ажил гүйлгээнүүдийг

нэгтгэх, өгөгдлүүдийг зохион байгуулах, санхүүгийн шинжилгээ

хийх

• Захиргаа, хүний нөөцийн алба: Ажилтнуудтай харилцах,

боловсон хүчний бүртгэлийг хөтлөх, ажил, үйл ажиллагааг

зохицуулах

• Үйлдвэрлэл, үйлдвэрлэлийн удирдлагын алба: үйлдвэрлэл,

үйлчилгээг төлөвлөх, таамаглах, мониторинг хийх

• Борлуулалт ба маркетингийн алба: брэнд болгох, урамшуулах,

захиалга боловсруулах, хэрэглэгчдэд халамж үйлчилгээ үзүүлэх

• Мэдээллийн системийн алба: Бизнесийн хэрэгцээ шаардлагад

үйлчлэх шинэ мэдээллийн системийг хөгжүүлж, дэмжихийн тулд

удирдлага болон бизнесийн бусад мэргэжилтнүүдтэй ажиллах

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.5 © 2006 by Prentice Hall

DaimlerChrysler-ийн кейс

• Сорилт: 104 үйлдвэр, 37 улс орон, 14,000 нийлүүлэгч

• Шийдэл: Үйлдвэрлэлийн хэмжээг төлөвлөх нэгдсэн систем нь

бизнесийн эрэлтийн талыг нийлүүлэгчидтэй холбож, нөөцийг

бууруулах боломж олгох.

• Powerway нь 3,400 нийлүүлэгчдэд эд ангиуд болон чанарыг

хянаж мөрдөх, хүчин чармайлтыг бууруулахад тусалж байна.

• Үйл ажиллагааны гүйцэтгэл, бүтээгдхүүний чанарыг илүү

сайжруулж, овсгоотой байх буюу зах зээлд гарах цаг хугацааг

бууруулахад МТ-ийн гүйцэтгэж буй үүргийг харуулж байна.

• Хэрэглэгчийн онцгой, дээд зэргийн ханамжийг бий болгохын

тулд бизнесийн түншүүдийн хооронд мэдээлэл саадгүй урсаж

байдаг дижитал пүүс үүсэн хөгжиж байгааг харуулж байна

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.6 © 2006 by Prentice Hall

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ, ТЕХНОЛОГИУДЫГ УДИРДАХ

ШААРДЛАГАТАЙ БОЛГОЖ БАЙГАА ГОЛ ШАЛТГААНУУД

Капиталын удирдлага: МТ-хөрөнгө оруулалтын хамгийн

том бүрэлдхүүн хэсэг. Ирээдүйн

бизнесийн амжилт -МТ-ийн

хөрөнгө оруулалтын

шийдвэрүүдийг хэрхэн гаргаснаас

маш их хамаарах болно

Үйл ажиллагаа явуулах

үндэс суурь: МТ-ийг өргөн хэрэглэхгүйгээр

үйл ажиллагаагаа явуулах,

оршин тогтнож чадахгүй болсон

Байгууллагын бүтээмж, үр

ашиг: Тэдгээрийг дээшлүүлэхэд

менежерүүдэд хэрэгтэй хамгийн

чухал хэрэгслүүдийн нэг.

Стратегийн боломж, давуу

байдал: Шинэ бизнесийн загварууд,

Шинэ үйлчилгээнүүд бий

болгох, Бусад өрсөлдөгчдөөсаа

ялгарах

МС

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

Page 2: Mis lecture 1

СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 2

СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд

2011-2012 оны хичээлийн жил

2.7 © 2006 by Prentice Hall

• МТ бол АНУ дахь хөрөнгө оруулалтын хамгийн том

бүрэлдхүүн хэсэг.

• АНУ-ын байгууллагууд жил бүр 1,8 тэрбум гаруй

долларыг зарцуулж байна.

