Opštinske javne finansije MERGED.ppt

Optinske javne finansijeMiroslav DiviSaradnik za finansijski razvojUnited Nations Development Programme

ta je budet?Budet = kraljeva kesa, kona torba;Ograniena sredstva neograniene potrebe;Budet predstavlja distribuciju oskudnih resursa.

United Nations Development Programme

Trenutna situacija u BiH i iskustva UDRDP-aZakonski okvir izrade i prezentacije budeta;Tri klasifikacije Ekonomska, identifikacija svih vrsta prihoda, rashoda, obaveza i izvora sredstava Organizaciona, identificira transakcije po mjestu nastanka Funkcionalna, identificira svrhu transakcije.Mogunosti za izradu budeta pored zakonskih okvira;Aktivnosti UDRDP-a: analize budeta optina gornje-drinske regija za period od 5 godina;United Nations Development Programme

Uoeni nedostaci optinskih budetaRuno napisani budetRuno raunati budetiKoriste se samo linijske stavkeNe postoji jedinino mjerenjeNedosljednost u klasifikaciji rashodaNedosljednost u odreivanju kontnih brojevaNedosljednost u izvjetavanjuBudeti nedostupni graanimaUnited Nations Development Programme

Aktivnosti UDRDP- a na umanjenju ovih nedostatakaDefinicija budetiranjaElementi dobrog budetiranjaPet razliitih tipova budetaKako odrediti relevantnost mjernih jedinica u mjerenju onoga to je postignutoKako ocijeniti da li aktivnost donosi povoljan investicioni povratKako postaviti relevantne indikatore uinaka i implementirati mjerenja koja donose utedu trokova


Osnovni tipovi budeta u razvijenim zemljama i zemljama u okruenjuLinijski budzet(ekonomska klasifikacija)Budet koji poinje od nule (zero based budget);Programski budzet;Budet po uincima;Sistem programskog planiranja i budetiranja.United Nations Development Programme

Budetiranje po uincimaUnited Nations Development Programme

Ciljevi budetaCiljevi su nameravana stanja ili situacije u koje se eli doi na osnovu preduzete planske akcije.ta se eli ostvariti ili postii budetom?Predstavljaju osnovu planiranja;Hijerarhija ciljeva;United Nations Development Programme

Ciljevi budetaPolazna osnova: Strateki plan- ostvarenje stratekih ciljeva;Ogranieni resursi;Povezivanje budeta sa ciljevima;Alokacija resursa.


Budet po uincimaPredstavlja logiki nastavak programskog budeta;Fokusira se na misiju, strateki cilj i uinkovitost;Lako uporediv;Pojaava odgovornost vlasti;Mednaderski alat (ne sistem kanjavanja);United Nations Development Programme

Budet po uincimaDaje odgovore na tri pitanja:ta radi odreena organizaciona jedinica?Koliko to esto radi?Koji je troak tog rada?United Nations Development Programme

Input, output,outcome i impactInput ulaz,resursi koji nam trebaju za ostvarenje odreenog cilja.Output izlaz, trenutni efekat, kratkoroni rezultat;Outcome Ishod, krajnji eljeni efekat, srednjoroni rezultat;- ekonomske ili socijalne promjene koje odreeni program nosiImpact Uticaj programa na sredinu, dugoroni rezultat.


Input, output,outcome i impactKratkoroniSrednjeroniAktivnostiRezultatiDugoroniResursi (ljudski, materijalni i finansijski resursi) EkonominostEfikasnostEfektivnostUticajUnited Nations Development Programme

Budet po uincimaKoraci u planiranju budeta po uincima:Smisaona klasifikacija rashoda prema funkcijama;Indentifikacija operativnih ciljeva (programa i aktivnosti);Budetiranje programa razdvajanje prihoda i rashoda;Mjerenje rezultata i uinka aktivnosti;Koritenje podataka o rezultatima za uspostvaljanje standarda.United Nations Development Programme

IndikatoriDefinicija:Mjere kojima se dolazi do podataka o efikasnosti i efektivnosti programa.Vrste indikatora:Kvantitativni i kvalitativni.United Nations Development Programme

