PFS1006 Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı 6.pdf · PFS1006 Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Uludağ Üniversitesi 2017 FELDMAN MODELİNE GÖRE ÖRNEK SANAT

PFS1006 Öğretim Teknolojileri ve MateryalTasarımı

Uludağ Üniversitesi 2017

FELDMAN MODELİNE GÖRE ÖRNEKSANAT ELEŞTİRİSİ9 NİSAN 2016 ~ RASİM BASAK, PH.D.

(Edmund Burke Feldman, 1994, University of Georgia)

https://materyal16.wordpress.com/2016/04/09/feldman-modeline-gore-ornek-sanat-elestirisi/ 21/06/2018, 22A36Page 1 of 6

Butterflies, Salvador Dali

BETİMLEME:Görülenlerin tanımlanması, ortaya konulması aşaması. Eserin adı, sanatçı, medium, teknik,vs. Eser neden yapılmış, resimde hangi nesneleri görüyorsunuz, hangi dokular, biçimler,renkler mevcut. Renkler canlı ve parlak mı kullanılmış, yoksa tersine mi. Bu bölümde yeralan, ortaya konulan eser hakkındaki bilgiler, açık, görülür, somut, kişiselleştirilmemişbilgilerdir. Henüz bu noktada kişisel görüş belirtilmez. Eğer daha detaylı, ayrıntılı birbetimleme yapmak istiyorsanız bütün tasarım elementlerini teker teker ele almakmümkündür (doku, biçim, renk, boşlukların kullanımı, negatif ve pozitif alanlarınkullanımı, değerlerin kullanımı gibi). Bazı eleştirmenler, zaman ve kütle gibi kavramları dabu bölümde ele alırlar. Bu aşamada ilk etapta çok genel olarak bahsedilen somut unsurlarınortaya konulması yeterlidir, daha sonraki aşamalarda detaylara girilecektir.


Örnek Betimleme:Konu: Butterflies- Salvador DaliBu resimde kelebekler görüyorum. İki kelebek var, kanatları açık vaziyette uçuyorlar. Ayrıcabir dağın yamacındaki bir uçurum veya düz bir parçadan oluşan bir duvar parçasıgörüyorum. Gökyüzü mavi, dolayısıyle gündüz olduğu görülüyor, ancak ayrıca sağdangelen başka bir ışık kaynağı daha var, ve bu ışık kaynağı sebebiyle çok sert gölgeleroluşmuş. Gökyüzünden ve uzaktaki uçsuz bucaksız çöl görünümünden dolayı, manzaranındışarıda olduğu anlaşılıyor. Renkler çok yoğun olarak kullanılmış, özellikle turuncu ve mavirenk. Işık ve gölgeler arasında ve genel olarak çok güçlü bir kontrast gözüküyor, ve çizgilerkontrastın etkisiyle oldukça belirgin. İzleyici ya kelebeklere çok yakın planda, veyakelebekler çok büyük. İzleyici olarak biz bu resmin önünde duruyor, ve dosdoğru onabakıyor gibiyiz. Genel olarak teknik realistik biçimde ele alınmış.

ÇÖZÜMLEME (ANALİZ):Bu aşamada, betimleme bölümünde vermiş olduğumuz cevapların her biri birbiriyle nasılbir ilişki sergiliyor ondan bahsediyoruz. Mesela, bahsi geçen tasarım unsurları birbiriyleilişkili olarak nasıl organize edilmiş, nasıl birbirini tamamlıyor, nasıl bir armoni oluşturuyor,veya nasıl bir rahatsızlık veriyor bu tasarım bozuklukları. Bu aşama genellikle en karmaşıkbölümdür çünkü, betimleme bölümüne çok benzerlik taşır ve kolaylıkla iç içe geçmesimümkündür. Bu karışmayı engellemek için tasarım prensiplerine odaklanmak önerilir,mesela hareket, ritm, çeşitlilik, oran, vurgu, denge, kontrast gibi. Olabildiğince detayainmek yararlı olacaktır.

Örnek çözümleme (Analiz):Bu resme bakarken gözümüz soldaki ufuk çizgisinin kaçış noktasıyla, kelebeklerçevresindeki odak noktasına (focal point) doğru gidip gelmekte. Bu hareket özelliklekayalıklar çevresindeki kaçış noktasına doğru giden güçlü kontrasta sahip gölgedenkaynaklanıyor. Gökyüzünün mavisi ve kayalıkların turuncusu çok yoğun ve parlak, vebunların ardışık olarak konumlandırılması da gözün ileri geri hareketini sağlayanunsurlardan. Eğer mavi renk bu kadar güçlü kullanılmamış olsaydı, odak noktası ve ağırlıkmerkezi daha çok sağda kalmış olacaktı. Bu da kompozisyonda daha çok dengesizliğe sebepolacaktı.

Kayalıkların ön planında kelebekler çok büyük olarak resmedilmiş buda proporsiyonkıyaslamasını imkansız kılıyor. İzleyici olarak öyle bir his ediniyoruz ki, proporsiyon olarakkelebeklere kıyasla çok mu küçük kalıyoruz, yoksa zemine uzanmış bir pozisyonda mıyız,yoksa bunlar mutasyona uğramış dev kelebekler mi bir belirsizlik hakim. Yerde bize yakınplanda ne taşlar, çakıllar ne de başka bir şey var ki bu noktada proporsiyon konusundaemin olamıyoruz.