• Менежерүүд болон бизнесийн оюутнууд энэ капиталд

ухаалгаар хөрөнгө оруулах аргыг мэдэх хэрэгтэй байна.

• Ирээдүйн бизнесийн амжилт нь МТ-ийн хөрөнгө

оруулалтын шийдвэрүүдийг хэрхэн гаргаснаас маш их

хамаарах болно

Капиталын удирдлага:

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Capital Management– Капиталын удирдлага

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.8 © 2006 by Prentice Hall

Мэдээллийн Технологийн хөрөнгө оруулалт

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Мэдээллийн технологи буюу техник хангамж, програм хангамж, харилцаа холбоо,

сүлжээний тоног төхөөрөмжинд гаргах хөрөнгө оруулалт 1980-2009 онд 34%-50% өссөн.

Source: Based on data in U.S. Department of Commerce, Bureau of Economic Analysis, National Income and Product Accounts, 2006.

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.9 © 2006 by Prentice Hall

• Ихэнх байгууллагууд МТ-ийг өргөн хэрэглэхгүйгээр үйл

ажиллагаагаа явуулах, оршин тогтнож чадахгүй болсон

• 2010-6 сар: Дэлхийд 99 сая гаруй байгууллага .com интернет

сайттай болсон байна.

• МТ:

• Зах зээлийн эзлэлтийг нэмэгдүүлж чадна

• Байгууллагуудад өндөр чанартай, бага зардалтай үйлдвэрлэгч

болоход нь тусалж чадна

• Шинэ бүтээгдхүүнүүдийг хөгжүүлэхэд чухал үүрэг гүйцэтгэдэг

Бизнес хийх үндэс суурь:

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.10 © 2006 by Prentice Hall Зураг 1-8

Бизнес стратеги

Дүрэм журмууд

Бизнес

процессууд

БАЙГУУЛЛАГА МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ

ТЕХНИК

ХАНГАМЖ

ПРОГРАМ

ХАНГАМЖ ӨГӨГДЛИЙН

САН

ХАРИЛЦАА

ХОЛБОО

Харилцан хамаарал

БАЙГУУЛЛАГА БА МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ХАРИЛЦАН ХАМААРАЛ

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.11 © 2006 by Prentice Hall

• МТ – байгууллагын бүтээмж, үр ашгийг нэмэгдүүлэхэд

менежерүүдэд хэрэгтэй хамгийн чухал хэрэгслүүдийн нэг

• МТ - Пүүс компаниудын хувьд зардлыг бууруулах гол хүчин зүйл гэсэн үг юм

• МТ- ажиллах хүч ба хөрөнгийн үр ашгийн гол эх сурвалж

Бүтээмж:

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Productivity – Бүтээмж

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.12 © 2006 by Prentice Hall

• Өрсөлдөх давуу байдлыг бий болгох: МТ нь

өрсөлдөх давуу байдлыг хөгжүүлэх боломжийг

олгоно

• Шинэ бизнесийн загварууд: Dell Computer нь

бусад компаниуд дуурайх боломжгүй МТ-д

суурилсан захиалга хийх бизнес загвар дээр

тулгуурлан өрсөлдөх давуу байдлаа бий болгосон

Стратегийн боломж, давуу байдал:

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Сompetitive advantage – Өрсөлдөх давуу байдал

Business Models - Бизнесийн загварууд

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

Page 3: Mis lecture 1

СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 3

СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд

2011-2012 оны хичээлийн жил

2.13 © 2006 by Prentice Hall

• Шинэ үйлчилгээнүүд бий болгох: eBay сая сая

хүмүүс болон байгууллагуудад зориулсан хамгийн

том үнэ хаялцах худалдааны платформыг

хөгжүүлсэн

• Бусад өрсөлдөгчдөөсаа ялгарах: Amazon асар том

онлайн агуулах удирдах мэдээллийн

системийнхээ давуу тал дээр тулгуурлан АНУ-

хамгийн том номын жижиглэн худалдаалагч

болсон. Компаний хэмжээ, цар хүрээнийх нь хувьд

өрсөлдөгч байхгүй

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Стратегийн боломж ба давуу байдал:

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.14 © 2006 by Prentice Hall

• Николас Кар “Компаниуд МТ-ийг хэрэглэн давуу

байдлыг бий болгож байгаа боловч өрсөлдөгчид

нь түүнийг амархан хуулбарлаж чадна”.