IndikatoriTreba ih uporeivati sa nekom osnovom ili standardom:Prethodnim uinkom, Ostalim uporedivim programima ili organizacijama, ili standardima za datu oblast, indikatorima iz okruenjaCiljevima postavljenim u budetu ili drugom finansijskom izvjetaju.Koriste se kao pribline mjere, onda kad je neposredna mjerenja teko ili preskupo izvesti.Treba ih redovno posmatrati.United Nations Development Programme

Primjer: Linijski, programski i budet po uincima

Upravljanje uincimaPostavljanje indikatora uinka i ciljanih rezultata programa (aktivnosti);Davanje slobode menaderima programa u ostvarenju tih ciljeva (realokacija sredstava unutar programa);Praenje i izvjetavanje nivoa uinka;Davanje povratnih informacija za efektivnije donoenja odluka.United Nations Development Programme

Mjerenje uinka i izvjetavanjeOekivani uinak varijansaOstvareni uinak

Oekivani uinak varijansaOstvareni uinak


IzvjetavanjeRedovno izvjetavanje o ostvarenim rezultatima i uincima;Uporeivanje rezultata sa planom;Nova alokacija resursa u skladu sa uinkom.United Nations Development Programme

Budet po uincima - saetakPovezuje alokaciju resursa sa efikasnou ostvarenja ciljeva;Poveava odgovornost vlasti;Jaa uee graana u donoenju budeta;Doprinosi realizaciji strateskih ciljeva;Koristan menaderski alat.United Nations Development Programme

Budet po uincima - saetakProblemi:Ne postojanje stratekog plana;Ciljevi nisu jasno definisani;Uspostavljanje sistema mjerenja uinka;Ne moe se oekivati rezultat u prvoj godini primjene budeta;Postavljeni indikatori lako ili veoma teko ostvarljivi;United Nations Development Programme

Upravljanje finansijama-lokalna upravaUnited Nations Development Programme

Raspolaganje adekvatnim resursimaMalo vlastitih izvora:prihode koji iskljuivo pripadaju optinizajednike poreze koje dijele sa viim nivoom vlastidotacije od vieg nivoa vlastizaduivanjeUnited Nations Development Programme

Planiranje budzetaUpravljanje prihodimaKontrola rashodaTransparentni budetski dokumentiUee graana u pripremi budetaUnited Nations Development Programme

PrihodiPoreski prihodi, kako je propisano zakonom,Neporeski prihodi, kao sto su prihodi od preduzetnitva, imovine, prihodi od administrativne takse i novane kazne,Prihodi od od obavljanja aktivnosti budetskih korisnika, u skladu sa zakonskim odredbama,Domai i inostrani grantovi (novane i druge vrste pomoi),Finansijska pomo i dodatna sredstva viih nivoa vlasti (grantovi).United Nations Development Programme

RashodiTekui rashodi, kao to su plate, kompenzacije, matrijalni trokovi i trokovi usluga, tekui transferi i plaanja kamate,Kapitalni rashodi, kao to su nabavka imovine, kapitalni transferi.United Nations Development Programme

Pregled glavnih problemaMora raspolagati imovinom i finansijskim sredstvima koji su dovoljni za obavljanje poslova Graani smatraju optine odgovornim ne samo za usluge koje su u optinskoj nadlenosti, ve najee i za one koje su u nadlenosti vieg nivoa vlasti


Finansijski racijiRacio analizaPotpuna slika-kada se stanja konstatovana analizom uporede sa odgovarajucuim standardima:Bazirani na iskustvu,IstorijskiRacio brojevi izvedeni iz operativnog planaRacio brojevi optina (zemalja) iz okruenjaEU standardiUnited Nations Development Programme

OgranicenjaNepostojanje objektivnih i optevaeih standardaTekoe oko ocjene jednog izolovanog racija (relacija dobro-loe)Naruavanje uporedivosti podatakaEfekti inflacije i deflacije


Finansijski racijiOperativni viak = Prihodi (poreski i neporeski) tekui (operativni) rashodiOperativni viak/ukupni prihodiOperativni viak/operativni prihodiOpti racio likvidnosti Koeficijent trenutne likvidnostiKoeficijent zaduenosti = Dug/KapitalDug per capita


Fiskalni racijiPorez/Ukupan prihod;Grantovi/Ukupni prihodi;Indirektni porezi/ Ukupni prihod;Efikasnost prikupljanja neporeskih prihoda;Efikasnost prikupljanja poreza na imovinu(RS);Efikasnost planiranja grantova;United Nations Development Programme

Analiza kreditne sposobnosti optina (Analiza sluaja: Optina ajnie)United Nations Development Programme

Zakonski propisiZakon o dugu i zaduivanju 2007 i 2008;Razlike po entitetima :FBiH: 10% realizovanih redovnih prihoda preth.godina;RS: 18% realizovanih redovnih prihoda preth.godina.Mogunosti zaloga imovine i prihoda.