Alt plandaki kelebek ve onun gölgesinin çevresinde parlak turuncu bir aura şeklindeparlaklık görüyoruz, bu üç boyutluluk hissini artıran bir unsur. Biliyoruz ki, gerçek hayattagölgeler çevresinde böyle bir etki yoktur. Bu da bizde Dali’nin resimlerinde rastladığımızsurreal etkiyi uyandırıyor.


YORUM:Bu aşama en ucu açık, yoruma açık bölümdür, ve eserin izleyici ile olan iletişiminin sözelolarak ifade edildiği bir bölümdür.

Esere bakarken ne hissediyorsunuz?Esere bakarken ne düşünüyorsunuz?Sanatçı izleyiciye ne anlatmak istemiş?Gibi sorularla bu aşama daha ucu açık, daha eğlenceli bir biçimde eserin yorumlandığıbölümdür. Henüz bu aşamada, eser hakkında kesin bir yargıya varılması uygun değildirancak olabildiğince kişisel yorumlar ve ifadeler kullanılabilir çünkü kesin doğrular veyanlışlar yoktur.

Örnek Yorum:Bu resme bakarken ne üzgün ne de mutlu hissediyorum diyebilirim… Renkler güzel, vekelebekler genellikle insanları iyi hissettirir, ancak ben daha çok merakla bakıyorum belkide biraz kafamı karıştırıyor. Resimde yer almayan ve neler oluyor anlamama yardım edecekdaha çok detay istiyorum belkide… Renkler çok güzel, turuncular, mavi, ve hattakahverengi çok hoş, çöl manzarasından görülüyor ki çok kuru bir yer. Kelebekler realistikolarak resmedilmiş ve çok güzeller, ancak kanatlar biribirinin simetriği aynı açıda takılıpkalmış gibi gözüküyor, sanki bir kelebek koleksiyonuna iğneyle tutturulmuş gibiler…Kelebekler aynı zamanda unrealistik gölgelere ve auraya sahip…

Sanıyorum Dali, yakınlarda ölmüş iki kelebek bulmuş ve onların resmini yapmak istemiş,tıpkı natürmort gibi koparılmış meyvelerin resminin yapılması gibi bir şey… Koleksiyonaiğnelenmiş kelebekler yapmak çok sıkıcı olurdu, o da bu sebeple arka plana bir manzarayerleştirmiş, bu şekilde izleyiciye kelebeklerin canlı olduğu etkisini vermeye çalışmış.Sanırım bu tür bir natürmort resmi, geleneksel yaklaşımdan daha hoş ve etkileyici…

Tabii ki bu aşamada, Dali bizim ne düşünmemizi istedi tam olarak bilmiyoruz, bu sadecekişisel bir yorum…Bu aşamada bu tür kişisel yorumlarda bulunmak mümkün.

YARGI:Bir önceki aşamada kişisel deneyimlerinize ve zevklerinize göre eser hakkında ne söylemişolursanız olun, bu son aşamada eser başarılı mıdır, yoksa başarısız mıdır kendi görüşünüzegöre bir kanaate varacaksınız. Aynı zamanda eser kendine has orijinal bir eser midir, değilmidir, duvarınıza asar mıydınız gibi yargılarınızı da bu aşamada belirteceksiniz.

Örnek Yargı:Genel olarak sanırım bu eser ilginç ve özgün bir resim. Parlak ve canlı renkler hoşuma gittive biri bana hediye etmiş olsa duvarıma asardım. Ama indirimde olmadığı sürece paraverip almazdım. Dali indirimli resim satmıyormuş, bu durumda yapacak bir şey yok. Birressam olarak, kullanılan teknik beceri ve yeteneğin de hakkını vermek istiyorum. Kesinolarak sürrealist unsurlar gördüğümü söyleyebilirim, ki bu özellikler Dali’nin diğerresimlerinde de ortak özellik. Bu bakımdan bu resmin sürrealist tarzdaki resimlerin iyi birtemsilcisi olduğu söylenebilir.


TASARIM ELEMENTLERİALAN (Space); ÇİZGİ (Line); RENK (Color); ŞEKİL (Shape); FORM (Form); DOKU(Texture);DEĞER/TON (Value-Valeur)

TASARIM PRENSİPLERİBirlik (Unity): Tekrar, Süreklilik.

Vurgu/Vurgu Noktası (Emphasis/Focal Point): Kontrast, İzolasyon, Yerleştirme, Vurgunoktasının yokluğu

Denge (Balance): Simetri, Asimetri, bütünsel pattern (örüntü)

Oran/Proporsiyon (Proportion/Scale)

Kontrast (Contrast)

Hareket (Movement)

Ritm (Rhythm)

Örüntü (Pattern)

Çeşitlilik (Variety)

Armoni (Harmony)

ADVERTİSEMENT


WORDPRESS.COM'DA BLOG OLUŞTURUN. TEMA: WORDPRESS.COM TARAFINDANPENSCRATCH.

Report this ad

Report this ad

Reklamlar


Documents

PFS1006 Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı 6.pdf · PFS1006 Öğretim Teknolojileri ve Materyal Tasarımı Uludağ Üniversitesi 2017 FELDMAN MODELİNE GÖRE ÖRNEK SANAT