• Энэ үзэл бодол батлагдахгүй байгаа:

Amazon, eBay, Dell, Wal-Mart ба Apple's iTunes

бол технологид суурилсан давуу байдлуудыг

бий болгож, хадгалж чадаж байгаа цөөхөн

хэдэн компани мөн

МТ аль хэр ач холбогдолтой вэ

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.15 © 2006 by Prentice Hall

• Технологийн худалдан авалт нь гол төлөв

шинэчлэл ба бизнесийн шинэ загвар, бүтээгдхүүн

ба үйлчилгээнүүдэд түлхэц өгдөг

• Өрсөлдөх давуу байдал нь технологиос биш харин

байгууллагууд технологийг хэрхэн хэрэглэж

байгаагаас бий болдог

• Бизнес процесс, удирдлага, ба байгууллага дахь

шинэчлэлүүдийг нэг компаниас нөгөөд амархан

хуулбарлах боломжгүй

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

МТ аль хэр ач холбогдолтой вэ

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.16 © 2006 by Prentice Hall

1. Интернетийн өсөлт ба технологийн нэгдэл

2. Бизнесийн байгууллагуудын өөрчлөлт

3. Глобалаар холбогдсон эдийн засгийн өсөлт

4. Мэдлэг ба мэдээлэлд суурилсан эдийн засгийн

өсөлт

5. Дижитал пүүс компаний үүсэл хөгжил

Бизнесийн байгууллагуудад МТ-ийн үр нөлөө өсөн

нэмэгдэхэд нөлөөж байгаа 5 хүчин зүйл:

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.17 © 2006 by Prentice Hall

• Интернэтийн өсөлт: 2,3 тэрбум глобал

хэрэглэгч (2012 оны 4-р сар)

• Интернет нь харилцаа холбоо ба

компьютерын технологиудыг нэгтгэж

байна. VoIP телефонууд

Интернетийн өсөлт ба технологийн нэгдэл:

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Technology Convergence - Технологийн нэгдэл

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.18 © 2006 by Prentice Hall

• И-бизнес, и-худалдаа, и-засаглалын өсөлт

• Интернет нь зах зээл ба зах зээлийн бүтцэнд

маш хурдан өөрчлөлтийг бий болгож байна:

Ж.нь: санхүүгийн үйлчилгээнүүд ба банкууд

eTrade.com. (tdbm.mn)

• Интернет бизнесийн уламжлалт олон

загваруудыг хуучруулж байна. Ж нь: Дуу

хөгжмийн болон видео дэлгүүр

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Интернетийн өсөлт ба технологийн нэгдэл:

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

Page 4: Mis lecture 1

СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 4

СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд

2011-2012 оны хичээлийн жил

2.19 © 2006 by Prentice Hall

• Шат дараалал багасах

• Төвлөрөл саармагжих

• Уян хатан болох

• Байрлалаас хамааралгүй болох

• Ажил гүйлгээ ба зохицуулалтын зардал буурах

• Доод шатанд эрх мэдэл олголт

• Хамтын ажиллагаа ба багийн ажил

Бизнесийн байгууллагын өөрчлөлт:

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Transformation of the Business Enterprise - Бизнесийн байгууллагын өөрчлөлт

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.20 © 2006 by Prentice Hall

• Глобал зах зээл дээрх удирдлага ба хяналт

• Дэлхийн зах зээл дээр өрсөлдөх

• Глобал ажлын бүлэглэлүүд

• Глобал хүргэлтийн системүүд

Глобалчлал:

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Globalization - Глобалчлал

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.21 © 2006 by Prentice Hall

• Мэдлэг ба мэдээлэлд суурилсан эдийн засаг

• Шинэ бүтээгдэхүүн ба үйлчилгээнүүд

• Мэдлэг – бүтээмжийн ба стратегийн гол хэрэгсэл

• Цагтай уралдсан өрсөлдөөн

• Бүтээгдхүүний амьдралын богино цикл

• Өрсөлдөөнт тогтворгүй орчин

Мэдээллийн эдийн засгийн өсөлт:

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Information Economy - Мэдээллийн эдийн засаг

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.22 © 2006 by Prentice Hall

Мэдлэгийн эдийн засгийн өсөлт

Source: U.S. Department of Commerce, Bureau of the

Census, Statistical Abstract of the United States, 2003,

Table 615; and Historical Statistics of the United States,

Colonial Times to 1970, Vol. 1, Series D, pp. 182-232.

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.23 © 2006 by Prentice Hall

• Хэрэглэгчид, нийлүүлэгчид ба ажилчидтайгаа тоон

технологи дээр суурилсан харилцаа, түншлэлийг

зөвшөөрөх

• Бизнесийн гол процессуудыг тоон сүлжээг хэрэглэн

явуулах

• Корпорацийн гол хөрөнгийн тоон удирдлага

Дижитал пүүс компанийн үүсэл хөгжил:

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Digital Firm - Дижитал пүүс компани

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.24 © 2006 by Prentice Hall

• Гадаад орчны өөрчлөлтүүдийг хурдан мэдэрч

хариу үйлдэл хийх

• Байгууллага дотроо болон стратегийн

түншүүдийнхээ хооронд мэдээллийн урсгалыг

саадгүй болгох

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Дижитал пүүс компанийн үүсэл хөгжил:

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

Page 5: Mis lecture 1

СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 5

СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд

2011-2012 оны хичээлийн жил

2.25 © 2006 by Prentice Hall

ЯАГААД МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ ХЭРЭГТЭЙ ВЭ?

Дижитал пүүс компани

Хэрэглэгчид

• Онлайн маркетинг

• Онлайн борлуулалт

• Үйлдвэрлэх-захиалах

• бүтээгдэхүүнүүд

• Хэрэглэгчдэд үйлчлэх

• Борлуулалтын

• автомажтуулалт

Бэлтгэн нийлүүлэгчид

• Худалдан авалт

• Нийлүүлэлтийн сүлжээний удирдлага Бизнесийн түншүүд

• Хамтарсан дизайн

• Аутсорсинг

Салбар офисууд ба ажлын

хэсгүүд

• Төлөвлөгөө, бодлогуудыг

мэдээллэх

• Бүлгийн хамтын ажиллагаа

• Электрон харилцаа

• Хуваарь төлөвлөлт

Үйлдвэрүүд

•Яг цагт нь үйлдвэрлэл

•Агуулахын тасралтгүй сэлбэлт

•Үйлдвэрлэлийн төлөвлөгөө

ЭЛЕКТРОН

ХУДАЛДАА

ЭЛЕКТРОН БИЗНЕС

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.26 © 2006 by Prentice Hall

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Мэдээллийн систем гэж юу вэ?

Технологийн тодорхойлолт:

• Байгууллага доторх шийдвэр гаргалт ба хяналтыг

дэмжихийн тулд

• Мэдээллийг цуглуулах, боловсруулах, хадгалах,

тарааж түгээдэг

• Өөр хоорондоо уялдаа холбоотой бүрэлдхүүн

хэсгүүдийн иж бүрдэл

Information System - Мэдээллийн систем

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.27 © 2006 by Prentice Hall

• Өгөгдөл: Хүмүүс ойлгож, хэрэглэж чадахаас өмнөх

байгууллага эсвэл гадаад орчны үйл явдлуудыг

илэрийлсан түүхий баримт, тоо мэдээний урсгал

(Жишээ нь: Бизнесийн ажил гүйлгээ г.м үйл)

• Мэдээлэл: Хүний үйл ажиллагаанд (Шийдвэр

гаргалт г.м ) утга учиртай, хэрэгтэй болж

боловсруулагдсан өгөгдлүүд

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Мэдээллийн систем гэж юу вэ?