Kreditna sposobnostAnaliza finansijskih i fiskalnih racija;Trenutna zaduenost;Imovina kao kolateral;


Kreditni procesIzrada investicionog projekta;Odluka skuptine optine;Dozvola ministarstva;Izbor banke;Prikupljanje dokumentacije;Odluka KO banke;Namjensko troenje sredstava;Otplata kredita


Dokumenta potrebna za apliciranjePopunjen obrazac za kredit;Investicioni projekat;Odluka skuptine optine;Dozvola ministarstva;Finansijski izvjetaji za prethodne 2-3 godine;Projekcije budeta za period otplate kredita;Podaci o stanovnitvu na teritoriji optine;Procjena nekretnina koje se daju pod zalog;United Nations Development Programme

Emitovanje optinskih obveznica i kreditni rejtingMiroslav DiviSaradnik za finansijski razvojUnited Nations Development Programme

Emitovanje obveznica kao nain zaduivanjaZato emisija obveznica:Finansiranje infr. projekata ili tekueg deficita;Jeftinije nego komercijalni kredit (fiksne kamatne stope, nie kamatne stope, nie provizije);Dui rok otplate;Graani uestvuju u finansiranju izgradnje infrastrukture;Mobilizacija lokalne tednje;Adekvatnije upravljanje dugom;


Karakteristike ulaganja u optinske obveznicaRelativno visok prinos;Nizak rizik (odmah poslije dr.obveznica);Visoka likvidnost;Prodaja prije dospjea;Jaanje trita kapitala;


Investitori u optinske obvezniceInvesticiono razvojna banka RS;Osiguravajue kue;Privatni penzioni fondovi;Banke;Privatna i javna preduzea;Graani;


Slabosti prospekta optinskih obveznica Nedovoljna kvantitativna finansijska analizaNepostojanje cost-benefit analize investicionih projekataBudetske projekcije su uraene za samo jednu godinuNema valutne klauzuleNepostoje podaci od nainu upravljanja rizikomNema atite od rizika inflacije


Kreditni rejtingAktivnost UNDP-a u gornje-drinskoj regiji (kreditni rejting i ocjena kreditne sposobnosti);Preliminaran kreditni rejting;Metodologija svjetske banke i rejting agencije Standards&Poor;Ogranien dravnim kreditnim rejtingom (B+).


Kreditni rejting Analiza etiri kljune oblasti:Strutura ekonomije i mogunosti za rast i razvojLokalna ekonomija;Demografski faktori;Menadment i administrtivni faktoriFinansijski i fiskalni faktori Zaduenost i upravljanje dugom.


Kreditni rejting - proces Optina zakljuuje sporazum o saradnji sa UNDP.Optina dostavlja sva traena dokumenta UNDP-u.Posjeta Optini i analiza menadmenta.Analiza faktora i izrada kreditnog rejtinga.Prezentovanje kreditnog rejtinga.Usvajanje - komentariDostavljanje novih podataka.Prezentovanje novog kreditnog rejtinga


Kreditni rejting zato?Omoguava optini povoljnije zaduenje;Privlai nove investitore i donatore;Pospjeuje emisiju obveznica;Menaderski alat;


Zaduivanje optine da ili ne?Graani prezadueni optine nezaduene;Finansiranje prioritetnih infrasturkturnih projekata ili razvojnih programa;Smanjenje zavisnosti od grantova;Jaanje decentralizacije;Opasnost prezaduenja;Nemogunost finansiranja veih i bitnih projekata u budunosti;Finansiranje projekata koji e donijeti velike budue trokove odravanja.


Komentari...Pitanja...???Komentari (ocjena treninga, trenera, ta je bilo dobro, ta se moee unaprijediti).Preporuke (za budue aktivnosti).


Nadamo se da ste uivali!!!Hvala na panji!!!

Miroslav [email protected]/110-204

****

Documents

Opštinske javne finansije MERGED.ppt