Data – Өгөгдөл Information - Мэдээлэл

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.28 © 2006 by Prentice Hall

Өгөгдөл ба мэдээлэл

331 Гар нүүрийн саван 310

526 Шүдний оо 980

453 Нүүр цэвэрлэгч 1780

239 Үнэр дарагч 1200

988 Угаалгын нунтаг 1700

Баянзүрх дүүрэг:

Every Day – 1

Код: Барааны нэр Борлогдсон тоо

331 Гар нүүрийн саван 790

Нийт борлуулалт

244.900.00

Өгөгдөл Мэдээлэл

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.29 © 2006 by Prentice Hall

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Мэдээллийн системийн функцүүд

ГАДААД ОРЧИН

БАЙГУУЛЛАГА

НИЙЛҮҮЛЭГЧ ХЭРЭГЛЭГЧ

ЗОХИЦУУЛАГЧ

АГЕНТЛАГУУД

ХУВЬ

НИЙЛҮҮЛЭГЧИД

ӨРСӨЛДӨГЧИД

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМ

Орц Гарц

Боловсруулалт

Ангилах

Эрэмбэлэх

Тооцоолох

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.30 © 2006 by Prentice Hall

• Өгөгдөл болон процедуруудын тогтсон

тодорхойлолтын дагуу

• Мэдээллийг цуглуулж, хадгалж, боловсруулж,

тарааж түгээх

• Компьютерын техник ба програм хангамжийг

ашиглана

Компьютерт суурилсан мэдээллийн систем

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Computer-Based Information System (CBIS)

- Компьютерт суурилсан мэдээллийн систем

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

Page 6: Mis lecture 1

СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 6

СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд

2011-2012 оны хичээлийн жил

2.31 © 2006 by Prentice Hall

Мэдээллийн системүүд бол бизнесийн орчноос

гарч ирсэн бизнесийн сорилтонд өгч байгаа

байгууллага ба удирдлагын шийдэл

Мэдээллийн систем бол зөвхөн технологи биш,

харин түүнээс илүү өргөн хүрээтэй ойлголт.

Байгууллагууд үнэ цэнийг бий болгох,

бүтээмжийг дээшлүүлэхийн тулд МС-д хөрөнгө

оруулж байна.

Мэдээллийн системийн бизнесийн тодорхойлолт

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.32 © 2006 by Prentice Hall

• Зөвхөн мэдээллийн технологид тулгуурлаад

зогсохгүй байгууллагын ба удирдлагын

өөрчлөлт ба шинэчлэлтэнд чухал хөрөнгө

оруулалт хийхийг шаардана.

• МС – гол төлөв бизнес процессууд ба

удирдлагын шийдвэр гаргалтыг өөрчлөх замаар

үнэ цэнийг бий болгоно

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Мэдээллийн системийн бизнесийн тодорхойлолт

(үргэлжлэл)

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.33 © 2006 by Prentice Hall

Бизнес мэдээллийн үнэ цэнийн гинж

Мэдээлэл боловсруулах үйл ажиллагаа

Бизнесийн үнэ цэнэ

Менежментийн үйл ажиллагаа

Өгөгдөл

цуглуулах

ба

хадгалах

Бизнесийн

системүүдээр

боловсруулах

Тарааж түгээх

Нийлүүлэлтийн

Сүлжээний

удирдлага

Үйлдвэрлэлийн

удирдлага

Хэрэглэгчтэй

харилцах

Мэдлэгийг

удирдах

Төлөвлөлт Зохицуулалт Хяналт Загварчлал

шийдвэр

гаргалт

Компаний

ашиг орлого

ба

стратегийн

байршил

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.34 © 2006 by Prentice Hall

БАЙГУУЛЛАГА МЕНЕЖМЕНТ

ТЕХНОЛОГИ

МЭДЭЭЛЛИЙН

СИСТЕМ

Мэдээллийн систем бол зөвхөн компьютерууд биш

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.35 © 2006 by Prentice Hall

• Мэдээллийн системийн боловсрол: Мэдээллийн системүүдийг ашиглаж буй байгууллага, удирдлага, хувь хүмүүсийн талаарх зан төлвийн мэдлэг ба компьютеруудын тухай техникийн мэдлэгийг агуулсан мэдээллийн системийн талаарх өргөн хүрээтэй ойлголт

• Компьютерын боловсрол: Компьютерын технологиуд яаж ажилладгийг ойлгох дээр төвлөрсөн, мэдээллийн технологийн тухай (текст боловсруулах, электрон хүснэгт, файлуудыг удирдах, програм ажиллуулах, вэб браузер, имэйл зэрэг ) мэдлэг чадвар

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Computer literacy – Компьютерын боловсрол

Information systems literacy - Мэдээллийн системийн боловсрол

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.36 © 2006 by Prentice Hall

• Борлуулалт ба маркетинг

• Үйлдвэрлэл

• Санхүү

• Нягтлан бодох бүртгэл

• Хүний нөөц

Бизнесийн үндсэн функцүүд мэдээллийн системийг

ашиглаж байна.

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

Page 7: Mis lecture 1

СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 7

СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд

2011-2012 оны хичээлийн жил

2.37 © 2006 by Prentice Hall

МС

Топ менежмент

Үйлдвэрлэл үйлчилгээ

Санхүү, НББ

Хүний нөөц

Борлуулалт, Маркетинг

Бизнесийн үндсэн функцүүд мэдээллийн системийг

ашиглаж байна.

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.38 © 2006 by Prentice Hall

Мэдээллийн системийн гурван чухал хэмжээс: • Байгууллагууд

• Менежерүүд

• Технологиуд Бизнесийн үнэ цэнийг бий болгохын тулд мэдээллийн системийн эдгээр хэмжээсүүдийг ойлгож, тэнцвэржүүлэх шаардлагатай

Мэдээллийн системийн хэмжээсүүд

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.39 © 2006 by Prentice Hall

• Хүмүүс

• Бүтэц зохион байгуулалт

• Бизнес процесс

• Соёл

• Бодлого

Мэдээллийн системийн байгууллагын хэмжээс

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

The Organizational Dimension of Information Systems –

Мэдээллийн системийн байгууллагын хэмжээс

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.40 © 2006 by Prentice Hall

Менежерүүд бол:

• Санаачлагчид

• Шийдвэр гаргагчид

• Төлөвлөгчид

• Шинэ процессуудыг

санаачлагчид

• Манлайлагчид

Мэдээллийн системийн удирдлагын хэмжээс

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Бизнесийн үнэ цэнэд мэдээллийн системүүдийн гүйцэтгэх

үүрэг ролийг ойлгож чадсан менежерүүд өрсөлдөгчид

амархан дуурайж чадахгүй системүүдийн амжилтанд

чухал нөлөөтэй

The Management Dimension of Information Systems – Мэдээллийн системийн удирдлагын хэмжээс

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.41 © 2006 by Prentice Hall

• Техник хангамж: Бодит төхөөрөмжүүд

• Програм хангамж: Урьдчилан програмчлагдсан дэлгэрэнгүй зааврууд

• Хадгалах технологи: Өгөгдөл ба програм хангамжийг хадгалахад зориулагдсан бодит зөөгчүүд

• Харилцаа холбооны технологи: Нэг газраас нөгөөд өгөгдөл дамжуулна

• Сүлжээ: Өгөгдөл эсвэл нөөцүүдийг дундаа ашиглахын тулд компьютеруудыг холбох

Мэдээллийн технологи - өөрчлөлтийг удирдахад менежерүүдийн хэрэглэх нэг гол хэрэгсэл:

Мэдээллийн системийн технологийн хэмжээс

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Бизнесийн үнэ цэнийг бий болгохын тулд мэдээллийн технологийг яаж хэрэглэх талаар ухаалаг шийдвэр гаргахын тулд менежерүүд мэдээллийн технологийн талаар хангалттай мэддэг байх ёстой

The Technology Dimension of Information Systems – Мэдээллийн системийн технологийн

хэмжээс

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.42 © 2006 by Prentice Hall

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОРЧИН ҮЕИЙН АРГУУД

Мэдээллийн технологийн (МТ) дэд бүтэц

• Байгууллагын хэмжээнд дундаа ашиглах боломжтой

МТ-ийн нөөцүүдийн цогц иж бүрдэл:

Компьютерын техник хангамж

Програм хангамж

Өгөгдөл/мэдээллийн нөөц

Хадгалах технологи

Сүлжээ

• Өөрийн онцлог мэдээллийн системүүдийг байгуулах

суурь буюу платформаар байгууллагыг хангана.

Information Technology (IT) infrastructure – Мэдээллийн технологийн (МТ) дэд бүтэц

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

Page 8: Mis lecture 1

СЭЗДС. МСМ Тэнхим. Багш Д.Болормаа 8

СЭЗДС. MBA хөтөлбөр. Менежментийн Мэдээллийн Системүүд

2011-2012 оны хичээлийн жил

2.43 © 2006 by Prentice Hall

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Нэмэлт хөрөнгө ба Байгууллагын капитал

Нэмэлт хөрөнгүүд :

• Шинэ бизнес процессууд

• Менежментийн зан төлөв

• Байгууллагын соёл

• Сургалт

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.44 © 2006 by Prentice Hall

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОЙЛГОЛТУУД

Байгууллагын капитал:

• Үнэ цэнийн үр ашиг, үр өгөөжийг үнэлдэг

дэмжлэг үзүүлдэг бизнесийн соёл

• Үр ашигтай бизнес процесс, төвлөрсөн бус эрх

мэдэл

• Маш сайн тараан хуваарилагдсан шийдвэр

гаргах эрхүүд

• Мэдээллийн системийг хөгжүүлэх хүчтэй баг

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.45 © 2006 by Prentice Hall

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОРЧИН ҮЕИЙН АРГУУД

Нийгэм техникийн системүүд

• Байгууллагууд нь үйлдвэрлэлд хэрэглэж

байгаа

• Нийгэмийн (байгууллага) ба техникийн

(технологи) системүүдийг

• Хоёуланг нь хамтад нь оновчтой

болгосноор

• Байгууллагын гүйцэтгэл оновчтой болно.

Sociotechnical Systems – Нийгэм техникийн системүүд

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.46 © 2006 by Prentice Hall

SOURCE: Liker, et al, 1987

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН

НИЙГЭМ -ТЕХНИКИЙН ОЙЛГОЛТ

Хувилбар

1

Хувилбар

2

Хувилбар

3

Хувилбар

1

Хувилбар

2

Хувилбар

3

Технологийн

эцсийн дизайн

Байгууллагын

эцсийн

дизайн

ТЕХНОЛОГИ

БАЙГУУЛЛАГА

МЭДЭЭЛЛИЙН СИСТЕМИЙН ОРЧИН ҮЕИЙН АРГУУД

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

2.47 © 2006 by Prentice Hall

Дижитал

байгууллагыг

удирдах

Лекц 1

Менежментийн Мэдээллийн Системүүд Бүлэг 1. Дижитал байгууллагыг удирдах

Багш Д.Болормаа, СЭЗДС-МСМ Тэнхим

[email protected]